Bruggeske 1974-1-juniA4Web

Cu van KAPELLEN

3

aand• tijdschrift datum : nr.

• 0 O 0 •1 O • • lb l b * * • 0 OOOOO • •*O* O e e l O * * •O •O• • • O• •O• •O • 0 * f t

.••••

-,••• • •

,

,

,

,

,

•

culturele r,r !rip,

keprsilen

GESKE. limothepodonammalowomoobloadamammommonommmome,

..• • • • • • 1 11 mP eepog o ,,,r,...to

T BRU GESKg= O R G A : N V A N DE, C U LT U R E L E KRUNG " ' P E L L E N 6 e V . D likelJa.AER DE SCHLOTT=R J A N S E N S A R N

6e JAARGAITG 3:u? I — J I T h I 1974-

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 1

GRASDUINEND I N D E GESCHIEDENIS V A N O NZ E ALOUDE DORPSKERK deel 3

I n e e n v o r i g nummer va n o n s t i j d s c h r i f t v e r t e l d e n w e K p ealle tn v aEa rwe l ad d lmz eui inn d1 7u3 6s. De t o e nd d ie n sted o e n d e o n d e rp a st o o r PAULUS A N TONIUS V e TEEERMANS y l d we e rd dr a n h o o f d va n o n ze k e r k .

Om t e b e g in n e n w i j d d e d e ze p r i e s t e r a l z i j n a a n d a ch t a a n d e t o r e n , wa n t " d ie wa s so o d a n ig h o mt re n t h e t me t s e lwe rc k , g e b o rs t e n , a fg e we cke n ende o n t s e t 1dat men mo e st n a la e t e n s e d e r t e n ig h e n t y d t d e ma e n d e lycksch e p ro c e s s i e d i e men gewoon wa s t e doen b u yt e n d e k e r c k e l cek enn d e lu d a t g1 oro o temb re sse n so ot l o s se y n hangende d a t d o o r d e beweginghen va n h e t lu y d e n d e fd e rt hn e l l e n e n d e d re yg e n n e d e r t e s t o r t e n . " preiy rtee ne l i c ch t eal y c vk n eed e rwa r e (K e rk a rc h i e f K a p e lle n ) d o e d r o r o e v De e z o n o d ig e h e r s t e l l i n g gebeurde i n 1 7 3 8 . A n d e re we rke n we rd e n o n d e r z i j n b e h he e rd . Do o r d e i j v e r s va n z i j n vo o rg a n g e rs h a d o n ze k e r k oe e r v r i j wne l _ n i e tg u it g e v o e a l e o n re s p e k t a b e l u i t z i c h t g e kre g e n . Z i j n b e ko mme rn is g i n g v o o ra l u i t n a a r h e t tz i e l e h e i l v a n z i j n p a ro ch ia n e n . v Het was o o k o n d e r z i j n b e s t u u r a 7 5 1 eg a ve n d e . . " j o u f r Ma d g a le n a ende I s a b e l l a d e L i g h t , g e s u s t e rs tOp d2 3a j u t l i 1d tl o t oA ndtwesrp el n ,aa em n d pe k e rc k e va n Ca p e lle n i n d e n Hoogenschoot d e somme va n s e s g l ihonden t ng u ld e n s w i s s e l g e l d t , m i t s c o n d i t i e a l s v o l g h t : d a t d e vo o rsch re ve n k e r c k soea l v e n r p l i g n zt s y n dea g h ende n a c h t , a l l e t y d e n e n a l t y t l n l va pe n hte e to Ho orgbh we o y e e zrd r g a lel e nt y d e n t e ib ra n d enn e n d e d a t d e mimme rt t e n mi n s t e k k igoh om v ry d ra e dee n v a n c a t t o e ln s a l ad i c k sm d y n . " ( K- e r k a r c h i e f K a p e l l e n ) g i n a g Naast d e z o r g v o o r z i j n k e r k e n z i j n p a ro ch ia n e n wa s p a s t o o r Timmermans o o k e e n n b r a n d vgru c h t b a a r s c h r i j v e r . H i j l i e t n i e t min d e r d a n 2 1 b o e kd e le n n a . e n .

Irn 1756 o v e r l e e d h i j e n ke n d e d u s b i j o n s e e n a mb t sp e rio d e v a n 2 0 j a a r .

Gedurende d i e la n g e t i j d h a d ie d e re e n d e d e g e l i j k h e i d va n z i j n p e rso o n e n t e v e n s o ook va n z i j n b e l e i d l e r e n wa a rd e re n . Z e l f s d r i e j a a r n a z i j n d o o d h a d d e d e ke n o van h e t d i s t r i k t n o g woorden va n d e g r o o t s t e wa a rd e rin g v o o r hem o v e r . I n h e t t vee rs l a g va n h e t k e r k v i s i e t i n 1759 s t o n d t e l e z e n : " . . . H i j wa s e e n man va n gs ro o t v e rs t a n d , v a n o n ve rmo e ib a re a r b e i d e n va n d ie p e g o d s v ru c h t . H i j s t o n d s t e r k i n h e t wo o rd Gods, s p r a k g e ma k k e l i j k e n h a d , v o o r wa t d e i e v e r v o o r h e t h e i l d e r t z ie le n b e t r o f , z i j n g e l i j k e n n i e t i n h e e l h e t b isd o m. e e p a s t o o r Timmermans we rd o n ze p a ro c h ie t i j d e l i j k b e s t u u rd d o o r B a rth o lo me u s Na n Cu yck 1 o n z e o n d e rp a st o o r s e d e r t 1 7 5 1 . van e Enkele maanden l a t e r kre g e n we GUI DO KNOPEF t o t n ie u we z i e l h e r d e r .

Zni j n p a st o o rsch a p zo u h i e r 2 5 j a a r d u re n e n va n g r o t e b e t e k e n is wo rd o n v o o r d e s rd e re u it b o u w va n d e k e r k . ve Zt i j n e e rs t e w e rk va n f o rma a t wa s d e v e r g r o t i n g va n h e t h o o g za a l. He t g e sch ie d d e ian 1 7 6 2 e n k o s t t e 9 7 9 g u ld e n 9 s t u i v e r s 2 o o rd e n . De we rke n wa rd e n u i t g e v o e rd door e o n A n t we rp s s c h r i j n w e r k e r . e n t e g e b e u 't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 r e n

p2

Het v o lg e n d j a a r b e s t e ld e d e p a s t o o r e e n o r g e l , h o t e e r s t e d a t o o i t i n d e k e r k van K a p e lle n g e st a a n h e e f t .

I n o n ze godachtegang i s e e n o r g e l z 6 a a n e e n k e r k ve rb o n d e n , d a t we o n s g e e n te mp e l ku n n e n in d e n ke n , w a a r d e g e we lve n d e d re u n e n d e za n g va n d e p i j p e n n i e t zouden d o e n we e rg a lme n . Me n z i e t h o e ve e l eeuwen l a n g d e t o e s t a n d h e e l a n d e rs was.Ons e e r s t e o r g e l we rd , w e zouden b i j n a zeggen ' n a t u u r l i j k , t o An twe rp e n gebouwd d o o r e e n befaamd o rg e lb o u we r e n me t 7 7 5 g u ld e n c o u ra n t b e t a a l d .

De b ijg e vo e g d e n o t a l e v e r t h e t b e w i j s .

'De o n d e rsch re ve n g e l e v e r t e n d e g e s t u i t t e hebbende e e n o rg h e l i n d e p a r o c h i e ke rcke va n Ca p e lle n i n d e n b o g e n S ch o o t v o o r d e somme va n se ve n h o n d e rt e n d e v y f f onde s e v e n t ig h g u ld e n s c o u ra n t g e l d t , b e k e n t o n t f a n g e n t e hebben d e somme van d r i j h o n d e r t g u ld e n s , d e n r e s t a n t s u l l e n d e b e t a e l t wo rd e n b in n e n d e n t y d va n de v i e r n a e rvo lg e n d e j a e r e n , a l l e j a e r e n e e n v i e r d e p a e r t . A ct u m i n Ca p e lle n 15 J u n y 1 7 6 3 , L o u i s D e l Ha y e . " Tie n j a a r l a t e r ( 1 7 7 3 ) k re g e n we e e n n ie u we s a k r i s t i j e n = d e n d e k a s t e n g e ma a k t , d ie e r z i c h n u n o g b e vin d e n . E r kwamen o o k n o g twe e s c h i l d e r i j e n d i e o n d e r h e t h o o g za a l gehangen we rd e n .

I n 17774 w e r d e n t we e v e n s t e rs o p h e t h o o g za n l u i t g e b ro k e n e n d o o r n ie u we v e r va n g e n .In d e t o r e n kwam o o k een n ie u we k l o k , d i e nagenoeg 500 p o n d woog.

Ze k re e g d o naam C a m p a n a d e c i m n l i s ' ( t i e n d e k l o k ) e n we rd geschonken d o o r d e a b d ij v a n S i n t B e rn a a rt s , d i e h i e r t o e n a l l e e n d e t ie n d e n (b e la s t in g e n )mo c h t h e f f e n ; v a n d a a r w a a r s c h i j n l i j k h a a r naam.

Het v o lg e n d j a a r we rd d e b u i t e n z i j d e v a n d e k e r k g e w i t e n i n 1777 kro g e n d e z i j ko re n e o n s p l i n t e r n i e u w e l a m b r i z e r i n g .

Daarna kwam d e t o r e n a a n d e b e u r t .

De s p i l we rd agbegroken e n d o o r e e n n ie u we ve rva n g e n . Oo k d e p l a a t s wa a r d e k l o k h in g we r v e r s t e r k t . H e t l a a t s t e g r o t e we rk a a n d o k e r k , d a t o n d e r d e l e i d i n g va n p a st o o r K n o p f f we rd u it g e v o e rd , wa s h e t p la a t s e n v a n e e n twe e d e k l o k .

Ze we rd g e g o te n i n 1780 e n woog 837 p o n d .

Tussen a l d i e ve ra n d e rin g e n e n ve rn ie u win g e n i n , d i e n a t u u r l i j k e e n bom d u i t e n k o s t t e n , z a g o n ze n i j v e r e p a s t o o r n o g ka n s e n k e l e k a z u i f e l s e n a n d e re s ie ra d e n vo o r z i j n t e mp e l a a n t e ko p e n . De re ke n in g e n sp re ke n va n ' t w e e ko p e re n w i e r o o k va e te n , e e n a a n t a l ko p e re n k a n d e la e rs , e e n ko p e re n we ywa te rh e e me r, e e n z i l v e r e n k e l k e n o o k n o g va n e e n n ie u w a n t ip e n d iu mi.

Het j a a r 1.77 i s z e k e r o o k n o g h e t ve rme ld e n wa a rd , w a n t t o o n we rd o n ze h u i d i g e PASTORIE o p g e t r o k k e n .

Ze z a g o r n o g n i e t h e le ma a l u i t z o a l s w i j z e n u ke n n e n . De i j z e r e n a f s l u i t i n g i s p a s 1 0 0 j a a r l a t e r gekomen. V o o r h a a r t i j d was d e wo n in g een h e e l b o u wwe rk d a t i n f e i t e a a n e e n k l e i n k l o o s t e r d o e t d e n ke n ; o o k d e b in n e n a a n le g we kt d i e o v e rt u i g i n g .

I n i e d e r g e v a l , d e l a s t g e v e r s u i t d i e d a g e n , h e b b e n t e n min s t e r u i m d u rve n d o o r denken o n hadden v o o r u i t z i c h t genoeg om e e n gebouw t e l a t e n o p r i c h t e n , d a t e e u wen d i e n s t ko n d o e n .

P a sto o r K n o p f f o v e rle e d o p 2 5 decemeber 1781 .

Gedurende h o t k w a a rt eeuw va n z i j n K a p e is v e r b l i j f hebben e e n h o l e re e k s o n d e rp st o o rs hem t e r z i j d e g e st a a n . Z o wa re n e r a ch t e re e n vo lg e n s Bartholomeus v a n Cu yck , F r a n c i s c u s Ma cs, Th e o d o ru s E ymb ro ch t s, V a n Re u se l Amandus L a u we rs 1 Deze l a a t s t e was n o g i n d i e n s t t o e n d e p a s t o o r s t i e r f .

J a c o b u s V a n D y c k e 't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 n L u c a

p3

AUGUSTINUS S P E E C K A E R T w e r d o p 6 j a n u a r i 1 7 8 2 d o o r d e a b t va n d e a b d i j van S i n t B e rn a a rt s t o t p a s t o o r va n K a p e lle n benoemd.

Twee dagen l a t e r we rd d i e benoeming b e v e s t ig d d o o r d e b is s c h o p va n An twe rp e n .

Onze n ie u we p a s t o o r ko n z i c h e e n g e l u k k i g man noemen . Z i j n vo o rg a n g e r h a d hem zo t e zeggen e e n g l o e d n i e u w e k e r k n a g e la t e n . To c h h e e f t p a s t o o r S p e e cka e rt n o g e n ke le we rke n a a n o n s b e d e h u is l a t e n v e r r i c h t e n . Z o d e e d h i j i n h e t e e r s t e j a a r van z i j n p ri e s t e rs c h a p i n K a p e lle n h e t a l t a a r va n d e H . S e b a st ia e n e n d a t va n O .

B.V. ve rn ie u we n e n i n 1795 kwam e r e e n n ie u we marmeren v l o e r .

De re k e n i n g v o o r d e ze l a a t s t e l u i d d e : 1 7 9 7 B e t a e l t a a n R o b e r l-e v e r a n t i e va n v lo e rs t e n e n va n ve rsch e yd e n e g r o o t t e fl . 2 0 4 . b um s bR t scke n koa l c kv 9 3 0e p o nr d t l o o t , a rb o y t e l o o n a a n mo t s o rd ie n e rs Ite e t ao e el t lv oao rn 3d2 sa graeven e t c . 3 8 2 - 1 3 - 3

I n 1 7 8 9 wa s d e Fra n se o m w e n t e l i n g lo sg e b ro ke n e n i n 1 7 9 4 g e ra a k t e o n s l a n d o n d e r d e Fra n se h e e rs c h a p p i j .

De g e vo lg e n v a n d e r e v o l u t i e deden z i c h v a n z e lf s p re k e n d h i e r ook g e vo e le n e n h e t d u u rd e n i e t l a n g o f e e n v l o e d g o l f va n o n h e l l e n we rd o n s d e e l .

Het g e l o o f v o o r a l k r e e g h e t e r g t e v e rd u re n .

De k a t h o l i e k e g o d s d ie n s t we rd gewoonweg ve rb o d e n . A l l e geestel i j k e n d i e e e n e e d va n t r o u w a a n d e r e p u b l i e k we ig e rd e n a f t e le g g e n , we rd e n v e rv o l g d . V e le n d o ke n o n d e r o f slo e g e n o p d e v lu c h t . De s t r i j d t e g e n d e k e rk e n e n d e k l o o s t e r s we rd h a r d h a n d ig a a n g e p a kt.Ze mo e st o n ze k e r k i n 1797? g e s l o t e n we rd e n B u ite n d e t i j d r o n d 1 6 0 0 , wa s h e t d e e e r s t e ma a l, d a t h i e r geen g o d sd ie n st o e f e n in g e n we rd e n gehouden.

P a sto o r S p e e cka e rt , moe e n t e rn e e rg e s la g e n , v o e l d e z i c h n i e t opgewassen om d e s t r i j d me t d e Fra n se n a a n t e b in d e n .

H i j nam o n t s l a g e n ke e rd e n a a r z i j n f a m i l i e i n P u u rs t e r u g .

De o n d o rp a st o o rs d i e o n d e r hem g e d ie n d hebben, wa re n a ch t e re e n vo lg e n s: Lucas K o c k x 2r e n t i u s va n Ge e rtsa e m.

JDeol aaa tns tne kwam h i e r t o e i n 1 7 9 5 . . .

Na e sh o t v e r t r e k va n p a s t o o r S p o e cka e rt kwam p a s t o o r B A U W E N S d e h a rd e kAa rwe d ir i ni o n s d o rp o ve rn e me n . De ze p r i e s t e r was e e n ko e n e k e r e l . H i j d e e d z i j n a e in n t r se d e b i j n a c h t e n o n t i j e n g i n g z e l f z i j n p a ro ch ia n e n opzoeken z o we l ien dn e sv o ,r d e r a f g e le g e n hoeven a l s i n d e h u iz e n v a n d e d o rp sko m.

Onze mensen vo e ld e n z i c h e r g g e l u k k i g , wa n n e e r z e mochten k e n n is maken me t J o hun n ie u we h e rd e r, d o c h t e v e n s wa re n z e h u i v e r i g e n b a n g v o o r v e rra a d e e n d e a n gevolgen e rv a n . n e P a sto o r Bauwens e c h t e r d e in sd e v o o r n i e t t e r u g a n i n h e t d i e p s t e g e h e im d ro e g s h i j h e t m i s o f f e r o p i n s t a l l e n e n s c h u re n , k a r r e k o t e n e n . . . o v e r a l wa a r d e g e B v ig e n a z i c h min o f me e r v e i l i g a c h t t e n . Oo k b r a c h t h i j mo o r d a n e m s , i n d e lo kpl e d i j t v a n e e n b o e r g e st o ke n , d e i a a t s t e t ro o s t mid d e le n d e r H e i l i g e K e rk a a n i ke ns e n s t e rv e n d e n , e n t e l k e n s g in g e n d e ze daden va n t o e w i j d i n g v o o r z i j n zie pt a ro cha ia n e n g e p a a rd me t e r n s t i g g e v a a r .

T a e y m a n 't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 s e n

p4

Wekten d e d u r f e n d e d a p p e rh e id va n p a s t o o r Bauwens a lo m d e b e wo n d e rin g o p b i j o n ze b e v o l k i n g , n o g in d ru kwe kke n d e r e n -w e zouden h a a s t ze g g e n - n o g spannender was d e g e s c h ie d e n is va n o n ze o n d e rp a st o o r L a u re n t iu s v a n Ge e rtsa a m.

Ondanks d e Fra n se h e e rs c h a p p ij e n a l l e ve rb o d b l e e f d o ze p r i e s t e r o n v e rs t o o rd o p z i j n p o s t e n we ig e rd e d e e e d va n t ro u w a a n do r e p u b l i e k a f t e le g g e n .

Bewogen j a r e n h e e f t d e ze v o o rv e c h t e r va n h e t g e l o o f d a a rd o o r b i j ons g e k e n d . Te n s lo t t e we rd h i j i n 1799 t e B ra ssch a a t d o o r d e ' s a n s c u lo t t e n a a n g e h o u d e n e n n a a r h e t k a s t e e l v a n An twe rp e n g e v o e rd , wa a ru it h i j - w o n d e r b o ve n wo n d e r- i s ku n n e n o n tsn a p p e n .

Laten we e r a l s ' h a p p y e n d ' a a n to e vo e g e n , d a t o n d e rp a st o o r va n Geertsaem h e t Fra n se re g ime h e e f t o v e r l e e f d .

Naar o n s we t e n h e e f t n ie ma n d o o i t d e d a p p e re daden va n d e ze h e l d t e b o e k g e s t e l d . A l l e e le me n te n wa re n n o ch ta n s a a n we zig om e r e e n boeiende a vo n tu re n ro ma n va n t e maken.

A lle e n hebben we n i e t kunnen a c h t e rh a le n o f h i j n a z i j n A n t w e r p s e b e le ve n is n a a r K a p e lle n i s t e ru g g e k e e rd .

Volgens d e c re e t mo e ste n d e k e r k e l i j k e g o e d e re n va n 1798 a f v e rk o c h t wo rd e n Daartoe we rd e n t we e k lo k k e n va n d e d r i e u i t d e t o r e n weggenomen e n h e t k r u i s afgezaagd.De p a s t o r i j e c h t e r o n t sn a p t e a a n d e f u r i e , o md a t z e t e n d e l e a a n d e Franse gendarmes wa s v e rh u u rd , t e r w i j l h e t o v e r i g e t o t s l a g e r i j wa s o mg e to ve rd .

Die b e h e n d ig e kn e e p w e r d u it g e d a c h t d o o r e e n va n d o k e rk me e s t e rs , d i e h o t g e bouw o p z i j n naam h a d l a t e n z e t t e n . Kunnen we l a n g s d e e n e k a n t o n ze goodkeu r i n g u i t s p re k e n o v e r d e ze s lu we h a n d e l w i j z e , d a n g e e f t h e t l a n g s d e a n d e re k a n t we l o e n b o o t j e t e d e n k e n , a ls we vernemen d a t h e t 1 8 3 3 m o e s t wo rd e n v o o r a l e e r bedoelde k o rk me e s t e r b i j n o t a r i n e a k t e h e t gebouw t e r u g aan h e t k e r k f a b r i e k l i e t o ve rma ke n .

V e rmo e d e lijk wo rd d ( k e r k i n 1 8 0 0 h e ro p e n d ,o fsch o o n e r d a a rt o e n o g geen ma c h t ig in g b e sto n d .He t ' K e n k o rd a a t ' z i j n d e d e o ve re e n ko mst t u s s e n Na p o le o n o n d e Paus we rd e e rs t i n 1801 g e s lo t e n , d o c h d e K a p e lse b e ze t t e n d e o v e rh e id s t e l d e z i c h e r g we l w i l l e n d aan e n l i e t v e l e d in g e n o o g lu ik e n d t o e .

De Fra n se o v e rh e e rs in g b ra c h t e e n e c h t e o m w e n t e l i n g t e w e e g i n h e e l o n s b e s t e l .

I n 1801 we rd K a p e lle n e e n a f z o n d e r l i j k e gemeente e n o o k o p k e r k e l i j k g e b ie d g e beurde e r h e e l w a t .

I n 1 8 0 3 kwam e r wa t o n t sp a n n in g d o o r d e t o e p a s s in g va n h e t ' K e n k o rd a a t ' d a t d e ve rh o u d in g t u sse n d e k e r k e n d e w e r e l d l i j k e ma ch t b e p a a ld e .

Het b isd o m An twe rp e n we rd a f g e s c h a f t .

A l l e k e rk e n we rd e n i n k a t e g o r i e n in g e d e e ld . De o n ze we rd e e n s u c c u rs a l e k e r k d ie r e c h t s t r e e k s a f h i n g v a n d e a a rt s b is s c h o p va n Me ch e le n .

Het p e rs o n e e ls re c h t , d a t v ro e g e r a a n d e s t i c h t e r s d e r k e rk e n We rd geschonken, en d a t t o e l i e t e e n p r i e s t e r t e r benoeming aan t e b ie d e n e n v o o r t e s t e l l e n bestond n i e t me e r. On ze p a s t o o rs zouden d u s i n d e t o e ko mst n i e t me e r d o o r d e abt v a n d o a b d i j v a n S i n t B e rn a a rt s a a n g e s t e ld wo rd e n , d o c h r e c h t s t r e e k s d o o r de b is s c h o p wo rd e n benoemd.

De a b d i j e n , d i e i n d e l o o p va n d e eeuwen z o v e e l k e rk e n h a d d e n g e n a a st , v e r l o re n d o o r d i e ma a t re g e le n a l l e re c h t e n . D a a r h u n g o e d e re n a n o o k d i e va n d e k e r ken d o o r d e S t a a t wa re n a a n g e sla g e n e n z e a ld u s g e e n mid d e le n v a n b e st a a n me e r hadden,zou d e b e z o l d i g i n g va n d e g e e s t e l i j k h e i d d a n o o k v o o rt a a n d o o r d e S t a a t g e sch ie d e n .

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 5

I n 1815 wa s h e t r i j k d e r Fra n se n b i j o n s u i t e n we rd o n s l a n d b i j Ne d e rla n d govoegd.De me e ste b u r g e r l i j k e a n k e r k e l i j k e h e rvo rmin g g e n , d i e onder Na p o le o n in g e v o e rd wa re n , b l e v e n e c h t e r b e st a a n .

Na d e d o o d va n p a s t o o r Bauwens, d i e a l s h o o f d va n o n ze p a ro c h ie h e e l d ie ommekeer h a d meegemaakt, k re g e n we p a s t o o r MAXIMILAAIT B R I L van 1816 a f t o t 1 8 2 9 , t i j d s t i p wa a ro p d i e p a ro c h ie v a d o r o v e rl e e d . n e t t e g e n s t a a n d e d e g e rin g e in ko mst e n va n d e k e r k w i s t d o ze p r i e s t e r t o ch h e t mid d e l t e v in d e n om i n 1820 h e t o r g e l t e l a t e n re p a re re n e n i n 1827 e e n n ie u we g o d sla mp t e ko p e n .

Ma x imilia n u s B r i l h e e f t t i j d e n s z i j n p ri e s t e rs c h a p t e K a p e lle n t we e o n d o rp a sto o rs i n d i e n s t g o h a d .

Do e e r s t e h e e t t e Ra p h a e l A n t o in e .

H i j v e r b l e e f b i j o n s v a n 1 8 1 6 t o t 1 8 2 6 e n wa s e v e n a ls p a s t o o r B r i l n o g een mo n n ik va n d e a lo u d e S i n t B e rn a a rs a b d i j .

De twe e d e o n d e rp a st o o r was Jo a n n e s Ma rt i n u s V e rh o e ve n .

Doze g e e s t e l i j k e wa s h i e r h i e r d e e e r s t e w e r e l d l i j k e p r i e s t e r s i n d s v e r s c h i l l e n d e honderden j a r e n .

Z i j n d i e n s t l i e p va n 1827 t o t 1 8 3 1 .

Bronnen

1. K e r k e l i j k e g e s c h ie d e n is v a n K a p e lle n door p a s t o o r G o e t sch a lckx i n l e v e n p a s t o o r t e E k e re n - Do n k Na g e la te n a a n te ke n in g e n va n w i j l e n P o l B e in a e rd t s

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 6

J l i A R S H I P P E R S

K a le id o sco o p va n mensen e n d in g e n u i t d e e e r s t e h e l f t va n d e 2 0 e eeuw

+ E u r o p a l e e r t d e j a z z kennen . G ro t e p ro mo t o r : h e t o r k e s t v a n L u i s L ich e ll. + C i t r o ë n p ro d u c e e rt d e e e r s t e Fra n se se rie wa g e n + O D 1 3 a p r i l w o rd t L a n d ru aangehouden. H e t mo n st o rp ro ce s v o - Franse ma ssa mo o rd e n a a r h a a l t maandenlang g ro t e koppon i n d e k ra n t e n . n d e z e + I n P a r i j s w o r d t d e H. H a r t b a s i l i e k i n g e h u l d i g d . Z e i s 8 3 m. h o o g .

De e e r s t e s t e e n we rd g e le g d i n 1 8 7 5 . + I n A me rik a wo rd t d e U n i t e d A r t i s t s ' g e s t i c h t , De g P r o h i b i t i o n l a w 1

-

we t o p h e t d ra n kve rb o d - w o rd t v a n k r a c h t .

I n L o sko u w o r d t d e 3 e I n t e r n a t i o n a l e o p g e r i c h t . + I n An twe rp e n i s d e e e r s t e o k a p i ( i n e e n d i e r e n t u i n ) t o z i e n .

Het i s e e n w i j f j e e n l e e f d e s l e c h t s 5 0 d a g e n .

-v D e mode s t a a t i n h e t t e k e n va n d e p a n t a lo n s va n la m4 , d o g i t t e n , de p o u f s me t v e r e n „ . + S e r v a e s t e k e n t z i j n k ru i s w e g v o o r d e Fra n se v e r t a l i n g va n h e t P a s s i e ve rh a a l v a n C y r i e l V e rsch a e ve . + U t r i l l o b o e kt z i j n e e rs t e g ro t e su cce s.

H i j v e rk o o p t 1 L a ma iso n d e l a r u e d e 1 1 oAr 1b0 r0 0e fur .v o i r vo o p e e n v e i l i n g 1920 ++++++++

1

+ D e e e r s t e ra d i o -u i t z e n d i n g e n gaan d e e t h e r i n .

• I n P a r i j s z i n g t M i s t i n g u e t t ' H o n homme 1 . + B l o e i t i j d va n d e mo re le a f b ra a k s t ro min g : h e t Dadalsme • De naam Dada werd i n 1910 t e Z U r i c h d o o r T r i s t a n T z a ra b e d a ch t . + Jo a n n e d ' A rc w o r d t h e ilig ve rkla a rd .

• I n h u ld ig in g S ch ip h o l. + E e r s t e l j z e r b e d e v a a r t t e S t e e n ke rke .

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 7

1920 ( v e r v o l g ) O o rlo g t u sse n G rie k e n la n d e n T u r k i j e .

B u rg e ro o rlo g i n I e r l a n d . + I n P a r i j s w o rd t o p 1 0 j a n u a r i d e Vo lke n b o n d g e s t i c h t . (Opgeheven o p 1 9 /4 /4 6 ) + 1 4 a u g u st u s : o p e n in g va n d e V i l e O lymp isch e S p e le n t e A n t w e r p e n .

(B o e rs c h o t s t a d io n . ) + O p 2 0 se p te mb e r w o r d e n Eupen e n Malmedy ? d o aan o r B e ldg i ëet o e g e we z e n .

V o l k e n b o n d s r a a d , + D o o d va n P ro s p e r Van Langendonck.

Jan O s c a r d e G r u y t e r r i c h t h e t ro n d re iz e n d Vlaams V o lk s t o n e o l o p .

I n V la a n d e re n e n Ne d e rla n d wo rd e n v o o r s t e l l i n g e n gegeven i n sch o u wb u rg e n , d o rp sza le n e n i n o p e n lu c h t . E r z i j n g e mid d e ld 200 v e rt o n in g e n p e r j a a r , o p 5 0 v e rs c h ille n d e p la a t se n . + M o d i g l i a n i s t e r f t t e P a r i j s a a n e e n t u b e rc u le u z e m e n i n g i t i s .

Z i j n v ro u w Jeanne s p r i n g t e n k e le u re n l a t e r u i t h e t ra a m o p de. b i n n e n p la a t s.

De ku n st e n a a r z e l f was 3 6 j a a r e n s t i e r f a rm a l s e o n k o r k r a t .

De rt ig j a a r l a t e r z u l l e n z i j n s cz h waard i j ni . l d e r i j e n e n t e k e n i n g 1921 e n v e r m o g e n s + I n B e l g i ë w o rd t d e 8 -u re n d a g v o o r d e a rb e i d e rs d o o r we t in g e v o e rd .

• A d o l f H i t l e r w o rd t h o o f d va n d e N a z i - p a r t i j . + W a r r e n Ha rd in g wo rd t p r e s i d e n t v a n d e U. S . A . + A l b e r t E in s t e in o n t v a n g t d e N o b e l p ri j s va n p h ysica . + O p r i c h t i n g va n d e Ch in e se Co mmu n ist isch e p a r t i j . + O p r i c h t i n g B e lg is c h e K o rf b a lb o n d , • H e n r i L a n d ru w o rd t t e r d o o d v e ro o rd e e ld . O p 2 5 / 2 / 2 2 z a l h i j o n t h o o f d worden. + I n Ne w-Y o rk we rd ( t o e n re e d s ) d e bokskamp va n d e eeuw gehouden, t u s s e n de Fransman C a r p e n t i e r e n J a c k Dempsey. H e t g e ve ch t g i n g d o o r i n e e n o p e n lu ch t -a re n a v o o r 100 0 0 0 t o e sch o u we ra , De Fransman we rd u i t g e t e l d i n d o 4 e ro n d e , w a t H e n r i P e l i s s i e r , d e g r o t e w i e l r e n n e r , p ro mp t i n t ra n e n d e e d u i t b a r s t e n . M e n ko n d e ma t ch o o k d o o r d o r a d i o v o lg e n .

Het we rd meteen d e e e r s t e re c h t s t re e k s e r a d i o - r e p o r t a g e r o n d een b o k s rin g . + P a u l v a n O st a i, lo n s c h r i j f t ' B e z e t t e Sta d v

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 8

S .

O .

S .

L T E V E U S K A P E L

He id e st ra a t -7 jo o rd

Het i s s t i l g e wo rd e n ro n d d e h e id e k a p e l. H e t t e ru g lo p e n v a n d o h e i l i g e n v e r e r i n g h e e f t e r h e e l w a t mee t e ma ke n .E r verdwenen v e l e b e e ld e n u i t d e k e rk e n de p a t e rn o s t e rs g e ra a kt e n i n o n b ru i k , d e p ro c e s s i e s we rd e n a f g e s c h a f t d o o r g e b re k a a n b e l a n g s t e l l i n g e n i n z e t o f d o o r h e t t e d r u k wordende v e r k e e r . . .

Aan d o b a s i s l i g t z e k e r d e n ie u we o p t i e k v a n h e t g o d sd ie n st b e lo ve n , wa a rd o o r de mens r e c h t s t r e e k s g e c o n f ro n t e e rd wo rd t me t God e n z i j n e ig e n g e we te n .

R e l a t i e God-mens , d e me n s e l i j k e b e t re k k in g e n o n d e r l i n g i n d e g e e s t v a n h e t e va n g e lie s t a a n n u c e n t r a a l . I n d e n ie u we l i t u r g i e w o rd t d e d e v o t i e t o t d e h e i l i g e n g e n o rma lis e e rd , a a n g e p a st a a n d e n ie u we v i s i e i n d e s n e l l e e v o l u t i e va n deze t i j d .

Z e lf s i n d e meimaand - vanouds t o e g e w i j d a a n 0 . L . V . - ve rd ro o g d e d a a rd o o r d e stro o m v a n b e d e va a rtg a n g e rs , d i e v ro e g e r i n p ro c e s s i e me t gebeden , g e za n g ka a rse n e n b e l o f t e n d e v o o rs p ra a k va n 0 • 1 X . d e r Ze ve n S ma rte n kwamen in ro e p e n t o t e e n vro me e n k e l i n g .

Het c o n t a c t v a n d e k a p e l me t d e g e l o v i g e massa we rd v e rb ro k e n . H u r o s t n o g een eenzame wa a d e la a r, d e ve rmo e id e fi e t s e r , d e f o t o g r a a f b e l u s t a p e o n mo o i k i e k j e .

De h e id e k a p e l, n i e t me e r f u n c t i o n e e l a l s z o d a n ig , i s e e r d e r co n b e z ie n s wa a rd ig h e id g e wo rd e n . hen k a n ve rp o ze n o p d e b e to n n e n b a n k je s v o o r d e k a p e l e n g e n ie t e n va n d e r u s t en d e s t i l t e . Men ka n wa n d e le n l a n g s d e ve rwa a rlo o sd e p a a d jc s , la n g s d e s c h e e f gezakte s t a t i e s , d i e o p n a ie v e w i j z e d e Ze ve n S ma rte n va n l i a r i a e vo ce re n .

Simeons b i t t e r e v o o rz e g g in g . . . De v l u c h t n a a r E g v- e r l o r e n . . . pten . . . H e t K i n d j e De J b aes r e l i ez f s zui j n nso d i g aan e e n s c h i l d e r b e u r t t o e e n d e d ra d e n va n d e a f s l u i t i n g z i j n r o e s t i g o f we rd e n we g g e ru kt .

Ma ria o n tmo e t J e z u s . . . M a r i a s t a a t o n d e r h e t k r u i s . . .

Glas l i g t v e r s p l i n t e r d v o o r h e t b i d b a n k j e .

Jezus l i g t o p M a r i a ' s s c h o o t . . . J e z u s w o rd t b e g ra ve n . . .

K a st a n je s e n e i k e n , d i e h e t p a r k j e a fzo me n s t a a n d e s o la a t t u s s e n h e t w i l d o p sch ie te n d e g r a s .

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 9

1920 ( v e r v o l g ) O o rlo g t u sse n G rie k e n la n d e n T u r k i j e .

B u rg e ro o rlo g i n I e r l a n d . + I n P a r i j s w o rd t o p 1 0 j a n u a r i d e Vo lke n b o n d g e s t i c h t . (Opgeheven o p 1 9 /4 /4 6 ) + 1 4 a u g u st u s : o p e n in g va n d e V i l e O lymp isch e S p e le n t e A n t w e r p e n .

(B o e rs c h o t s t a d io n . ) + O p 2 0 se p te mb e r w o r d e n Eupen e n Malmedy ? d o aan o r B e ldg i ëet o e g e we z e n .

V o l k e n b o n d s r a a d , + D o o d va n P ro s p e r Van Langendonck.

Jan O s c a r d e G r u y t e r r i c h t h e t ro n d re iz e n d Vlaams V o lk s t o n e o l o p .

I n V la a n d e re n e n Ne d e rla n d wo rd e n v o o r s t e l l i n g e n gegeven i n sch o u wb u rg e n , d o rp sza le n e n i n o p e n lu c h t . E r z i j n g e mid d e ld 200 v e rt o n in g e n p e r j a a r , o p 5 0 v e rs c h ille n d e p la a t se n . + M o d i g l i a n i s t e r f t t e P a r i j s a a n e e n t u b e rc u le u z e m e n i n g i t i s .

Z i j n v ro u w Jeanne s p r i n g t e n k e le u re n l a t e r u i t h e t ra a m o p de. b i n n e n p la a t s.

De ku n st e n a a r z e l f was 3 6 j a a r e n s t i e r f a rm a l s e o n k o r k r a t .

De rt ig j a a r l a t e r z u l l e n z i j n s cz h waard i j ni . l d e r i j e n e n t e k e n i n g 1921 e n v e r m o g e n s + I n B e l g i ë w o rd t d e 8 -u re n d a g v o o r d e a rb e i d e rs d o o r we t in g e v o e rd .

• A d o l f H i t l e r w o rd t h o o f d va n d e N a z i - p a r t i j . + W a r r e n Ha rd in g wo rd t p r e s i d e n t v a n d e U. S . A . + A l b e r t E in s t e in o n t v a n g t d e N o b e l p ri j s va n p h ysica . + O p r i c h t i n g va n d e Ch in e se Co mmu n ist isch e p a r t i j . + O p r i c h t i n g B e lg is c h e K o rf b a lb o n d , • H e n r i L a n d ru w o rd t t e r d o o d v e ro o rd e e ld . O p 2 5 / 2 / 2 2 z a l h i j o n t h o o f d worden. + I n Ne w-Y o rk we rd ( t o e n re e d s ) d e bokskamp va n d e eeuw gehouden, t u s s e n de Fransman C a r p e n t i e r e n J a c k Dempsey. H e t g e ve ch t g i n g d o o r i n e e n o p e n lu ch t -a re n a v o o r 100 0 0 0 t o e sch o u we ra , De Fransman we rd u i t g e t e l d i n d o 4 e ro n d e , w a t H e n r i P e l i s s i e r , d e g r o t e w i e l r e n n e r , p ro mp t i n t ra n e n d e e d u i t b a r s t e n . M e n ko n d e ma t ch o o k d o o r d o r a d i o v o lg e n .

Het we rd meteen d e e e r s t e re c h t s t re e k s e r a d i o - r e p o r t a g e r o n d een b o k s rin g . + P a u l v a n O st a i, lo n s c h r i j f t ' B e z e t t e Sta d v

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 10

Men e l e c t d e k a p e l , ma a r d e d e u r we rd g e f o rc e e rd .

Dinnen i s e r d e fl a u w e s c h e me rin g d i e d o o r d e st u kg e sla g e n r u i t e n fi l t e r t .

Ergens h a n g t n o g een v l e u g j e va n v ro e g e r g e o f f e rd e k a a rs e n , v a n t i e n t a l l e n j a r e n d e vo tie ,Op d e v l o e r r i t s e l e n b in n e n g e wa a id e h e rf s t b l a d e re n .

Op h o t h o u t e n a l t a a r , o n d e r h e t o o g va n d e Madonna , s t a a n e n k e le h e i l i g e n beelden k r i s k r a s d o o r e l k a a r , s t o f f e r i g e p a p ie re n b lo e me n i n e o n smn e n ra a p se l van a l l e m o g e l i j k e s o o rt e n v a z e n . A l s o f ie ma n d a l l e s k l a a r z e t t e v o o r e e n g r o t e schoonmaak , ma a r e r d a n moedeloos e e n p u n t a c h t e r z e t t e v o o r a l e e r h i j w e r k e l i j k begonnen wa s.Aa n d e me la a t se mu re n e n k e le marmeren p l a a t j e s , h e ri n n e ri n g e n aan bekomen g u n st e n g D a n k u , O . L . V . . . ,

U i t d a n kb a a rh e id M o r o i S a i n t e

V ie rg e . . .

Het K R U I S I n 1882 l i e t d e h e e r L ie ve n s d e h e id e ka p e l b o u we n , t e r e r e va n 0 . L V . d e r ZEVEN a L iq , P a sto o r B a u s a rt , d i e K a p e ls z i e l e h e r d e r wa s v a n 2 7 s e p t m b e r 7 7 7 t o t 8 f e b r u ,TE a r i ' 0 5 , l i e t v6c5r d e k a p e l e e n k r u i s o p r i c h t e n .

N - d o marmeren p l a a t o n d e r h e t k r u i s s t a a t vo lg e n d e i n s c r i p t i e Op e A째 JUB S A E C X X i n s I 째 D I E A UG I I X I X A c CHRISTO R E G I CRUCEM h o HANC E RE X I T n AUG. BAUSART k z i P A RO CH t u s S U I A 째 X X I V 째 e mo f i n v r i j e v e r t a l i n g g e ' I n h e t j u b e l j a a r va n d e XXe eeuw o p 1 a u g . 1 9 (0 0 ) h e e f t A u g . t f a u s a rt d i t ek r u i s o p g e r i c h t v o o r K r i s t u s K o n in g , h e t 2 4 e j a a r va n z i j n p a s t o o rs a mb t . ' e n Zo wo rd d e L ie v e n s k a p e l v o o r la n g e j a r e n e e n p l a a t s e l i j k d e v o t i e -o o rd , g e v a t i n a een s c h r i j n v a n g ro e n . a n Maar d a t d e t i j d n i e t b l i j f t s t i l s t a a n , b l i j k t n o g a l t i j d eon v e rb ijs t e re n d e rde a l i t e i t . e IS n 1968 wa s d e k a p e l i n z u l k e s t a a t va n v e r v a l , d a t d e h e a r Simo n , o p e ig e n t i n i t i a t i e f d e s t a t i c s g i n g h e r s t e l l e n . H e t g a me e n te b e stu u r s t a k e e n h a n d je J to a o v o o r d e a f s l u i t i n g e n d e h e e r Wi l l e ms , u i t d e B o sd re e f , v e rz e k e rd e o p c eigen k o s t e n d e v o l l e d i g e s c h i l d e r i n g va n d e k a p e l . o b u s p 't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 11 a r o

1

VZIDLL1H JA mot g e we e rsch o te n b e sch a d ig d . Do o r d e p l a a t s e l i j k e p o l i t i c we rd PV opgemaakt og ten d o o n d e rp a st o o r De Ede l i e t d e g e b ro ke n r u i t e n ve rva n g e n . iI n me i 1969 w e r d d e b e e i n d i g i n g va n d e we rke n g e v i e r d me t e e n k l e i n e p l e s h t i g j h e id w a a r b i j d e C u l t u r e l e K r i n g a a n d e p a s t o o r va n S t Ja co b e e n k u n s t s l e u d e t e l o ve rh a n d ig d e va n d e ip g a n g sd e u r va n d e k a p e l . P i j d o ze g e le g e n h e id we rd n ook co n me imis o p g e d ra g e n i n open l u c h t . H e t mo e t Scie va n d e l a a t s t e g e we e st s dz i j n d i e d a a r we rd g e c e le b re e rd . e Ondanks d o a a n g e b ra ch te p l a a t ' D i t o o rd s t a a t o n d e r d o b e sch e rmin g va n h e i h p u b l i e k ' , we rd e n i n 1970 d o o r n ie u we va n d a le n st re ke n , d e r u i t e n va n d e k a p e l e rstu kg e g o o id a n d e b e e ld e n o p h e t a l t a a r v e r b r i j z e l d . E e n p o g in g om h o t a l t a a r s z e l f i n b ra n d t e s t e k e n mis lu k e . We e r we rd PV o p g a n a a kt t e g e n onbekenden. t Do e o n d e rp a st o o r l i e t n o g ma a ls d e r u i t e n ve rn ie u we n . ll n 1971 b l o e f h e t b e t r e k k e l i j k k a lm, a l s we h e t o n tvre e md e n v a n e n k e le banken l on i s t o e l e n , e e n p o g in g t o t f o r c e r e n va n d e o f f e r b l o k ma a r v o rg e t e n m a a r i n n 1972 we rd e n we e r a l l e r u i t e n g e b ro ke n e n h e t b e e l d i n d e n i s a c h t e r d e k a p e l g stu L g e sla g e n . e Nienwe r u i t e n we rd e n i n g e z e t m a a r . . . i n 1973 v lo g e n z e o r we e r u i t . n w Het w o rd t e e n e e n t o n ig v e rh a a l . e Zeker moeten we ve rme ld e n d a t d e V . V . K . S . Z i l v e re n h o o k zo rg d e v o o r e e n v o l l e d i g e r d schoonmaak va n h e t p a r k j e ro n d d e k a p e l , ma a r o o k h e t z e l f d e j a a r s t e e g h e t e va n n d a lisme n a a r e e n c l i m a x , t o e n h e t a l t a a r e r n s t i g wo rd b e sch a d ig d e n me t dvre k b e sme u rd , d e b e e ld e n we rd e n omgeduwd, d e banken e n d o o mh e in in g werden oemve rg e t ro kke n . . . r OPROEP s c Zo c o rd o n d e mo e i l i j k h e d e n v o o r d e h e id e k a p e l e l k j a a r g r o t e r e n l e e k h e t o n s h i ra n two o rd u w a a n d a ch t t e v e s t i g e n o p 4 6 n v a n d e mo o is t e o n r u s t i g s t e p l a a t s ve jol s v a n o n ze gemeente. Me e r d an o o i t i s h e t o n s g e ra d e n z u i n i g to z i j n op ons l pea t rimo n iu m. G e l o v i g ' o f n i e t , ie d e r K a p e lle n a a r z a l h e t o r moo e o n s z i j n , d a t onr d rin g e n d i e t s mo e t g e b e u re n om d e L ie ve n ska p e l t o v r i j w a r e n o n t e beschermen d en e e n z e k e re o n d e rg a n g . e b flacon h a n e r h e e l w a t gedaan wo rd e n . s e t En g la t e r i s t o la a t a a t n i o c c s r d e o v 't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 12 o o r l o l

S I N T

S E B A S T I A A N S G I L D E

B IJ HET BEGIN DEZER EEUW - KONINKL IJKE MAATSCHAPPIJ

Het p r e d i k a a t ' K o n i n k l i j k e Ma a t s c h a p p ij' we rd v e rle e n d d . d . 5 j a n u a r i 1 9 1 4 .

H i e r b i j a f s c h r i f t v a n d i t d o cu me n t.

P a le is v a n B ru s s e l Den 5 J a n u a r i 1 9 1 4 Weledele He e r V o o r z i t t e r , I n a n t wo o rd o p h e t v e rz o e k , d a t u t o t d e n K o n in g h a t g e ric h t , h e b i k d e e e r u t e me ld e n d a t ZI JNE MAJESTEIT do Ha n d b o o g g ild e ' S i n t S e b a s t ia a n ' v a n Ca p p e lle n

-

Antwerpen v e r o o r l o o f t d e n t i t e l v a n K o n in k lijk e Ma a t s c h a p p ij t e v o e re n .

Aanvaard, Weledele He e r V o o r z i t t e r , d e v e r z e k e r i n g m i j n e r h o o g a ch t in g . ' s K o n in g s K a b in e t o v e rs t e , Cte S " A rs c h o t We mogen h e e l z e k e r w e l d e me n in g vo o ro p ze t t e n d a t h e t d e t o e n ma lig e E r e v o o r z i t t e r , w i j l e n D r J e f V e rz w i j v e l e n , g e we e st i s , d i e t o t h e t bekomen va n d i t p r e d i k a a t h e t me e ste z a l b ijg e d ra g e n hebben. H e t b l i j k t a l v a s t u i t d e b r i e f w i s s e l i n g va n d i e p e ri o d e .

We h a a ld e n re e d s a a n we lk e re u s a c h t ig e s c h u t t e rs f e e s t e n , a lsme d e u i t v o e r i n gen va n oude Ke mp isch e dansen e r p l a a t s hadden i n h e t j a a r 1 9 2 1 .

Zo ie t s h a d men n o o i t o f z e ld e n g e z ie n o f meegemaakt t e K a p e lle n . H o t s p e c i a l e f e e s t k o m i t e i t a ls d a n o p g e r i c h t , t e l d e a a n mannen a l w a t t e K a p e lle n o n t z a g e e rb ie d e n vo o rn a a mh e id a fd wo n g .

De i n t e k e n l i j s t begon me t n i e t min d e r d a n d e naam v a n K o n in g A l b e r t .

De gemeente K a p e lle n z e l f sch o n k e e n o v e rg ro o t b e d ra g . V e rd e r o n t wa re n we nog o p d e b i j z o n d e re i n t e k e n l i j s t d e vo lg e n d e namen g

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 13

Goelhand, V a n d e r Ste g e n , L e G r e l l e , V re d e n b u rch H o m b a c h , O s t e r r i e t h Spath , L i n e n B i a r t , B a rre d l T i n c h a n t , M a r c o t t e 7 D r V e rz w i j v e l e n , D r Van d e P e rc h , L u ca s , V e r a a r t , De Waelhens , M a r s e l y , De P r o t K r o n a c k e r Cogols , G u i o t t e .

Hen z i e t h o t g d e g a n se K a p e lse a d e l v a n d i e j a r e n , k a s t e e l h e re n e i g e n a a r s onz.We wa re n t o e n a l s j o n g e l i n g p re s e n t o p d i e f e e s t e n . Wo z i e n h e t n o g g e beuren a l s wa re h e t g i s t e r e n . B i j d e mannen s c h o o t m i j n p e te ro o m d e o p p e rg a a i, b i j d e mannen z e g i k , w a n t o o k d e vro u we n deden mee. H i e r won Tre e s Ha e g e ls (Tre e s He n g s t ).

Zelden za g e n we z u lk d a n ig e b e we g in g i n o n ze g e me e n te .

De ' G u l d v a n K a p e lle n nam r e g e l m a t i g d e e l a a n a l l e p rijs k a mp e n i n d e o mg e vin g en d e p r i j z e n kwamen v a n h e in d e e n v e r r e mee n a a r K a p e lle n . De a i l e m o o i s t e dagen z i j n w e l l i c h t t o c h , a l t h a n s v o lg e n s m i j n o o rd e e l , d e u i t v o e ri n g e n Van oude dansen g e d u re n d e d e w e re l d t e n t o o n s t e l l i n g e n t e An twe rp e n 1 9 3 0 e n t e B ru sse l 1935 Te An twe rp e n o p d e g r o t e ma rk t va n ' O u d B e l g i ĂŤ ' o p z a t e rd a g 28 j u n i t e 2 0 u u r was d e S i n t S e b a s t ia a n s g ild e p re s e n t v o o r h e t u i t v o e r e n va n 1 0 Ke mp isch e oude vo lksd a n se n . Kwamen b e u r t e l i n g s a a n b o d g D e ze ve n sp ro n g , De Ko lo m , D e E n g e ls e P i r r e w i t , Q u a d r i l l e e n d e Ma rch e v a n Na p o le o n . , P De r s o o n l i j k wa re n we t e r p l a a t s e e n h e t wa s h e e l z e k o r e e n d e r a l l e m o c i s t e e n e a l l e rma c h t i g s t e succesdagen va n d e T G u l d l . H e e l d e A n twe rp se ' fi n e fl o u r ' w a s K l ongekmen om d e K a p e lse b o e rke n s e n b o e rin n e ke n s n u e e n s o p z i j n o u d e rwe t s t e e zie p n d a n se n . p B i j d e d a n s v a n ' M i e k e S t o u t ' h o o rd e n we zo wa a r e n k e le stemmen mo o n e u riUn . e r W we we t e n n i e t o f h e t d e e c h t e , o r i g i n e l e wo o rd e n wa re n , ma a r h e t k l o n k z o g a l ' E t z i j d e g i j Mie k e S t o u t s En z i j d e g i j Mie k e S t o u t , H Dan z u l d e g i j Mie k e b l i j v e n e A l v ie r g i j n o g zo o u d . t S lke b i j v a l h a d n o g geen e n k e le v e r e n i g i n g gekend b i j e e n o p t re d e n i n ' O u d Zu p I i n Cor Va n d e n Ho o k n e n , H e t S 't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 c h i

p 14

He h l o e s t e r p a n d s t o n d d o n ke r e n ma ssa a l t u s s e n d e o u d e h e re n h u ize n . H e t v o o r h o f j e , een v e rs t e e n d f o s s i e l z o n d e r 4 4 n s p r i e t j e g ro e n , l e i d d e n a a r e o n p o o r t t o t d e a n d e re we re ld . G e e n b e l , g e e n k l o p p e r , a l l e e n e e n fl a u w o p l i c h t e n d b r i e f j e i n d e s t ro me n de re g e n .

'Ge slo te n wegens l i k w i d a t i e ' , d a c h t i k , m a a r i k v e r g i s t e me.

M i j n v ro u w o n t c i j f e r d e me t mo e it e d e d o o re e n g e lo p e n l e t t e r s g D e l l e n la n g s d e z i j in g a n g . W e moesten l a n g wa ch te n .

Een m e i s j e va n e e n j a a r o f t i e n , e r g b e wa st v a n h a a r v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d l e i d d e o n s t r e f z e k e r i n d e d o o lh o f v a n d u i s t e r e gangen e n t ra p p e n , zich o ri e n t e re n d o p d e d a n sende l i c h t j e s v o o r d e le v e n s g ro t e Ma ria b e e ld e n .

Een l a a t s t e d e u r zwa a id e o p e n e n t o e n s t a p t e n we r e s o l u u t b in n e n .

Het wa s e r d o n ke r e n b l i j k b a a r e i v o l . E e n p r o j e c t o r zoende e n e e n b a sste m d re u n d e ie t s o ve r Zu id -A f rika .

Tastend e n s t r u i k e l e n d baanden we o n s e e n we g t u s s e n benen e n meegevende lic h a me n , wanhopig o p z o e k n a a r e e n l e g e s t o e l .

Het p l o t s o p fl i t s e n d l i c h t t r o f me a l s e e n s l a g o n d e r d e g o r d e l . I k s t o n d t e k i j k a ls e e n v e r r a s t e i n b r e k e r , o o g i n o o g me t e e n ka le n d e man d i e e e n b a k va n e e n accordeon t o r s t t e .

-Dag, W i l l e m , wo u i k zeggen , ma a r n a e e n p a a r d re u n tin d e a kko o rd e n b a r s t t e n d e a a n wezigen l o s i n e e n ' R i j ma a r a n , o sse wa v.

Met e e n ro o d h o o f d t o re n d e i k h o o g boven d e opeengepakte za n g e rs e n nam d e se re n a d e in o n tva n g st.

- W i j z i n g e n a l l o c o u p l e t t e n , r i e p Wi l l e m d wa rs d o o r m i j h e e n . Z i j n e n th o u sia sme s l o e g stoom u i t m i j n n a t t e re g e n j a s .

Ergens i n e e n h o e k je w u i f d e m i j n v ro u w g k o m! k o m !

.

Ma a r i k h e n e r n i e t b i j z o n -

d e r s t u k k e n t o maken, d u s ve rst e e n d e i k t e r p l a a t s e a l s ie ma n d d i e g e d e co re e rd wo rd t zo n d e r v e rd i e n s t e , z i c h p i j n l i j k b e wa st va n z i j n t o rk o rt k o min g e n .

I k ke e k d i s c r e e t n a a r d e g ro n d e n wa c h t t e t o t d e o sse wa , n a t w i n t i g s t r o f e n me lo d ie u s o p h a a r b e ste mmin g gekomen wa s.

Door co n k n o t t e re n d a p p la u s waadde i k n a a r m i j n v ro u w.

-Wat d o e j e n u t e c h a l l e ma a l ? v r o e g z e .

- U h e b t d e d i a ' s g e mi s t , z e i m i j n buurman k n o r r i g , a l s o f i k hom i n s t o o k g e la t e n had, h e le ma a l a l l e e n me t z i j n e l l e n d e .

I k w i l d e hom u i t l e g g e n d a t i k s l e c h t s e e n v i j f t a l le d e n va n h e t me i s j e s k o o r kwam ophalen, ma a r t o e n i a g i k d e z u s t e r s om w i e h e t a l l e m a a l b e g o n n e n w a s . . .

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 15

-

K l e i n e n b re e kb a a r z a t e n z e a f g e zo n d e rd i n e o n g e t r a l i e d v e r t r e k i n d e g la n s v a n hun v i j f t i g j a r i g k l o o s t e r j u b i l e u m , k i n d e r l i j k b l i j o m d e m a l l e d r u k t e va n a l d i e mensen d i e h u n p e rs ĂŠ e e n p l e z i e r w i l d e n d o e n .He t sch e e n h u rl h e le ma a l n i e t t e d e re n i dat z o z o t e k i j k z a t e n .

Nu h o t o f fi c i n e g e d e e l t e k e n n e l i j k v o o r b i j wa s, we rd e n d e s c h o t e l s me t t a a r t j e s en v l a a i e n b in n e n g e d ra g e n . Do o rh e e n d e t r a l i e s sch o n ke n d e z u s t e r s dampende k o f fi e , z o rg v u ld ig o p l e t t e n d o p d a t e r ma a r n ie ma n d i e t s t e k o r t z o u komen.

Iedereen t a s t t e g r e t i g t o e . S i g a r e t t e n we rd e n o p g e st o ko n , g e p ra a t e n g e la c h g ro e id e n t o t e e n d r u k geroezemoes v a n s mu lle n d e , d rin k e n d e , g e n ie t e n d e mensen , v e r l o s t va n een o n g e ma k k e lijk e k a r w e i .

I k s c h o o f a a n l a n g s d e t r a l i e s , m i j n l e g e ko p i n d e h a n d .

-U b e n t d e meneer d i e z o l a a t i s binnengekomen, z e i e e n z u s t e r .

I k ko n h o t m o e i l i j k o n tke n n e n .

-Ho kt u a l e e n P l a a t s j e gevonden ? D r i n k ma a r v l u g wa t warms ,want u b o n t d o o rn a t , z e i z e b e zo rg d . Neem n o g een t a a r t j e . E r z i j n e r genoeg.

Toen i k t o e h a p t e l a c h t e z e v r i e n d e l i j k , m a a r z e l f nam z e e r g e e n , a lh o e we l h e t v a n daag mo ch t. A l s j e e e n h a l v e eeuw m e t h o o fd za ke n a l s z i e k e n z o rg e n m e d i t a t i e b e z ig b e n t g e we e st , k u n j e j e n i e t me e r d ru k maken om e e n ro o mso e s.

De j u b i l a r i s s e n z a t e n d a a r ma a r t e g e n ie t e n e n h e t fi j n t e v in d e n d a t z e o n s e e n p l e z i e r konden d o e n . Hu n o n g e wild e me n t a le s u p e r i o r i t e i t wa s n i e t a c h t e r t r a l i e s t e va n g e n .

R i j ma a r a n , d a c h t i k . Nu s t a a n w i j z e l f mo o i t e k i j k . M i j n d i k k e s i g a a r k re e g een b i t -b -o rI ek hoop d a t we d e z u s t e r s e e n mo o ie a vo n d b e zo rg d h e kke n , z e i m i j n buurman . sA l m k a n i k d i e t r a l i e s ma a r m a t i g a p p re c iĂŤ re n . Waarom i s d a t n o g n o d ig i n d e ze t i j d ? a a z e i z i j n d o c h t e r t j e g ie c h e le n d Toon k .

- De nonnen kunnen e r g e ma k k e l i j k u i t , p a . De t r a l i e s z i j n ma a r va n p l a s t i e k .

H i j k o o k v e rmo e id n a a r h a a r e i g e n w i j s g e z i c h t j e .

-Ze w i l l e n o r n i e t me e r u i t , z e i h i j n o r s . Nu n i e t me e r. Z e zouden w e l g e k we z e n . . ,

ld„

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 16

1 9

7

3

1 O V E C u l t u re l e a c t i v i t e i t e n va n d e le d e n R 1.Z j u n i - g e l e i d e u i t s t a p n a a r d e K a I mt h o u t se h e id e I 2.C a u g u st u s - d e e ln a me a a n d e L i l l o - f e e s t e n me t e e n b e p e rk t e g ro e p .

3.Hse p t e mb e r - o n d e r l e i d i n g va n Mr Van UTf e le n g T bezoek a a n h e t Van Goghmuseum t e Amsterdam v a o kt o b e r w a n d e l i n g d o o r An twe rp e n -o u d s t a d s g e d e e lt e 4.n e i g e n d ia mo n ta g e s FO CI DA K f e e s t e l i j k h e d e n t e L i l l o o oude gebouwen v a n K a p e lle n n z Antwerpen b i j n a c h t e 5 . R e a l i s a t i e va n d r i e fi l m s o v e r oude ambachten - 8 mm k l a n k e n C U k l e u r g V a rk e n s s la c h t e n - b e ze mb in d e n - k o re n p ik k o n .

L T Openbare c u l t u r e l e m a n i f e s t a t i e s U 1.RV o o rd ra c h t e n 1 6 / 1 1 F r a n s Va n L a a rh o ve n o v e r F e l i x Timmermans E 7/12 R . V a n U f f e l e n o v e r L u d wig I I e n z i j n k a s t e l e n .

L 2.E T o n e e l ' D u b b e l s p e l v a n R . Thomas d o o r h e t Re ize n d V o l k s t h e a t e r A m.m.v. G r o e n c o m i t 4 , No o rs e S . V . , V ri e n d e n k ri n g Oud l i n A t h e n .

C 3.T R o n d r i t t e n me t o n ze h u i f k a r o p d e a u t o lo z e zo n d a g .

4.I T e n t o o n s t e l l i n g v a n 2 8 - 3 1 j u l i t i j d e n s d e ke rmisd a g e n V E rn e st De n is - le d e n va n d e P l a s t i s c h e ku n st e n I T R. Plo mp e n - b lo a me n s ie rk u n s t E a f d e l i n g heemkunde I 5 .T 2 j u n i - Ons j a a r l i j k s b a l E 6. p u b l i c a t i e s : ' t B ru g g e ske N 7. 1 3 ma a rt g S t i c h t i n g va n d e a f d e l i n g ' L e e f m i l i e u '

't Bruggeske - 6e jaargang - juni 1974 - nr. 1 - p 17

K l e i n e n b re e kb a a r z a t e n z e a f g e zo n d e rd i n e o n g e t r a l i e d v e r t r e k i n d e g la n s v a n hun v i j f t i g j a r i g k l o o s t e r j u b i l e u m , k i n d e r l i j k b l i j o m d e m a l l e d r u k t e va n a l d i e mensen d i e h u n p e rs ĂŠ e e n p l e z i e r w i l d e n d o e n .He t sch e e n h u rl h e le ma a l n i e t t e d e re n i dat z o z o t e k i j k z a t e n .

Nu h o t o f fi c i n e g e d e e l t e k e n n e l i j k v o o r b i j wa s, we rd e n d e s c h o t e l s me t t a a r t j e s en v l a a i e n b in n e n g e d ra g e n . Do o rh e e n d e t r a l i e s sch o n ke n d e z u s t e r s dampende k o f fi e , z o rg v u ld ig o p l e t t e n d o p d a t e r ma a r n ie ma n d i e t s t e k o r t z o u komen.

Iedereen t a s t t e g r e t i g t o e . S i g a r e t t e n we rd e n o p g e st o ko n , g e p ra a t e n g e la c h g ro e id e n t o t e e n d r u k geroezemoes v a n s mu lle n d e , d rin k e n d e , g e n ie t e n d e mensen , v e r l o s t va n een o n g e ma k k e lijk e k a r w e i .

I k s c h o o f a a n l a n g s d e t r a l i e s , m i j n l e g e ko p i n d e h a n d .

-U b e n t d e meneer d i e z o l a a t i s binnengekomen, z e i e e n z u s t e r .

I k ko n h o t m o e i l i j k o n tke n n e n .

-Ho kt u a l e e n P l a a t s j e gevonden ? D r i n k ma a r v l u g wa t warms ,want u b o n t d o o rn a t , z e i z e b e zo rg d . Neem n o g een t a a r t j e . E r z i j n e r genoeg.

Toen i k t o e h a p t e l a c h t e z e v r i e n d e l i j k , m a a r z e l f nam z e e r g e e n , a lh o e we l h e t v a n daag mo ch t. A l s j e e e n h a l v e eeuw m e t h o o fd za ke n a l s z i e k e n z o rg e n m e d i t a t i e b e z ig b e n t g e we e st , k u n j e j e n i e t me e r d ru k maken om e e n ro o mso e s.

De j u b i l a r i s s e n z a t e n d a a r ma a r t e g e n ie t e n e n h e t fi j n t e v in d e n d a t z e o n s e e n p l e z i e r konden d o e n . Hu n o n g e wild e me n t a le s u p e r i o r i t e i t wa s n i e t a c h t e r t r a l i e s t e va n g e n .

R i j ma a r a n , d a c h t i k . Nu s t a a n w i j z e l f mo o i t e k i j k . M i j n d i k k e s i g a a r k re e g een b i t -b -o rI ek hoop d a t we d e z u s t e r s e e n mo o ie a vo n d b e zo rg d h e kke n , z e i m i j n buurman . sA l m k a n i k d i e t r a l i e s ma a r m a t i g a p p re c iĂŤ re n . Waarom i s d a t n o g n o d ig i n d e ze t i j d ? a a z e i z i j n d o c h t e r t j e g ie c h e le n d Toon k .

- De nonnen kunnen e r g e ma k k e l i j k u i t , p a . De t r a l i e s z i j n ma a r va n p l a s t i e k .

H i j k o o k v e rmo e id n a a r h a a r e i g e n w i j s g e z i c h t j e .

-Ze w i l l e n o r n i e t me e r u i t , z e i h i j n o r s . Nu n i e t me e r. Z e zouden w e l g e k we z e n . . ,

ld„