AΘΑΝΑΣΙΟΥ ΨΩΡΟΜΥΤΗ : Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΒΛΙΚΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΜΟΥ

(Εργασία διαπίστευσης εφιπποτοξότη)

Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΒΛΙΚΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΜΟΥ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Α. ΨΩΡΟΜΥΤΗΣ Καλαμάτα 28η Μαΐου 2019

~1~

Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΒΛΙΚΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΜΟΥ

Πρόλογος Η εργασία αυτή αν και αφορά την βελτίωση συγκεκριμένης σταβλικής εγκατάστασης εν τούτοις φιλοδοξεί να πραγματευθεί και να καλύψει με κατά το δυνατόν πληρέστερο τρόπο τις παραμέτρους που θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη για την βελτίωση οιασδήποτε σταβλικής εγκαταστάσεως

ώστε να αποτελέσει έναν εν δυνάμει χρήσιμο μικρό οδηγό για κάθε

ενδιαφερόμενο. Θα αποτελέσει δε και το πλαίσιο βάση του οποίου θα κινηθεί και ο γράφων ώστε

να

βελτιώσει

την

λειτουργία

της

σταβλικής

εγκαταστάσεως

στην

οποία

δραστηριοποιείται προς το παρόν. Η προσέγγιση επιχειρείται να είναι κατά τον δυνατόν σφαιρική και συμπεριλαμβάνει στοιχεία τα οποία δεν έχουν να κάνουν μόνο άμεσα με το ιππαρχικό, κατά την ευρεία έννοια, αντικείμενο αλλά και με την εν γένει οργάνωση ενός υπαίθριου χώρου δραστηριοτήτων. Επίσης υιοθετείται ένα «μοντέλου σταβλισμού» που να ομοιάζει κατά το μέγιστο στο φυσικό περιβάλλον ενός ελευθέρου ίππου. Τέλος, ας σημειωθεί το ευνόητο, ότι οι βελτιώσεις που οποιοσδήποτε θελήσει να κάνει σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό μπορούν να είναι πάρα πολλές έως «εξωφρενικές» όσο μεγαλύτερος είναι και ο διαθέσιμος χρηματικός προϋπολογισμός. Όμως ο ίππος εκ φύσεως είναι τόσο απέριττος στις φυσικές απαιτήσεις του αλλά και τόσο απαθής απέναντι στις πολυτελείς εγκαταστάσεις. Ο δε μέσος ιδιοκτήτης ενός στάβλου δεν είναι θέση να ξοδέψει μεγάλα χρηματικά ποσά αλλά ούτε και χρειάζεται να το κάνει προκειμένου να έχει τον ίππο του ή τους ίππους του υγιείς και ευτυχισμένους.

Επιλογή του χώρου Ιδανική θα ήταν η περίπτωση να έχουμε την δυνατότητα εξ αρχής να διαλέξουμε τον χώρο που θα δραστηριοποιηθούμε. Η έκταση που θα φιλοξενήσει τον ίππο μας θα πρέπει να είναι κατά το δυνατόν μεγαλύτερη με ελάχιστο τα 5 στρέμματα ανά ίππο. Η μεγάλη έκταση βοηθά τόσο στην θρέψη όσο και στην καλή ψυχολογία του ίππου αλλά και στην γενικότερη υγεία του. Περιοχές με πολύ υγρασία και λιμνάζοντα ύδατα είναι ακατάλληλες όπως επίσης και περιοχές κοντά σε βιομηχανικές ζώνες ή με πολύ ηχορύπανση. Προτιμούμε περιοχές με

~2~

ποικιλομορφία εδάφους ώστε ο ίππος μας να μάθει να κινείται με ευκολία σε παντός είδους έδαφος.

1) Επιθεώρηση και σαφή εικόνα του διαθέσιμου χώρου Πριν οποιαδήποτε βελτίωση ή αρχική επέμβαση πρέπει να έχουμε επιθεωρήσει επισταμένως τον διαθέσιμο χώρο μας ώστε να γνωρίζουμε πολύ καλά τα όριά του, την μορφολογία του και τις παντός είδους ιδιαιτερότητες του όπως πηγές, πηγάδια ή δίκτυο ύδρευσης, ξυλεία, πέτρα, λοιπούς φυσικούς πόρους και υπάρχοντα κτίσματα. Τα παραπάνω μαζύ με τον τυχόν διατιθέμενο εξοπλισμό και εργαλεία είναι αυτά που θα μας βοηθήσουν ευκολότερα και με λιγότερο κόστος να βελτιώσουμε ή να κατασκευάσουμε εξ’ αρχής ότι θα χρειαστούμε. Πλέον σημαντικό κομμάτι της διαδικασίας αυτής αποτελεί η καλή οριοθέτηση του χώρου μας με επιθεώρηση της περιμέτρου και της υπάρχουσας περίφραξης ώστε να εντοπιστούν τα πιθανά αδύνατα ή προβληματικά σημεία και να γίνει η απαραίτητη βελτίωση ή/και επισκευή. Το ίδιο σημαντικός είναι ο μετέπειτα τακτικός περιοδικός έλεγχος της περίφραξης ώστε να γίνονται εγκαίρως επισκευές εάν χρειάζονται. Η ξυλεία από υλοτομία αποψίλωσης μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί για αυτή την περίπτωση, αλλά και για κάθε άλλη κατασκευή, καθώς μειώνει σημαντικά το κόστος συντήρησης ενώ δίνει ανάσα σε υπερφορτωμένα ή και αδιαπέραστα από βλάστηση σημεία.

2) Σταβλισμός Εφόσον έχουμε την δυνατότητα να διαλέξουμε τον χώρο μας λαμβάνουμε υπόψη το είδος του σταβλισμού που θέλουμε να εφαρμόσουμε. Στην περίπτωσή μας ο ήδη υπάρχοντας χώρος προσφέρεται για την επιλογή μιας προσέγγισης που να ταιριάζει καλύτερα την φυσική ζωή ενός ελεύθερου ίππου. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι μια μόνιμη ή ημιμόνιμη κατασκευή τύπου «στέγαστρου» με καλυμμένες όλες τις πλευρές εκτός της νότιας και ανάλογου εμβαδού ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει όλους τους ίππους μας εάν και εφόσον αυτοί επιλέξουν να προστατευθούν από τα καιρικά φαινόμενα. Η θέση τέτοιων κατασκευών δεν ενδείκνυται να βρίσκεται σε υψηλά υψομετρικά σημεία του κτήματος λόγω του ότι διατρέχουν τον κίνδυνο να καταστραφούν από ισχυρές ριπές ανέμων ολοχρονικά αλλά και από κεραυνούς κατά την χειμερινή περίοδο προκαλώντας ακόμα και ατυχήματα ίππων και ανθρώπων. Ιδανικό θα ήταν το σημείο που θα πρόσφερε φύλαξη από βορείους ανέμους με «πλάτη» σε λόφο και με νότιο προσανατολισμό. Ήδη υπάρχουσες κατασκευές που πληρούν τουλάχιστον τα απαιτούμενα για την ασφάλεια όπως

~3~

η εικονιζόμενη μπορούν εύκολα και πρέπει να βελτιωθούν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τους πιθανούς διαθέσιμους πόρους (φυσικά υλικά) που τυχόν προσφέρει το κτήμα και για τους οποίους έγινε λόγος στην αρχή όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την περίπτωση.

Εικόνα 1. Στέγαστρο που επιδέχεται βελτιώσεων και προσθηκών.

Εντός του στέγαστρου θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο αυτόματες ποτίστρες ώστε σε περίπτωση βλάβης της μίας να μην στερηθούν ποτέ το νερό οι ίπποι.

Εικόνα 1. Αυτόματη ποτίστρα.

Επίσης θα πρέπει να διαθέτει φάτνη για την εναπόθεση τροφής. Η Φάτνη μπορεί να κατασκευασθεί και από διαθέσιμη ξυλεία από υλοτομία αποψίλωσης με λιγοστό κόστος.

~4~

Εικόνα 3. Φάτνες κατασκευασμένες από ξύλο. Η δεξιά πολύ απλή στην κατασκευή της.

Μέτρα ασφαλείας 1) Είσοδοι στον χώρο Οι διαθέσιμες είσοδοι στον χώρο πρέπει να φτιαχτούν όσο γίνεται μεγάλες σε πλάτος και οι αντίστοιχες πόρτες που τις καλύπτουν να μπορούν να ανοίγουν και να κλείνουν από ένα μόνο άτομο χωρίς δυσκολία ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα σε περίπτωση εκτάκτου κινδύνου ή ανάγκης. Οίκοθεν νοείται ότι πρέπει να διαθέτουν τρόπους ή μηχανισμούς ασφάλισης και κλειδώματος. Επίσης πρέπει να είναι καταγεγραμμένες οι συντεταγμένες κάθε μίας και εντοπισμένες επάνω σε αεροφωτογραφία (Google Earth). Το μέτρο αυτό χρησιμεύει ιδιαίτερα σε περιοχές όπου πρόσβαση στην είσοδο γίνεται μέσα από αγροτικούς ή ιδιωτικούς δρόμους και μακριά από κεντρικές οδούς ώστε υπηρεσίες όπως η Πυροσβεστική και το ΕΚΑΒ να μπορούν να επέμβουν εύκολα και γρήγορα.

2) Πρώτες βοήθειες Όσον αφορά τις πρώτες βοήθειες για τους ανθρώπους είναι εύκολη η απόκτηση ενός κυτίου «Πρώτων Βοηθειών» στο οποίο μπορεί να περιέχεται και λίστα με τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης (ΕΚΑΒ-166) αλλά και ιδιωτών ιατρών που θα μπορούσαν να συνδράμουν σε μια ανάγκη.

~5~

Η δημιουργία κυτίου «Πρώτων Βοηθειών» για ίππους μπορεί να γίνει με την συμβουλευτική συνδρομή ενός ιππιάτρου ή κτηνιάτρου στο οποίο επιπλέον μπορεί να εμπεριέχεται λίστα με τα τηλέφωνα των τελευταίων. Ενδεικτικά ένα τέτοιο κυτίο μπορεί να περιέχει: α) Ένα σπρέυ αντιβιοτικού «Τεραμυκίνης» το οποίο ενδείκνυται για τον έλεγχο και την θεραπεία των τοπικών δερματικών λοιμώξεων, των λοιμώξεων του πέλματος και των θηλών μολυσμένων τραυμάτων, εγκαυμάτων, μετεγχειρητικών τραυμάτων, εκδορών, ραγάδων θηλών, αφαιρέσεως κεράτων, δευτερογενών λοιμώξεων που ακολουθούν παρασιτικές δερματίτιδες κλπ. β) Ένα ενέσιμο διάλυμα αντιβίωσης «ILCOCILLIN» (δραστική ουσία η Πενικιλλίνη) η οποία ενδείκνυται για την αντιμετώπιση οξείων και χρονίων λοιμώξεων του αναπνευστικού, γαστρεντερικού

και

ουροποιητικού

συστήματος

καθώς

και

για

την

αντιμετώπιση

δευτερογενών λοιμώξεων οι οποίες ακολουθούν λοιμώξεις οφειλόμενες σε ιούς. γ) Ένα ενέσιμο διάλυμα «Φλουνιξίνης Μεγλουμίνης». Η δραστική αυτή ουσία είναι ένα σχετικά ισχυρό, μη ναρκωτικό, μη στεροειδές αναλγητικό με αντιφλεγμονώδεις και αντιπυρετικές ιδιότητες. Ενδείκνυται για την ανακούφιση από φλεγμονές και κολικούς και επίσης έχει αντισπασμωδικές ιδιότητες. δ) Σύριγγες, νάρθηκας, επίδεσμοι, βαμβάκι, αντισηπτικό (πχ Betadin), ψαλίδι, αποστειρωμένο νυστέρι, ράμματα. Υποσημείωση: Οίκοθεν νοείται ότι η χρήση όλων τα προαναφερομένων μπορεί να γίνει μόνο από άτομο που γνωρίζει έστω τα στοιχειώδη από πρώτες βοήθειες και πάντα σε τηλεφωνική συνεννόηση με τον ιππίατρο ή τον κτηνίατρο ωσότου ο τελευταίος να φθάσει στον χώρο και να προσφέρει ιατρική φροντίδα.

3) Πυρασφάλεια Η αποψίλωση-καθαρισμός όλου του κτήματος δεν μπορεί να αποτελεί ενδεικνυόμενο μέσο πυροπροστασίας διότι οι ίπποι τρέφονται από την υπάρχουσα ξηρή και χλωρή βλάστηση. Εν τούτοις εάν η έκταση είναι αρκετά μεγάλη μπορεί να δημιουργηθεί μια αντιπυρική ζώνη που θα περιορίσει ενδεχόμενη πυρκαγιά σε ένα μόνο κομμάτι της. Οπωσδήποτε πάντως η αποψίλωση είναι υποχρεωτική γύρω από τα κτίσματα για ευνόητους λόγους. Πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένας πυροσβεστήρας ξηράς κόνεως σε κάθε κτίσμα και σε μέρος πλησίον αυτού σκαπανικών, υδριών, καθώς και δύο ή περισσοτέρων επινώτιων ψεκαστήρων και ενός βαρελιού πάντα γεμάτων με νερό.

~6~

Εικόνα 4. Σκαπανικά, επινώτιος ψεκαστήρας και υδρία.

Σε εμφανή σημεία θα πρέπει να αναγράφεται ευκρινώς το τηλέφωνο άμεσης επέμβασης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (199). Πολύ καλό μέτρο θα ήταν και η τοποθέτηση πλαστικής δεξαμενής 5000 λτ στο υψηλότερο σημείο του κτήματος (ώστε με φυσική ροή λόγω βαρύτητος να έχουμε την απαιτούμενη πίεση) εφοδιασμένης με βάνα, καννάβινο σωλήνα πυρόσβεσης και αυλό διατομής 25 χιλ. (1 inch). Για την διαθεσιμότητα της (πυροσβεστικού σκοπού) δεξαμενής αυτής, την θέση της (συντεταγμένες) και την πρόσβαση σε αυτήν θα πρέπει να είναι ενημερωμένη η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Εάν δεν υπάρχει δυνατότητα πλήρωσεως με νερό η πλήρωση μπορεί να γίνει με συνδρομή της Πυροσβεστικής μετά από σχετικό αίτημα.

~7~

Εικόνα 5. Δεξαμενή 5000 lt, βάνα και πυροσβεστικός σωλήνας με ταχυσύνδεσμους τύπου Storz, αυλός.

Απαραίτητη είναι η σύνταξη χάρτη με τις εισόδους , τις συντεταγμένων αυτών και με οδηγίες για την πρόσβαση σε αυτές από πυροσβεστικό όχημα. Επίσης πρέπει να υπάρχει οριοθέτηση του χώρου στάθμευσης των οχημάτων και να δίνονται σαφής οδηγίες ώστε αυτά να είναι σταθμευμένα με μέτωπο πάντα προς την έξοδο για την ασφαλή και άμεση εκκένωση του χώρου αλλά και με διάταξη τέτοια ώστε να εξασφαλίζεται η πρόσβαση από πυροσβεστικά οχήματα ή ασθενοφόρα. Ο χώρος στάθμευσης πρέπει να είναι οπωσδήποτε αποψιλωμένος.

Αποθήκες τροφών και υλικών - Εξοπλισμός Παλαιές εγκαταστάσεις όπως οι εικονιζόμενες στις επόμενες φωτογραφίες μπορούν άριστα να χρησιμοποιηθούν ως αποθήκες τροφών και υλικών. Στα συγκεκριμένα κτίσματα περιέχεται και παλιά ξυλεία που μπορεί να χρησιμεύσει σε κατασκευές.

~8~

Εικόνα 5. Παλαιά κτίσματα.

Όταν ο χώρος μας προσφέρει ξυλεία από υλοτομία

αποψίλωσης, αυτή μπορεί να

χρησιμοποιηθεί και στην κατασκευή εξοπλισμού χρήσιμου στην ιππική εκπαίδευση. Για παράδειγμα με βέργα από «λυγιά» μπορεί εύκολα και ανέξοδα να φτιαχτεί μία μάστιγα. Άλλο παράδειγμα αποτελεί η δημιουργία ενός ή περισσοτέρων κυκλοτερών αλλά και η κατασκευή βαλβίδων.

~9~

Εικόνα 6. Κυκλοτερές φτιαγμένο από ξυλεία αποψίλωσης.

Λοιπές βελτιώσεις – επεμβάσεις Πολύ καλή ιδέα θα ήταν η σπορά χέρσου μέρους της συνολικής έκτασης με βρώμη ώστε να αυξηθούν οι πόροι φυσικής διατροφής των ίππων. Τέλος παλιά πηγάδια δεν θα ήταν διόλου άσχημο να αποκατασταθούν ώστε να προσφέρουν νερό για κάθε ανάγκη, ακόμη και για πόση, εφόσον το νερό αυτό είναι κατάλληλο.

Εικόνα 6. Εγκαταλελειμμένο πηγάδι.

*** *** *** Αντί επιλόγου αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω θερμά:

 Τον αδελφό Αριστοτέλη Ηρ. Καλέντζη για την αρχική πρωτοβουλία του και τον συνεχή έως σήμερα ακοπίαστο αγώνα του για την αναβίωση και την προαγωγή στην Ελλάδα της «Φυσικής Ιππασίας» και της «Έφιππης Τοξοβολίας», δύο τεχνών που με έχουν

~ 10 ~

διδάξει πολλά έως σήμερα, θα συνεχίσουν να με διδάσκουν πάντα περισσότερα αλλά και να μου θυμίζουν εξίσου πάντα πόσα λίγα γνωρίζω.

 Τον Ιππίατρο και Λέκτορα του Α.Π.Θ., επιστήμονα διεθνούς εμβελείας Θεόδωρο Γ. Αντίκα για όσα έχει προσφέρει στον πολιτισμό, στην ευημερία του ίππου και σε εμάς τους αδαής ιστάμενος ως «λύχνος έν τη σκοτία».

 Την αγαπημένη μου σύζυγο Χριστίνα για την πρωτοβουλία της να ξεκινήσουμε την παραδοσιακή τοξοβολία στην Καλαμάτα διδάσκοντάς την σε τυφλούς συνανθρώπους μας, πρωτοβουλία που ήταν η σπίθα για ότι ακολούθησε. Αλλά και για την υποστήριξη της και τον αγώνα της στα «μετόπισθεν» ως μητέρα και σύζυγος.

 Τους ίππους με τους οποίους μέχρι σήμερα έχω συνεργαστεί.  Τον καλό φίλο Κωνσταντίνο Λύρα ο οποίος ευγενώς μου έχει παραχωρήσει τόσο το κτήμα του όσο και τους ίππους του «εν λευκώ» για την εκπαίδευση των «Ελλήνων Κενταύρων Καλαμάτας».

 Τον εξαιρετικό κτηνίατρο και φίλο Παναγιώτη Παπαδόπουλο, ιδιοκτήτη κτηνιατρικής κλινικής στην Καλαμάτα, για την πολύτιμη συνδρομή του στην συγγραφή της παρούσας εργασίας όσον αφορά το αντικείμενο της παροχής πρώτων βοηθειών σε ίππους.

Αθανάσιος Α. Ψωρομύτης

~ 11 ~