Η γενιά του ‘30 και τα κατοπινά εικαστικά βήματα με ενιαία ταυτότητα την «ελληνικότητα»: Από τον Σπύρο Βασιλείου και τον Νίκο Νικολάου στον Αλέκο Φασιανό The Generation of the 1930s and the subsequent artistic steps where “Greekness” emerged as a single identity: From Spyros Vassiliou and Nikos Nikolaou to Alekos Fassianos

Στον αγώνα της διαμόρφωσης μιας νέας καλλιτεχνικής φυσιογνωμίας συμμετείχαν και οι Έλληνες καλλιτέχνες, ακολουθώντας τα ρεύματα της λογοτεχνίας και της ποίησης την περίοδο του Μεσοπολέμου. Αναζήτησαν νέα εικονογραφικά πρότυπα στην ελληνική τέχνη παρελθόντων ετών, αξιοποίησαν την αισθητική του τοπίου και του φωτός της Ελλάδας, συγκέρασαν τις νεωτεριστικές γραφές των σύγχρονων εικαστικών ρευμάτων και έδωσαν στις δημιουργίες τους μια ελληνική ταυτότητα. Πρόκειται για καλλιτέχνες γεννημένους στις πρώτες δεκαετίες του 1900, που είχαν ήδη μυηθεί σε όλα τα ευρωπαϊκά ρεύματα της εποχής τους και αποζητούσαν μια προσωπική γραφή που θα συνδύαζε τις καλλιτεχνικές τους γνώσεις με στοιχεία της ελληνικής μεταβυζαντινής αλλά και της παραδοσιακής τέχνης.

The Generation of the 1930s and the subsequent artistic steps where “Greekness” emerged as a single identity: From Spyros Vassiliou and Nikos Nikolaou to Alekos Fassianos

The struggle for the formation of a new artistic identity comprised Greek artists as well who followed the literary and poetic movements of the interwar period. They sought new illustration models in the Greek art of the past, utilized the aesthetic qualities of the landscape and the light of their homeland, reconciled the various modernist trends of contemporary artistic movements and shaped a Greek identity for their creations. Those artists were born in the first decades of the 20th century and had already been introduced to all European movements of their time. Thus, they were looking for a personal signature which would combine their knowledge of art with elements of Greek post-Byzantine and traditional art.

Spyros Vassiliou “On the beach”, 1976 oil on canvas 82 Χ 118 cm

Σπύρος Βασιλείου «Στην παραλία», 1976 λάδι σε καμβά 82 Χ 118 εκ.

Στις Συλλογές της Πινακοθήκης του Δήμου Ηρακλείου ξεχωρίζουν από αυτήν την περίοδο τα έργα των Σπύρου Βασιλείου (1903-1985), Νίκου Νικολάου (1909-1986), Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989), Γιώργου Μανουσάκη (1914-2003), Θωμά Φανουράκη (1915-1993), Γιώργου Σικελιώτη (1917-1984).

From that period, the most important works that are included in the collections of the Heraklion Municipal Art Gallery are those of Spyros Vassiliou (1903-1985), Nikos Nikolaou (1909-1986), Yannis Tsarouchis (1910-1989), George Manoussakis (1914-2003), Thomas Fanourakis (1915-1993) and George Sikeliotis (1917-1984).

Nikos Nikolaou “Composition”, 1979 oil on canvas 96 Χ 129 cm

Νίκος Νικολάου «Σύνθεση», 1979 λάδι σε καμβά 96 Χ 129 εκ.

Γιάννης Τσαρούχης χωρίς τίτλο, 1973 μολύβι σε χαρτί 43 X 52 εκ. Yannis Tsarouchis untitled, 1973 pencil on paper 43 X 52 cm

Yannis Tsarouchis “Aretoussa”, 1987 pastel on paper 32 Χ 48 cm Γιάννης Τσαρούχης «Αρετούσα», 1987 παστέλ σε χαρτί 32 Χ 48 εκ.

Γιώργος Μανουσάκης «Ανάμνηση από πυρκαγιά στο ορφανοτροφείο», 1933 λάδι σε hardboard 28,5 X 26,5 εκ. George Manoussakis “Memory of a fire at the orphanage”, 1933 oil on hardboard 28.5 X 26.5 cm

George Manoussakis “Cycladic figurines”, 1973 oil on canvas 53 Χ 53 cm Γιώργος Μανουσάκης «Κυκλαδίτικα ειδώλια», 1973 λάδι σε καμβά 53 Χ 53 εκ.

Θωμάς Φανουράκης «Η σγουρομάλλα», 1951 λάδι σε hardboard 23 Χ 31 εκ. Thomas Fanourakis “The curly-haired girl”, 1951 oil on hardboard 23 Χ 31 cm

Thomas Fanourakis “The bullet shell”, 1977 powder pigments with glue 69 Χ 105 cm Θωμάς Φανουράκης «Ο κάλυκας», 1977 σκόνες με κόλλα 69 Χ 105 εκ.

Επίσης, αντιπροσωπεύονται και οι μεταγενέστεροι κατά μία δεκαετία καλλιτέχνες που ακολούθησαν αντίστοιχα βήματα, όπως ο Γιάννης Μιγάδης (1926-2017), με σπουδές στην ΑΣΚΤ και στην École Νationale Supérieure des Arts Décoratifs, αλλά και ο αυτοδίδακτος Τάκης Σιδέρης (1929), που μαθήτευσε δίπλα στον Γ. Σικελιώτη.

We also find artists who were born a decade later and followed similar trajectories, such as Yiannis Migadis (1926-2017) who studied at the Athens School of Fine Arts and the École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs, as well as the self-taught Takis Sideris (1929) who was a student of G. Sikeliotis.

George Sikeliotis “Houses in winter”, undated mixed media

51 X 44 cm Γιώργος Σικελιώτης «Σπίτια το χειμώνα», χ.χ. μικτή τεχνική 51 X 44 εκ.

Τα θέματά μου καμιά φορά είναι ασήμαντα, γίνονται όμως σημαντικά από τον τρόπο που επικοινωνώ εγώ μαζί τους. Τα συνθέτω. Έχω αμέτρητα πράγματα στο ατελιέ, τα οποία ζουν μαζί μου, είναι σύντροφοί μου. Η ζωγραφική είναι για μένα το ίδιο όπως τρώω, αναπνέω, αγαπώ. Είμαι ρεαλιστής αλλά με ένα φίλτρο δικό μου. Δεν φωτογραφίζω, κάνω απεικονίσεις μέσα από τη δική μου όραση, τις δικές μου αισθήσεις.

Γιάννης Μιγάδης, 2001

My subjects are sometimes trivial, but the way we communicate between us renders them significant. I provide a synthesis of them. I have innumerable objects in my studio, which live with me; they are my companions. Painting for me is the same as eating, breathing, loving. I am a realist but I use my own personal filter. I do not provide photographic stills; I depict using my point of view and the way I sense things.

Yiannis Migadis, 2001

Yiannis Migadis “Red still life”, 1988 acrylic 45 Χ 40 cm Γιάννης Μιγάδης «Η κόκκινη νεκρή φύση», 1988 ακρυλικά 45 Χ 40 εκ.

Τάκης Σιδέρης χωρίς τίτλο, χ.χ. αυγοτέμπερα σε χαρτόνι 72 Χ 52 εκ. Takis Sideris

untitled, undated egg tempera on cardboard 72 Χ 52 cm

Takis Sideris “Shoemaker’s”, 1977 oil on canvas 52 Χ 67 cm Τάκης Σιδέρης «Υποδηματοποιείον», 1977 λάδι σε καμβά 52 Χ 67 εκ.

Όλη την εικαστική παρακαταθήκη αυτής της γενιάς την κληρονόμησε και ο νεότερος Αλέκος Φασιανός (1935), με σπουδές στην Αθήνα και το Παρίσι, ο οποίος απέδωσε με την ιδιάζουσα προσωπική του γραφή την ελληνικότητα. Η εκφραστική δύναμη, η ονειρική ατμόσφαιρα, το ποιητικό ύφος των δισδιάστατων εικόνων του Φασιανού ενεργοποιούν τον φαντασιακό κόσμο του θεατή, παρά την αφοπλιστική λιτότητα της γραφής του.

The artistic legacy of that generation was passed on to Alekos Fassianos (1935) who studied in Athens and Paris. Fassianos managed to leave his mark on the rendering of "Greekness" through his particular personal style. The expressive force, the dreamy atmosphere and the poetic style of Fassianos’ twodimensional images trigger the imagination of the viewer, despite the disarming austerity of his style.

Alekos Fassianos “Bull-leaping”, 1981 charcoal and crayon on paper 100 Χ 126 cm Αλέκος Φασιανός «Ταυροκαθάψια», 1981 κάρβουνο και κερομπογιά σε χαρτί 100 Χ 126 εκ.