brug geske

INHOUD

Blz.

1) T e r i n l e i d i n g

1

2) F o t o v a r k e n s l a c h t e n .

2

3) K u n s t s c h i l d e r P iet er De M et z

a

4) O e p z en K apels

5) 1 9 7 0 : G o e d B e z e t

6) B e g r o o t i n g d e r G em eent e C a p p e l l e n 1 8 7 0

6

7) O n s B r a n d w e e r k o r p s

8

8) F o t o K o r e n m i j t

9) D e « P o e r t »

9

1

10) D e S i n t C e c i l i a n e n

11) A v o n d s t o n d

0

1

2

1

5

12) G ez oc ht : e e n m u z e u m

1

13) F o t o B r o o d b a k k e n

6

1

9

a 14) K r i n g n i e u w s

2

0

15) A v o n d f e e s t

16) A l l e r l e i

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1

rug ges e 't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1

- ' t bruggoske ORGAAN V A N DE CULTURELE KRING V A N KAPELLEN 3de jaargang — 1971 N r

1

Adres redaktie Culturele K rin g Kapellen, Geelhanddreef 9, Kapellen

BESTE VRIENDEN,

U hebt het natuurlijk reeds gemerkt : dit nummerke is, in tegenstelling met de v ijf vorige, niet langer « gestencild » maar gedrukt. Op echte persen in een echte drukkerij. Voor de mensen van onze Culturele Kring is dat eigenlijk een gebeurtenis. Toen we vaér enkele jaren met onze kring van ruai staken en zaten te vergaderen in de staminée van Men van Nandjes, waren het er zeker ogenblik roerend over eens dat er een « blad » moest komen. Een serieus blad zoals elke vereniging in Vlaanderen, die zich respecteert, er een bezit. Bon. Tot lang na middernacht wierpen rue ons, met gloeiende hoofden en koortsige blik, midden in het projekt. Urenlang werd gedebatteerd over titel en inhoud, lay out en lay in, vetjes en cursief, rood, wit of paars. Vooral de juiste titel baarde ons zorgen. Er waren voorstellen voor « Excelsior », « Hoger op », « Nog hoger », « Cappellania », « Cappellensia », « Cappellensiania ». O f nog : « Rood-geel » (wat we te voetbalachtig vonden), « Hoogenschoot » (te sectair), « Band » (te band-achtig). Toen onze ogen begonnen uit te puilen van het zoeken herinnerde zich plots een verlichte geest dat hij, ter zijner tijd, eens met zijn lief in het bruggeske had gestaan, de oude Kerkweg die de Hoevense Baan met het Kerkplein verbindt. En « 't Bruggeske » was geboren. Bijna toch. Want toen stond onze bejaarde schatbewaarder recht (het mas half drie in de morgen), schudde eens met het grijze hoofd, keek de vergadering rond, zei : « Er zijn geen centen ». En ging weer zitten. Maar het goede zaad was geworpen, de brand niet meer te blussen : zouden stencilen. Op 't goedkoopste papier, de goedkoopste stencil op de goedkoopste manier. Met laaiende geestdrift kropen we in onze schrijfmachine's en één onzer leden, die reeds v ijftig jaar op een groot bedrijf in de stad « zit » kreeg het voor elkaar dat de kopijen tijdens de werkuren (dus op kosten van de boas) netjes op stencil werden getijpt ( wij hebben ons plechtig voorgenomen later, als de kas het toelaat, die baas te vergoeden). Iemand draaide daarna aan het zwengeltje van de stencileermachine, anderen knipten en plakten en hop, daar schoof het eerste « Bruggeske geruis loos uw brievenbus binnen. Vier nummers zijn daar intussen nog op gevolgd. Met dit nummer, het nummer zes, gaan w i j dus hoger mik k en : w i j hebben gedrukt.

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 1

Maar drukken host centen, mensen, hopen centen. E n ve rmits onze has nog a lt ijd n ie t de moeite lo o n t o m mee n a a r Zu id -Ame rika t e trekken (ge zoudt hoogstens tot in Kontich-Kazernen geraken) zijn roij aangewezen o p de openbare vrijgevigheid. O p de vrijgevigheid va n elke Kapellenaar, Puttenaar o f Kapellenbossenaar die van mening is dat we tot heden de meest kultuurloze gemeente u it de wijd e omtrek hebben bewoond. En dat daar eens iets aan moet veranderen. Daarom moeten we, koste we t het wil, ons blad in stand kunnen houden. Dat gaat. Me t u w (lie fst praktische) goedwil. Wij danken U b ij voorbaat. De redactie

Een eeuw enoud gebr ui k , d a t u i t d e m ode ger aak t, i s h e t var kensl aehten o p d e hoeve. W i j hebben het op ons genom en di t gebr ui k nog snel op fi l m e n di a' s v as t te leggen. Op de foto het br anden v an het v ar k en op een hoeve t e ' s H er togendi j k te H oev enen. 3

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 2

KAPELSE KUNSTENAARS

Kunstschilder Pieter De Mets

Enkele jaren geleden, o m precies te zijn op 14 maart 1965, overleed te Kapellen kunschilder Pieter De Mets. We durven we l zeggen : « Kapelse Kunstschilder » ve rmits De Me ts zijn meeste levensjaren te Kapellen doorbracht. Hij woonde vooraan links in de Heidestraat in zijn « bungalow ». Me t kunstenaars, vo o rnamelijk kunschilders, is het gewoonlijk zo dat de roem meestal volgt na h e t o ve rlijd e n ; d i t zo u o o k toepasselijk kunnen z ijn b i j deze Kunstenaar. Nu, amper 5 jaar na zijn overlijden, werden reeds meerdere ze e r p ra ch tig geslaagde tentoonstellingen in g e rich t v a n z i j n werken. Pieter De Me ts we rd geboren t e An twe rp e n i n 1880. Vro e g reeds oefende h ij het beroep u it van huisschilder. Zijn moeder was weduwe, op deze manier kon h ij helpen voorzien in haar levensonderhoud. He t bleef echter n ie t b i j huisschilder ; d e taaie wilskra ch t h e m eigen stuwde hem hoger op. Hij volgde avondlessen aan de Academie, ook een jaar dagcursus. Enkele jaren zou h ij nog in de le e r gaan b ij d e toenmalige reeds hoog aangeschreven Kempische Kunstschilder Jacob Smits. Nog v66r het uitbreken van de eerste wereldoorlog mocht h ij reeds bogen op enige bekendheid. De oorlogsomstandigheden brachten hem in Nederland. Hij verbleef aldaar te Amsterdam en Rotterdam. I n deze periode ve rschenen meerdere zeer kunstvolle tekeningen va n z ijn hand ; ve le vooraanstaande personen werden door hem getekend, we vernoemen Burgemeester Zimmerman, Troelstra, Ed. Verkade, Cor Van der Lucht, Julia Cuypers, Herman Heyermans e.a. Na de wapenstilstand keerde hij terug naar zijn geboortestreek, reeds vlug kwa m h ij zich te Kapellen vestigen. Wij herinneren ons een tentoonstelling zijner werken die we toen bezochten te Antwerpen. Meermalen ook exposeerde h ij t e Kapellen in de zalen van « Onze Kring ». In die jaren telde Kapellen een hele pleiade zeer puike kunstschilders o.a. oud-Burgemeester Edouard Geelhand, oud-Pastoor Van den Houdt, Comeel De Beukelaar, Corneel Bender, Frans Proost, Edouard Tyck, Mejuffer Dauwe, Lode Bauwens, To n y Geenen, Me vro u w Olte ro ff, F. Thys, Delderenne (Hoogboom) en n a tu u rlijk Pieter De Mets. Van alle genoemden is alleen Fr. Th ys nog in leven ; we hebben ze allen (d e meeste va n zéér n a b ij) gekend. Pieter De Me t s h a d a ls grote specialiteit het portretschilderen, verder stads- en rivierzichten, stillevens en bloemen. Ook vaak was h ij de vervaardiger van de fijn e decoratieve schermen va n de Antwerpse « Poesje ». A ls z ijn meest bekende werken worden algemeen erkend : « Portret van mijn Mo e der » (1913), « De Borduurster » (Amsterdam 1917). « De Veemarkt • Antwerpen » (1 9 1 4 Pieter De Me ts wa s bevriend me t vele kunstete naars u it andere richtingen : letterkundigen, toondichters, enz., jo ze f Muls, V ic t o r Brunclair, Lode Baekelmans, Ma n e De Bo m, Je f va n Hoof ; allen stelden ze zijn vriendschap op prijs. 4

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 3

In onze jonge jaren kwamen we veel me t De Me ts i n kontakt. A ls vaste treinabonnés vormden we een zeer uiteenlopend gezelschap Pieter De Mets, Bertje De Visser, Ian Ingelbrecht, Elm Wigand, Mie l Van Rompaye en wijzelL De Mets was niet de grootste prater maar h ij ko n verduiveld rap en scherp van antwoord dienen. Zolang we hem gekend hebben (ongeveer 35 jaar) bleef h ij imme r dezelfde, zeer fi jn va n postuur, levendige ogen, rap en vinnig in a l zijn gebaren. Tijdens zijn laatste levensjaren werd hij eenzamer, vooral na het overlijden van zijn echtgenote. Men ontmoette hem niet meer zo vaak op wandeling. Meerdere doeken van hem prijken in verscheidene musea, ook in het « Louvre » te Parijs. Pieter De Mets was een zeer fijnzinnig Kunstenaar en tevens een even merkwaardig man. C o r van den Hoek

oep zen kapels In fatsoenlijk nederlands vertaald heet d at : o p z ijn Kapellens, o f : op zijn Kapels. Met het openen van deze rubriek beogen wij het voor de toekomst vastleggen van speciale woorden, uitdrukkingen o f zinswendingen d ie i n Kapellen en naaste omstreken d o o r d e inwoners worden gebezigd in hun d ia le kt Spreken wij h ie r in polder en vo o rkempen hoofdzakelijk dezelfde dialekttaal dan heeft e lk d o rp to ch hier en d a a r zijn eigen tipische uitdrukkingen die me n in h e t d o rp vlak ernaast niet aantreft. O m enkele voorbeelden te geven : in Stabroek zeggen ze : « dag, we u r », iets wa t men te Kapellen niet hoort. In Kalmthout zeggen ze : I k deenk dagget goat rengene » (regenen) en : a z it oep d e k e ir (ka r). I n Kapellen heet d a t : reigere e n een kaar. We zullen dus trachten zoveel mogelijk tipisch Kapelse en Putse dialektwoorden op te vissen. Gemakkelijk is dat a ltijd niet en vooral de schrijfwijze van de dialektwoorden za l d ikwijls zorgen baren : zelfs als we fonetisch konden schrijven zouden we e r nog a ltijd niet ingelukken de ju iste toon va n uitspraak we e r te geven. Me n neme h e t geval dus met een ko rre l zout. Vooraleer me t een eerste serie woorden en uitdrukkingen te starten wijzen w i j e r nog op dat deze ru b rie k open staat vo o r a lle lezers telkens e r u speciale woorden te binnen schieten sch rijf t ge die o p een stukje papier en dat stuurt ge (desnoods franco) naar onze redaktie. Afgesproken ! Met onze dank op voorhand, Hier gaat dan de eerste kleine lijst met tussen haakjes het fatsoenlijk nederlands aps snaps (overijld), a lf se gat (niet helemaal goed), ma i ulte en bulte (hobbelig), nen trize e j (een Dergiet), n e atom') (een fiets), e u n eps (een hesp), ne flo o r (mo e ilijk te vertalen : ne flo o r is een kruising Dan een hroibus met een olifant, dus een onhandig iemand, zomel lichamelijk a ls geestelijk), ne kwib u s (een so o rt flo o r), ke u rts noa datoem (even later), ne lulleman (iemand die prietpraat verkoopt), rondmuize (rondsnuffelen), eon getslmoat (een sloot met ijzermaalhoudende d riftlaag), ratte (stelen), de boter frette (Door iets boeten), saleuj (goede dag), nen ambetaanterik (een mo e ilijk iemand), rappeej (griessuiker). (wordt vervolgd) 5

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 4

1970 : g o e d bezet Zoals alle serieuze bladen bieden wij, met ons eerste nummer in het nieuwe jaar, een korte terugblik in het jaar dal voorbij is. Wi j hebben de opsomming van onze aktiviteiten in 1979 in telegramstiji gehouden (plaatsgebrek) en ons tevens beperkt tot de voornaamste gebeurtenissen. A ls we echter de zaak nog snel wille n commentariëren kunnen we h e t volgende zeggen : een goed bezet ja a r me t a ls hoogtepunt onze traditionele tentoonstelling op Kapellen kermis. Verdere treffers in de roos waren : onze beide uitstappen naar de Poesje, ons ja a rlijks bal, de voordracht van dhr Tireliren, het Focidak-samenzijn. het Kerstsalon. He t zou ons t e ve r leiden nog melding te maken va n a l de aktiviteiten van de onderscheidene onderafdelingen van de Culturele Kring. A ls we die, hier op ons bureau, overkijken dan kunnen we we l zeggen : jongens, e r komt vaart in de schuit ! We kunnen d it ko rt kommentaar echter n ie t sluiten zonder even te verwijlen b ij d e nagedachtenis va n d e ma n d ie d i t a lle s mo g e lijk maakte maar die ons sp ijtig genoeg op 10 ju li 1970 ontviel : de heer Marcel Lambrechts, de initiatiefnemer, medestichter en eerste vo o rzitter van de Culturele Kring. Onze aktiviteiten in 1970 5/1 E e r s t e vergadering b ij H r Van Herck. Einde januari : derde nummer 't Bruggeske 21/3 I n zaal « De Pauw » : bal. 20/3 J a a r v e r ga de r i ng bij V a n Herck Ontlasting aan de beheerraad Wijlen Ma rce l Lambrechts t o t ere-voorzitter benoemd Nieuwe vo o rzitte r : H r Lenaerts Jacky. 21/3 Boom pl a nti ngs da g. 7/5 U i t s t a p naar Bokrijk - Focidak. 10/5 O p n a m e n filmen kasseien leggen - broodbakken - mutsaard binden. 15/5 O n d e r z o e k naar oude gebouwen vtiér 1850. 5/6 O n t s l a g Verbaenen plastische kunsten. 28/6 H r Simon, voorzitter Plastische Kunsten. 29/7 T e n to o n s te l l i n g Kapellen Kermis. « Oud Kapellen f o t o ' s en voorwerpen - wapens. Ba r in oude hoevestifi. 2/8 F i l m e n : koren pikken en vlegeldorsen. 5/8 G e z e l l i g samenzijn. 10/9 A a n v u l l i n g statuten. Fr. Cornelissen tot penningmeester benoemd. 25/9 B e z o e k aan Poesje (voor grote mensen). 14/11 G e z e l l i g samenzijn in « De Pauw d o o r Focidak. 27/11 V o o r d r a c h t A . Tirelieren o v e r Vo lksb ijg e lo o f i n me d isch centrum. 28/12 B e z o e k aan « Poesje » te Antwerpen (voor kinderen) 19/12 3/1/70 Te n t o o n st e llin g Ke rst- e n Nieuwjaarssalon d o o r plastische kunsten. 6

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 5

4

Begrooting der Gemeente Cappellen 1870 Dit document bevat hoogst interessante gegevens nopens de nu ju ist 100 ja a r geleden gemeentebegroting. W e krijg e n h ie r cijf e rs v o o r ogen die ons somtijds de wenkbrauwen doen fronsen : hoe wa s het mogelijk met zulke lage bedragen een gemeentebegroting in evenwicht te kunnen houden ? Verder kan men nog eigenaardige vaststellingen doen. Als jaarwedde voor de veldwachter zien we het bedrag vermeld van fr. 500. Een andere post toont ons aan dat er voor schoeisel van dezelfde veldwachter een bedrag werd voorzien van fr. 25. Dit is dus een twintigste van het globaal bedrag. Nemen we n u even de proef met cijfe rs va n tegenwoordig : a ls jaarwedde zetten we voorop f r. 200.000. I n dezelfde verhouding zou men dan moeten voorzien vo o r schoeisel de som van fr. 10.000. We weten echter dat een veldwachter 100 jaar geleden niet kon beschikken over een of ander vervoermiddel, het g in g dus allemaal p e r « pedes apostolorum ». H i j z a l d u s w e l een paar schoenen meer versleten hebben d a n o m h e t even we lke andere arbeider o f beambte. No g andere merkwaardige gevolgtrekkingen liggen voor de hand. We zien daar een post in « Verschillende uitgaven » : kosten voor het geleiden der lotelingen fr. 8. We hebben de t ijd der lotelingen niet meer gekend. We moesten ons echter ook onder geleide van de veldwachter naar Antwerpen» begeven. Da t was dan n a tu u rlijk Jef De Meulemeester (Jef de garde). We werden dan zoals de t e rm luidde « gekeurd », e n wiste n meteen o f we goed o f slecht waren voor de dienst. BEGROOTING DER GEMEENTE CAPPELLEN VOOR 1870 Gewone Inkomsten 650,00 4. Opcentiemen b ij 's lands belastingen 4.500,00 5 Gewoone persoonele omslag 75,00 6. Aandeel der gemeente in de belasting der honden 7. Subsidie toegestaan vo o r het ) door den Staat 4.625,16 20,00 8. Lager onderwijs ) door het b. van w. 20,00 9. Pracht van land en landgoederen Gewone Uitgaven Onkosten voor het plaatselijk Bestuur 250,00 1. Jaarwedde van den burgemeester 2. Id . der schepenen 3. va n den secretaris 650,00 4. Id . van den beambte van den b. stand 225,00 5. Id . van den plaatselijken (A 4 p. 0/0 op) 540,00 ontvanger (A 1 p. 0/0 op) 53,00 6. Jaarwedde van den klo klu id e r 150,00 7. Kosten van het huishoudelijk bestuur 6,00 8. P rijs van het Staatsblad 9. P rijs van het Memoriaal van Administratie 27,00 10. Inbinden van het Staatsblad en het Memoriaal 10,00 11. Zegels en inbinden der registers van den b. stand 130,00 12. Grondlasten 5,00 13. Presentiegeld der raadsleden 100,00 14. Toelaag aan pensioen-kas van gem. secretarissen 19,50 15. Afle ve rin g der extrakten van den burg. stand 25,00

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 6

16. Belooning van den vaccinateur 7 0 , 0 0 Gewoone gemeentewerken 17. Onderhoud d e r straten en wegen, wandelplaatsen, waterleidingen, bruggen, waterputten, pompen, beplantingen enz... 2 0 0 , 0 0 18. Onderhoud van het gemeentehuis 2 0 0 , 0 0 Openbare veiligheid 19. Jaarwedde va n den veldwachter 5 0 0 , 0 0 20. Bijdrage der gemeente tot het onderhoud van het gemeen fonds d e r veldwachters 8 5 , 0 0 21. Bijdrage tot de samenstelling van het speciaal fonds van het pensioen der brigadiers en veldwachters 4 0 , 7 5 22. Id . Voorzieningskas weduwen en weezen 1 5 , 0 0 23. Hu u rp rijs of onderhoud der wach thuizen, brand en licht 5 0 , 0 0 24. Verzekering tegen brandgevaar 1 9 , 1 0 25. Bluschmidelen 2 0 0 , 0 0 26. Schadeloosstelling van de vo o r buitengewoone diensten gedurende de kermissen en feestdagen 1 8 , 0 0 27. Schoeisel voor den veldwachter 2 5 . 0 0 Liefdadigheid 28. Toelaag aan h e t bureel van weldadigheid 1 . 5 0 0 , 0 0 29. Bedelaarswerkhuizen 2 0 0 , 0 0 30. A a n vreemde gemeenten voor onderhoud van behoeftigen 1.400,00 31. Onderhoudskosten vo o r behoeftige zinnelozen 5 0 0 , 0 0 Godsdienst 32. Toelaag aan den pastoor Ertbrandt 1 5 0 , 0 0 33. Toelage boven de jaarwede aan den pastoor der hulpkerk 3 0 0 , 0 0 34. Id e m aan den onderpastoor 2 0 0 , 0 0 Lager Onderwijs iste gemeenteschool 37. Jaarwedde va n den onderwijzer 6 0 0 , 0 0 38. Id e m van den ondermeester 4 5 0 , 0 0 41. Warmgeld 3 5 , 0 0 Erbrant 2de gemeenteschool 43. Kosteloos onderwijs der arme kinderen 2 3 2 , 0 0 44. Id . ondermeester 1 1 6 , 0 0 46, Jaarwedde va n den onderwijzer 3 0 0 , 0 0 47. Id . ondermeester 2 2 5 , 0 0 Onderwijs voor volwassenen 51. jongensschool 3 7 5 , 0 0 52. Meisjesschool 2 1 0 . 0 0 53. School Ertbrandt 3 7 5 , 0 0 Verschillende gewone uitgaven 54. Kosten voor het geleiden der lotelingen 8 , 0 0 56. Opneming der honden 1 0 , 0 0 59. Bestuur en kosten Goedenmannenraad 2 5 , 0 0 Buitengewone uitgaven Buitengewone werken aan subside voor den toren 8 1 6 , 6 6 Onkosten voor het proces Bogaerts 2 . 0 0 0 , 0 0 Toelaag aan de fanfaresocieteit X X X I V 1 0 0 , 0 0 Id. vo o r het geven van premies met de jaarmarkt 1 2 5 , 0 0 Geheel bedrag van de uitgaven 1 9 . 2 4 6 , 8 3 Idem d e r ontvangsten 1 7 . 2 5 8 , 3 6 Nadeelig slot f r . 1,988,47 8

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 7

Ons Brandweerkorps (VIJFDE E N L AATSTE VERVOLG) Maar... we lopen te vlug. Voor 1918 hebben we een laatste nota, d ie aantoont, d a t het Korps poogde zich tijdens de bezetting koest te houden. Slechts op J u li 1 » lezen we : « Na het overlijden van H. Putcuyps als kapitein van ons Korps Pompiers is door de Kommandant de Heer L. Maes, onderluitenant b ij ons korps, genoemd om voortaan de dienst te doen als kapitein en na het overlijden van H. Van De Leur op 10 a p ril 1918 zijn op 1 j u l i d o o r d e Kommandant d e volgende benoemingen va n i n graad zijnde leden gedaan : Feyen Jos, luitenant, De Bruyn Fr., onderluitenant, Ibens Fr., sergeant ; Gysen Corned', sergeant ; Soetewey Jos, korporaal. Na 1918 is h e t oude Verslagboek n ie t me e r aangevuld. He t aantal branden i n het Essenhout is ste llig geweldig geslonken : me n b ra k voortaan de oude huizen a f en t ro k e r nieuwe op ! Die ma n ie r van doen ko mt duurder u it ma a r e r kwa m stilaan me e r geld onder d e mensen en allerlei toelagen en bouwpremidn hebben stellig mede een rol gespeeld. Voor iemand die geschiedenis schrijft, is het a ltijd mo e ilijk de laatste twintig jaren te behandelen omdat e r nog teveel personen in vo o rkomen d ie b ij d e gebeurtenissen betrokken waren. In d ie n we to ch nog een en ander vertellen o ve r Kommandant Guillaume Corrijnen, dan is d a t o p d e eerste plaats o m d e gegradeerde e n n ie t o m d e persoon. Van 1916 a f dus behoorde h ij t o t het V rijwillig Korps, wa a r h ij i n 1933 de graad van Luitenant ve rwie rf. (Naar de oude statuten zal de kommandant h e m dus « verheven » hebben.) Brandbestrijding heeft wellicht imme r fascinerend o p d e n ie u we lu ite n a n t in g e we rkt e n jarenlang volgde h ij te Antwerpen de leergangen va n de Brandweerschool. Van 1936 a f is onze Kommandant tevens « Brandmeester van de Polder » een aanstelling die hem door de Goeverneur van de Provincie betekend werd. Het duurde tot 1938 voor de Regering zich eens terdege met de brandbestrij ding in lie t. Een ministerieel besluit legde toen de Gemeentebesturen a lle rle i verplichtingen op en het mag te r ere va n Kapellen gezegd worden, dat ons dorp dadelijk in aktie tra d : e r kwamen een gemotoriseerde pomp, een schuifladder en al het nodige materiaal. De pompiers werden gekleed met brandhelm en jekker, ze kregen koorden en bijlen. He t Korps we rd to t 52 man opgevoerd met een afzonderlijke sektie op het gehucht Ertbrant. Van toen af werd de taak ernstiger aangevat. Bij aanvang van de oorlog maakten ze deel u it van de Burgerlijke Territoriale Wacht, bereidden zich voor op de bestrijding van aanvallen met stikgassen en hiel. den zich voor alle gebeurlijke mogelijkheden gereed. Die dagen zullen we echter niet beschrijven omdat we dan te veel wonden openrijten waarvan de littekens nog niet helemaal geheeld zijn. Pol BEINAERDS 9

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 8

Onze ki neasten r ealiseer den vor i ge zom er een m ooi s t uk fi l m ov er ÂŤ Kor enpi kken en Vlegeldor sen Âť. H i er zi et m en de gekende Nelles El st ui t Putte die, gehol pen door zijn v r ouw d e opgez ette schoven b i j el k aar bi ndt . O p onz e tentoons tel l i ng o p Kapellen Ker m i s a.s. z al m e n d i t m ooi s t uk j e fi l m w e e r k u n n e n aanschouw en.

1 0

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 9

KAPELSE FIGUREN

Ze „Po-ea Als roe zeggen Peer Goris, mie h ie r in Kapellen en omliggende zou dan roeten over mie we het hebben. Zeggen me de « Poert » dan meet meteen de ganse omgeving mie me bedoelen. De Poert is zijn leven lang een speciale fig u u r gemeest. Me t Bart de « Pegger » had h ij d it gemeen dat h ij ook zeer gaarne een grote p in t o f een kle in roitteke « achterover » sloeg. H i j we rd geboren t e Ekeren o p 1 8 november 1895, h ij overleed op zijn verjaardag 18 november 1967 te Kapellen. Voor zo ve r onze memorie gaat hebben mi j hem imme r te Kapellen meten manen. Hij mas nog een van die ouwe taaie « bassengwerkers » specialist-plankendrager. H i j ma s imme r ja n ggezel, maande i n b i j zuster Lien in de Nieuwe Wi j k to t wanneer h ij me t pensioen ging nadien b ij zuster Trien, in de Akkerstraat. A ls de Poert terug huiswaarts keerde va n een « shift » aan de Antwerpse dokken ko n h i j de ganse trambevolking aan het lachen brengen ; met de klep van zijn klak achter in de nek, en dan ma a r « toten » trekkend op alle magelijke manieren, ryas het gelach en gegiechel algemeen. He t maren natu u rlijk niet allemaal dokmerkers, e r waren ook imme r andere tra mpassagiers. A ls dan de een o f andere iets o f wa t lie t merken dat h ij met de Poert zijn geintjes n ie t gediend mas, ja dan begon h e t pas plezant te warden. De mo p va n d ie le lijke zatlap za l h i j o o k me l gekend hebben wanneer een fi jn medammeke h e m d a t mo o rd naar 't hoofd slingerde. De Poert was e r toch rap b ij om te zeggen dat die lelijkheid b ij hem overging met slapen, doch b ij haar, zei h ij zo lasjes, zal dat we l andere peper geweest zijn. We hebben de Peer heel d ikwijls in actie gezien en e r ook meermaals een p in t mee gepakt. I n onze p rille jaren mas h ij een f e l voetbalspeler, h i j maakte deel u it van het eerste elftal van Kapellen F.C. Het mas de t ijd toen het voetbalveld nog in de Koerspleindreef gelegen mas. A ls h ij nuchter mas — dat gebeurde oak mel eens — dan ging h ij regelrecht naar huis, h ij mas dan danig stil. Had h ij echter reeds mat ingepompt aan den « basseng » dan doorliep h ij het ganse dorpscentrum. Zijn pet vloog dan herhaaldelijk d e hoogte in . Me n moest dan ma a r gewoon luisteren naar de monoloog van de Peer. Het ging dan ongeveer zo : Allé Poert, vooruit joeng, een paske naar den Toon, de kop d 'r onder, h ij zit. Kas, allé poert, webbe rvebbe we b ! Dan sprang h ij va n ene pas va n de voetbal over naar de staminee en 't klonk : « Wablief madame, ja madame, 'n en andere va n ne frang, doe ze nog is vo l, la a t den orgel eens « speule » madame », enz. A ls h ij platzak mas (hetgeen d ikwijls gebeurde) vroeg h ij aan alle bekenden d ie h i j t e g e n k r o a m e e n « kwartje ( F 0,25). We hebben h e m destijds d ik wijls een kwa rt je gegeven. A ls h ij ' s avonds la a t o f eigenlijk beter gezegd ' s nachts huiswaarts keerde, schreeuwde h ij heel ' t gebuurte wakker. E n h ie r mag men me gerust geloven, dat h ij dan meer zong uit schrik dan u it overmoed. Van nature uit roos h ij eerder bang. Hij had zijn vaste adressen wa a r h ij a ltijd ophield met roepen en kressen ; dat was kwestie 11

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 10

an vaste klanten maar h ij een sigaar kreeg, d it mits te zwijgen en de klein mannen niet wakker te maken. De Poert heeft eens in zijn leven de mogelijkheid gehad een fameus looprekord naar beneden te halen. Wij verklaren ons nader. De voetbalspelers va n Kapellen P.C. hadden meermaals een avondje o f soupéke in hun lokaal b ij de Gebroeders CaHuy in de Kerkstraat. Stan Canny zelf mas een speler van de eerste ploeg. A ls de « Poert v o o r b i j het Kruisbeeld stapte, naast de Kerk schuins lin ks vo o rb ij h e t voetballokaal, we l dan zo u d e Peer nooit nagelaten hebben zijn pet af te nemen al zeggend « Goeien avond Lieven Heer ». Dat mas zo al redelijk bekend geworden in de gemeente toen zekere nacht, b ij het verlaten van het lokaal, een paar vrienden enkele minuutjes vroeger waren buiten g e wip t en zich hadden verstopt achter het grate arduinen voetstuk van het manshoge Kru isbeeld. Zodra de Peer passeerde me t zijn goeien avond Lieven Heer, replikeerde onmiddellijk een van hen me t : Goeien avond zatte Peer. Daar moet de Poert zeker heel d ich t b ij een rvereldrekord snelheid geweest zijn. De Poert was een vaste Kla n t i n d e st a min e e v a n « Beste » Joossens op de Hoevensebaan. Daar heeft h ij ook eens een speciale « toer » uitgehaald. Zeggen me eerst dat b ij Beste Joossens meerdere tooghangers de gewoonte hadden va n zogezegd een kle in commissie t e gaan doen. Me n moest dan d e gehele feestzaal door. Meerderen maakten e r dan een gewoonte van o m me t de rapte een « slaaphe » te doen op een d e r banken tegen de mu u r van de zaal. Nachtelijke muziek Mid d e n viji mas e r volop muziek, e r stond een electrische piano me t 8 « airlf,ens », o.a. Tussen achthonderd matrozen, Mo e d e r sn ijd t ' n boterham af, Schipperhe gooit uwen anker, Yes we have no bananas enz. Wanneer het nu tegen 2 u u r 's nachts ging, maakte Beste lo o ssens zijn ronde in de zaal om deze bankslapers makker te trommelen. Het moet dan toch eenmaal gebeurd zijn dat h ij de Poert over 't hoofd had gezien. Stel u nu even voor dat de Peer rond vie r uur in de mo rgen makker wordt. H i j zie t en meet ook dat alles goed gesloten e n ijzerdicht is, hoe dan buiten geraken. De Poert mist e r tenslotte geen raad mee, h ij vond er dan niets beter op dan maar een nikkelstuk in de pianoslip te steken. Meteen we e rklo n k het in de nachtelijke stilte Moeder snijd 'n boterham o f 'k Heb vandaag geen eten g'had Honderd grammen is mijn r aWat kan ik daarmee doen. n o se een n ze e r populair « airke » va n onder en n a de ja re n va n Ditt swa 1914-1918. Zodra Beste foossens en heel het gezin d it hoorden stormden ze vierklaumens u it 't bed en de trappen af. A ls ze daar de Peer zo beteuterd zager i staan wisten ze d ire kt van wanten. « Maar Peer toch, zei den « Beste », mat vangt ge nu toch aan « joeng », hoe ko mt ge daarbij van 's nachts den orgel in gang te steken ». « Wel Beste, zei de Poert, dat zit zo, i k we rd wa kke r en geraakte n ie t buiten, i k dierf niet roepen want ge weet hé als ik begin te roepen en te tieren maak i k alleman wakker, en daar had i k grote sch rik Door. » Beste joossens en de hele fa milie hebben de zaak dan maar opgepakt langs de goeie kant. Daarbij, de « Poert » was een vaste en goeie klant, en dat moest men toch o o k naar waarde schatten. We zouden n u nog 12

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 11

zovele feiten en plezante grappen kunnen aanhalen, d a t zou ons te ver leiden. We wille n toch nog even zeggen d a t de Poert een ze e r sterke kaarter ruas ; tot aan zijn dood ging h ij regelmatig naar 't kaarterslokaal van de gepensioneerden in 't gemeentelijk park. Daar voelde hij zich we e r in zijn « element ». Da n plots kwa m de mare a ls een donderslag : de Poert is dood Z e vonden hem 's morgens dood in zijn bed en dat op 18 nooember, uitgerekend op zijn 72sle ve rja a rdog. Hij, de zonneklopper die roe n o o it zie k roisten, d ie heel zeker meerdere nachtjes buitensliep, de man die alles bekeek van de roze zonnige kant A l s er nu nog dorpsgenoten zijn die zich misschien roei eens hebben geërgerd aan hem, vo o rn a me lijk dan o m z ijn geroep, larvaai, enz., d ie zullen het hem heel zeker op het eigenste moment vergeven hebben. We willen besluiten met een aanhaling op het doodsprentje van de Poert, alias Petrus Joannes Gans Hij was eenvoudg en rechtzinnig van h a rt e , e n v e r w i e r f t a l ri j k e arien den, Dat Peer, is niet gelogen, ge hadt vele echte vrienden die het misschien wel betreuren u we monologen n ie t me e r t e kunnen beluisteren... webbe webbe web, rust in vrede Peer ! Cor

UIT DE OUDE DOOS :

De Sint Cecilianen Onze allereerste herinneringen betreffende het S i n t r- u i m 55 j a a r t erug. He t was i n 1913 d a t we l i d we r d e n v an het k o o r en ookg hetakerstlied C ewe c i lvoor i a de K eerste o o maal r a n mochten meezingen. We zeggen we l : mo c h t e n me e zin g e n . (De huidige jonge generatie za l zich d a l mo e ilijk kunnen indenken.) We kunnen i n ieder geval ve rklappen dat het voor de jeugdige zanger, zelfs voor diens ouders, een heel evenement was wanneer organist Alo is Voet Ur hiertoe waardig achtte. We maakten toen kennis met de oudste zangers. Op kop hadden we Rik Van Hilverenbeek en zijn broer Toon, de toenmalige wijd en zijd bekende blokmakers u it de Dorpsstraat. (Ze hadden hun zaak op de plaats wa a r nu de gemeentelijke feestzaal Concordia opgericht is.) Rik was Koordeken ; to t op hoge ouderdom een puike tenor. Hij had zijn vaste pleats achteraan op het hoogzaal en niemand zou het gewaagd hebben die plaats in te nemen. We hebben als jonge snaak d ikwijls h e ime lijk moeten lachen wanneer h ij zong. V a n zodra h ij begon schoof zijn bovenlip minstens een centimeter opzij en d it bleef zolang totdat h ij uitgezongen was. Hij wa s een heel ernstig man en we hebben h e m zelden zien lachen. Z i j n b ro e r To o n wa s u i t heel ander hout gesneden : een eerste klas spuiter maar op een gans andere manier dan broer Rik. Deze wa s n l. spuiter in de le tte rlijke zin van hei wo o rd als Commandant van het plaatselijk pompierkorps. Eigenaardig wa s we l het f e it dat Rik imme r me t zijn familienaam we rd genoemd, dus Rik Van Hilverenbeek. Daarentegen hebben we To o n 13

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 12

nooit anders horen vernoemen a ls To o n « Pap », w e hebben n o o it kunnen achterhalen hoe die « pap » e rb ij te pas kwa m. Wanneer we 's zondags meerstemmige missen zongen kwa m Toon a ltijd een onderdeeltje va n een seconde n a de anderen. A l s echter de tegenzangen zoals q Amen », « Et cum spiritu tuo e n z . aan de beurt waren, kwa m het we l eens voor dat alle andere zangers in blok « pasten » en we rd het, tot zijn grote ontsteltenis, vo o r Toon een solo ! Plezier e n teerfeesten Toon en wijze lf waren heel goeie maatjes. H i j heeft me minstens 20 maal zijn « lozze » (horloge) beloofd als h ij kwa m te overlijden. H i j zou het zelfs i n zijn testament laten zetten. (We hebben ze echter nooit i n ontvangst moeten nemen.) To o n wa s een echte vrijb u ite r, ongehuwd zoals broer en zuster. Jaar en dag ging h ij vrije n ergens in de omgeving van de « Koolpot », a l wa t niet te heet o f te zwaar was sleurde h ij mee naar zijn lie f. Toch kon h ij n imme r met dat vro u wmens t o t v6 6 r M. Pastoor geraken. Andere zangers u it d ie periode waren : B ro u we r Jan Veraart, beenhouwer T is t De Schutter, f a a k Gijsen, Rik Macs, Jef Van Wesenbeek. Een generatie die er op volgde bestond u i t : s mid Jef Bevers d ie R i k V a n Hilverenbeek n a diens overlijden opvolgde als Koordeken, ve rd e r : Gaston Claessens, Fons Van Immersed, Tu u r Mariën, Leon Vercammen, Eugeen Feyen, Rik Smout, Eduard Van Laerhoven, Jos Franck, meester Jaak Roes. Va n deze groep is alleen nog landmeter Eugeen Feyen in leven. Een vo lgende kleinere groep omvatte : Guillaume Co rrijn e n (Ere-Pompierscommandant), Gust Rouffaer, Stan Verbist, Rik Putcuyps. Dan kwa m er onze generatie : Osca r He irma n (Osca r Ketels), Geen V a n De n Eede, Frans Van Est en de d rie latere schoonbroers : Piet Soetewey, René Jadoul en wijze lf, wa a rb ij dan later nog b ijkwa me n : Rik Raymakers, L o u is Thijssen, L o u is Ve rvlie t, Hu b e rt V a n Linden, Fra n s Van Linden, W i m Va n Den Eede. De ja a rlijkse St.-Ceciliafeesten - twee dagen — hadden plaats in het lokaal « Den Bonten Os » i n de Dorpsstraat ; rond de • tbijwde i n Gezusters t i g e r Van Den Bergh daar recht tegenover (nu drogerij en papierhandel Soetewey). We zegden reeds : men « teerde » twee volle j a rOmzeggens e n dagen. a lle koorzangers wa re n toen middenstanders o f n a m ze konden zich best een paar dagen vrijmaken. Tijdens zelfstandigen, m eerste e teerdag n wa s e r ' s morgens te 6 u u r een mis t e r ere va n de Ste Cecilia, tijdens de tweede dag een ro u wmis vo o r de overleden z i j zangers. Reeds in de voormiddag ging men de tap in 't vat slaan, men n dronk dan van zijn eigen b ie r o f van brouwer Veraart. Overdag bei n t r zocht men dan meerdere café's, vo o ra l d ie wa a r me n gewoon wa s e zondagse k zijn pree te verteren. 's Avonds wa s e r imme r een « groot i maal ». W i j hebben eens een afrekening hierover i n handen gehad, deze van het jaar 1914. De gehele som vo o r de twee teerdagen, me t n inbegrip vanehet drinkgeld voor de brouwersgasten die de twee « puih tekoppekes » b ie r hadden aangebracht (een puitekoppeke is ongeveer t 25 lite r) bedroeg 38,80 f r. Een bedrag vo o r die t ijd o m even b ij s t il C staan. Wanneer a te de Gezusters Van Den Bergh hun café sloten ve rhuisde f men é naar het café van Trie n Cornelissens in de Statiestraat. Het is heel zeker daar dat onze generatie en de volgende het meeste plezier gehad hebben. B ij de groep Bevers wa s Gaston Claessens de grootste spuiter die in die jaren te Kapellen rondliep. Alle ma n wa s 14

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 13

op zijn « qui-vive a l s de Gaston i n aantocht was. B ij onze groep was dat Oscar Heirman (Oscar Ketels). Na afloop van het feestmaal zou Oscar nooit nagelaten hebben te zeggen : « Laat n u de maskes maar binnenkomen, Trie n ». Trien was dan imme r verontwaardigd en replikeerde telkens met : « D'r zijt ge hiervoor op een verkeerd adres, daar moet ge voor naar Mariaburg gaan. » We kunnen h ie r we l eens enkele fratsen van de Gaston aanhalen. He t was in 1938, de zangers hadden toen h u n S t Ceciliafeest in de Café « De Ho o rn » b ij Jules en A lice Meynekens. A ls rond 11 u u r 's avonds iedereen h e t buikje goed rond had tro k de Gaston naar beneden, bet nokvolle café door en dan naar buiten, recht naar ' t fritu u rkra a m van de Rik. H i j ko mt terug binnen met een groot pak frites in de hand, al monkelend van te weinig eten en gierige stamineebazem Een niet te tellen aantal fratsen heeft h ij uitgehaald. Misschien is deze ook één van zijn beste (vooraan in de twintiger jaren gebeurd). Zekere zondag onder de preek van de hoogmis, zitten Gaston en Gust Rouffaer naast elkaar op een bank. Gaston was de « Sportwereld » aan ' t lezen. Op zeker ogenblik moet hij iets verdachts gehoord hebben op de trap en met een : « ziet eens Gust, d a t mo e t ge lezen », d u wt h i j d e Sportwereld i n Gu st z ijn handen. Op hetzelfde ogenblik gooit onderpastoor V e rwimp de deur open (h ij had reeds meermalen zijn beklag gemaakt over het babbelen onder de preek), d e Gu st z it daar me t de gazet w i j d open i n zijn handen, M. V e rwimp ru kt ze weg en dan zegt de Gaston ijzig koud o 't Is niet voor 't een o f 't ander, M. Ve rwimp , maar dat is alle zondagen hetzelfde « lieke » me t de Gust, d ie k o mt ju ist naar d e mis om de gazet te lezen ». En dan te weten dat, na de Hoogmis, Gust thuis ook nog een hele litanie moest aanhoren. Wa n t men wa s reeds ingelicht over het gebeuren als h ij thuis binnenstapte. Bellen aan het klooster We halen o o k nog even een vermakelijke grap aan va n Wa rd Va n Laerhoven. Zekere zondag — de groep Bevers had een fameuze sortie achter de ru g — zwijme lt de Wa rd naar huis. I n de Dorpsstraat aan het Wezenhuis (Ma te r Salvatoris) gaat h ij even aanleunen tegen d e poort. Heel wa a rsch ijn lijk en zeker zonder het te weten moet h ij de bel aangeraakt hebben. Stel U even de consternatie voor in het Wezenhuis : e r wo rd t gebeld o m 2 u u r 's nachts. Moeder overste gaat zich persoonlijk van de toestand vergewissen en ru kt de deur open, Wa rd Van Laerhoven verschiet zich b ijn a een b u lt en begint te stamelen « Da-ag, moeder overste, i k ben toch zo za-za-ziek », waarop moeder overste : « Ik zie h e t we l, mijn jongen, d a t ge zo zie-zie-zat z ijt ». We spraken t o t n u toe nog n ie t o ve r de organist va n a l d ie jaren, koster-organist-schoolbestuurder A lo is Voet. H i j bespeelde het orgel vanaf 1892 tot in 1955, h ij was we rke lijk een groot musicus. We hebben dat best ervaren. We zongen huwelijksmissen omzeggens in alle Antwerpse kerken en de hele omgeving, to t in het Antwerpse noorden toe. We hadden als begeleiders : Gust Persoons (St Paulus), Lede Huybrechts (St Antonius), Verschraegen (St jozef), Van Ho o f (Mo rksem), Gu st Huybrechts (Stabroek), T u u r Verhoeven (Schoten), L e naerts (Ekeren) en nog vele anderen. We durven gerust verklaren dat, qua techniek en vooral improvisatie, organist Voet in zijn goeie jaren helemaal n ie t onder la g b ij deze vermelde orgelvirtuozen. Hoevele malen hebben we hem niet de weg zien afleggen tussen huis en kerk, 15

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 14

immer met de grote tros sleutels in de hand. Eens hebben we onder de hoogmis een zeer vermakelijk incident meegemaakt. Laten we eerst vertellen dat er bij hem thuis twee piano's in de woonkamer stonden. Zijn zoon Edgard wa s o p z ijn b e u rt een zeer bedreven pianist, e n het spreekt vanzelf dat het n ie t a lt ijd klassieke stukken wa re n d ie aan bod kwamen : h e t wa re n o o k d ikwijls levensliedjes o f gewone straatdeuntjes die op de toetsen getokkeld werden. Vader Voet hoorde dat we l doch kon zich toch a ltijd niet realiseren wa t h ij hoorde. Laat het n u voorvallen d a t h ij onder d ie bewuste hoogmis een vo lle d ig kouplet speelde va n h e t toenmalige zeer bekende lie d je va n Louis Davids « Had je n ie t d ie mooie blauwe ogen ». Geweldige consternatie in de kerk, de koppen werden omgedraaid, w i j op het hoogzaal gebaarden van krommen haas. He t was pas helemaal op het laatste dat h ij e r zich bewust van werd dal er iets aan 't mislopen was. Me teen schakelde h ij over naar een meer kerkse melodie. A ls h ij in 1965 op ru st ging begon het ko o r stilaan a f te brokkelen, d e ene n a de andere zanger bleef weg. Momenteel is e r geen sprake meer van een parochiaal zangkoor. Organist Voet, d ie me t ve le hoge we re ld lijke en kerkelijke onderscheidingen werd vereerd, we rd b ij zijn overlijden op 4-4-59 door zijn zangers kerkwaarts gedragen. Me t hem verdween een mo o i stuk verleden. Voorgoed ? C o r Van Den Hoek I NHUL DI G I NG V A N D E N P A TRO NA G E

In onze archieven vonden we nog een programmablaadje u it de vorige eeuw : de inhuldiging van de toenmaals zogeheten « Patronage », een katolieke instelling die tot doel had mannelijke jongelui 's zondags in groepsverband bezig te houden me t a lle rle i ontspanningsspelen. He t begrip « Patronage » behoort intussen echter alweer to t het verleden.

ZONDAG 5 SEPTEMBER 1897, om 5 u re stip t INHULDIGING VAN DEN PATRONAGE V A N CAPPELLEN LEERZAME EN VERM AKELIJKE

AVON DSTON D ten yoordeele van h et cmnkoopen van Meubels en Volksspelen 2de PLAAT S: FR. 1 , 0 0 PROGRAMMA Iste D EEL

1. Opening, door de maatschappij Ste Cecilia. 2. Aanspraak, door den Eerw. Heer Pastoor. 3, De Gierigaard, blijspel in één bedrijf. 4. De Banneling, duo. 10 m inuten poos 2de D EEL

1. Waldstuk, door de Ste Cecilia-maatschappij. 2. De Koning komt, blijspel in één bedrijf. 3. Reis naar de Congo (op aanvraag). 16

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 15

HEEMKUNDE

Gezocht : e e n museum E t Wij zijn nog a ltijd ijve rig op zoek naar een geschikt lokaal o m ons oudheidkundig muzeum in op te richten. Besprekingen hierover we rden reeds met allerhande mensen gevoerd, zonder tastbaar resultaat. We moeten dadelijk zeggen dat we heel veel goodwill mochten ondervinden ma a r de zaak is ve rre va n gemakkelijk. W i j cite re n enkele voorbeelden : de zaal Concordia i n de Dorpsstraat staat leeg ma a r vraagt dringend dak-dichtingswerken ; de geklasseerde pastorij moet voorlopig het vredegerecht herbergen ; d e bovenverdieping va n h e t huidige gemeentehuis zo u pas binnen x-t ijd kunnen vrijko me n ra ls het vredegerecht ze dan n ie t nodig mocht hebben). Op gemeentelijk vlak zijn we dus voorlopig uitgepraat. We staken dan onze voelhorens uit naar de privaatsek tor maar ook hier mochten we nog geen sukses boeken. Intussen b lijve n de verscheidene waardevolle dingen d ie w e reeds bezitten hier en daar verspreid b ij onze leden. Dat is n a tu u rlijk geen ideale toestand : hoewel de betrouwbaarheid va n deze mensen v o lledig buiten k ijf staat kan deze gang van zaken gemakkelijk to t achterdocht leiden b ij onze mild e schenkers d ie graag ie ts antieks a f stonden voor « hun mu z e u m. Vo o r ons is deze toestand even ambétant : w i j moeten dingen herbergen d ie ons n ie t toebehoren, e r zorg voor dragen en lopen bovendien het risico van achterhouding te wo rden beschuldigd mocht e r per ongeluk iets verloren gaan. Om onze schenkers de hoogst mogelijke garantie te geven d a t hun schenking tenslotte toch in het muzeum zal terecht komen, ontvangt ieder die iets afstond o f nog zal afstaan een officieel dokument van de Culturele K rin g Kapellen waarin, zwa rt op wit , bevestigd wo rd t wat h ij heeft geschonken, wanneer het we rd geschonken en wa t de bestemming is (tesamen me t onze beste dank). Een tweede garantie gaan wij hen hier in d it blad bieden, een volledig openbare garantie dan : w i j publiceren hieronder d e volledige l i j s t van de schenkingen vo o r het muzeum d ie de Culturele K rin g sinds haar bestaan mocht ontvangen. Mé t vermelding van de naam van de schenker. Ee rlijke r bod kunnen we o.i. n ie t maken. W i j zullen tro u wens, naarmate ons verdere giften mochten toekomen, n ie t aarzelen op deze ma n ie r onze aanwinsten kenbaar t e ma ke n (wie anoniem wenst te blijven kan natuurlijk op onze discretie rekenen : hem wo rd t enkel het officieel schenkingsdokument privaat toegestuurd t e rwijl in deze rubriek enkel het voorwerp maar in géén geval de naam vermeld worden). Ziehier dan de bewuste lijst (tot op 31 december 1970) zoals h ij door onze sekretaris we rd opgetekend en bijgehouden 1 D r oev e ti j den 1914- 1918 Fo t o 's : B ro o d b e d e l i n g t e K a p e l l e n B o s Fo t o 's : D u i t s e r s i n g e k w a r t i e r d t e K a p e l l e n b o s Fo t o 's : Ge s c h i e d e n i s v a n h e t e z e l t j e

17

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 16

2 P l a a t K a p e l l e n b o s , g e k e n d e f a m i l i e s i n d i e n s t d e r s p o o rw e g e n Fo t o : F r a n s B i e rm a n s , t 1 9 4 5 , b a r e e l w a c h t e r 1 8 8 8 -1 9 2 6 F o t o : M e v r . B i e rrn a n s -L a u re y s s e n , b a r e e l w a c h t e r t 1 9 2 6 Fo t o : A u g . B i e n Fo - t o : C a r o l i n e B l e r m a n s , k a a r t j e s g e e f s t e r 1 9 1 9 -1 9 5 8 F fl oatno s: , a a n k o m s t t r e i n lFoat o d: d ee sr t a t i e F n d-e b 1 o t 9o : 1a a 1 1 a rre d lF 9 o t 3o : 0i n m e m o r i a m Fo t o : b o s c h w a c h t e rs , w o n i n g F o t o : 4 d o o d s p re n t e n V ogel s , S i m o n 1 0 -1 1 -6 9 Ros al i e W o u t e rs , S i m o n 1 0 -1 1 -6 9 J a n V o g e l s , S i m o n 1 0 -1 1 -6 9 A n n a P h i l i p s , S i m o n 1 0 -1 1 -6 9 3 P l a a t Li ev ens Hei de k apel P o rt re t : M . E l ev ens M. B a u s a r t d o o d s p re n t e n Fo t o : d e h e i d e k a p e l de h e i d e k a p e l de h e i d e k a p e l een s t a t i c 4 P l a a t W i s t U K a p e l l e n a re n ? Ges c hi edeni s v a n d e h e k s 5 P l a a t S t . S ebas ti aans gi l de : Fo t o : A l t a a r Fo t o : V e rz w i j v e l e n 6 P l a a t Gl o r i e j a r e n v a n d e S t S e b a s t i a a n s g i l d e Ge k e n d e p e rs o n e n m e t 1 6 f o t o ' s P l a a t Gl o ri e j a re n v a n d e S t S e b a s t i a a n s g i l d e 18 f o t o ' s 8 P l a a t Gl o ri e j a re n v a n d e S t S e b a s t i a a n s g i l d e 18 f o t o ' s 9 P l a a t Gl o r i e j a r e n v a n d e S t S e b a s t i a a n s g i l d e 12 f o t o ' s 10 P l a a t P u t t e -K a p e l l e n 11 A l b u m E e u w f e e s t e n K a p e l l e n 12 P r o g r a m m a V o l k s d a n s e n 13 A l b u m S t S e b a s t i a a n s g i l d e 14 G r o t e b r a a d p a n v a n V a n U f f e l e n A u g u s t , B i n n e n w e g , K a p e l l e n 14' Ge d i c h t a a n B a r t d e p e g g e r 15 K a d e r m e t f o t o 's v a n S t S e b a s t i a a n s g i l d e - H e r i n n e r i n g 4 l e d e n 1 9 0 5 16 K a d e r h u i s g e l e g e n a a n K a l m t h o u t s e s t e e n w e g 17 P o s t k a a r t e n 1 3 18 F o t o ' s 2 V l a a m s h u i s - H a r m o n i e 19 P l a s t i e k e s p a n d o e k e n 3 20 E e n p a a r h o u t e n s t e l t e n _ s c h e n k e r: B i e m a n s , K a l m t h o u t s e s t w g K a p e l l e n b o s 21 O u d e s c h i l d e ri j b i j h e rs t e l l i n g s w e rk e n o n d e r d e v l o e r g e v o n d e n Gi f t v a n : M e v r . D e S c h u t t e r, H e i d e s t ra a t 6 4 E k e r e n I I 22 D o o d s p re n t e n 2 : Gu i l h e l m u s L e Gre l l e 1 7 5 1 -1 8 1 2 - 6 1 j a a r ; J o h . J o s e p h V a n D u n , s c h e p e n s t a d A n t w e r p e n 1 7 6 0 -1 8 1 0 23 S c h o o l p o r t r e t 1 9 1 0 n o n n e n k l o o s t e r - g i f t v a n Z u s t e r P a u l i n e 24 F o t o p r a a l w a g e n s t o e t 7 5 j a a r B e l g i ë 25 F o t o P a t e r E i e v e n s , z o o n v a n g e v e r ' t K a p e l l e 26 V e t o S c h o o l k i n d e re n , l e i d e r V o e t 27 F o t o P r a a l w a g e n L e o p o l d i s t e n , 7 5 j a a r b e s t a a n 28 F o t o a a n g e m e e n t e h u i s , o p k o p g e n e ra a l 29 D o o d s p re n t j e E d m . L i e v e n s 1 8 4 9 -1 9 1 1 . d r i e p r e n t e n f a m i l i e B l e m a n s 30 F o t o s t a t i c C a p p e l l e n b o s 31 F o t o Ol m e n d r e e f - p o s t k a a r t 32 P o s t k a a r t b e z o e k A m e r i k a a n s e o f fi c i e re n , i n h u l d i g i n g F o r t K a p e l l e n 33 F o t o ' s H o e v e n s e b a a n - l i a p e l s e s t ra a t 34 A l b u m S t S e b a s t i a a n s g i l d e - S c h e n k e r H e e r V i l a i n , D o r p s s t r a a t 35 B o e k « D e L o t e l i n g », H . Co n s c i e n c e 1 8 5 0

18

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 17

36 H e t K a t h o l i e k S t u y v e rs m a g a z i j n 1 8 7 2 37 F o t o F r a n s e k a p i t e i n G r a f 1 9 1 0 38 1 V a f e l i j z e r g e s m e e d m e t d e b a n d - E i e r m a n d m e t d r a a d _ S c h e n k e r : W a n t e , K o n . A l b e r t l ei , K a p e l l e n 39 P e t r o l k a n n e k e v o ri g e e e u w - S c h e n k e r H r W a n t e 40 V o e t v e r w a r i n e r - S c h e n k e r : H r W a n t e 41 O u d e v o o r w e r p e n Sz P a a r d e n g e t n i g - S c h e n k e r : H r V a n A l s e n o y 42 D r i e h a l s t e rs z w a rt l e d e r wi t l eder 1 k o o rd bui k z adel b o e re n p a a rd g a re e l b ro e k ri e m toom m e t g e b i t e n k e t t i n g oude v o o r w e r p e n - S c h e n k e r : J . D e S c h u t t e r , L e u g e n b e r g , E k e r e n 43 2 k a p s t o k k e n p a a rd e n g e t u i g - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h 44 P a a rd e n s c h o e n - 2 p a a rd e n l e e n t e n - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h 45 M u i z e n v a l - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y D e J o n g h 46 : K a a s v o r m - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h 47 E e n s p e l - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h 48 E e n k o p p e n h o u t - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y _ D e J o n g 49 - 2 v o e t e n w a r m e r s - S c h e n k e r : V a n B e v e re n , D o r p s s t r a a t 5 2 , K a p e l l e n h50 1 p i k - 1 d o rs v l e g e l - S c h e n k e r : J a a k D e S c h u t t e r 51 E e n m u t s e n d o o s + 2 m u t s e n - S c h e n k e r M e j . L e f è v r e , B e v r i j d i n g s l e i 3 0 , Kapel l en 52 E e n o u d e s t e k j e s p o t _ S c h e n k e r : M j . L e f è v re , B e v ri j d i n g s l e i 3 0 , K a p e l l e n 53 O u d k ru i s b e e l d + g r o t e p l a t t e t e l j o o r • S c h e n k e r : J o o s s e n - V a n Ga s t e l , N i e u w s t ra a t , K a p e l l e n 54 E e n s t e l k l e d e re n v o o r d e g u l d S c h e n k e r : V i l a i n - J a n s s e n s , D o r p s s t r a a t , Kapel l en 55 N a a i d o o s - B o t e rt e i l - S c h e n k e r: K i n d e r e n V a n P aes ehen, E s s e n h o u t , K a p e l l e n 56 4 b ro o d s c h i e t e rs - S c h e n k e r : Gl j z e n , H o e v e n e n 57 P i n n e n o m l e t t e r s i n b r o o d t e b a k k e n - S c h e n k e r : Gi j z e n , H o e v e n e n 58 F o t o ' s g e m a a k t o v e r k a p e l l e n ( m e t n e g a t i e v e n ) 59 F o t o ' s p a a r d b e s l a a n 60 E l t k n i p s e l s u i t d a g b l a d e n 61 P o s t k a a r t e n o v e r « P u t t e » 62 V e rs c h i l l e n d e v e r g r o t i n g e n v a n p o s t k a a r t e n 63 T w e e o u d e s t ri j k i j z e rs 1 o ri g i n e l e d o rs v l e g e l p a a rd e n g a re e l A u to m a ti s c h e s t ro s n i j d e r Ou d e d o rs m o l e n ( m a n e g e ) - S c h e n k e r : D e C r o m L . , K e r k s t r a a t , H o e v e n e n 64 V l a g g e m e e n t e O o r d e r e n - S c h e n k e r - : Z w i s s e l b e r g e r , B o r s b e e k s t r a a t 1 2 5 , B o rg e rh o u t 65 D o o d s p re n t j e p a s t o o r B a u s a r t 1 8 7 7 -1 9 0 5 t e K a p e l l e n 66 H e ri n n e ri n g s m e d i t i l l e g e m e e n t e h u i s K a p e l l e n 1 9 0 7 - S c h e n k e r : F e r r e V a n Hons té (w o rd t v e rv o l g d )

Word lid van de Culturele Krin g va n Kapellen door storten van u w bijdragen op P.C.R. 1406.88 Culturele Kring van Kapellen Lid : 100 F — Steunend lid : 250 F - Ere-lid : 500 F of meer 19

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 18

B R OOD B A K K E N

De heer W . V an Glabbeek, voor zi tter v an de H eer nkundi ge Afdel i ng, heef t i n z i j n tui n een autenti ek e Kem pi sche br oodov en u i t d e M i ddel eeuw en nagebouw d. I n deze ov en bakken w i j nu r egelm atig br ood en w i j k unnen U w el ver kl appen dat het (meestal) ex c el l ent s m aak t. O p dez e f o t o t o n e n w i j U h e t bi nnenschi eten v a n de deeg- br oden i n de m utsaar doven, zoal s het door k i neas t R udy V a n Er c k w er d vastgelegd i n onze fil m ÂŤ Oude Am bachten Âť.

20

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 19

HEEMKUNDE

Aktie : ( I Muizen op zolder Als tegenhanger van de internationale aktie's zoals « 11.11.11 « Open het dorp » enz., heeft de Heemkundige K rin g Kapellen h e t in itia tie f genomen een eigen aktie in het leven te roepen : « Muizen op zolder ». Hierdoor mordt aan iedere g r o o t dermans m e e t e e n p ro p e re z o ld e r t e - K a p e kosten l l e n aen a rme t andermans d e krijgen. h a n s Hoe zit de zaak g e b o nudin elkaar e n ? Wel, op ure eenvoudige aanvraag komt de gemotoriseerde eenheid van « Heemkunde » naar u w wo n in g geo p snord, begeeft zich monmoedig op de wankele trap die naar um (we la n - zolder leidt en begint alles netjes op te ruimen. licht iets vervuilde) 't Is te zeggen : ma t u nog nodig mocht hebben wo rd t proper o p zij gezet, h e t overschot wo rd t opgeladen e n meggeooerd. Gra tis vo o r niks. Dat lijk t u n a tu u rlijk allemaal nogal verdacht en ge hebt g e lijk ook mij merken voor ons toekomstig muzeum en w i j hopen op u w zolder (voor onze moeite) iets te vinden dat een heemkundige waarde heeft een oude pot. een wieg, een bed, een tang, een antieke pispot o f de mummie va n één rime r vooroaderen. E n fin , ie t s waarmee g e z e lf eigenlijk niets ku n t aanvangen en dat te groot, te le lijk o f te ve rva llen is om e r um eigen huiskamer mee te versieren, iets dat ge al honderd zevenentachtig keren verzet hebt en a l negenhonderd v ie r en twintig maal bijna u m benen hebt over gebroken. Da t behouden w i j voor ons muzeum, de rest kiepen wij op het stort of slaan er de brand in. U krijg t een p ro pare zolder en een o fficie e l dokument va n ons waarin voor alle tijden te lezen staat dat d i t en d it aan het Kapels muzeum hebt geschonken. Wie iets voor de zaak voelt verwittige één onzer leden o f schrijve een eenvoudig kaartje near onze redactie. Wi j komen dan eens « muizen » (Kapels we rkwo o rd vo o r snuffelen) e n verlossen U van de muizen (en het brandgevaar, mensen !).

DE POT De eerste zolder die we in het raam van deze aktie ruimden was die van het « vogelkot ( v o o r niet ingewijden : het café « De Nachtigaal » op de Hoevense Baan te Kapellen, van alle tijden zo genoemd wegens de talloze opgevulde vogels d ie in de gelagzaal prijkten). Deze brave mensen hadden van onze aktie gehoord en maren dienstrvillig bereid onze ruimingsploeg op zolder toe te laten. Wi j waren tamelijk gebrand op deze zaak omdat er zich o.m. nog enkele oude tapkranen moesten bevinden die goed van pas zouden komen op de oude cafétoog die we reeds in ons bezit hebben. 21

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 20

Goed, op het afgesproken u u r x begeeft onze voorroacht (bestaande uit d e Mo n ) zich t e r plaatse, sch u ift me t mare doodsverachting de ladder tegen de zolderval en klimt naar boven. Zijn zenuwen zijn to t het uiterste gespannen : d a d e lijk za l h i j oog i n oog staan me t een hele re e ks schatten d ie h e m, va n u it d e eeuwenlange schemering, geheimzinnig zullen aanstaren. i n gedachten graait h ij reeds me t de handen in een koffer met romeinse goudstukken, streelt met de vingertoppen o ve r een driehonderdjarig spinnewiel en sto rt zich me t een helse kre e t o p d e koperen bierkranen u i t h e t Boergondisch T i j d oak. Zijn hoofd is nu vla k tegen de zolderval gekomen, h ij schoort beide voeten stevig op de laddersport en opent de va l zoals een zolderval moet geopend worden : me t hoofd en rechterhand, behoedzaam d u wend to t de weerstand wijkt , langzaam, langzaam... Dan snerpt zijn kreet doorheen het huis tot in de gelagzaal. De mensen komen angstig toegelopen, iemand w i l de 900 opbellen. Ma a r als ze de Mo n zien krijg e n ze haast de stuipen : een neger van boven t o t onder, alleen het wit van zijn ogen is nog zichtbaar. Bij het openstoten van de val had de Mon een pot met roet omver gekiept en, zonder dat hij zich lio n verweren bovenop de ladder, wa s de inhoud netjes in zijn nek gelopen. Een zeggen dat de pot niet eens antiek was.

EPILOOG De eerste schat, die ons le tte rlijk in de schoot « viel », mas dus geen méévaller. Ma a r een goed heemkundige laat zich zo snel niet van de wijs brengen. De Mon ging zich wassen en toog opnieuw verwoed, zij het voorzichtiger, aan het schatten graven. Maar geen bierliranen. We l bijvoorbeeld een ganse stapel brandhout « van in den oorlog nog ». Die mensen hadden geen koertje o m dat weg te stapelen en vermits brandhout toendertijd kostelijker was dan um eigen kind, hadden ze dat op zolder gestoken. Toch was de Heemkunde e r niet aan voor zijn moeite : benevens een pin in zink voor een vlaggestok en een oude lantaambak werden verscheidene tafeltjes en stoelen onze b u it. Die kunnen me gebruiken als we t e r gelegenheid va n een tentoonstelling, een b a l o f zo n o g eens een oude staminée oprichten. Onze dank dus naar de mensen van het Vogelkot. Wie is de volgende klant voor « Muizen op zolder ? En wie heeft onze bierkranen

Werp u w oude voorwerpen niet weg. Schenk ze ons. Wij bewaren ze vo o r het nageslacht. Telef oneer : 64.42.04 - 64.43.92.

Alles is welkom 22

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 21

Sint Sebastiaensgilde in beweging Eén d e r voornaamste betrachtingen va n onze afdeling Heemkunde b lijft het opnieuw op gang helpen va n onze eertijds zo vermaarde St Sebastiaensgilde. I n het vo rig Bruggeske hebben we trouwens de brief gepubliceerd van een heftig gilde-fan die aan het slo t u itrie p « Zouden er dan geen voldoende liefhebbers gevonden worden die de in de hoek geraakte S t Sebastiaensgilde n ie u w leven zouden wille n inblazen ?... Troost U, vriend, wij zijn volop met de zaak bezig. Wi j hebben v6 6 r enkele maanden kontakt opgenomen met Mil Paeshuys, de duivel doet al (die het ook betreurde dat de gilde nu reeds zeven voile jaren stilligt). Uit deze eerste contacten is dan iets verheugends gegroeid : men gelukte e rin niet minder dan 40 (zegge en schrijve veertig) dansende leden en muzikanten b ij elkaar te krijg e n op een kle in feestmaal in de zaal Pancrace op de Hoevense Baan. De g ild beschikt immers nog over een eigen kas en wa t is e r bevorderlijker vo o r het hernieuwen der verslapte kontakten dan een etentje. Op het menu stonden : boerensoep - kip met appelspijs - brood - fru it - koffie. Naarmate de uren vorderden groeide het enthousiasme en toen de acht aanwezige muzikanten hun wangen bol bliezen, sprong oud en jong de dansvloer op. Voor de quadrille en de lancier. Hiermee was het goede zaad op een onverwachte manier geworpen het bleek nu duidelijk dat ieder lid niet beter verlangde dan terug aan het dansen te gaan. Op 17 december vergaderde het bestuur dan opnieuw in Pancrase en besloten we rd met de zaak door te gaan en elke maand op de vlo e r • onze jeugd onverwacht belangstelling bleek te bestaan : een tie n ta l t mensen van rond de vijftien-zestien jaar drukten de wens u it b ij de e Gild aan te sluiten. o Mooier kan het niet, zouden we zo zeggen. A ls het vuur nu brandend belijft zullen we het eenmaal opnieuw kunnen beleven : d e bekende f Kapelse Gild weer in het openbaar op het podium ! e n e AFDELING ZANG n . V e r Het h Lode Bauwenskoor, dat b ij de stichting op 24 me i 1956 een gemengd ko o r was van grotendeels volwassenen en enkele jonge mene sen, is, door allerlei omstandigheden vergroeid tot het huidig meisjesu koor van ongeveer 50 leden, d ie slechts 2 uren per week (zaterdags g van 2 t o t 4 u.) herhalen in een lokaal dat thans veel te kle in is (b ij e gebrek aan groter), voorzien van een piano, verwarming en een goede acoustiek. n

het Lode Bauwenskoor

d w a s e v e n e e n s h e t f

23

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 22

Te rwijl Mevrouw Wwe Bauwens nog steeds de piano houdt, zorgt een bestuur va n t wa a lf volwassenen vo o r a l wa t h e t beheer va n zo 'n vereniging opeist. De ouderdom va n d e zingende leden schommelt tussen de 8 en de 16 jaar. Daar wij sinds tientallen jaren in jeugdverenigingen hebben gestaan, moeten wij bedenken, dat a l onze activiteiten educatief moeten zijn, en dan ko mt ons die belangrijke zin, u it onze psychologische cursus voor de geest : « Wilt ge kinderen opvoeden, begin me t ze gelukkig te maken ». Bij de ve rwijzin g naar de opvoedende waarde van ons « aanleren van liederen », beperken wij ons niet tot de moraal, w i j wijze n ook even naar de verstandelijke ontwikkeling door het lied : uitbreiding van de woordenschat, aandacht vestigen op de gebeurtenissen in de natuur, het leven van mens en dier, om maar een paar zaken te noemen. Moeten wij ook nog spreken va n het lichamelijke ? De oefening van ademhaling, de uitspraak, de plooibaarheid van de stem, stembanden, enz. enz. Het zou ons t e v e r leiden daarover nog ve rd e r u it t e weiden, w i j zouden wel in een cursus kunnen verzeilen en dat is de bedoeling van dit artikel niet. Wij zijn bereid nog enkele elementen te aanvaarden ; komen zij een eerste maal naar onze herhaling, dan moet dat me t de toelating van de ouders. (Sine qua non) Kunnen zingen moeten de nieuwelingen niet, d a t leren ze we l, een paar weken proef zal hen en ons doen aanvoelen, o f ze zich in ons midden kunnen aanpassen. Eventuele liefhebbers kunnen zich aanmelden b i j M . Lambrechts, Dorpsstraat, 58, Kapellen. Tel. 64.36.47.

nieuw s( Foto- ciné en D i ak l ub Kapel l en) I na 1970 h e e f t F oc i dak r eeds heel w a t gepr esteer d. H e t bes t uur h o o p t d i t jv aar de w er k i ng nog ver der ui t t e br ei den. n Ver schillende ak t i v i t ei t en w er den r eeds o p h e t pr ogr am m a gez et. Bui ten d e v er gader i ngen o p el k e der de m a a n d a g v a n d e m a a n d w er den reeds gende d a t a v as tgel egd. F v olO — O p z ater dag 1 m ei een ui ts tap per autobus naar Br ugge. DezeIui t s t ap w o r d t t oegank el i j k ges tel d v oor al l e l eden v a n d e C ul tur el e C Kr i ng. e t Kapel l en Ker m i s r i c ht F oc i dak haar tw eede fotos al on i n. D — MA t e bepal en dat a gaan w e op f ot ot ooc ht i n de Kal m thouts e Heide er ps e Vogel enm ar k t. K —enO pdenogAntwnader Bel angstel l ende z i j n al t i j d v an har te w el k om bi j F oc i dak . Voor k ont ak t nam e k u n t U z i c h w enden t o t : V a n E r c k R . ( v oor z i t t er ) , Bevr i j di ngsl ei 121, K apel l en - T el . 64.17.55 o f Lenaer t s J . , Kapel s es t r aat 30, Kapel l en - T el . 64.43.92.

24

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 23

EEN TONEELFEEST UI T 1888 !

Se

a . . , w , . . ,,,c 4- 4,10 1 GEMEENTE CAPPELLEN 4 i ( 0 1 4 4 ; 0 - > M et T oel ati ng d e r Gem eenteover hei d 1 4 . t t 0 4

v,

Vj Ni

767

•

L u i ste rri j k A V O N D I T E S T Ten voordeele der Schamele Arme n

t

I NG ERI CHT DO O R D E T O NEELMAAT SCHAPPI J

t

11)1E 1 3 3 1 a 0) lE JD lE ]R_ E t a N 1 L ) sr

rvf. •;•;-

;,•.

OP ZONDAG 7 OCTOBER 1888 in het lokaal DE DRIE KONINGEN, b ij Jan Bullens

Atr

PROGRAMMA

/t

Eerste deel :

. .il

•

1. Op e n i n g s s t u k v o o r p i a n o v

1 2: 50 rqt 7 ,4;i-

2. H e t dui venm el ker shui shouden, l ui m i ge al l eenspr aak, door de heer F. H e rm a n s 3. G e n d a r m e n D i e f t w e e s p r a a k door d e h e e re n E d . e n F r . Ce u l e m a n s 4. K l u c h t l i e d

J

a

c

5. D e dood eens Spel er s

R o b e 15 minuten poos 1. D e Vas tenav ond der ar m e v r ouw ( r om anc e)

.

Sti ffens

r

t

door den h e e r R o b e rt V o u we , 41*

*

Vouw é

2. Peper m unt e n Gom bol l ek en — tw ees pr aak .

t. A,

Jac. S t i f f e n s e n A d o l o n P o l l e t

HETITALSCHTESTAMENT

I

1

Bl i j spel i n één Bedr i j f. — Per s onen

.a ' , ; i'Vt' , .g;

K lam pv ogel J a c . S t if f ens jaak z i j n z o o n L é o p . Vouwé W illiam s F r . T ey s en P ir at F r . V a n O st a

Een v e l d w a c h t e r A l e x V a n O st a B ar abe A d o l o n P ollet Een n o t a r i s R o b e r t V ouwé T wee g e n d a r m e n

F r .

Ceulem ans H. H e r m a m

..,••••••.•.

Prijzen d e r plaatsen : l s t e rang 2 f r. — 2de ra n g 1 f r . _

Kaarten zi j n ver kr ijgbaar i n bovengemeld l okaal , den dag v an het feest, te begi nnen v an 3 ur e nam i ddag. — H et Bestuur w ei ger t naar goeddunken

It_ • :t1 -7 'It.

A, S

.44, 1F A. 7

Opening der zwol om 5 1 / 2 uren. Aanvang ten 6 uren stipt.

v ,&

A 1 0 ' 4 ; P I , g 4 ' 1 0 ' 1 # 1

De Selcretaris, R ober t Vouw e E . A nt wer pen. B . A e r t s s e n F r . T e y s e n

NAMENS H ET BESTUUR: D e Eer e- Voor z i tter , D

e

Voor z i t t er ,

4 Nr A,4 -

— D r u k k . J . J or s s en, Hoc hs t et t er s s t r aat 2 1 .

W IC * 0 t ' ' • > 1 4 4 : * 0 *

1

r

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 24

HEKSEN T E KAPELLEN MEESTER TIRELIREN VERTELT OVER VOLKSBIJGELOOF

De vertelavond, ingericht d o o r d e afdeling Heemkunde vo o r leden en simpatisanten, had een meer dan verhoopt succes. He t lokaal van het medisch centrum, in het gemeentelijk p a rk wa s helemaal bezet. De vertelavond we rd ingezet met de eigen Kapelse spoken, geesten, heksen e.d., die destijds de dorpelingen de daver op het l i j f joegen. De « zwarte madame » De Cuyper 9 « D »e va n achter de Statie, de behekste metser va n de Hoevensebaan, terio Kees, Trie n en den « boek », Palinckse, ze kwa B l allemaal a u het waan men de beurt. De behekste metser van de Hoevensebaan G e b iji donkere t geraakte winteravonden omzeggens nooit vo o rb ij de 2de » , « 't goedje » va n Biart, ju ist vo o rb ij Beth Hofkens. Da a r boom aan begon de open lopende beek naar Hoevenen en zo verder de Polder in. « Er wa re t o nv va ne dier dagen d a t h ij 3 , 4 ma a l opnieuw probeerde d ie fameuse 2de b o o m t e passeren ; h e t wa s allemaal b o t e r aan d e h eA l sk h ijs dan zijn alteratie ging afdrinken in de staminee va n galg m a d e n het dan we e r eens probeerde, w e l dan ging h e t Beth Hofkens, gelijk a een m flu eitje va n ' n cent. He t ko n o p d e Hoevensebaan i n de Winter k e hardstikke donker zijn, rechts had men van a f ' t goedje va n Biart achter de beek nog een d rie dubbele r i j beuken t o t aan d e grensscheiding met Hoevenen. L in ks achteraan op de Hoevensebaan, juist vo o rb ij d e a kke r va n R i k Peeters, woonde i n h e t voorlaatste huis Kees en Trien Palinckx, en hun « bock ». Deze laatste was om zo te zeggen de stamvader van alle geiten in de gehele omtrek. He t was een zeer oud laag vu il huis, met strooien dak, mesthopen venfir de deur. Kees, Trie n en den « boek » waren zeker ook niet van de properste. De jeugd in die jaren zou het niet gewaagd hebben voorbij d it huis le gaan a ls h e t d o n ke r geworden wa s. We l d u rfd e me n overdag, o p veilige afstand dan, het liedje zingen dat ook Meester Tireliren kende. Het klo n k als volgt Trien Pollinckx wou niet zingen Den « boek » die wou niet springen Trien Pollinckx die zong En den « boek » die sprong. Volgens men destijds vertelde kon Trien Palinckx iedereen betoveren. Er wa s o o k nog die toverheks va n achter de Statie, Madameke De Cuyper. Hoewel deze o p een villa woonde, ging ze toch d o o r vo o r een o u we toverheks, me n zo u h e t n ie t gewaagd hebben b i j h a a r « bellekentrek » te doen. Naar men zegdde kon ze iemand doen ve randeren i n een o f ander beest. E r wa s d a n nog h e t gezin, wa a r 's avonds meermaals een zwarte ka t binnensprong, va n de ene stoel naar de andere, van de tafel op de schouw. B ij a l dat springen zou ze nooit een « postuurke » geraakt o f o mve r gegooid hebben. Me n kon er naar slaan zoveel men wilde, n imme r ko n men ze raken. Op een avond, toen die kat weer haar verschijning deed, greep de oudste zoon 26

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 25

Keeske — men noemde hem zo alhoewel h ij 1,90 meter lang wa s — naar een gereed liggende « kluppel ». B ij het slaan b ra k deze in twee stukken en een daarvan kwa m terecht op de kop van de kat. Me t een vervaarlijke sprong wipte ze terug buiten. 's Anderendaags kwa m men in de b u u rt een oud wijf ke tegen met een grote doek o m het hoofd gewonden. De toverheks wa s o p slag gekend. O ch arme, d a t o u w wijveke ! Het spreekt vanzelf dat Meester Tire lire n met deze lokale spookverhalen een uitbundig succes kende. Dan ging verteller verder met histories van spoken en geesten u it het gehele Antwerpse noorden. Aan het einde van deze prachtige avond mocht Meester Tire lire n dan ook een uitbundig applaus in ontvangst nemen. W i j hopen hem d it jaar weer in ons midden te mogen begroeten.

NIEUWS V A N ANDERE CUL TUURKRINGEN

KUNST ZONDER GRENZEN Op uitnodiging van de He e r Burgemeester Boudry en de heren we thouders d e r gemeente Putte (Nederland) we rd de Polderse Ku ltu u rkring en haar leden uitgenodigd voor een tentoonstelling van schilderwerken en tekeningen. Deze tentoonstelling ging door op 6 en 7 maart in het Gemeenschapshuis te Putte, en d it in het vooruitzicht van de nakende Puvevo activiteiten welke reeds ve r over de grens bekendheid verwierven. , Het is vermoedelijk we l de eerste ke e r dat een kring, we lke u itslu itend liefhebbers-kunstenaars onder haar leden telt, uitgenodigd wo rd t in het buitenland. De liefhebber-kunstenaars brengen d ikwijls zeer verdienstelijk we rk voort en dit in tegenstrijd met de mening van het grote publiek. Inderdaad, de liefhebber is niet geëngageerd aan de smaak van zijn klienteel en tekent en schildert wat h ij zelf wenst en op de wijze zoals h ij verkiest. Het ontbreekt hem volledig aan commerciële inzichten. Wij veroordelen hier niet de meesters welke om den brode schilderen doch w i j wensen h ie r de nadruk te leggen op het f e it dat a lle lie f hebbers geen minderwaardige kunstvoorwerpen voortbrengen. Zij verdienen daarom bijzonder onze aandacht e n d it niettegenstaande d e gevormde kunstcriticus hen d ikwijls smalend vo o rb ij stapt. Op deze tentoonstelling troffen wij een grote verscheidenheid aan en d it niettegenstaande de geringe accomodatiegelegenheid we lke hen t e r b e schikking kon gesteld worden. I n alle bescheidenheid hopen w i j dat de Polderse Kultuurkring haar werking met volle moed zal doorzetten. Op deze tentoonstelling troffen wij werken aan van de volgende personen : De dames : A. De Jongh, L. Heeffer, M. Leemans, F. Van Dorpe en de heren : G. Calluy, F. Eggen, C. Heeffer, J. Janssens en I. Peeters.

(can onze correspondent) 27

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 26

de huifkar

Vele van onze lezers kennen wa a rsch ijn lijk de fameuze h u ifka r van Louiske De Cro m van Hoevenen : een vierwielige bonanza-wagen met een heuse huif erover en een boerenpaard tussen de berrie's. Deze wagen heeft reeds ophef gemaakt te Antwerpen waar Louis regelmatig heen trok voor het leveren van patatten aan zijn klienten aldaar in verscheidene dagbladen verscheen in d e rtijd een fo to me t a rtike l over voerder en archaïsch voertuig de wagen is van 1908 !). Nu Louis De Crom er de pees heeft afgelegd en van een welverdiende rust gaat genieten, spreekt het dat er tal van liefhebbers opdoken voor zijn mooie wagen die, tussen haakjes, nog steeds i n perfekte staat verkeert. Onze Culturele Krin g kreeg echter de voorrang en we kunnen u nu, met grote trots, vertellen dal deze wagen sinds enkele weken onze eigendom is. W i j danken d e vrie n d Louis e n w e zu lle n n ie t nalaten, in ons volgend nummer, méér details te brengen o ve r deze énige aanwinst.

• Op 1 M E I 1971

met de Culturele Krin g naar BRUGGE

Rondleiding me t gids Hopdt deze datum vrij Verdere inlichtingen volgen nog

28

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 27

A A NDA CHT

De jaarlijkse bijdrage der leden is als volgt voor d e gewone leden voor d e steunende leden

100 F

voor d e ere-leden

500 F o f meer

250 F

Bijdragen te storten Culturele Kring van Kapellen P.C.R. 140688 of Kredietbank Kapellen 1 1 3 7 / 0 4 9 9 2 Gen. Bank Mi j Kapellen 0 1 / 3 3 0 2 3 7

't Bruggeske wo rd t aan al de leden toegezonden.

Nieuwe leden ontvangen de reeds verschenen nummers van het lopende jaar.

Orgaan van de Culturele Kring van Kapellen v.z.w.d. Verschijnt vier-maandelijks. Redaktie : Geelhanddreef 9, Kapellen Redaktieleiders : L . De Schutter G. Bogaerts J. Van de Wijgaert J. Janssens Verantwoordelijke uitgever Culturele Krin g Kapellen Techniek : Dru k Luma