docent Ellen Seeldraeyers
studiegebied Handelswetenschappen, bedrijfskunde en Toegepaste informatica
bachelor in het Supply Chain Management
campus Kortrijk
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.2 INTERN TRANSPORT EN HULPMIDELEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.2.1 Transportprincipes Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.2.2 Interne transportmiddelen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.2.3 Overige hulpmiddelen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.2.4 Mechanisering & automatisering Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.2.5 Onderhoud Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.2.6 Efficiëntie in transport Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.3 WAREHOUSEMANAGEMENTSYSTEM (WMS) Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.4 CASES ................................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.4.1 Albert Heijn imponeert met gemechaniseerd distributiecentrum ........... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.4.2 Fabriek Logistiek opent testcentrum voor logistieke spelers ................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.4.3 DSV haalt ROI van minder dan 6 maanden met Storeganizer ................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3 Functies van voorraad ...................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.1 SOORTEN VOORRAAD ....................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.1.1 De algemene functie van voorraad ....................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.1.2 Ontkoppelingsvoorraden ...................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.1.3 Voorraad naar traject ........................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.1.4 Theoretische voorraad .......................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.2 INDELING VAN VOORRADEN NAAR SOORT ...................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.3 ECONOMISCHE ASPECTEN VAN VOORRADEN .................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.4 VOORRAADBEHEER VOOR DE ONAFHANKELIJKE VRAAG Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.5 SERIEGROOTTES EN VOORRAADHOOGTES Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4 Seriegrootte ..................................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.1 2 BELANGRIJKE VRAGEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.2 BEPALEN VAN DE BESTELHOEVEELHEID Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.2.1 Voorraadkost Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.2.2 Bestelkost Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.2.3 Instelkost Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.3 OPTIMALE BESTELHOEVEELHEID (EOQ) OF DE FORMULE VAN CAMP Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.4 DE GEVOELIGHEID VAN DE FORMULE VAN CAMP Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.5 ELEMENTEN DIE SERIEGROOTTE BEÏNVLOEDEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.6 SERIEGROOTTE IN JIT Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5 Servicegraad en veiligheidsvoorraad ..............................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.1 DE FUNCTIE VAN VEILIGHEIDSVOORRAAD Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.2 DE SERVICEGRAAD Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.2.1 Het verband tussen servicegraad en veiligheidsvoorraad Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.2.2 De optimale servicegraad ..................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.2.3 Het berekenen van de servicegraad...................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.2.4 Meten & rapporteren van de servicegraad .......................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.3 VEILIGHEIDSVOORRADEN VOOR DE ONAFHANKELIJKE VRAAG .............. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.4 VEILIGHEIDSVOORRAAD IN MRP ...................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.5 VEILIGHEIDSVOORRADEN MET CROSS-DOCK/ X-DOCK .... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.6 CASES................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.6.1 Tien tips om efficiënter te crossdocken (Value Chain, 2020) ................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
5.6.2 Vandaag voor morgen (Dirk, 2010) ...................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6 Voorraadbeheer voor een assortiment...........................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6.1 PRAKTISCH BEHEER ........................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6.2 ABC ANALYSE (Pareto) ...................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6.2.1 Omzetbijdrage van een product Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6.2.2 Winstgevendheid van een product Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6.3 ABC-ANALYSE IN EEN MAGAZIJNOMGEVING Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6.4 CASES Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
6.4.1 VMI (Verlinden, 2020) Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7 Orderverzamelen & verdelen .........................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.1 VERZAMELEN EN VERDELEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.2 ORDERVERZAMELEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.3 VERZAMELMETHODES Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.3.1 Sequentieel verzamelen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.3.2 Parallel verzamelen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.3.3 Pick-to-packsysteem Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.4 STATISCH ORDER VERZAMELEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.5 DYNAMISCH ORDER VERZAMELEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.6 AUTOMATISCH ORDER VERZAMELEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.7 ORDERPICKLIJSTEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.8 VERDELEN ......................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.9 CASES ................................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.9.1 Rooskleurige toekomst voor robotpicking (Value Chain, 2023) ............... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.9.2 Sciencefiction op de werkvloer...........................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8 Inventariseren ...............................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.1 WAT IS INVENTARISEREN? ................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.2 CYCLISCH TELLEN BIEDT VOORDELEN ............................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.3 METHODE VOOR CYCLISCH TELLEN .................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.4 ORGANISREN VAN CYCLISCH TELLEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.5 TELTECHNIEKEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.6 CORRIGEREN VAN EEN VOORRAADVERSCHIL Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.7 CASES Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
8.7.1 IKEA GENT laat automatische drones los in magazijn Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9 Plannen & beheersen van warehouseactiviteit ...............Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9.1 BEHEERSEN VAN DE PRESTATIES Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9.2 BEHEERSEN VAN MANKRACHT Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9.3 NORMPRODUCTIVITEIT EN VERZAMELEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9.4 NORMPRODUCTIVITEIT HEFTRUCKS Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9.5 WACHTTIJDEN Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9.6 CASES Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
9.6.1 Meten met verstand (Business Logistics, 2011) .................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Bibliografie ..................................................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
1 Wat is ‘Warehousing’?
1.1 Inleiding
Voorraad wordt opgeslagen in een magazijn. Meestal gebruiken we de Engelse term warehouse. Dat kan bestaan uit een eenvoudig lokaal met enkele rekken tot een gebouw met vele verdiepingen, robots, automatische stellingen en honderden werknemers. Men vindt ze terug bij industrieën, groothandelaars, import- en exportbedrijven, distributiebedrijven, transportbedrijven en andere logistieke dienstverleners die opslag diensten aanbieden.
Je kan verschillende soorten warehouses onderscheiden op basis van de relatie tussen de eigenaar van het magazijn en de eigenaar van de erin opgeslagen goederen.
De meest rechtlijnige vorm is het dedicated warehouse, een magazijn dat volledig ten dienste staat van één verlader. Het magazijn kan eigendom zijn van en beheerd worden door ofwel de verlader zelf of een logistiek dienstverlener in opdracht van de verlader. Een vb van een bedrijf dat eigenaar is en ook manager van het warehouse en de daarin opgeslagen goederen is Colruyt. Het grote distributiecentrum in Halle bevat goederen die men gekocht heeft en die van daaruit naar de verschillende winkels gestuurd zullen worden. Grote goederenstromen komen aan vanuit een relatief kleine groep leveranciers en gaan van daaruit naar een groot aantal winkels. Colruyt is eigenaar en ook manager van het warehouse en de daarin opgeslagen goederen.
Sommige bedrijven vinden dat men dergelijk beheer beter overlaat aan gespecialiseerde firma’s. Dat is dan een contract warehouse. De erin opgeslagen goederen zijn eigendom van een firma maar het beheer gebeurt door een gespecialiseerde firma. Zo beheert Kühne & Nagel het magazijn van Nespresso in de buurt van Geel.
Tenslotte heb je nog een public warehouse, een magazijn dat door een bedrijf uitgebaat wordt maar waar voorraden voor verschillende firma’s beheerd worden. Bedrijven zoals Fiege & ODTH bieden dat soort diensten aan, aan Coca-Cola en zelfs aan rechtstreekse concurrenten zoals Unilever en Procter & Gamble.
‘De optimale voorraad is nul.’ Dit is een bekende uitspraak over JIT 1 besturing van de goederenstroom. In het verlengde daarvan hoor je wel eens: ‘Het best magazijn is geen magazijn’. Uit deze uitspraak klinkt door dat magazijnen vaak als lastenpost worden gezien. En dat zijn ze natuurlijk ook, maar magazijnen hebben ook een functie in het logistieke proces. (Engelbregt, Kruijer N., 2009)
Het distributiecentrum of magazijn vervult een aantal functies binnen de supply chain namelijk het ontvangen en opslaan van goederen, het orderverzamelen en het verpakken van orders, het verwerken van retours, het verpakken en soms assemblage-activiteiten. Het magazijn bekleedt een
1 JIT = Just in time = is precies op tijd leveren wat de klant of ketenpartner nodig heeft, een logistieke methode voor voorraadbeheersing behorend tot lean manufacturing die is ontstaan in Japan
belangrijke functie binnen de keten omdat haar presteren kan leiden tot betere customer service en lagere kosten.
De Benelux heeft een hoge concentratie aan distributiecentra (samen met N-Fr en Duitsland) door de nabijheid van klanten, de goed ontwikkelde infrastructuur, toegang tot verschillende belangrijke zeehavens in de Rijn-Scheldedelta en de nabijheid performante vrachtluchthavens Schiphol, Brussel, Luik en Luxemburg. Het is dan ook waardevol om hier dieper op in te gaan.
Tijdens deze cursus zullen we dan ook volgende thema’s doorlopen: welke soorten magazijnen zijn er? Welke functies hebben ze (1), hoe wordt een magazijn ingericht (2), welke functies hebben voorraden (3), hoe bepalen we seriegroottes (4), servicegraad en veiligheidsvoorraad (5), hoe beheren we voorraad (6), hoe gaan we orders verzamelen en verdelen (7), hoe gaan we voorraad inventariseren (8) en tenslotte het plannen en beheersen van warehouseactiviteiten (9).
1.2 Soorten magazijnen
In de praktijk onderscheidt men doorgaans twee primaire soorten magazijnen: productie- en distributiemagazijnen. Binnen de productie- en distributiemagazijnen kan men weer een onderscheid
Figuur 1.1 overzicht van de magazijnfuncties.
maken tussen open en gesloten magazijnen.
1.2.1 Productiemagazijn
Productiemagazijnen zijn er om het productieproces te ondersteunen en te voorzien van grondstoffen, halffabricaten 2 en verpakkingsmateriaal.
Zodra er in productie een behoefte aan onderdelen ontstaat, zorgt magazijnpersoneel voor de uitname en interne distributie van de benodigde onderdelen.
In een productiemagazijn kan je 6 types goederen onderscheiden:
a. Grondstoffen, onderdelen en componenten voor productie
b. Schoonmaakmiddelen
c. Zelfgeproduceerde halffabricaten en modules
d. Verpakkingsmateriaal
e. Machineonderdelen voor onderhoud en storing f. Gereedschappen.
In grote of complexe productieorganisaties zie je soms voor elk type goederen een apart magazijn.
1.2.2 Distributiemagazijn
Andere benamingen zijn: distributiecentrum, DC of handelsmagazijn.
Distributiemagazijnen kan je in veel schakels in een supply chain terugvinden:
- Magazijn gereed product bij een fabrikant
- Magazijn importeur
- Magazijn groothandel
- Magazijn detailhandel
-
Distributiemagazijnen zijn tijdelijke opslagplaatsen tussen producent en eindklant. Dit betekent dat een gereed product op verschillende plaatsen in de keten tijdelijk in een rek kan komen liggen.
Kenmerk van een distributiemagazijn is dat het artikel er bij uitstroom (outbound) net zo uitziet als bij instroom (inbound).
Een verschil tussen instroom en uitstroom kan zijn dat de verpakkingswijze of de verpakkingshoeveelheid anders is, maar ook het DC verlaat in het gezelschap van andere producten.
2 Een halffabricaat is een grondstof die bewerkt is tot een verhandelbaar product, dat vervolgens nog verder moet worden bewerkt tot een eindproduct
1.2.3 Open magazijn
Uit een open magazijn mag het personeel zonder document of opdracht goederen weghalen en de afgifte van de goederen wordt niet geregistreerd.
Dit type magazijn past men toe voor producten met een lage waarde die zeer veel gebruikt worden.
Bvb schrijfgerei, lijm, tape, moeren, bouten, verpakkingsmateriaal, enz.
Men bespaart op deze wijze de administratieve rompslomp en aanvullen doe je op basis van visuele controle of met een Kanban bin systeem 3
Begrip: KANBAN
Kanban (van het Japanse kan 'visueel' en ban 'kaart' of 'bord') is een concept dat werd ontwikkeld in de Toyata fabriek door Taichi Ohno in 1952. Kanban houdt in dat je voorraden pas aanvult als het echt nodig is.
Een vorm van Kanban is het Two-bin systeem, ook wel het ‘tweebakkensysteem’ genoemd. Als de eerste bak leeg is, vul je aan, de hoeveelheid in de tweede bak is voldoende om de aanvultijd te overbruggen
Dit type magazijn wordt niet meer zoveel toegepast wegens een te groot risico op verliezen en misbruiken, stock outs en bijgevolg weinig controle op de voorraad. Het kan uiteindelijk meer kosten aan ‘verlies’ dan aan de administratieve besparing.
1.2.4
Gesloten magazijn
Gesloten magazijnen zijn enkel toegankelijk voor magazijnpersoneel. De magazijnier mag enkel die artikelen nemen (picken) waarvoor een pickopdracht gegeven is door een bevoegde afdeling of persoon. Uitgangspunt van een gesloten magazijn is de volledige registratie van alle inbound en outbound.
1.2.5 Open & gesloten magazijn
In de praktijk kan een magazijn zowel open als gesloten zijn. Voor sommige artikelen zullen een machtiging of opdracht nodig zijn, voor andere artikelen niet. Voor de eerste categorie is het magazijn gesloten., voor de tweede categorie is hetzelfde magazijn een open magazijn.
1.3 Functies van een distributiecentrum (DC)
De basisfuncties van een distributiecentrum zijn:
- Tijdelijke opslag van artikelen om de verschillen te overbruggen tussen de stromen aan de aanbod- en vraagzijde. Buffers inbouwen. (Opslagstroom)
- Hergroeperen van artikelen omdat de afnemers andere hoeveelheden en/of combinaties van goederen bestellen, dan de leveranciers kunnen aanbieden. (Transitstroom)
Om de basisfuncties van een distributiecentrum te bekijken, is het nodig naar de deelprocessen van een DC te kijken. We hebben het proces grof ingedeeld in IN, DOOR en UIT en op elk deelproces iets ingezoomd.
figuur 1.1 deelprocessen in de goederenstroom van een DC
Hierna lichten we een aantal deelprocessen wat nader toe.
inkomend transport
Magazijnfuncties
ontvangst en controle
herverpakken/ompakken in opslag brengen opslag orders verzamelen
consolideren
expeditie
uitgaand transport
1.3.1 Aanvoer
Het grootste deel van de binnenkomende goederen in een DC wordt aangevoerd per vrachtwagen.
Maar ook andere modaliteiten (trein, (binnen)schip, vliegtuig, .. worden vaak gebruikt.
Om de aanvoer in goede banen te leiden kan je leveranciers richtlijnen geven, bvb.:
- Aanleverinstructies: aanwijzingen over moment en wijze van leveren
- Laadinstructies: aanwijzingen over de volgorde van beladen
- Verpakkingsinstructies: aanwijzingen over het formeren en verpakken van eenheden, al dan niet op pallets gestapeld volgens een aangegeven patroon.
- Identificatie instructies: aanwijzingen voor markering, codering en overige aanduidingen ter vereenvoudiging van controle
1.3.2
Ontvangst
Als bewijs voor het transportbedrijf dat zij de goederen hebben afgeleverd, moet je als ontvangende partij de vrachtbrief aftekenen. Door deze af te tekenen, neem je de verantwoordelijkheid van de goederen over. Het is dus erg belangrijk dat je controleert of de goederen bestaan uit de goede artikelen in de juiste hoeveelheid. Deze ontvangstcontrole voert men meestal uit a.h.v. de vrachtbrief of de factuur en paklijst.
Procedure:
- De chauffeur meldt zich aan bij de receptie
- Op basis van de vrachtbrief /factuur/ paklijst + documenten check in WMS of de inkomende zending conform is:
• Identificatie chauffeur
• Identificatie transporteur
• Identificatie zending
• Identificatie klant
- Kaai en tijdstip lossen wordt toegewezen aan de chauffeur
- Truck/container staat klaar voor lossen aan de kade
- (Optie) zegel wordt verwijderd
- 1ste visuele controle op transportschade of vochtplekken
- Magazijnier start op basis van de losinstructie het losproces
- De volledige zending wordt in de inbound zone gezet
- De volledige zending wordt gecontroleerd
- Na controle bevestigt de magazijnier de ontvangst aan de receptie
- De ontvangst van de goederen- wordt administratief verwerkt + CMR afgetekend.
- De goederen worden in het magazijn ingescand of ‘ontvangen’
Van producten met een hoge waardedichtheid (dure producten) moet je alle omverpakkingen en dozen openen en 100% controleren. (Tellen, wegen, enz.)
Eventueel zou de chauffeur moeten wachten totdat je de ontvangstcontrole hebt uitgevoerd, maar dit zou wachttijd voor de chauffeur kunnen betekenen en doe je er als ontvanger verstandig aan de vrachtbrief ‘onder protest’ te tekenen. De chauffeur kan dan vertrekken, maar je kan na controle van de goederen toch nog eventuele schade claimen bij de vervoerder.
Daarnaast is het belangrijk na te kijken of ontvangt wat er is besteld. Vaak wordt voor aankomst van goederen een lijst met informatie naar het magazijn gestuurd als waarschuwing welke goederen eraan komen. Deze info biedt het magazijn de anticiperen & capaciteit in te plannen:
- Komen de pallets door elkaar, ongesorteerd binnen op bonte pallets (pallets met verschillende soorten goederen) of gestapeld in boxpallets of rolcontainers, enz…
- Bij ontvangst van de goederen kan je deze vergelijken met de bestelde hoeveelheid en nagaan of er tekorten, meerleveringen, afwijkende partijen zijn en eventueel actie ondernemen.
1.3.3 Kwaliteitscontrole
Tijdens de kwaliteitscontrole stel je vast of de goederen voldoen aan de productspecificaties en/of de juist certificaten zijn bijgevoegd. Deze controle vindt meestal niet plaats in de ontvangstruimte (inbound), maar in een aparte, daartoe bestemde zone.
Je kan de hele partij keuren of met een steekproef werken. Indien je met een steekproef werkt, kan je de overige goederen reeds opslaan in het magazijn, maar je blokkeert ze totdat de uitslag van de keuring gekend is.
1.3.4
Her/voorverpakken
Opslag en distributie bieden weinig mogelijkheden om waarde toe te voegen. Een mogelijkheid om dit te doen is het uitvoeren van toegevoegde waarde activiteiten.
Je kan activiteiten als herverpakken, voorverpakken of het samenstellen van sets zien als een verlengde de productie van een artikel. Vaak worden deze taken uitbesteed aan een DC.
2 begrippen:
VAL – Value Added Logistics: het DC zal hierbij naast opslag van goederen, ook secundaire productieactiviteiten uitvoeren zoals bvb: (her)verpakken van goederen, kwaliteitscontrole, kitting 4 , labelling, assemblage, klant/landspecifiek maken van goederen. Het DC wordt een logistiek knooppunt.
VAS – Value Added Services: het DC biedt hierbij diensten aan die waarde toevoegen. Naast opslag van goederen voert ze ook marketing-, financiële-, service- of managementactiviteiten uit zoals bvb: orderadministratie, callcenter of customer service, geldstromen beheren (facturatie), (douane)formaliteiten vervullen, beheren e-commerce webplatform, beheren retourstromen…
1.3.5
Afvoer naar magazijn
Wanneer alles in orde wordt bevonden worden de goederen vrijgegeven om ze in de opslag te brengen. Tegelijkertijd wordt de administratie in het ERP (WMS) 5 bijgewerkt.
De goederen worden naar hun locatie in het magazijn gebracht:
- Vaste locaties: als producten een vaste locatie hebben in het magazijn, dan is de plaats waar de ontvangen goederen naartoe moeten van tevoren gekend.
- Vrije locaties: de plaats in het magazijn wordt per toeval aangewezen.
1.3.6
Opslag
Ontvangen goederen worden opgeslagen en verlaten na verloop van tijd het DC. Afhankelijk van het product kan de handling eenheid bij ontvangst anders zijn dan de opslageenheid en kan ook de afgifte eenheid weer anders zijn. bvb. Vloeistoffen komen per tankwagen aan, waarbij de tankwagen voor en na het lossen wordt gewogen. Dus ontvangst in tonnen of in kilo. Opslag zou vervolgens kunnen in bulkcontainers op pallets, en de afgifte aan productie zou gemeten kunnen worden per liter.
4 Kitting = samenvoegen van verschillende van een pakket of product. Bv laptop samen met een draagtas verpakken, ipv enkel de laptop.
5 ERP =enterprise resource planning. WMS = Warehouse Management system.
Opslagsystemen voor verschillende soorten producten behandelen we in hoofdstuk 2.
1.3.7 Orderverzamelen
Orderverzamelen of ‘order picking’ is het volgens EDI binnengekomen opdrachten samenstellen van zendingen, uit een verzameling goederen/artikelen.
In elk magazijn is orderverzamelen een zeer belangrijke activiteit dat het meeste manuren in beslag neemt en heeft dus een grote invloed op de magazijnkost.
De orderstructuur is bepalend voor hoe je de artikelen gaat verzamelen. Met de orderstructuur bedoelen we de grootte van het order (het aantal orderregels of ‘referenties’), het aantal eenheden per regel, gewicht en volume van de goederen en de hoeveelheid orders die per tijdseenheid verwerkt moeten worden.
De organisatie van het order verzamelen is niet alleen vanuit kostenoogpunt van belang, maar ook klanteneisen zullen meespelen.
Op orderverzamelen komen we terug in hoofdstuk 7.
1.3.8 Consolideren
Veel magazijnen bestaan uit deelmagazijnen voor bvb:
- Snellopende artikelen
- Langzaamlopende artikelen
- Diefstalgevoelige artikelen
- Gekoelde artikelen
Soms moet je orders van klanten splitsen in deelorders per magazijn. Als de orderverzamelaars alle deelorders hebben verzameld, moet je deze deelorders weer bij elkaar voegen om de totale order te vervolledigen. Dit samenvoegen is het consolidatieproces.
1.3.9 Expeditie
Het expeditieproces moet ervoor zorgen dat de orders op de juiste wijze bij de klanten aankomen. Daarbij speelt een aantal taken, bvb.:
- Controle op volledigheid order
- verpakken van goederen op een transportwaardige manier om transportschade te voorkomen (via gebruik van opvulmateriaal, krimpfolie, edm
- correct identificeren; voorzien van de juiste stickers, etikettering, markeringen.
- Sorteren, alloceren en klaarzetten voor de juiste transportroute
- Laden: men laadt de goederen in de vrachtwagen. Men let erop deze te beladen in functie van de volgorde van de geplande route.
1.4 Orderstroom
In het distributieproces speelt ook de orderstroom een belangrijke rol. De deelprocessen die hierbij van belang zijn, hebben we weergegeven in volgende figuur:
klant plaatst bestelling financiële check in voorraad?
ja ja nee
Figuur 1.2 deelprocessen in de orderstroom van een DC.
We kunnen volgende stappen onderscheiden:
productieopdracht inkoop opdracht
orderpicklijkst aanmaken product verzamelen
* voorraad afboeken
* verschillen verwerken
naar klant
* factuur aanmaken
gedaald, dan moet het systeem een signaal geven, of een conceptorder aanmaken voor een bestelling. Hetzij bij de leverancier, hetzij bij de eigen productieafdeling.
e. Als er voldoende voorraad is kan je het order verzamelen.
f. Omdat de beschikbaarheidscontrole plaatsvond op de administratieve voorraad, bestaat de kans dat er in werkelijkheid geen of te weinig voorraad aanwezig is. Het is daarom aangeraden dat je de facturen pas aanmaakt na orderverzamelen. Zo voorkom je boze klanten en herstelboekingen.
g. Het order wordt eventueel geconsolideerd tot zendingen en tot transporteenheden , geladen en getransporteerd naar de klanten. (expeditie)
1.5 Cases
1.5.1 Dit bedrijf bouwde één van de meeste efficiënte magazijnen ter wereld door chaos te omarmen
(Kessler, sd)
Toen Dave Alperson in 1997 zijn eerste baan kreeg in een Amazon-magazijn liep hij rond in het magazijn met een lijst waar hij producten kon vinden - meestal boeken - die klanten hadden besteld. Twintig jaar later houdt hij als regionaal directeur van Amazon in Indiana toezicht op 18 magazijnen die nauwelijks lijken op de plaats waar hij is begonnen. Amazon verkoopt nu miljoenen producten; elk van zijn 149 magazijnen verscheept er tienduizenden per dag; en die magazijnen zien er nu uit als live-actiespelletjes met een minutieus gecoördineerd systeem van transportbanden en machines die alles doen, van het bevestigen van labels tot kwaliteitscontrole.
In het proces van het bouwen van dit uitgebreide systeem heeft Amazon de efficiëntie van het magazijn (en het gemak voor de klant) volledig opnieuw gedefinieerd. Bij een traditioneel georganiseerd magazijn kijkt een medewerker bij aankomst van bijvoorbeeld een zending tandpasta op waar de tandpasta-plank zich bevindt en verplaatst de doos naar die plank. Wanneer een doos tandpasta bij een Amazone-magazijn aankomt, werkt het proces echter anders. Een medewerker splitst de zending en legt elke afzonderlijke tube daar neer waar hij een open ruimte vindt. De plaatsing is volledig willekeurig. Items zijn niet georganiseerd op basis van waar ze worden verzonden; ze zijn niet georganiseerd op basis van grootte; en niet op basis van het type klant dat ze waarschijnlijk zal bestellen. Een zending van 50 tubes tandpasta kan uiteindelijk worden gedistribueerd naar en opgeslagen in 50 verschillende plaatsen.
De reden dat het zinvol is om deze producten willekeurig te stockeren heeft alles te maken met technologie: de snelheid en frequentie waarmee klanten online bestellen, en de tools die Amazon heeft ontwikkeld om elk item in zijn enorme magazijnen bij te houden. Ten eerste maakt random opslag het vinden van de tandpasta sneller in een tijdperk van on-demand efficiency. Als er een speciale "tandpastarek" zou zijn en iemand tandpasta bestelde, dan zou een "picker" - hoe Amazon verwijst naar medewerkers die artikelen verzamelen – zich daarheen moeten verplaatsen, of hij nu 10 meter of 100 meter van die locatie verwijderd is. Maar als het magazijn tandpasta opslaat op 50 verschillende locaties, is er een veel betere kans dat er een locatie in de buurt van een picker is. Er is ook een grotere kans dat het tweede item dat de klant bestelde ook in de buurt is. Met de miljoenen artikelen die Amazon verzendt, is elke kans om een proces met een seconde te verbeteren relevant.
Amazon-magazijnen hebben een grote verscheidenheid aan artikelen die op elk moment kunnen worden besteld, maar ze hebben niet een groot aantal van elk artikel op voorraad.
Dat Amazon en andere e-commerce bedrijven direct aan klanten verkopen (in tegenstelling tot retailers) is ook een factor in het efficiënt maken van het willekeurig opbergen van artikelen. Ze verzenden een enkele tube tandpasta naar een klant, niet een doos van 50 tubes naar een winkel, dus er is geen reden om alle 50 tubes bij elkaar te houden in het magazijn.
Het zelfgebouwde voorraadbeheersysteem van het bedrijf maakt deze willekeurige opslagfilosofie mogelijk. In de huidige magazijnen van Amazon gebruikt ze, voordat een medewerker iets op een plank legt, een handcomputer om een barcode op zowel het product als de plank te scannen. Zo kan
de computer bijhouden waar elk item zich bevindt. Amazon heeft deze manier van werken niet uitgevonden, maar het bedrijf heeft het op een nooit eerder geziene schaal toegepast.
Naast het gebruik van vrije locaties voor opslag, is het gebruik van robots in de magazijnen van Amazon een tweede sleutel tot succes.
In 2012 nam Amazon het bedrijf dat zijn robots maakt, Kiva Systems genaamd, over voor $775 miljoen en sinds 2014 heeft het meer dan 100.000 van de machines in 25 van zijn 149 magazijnen wereldwijd ingezet.
Kiva's robots hebben de willekeurige organisatiestrategie van Amazone's overgenomen en het nog sneller gemaakt. Deutsche Bank schatte in 2016 dat de "click to ship" cyclus - de tijd die nodig is om een product uit de stapels te halen, in te pakken en te verzenden - ongeveer 60 tot 75 minuten duurde toen de medewerkers het proces handmatig afhandelden. Met behulp van robots kon dezelfde klus in 15 minuten worden geklaard. Magazijnen die uitgerust zijn met Kiva robots kunnen ook 50% meer voorraad bevatten dan de magazijnen zonder robots.
De voorraad bij de magazijnen met robots wordt opgeslagen met behulp van dezelfde strategie als in de niet-gerobotiseerde magazijnen van Amazon. Het verschil is dat de medewerkers van Amazon in de met robots uitgeruste magazijnen geen artikelen naar de schappen hoeven te brengen om ze op te slaan - de robots brengen de schappen naar hen toe. In plaats van humanoïde robots zijn het kleine doosvormige machines die de schappen oppakken en langs een raster verplaatsen, waarbij ze andere schappen binnen het raster verschuiven om plaats te maken voor welke schap volgens het computersysteem de beschikbare ruimte bevat. Net als bij niet-gerobotiseerde magazijnen scannen de medewerkers vervolgens het item, plaatsen het op een van de schappen - waar er ook vrije ruimte is - en scannen de schappen zodat de computer weet waar het item zich bevindt.
Amazon heeft zich ook gericht op het verbeteren van het leveringsproces over de "laatste mijl", van het magazijn tot aan de deur. Het bedrijf is bezig met de bouw van een eigen transportmaatschappij en heeft geëxperimenteerd met drones over de hele wereld, beide inspanningen die de aandacht van de techneuten hebben getrokken. Maar terwijl de sleutel tot een snelle levering het zo gestroomlijnd mogelijk maken is, begint het allemaal bij het magazijn, waar Amazon's strategie berust op een eenvoudige beslissing om spullen te laten liggen waar er ruimte is.
Vraag: welke twee vernieuwingen in magazijnbeheer leiden tot het succes van voorraadbeheer bij Amazon?
