Astronomische klok Willem SMOLDERS Raymond Roelands
De Smoldersklok Inleiding Lier heeft zijn Zimmertoren met astronomisch uurwerk; in Wichelen is de Heirmanklok sinds 2016 te bezichtigen in jeneverstokerij Rubbens; ook Sint-Truiden heeft haar Festraetsklok; hier en daar in ons land zijn er vast nog meer bijzondere klokken: wateruurwerken, zandlopers en zonnewijzers. Sinds 1997 kan ook in Kapellen een bezoek gebracht worden aan een astronomische klok. En dat is het werk van Kapellenaar Willem Smolders. Experts bestempelen deze klok als een van de meest vernuftige astronomische klokken in de wereld, zowel op technisch als op wetenschappelijk vlak. Alleszins is het de meest geavanceerde astronomische klok van Vlaanderen.
De ontwerper Willem Smolders werd geboren in Putte-Kapellen op 11 januari 1923. Reeds in zijn jeugd legde hij een grote voorliefde aan de dag voor technische wetenschappen. In Antwerpen leerde hij het vak van uurwerkmaker. In 1939 begon hij een eigen "uurwerkmakersbedrijf" in Putte. In vrije momenten echter wijdde hij zich met enthousiasme aan zijn hobby's: elektriciteit en astronomie, die hij zich door zelfstudie eigen maakte. Op eigen houtje ontwierp hij in 1938 een secondenregulateur. Daarna kwamen een planetarium (een datumklok met 7 wijzerplaten) en een maandklokje met 5 wijzerplaten, waarvan er 4 in de slinger waren gemonteerd. Maar zijn grote droom was het ontwerpen van een astronomisch uurwerk. De berekeningen - toen nog zonder rekenmachine of computer - namen anderhalf jaar in beslag. Het eigenlijke werk begon in 1943 en duurde acht jaar. Willem tekende, berekende en ging aan het werk. Hij maakte ieder onderdeeltje zelf. In totaal ging het om meer dan 30.000 verschillende deeltjes! Ze werden gedraaid op een freesmachine die hij ook zelf had gemaakt. De klok werd uiteindelijk zo hoog dat Willem ze thuis niet kon opstellen. Daarom kreeg hij in 1951 de gelegenheid zijn kunstwerk tentoon te stellen in de gemeentelijke jongensschool te Putte Kapellen. Ze werd ook tentoongesteld in het VTB-VAB-gebouw te Antwerpen, in Ekeren en in Bree. Ondanks de belangstelling uit binnen- en buitenland werd ze nadien echter nooit meer aan het publiek getoond. HOBONIA - Volkskunde
1
Astronomische klok Willem Smolders