PRIJS VRIJZINNIG HUMANISME 2021
D
e auteur van ‘Anoniem’ is een vrouw is zo’n man, een medestander. Meer zelfs, hij behoort tot die minderheid van het ‘sterke’ geslacht die zich geschaard heeft bij de meerderheid van het ‘zwakke’ geslacht. Jean-Jacques Amy is een feminist tot in de kist. Dat zegt hij zelf in de proloog van zijn boek. Een bewering die elke lezer die het boek of dit artikel leest, zal beamen. “Ik besef nu pas – bij het schrijven van dit boek – hoe groot de behoefte is aan een boek over vrouwenkwesties, geschreven vanuit de perceptie van een man en dus … zonder enige identitaire idee-fixe.” HOE EEN MAN AUTEUR WORDT VAN EEN VROUWENBOEK
In 2017 werd dokter en hoogleraar gynaecologie en verloskunde aan de VUB gevraagd de Leerstoel Willy Calewaert te bekleden. Uitzonderlijk, want het is niet zo vanzelfsprekend iemand uit de eigen faculteit
“Jean-Jacques Amy is een feminist tot in de kist.” daarvoor te vragen. Het bewijst eens te meer dat dokter Amy een bijzonder geëngageerd en zeer sociaal bewogen humanist is. Zo’n leerstoel houdt niet alleen in dat er colleges gegeven worden; van de titularis wordt ook een boek verwacht. Voor dr. Amy was dit de uitgelezen kans om te tonen dat zijn levenswerk meer is dan ‘abortus’ alleen. “Ik was vereerd met de vraag om in 2017 de Leerstoel Willy Calewaert te bekleden. Zeker ook omdat de negen mij bekende vorige titularissen doceerden aan andere, gerenommeerde, zelfs buitenlandse universiteiten. Toen mijn vakgenoten van de Faculteit Geneeskunde en Farmacie van de VUB mij kozen – eerder dan een collega uit Yale, Dublin of Luik –, vervulde mij dat met trots.” Dr. Amy twijfelt even voordat hij het woord trots uitspreekt. In zijn boek ‘Anoniem’ is een vrouw komt slechts een van de zes thema’s aan bod die hij gedurende zijn colleges in de herfst van 2017 besprak, namelijk ‘geweldpleging op 50 H E T V R I J E WO O R D
vrouwen en de strijd die zij nog steeds voeren voor hun wettelijke gelijkstelling op de werkvloer’. “Dit boek gaf me de kans om te laten zien dat mijn engagement verder reikt dan abortus alleen. Ik heb voluit kunnen schrijven over het onderwerp waarin ik het beste thuis ben, namelijk geweldpleging op vrouwen. Doorheen het boek loopt mijn sociaal engagement voor gelijke rechten voor vrouwen als een rode draad. In het hoofdstuk ‘De strijd voor de depenalisering van vrijwillige zwangerschapsafbreking’ vertel ik mijn persoonlijke verhaal. Ik ben nog altijd trots op het feit dat ik, ondanks de veroordelingen (dr. Amy is de arts die vanwege uitgevoerde zwangerschapsafbrekingen het vaakst gerechtelijk ter verantwoording geroepen werd, n.v.d.r.), voor mijn principes ben blijven opkomen voor de correcte uitvoering en achteraf een wettelijke regeling van abortus. Wie ben ik als ‘arts’ om in plaats van een vrouw die mij om hulp vraagt, te beslissen over haar zwangerschap? Ik sta in eer en geweten nog altijd achter elke abortus die ik uitvoerde. Ik ben nog altijd overtuigd van de vooringenomenheid en het totale gebrek aan empathie van bepaalde magistraten. Ik werd er destijds vaak genoeg mee geconfronteerd. En ik durf hieraan toe te voegen dat de vertegenwoordigers van de Orde der Geneesheren (nu Orde der Artsen, n.v.d.r.) vaak niet deontologisch en correct optraden tijdens een inbeslagname van medische dossiers. De reden waarom ik pertinent mijn lidgeld niet betaalde en nog altijd niet betaal.” Dr. Amy geniet duidelijk van zijn ongehoorzaamheid aan de Orde. Ook in die ‘ongehoorzaamheid’ stond en staat hij niet alleen. Ook hier heeft hij strijdmakkers. Dit boek van dr. Amy is, zoals hij het zelf zegt, “eindelijk eens geen medisch schrijfsel”. Dat is het inderdaad niet, zes delen structureren de tekst tussen het voorwoord van Eliane Van den Ende en de literatuurlijst. ‘Deel I – Geweld tegen vrouwen’, ‘Deel II – Acht emblematische vrouwen’ en ‘Deel III – Een strijd door en voor de vrouwen gevoerd’ maken van dit boek een leesbaar en bruikbaar naslagwerk. Het zou niet mogen ontbreken op de verplichte literatuurlijsten – als die nog bestaan – van de derde graad
