door Rolina Gerding en Johannes de Vries
S
joerd de Vries
Het leven van een arbeider in de 20ste eeuw
In 1930 vestigde Sjoerd de Vries zich als arbeider in Wijster. Hij was in dit Drentse dorp verzekeringsagent, zaadhandelaar, wisselloper, krantenbezorger, voorganger bij de begrafenisvereniging, agent in grafzerken, brandstoffenhandelaar, hulpbesteller PTT, postbode, boekhandelaar en eierenverzamelaar. Zijn levensverhaal wordt door een zoon en een schoondochter beschreven. Op 11 februari 1911 werd Sjoerd Johannes de Vries, als oudste zoon van Johannes de Vries (22 juli 1887) en Grietje de Haan (5 mei 1889) op de grens van Groningen, Friesland en Drenthe in de gemeente Leek geboren. Hij kreeg nog drie broers en drie zusters (Aukje 1913, Andries 1914, Bareld 1916, Grietje 1918, Abel 1922 en Riekje 1929). Toen Sjoerd drie jaar oud was, brak de Eerste We-
reldoorlog uit. Het was armoede troef in het arbeidersgezin van Johannes de Vries. De kinderen gingen naar de lagere school, maar in hun dertiende levensjaar werden de kinderen uit arbeidersgezinnen bij de boer uitbesteed: meisjes als dienstmeid en jongens als knecht. Verder leren was niet mogelijk, want er moest brood op de plank komen. Zo startte Sjoerd zijn eerste baan als knecht bij een boer, de eerste van een hele rits. Was het gezegde ‘twaalf ambachten en dertien ….’ hier van toepassing? Wij denken van niet, weliswaar was hij arbeider, verzekeringsagent, zaadhandelaar, wisselloper, krantenbezorger, voorganger bij de begrafenisvereniging, agent in grafzerken, brandstoffenhandelaar, hulpbesteller PTT, postbode, boekhandelaar en eierenverzamelaar en natuurlijk ook nog vader, maar van ongelukken was geen sprake. Er is in de 20ste eeuw gelukkig veel ten goede veranderd, zowel op het gebied van onderwijs als van arbeidsomstandigheden. Je kunt langer doorleren als je dat wilt of kunt door aanpassing van de wet, door kinderbijslag en studieleningen. De verbetering van de arbeidsomstandigheden door de CAO’s
2
Sjoerd de Vries in militaire dienst
Historische Vereniging Gemeente Beilen 1989-2009