In het volgende Zijspoor: meer achtergrond bij deze achtergrond
officieel orgaan van de
Arnhem e.o.
35e jaargang, 2024, nr. 4
Aflevering 18. Eindelijk heb ik het onder de knie.
Deze pagina wordt gesponsord door onze huisbaas Maatwerk Kindermeubilair.
Modelbouwvereniging Arnhem e.o.
Opgericht 30 augustus 1983
Clubgebouw 1ste verdieping firma Maatwerk revalidatietechniek, Industriestraat 4, 6827 BD Arnhem
Clubavonden iedere dinsdag van 18.00 tot 21 30 uur Facebook www.facebook.com / Modelbouwvereniging Arnhem
Bibliotheek Carlo Hellegers, op de verenigingsavonden
Contributie € 150 per jaar, NL05 SNSB 0783 2575 11 van Modelbouwvereniging Arnhem Website www.mva.nu, webmaster: Jan Lourens, janlourens@planet.nl
Aangesloten bij de
www.nmf.nl
BESTUURSSAMENSTELLING
Willie Koenders, 06-5129 0176, voorzitter.mva@gmail.com » voorzitter Jitse Kaspers, 06-2274 3275, kaslok423@hotmail.com » vicevoorzitter Hans van de Ven, 06-5105 2631 secretaris.mva@gmail.com » secretaris Robert Mooij, 06-4923 6780, penningmeester.mva@gmail.com» penningmeester Gert Robbertsen, 06-5150 0053, marklinliefhebber@gmail.com» lid
Het Zijspoor
officieel cluborgaan
Redactie Hans van de Ven, 06-5105 2631, zijspoor@mva.nu
Advertenties Bert Pas, 026-3217578, bertpas@hotmail.com
De redactie behoudt zich het recht voor om artikelen te weigeren of in te korten. De redactie kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid van de ingezonden artikelen. Overname van artikelen gráág, maar alleen met vermelding van schrijver en bron en ná toestemming van de redactie. De MVA is niet verantwoordelijk voor vormgeving en inhoud van de links, genoemd in ons clubblad en op onze website https://mva.nu.
Inleveren van je bijdrage(n) voor Zijspoor 2025-1 kan tot 25 februari a.s. bij de redactie. Het volgende Zijspoor komt 11 maart a.s. uit.
IN DIT NUMMER:
van de
Railhobby
In onze appgroep ‘Forum en vraagbaak’ meldde Robert bij het verschijnen van Railhobby 476 terecht vol trots dat er een nieuw artikel van zijn hand in te lezen was. Hij had, op verzoek van de redactie, de Noch laserkit Wirtshaus mit Biergarten (artikelnummer 66401) gebouwd en daarvan verslag gedaan. Dat leverde enkele leuke reacties op, waaronder die van Ronald: ‘Soort tweede clubblad aan het worden’. Voor mij aanleiding om de cijfers op een rijtje te zetten. Robert, John, Guus, Jaap en ik bleken sinds 2016 maar liefst 37 artikelen te hebben aangeleverd. Waarbij aangetekend dat het artikel van Robert over de zelfbouw van een grasmaster afgelopen jaar werd herplaatst in de special over Scenery.
Feitelijk begon de reeks al een jaar eerder, toen een door mij geschreven tweedelig verslag over de bouw door Ron van station Güglingen in het Belgische Modelspoormagazine verscheen, gevolgd door nog drie artikelen. De overstap naar Railhobby maakte ik doordat in dat blad eerder een artikel over de opmars van servo’s had gestaan. Ik deed in ons Zijspoor verslag van de aandrijving van mijn locloodsdeuren, ook door een servo en vroeg de redactie van Railhobby of ze interesse hadden. De rest is history.
Hoog tijd om de credits nog eens volledig te noemen. Güglingen station en seinhuis, kolenkraan, bokkraan, draaischijf, locloods, dieseltankplaats, watertoren - allemaal artikelen die natuurlijk nooit geschreven hadden kunnen worden zonder de fantastische bouwvaardigheden van Ron ‘t Hooft. Hij werd in Railhobby opgevoerd als auteur, maar dat heeft slechts belastingtechnische redenen. Het eerder genoemde verhaal over mijn locloodsdeuren kon alleen worden gerealiseerd dank zij de technische kennis van Gerben Weggen. In de serie van drie artikelen werd onder de titel ‘Een berg werk’ natuurlijk het weergaloze talent van Theo Grootens † beschreven en ook bij “Over de brug’ was dat het geval. Het verhaal over mijn café met muziek steunt volledig op het brein van Peter Knijff en dat zal bij het nog te publiceren artikel over Fabrique des Lumières niet anders zijn. In januari 2025 volgt mijn verhaal over de groeiende berg en John broedt op een serie over elektriciteit. Had ik al genoteerd dat er bij Jaap nog altijd een spannend verhaal over een echt varende boot in de pijplijn zit? Het eind van de stroom publicaties is nog echt niet in zicht; Modelbouwvereniging Arnhem barst van de creativiteit!
Andere bronnen
Daarnaast wisselden we al meermaals artikelen uit met de Signal Glocke van de Vereniging Spoorgroep Zwitserland, zijn we nog niet klaar met de serie over weatheren, die we aantroffen in Spoornieuws, het clubblad van de MSCD in Deventer en hebben we nu ook met toestemming een artikel op de plank liggen uit het clubblad van de Grootspoorgroep Nederland. Maar zoals altijd: bijdragen van en over onze eigen leden gaan vóór en vullen weer met gemak 44 heerlijke pagina’s.
Breaking news: De zolder vol verhalen (Everard, blz 10) wordt ook in Railhobby geplaatst!
Open huis
Het was erg gezellig tijdens onze open dag op 2 november jl. Zie ook de foto-terugblik op pagina 22 en 23. Toch kwam het fenomeen langzaam uit de startblokken en hebben maar ongeveer dertig leden acte de présence gegeven. Ook bleek de belangstelling van familie en vrienden wat tegen te vallen, zodat we besloten onze deuren niet tot 16 uur geopend te houden, maar de demonstraties te beperken tot rond 13 uur en bovendien wat ruimer bekendheid te geven. We beschouwden deze ochtend als een opmaat naar een ouderwets grote open dag met flink wat publiciteit op zaterdag 12 april. Voor die tijd moeten we meer zekerheid hebben over vragen als: vinden leden het leuk om een open dag te organiseren? Hoe houden we de drukte onder controle? Wat zijn effectieve vormen van publiciteit? (Hans)
2024 uit en 2025 in
De laatste clubavond is dinsdag 17 december. Het bestuur wenst alle leden fijne Kerstdagen en een mooi en gezond 2025 toe. Op 7 januari is de eerste clubavond in het nieuwe jaar en dan hopen wij jullie weer te verwelkomen. We starten het nieuwe jaar dan met oliebollen en een drankje. (Willie)
Pennenbakken
Alle pennenbakken zijn inmiddels verdeeld. Van ongeveer de helft hebben we een foto van het resultaat-in-gebruik ontvangen. Zie bladzijde 30-36 in dit Zijspoor. (Hans)
Verhoging contributie
“Locgenoten”, het bestuur wil jullie er nog even op attenderen, dat de contributie vanaf 1 januari 2025 verhoogd wordt (besluit Algemene LedenVergadering 2024) en straks € 12,50 per maand bedraagt. Let daarop met jullie machtigingen bij de bank. Je mag natuurlijk altijd meer betalen, maar we houden € 12,50 aan voor het komende jaar. Nog fijner: betaal € 150 in één keer. (Robert)
Baanbudgetten
In 2025 krijgt iedere baan een basisbudget van € 150. Denken jullie: daar komen we nooit mee uit, dan geloven we dat graag. Maar dan is de werkwijze: kom met een goede onderbouwing en geef aan wat je denkt nodig te hebben om iets te bekostigen. Het klinkt wellicht vervelend, maar maak een plan. Maak een begroting en kom dan naar ons toe, dan kijken we samen wat mogelijk is. Dus ga je komend jaar bezig met het landschap vergroenen, geef aan wat je denkt daarvoor nodig te hebben en maak een inschatting van de kosten. Ga je een deel van de baan digitaliseren, ook dat kan je inzichtelijk maken en de kosten in beeld brengen. Het hoeft niet meteen helemaal kloppend te zijn, maar we moeten wel een richting hebben waarin wij moeten
denken. De budgetten die overblijven zijn van en voor de club en kunnen we gebruiken voor onverwachte en incidentele uitgaven, zeg maar een post onvoorzien. (Robert)
Verkoop spullen Arthur
Dankzij de voortvarendheid van Lennart vinden steeds meer delen van de spoorspullen van Arthur een nieuwe bestemming. Zie blz 16, 17 in dit Zijspoor een verslagje van Lennart zelf. (Hans)
Algemene Ledenvergadering
Op dinsdag 11 maart vindt onze jaarlijkse ALV plaats. Noteer deze datum want we gaan er iets bijzonders van maken! Dat wil je niet missen. Plaats van samenkomst is het T-HUIS in Park Presikhaaf, Ruitenberglaan. Iedere spoorliefhebber kent het paviljoen wel: het is de oude Sonsbeekingang van station Arnhem.
Vanaf 18 uur staat daar voor alle leden van onze vereniging een heerlijk buffet gereed. Je kunt kiezen uit zuurkoolstamppot, boerenkoolstamppot en hutspot en natuurlijk vergeten we de rookworst, een gehaktbal, jus en zuur niet. Aansluitend houden we dan onze jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Meer nieuws volgt uiteraard. (Hans)
Websiteplannen
We willen een nieuwe website gaan bouwen, zodat we het beheer met meerdere leden kunnen gaan uitvoeren en zo onze berichtgeving actueel kunnen houden. Dat gaan we doen met het populaire en gebruiksvriendelijke WordPress. Wie daarover graag wil meedenken en/of daaraan meewerken: meld je bij Hans van de Ven. (Hans)
Digitale toekomst
Op de ALV van 27 februari jl. ben ik toegetreden toe het bestuur van de MVA met als speciaal aandachtspunt: de modelbaan digitaal aansturen. En er bestond inmiddels een appgroep met de naam Digitale Toekomst MVA. Wil je daarin meelezen en -denken? Laat het me dan even weten.
Tot de zomerperiode heb ik eens rondgekeken en rondgevraagd hoe we invulling zouden kunnen geven aan het aandachtspunt de modelbaan digitaal aansturen. Daarbij kwam vooral naar voren dat er in eerste instantie met name behoefte is aan het goed programmeren van locomotieven. Veel mensen hebben het idee dat je voor programmeren een testovaaltje nodig zou hebben. Gelukkig is dat niet zo; je kunt een loc al prima programmeren op een rollenbank. En zeker voor metingen is een ovaaltje zelfs niet aan te raden omdat je dan te veel met bochten te maken hebt en een vertekend
beeld krijgt van de meting. En vooralsnog gaat het vooral om te laten zien wat je met programmeren kunt en hoe het werkt. Het echte proefrijden moet je toch op je eigen baan doen. Dat treft, want veel ruimte voor een testovaaltje is er niet in onze ruimtes
Qua ruimte ligt de hobbyruimte voor de hand, want waar anders is er nog ruimte voor een paar tafels en ruimte om daar met wat mensen omheen te zitten. Omdat de tafels in de hobbyruimte nogal eens vol lagen met allerlei spullen, ben ik in overleg gegaan met vooral Lennart om te kijken of het mogelijk zou zijn om ervoor te zorgen dat de tafels op één dinsdagavond in de maand vrij zijn voor iets als programmeer-workshops. Gelukkig kreeg ik alle medewerking en zo kwamen we tot de afspraak dat de hobbyruimte iedere 3e dinsdagavond van de maand vrij is voor een programmeer-workshop.
Inmiddels zijn er twee workshops geweest. De eerste was op dinsdag 22 oktober; de tweede op 19 november en de volgende staat op de rol voor 17 december.
Op 22 oktober hebben we met vijf belangstellenden met de lokprogrammer van ESU een aantal lokdecoders van ESU uitgelezen en waar nodig de instellingen bijgesteld.
Het meest opzienbarende resultaat gaf een loc van Hans van de Ven. Die liep heel beroerd. Na met de lokprogrammer de motorinstellingen veranderd te hebben, loopt ie als een zonnetje. Een belangrijk element van de avond was ook de onderlinge uitwisseling en discussie. Bijna iedereen gaf aan een avond als deze erg interessant te vinden.
De tweede workshop was gewijd aan hoe je met de programmer van Piko locomotieven van Piko kunt programmeren. Ja, helaas heeft iedere fabrikant zijn eigen decoders en zijn eigen manier van programmeren daarvan. Met als gevolg dat je een merk-eigen programmer moet hebben om een loc van dat merk goed te kunnen uitlezen en programmeren. Alleen als je kunt volstaan met het programmeren van bekende CV-waardes, maakt de programmer niet veel uit; dat kunnen ze in principe allemaal.
Je merkte bij het werken met de Piko-programmer meteen dat de zgn. interface nogal verschilt. Die van ESU werkt wel wat makkelijker dan die van Piko. Zelf heb ik ondertussen wat ervaring met een programmer voor ZIMO-decoders die veelal in Roco-locs zitten. Vergeleken met de interface van ZIMO is die van Piko al weer een verademing; die van Zimo kent heel, heel veel mogelijkheden en het is een zoekplaatje waar je moet zijn.
Op 17 december staat het programmeren met een zgn. Sprog op het programma. We zijn benieuwd. Kom vooral kijken/luisteren/meepraten als je ook interesse hebt in het digitaal aansturen van je modelbaan of digitale locs hebt die het niet goed doen. Als de hardware in orde is en de decoder programmeerbaar is, is er vaak veel te verbeteren en aan te passen. (Gert)
door Jitse Kaspers
Sinds enige tijd probeer ik een presentielijst bij te houden. Bijna elke dinsdagavond krijgen we dan een overzicht van hoeveel leden onze clubavonden bezoeken.
Wat voor nut heeft zoiets dan? Ten eerste kunnen we zien hoeveel en wanneer leden gemiddeld onze dinsdagavonden bezoeken. Is het juist op de eerste dinsdag van de maand, namelijk op rijavonden extra druk of tijdens een bijzondere avond zoals bijvoorbeeld de digi-bijeenkomst o.l.v. Gert?
Ja dat alles is natuurlijk handig om te zien, maar wat ook belangrijk is om te weten is of er leden zijn, die niet of nauwelijks aanwezig (kunnen) zijn. Onze secretaris Hans van de Ven heeft het Wie is Wie overzicht geactualiseerd. Mede aan de hand daarvan en de presentielijst is te zien welke leden niet of nauwelijks aanwezig zijn. Wij zijn deze leden niet vergeten. Af en toe WhatsApp of bel ik ze, m.n. op verjaardagen. Maar het zou toch wel aardig zijn wanneer niet alleen ik maar dat jullie mede-locofielen ook eens een teken van leven geven?
Arnhem 20
Bemmel 1
De Steeg 1
Didam 2
Duiven 4
Elst 2
Emmerich 1
Gendt 1
Heteren 1
Huissen 4
Malden 1
Nijmegen 1
Vervolgens heb ik weer eens de gemiddelde leeftijd en de woonplaatsen van onze leden geactualiseerd. In totaal telt onze vereniging 51 leden, met een gemiddelde leeftijd van 65 jaar en verdeeld over achttien verschillende gemeenten rondom de gemeente Arnhem.
Oosterbeek 1
Oosterhout 1
Rheden 2
Velp 2
Westervoort 5
Zevenaar 1
en door Hans van de Ven
Je zal je jeugd maar hebben doorgebracht aan de Amsterdamse weg, vlak bij het bekende verzorgings- en opstelterrein Arnhem Berg. Het bestaat nog steeds, maar stoomlocs en alles waar daar bij hoorde zijn natuurlijk al lang verleden tijd. Everard fietste er als jongetje liefst elke dag wel even naar toe om vanaf het talud te kijken naar alle bedrijvigheid. Bijvoorbeeld rond de twee vrijwel identieke locomotievenloodsen, eentje voor de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, de andere voor de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij. Elke loods voorzien van een eigen draaischijf! Dat was genieten. Ontelbaar is ook het aantal keren dat Everard bij zijn moeder om een dubbeltje bedelde voor het kopen van een perronkaartje. Dichterbij de treinen kon je immers niet komen.
Boven: panoramabeeld, onder: het locloodsdepot
Geen verrassing dus dat het eerste dat op de ruime zolder opvalt - na de twee heerlijk ruim bemeten knutselplekken - een fraaie negenstandige locloods is met een uitgestrekt bijbehorend Bahnbetriebswerk. Dit onderhoudsdepot is van alle noodzakelijke ‘gemakken’voorzien: kolenbunkers, bezandingsinstallatie, inspectieput, waterkolom, maar ook een kort losperron, een laadmal, diverse kranen en een kantoor voor de noodzakelijke administratie. Overbodig om te vermelden dat er natuurlijk een perfect functionerende draaischijf beschikbaar is. Er staan hier de nodige stoomlocs, zoals een T3 (89), BR38 (P8), BR 86, BR 23 en een BR01, Deels van heel vroeger en zelf digitaal gemaakt. Everard heeft intussen een fors bedieningspaneel soepel onder de
baan vandaan gereden waarop uiterst minutieus het uitgebreide sporenplan is weergegeven, uiteraard compleet met de benodigde schakelaars. Diverse exemplaren zijn zo bedraad dat ze met behulp van diodes een complete wisselstraat in de gewenste stand zetten. Een paar tikjes op het Ecos-scherm en een ertstrein van achttien wagons zet zich in beweging. Drie 2200-locs (ik zie op de hele baan nog meer exemplaren) trekken in multiple schakeling de sleep over een imposant meterslang viaduct dat zich langs de achterwand bevindt. Via een subtiel verkante boog draait de trein met een rustige kruissnelheid voor ons langs richting het paradespoor. De totale hoofdbaan heeft min of meer de vorm van een asymmetrische acht. De ertstrein is de brug over een opstelterrein gepasseerd, voor ons langs getrokken en duikt achter de locloods onder de grond om via een (dus verborgen) ruime boog terug in beeld te komen en weer te eindigen bij de spoorgalerij. Eigenlijk geen plek om te stoppen, maar het beeld wil ook wat, dus de locs beginnen langzaam af te remmen om vervolgens plotseling, véél te plotseling tot stilstand te komen. Een noodstop, maar waarom? Dat blijkt nog niet zo eenvoudig te herleiden. Daarom schakelt Everard zijn Ecos om naar een kort stuk spoorrails in 1:32 dat zich in de vensterbank bevindt en waarop een V100 staat afgesteld. Die begint onmiddellijk te grommen en is ook in beweging te krijgen.Analyse: het ligt dus niet aan de digitale aansturing. Maar wat dan wel?
Ondertussen kijk ik mijn ogen uit. We schelen maar een jaar in leeftijd en dat is te zien op deze mooie modelbaan. Ik herken allerlei bouwpakketten uit onze jeugd: station Schönblick (hier als Bonn Hbf), het baanwachtershuis met de bel, het seinhuisje, het dorpshotel met prieel voor de plaatselijke harmonie, allemaal van Faller, maar ook de nodige andere optrekjes. Alles past hier overigens perfect in tijdperk III, de naoorlogse tijd tot ruwweg 1970. Een mooie tijdspanne, met nog het nodige stoomgeweld, een flinke hoeveelheid diesel, maar ook al elektrische locomotieven. Zo staat er een prachtige groene E94 (Duitse krokodil) afgesteld. Daarom is de hoofdbaan ook voorzien van bovenleidingsportalen. Helaas dus even zonder de zo gewenste treinbeweging.
De indrukwekkende Krupp
De Blauwe Engel en station Därligen
Drukte op Bonn Hbf
Everard achter de geopende kleppen
Tussen voor- en achterzijde van de baan zit bijna twee meter, veel te veel om met een armlengte te kunnen bereiken. Everard laat zien dat in het midden twee vakken omhoog kunnen scharnieren en in het verlengde daarvan nog twee modules geheel uitneembaar zijn. Zoals over werkelijk alles is hier heel goed over nagedacht. Precies over deze vier beweegbare delen is een Faller Carbaan aangelegd. Een technisch hoogstandje, want het wegverkeer moet natuurlijk in beide richtingen zonder haperen de (onzichtbare!) naden passeren. Everard vertelt dat in zijn jeugd de A12 nog niet was aangelegd en al het internationale verkeer de stad door slingerde om vanuit het Ruhrgebied over de Johan de Wittlaan en onder de Zijpse Poort door via de Amsterdamse weg moeizaam naar het noorden te klimmen. Dat waren bijvoorbeeld zware vrachtauto’s van Mercedes en Büssing (ook bekend van de ondervloermotoren voor railbussen). Maar het meeste indruk maakten de monsters van Krupp (motor identiek aan tanks, metaalachtig geluid). Blauw met grote rode bumper, de aanhanger nog langer dan de auto zelf. Het stukgoed zorgvuldig afgedekt met dekzeilen. Precies zó’n model laat Everard trots over de Faller Carbaan een rondje afleggen, het exemplaar is van diodes voorzien om de snelheid te beperken. Fantastisch hoe de chauffeur het gevaarte zorgvuldig door alle bochten manoeuvreert.
De verleiding is te groot om zelf ook in het kruipluik te duiken. Handig om zonder telelens wat foto’s te kunnen maken van verder weg gelegen objecten. Dan valt ook mijn oog op de overstortinstallatie van Pola. Die ken en heb ik ook, compleet met een elektrisch aangedreven valluik. Everard vertelt deze fabriek heel vroeger te hebben uitgebreid met een transportband. En inderdaad: op een iets hoger niveau zit de losrails van Fleischmann ingebouwd die er voor zorgt dat van ertswagons bij het langzaam passeren de luiken worden geopend. Hier komt de inhoud vervolgens rechtstreeks op genoemde transportband, waarmee de overstortruimte weer gevuld kan worden. Dat verdient een kleine demonstratie, al is het rubber in de loop van de jaren wel wat naar de vorm van de eindrollen gaan staan en werkt de band dus niet meer zo soepel. Maar een druk op de knop kan altijd, nietwaar? Op datzelfde moment starten achter ons drie dieselmotoren op! Kennelijk was de spanning voor de elektromotor precies wat een ietwat geoxideerd contact ergens anders op de baan nodig had. Waar? Dat is van later zorg. We kunnen weer rijden!
Tijd om de Trans Europ Express op te starten. TEE is de bekende luxueuze internationale sneltrein in Europa. Met het concept werd in 1957 gestart, dus perfect binnen het gekozen
Oude industrie en een nostalgisch pompstation (foto’s Everard)
tijdperk. Zoals te verwachten van een digitale loc onder de handen van Everard glijdt de trein het station uit, in tegengestelde richting van de ertstrein van zo-even. Ook hier valt weer op hoe fraai hij in het landschap opgaat. Op een kort kopspoor bij het station staat een fraaie Artitec Blauwe Engel afgesteld. Maar voordat die de baan op mag, moet toch echt de ertstrein van de route af. Dus worden de drie diesels weer opgestart en de route naar het schaduwstation ingesteld. Met een druk op de knop lichten er twee ledschermpjes op die de wisselstraten aan weerszijden daarvan in beeld brengen. Da’s heel handig om treinen keurig af te stellen, zonder per ongeluk een wissel bezet te houden. En je kunt er natuurlijk ook op zien welke sporen er vrij zijn. Als de 2200’en met hun sleep keurig op spoor 7 tot stilstand zijn gebracht, schakelt Everard de wissels naar spoor 6. Komt er onverwacht een trein binnen, dan wel graag op een vrij spoor, nietwaar? Een sleep ketelwagens komt tevoorschijn. Ooit waren dat gifgroene, knalrode en felblauwe exemplaren, zoalsde fabrikanten ze graag leveren, ongetwijfeld naar de wens van de olieproducenten. Maar totaal niet realistisch, dus zijn ze geweatherd grijs, met de nodige gebruiks- en oliesporen. Net echt.
Bedrijvigheid in het groen
Even wat lekkers scoren
De vorige bewoners van het huis hadden een groot gezin en daarom de zolder opgedeeld in meerdere kamertjes, uiteraard elk voorzien van een deur. De bijna zes meter brede baan die nu de helft van de zolder vult is gebouwd op meerdere van die deuren. Daar is overigens niets van te zien, want het hele landschap is fantastisch afgewerkt. Lastig om het totaalbeeld te definiëren. Ligt er een waas overheen? Zou je het ‘vaal’ kunnen noemen? Lelijke termen vind ik dat en ze doen geen recht aan de grote zorg die aan de scenery is besteed. Schreeuwerige kleuren ontbreken, nergens is gebruik gemaakt van strooimateriaal dat pijn doet aan de ogen. Alles is voorzien van gedekte tinten. Het woord ‘stoffig’ komt bij me op en Everard kan zich daar zeker in vinden, want in zijn jeugd kon je niet buitenspelen zonder met vuile kleren thuis te komen. Ook nu is stof uiteraard onvermijdelijk op een modelbaan. En wat dacht je van spinrag? Dat is zeker in tunnels en het schaduwstation een hinderlijk fenomeen. Zie dat maar eens weg te krijgen! De oplossing is een hoogst merkwaardige vierassige, met een blok hout verzwaarde wagon, die aan de voorkant is voorzien van een stuk karton, dat rondom is ingeknipt. Wanneer dit gevaarte door de ondergrondse sporen is geduwd, zit het karton vol ragfijne draden. Halloween in de geheime gangen!
Blik in bedieningspaneel De spinragvanger Bergstationnetje Hohendorf
Een groot deel van de baan is in de loop der jaren omgebouwd voor digitaal treinverkeer en veel locs hebben dan ook het kenmerkende natuurgetrouwe rijgedrag en produceren desgewenst bijpassende seinbeelden, geluid en stoom. Maar met het omzetten van een paar schakelaars kunnen ook de oude analoge locs nog in beweging komen. Wel moeten dan op sommige plaatsen digitale locs even stroomloos worden gezet. Maar vervolgens kan bijvoorbeeld een groene Sik (zonder kraaienpoten) op het Betriebswerk soepel van spoor wisselen. Dankzij een vliegwiel vertoont ie zeer rustig rijgedrag. Ook andere locs komen in beweging en kunnen via een rangeerheuvel wagons maar liefst acht opstelsporen laten oplopen. Alle wissels hebben prachtig weggewerkte ondergrondse aandrijving. Alleen de vele ontkoppelrails doen wat afbreuk aan het totaalbeeld, maar daar staat dan wel tegenover dat er het nodige rangeerwerk te doen valt. Zittend achter het genoemde bedieningspaneel trekt dan op ooghoogte al die treinbedrijvigheid aan je voorbij. Dan vertelt Everard ook de vele anekdotes die in de baan ‘verstopt’ zitten. Zoals de bakkerswinkel van zijn ouders. En tussen de vele hijskranen die de baan telt, demonstreert hij graag het luidruchtige ouwetje dat, voorzien van nieuwe bedrading, nog lustig kan zwenken en grijpen. Iets verder naar achter ligt het samen met zijn kleindochter gebouwde station Därligen. Het ligt aan de Thunersee tussen Interlaken en Spiez, een prachtig gebied waar het gezin veel tijd heeft doorgebracht. Zo’n stationsgebouw is dan een mooie herinnering. Een kniesoor die het opvalt dat het aan een doodlopend spoortje ligt…
Een van de vele kranen in bedrijf
Een welverdiende pauze!
Helemaal aan de andere zijde van de baan wijst Everard op een gebouwtje dat bij wegnemen een handige handgreep blijkt te verbergen, nodig om een flink deel van de baan te kunnen uitnemen. Ook hier zijn nauwelijks naden zichtbaar; alleen door de onvermijdelijke werking van materiaal is een klein scheurtje aan te wijzen.
De Sik staat tussen het stoomgeweld Treinen, treinen en nog eens treinen
Een bekende auto…
Snuif de geuren op van de bakkerij
Tijd om afsluitend, want je kunt hier op zolder werkelijk uren doorbrengen, op de dubbelsporige, geëlektrificeerde paradebaan nog een mooie lange Duitse trein te laten voorbijtrekken.
Op de achtergrond bevindt zich een prachtige bosrand, dichtbij zelfgemaakte loofbomen, verderop naaldbomen uit eigen ‘kweek’. De boer heeft het weiland degelijk afgerasterd.
en door Lennart Visser
Dit wordt geen leuk verhaal… Het is niet anders. Net als iedereen was ik verbijsterd door het plotselinge overlijden van ons lid Arthur Brinkhoff. Kort daarna kwam zijn dochter Elisabeth met haar moeder Bertine langs op de clubavond om o.a. de shirts van Arthur in te leveren. Ik raakte in gesprek met Bertine en zij vertelde dat er nog veel treinspullen van Arthur waren en dat ze die eerst ging proberen te verkopen via Wentink.
Ik begreep al wel dat er wat haast was geboden bij het leeg opleveren van het huis van Arthur. Dus bood ik aan om de spullen die niet verkocht zouden worden en waar ze vanaf wilde bij haar op te halen en er een goede bestemming voor te zoeken.
Na een paar dagen werd ik al geappt en ging ik naar Rheden om daar de spullen op te halen. Dat bleken er veel meer te zijn dan ik vooraf dacht… Zoveel dat ik uiteindelijk op twee verschillende dagen moest rijden om het geheel op te halen. Dat was een droevig bezoek. De straat stond vol met geparkeerde auto’s en ik had geen zin om met al die dozen heel ver te lopen naar mijn auto. Gelukkig mocht ik van de overburen mijn auto op hun oprit zetten. Ik maakte een praatje met hen en ook zij waren geschokt door het plotse overlijden van Arthur. In het huis en de tuin werd volop gewerkt aan het leeghalen en dat is altijd een treurig gezicht. In de hoek van de huiskamer stond nog de EHBO-rugzak van Arthur tevergeefs te wachten op betere tijden.
Ik ben niet zo handig in het inpakken van auto’s, maar Bertine is dat wel. Dus ik heen en weer lopen met de spullen tussen huis en auto en zij mijn auto inpakken. Met de eerste lading achter in de Citroen C1 huiswaarts gereden, maar wat met al die spullen te doen? In mijn huiskamer is daar geen ruimte voor. Gelukkig ben ik ook lid van de wijkvereniging en mocht ik deze ruimte gebruiken om de spullen tijdelijk te stallen en een eerste selectie te maken. De zaterdag erna nog een keer gereden om het restant van de spullen op te halen.
Het viel mij al meteen op dat de treinspullen vanArthur heel divers zijn: elektra, auto’s, huisjes, bouwdozen, etc. Eigenlijk alles om een modelbaan mee te bouwen. In twee avonden de hele boel van huis naar de club gereden en daar in de werkruimte neergezet. De tweede avond kreeg ik hulp van Gert en Carlo en hebben we alles gesorteerd. Gelukkig was het meeste netjes opgeslagen in mooie plastic boxen, dus dat hielp. Stickers met de inhoud erop, zodat duidelijk is wat waarin zit. Een aantal spullen konden we meteen toevoegen aan de voorraad van de club, zoals verf, strooisel enz. Sommige zaken gingen direct door naar een van de banen. De V 200 uit een startset werd door Martien opgefrist en rijdt nu rond op de gelijkstroombaan. Er waren ook spullen bij die zo verouderd of beschadigd waren dat we die weggegooid hebben. Helaas. Het bestuur vond na overleg dat we het restant van de spullen aan de leden te koop zouden aanbieden, uiteraard tegen een schappelijke prijs.
Maar hoe doe je dat dan? Alles in een keer is chaotisch, dus besloten we om de spullen per soort te verkopen. Begin november hebben we de verpakte bouwdozen verkocht. Per stuk een foto gemaakt en in de app en op tafel in de werkruimte aangeboden met een door het bestuur bepaalde minimumprijs. Dat geeft ook opeens allerlei nieuwe vragen. Maak je de biedingen wel of niet openbaar, hoe zorg je ervoor dat iedereen de kans heeft om te kunnen bieden, wat gaan we doen met de opbrengst van de verkoop.
Als ik dit schrijf zijn we klaar met het verkopen van de bouwdozen en gaan we aan de autootjes beginnen, daarna de elektra, landschapsbouw, gebouwde huizen, etc. De verkoop loopt prima, er is best veel animo van de leden voor de aangeboden spullen. Net zolang tot alles een goede bestemming heeft gevonden. Dat wat niet intern verkocht wordt aan de leden, komt in de externe verkoop op bijvoorbeeld een beurs.
Ik ben er maar druk mee, maar ik zie het ook als een soort ‘broederplicht’ aan Arthur om te zorgen dat zijn treinspullen goed terecht komen.
door John Brendel, door John en Hans
Intratuin Duiven heeft een reputatie hoog te houden. Men heeft al jaren de mooiste en grootste kerstshow. En dat is tot over de grenzen bekend. Negentien leden van onze MVA zijn op 26 augustus weer begonnen met het bouwen van treinbanen, het is voor ons het zesde seizoen inmiddels. In het voorjaar heeft Intratuin een overeenkomst gesloten met De Kleine Benelux b.v., importeur van o.a. Märklin, Noch, LGB, Herpa en Trix. Er wordt gereden op C-rails. De locomotieven zijn digitaal voorbereid. Omdat de treinen overdag alleen “een rondje om de kerk” rijden, wordt er geen gebruik gemaakt van digitale functies. ’s Morgens wordt de stroom ingeschakeld en gaan de treinen rijden. ’s Avonds wordt de stroom uitgeschakeld en zijn de banen stroomloos. Ook is er voor het eerst een LGB-baan gepland en wel in de Eftelinghoek.
Met Huub van den Burg van De Kleine Benelux is afgesproken dat we tien locs krijgen met een aantal wagens en rijtuigen. Er zijn twee reservelocs aanwezig. Bij storingen gaan de reparaties in de postbak voor Huub. Onze zeer ervaren locdoc Martien werd dus met pensioen gestuurd. We mogen alleen klein onderhoud uitvoeren, zoals assen smeren met speciale olie.
Bijna elke baan moet hoogteverschillen overbruggen. De bouwploeg kon beschikken over viaducten van Noch. Er zijn hele tracés met de decoupeerzaag uitgezaagd. Het mooie van hoog liggende banen is, dat de treinen goed tot hun recht komen. Wat ik minder mooi vind zijn de S-bochten, vooral als er D-rijtuigen overheen gaan. De kortkoppelingen hebben het daarbij ook zwaar te verduren. Iedere baan krijgt rijstroom op twee aansluitpunten, wat de bedrijfszekerheid ten goede komt. De trafo’s zitten in een afsluitbare houten kast. Klein probleempje: de Märklin trafo’s pasten niet. Maar Bert Pas heeft de kastjes vergroot.
De werkpaarden waarmee we begonnen waren een drieassige dieselloc serie DHG 500, dieselloc serie V200 BoBo, stoomloc serie 01 2C1, stoomloc serie 78 2C2, stoomloc serie 86 1D1, drieassige tenderloc serie 78, Eloc Serie 110 BoBo, dieselloc serie 216 BoBo, Eloc serie 193 BoBo. Wel jammer is dat we dit jaar geen gele NS-treinen hebben, want die kleur stak mooi af tegen de scenery.
Bij de start waren we best tevreden over het rollend materiaal. Het reed mooi langzaam en rustig. Je zou er zo op de stoel een dag naar kunnen zitten kijken. Maar door de vele uren rijden is er behoorlijk slijtage aan aspotten, waardoor de wielen tegen de bodem schuren. De meeste storingen aan de locs ontstaan door kunstsneeuw, steentjes, mos en takjes, die zich
vastzetten tussen de tandwielen. De locs worden ook warm; het advies is om ze halverwege de dag even te laten afkoelen, maar dat is voor ons natuurlijk niet haalbaar.
In totaal zijn er tien banen gebouwd. Bij binnenkomst in de eerste zaal ligt baan 1 aan de rechterkant en heeft drie niveaus. De lengte van de baan is 12 meter. Links daarvan ligt baan 2. Aan de ene zijde is de cirkelvormige baan op een plaat gemonteerd, waarna beide delen over een groot viaduct lopen, welke bestaat uit een plank met een grote pilaar. Hierop zijn vier brugdelen geplaatst. Het is een spectaculair gezicht, een echte blikvanger. Deze baan is bijna 18 meter lang. De scenery bestaat uit vrolijke winterlandschappen en zelfs skiliften ontbreken niet. Baan 3 ligt op een tafel met een flink hoogteverschil en met een waterval. Deze is door Nico gelegd en het spoor heeft een aantal viaducten en tunnels. Hij is zo’n 13 meter lang. Baan 4 is 18 meter lang. Er zijn vier overspanningen gebouwd met Noch viaducten. Baan 5 loopt over water en door een tunnel en is ruim 14 meter. De scenery bestaat uit een bergmassief en een flink viaduct. Baan 6 komt er qua lengte een beetje bekaaid vanaf; vanwege de ruimte was er slechts plaats voor een ovaaltje. Toch is de baan nog 8 meter lang. De rails slingert langs vrijstaande huisjes in een sneeuwlandschap. Het voordeel is dat de baan bijna op ooghoogte ligt. Kinderen zijn slim en gaan in de winkelwagentjes staan voor een goed zicht. Zo jammer dat je de treinen niet mag aanraken. Maar hoe komen dan kleine boompjes en dieren vanuit de scenery in de platte wagens? Of zou pa er meer van weten? Baan 7 kent een Lvormige lus die onder een fors viaduct met vier poorten gaat. Onze ‘marmottenbaan’, vanwege onze associatie met een oud tv-spel. In dit Halloweendorp wonen levende geraamtes, mummies en heksen. Best een beetje eng. Ruim 9 meter moet de trein afleggen voor een rondje. Baan 8 is een blikvanger van jewelste. De Eftelingbaan met LGB-trein (schaal 1:22,5). Een vrolijke kerststoomloc trekt twee wagons in de rondte. Er spuiten waterstralen en wat leuk is: je kunt onder de baan kruipen en in één van de drie koepels alles van dichtbij - en droogbekijken. De baan heeft een lengte van 15,5 meter. Baan 9 rijdt door een dierentuin en olympische winterspelen. De baan overbrugt hoogteverschillen, zodat de trein goed zichtbaar is. Deze baan is 11 meter. Baan 10 is achtvormig doordat er is een kruising in is gelegd. Normaal vermijden we dit om de kans op ontsporing minimaal te houden. Ook hier weer een Hollands vlak landschap met een paar viaductjes. Hij heeft een lengte van 12,1 meter.
Voor onderhoud plaatsen we een krokodillenklem op het sleepstuk en een zelf gefabriceerd U-stuk zorgt dat de wielen draaiend met een wattenstaafje met schoonmaakbenzine worden gereinigd. Daarna met een pincet restjes vuil eruit peuteren. Als dan de rails met een doekje met wasbenzine zijn ontdaan van vuil, kan het publiek weer genieten van rijdende treinen door het kerstlandschap. Gaandeweg werd de uitval van locs desastreus. De importeur moest elke week wel langskomen en dan lagen er met gemak acht tot tien locs op hem te wachten. Half november werd het onvermijdelijk om sommige banen stil te leggen wegens gebrek aan locs. De techneut van De Kleine Benelux vroeg ons dringend om weigerachtige locomotieven toch eerst zelf open te maken en het gebied rond de collector schoon te maken. Waar koolborstels normaal gesproken wat slijpsel achterlaten, was dat bij Intratuinlocomotieven een smerige smurrie. Negen (en bij koopavonden twaalf) uur rondjes rijden is ook voor Märklin veel te veel gevraagd. Bij Miniworld Rotterdam en Miniatur Wunderland lost men dat op met een uitgekiende dienstregeling. Bovendien zijn daar de klimatologische omstandigheden veel gunstiger geregeld. En zo werd onze eigen Martien dus volledig gerevancheerd en kon hij heel wat locs een reisje naar Meppel besparen.
Tijdens baanonderhoud is er veel contact met bezoekers, vragen worden beantwoord en men complimenteert ons met de mooie tafels. Kinderen kun je niet gelukkiger maken dan ze te vragen om je even te helpen door voorzichtig aan de knop te draaien. Daar doen we het uiteindelijk voor. Verder heb ik dit jaar weer een film gemaakt, die op YouTube te bewonderen is. Klik hier: https://youtu.be/5wn6d9kXzgY?si=BUgQbPli_-Oulfi9
en door Koos Schreuder
Soms kom je de meest opmerkelijke dingen uit China tegen. Niet alleen treintjes worden daar gemaakt voor onze hobby, maar ook andere zaken. Neem nou de Rituals Genie. Om een lekkere geur in huis te verspreiden heeft Rituals (u vast wel bekend) een apparaat ontwikkeld wat een aangenaam aroma in de omgeving verspreidt. Niet goedkoop met € 100,- en € 50,voor een navulling. Dat kan anders, heeft een Chinees bedacht. Hij bracht geur en hobby samen in The Small Train Aroma Diffuser. Een leuke gadgets voor de treinofiel! Deze locomotief stinkt niet, maar geeft een fijn aroma af met stoom en treingeluiden (waar je op de lange duur gek van wordt). The Small Train Aroma Diffuser wordt geleverd met drie soorten aroma’s die met enkele druppels aan het water worden toegevoegd. Samen met de steeds veranderende kleuren licht de rook mooi op uit de schoorsteen van de locomotief. En de kosten? Die zijn een schim van wat een Rituals Genie kost, namelijk: € 20,- met afstandsbediening. Dat is nog eens een aangenaam prijsje. Waar koop je zoiets? Op TEMU.com.
Foto’s Marjan Visser en John Brendel
Treinkaart wordt 6 procent duurder (Gelderlander, 9 september)
Na intensieve onderhandelingen ligt er nu een compromis voor de noodzakelijke 12% stijging (8,7 wegens stijgende kosten, aangevuld met 3,1% inflatiecorrectie. Het ministerie betaalt 40 miljoen, de NS bespaart 40 miljoen extra en de resterende 40 miljoen is voor de reizigers.
Kritiek op busplannen (Gelderlander, 9 september)
Door drukte op het stroomnet wil de provincie Gelderland langer met gasbussen blijven rijden. Gemeenten eisen meer druk op sneller elektrisch te rijden.
Westervoort en Duiven plaatsen camera’s op stations (Gelderlander, 11 september)
De afgelopen jaren zijn tientallen fietsen vernield en gestolen. In 2022 werd bij station Duiven een 16jarige gestoken. Ook werd een politieagent door een jongere van zijn motor getrapt. Tijdens carnaval gooide iemand een fiets op het spoor. Nu kunnen bij incidenten de camerabeelden worden teruggekeken. Half 2025 volgt een evaluatie.
‘In Gelderland rijden straks minder of geen bussen’ (Gelderlander, 18 september)
Gemeenten moeten 100.000 woningen bouwen, maar naar die nieuwe wijken rijden straks nauwelijks of geen bussen. Zeker niet in het weekend of ’s avonds. De provincie wil het autoverkeer terugdringen, maar bezuinigt ook op de kosten van openbaar vervoer.
Limburg geeft Arriva boete voor te vaak uitvallen bus en trein (Gelderlander, 19 september)
De provincie houdt rekening met het heersende personeelstekort, maar de impact van de uitval is zo hoog dat een boete van ruim 900.000 euro wordt opgelegd.
VoordeLelylijntussenGroningenenLelystadisnog10miljardeuronodig (Volkskrant, 23 september)
de nieuwe treinverbinding tussen het Noorden en de Randstad, gaat 13,8 miljard euro kosten. Al ruim honderd jaar ijveren de Noorderlingen ervoor. Hoeveel de provincies zullen bijleggen willen ze niet kwijt, maar het gaat naar verluidt om niet meer dan een miljard euro. De Lelylijn zou in potentie in aanmerking komen voor Europese subsidie, aangezien de lijn ook de bereikbaarheid met Duitsland vergroot. Duidelijkheid daarover komt pas in 2028, wanneer er weer subsidieaanvragen gedaan kunnen worden. Dat zal naar verwachting gaan om enkele honderden miljoenen euro’s.
Nieuwe hogesnelheidstrein brengt je in 8 uur van Berlijn naar Parijs (Volkskrant, 25 september)
De trein biedt plek aan 444 reizigers, waarvan 111 eersteklas, en heeft een topsnelheid van 320 kilometer per uur. Tweedeklastickets zullen minimaal 60 euro gaan kosten en de trein zal stoppen in het Duitse Frankfurt en Karlsruhe, en in het Franse Straatsburg. Sinds 2007 rijden er hogesnelheidstreinen tussen Frankfurt en Parijs, en tussen Stuttgart en Parijs. In 2012 kwam er ook een dagelijkse directe verbinding tussen Frankfurt en Marseille en sinds 2023 rijdt er in de zomer op zaterdag een rechtstreekse trein tussen Frankfurt en Bordeaux. DB zegt dat het vanaf 2026 ook nieuwe internationale verbindingen wil leggen van München naar Milaan en Rome.
Ziekenhuizen en scholen slechter bereikbaar met ov (Gelderlander, 26 september)
Vooral voor mensen in landelijk gebied zijn de effecten ingrijpend. Dat blijkt uit onderzoek door het Planbureau voor de Leefomgeving.
Weer uitstel voor aanleg spoortunnel in Wolfheze (Gelderlander, 26 september)
Drie partijen willen de tunnel aanleggen, maar ze vragen allemaal meer budget dan beschikbaar is.
Gelderse politiek: 'De trolley blijft blauw' (Gelderlander, 27 september)
Lange tijd leek de karakteristieke blauwe kleur op de Arnhemse trolleybussen te verdwijnen. Maar Provinciale Staten van Gelderland komt nu met een duidelijk signaal richting het stadsbestuur: wat blauw is, moet blauw blijven...
Treinvakanties op de tocht: Eurostar wil Nederland verlaten (Gelderlander, 28 september)
Eurostardirecteur Cazenave luidde de noodklok. De oeverloze werkzaamheden op Amsterdam Centraal en de snelheidsbeperkingen op de hogesnelheidslijn beginnen onoverkomelijk te worden.
Viaduct Velperpoort krijgt forse make-over (Arnhemse Koerier, 28 september)
De verloederde muren van het viaduct worden opgefleurd. Veel wijkbewoners zijn daar enthousiast over en maar liefst 2772 mensen brachten hun stem uit voor de verschillende voorstellen. Ze zijn te vinden op www.gevelschoonarnhem.nl zijn alle concepten te vinden, inclusief de inspiratie die er aan ten grondslag lag. Het duo Pedro Dentinho en Tom Linnenbank won glansrijk.
Nog zeker elf jaar Duitse treinen in Arnhem (Gelderlander, 28 september)
Het Duitse bedrijf VIAS heeft de Europese aanbesteding voor de lijn naar Düsseldorf, RE19 genaamd, voor de komende elf jaar veiliggesteld.
Eurostar rijdt begin 2025 weer vanuit Amsterdam (Gelderlander, 3 oktober)
De grootschalige verbouwing van Amsterdam Centraal is dan grotendeels afgerond. Het aantal Nederlandse treinreizigers neemt snel toe, naar Londen het afgelopen jaar zelfs met 38 procent.
Minder overstekers bij spoor door flitser (Gelderlander, 7 oktober)
De resultaten liegen er niet om: tussen februari en oktober zijn 6395 weggebruikers beboet. ProRail is niet verbaasd. Toch is er ook goed nieuws: de flitspalen zorgen voor minder gevaarlijk gedrag. Zo werden er in de eerste weken in Bunnik nog 25 boetes per week uitgedeeld, inmiddels zijn dat er nog maar 10. In Bussum halveerde het aantal overtreders zelfs van 108 naar 46 per week.
Haagse paniek over mes in ov-lijnen gemeenten (Gelderlander, 11 oktober)
De coalitie wilde het mes zetten in overbodige administratieve rompslomp rond subsidies, maar nu blijkt dat ze zo ook honderden miljoenen euro’s bezuinigen op bus- en tramlijnen. Niet alle politieke partijen beseften dat, wordt nu schoorvoetend erkend. Er wordt wel gezocht naar een reparatiemogelijkheid.
Meer bussen op het platteland en eerder toiletten in de trein in Achterhoek en Rivierenland (Gelderlander, 15 oktober)
Arriva won de opdracht van ruim 2 miljard euro van Keolis en EBS. Belangrijkste reden: het bedrijf is van plan meer bussen te laten rijden dan de provincie graag wil. Daarnaast komen er bussen die op waterstof of op elektriciteit rijden en dus geen schadelijke gassen uitstoten. Ook heeft Arriva beloofd eerder toiletten in de trein te plaatsen dan tot nu toe was gepland. De nieuwe opdracht gaat over al het busvervoer in de Achterhoek en Rivierenland en over de treinen op de lijnen Arnhem-Zevenaar-Winterswijk, Winterswijk-Zutphen, Zutphen-Apeldoorn en Arnhem-Tiel.
Met de ICE voortaan razendsnel in München (Gelderlander, 17 oktober)
Dat blijkt uit de nieuwe dienstregeling, die midden december ingaat. Reistijd Arnhem - München zal slechts zes uur bedragen.
Gat in begroting gedicht, de tunnel gaat er komen (Gelderlander, 23 oktober)
De vlag kan uit in Wolfheze. Het Rijk en de provincie Gelderland dichten het gat van twee miljoen euro. Hopelijk ligt de tunnel er nu eind 2026.
Oslo, Noorwegen (Volkskrant, 29 oktober)
Een ontspoorde tram in het centrum van Oslo, hier te zien op dronebeeld, heeft dinsdag een winkelpand flink beschadigd. Bij het voorval raakten volgens lokale ordediensten zeker vier personen (licht) gewond, onder wie de trambestuurder.
TreinverkeerArnhem,ZevenaarenDuitslandmaanden op z’n kop (Gelderlander, 30 oktober)
Over 46 km zal een derde spoor worden aangelegd, 22 km krijgt drie nieuwe sporen en knooppunt Oberhausen krijgt twee extra sporen. Hierdoor is er zestig weken lang beperkt treinverkeer via Emmerich en
is er twintig weken lang een volledige sluiting van de spoorlijn Zevenaar - Oberhausen. Maar liefst 55 spoorwegovergangen (waarvan negentien in Emmerich; Jitse kan straks veilig het spoor over) moeten vervangen door 38 bruggen.
Geen doorstart voor Dinner Train (Gelderlander, 30 oktober)
Dinner Train had geen eigen treinstellen en geen personeel, 3400 klanten zijn hun geld kwijt.
Toch geen goedkope trein naar Duitsland (Gelderlander, 4 november)
Flixtrain ziet af van een internationale treinverbinding die vanuit het Duitse Ruhrgebied via Arnhem naar Rotterdam zou rijden. Mogelijk spelen de langdurige werkzaamheden aan het spoor over de grens een rol bij die afweging.
Brandbrief over kapotte liften naar ProRail, minister én Tweede Kamer (Gelderlander, 5 november)
Keer op keer zijn de liften van station Dieren buiten bedrijf. Wateroverlast in de liftschachten en vandalisme zorgen er vaak voor dat mensen met een rolstoel of kinderwagen niet met de trein mee kunnen. Nog meer goederentreinen langs Gerards huis (Gelderlander, 5 november)
Ruim dertig jaar strijdt De Kuijper met ‘zijn’ vereniging Geen Noordtak Velp al tegen de overlast van goederentreinen. De spoorlijn loopt in Velp op hooguit 15 meter van de huizen. “Als zo’n goederentrein nadert, vóel je ‘m aankomen, ook al is hij nog ver weg. Deze spoorlijn is geopend in 1865 en niet berekend op treinen van zo’n 600 meter lengte.”
Spoorstaking doet heel Nederland aan (Volkskrant, 12 november)
Omdat ProRail-medewerkers meer loon willen, leggen ze met een estafettestaking om de beurt het werk neer. Ook verkeersleidingsposten doen mee, waardoor het treinverkeer in een complete regio stilvalt.
Chauffeur rijdt bushokje finaal gruzelementen (Gelderlander, 14 november)
De buschauffeur van lijn 21 schrok van een ambulance op de busbaan. Niemand raakte gewond. Arnhem redt historische trolleys van ‘de sloper’ (Gelderlander, 19 november)
Een meerderheid van de gemeenteraad stemde voor een voorstel om de Stichting Trolleymaterieel Arnhem met 20.000 euro te ondersteunen voor 2025.
Voor derde keer auto op het spoor, nu weer in Velp (Gelderlander, 25 november)
Vorige maand kwam een vrachtwagen iets verderop in Velp in botsing met een sneltrein, afgelopen dinsdag ging het mis in Rheden. Daar kwam een automobilist vast te zitten op de spoorwegovergang aan de Mauritiusstraat. Een naderende stoptrein kon nog nét op tijd stoppen. Zaterdagavond zou de automobilist te vroeg zijn afgeslagen. Het duurde een uur voordat het treinverkeer hervat kon worden. Volgens ProRail is er geen samenhang tussen de drie ongelukken. De gemeente Rheden is met 37 overwegen koploper in Nederland.
StationsHuiskamer verdwijnt van Arnhem Centraal (Gelderlander, 25 november) Er zijn al genoeg voorzieningen waar reizigers warm kunnen zitten. Er komen dus te weinig reizigers en ze bestellen te weinig om het succesvol open te kunnen houden. Ook op Rotterdam Centraal en Den Haag Centraal sluit de Huiskamer. Op kleine stations komen er juist bij, zoals in Venlo, Beverwijk en Oss.
Wangedrag in bus of trein? Dat kost je dan 313 euro (Gelderlander, 29 november)
Simpel een sticker blijkt een zeer effectief middel: het aantal incidenten bij de eerste proef daalde met 80 procent. Arriva gaat dit systeem nu invoeren op al haar 1400 bussen en 164 treinen.
Rampweek NS en nog is ellende voor reizigers niet voorbij (Gelderlander, 29 november)
Zinkgaten bij Groningen. Spekgladde rails door de kou. Defecte intercity’s en goederentreinen. Vijf zelfdodingen op één dag. Renovatie Schiphol vertraagd doordat Houthi-rebellen in het Suezkanaal er voor zorgden dat rederijen hun schepen lieten omvaren en de in China gemaakte stalen platen veel te laat geleverd werden. Code oranje door storm Conall. Op meerdere plaatsen raakte bovenleiding beschadigd; monteurs zagen geen kans dat allemaal snel te repareren. Een wilde politieachtervolging eindigde doordat de gevolgde auto op een overweg bij Oss werd geschept door een sprinter.
Uitgeknipt door Martien Beumer
en door Robert Mooij
Vanuit het bestuur vonden we het een mooi aandenken om de leden een pennenbak te geven van Werkhaus. We hadden diverse keuzes, een BR 64 in het zwart en in het groen, een ‘gesloten’goederenwagon en een V60 van de DR. Mijn keuze was gevallen op de laatste. In week 36 werden de bouwpakketten uitgereikt. De loc zat netjes verpakt in een kartonnen doosje met cellofaan. De loc is een lasercut model uit geperste houtvezels, je zou het kunnen vergelijken met MDF.
Na het openen van het cellofaan en het uitleggen van de verschillende delen, komt mij een geur tegemoet die me terugbrengt naar mijn jonge jaren. Het deed me denken aan de keren dat ik samen met een vriendje in een zandbak fikkie probeerde te stoken door kranten in de brand te steken met lucifers. Overigens zonder gevolgen, maar dat terzijde. Vervolgens heb ik alle delen voorzichtig losgehaald. Dat voelde soms een beetje onnatuurlijk, maar uiteindelijk ging alles zonder schade los. Opvallend vond ik de rubberen O-ringen. Die heb ik op het werk voldoende liggen als afdichting voor afsluiters en andere appendages. Gelukkig zag ik al snel op de handleiding dat ze ook op het bouwpakket een soort afdichtende werking hebben en dat ze bedoeld waren om de delen af te sluiten zodat ze niet meer los konden raken.
Het pakket laat zich gemakkelijk in elkaar zetten en de handleiding is vrijwel net zo makkelijk te volgen als dat van een gemiddeld Ikea-kastje, dus uiteindelijk was het goed te doen. De body was vrij snel in elkaar gezet. Ook de zijwanden zaten er zo op. Alleen zag ik dat ik de bufferbalk vergeten was, dus toch weer even loshalen en daarna de bufferbalk er nog tussen. De wielen staat er netjes opgedrukt, dus geen ellende om de wielen te kwartieren. Het was nog een kwestie van de smalle zijkant erop zetten en het schuine deel van de cabine. Met het plaatsen van de laatste O-ringen op de kap is de loc klaar. Het ziet er fraai en stevig uit.
Nu komt het aan op het plaatsen van de schilden van de club. Hier moet een plekje voor gevonden worden. Dat is zeker bij het door mij gekozen model nog niet zo makkelijk, maar op de rand boven de wielen vond ik mijn plek voor het kleine logo van de MVA en de jaartallen 1983 en 2023. Met een tandenstoker heb ik wat houtlijm kunnen doseren op de logo’tjes. Het past prima, al zeg ik het zelf. Maar het grote logo, daar zit ik nog wel mee, dat past niet zo fraai op de zijkant. Maar na een middagje denken heb ik er een persoonlijk tintje aan gegeven en sloeg aan het tekenen in AutoCad. Bij de tweede poging was ik tevreden met mijn 3D-print: een mooie sokkel met het logo van de club midden op de zijkant. Ik had het niet beter kunnen bedenken. De pennenbak zal zeker een mooi plekje krijgen op mijn bureau op het werk.
Daar stonden ze dan eindelijk, stapels pennenbakken! Met voor ieder MVA-lid maar liefst vier keuzes: een groene OKI 2, zijn zwarte broertje BR 64, V 60 goldbroiler en een bruine ‘gesloten’ goederenwagon. We konden iedereen blij maken met zijn eerste keuze. En wie verzuimd had om zijn voorkeur aan te geven kreeg uiteindelijk zelfs nog een vijfde keuze: we troffen ongevraagd ook een doos met een T3 stoomloc in onze bestelling aan. Veel leden gingen spoorslags aan de gang om de pennenbak in elkaar te zetten en te vullen. Dat kon natuurlijk met pennen, maar hij is minstens zo geschikt voor kwasten en penselen of voor uiteenlopend gereedschap wat je graag bij de hand hebt, maar ook opmaakspullen vinden er graag een plekje. Een enkeling vond hem leeg ook een mooi plekje waard. We deden (meermaals) een oproepje om een foto van het eindresultaat in te sturen. Hier daarvan het resultaat.
Bert Pas
Herman
Cor van Moerkerk
Carlo
Rudo schonk hem aan Elisabeth Brinkhoff
Martien
Hans van de Ven
Jan Herman
Jaap
Johan (nee hoor)
John (wat een lekker idee!)
Jitse
Peter Knijff (legopennen uiteraard) De Oriënt Express van huisbaas Roland
Koos
Lennart
Maria Pascal
Peter Charbon
Niek
Ron
Robert Henk
Guus
Jan Lourens
Joost
Dick Timmer
en door Niek van Duijvenvoorde
Museumspoorlijn plus museum in Karinthië in Oostenrijk
Aankomende stoomtrein met loc 93 1332, gefotografeerd vanaf de fotostop in 2012.
Bij iedere camping in Oostenrijk in de jaren '90 was bij de receptie altijd een rekje te vinden met folders over toeristische attracties in de streek. Zo ook op een camping aan de Millstättersee in Karinthië. Op deze manier vonden mijn ouders een folder met de tekst: Rosentaler Dampfzug. Dit gaat dus over een stoomtreinrit in de Rosenthal, een streek in Karinthië.
De 'Rosentaler Dampfzug' is onderdeel van de Vereniging Nostalgiebahnen in Kärnten (NbiK). Deze vereniging heeft een aantal onderdelen:
De spoorlijn Weizelsdorf – Ferlach. Deze 5,7 km lange lijn wordt de Ferlacherbahn genoemd. Deze is in 1906 geopend als zijlijn van de spoorlijn Klagenfurt – Rosenbach: de Rosentalbahn, en diende als verbinding voor de staalindustrie in Ferlach. Het personenvervoer op de lijn eindigde al in 1951, maar door de staalcrisis in de jaren '80 stopte ook het goederenvervoer. Sinds 1991 is de NbiK actief op deze spoorlijn.
Locomotief 93 1332 op station Ferlach in 2012.
Deze lijn had oorspronkelijk geen tussenhalte, maar de NbiK heeft een fotostop toegevoegd om een aankomende trein te kunnen fotograferen of filmen. De trein bestaat uit een locomotief met de typische Oostenrijkse rijtuigen, die o.a. ook bij de VSM gebruikt worden.
Technikmuseum Historama Ferlach. Dit museum is gesitueerd in een voormalighe fabriek en omvat een hele grote collectie aan transportmiddelen waaronder auto's, trams en bussen etc, maar ook technische installaties en onderdelen zoals seinhuisonderdelen, borden, seinen etc. Er rijden historische pendelbussen tussen dit museum en het station.
De voormalige industrielijn tussen de fabriek en het station wordt sinds 2012 bereden door historische trams. Er is dus tussen het museum en het station ook een pendeltram.
Sinds 2021 rijden er ook museumtreinen op de Rosenthalspoorlijn tussen Weizelsdorf en Rosenbach. Tot 2015 reden er op dat traject nog reguliere treinen (paar keer per dag een railbus).
Sinds 2021 is Klagenfurt - Weizelsdorf onderdeel van het S-bahn-netwerk van Karinthië en is sindsdien ook geëlektrificeerd. Om de twee uur rijdt er een stoptrein tussen Klagenfurt en Weizelsdorf.
Koop je een kaartje voor een ritje, dan rijd je eerst met de stoomtrein van Weizelsdorf naar Ferlach. Tussendoor een foto-/filmstop, waarbij de trein achteruit rijdt en vervolgens met vol vermogen weer vooruit.Aangekomen op station Ferlach kan je kiezen tussen tram of bus naar het museum. In het museum krijg je een uur de tijd om rond te kijken. Daarna wordt iedereen weer verzameld voor de reis terug, dus met pendelbus of tram weer naar het station. En tenslotte de terugreis per trein van Ferlach weer naar Weizelsdorf. Het geheel duurt ongeveer 2 uur en een kwartier. Kaartverkoop is op de stations. Ik ben meerdere keren bij de NbiK geweest. De eerste keer ergens in de jaren '90. Twee keer heb ik er een speciale rit mee gemaakt. De eerste speciale rit was in 2005 tussen Faak am See via Rosenbach en Weizelsdorf naar Ferlach en terug. De tweede speciale rit was in 2012 met bovenstaande patroon plus Weizelsdorf – Klagenfurt – Villach (als onderdeel van de Villacher Kirchtage).
Emplacement Weizelsdorf in 2012.
Mijn bezoek in juli 2024: Geen stoomtrein!
Emplacement Weizelsdorf in 2024.
In mijn zomervakantie van dit jaar wilde ik hier graag weer naar toe. Sinds 2012 was ik er niet geweest.Aangezien station Weizelsdorf nu per S-bahn-trein bereikbaar is ben ik via deze verbinding in Weizelsdorf aangekomen. Hier moest ik wel even wennen, aangezien er op het traject tussen Klagenfurt en Weizelsdorf tot 2021 nog geen bovenleiding aanwezig was. Daarnaast was ik een klein beetje teleurgesteld: ik had mij verheugd op een ritje met een stoomtrein maar het werd een ritje met een dieseltrein. Een Hongaarse dieselloc was die keer als trekkracht ingezet en de stoomloc stond nog koud in de loods.
De Hongaarse 383.10 stond deze keer voorop. Een van de trams op halte Museum Historama. De rit heeft nog steeds hetzelfde patroon als wat ik hierboven heb beschreven: trein met tussenstop – tram – museum – tram – trein. Het landschap is nog steeds prachtig en ik had zonnig en warm weer met blauwe lucht. Ik heb erg genoten van de dag. Hopelijk kan ik met mijn volgende bezoek wel met een stoomtrein reizen. Auf Wiedersehen!
www.nostalgiebahn.at
za 14 en zo 15 december
21 december - 5 januari
za 21 en zo 22 december
Christmas-Express Arnhem - Nijmegen
Winter Station - ontelbare lampjes, kerstdecoraties en een antieke carrousel brengen het hele Spoorwegmuseum in een romantische wintersfeer
Modelspoorbeurs Zutphen; 10-16 uur di 24 dec
di 31 dec
MVA gesloten
MVA gesloten
14, 15, 21, 22, 26 - 29, 31 december en 4, 5 januari Kerst Expres bij de Miljoenenlijn 14, 15, 21 - 24, 26 - 29 december
Kerst Express Museumstoomtram Hoorn-Medemblik zo 22 december Reis mee met de kerstman en geniet van een kerstlunch onderweg! STAR 27, 28, 29 december
Winterexpress naar Winter Wonderland bij Stoomtrein Goes - Borsele vr 27 en zo 29 december Eindejaarsritten met oliebollen, glühwein en warme chocolademelk! STAR vr 27 - zo 29 december Nostalgische stoomtreinritten in wintersfeer bij Museum Buurtspoorweg wo 8 januari De geschiedenis van de VSM door Frits Veldhuis; NVBS afdeling Oost, De Uithoek za 11 en zo 12 januari Nederlandse Modelspoordagen in de Broodfabriek, Volmerlaan 12 in Rijswijk. www.modelspoordagen.nl
wo 5 februari Klassieke beveiliging in Duitsland door Wim Vos + Peter-Paul van Birgelen; NVBS afdeling Oost, De Uithoek za 8 februari Modelspoorbeurs Houten PLUS di 25 februari Sluitingsdatum inzendtermijn kopij Het Zijspoor 1 wo 5 maart Grensoverschrijdende beelden door Aad de Meij; NVBS afdeling Oost, De Uithoek di 11 maart Stamppotbuffet + ALV bij T-HUIS in Park Presikhaaf; 18-21 uur di 11 maart Zijspoor 1 verschijnt vr 14 - zo 16 maart On traXS - tussen de levensgrote treinen van het Spoorwegmuseum exposeren Europa’s beste modelbouwers hun banen za 22 maart
Modelspoorbeurs Houten en HCC Kennisdag wo 2 april
Railvervoer in Kroatië door John Krijgsman; NVBS afdeling Oost, De Uithoek do 10 - zo 13 april
Intermodellbau Dortmund za 12 april Open dag Modelbouwvereniging Arnhem e.o. di 15 april Oriënt Express naar Amsterdam, aankomst rond 19.45 uur. Op donderdag 17 april vertrekt de trein rond 11.30 uur weer naar Venetië.
wo 7 mei
Een blik in de keuken van de SNE door Rob Zoomer; NVBS afdeling Oost, De Uithoek za 17 mei
Modelspoorbeurs Houten
Bizar reisadvies voor bejaard stel (Gelderlander, 29 november)
NIEUWSPAS EXTRA
Een 71-jarige vrouw uit Emmerich ging met haar 79-jarige man een paar dagen naar Antwerpen. De kaartjes kocht ze via de app van Deutsche Bahn. De app meldde niet dat het traject tussen Emmerich en Arnhem gestremd was. Een vriend bracht hen naar Arnhem, waarna het stel via Roosendaal naar Antwerpen reisde.
In Antwerpen ontving het echtpaar een curieuze mail. De terugreis zou al een dag eerder om 22.47 uur beginnen. Om 23.48 uur zouden ze in Leuven (!) aankomen en na een uur wachten met de bus verder reizen naar station Luik-Guillemins; aankomst 02.48 uur.
Na vier uur wachten zou de RE18917 hen naar Maastricht brengen. Vervolgens met de trein naar Nijmegen; daar was een overstaptijd van een half uur voor de trein naar Lage Zwaluwe (!), aankomst 12.34 uur. Daarna de trein naar Roosendaal.
Daar moest de overstap naar de trein richting Arnhem binnen drie minuten plaatsvinden, aankomst 14.37 uur. Tot slot (die route was tenslotte gestremd) met de bus naar Emmerich; aankomst 15.54 uur. Totale reistijd zeventien uur.
Het echtpaar nam het reisadvies niet over, ging naar het loket en kreeg een kaartje Antwerpen - Breda - Arnhem en vervolgens de bus naar Emmerich. Iets meer dan vier uur later waren ze thuis (en helemaal klaar met de DB).
De Gelderlander nam dit artikel over van de Neue Rhein Zeitung.
IN/UIT
Afgelopen maand namen spoor 1-leden Koos en Martijn Schreuder en Marco Wegerif al weer afscheid van onze vereniging. Stand per nu: 51 leden.
Koos blijft gelukkig met Elwipress wel onze gewaardeerde drukker van Het Zijspoor.
JARIGEN
15 december
Maria van Moerkerk
2 januari
Martien Beumer
14 januari
Cees Hendriks
18 januari
Chris Rijnaarts
19 januari
Jan Lourens
23 januari
Robert Mooij
26 januari
Jaap Stoter
28 januari
Joop Kokke
8 februari
Niek v Duijvenvoorde
Erik de Jonge
25 februari
Rudo de Ruijter
3 maart
Bert Brood
8 maart
Frans Hartgring
Aan dit nummer van werkten mee: de adverteerders, Marco Willemsen, diverse bestuursleden, Jitse Kaspers, Everard van der Velden, Lennart Visser, John Brendel, Koos Schreuder, Marjan Visser, Martien Beumer, Robert Mooij,26pennenbakmakers,NiekvanDuijvenvoorde,BertPas(alsbezorger),HansvandeVen. Wil je jouw naam hier de volgende keer bij? Mail aan zijspoor@mva.nu ! Nú!
UHLENBROCK
VIESSMANN VOLLMER
WOODLAND en nog véél meer!
Tevens hebben wij een ruime keuze in DVD's, boeken en tijdschriften