EEN PREEK VOOR ADVENT

1

EEN PREEK VOOR ADVENT

EEN PREEK VOOR ADVENT

Aanbidding der herders, (detail) Hugo van der Goes, 1480, Guido Biebaut Alle rechten voorbehouden 25/11/2011

Gem채ldegalerie in Berlijn

EEN PREEK VOOR ADVENT

2

Jesaja 40:1-11 / Mattheus 24:32-44

Verwachten, waken en bidden

Begin van de advent in het Kerkelijke jaar. Niet meteen een groot feest. Maar als we beseffen dat we het komende Kerstfeest niet echt waardig zijn, dan zijn we al een eind op weg er iets van te snappen. Om echt Kerst te kunnen vieren moet je erop voorbereid zijn. De liturgische kleding is in vele kerken veranderd. Er hangt nu een donkere kleur: paars. In de Middeleeuwen hing men in sommige Franse Rooms katholieke bisdommen zelfs de zwarte kleding. De gedachte die hierachter zit is te vinden in het begrip vasten.

Om dat kerstekind waardig te ontvangen moet men zich reinigen van aardse dingen. In onze protestantse kerken ziet u daar niet zoveel van. Maar bijvoorbeeld bij de Grieksorthodoxe gemeenschap is deze vastentijd al een tijdje geleden begonnen. Die duurt dan ook 40 dagen om dat magische symbool veertig te bekomen. Vier is het symbool van de aarde en tien het symbool van volheid.

Onze kerken zullen 4 weken lang bezig met dit geheim van de komst van Jezus. Elk jaar worden we opnieuw betrokken bij het wonder van de menswording van de Logos.

Zonder dit feest is er géén Pasen mogelijk, géén opstanding, géén Pinksteren en géén kerk. God heeft in het kindje Jezus dat in Bethlehem geboren wordt de vergankelijkheid van het menselijke bestaan doorbroken. Verlossing, wedergeboorte, onvergankelijkheid, onverderfelijkheid zitten in de kiem van het kerstverhaal verborgen. Zoals het watermerk op een bankbiljet heeft elk van onze christelijke feesten het watermerk van de geboorte van de Zaligmaker Jezus. Ons zuchten over de onvolmaaktheid van deze wereld en over onszelf mag dus gepaard gaan met het halleluja gezang van de engelen. We leven nog in donkerheid maar de Heer der lichten zal Zijn gemeente overstralen. Kerstmis is een ”epiphaneia” een Grieks woord dat letterlijk ”bestralen met licht” zou kunnen vertaald worden. Hij komt om Zijn gemeente van dat licht te geven zodat we onze lampen in moeilijke tijden brandende kunnen houden. Zodat we door het licht ook weten waar onze vijanden zich verschuilen. Jammer dat men meestal niet weet dat de adventkaarsen daarnaar verwijzen. Het is meer dan versiering!

EEN PREEK VOOR ADVENT

3

Advent is een verkorte Nederlandse vorm van het Latijnse ”adventus”. Je kunt het vertalen met komst, aankomst en Wederkomst. Vandaag hebben we het over wat ikzelf altijd noem de drie komsten van onze Heer en Heiland. Ik weet wel dat men het meestal bij twee houdt maar alles zal u straks wel duidelijk worden.

Over de eerste komst gaat onze eerste tekst: deze uit Jesaja. De achtergrond van de tekst is de afval van het volk Israël en de periode voorafgaande aan de ballingschap. Het volk zit omwille van zijn zondigheid in een diepe geestelijke put en de profeet moet het volk oproepen tot berouw. Hij heeft een troostvolle boodschap. Een goed nieuws voor dezen die bereid zijn zich terug achter God te scharen. God wil hun schuld vergeven en dit totaal uitdelgen. Hij wil ze van Hem weg doen, zover het Noorden van het Zuiden is.

Dit is zeker: God zelf is niet schuldig aan de verbroken relatie.

Israël is een boosdoener en een verbondsbreker. Zij waren de afgoden achternagelopen, zij hadden politieke verbonden gesloten, eerst met Babylon later met Egypte. Israël dacht het zonder God te kunnen doen. Zij dachten het wel alleen aan te kunnen. Waarom zou je God erbij roepen als je het alleen kan, moet ongeveer hun gedachte geweest zijn.

Dergelijke situaties herhalen zich vandaag in onze christelijke landen. Wij zijn niet beter dan Israël! Maar wanneer Israël een bekentenis doet de boosdoener te zijn, een zondaar, dan komt God tot hen met verlossing. Wat menselijk niet mogelijk geacht zou worden, dat zal God bewerken. Het werk Zijner handen zal door Hem ook afgemaakt worden.

Hij laat Zijn werk niet varen. In deze troostvolle boodschap staan de woorden: ”Zie hier is uw God” centraal. Israël moet eens en voor altijd beseffen dat de echte verlossing van Hem komt. Gedaan met geheime verdragen met andere volkeren of offeren aan vreemde goden. Geen koehandel meer. Ze zijn er als straf in gevangenschap voor gegaan, naar Babylon. En aan de stromen van Babylon kregen zij opnieuw berouw over hun zonden.

Deze belofte van Jesaja heeft zich voltrokken na een periode van bijna tweehonderd jaar.

Het begon toen in 537 vóór Christus de Joden mochten terugkeren naar hun land. Die toelating kregen ze van Cyrus de nieuwe koning die Babel veroverde. Toen is God tot Israël gekomen en zijn de woorden ”Zie hier is uw God” voor hen troost en

EEN PREEK VOOR ADVENT

4

werkelijkheid geweest. Maar jammer genoeg duurde het slechts ongeveer 120 jaren voor Gods volk opnieuw afvallig was geworden.

”Zie hier is uw God” krijgt daarom zijn volle betekenis met Kerstmis. In de persoon van Jezus van Nazareth is God voor het eerst werkelijk onder de mensheid komen wonen. In Jezus is de vergeving gekomen en de geestelijke bevrijding. Eérst voor de Jood en later voor dezen die niet het bevoorrechte volk zijn. In Jezus is God! Wie mij gezien heeft, heeft de Vader gezien zegt Jezus tot Philippus. In dit leven kan niemand dichter naderen tot God dan tot Jezus te naderen. ”Zie hier in Jezus is uw God”.

Dat is dan de eerste komst. Over wat we zelf noemen als een tweede komst kunnen we korter zijn. Er zullen zelfs theologen zijn die het niet met me eens zullen zijn. Maar met de adventstijd moet ik namelijk altijd denken aan die prachtige tekst van Openbaring 3:20 ”Zie Ik sta aan de deur en Ik klop. Indien iemand naar mijn stem hoort en de deur opent, Ik zal bij hem binnenkomen en maaltijd met hem houden en hij met Mij.” En dat is een bepaalde vorm van wederkomst van de Heer.

Deze woorden zijn gericht tot de zevende gemeente uit het boek van de Openbaring. De christenen van Laodicea zijn gelovigen. Dat moet voorop staan. Ze hebben Jezus ooit uit hun huis gesloten in één keer of beetje bij beetje. Ze zijn zichzelf of valse goden achternagelopen. Denk maar: dezelfde situatie van het Joodse volk uit de tekst van Jesaja. Bij hun bekering waren de Laodiceërs zó uitbundig geweest dat Jezus hun geestelijke huizen was binnengetreden. Jezus, had plaats genomen in de harten van deze gelovigen. Maar ergens in de moeilijkheden van hun bestaan hadden zij Jezus uitgesloten. Hij was echter blijven kloppen. Hij was een werk van verlossing begonnen in deze mensen en dat moest tot voleinding gebracht worden. Christus wil voor al dezen die Hem ooit hebben uitgesloten, ”wederkomen” in hun harten. Wij die dit horen moeten dan ook bewust zijn van de vergevensgezindheid van Christus. Mensen die we ooit in de kerk gezien hebben zouden wel eens in een Laodicea-toestand kunnen zitten.

Wellicht is Jezus nog altijd aan het kloppen en mogen we hem of haar kortelings terug verwachten. Laten we ook bidden dat dit niet in ons leven zou gebeuren. Voor de bedroefden en bedrukten mogen we dit zeggen: zet de deur van uw hart op een kleine

EEN PREEK VOOR ADVENT

5

kier open, ook daar wil Jezus nog binnentreden. Laat u met Jezus verzoenen want: Zie hier is uw God.

We gaan het dan hebben over de derde komst. Vooreerst daarover enkele opmerkingen.

Dit is dan de echte Wederkomst. Het Bijbelgedeelte dat we gelezen hebben vinden we ook nog in het evangelie van Lucas en Marcus. Een Amerikaanse theoloog heeft ooit eens uitgerekend dat 1 op 25 Bijbelverzen uit het Nieuwe Testament over deze wederkomst spreken. Of het juist is weten we niet, want we hebben dat nooit nagerekend.

Wie over de toekomst spreekt of preekt, vanuit christelijk perspectief, moet enkele richtlijnen volgen. Eerst en vooral moeten de Bijbelteksten die erover spreken er ons niet toe verleiden om aan de hand van cijfers, de dag te bepalen van die Wederkomst. Dit is in het verleden zo menigvuldig gebeurt met alle narigheid vandien, dat men daarvoor moet gewaarschuwd worden.

Mensen hebben zelfmoord gepleegd of zijn in psychiatrische instituten beland wanneer hun datum van de Wederkomst van Christus die ze aanhielden niet uitkwam. Ik heb daar tientallen voorbeelden van gelezen. Een tweede opmerking dan.

Over de wederkomst zegt Jezus duidelijk drie dingen.

1) Wachten tot die er is.

2) Waken, zodanig dat je innerlijke leven in overeenstemming is met Gods wil.

3) Bidden dat jezelf en je geliefden gespaard mogen worden uit de definitieve oordelen die gepaard gaan met de komst van de Heer.

De Wederkomst gaat gepaard met een grote schoonmaak. Al het vuil dat de wereld en de mensen geestelijk tegenover God hebben opgehoopt, sinds eeuwen, wordt definitief verbannen uit Gods gezicht. De Wederkomst van Christus is de grote kuisdag van God.

Derde opmerking. Ongeduld is ĂŠĂŠn der slechtste ondeugden die iemand kan hebben en zeker in verband met de Wederkomst. Toen aan de apostel Petrus de vraag werd gesteld wanneer komt de Heer terug, want alle tekenen wijzen erop dat dit zal gaan gebeuren,

6

EEN PREEK VOOR ADVENT

heeft hij zeer laconiek geantwoord niet verontrust te zijn. Die dag komt er zeker zegt Petrus, maar wat is één dag in Gods ogen? Zelfs 1000 menselijke jaren zijn in Gods ogen maar te vergelijken bij één dag. Vanuit Gods rekensom zijn we nu nog maar bijna twee dagen ver. God heeft een eigen schema van tijd die we niet begrijpen.

We moeten gewoon aanvaarden dat totdat de laatste rechtvaardige op deze aarde is gevonden, er van géén Wederkomst sprake kan zijn. Laten we ons ongeduld daarom gewoon laten varen. De wijsheid in dit verband is deze: Jezus kwam bij Zijn eerste komst als een Lam dat ter slachting is gebracht, Zijn wederkomst is deze van een Leeuw van de stam van Juda om recht te spreken over de mensheid. Een rechtvaardig oordeel over goeden en slechten. Het moment dat de maskers die mensen wel eens dragen zullen weggenomen worden. Dat is de dag waarop we onze eigen zondigheid aan het licht zullen zien en verwondert u er niet over, het zullen er velen zijn. Op die dag moeten we niet komen opzetten met argumenten: Kijk, Heer ik heb voor u geen diploma gehaald in de theologie. Of we kunnen alibi’s gebruiken zoals: mijn zonden zijn eigenlijk niet mijn eigen fout maar van mijn man of vrouw of buur. Nog enkele, maar niet beter: Ik ben arm geboren, ik ben rijk geboren, ik had een slechte jeugd, ik ben een ongelovige man of vrouw en ga zo maar door. Of, en dat is een recentere, het zijn mijn genen die ik bij de geboorte meekreeg die niet deugen.

Zoals we ééns geboren zijn op een bepaalde datum, een datum die we allen persoonlijk kennen, zo zullen we ook allen ééns op een komende ongekende datum van aangezicht tot aangezicht voor de rechter van alle mensen staan.

Omdat we die zekerheid hebben, vanuit de Schrift, en er niet kunnen aan ontsnappen moeten we ons daar vooraf op voorbereiden. Zoals met de viering van Kerstmis een periode van ingetogenheid gepaard gaat zo moet ook de Wederkomst door ons serieus genomen worden. De woorden die Jezus in dit verband gesproken heeft zullen geenszins voorbijgaan. Gods tekenen liegen niet. Laat onze tekenen van berouw dan ook zichtbaar zijn en met de kerk der eeuwen uitroepen: Kom Here Jezus, Kom. Amen.