dev let için ol du ğu ka dar, top lu mun çok çe şit li ke sim le ri için de böy le dir. Bu, yal nız Kürt so ru nu açı sın dan de ğil Tür ki ye’nin de mok ra si so ru nu açı sın dan da ye ni bir dö ne meç an la mı na ge li yor. Fa kat ya nıl gı lar ve açık la ma la rı fark lı gös ter me ça ba la rı da az ge li şim gös ter mi yor. Bu açı dan, kap sam lı ol ma ya ve açık la ma la rı mı zı da ha de tay lı de ğer len dir me ler le net leş tir me ye ça lış ma ge re ği ni duy duk. Si lah lı mü ca de le ile si ya si mü ca de le ara sın da ki bağ lan tı yı kav ra mak zor ol ma dı ğı gi bi, özel lik le ba sın da bu nu yan lış de ğer len dir me le re ta bi tut mak biz ce amaç lıy dı. Ateş kes, her şey den ön ce si lah bı rak mak an la mı na gel mez. Ve hat ta or du laş ma fa a li yet le ri ni ya vaş lat ma an la mı na bi le gel mez. An la mı çok açık tır ama, bir kez da ha vur gu la ya lım. Çok ça söy len di ği gi bi, de mok ra si nin yo lu nu aç mak ve ba rı şı ge liş tir mek için yap tı ğı mız bir dü zen le me dir. Ge niş kit le le ri, de mok rat ke sim le ri mü ca de le at mos fe ri ne çek mek tir. Bu na di zayn et me de ni lir. Bu na ben zer bir du rum ya rat mak tır. Ge niş ke sim le rin eleş ti ri le ri ni de göz önü ne ge ti re rek ye ni du rum lar ya rat mak ve güç le ri kap sam lı ha re ke te ge çir mek için dir. He men be lir te lim ki, Tür ki ye so lun dan da an lam sız eleş ti ri ler ge li yor. Si lah bı ra kıl ma dı ğı hal de, si lah bı rak ma nın ne ka dar va him ol du ğu be lir ti li yor. Bu nu söy le yen ler, san mı yo rum si lah lı mü ca de le de ne yi ya şa dı ğı mı zı akıl la rı na ge tir sin ler ve ger çek du ru mun ne ol du ğu nu an la sın lar. Ama ya zıp çi zi yor lar. Re for mizm ne dir, dev rim ne dir? Bu nun sağ lık lı bir de ğer len dir me si için de ol duk la rı nı san mı yo rum. Eleş ti ri ler, gö rüş ler hay li yü zey sel. Tek rar vur gu la ya yım; at tı ğı mız adım, dev rim için de çok ge liş me va at eden bir adım dır. Res mi çev re le rin ta vır la rı na ba ka lım. Es nek ve çok as ga ri müş te rek ler da hi lin de ta lep ler ile ri sür me mi ze ve ateş ke si de bu te mel de ge liş tir me mi ze rağ men, res mi çev re le rin ya naş ma dık la rı ve en ufa cık bir po li ti ka üre te me dik le ri gö rül müş tür. Ma dem ki biz re for miz me kay dık, uz la şı yo ruz; o za man kar şı ta raf ne den adım at mı yor? İs ter adım at sın is ter at ma sın, po zis yo nu mu zun sa ğa çark et me ve re for miz me kay ma ol ma dı ğı, ter si ne der di mi zi ol duk ça us ta lık lı bir bi çim de gün dem leş tir me ile il gi li ol du ğu açık tı. Hat ta Tür ki ye’nin gün de mi ne dev rim ci-de mok ra si yi ve çok göz den dü şen sos ya liz mi tek rar oturt mak ve ona güç kat mak tır. Kal dı ki, her re form da kö tü 268
de ğil dir. Kar şı mız da en ge ri ci-tu tu cu hü kü met de ol sa, mev cut as ga ri ta le bin ye ri ne ge ti ril me si, ol duk ça önem li so nuç lar do ğu ran ve dev ri me de hiz met eden bir tu tum dur. Bir çok ül ke de bu nun ör nek le ri var dır. Yi ne ta rih te bu na ben zer bir çok ge liş me söz ko nu su dur. Ateş kes, ger çek ten tam ce vap bul muş ol ma sa da, ope ras yon lar hı zın dan ek sik ol ma sa da, yi ne de an lam bul muş tur. Önem li si ya sal so nuç lar or ta ya çı kar mış tır. Ba zı çar pıt ma la rı, kav ram kar ga şa la rı nı, ters yüz et me le ri ön le miş tir. Ör ne ğin, te rö rizm ol gu su na açık lık ka zan dır mış tır. Te rör den ki min me det um du ğu, so run la rın si ya si çö zü mün den ki min sü rek li uzak kal dı ğı, de mok ra tik leş me ye ki min ka pa lı ol du ğu, ba rış çıl yön te me ki min eli nin ter siy le kar şı lık ver di ği or ta ya çık mış tır. Bu nu sa de ce Tür ki ye ka mu o yu de ğil, ulus la ra ra sı ka mu o yu da iyi gör müş tür. Hat ta bir çok hü kü met, bu te mel de po li ti ka sı nı göz den ge çi re rek kap sam lı iliş ki le re yö nel me sü re ci ne gir miş tir. TC’nin res mi po li ti ka la rı çok da ral mış tır. Tür ki ye ka mu o- yun da ki, PKK’yi ay rı lık çı gös ter me, “şid det ten baş ka bir şey den an la mı yor” pro pa gan da sı yer le bir ol muş tur. Ya ni iç te de ade ta kö şe ye sı kış tı rıl mış tır. Bun lar önem siz ge liş me ler de ğil dir. Özel lik le bir lik po li ti ka mı zın da çok ger çek çi gös te ril me si, Tür ki ye hal kı nın da bu na ol duk ça il gi ve sem pa tiy le bak ma sı na yol aç mış tır. Ba sın da ki şart lan ma lar da epey kı rıl mış tır. Bu yön lü ge liş me ler da ha da sa yı la bi lir. Kürt so ru nu nun öy le gös te ril di ği gi bi “öcü” bir so run ol ma dı ğı, yi ne Tür ki ye’nin önü ne taş koy mak için ya ban cı çev re ler ce ya ra tıl mış bir so run ol ma dı ğı, ter si ne en önem li de mok ra si so ru nu ol du ğu, Türkiye'nin bu so ru nu çöz mek le da ha sağ lık lı ge li şe bi le ce ği ve bu nun da müm kün ol du ğu or ta ya çık mış tır. Bu ko nu da her za man kin den da ha faz la olum lu yön de an la yış lar ge li şi yor. Ay rı ca tek rar be lir te yim ki, dağ da ki le rin in me si so ru nu şek lin de bir so run yok. Dağ da ki le rin var lı ğı, ba zı si ya si amaç lar ye ri ne ge ti ri lin ce ye ka dar hem bü yü ye cek ve hem de da ha ni te lik li ha le ge le cek tir. Yi ne çar pı tıl mak is te nen bir ko nu, fe de ras yon me se le si dir. Ba ğım sız lı ğa ay kı rı mı dır, on dan vaz geç mek mi dir? Ha yır. De mok ra tik tarz da ge liş ti ri le cek bir fe de ras yon laş ma, ba ğım sız lı ğa ay kı rı lı ğı ya da on dan vaz geç me yi de ğil, onun ger çek leş tir me bi çi mi ni ifa de et mek te dir. Bu da çok so mut an la şı lı yor. Bu na ben zer ba zı ge 269