insanca, Pek insanca 1
insanın bilinen hizmetlerinden ayrıntıyla ve geniş geniş söz edildiğinde bunların biricik hizmetler olduğu kuşkusu doğar her zaman. Tam olarak öven kişi, övülenin üstünde bir yere koyar kendini, ona k u ş b a k ı ş ı b a k ı y o r m u ş izle rrimi doğurur. Bu yüzden tamamlanmış olanın hafifletici bir etkisi vardır. 200
Ya z a r k e n ve öğretirken gösterilen ö z e n . - Bir kez yazmış olan ve yazma tutkusunu içinde duyumsayan birisi, yaptığı ve yaşadığı hemen her şeyden, sadece yazarak iletilebilecek olanları öğrenir. Artık kendini değil, yazarı ve okurunu düşünür; kavrayışa ulaşmak ister, ama kendi yararı için değil. Bir öğretmen de kendine ait bir şeyi artık kendi iyiliği için yapamaz, her zaman öğrencilerini düşünür ve her bilgi, ancak bu bilgiyi öğretebildiği sürece sevindirir onu. Kendini sadece bir bilgi geçidi ve genel olarak düpedüz bir araç gibi görür ve bu yüzden kendisine yönelik ciddiyetini yitirir. 201
K ö t ü y a z a r 1 a r g e r e k l i . - Her zaman kötü yazariara gerek duyulacak, çünkü gelişmemiş, olgunlaşma mış yaş gruplarının beğenisine hitap ediyor onlar, bu yaş gruplarının da olgunlar kadar kendi gereksinimleri vardır. İnsan ömrü daha uzun sürseydi, olgunlaşmış bireylerin sa yısı olgunlaşmamışların sayısını geçecek ya da en azından ona eşit olacaktı; ama çoğunluk genellikle genç ölüyor, yani her zaman kötü beğeniye sahip gelişmemiş zihinlerin sayı sı fazla oluyor. Üstelik bunlar gençliğin ateşli kıskançlığıyla gereksinimlerini doyurmayı arzuluyorlar ve kötü yazarları a r a y ı p b u l u y o r l a r kendilerine. 141