‘Als je buiteneenmaal de boot ligt, kom je er vaak lastig weer in’

Wat is er nodig om kwetsbare jongeren en jongvolwassenen weer mee te laten doen in de samenleving? Daar gaan de CHE, de HAN en Hogeschool Rotterdam samen met organisaties uit het werkveld onderzoek naar doen. Het onderzoek moet ook nieuwe inzichten opleveren voor het onderwijs en het onderzoek op de hogescholen.

Bij kwetsbare jongeren gaat het bijvoorbeeld om jongeren met een licht verstandelijke beperking of jongvolwassen met psychosociale problemen.

Groeit die groep?

Martine: “Dat wordt vaak gezegd, maar eigenlijk is er iets anders aan de hand. Onze samenleving is steeds complexer geworden. En daarmee minder

Wat is een SPRONG­Groep?

Een SPRONG­Groep is een samenwerking tussen onderzoeksgroepen van verschillende hogescholen. Ook doen er praktijkpartners mee, zoals een zorgorganisatie, een belangenvereniging of een gemeente. Het doel van zo’n groep is om kennis en expertise rond een maatschappelijk vraagstuk te bundelen en de samenwerking te versterken. De SPRONGgroepen worden gesubsidieerd door het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. De CHE, HAN en Hogeschool Rotterdam werken samen in de SPRONG­groep Betekenisvol Samenwerken. Ze kregen onlangs 1 miljoen euro voor de eerste onderzoeksfase, die vier jaar duurt.

toegankelijk voor deze jongeren en jongvolwassenen.”

Kan je een voorbeeld geven van die ontoegankelijkheid?

Martine: “Probeer maar eens hulp te krijgen als je niet zelfstandig kunt wonen. Dan moet je langs tal van loketten, waar je moet bewijzen dat er iets mis met je is. Maar denk ook aan de druk om te presteren in het onderwijs of het feit dat je tegenwoordig bijna alles digitaal moet regelen. Het is vaak een optelsom die ervoor zorgt dat jongeren en jongvolwassenen buiten de boot vallen. En als je eenmaal buiten de boot ligt, kom je er heel lastig weer in.”

Aswin: “Jongeren raken daar ook gefrustreerd door. Ze gaan gedrag vertonen waarvan de mensen in de boot denken: zie je wel! Allemaal logisch, maar laten we ons daar vooral niet bij neerleggen. Dat gebeurt nu wel. We hebben een individualistische samenleving gecreëerd, waarin we probleemloos onze handen van de ander kunnen aftrekken.”

Hoe komt dat?

Martine: “De overheid heeft zich de afgelopen jaren bewust teruggetrokken. De gedachte was dat je de samenhang in de samenleving kon overlaten aan individuen. In de praktijk valt dat tegen. Het is moeilijk om netwerken van mensen in kwetsbare situaties en posities te herstellen of te bouwen, helemaal als er ook nog eens bezuinigd wordt.”

Aswin: “In 2013 werkte ik in het eerste wijkteam van Amersfoort. Vol goede moed ging ik de wijk in. En weet je wat er gebeurde als ik vroeg: wie kan u helpen? Helemaal niets. Langzaamaan ontdekte ik dat ik de verkeerde vraag stelde. Ik kreeg pas antwoorden toen ik ging vragen: Wie vindt het nog meer belangrijk dat het goed met u gaat? Wie waren er op uw verjaardag? Dan hoor je namen. Maar dan nog kost het bouwen van een netwerk veel tijd en moeite.”

Als SPRONG-groep geven jullie aan dat we mensen geen recht doen door ze te reduceren tot hun problematiek. Waarom is dat?

Martine: “Omdat de problemen vaak niet alleen in iemands hoofd zitten. Ik zou ook gek worden als de hond van de bovenburen dag en nacht blaft.

Ik zou ook stress hebben als ik aan het einde van de maand amper boodschappen kan doen. En vaak zien we dat problematiek ook een intergenerationele dimensie heeft. Je bent er niet met een diagnose en medicatie. Als je deze mensen echt wilt helpen, moet je naar de hele mens kijken.”

Aswin: “Wat ik merk is dat mensen zichzelf gaan identificeren met hun diagnose. Als ze zich voorstellen, noemen ze bijvoorbeeld eerst dat ze ODD hebben. Terwijl ze zoveel meer zijn dan dat. Ik gun ze dat ze dat zelf weer gaan zien, want dat helpt ook om weer aansluiting te vinden in de samenleving.”

Welk onderzoek gaat de SPRONG-groep doen?

Martine: “We gaan een visie vormen op de plek van kwetsbare jongeren en jongvolwassenen in onze samenleving. Hoe doen we recht aan wie ze zijn en aan wat ze nodig hebben? Daarnaast volgen we organisaties die op een holistische manier werken of erin slagen om de participatie van jongeren en jongvolwassenen in de samenleving te activeren. Wat kunnen we daarvan leren?”

Wat maakt dit project anders dan regulier onderzoek?

Martine: “Een belangrijk verschil is dat een SPRONG­groep zich ook richt op het verbeteren van de onderzoeksinfrastructuur op hogescholen. Niet alleen docenten en onderzoekers zijn samen met werkveldpartners en ervaringsdeskundigen aan het leren. Ook de data­steward, de communicatiemedewerker en de subsidieadviseur leren mee.”

Hoe ziet de samenwerking tussen de hogescholen eruit?

Martine: “We hebben een kernteam dat vanuit de CHE het project coördineert en waarvanuit alle activiteiten worden begeleid. Daarnaast is er een programmateam vanuit de drie hogescholen. Zij kijken steeds naar het grotere geheel en zorgen ervoor dat collega’s van de hogescholen aangehaakt blijven. Tot slot is er een klankbord van lectoren, organisaties en ervaringsdeskundigen. Die kijken kritisch mee: doen we de juiste dingen?”

Wat levert die samenwerking op?

Martine: “Het mooie is dat iedere hogeschool een eigen netwerk met werkveldpartners heeft. De HAN heeft bijvoorbeeld veel contacten in de gehandicaptenzorg en in de GGZ, terwijl ik daar weinig connecties heb. Door netwerken te bundelen ontstaat er een brede dwarsdoorsnede van organisaties. Daardoor krijgen we beter zicht op wat er nodig is om kwetsbare jongeren en jongvolwassenen weer mee te laten doen. Ook hebben we samen een luidere stem om uitkomsten van onderzoek te agenderen.”

Binnen de CHE zijn er ook verschillende lectoraten betrokken. Hoe werkt dat?

Martine: “De lectoren brengen specifieke expertise in. Robert van Putten (lector

Aswin van der Linde is oud­student van de CHE en richtte, na een masteropleiding en verschillende werkplekken in het sociaal werk, De Schakels Zorg en Begeleiding in Ede op. De Schakels biedt jeugdhulp voor jongeren van 12 t/m 18 jaar en hun ouder(s), en beschermd en begeleid wonen voor jongvolwassenen van 18 t/m 25 jaar. De Schakels is één van de deelnemende werkveldpartners van de SPRONG­groep.

Martine Noordegraaf volgde na haar studie bij de CHE een masteropleiding en promotieonderzoek en deed werkervaring op. Nu is ze als lector aan de CHE één van de kartrekkers van de SPRONG­groep ‘Betekenisvol Samenwerken’.

Bezieling & Professionaliteit) gaat bijvoorbeeld helpen om onze ideeën over inclusiviteit te verbinden aan grotere concepten over samenleven. Omgekeerd kunnen lectoren via de SPRONG­groep inzichten ophalen voor hun eigen onderzoeksgebied. Willemieke Kroeze (lector Zorg voor Voeding en Gezondheid) houdt zich bijvoorbeeld bezig met gezondheidsbevordering. Hoe motiveer je de doelgroep om daarmee aan de slag te gaan?”

Wanneer is de SPRONG-groep in jullie ogen geslaagd?

Aswin: “Voor mij is dat als opgedane kennis vanuit verschillende perspectieven gaat circuleren. Bij De Schakels willen wij graag gebruik maken van ontstane inzichten uit onderzoek en van andere organisaties. Daarnaast willen wij in onze keuken laten kijken om onze expertise te toetsen en om deze vervolgens te delen.”

Martine: “Ik droom van een sociaal domein waarin professionals holistisch werken en buiten de lijntjes durven te kleuren als dat meer recht doet aan de persoon die om hulp vraagt. En van sociaal werkers die zeggen: ik laat het niet gebeuren dat jij aan de zijlijn staat. We gaan een boot zoeken waar jij in past en als we die niet vinden, dan bouwen we samen die boot!”

In de rubriek Abroad volgen we CHE’ers van over de hele wereld. Dit keer: Anneloes Meijer. Ze studeerde Journalistiek aan de CHE en woont nu met haar man en zoontje in Malawi, Afrika.

Mijn interview met het Ministry of Health in Malawi kan elk moment beginnen. Er heerst een grote cholera­ epidemie in het land. Hoe kunnen mensen zich beschermen en op welke manier ondersteunt de overheid de allerarmsten?

Daar staan we dan, bepakt en bezakt op Schiphol. Ons leven in Malawi gaat beginnen, en dat is best spannend. Hoe ziet ons nieuwe huis, onze nieuwe woonplek, ons nieuwe leven eruit? Al snel komen we erachter dat verhuizen naar het buitenland heftig en levensveranderend is. Alles wat bekend is, valt weg. Leuk, en soms hartstikke ingewikkeld.

Malawi

Samen met onze zoon Ralf (twee jaar) zijn mijn man en ik voor een jaar uitgezonden door de GZB naar Malawi. Malawi ligt in het zuiden van Afrika en behoort tot de vijftien armste landen ter wereld. Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft in Malawi 65,3% van de bevolking onder de armoedegrens. Dat betekent dat mensen moet rondkomen van minder dan 1,90 dollar per dag.

Radiostation

Herman en ik zijn allebei werkzaam binnen de Church of Central Africa Presbyterian (CCAP) Blantrye Synode. Herman werkt mee aan het Bijbelstudieprogramma dat mensen helpt om zelfstandig uit de Bijbel te lezen. Ikzelf heb een paar maanden gewerkt bij het radiostation van de CCAP en heb meegewerkt op de nieuwsredactie. Een groot radiostation dat door het hele land nieuwsprogramma’s, Bijbelstudies, muziek en allerlei andere interessante programma’s uitzendt.

En zo beland ik bij een van mijn eerste interviews over cholera. Een ernstige ziekte die in Malawi elk jaar honderden slachtoffers eist. Mensen worden besmet doordat ze geen toegang hebben tot schoon drinkwater. Cholera ontwikkelt zich snel als het niet op tijd wordt behandeld. Veel mensen kunnen niet snel een goed ziekenhuis bereiken waardoor de kans op overlijden erg groot is. Een trieste situatie.

Als journalist vind ik het interessant om mij in dit onderwerp te verdiepen. Daarnaast hebben we als het radiostation de functie om mensen voor te lichten. Handen wassen, goede hygiëne en het signaleren van de eerste symptomen kunnen levens redden! Ik vind het mooi om op deze manier iets te kunnen bijdragen aan een gezonder Malawi.

Een christelijke visie op gender

Vraag de brochure M-V-X-Y aan en betaal alleen de verzendkosten

Wat is genderdysforie?

Waarom is er zoveel aandacht voor gender?

Wat is een bijbelse manier om hiermee om te gaan?

Bestel de brochure M-V-X-Y; over geslacht en gender, identiteit en cultuur via npvzorg.nl/ genderbrochure of via de QR-code hiernaast. De brochure is als boekje en als PDF verkrijgbaar. Voor meer informatie: info@npvzorg.nl of 0318-54 78 88