Outsourcing&More #29 (4/2016) & Best2Invest #7 by Pro Progressio

nr 4 (29)

lipiec – sierpień 2016 July – August 2016

FUTURES REPORT AND INTERNATIONAL ETHICS STANDARD COALITION – INTERVIEW

WITH MAARTEN VERMEULEN, RICS REGIONAL MANAGING DIRECTOR

FUTURES REPORT I KOALICJA INTERNATIONAL ETHICS STANDARD – WYWIAD Z MAARTENEM VERMEULENEM, REGIONALNYM DYREKTOREM RICS

str. 30

Polish CALL CENTER market forecast

Prognoza dla polskiego rynku CALL CENTER str. 40

It is the human factor that contributes to the success of any company from the SSC/BPO sector Za sukcesem każdej firmy z sektora SSC/BPO stoją ludzie str. 48

Od Redakcji

Editorial Note

Dymitr Doktór Redaktor Naczelny Chief Editor

Szanowni Czytelnicy,

@DymitrDoktor

Bezpłatny magazyn / Free of charge magazine Redaktor naczelny / Editor-in-chief Dymitr Doktór d.doktor@outsourcingandmore.pl Zespół / Editorial team Kamila Cyranowicz Opracowanie graficzne i skład DTP Dariusz Skuza Reklama / Advertising reklama@outsourcingandmore.pl Wydawca / Published by RIPOSTA Doktór S.J. ul. Dolna 21b/40 00-773 Warszawa www.riposta.pl Adres redakcji / Editorial address PRO PROGRESSIO ul. Dolna 21b/40 00-773 Warszawa

T: +48 22 213 02 45 F: +48 22 213 02 49 redakcja@outsourcingandmore.pl www.outsourcingandmore.pl Druk / Print Drukarnia Jantar Obsługa prawna / Legal support „Chudzik i Wspólnicy” Prenumerata i dystrybucja / Subscriptions Bezpłatna prenumerata po uprzedniej rejestracji na stronie www.outsourcingandmore.pl Outsourcing&More is bimonthly free of charge magazine. See the website www.outsourcingandmore.pl for more details Wybrane zdjęcia pochodzą z serwisu shutterstock.com / Selected photos come from shutterstock.com website Nakład / Circulation 3000 egz. / copies AUTORZY / AUTHORS: Patrycja Kusztal • Kamila Cyranowicz • Marta Vincent • Aleksandra Ptak Maarten Vermeulen • Wiktor Doktór • Paul Jasniach Marcin Łukasik • Grzegorz Synal • Krzysztof Stanczykiewicz • Anna Wicha • Anna Kurczewska – Formela • Sebastian Bedekier Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, reprodukcja bez pisemnej zgody Redakcji nie jest dozwolona / All rights reserved. No copying, reproduction or photocopying allowed without written consent of the publisher. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń / The views expressed in this publication as well as the content of the adverts are not necessarily those of the editor.

PARTNERZY / PARTNERS

Zakończyliśmy właśnie pierwszą połowę rok u. Sześć miesięc y, k tóre w branż y outsourcingu i nowoczesnych usług dla biznesu obfitowały w wiele wydarzeń, raportów, publikacji i wielu innych biznesowych inicjatyw. Druga połowa roku również zapowiada się ciekawie, a na razie mamy przed sobą okres letni, który pozwoli zebrać siły na kolejne wyzwania i sukcesy biznesowe.

W bieżącym wydaniu Outsourcing&More, jak zwykle, zebraliśmy ciekawe publikacje. Wywiadem numeru jest rozmowa z Maarten’em Vermeulen’em – Regionalnym Dyrektorem Zarządzającym RICS na Europę, Rosję i kraje Wspólnoty Niepodległych Państw. Rozmawiamy o rynku nieruchomości w Polsce oraz o nowych standardach etycznych. To nie jedyna rozmowa, którą przedstawiamy. Zapraszam także na wywiad z Krzysztofem Stanczykiewiczem z HRK, z którym rozmawia-

my o tym, jak to za sukcesami w BPO/SSC stoją zatrudnieni tam ludzie.

W ostatnich tygodniach w Polsce i na świecie odbyło się wiele ciekawych wydarzeń i mamy ogromną przyjemność opisać kilka z nich. Zdecydowaliśmy się pokazać szerzej takie projekty jak rozwój NEC w Polsce i w Europie, Polish Tech Day – kluczowe dla polskich startupów wydarzenie, które odbyło się w Londynie, a całość zamykamy połączeniem biznesu, sportu i akcji charytatywnych, czyli relacją z BVB Cup 2016. Korzystając z okazji chciałbym zaprosić Państwa do udziału w Polskim Forum Outsourcingu, które w dniach 20-21 września odbędzie się w Warszawie i którego mamy przyjemność być Patronem Medialnym. Zapraszam do lektury.

Dear Readers, We have just ended the first half of the year. Six months that abounded in many events, reports, publications and other business initiatives in the outsourcing and modern business services industry. The second half of the year is promising to be interesting, but for now we are facing the summer period which will enable us to gather up strength for further challenges and successes in business.

In the current issue of Outsourcing&More, as usual we have collected interesting publications. The main interview is the conversation with Maarten Vermeulen – Regional Managing Director of RICS for Europe, Russia and the Commonwealth of Independent States. We talk about the real estate market in Poland and about new ethical standards. This is not the only interview we present. You are also invited to read the interview with Krzysztof Stanczykiewicz from HRK, who we talk to about people who work

in the sector and are behind the successes in BPO/SSC.

In the recent weeks in Poland and all over the world, many interesting events took place and we have the pleasure to describe several of them. We have decided to show more extensively such projects as the development of NEC in Poland and in Europe, or Polish Tech Day – a key event for Polish start-ups, held in London. All of this is closed by the combination of business, sports and charitable campaigns held during BVB Cup 2016. Using t his oppor t unit y, I wou ld like to invite you to take part in the Polish Outsourcing Forum which will be held in Warsaw on 20-21 September 2016, and of which Outourcing&More has the pleasure to be the Media Patron. Enjoy the reading. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Spis treści Index

6 8

Aktualności Trójmiasto – Pomorski Tygrys Rozwoju Inwestycji BPO i SSC Tri-City – the Pomeranian Tiger of Development of the BPO and SSC Investments

Byliśmy, słuchaliśmy, a teraz opisujemy – Mellon Poland, wyłącznym przedstawicielem NEC w Polsce We went, we listened, and now we write about it – Mellon Poland, the exclusive representative of NEC in Poland

Polish Tech Day – Londyn 2016 16 Polish Tech Day – London 2016 20 22

Mistrzowska rywalizacja w siatkówkę na plaży Masters competition in beach volleyball

Aktualności INN POLAND

Kalendarium 24 Calendar of events 26

Ciekawostki Did you know?

Lokale handlowo-usługowe, biurowe oraz magazyny 28 logistyczne szyte na miarę

Tailor-made premises for retail and service, office and warehouse

Futures Report i Koalicja International Ethics Standard – wywiad z Maartenem Vermeulenem, Regionalnym Dyrektorem Zarządzającym RICS w Europie, Rosji i krajach WNP Futures Report and International Ethics Standard Coalition – an interview with Maarten Vermeulen, RICS Regional Managing Director RICS for Europe, Russia and CIS Countries Pro Progressio Business Talks – Paul Jasniach z PwC wyjaśnia czym jest RPA? Pro Progressio Business Talks – Paul Jasniach from PwC explains what RPA really is?

Prognoza dla polskiego rynku call center 40 Polish call center market forecast Odpowiedzielaność za zobowiązania spółek osobowych 44 Liability for partnership's obligations Za sukcesem każdej firmy z sektora SSC/BPO stoją ludzie – wywiad z Krzysztofem Stanczykiewiczem,

Business Unit Managerem z firmy HRK S.A.

48 It is the human factor that contributes to the success of any company from the SSC/BPO sector – an interview with Krzysztof Stanczykiewicz, Business Unit Manager at HRK S.A.

Agencja zatrudnienia poduszką powietrzną rynku pracy 52 Recruitment agency as employment market’s airbag Stanowisko: Commodity Manager 56 Position: Commodity Manager 58 Biblioteka Managera

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Aktualności

Koszty najmu w najlepszych lokalizacjach na świecie Hong Kong stał się najdroższą lokalizacją biurową na świecie, a Azja pozostaje nadal w czołówce z czterema z pierwszych pięciu najdroższych lokalizacji – według najnowszego raportu przygotowanego przez CBRE "Global Prime Office Occupancy Costs" (Koszty najmu w najlepszych lokalizacjach na świecie). – Silna konkurencyjność na warszawskim rynku biurowym wymaga od właścicieli budynków znacznej elastyczności i kreatywności, natomiast najemców stawia

w stosunkowo korzystnej pozycji negocjacyjnej. Taka sytuacja przekłada się bezpośrednio na mocny rozwój produktu w kontekście jego jakości oraz atrakcyjności dla użytkownika. Jednocześnie, ciekawym trendem, który należy mieć na uwadze, jest obserwowane w całym regionie EMEA spadające znaczenie kosztów najmu wobec rosnącej koncentracji na pracownikach oraz ich wydajności – mówi Łukasz Kałędkiewicz, Dyrektor działu Wynajmu Powierzchni biurowych, CBRE.

Polska bije rekordy w produkcji prawa W 2015 r. w Polsce weszło w życie 29,8 tys. stron maszynopisu nowego prawa, czyli najwięcej przynajmniej od 1918 roku – wynika z szacunków firmy audytorsko-doradczo-outsourcingowej Grant Thornton. Zmieniające się przepisy to dziś wielokrotnie większy problem polskich firm

nawet, niż na początku transformacji ustrojowej. Co więcej, Polska jest liderem Unii Europejskiej w produkcji prawa. – Gdyby każdy przedsiębiorca chciał wydrukować całe prawo wyprodukowane w Polsce w 2015 r., trzeba by wyciąć w tym celu 6 tys. ha lasu.

Triathlon z ekspertem „Rynek pracownika” to hucznie powtarzane hasło, które rozbrzmiewa w uszach nie tylko pracodawców, ale i pracowników. Kiedy jednak słyszymy głosy z najbliższego otoczenia, okazuje się, że nie do końca jest tak satysfakcjonująco, jak mogłoby się wydawać. Rozczarowanie słychać

głównie od osób starszych, których pracodawcy nie chcą przyjmować, ale zdarzają się też narzekania wśród młodych osób. Co zatem oznacza rynek pracownika i kim on właściwie jest, pytamy eksperta Grafton – Pana Rafała Glogier-Osińskiego, Regionalnego Marketing & Digital Managera.

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Branża BSS liderem inwestycji zagranicznych w pierwszym półroczu 2016 Pierwsza połowa 2016 r. to dalszy wzrost branży nowoczesnych usług dla biznesu w Polsce. Według danych PAIiIZ zakończone w tym półroczu projekty inwestycyjne o łącznej wartości 385 mln euro stworzą ponad 7000 nowych miejsc pracy – większość właśnie w sektorze BSS. Eksperci zauważają wzmożone zainteresowanie Polską inwestorów z Niemiec. – Mimo, że głównym inwestorem w minionym półroczu były Stany Zjednoczone, eksperci Fundacji Pro Progressio zauważają także wzrost zainteresowania

Polską firm bezpośrednio zza zachodniej granicy. Rynek niemiecki od dłuższego czasu szykował się do większego otwarcia na outsourcing i to w modelu nearshoringowym, jednakże warunkiem sprawnego rozwoju współpracy z Niemcami jest bardzo dobra znajomość języka niemieckiego, a z tym mamy w tej chwili w Polsce nieco kłopotu – mówi Wiktor Doktór, prezes Fundacji Pro Progressio.

Zatrudnianie osób niepełnosprawnych – –– - zmiany od lipca Z początkiem lipca wchodzi w życie nowelizacja dotycząca zatrudniania osób niepełnosprawnych. Z 80% do 50% zmniejszona zostaje ulga, o którą pracodawcy mogą obniżyć swoje wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób

Niepełnosprawnych (PFRON). Zmiany dotyczą też np. zasad refundacji składek na ubezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą albo rolniczą.

SAVILLS OTWORZYŁ BIURO W KRAKOWIE 1 lipca 2016 r. działalność rozpoczęło biuro Savills w Krakowie. Nowo otwarta siedziba międzynarodowego doradcy na rynku nieruchomości mieści się w nowoczesnym budynku biurowym K1, zlokalizowanym w ścisłym centrum miasta przy Al. Pokoju 1. – Dostrzegamy potencjał Krakowa i cieszymy się, że będziemy brali aktywny udział w jego rozwoju. Rynek biurowy w Krakowie jest największym rynkiem regionalnym, oferującym ponad 800 000 m kw. powierzchni biurowej do wynajęcia. Jest też jednym z najbardziej dynamicznych

rynków: od roku 2010 podaż powierzchni biurowej w mieście podwoiła się. W najbliższych latach Kraków nie tylko utrzyma wysokie tempo rozwoju, ale jeszcze je przyśpieszy przekraczając 1 000 000 m kw. powierzchni biurowej w 2017 r. Stąd moje przekonanie, że pozycja Krakowa jako lidera rynków regionalnych jest niezagrożona i miasto nadal będzie przyciągać najemców, deweloperów oraz inwestorów. – mówi Tomasz Buras, Dyrektor Zarządzający Savills w Polsce.

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

TRÓJMIASTO – POMORSKI TYGRYS ROZWOJU INWESTYCJI BPO I SSC

Patrycja Kusztal Dyrektor ds. Rozwoju Pro Progressio

O tym, że w Trójmieście sektor nowoczesnych usług dla biznesu rozwija się prężnie nie trzeba nikogo przekonywać. Trójmiasto staje się coraz bardziej atrakcyjną polską lokalizacją dla centrów usług wspólnych. Gros inwestycji, które są lokowane w Gdańsku, Gdyni i Sopocie pojawia się dzięki doświadczeniu i ogromnemu zaangażowaniu Invest in Pomerania – jedynej w skali Polski takiej inicjatywy i pełnej współpracy wielu jednostek samorządowych, której celem jest rozwój przedsiębiorczości na Pomorzu.

emat outsourcingu i usług dla biznesu jest często poruszany na różnych wydarzeniach i jednym z nich było czerwcowe spotkanie, którego organizatorami byli Olivia Business Centre oraz Grupa Nowy Styl, a partnerem wspierającym Fundacja Pro Progressio. W wydarzeniu tym udział wzięło blisko 70 osób, przedstawicieli firm outsourcingowych, centrów usług wspólnych, firm IT, HR, Agencji Real Estate, firm consultingowych oraz Agencji Rozwoju Pomorza i Invest in Pomerania. Wydarzenie zostało podzielone na dwie części – panel dyskusyjny oraz część networkingową. W panelu dyskusyjnym poprowadzonym przez Wiktora Doktór – Prezesa Pro Progressio, udział wzięli eksperci z Adecco – Justyna Świerczyńska, Colliers International – Dorota Osiecka, Grupy Nowy Styl – Małgorzata Stasinowska oraz Olivia Business Centre – Maciej Kotarski. Swój aktywny udział w komentarzach brał także Marcin Piątkowski – Dyrektor Invest in Pomerania.

Jak wynikało z podsumowania obecnej sytuacji branży BPO na rynku trójmiejskim, w aglomeracji obecnych jest w tej chwili ponad 100 centrów operacyjnych typu BPO – Outsourcing Procesów Biznesowych, SSC – Centra Usług Wspólnych, CCC – Call Contact Centre, ITO – centra informatyczne oraz R&D – organizacje badawczo-rozwojowe. Inwestorzy pochodzą z 19 krajów, branża zatrudnia ponad 19 000 osób, a obsługa prowadzona jest w 33 językach. To imponujące dane w porównaniu z innymi miastami regionu CEE o podobnej wielkości i gęstości zaludnienia. Dynamika rozwoju branży nowoczesnych usług dla biznesu jest w Trójmieście zachowana i zgodnie z opiniami ekspertów powinna nadal mieć trend rosnący w nadchodzących latach.

Uczestników spotkania interesowały zmagania z brakami kadrowymi, które zauważalne są na terenie wielu polskich miast, w tym także w Trójmieście. Pracownicy, w chwili

obecnej, są rekrutowani już nie tylko na terenie granic administracyjnych miasta, ale także z miejscowości ościennych oraz zza granicy. Zauważalne są konkretne przykłady rekrutacji pracowników spoza granic Polski. Są wśród nich osoby pochodzenia ukraińskiego, białoruskiego, rosyjskiego, ale także z Hiszpanii, Włoch i innych krajów basenu Morza Śródziemnego. W głównej mierze obecnie poszukiwane są osoby z kompetencjami informatycznymi, co pokrywa się także z rozwojem inwestycji w tym zakresie. Ostatnie miesiące to głównie rozwój centrów operacyjnych typu IT, ale trend ten nie odbiega znacznie od innych aktywności, choćby w zakresie centrów finansowo-księgowych czy obsługi klienta. Zauważalny jest wzrost inwestycji z kapitałem ukraińskim i uczestnicy dyskusji zgodzili się, że trend ten będzie utrzymany. Coraz częściej pojawiają się także zapytania inwestycyjne z Niemiec oraz Skandynawii. Dość mocny akcent w prowadzonych dyskusjach został położony na kwestie związane z miejscami pracy i zmianami w przestrzeniach biurowych, tak aby były one dostosowane zarówno do pracy w tzw. open space, ale także i w zamkniętych biurach, miejscach do relaksu, czy obiektach typu co-working. Jak zauważyli rozmówcy, potrzeby biurowe różnią się między pokoleniami pracowników i zarówno deweloperzy, jak i firmy zajmujące się profesjonalnie wyposażeniem wnętrz, muszą się dostosowywać do wymogów firm, ale przede wszystkim do wymogów samych pracowników.

Podczas dyskusji padło kilka porównań Gdańska do innych polskich lokalizacji w odniesieniu do miejsc gdzie rozwija się sektor usług dla biznesu. W zależności od tego, kto udzielał odpowiedzi, Gdańsk był wkładany do koszyka z Warszawą i Krakowem, lub w innych przypadkach z Poznaniem i Bydgoszczą. Tego typu przypisywania miast zawsze są ryzykowne i kontrowersyjne, gdyż różnorodność projektów typu BPO,

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

SSC i ITO jest tak szeroka, że uniemożliwia stałe przypisanie lokalizacji do jej atrakcyjności dla biznesu. Niezaprzeczalnym jest jednak fakt, że Gdańsk, jak i całe Trójmiasto, to obecnie jedna z najczęściej wybieranych lokalizacji dla biznesu w Polsce – aglomeracja w doskonały sposób łącząca świat biznesu z kulturą, sportem i walorami turystycznymi. Wszystkie te elementy mają przełożenie także na sektor BPO/SSC, który już dziś jest w Trójmieście reprezentowany przez takich gigantów jak np. State Street, AMS, Sii, Kemira i wielu innych.

Jak podczas rozmów zaznaczył Piotr Rutkowski, Partner w SourceOne Advisory. – Jedną z kluczowych kwestii w rozwoju sektora outsourcingu w Polsce powinno być dbanie o przyciąganie inwestycji związanych z obsługą zaawansowanych procesów biznesowych, a więc np. tworzenie centrów badawczo-rozwojowych. Takie inwestycje, mocno bazujące na wiedzy pracowników, z pewnością zostaną u nas na dłużej i nie uciekną z Polski, jak tylko w innym kraju zrobi się taniej. Gdańsk odnosi na tym polu duże sukcesy, ponieważ udało się tu stworzyć sporo takich wartościowych centrów. Przykładami są inwestycje Intela (ogromne centrum R&D), PwC (obsługa procesów KYC) czy Reuters (przetwarzanie informacji). Rutkowski podkreślił także, że interesujące jest też spore zainteresowanie usługami Infrastructure-as-a-Service (IaaS). Zamiast inwestować własne pieniądze i tracić czas na budowanie swojej infrastruktury IT, firmy pytają się o gotową

ofertę w tym zakresie, chcąc płacić jedynie miesięczną opłatę serwisową, a koszty inwestycji początkowej oraz późniejszego serwisu całej instalacji przerzucając na wyspecjalizowanych dostawców. To też nowy trend, który ma szansę rozwinąć się w Trójmieście.

W części networkingowej wśród rozmów pojawiły się także tematy dotyczące nowych trendów w outsourcingu, które obecnie się rozwijają. Wśród nich znalazły się m.in. outsourcing pracowników recepcji, opisywanych jako „pięciogwiazdkowa obsługa”. Innym tematem był np. outsourcing druku, który staje się coraz powszechniejszą usługą nie tylko w sektorze prywatnym, ale także w sektorze publicznym. Firmy z branży HR w rozmowach kuluarowych zwracały uwagę na niedobór pracowników ze znajomością języka niemieckiego i zaznaczały, że istnieje obecnie silna potrzeba nauki tego języka na skalę wręcz masową i to nie na poziomie studiów, ale już na etapie nauki w gimnazjach. Wniosek, jaki można było wyciągnąć ze spotkania jest jeden – Trójmiasto, to unikalna w skali Polski lokalizacja, która w doskonały sposób łączy biznes z Work Life Balance. Miasto, posiadające nowoczesną infrastrukturę biurową, ale także i wyzwania kadrowe, na które wciąż poszukuje rozwiązań i jak dowodzą to nowo przychodzące projekty inwestycyjne – rozwiązania te są właściwe. ⎔

TRI-CITY – THE POMERANIAN TIGER OF DEVELOPMENT OF THE BPO AND SSC INVESTMENTS No one has to be convinced that the sector of modern business services is developing dynamically in Tri-City. It is no other agglomeration but Tri-City that is becoming the most attractive Polish location for shared services centres. The majority of investments located in Gdańsk, Gdynia and Sopot appear there thanks to the experience and huge commitment of Invest in Pomerania – the only such initiative on the Polish scale, and full cooperation between many local government entities, the purpose of which is development of business in Pomerania.

he topic of outsourcing and services for business is often discussed at various events. One of them was the June meeting organised by Olivia Business Centre and Grupa Nowy Styl, and the supporting partner was the Pro Progressio Foundation. Nearly 70 people participated in this event – representatives of outsourcing companies, shared services centres, IT companies, HR, Real Estate Agencies, consulting firms as well as Pomerania Development Agency and Invest in Pomerania.

The event was divided into two parts – the discussion panel and the networking part. Experts from Adecco – Justyna Świerczyńska, Colliers International – Dorota Osiecka, Grupa Nowy Styl – Małgorzata Stasinowska and Olivia Business Centre – Maciej Kotarski took part in the discussion panel conducted by Wiktor Doktór – President of Pro Progressio. Marcin Piątkowski – Director of Invest in Pomerania also took an active part in commentaries.

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

As the summary of the current situation in the BPO sector on the Tri-City market indicated, the agglomeration currently has 100 operating centres of the following types: BPO – Business Process Outsourcing, SSC – Shared Services Centres, CCC – Call Contact Centre, ITO – Information Technology Centres and R&D – research and development organisations. Investors originate from 19 countries, the industry employs over 19,000 persons, and the service is provided in 33 languages. These are impressive data in comparison with other CEE region cities of similar size and population density. The growth rate of the sector of modern business services is maintained in Tri-City and in accordance with experts’ opinions it should still show a growing trend in the coming years. The meeting participants were interested in struggle with personnel shortages noticeable in many Polish cities, including Tri-City. Employees are currently recruited not only within the administrative boundaries of the city, but also from neighbouring locations and abroad. Specific examples of recruitment of employees from outside Polish borders are noticeable. These include persons of Ukrainian, Belarusian, Russian origin, but also from Spain, Italy and other Mediterranean countries. The mainly sought after employees are those with IT qualifications, which also overlaps with the development of investments in this area. It was mainly IT operating centres which developed in the recent months, however this trend does not much deviate from other activities, for example with regard to finance and accounting centres, or customer service centres. An increase in investments involving Ukrainian capital may be noticed, and participants of the discussion agreed that this trend will be maintained. Investment enquiries are also arriving more and more frequently from Germany and Scandinavia. Quite a strong emphasis in the discussions conducted was placed on issues connected with jobs and changes in the office space, so that it is adapted both to the so-called open space style of work, but also closed offices, places fort relaxation, or co-working type facilities. As the interlocutors have noticed, the office needs vary between generations of employees and both developers and entities dealing professionally with interior decoration must adapt to the requirements of individual companies, but first and foremost to the requirements of employees themselves. During the discussion, Gdańsk was compared several times to other Polish locations in relation to places where the sector of business services is developing. Depending on who gave the answer, Gdańsk was placed in the same basket as Warsaw and Krakow, or in other cases, Poznań and Bydgoszcz. This type of allocations of cities are always risky and controversial because the variety of BPO, SSC and ITO type projects is

so extensive that it makes it impossible to assign a location permanently to its attractiveness to business. However, it is undeniable that Gdansk and entire Tri-City is currently one of the most frequently chosen business locations in Poland. The agglomeration which excellently combines the world of business with culture, sports and tourist values. All these elements also translate to the BPO/SSC sector which even today is represented in Tri-City by such giants as e.g. State Street, AMS, Sii, Kemira and many others.

As Piotr Rutkowski, Partner in SourceOne Advisory remarked during the talks. – One of the key issues in the development of the outsourcing sector in Poland should be making sure that investments connected with the servicing of advanced business processes are attracted, e.g. research and development centres are created. Such investments, strongly relying on the knowledge of employees, will definitely remain with us for longer and will not run away from Poland when it becomes cheaper in another country. Gdansk is very successful in this area because many such valuable centres were created here. Examples include investments by Intel (a huge R&D centre), PwC (KYC process handling) or Reuters (processing of information). Rutkowski also emphasised that due the significant interest Infrastructure-as-a-Service (IaaS) is worth noting – instead of investing your own money and wasting time to build your own IT infrastructure, companies enquire about the readymade offer in this respect, wishing to pay only a monthly service fee, and the costs of the initial investment and the later maintenance of the entire installation are transferred to specialised providers. This is also a new trend which has a chance of developing in Tri-City.

In the networking part, topics concerning new trends in outsourcing also appeared in conversations. These included reception staff outsourcing, described as “five-star service”. Another subject was the outsourcing of printing which is becoming a more and more popular service not only in the private sector but also in the public sector. Companies from the HR industry pointed out the shortage of Germanspeaking employees in the unofficial talks, and stated that there was a significant demand for learning this language on almost mass scale, and not at the university level but already at lower secondary schools. There is one conclusion which could be drawn from the meeting – Tri-City is a unique location on the scale of the whole of Poland, which excellently combines business with work-life balance. The city having a modern office infrastructure but also staffing challenges which it is continuously trying to solve, and as newly arriving investment projects show – these solutions are the correct ones. ⎔

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

BYLIŚMY, SŁUCHALIŚMY, A TERAZ OPISUJEMY - MELLON POLAND, WYŁĄCZNYM PRZEDSTAWICIELEM NEC W POLSCE

Kamila Cyranowicz Operations Manager Outsourcing&More

W połowie czerwca 2016 r. w Warszawie miało miejsce spotkanie z przedstawicielami NEC. Firma, która w naszym kraju znana była głównie jako dostawca wysokiej klasy monitorów, zorganizowała śniadanie biznesowe, podczas którego odsłoniła pozostałe karty swojej działalności. Podczas spotkania, którego myśl przewodnia brzmiała „Czego nie wiesz o optymalizacji i bezpieczeństwie systemów IT”, eksperci NEC omówili szerokie portfolio swoich rozwiązań.

śród uczestników spotkania znaleźli się przedstawiciele różnych organizacji, zarówno powiązanych z sektorem publicznym, jak np. PAIiIZ czy Zamek Królewski w Warszawie, jak i prywatnym, w tym z takich firm jak Ericpol/Ericsson, Euvic, QiBit, Print Non Stop, Sygnity Commoditech i innych.

Gości powitała Katarzyna Cebulska-Bajera, Dyrektor Zarządzająca Mellon Poland, spółki, która jest wyłącznym przedstawicielem NEC w Polsce. Mellon w Polsce jest obecny od wielu lat i realizuje szereg procesów związanych z Call Contact Center, obsługą POS i wiele innych. Sprzedaż rozwiązań NEC uzupełni portfolio Mellon i tym samym zaznaczy obecność spółki na nowym rynku.

Głównym prelegentem spotkania był Pantelis Verginadis, ekspert z NEC Enterprise Solutions, który zaprezentował szerokie doświadczenie NEC oraz omówił m.in. kwestie dotyczące bezpieczeństwa IT, systemów rozpoznawania twarzy i identyfikacji osób, ale także skupił się na tematach business continuity i infrastrukturze tzw. wirtualnych pulpitów (Virtual Desktop Infrastructure). Verginadis rozpoczął swoje wystąpienie analizą rozwoju platform w branży ICT i przedstawił ich ewolucję na przestrzeni lat, zaczynając od pierwszej platformy (były to lata 1960-1985), gdzie mieliśmy do czynienia z milionami użytkowników oraz tysiącami aplikacji. Platforma ta przeszła w latach 1985-2005 ewolucję na poziom drugi, gdzie mówimy już o setkach milionów użytkowników oraz dziesiątkach tysięcy aplikacji. Obecnie jesteśmy w erze trzeciej platformy, w której otoczeni jesteśmy takimi zjawiskami jak: chmura, urządzenia mobilne, big data czy biznes oparty o sieci społecznościowe. Platforma trzeciego poziomu to miliardy

użytkowników i miliony aplikacji, z którymi zmaga się rynek informatyczny.

Jak wynikało z prezentacji eksperta NEC, nieuniknione jest podążanie w kierunku rozwiązań opartych o chmurę. Coraz częściej i coraz więcej przedsiębiorstw i organizacji naciska na obniżenie kosztów, szybszą obsługę oraz na zwiększenie bezpieczeństwa a rozwiązania informatyczne muszą nadążać za potrzebami rynku. Ewolucja elektroniczna i zmiany w teleinformatyce były przez liderów NEC zauważalne już w roku 1977, kiedy to Koji Kobayashi, szef Rady Nadzorczej NEC wygłosił przemowę podczas konferencji Intelcom. Od tamtej pory spółka łączy obszar technologii o najwyższej produktywności z technologią o najwyższej niezawodności, tworząc kilka linii produktowych włączając w nie takie jak: Enterprise Servers, Fault Tolerant Servers, Rack&Tower Servers, Blade Servers, Virtual PC Solutions, SAN Storage oraz Grid Storage. Doświadczenie i produkty oferowane przez NEC sprawiają, że produkty firmy są obecne lub współpracują z rozwiązaniami oferowanymi przez m.in. Intel, Microsoft, SAP, vmware, Bull, NetApp, Unisys, czy Stratus Technologies. Uczestników spotkania interesowały plany związane z Polską i rozwojem działalności. Jak powiedział Pantelis Verginadis – oferta NEC jest kierowana w pierwszej kolejności do Centrów Danych, ale także do dużych organizacji, operatorów telekomunikacyjnych, banków i innych instytucji, również tych z sektora publicznego.

Patrząc na kompleksowość oferty NEC, możemy się w najbliższym czasie spodziewać większej obecności tej spółki na polskim rynku. ⎔

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

WE WENT, WE LISTENED, AND NOW WE WRITE ABOUT IT – MELLON POLAND, THE EXCLUSIVE REPRESENTATIVE OF NEC IN POLAND In mid- June 2016 a meeting was held in Warsaw with NEC representatives. The company, known in our country mainly as the supplier of high-class monitors, organised a business breakfast during which it uncovered other cards of its activity. During the meeting, the motto of which was “What you do not know about optimisation and security of IT systems”, NEC experts discussed the extensive portfolio of their solutions.

eeting participants included representatives of various organisations, both connected with the public sector, as e.g. Polish Information and Foreign Investment Agency (PAIiIZ) or the Royal Castle in Warsaw, and the private sector, including such companies as Ericpol/Ericsson, Euvic, QiBit, Print Non Stop, Sygnity Commoditech and others.

Guests were welcome by Katarzyna Cebulska-Bajera, Managing Director of Mellon Poland – the company which is the sole representative of NEC in Poland. Mellon Poland has been present in Poland for years and has been implementing a number of processes connected with the Call Contact Centre, POS services and many other. The sale of NEC solutions will supplement Mellon’s portfolio and thus mark the company’s presence on the new market.

The main speaker at the meeting was Pantelis Verginadis, an expert from NEC Enterprise Solutions, who presented NEC’s

extensive experience and discussed among other things the issues concerning the IT security, face recognition systems and systems for people identification, but also focused on business continuity and the Virtual Desktop Infrastructure.

Verginadis started his presentation with an analysis of development of platforms in the ICT industry and presented their evolution over the years, starting from the first platform (it was in the years 1960-1985), when we dealt with millions of users and thousands of applications. In 1985-2005 the platform went through an evolution to level two, when we can already talk about hundreds of millions of users and tens of thousands of applications. Currently we are in the third platform era in which we are surrounded with such phenomena as the cloud, mobile devices, big data or business based on social networks. The third level platform means billions of users and millions of applications which the IT market is dealing with.

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

As the presentation by the NEC expert showed, it is unavoidable that the direction to be taken is towards cloudbased solutions. More and more enterprises with increased frequency put stress on the reduction of costs, quicker service, and increased security, and IT solutions must follow the market needs. The electronic evolution and changes in ICT were noticed by NEC leaders already in 1977, when Koji Kobayashi, the head of the Supervisory Board of NEC made a speech during the Intelcom conference. Since then, the company has been combining the area of technology of the highest productivity with technology of the highest reliability, creating several product lines including such as: Enterprise Servers, Fault Tolerant Servers, Rack&Tower Servers, Blade Servers, Virtual PC Solutions, SAN Storage and Grid Storage. The experience

and products offered by NEC cause the company’s product to be present or cooperate with solutions offered among other things by Intel, Microsoft, SAP, vmware, Bull, NetApp, Unisys or Stratus Technologies.

Guests at the meeting were interested in plans connected with Poland and development of operations. In response, Pantelis Verginadis noted that NEC’s offer was addressed first and foremost to Data Centres, but also to large organisations, telecom operators, banks and other institutions, also those from the public sector. Looking at the complexity of NEC’s offer, we may expect greater presence of this company on the Polish market in the nearest future. ⎔

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

��t..,� ,1,_.. .t ,\j,4 ''-

PR O PR OGR ESS 10 We are outsourcing One Stop Shop in Poland. We are co-operating closely with Polish public sector, cities, special economy zones, outsourcing industry, Real Estate companies, developers and HR companies. Our mission is to work in line with CASPEN business model, which stands for Consulting, Advisory, Support, Promotion, Education and Networking. lf you are looking for opening Operation or R&D Centre in Poland don't hesitate to contact us: inf o@p roprogressi o. pl

POLISH TECH DAY – LONDYN 2016

Marta Vincent Media Relations

Silny zespół, globalne myślenie i odważny marketing – to najważniejsze przeslanie skierowane do polskich startupów podczas drugiej edycji Polish Tech Day, która odbyła się 23 czerwca br. w Google Campus w Londynie. Mimo świetnego zaplecza technologicznego, brakuje nam wciąż skutecznego promowania nowatorskich ideii oraz odwagi w pukaniu do drzwi inwesterów, zwłaszcza zagranicznych.

o właśnie międzynarodowe grono inwestorów, przedstawiciele sektora nowoczesnych technologii, a także branżowych mediów, biorących udział w Polish Tech Day 2016 dyskutowało o tym, jak najlepiej wykorzystać potencjał polskich startupów i stworzyć odpowiedni grunt do narodzin polskiego Unicorna. Wszyscy z nich podkreślali, jak istotne jest w tym względzie globalne myślenie, zmuszające startupy do wychodzenia ze swoim produktem/ideą z rynku rodzimego na arenę międzynarodową.

– Osiągniecie sukcesu jest możliwe tylko z silnym, międzynarodowym zespołem, który stanowi dobrą mieszankę kompetencji obejmujących każdy aspekt projektu – twier-

dzi Ludovic Gaude, CEO łączących się obecnie firm BL Stream i SMT Software. – Istotne jest również, aby koncentrować się na jednej idei, jednym produkcie, który został stworzony, jako rozwiązanie faktycznego problemu. Nie może być tak, że najpierw tworzymy technologie, a później szukamy rynku i zastosowania dla niej. O tym, że stosowanie się do tych zasad przynosi efekty, przekonywał w trakcie eventu Grzesiek Gwóźdź, założyciel SaaS Manager i laureat „Pitch to London”. Konkurs ten stanowił część tegorocznej edycji Polish Tech Day i adresowany był do polskich startupów szukających wsparcia inwestorów w globalnej ekspansji. Do konkursu zglosily się w sumie

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

32 startupy, z czego 6 dostało się do ścisłego finału, otrzymując szanse zaprezentowania swojego produktu/rozwiązania podczas eventu w Google Campus w Londynie, przed 5-osobowym międzynarodowym jury. Zdaniem Grześka Gwoździa zbudowanie zgranego zespołu, opartego na zaufaniu i zarazem swobodzie działania, to największa wartość, na której startupy, powinny się skupiać, zwłaszcza w początkowej fazie swojej działalności. – Z takim zespołem można tworzyć i ćwiczyć dobry produkt – przekonuje założyciel SaaS Manager. – O produkcie możemy mówić, ze jest dobry tylko wówczas, gdy faktycznie rozwiązuje rzeczywiste problemy określonej grupy ludzi.

Jednak, zauważenie problemu oraz zidentyfikowanie potrzeby rynkowej to dopiero połowa sukcesu. Następnym krokiem jest promocja oferowanej przez start-up idei. Dla startupów z Polski jest to nie raz nie lada sztuka.

– Polskie startupy wchodząc na rynek międzynarodowy często polegają nie ze względu na jakość swojego produktu, ale jego niewłaściwy marketing i prezentacje – tłumaczy Dorota Zimnoch, Digital & Marketing Leader, FinTech & InsurTech, Advisors to the Boards. – Zamiast skupiać się na tym, co nasz potencjalny odbiorca chce usłyszeć, często uwaga kierowana jest na to, co dany przedsiębiorca czy firma chce powiedzieć. A to nie tędy droga. Zwłaszcza na rynkach gdzie mamy do czynienia z wielka konkurencja, jak na przykład w Wielkiej Brytanii, a zwłaszcza Londynie.

Czy zatem warto wchodzić na takie rynki? Zdecydowanie tak – odpowiadają jednogłośnie zaproszeni na Polish Tech Day goście i speakerzy. Londyn, jako jedno z największych centrów biznesowych na świecie, jest tym samym dla technologicznych startupów świetnym miejscem by zacząć globalną ekspansję. Powodów jest cala lista. Ogromny i bardzo zróżnicowany rynek, dostęp do najnowocześniejszych technologii, a także silne zaplecze inwestycyjne to tylko kilka z nich. Do tego dochodzi jeszcze lokalizacja. Uczestnicy panelu

dyskusyjnego o polskim ekosystemie startupowym zwracali uwagę, że chcąc poznać polską scenę technologiczną, trzeba zaplanować dłuższy pobyt i odwiedzić co najmniej kilka miast między innymi Warszawę, Wrocław, Poznań czy Kraków. Wielka Brytania ma jedno takie Centrum – Londyn.

– Pobyt w Londynie daje startupom wyjątkową okazję do networkingu, który często jest niedoceniany – podkreśla Douglas Bell, założyciel & CEO London Innovators Network oraz założyciel & CEO Epic Hostels. – Wartość networkingu polega na promocji nie tylko siebie i swojej firmy. To również sztuka dostrzegania szans dla naszych zaprzyjaźnionych firm i polecaniu ich potencjalnym partnerom czy bezpośrednio klientom. Dzieki temu my sami możemy wzrastać, poszerzać swoje grono znajomych i zbliżać się do swoich grup docelowych. Nie bez przyczyny Londyn jest więc siedzibą PLUG/ Polish Tech Link głównego organizatora eventu. Organizacja ta mimo, że założona przez Polaków, ma charakter międzynarodowy, silnie promując wymianę kulturową w sektorze technologicznym.

– Nasze comiesięczne spotkania organizowane w finansowym centrum Londynu mają przede wszystkim na celu integrowanie, edukowanie i inspirowanie Polaków pracujących w branży technologicznej, ale dzięki temu, że są one organizowane po angielsku i poruszają ciekawe, uniwersalne tematy, to trafiają na nie również brytyjscy startupowcy, inwestorzy i biznesmeni zainteresowani interesami w Polsce lub z polską branżą technologiczną i startupową. – wyjaśnia Jacek Ratajczak, założyciel i CEO PLUG – Polish Tech Link. – Inicjatywa w Londynie przyjęła się doskonale i dostrzegając jej potencjał, postanowiliśmy pójść szerzej i spróbować powtórzyć ten model w innych miejscach na świecie. Chcemy wykorzystać potencjał nowoczesnej Polonii do promocji polskich nowych technologii, w tym startupów i głębszej integracji polskiej branży technologicznej z globalną gospodarką. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

POLISH TECH DAY – LONDON 2016

Marta Vincent Media Relations

A strong team, global thinking and brave marketing – this was the most important message given to Polish start-ups, during the second edition of Polish Tech Day, which was held on 23rd of June at Google Campus in London. Although Poland has and provides impressive technological resources and knowledge, there is a gap in the effective promoting of innovative ideas and not enough courage to knock on investors’ doors, especially those located abroad.

he international media, investors and representatives of the new tech sector, who took part in Polish Tech Day 2016, discussed how best to use the potential of Polish start-ups and build good ground for a Polish “Unicorn’s” birth. All those gathered at the event agreed how important global thinking is, forcing Polish start-ups to step out from the comfort of their domestic market and introduce their ideas and products into the international arena.

– Achieving success is only possible by having a strong international team on your side, which is a good blend of competences relevant to the different aspects of a project

– said Ludovic Gaude, CEO of BL Stream and SMT Software. – It is important to be focused on one idea, one product which was created as a solution to the real problem. You can’t invent technology first and then look for a market for it. The advantages of introducing and following these principles was highlighted during the event by Grzesiek Gwóźdź, founder of SaaS Manager and winner of the competition “Pitch to London", a key part of Polish Tech Day 2016. The competition gave Polish start-ups an opportunity to win support from investors for their expansion plans into the global market. 32 start-ups submitted entries with

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

6 shortlisted for a place in the final where they presented their products and solutions to a panel of international judges at Google Campus.

According to Grzesiek – Building a good team, based on trust and plenty of rope, is the biggest value which start-ups, especially in the first phase of development, should be focused on. With this kind of team you can create and exercise a good product. The founder of SaaS Manager continued – A good product is really good when it really solves the problems of a specific group of people. Noticing and identifying a market need is however just half way on the journey to success. The next step is to promote an idea which is offered by a start-up which, for Polish start-ups in particular, can be very challenging in today’s competitive world.

– Polish start-ups entering the international market often fail not because of the quality of their product but due to irrelevant marketing and promotion – says Dorota Zimnoch, Digital & Marketing Leader, FinTech & InsurTech, Advisors to the Boards. – Instead of focusing on what a potential customer wants to hear, quite often attention is focussed on what an entrepreneur or a company wants to say. This doesn’t help movement in the right direction, especially in markets with a lot of competitors such as the UK and particularly in London. Is it worth entering this kind of markets though? A resounding “yes” from the guests and speakers at Polish Tech Day. London, as the one of the biggest business centres in the world, is for tech start-ups a great place for starting their global expansion. Why? There are many reasons, including the fact that London has a large and diverse market, access to the latest technologies and also a strong investors market. Geographic location is another key reason. The speakers taking part in discussions during Polish Tech Day 2016 underlined that

if you want to get to know the Polish tech landscape, you’ll need to plan a longer visit to Poland and visit several cities including Warsaw, Wroclaw, Poznan and Krakow. There only one such centre in the UK – London.

– Visiting London gives start-ups exceptional chances for networking which sometimes is underestimated – says Douglas Bell, founder & CEO London Innovators Network and also founder & CEO Epic Hostels. – The value of networking is not limited just to promoting yourself and your company, it is also an art of noticing business opportunities for your friends and recommending them to the potential partners and customers. In this way we can grow, build our circle of friends and get closer to our target. Not without the reason, London is the home of PLUG/Polish Tech Link, the organiser of this year’s event. Although this organisation was established by Poles, it has international feel, focusing on the promotion of cultural exchange within the tech sector.

– The main goal of our monthly meetings held in the financial centre of London is to integrate, educate and inspire Polish people working in the tech sector – says Jacek Ratajczak, founder and CEO of PLUG/Polish Tech Link. – The fact that these meetings are spoken in English and provide interesting topics and discussions, make them attractive for British start-ups too. They include investors and businessmen who are interested in Poland, its tech sector and Polish start-ups. This idea was greeted with a lot of enthusiasm at Polish Tech Day 2016 and realising its potential, we have decided to go global and use this model in different places around the world. We would like to use the potential of modern POLONII to promote Polish new technologies, start-ups, and also integrate the Polish tech sector deep into the global economy. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Świetna atmosfera, wspaniała organizacja, fantastyczna impreza i emocje sięgające zenitu. Tak zawodnicy i kibice ocenili szósty już turniej Beach Volleyball Business Cup 2016. Jak co roku przedsiębiorcy walczyli o najwyższe podium na plażowych boiskach do siatkówki w Sopocie. W słoneczny weekend, 18-19 czerwca br. atmosfera rywalizacji była bardzo gorąca.

tym roku w turnieju zmierzyło się 21 drużyn. Jeszcze przed rozgrywkami Team Stadion Energa Gdańsk zapowiadał, że będzie walczyć o podium, o które otarli się w ubiegłym roku lądując na czwartej pozycji. I tak też się stało! Wywalczyli zasłużenie 3 lokatę.

Szli jak zabójcy

Zwycięzcy tegorocznych zmagań, Team PGE Atom Trefl, w zeszłym roku otarli się o finały. Grę wnikliwie przeanalizowali i wyciągnęli wnioski. Zadziałali na rynku transferowym, ulepszyli plan treningowy i tym razem nie dali się zepchnąć do narożnika. Do turnieju podeszli pewni siebie, nie zapominając o szacunku do przeciwnika. Niczego nie zabrakło, bo w decydującym pojedynku pokonali obrońców tytułu, Adva Optical Networking. – Cieszymy się, że udało nam się wygrać tak ciężki mecz. Radość jest tym większa bo we wcześniejszych fazach przegraliśmy z tą samą drużyną – mówi Mateusz Adamiak., PGE Atom Trefl. – Jesteśmy bardzo zadowoleni i trochę zmęczeni. Rozgrywanie meczów w dwa dni daje się we znaki, ale to zwycięstwo zdecydowanie wynagrodziło trud zmagań. A Bartosz Jagniewski pewnie dodaje – Liczymy, że w przyszłym roku będzie tak samo dobrze. Rywalizacja sportowa to ich chleb powszedni. Na co dzień pracują w klubie sportowym w dziale marketingu, więc ducha rywalizacji znają od podszewki. – Najbardziej jestem zadowolony z tego, że pokazaliśmy, co tak naprawdę potrafimy – nie kryjąc dumy mówi Jakub Tęcza – To jeszcze nie jest nasze 100 proc., ale w końcu coś zaczęło się pojawiać pozytywnego w naszej grze.

Sportowo i charytatywnie Jeszcze przed finałami, które odbyły się w niedzielę, Mistrzowie Sportu rozegrali mecz charytatywny na rzecz Projektu Na Start. I tak, Adam Korol mistrz olimpijski z Pekinu razem ze Zbigniewem Gutkowskim zaciekle walczyli z Przemysławem Miarczyńskim, także olimpijskim mistrzem i Wiktorem

Doktór z Pro Progressio. Pierwsza para wygrała 2:0. Mecz był niezwykle emocjonujący i pełen pozytywnych emocji. Jeszcze przed rozpoczęciem Przemysław Miarczyński, który przypłynął na mecz na desce surfingowej podkreślał – Nie chodzi o to, żeby wygrać, ale o charytatywny cel i dobrą zabawę. Jedno jest pewne, impreza była przednia, tak dla kibiców, jak i zawodników. Jak podkreśla Dyrektor Sportowy BVB Cup, Łukasz Grzyb – Rozgrywki przebiegły bez żadnych problemów. Drużyny wykazały się ogromnym duchem walki, a mecze były bardzo nieprzewidywalne.

Plebiscyty i nagrody Nagrody dla Zwycięzców Turnieju ufundowali Grupa Lotos, Centrum Handlowe Klif oraz Hotel Mistral z Gniewina. Dodatkowo, jak co roku, organizatorzy przeprowadzili Konkurs na Sportową firmę Roku. Tu trzecie miejsce zdobyła firma GoldenLine, zdobywając nagrodę – udział w ekstremalnym biegu Warriors Run, organizowanym przez Iwonę Guzowską. Na drugim miejscu uplasowała się firma Adva Optical, z nagrodą warsztatem Employer Branding, ufundowanym przez Pracownię EBi. Oni także otrzymali pakiety biegu Warriors Run na plaży jesienią. Pierwsze miejsce przypadło przedstawicielom State Street Bank. Zwycięzcy w nagrodę otrzymali warsztat EB, pakiety Warriors Run i warsztat bezpieczeństwa, ufundowany przez Dimension Data.

Warto dodać, że kibice także mieli okazję do wytypowania swoich faworytów. Wojciech Wojciechowicz Adva Optical zdobył tytuł Siatkarza Publiczności, a sędziowie przyznali mu tytuł MVP BVB Cup 2016. Drużyną publiczności został zespół Deloitte, a tytuł Siatkarki publiczności przypadł Karolinie Żurawskiej, reprezentującej Stadion Energa Gdańsk. Świetni kibice, wielka integracja, sportowa rywalizacja i fantastyczna atmosfera to najlepsze podsumowanie i ocena dla organizatorów. ⎔

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Fot. Grzegorz Jędrzejewski

Mistrzowska rywalizacja w siatkówkę na plaży

Photo Grzegorz Jędrzejewski

Masters competition in beach volleyball A great atmosphere, wonderful organization, a fantastic event and excitement reaching its zenith. That is how players and fans have already described the sixth tournament of Beach Volleyball Business Cup 2016. As every year, entrepreneurs fought for first place on the podium on the beach volleyball courts in Sopot. On a sunny weekend, 18-19 June. the atmosphere of the competition was very hot.

his year, 21 teams competed in the tournament. Even before the competitions, Team Stadium Energa Gdańsk announced that they will fight for the podium, which they barely missed last year, landing in fourth place. And so it happened! Deservedly, they won 3rd place.

One thing is certain: the event was excellent, for both fans and players. The Sports Director of BVB Cup, Łukasz Grzyb, points out – The competition went smoothly without any problems. Teams showed enormous fighting spirit, and the matches were quite unpredictable.

A fierce fight

Plebiscites and awards

The winner of this year’s fight, team PGE Atom Trefl, last year only came close to making the finals. They analyzed their game thoroughly and drew conclusions from it. They acted in the transfer market, they improved their training schedule, and this time they did not allow anybody to win. The players of PGE Atom Trefl were confident, but at the same time did not forget respect for the opponent. Nothing was missing because in the decisive match they defeated the last year's champions – Adva Optical Networking.

Prizes for the winners of the tournament was funded by Grupa Lotos, Klif and Hotel Mistral Gniewino. Additionally, as every year, the organizers held a competition for the Sports Company of the Year. The third place was awarded to GoldenLine, who won the prize – participation in an extreme race Warriors Run, organized by Iwona Guzowska. However, the second place was given to the company Adva Optical Networking. The reward for this place was an Employer Branding workshop funded by the Laboratory of the EIB and Warriors Run running packages on the beach in the fall. The first place was taken by representatives of the State Street Bank. The winners of the prize received the workshop EB, Warriors Run packages, and safety workshop, sponsored by Dimension Data.

– We are pleased that we were able to win such a tough game. The joy is even greater because in the earlier stages of the competition we lost with the same team – said Mateusz Adamiak., PGE Atom Trefl. – We are very happy, but at the same time a little tired. Playing games in two days can be felt, but this champion definitely made up for the effort. Bartosz Jagniewski confidently adds – We expect that next year will be just as good.

Sports and charity Before the finals, which took place on Sunday, Masters of Sports played a charity match for the Project called Na Start. Adam Korol Olympic champion from Beijing together with Zbigniew Gutkowski fiercely fought against Przemysław Miarczyński, the Olympic champion and Wiktor Doktór of Pro Progressio. The first pair won 2:0. The match was extremely exciting and full of positive emotions. Przemyslaw Miarczyński, who arrived by windsurfing at the match, emphasized – Winning is not that important as the purpose of charity and good fun.

It is worth mentioning that fans also have the opportunity to bet on their favorites. Wojciech Wojciechowicz from Adva Optical Networking won not only the title of Audience Volleyball Player, but the judges also awarded him the title of MVP BVB Cup 2016. The audience’s favorite was the team of Deloitte and the title of favorite athlete fell to volleyball player – Karolina Żurawska, a representative of Stadium Energa Gdańsk. Wonderful fans, great integration, sports competition and a fantastic atmosphere are the best summary and evaluation for the organizers. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Ostre słowa Morawieckiego pod adresem Zachodu. Polska polityka gospodarcza się radykalizuje

Premier Morawiecki skrytykował chronienie rynku transportowego przez Niemcy, korzystając z obecności na kongresie Joschki Fischera, byłego wicekanclerza Niemiec. Fot. Agencja Gazeta, Wikimedia

Mocne przesunięcie akcentów w polskiej dyplomacji gospodarczej odbyło się na oczach publiczności Kongresu w Sopocie. W spolegliwej i entuzjastycznej do tej pory opowieści ministrów gospodarki o inwestorach zagranicznych i współpracy z Zachodem pojawił się głos krytyki i zniecierpliwienia. Minister Morawiecki skrytykował zachowanie Niemiec wobec Polski, tuż przed wystąpieniem Joschki Fischera, byłego wicekanclerza Niemiec.

Mateusz Morawiecki, wicepremier i minister rozwoju, otworzył VI Europejski Kongres Finansowy w Sopocie. W jego wystąpieniu dały się poznać nowe akcenty. Premier skierował ostre słowa krytyki wobec unijnych, zachodnich partnerów. Oskarżył ich o zmianę reguł w trakcie gry, gdy tylko Polska zbuduje sobie w jakiejś dziedzinie przeważającą pozycję, jak transport ciężarowy, pojawiają się poważne administracyjne bariery, dodatkowo – czasem wspomagane przez samą Unię Europejską. – Jak pokazuje przykład rynku transportowego, w ciągu 12 lat staliśmy się istotnym graczem w tym segmencie. Jak tylko staliśmy się wiodącymi graczami, zaczęło

Stacja PKP w Sopocie. Fot. Marcin Ejsmont, Flickr

pojawiać się zjawisko chociażby ustalenia minimalnej płacy w Niemczech – mówił Morawiecki. Premier bez wątpienia posłużył się przykładem Niemiec, by wykorzystać obecność na kongresie Joschki Fischera, byłego wicekanclerza i szefa niemieckiej dyplomacji. Morawiecki w swoim wystąpieniu wysłał też mocny sygnał, że uważa, iż Polska wyczerpała już swoją ścieżkę w grupie państw rozwijających się. – Państwa emerging market zaczynają doganiać te drugie, tak jak np. Polska – podkreślił.

Z kolejnych wypowiedzi premiera można odczytać nowy obraz polskiej polityki gospodarczej. Wicepremier wypowiada się w sposób zdecydowany i dobiera wyraźnie mocniejsze słowa niż jego poprzednicy. W swoich wypowiedziach były szef BZ WBK mocno akcentuje znaczenie, jakie przypisuje posiadaniu dużych krajowych oszczędności. Krytykował „brak równowagi pomiędzy oszczędnościami, a konsumpcjonizmem i uzupełnianiem braków za granicą”. – Musimy się wewnętrznie nauczyć generować oszczędności – mówił. – W ostatnich latach historia nas niczego nie nauczyła – powiedział o polskiej gospodarce, która według niego – zmieni się na

bardziej niezależną. – Musimy mieć silną podmiotową politykę. Taką, która pozwoli nam realizować nasze własne cele. Temu ma służyć rządowy plan na rzecz odpowiedzialnego rozwoju – stwierdził.

Morawiecki już wcześniej w tym roku odniósł się do propozycji Komisji Europejskiej, by wyrównać wynagrodzenia pracowników oddelegowanych do innych krajów. Lokalne stawki dla polskich pracowników zniszczyłyby biznes wielu polskich firm, które zarabiają wysyłając tańszych polskich pracowników na krótkie projekty za granicą. – Swoboda świadczenia usług nie tak miała wyglądać, jak przystępowaliśmy do Unii Europejskiej – skomentował to Morawiecki w marcu w Londynie. Zapowiedzi tego kierunku były już sygnalizowane w przedstawionym w lutym „Planie Morawieckiego”, ocenianym zresztą przez ekspertów jako dość obiecujący. Wicepremier zapowiadał zwiększanie polskiego kapitału, polskie inwestycje oraz rozwój polskich innowacyjnych start–upów. – Pada oczywiście pytanie o jego wykonalność – powiedział wtedy prof. Orłowski w rozmowie z Inn:Poland. Zauważył, że do realizacji planu konieczny jest polski kapitał, a ten się zwiększa przez oszczędności. – Morawiecki nie powiedział ani słowa, jak chce zwiększać oszczędności Polaków, a to najtrudniejsza rzecz – podkreśla.

Janusz Piechociński, były minister gospodarki i szef PSL Fot. Flickr/ Piotr Drabik

To duża różnica w porównaniu do publicznych wypowiedzi poprzednich szefów resortu gospodarki, Włodzimierza Pawlaka czy Janusza Piechocińskiego. Ton ich wypowiedzi był zupełnie inny, Polska była chwalona za przyjazność i otwarcie w stosunku do kapitału zagranicznego. – Polska to kraj, który daje szanse zagranicznym inwestorom na sukces – mówił w 2011 roku wicepremier i minister gospodarki Waldemar Pawlak podczas konferencji „Inwestycje w Polsce. Inwestycje w sukces", przygotowanej przez PAIiIZ.

Rok temu minister Piechociński podkreślał radość z powodu uznania w oczach rynków zagranicznych, które odbiło się w dobrej pozycji Polski w raporcie firmy doradczej EY pt. "Atrakcyjność Inwestycyjna Europy". – To pokazuje, że firmy doceniają bardzo wysokie kwalifikacje naszych pracowników, łatwość prowadzenia biznesu w naszym kraju i stabilność gospodarczą. Mateusz Morawiecki jest prawdopodobnie pierwszym ministrem, który zwraca publicznie uwagę na brak równowagi między warunkami do rozwoju dla polskiego i zagranicznego biznesu. Wcześniej mówili o tym polscy przedsiębiorcy. Politycy trzymali się zupełnie innej linii. Na przykład Ryszard Florek, prezes i założyciel spółki Fakro, powiedział dwa lata temu w wywiadzie dla Gazety Wyborczej, że Polska potrzebuje dużych – i polskich firm i marek. Według niego, polskie firmy mają gorsze warunki do rozwoju i dbania o swoje innowacje niż inwestorzy zagraniczni, a „kraj stał się wielką montownią dla zachodnich koncernów”. Sopocka deklaracja ministra Morawieckiego to kolejny głos w prowadzonym niemal od wyborów – za pomocą mediów – dialogu pomiędzy rządem a międzynarodową publicznością. Im większy brak zaufania pokazują zagraniczni inwestorzy, tym ostrzejszą narrację wprowadza minister rozwoju.

Z a g ra n i c z n i i n w e s t o r z y g ł o s u j ą z a ś … n o g a m i . Financial Times zauważył, że wielcy gracze wycofują się z Polski, ponieważ nie podoba im się polityka rządu. Widać to mocno w polityce funduszu inwestycyjnego BlackRock. Aktywa zarządzanego przez niego funduszu iShares MSCI Poland Capped ET, spadły w 2 miesiące o ponad 16 proc. do 183 mln dol, a aktywa VanEck Vectors Poland ETF skurczyły się o 33 proc. Wtórują tej opinii ekonomiści z Forum Obywatelskiego Rozwoju, którzy, komentując ranking Moody's, stwierdzili, że Polska już dziś przyciąga mniej bezpośrednich inwestycji zagranicznych od innych państw regionu. Ich zdaniem, od wyborów prezydenckich inwestorzy zaczęli liczyć się z realizacją niebezpiecznych dla gospodarki postulatów PiS. ⎔

Autor: Aleksandra Ptak

VII Charytatywny Turniej Siatkówki Plażowej Branży Nieruchomości Komercyjnych Data / Date: 04.08.2016 Miejsce / Venue: Warszawa Organizator / Host: JLL

Tétris ogłasza konkurs architektoniczny Data / Date: 31.08.2016 Miejsce / Venue: Warszawa Organizator / Host: Tétris

Poland Business Run Data / Date: 04.09.2016 Miejsce / Venue: Polska Organizator / Host: Fundacja Jaśka Meli

Poza Horyzonty

Budowanie Trwałej Przewagi Konkurencyjnej Centrum Usług Data / Date: 08.09.2016 Miejsce / Venue: Warszawa Organizator / Host: 4 Results

Calendar of events

Kalendarium

Supply Chain Sectors „Łańcuchy dostaw ukryte w sektorach” Data / Date: 20.09.2016 Miejsce / Venue: Warszawa Organizator / Host: Wydawnictwo Eurologistics

Shared Services Centers Conference – 2016 Data / Date: 22 - 23.09.2016 Miejsce / Venue: Barcelona Organizator / Host: Axiom Groupe

VI Targi Biznes Expo Data / Date: 10 - 12.10.2016 Miejsce / Venue: Katowice Organizator / Host: Proarte Media

Baltic Strategic Shared Services Conference Data / Date: 12 - 14.10.2016 Miejsce / Venue: Wilno Organizator / Host: Connect Minds Kft

Ciekawostki Did you know?

Zatrudnienie w branży BSS pod koniec roku 2015 w Polsce – PAIiIZ

193 500 Tyle firm korzysta z wynajmu długoterminowego samochodów w sektorze MŚP – Instytut Keralla dla Carefleet S.A.

Employment in BSS industry in Poland in 2015 – Invest in Poland Agency

18% Number of SME companies using long term car lease services – Kerall Institute for Carefleet S.A.

OutsourcingPortal.eu jako medium, w którym w roku 2015 pojawiło się najwięcej publikacji dotyczących call center – raport PRESS SERVICE za: publicrelations.pl

Nr 1 / No 1 Tylu Polaków aktywnie używa bankowości internetowej – Deloitte

OutsourcingPortal.eu as the web platform with the biggest number of call center publications in 2015 – PRESS SERVICE Report on publicrelations.pl

14 mln Number of Poles actively using internet banking services – Deloitte

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Newsletter

NajĹ&#x203A;wieĹźsze informacje o Outsourcingu w Twojej skrzynce pocztowej www.outsourcingportal.pl

Prezentacja firm członkowskich klubu:

Lokale handlowo-usługowe, biurowe oraz magazyny logistyczne szyte na miarę DL Invest Group od ponad 10 lat zarządza portfolio nieruchomości www.dlinvest.pl

komercyjnych, w których poszczególne powierzchnie dostosowywane są do potrzeb Najemców raz trendów panujących na rynku. Wspólnie z dobrze rozpoznawalnymi markami, a także lokalnymi najemcami tworzymy centra cieszące się powodzeniem wśród lokalnej społeczności.

1. Centra handlowe typu „Retail Park” o powierzchni od 3 000 – 10 000 GLA z zapewnieniem doskonałej lokalizacji oraz infrastruktury. 2. Centra biurowe, których zasadniczą ideą jest tworzenie obiektów łączących powierzchnie biurową z powierzchnią handlowo-usługową w ramach jednego centrum. 3. Centra logistyczne, które realizowane są zgodnie z ideą tworzenia największych regionalnych centr logistyczno-magazynowych.

Zasadniczym założeniem inwestycji prowadzonych w ramach DL Invest Group jest tworzenie stałej wartości budowanej w oparciu o doskonale zlokalizowane i funkcjonujące nieruchomości komercyjne z uwzględnieniem, społecznej

odpowiedzialności w zakresie kreowania otoczenia w ramach realizowanej inwestycji. Realizowane przez Nas projekty pozostają Naszą własnością i są przez Nas zarządzane w ramach istniejącego portfolio nieruchomości komercyjnych. W ramach działalności inwestycyjnej DL Invest Group gwarantujemy najwyższą jakość i bezpieczeństwo każdej inwestycji realizowanej na zasadach długoletniej strategii inwestycyjnej, opartej na zdywersyfikowanym portfolio oraz stabilnym wzroście wartości aktywów obejmujących blisko 2.000.000 metrów kwadratowych nieruchomości, które podlegają ciągłemu rozwojowi celem podniesienia jakości i wartości poszczególnych projektów. ⎔

Tailor-made premises for retail and service, office and warehouse

DL Invest Group for over 10 years is managing the commercial real estate portfolio, in which individual premises are adapted to the needs of tenants and trends in the market. Together with a well recognizable brands as well as local tenants we create centers as a very successful among the local community. 1. Shopping Centers in the form of "Retail Park” with an area of 3,000 – 10,000 GLA with providing an excellent location and infrastructure. 2. Office Centers, where the idea is to create in the largest urban centers the office space combined with the retail and service space in frames of one center. 3. Logistic Centers, which are implemented in accordance with the idea of creating the region's largest logistic centers. The primary investment assumption under the DL Invest Group is to create a constant value built on the basis of well-located and well-operating commercial real estate,

including corporate social responsibility in terms of creating the environment within the framework of the investment. Our projects are our property and managed by us within the existing portfolio of commercial real estate.

DL Invest Group strategy is carried out under the following assumptions, which aim is to guarantee the highest quality and safety of every investment made on the principles of long-term investment strategy, based on a diversified portfolio and a stable increase in the value of assets covering nearly 2 million square meters of real estate, which are subject to continuous development in order to increase the quality and value of individual projects ⎔

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Aktualności, Artykuły, Raporty

Nieograniczony bezpłatny dostęp do publikacji na temat Outsourcingu www.outsourcingportal.pl

FUTURES REPORT I KOALICJA INTERNATIONAL ETHICS STANDARD Wiktor Doktór, Prezes dyskusji był projekt badań przeprowadzonych w 19 krajach, na podstawie których z Maartenem powstał raport „Nasz zmieniający się Vermeulenem, Regionalnym świat”. W oparciu o ten dokument zidentyDyrektorem Zarządzającym RICS fikowaliśmy sześć kierunków działań, które w Europie, Rosji podejmiemy i już podjęliśmy w bliskiej i krajach WNP o najnowszych współpracy z przedstawicielami branży i członkami naszej organizacji. Uznajemy inicjatywach RICS te działania za kluczowe dla pomyślnego rozwoju sektora budownictwa i nieruchomości oraz związanych z nim profesjonalistów, aby Wiktor Doktór: Mam przyjemność rozmawiać z Maartemogli z sukcesem odpowiedzieć na potrzeby „naszego zmienem Vermeulenem – Regionalnym dyrektorem zarządzaniającego się świata”. jącym RICS w Europie, Rosji i krajach WNP. Pierwszy kierunek działań związany jest z etycznym poMaarten, witamy w Polsce! Czy możesz nam opowiedzieć stępowaniem. Jesteśmy przekonani, że etyka powinna być w kilku słowach o RICS i o celu Twojej wizyty? w sercu każdego naszego działania i działań naszych członMaarten Vermeulen: RICS jest organizacją non-profit ków. To przekonanie idzie w parze z tym, w jaki sposób zrzeszającą ponad 118 tys. członków na świecie, działającą postrzegają nas i oceniają nasi partnerzy: jako organizację, w kierunku wzmocnienia etyki i zwiększenia przejrzystoktóra walczy o bardziej etyczne i profesjonalne postępowanie ści globalnego sektora gruntów, budownictwa i nieruchomości. w sektorze gruntów, budownictwa i nieruchomości na świePowodem mojej wizyty w Polsce jest przede wszystkim precie i która osiąga w tym sukces, mimo, że wciąż jest jeszcze zentacja naszego raportu „Zmieniający się świat” ale również sporo do zrobienia. spotkania z kluczowymi dla RICS organizacjami i partnerami, z którymi rozmawiamy na temat wspólnych możliwoDrugi obszar działań dotyczy „Wygranej wojny o talenty”. ści w szczególności w zakresie upowszechnienia i implemenTym, co możemy zaobserwować, szczególnie w Europie, tacji międzynarodowych standardów. jest problem starzejącej się populacji i pytanie, które się samo nasuwa brzmi: jak sobie z tym poradzimy? Kto będzie WD: Wspominałeś o raporcie. Czym jest raport RICS wykonywał pracę, jeśli zabraknie pracowników albo ograniFutures? czone zostaną ich zasoby? Tym, co pogarsza całą sytuację, jest MV: RICS Futures to bardzo interesujący raport. Mniej więcej wizerunek sektora, który w ostatnim czasie nie jest szczególtrzy lata temu dyskutowaliśmy wewnętrznie o tym, że dotychnie dobry. Rezultatem tego jest słabnące zainteresowanie czas nie oceniliśmy jeszcze wpływu globalnych trendów i kiemłodych talentów pracą w sektorze budownictwa i nierurunków rozwoju na sektor budownictwa i nieruchomości, chomości. Co zamierzamy uczynić, aby sektor gruntów, z jednej strony i naszych członków, z drugiej. Rezultatem tej Pro Progressio rozmawia

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Wykres 1. Populacja miast w 1990, 2014, 2030

Miasta od 500,000 do 1 miliona mieszkańców

1.1mld

Miasta od 1 do 5 milionów mieszkańców

1.0mld

Miasta od 5 do 10 milionów mieszkańców

0.9mld

Aglomeracje powyżej 10 milionów mieszkańców

0.8mld 0.7mld 0.6mld 0.5mld 0.4mld 0.3mld 0.2mld 0.1mld 0

294

miasta

Źródło: UN DESA

239

miast

525

miast

417

miast

1990

miasta

miast

2014

budownictwa i nieruchomości na powrót stał się atrakcyjny dla młodych ludzi i aby preferowali go ponad innymi?

Trzeci kierunek działań to „Big data i nowe technologie”. Jasnym jest, że nasi członkowie obawiają się zmian i innowacji, w szczególności gdy chodzi o nowe technologie. Big data i nowe technologie coraz bardziej nabierają na znaczeniu szczególnie w sektorze nieruchomości. Nie możemy tego ignorować i my, jako RICS, musimy dawać naszym członkom wskazówki i pokazywać im, jaki wpływ mogą i będą miały nowe technologie na ich zawód i rynek oraz jakie mogą mieć z tego korzyści. Kolejny temat to „Inteligentne i zrównoważone miasta”, w ślad za trendem postępującej urbanizacji. Ludzie, szczególnie młodzi, nie chcą już dłużej żyć na obszarach wiejskich i przenoszą się coraz częściej do miast, aby w nich rozpocząć swoje nowe życie. W rezultacie potrzebujemy coraz więcej domów, więcej infrastruktury. Wszyscy ci ludzie potrzebują także jedzenia, wody etc. Jak sprawić, że nasze miasta będą w stanie zaspokoić te wszystkie potrzeby w zrównoważony i inteligentny sposób? Innymi słowy, musimy sobie zadawać bardzo dużo pytań, aby upewnić się, że proces urbanizacji przebiega pomyślnie. Punktem działania numer pięć, w ramach raportu RICS, jest wspieranie naszych członków w poszukiwaniu nowych możliwości. W przeszłości głównym tematem naszych rozmów były nieruchomości. Dziś wciąż są tematem numer

731

miast

558

miast

2030

jeden, ale naszą uwagę kierujemy również w stronę innych obszarów i sektorów rynku, takich jak np. infrastruktura.

Sektor infrastruktury w skali międzynarodowej kryje w sobie bardzo wiele możliwości i mimo, że różni się od sektora nieruchomości, istnieje między nimi cały szereg podobieństw, które sprawiają, że może to być bardzo interesujący obszar do lepszego poznania i eksploatacji przez profesjonalistów RICS.

Ostatni punkt w naszym dokumencie dotyczy „Przywództwa”. Oceniając to, co dzieje się dzisiaj na świecie, możemy powiedzieć, że staje się on coraz mniejszy, bardziej globalny. Kierunki, w jakich się rozwija i kluczowe trendy, każdego dnia nabierają coraz większego tempa. Rosną także napięcia geopolityczne i wszystko to przekłada się na większą kompleksowość i niepewność jutra. Tym samym, stoimy dziś przed absolutną koniecznością zidentyfikowania przywódców: ludzi z wizją, którzy będą w stanie poprowadzić sektor we właściwym kierunku.

WD: Kilka miesięcy temu RICS zapoczątkował bardzo ciekawą inicjatywę – Koalicję na rzecz Międzynarodowych Standardów Etycznych (IESC). Czy możesz powiedzieć coś więcej o tym wspaniałym projekcie? Czym jest i kto jest członkiem koalicji? MV: Koalicja na rzecz Międzynarodowych Standardów Etycznych nie jest wyłączną inicjatywą RICS ale kilku organizacji pracujących razem na rzecz rozwoju

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

artości a, w iz yk

ło rzysz ściow ep

Techn ol

Myśle ni

Sieć k on

Przywód z

7 ﬁlarów RICS'a

rdów da

ności i wielo jęt

an how ie stan ac

Nowe um ie

Zrównow

rozwój ony aż

tów tak

innych nie

sp o i in irowa tw

ia og

WD: To nasuwa mi na myśl kolejne pytanie ponieważ IESC to nie tylko koalicja. Istnieje również Międzynarodowy Standard Etyczny. Czym jest ten standard i dlaczego został wprowadzony? MV: Międzynarodowy Standard Etyczny to efekt prac międzynarodowej koalicji. Jak sygnalizowałem powyżej: gdy uznamy jakiś standard za ważny w skali globalnej, zawsze tworzymy wokół niego koalicję organizacji. Międzynarodowy Standard Etyczny, który stanowi teraz element publicznych konsultacji, opisuje dziesięć punktów, do których ludzie i organizacje się zobowiązują, aby prowadzony lokalnie i ponad granicami biznes był bardziej uczciwy i budził więcej zaufania. I mimo, że sam Standard dotyczy tylko dziesięciu punktów, jest

niezwykle złożoną kwestią, ponieważ interpretacja tego Standardu jest bardzo często inna w poszczególnych miejscach na świecie. To oznacza, że musimy o tym rozmawiać i dążyć do zwiększenia świadomości potencjalnych różnic oraz tego, jak sobie z nimi poradzić.

aniowość zad

międzynarodowego zestawu standardów w obszarze etyki tak, jak to się dzieje w innych kluczowych obszarach rynku. Mimo, że liczba członków RICS sięga dziś ponad 118 tys. profesjonalistów na całym świecie, nie jesteśmy wciąż wystarczająco dużą organizacją, aby wprowadzić te ważne standardy samodzielnie i w tym zakresie współpracujemy na przykład z Bankiem Światowym, ONZ, kluczowymi globalnymi dostawcami usług i niezliczoną liczbą ludzi, którzy dążą do tego, aby etyka stała się obowiązującym standardem. Uzasadnieniem dla rozwoju wszystkich międzynarodowych standardów jest brak spójności, jaki obserwujemy między poszczególnymi rynkami na świecie. Spójrzmy np. na przepływ międzynarodowego kapitału, który każdego dnia rośnie w siłę: inwestorzy z Europy idą do Azji, inwestorzy z Azji kierują się w stronę Europy i jednocześnie inwestują w USA. Ale ci sami inwestorzy nie mogą porównywać „jabłek do jabłek” tylko dlatego, że sposób, w jaki wyceniamy, czy dokonujemy pomiaru nieruchomości, jak również sposób prowadzenia biznesu, jest inny w zależności od kraju czy kontynentu. Rezultatem tego jest jasna potrzeba większej spójności i transparentności rynku w szczególności, gdy mówimy o jedności biznesu z etyką. I jak podkreśliłem wcześniej, RICS postrzega etykę jako sedno wszystkiego, co czynimy jako organizacja i co czynią nasi członkowie. Tym samym przyjęliśmy na siebie odpowiedzialność katalizowania dyskusji o etyce oraz budowania świadomości i zrozumienia dla podobieństw i różnic w tym obszarze ponad granicami.

WD: Skupmy się teraz na Polsce. Jak wygląda polski rynek nieruchomości w porównaniu do innych krajów w Europie, Rosji i krajów WNP? W jakim kierunku będzie się rozwijał? MV: Powinienem być w mojej ocenie bardzo ostrożny, gdyż nie działam już aktywnie jako inwestor, a zatem moja wiedza w tym zakresie jest relatywnie ograniczona. Tym niemniej chętnie podzielę się moim spojrzeniem: w przeszłości bywałem w Polsce wiele razy z powodu inwestycji. Ogólnie rzecz biorąc uważam, że inwestorzy postrzegają Polskę jako bramę do Europy Środkowo-Wschodniej. Polska jest jednym z najbardziej rozwiniętych krajów w regionie CEE i, tym samym, atrakcyjnym celem do inwestowania. Także jeśli spojrzymy na raporty dotyczące trendów długookresowych – Polska zawsze była tym krajem, o którym ludzie mówili: „musisz tam iść, postaraj się zrobić tam biznes a zarobisz pieniądze”. To powiedziawszy, nie mogę nie wspomnieć jednak także o tym, że coraz więcej inwestorów niepokoi się o sytuację polityczną w Polsce. Niepokoją się, ponieważ nie wiedzą, co przyniesie przyszłość. Jeśli jest coś, czego nie lubią inwestorzy, to niepewność, a tej, niestety, doświadcza aktualnie polski rynek.

WD: Dziękuję, Maarten, za Twój czas i podzielenie się z nami Twoimi opiniami i cennymi komentarzami. Trzymamy kciuki za szybką i szeroko zakrojoną implementację IES oraz za rozwój innych aktywności RICS. MV: Ja również bardzo dziękuję. ⎔

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

FUTURES REPORT AND INTERNATIONAL ETHICS STANDARD COALITION Wiktor Doktór, The CEO of Pro Progressio talks to Maarten Vermeulen, RICS Regional Managing Director RICS for Europe, Russia and CIS Countries who presents newest RICS initiatives

Wiktor Doktór: We have a pleasure to talk to Mr. Maarten Vermeulen – Regional Managing Director for RICS in for Europe, Russia and CIS. Maarten welcome to Poland! It is great to have you here. Can you tell us in a few words about RICS and the purpose of your visit? Maarten Vermeulen: RICS is a non-profit organization working globally with over 118,000 professional members and what we try to achieve is to make the land, property and construction sector globally more professional, transparent and ethical. The reason for me visiting Poland these days is, first of all, to present our research report ‘Our changing World’, but also to meet people that are relevant for us, our stakeholders, with whom we want to discuss the opportunities for what we try to achieve: in particular, the promotion and adoption of International Standards. WD: You mentioned your research. What is the RICS Futures Report? MV: The RICS Futures Report is a very interesting research report. About three years ago, we discussed internally that we didn’t assess the impact of global trends and developments on the built environment on the one hand and on our professional members on the other hand. The result was a research project in over 19 countries that has led to the

report ‘Our changing world’. On the basis of this report we have identified six actions that we will start and have started in close cooperation with the industry and our professional members. We consider these actions key for a successful development of the built environment as well as for the profession to successfully respond to ‘Our changing world’.

The first action relates to ethical behaviour. We feel that ethics should be at the heart of everything we and our professional members do. This also ties in with how our stakeholders in general see and value us: an organization that strives for more professional and ethical behaviour in the land, property and construction sector worldwide and that is successful in doing so; although there is still a lot of work to do.

The second action is about ‘Winning the war for talent’. What you can see, in Europe in particular, is that we are being confronted with an aging population and the question that follows from this is: how are we going to deal with that? Who is going to do the work if there is no or a limited workforce? And what makes things even worse is that the image of the sector is not particularly good, resulting in young talent not being very interested anymore in working in the built environment sector. So, what are we going to do to make the sector more attractive again, so that younger people give

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

There are many opportunities in the infrastructure sector internationally, and although the property sector is different from the infrastructure sector, there are also many similarities and therefore an interesting sector to be further explored.

preference to the land, property and construction sectors over other sectors to work in.

Third on the agenda is ‘Big Data and new technologies’. It is very clear that our professional members are afraid of change and innovation, in particular when it comes to new technologies. Big data and new technologies become more and more important in general, but in the property sector in particular. Therefore we can’t ignore what is going on and we, as RICS, need to give guidance and show to our professional members what the impact can and will be going forward and how they can benefit from that.

The last point is ‘Leadership’. If you assess what is happening in the world, then you can say that the world has become much smaller, more global. Developments and trends are going faster every day. Geopolitical tensions increase, and all this creates more complexity and uncertainty. Therefore it is absolutely necessary for the sector to identify leaders: people with a vision that can steer the sector in the right direction.

Another topic is ‘Smart and Sustainable Cities’, following from the trend of urbanisation. People, in particular young people, don’t want to live on the countryside anymore and therefore are moving towards cities to start a life over there. But, as a result, more houses are needed, more infrastructure, all those people need food and water et cetera. How do we make sure that cities can provide for that in a sustainable and smart way. In other words we have to think about a lot of questions to make sure that urbanization works out successfully.

WD: RICS has started the very interesting initiative few months ago – The International Ethics Standard Coalition. Can you share some more information about this great project, please? What is it and who are the members of the Coalition? MV: The International Ethics Standard Coalition is not only an initiative of RICS, but of several organisations working together to develop an international set of standards in this field as we are also doing in other areas.

Action point number five in the report is about helping our members to find new opportunities. In the past we always talked about real estate. Today it is still about real estate, but also about other areas or sectors, such as infrastructure.

Although we have a membership of over 118,000 professionals worldwide, we are still not big enough to implement those important standards on our own and in

Figure 1. City populations 1990, 2014, 2030 1.1bn

Source: UN DESA

1.0bn Cities of 500,000 to 1 million

0.9bn

Cities of 1 to 5 million

0.8bn

Cities of 5 to 10 million

0.7bn

Megacities of over 10 million

0.6bn 0.5bn 0.4bn 0.3bn 0.2bn 0.1bn 0

294 cities

239 cities

1990

cities

525 cities

417 cities

cities

731 cities

2014 OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

558 cities

cities

2030

cities

Resulting from this is a clear need for more consistency and transparency, in particular when it comes to business integrity and ethical behaviour. And as I said before RICS sees ethics as the core of everything we and our professional members do. Therefore we have the responsibility to facilitate and catalyse the discussion about this topic and to create awareness and understanding of similarities and differences cross-border.

this case for example, we are working together with the World Bank, the United Nations, with major global service providers and many people that have a clear interest in ethics being standardized.

The rationale behind basically all the International Standards, is that we see a lot of inconsistency across the globe. If you look for example at international property investment cash flows, they increase every day: European investors go to Asia, Asians investors go to Europe and are also investing in the US. But these investors can’t compare ‘apples with apples’, simply because the way properties are being valued or measured are not the same and also how business is being done is not the same in every country or continent.

WD: This actually brings me to another question. Because IESC is not everything what was launched. There is also International Ethics Standard itself. What is this standard about and why was it implemented? MV: The International Ethics Standard is a product of the coalition. As I have said before: we always form a coalition of organizations around standards that we feel are important globally. The International Ethics Standard is now part of a public consultation process and describes ten points people and organizations have to commit to, so that doing business locally and cross-border becomes more honest and trustworthy.

And although the Standard itself is only about ten points, there is a whole world behind them, because the interpretation of this Standard is most likely not the same everywhere in the world. This means that we have to discuss them and raise awareness about potential differences and how we can tackle those.

WD: Let’s focus a little bit on Poland. How does Polish Real Estate market look like comparing to other Countries in Europe, Russia and CIS? What are your thoughts of its future development? MV: I have to be careful since I don’t operate as an investor anymore, so my knowledge is relatively speaking limited. Nonetheless, happy to share my views: I have been many times to Poland for investments in the past. In general, I think investors see Poland as the gateway to Central and Eastern Europe. Poland is one of the most developed Countries in CEE and therefore attractive to invest in. Also if you look at longer term trends reports – Poland was always one of the countries of which people said ‘you have to go there, do your business and you will make money’. Having said that, and I can’t hide away from that, is that more and more investors are worried about the political situation in Poland. Because they don’t know what it is going to bring to them. If there is one thing that investors don’t like, then it’s uncertainty and unfortunately that is what the Polish market is currently facing.

WD: Thank you for your time and sharing with all of us all your opinions and comments. We’ll keep our fingers crossed for fast and wide implementation of IES and development of other RICS initiatives. MV: Thank you very much. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

PRO PROGRESSIO BUSINESS TALKS – PAUL JASNIACH Z PwC WYJAŚNIA CZYM JEST RPA? Wiktor Doktór Pro Progressio

Wiktor Doktór: RPA – kolejne magiczne trzy litery ze świata biznesu. Do tej pory używaliśmy skrótów BPO, SSC, ITO, SLA, KPI i wielu innych. Co oznacza RPA? Paul Jasniach: (śmiech), ma ono szczególne znaczenie. Ujmę to następująco: znaczenie akronimu jest zrozumiałe jeśli wiemy co za nim stoi. Jest to istotne pytanie, mając na względzie zrozumienie pojęcia RPA określające Robotic Process Automation, czyli robotykę. Na myśli mam to, że automatyzacja procesów nie jest zjawiskiem nowym. Jest ona stosowana obecnie lecz zazwyczaj jest spostrzegana jako automatyzowanie, czyli działania zachodzące poza procesami. Natomiast robotyka dotyczy zasadniczych elementów procesów. Robotyka zakłada naśladowanie działań człowieka oraz realizację procesów w sposób, w jaki każdy z nas by je wykonał. Czyli chodzi o mechaniczny sposób ich wykonywania. Stąd wzięło się pojęcie robotyki, czyli RPA.

WD: Dziękuję za to wprowadzenie. Z robotyką kojarzą nam się zazwyczaj androidy lub inne maszyny. Jednak, w tym przypadku mamy do czynienia raczej ze sztuczną inteligencją oraz oprogramowaniem. PJ: Tak, to prawda. Robotyka i automatyka nie są niczym nowym w przemyśle. W tym przypadku chodzi o oprogramowanie. Oprogramowanie, które można odpowiednio ukierunkować do wykonywania określonych zadań i działań. Automatyzacja obejmuje wiele różnych segmentów, takich jak roboty zadaniowe, roboty inteligentne, przetwarzanie języka naturalnego czy też sztuczna inteligencja.

W tym przypadku powinniśmy skupić się na robotyce wykorzystywanej do realizacji zadań w ramach danego procesu. Temat sztucznej inteligencji zostawmy na inną rozmowę.

WD: Jeśli poproszono by Pana o naszkicowanie mapy świata pod kątem zastosowania robotyki, jak by ona wyglądała? Gdzie robotyka jest najpopularniejsza, a gdzie nie została jeszcze odkryta? Czy można powiedzieć, że przykładowo 50% centrów operacyjnych w Stanach Zjednoczonych wykorzystuje robotykę, a w Indiach odsetek ten jest znacznie mniejszy lub większy? PJ: Oczywiście liderem są Stany Zjednoczone. Robotyka jest również wdrażana w Europie oraz Australii. Na poziomie globalnym interesujące jest przyjrzenie się, skąd wywodzi się dana technologia. Platformy RPA odnoszące duże sukcesy zostały stworzone przez ludzi z Doliny Krzemowej, banku angielskiego oraz uniwersytetu z zachodniego wybrzeża Stanów. Natomiast firmy z sektora finansowego i logistycznego, które zastosowały takie rozwiązania są liderami w swoich dziedzinach. WD: Każda wzmianka o robotyce lub automatyzacji wywołuje obawy pracowników związane z utratą pracy. Czy naprawdę mają się oni czego obawiać? PJ: Czy na robotykę należy spojrzeć jako na narzędzie obniżania kosztów, czy też przez pryzmat utraty pracy? Nie. Bez wątpienia zmieni się charakter pracy. Menedżer będzie zarządzać ludźmi i robotami. Pracownicy będą tworzyć procesy zautomatyzowane. Oczywiście, każda zmiana powoduje nerwowość. Skutki tych

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Paul Jasniach PwC Australia

zmian należy uwzględnić angażując swoich pracowników w ten proces oraz przekazując wystarczające informacje, dzięki którym zarówno przedsiębiorstwa, jak i ludzie zrozumieją koncepcję RPA oraz oferowane przez nią możliwości. Oprócz aspektu finansowego, robotyka zwiększa wydajność pracy w organizacji. Zapewnia efektywniejsze świadczenie usług na wielu rynkach i dla wielu klientów, możliwość pracy 24 godziny na dobę oraz raportowanie i analizy, które dotychczas były zbyt czasochłonne i kosztowne. Moim zdaniem, kluczowym przesłaniem robotyki jest stwierdzenie, że tak – zmieni się charakter pracy.

WD: Przygotowałem dla Pana krótkie zadanie. Proszę wymienić 5 kluczowych działań w firmie, która planuje wdrożyć RPA. PJ: Pewnie.

Nr 1 – Porozmawiaj ze mną .... Podam Ci mój numer telefonu (śmiech). Ale tak na poważnie, należy robotykę pojąć i zrozumieć. I tu również jest nasza rola.

Nr 2 – Jak już zrozumiemy, czym jest robotyka, musimy się zastanowić, gdzie możemy ją zastosować – czy w procesach wykonywanych manualnie, powtarzalnych, czy różnych procesów, na nowych rynkach czy też w zadaniach, których nie mogliśmy zrealizować ze względu na wysoki współczynnik błędów, brak kontroli, itp. Nr 3 – Zaangażowane działu IT. RPA to zaawansowana technologia dla biznesu. Można z niej korzystać z poziomu komputera. Jednakże, bez pomocy działu

IT nie będzie można korzystać w pełni z jej dobrodziejstwa.

Nr 4 – Wykorzystuj robotykę. Po dość krótkim czasie zauważyliśmy, że według wielu organizacji koncepcja robotyki była zbyt piękna, aby mogła być prawdziwa. Skuteczność robotyki można zweryfikować na podstawie jednego lub dwóch procesów, a uzyskane korzyści stanowią bazę do jej dalszego wdrażania.

I nr 5 – zacznij myśleć o robotyce strategicznie. Zastanów się nad wdrożeniem robotyki do każdej czynności, którą wykonujesz. Wyobraź sobie, że robotyka stanowi przyczółek do inteligentnej automatyzacji, sztucznej inteligencji, itp.

WD: I ostatnie, lecz nie mniej ważne pytanie. Jak szybki rozwój robotyki przewiduje Pan w następnych 5 latach? PJ: Myślę, że robotyka będzie rozwijać się bardzo szybko. Przez ostatnich 12 miesięcy można było zaobserwować jej ogromną popularność i równie duży rozwój. Nie ma dnia, aby nie proszono mnie o informacje dotyczące robotyki, zaprezentowanie koncepcji tego zjawiska lub przedstawienie jej możliwości. Z rozmów z dostawcami rozwiązań z dziedziny robotyki wynika, że kontynuują oni pracę nad dalszym rozwojem automatyzacji i automatyzacji inteligentnej. Oznacza to, że robotyka będzie się rozwijać wraz ze wzrostem popytu na takie rozwiązanie.

WD: Dziekuję za rozmowę. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Wiktor Doktór Pro Progressio

PRO PROGRESSIO BUSINESS TALKS – PAUL JASNIACH FROM PwC EXPLAINS WHAT RPA REALLY IS? Wiktor Doktór: RPA, another magical three letters in business world. We are so far used to BPO, SSC, ITO, SLA, KPI and many others. What stands behind RPA? Paul Jasniach: (laughing), it is amazing. Well I will put it this way, you know something has made it when it's known by its acronym. But it is actually an important question, in understanding what RPA, meaning Robotic Process Automation is. And what I mean by that is, process automation is not new. Automation exists today, but it usually has meant getting in behind systems, to automate. Whereas RPA sits on top of core systems, emulating human behaviour, performing processes just like you and I would, so it is robotic in nature. Hence why RPA.

WD: Thank you for this introduction. With robotics we usually connect some androids or other

machines, but in this case it is rather artificial intelligence and software solutions – isn’t it? PJ: Yes, you’re right, the robotics and automation is not new in many industries, in this case we are talking about software. Software that you train and programme to perform tasks and activities. Within automation there are many different elements from task robots, iq robots, natural language processing, AI. But I think a good place to start is at robotic process automation used to undertake process tasks. Let’s save AI for another interview.

WD: If you were to draw a global map of RPA, how would it look like? Where RPA is implemented the most and where it is not discovered yet? Is it possible to say for example that in United States 50% of operation centres use some of the RPA and in India much less or much more?

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Paul Jasniach PwC Australia

PJ: Without a doubt the US is leading. However, there is strong activity in Europe and Australia also. An interesting way to look globally is where the technology has come from, so you have a mix of Silicon Valley, a UK bank and an east coast university all who have created very successful RPA platforms, and industries where it has been implemented with financial services and logistics companies certainly ahead of the curve.

WD: Whenever we talk about robotics or automation people are afraid of losing jobs. Is it really a risk? PJ: It's important to look at robotics not just purely as a cost play. Jobs out. No, jobs will change there is no doubt about that. Managers will now manage staff and bots. Staff will build processes with automation built in. Anytime there is change, people get nervous. So that is certainly something that needs to be taken into consideration, engaging your people and making sure the organisation and people understand the changes and the opportunities. However, beyond cost, robotics creates opportunities for organisations to do more. Being able to serve multiple markets and customers better, being able to work around the clock, and being able to undertake reporting and analytics, where it just would have been too time consuming and expensive to do so. So I think the key message is – jobs will change.

WD: Let’s make a short exercise. What are the 5 critical steps company should make to implement RPA? PJ: Sure...

Number 1 – Speak to me ... I will provide my phone number (laughing). But seriously firstly, learn and understand what it is and what it is not. And of course we have a role in that.

Number 2 – Once you understand, have a think where you could implement RPA – manual, repetitive, multiple systems, new markets, tasks we haven't been able to do, high error rates, missing controls etc.

Number 3 – Get the IT department on board. RPA is a business led technology, you can implement it on a desktop if you want, but to really get the most out of it, get your IT department bought in.

Number 4 – Try it. We quickly found that many organisations just thought this just sounds too good to be true. Undertake a proof of concept, on one or two processes to prove the benefits. from there you can build.

Finally, Number 5 – Start to think about RPA strategically. Think about it in everything you do. Think RPA as the beach head into more intelligent automation, AI, etc.

WD: Last question, but not the least. In your opinion – how fast, do you think, the RPA will grow in next 5 years? PJ: I think extremely fast. The growth and interest in the last 12 months has been enormous. Not a day goes by now where I am not being asked about, demonstrating or seeing opportunities for RPA. And as I speak to RPA providers, I know that they are continuing to develop automation and intelligent automation, so as uptake is growing, the capability of the technology is continuing to advance. WD: Thank you very much. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Marcin Łukasik Sales Manager

Polska jest jedną z kluczowych destynacji outsourcingowych w Europie, a badania wskazują, że jej rola w najbliższych latach, jeszcze wzrośnie. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych, gdy idea outsourcingu dopiero raczkowała, call center były jednymi z pierwszych i najszybciej rozwijających się firm w tej branży. Obecnie sektor zatrudnia ponad 100 000 pracowników w 213 biurach na terenie całego kraju. Ale czy ta dziedzina outsourcingu - jedna z pierwszych w branży będzie też pierwszą, która zniknie z rynku?

becny obraz rynku call center tworzy 147 firm outsourcingowych, które skupiają ponad 24 000 stanowisk. Branża notuje stały rozwój od drugiej połowy lat dziewięćdziesiątych, gdy pierwsze call center zaczęły pojawiać się na biznesowym horyzoncie. Podczas gdy lata dziewięćdziesiąte były okresem niemowlęcym branży call center w Polsce, outsourcingowe call center w Wielkiej Brytanii i USA były w szczytowym okresie swojego rozwoju. Dzięki temu zdefiniowały standardy dla całej branży, a te w dużej mierze zostały zaadoptowane w Polsce. Obecnie rynek call center w Wielkiej Brytanii to 5840 call center i ponad 734 000 stanowisk. Można zatem bezpiecznie przyjąć, że trendy obserwowane na tamtejszym rynku, mogą przynajmniej w części, być przełożone na rynek polski, choć z uwzględnieniem specyficznym wymagań lokalnych.

Przeciętne call center w Polsce posiada 166 stanowisk, ale w rzeczywistości 60% ze wspomnianych 24 000 miejsc, jest w posiadaniu 10 największych firm. Branża notuje stały rozwój, który co prawda zwolnił nieco w trakcie kryzysu finansowego z 2008 r., lecz podobnie do całej polskiej gospodarki, nie odnotował znacznego regresu, jak miało to miejsce w przypadku rynku brytyjskiego. Z racji swojej natury, outsourcing jest bardzo elastyczny i łatwo dopasowuje się do uwarunkowań makroekonomicznych, ponieważ pozwala na relatywne dopasowanie do istniejących warunków, poprzez współpracę z tymi branżami, które zostały w mniejszym stopniu dotknięte przez czynniki zewnętrzne. Na przykład, pomiędzy rokiem 2014 a 2015 liczba outsourcingowych call center wzrosła z 131 do 147. W ciągu tylko jednego roku przybyło 200 stanowisk. Ponadto 70% call

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Prognoza dla polskiego rynku center zadeklarowało wzrost liczby stanowisk w bieżącym roku. Daje się również zauważyć trend dążący do łączenia spółek. W ostatnich 6 miesiącach byliśmy świadkami połączenia i przejęcia dwóch kluczowych firm z rynku, z których jedna była pionierem usług outsourcingowych w Polsce. Łącznie obie firmy dysponowały ponad 1500 stanowiskami. Można spodziewać się, że trend utrzyma się w nadchodzących latach. Jest również prawdopodobne, iż udział zagranicznego kapitału będzie rósł z uwagi na prominentną rolę Polski jako centrum usług BPO w Europie. W bardziej odległej perspektywie czasowej można również przyjąć, że polskie firmy również rozpoczną ekspansję poza terytorium kraju. Obecnie ta tendencja nie jest jeszcze widoczna, ale jest to logiczne i konieczne posunięcie. Możliwe kierunki ekspansji obejmą najprawdopodobniej Europę Środkową i Wschodnią. Już teraz zagraniczni inwestorzy i klienci szukają partnerów, którzy są w stanie zapewnić obsługę wszystkich języków z regionu. Ponownie można odwołać się tu do trendów z całej branży usług wspólnych, które lokują w Polsce swoje centra do obsługi Europy Środkowo-Wschodniej. Niemniej, ze względu na wysokie wymagania językowe, branża contact center będzie zmuszona do otwierania lokalnych biur w większości ościennych państw z uwagi na niską dostępność niektórych języków na rynku polskim. Na przykład Wydział Slawistyki Uniwersytetu Warszawskiego posiada jedynie około 300 studentów wszystkich lat.

Podobnie do całego sektora BPO, można spodziewać się ponadto większej specjalizacji call center w wybranych usługach lub branżach. Trend daje się zaobserwować już w sektorze usług wspólnych, gdyż agencje pośrednictwa pracy, nieodłącznie związane z branżą, notują rosnącą specjalizację kandydatów. Niemniej, najwięksi rynkowi gracze zachowają najprawdopodobniej szerokie spektrum kompetencji. Dzięki skali usług i wielkości zatrudnienia, będą w stanie zbudować zespoły wyspecjalizowane we współpracy z daną branżą lub typem usługi.

B a z ując n a bad a n iu S MG/ K RC od noś n ie market ing u zinteg rowanego, jedy nie 8% klientów deklaruje odbieranie telefonu telemarketingowego kilka razy w tygodniu. 32% otrzymuje je kilka razy w miesiącu, a zdecydowana większość rzadziej niż raz na miesiąc. W porównaniu z Wielką Brytanią (kilka telefonów dziennie) statystyki są przytłaczająco niższe,

ale warto zauważyć, że przeciętny Kowalski jest znacznie bardziej nieufny w stosunku do zdalnych kanałów kontaktu niż jego brytyjski odpowiednik. Można śmiało przyjąć, że polski rynek jest stosunkowo łatwym polem do rozwoju usług call center. Niemniej w ostatnich latach notuje się coraz bardziej precyzyjne dobieranie prospektów, właśnie ze względu na rosnącą liczba telefonów marketingowych. We wcześniejszych latach call center wykorzystywały książki telefoniczne i inne otwarte źródła informacji. Nowe regulacje w obszarze ochrony danych osobowych dały początek wyspecjalizowanym firmom bazodanowym, które oferowały tzw. „zimne bazy” czyli dane kontaktowe osób, które mogą, ale nie muszą być zainteresowane daną usługą. Obecnie call center kierują się w stronę leadów, czyli osób, które w ankietach lub na ^landing page’ach zadeklarowały zainteresowanie wybranych produktem. Celem call center jest w tym przypadku zamknięcie sprzedaży. Innym czynnikiem zewnętrznym, który zwiększy zapotrzebowanie na leady, są organy zewnętrze zarówno na poziomie europejskim jak i krajowym, które nakładały i będą nakładały coraz surowsze obostrzenia na telemarketing i usługi związane z obsługą klienta. Kluczowym obszarem branży call center są ludzie. Praca na słuchawce, jak zwykle określa się pracę w call center, jest bardzo często pierwszym przystankiem na drodze kariery zawodowej, przez co call center stały się jedną z pierwszych branż, które zetknęły się z pokoleniem Y lub tzw. „millenialsami”. Urodzeni i wychowani w świecie Internetu i technologii, w przeciwieństwie do swoich rodziców, nie chcą pracować w jednej firmie przez dekady. Również otwartość na doświadczenia z innych rynków europejskich oraz wszechobecny konsumpcjonizm, winduje ich wymagania finansowe. Sprawia to, że dla pracodawcy muszą balansować pomiędzy wymaganiami budżetowymi a rekrutacyjnymi, przez co znacznie więcej call center otwiera się poza głównymi ośrodkami miejskimi. To trend, który z pewnością utrzyma się w najbliższych latach. Czy call center odejdą w niepamięć? Fakty i liczby świadczą o czymś zgoła przeciwnym. Zmienią i zaadoptują się do nowych warunków. Nowe przepisy wymuszą zmianę procedur, nowe kanały kontaktu zdywersyfikują kompetencje, a nowe pokolenia pracowników zmienią środowisko pracy. Miejmy nadzieję, że na lepsze. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Polish market forecast Marcin Łukasik Sales Manager

Poland is one of the key outsourcing destinations in Europe and studies show that its role will increase in the coming years. In the second half of the ‘90s, when the idea outsourcing was beginning to take shape in Poland, call centers were one of the first and one of the quickest developing industries. Currently the sector employs over 100 000 people in 213 offices across Poland. But will the one of the first outsourcing industries be also one of the first to die out on the constantly evolving market as many would like to predict?

urrent picture of the call center industry is made of 147 outsourcing companies encompassing over 24,0001 positions which has witnessed steady development since the since half of the ‘90s, when the first outsourcing call centers started operating on the Polish market. While the ‘90s where the beginning of the industry in in Poland, outsourcing call centers had been developing in the UK and the United States for several years already, it therefore defined the standards of the industry, which to some extent were adopted in Poland. Currently the UK contact center market is comprised of 5,840

contact centers with 734,000 positions. One can make a safe assumption that at least some trends in the call center industry can applied to the Polish market although adjusted for the peculiar traits of the local conditions.

An average call center in Poland has 166 positions but 60% of all the positions are owned by 10 of the largest outsourcing companies. The industry notes a constant growth which was slowed down briefly by the financial crisis of 2008 but just like the Polish economy it did not note significant decline as in the case of the UK market

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

for instance. Due to the its inherent nature, outsourcing is very adaptable to macroeconomic conditions because it allows for a relatively quick adjustment by cooperation with industries least affected by external conditions. For instance, between 2014 and 2015 number of outsourcing call center companies increased from 131 of 147 with 2,000 additional positions within the scope of just one year. 70% of the call centers declared that the number of positions will increase in the coming year and it is a constant tendency in the industry.1 There is also a noticeable trend of merging of companies. The last six months witnessed acquisitions of the key players on the market, one of which was a pioneer of outsourcing call center service in Poland. Combined they had over 1,500 positions. The trend is expected to continue in the coming years. The share of foreign capital is also likely to increase due to already prominent and constantly increasing role of Poland as BPO center of Europe. In a more distant perspective, Polish companies are also likely to expand outside Poland. At present the trend is not visible although it is logical and a necessary m ove m e n t . Po s s i b l e o u t s o u rc i n g destinations will likely focus on less developed markets of Central and Eastern Europe. Foreign investors tend to look for partners who are able to provide coverage of all languages in the region. Once again it can be observer in the entire shared services industry. However due to a much higher language skills requirement, contact center industry requires local offices in each country due to short supply of adequate language skills in Poland. For instance, Warsaw University faculty of Slavic Language Studies has less than 300 students of all years.

Also similarly to the BPO services, it is anticipated that the call center will inevitably become increasingly specialized in selected fields and industries. The trend can already be observed in the shared services sector as recruitment agencies are already forced to focus on candidates with particular competences. Nonetheless the largest players are more likely to retain

a broad scope of specialization due to sheer size and consequent ability to build dedicated teams for each industry or type of service.

Basing on the SMG/KRC Direct Marketing report, just 8% of consumers in Poland declare receiving a telemarketing calls a few times a week, 32% receive them a few times a month while for the rest it is less than once a month. If compared with the UK statistics are overwhelmingly lower but it should also be noted that an average Polish consumer is far more distrustful towards remote contact channels that their English counterpart. It can be therefore safely assumed that the market is still a relatively easy playground for call center development and has a large potential for expansion. Over the last years we witnessed a noticeable shift towards more precise selection of prospects. Back in the early days each call center relied on yellow pages or open directories to find new customers. New data protection regulations gave birth to specialized data companies offering cold calling data. Due to constantly increasing amount of telemarketing calls and growing consciousness of the society, contemporary call centers shift to towards leads, e.g. people potential customers who are likely to be interested in the product. Another external factor, which that creates increasing requirement for leads, are regulatory bodies that have imposed and will continue to impose increasing stringent regulations on cold calling and customer related services. One area of utmost importance are the people. Call centers are usually the first stage of on the career path and therefore also one of the first that is affected by challenges of working with Generation Y also referred to as the Millennials. They were born and brought up in a world of internet and technology. Unlike their parents, they are not prone to stay in one company for decades. Also openness to other European markets along with the consumptionism of the contemporary society elevated their financial expectations. These requirements make it increasingly challenging for companies to balance their budgets and recruitment needs due to competiveness of the Polish market. Hence, the majority of new call centers opened in the recent years are located outside major Polish cities.

Is the call center market going into a decline? The facts and figures show something contrary. It will transform and adopt to new conditions. New regulations will force the change in procedures, new contact channels will diversify the skillset while new generations of employees will change the working environment. Hopefully for the better. â&#x17D;&#x201D; SMB Outsourcing Contact Center Industry Report

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

ODPOWIEDZIELANOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁEK OSOBOWYCH

Grzegorz Synal radca prawny w Kancelarii Prawnej "Chudzik i Wspólnicy Radcowie Prawni" sp.p. www.chudzik.pl

W latach 2013-2015 odnotowano w gospodarce znaczący wzrost liczby rejestrowanych spółek osobowych, w szczególności spółek komandytowych. Informacje te potwierdzają dane Głównego Urzędu Statystycznego, zgodnie z którymi na koniec 2013 r. w Polsce było zarejestrowanych 12 658 spółek komandytowych, na koniec 2014 r. było ich 15 652, a na koniec 2015 r. było ich już 20 391*.

rosta forma organizacyjna, preferencyjne sposoby opodatkowania oraz możliwość kształtowania zakresu odpowiedzialności wspólników, w przypadku spółki komandytowej, stanowią istotę popularności tych spółek. Mianem spółek osobowych określamy spółkę jawną, partnerska, komandytową, komandytowo-akcyjną. Modelową spółką osobową jest spółka jawna, której przepisy stosowane są do innych spółek osobowych.

Pamiętać jednak należy, że spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej i w świetle prawa są jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej. Niemniej, spółki te na podstawie art. 8 k.s.h. zostały wyposażone w zdolność sądową co oznacza, że mogą byś pozywane i same występować jako strona w procesie. Zgodnie z po-

wołanym przepisem, spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Dla wszystkich kontrahentów spółek osobowych niezwykle istotne jest, kto odpowiada za zobowiązania spółek osobowych w związku z prowadzoną przez nie działalnością. I tak, w pierwszej kolejności odpowiedzialność za własne zobowiązania ponosi sama spółka. Oznacza to, że spółka może być pozwana w drodze postępowania cywilnego, a sama egzekucja prowadzona będzie ze składników jej majątku. Istotne przy tym jest, że przepisy kodeksu spółek handlowych pozwalają przenieść odpowiedzialność samej spółki na jej wspólników. Zgodnie z art. 22 ust. 2 k.s.h. każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31 k.s.h. Z kolei, drugi z powołanych przepisów przesądza, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika). Przepisy te, na zasadzie analogii, stosowane są do innych spółek osobowych tj. spółki partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej. Innymi słowy, w przypadku stwierdzenia bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce osobowej, wierzyciel może żądać zapłaty od wspólników spółki osobowej.

Egzekucja przeciwko wspólnikom może być wszczęta pod pewnymi warunkami – jeżeli egzekucja przeciwko spółce jest bezskuteczna, a wierzyciel wystąpi o nadanie klauzuli wykonalności na wyrok wydany przeciwko spółce. Kwestie tą reguluje art. 7781 k.p.c., który stanowi, że tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub spółce komandytowoakcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna. Przepis ten znajduje również zastosowanie do byłych wspólników spółek osobowych. W praktyce, dla uzyskania klauzuli wykonalności wystarczy przedstawienie informacji od komornika, że egzekucja w stosunku do spółki osobowej jest bezskuteczna.

Powyższe zasady ulegają modyfikacji w przypadku spółki partnerskiej i spółek komandytowych, wprowadzając pewne ograniczenia w tym zakresie. W formie spółki partnerskiej działalność mogą prowadzić osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego (art. 88 k.s.h.).

Z kolei art. 95 ust. 1 k.s.h. ogranicza odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki w ten sposób, że Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowią-

zania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Warto dodać, że umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej. W praktyce zdarza się to jednak niezwykle rzadko.

Natomiast w spółkach komandytowych wyróżniamy dwa rodzaje wspólników: komplementariuszy i komandytariuszy (w spółce komandytowo-akcyjnej występują akcjonariusze). Zasadą jest, że odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą wyłącznie komplementariusze. Komandytariusze i akcjonariusze odpowiedzialności takiej w ogóle nie ponoszą. Takie rozgraniczenie odpowiedzialności wynika z definicji spółek komandytowych, zgodnie z którymi spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza lub akcjonariusza) jest ograniczona.

W praktyce bardzo często dochodzi do dalszego zawężania odpowiedzialności komplementariuszy, poprzez wprowadzanie do spółki w tym charakterze wspólnika będącego spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. W takim przypadku mamy do czynienia ze spółką komandytową, względnie spółką komandytowo-akcyjną, za zobowiązania których pełną odpowiedzialność ponosi spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Takie „kaskadowe” stopniowanie odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej pozostaje w zgodzie z przepisami i ma uniemożliwić wierzycielom skuteczne dochodzenia przysługujących im należności. Wyjaśnić zatem należy, że odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o. ponoszą członkowie jej zarządu na zasadach z art. 299 k.s.h. Stąd wskazane jest rozpatrywanie tej odpowiedzialności w celu dochodzenia roszczeń przysługujących wierzycielom. ⎔ *Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON.

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

LIABILITY FOR PARTNERSHIP'S OBLIGATIONS

Grzegorz Synal legal advisor in the Law Firm "Chudzik i Wspólnicy Radcowie Prawni" sp.p. www.chudzik.pl

Between 2013 and 2015 there has been a significant increase in the quantity of registered partnerships, especially limited partnerships. This information is confirmed by the data of Central Statistic Office, according to which, at the end of 2013 there were 12,658 of limited partnerships registered, at the end of 2014 there were 15,652 of them and at the end of 2015 – 20,391*.

imple form of organization, preferential ways of taxation and the ability to shape the range of responsibilities of the partners, in the case of limited partnership, are the reasons of the popularity of such partnerships. As a partnership, we refer to general partnership, professional partnership, limited partnership and limited joint-stock partnership. The model partnership is professional partnership, which rules are applied to the other partnerships.

However, it is important to keep in mind that a partnership is just an organizational unit and in the eyes of law does not have the legal personality. Nevertheless, such partnerships, basing on the Art. 8 of the Code of Commercial Companies, were given the capacity to be a party in court proceedings which means that they can be sued and are able to represent

certain side during trials. According to the established norms, a partnership in its own name can acquire rights (including ownership of real property and other real rights), inquire a liability or sue and be sued. For all the contractors of partnerships it is crucial, who is responsible for the obligations of the partnerships in connections with the business they run. And so, all the responsibilities for their own liabilities, should be borne by the partnerships themselves. This means that the partnership can be sued in the civil procedure and the enforcement will be conducted using the assets of the partnership.

The important thing is that the norms of the Business Organizations Code allow to move the liability of the partnership onto its partners. Pursuant to Art. 22 Paragraph 2 of the Code of Commercial Companies,

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

each partner is responsible for the obligations of the partnership with all his assets, together with the rest of the partners and the partnership, taking into account Art. 31 of the Code of Commercial Companies. The second established norm says that an obligee of a partnership is able to conduct the enforcement using his partner's assets if it turns out that the enforcement using the assets of the partnership is ineffective (subsidiary liability a partner). These provisions, cognately, apply to the other partnerships, namely professional partnerships, limited partnerships and limited joint-stock partnerships. In other words, in case of ineffectiveness of enforcement conducted against the partnership, an obligee can demand the payment from the partners of the partnership.

Enforcement against the partners can be initiated under certain conditions â&#x20AC;&#x201C; if the enforcement against the partnership is ineffective and the obligee claims for appending the enforcement clause on a judgement against the partnership. It is normalized basing on Art. 7781 of the Code of Civil Procedure which states that to the writ of execution, issued against general partnership, professional partnership, limited partnership or limited joint-stock partnership, the court appends the enforcement clause against the partner who bears the responsibility with all his assets for the obligations of the partnership if the enforcement against the partnership turns out to be ineffective or when it is obvious that the enforcement would be ineffective. This provision is also applicable to the former partners of the partnerships. In practice, in order to obtain the enforcement clause, it is sufficient to show the information from a bailiff which says that the enforcement against the partnership is ineffective.

The above rules might undergo modifications. In case of partnerships and limited partnerships, certain limitations are implemented. As for the partnership, the activities can be conducted by people who work as: lawyers, pharmacists, architects, structural engineers, brokers, investment advisers, accountants, doctors, dentists, vets, notaries, nurses, midwifes, legal advisers, patent agents, certified property valuers and sworn translators (Art. 88 of the Code of Commercial Companies). In turn, Art. 95 Paragraph 1 of the Code of Commercial Companies limits the liability of partners for the obligations of the partnership in such way that

a partner is not responsible for the obligations of the partnership in connection with liberal professions done by the other partners of the partnership as well as for the obligations of the partnership which are the outcome of the omissions or acts done by the other partners employed by the partnership, on the basis of work agreement or other legal relationship which were subject to other partner's management while providing services related to the object of the activity. It should be also pointed out that the contract of a partnership might stipulate that one or more of the partners can agree on bearing the responsibility just like a partner of general relationship. However, it happens very rarely.

On the other hand, in limited partnership we distinguish two types of partners: general partners and limited partners (in limited joint-stock partnership there are shareholders). The rule is that general partners bear the responsibility for the obligations of the partnership, while limited partners and shareholders do not bear such responsibility at all. Such division derives from the definition of limited partnership, according to which limited partnership is a partnership which runs a corporation under its own company in which at least one partner (general partner) is responsible without limitations for the partnership's obligations to his obligee and the liability of at least one of the partners (limited partner or shareholder) is limited.

In practice, it is very common to narrow the liability of the general partners even more, by implementing into such a partnership, a partner who is a limited liability company. In such case, we are dealing with limited partnership or a limited joint-stock partnership which full liability is borne by the limited liability company. Such a gradation of responsibility for the obligations of the limited partnership is compatible with the regulations and makes it impossible for obligees to effectively pursue dues entitled to them. Therefore it is important to say that responsibility for the obligations of the limited partnership is borne by the members of the management on the basis of Art. 299 of the Code of Commercial Companies. Hence it is advisable to consider this liability in order to claim for the rights which are entitled to the obligees. â&#x17D;&#x201D; *Source of data: Central Statistical Office, Structural changes of the national economy business entity in the National Business Registry Number.

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Za sukcesem każdej firmy z sektora SSC/BPO stoją ludzie – wywiad z Krzysztofem Stanczykiewiczem, Business Unit Managerem z firmy HRK S.A. Polska stale umacnia się, jako jedna z najchętniej wybieranych przez inwestorów lokalizacji centrów usług dla biznesu. Procesy obsługiwane na terenie naszego kraju są coraz bardziej skomplikowane, zaś rynek pracy staje się coraz bardziej konkurencyjny. Chcąc zachować tempo rozwoju, pracodawcy powinni na bieżąco śledzić zachodzące zmiany i dostosowywać się do nich. Jedną z nich jest podejście do pracowników, bo to oni stoją za sukcesem każdej firmy.

Krzysztof Stanczykiewicz Business Unit Manager HRK S.A.

Outsourcing&More: Rynek SSC/BPO bardzo mocno rozwija się w Polsce. Od kilku lat widzimy z roku na rok duży przyrost zatrudnienia – skąd takie zainteresowanie Polską? Krzysztof Stanczykiewicz: Polska jest obecnie w czołówce krajów w regionie Europy Środkowo-Wschodniej pod względem rozwoju rynku SSC/BPO. W nieco ponad 2 lata sektor urósł o połowę. Zainteresowanie Polską wynika przede wszystkim z faktu, że młodzi ludzie w naszym kraju są coraz lepiej wykształceni. Rozumieją potrzeby rynku i mają świadomość, że kluczem do ich rozwoju zawodowego jest nie tylko ukończenie dobrych studiów, czy specjalistycznych kursów zawodowych, ale też biegła znajomość języków obcych. Niemała w tym zasługa coraz ściślejszej współpracy biznesu z uczelniami wyższymi, m.in. takimi jak: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie czy Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. O&M: Istotą SSC jest ograniczenie kosztów. Czy biorąc pod uwagę wyłącznie polski rynek, ograniczenia kosztów są możliwe? KS: Tak, jednym z takich obszarów jest korzystanie z zewnętrznej obsługi payroll. Wsparcie firmy zewnętrznej w zakresie administracji wynagrodzeniami, zarządzaniu dokumentacją personalną oraz doradztwa w dziedzinie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, okazuje się niezwykle

korzystne. Zalety takiej współpracy, to przede wszystkim: profesjonalna reprezentacja w kontaktach z urzędami przeprowadzającymi kontrole, poufność i bezpieczeństwo informacji, dostęp do nowoczesnych narzędzi informatycznych oraz pewność, że wszelkie procesy personalne są prowadzone prawidłowo i terminowo.

W skrócie, takie korzyści podzielić można na: operacyjne (czynności płacowo-kadrowe są czynnościami rutynowymi i powtarzającymi się cyklicznie, przekazanie ich na zewnątrz odciąża spółkę od czynności administracyjnych i rutynowych, można skupić się na podstawowych zadaniach działalności spółki), finansowe (współpraca z firmą zewnętrzną, zmniejsza koszty osobowe), technologiczne (chodzi przede wszystkim o oszczędności kosztów z tytułu opieki nad systemem, związane z wykonywaniem i sprawdzaniem poprawności update oraz upgrade systemu kadrowo-płacowego) oraz komunikacyjne (proces komunikacji z pracownikami w kontekście danych płacowo-kadrowych odbywa się w sposób ustrukturalizowany). O&M: W jaki sposób pracodawcy mogą zapewnić sobie zatrudnienie najlepszych kandydatów na rynku pracy? KS: Na samym początku należy zadbać o wizerunek firmy. Być może wystarczy go jedynie wzmocnić, nieco zmienić, udoskonalić, ale niekiedy po prostu trzeba zbudować

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

go od podstaw. Przywiązanie wagi do spójności komunikacyjnej zewnętrznej i wewnętrznej jest niezwykle ważne. Warto pamiętać, że zadowoleni pracownicy to najlepsza wizytówka pracodawcy. Przy kreowaniu wizerunku firmy nie bójmy się korzystać ze wsparcia specjalistów z obszaru Employer Brandingu. Współpraca z nimi zaowocuje nie tylko zwiększeniem grona osób zainteresowanych pracą w firmie i lepszym dopasowaniem aplikujących kandydatów, ale także zmniejszeniem rotacji oraz wzrostem zaangażowania i satysfakcji z pracy.

Warto również stosować Assessment Centre. Jest to rozwiązanie, pozwalające na wyselekcjonowanie w organizacji najlepszej grupy osób. Raporty otrzymane w wyniku przeprowadzonej sesji AC, to niemalże gotowa recepta na ukierunkowanie i dobranie właściwej metody rozwoju pracowników. Ponadto należy pamiętać, jak ważne jest dobre przygotowanie całego procesu rekrutacyjnego. Możliwość doboru optymalnych źródeł pozyskiwania kandydatów oraz dopasowanie najbardziej efektywnego zestawu narzędzi selekcji są kluczowe, aby decyzja o ewentualnym zatrudnieniu kandydata mogła zapaść stosunkowo szybko.

O&M: W sektorze SSC/BPO zachodzą duże rotacje wśród pracowników. Jak temu zapobiec i zatrzymać przy sobie najlepszych kandydatów? KS: W takich sytuacjach warto wprowadzić w system zarządzania firmą program oceny i rozwoju pracowników. Dzięki temu pracownicy czują się zauważeni, identyfikują się z firmą, wiedzą, jaki cel jest przed nimi postawiony i co muszą zrobić, żeby go osiągnąć. Symulacje grupowe i indywidualne, testy umiejętności, kwestionariusze osobowości zawodowej oraz wywiady kompetencyjne, szkolenia z zakresu HR i profesjonalne coachingi, to narzędzia, dzięki którym organizacje budują zaangażowanie, odpowiedzialność, a także kulturę, które stanowią o tym, że firma jest nastawiona na rozwój pracowników i otwarta na zmiany. A poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa, obok satysfakcji z wykonywanej pracy są gwarancją długotrwałego zatrudnienia i zminimalizowania ryzyka rotacji.

O&M: SSC ma wewnętrzne działy rekrutacji. Czy w związku z tym jest na rynku miejsce dla firm rekrutacyjnych? KS: Każda firma chce zatrudniać jak najlepsze talenty z rynku. Wewnętrzne działy rekrutacyjne wzmacniają swoje zasoby personalne, żeby być jak najbardziej efektywne, ale zawsze najważniejszy jest finał, czyli znalezienie najlepszej osoby

na dane stanowisko. Często szybkość jest czynnikiem decydującym, dlatego jest miejsce, aby współpracować z firmami zewnętrznymi, które jednocześnie stają się ambasadorem danej firmy, godnie ją reprezentując przed kandydatem, udzielając pełnych informacji zwrotnych, co do dalszych kroków.

O&M: Czy zasadne jest, aby agencje rekrutacyjne miały swoje oddziały w różnych miastach? KS: Nie ma modelu idealnego. Część firm prowadzi swoje usługi na całą Polskę z jednego miasta, inne starają się otwierać coraz więcej biur lokalnych, dzięki czemu zaznaczają swą obecność w poszczególnych miastach. Niemniej firma posiadająca oddziały, siłą rzeczy, ma styczność z danym miastem, przez co lepiej zna jego specyfikę. Będąc obecnym w różnych lokalizacjach, lepiej czuje się rynek oraz buduje się długofalowe relacje z kandydatami.

O&M: Obecnie da się zauważyć, że mamy do czynienia z rynkiem kandydata. Jak dziś firmy w sektorze SSC/ BPO podnoszą swoją atrakcyjność dla kandydatów? KS: Równowaga pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym jest ciągle w Polsce towarem deficytowym. Jednak firmy z sektora BPO są w czołówce pracodawców deklarujących work-life balance. Poprzez wdrażanie rozwiązań z zakresu WLB pracodawca osiąga konkretne korzyści, a bogactwo oferty w tym zakresie nierzadko bywa zaskoczeniem dla osób rozpoczynających pracę w sektorze SSC/BPO. Elastyczne podejście pracodawców do miejsca i czasu pracy jest dziś niemal standardem. Wśród popularnych świadczeń należy wymienić: pracę zdalną, specjalne programy wsparcia dla rodziców, przyzakładowe przedszkola bądź kluby dla dzieci, programy oferujące zajęcia sportowe, pakiety zdrowotne, zapewnienie pracownikom dostępu do zdrowej żywności. Część pracodawców deklaruje, iż posiada w swoich firmach pokoje relaksu, pokoje gier, czy sale do ćwiczeń. Istotną kwestią są także szkolenia, które coraz częściej obejmują pozazawodowe zainteresowania i pasje pracowników. Dodatkowo, pracodawcy coraz częściej zgadzają się na finansowanie udziału pracowników w imprezach sportowych i kulturalnych oraz sami organizują konkursy i spotkania tematyczne. Angażowanie osób w różnego typu projekty sprawia, że pracownik bardziej identyfikuje się organizacją, w której pracuje. ⎔ O&M: Dziękujemy bardzo.

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

It is the human factor that contributes to the success of any company from the SSC/BPO sector â&#x20AC;&#x201C; an interview with Krzysztof Stanczykiewicz, Business Unit Manager at HRK S.A. Poland continues to strengthen itself as one of the most frequently chosen location for shared services centers dedicated to business. Processes supported in our country are becoming more complex, while the labor market is getting increasingly competitive. In order to maintain the pace of development, employers should keep track of the changes taking place, and adapt to them. One of these changes is employers' attitude towards employees since it is them who contribute to the success of any business. Krzysztof Stanczykiewicz Business Unit Manager HRK S.A.

Outsourcing&More: The SSC/BPO market is strongly developing in Poland. For several years we could observe a significant increase in employment that has been growing from one year to another. What are the origins of such interest in Poland? Krzysztof Stanczykiewicz: Poland is currently one of the leading countries in the region of Central and Eastern Europe in terms of development of the SSC/BPO market. In just over two years the sector has grown by half. The interest in Poland stems mainly from the fact that young people in our country are becoming better educated. They understand the needs of the market and are aware that not only graduation from a good faculty or completion of specialized vocational courses but also fluency in foreign languages are the keys to their professional development. An increasingly closer cooperation between business and universities, among others such as the University of Economics in Krakow or Warsaw School

of Economics, may be identified as a contributing factor in this area.

O&M: The essence of SSC is a reduction of costs. Taking into consideration the Polish market only, are cost reductions possible? KS: Yes, one of such areas is the use of external payroll services. The support of an external company in the area of payroll administration, employee records management and advisory services in the field of labor law and social security may be extremely beneficial and profitable. The main advantages of this cooperation are: professional representation in dealings with inspecting authorities, confidentiality and security of information, access to modern tools and certainty that all personnel-related processes are managed properly and on time. In a nutshell, these benefits may be classified as: operating (payroll and human resources processes are routine ones and repeat regularly, therefore having them

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpieĹ&#x201E; 2016

outsourced relieves a company of administrative and routine tasks so in consequence everyone can focus on the core tasks of company's operations), financial (a cooperation with an external company reduces personnel expenses), technological (mainly in the area of saving costs due for system maintenance related to the execution and validation of updating and upgrading of the payroll system), and communication ones (a communication process with employees in the context of payroll data is handled in a structured way).

O&M: How can employers secure hiring the best candidates available on the job market? KS: At the very beginning, a company's image should be taken care of. Perhaps it is sufficient only to strengthen, slightly change or improve it, yet sometimes you just have to build it from scratch. The attention paid to the consistency and coherence of internal and external communication is extremely important. It is worth remembering that satisfied employees are the best identifiers for an employer. When creating the image of our company, we should not be afraid to use the support of specialists in the area of Employer Branding. Entering into cooperation with such experts will result in not only an increased number of people interested in working for the company and a better match of candidates but also in a decrease in employee turnover and an increase in commitment and job satisfaction.

It is also worth using the Assessment Centre. This solution allows for the selection of the best group of people in a given organization. Reports received as a result of an AC session are almost a ready recipe for selecting and putting a method of employee development on the right track. In addition, one must remember how important a good preparation of the entire recruitment process is for its further results. The possibility of choosing optimal sources of acquiring candidates and matching the most effective set of selection tools is critical so that a decision about hiring a given candidate could be taken relatively quickly.

O&M: The SSC/BPO sector has to deal with major employee turnover. How to prevent it and retain the best candidates? KS: In such situations, it is worth incorporating a program for the evaluation and development of employees into the system of company management. As a result, employees feel recognized, they identify with the company, they know what goals are assigned to them and what they need to do to achieve them. Group and individual simulations, skill tests, occupational personality questionnaires and competency interviews, HR training and professional coaching are tools which help organizations in the process of building commitment, responsibility and culture, and which make it possible for a company to be focused on employee development and be open for changes. Apart from job satisfaction, a sense of stability and security guarantee long-term employment and minimize the risk of turnover.

O&M: SSC has internal recruitment departments. In view of this fact, does the market have a room for recruitment companies? KS: Each company wants to hire the best talents available on the market. Internal recruitment departments strengthen their personal resources to be as effective as possible, but the final result, namely finding the best person for a given position, is always the most important aspect. Speed is frequently a factor that determines success, therefore there is a room for cooperation with external companies that at the same time become ambassadors for the company and proudly represent it in relations with a candidate, providing full feedback on subsequent steps of the process. O&M: Is it legitimate for recruitment agencies to have offices in different cities? KS: An ideal model does not exist. Some companies deliver their services for the entire country from one city, others try to open more local offices, and thus mark their presence in individual cities. However, a company with local offices inevitably comes into contact with a given city, and this way better knows its specifics. Being present in different locations makes a company better feel the market and helps to build long-term relationships with candidates.

O&M: At present it can be seen that we are dealing with an employee labor market. How do companies in the SSC/BPO sector increase their attractiveness in the eyes of candidates today? KS: The balance between private and professional spheres of life is still scarce in Poland. However, companies operating in the BPO sector are at the forefront of employers declaring work-life balance. By implementing WLB solutions, an employer achieves tangible benefits, and the wealth of offering in this area often turns out to be a surprise to people starting their career in the SSC/BPO sector. A flexible approach of employers to where and when work duties are performed is now almost a standard. The most popular benefits offered to employees include: telecommuting, special support programs for parents, kindergartens or children's clubs located at the workplace, programs offering sport activities, health packages, providing employees with an access to healthy food, etc. Some employers declare that there are relaxation, game or fitness rooms in their companies.

An opportunity to participate in training is also a crucial issue, and the types of training more and more often include non-professional interests and passions of employees. Moreover, employers more frequently agree to finance the participation of employees in sport and cultural events or organize competitions and theme meetings by themselves. Involving people in different types of projects makes employees identify more strongly with the organization they work for. O&M: Thank you very much. â&#x17D;&#x201D;

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

AG E N C JA A I N E I N D U Z AT R PODUSZKĄ Ą N Z R T E I P OW Y C A R P U K RY N Anna Wicha Dyrektor Generalny Adecco Poland

Bank Światowy obniża prognozy wzrostu polskiego PKB, a przedstawiciele Ministerstwa Finansów przyznają, że w 2017 r. deficyt może wzrosnąć powyżej 3% PKB. Nieuniknioną konsekwencją osłabienia gospodarki jest możliwe pogorszenie sytuacji na rynku pracy.

uż w styczniu agencja ratingowa Standard &Poor’s obniżyła rating Polski z A- do BBB+, co znalazło bezpośrednie odbicie w zachowaniu międzynarodowych inwestorów, którzy w swoich prognozach zaczęli brać pod uwagę znacznie wyższe ryzyko polityczne. Wspomniana agencja prognozuje, że w 2016 r. deficyt budżetowy sięgnie 3,2 proc. PKB, podczas gdy w 2015 r. wynosił on 2,8 proc. PKB. Co więcej, agencja nie wyklucza dalszego obniżania ratingu. Pośród najbardziej ryzykownych ruchów, Financial Times wskazuje plany opodatkowania sieci handlowych podatkiem obrotowym oraz wprowadzony 1 marca br. podatek bankowy.

Jednym z zagrożeń wzrostu deficytu budżetowego powyżej 3 proc. jest ponowne objęcie Polski przez Komisję Europejską procedurą nadmiernego deficytu,

co m.in. ograniczy możliwość finansowania wydatków państwowych poprzez kredyty. Zaniepokojenie stanem polskiego budżetu wyrażał również Valdis Dombrovskis, wiceszef KE. Dla przypomnienia, procedura została zdjęta z Polski w czerwcu ubiegłego roku.

Pod koniec stycznia br., osobną ocenę stanu polskiej Monthly remuneration (median) of a Business Analyst gospodarki również Instytut Badań nad depends on przygotował the professional experience of the employee Gospodarką Rynkową, według którego najwyższą and equals: wartość (3,9 proc.) wzrostu polskiego PKB osiągniemy w• 1upkwartale r. i dalej PLN będzie systematycznie to 2 years2016 of experience: 6,500 gross, spadał, by w ostatnim kwartale wynieść 3,3 proc. • from 2 to 4 years of experience: PLN 8,000 gross, Eksperci Instytutu wskazują, że w 2017 r. • over 5 years of experience: PLN 10,000 gross. ma być jeszcze trudniej, a koniunktura będzie się pogarszała. One should remember that the remuneration presented

Perspektywy 2016 r. są nieabove may differfiskalne dependingpowyżej on the location of the company or form of analitycy, employment.nasz scenariusz pewne. Jak wskazują

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

bazowy zakłada wzrost deficytu do 3,3 proc. w 2017 r. Końcowy efekt będzie jednak zależał od decyzji rządu w sprawie podwyższenia kwoty wolnej od podatku, obniżenia wieku emerytalnego oraz powrotu stawki VAT do poziomu 22 proc. z 23 proc. obecnie – wskazują w swoim raporcie ekonomiści Banku Światowego. Ich opinię podzielił również wiceszef Ministerstwa Finansów Leszek Skiba – 2017 r. będzie najtrudniejszy z punktu widzenia polityki fiskalnej – mówił na początku marca w rozmowie z TVN24 BiS.

Z kolei w maju br. agencja Moody’s nie obniżyła Polsce oceny wiarygodności kredytowej, zmieniła jednak jej perspektywę ze stabilnej na negatywną. Rating informuje inwestorów o wiarygodności i wypłacalności kraju. Jego obniżka skutkuje zwykle osłabieniem waluty i wzrostem rentowności obligacji. Oznacza to, że rząd musi płacić większe odsetki od nowych pożyczek, które zaciąga. Perspektywa wskazuje z kolei, w jakim kierunku rating będzie prawdopodobnie zmieniany w przyszłości. Ciekawy jest także fakt, że zarówno NBP jak i kilku innych ekonomistów prognozują spadek PKB na poziomie 1,1 pkt % już w 2017 roku. Wszystko to oczywiście ma wpływ na rynek pracy.

Nie bez wpływu na rynek pracy

Nieuniknioną konsekwencją osłabienia gospodarki jest pogorszenie sytuacji na rynku pracy, w tym możliwe zwolnienia lub niekorzystne dla pracowników restrukturyzacje.

– W czasie kryzysu 2008-2009 pracownicy tymczasowi byli pierwszą grupą osób, która była zwalniana, ale również pierwszą, która była zatrudniana, co pomogło pracodawcom obronić się przed długofalowymi, negatywnymi skutkami spowolnienia gospodarczego – wskazuje Anna Wicha, Dyrektor Generalny Adecco Poland.

Potwierdza to raport „Adaptacja do zmian”, opracowany wspólnie przez Boston Consulting Group oraz CIETT (Międzynarodowa Konfederacja Prywatnych Agencji Zatrudnienia), według którego firmy, które korzystają z usług agencji zatrudnienia lepiej radzą sobie z kryzysem, a zatrudnianie pracowników poprzez agencję jest rozsądnym kompromisem między elastycznością, a bezpieczeństwem.

– Pracownicy zatrudniani przez agencje zrzeszone w ramach Polskiego Forum HR, w 92 proc. przypadków, pracują na podstawie umowy o pracę, co oznacza, że

mają ubezpieczenie zdrowotne, odprowadzane składki emerytalne, prawo do urlopu oraz wszystkie benefity i prawa pracownicze wynikające z kodeksu pracy – podkreśla Anna Wicha.

W Polsce najczęściej wybieraną alternatywą dla pracy za pośrednictwem agencji są: samozatrudnienie, umowy cywilnoprawne oraz praca bez formalnej umowy na piśmie, tzw. „praca na czarno”. Raport „Diagnoza Społeczna 2015” wskazuje, że elastyczne formy stanowiły 10 proc. rynku pracy, z czego praca na czarno odpowiadała za 2,6 proc., umowy cywilnoprawne, tzw. „śmieciówki” – za 1,5 proc., a 6,2 proc. stanowiły osoby samozatrudnione. Wiele z nich to osoby młode, dopiero wchodzące na rynek pracy, które jako pierwsze odczują skutki spowolnienia gospodarczego.

– Najnowsze dane Eurostatu wyraźnie wskazują, że skutki kryzysów gospodarczych najboleśniej odczuwają młodzi pracownicy. W pogrążonych w recesji krajach, takich jak Hiszpania czy Grecja – odsetek młodych bez pracy wynosi odpowiednio 48,9 proc. i 45,3 proc. Tymczasem, to właśnie dla nich praca tymczasowa jest idealną okazją do zdobycia niezbędnego doświadczenia oraz, co tu ukrywać, pieniędzy – wyjaśnia Anna Wicha. – Co więcej, w Polsce rokrocznie 12 proc. pracowników tymczasowych zostaje zatrudnionych na stałe przez swoich pracodawców.

Przedsiębiorca elastyczny Skorzystanie z usług agencji pracy tymczasowej jest także wygodnym rozwiązaniem dla pracodawcy, który ma możliwość optymalizowania kosztów pracowniczych, bez sięgania po alternatywne formy zatrudnienia. Jednocześnie nie ma ryzyka, że pracownicy stracą motywację do pracy, na przykład z powodu „wepchnięcia” w samozatrudnienie.

– W zeszłym roku typowy pracownik agencji pracy tymczasowej pracował 65 dni, co stanowi wzrost o 8 dni (15 proc.) w stosunku do 2014 r. Znalezienie sumiennego i solidnego pracownika jest coraz większym wyzwaniem, a w czasie kryzysu może być praktycznie niewykonalne – wskazuje Anna Wicha. – Choć praca tymczasowa dotyczy w większości pracowników produkcyjnych (83 proc. zatrudnionych), to rośnie udział firm z sektora usług. Stabilne zatrudnienie w ramach umowy o pracę jest coraz silniejszym wabikiem dla pracowników, a podczas kryzysu jest szczególnie pożądane. Podkreśla to rolę agencji zatrudnienia jako swoistej poduszki powietrznej dla rynku pracy – podsumowuje Anna Wicha. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

RECRUITMENT AGENCY AS EMPLOYMENT MARKET’S AIRBAG

Anna Wicha Country Manager Adecco Poland

The World Bank is reducing Poland’s GDP forecast and officials in the Ministry of Finance admit that in 2017 the deficit may rise above 3 per cent of the GDP. An inevitable consequence of weaker economy is a potential deterioration in the labour market.

n January Standard&Poor’s cut Poland’s rating to BBB+ from A-, which directly affected the behaviour of international investors, who – in their predictions – started to consider a significantly higher political risk. This rating agency anticipates that in 2016 Poland’s budget deficit will reach 3.2 of the country’s GDP, while in 2015 it equalled 2.8 per cent. What is more, the agency warns against further rating downgrades. Among the riskiest actions Financial Times enumerates plans to levy the sales tax for retail networks and the bank tax introduced 1 March.

One of the threats arising from the budget increase above 3 per cent of the GDP is the European Commission imposing the Excessive Deficit Procedure (EDP) on Poland, which, among other things, would

limit Poland’s capabilities of financing state expenditures from credit. Valdis Dombrovskis, the European Commission Vice-President expressed his concerns over the condition of Poland’s budget. The EDP imposed on Poland was lifted last June.

Another evaluation of the condition of the Polish Monthly remuneration (median) of a Business Analyst economy was also presented late of January by the depends on the professional experience the employee Gdańsk Institute for Market Economics, a Polish and equals: think tank, according to which Poland will reach the its GDP (3.9 cent) in the 1 st • uptop to 2value years of of experience: PLNper 6,500 gross, quarter of 2016 and afterwards the growth • from 2 to 4 years of experience: PLN 8,000 gross, rate will continue decrease PLN to reach per cent • over 5 years oftoexperience: 10,000 3.3 gross. in the last quarter this year. Experts of this think tank point out that 2017 will be even more difficult One should remember that the remuneration presented and the overall market environment above may differ depending on the locationwill continue the company or form of employment. toofdeteriorate.

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

Fiscal prospects past 2016 are uncertain. As indicated by analysts, our basic scenario provides for deficit growth of up to 3.3 per cent in 2017. However, the final outcome will depend on the government’s decisions regarding the increase of the tax-free threshold, lowering of the retirement age, and reducing the basic VAT rate from the current 23 per cent back to 22 – the World Bank economists indicate in their report. Leszek Skiba, Vice Minister of Finance, also shared their view – 2017 will be the most difficult year in terms of the fiscal policy – he said early March in an interview with TVN24 BiS business TV channel.

This May Moody’s did not downgrade Poland’s credit rating, but changed the country’s outlook to negative from stable. The credit rating is an indicator showing the investors the country’s trustworthiness and solvency. If reduced, the credit rating usually weakens the national currency and increases profitability on sovereign bonds. This means the government must pay higher interest on new loans it takes. The outlook indicates the direction towards which the credit rating is likely to change in the future. An interesting fact is that both the National Bank of Poland and several other economists predict the GDP to drop down to 1.1 per cent already in 2017. Naturally, all that is affecting the labour market.

Affecting the labour market

An inevitable consequence of the weakening of the national economy is the deteriorating condition of the labour market, including potential layoffs or restructuring negatively affecting the employees.

– During the 2008-2009 crisis, temporary workers were the first group to be laid off but also the first one to be hired, which allowed the employers to protect themselves against long-term, negative consequences of the economic slowdown – explains Anna Wicha, Adecco Country Manager for Poland. This is also confirmed by “Adapting to Change” – a report produced jointly by Boston Consulting Group and CIETT (International Confederation of Private Employment Services) – according to which the companies that use employment services handle the crisis better and hiring employees using recruitment agencies is a reasonable compromise between flexibility and security. – 92 per cent of the employees hired by the agencies which are members of the Polish HR Forum work on a full-time labour contract, which means they are given

healthcare, have their retirement fund contributions paid, are granted the right to vacation and all employee benefits and rights specified in the Polish labour code regulations – Anna Wicha stresses. In Poland the most popular alternative to working via an agency is self-employment, civil contracts and working off the books, meaning without a formal written contract. The “Social Diagnosis 2015” study shows that flexible forms of employment amounted to 10 per cent of the entire labour market, with 2.6 per cent of people working off the books, 1.5 per cent working under civil contracts, and 6.2 per cent – as self-employed. Many of those employees are young people, just entering the labour market, who will be the first to suffer the consequences of the economic slowdown.

– The most recent data of Eurostat clearly show that the consequences of economic crises are most painfully borne by young employees. In countries now suffering from recession, like Spain or Greece, the percentage of unemployed young people totals 48.9 and 45.3, respectively. They are those for whom temporary work is an ideal opportunity to gain essential experience and, let’s be frank, to earn money – explains Anna Wicha. – What is more, in Poland every year 12 per cent of temporary workers are later hired on a permanent basis by their employers.

Flexible entrepreneur Services rendered by temporary employment agencies are a convenient solution for an employer, who is able to optimise personnel costs without resorting to alternative forms of employment. Additionally, there is no risk that the employees will lose their motivation for work, for instance, as result of being “pushed” towards self-employment.

– Last year, a typical employee from a temporary employment agency worked for 65 days, which is 8 days (15 per cent) more compared to 2014. Finding a reliable and trustworthy employee is becoming a greater and greater challenge and during the times of crisis, it may become virtually impossible – Anna Wicha points out. Although temporary work is mostly done by production workers (83 per cent), the service segment is increasing its share. Stable employment on a full-time labour contract is becoming a stronger and stronger lure for employees and during a crisis it is particularly wanted. This strengthens the role of an employment agency, which is becoming an airbag for the labour market – Anna Wicha sums up. ⎔

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

STANOWISKO: Anna KurczewskaFormela p.o. Dyrektor Działu Rekrutacji Profesjonalnej w LeasingTeam Group

COMMODITY MANAGER

Firmy produkcyjne dążą do optymalizacji kosztów materiałów do wytwarzania produktów, co bezpośrednio przekłada się na wyniki finansowe przedsiębiorstwa i pozwala na budowanie przewagi konkurencyjnej. Jednak, aby to zapewnić, nie wystarczy być dobrym negocjatorem. Niezbędne jest także długoterminowe planowanie przyszłej bazy partnerów biznesowych, aby portfolio dostawców zawsze odpowiadało potrzebom firmy.

Prezentacja stanowiska Rolą Commodity Managera jest zarządzanie dostawcami w taki sposób, aby zapewnić firmie optymalny poziom kosztów, przy jednoczesnej minimalizacji ryzyka związanego z brakiem płynności procesu produkcji. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy np. firma straci jedynego dostawcę materiału, a posiadane zapasy nie pokryją niedoboru. Aby wyeliminować wystąpienie takiego scenariusza, Commodity Manager musi mieć pewność, że wybrany przez niego kontrahent wywiąże się ze zobowiązań. W celu weryfikacji partnerów biznesowych Commodity Manager korzysta z wielu narzędzi, w tym formularzy wydolności produkcyjnej i oceny dostawców, oraz prowadzi przeglądy techniczne. Współpracuje zarówno z działem jakości, audytującym kontrahentów, jak i z działem finansowym, który wydaje opinie na temat kondycji finansowej firmy. Koordynuje uruchomienia nowych projektów produkcyjnych, zapewniając materiały w fazie prototypowej. Commodity Manager odpowiada za analizę swojej grupy produktowej i stworzenie bazy dostawców, dostarczających półprodukty odpowiadające na specyficzne wymagania i wielkość obrotu. Jako lider odpowiedzialny za globalne oszczędności, Commodity Manager inicjuje wraz z działem inżynieryjnym projekty mające na celu obniżenie cen poszczególnych elementów składających się na cenę wyrobów. Commodity Manager pełni znaczącą rolę w procesie budżetowania, udzielając informacji na temat prognozowanych zmian cen materiałowych. Osoba na tym stanowisku jest odpowiedzialna za negocjacje z kluczowymi dostawcami. Ważny obszar działalności Commodity Managera to tworzenie globalnej strategii zakupowej dla danej grupy produktowej.

Perspektywy rozwoju

Kolejny etap rozwoju to stanowisko Senior Commodity Manager, które przede wszystkim oznacza zwiększenie

zakresu odpowiedzialności, rzadziej zarządzanie zespołem. Osoba pracująca na tym stanowisku może liczyć na awans na stanowisko Purchasing Director, które wiąże się z zarządzaniem zespołem oraz odpowiedzialnością przed zarządem firmy.

Niezbędne kwalifikacje

Commodity Manager przede wszystkim powinien mieć wykształcenie ekonomiczne (tytuł inżyniera jest bardzo dużym atutem). Wiele firm zwraca uwagę na to, czy kandydat posiada certyfikat APICS. Ze względu na międzynarodowy charakter stanowiska, wymagana jest znajomość co najmniej jednego języka obcego na poziomie biznesowym – najczęściej języka angielskiego lub niemieckiego. Osoba ubiegająca się o pracę na tym stanowisku powinna mieć świadomość sytuacji gospodarczo-ekonomicznej na świecie oraz kilkuletnie doświadczenie w pracy na zbliżonym stanowisku w międzynarodowym środowisku. Kluczowe kompetencje miękkie na tym stanowisku to: umiejętność negocjacji, planowania, zdolności analityczne, umiejętność autoprezentacji, komunikacji oraz kreatywność.

Wynagrodzenie

Wynagrodzenie na stanowisku Commodity Manager jest uzależnione od wielu czynników, m.in.: branży, wielkości firmy, lokalizacji oraz obszaru odpowiedzialności. Możemy przyjąć następujące widełki: COMMODITY MANAGER

11 000 PLN – 16 000 PLN BRUTTO

SENIOR COMMODITY MANAGER

15 000 PLN – 20 000 PLN BRUTTO

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

POSITION:

COMMODITY MANAGER Production organizations strive for costs optimization of materials used in producing products, which translates directly into financial results and gives a significant competitive advantage. However, to achieve it, being just a good negotiator is not enough. The crucial thing is to create the base of potential business partners for a few years ahead, so that the suppliers portfolio always fits the needs of the company.

Presentation of the position The role of Commodity Manager is to manage the suppliers in order to provide optimal cost for the company and to minimize the risk of production stoppage. Such situation can occur for example when the company loses sole material supplier and the stocks are insufficient to cover the shortage. To avoid this scenario, Commodity Manager has to make sure that the chosen contractor will fulfill his obligations. For this purpose, he uses a number of tools, such as forms of production capacity and assessment of suppliers, as well as he conducts technical inspections. Commodity Manager works with quality department performing audits and with financial department issuing opinions on the financial condition of the company. He coordinates the launch of new projects by providing materials in the prototype phase.

Commodity Manager analyzes his product group and creates a database of suppliers that deliver semi-finished products according to specific requirements and the size of the turnover. As a leader responsible for global savings, he initiates projects in cooperation with engineering department, lowering the price of elements contained in the product price. He has a vital role in the budgeting process, sharing the information about the projected changes in the material prices. Commodity Manager is responsible for negotiations with key suppliers. Important area of his activity is the creation of a global purchasing strategy for the product group.

Prospects for development

The next stage of career development is a position of Senior Commodity Manager – the promotion is not always related with a team management, but rather with increased scope

of responsibility. The person working on this position can expect to be promoted to the position of Purchasing Director, who is responsible for managing team and reporting to the Management Board of the company.

The necessary qualifications

Commodity Manager should have economic education (a degree in engineering is a very big advantage). Many companies are looking for the candidates with APICS certification. Due to the international nature of the position, Commodity Manager is required to know at least one foreign language at the business level (most often English and/or German). Moreover, the person applying for this position should be aware of the global economic situation and have experience in an international environment at a similar position.

The key soft skills for this position include negotiation skills, planning, analytical skills, ability to self-presentation, communication and creativity.

Salary

Salary of Senior Commodity Manager depends on many factors, including: industry, company size, location and area of responsibility. We can assume the following brackets: COMMODITY MANAGER

11,000 PLN – 16,000 PLN GROSS

SENIOR COMMODITY MANAGER

15,000 PLN – 20,000 PLN GROSS

OUTSOURCING&MORE | July - August 2016

Biblioteka Managera ROZMOWA KWALIFIKACYJNA. O CZYM NIE WIEDZĄ KANDYDACI DO PRACY, CZYLI SEKRETY REKRUTUJĄCYCH. WYDANIE III Rozmowa kwalifikacyjna to rodzaj egzaminu. Zdasz — otrzymasz propozycję pracy. Nie zdasz — musisz próbować dalej. Do skutku. Tak jak w przypadku każdego innego egzaminu, pozytywny czy też negatywny wynik niekoniecznie świadczy o Twoich kompetencjach zawodowych. Na pewno jednak jest dla Ciebie sygnałem, czy posiadasz bardzo cenną umiejętność, która nie występuje niestety zbyt powszechnie. Prawda o rozmowach kwalifikacyjnych jest taka: większość kandydatów przepada, bo nie potrafią się zaprezentować, czyli sprzedać swoich umiejętności. Nawet jeśli rekruter ma jak najlepsze intencje.

Autor: Angelika Śniegocka Wydawnictwo: Onepress Objętość: 200 s. Rok: 2015 ISBN: 978-83-283-0622-6

Autorka – zawodowo dyrektor personalna, z zamiłowania coach kariery, wie o tym bardzo dobrze. Od lat prowadzi rozmowy z kandydatami do pracy. Wie, co trzeba zrobić, by przekonać do siebie każdego rekrutującego. Zdradzi Ci tę tajemnicę na kartach swojej książki.

NLP W BALERINKACH, CZYLI JAK SZYBKO, ŁATWO I PRZYJEMNIE STAĆ SIĘ SZCZĘŚLIWĄ KOBIETĄ

Zdejmij szpilki, czyli jak się pozbyć negatywnych emocji. Załóż balerinki, czyli jak wzmacniać pozytywne emocje. Idź tanecznym krokiem, czyli jak z wdziękiem przekonywać innych. Znajdź swoje szczęście we wszystkich wymiarach życia. Może wyda Ci się to dziwne albo naciągane, ale szczęście naprawdę jest stanem umysłu. W dużym stopniu od Ciebie samej zależy, czy patrzysz z optymizmem na świat, ludzi i siebie. Nie wierzysz? A gdybyś wyobraziła sobie, że doskonała stylistka zamienia wszystkie Twoje sztywne garsonki na piękne, kolorowe sukienki, uczy Cię, jak zrobić delikatny makijaż, w którym wyglądasz doskonale? Byłoby Ci wreszcie wygodnie, a wszyscy wokół byliby zachwyceni Twoim nowym wizerunkiem. A teraz wyobraź sobie, że podobną rzecz robisz sama dla siebie — ale nie w sferze wyglądu zewnętrznego, tylko w sferze przekonań, wewnętrznych ograniczeń, lęków czy zahamowań. Jakby to wtedy było? Mogłabyś w końcu zobaczyć, jak piękny może być świat, gdy czujesz się szczęśliwa. To właśnie może Ci zapewnić NLP! Autor: Agnieszka Ornatowska Wydawnictwo: Onepress Objętość: 136 s. Rok: 2016 ISBN: 978-83-283-1881-6

OUTSOURCING&MORE | lipiec - sierpień 2016

lipiec / sierpień 2016 July / August 2016

www.best2invest.org

Dodatek inwestycyjno-gospodarczy do Outsourcing&More Outsourcing&More’s appendix about economics and investments

POLAND ON A ROLL! POLSKA JEST NA FALI!

"Business Services Sector in Poland 2016 – Gaining Momentum" – Summary of the Report „Sektor usług biznesowych w Polsce 2016”– wyciąg z raportu PAIiIZ

Loud message from investors concerning the demand for employees and offer of Polish cities for after-work time Głośny komunikat inwestorów w sprawie zapotrzebowania na pracowników i oferta polskich miast na czas po pracy

Business Garden Warszawa

Business Garden Poznan

Business Garden Wroclaw

Phase II completion 1Q 2017

Phase I completed

Phase I completion 4Q 2017

5 office buildings, 56 000 m2

4 office buildings, 42 000 m2

2 office buildings, 37 000 m2

Business Garden is an innovative concept of office centers. Combining a mixture of efficient offices with easy transport connections as well as exceptional amenities, Business Garden complexes offer inspiring and environmentally-friendly workplaces.

To let call

+48 22 370 14 44 More information:

www.businessgarden.pl

Od Redakcji Szanowni Czytelnicy,

Dymitr Doktór Redaktor Naczelny Chief Editor

Pierwsze półrocze 2016 roku otrzymało długo wyczekiwany raport PAIiIZ podsumowujący kolejny okres w rozwoju usług BSS w Polsce. W tym roku publikacja powstała wyłącznie w PAIiIZ i przedstawiła szczegółowe dane dotyczące rynku usług dla biznesu w Polsce. Nie mogliśmy pominąć informacji o tej ważnej i opiniotwórczej publikacji, a opis jej znajdziecie Państwo na naszych stronach. W bieżącym wydaniu Best2Invest, tym razem, zastąpiliśmy raport Real Estate, opinią jednego z największych ekspertów z branży Agencji Real Estate w Polsce, czyli Sebastiana Bedekiera – Regionalnego Dyrektora Colliers International z Poznania. Bedekier mówi o decyzjach lokalizacyjnych, konkursie piękności miast oraz szansach mniejszych lokalizacji. W sekcji raportów HR, po raz pierwszy witamy na naszych stronach wypowiedzi ekspertów z Alexander Mann Solutions.

Dear Readers,

The industry received a long-awaited PAIiIZ report, summarising another period in the development of BSS services in Poland. This year, the publication was prepared exclusively in PAIiIZ and presented the detailed data concerning the market of modern business services in Poland. We could not disregard the information about such important and opinionforming publication, and its description may be found on our pages.

PARTNERZY / PARTNERS

In the current edition of Best2Invest, this time we replaced the Real Estate report with the opinion of one of the greatest experts from the Real Estate Agency sector in Poland, i.e. Sebastian Bedekier – Regional Director of Colliers International from Poznań. Bedekier talks about localisation decisions, beauty contest for cities, and opportunities for smaller locations. In the HR report section, for the first time we welcome statements of experts from

Best2Invest | July - August 2016

Editorial Note

AMS w ostatnim czasie przeprowadził międzynarodowe badanie poświęcone trendom w wyszukiwaniu i pozyskiwaniu kandydatów do pracy oraz znaczeniu mediów społecznościowych w kontekście dotarcia do kandydatów pasywnych. Swojego komentarza udziela Jolanta Gantkowska – Dyrektor Operacyjny AMS w Polsce. Nieodłącznymi publikacjami na naszych stronach są relacje z polskich miast. Skoro mamy okres urlopowy, postanowiliśmy tym razem zadbać o tzw. obszar Work Life Balance (równowagi między pracą, a czasem wolnym) i pokazujemy, co w polskich miastach można robić w czasie wolnym. Pola golfowe, squash i inne aktywności sportowe. Teatr, kino i inne aktywności kulturalne. Na co dzień na platformie Best2Invest.org obserwujemy spore zainteresowanie informacjami pozabiznesowymi, także temat ten naturalnie wpisuje się w wiedzę przydatną przedsiębiorcom. Zapraszam do lektury. █

Alexander Mann Solutions. AMS has recently conducted an international survey concerning trends in the search and recruitment of candidates for work and the importance of social media in the context of reaching passive candidates. A commentary is given by Jolanta Gantkowska – Operating Director of AMS in Poland.

Regular publications on our pages are reports from Polish cities. As we are in the holiday period, we decided to take care of the socalled Work Life Balance area this time, and we show what you can do during leisure time in Polish cities. Golf courses, squash and other sports activities. Theatre, cinema and other cultural activities. On a daily basis, we observe significant interest in non-business information on the Best2Invest.org platform, this topic also naturally fits into the knowledge useful for entrepreneurs. Enjoy the reading. █

Spis treści Index

„Sektor usług biznesowych w Polsce 2016” – wyciąg z raportu PAIiIZ_____6 "Business Services Sector in Poland 2016 – Gaining Momentum" – Summary of the Report

Polska jest na fali!_____________________________________________________10 Poland on a roll!

Kilka wniosków na temat technik rekrutacji z wykorzystaniem mediów społecznościowych___________________________________________14 Few shortcomings in Social Recruiting Techniques

Trójmiasto – walory inwestycyjne miasta okiem dewelopera____________22 Tri-City – investment opportunities through the eyes of a developer

Głośny komunikat inwestorów w sprawie zapotrzebowania na pracowników i oferta polskich miast na czas po pracy_______________26 Loud message from investors concerning the demand for employees and offer of Polish cities for after-work time

Korporacyjne standardy obsługi inwestorów w Lublinie_______________ 30 Corporate standards of investor services in Lublin

Bydgoszcz po pracy – tutaj nie można się nudzić _______________________ 34 Bydgoszcz after work – you cannot get bored here

Atrakcyjność Poznania________________________________________________38 Attractiveness of Poznan

Opole – najlepsze miejsce do życia______________________________________42 Opole – the best place to live

Nie tylko sporty elitarne czy wysoka kultura. Częstochowa po godzinach_________________________________________________ 46 Not only elite sports or high culture. Czestochowa after hours

Szczecin po pracy_____________________________________________________50 Szczecin after work

Co ciekawego słychać w Rzeszowie? ___________________________________54 What's going on in Rzeszow?

Kielce atrakcyjne po godzinach___________________________________________58 What to do in Kielce on a day off?

Ciekawostki_________________________________________________________ 62 Did you know?

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Aktualności, Artykuły, Raporty

Nieograniczony bezpłatny dostęp do publikacji na temat Outsourcingu www.outsourcingportal.pl

„Sektor usług biznesowych w Polsce 2016” – wyciąg z raportu PAIiIZ NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE: • Pod koniec 2015 roku w Polsce działały 852 centra BSS (business service sector); • Zatrudnienie w nich wyniosło 193 500 osób; • Sektor BSS stał się jednym z największych pracodawców w Polsce (dla porównania sektor motoryzacyjny zatrudnia ok. 220 tys. pracowników), a także jednym z najdynamiczniej rozwijającym się sektorem w skali kraju; • Średnie zatrudnienie w pojedynczym centrum BSS to 227 osób (średnia wielkość centrum jest zróżnicowane według typu centrum, i tak np. centra BPO są największe ze średnią 334 a centra IT najmniejsze ze średnią 160 pracowników/ centrum); • Usługi w centrach BSS świadczone są w 40 językach. PROFIL DZIAŁALNOŚCI: Podział centrów BSS pod względem prowadzonej działalności:

Liczba centrów

% wszystkich centrów

Liczba zatrudnionych

% wszystkich zatrudnionych w sektorze

368

59 tys.

SSC (shared service centres)

238

63 tys.

BPO

133

44 tys.

R&D

113

26 tys.

Więcej informacji: Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. ul. Bagatela 12, 00-585 Warszawa tel. 22 334 98 75, invest@paiz.gov.pl

• Najbardziej popularnym procesem świadczonym przez centra BSS w Polsce jest rozwój oprogramowania (w 452 centrach). Na drugim miejscu znalazło się zarządzanie aplikacjami/IT helpdesk (w 208 centrach), na trzecim – finanse i księgowość (w 205 centrach). To zestawienie potwierdza silną pozycję oraz wysoką jakość usług IT w Polsce, docenianą przez inwestorów; • 74% wszystkich podmiotów obsługuje maksymalnie dwa rodzaje procesów, a 26% więcej niż dwa; • Mamy przykłady kilku centrów, które świadczą od 10 do 15 grup procesów w jednym centrum, np. Infosys w Łodzi, Ernst & Young, Qiagen we Wrocławiu, Bombardier SSC w Katowicach.

LOKALIZACJA: • 852 centra BSS są zlokalizowane w 27 miastach Polski; • Największe zatrudnienie (powyżej 10 tys. w sektorze): Kraków, Warszawa, Wrocław, Aglomeracja Katowicka, Trójmiasto, Łódź, Poznań; • Zatrudnienie między 1 a 10 tys.: Bydgoszcz/ Toruń, Rzeszów, Szczecin, Lublin, Bielsko-Biała, Kielce, Olsztyn; • Najwięcej centrów BSS znajduje się w Warszawie (160), Krakowie (119) i Trójmieście (109); • N a j w i ę ks z e z a t r u d n i e n i e w s e k to r z e : Kraków (44,5 tys. osób), Warszawa (36,7 tys.), Wrocław (30,3 tys.); • Największe centra BSS zlokalizowane są w Krakowie (spośród 36 firm zatrudniających powyżej 1000 osób, 9 działa w Krakowie), Wrocławiu (5 centrów powyżej 1000 pracowników), Warszawie (4 powyżej 1000 pracowników).

POCHODZENIE KAPITAŁU: • Spośród 852 centrów BSS działających w Polsce, 268 to centra z polskim kapitałem – to największa grupa, 31% ogółu (należy podkreślić iż, są to polskie firmy, które świadczą usługi w językach obcych i obsługują zagranicznych klientów). Na kolejnych miejscach znalazły się centra z kapitałem amerykańskim (206), niemieckim (62), brytyjskim (61) i francuskim (53). Należy zwrócić uwagę na bardzo silną reprezentację centrów nordyckich (Szwecja, Norwegia, Dania i Finlandia), których jest 78 w Polsce (9% centrów i 9% osób zatrudnionych w sektorze. Firmy pochodzące z krajów Nordyckich często przenoszą na grunt Polski swoja kulturę biznesową: szacunek do pracownika i angażowanie pracownika w rozwój firmy, nowoczesne przestrzenne aranżacje biur, dobrze zaplanowany rozwój kariery, ciekawe benefity; • Najwięcej miejsc pracy stworzyły amerykańskie centra BSS (pracuje w nich 30% zatrudnionych w całym sektorze w Polsce), polskie (21% zatrudnionych) i francuskie (11%) – co ciekawe Francuscy inwestorzy upatrzyli sobie lokalizacje poza tzw. „mainstream’em” jak Bydgoszcz, Lublin, Rzeszów, Grójec, Opole, podczas gdy Amerykańscy inwestorzy nadal preferują duże metropolie

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

dobrze skomunikowane z resztą Europy oraz ze Stanami Zjednoczonymi (Warszawa, Kraków, Wrocław); • Firmy skandynawskie chętnie inwestują w Szczecinie i Trójmieście, a Szwajcarskie – na południu Polski (np. Credit Suisse i UBS we Wrocławiu i Krakowie).

JĘZYKI: • Polskie centra BSS świadczą usługi w 40 językach, także tych mniej popularnych jak hebrajski, tajski, koreański, kataloński, kazachski i urdu; • Rekordowe pod względem jest centrum Reutersa w Trójmieście, w którym pracuje się w 32 językach obcych; • Średnia to 4 języki (wliczając także język polski) na 1 centrum BSS w Polsce; • Tylko w 5% wszystkich centrów BSS – wszystkie o profilu IT – nie używa się żadnego języka obcego.

INWESTYCJE PAIIIZ W ciągu 15 miesięcy (rok 2015 i pierwszy kwartał 2016 roku) PAIiIZ doprowadziła do zakończenia 71 projektów inwestycyjnych o łącznej wartości blisko 844 mln euro i deklarowanym zatrudnieniu na poziomie 12,5 tys. miejsc pracy. Nieznaczna większość (52%) to inwestycje produkcyjne, jednak pod względem zatrudnienia, na pierwszym miejscu jest sektor BSS (56% zadeklarowanych miejsc pracy).

Spośród 71 zakończonych projektów 34 pochodzą z sektora BSS. Ich łączne nakłady wynoszą ponad 100 mln euro, a liczba miejsc pracy, które dzięki nim zostały stworzone lub powstaną w najbliższym czasie przekracza 7 tys. 18 projektów to reinwestycje, 16 – zupełnie nowi inwestorzy. Największą grupę stanowią projekty R&D (16 inwestycji) oraz shared service centres (13).

TRENDY: • Zmiana preferencji lokalizacyjnych – inwestorzy coraz częściej wybierają mniej oczywiste lokalizacje zamiast dużych miast. W 2014 r. firmy z sektora BSS brały pod uwagę 23 polskie miasta, rok później – już 33. Trudny i konkurencyjny rynek pracy w największych ośrodkach sektora BSS w Polsce (Kraków, Wrocław, Warszawa) zmusza firmy do szukania i odkrywania nowych lokalizacji. Jest to zdecydowanie szansa dla mniejszych ośrodków jak Rzeszów, Lublin, Szczecin czy Bydgoszcz i Toruń, które również mogą zaoferować wykształconych młodych pracowników oraz nowoczesne powierzchnie biurowe. Inną szansą dla mniejszych miast jest budowa sektora usług wokół obecnych już zakładów produkcyjnych międzynarodowych korporacji jak np. GM w Gliwicach, Faurecia w Grójcu czy Philips w Pile. Małe miasta w dużej części postawiły na poprawę jakości życia i jest to cecha, która zdecydowanie przyciąga inwestorów; • „rynek pracownika”, a w obszarze IT – nawet „rynek studenta”. Firmy rekrutują swoich przyszłych pracowników nawet na drugim, trzecim roku studiów. Umiejętno-

•

ści i najwyższa jakość pracy polskich informatyków są już chyba znane na całym świecie i nie powinno nikogo dziwić ogromne zainteresowanie w tym obszarze ze strony inwestorów. Ten trend widać po liczbie projektów prowadzonych przez PAIiIZ – w 4Q2015 PAIiIZ prowadził 60% projektów IT więcej niż w IVQ2014! ; Wzrost kompleksowości i liczby świadczonych procesów. Firmy, które kilka lat inwestowały w Polsce w proste centra finansowo-księgowe rozwijają ich zakres działalności o bardziej skomplikowane procesy. Centra usług w Polsce stopniowo poszerzają swój wachlarz usług, aby włączyć do nich takie usługi jak: analityka danych, raportowanie i/lub przygotowywanie danych do raportów okresowych, zarządzanie globalnymi projektami, analizy rynkowe, usługi marketingu globalnego, usługi informowania inwestorów oraz rozwój, testowanie i utrzymywanie kluczowego oprogramowania IT – to tylko kilka przykładów. Coraz częściej Centra Usług Wspólnych stają się tzw. Center of Excellence albo KPO – Knowledge Process Outsourcing, które są odpowiedzialne za wdrażanie globalnych rozwiązań w korporacjach oraz za zarządzanie globalnymi procesami oraz wiedzą i zmianą. Co więcej, bardzo często są to inicjatywy własne centrów zlokalizowanych w Polsce i ich sukces zależy od siły perswazji, determinacji i ambicji liderów i menedżerów tychże centrów; Poprawa wizerunku BSS jako pracodawcy: zaangażowanie kadry zarządzającej, konkurencyjne warunki zatrudnienia, świadczenia pozapłacowe, wzrost kultury biznesowej – sektor BSS już coraz mniej kojarzy się ze zwykłą infolinią telefoniczną, a coraz częściej ze stabilnym, międzynarodowym i przyjaznym środowiskiem pracy, w którym można rozwijać swoje umiejętności i pracownicy mogą się dokształcać. Ponadto sytuacja na rynku pracy i konkurencja o najlepsze talenty sprawia, że branża oferuje bardzo ciekawe warunki pracy i ponad przeciętne wynagrodzenia; Coraz większa współpraca biznesu z ośrodkami naukowymi, która procentuje m.in. powstaniem nowych kierunków studiów przygotowujących przyszłych pracowników sektora. Większość uczelni z miast-liderów tego sektora posiada programy studiów ukierunkowane na przygotowanie przyszłych pracowników sektora – jest to na ogół wynik prywatnych inicjatyw międzynarodowych przedsiębiorstw; Sektor przyjazny dla kobiet – statystycznie (pomijając segment IT, w którym panowie zdecydowanie dominują) – pracownik sektora BSS jest kobietą z wyższym wykształceniem, ze średnią wieku 30 lat, na ogół znającą co najmniej 1 język obcy, a 10% z nich mają certyfikaty ACCA lub biegłego rewidenta. █

Metodologia: Dane zebrano na podstawie analizy 852 centrów BSS zarówno z polskim, jak i zagranicznym kapitałem. Informacje są obowiązujące na koniec 2015 r. W zbieranie danych zaangażowane były regionalne centra obsługi inwestora, organizacje zrzeszające podmioty działające w sektorze BSS (ASPIRE, BizPoland, ProProgressio, ABSL) i agencje zatrudnienia (Hays, Antal, AG Test, Randstad).

Best2Invest | July - August 2016

"Business Services Sector in Poland 2016 – Gaining Momentum" – Summary of the Report KEY INFORMATION: • By end of 2015, 852 BSS centers operated in Poland; • Employment in the sector is estimated at 193,500 persons; • The Business Services Sector has become one of the biggest employers (in comparison automotive sector employs c. 220 thousand persons) and one of the most dynamic sectors in Poland; • The average employment in a single BSS center is 227 persons (this average changes by type of center; as an example BPO centers have an average employment of 334, whereas IT centers have an average of 160 employees); • Services are provided in 40 languages. PROFILE OF ACTIVITIES:

BSS centers by type

Number of centers

% of all centers

Employment

% of employment in the sector

368

59 thousand

SSC (shared service centres)

238

63 thousand

BPO

133

44 thousand

R&D

113

26 thousand

More information: The Polish Information and Foreign Investment Agency ul. Bagatela 12, 00-585 Warszawa, tel. 22 334 98 75, invest@paiz.gov.pl

• The most common process provided by BSS centers in Poland is software development (452 centers). The second most common process is application management/IT helpdesk (208 centers) and third place is taken by Finance & Accounting process (205 centers) – this confirms the privileged position of Poland in IT sector and high quality of IT services offered in Poland, which are both highly valued by investors; • 74% of all centers service not more than 2 processes, and 26% of them service more than 2 processes; • We have several examples of centers that provide from 10 to 15 processes, i.e.: Infosys in Lodz, Ernst & Young, Qiagen in Wroclaw, Bombardier SSC in Katowice.

LOCATIONS: • 852 centers are located in 27 Polish cities; • Employment in the sector exceeds 10 thousand in the following locations: Krakow, Warsaw, Wroclaw, Katowice Metro Area (MA), Tricity, Lodz, Poznan; • Employment in the sector is between 1 and 10 thousand in: Bydgoszcz/Torun, Rzeszow, Szczecin, Lublin, Bielsko-Biala, Kielce, Olsztyn; • The biggest number of centers is in Warsaw (160), Krakow (119) and Tricity (109); • The top 3 cities in terms of employment in the sector are: Krakow (44,5 thousand), Warsaw (36,7 thousand), Wroclaw (30,3 thousand); • The largest BSS centers are located in Krakow (9 out 36 centers with over 1000 employees), Wro c l aw ( 5 c e n te r s w i t h ove r 1 0 0 0 employees), Warsaw (4 centers with over 1000 employees). COUNTRY OF ORIGIN: • 268 out of 852 centers have Polish shareholding – this is the largest group representing 31% of centers (it should be underlined that these are centers offering services in multiple languages and service foreign clients). The next largest investors come from US (206 centers), Germany (62), UK (61) and France (53). There is a strong representation of centers from the Nordic countries (Sweden, Denmark, Finland and Norway) – there are 78 such centers, which represent 9% of the total number of centers and 9% of employees in the sector. Nordic companies are often sought after employers as they transfer to Poland their business culture: respect for the employees, engagement of the employees in the development of the company, modern and spacious office arrangements, well planned career paths and interesting benefits; • US companies have created the largest number of jobs in the sector – they employ c. 30% of the sector’s workers. The second largest employers are Polish companies (21% of employment) and third place is taken by French companies (11%) – what is more interesting is that French investors are pioneers in locating businesses

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

in smaller cities outside the “mainstream” locations. Good examples are French centers in Bydgoszcz, Lublin, Rzeszow, Grojec, Opole, whereas US investors usually opt for the largest cities, well connected with the rest of Europe and US (Warsaw, Krakow, Wroclaw); • Nordic companies are leaders in investing in locations such as Szczecin and Tricity, and Swiss companies predominantly invest in the South of Poland in Wrocław and Krakow.

•

LANGUAGES: • BSS centers in Poland provide services in 40 languages, including the less popular languages like Korean, Thai, Hebrew, Catalan, Kazakh and Urdu; • In terms of number of languages used, the record is held by the Reuters center in Gdansk with services delivered in 32 languages; • The average is 4 languages per center; • Only 5% of centers in Poland – all of them IT centers – do not use any foreign language. INVESTMENT PROJECTS SUPPORTED BY PAIIIZ In the 15 months between beginning of 1Q2015 and end of 1Q2016, PAIiIZ has completed 71 new investment projects representing 844 mln Euro of capital expenditures and 12,5 thousand new jobs. 52% of those projects were manufacturing projects and 48% were projects in the Business Services Sector. In terms of employment, the Buisness Services Sector is on top with 56% of new jobs declared by investors.

34 out of 71 completed projects were in the BSS. Their value is estimated at 100 mln Euro, but they represent over 7 thousand new jobs. 18 projects are reinvestments and 16 projects are completely new investors. R&D centers and Shared Service Centers dominate.

TRENDS: • Changes in location preferences – investors chose more often the less obvious locations. In 2014 BSS companies considered 23 locations, a year later it was already 33. The difficult and very competitive labor market in the largest BSS locations (Warsaw, Krakow and Wroclaw), forces investors to search and discover new markets. This is an opportunity for smaller locations like Rzeszow, Lublin, Szczecin or Bydgoszcz and Torun, which can also offer a well-educated talent pool and modern office space. Set-up of BSS centers close to industrial/ manufacturing sites is yet another opportunity for smaller locations – examples are: GM in Gliwice, Faurecia in Grojec or Philips in Pila. Smaller cities have improved substantially the standards of living and this definitely attracts additional investors; • “Employee’s market”, and in the case of IT sector even “Students’ market”. Companies tend to recruit their employees as early as in the second or third year of studies at universities. Excellent skills and competences

•

of Polish IT professionals are by now well-known globally and an increase in IT projects should not surprise anyone. PAIiIZ serviced 60% more IT projects in 4Q2015 than in 4Q2014!; Increase in complexity and number of processes serviced. Companies that have invested in simple financial and accounting processes are now moving towards more complex processes and are transferring further competences to Poland. Business Services centers are widening the scope of processes serviced to include: data analysis, financial reporting and preparation of data for reporting, project management, market research and analysis, global marketing services, global investor information services, development and testing of key IT software and systems – just to name a few. Shared Service Centers become Centers of Excellence or Knowledge Process Outsourcing centers, which are responsible for implementation of global solutions and management of knowledge and management of change on a global scale – very often, these are results of local initiatives, the success of which relies on the determination, ambitions and strength of persuasion of local managers; Improvement of BSS image as an employer: engagement of senior managers, competitive salary and benefit packages, business culture based on diversity, learning and development, stability of employment, flexible working hours and friendly work environment. Competition in the labour market forces investors to offer excellent working conditions and above average salaries; Improvement of business and academic cooperation resulting in creation of new types of studies profiled for the sector. Most universities in key locations offer specializations that prepare the next generation of BSS employees; A women friendly sector – statistically (for the exception of the IT segment, which is dominated by men) the average employee is a women with higher degree, 30 years old and knowing at least 1 foreign language – 10% of those employees have a certification such as ACCA or the Polish equivalent. █

Methodology:

Data gathered based on 852 centers of Polish and foreign shareholding. Data is for end of 2015. Data gathered with the support of our partners: regional investor support teams, business associations (ASPIRE, BizPoland, ProProgressio, ABSL) and HR agencies (Hays, Antal, AG Test, Randstad).

Best2Invest | July - August 2016

Polska jest na fali! Powoli dochodzimy do połowy roku 2016. Patrząc na ostatnie 6 miesięcy, możemy powiedzieć o dużym optymizmie w kontekście nowych projektów inwestycyjnych z sektora BPO/ SSC. Każde duże polskie miasto przeżywa swoisty boom. Ilość zapytań inwestorów świadczy o ciągłej popularności naszego kraju wśród zagranicznych koncernów, które dostrzegają tu potencjał rozwoju swojego biznesu. Polska, jako kraj, potrafi korzystać z tej swoistej „mody na Polskę”. Dlaczego tak jest? Co napędza tę falę?

JAKOŚĆ CZY KOSZTY? Często słyszymy opinie, iż atrakcyjność Polski wynika tylko z niższych kosztów prowadzenia działalności biznesowej. Obserwując rynek, można łatwo stwierdzić, że teza ta już dawno przestała być prawdziwa. Coraz więcej firm decyduje się na wybór Polski ze względu na wykwalifikowaną kadrę i jej dostępność. Wiele firm rozwija tu swoje operacje, przenosząc coraz to bardziej zaawansowane procesy. Przykładem takich firm mogą być HP, Credit Suisse czy też UBS. Połączenie wysokiej jakości usług i optymalnego poziomu kosztów to droga do sukcesu Polski.

DECYZJE LOKALIZACYJNE Każdy projekt inwestycyjny przechodzi pewną drogę, czasami krętą, wymagającą konsultacji i analiz. Na samym początku takiego procesu należy wziąć pod uwagę kilka podstawowych czynników, które będą miały wpływ na powodzenie inwestycji, a mianowicie: dostępność i jakość oraz koszty. Koszty, choć ważne, nie są jednak kluczowym aspektem. W Ameryce Północnej czy też w Europie

Zachodniej występuje duży problem ze znalezieniem wysokiej klasy specjalistów w różnych branżach. Chodzi o pracowników znających kilka języków obcych, będących specjalistami w różnych dziedzinach, jak na przykład sektor IT.

Firma, która decyduje się na przeniesienie swojej działalności, rozważa tę decyzję pod wieloma kątami. Wyszukuje informacji o dostępności odpowiednio wykwalifikowanej kadry pracowniczej, wyższych uczelniach, wysokości zarobków, dostępności powierzchni biurowych, ale także analizuje sytuację polityczną, stabilność, skłonność do strajków czy możliwości transportowe. Najczęściej proces wyboru lokalizacji rozpoczyna się od stworzenia tzw. długiej listy, z której wybiera się kilka miast wchodzących na tzw. krótką listę. Miasta, które się na niej znajdą są następnie kolejno odwiedzane. MIASTA – KONKURS PIĘKNOŚCI Polskie miasta są coraz bardziej świadome korzyści, jakie płyną z pozyskiwania inwestorów. Podchodzą

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

do tego tematu w bardzo profesjonalny sposób. Powołano biura obsługi inwestorów, czasami są to wręcz spółki, wyposażone w różnego rodzaju instrumenty, mające na celu podnoszenie konkurencyjności, a tym samym zdobywanie coraz większej liczby projektów. Miasta zaczęły ze sobą mocno konkurować, co wpłynęło na poprawę ich oferty. Pierwszy w kolejce po firmy z sektora BPO ustawił się Kraków, potem Wrocław – co widać dzisiaj choćby w kontekście wielkości rynku biurowego. Następnie dołączyły: Trójmiasto, Poznań, Katowice, Łódź oraz Szczecin. Co ciekawe, każde z tych miast w dalszym ciągu jest bardzo atrakcyjne dla nowych projektów i cieszy się popularnością.

MNIEJSZE MIASTA MAJĄ SZANSE Z raportu opracowanego przy współpracy PAIiIZ, Advisory Group TEST Human Resources oraz Colliers International wynika, iż miasta, które do tej pory nie były wybierane przez inwestorów, mają ogromne szanse ich pozyskać. Wynika to z wielu czynników, ale skupię się na dwóch: dostępność pracowników i brak konkurencji. Firmy przenoszące swoje operacje kierują się m.in. dostępnością pracowników – w mniejszych ośrodkach łatwiej o zatrudnienie potrzebnych pracowników ze względu na stosunkowo małą konkurencję wśród pracodawców. Świetnym przykładem jest tutaj decyzja CapGemini o otwarciu oddziału w Opolu. Swoją rolę na polskiej mapie ośrodków BPO zaczynają także odgrywać: Lublin, Bydgoszcz, Toruń czy popularny ostatnio Rzeszów. ATRAKCYJNOŚĆ OFERTY Miasta prześcigają się w promocji swoich atutów w kontekście lokalizacji pod nowe projekty. Oferują programy wsparcia dla nowo zatrudnionych, darmową powierzchnię tymczasową w biurowcach czy też darmową reklamę w mediach. Jednak to wszystko nie wystarczy. Bardzo ważnym czynnikiem jest spójna oferta Polski, jako kraju. Jesteśmy w przededniu zmian strukturalnych w Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, której rola jest nie do przecenienia. To bardzo często pierwszy kontakt dla zagranicznych inwestorów bądź firm ich reprezentujących. Dlatego ważne jest, aby utrzymać instytucję, która – wykorzystując swoje doświadczenie i kompetencje – może istotnie wpływać na postrzeganie Polski jako kraju przyjaznego biznesowi. Nasuwa się także pytanie – czy polski rząd powinien nadal wspierać finansowo projekty z sektora BPO/SSC? Niewątpliwie, takowe wsparcie

uatrakcyjnia naszą ofertę, choć tylko projekty bardzo zaawansowane i innowacyjne mogą być w przyszłości wspierane w istotnym zakresie.

SIŁA SEKTORA

Jednym z przełomowych wydarzeń było przekroczenie liczby zatrudnionych w sektorze nowoczesnych usług biznesowych nad liczbą zatrudnionych w górnictwie. To doskonale pokazuje, jak Polska zmieniała się przez ostatnie lata, przebudowując diametralnie swoją gospodarkę. W tym miejscu nasuwa się myśl, czy sektor ten jest w pełni zauważalny przez rządzących i czy jest w wystarczającym stopniu lobbowany. Warto zwrócić uwagę na rosnącą rolę stowarzyszenia ABSL, które zrzesza firmy z sektora BPO/ SSC. Jest to bardzo dobra platforma wymiany informacji o problemach branży i wyzwaniach przed nią stojących. Warto zauważyć też takie inicjatywy, jak krakowski ASPIRE i działalność edukacyjno-informacyjna fundacji Pro Progressio. Jednak, z racji wzrostu znaczenia sektora, wpływ na decydentów powinien być jeszcze większy.

JAKA PRZYSZŁOŚĆ SEKTORA? Z raportów firm konsultingowych wynika, że do 2030 r. zatrudnienie w sektorze BPO/SSC wzrośnie od 250 do 300 tysięcy osób. To ogromna liczba, która w znaczący sposób ma szansę wpłynąć na gospodarkę Polski. Opierając się na tych liczbach, przyszłość sektora rysuje się w jasnych barwach. Oczywiście, realizacja powyższego scenariusza zależy od wielu czynników, m.in. od globalnej sytuacji ekonomicznej i politycznej, ale także od polskiej oferty, na którą składają się działania na szczeblu krajowym i miejskim. NIERUCHOMOŚCI – WSZYSCY WYGRYWAJĄ Na koniec parę słów o korzyściach dla rynku nieruchomości, w szczególności dla sektora biurowego. Deweloperzy kupują nowe działki, budują nowe biurowce, firmy je wynajmują i tworzą miejsca pracy. Wartością dodaną dla miasta jest wzrost dochodów z tytułu podatku od nieruchomości, jak i wzrost znaczenia rynku polskiego i jego wartości. Fundusze inwestycyjne w końcu uwierzyły, iż sektor BPO/SSC jest stabilnym motorem rozwoju rynku biurowego, który nie jest podatny na migracje firm co 3 lata z jednego kraju do drugiego. Możemy mówić o efekcie synergii wszystkich uczestników procesu, pośrednich i bezpośrednich. █

Best2Invest | July - August 2016

Sebastian Bedekier, dyrektor regionalny Colliers International w Poznaniu

Poland on a roll!

We are slowly approaching the middle of 2016. Looking at the last six months, new investment projects in the BPO/SSC sector are a reason for great optimism. Each large Polish city is experiencing a boom. The large number of inquiries from investors demonstrates the continuing popularity of Poland among foreign companies, who see their businesses developing here. Poland is effective at exploiting its current popularity. Why is this so? What is driving this wave?

QUALITY OR COSTS? We often hear opinions that Polandâ&#x20AC;&#x2122;s attractiveness is only due to the much lower cost of doing business. Observing the market, it can easily be said that this thesis ceased to be true long ago. More and more companies are choosing Poland due to the availability of qualified staff. Companies such as HP, Credit Suisse and UBS are developing their operations and transferring increasingly advanced processes. The combination of quality and cost is how Poland has achieved its success.

LOCATION DECISIONS Each investment project follows its own path, often a winding one, requiring the involvement of a number of consultations as well as studies. At the outset of this process, two key factors should be mentioned: availability & quality as well as costs. As mentioned above, costs are important but not the

most crucial factor. In North America and Western Europe finding highly qualified specialists in various sectors is a big problem. It applies to people who speak several languages and who are specialists in various fields e.g. IT sector. Any company that decides to move their operations takes into account many criteria before making a decision. They search for information on the availability of people with the required qualifications, higher education institutions, earnings, the availability of office space, and they also analyse the political situation, stability, the level of strikes and transport infrastructure. Companies often draw up a Long List, then a Short List of cities that they then visit in turn.

A BEAUTY CONTEST AMONG CITIES Polish cities have discovered the huge development opportunities that come from attracting investors.

Best2Invest | lipiec - sierpieĹ&#x201E; 2016

Professionalisation has therefore become almost inevitable. Investor services centres have been set up that are equipped with all kinds of instruments aimed at creating competitive differences, and thus gaining more and more projects. Cities have begun to compete intensively with each other, which has only lead to improvements in what they have to offer. The first city in the queue for BPO companies was Krakow, then Wroclaw – which can be seen today in the size of the office market. Then they were joined by Tri-City, Poznan, Katowice, Lodz and Szczecin. Interestingly, these cities are still very attractive for new projects and their popularity does not fade. SMALLER CITIES HAVE A CHANCE In a report prepared by PAIiIZ, Advisory Group TEST Human Resources and Colliers International we can read that cities which have so far not been selected by investors have a great opportunity to acquire them. This is due to many factors. I will focus on two: the availability of staff and the lack of competition. For companies which move their operations the availability of staff on the labor market is highly important. In smaller cities it is easier to employ the staff needed due to the lack of competition among employers. A great example is the decision by CapGemini to open a branch in Opole. Lublin, Bydgoszcz, Torun and Rzeszów, a very popular location at present, are starting to make their move in the market.

ATTRACTIVENESS As mentioned earlier, cities are competing with each other to promote themselves as the best locations for new projects. They offer grants for new employees, temporary free space in office buildings and free advertising in the media. But all this is not enough. A very important factor is the consistent attractiveness of Poland as a country. We are on the eve of structural changes in the Polish Agency for Information and Foreign Investment, whose role should not be underestimated. Very often it is the first contact point for foreign investors or companies representing them. Therefore, it is important to maintain an institution which through its experience and expertise can significantly affect the perception of Poland as a business-friendly country. This begs the question, whether the Polish government should continue to financially support projects in the BPO/SSC sector? Undoubtedly, this kind of support makes Poland attractive, although only very advanced and innovative projects can be supported in this way in the future.

THE STRENGTH OF THE SECTOR One of the most important and ground-breaking events was when the number of employees in the modern business services sector exceeded the number of people employed in the mining industry. This shows perfectly how Poland has changed in recent years, rebuilding its economy dramatically. Here arises the question of whether the sector is fully noticed by the government and whether it has sufficient lobbying. The answer to this may be the growing role of the ABSL association, which brings together companies from the BPO/SSC sector. It is a very good platform for exchanging information about the problems of the sector and the challenges it faces. It is also worth noting initiatives such as ASPIRE in Krakow and the info/edu activities of Pro Progressio foundation. However, because of the growing importance of the sector, the impact on decision-makers should be even greater.

WHAT IS THE FUTURE OF THE SECTOR? Based on estimates of the reports of various consulting firms, the increase of employment in the BPO/SSC sector is estimated at between 250 to 300 thousand people by 2030. That is a huge number, which can have a big impact on the Polish economy. Based on these figures, the future is rosy. Of course, whether or not the above scenario comes true depends on many factors, including the global economic and political situation, as well as the attractiveness of Poland, which is made up of activities at a national and local level.

REAL ESTATE – A WIN-WIN At the end a few words about the benefits for the real estate market, in particular the office market. The projected figures are excellent news for the whole market: developers are buying new plots and constructing new office buildings. This is increasing the income for cities from property taxes and is leading to a huge increase in the importance of the Polish market and its value. Investment funds have finally decided that the BPO/SSC sector is a stable and rapidly growing driving force behind the development of office space, which is not susceptible to quick jumps, i.e. the migration of companies every three years from one country to another. We can therefore talk of a huge synergy effect between all stakeholders, direct and indirect. █

Best2Invest | July - August 2016

Sebastian Bedekier, Poznan Regional Director, Colliers International

Kilka wniosków na temat technik rekrutacji z wykorzystaniem mediów społecznościowych Alexander Mann Solutions oraz Social Talent opublikowali wyniki wspólnego badania, w którym wzięło udział 998 profesjonalistów z branży. Celem było zrozumienie aktualnych trendów w sektorze rekrutacyjnym oraz zbadanie wykorzystania narzędzi on-line i mediów społecznościowych w procesie pozyskiwania kandydatów.

– Nasze badanie daje wyobrażenie w jaki sposób profesjonaliści w branży używają kanałów społecznościowych oraz platform komunikacyjnych do zidentyfikowania i pozyskania zarówno osób aktywnie poszukujących pracy, jak i kandydatów pasywnych – mówi Jolanta Gantkowska, Dyrektor Operacyjny Alexander Mann Solutions w Polsce. – Dowiedzieliśmy się, że w czasie, gdy sama branża używa coraz bardziej zaawansowanych technik, aby znaleźć i pozyskać kandydata, najbardziej efektywni rekruterzy to ci, którzy inwestują zarówno w technologie, jak i podejście spersonalizowane w celu nawiązania prawdziwych relacji z kandydatami. Patrząc perspektywicznie, istnieją oczywiście określone trendy, które zapewne pozostaną dominującymi, takie jak coraz większe znaczenie mediów społecznościowych w kontekście dotarcia do kandydatów pasywnych. Wydaje się, że coraz większego znaczenia w procesach rekrutacyjnych będą nabierać komunikatory, wraz z rosnącą popularnością takich mediów jak YouTube czy Snapchat. Rekruterzy na całym świecie są niezmienne rozliczani głównie z ilości zatrudnionych kandydatów (60%) – dlatego tak krytyczne jest zastosowanie inteligentnych strategii wyszukiwania, w celu identyfikowania właściwych profili i zminimalizowania ilości nietrafionych poszukiwań.

GŁÓWNE WNIOSKI BADANIA: 1. Wyszukiwanie kandydatów: a. Zatrudnienie – spośród kanałów dotarcia do kandydatów, którzy finalnie otrzymują ofertę pracy numerem 1 pozostają media społecznościowe (37%).

3% 3%

11% 12% Inne opcje

37%

Media społecznościowe Płatne portale ogłoszeniowe

26%

Media społecznościowe Płatne portale ogłoszeniowe Inne opcje Aplikacje bezpośrednie przez zakładkę „kariera" na www Absolwenci lub kandydaci z polecenia Agencje rekrutacyjne Bezpłatne portale ogłoszeniowe

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

37% 26% 12% 11% 9% 3% 3%

Raport HR

b. LinkedIn – 97% rekruterów używa LinkedIn w celu zidentyfikowania i pozyskania kandydatów, oznacza to niewielki wzrost w stosunku do wyników z 2014 roku. c. Twitter – 37% rekruterów twierdzi, że używa Twittera do wyszukiwania kandydatów, jednak oznacza to 19-procentowy spadek w stosunku do wyników z roku 2014. d. Sieci kontaktów – patrząc na wyniki zeszłorocznego badania, nie jest żadną niespodzianką, że eksperci w dziedzinie rekrutacji inwestują w swoje sieci kontaktów. 40% rekruterów posiada ponad 2000 kontaktów, a 12% tegorocznych respondentów posiada więcej niż 5000 kontaktów na LinkedIn. 37%

spośród tych nazwisk nie posiada dostatecznych kwalifikacji lub niewystarczająco odpowiada wymogom roli.

2. Co działa: a. Strata w procesie wyszukiwania – z różnych powodów rekruterzy nie nawiązują kontaktu z 72% kandydatów zidentyfikowanych na drodze wyszukiwania w mediach społecznościowych, gdyż ich profile okazują się nieodpowiednie – to najmocniejszy przykład straty w procesie wyszukiwania. Z pozostałych 28% kandydatów, z którymi nawiązywany jest kontakt, 72% nigdy nie odpowiada. 97% 96% 56%

35% 37%

2015

22% 23% 14% 0

2014

21% 25

e. Branżowe portale ogłoszeniowe (praca) – zdecydowana większość rekruterów używa płatnych portali ogłoszeniowych w celu pozyskania najlepszych kandydatów, ale jedynie 26% znalazło w ten sposób kandydata, który finalnie otrzymał ofertę pracy – 12% rekruterów zamknęło dzięki temu kanałowi więcej niż połowę wakatów. f. Statystyki – przeciętnie każdy rekruter musi zidentyfikować 282 nazwiska, aby zamknąć 1 wakat. Średnio niemal trzy czwarte

100

3. Kontakt z kandydatami: a. Telefon – rekruterzy, którzy podnoszą słuchawkę, aby w pierwszej kolejności porozmawiać z pasywnym kandydatem, mają najwyższy wskaźnik zwrotu, na poziomie 45%. Jednak jedynie 5% profesjonalistów w branży kontaktuje się z kandydatem przez telefon. b. Wiadomości – używanie funkcji InMail okazało się w tym roku jeszcze efektywniejsze niż w ubiegłym, 30% kandydatów odpowiada na wiadomości wysłane w tej formie.

Dlaczego rekruterzy nie używają częściej telefonów?a 41% Nie posiada numeru kandydataa Woli badać zaintere26% sowanie kandydata przez InMail/Email Chce uniknąć 15% wywierania presji na kandydacie

Średnio ile procent kandydatów, którzy finalnie zostali zatrudnieni, znalazłeś na płatnych portalach ogłoszeniowych?

29%

10% lub mniej

19% 26% 26%

11% – 25%

25%

26% – 50% 13%

51% – 75%

2015

30%

2014

19%

6% 5%

Więcej niż 75% 0

Best2Invest | July - August 2016

Raport HR

c. Komunikatory – 65% respondentów używa komunikatorów w procesach rekrutacyjnych. Zaobserwowaliśmy znaczący wzrost procentowy tej grupy, z jednoczesnym 40% spadkiem ilości tych uczestników badania, którzy zadeklarowali, że nie używają żadnego komunikatora. Ponad połowa rekruterów (55%) używa Skype w procesie rekrutacyjym, a 25% z nich używa WhatsApp do kontaktowania się i pozyskiwania kandydatów.

4. Współczesny Rekruter: a. Obciążenie pracą – 54% respondentów pracuje na mniej niż 10 rolach jednocześnie; dla 56% rekruterów tydzień pracy oznacza między 36 a 45 roboczogodzin. b. System premiowania – 66% rekruterów otrzymało dodatkową premię związaną bezpośrednio z wynikami pracy; ci, którzy otrzymują tak skonstruowaną premię szybciej zamykają wakaty. c. Mierzalność – 60% spośród rekruterów, którzy otrzymują premie, jest ocenianych przede wszystkim na podstawie liczby zamykanych wakatów i zatrudnionych kandydatów. d. Elastyczność – 73% rekruterów ma dostęp do elastycznych opcji, takich jak możliwość pracy z domu. WARTO ZAPAMIĘTAĆ Mając na uwadze, że każdorazowo inicjatywa poszukiwania kandydatów jest unikatowa, autorzy badania zidentyfikowali dobre praktyki, które powinny – już od dziś – znaleźć zastosowanie w życiu praktyków rekrutacji, aby poprawić ich efektywność. Niektóre z nich są proste i taktyczne, inne będą bardziej kompleksowe i mogą wymagać fundamentalnych zmian w podejściu do procesu rekrutacyjnego.

• Poszerz swój zasięg i dotarcie do kandydatów, ale rób to rozsądnie – wyniki tegorocznego badania wskazują, że w procesie wyszukiwania i pozyskiwania kandydatów istnieje wiele obszarów, w których występują straty. Mówiąc wprost, praktycy rekrutacji nie są tak efektywni na wczesnych etapach procesu, jak mogliby być, szczególnie podczas identyfikowa-

nia i angażowania wysoko wykwalifikowanych kandydatów. Ten deficyt może być pokonany dzięki inteligentnym strategiom wyszukiwania i zawężaniu liczby kandydatów w procesie.

• Lepiej wykorzystuj technologie do komunikowania (komunikatory) w procesie rekrutacji.

• Nagradzanie rekruterów za wyniki w pracy opłaca się. Rekruterzy dodatkowo wynagradzani za wyniki dostarczają kandydatów lepszej jakości, angażują się w relacje bardziej personalnie i szybciej wypełniają wakaty. Krótko mówiąc, są lepszymi pracownikami.

• Portale ogłoszeniowe mogą być wykorzystywane bardziej efektywnie niż dziś – proste techniki, takie jak tworzenie tagów zawierających nazwę firmy lub nazwę stanowiska, mogą zwiększyć szanse na to, że odnajdzie je w swoim wyszukiwaniu wykwalifikowany kandydat.

– Specjaliści pozyskiwania talentów mają aktualnie do dyspozycji więcej niż kiedykolwiek przedtem narzędzi do łączenia się i wchodzenia w relacje z potencjalnymi kandydatami, niezależnie od tego czy są to kandydaci pasywni, czy też osoby aktywnie szukające pracy. To kluczowe na dzisiejszym, bardzo konkurencyjnym rynku – mówi Jolanta Gantkowska. – Głównym celem jest zatrudnienie najlepszego dostępnego kandydata; nasze tegoroczne globalne badanie wskazuje i podpowiada szereg narzędzi i technologii w czasie rzeczywistym, jak Skype czy Whatsapp, służących do nawiązania i rozwijania relacji z kandydatami. Zrozumienie najefektywniejszych sposobów komunikowania się z naszymi potencjalnymi „zatrudnionymi” jest krytyczne dla organizacji, które gotowe są na dokonanie strategicznych inwestycji w talenty, wspierając w ten sposób długoterminowe plany rozwoju. █

Alexander Mann Solutions – światowy lider usług w zakresie pozyskiwania i zarządzania talentami. Social Talent – wiodący dostawca szkoleń rekrutacyjnych oraz narzędzi pomiaru efektywności.

To druga edycja Globalnego Badania Branży Rekrutacyjnej. Wśrόd respondentόw znaleźli się rekruterzy pracujący w funkcjach centralnych, w strukturach dostawcόw zewnętrznych i w agencjach. Uwzględnione zostały osoby rozpoczynające pracę w sektorze oraz te z wieloletnim doświadczeniem.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Newsletter

NajĹ&#x203A;wieĹźsze informacje o Outsourcingu w Twojej skrzynce pocztowej www.outsourcingportal.pl

Few shortcomings in Social Recruiting Techniques

Alexander Mann Solutions and Social Talent recently surveyed 998 recruiting professionals with the aim of understanding emerging trends within the recruitment industry and measuring how recruiters are using online tools and social media to attract and engage with talent.

– Our survey reveals compelling insights into how talent acquisition professionals are using social channels and messaging platforms to reach both active job seekers and passive candidates for their organizations – says Jolanta Gantkowska, Director of Operations Poland at Alexander Mann Solutions. – While the profession continues to use more sophisticated techniques to find and reach candidates, the most effective recruiters are those who combine tech savvy with a personal touch in order to truly engage with those candidates.

Looking ahead, there are trends that will continue to remain dominant, such as the rising use of social media and the importance of sourcing passive candidates. We expect the use of instant messaging in the recruiting process to become even more prominent, alongside the emerging popularity of media such as YouTube and Snapchat. A key focus for recruitment professionals worldwide continues to be the number of hires/placements made (60%) therefore it is paramount to apply smart search strategies in order to find the right talent and minimise search wastage.

TOP FINDINGS 1. How Recruiters Find Candidates

3% 3%

11% 12%

Other option

37% Social Media

Paid job boards

26%

Social Media Paid job boards Other option Direct applications or our own career site Internal Referrals or Alumni Recruitment Agencies Non paid job boards

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

37% 26% 12% 11% 9% 3% 3%

HR report

a. Hiring: The number one source for finding candidates who were ultimately hired is social media, at 37% of successful hires. b. LinkedIn: 97% of recruiters use LinkedIn 37%

f. Ratios: The average recruiter needs to find 282 people in order to make one hire. Yet, on average, nearly three-quarters of these are not qualified or suitably relevant for the position. 97% 96%

56%

35% 37%

2015

22% 23% 14% 0

2014

21% 25

to find, attract and engage talent, which is a small increase from the 2014 survey. 40% of respondents have more than 2,000 connections on the social media platform, while 12% have more than 5,000. c. Twitter: 37% of recruiters say they use Twitter to source candidates, a 19 point drop from the 2014 survey. d. Networking: Recruitment professionals continue to invest in their networks. 40% of recruiters have more than 2,000 connections on LinkedIn and 12% of this year’s respondents are super-connectors, with over 5,000 connections on LinkedIn.

100

2. What Works: a. Waste in the search process: 72% of candidates identified in social media searches are not even contacted because they are not suitable for the position for some reason – representing a significant degree of waste in the search process. Out of the 28% of candidates that are contacted, 72% will never respond. 3. Contacting Candidates a. Telephone: Recruiters who pick up the phone to first engage with passive talent have the highest average response rates

On average what % of your hires come from paid job boards?

29%

10% or less

26% 26% 25%

26% – 50% 13%

51% – 75%

41% Don't have their contact detailsa Prefer to gauge 26% interest via InMail/ Email Want to avoid 15% pressuring the candidate

19%

11% – 25%

Why recruiters often do not use the phone?a

2015

30% 2014

19%

6% 5%

more than 75% 0

e. Job boards: The vast majority of recruiters are using paid job boards to attract candidates, but only 26% found successful candidates through this channel, and only 12% fill more than half of their jobs this way.

at 45%. However only 5% of recruitment professionals pick up the phone to try and reach the talent.

Best2Invest | July - August 2016

HR report

b. Messaging: InMails prove to be more successful compared to last year, with over 30% of candidates responding to InMail. c. Instant messaging: 65% of respondents use instant messaging tools in the recruitment process. There has been a massive shift in the % age of Recruiters who use messaging tools within their recruitment process, with a 40% decrease year on year in those that say they don’t use any messaging tools. More than half (55%) of Recruiters use Skype as part of their recruitment process while 25% use WhatsApp to contact and engage with candidates.

4. Today’s Recruiter a. Busy: 54% of respondents work on fewer than 10 requisitions at any one time. 56% of recruiters work an average working week of 36 - 45 hours. b. Pay Incentives: 66% of recruiters received performance related pay, and those who do receive high performance based pay are more likely to fill jobs faster. c. Measurement: Of those who do receive performance related pay, 60% are measured primarily on number of hires/placements made. d. Flexibility: 73% are provided with flexible working options by their employer such as working from home.

KEY TAKEAWAYS: While every search assignment is unique, we identified several best practices that any recruiting organisation or individual can put into action – as soon as today – to improve their effectiveness. Some are simple and tactical, while others are more complex and may require a fundamental shift in the way your company looks at the recruitment process.

stages as they should be in identifying and engaging with well-qualified candidates. This shortfall can be overcome by executing smarter searches at the front-end of the process and narrowing down that funnel of candidates.

• Leverage messaging tools in the recruitment process.

• Rewarding recruiters for performance can pay off. – We found that recruitment professionals with higher variable performance-based pay tended to deliver higher quality shortlists, engage with candidates more personally, and fill requisitions more quickly. In other words, they’re better performers.

• Job boards can be used more effectively than they are today Simple techniques, such as creating a tagline that includes your company name, the job title and most important credentials, can increase the chances that qualified candidates will find the listing in a search.

– Talent acquisition professionals have more tools than ever to connect and engage with potential candidates, whether passive or active job seekers, which is critical in today’s competitive talent market – said Jolanta Gantkowska. – They’re looking to fill positions quickly and with the best possible candidates, and the 2016 Global Recruiting Survey highlights the different ways in which they can use real-time tools, such as Skype and WhatsApp, to connect with job candidates. Understanding the most effective ways to communicate with potential hires is critical for organizations that are looking to make strategic talent investments for long-term growth. █

• Expand your reach, but do so judiciously This year’s survey highlighted that there is a significant amount of wastage in the average sourcing funnel. Quite simply, recruitment professionals are not as effective in the early

Alexander Mann Solutions, the world’s leading provider of talent acquisition and management services. Social Talent, the world’s leading provider of recruiting learning, tools and performance analytics.

This was the 2nd year of conducting the Global Recruiting Survey. The participants included recruiters that work in-house, those that work for 3rd party providers and agencies, those who are new to the job and those who have been doing it for years.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Rynek NieruchomoĹ&#x203A;ci

Informacje o powierzchniach biurowych i magazynowych www.outsourcingportal.pl

Trójmiasto

– walory inwestycyjne miasta okiem dewelopera Istotą biznesu każdego dewelopera z sektora nieruchomości komercyjnych jest wybudowanie, wynajęcie i czerpanie profitów z najmu (oraz ewentualna późniejsza sprzedaż swojego aktywa). Zdolność do generowania przepływów z danego projektu determinowana jest m.in. tempem wynajmu oraz ilością i wysokością przepływów czynszowych. Dlatego też, atrakcyjność inwestycyjną Trójmiasta należy rozpatrywać z perspektywy najemców, gdyż to oni napędzają rynek, co wpływa na szereg czynników, takich jak: podaż, współczynnik niewynajętej powierzchni, ceny gruntów inwestycyjnych czy oczekiwane stopy zwrotu.

BPO/SCC WYBIERAJĄ MIASTA REGIONALNE Rozpatrując rynek nieruchomości biurowych jako całość, niekwestionowanym liderem była i jest Warszawa. Jednak w 2015 r., po raz pierwszy, mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której łączna podaż nowych inwestycji w miastach regionalnych przekroczyła wynik uzyskany przez deweloperów, realizujących projekty biurowe w stolicy. Wpływ na to miało stale rosnące zainteresowanie firm z sektora BPO/SSC (Business Process Outsourcing/Shared Services Centres) oraz IT. Warto więc rozważyć kluczowe czynniki, które są rozpatrywane przez centra usług wspólnych przy wyborze lokalizacji. INFRASTRUKTURA I KLIMAT INWESTYCYJNY Ze względu na specyfikę branży oraz fakt, że centra usług wspólnych często obsługują zagraniczne koncerny, istotna z ich perspektywy jest infrastruktura oraz ogólny klimat inwestycyjny danego regionu. Trójmiasto może być pod tym względem uznane za atrakcyjne. Port Lotniczy w Gdańsku oferuje ponad 50 bezpośrednich połączeń, a jego niewątpliwą zaletą jest największa w Polsce liczba połączeń z krajami skandynawskimi. Nie bez znaczenia jest też dostęp do autostrady A1 oraz dróg krajowych – nr 7 i nr 6 oraz połączenia kolejowe (czas dojazdu do Warszawy wynosi obecnie niecałe 3 godziny). Pozytywny wpływ na region mają również porty morskie w Gdyni oraz w Gdańsku.

Przyszli najemcy na etapie wyboru danego miasta, czy regionu, otrzymują wsparcie od takich organizacji jak np. Invest in Pomerania czy Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego, których rolą jest pomoc inwestorom zagranicznym w realizacji ich projektów inwestycyjnych na Pomorzu.

DOSTĘP DO TALENTÓW Niewątpliwie, jedną z kluczowych kwestii, z perspektywy firm z sektora BPO/SCC oraz IT, jest rynek pracy. Decydując

się na otwarcie swojego oddziału, muszą mieć pewność, że będą miały dostęp do wykwalifikowanej kadry. Trójmiasto – jako jeden z głównych ośrodków akademickich – stwarza takie możliwości, co roku dostarczając na rynek prawie 30 000 absolwentów uczelni wyższych. Duża część z nich kończy kierunki finansowe oraz informatyczne oraz włada biegle popularnymi językami, jak np. angielski czy niemiecki, a także – co ważne z geograficznego punktu widzenia – językami z grupy skandynawskiej.

Dodatkowo, istotna jest także jakość życia w danym regionie, a ta – ze względu chociażby na walory turystyczne czy bliskość morza i lasów – jest w Trójmieście uznawana za wysoką. Zarówno Gdynia, jak i Gdańsk oraz Sopot zajmują czołowe miejsca w krajowych rankingach, dotyczących jakości życia. Pomaga to działom HR centrów usług wspólnych, rekrutujących później managerów wyższego szczebla z innych regionów Polski.

DOSTĘPNOŚĆ POWIERZCHNI Według analityków Cushman&Wakefield w 2015 roku, poza Warszawą, najwięcej nowej powierzchni ukończono właśnie w Trójmieście (84 000 m²). Łączna podaż to prawie 600 000 m², a rok 2016 przyniesie kolejnych 140 000 m². Paradoksalnie, z perspektywy dewelopera, wysoka podaż powierzchni nie jest jednak niczym złym. Wręcz przeciwnie. Świadczy bowiem o dojrzałości rynku. Dzięki temu najemca – decydując się, w którym mieście ulokować swoje centrum – wie, że będzie miał w czym wybierać, jeśli chodzi o nowoczesną powierzchnię biurową. Między innymi z uwagi na ten fakt takie firmy jak np. Bayer, ThyssenKrupp, State Street, EPAM Systems, Sii, Kemira czy PwC wybrały Trójmiasto i otworzyły tu swoje centra. █

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Tri-City

– investment opportunities through the eyes of a developer To build, rent and profit (and possibly – sell the assets in the future) – this is the essence of any commercial real estate developer’s business. The ability to generate cash flows from a project is determined by the pace of renting, as well as by the quantity and value of cash flows from rentals. Therefore, the Tri-City’s investment attractiveness should be looked at from the tenants’ point of view, since their market-driving power affects a number of factors, such as supply, vacancy rates, development land value or expected returns.

BPO/SCC CHOOSE REGIONAL CITIES Should one consider the commercial property market as a whole, Warsaw was, and remains the unbeatable leader. Yet, 2015 saw, for the first time, a situation where the total supply of new developments in regional cities exceeded the output of developers' office projects in Poland’s capital. This was a result of the increasingly growing demand from the BPO/SSC and IT sectors. It is therefore worth having a look at the criteria shared services centres use when choosing their locations.

INFRASTRUCTURE AND INVESTMENT CLIMATE Considering the nature of the business and the fact that shared services centres often work for foreign companies, the infrastructure and the region’s general investment climate are among the key factors contributing to their decisions. In these terms, Tri-City can be considered attractive. The Airport in Gdansk offers more than 50 direct connections, the largest number of connections to Scandinavian countries being its obvious advantage over other Polish airports. The access to the A1 Motorway and National Roads no 7 and 6, as well as railway connections (it takes less than 3 hours to get to Warsaw now) are no less important. Furthermore, the sea ports in Gdansk and Gdynia add to the assets of the region.

When looking for a new location, future residents are offered support by such organisations as e.g. Invest in Pomerania or Gdansk Economic Development Agency (InvestGDA), whose role is to assist foreign investors in their projects in the region of Pomerania.

TALENTS AT HAND The labour market is one of the key issued for the BPO/ SCC and IT sectors, no doubt. When choosing a location,

they need to be certain that qualified workforce will be there. With its annual output of nearly 30,000 of graduates, Tri-City – one of Poland’s main academic centres – offers such opportunities. Many of them major in finance or IT and have a fluent command in such popular languages as English or German, but also – which is geographically important – of Scandinavian languages.

The quality of life in the region is also important and – owing to its tourist attractions, the vicinity of sea and forests – this is another of Tri-City’s advantages. Gdynia, Gdansk and Sopot are among the leaders of all national ratings measuring the quality of life. These facts are often referred to by SCC’s HR departments when recruiting higher level managers from other regions of Poland.

OFFICE SPACE AVAILABILITY According to Cushman & Wakefield analysts, in 2015 namely Tri-City offered the most new-built office space (84,000 m²) outside Warsaw. The total supply is close to 600,000 m², the year 2016 to bring another 140,000 m². Paradoxically, the high supply of office space is nothing bad from the developer’s point of view. Quite the contrary, in fact, since it is a symptom of market maturity. As a result, a potential resident looking for business premises knows that there will be a lot to choose from, as far as modern office space is concerned. Namely this is why such companies as Bayer, ThyssenKrupp, State Street, EPAM Systems, Sii, Kemira or PwC have given preference to Tri-City and opened their offices here. █

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Prezentacja Regionรณw

Aktualne informacje inwestycyjne, artykuล y, analizy, raporty www.outsourcingportal.pl

Wstęp do miast

GŁOŚNY KOMUNIKAT INWESTORÓW W SPRAWIE ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW I OFERTA POLSKICH MIAST NA CZAS PO PRACY

Coraz częściej w rozmowach z inwestorami zagranicznymi pojawiają się dwa komunikaty i jasna wskazówka, jakie obecnie mamy trendy w poszukiwaniu lokalizacji na inwestycje typu BPO/SSC. Oba komunikaty są ściśle powiązane z zagadnieniami pracowniczymi. Pierwszy dotyczy zapotrzebowania na pracowników ze znajomością języka niemieckiego, a drugi nieustających poszukiwań informatyków i programistów. Hasło „software deweloper” nie schodzi niemal z ust potencjalnych i obecnych inwestorów. Określenie, że obecnie mamy deficyt, to lżejsza wersja komunikatu, na jaki możemy sobie w tej chwili pozwolić. Ogólnie rzecz ujmując, oba tematy są powiązane z rekrutacją i oba stanowią nie lada wyzwanie.

Fundacja Pro Progressio, wnikliwie analizując potrzeby inwestorów zza Odry, już od roku 2014 komunikowała rosnące zapotrzebowanie na pracowników płynnie komunikujących się w języku niemieckim. W tym czasie w Polsce zbyt dużo się nie zmieniło i liczba osób wchodzących na rynek pracy i władających językiem niemieckim utrzymuje się na stabilnym poziomie. Wyzwanie nie ustało, a wręcz przybrało na sile, a to oznacza, że polskie miasta, jeśli chcą uczestniczyć w pozyskiwaniu biznesu z niemieckiego rynku BPO/SSC, muszą rozwinąć edukację języka niemieckiego. Warto wziąć pod uwagę pomysł, aby nauka tego języka zeszła na poziom gimnazjów i szkół średnich, tak aby studia były już wsparciem i wzmocnieniem umiejętności językowych, a nie startem w edukacji. Autor: Wiktor Doktór Pro Progressio, CEO

Podobnie temat wygląda przy edukacji programistów. Jak zauważają sami pracodawcy, nie jest niezbędne aby rozwijać sieć różnych kierunków programistycznych na uczelniach, ale wystar-

czające i wręcz konieczne jest rozwinięcie zajęć z matematyki i algorytmiki. Branża IT, ITO i ICT coraz głośniej mówi o konieczności pozyskania wykształconych w tych kierunkach i sama deklaruje się jako wsparcie dla rozwoju już konkretnych języków programowania. Warto posłuchać tych komentarzy, gdyż ponownie, matematykę i algorytmikę można rozwijać już od poziomu gimnazjów, a wręcz od szkół podstawowych.

Wygląda na to, że powyższe potrzeby inwestorów i przedsiębiorców będą w drugiej połowie 2016 r. jedynie przybierać na sile. Jak pokazuje analiza zapytań kierowanych poprzez platformę Best2Invest.org, coraz więcej zapytań dotyczy wspomnianych obszarów. Pozwoliliśmy sobie na analizę bieżącej sytuacji, ale czas przejść do tematu, który w lipcu zagościł na stronach Best2Invest, a jest nim w znacznym stopniu połączenie biznesu z czasem wolnym po pracy.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Work Life Balance – z tym określeniem spotykamy się coraz częściej. Na ogół na temat równowagi między pracą, a czasem wolnym wypowiadają się przedstawiciele biznesu. Aby jednak zachować tę równowagę, niezbędne jest spojrzenie na to, co w lokalizacjach, w których prowadzona jest działalność biznesowa, mają do zaoferowania władze samorządowe. Sport, kultura, rekreacja, za tymi hasłami wiele się mieści i jak spojrzymy na Polskę, to każde miasto dba o rozwój programów wpływających na dobre samopoczucie i ducha i ciała. Z jednej strony miasta chwalą się rozpoznawalnymi w swoich lokalizacjach flagowymi inicjatywami, z drugiej patrząc całościowo, zauważalne są braki różnych projektów, które cieszą się sporym zainteresowaniem biznesu, jak choćby pola golfowe czy korty do squasha. W Polsce obecnie jest siedemnaście osiemnastodołkowych oraz osiemnaście dziewięciodołkowych pól golfowych, co w porównaniu np. z Czechami wypada dość skromnie (odpowiednio 46 i 50 pól). W przypadku squasha, to trudno jest uzyskać dokładną analizę i możemy się jedynie oprzeć na subiektywnym odczuciu, że sport ten jest głównie możliwy do uprawiania jedynie w dużych miastach i wręcz niedostępny w miejscowościach mniejszych. Nie chodzi o to, abyśmy wprowadzali klimat narzekania, ale bardziej zwrócenia uwagi na fakt, że ludzie biznesu są zainteresowani konkretnymi aktywnościami. O ile doskonale radzimy sobie w Polsce z tenisem ziemnym (również będącym w zainteresowaniu wielu ludzi biznesu), to z pozostałymi aktywnościami jesteśmy nieco w tyle za innymi europejskimi krajami.

W ofertach dostępnych w polskich miastach możemy znaleźć także zajęcia na ściankach wspinaczkowych, skoki spadochronowe, rajdy quadami, wioślarstwo czy zajęcia z żeglugi – jak widać jest w czym wybierać i oferta ta rośnie z każdym rokiem. Odejdźmy jednak od kwestii sportowych i przyjrzyjmy się innym atrakcjom dostępnym poza godzinami pracy. W zależności od położenia różne aktywności są dostępne nad morzem, inne nad jeziorami, a jeszcze inne w terenach wyżynnych i górskich. Miasta prześcigają się w ofertach festiwali muzycznych, kabaretonów, sztuk ulicznych i wielu innych, co pozwala niemal cały rok uczestniczyć w wielu ciekawych wydarzeniach. Zobaczmy zatem, co miasta mówią same o sobie, a to już na kolejnych stronach Best2Invest. █

Best2Invest | July - August 2016

Introduction to the city section

LOUD MESSAGE FROM INVESTORS CONCERNING THE DEMAND FOR EMPLOYEES AND OFFER OF POLISH CITIES FOR AFTER-WORK TIME

Two messages and a clear indication of the trends in the search for locations of BPO/SSC type investments appear more and more often in talks with foreign investors. Both messages are strictly connected with employee issues. The first one concerns the demand for Germanspeaking employees, and the second one – is the continuous search for IT specialists and programmers. The term” software developer” almost never leaves the lips of potential and existing investors. The statement that we currently have a deficit is a lighter version of the message that we can afford at the moment. Generally speaking, both topics are connected with recruitment and both constitute a considerable challenge.

The Pro Progressio Foundation, having carefully analysed the needs of investors from beyond River Oder, has been announcing the growing demand for employees fluently speaking German starting from 2014. During that time, not a lot has changed in Poland and the number of persons who enter the labour market and who speak German remains at a stable level. The challenge has not diminished, and even has become stronger, and this means that Polish cities – if they want to participate in attracting business from the German BPO/SSC market – must develop German language education. It is worth considering an idea that the teaching of this language should be moved to the level of lower and upper secondary schools, so that university studies constitute the development and strengthening of language skills. Author: Wiktor Doktór Pro Progressio, CEO

This subject looks similar in relation to programmers’ education. As employers note themselves, it is not necessary to develop a network of various programming studies at universities, however it

is necessary to develop classes in mathematics and algorithms. The IT, ITO and ICT industry is speaking louder and louder of the need to attract people educated in these subjects and it declares support for the development of programming languages. It is worth listening to these comments because similarly as in the case of foreign languages, mathematics and algorithms may be developed from the lower secondary school level or even from primary schools.

It seems that the investors’ and entrepreneurs’ needs indicated above will only become stronger in the second half of 2016. As the analysis of enquiries sent via the Best2Invest.org platform shows more and more enquiries concerning the areas mentioned above.

We conducted an analysis of the current situation, but it is time to move on to the subject which made it to the Best2Invest pages in July – it is the Work-Life Balance.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Work-Life Balance – this expression is encountered more and more frequently. Business representatives talk about the balance between work and leisure. In order to maintain this balance, you need to look at what local government authorities have to offer in locations in which business activity is conducted. Sport, culture, recreation. These words hide a lot, and if we look at Poland we will notice that each city develops programmes which support good physical and mental state.

On the one hand cities boast flagship initiatives that have a good recognition in their locations. On the other hand – looking comprehensively – there are noticeable shortcomings in different projects enjoying significant interest of the business, for example golf courses or squash courts. Poland currently has 17 eighteen-hole golf courses and 18 nine-hole golf courses, which is comparison with e.g. the Czech Republic is quite modest (46 and 50 golf courses, respectively). In the case of squash, it is difficult to obtain an accurate analysis and we can only rely on a subjective feeling that practically this sport may only be practiced in large cities and is virtually unavailable in smaller towns. It is not about introducing an atmosphere of complaining, but more about pointing out the fact that businesspeople are interested in specific activities. Although we are dealing well in Poland with tennis (in which also many businesspeople are interested), we are slightly falling behind other European countries with other activities. Nevertheless, it should be noted that offers available in Polish cities include activities on climbing walls, parachute jumping, quad racing, rowing or sailing. So there is a good range to choose from and the offer is growing every year. Let us leave sports for now and look at other attractions available after work. Depending on the location, different activities are available at the seaside, and different ones on lakes, and more still on uplands and in the mountains. Cities are trying to outstrip one another in offers of music festivals, cabaret events, street performances and many others, which enables residents to participate in many interesting events almost all year round. So let us see what cities say about themselves – on the following pages of Best2Invest. █

Best2Invest | July - August 2016

Lublin

KORPORACYJNE STANDARDY OBSŁUGI INWESTORÓW W LUBLINIE W tegorocznym rankingu FdI Magazine Lublin został wyróżniony 3-cim miejscem wśród małych europejskich miast za jakość strategii przyciągania inwestycji. W zestawieniu konkurowało ponad 400 europejskich ośrodków miejskich, wśród których znalazły się zaledwie 4 polskie miasta. Dwa z nich to metropolie o dużo większym, naturalnym potencjale gospodarczym. Z czego wynika tak dobra pozycja Lublina w obiektywnym, uwzględniającym kilkadziesiąt kryteriów zestawieniu?

Więcej informacji Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublin Plac Litewski 1, 20-080 Lublin telefon: +48 81 466 2500 fax: +48 81 466 2501 e-mail: inwestorzy@ lublin.eu invest.lublin.eu

ŚWIADOMA KONCENTRACJA NA WYBRANYCH SEKTORACH GOSPODARKI Lublin to obecnie jedna z najszybciej rozwijających sie przestrzeni miejskich w Polsce. Podobnie jak każde duże miasto z bogatą przeszłością przemysłową obarczone jest balastem doświadczeń determinującym w pewnym stopniu aktualny i przyszły obraz gospodarki. W przypadku Lublina, do końca lat 90-tych był nim wielki przemysł motoryzacyjny, który przez dekady określał model funkcjonowania i postrzegania miasta. Przeprowadzona w 2011 r. przez firmę Deloitte Consulting pogłębiona analiza potencjału gospodarczego wskazała na brak jednoznacznie sprecyzowanego profilu sektorowego miasta przy silnym zrożnicowaniu branżowym, którego wyznacznikiem jest rosnąca liczba firm spoza obszarów uznanych niegdyś za charakterystyczne dla gospodarki Lublina. We wnioskach uznano, że trend ten należy wzmocnić poprzez koncentrację na kilku wybranych sektorach. Znalazł się wśród nich tradycyjnie silny przemysł motoryzacyjny i maszynowy oraz przetwórstwo żywności, a także nowoczesne usługi dla biznesu, logistyka, usługi medyczne, biotechnologia i farmacja, przemysł doświadczeń i niezwykle rozbudowany przemysł edukacyjny. Krótka lista sektorów określa sektory, kluczowe z punktu widzenia obecnego i przyszłego rozwoju Lublina, stanowiąc wskazówkę dla działań związanych z pozyskiwaniem inwestorów.

DEDYKOWANA AGENCJA INWESTYCYJNA Pracę analityczną uzupełniły zmiany standardów obsługi i komunikacji. W Urzędzie Miasta powstał Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów – jednostka funkcjonująca jak klasyczna agencja inwestycyjna, posługująca się typowymi

dla rynku korporacyjnego i przyjętymi w świecie biznesu standardami a także formami komunikacji. Poza zadaniami związanymi z programowaniem kierunków rozwoju gospodarczego miasta na poziomie strategicznym, jej kluczową rolą jest zarządzanie systemem informacji gospodarczej i stymulowanie relacji z biznesem, a przede wszystkim obsługa inwestorów oraz promocja oferty inwestycyjnej miasta.

ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ GOSPODARCZĄ Jest kolejną istotną kompetencją Wydziału. Informacja gospodarcza, traktowana jest jako podstawowy kapitał w procesie budowania relacji i lokowania inwestycji. Od początku funkcjonowania przyjęta została zasada, że Wydział stanowi swoisty węzeł informacyjny, dysponujący najbardziej aktualnymi i adekwatnymi danymi na temat mikro i makroekonomi, biznesu i procesów gospodarczych, zachodzących w mieście. Zasoby te tworzone są w oparciu o dostępne na rynku narzędzia analityczne, doskonałą znajomość lokalnego ekosystemu gospodarczego oraz stałe monitorowanie aktywności firm w poszczególnych sektorach dzięki budowanym od lat relacjom. Rezultatem tych działań jest całe spektrum danych niezbędnych w procesie podejmowania decyzji biznesowych. Są one publikowane w serwisie internetowym, w formie skonsolidowanych raportów tematycznych oraz wykorzystywane w spersonalizowanych ofertach inwestycyjnych. RELACJE Z BIZNESEM Głównymi partnerami w tym obszarze aktywności są przede wszystkim lubelscy przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu oraz środowisko

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Lublin

akademickie. Miasto, jako „trzecia strona”, koncentruje się przede wszystkim na stymulowaniu funkcjonowania sieci wzajemnych powiązań, inicjowaniu kontaktów i podtrzymywaniu relacji. Służą temu inicjatywy klastrowe, programy networkingowe dla wybranych branż czy projekty aktywizujące lub wręcz wspierające konkretne środowiska – uczelnie, startupy, przemysły kreatywne czy drobnych kupców.

OBSŁUGA INWESTORÓW Osią procesu obsługi inwestorskiej jest sprawny, dobrze przygotowany zespół, tworzony przez specjalizujących się w poszczególnych sektorach Project Managerów z doświadczeniem zawodowym z rynku komercyjnego. Ich kluczowym zadaniem jest wspieranie inwestora na każdym etapie procesu, od fazy rozeznania rynku po lokację biznesu. Ich aktywności koncentrują się na pozyskiwaniu i dostarczaniu eksperckiej, wyczerpującej informacji zarządczej, tworzeniu sprofilowanych ofert inwestycyjnych, organizacji wizyt referencyjnych, a wreszcie na wsparciu technicznym procesu lokowania inwestycji i sieciowaniu. Project Managerowie na bieżąco monitorują rynek, gromadzą aktualne informacje, opracowując prognozy oraz tworzą mikro-strategie rozwoju dla poszczególnych branż. Aktywnie budują oraz utrzymują relacje, uczestnicząc w cyklicznych spotkaniach branżowych z lokalnym biznesem, środowiskiem akademickim, ekspertami, a także doradcami uczestniczącymi w procesie inwestycyjnym. Nawiązują kontakty z potencjalnymi inwestorami, poprzez udział w roli ekspertów w krajowych i międzynarodowych wydarzeniach branżowych oraz indywidualnych spotkaniach. Są bardzo aktywni na biznesowych portalach społecznościowych. Mają realny wpływ na kształt i zawartość materiałów informacyjnych dla poszczególnych branż.

PROMOCJA INWESTYCYJNA Lublin przykłada ogromną wagę do globalnej promocji swojego potencjału inwestycyjnego oraz budowy relacji z uznanymi partnerami biznesowymi. Należą do nich kluczowe firmy doradcze – Deloitte, Jones Lang LaSalle, PWC oraz Cushman & Wakefield.

W komunikacji z otoczeniem ogromną rolę odgrywa udział w międzynarodowych zestawieniach i rankingach oraz pozytywne publicity, generowane poprzez aktywne relacje z mediami branżowymi zajmującymi się tematyką gospodarczą. Relacje te budowane są w ramach proaktywnej polityki dystrybucji informacji i współprodukcji profesjonalnych wydawnictw dostępnych na rynkach globalnych oraz hostingu medialnych wizyt referencyjnych. W ramach promocji oferty inwestycyjnej miasto wykorzystuje także typowe narzędzia promocyjne w postaci reklamy w drukowanych, precyzyjnie profilowanych mediach ekonomicznych, powiązanej z reguły z tematycznymi raportami lub wydarzeniami. Szeroko-zasięgowe kampanie wykorzystujące nośniki ATL oraz tradycyjnie rozumiane narzędzia BTL stanowią w promocji inwestycyjnej Lublina wyjątek, sprowadzając się do podstawowych wydawnictw tematycznych opisujących ekosystem gospodarczy ze szczególnym uwzględnieniem branż priorytetowych.

Cały ciężar komunikacji oferty inwestycyjnej przenoszony jest do internetu – przede wszystkim do portali społecznościowych wykorzystywanych w biznesie. Istotnym narzędziem budującym relacje z otoczeniem inwestorskim są wyjazdowe wizyty referencyjne w ramach współpracy z przedsiębiorcami, organizacjami biznesowymi, miastami partnerskimi. Wykorzystywane są wszelkie możliwości, jakie stwarza krajowy system promocji gospodarczej oraz wypracowane przez lata kontakty. Katalog podstawowych działań budują misje gospodarcze, targi i konferencje tematyczne. Głównym warunkiem determinującym udział w wydarzeniu jest możliwość spersonalizowanej prezentacji oferty miasta przez jego przedstawiciela, udział w panelu lub inna forma aktywnego udziału osobistego. Pasywne formy wystawiennicze nie są preferowane. Miasto chętnie gości i wspiera wszelkie inicjatywy przyjazdowe organizowane przez partnerów, traktując je jako doskonałą formę promocji miejscowych zasobów oraz okazję do prezentacji potencjału gospodarczego. Wszystkie działania komunikacyjne adresowane do przedsiębiorców i otoczenia inwestorskiego spaja platforma komunikacji gospodarczej i marka “Lublin Inspiruje Biznes”. █

Best2Invest | July - August 2016

20 teatrów 29 hoteli

6 kin

9 muzeów

20 galerii artystycznych

5 stadionów

13 krytych pływalni

257 boisk

8 hal sportowych

3 kręgielnie

19 kortów tenisowych

12 kortów do squasha

10 ścian wspinaczkowych

tor kartingowy

2 pola golfowe

1 stok narciarski

Lublin

CORPORATE STANDARDS OF INVESTOR SERVICES IN LUBLIN

This year, in ranking published by FdI Magazine, Lublin ranked third in terms of strategies for attracting investors under the category of small European cities. Lublin competed with 400 cities from all over the world. It is worth mentioning that only four Polish cities were considered. Two of them are metropolises with far bigger natural economic potential. What are the reasons behind Lublin's great performance in this objective ranking covering several dozen criteria?

More information Wydział Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublin Plac Litewski 1, 20-080 Lublin telefon: +48 81 466 2500 fax: +48 81 466 2501 e-mail: inwestorzy@ lublin.eu invest.lublin.eu

INTENTIONAL FOCUS ON SELECTED SECTORS OF ECONOMY Currently, Lublin is the most rapidly developing urban area in Poland. As in any other city of large size having rich industrial history, its current and future economy is determined by past experiences. Until late 1990s, Lublin was famous for automotive industry which influenced not only the image of the city but also the functions it served. In 2011, Deloitte Consulting analysed Lublin's economic potential in details. The study revealed that although there were plenty of diverse companies, the city lacked in any explicitly defined sector profile. Furthermore, it turned out that what was growing was the number of businesses operating on markets which were not so characteristic to Lublin's former image. It was therefore concluded that this trend should be reinforced by focusing on several selected sectors, e.g.: well-developed automotive and machine industries, food processing, modern services for business, logistics, medical services, biotechnology, pharmacy, and strongly-developed teaching and education sector. The short list of sectors provides information on industries which are of key importance to the current and future development of the city. It also indicates what activities should be undertaken in order to attract investors.

INVESTMENT AGENCY The analytical work was complemented with changes in service and communication standards.

In 2010, Strategy and Investor Relations Department was established within the structure of Municipal Government of the City of Lublin. It is similar to a typical investment agency and its team use corporate communication forms and follow corporate business standards. Apart from planning economic development strategy for the city and serving investors, they are also responsible for managing economic information system, fostering business relations, and promoting investment offers in Lublin.

MANAGING ECONOMIC INFORMATION Another crucial responsibility of the SIR Department team. Economic information is considered to be fundamental capital in the process of establishing relations and choosing a location for carrying out an investment project. Since its foundation, the Department has been an important information hub where investors can find the most accurate and reliable data on micro- and macroeconomy, business, as well as economic processes taking place in the city. These sources of information would not exist if not for analytical tools, sound knowledge of local economy, and long-standing relationships which allow the expert team of the SIR Department to constantly monitor companies in specific sectors. Consequently, it is possible to collect extensive and reliabla data useful in any business decision-making process. This information is not only provided in reports published on a dedicated website but

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Lublin

is also used for selecting bespoke offers for each investor.

BUSINESS RELATIONS Academic milieus, businessmen, and business environment institutions from Lublin are our main partners in this field of activity. The city, as a 'third party', focuses predominantly on establishing, developing, and strengthening relations. These activities are supported by cluster initiatives, activation projects, bespoke networking programmes for specific industries, and participation of representatives of higher education institutions, start-ups, creative industries, and small-scale tradesmen.

INVESTOR SERVICE Our multidisciplinary team of experienced Project Managers specialised in specific sectors help investors set up and grow their business in Lublin. They provide accurate, precise and useful management information, produce bespoke reports on currently offered investment opportunities, organise reference visits, undertake networking activities, and support investors in setting up their business in the city. Project managers monitor the market on ongoing basis, gather upto-date information, prepare forecasts, and devise development strategies for different industries. Additionally, our team establishes and strengthens relations and participates in networking meetings with other companies, academic milieus, experts, and consultants dealing with investment processes. Our project managers also develop relations with potential investors and participate in Polish and international events and individual meetings in which they give expert advice. They are also active on business social media portals and have direct influence on information used by companies operating on various markets. INVESTMENT PROMOTION Representatives of the City of Lublin pay particular attention to promoting the city's potential worldwide and establishing relations with recognised business partners, e.g. Deloitte, Jones Lang LaSalle, PWC, and Cushman & Wakefield. In

order to communicate successfully with investors, it is tremendously important to the city to be included in international benchmarking reports and rankings. Additionally, positive publicity gained from sectorspecialised media is also significant. Positive relations with these media result in adopting proactive information distribution policy, hosting reference visits, and cooperating in production of professional journals and magazines available worldwide. In order to advertise investment opportunities in Lublin, typical marketing tools are also applied, e.g. ads printed in magazines, precisely profiled economy-focused media, events, and reports. It is rather unusual for the city's investment potential to be advertised in wide-range ATL and BTL campaigns – this strategy is limited to basic publications in which Lublin's economic ecosystem is described. Investment opportunities are advertised predominantly on the Internet – mainly in social media channels used for business purposes. What is of great importance for establishing relations with investors are reference visits organised as part of cooperation with entrepreneurs, business organisations, and twin cities. Furthermore, all nation-wide marketing channels and contacts which have been established for numerous years are used to the fullest possible extent. Fundamental activities being undertaken include economic missions, fairs, and conferences.

By participating in one of these events, representatives of the Municipal Administration of the City of Lublin promote city's investment potential – they take part in panel discussions, deliver presentations, etc. Passive display-only forms are not preferred. Representatives of the City of Lublin are always willing to host and support any initiatives undertaken by Lublin's partners – these activities are considered great opportunities to advertise local resources and economic potential. The SIR Department team communicates with businessmen and investors via "Lublin Inspires Business" communication platform. █

Best2Invest | July - August 2016

20 theaters 29 hotels

6 cinemas

9 museums

20 art galleries

5 stadiums

13 indoor swimming pools

257 playfields

8 sports halls

3 bowling alleys

19 tennis courts

12 squash courts

10 climbing walls

1 kart track

2 golf courses

1 ski slope

Bydgoszcz

BYDGOSZCZ PO PRACY

– tutaj nie można się nudzić

Bydgoszcz to dynamicznie rozwijające się miasto, które zajmuje ósme miejsce w Polsce pod względem liczby ludności, z młodym, aktywnym społeczeństwem. Oferta kulturalnorekreacyjna dla mieszkańców jest bardzo zróżnicowana, każdy znajdzie coś dla siebie. Portal TripAdvisor docenił Bydgoszcz umieszczając miasto na liście dziesięciu najlepszych celów podróży. To wszystko sprawia, że w grodzie nad Brdą po pracy zdecydowanie nie można się nudzić.

BYDGOSZCZ – MIASTO STUDENCKIE W Bydgoszczy na 15 uczelniach wyższych, studiuje najwięcej osób w województwie kujawskopomorskim. Tak duża liczba studentów powoduje, że miasto nawet w środku tygodnia tętni życiem. Bydgoszczanie mają do wyboru bogate zaplecze gastronomiczne, które obejmuje ponad 150 restauracji oraz 325 pubów i klubów. Sercem studenckiego życia jest Stary Rynek, a w okresie wiosenno-letnim pobliska Wyspa Młyńska, na której aktywnie można spędzić czas.

Więcej informacji Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. ul. Mennica 6 85-112 Bydgoszcz Tel. +48 52 585 88 23 barr@barr.pl www.barr.pl

WYSPA MŁYŃSKA – REKREACYJNE SERCE MIASTA Bydgoszcz jest bardzo mocno związana z wodą, leży nad Brdą, Wisłą i Kanałem Bydgoskim. Wśród urokliwych zakątków miasta wyróżnia się Wyspa Młyńska usytuowana niedaleko Starego Rynku. W jej centralnej części znajduje się duża przestrzeń rekreacyjna i amfiteatr. Z racji bliskości zabytkowych oraz muzealnych obiektów, Wyspa Młyńska pełni także funkcję kulturalną, mieści się tam m. in. Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. W jednym z odrestaurowanych budynków znajduje się Centrum Wspierania Przedsiębiorczości, w którym działa Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego – spółka miejska zajmująca się kompleksową obsługą inwestorów i wspieraniem przedsiębior-

czości. Latem na wyspie organizowanych jest wiele imprez dla mieszkańców, co roku odbywa się festiwal wodniacki Ster na Bydgoszcz, a w weekendy, w ramach projektu Rzeka Muzyki, organizowane są koncerty na wodzie. Charakterystyczna zabudowa usytuowana wokół wyspy, nazywana jest Wenecją Bydgoską. Znajduje się tu wiele restauracji i kawiarni z widokiem na Operę Nova.

KULTURALNA BYDGOSZCZ Symbolem Bydgoszczy, obok Łuczniczki, „Przechodzącego przez rzekę” i Spichrzów Bydgoskich jest Opera Nova, w której co roku organizowany jest znany na świecie Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych „Camerimage”. Bogaty repertuar kulturalny miasta obejmuje dzieła operowe, baletowe, przedstawienia teatralne, operetki, koncerty i widowiska, a także występy gwiazd międzynarodowego formatu. Ciekawą ofertę dla mieszkańców posiada Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy i Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego. Największą miejską placówką kulturalną jest Miejskie Centrum Kultury, które organizuje zajęcia, podczas których Bydgoszczanie mogą rozwijać swoje pasje i zainteresowania w takich obszarach jak muzyka, kino, teatr, produkcja filmowa czy fotografia.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Bydgoszcz

Foto: Robert Sawicki

zrzeszeń sportowych, w których można trenować praktycznie każdą dyscyplinę.

Foto: Robert Sawicki

Ofertę kulturalną miasta uzupełnia 6 muzeów, 19 galerii artystycznych, 8 kin, w tym 5 multipleksów i 3 kina studyjne.

NA SPORTOWO Bydgoszcz posiada bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę sportową, dzięki czemu w mieście odbywa się wiele międzynarodowych wydarzeń, takich jak: Mistrzostwa Świata Juniorów w Lekkiej Atletyce, Mistrzostwa Świata i Europy w Siatkówce Kobiet i Mężczyzn, Europejski Festiwal Lekkoatletyczny czy Grand Prix na żużlu. Z obiektów sportowych korzystają również mieszkańcy, którzy do dyspozycji mają 7 stadionów, 13 hal sportowych, 64 korty tenisowe, pole golfowe, 11 basenów, tor regatowy, żużlowy, wakeboardingowy, kartingowy, a zimą dostępny jest również stok narciarski w Myślęcinku. Usytuowanie Bydgoszczy nad rzekami daje dodatkową możliwość uprawiania sportów wodnych, a także zwiedzania miasta kajakiem lub rowerem wodnym. Mieszkańcy zainteresowani profesjonalnym uprawianiem sportu mają do wyboru jedno ze 140 lokalnych

TERENY ZIELONE Dla tych, którzy chcą rekreacyjnie pobiegać lub jeździć na rowerze, Bydgoszcz ma wiele do zaoferowania. W kategorii terenów zielonych, według GUS, miasto przoduje nad innymi aglomeracjami pod względem powierzchni parków rekreacyjno-wypoczynkowych i skwerów przypadających na mieszkańca. Bydgoszczanie szukający odpoczynku na łonie natury mogą skorzystać z miejskich parków, tras rowerowych, a także Ogrodu Fauny Polskiej, Ogrodu Botanicznego i Parku Rozrywki w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku – Myślęcinek, który jest największym parkiem miejskim w Polsce, liczącym 830 hektarów powierzchni, usytuowanym zaledwie 5 kilometrów od ścisłego centrum miasta. KOMUNIKACJA W BYDGOSZCZY Chcąc skorzystać z tak wielu atrakcji warto wiedzieć, jak poruszać się po mieście. Jest w nim wiele udogodnień komunikacyjnych, które pozwalają sprawnie przemieszczać się nawet w godzinach szczytu. Bydgoszcz dysponuje obszerną siecią połączeń opartych na autobusach i tramwajach. Kursują one z należytą częstotliwością, co zapewnia sprawność i komfort podróżowania. W sezonie letnim miasto oferuje również Bydgoski Tramwaj Wodny, który jest elementem miejskiego systemu komunikacji zbiorowej i jednocześnie atrakcją turystyczną. Mieszkańcy mogą sprawnie poruszać się po mieście korzystając z Bydgoskiego Roweru Aglomeracyjnego, który posiada 37 stacji rowerowych i 364 jednoślady. W mieście powstają nowe trasy rowerowe, obecnie wyznaczonych i oznakowanych jest ich ponad 81 km. Taka infrastruktura pozwala osobom aktywnym zawodowo i biznesowo na zmianę samochodu na inne, alternatywne środki lokomocji.

Bydgoszcz, to intensywnie rozwijająca się aglomeracja tętniąca życiem, posiadająca duży potencjał w postaci młodego społeczeństwa. Mieszkańcy korzystają z bogatej infrastruktury miasta, która pełni kulturalno-rekreacyjne funkcje oraz daje możliwość realizowania pasji i zainteresowań. To wszystko sprawia, że w Bydgoszczy nie można się nudzić. █

Best2Invest | July - August 2016

6 muzeów

19 galerii artystycznych

8 kin

5 multipleksów

3 kina studyjne

7 stadionów

13 hal sportowych

64 korty tenisowe

1 pole golfowe

11 basenów

1 tor regatowy

1 tor żużlowy

1 tor wakeboardingowy

1 tor kartingowy

1 stok narciarski

Bydgoszcz

BYDGOSZCZ AFTER WORK

Bydgoszcz is a dynamically developing city, which is the eighth most populous city in Poland with a young and active society. Cultural and recreational offerings for the citizens are highly diverse and everybody can find something for themselves. TripAdvisor appreciated Bydgoszcz by placing it amongst ten the best travel destinations. All of this makes it impossible to be bored in this city on the Brda river.

More information Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. ul. Mennica 6 85-112 Bydgoszcz Tel. +48 52 585 88 23 barr@barr.pl www.barr.pl

BYDGOSZCZ – STUDENT CITY Bydgoszcz holds the first place in the whole Kujawsko-Pomorskie Voivodeship as the city with the most students. They study at as many as 15 universities that the city offers. Such a large number of students makes Bydgoszcz pulsating with life, even midweek. Citizens have a choice of a wide range of 150 restaurants, as well as 325 pubs and clubs. The heart of the student life is the Old Market Square and during the spring-summer season, the nearby Mill Island where you can actively spend your time. MILL ISLAND – RECREATIONAL HEART OF THE CITY Bydgoszcz is strongly connected to water, since it is on the Brda and Vistula rivers and Bydgoszcz Canal. Mill Island, located near the Old Market Square, stands out among the charming places that Bydgoszcz can offer. In the central part of the island, there is a huge recreational space and an amphitheatre. Since many monuments and museum objects are located nearby, the Mill Island also fulfils Photo: Robert Sawicki

cultural function. You can find there, for example, The Leon Wyczółkowski District Museum. In one of the renovated buildings, there is the Entrepreneurship Support Centre, where Bydgoszcz Regional Development Agency functions. It is a municipal company that provides comprehensive investor services and entrepreneurship support. During summer, many events for the citizens take place on the island. To give an example, Bydgoszcz Water Festival “Ster na Bydgoszcz” is organised every year and during weekends, one can attend a live concert on the water as part of the project “Rzeka Muzyki” (Eng. “River of the Music”). Characteristic buildings located around the Island form a place called Bydgoszcz Venice. There, one can find plenty restaurants and cafés with a view of the Opera Nova.

CULTURAL BYDGOSZCZ The symbol of Bydgoszcz, apart from “The Archer Lady”, “Man crossing the River” and the Granaries, is the Opera Nova, where the worldfamous International Film Festival of the Art of Cinematography CAMERIMAGE is organised. The rich repertoire of the city includes opera and theatre performances, ballet, operetta, concerts, spectacles and performances by international stars. An interesting offer for the citizens is presented by the Hieronim Konieczka Polish Theatre

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Photo: Robert Sawicki

– you cannot get bored here

Bydgoszcz

Photo: Robert Sawicki

water sports and explore the city by canoe or pedalo. Citizens interested in professional sports practice have a choice of 140 local sports associations, where one can train practically every sports discipline.

Photo: Robert Sawicki

and the Ignacy Jan Paderewski Pomerenian Philharmonic. The biggest cultural city organisation is the City Cultural Centre, which enables citizens to develop their passions and interests through the organisation of classes on topics such as music, cinema, theatre, film production, or photography. The cultural repertoire of the city ends with 6 museums, 19 art galleries and 8 cinemas, including 5 multiplexes and 3 arts cinemas. SPORTING LIFE Bydgoszcz has got a well-developed sports infrastructure, which contributes to the organisation of plentiful international sports events such as World Athletics Junior Championships, Men’s and Women’s Volleyball World and European Championships, European Athletic Festival and Speedway Grand Prix. The sports venues are also used by the citizens who have 7 stadiums, 13 sports halls, 64 tennis courts, golf course, 11 swimming pools, a regatta course, speedway track, wakeboarding

track, go-kart track at their disposal and during winter, a ski slope is available in Myślęcinek. Bydgoszcz location gives the opportunity to practise

GREEN AREAS For those who prefer recreational jogging or riding a bike, Bydgoszcz has a lot to offer. In the green areas category, the Central Statistical Office of Poland places the city as a leader regarding park and recreation areas and plazas per each resident. The citizens of Bydgoszcz, who look for outdoor relaxation, can make use of the cycling routes, go to urban parks and also to the Polish Fauna Garden, Botanical Garden and Amusement Park in Leśny Park Kultury i Wypoczynku “Myślęcinek”, which is the largest urban park in Poland. It covers an area of 830 hectares and is located only 5 kilometres away from the Bydgoszcz city centre. PUBLIC TRANSPORT IN BYDGOSZCZ Once you visit so many attractions, you need to know how to move around the city. Many transport facilities enable effective movement, even during rush hour. Bydgoszcz provides extensive public transportation comprising of buses and tramways. They run frequently enough to ensure efficiency and comfort of travelling. During the summer season, the city also offers Bydgoszcz water bus, which is an element of the city’s public transport system and a tourist attraction at the same time. Moreover, citizens can efficiently move around the city using Bydgoski Rower Aglomeracyjny, which has 37 bike stations and 364 bicycles. Currently, new bicycle routes are being created in the city. There is 81 km of marked routes. Such an infrastructure makes it possible for professionally active people to change their cars into other means of transportation.

Bydgoszcz is an intensively developing agglomeration that pulsates with life and has a great potential in the form of young society. The citizens use our rich city infrastructure, which fulfils cultural and recreational functions and enables people to pursue their passions and interests. All of these features make it impossible to be bored in Bydgoszcz. █

Best2Invest | July - August 2016

6 museums

19 art galleries

8 cinemas

5 multiplexes

3 arts cinemas

7 stadiums

13 sports halls

64 tennis courts

1 golf course

11 swimming pools

1 regatta course

1 speedway track

1 wakeboarding track

1 kart track

1 ski slope

Poznań

ATRAKCYJNOŚĆ POZNANIA

Poznań jest atrakcyjnym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej, zarówno dla międzynarodowych korporacji jak i dla małych przedsiębiorstw. Niniejszy artykuł przedstawia różne atrakcje i miejsca, w których biznesmeni oraz pracownicy dużych firm mogą aktywnie wykorzystać czas w Poznaniu.

Stolica Wielkopolski przyciąga wielu inwestorów, którzy chętnie lokalizują oddziały swoich firm na terenie województwa. Każdy przedsiębiorca, decydując się na podjęcie inwestycji w Poznaniu, musi poświęcić czas na spotkania biznesowe. Aby wzbogacić czas takich spotkań, Poznań oferuje przedsiębiorcom poznanie wyróżniających się miejsc. Miasto Poznań posiada bogatą ofertę kulturalno-rozrywkową. W Poznaniu jest 18 muzeów, 9 teatrów i instytucji muzycznych, 7 galerii artystycznych, 12 kin stałych, 16 galerii handlowych, 49 festiwali i 57 imprez targowych. Liczba wystawców to ponad 10 000. Oznacza to, że przedsiębiorcy mogą spędzić aktywnie czas w muzeum, słuchając muzyki czy biorąc udział w sztuce teatralnej.

Więcej informacji: Biuro Obsługi Inwestorów i Promocji Inwestycji Urząd Miasta Poznania pI. Kolegiacki 17, 61-841 Poznań, Polska tel. +48 61 878 54 28, fax +48 61 878 55 00 inwestor@um.poznan.pl promocja@um.poznan.pl, www.poznan.pl

Co więcej, Poznań wyróżnia się szeroką bazą noclegową (54 hotele). Poznań posiada bogate zaplecze gastronomiczne – jest tu ponad 500 restauracji ze specjałami różnych kuchni świata. Ponadto, Poznań dysponuje bogatą infrastrukturą sportową. Znajduje się tu: 10 stadionów, 14 krytych pływalni, 502 boiska, 192 hale sportowe, 5 kręgielni, 138 kortów tenisowych, 29 kortów do squasha, 4 ściany wspinaczkowe oraz 3 tory kartingowe. Ponadto, w Poznaniu organizowane są imprezy kulturalne m.in. Malta Festiwal, Imieniny ulicy Święty Marcin, Festiwal Baniek Mydlanych, Festiwal Rzeźby Lodowej.

Poznań oferuje tyle atrakcji, że przedsiębiorcy nie mogą narzekać na nudę. Mogą aktywnie spędzić czas uprawiając sport, uczestnicząc w ciekawych wydarzeniach kulturalnych, a także próbując róż-

nych kuchni świata. Każdy przedsiębiorca znajdzie coś dla siebie.

Odwiedzając Poznań koniecznie należy zwiedzić Stary Rynek i zobaczyć zainstalowany na renesansowym ratuszu zegar z koziołkami. Każdego dnia w południe na wieżyczce nad zegarem ukazują się dwa koziołki. Poruszane mechanizmem zegarowym trykają się rogami 12 razy. Z założeniem koziołków wiąże się legenda, którą można poznać w poznańskim ratuszu.

Obowiązkowo należy spróbować rogala świętomarcińskiego, który powstaje z ciasta półfrancuskiego i białego maku. Warto wspomnieć, że to jeden z najsłynniejszych polskich wypieków, chroniony unijnym certyfikatem, pozwalającym wypiekać go wedle ścisłych wskazań tylko w Wielkopolsce. Ciekawostką jest, że w dniu Św. Marcina poznaniacy i goście zjadają ok. 250 ton rogali, czyli ok. 1,25 mln sztuk! Tajniki największego skarbu kulinarnego Poznania można poznać w Rogalowym Muzeum Poznania. Goście zapoznają się z historią rogali świętomarcińskich, a także mogą zobaczyć jak wygląda proces wypieku tego rarytasu, połączony z lekcją poznańskiej gwary. To wszystko we wnętrzach zabytkowej kamienicy z widokiem na koziołki. Kolejną atrakcją Poznania są organizowane przejażdżki zabytkowymi tramwajami i autobusami. Autobusy są wyposażone w nagłośnienie i kursują w soboty, niedziele i święta począwszy od końca kwietnia do końca września. Najbardziej znana kolejka „Maltanka” kursuje wzdłuż północ-

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Poznań

nego brzegu Jeziora Maltańskiego na trasie liczącej ok. 3,8 km.

Ciekawym miejscem jest także Stary Browar, czyli centrum handlu i sztuki powstałe w dawnym, XIX-wiecznym browarze. Oprócz wielu sklepów, znajdują się tu ogródki, kluby, park, centrum sztuki i hotel. Istnieje możliwość zwiedzania Starego Browaru z przewodnikiem.

W Poznaniu warto pospacerować także po dawnym Zamku Cesarskim, który jest ostatnią i najmłodszą rezydencją monarszą w Europie. Powstał na początku XX w. dla cesarza Wilhelma II. Zamek można zwiedzać z przewodnikiem, dzięki temu można zobaczyć liczne ciekawe, na co dzień nieodkryte miejsca i zakamarki zamku, w tym np. oryginalny, 5-tonowy tron Wilhelma II.

Pasjonaci sztuki mają możliwość wybrać się do Muzeum Narodowego, w którym znajduje się obraz Claude’a Moneta ,,Plaża w Pourville", który po 10 latach od kradzieży został odzyskany w 2010 r. i wrócił do Muzeum. W Muzeum Narodowym znajduje się bogata kolekcja malarstwa polskiego i europejskiego.

Poznań przygotował także dla przedsiębiorców historyczną atrakcję – Ostrów Tumski, w podziemiach którego można dotknąć początków Państwa Polskiego. W podziemiach poznańskiej katedry można zobaczyć relikty pierwszej polskiej katedry z X w., grobowce pierwszych władców Mieszka I i Bolesława Chrobrego oraz baptysterium z 966 r. Obok katedry powstało nowoczesne Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego „Brama Poznania”, pierwsze w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa, które przy pomocy nowych technologii łączy opowieść o dziejach katedralnej wyspy, rozwoju miasta Poznania z narracją o początkach Państwa Polskiego – wspólnoty, której kolebką jest Ostrów Tumski.

Warto przespacerować się po Parku Cytadeli, największym parku miejskim (ok. 100 ha) znajdującym się w centrum miasta, który został utworzony na pozostałościach dawnej twierdzy pruskiej. Do XIX w. było to wzgórze z malowni-

czo położoną wsią Winiary (nazwa nawiązująca do upraw winorośli), potem zostało przekształcone w potężny fort. Po II wojnie światowej przekształcono go w park. Liczne alejki i urokliwe zakątki zachęcają spacerowiczów, a dla wielbicieli łyżworolek, czy rowerów, jest to miejsce wręcz wymarzone do aktywnego wypoczynku. Ogromna łąka pośrodku parku jest miejscem imprez i koncertów muzycznych. W restauracji i kawiarni funkcjonujących na terenie Cytadeli można smacznie zjeść i odpocząć. Znajdujące się na terenie Cytadeli Muzeum Uzbrojenia (powstałe w dawnym Laboratorium Wojennym) i Muzeum Armii „Poznań” (w podziemiach dawnej Małej Śluzy), prezentują bogatą ofertę sprzętu wojskowego w polskim, niemieckim, jak i radzieckim wydaniu. Kibiców piłki nożnej Poznań zaprasza na mecze Lecha Poznań. Stadion był areną Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012™. Mieści dziś ponad 43 000 kibiców. To miejsce sportowych emocji, wielkich koncertów, spektakli, spotkań i spektakularnych wydarzeń. Lech Poznań rozgrywa swoje mecze w Poznaniu od lutego do grudnia.

Komunikacja w mieście jest bardzo dobrze rozwinięta. W Poznaniu kursuje ponad 20 tramwajów i ponad 70 autobusów, dzięki którym goście mogą się przemieszczać w każdy zakątek Poznania. Goście odwiedzający Poznań mogą zakupić Poznańską Kartę Turystyczną, dzięki której będą mieli możliwość bezpłatnego podróżowania, zwiedzania muzeum i skorzystania z wielu innych atrakcji. Posiadanie Poznańskiej Karty Turystycznej wiąże się z dużą niezależnością gości odwiedzających Poznań.

Na zakończenie warto wspomnieć o ciekawej aplikacji stworzonej dla gości przez Poznańską Lokalną Organizację Turystyczną. Aplikacja umożliwia zaplanowanie wycieczki w Poznaniu, a także w województwie wielkopolskim. Używając tego narzędzia, goście mogą zdecydować, co najbardziej ich interesuje (kultura, zwiedzanie, sport), a także, ile mogą poświęcić czasu na daną atrakcję. Jest to ciekawe rozwiązanie dla osób, które nie mają czasu na zaplanowanie swojej wycieczki. Zaletą aplikacji jest przygotowanie profesjonalnie i szybko ciekawego rozwiązania na spędzenie wolnego czasu. █

Best2Invest | July - August 2016

18 muzeów

9 teatrów

7 galerii artystycznych

12 kin

16 galerii handlowych

54 hotele

10 stadionów

14 krytych pływalni

502 boiska

192 hale sportowe

5 kręgielni

138 kortów tenisowych

29 kortów do squasha

4 ścianki wspinaczkowe

3 tory kartingowe

Poznań

ATTRACTIVENESS OF POZNAN

Poznan is an attractive place for running business, both for international corporations and for small enterprises. This article presents various attractions and places where businessmen and employees of large companies can actively spend time in Poznan.

The capital of Wielkopolska attracts many investors, who readily locate there branches of their companies. Every entrepreneur deciding to make investment in Poznan must devote his/her time for business meeting. To enrich the time of such meetings, Poznan offers entrepreneurs discovering its distinctive places. The City of Poznan has a rich cultural and entertainment offer. In Poznan there are 18 museums, 9 theatres and music institutions, 7 art gallery, 12 permanent cinemas, 16 shopping centres, 49 festivals and 57 fair events. Number of exhibitors amounts to more than 10,000. This means that entrepreneurs can actively spend time in museum, listening to music or participating in a play.

More information: City of Poznan, Investor Relations Department pI. Kolegiacki 17, 61-841 Poznań tel. +48 61 878 54 28, fax +48 61 878 55 00 inwestor@um.poznan.pl promocja@um.poznan.pl, www.poznan.pl

Furthermore, Poznan is characterized by a large accommodation base i.e. 54 hotels. Poznan has large restaurant facilities, in the city there is more than 500 restaurants with delicacies from various cuisines of the world. In addition, Poznan has a broad sports infrastructure. There are also 10 stadiums, 14 indoor swimming pools, 502 playfields, 192 sport halls, 5 bowling alleys, 138 tennis courts, 29 squash courts, 4 climbing walls and 3 karting tracks. What is more, cultural events such as Malta Festival, Name-day of the Św. Marcina Street, Soap Bubbles Festival, Folk Sculptures Festival are organized in Poznan. Poznan offers so many attractions that entrepreneurs will not be able to complain about being bored. They can spend time actively playing sports, participating in interesting cultural events and tasting various cuisines of the world. Each and every entrepreneur will find something interesting.

When visiting Poznan, you must visit the Old Market and see the clock with goats installed in a Renaissance city-hall. Every day, at noon, on the pinnacle above the clock, two goats show up. Moved by the clock mechanism they ram their horns 12 times. There is a legend connected with the assumption of the goats which can be learned in the Poznan city-hall.

It is mandatory to taste a baking called "rogal świętomarciński", which is made of croissant dough and white poppy seeds. It is worth mentioning that it is one of the most famous Polish pastries, protected by the EU certificate, which allows baking it according to strict indications only in Wielkopolska. An interesting thing is that on the St. Marcin's day the citizens of Poznan and guests eat approx. 250 tons of this pastry, namely about 1.25 million pieces! The secrets of the greatest culinary treasure of Poznan can be learned in Poznan Croissant Museum. The guests will get to know the history of rogale świętomarcińskie and they can see the process of baking of this rarity, connected with a lesson of the Poznan dialect. All of that in the interiors of a historic tenement house with a view to the goats. Another attraction of Poznan are organized rides with historical trams and buses. The buses are equipped with an amplification system and they run on Saturdays, Sundays and holidays starting from the end of April to the end of September. The most famous railway "Maltanka" runs along the north edge of the Lake Malta and has approx. 3.8 km.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Poznań

Stary Browar is also an interesting place, that is the centre of commerce and art created in a former 19th century brewery. Apart from many shops, there are gardens, clubs, a park, a centre of art and a hotel. There is a possibility to visit the Stary Browar with a guide.

In Poznan it is worth taking a walk also along a former the Imperial Castle, which is the last and the youngest monarchs’ residence in Europe. It was built at the beginning of the 20th century for Wilhelm II, German Emperor. The Castle can be visited with a guide, as a result of which it is possible to see numerous interesting, and usually undiscovered places and corners of the castle, including e.g. the original, 5-ton throne of Wilhelm II.

Art enthusiasts can go to the National Museum where a painting by Claude Monet called "Beach in Pourville" is exhibited which, after 10 years from its theft, was recovered in 2010 and returned to the Museum. In the National Museum there is also a rich collection of the Polish and European 20th-century painting.

Entrepreneurs can also enjoy a historical attraction prepared by Poznan especially for them – Ostrów Tumski in the underground of which it is possible to touch the beginnings of the Polish State. In the underground of the Poznan cathedral it is possible to see the relics of the first the Polish cathedral from 10th century, the tombs of the first rulers such as Mieszko I and Bolesław Chrobry as well as the baptistery from 966. Next to the cathedral there was created a modern interactive Center for the History of Ostrów Tumski "Gate of Poznan", the first Polish heritage interpretation centre, which, with the help of new technologies, combines the story of the cathedral island, the development of the city of Poznan with the narration about the beginnings of the Polish State – the community the cradle of which was Ostrów Tumski. It is worth taking a walk in the Citadel Park, the largest urban park (approx. 100 ha) located in the center of the city, which was created on the remains of the former Prussian fortress. Until the 19th century it was a hill with a picturesquely

located village of Winiary (the name referring to cultivations of grapevine), later on it was transformed into a mighty fortress. After World War II it was transformed into a park. Numerous lanes and charming corners invite strollers, and for rollerblades or bikes enthusiasts this is a place simply perfect for active rest. An enormous meadow in the middle of the park is a place of events and music concerts. In the restaurant and a cafe operating within the Citadel it is possible to eat tasty food and take a rest. The Armament Museum located within the Citadel (created in a former War Laboratory) and the Museum of "Poznan," Army (in the underground of the former Small Watergate) present a rich offer of military equipment in the Polish, German and Soviet version.

In Poznan football fans can go to the game of Lech Poznan. The stadium was an arena of EURO 2012™ Football Championship. Today it offers seats for more than 43,000 football fans. This is a place of sport emotions, great concerts, performances, meetings and spectacular events. Lech Poznan plays its matches in Poznan from February until December.

Transportation in the city is very well-developed. Over 20 trams and more than 70 buses runs in Poznan, thanks to which visitors can go to any part of the city. The guests visiting Poznan can buy the Poznańska Karta Turystyczna (Poznan Tourist Card) which enable them to travel, visit museums and participate in many other attractions for free. Possession of the Poznan Tourist Card involves a great independence for the guests visiting Poznan.

At the conclusion it is worth mentioning an interesting application created for guests by the Municipal Tourist Organisation. The application enables planning a trip in Poznan and in Wielkopolskie Province. Using this tool, visitors can decide what are they interested in the most (culture, sightseeing, sports) and how much time they can devote to a given attraction. It is an interesting solution for people who do not have time to plan their trip. The advantage of the application is professional and fast preparation of an interesting solution for spending free time. █

Best2Invest | July - August 2016

18 museums

9 theatres

7 art galleries

12 cinemas

16 shopping centres

54 hotels

10 stadiums

14 indoor swimming pools

502 playfields

192 sport halls

5 bowling alleys

138 tennis courts

29 squash courts

4 climbing walls

3 karting tracks

Opole

OPOLE – NAJLEPSZE MIEJSCE DO ŻYCIA

Wysoka jakość infrastruktury, dostępność do szkolnictwa na wszystkich poziomach kształcenia, nowoczesna służba zdrowia, sprawnie funkcjonujący transport miejski, duża liczba ośrodków kultury i sztuki, a także sportu i rekreacji, to tylko niektóre z elementów sprawiających, że poziom życia w Opolu jest jednym z najwyższych w Polsce.

Więcej informacji: Urząd Miasta Opola Referat Obsługi Inwestorów Wydział Gospodarki i Innowacji tel: 77 54 11 379 tel/fax: 77 45 11 861 gospodarka@um.opole.pl www.investinopole.pl

Opole przoduje w wielu krajowych rankingach. Pierwsze miejsce w rankingu wykorzystania środków unijnych na jednego mieszkańca, drugie w rankingu miast przyjaznych dla biznesu, drugie w rankingu najtańszych miast polskich. Czynniki oceniane w ramach tych rankingów oraz szereg innych, takich jak jakość kształcenia dzieci, dostęp do usług medycznych, zamożność mieszkańców, dostęp do sieci internetowej sprawiają, że zgodnie z badaniami „Diagnoza społeczna 2013” prowadzonymi przez zespół prof. Janusza Czapińskiego, wskaźnik jakości życia w Opolu jest jednym z najwyższych spośród polskich miast. Opole zostało również wyróżnione w 2014 r. jako 3. miasto w Polsce pod względem realizowanej polityki prorodzinnej oraz 7. najlepsze pod względem warunków ekonomicznych i polityki prorodzinnej wśród ludzi młodych.

KULTURA, SPORT, REKREACJA I BIZNES Opole jest powszechnie znane jako Stolica Polskiej Piosenki. Co roku odbywają się tu popularne festiwale, najsłynniejszy z nich – Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej – od pół wieku przyciąga dziesiątki tysięcy turystów oraz uwagę mediów i miliony telewidzów. Ważnym wydarzeniem jest również Międzynarodowy Festiwal Perkusyjny z udziałem gwiazd światowego formatu. Dużym powodzeniem cieszą się liczne koncerty filharmoników opolskich oraz przedstawienia teatralne z ogólnopolskim przeglądem „Klasyka Polska” na czele. Inną ważną imprezą jest Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek. Festiwal prezentuje całą różnorodność współczesnej sztuki lalkarskiej, a przygotowane spektakle są adresowane nie tylko do dzieci i młodzieży. Ofertę kulturalną uzupełnia nowoczesna Miejska Biblioteka Publiczna, której budynek został uznany

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Opole

za jeden z 7 cudów funduszy europejskich. Swoim mieszkańcom oraz gościom Opole zapewnia bogatą ofertę rekreacyjno-turystyczną. Sukcesywnie rozbudowywana sieć ścieżek rowerowych połączy niebawem znaczną część miasta spójnym systemem komunikacyjnym. W Opolu znajduje się wiele terenów zielonych i wypoczynkowych, do których nie dociera zgiełk miasta. Idealnymi miejscami na weekendowe spacery są: Park Miejski „Wyspa Bolko”, nabrzeże „Młynówki”, „Park Nadodrzański”, „Bulwar Karola Musioła” oraz ZOO Opole, które jest jednym z najładniejszych tego typu obiektów w Polsce. Osoby preferujące aktywny wypoczynek mogą, w chwilach wolnych od pracy, skorzystać z oferty wielu obiektów sportowo-rekreacyjnych zlokalizowanych na terenie miasta, m.in. ze sztucznego lodowiska

„Toropol”, 50-metrowego basenu krytego „Wodna Nuta” oraz 25-metrowego „Akwarium”, basenu letniego „Błękitna Fala”, Centrum Sportu przy ul. Północnej. Ponadto w Opolu funkcjonują obecnie trzy stadiony: piłkarski, żużlowy oraz nowoczesny stadion lekkoatletyczny. Mieszkańcy, turyści, menadżerowie i pracownicy firm mogą również dbać o formę fizyczną i odstresować się w licznych siłowniach, klubach crossfitu, klubach różnych sztuk walki, na kortach tenisowych, pływalniach, torze offroadowym, na pokładzie jachtów, kajaków czy na rowerze. Opole daje pełne spektrum aktywności kulturalnych, rozrywkowych i sportowych. █

WEEKEND W OPOLU, CZYLI NIE MA SZANS NA NUDĘ! Sobota

Niedziela

8 muzeów

6 galerii artystycznych

3 kina

2 kina studyjne

4 stadiony

3 hale sportowe

6 basenów

3 tory kartingowe

ZOO

Jedno z mniejszych w Polsce, za to wyjątkowo urokliwe, zlokalizowane na Wyspie Bolko, kilka minut pieszo od centrum Opola.

Wyspa Bolko, Park Nadodrzański

„Zielone płuca Opola”, gdzie historia i przyroda w pełnej harmonii żyją z nowoczesnością XXI wieku. Siłownia, ściana wspinaczkowa, place zabaw, mnóstwo ławeczek, ścieżek i przystań z czekającym na spacerowiczów statkiem „Opolanin”.

Wieża Piastowska

Opolska Wenecja

Kiedyś miejsce przeładunkowe i magazynowe dla towarów transportowanych kanałem. Dzisiaj jedno z najpiękniejszych miejsc miasta, po zachodzie słońca jeszcze piękniejsze.

Symbol Opola dla każdego turysty, duma wszystkich opolan. Budowana przez trzy pokolenia około 1300 roku, ale warto było!

2 parki linowe

1 tor wakeboardingowy

1 Zoo

Muzeum Wsi Opolskiej MBP

Intelektualne centrum miasta w samym jego sercu.

NCPP i Amfiteatr

W stolicy polskiej piosenki obowiązkowe miejsce do odwiedzin. Raz w roku śpiewają w nim najwięksi polscy artyści. Na co dzień „oczko w głowie” mieszkańców, bez którego Opole byłoby zupełnie innym miastem.

Teatr Lalki i Aktora

Przekraczając bramy tego magicznego miejsca to tak, jakbyśmy wsiadali do wehikułu czasu. Podróż w przeszłość, której już prawie nie ma…

3 przystanie kajakowe

Dzieci uwielbiają tam chodzić. Dorośli też, bo pociechy zawsze wychodzą uśmiechnięte.

2 przystanie jachtowe

Best2Invest | July - August 2016

Opole

OPOLE - THE BEST PLACE TO LIVE

The high quality of infrastructure, the availability of education at all levels, modern healthcare, effective municipal public transport and the high number of cultural, arts, sports and recreation centres are only some of the elements that contribute to Opole’s quality of life being among the highest in Poland.

More information: Opole Municipality Investor Service Economy and Innovation Department tel: 77 54 11 379 tel/fax: 77 45 11 861 economy@um.opole.pl www.investinopole.pl

Opole occupies top positions in many national rankings – first place in the use of EU funds per resident ranking, second place in the businessfriendly cities and towns ranking and second place in the cheapest Polish cities and towns ranking. Factors assessed in these and many other rankings, such as the quality of child education, access to medical services, residents’ affluence or access to the Internet, have resulted in the fact that, according to the “Social Diagnosis 2013” study conducted by the team of Professor Janusz Czapiński, Opole’s quality of life index is one of the highest among Polish cities and towns. In 2014, Opole was also ranked as the 3rd city (or town) in Poland in terms of the pro-family policy pursued and the 7th best in terms of economic conditions and the profamily policy among young people.

CULTURE, SPORT, RECREATION AND BUSINESS Opole is commonly known as the Polish Song Capital. Every year, popular festivals are held here and the most famous of them – the National Polish Song Festival – has, for half a century, attracted tens of thousands of tourists as well as the attention of the media and millions of TV viewers. Festival fans will be able reminisce about previous festivals while visiting the Polish Song Museum, which will be established in August this year. Other important events include the nationally prestigious Opole Theatre Confrontations – Polish Classics and the Polish Puppet Theatre Festival. The latter presents a full variety of contemporary puppetry and the performances staged are intended not only for the younger audience. The cultural facilities include the

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Opole

modern City Public Library, whose building has been recognised as one of the 7 wonders of EU funding. Opole has an extensive recreational and tourist provision for its residents and visitors. The continually extended network of bike lanes will soon connect a substantial part of the city into a cohesive transportation system. Opole has plenty of greenery and leisure areas, secluded from the city bustle. The ideal places for weekend walks are the “Isle of Bolko” City Park, the “Młynówka” Canal embankment, the “Oder Park”, the “Karol Musioł Boulevard” and the Opole Zoo – one of the most beautiful of its kind in Poland. People who prefer an active lifestyle may, in their free time, take advantage of a number of sports and recreational facilities located in the city,

including, for instance, the “Toropol” artificial ice rink, the 50-metre “Water Note” and the 25-metre “Aquarium” indoor swimming pools, the “Blue Wave” outdoor swimming pool and the Sports Centre in Północna Street. In addition, Opole currently has three stadiums – a football stadium, a speedway stadium and a modern track and field stadium. Residents, visitors, managers and company's employees can also keep fit and de-stress in a number of gyms, crossfit and various of martial arts clubs, tennis courts, swimming pools, on the off road track, on board of the yacht, kayak or on bicycle. Opole gives a full spectrum of cultural activities, entertainment and sports. █

8 museums

6 art galleries

3 cinemas

2 art house cinemas

4 stadiums

3 sports halls

WEEKEND IN OPOLE, THERE IS NO CHANCE FOR BOREDOM!

Saturday

6 swimming pools

Sunday

3 karting tracks

ZOO

Located on the Bolko Island within walking distance from the centre of Opole, it is one of the smallest zoos in Poland but it is exceptionally charming.

The “Opole Venice”

Bolko Island, Park on the Oder

“Green Lungs of Opole”, in which history and nature live in complete harmony with modern times, is situated on the Bolko Island. A gym, climbing wall, playgrounds, lots of benches, paths, and a harbour in which “Opolanin” Cruise Ship awaits the future travellers.

The Piast Tower

It is the symbol of Opole which fills all residents of Opole with pride, and a must-see for every tourist. It took three generations to build the tower, which was finally erected around 1300. But it was worth it!

2 rope parks

What used to be a place for reloading and storing products that were transported through the canal is now one of the most beautiful places in the city – and it gets even better after sunset.

1 wakeboarding track

1 Zoo

City Public Library (MBP) Intellectual centre located at the heart of Opole.

National Centre of Polish Song (NCPP) and the Amphitheatre The National Centre of Polish Song is a must-see. It is a place that each year hosts the greatest Polish artists. In everyday life, it is the “apple of the eye” of the residents that makes Opole a completely different city.

Opole Open-Air Museum Puppet and Actor Theatre

Children love it. Grown-ups love it, too, because their little ones always leave the theatre with smile on their faces.

Best2Invest | July - August 2016

of Rural Architecture

1 kayak marinas

When you enter this magical place, it’s almost like entering a time machine. It is a journey into the past that is almost gone...

2 marinas

Częstochowa

NIE TYLKO SPORTY ELITARNE CZY WYSOKA KULTURA CZĘSTOCHOWA PO GODZINACH Oprócz dwóch Specjalnych Stref Ekonomicznych, Częstochowa może pochwalić się atrakcyjnym turystycznym położeniem oraz bogatą ofertą kulturalną, rozrywkową i rekreacyjną. W mieście i okolicach mamy szanse zarówno na doznania ekstremalne, uprawianie sportów elitarnych, turystyki kwalifikowanej, jak i na udział w festiwalach muzycznych, koncertach filharmoników czy spektaklach teatralnych.

Więcej informacji Centrum Obsługi Inwestora Wydział Funduszy Europejskich i Rozwoju Urząd Miasta Częstochowy ul. Waszyngtona 5 42-217 Częstochowa tel. +48 34 3707 212 Centrum Obsługi Inwestora tel. +48 34 3707 213 coi@czestochowa. um.gov.pl fer@czestochowa. um.gov.pl www.czestochowa.pl

W Częstochowie rokrocznie odbywa się ponad 200 imprez kulturalnych, część z nich w ramach sezonowego projektu „Aleje tu się dzieje”, tworzonego przez miasto we współpracy z lokalnymi artystami. W ramach „Alei” każdy dzień tygodnia dedykowany jest innej dziedzinie, a wydarzenia podzielone są na cykle tematyczne, dzięki czemu odbiorcy mogą zetknąć się ze światem literatury, podróży, wszelkich sztuk wizualnych oraz muzyki jazzowej i klasycznej. Większość imprez odbywa się w plenerze, ale do dyspozycji widzów są również budynki Muzeum czy Ośrodka Promocji Kultury oraz liczne kluby w centrum miasta. W mieście odbywają się także festiwale cykliczne, przyciągające widownię i wykonawców z całego kraju. Festiwal Kultury Alternatywnej FRYTKA OFF zlokalizowany jest w miejscu z lokalnym kolorytem, w tzw. Alei Frytkowej (przy dworcu PKP), Reggae On oraz HIP HOP Elements ściągają fanów tych gatunków muzycznych, Retro Festiwal to propozycja dla wszystkich, którzy lubią wracać w stylowe „lata dwudzieste, lata trzydzieste”. Miejscem dużych koncertów i festiwalu jest plac Biegańskiego w centrum miasta lub Promenada Czesława Niemena – miejsce spacerów, spotkań oraz rekreacji. Pisząc o festiwalach, z pewnością trzeba wspomnieć jeszcze Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława

Hubermana, Festiwal Jazzu Tradycyjnego Jazz Spring czy Międzynarodowy Festiwal Muzyki S a k ra l n e j „ G a u d e M a te r ”, b ę d ą c y j e d n ą z wizytówek częstochowskiej kultury wysokiej, prezentujący muzykę z kręgu największych religii monoteistycznych. Ten „ekumeniczny” Festiwal rokrocznie przyciąga do Częstochowy najwybitniejszych twórców muzyki sakralnej z całego świata. Miłośników tzw. kultury wysokiej powinien skusić również zróżnicowany repertuar Teatru im. A. Mickiewicza pod dyrekcją artystyczną Piotra Machalicy oraz koncerty w Filharmonii Częstochowskiej. Deski częstochowskiej Filharmonii gościły w ostatnich latach wiele wybitnych osobowości muzycznych i największe dzieła świata muzycznego, nie tylko z kręgu muzyki klasycznej. Dla zainteresowanych aktywnością fizyczną, Częstochowa, nazywana „bramą na Jurę”, może być rajem dla osób uprawiających wspinaczkę skałkową, speleologię, nordicwalking czy kolarstwo górskie. Piękne krajobrazy najbliższych okolic Częstochowy (wystarczy wymienić np. Sokole Góry i Góry Towarne), są doskonałą przestrzenią dla różnego rodzaju aktywności turystycznej. Jura to dobre miejsce dla rowerów, ale i do jazdy konnej, a podczęstochowskie stajnie i kluby oferują miejsca dla prywatnych wierzchowców. Sukcesyw-

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Częstochowa

żaglówek, a Wake Park, otwarty od maja do wrzenie uzupełniania jest infrastruktura turystyczna półśnia, służy miłośnikom nieco bardziej ekstremalnocnej części Jury, powstają nowe hotele i pensjonaty, nych przeżyć. W tym roku plaże dostępne są Resort SPA oraz manad zbiornikami, które w sezonie lowniczo położone centra konfe- Częstochowska oferta kulturalna pozwala odkryć uroki są pełne plażowiczów, zostaną rencyjne i szkoleniowe. wielkomiejskiego życia bez niedowysypane prawdziwym morskim piaskiem. W Parku Lisiniec znajMimo lokalizacji parków krajobra- godności typowych dla wielkich aglomeracji, a lokalizacja dują się też kryte i otwarte korty zowych na terenie Jury, również w jednej z najatrakcyjniejszych tenisowe, w sąsiedztwie których miłośnicy quadów, motocykli krain geograficznych Europy daje powstanie park linowy. terenowych i samochodów 4x4 możliwość aktywnego wypoznajdą tu coś dla siebie. W Czę- czynku w wyjątkowej scenerii. Lisiniecka lokalizacja to nie stochowie i w najbliższej okojedyne miejsce, gdzie miłośnicy tenisa mogą upralicy zagospodarowano bowiem stare piaskarnie wiać „biały sport”. W Częstochowie wiele jest i kamieniołomy na potrzeby osób lubiących klubów i szkółek tenisowych, zlokalizowanych adrenalinę i wyścigi w plenerze, także na torach także w halach, co umożliwia korzystanie z nich off road’owych. w okresie jesiennym i zimowym. Korty do squasha znajdują się przeważnie na terenie większych Dla osób lubiących spokojniejszy sport przeznaczone klubów fitness, których również w Częstochowie jest pole golfowe w Konopiskach położone ok. 14 km nie brakuje. Sale treningowe można także wynająć od centrum Częstochowy, będące jedną z najwiękm.in. w Hali Sportowej Częstochowa czy hali Poszych inwestycji tego typu w Polsce. Przy realizalonia. W HSC odbywały się już mecze siatkarskiej cji projektu architekta Hansa-Georga Erhardta, Ligi Światowej, finały Pucharu Polski, mecze rektóry projektował m.in. Fontana GC w Baden/ prezentacji w piłce ręcznej kobiet, międzynarodoWiedeń, pracowali specjaliści z dziedziny budowy we gale bokserskie i gale MMA. Hala jest również pól golfowych z USA i Wielkiej Brytanii. idealnym miejscem do organizacji konferencji, branżowych targów i szkoleń, znajdują się tu hale Jura nie jest tak zasobna w wodę jak Mazury, ale konferencyjne na kilku poziomach, o powierzchnajbliższe okolice Częstochowy oferują całkiem szeni od 130 m² do 340 m², dobrze wyposażone, roki wachlarz sportów wodnych. W odległości 20przystosowane także dla mediów. 30 km od miasta znajdują się dwa, przedwojenne jeszcze letniska: Poraj i Żarki. Żarki kuszą swym Gdyby ktoś chciał na chwilę oderwać się od ziemi, mikroklimatem sosnowych lasów oraz niskito 15 km od miasta znajduje się lotnisko Aeroklumi cenami gruntów rekreacyjnych i budowlanych, bu Częstochowskiego z ofertą podniebnych atrakcji, a Poraj, którego główną atrakcją jest 450-hektaod skoków spadochronowych, przez akrobacje rowy Zalew Porajski, ze względu na swe dobre i loty szybowcem, na nauce pilotażu skończywszy. skomunikowanie z Częstochową i miastami Śląska, to nie tylko doskonała destynacja dla żeglarzy, Osobom spragnionym miejskich, bardziej „stawędkarzy i surferów, ale również miejsce szkoleń cjonarnych”, ale niekoniecznie spokojniejszych i spotkań firmowych. Wyjątkową wodną atrakcją są rozrywek, polecić można kasyteż kajakowe spływy Wartą, Liswartą i Pilicą. no w samym centrum miasta, kluby muzyczne, dyskoteki, sporo „klimaAby jednak dać się ponieść fali nie trzeba wyjeżdżać tycznej” i zróżnicowanej gastronoza miasto. Praktycznie w centrum miasta znajduje mii. █ się Park Lisiniec będący 40-hektarową enklawą zieleni z trzema zbiornikami wodnymi nazywanymi przez mieszkańców od lat: Bałtykiem, AdriatyAutorzy: Anna Mielczarek kiem i Pacyfikiem. Można skorzystać tu z kajaków, i Małgorzata Iżyńska

Best2Invest | July - August 2016

7 muzeów, 20 galerii sztuki 4 kina, 2 multipleksy, 1 kino studyjne 4 teatry, 1 filharmonia 1 lotnisko sportowe 7 stadionów 5 hal sportowych

12 basenów

53 korty tenisowe 13 kortów do squasha 2 ścianki wspinaczkowe 2 tor żużlowy 1 tor wakeboardingowy 3 tor kartingowy 1 pole golfowe 1 sala do szermierki 1 ośrodek sportów konnych

1 tor regatowy

2 skate parki

Fot.: Aeroklub Częstochowski

Częstochowa

NOT ONLY ELITE SPORTS OR HIGH CULTURE CZESTOCHOWA AFTER HOURS In addition to the two Special Economic Zones, Czestochowa can be proud of its attractive tourist location and the wide range of cultural, entertainment and recreation offer. The city and its surroundings offer a chance both to experience extreme delights, practice elite sports, qualified tourism, and to participate in music festivals, philharmonic concerts and theater performances.

More information Investor Service Center Department of European Funds and Development City Hall of Częstochowa ul. Waszyngtona 5 42-217 Częstochowa phone +48 34 3707 212 Investor Assistance Centre phone +48 34 3707 213 coi@czestochowa. um.gov.pl fer@czestochowa. um.gov.pl www.czestochowa.pl

In Czestochowa, more than 200 cultural events are held yearly, some of them as part of the seasonal project: “Aleje tu się dzieje”, created by the city in cooperation with local artists. As part of this project, every day of the week is dedicated to a different field, and the events are divided into thematic cycles so that the recipient could come into contact with the world of literature, travel, all visual arts as well as jazz and classical music. Most events take place in the open air, but the buildings of the Museum and the Centre for the Promotion of Culture and numerous clubs in the city center are also available to the spectators. The city also hosts annual festivals attracting audience and performers from around the country. The Alternative Culture Festival FRYTKA OFF is located at the site with the local coloring, the so-called Aleja Frytkowa [French Fries Avenue] (next to the railway station), Reggae On and HIP HOP Elements attracts the fans of these genres, Retro Festival is a proposal for all those who love to come back to the stylish “twenties, thirties”. The hosting place for big concerts and the festival is the Bieganski’s square in the city center or the Czeslaw Niemen’s promenade – a place for walks, meetings and recreation. Writing about the festivals, surely it is worth mentioning the Bronislaw Huberman’s Violinist

Festival, the Traditional Jazz Festival Jazz Spring, the International Festival of Sacred Music “Gaude Mater” that is one of the flagships of Czestochowa’s high culture, featuring music from the circle of the largest monotheistic religions. This “ecumenical” Festival annually attracts the greatest artists of sacred music from around the world to Czestochowa. The lovers of the so-called high culture should be also tempted by the varied repertoire of the Adam Mickiewicz Theatre, whose artistic director is Piotr Machalica; and concerts held in the Philharmonic of Czestochowa. In recent years, the boards of the Philharmonic of Czestochowa have been hit by many outstanding musical personalities and the greatest works of world music, not only from the circle of classical music. For those interested in physical activity, Czestochowa, called the “gateway to the Jura” can be a paradise for practicing rock-climbing, caving, mountain biking or Nordic walking. The beautiful scenery of the nearest vicinity of Czestochowa (just to mention, for example, Sokole Góry and Góry Towarne), is the perfect space for all kinds of tourist activity. The Jura is a good place to bike, but also to ride a horse; and the stables and clubs near Czestochowa offer a room for private mounts. Gradually the tourist infrastructure in the northern

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Częstochowa

Sea and the Pacific Ocean. You can use here kayaks part of the Jura is being improved, new hotels and sailboats, and there is also the Wake Park open and guesthouses are being built, available are the from May to September for lovers SPA Resort and idyllically located Czestochowa’s cultural offer of more extreme experiences. conference and training centers. allows you to discover the charms This year the beaches around the reservoirs, which are full Despite the landscape parks of the metropolitan life without the inconveniences typical of sunbathers in season, will located in the Jura, also fans of large urban areas, and its be covered with real sea sand. of quads, off-road motorcycles location in one of the most The Park Lisiniec has also indoor and 4x4s will find something for attractive geographical regions and outdoor tennis courts, in the themselves. In Czestochowa and of Europe gives you a chance vicinity of which a rope park will in its immediate vicinity, however, to use active recreation be established. old sandpits and quarries were in the exceptional scenery. utilized for the needs of people The Lisiniec location is not the only place, where who like adrenaline and racing in the open air, as tennis fans can enjoy “white sport”. In Czestochowa, well as on the off-road tracks. there are many clubs and training tennis courts located also in the halls, which allows you to use For those who like a quieter sport, the golf course them in the autumn and winter season. Squash in Konopiska is designed; it is located approx. courts are located mostly in larger fitness clubs, 14 km from the center of Czestochowa, which is which also Czestochowa does not miss. Training one of the largest investment of this kind in Poland. rooms can also be rented, among others, in the The specialists in the construction of golf Sports Hall of Czestochowa or the Polonia hall. courses from the US and the UK were working on The Sports Hall of Czestochowa has already hosted accomplishing the project by the architect, Hansthe volleyball matches of the World League, the Georg Erhardt, who designed among other things, finals of the Polish Cup, the matches of the national the Fontana GC in Baden/ Vienna. handball women’s team, international boxing galas and MMA galas. The hall is also ideal for conferences, The Jura is not as rich in water as Masuria, but the trade fairs and trainings, there are conference halls nearest vicinity of Czestochowa offers quite a wide on several levels, ranging in size from 130 m² to 340 range of water sports. At a distance of 20-30 km from m², well- equipped, well suited for the media. the city, there are two resort of: Poraj and Zarki built before the War. Zarki tempts with its microclimate If someone wanted to get off the ground for of pine forests and the low prices of the construction a while, then the airport of the Aero Club and recreational lands; and Poraj, whose main of Czestochowa is located 15 km from the city. attraction is the 450-hectre reservoir across the It offers many attractions in the sky, from Warta river. Due to its good communication with skydiving, through stunts and gliding, ending with Czestochowa and Silesia, Poraj Lake is not only flying courses. the perfect destination for sailors, fishermen and surfers, but also a place of trainings and corporate People thirsty for urban, more “fixed”, but not necesmeetings. A unique water attraction is also kayak sarily quieter entertainment, can be recommended canoeing along the Warta, the Liswarta and the to use a casino in the very city center, music clubs, Pilica river. discos, a lot of “climax” and varied gastronomy. █ But in order to get carried away by the wave, however, you do not have to leave the city. Virtually, in the city center there is the Park Lisiniec that is a 40-hectare green enclave with three water reservoirs called Authors: Anna Mielczarek by the locals for years: the Baltic Sea, the Adriatic and Małgorzata Iżyńska

Best2Invest | July - August 2016

7 museums 20 art galleries

4 cinemas, 2 multiplexes, 1 studio cinema 4 theaters, 1 philharmonic

1 sports airport

7 stadiums 5 sports halls

12 swimming pools

53 tennis courts

13 squash courts

2 climbing walls 2 speedway 1 wakeboarding track 3 karting tracks

1 golf course

1 hall for fencing

1 equestrian center

1 regatta course

2 skate parks

Szczecin

SZCZECIN PO PRACY

Szczecin to miejsce, w którym doskonale się pracuje jak i odpoczywa: miasto łączy trzy elementy – wodę, zieleń i zabudowę – w unikalną całość, niezwykle atrakcyjną turystycznie. Piękne kamienice i gwiaździsty układ ulic upodabniają Szczecin do Paryża. Okoliczne tereny – puszcze, rezerwaty przyrody i jeziora – stwarzają wielkie szanse dla rozwoju turystyki. Szczecin zaskakuje także ciekawymi pomysłami na spędzanie wolnego czasu. Wśród niezaprzeczalnych atutów Szczecina jest z pewnością jego położenie. Obszary wodne i zielone stanowią ponad połowę powierzchni miasta. Niewiele jest w Europie takich miast.

Więcej informacji: Urzad Miasta Szczecin, Wydział Obsługi Inwestorów i Biznesu Pl. Armii Krajowej 1 70-456 Szczecin tel. (+48 91) 42 45 819 fax (+48 91) 42 45 820 invest@um.szczecin.pl www.szczecin.eu www.invest.szczecin.eu

Obszar Szczecina jest najbogatszym i najbardziej u p r z e mys ł ow i o ny m re g i o n e m wo j e wó d ztwa zachodniopomorskiego. Miasto uznawane jest za stolicę Euroregionu Pomerania i ważne miejsce spotkań politycznych oraz kulturalnych pomiędzy lokalnymi władzami Polski, Niemiec oraz krajów skandynawskich. Szczecin jest położony na skrzyżowaniu szlaków wszystkich rodzajów transportu. Stanowi ważny międzynarodowy węzeł transportowy na trasie transeuropejskiego korytarza transportowego północ-południe od południowej Skandynawii przez szlak odrzański, Czechy, Austrię do portów morza Śródziemnego. Leży na trasie łączącej Rosję i Finlandię poprzez Bałtyk z Europą Zachodnią.

Obok doskonałej lokalizacji, Szczecin charakteryzuje się niezwykłymi warunkami naturalnymi, dużym wyborem atrakcyjnych terenów inwestycyjnych oraz dużym potencjałem wykształconych i wysoko wykwalifikowanych pracowników. To wszystko czyni miasto zarówno

przyjaznym miejscem do życia, jak i dynamicznie rozwijającą się metropolią. Obserwując Szczecin z lotu ptaka można zobaczyć, że stanowi on konglomerat wysp, kanałów, plaż i zatok. To zalety, dzięki którym Szczecin stanie się w przyszłości „nową zieloną Wenecją” – za sprawą odważnej wizji rozwoju, która mierzy w stereotypowe rozumienie miasta. Zagospodarowanie licznych wysp Śródodrza, kanałów i wielkich rozlewisk na południu i wschodzie sprawi, że Szczecin stanie się ekologicznym miastem na wodzie, pływającym ogrodem. Na tej wizji oparta została przyszłość miasta i powstał projekt Floating Garden 2050 („Pływający Ogród”). Oznacza to, że Szczecin może oferować mieszkańcom zalety metropolii, jednocześnie zachowując atmosferę spokoju. Miasto stanie się oazą, w której można wypocząć podczas podróży, a w której mieszkanie będzie się kojarzyć z otaczającą zielenią, licznymi atrakcjami rekreacyjnymi i z relaksem. Miasto pracuje nad projektami, które mają urzeczywistnić tę nową

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Szczecin

wizję. Realizując wizję Floating Garden 2050 miasto stawia na ekologię i jachting.

SZCZECIN – MIASTO DLA AKTYWNYCH W Szczecinie miłośnicy aktywnego wypoczynku nie będą się nudzić – to m.in. ponad 100 km ścieżek rowerowych, mariny, tor kartingowy, basen olimpijski Floating Arena, na którym w 2011 r. odbywały się Mistrzostwa Europy w Pływaniu. Szczecin, już teraz, jest dla wielbicieli jachtingu jednym z najbardziej atrakcyjnych punktów w Europie, gdzie można żeglować po rzece, jeziorze i zalewie, a także wypłynąć przez zalew na Bałtyk. Jezioro Dąbie, Międzyodrze, Zalew Szczeciński to prawdziwa mekka dla żeglarzy i wodniaków. Miasto ma także potencjał, aby stać się najnowocześniejszą i największą mariną w rejonie Bałtyku.

Na przepięknym terenie Szczecińskiego Parku Krajobrazowego położone jest Pole Golfowe Binowo Park. W malowniczym otoczeniu Puszczy Bukowej znajdują się: 9-dołkowe pole treningowe, 18-dołkowe pole mistrzowskie, tereny do ćwiczeń – driving range i putting green oraz budynek klubowy z restauracją (max 40 osób) i salą konferencyjną (max 50 osób) oraz salą kominkową, a w bliskim sąsiedztwie budynku znajduje się namiot bankietowy, gdzie można organizować imprezy na 150 osób.

Szczecin oferuje warunki dla różnych form aktywnego wypoczynku. Parki i lasy w samym mieście i na jego obrzeżach są idealnym miejscem spacerów, joggingu, nordic-walking czy jazdy rowerem. Puszcza Bukowa z malowniczym Jeziorem Szmaragdowym oraz Puszcza Wkrzańska rozciągająca się od Jeziora Głębokiego, to wiele ścieżek i szlaków wytyczonych w urozmaiconym terenie i różnorodnych krajobrazowo. Zimą nie trzeba wyjeżdżać w góry, aby pozjeżdżać na nartach – wystarczy odwiedzić szczecińską Gubałówkę. Zwolennicy turystyki miejskiej mogą podziwiać piękną secesyjną architekturę, udając się w podróż po Szczecinie Miejskim Szlakiem Turystycznym.

Siedmiokilometrowa trasa prowadzi pośród najciekawszych zakątków Szczecina i wskazuje aż 42 miejsca, będące świadectwem barwnych dziejów miasta. Zwiedzanie miasta można także kontynuować przechodząc Podziemnymi trasami Szczecina – to rekonstrukcja schronu przeciwlotniczego z II Wojny Światowej oraz przeciwatomowego z okresu Zimnej Wojny. Jest to największy cywilny schron w Polsce z okresu II wojny, umieszczony na głębokości ok. 5 pięter. STOLICA KULTURY Miasto zachęca szeroką ofertą kulturalną: koncerty i przedstawienia w nowoczesnej Filharmonii Szczecińskiej i Operze, liczne wydarze-

22 korty tenisowe

12 stadionów

11 basenów

4 ścianki wspinaczkowe

6 kortów do squasha

9 przystani wodnych

4 pola golfowe w okolicy

1 stok narciarski

4 tory motocrossowe i kartingowe

nia artystyczne, festiwale, finały regat The Tall Ships Races, bogaty repertuar szczecińskich teatrów i kin, w tym – najstarszego kina świata, powstałego w roku 1909 – „Pioniera”. Wieczorami Szczecin tętni życiem: na spragnionych rozrywki na najwyższym europejskim poziomie każdego wieczoru czekają, pełne mieszkańców i odwiedzających miasto, szczecińskie restauracje, kawiarnie, winiarnie, puby, kluby i dyskoteki. Zachęcają swym niezwykłym usytuowaniem – na statkach, tarasach, wśród fontann… Warto wybrać się w miejsca takie, jak Deptak Bogusława, Stare Miasto, Bulwary Szczecińskie czy Aleja Fontann. █

Best2Invest | July - August 2016

5 teatrów

6 galerii i salonów sztuki

1 filharmonia, 1 opera

5 kin

5 muzeów

Szczecin

SZCZECIN AFTER WORK

Szczecin is a perfect place to work and rest in: the city combines three elements – water, greenery, and buildings – into a unique whole, a most-attractive tourist destination. Fine tenement houses and a star-shaped road layout make Szczecin similar to Paris. The surrounding areas – primaeval forests, nature reserves, and lakes – create conditions which are conducive to the growth of tourism. Moreover, Szczecin has a wide choice of attractive options for spending your free time. One of the undisputed strengths of Szczecin is its geographical position. Water and green areas constitute more than a half of the city’s space. There are not many such cities in Europe.

More information: The City of Szczecin, Investor and Business Support Department Pl. Armii Krajowej 1 70-456 Szczecin tel. (+48 91) 42 45 819 fax (+48 91) 42 45 820 invest@um.szczecin.pl www.szczecin.eu www.invest.szczecin.eu

The area of Szczecin is the most affluent and industrialised region of the West Pomeranian Voivodeship. The city is considered to be the capital of the Pomerania Euroregion and an important venue for political and cultural meetings between local authorities of Poland, Germany, and the Scandinavian countries. Szczecin is situated at the intersection of all the region’s transport routes. It is an important international transport hub along the Pan-European transport corridor (North-South), which passes from southern Scandinavia, through the Oder waterway, the Czech Republic and Austria, and continues to Mediterranean ports. It is situated along the route that connects Russia and Finland with Western Europe across the Baltic Sea. Apart from its excellent geographical position, Szczecin can boast superior natural conditions, a wide array of attractive investment locations, and the significant potential of an educated and highly qualified workforce. All this makes the city both

a good place to live in and a fast-developing metropolis. Looking at Szczecin from a bird’s eye view, you can see that the city is a conglomerate of islands, canals, beaches, and bays. These are the assets which, in the future, will make Szczecin “the new green Venice” thanks to its unflinching vision of development which zeroes in on stereotypical perceptions of a city. By adapting the numerous islands of the Middle Oder (Śródodrze) area, canals, and large broads in the south and east, Szczecin will become an ecological city on water, a floating garden. This vision has formulated the city’s future development strategy and laid the ground for the 2050 Floating Garden project. This means that Szczecin can offer its citizens the opportunities of a metropolis, at the same time keeping its peaceful character. The city will become an oasis where you will be able to rest on your

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Szczecin

journey and where living will be associated with the surrounding greenery, leisure attractions, and relaxation. The city is working on projects aimed at fulfilling its new vision. By implementing the 2050 Floating Garden project, the city sees ecology and yachting as its priorities.

SZCZECIN – A CITY FOR THE ACTIVE Lovers of active leisure will not get bored in Szczecin – there are over 100 km of cycle lanes, marinas, a kart track, and the Floating Arena Olympic swimming pool, which in 2011 hosted the European Swimming Championships.

For yachting lovers, Szczecin is already one of the most-attractive locations in Europe where you can sail on river, lake, and lagoon, and even sail through the lagoon to the Baltic Sea. The Dąbie Lake, the Międzyodrze area, and the Szczecin Lagoon (Zalew Szczeciński) are real meccas for sailors and water-sports enthusiasts. The city also has the potential to become the most modern and the largest marina in the Baltic region.

On the beautiful territory of the Szczecin Landscape Park, there is the Binowo Park Golf Course. In the picturesque surroundings of the Primaeval Beech Forest (Puszcza Bukowa), you can find a 9-hole training course, a 18-hole master course, practice grounds – a driving range and a putting green – as well as a clubhouse with a restaurant (for up to 40 persons), a conference room (50 persons), and a room with a fireplace, and, in the vicinity, a banquet tent for parties of up to 150 people.

Szczecin gives a wide choice of forms of active leisure. The parks and forests in the city and on its outskirts are a perfect place for walking, jogging, Nordic walking, and cycling. The Primaeval Beech Forest with the picturesque Emerald Lake (Jezioro Szmaragdowe), and the Wkrzańska Primaeval Forest, extending from the Deep Lake (Jezioro Głębokie), offer countless paths and trails marked out in diversified terrains and landscapes. In winter you do not have to go to the mountains in order to ski – it is enough to visit Szczecin’s Gubałówka.

Lovers of urban tourism can admire beautiful Art-Nouveau architecture by exploring Szczecin along the Urban Tourist Trail. The seven-kilometre route passes through the most interesting remote parts of Szczecin, and points to 42 places which are a testimony to the fascinating history of the city. You can continue your city tour by taking the Underground routes of Szczecin – a reconstruction of a fallout shelter from the times of the Second World War and an air-raid shelter from the Cold-War period. This is the largest civilian refuge in Poland from the Second World War period, situated about 5 storeys deep. CAPITAL OF CULTURE The city offers a wide choice of cultural programmes: concerts and performances in the

22 tennis courts

12 stadiums

11 swimming pools

4 climbing walls

6 squash courts

9 ports

4 golf courses in the area

1 ski slope

modern Szczecin Concert Hall and Opera, numerous artistic events, festivals, the Tall Ships Races regatta finals, a rich repertoire of Szczecin theatres and cinemas, including the oldest cinema in the world – opened in 1909 – the “Pioneer”. In the evenings Szczecin is teeming with life: those who are interested in entertainment at the highest European level can go to Szczecin’s restaurants, cafés, wine bars, pubs, clubs, and discos, awaiting them every evening, always full of citizens and tourists. They have an attractive location – on ships, terraces, among fountains... It is worth visiting places such as the Bogusław Boulevard (Deptak Bogusława), the Old Town, the Szczecin Bulwarks (Bulwary Szczecińskie), or Fountain Avenue (Aleja Fontann). █

Best2Invest | July - August 2016

4 motocross and karting tracks

5 theatres

6 galleries and salons of art

1 philharmonic, 1 opera

5 cinemas

5 museums

Rzeszów

CO CIEKAWEGO SŁYCHAĆ W RZESZOWIE? PODSUMOWANIE I PÓŁROCZA 2016 R.

Archiwum ML System

W pierwszym półroczu 2016 r. w stolicy Podkarpacia oddano do użytku kilka nowoczesnych i technologicznie innowacyjnych obiektów, które w bliskiej perspektywie czasu w znacznym stopniu przyczynią się do dalszego, dynamicznego rozwoju miasta i regionu. Równolegle, dwaj wiodący przedstawiciele światowego audytu i doradztwa finansowego oficjalnie uruchomili swoje oddziały w obiekcie SkyRes Warszawska: w marcu PwC, a pod koniec maja Deloitte. O szczegółach poniżej.

18 lutego br. w podrzeszowskim Zaczerniu, na terenie Podkarpackiego Parku NaukowoTechnologicznego „AEROPOLIS”, firma ML System otworzyła pierwszą na świecie fabrykę, w której produkowane będą nowoczesne ogniwa fotowoltaiczne. W rezultacie kilkuletnich zaawansowanych prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie fotowoltaiki, ML System, jako pierwsza firma na świecie, opracowała innowacyjną technologię, umożliwiającą drukowanie ogniw fotowoltaicznych w oparciu o komponenty organiczne (ogniwa słoneczne trzeciej generacji). W nowo wybudowanym obiekcie, zajmującym ponad 6000 m², zlokalizowana zosta-

ła hala produkcyjna oraz nowoczesne i doskonale wyposażone laboratorium badawcze. W swoim Fotowoltaicznym Centrum Badawczo-Rozwojowym firma ML System prowadzi zaawansowane badania, związane ze zwiększeniem wydajności konwersji słonecznej na elektryczną. Co szczególnie istotne, ML System jest jedną z nielicznych firm, która prowadzi specjalistyczne prace badawcze w zakresie własności prototypowych ogniw fotowoltaicznych. Nowe obszary badań prowadzonych w centrum R&D obejmują badania przemysłowe i prace rozwojowe, związane z zerowymiarowymi strukturami półprzewodnikowymi (tzw. kropkami kwantowymi), materiałami perowskitowymi oraz zastosowaniem luminoforów. Efektem działalności badawczo-rozwojowej firmy są liczne zgłoszenia patentowe, zarówno w trybie krajowym jak i europejskim oraz współpraca badawcza z wiodącymi w kraju i za granicą uczelniami technicznymi. Będący częścią amerykańskiego koncernu United Technologies Corporation, kanadyjski potentat

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Rzeszów

lotniczy Pratt&Whitney uruchomił 6 kwietnia br. na terenie zakładu Pratt&Whitney Rzeszów ultranowoczesne Centrum Badawczo-Rozwojowe. Koszt inwestycji wyniósł ponad 213 mln zł. W uroczystym otwarciu CBR udział wzięli Wicepremier i Minister Rozwoju Mateusz Morawiecki, Prezydent Miasta Rzeszowa Tadeusz Ferenc, przedstawiciele władz wojewódzkich i samorządowych, lokalni posłowie oraz przedsiębiorcy skupieni w Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza. Otwarcie ultranowoczesnego CBR podsumował Marek Darecki, Prezes Zarządu Pratt&Whitney Rzeszów – To dla mnie, po 40 latach pracy, najpiękniejszy dzień. To jedno z największych osiągnięć poprywatyzacyjnych firmy. Zmienia ono naszą firmę na dziesięciolecia i umacnia naszą pozycję czołowej firmy lotniczej w Europie Środkowej. W skład Centrum Badawczo-Rozwojowego wchodzi 5 obiektów, z których 2 zostały zbudowane od podstaw, a 3 gruntownie zmodernizowane. Znajdują się w nich: biuro konstrukcyjne, wydział hamowni, laboratorium materiałowe, wydział montażu eksperymentalnego oraz wydział prototypowni. Na dzień dzisiejszy w Centrum zatrudnienie znajduje ponad 300 wysokiej klasy specjalistów/inżynierów. 31 maja br. w siedzibie SkyRes Warszawska w Rzeszowie przedstawiciele firmy Deloitte w osobach członków zarządu Deloitte CE Business Services Sp. z o.o. Marka Turczyńskiego oraz Tomasza Kacprzaka oficjalnie podpisali umowę najmu powierzchni biurowej dla Centrum Usług dla Biznesu Deloitte dla Europy Środkowej. W uroczystym spotkaniu udział wzięli również Prezes DevelopRes Sp. z o.o. Ryszard Walas, reprezentujący firmę doradczą Jones Lang LaSalle

Jarosław Kwiecień oraz Prezydent Miasta Rzeszowa Tadeusz Ferenc. Globalny potentat podjął decyzję o wynajmie 2 pięter w najnowocześniejszym wielkopowierzchniowym obiekcie biurowym w regionie, jakim niewątpliwie jest SkyRes Warszawska. Co istotne, umowa podpisana przez firmę Deloitte jest jednym z największych kontraktów najmu w historii rzeszowskiego rynku biurowego. W nowej siedzibie Deloitte planuje rozpocząć działalność operacyjną już w sierpniu. Należy dodać, iż od lipca, w swojej bieżącej lokalizacji w ramach Centrum Usług dla Biznesu dla Europy Środkowej funkcjonować zacznie regionalne Centrum Usług dla Audytu w Europie Środkowej, które będzie się zajmować wsparciem dla działów audytu w krajach CE, procedując m.in. analizę danych, statystyczny wybór próby, potwierdzenia oraz wiele innych aspektów związanych z przeprowadzaniem weryfikacji sprawozdań finansowych. Podczas briefingu prasowego swojego zadowolenia nie krył Tadeusz Ferenc – Jesteśmy dumni, że taka firma jak Deloitte rozwija swe struktury na Europę Środkową właśnie w Rzeszowie, nie tylko wybierając na swą siedzibą SkyRes, najnowocześniejszy biurowiec w naszym regionie, ale przede wszystkim tworząc nowe miejsca pracy dla młodych ludzi jak i doświadczonych profesjonalistów. W niespełna 9 miesięcy funkcjonowania rzeszowskiego Centrum Usług dla Biznesu, Deloitte zatrudnił już ponad 80 osób, a do roku 2021 planuje zatrudniać w stolicy Podkarpacia w sumie ponad 300 pracowników. Godnym odnotowania jest również fakt finalizacji budowy nowoczesnego Centrum Wystawienniczo-Kongresowego w podrzeszowskiej Jasionce. Obiekt usytuowany został w bezpośrednim sąsiedztwie Międzynarodowego Portu Lotniczego „Rzeszów Jasionka” i Podkarpackiego Parku Naukowo-Technologicznego „AEROPOLIS”, a całkowity koszt jego realizacji wyniósł 155 mln zł. Budynek ma powierzchnię całkowitą 27 tys. m² i składa się z części wystawienniczej i kongresowej. Pierwszym ważniejszym eventem zaplanowanym w nowo powstałym Centrum Wystawienniczo-Kongresowym jest Forum Innowacji Sektora Kosmicznego w Rzeszowie, które zostało zaplanowane na koniec czerwca br. █

Best2Invest | July - August 2016

Więcej informacji: Biuro Obsługi Inwestora Urzędu Miasta Rzeszowa ul. 3-Maja 7 35-030 Rzeszów tel. 17 875 47 43 tel. 17 875 47 65 e-mail:boi@erzeszow.pl

Rzeszów

WHAT'S GOING ON IN RZESZOW? HERE’S A SUMMARY OF THE FIRST HALF OF 2016

In the first half of 2016 the capital of Podkarpackie Voivodeship put to use some modern and technologically innovative objects that soon shall significantly contribute to the further dynamic development of the city and region. In parallel, the two leading companies of the global audit and financial advisory officially launched its facilities in SkyRes Office – in March PwC and Deloitte at the end of May, more details below.

In February 18th 2016, in Zaczernie district – part of the land belonging to the Podkarpackie Science and Technology Park "AEROPOLIS", the company ML System has opened its world's first factory, which will produce a modern photovoltaic cells. As a result of several years of advanced research and development in the field of photovoltaics, ML System is the first company in the world that developed an innovative technology which allows printing of photovoltaic cells based on organic components (solar cells of the third generation). The new facility of more than 6,000 sq m modern and well-equipped research laboratory was built. In its Photovoltaic Centre for Research and Development, the ML System company run an advanced research related to increased conversion efficiency of solar electricity. What is more important, ML System is one of the few companies that provides specialized research on the properties of prototype photovoltaic cells. New areas of research run in R&D include industrial research and development work related to zero-dimensional semiconductor structures (so-called Quantum dots). The result of research

and development activities of the company are numerous patent applications, both in national and European research cooperation with leading domestic and foreign Technical Universities.

As part of the American United Technologies Corporation, a Canadian aviation potentate Pratt&Whitney launched on April 6 th the ultramodern R&D Center. The investment cost came to over 213 million PLN. The opening ceremony was attended by Deputy Prime Minister and Minister of Development – Mateusz Morawiecki, Mayor of the City of Rzeszów – Tadeusz Ferenc, representatives of provincial and local government, local MPs and entrepreneurs gathered in the Aviation Valley Association. Opening of the ultra-modern R&D Center was followed by the speech of Mr. Marek Darecki, President of Pratt&Whitney Rzeszów– It is for me, after 40 years of work, the most beautiful day. This is one of the greatest post-privatization achievements of the company. It alters our company for decades and strengthens our position as the leading aviation company in Central Europe.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Rzeszów

The Research and Development Centre consists of 5 buildings, 2 of which were built from scratch, and 3 thoroughly modernized. They feature: Construction Office, Department of Dynamometer Laboratory Materials, Assembly Department of Experimental and Prototyping Department. As of today, the center employs more than 300 highly qualified specialists/engineers.

Archiwum ML System

On May 31st 2016, in SkyRes Office in Rzeszow representatives of the board of Deloitte CE Business Services Sp. o.o.: Marek Turczyński and Tomasz Kacprzak officially signed a lease agreement for office space for the Center for Business Services for Deloitte Central Europe. The solemn meeting was also attended by President of DevelopRes Sp. o.o. Ryszard Walas, representative of Jones Lang LaSalle company – Jarosław Kwiecień and the Mayor of Rzeszów – Mr. Tadeusz Ferenc. The global potentate decided to rent two floors in the largest office building in the region – SkyRes Warszawska. What is more important, the agreement signed by Deloitte company is one of the largest contracts in the history of City’s office market. The new headquarters of Deloitte plans to start operating in August.

It is worth mentioning that from July, the Regional Service Center for Audit in Central Europe will start functioning, it will be dealing with support for audit departments in CE countries, such as data analysis, statistical sample selection, confirmation, and many other aspects of carrying out the verification of the financial statements. During the press briefing Mr. Tadeusz Ferenc could not hide his satisfaction – We are proud that a company like Deloitte expands its structure in Central Europe in Rzeszow, not only selecting its new facility in SkyRes – most modern office building in our region, but above all it is creating new jobs for young people and experienced professionals. In almost 9 months of operating period, Deloitte hired over 80 people, and by 2021 plans to employ over 300 employees in the capital of Podkarpacie.

Centrum Badawczo-Rozwojowe P&W

What is also important is the finalization of a modern Exhibition and Congress Center in Jasionka. The Center was located in the immediate vicinity of the International Airport "Rzeszów Jasionka" and Podkarpackie Science and Technology Park "AEROPOLIS". The total cost of its realisation came to 155 million PLN. The building has a total area of 27 thousand sq m and consists of exhibition and congress parts. First major event planned in the newly established Centre for Exhibition and Congress would be the Forum of Innovation: Space Sector in Rzeszow, which was scheduled for the end of June. █

Best2Invest | July - August 2016

More information: Investor Relations Department City of Rzeszow ul. 3-Maja 7 35-030 Rzeszów tel. +48 17 875 47 43 tel. +48 17 875 47 65 e-mail:boi@erzeszow.pl

Kielce

KIELCE

ATRAKCYJNE PO GODZINACH Kielce są ciekawym przykładem, jak można dbać o komfort życia i jednocześnie tworzyć warunki do rozwijania przedsiębiorczości. Miasto zmieniło się w ostatnich latach w sposób spektakularny, zyskując dobrą opinię zarówno wśród mieszkańców, jak i inwestorów.

Z czym kojarzą się Kielce przyjezdnym? Oczywiście jednymi z pierwszych pomysłów są: scyzoryki, Liroy i dworzec. Lokalna sława dworca autobusowego powstała jednak nie tylko z powodu silnych wiatrów, ale także ze względu na oryginalną, futurystyczną bryłę, przypominającą statek UFO.

Dworzec, po latach zaniedbań, odzyska wkrótce dawny blask dzięki staraniom Prezydenta Miasta Wojciecha Lubawskiego, który zdecydował się wykupić nieruchomość i przekształcić ją w centrum przesiadkowe. Ułatwi to codzienne dojazdy do pracy mieszkańcom okolicznych gmin oraz kielczanom, a ponadto wpłynie pozytywnie na ożywienie centrum miasta.

Więcej informacji: Urząd Miasta Kielce Referat Aktywizacji Gospodarczej i Centrum Obsługi Inwestora Wydział Partnerstwa i Zrównoważonego Rozwoju tel. (+48) 41 36 76 571 fax (+48) 41 36 76 552 coi@um.kielce.pl www.invest.kielce.pl

Ulica Sienkiewicza, główny deptak – dzięki projektom rewitalizacyjnym – zyskał w ostatnich latach atrakcyjną architekturę i funkcjonalność. Bliskość parku, otwarta przestań na miejskim rynku i liczne kafejki zachęcają mieszkańców do spędzania tutaj wolnego czasu.

TRANSPORT PUBLICZNY Dla poprawy komfortu życia mieszkańców duże znaczenie miały zmiany w systemie komunikacji publicznej. Po latach poświęceń i stania w korkach kielczanie doczekali się modernizacji najważniejszych traktów komunikacyjnych. Zwiększyło to przepustowość dróg – obecnie podróż samochodem

przez całe miasto zajmuje nie więcej niż 20 minut. Wybudowano nowoczesne wiaty przystankowe, zainstalowano elektroniczne tablice informacyjne. Dzięki wprowadzeniu elektronicznych systemów biletowych, papierowe bilety powoli odchodzą w niepamięć.

HOTELE Z punktu wiedzenia gospodarczego, największy wpływ na rozwój miasta miała działalność spółki akcyjnej Targi Kielce. Początkowo niewiele osób wierzyło w powodzenie przedsięwzięcia. Targi powołane zostały do życia w 1992 r. Jedną z pierwszych organizowanych wystaw był Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego. Dzisiaj są to najważniejsze targi w tej branży w Polsce, a także w Europie. Intensywny rozwój sektora wystawienniczego wpłynął na ofertę miasta. Powstały liczne firmy świadczące usługi okołotargowe, a liczba hoteli zwiększyła się z 14 w 2005 r. do 28 w roku 2014. Do najbardziej atrakcyjnych ośrodków należy pięciogwiazdkowy hotel Odyssey, który w 2016 r. znalazł się w pierwszej 20 hoteli polecanych przez National Geographic oraz zajął 8 miejsce w Polsce w rankingu Trip Advisor. Spośród innych sieciowych hoteli wymienić można Best Western Grand Hotel, Ibis, Qubus Kielce – wszystkie zlokalizowane w centrum miasta.

ZAKUPY Blisko centrum położone są także galerie handlowe uzupełniające ofertę kin, restauracji i sklepów w Kielcach. Galeria Echo zajmuje powierzchnię 159 000 m² i mieści ponad 200 sklepów.

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Kielce

Jej charakterystyczna, wielokolorowa fasada staje się powoli znakiem rozpoznawczym Kielc. Drugim najpopularniejszym obiektem handlowym jest Galeria Korona, usytuowana zaledwie 500 m od Rynku.

SPORT I REKREACJA Wspaniałym miejscem do spędzania czasu jest Kadzielnia, dawniej kopalnia wapieni, obecnie rezerwat geologiczny i lokalizacja jednego z najpiękniejszych amfiteatrów. Odbywają się tutaj liczne koncerty, od Sabatu Czarownic poczynając po organizowany nieprzerwanie od 42 lat festiwal harcerski. W granicach miasta znajdują się tereny zielone, aż 6 z nich jest objętych ochroną rezerwatową. Miłośnicy sportu i ruchu na świeżym powietrzu mają do dyspozycji sieć ścieżek rowerowych, 4 stadiony i 6 basenów. W okresie zimowym kielczanie szaleją na stokach narciarskich Telegraf i Stadion lub działających w promieniu 30 km stokach w Bodzentynie, Krajnie, Niestachowie i Tumlinie. Ofertę kulturalną Kielc wzbogaca działalność Kieleckiego Centrum Kultury, którego najważniejszą imprezą jest Konkurs dla Projektantów i Entuzjastów Mody OFF FASHION. Wydarzenie to przyciąga młodych designerów oraz znanych artystów. Łączą oni świat mody ze światem sztuki, czerpiąc inspirację ze wzajemnej obecności.

Nową siedzibę od roku 2012 posiada Filharmonia Świętokrzyska. Jej wspaniała akustyka zapewnia niezwykłe doznania podczas koncertów muzyki poważnej. Szczególną ofertę dla melomanów, która jednocześnie cieszy oko i zapewnia porcję dobrej rozrywki, zapewnia Kielecki Teatr Tańca.

COŚ DLA DZIECI I DOROSŁYCH Energetyczne Centrum Nauki działające w Kieleckim Parku Technologicznym to świetny przykład tego, jak można efektywnie zagospodarować niszczejącą przestrzeń przemysłową i stworzyć miejsce, gdzie innowacje łączą się z nauką i światem zabawy. Oddaną niedawno do użytku przestrzenią interesują się dzieci i dorośli. Stanowi ona część Inkubatora Technologicznego, w sąsiedztwie funkcjonują firmy IT i biblioteka materiałowa. Do Centrum przyjeżdżają codziennie wycieczki szkolne, ponieważ daje ono możliwość doświadczalnego poznania zjawisk przyrodniczych, chemicznych i fizycznych. Generator wiatru, elektrownie wodne, kino 3D, „Energetyczny Ogród” – wszystkie te atrakcje sprawiają, iż dzieci i nauczyciele wychodzą z zajęć zadowoleni i podekscytowani.

Wielką popularnością cieszy się także Geopark Kielce. Jest to kolejny pomnik upamiętniający „prehistorię” Kielc. W pobliżu znajdują się bowiem Góry Świętokrzyskie, a kilka lat temu w okolicach Zagnańska odkryto najstarsze na świecie ślady terapoda stanowiącego ogniwo przejściowe pomiędzy światem zwierząt wodnych i lądowych.

PODRÓŻE PO WOJEWÓDZTWIE Oferta spędzania wolnego czasu nie kończy się na mieście, wręcz przeciwnie – wyjeżdżając poza granice Kielc – można zobaczyć miejsca ciekawe i unikatowe. Zachęcamy więc do odwiedzenia Krzemionek Opatowskich – pozostałości po neolitycznej kopalni krzemienia pasiastego. Tuż obok znajduje się Park Dinozaurów Jurapark w Bałtowie. Jest to wzorcowy przykład tego, jak dzięki lokalnej inicjatywie można stworzyć świetnie prosperujące przedsiębiorstwo turystyczne. Szlaki piesze, rowerowe, spływy kajakowe, zabytki przemysłowe – to tylko wstęp do oferty turystycznej województwa świętokrzyskiego. Część osób przyjeżdża tutaj dla walorów uzdrowiskowych Buska i Solca Zdrój – dzięki tradycjom związanym z lecznictwem wodami solankowymi rozwija się tu segment usług ekskluzywnych. Nie można także zapomnieć o Jaskini Raj, Sandomierzu, ruinach zamku w Chęcinach – wszystkie te miejsca czarują swoim urokiem miejscowych oraz przyjezdnych. █

Best2Invest | July - August 2016

8 muzeów

4 teatry

7 galerii artystycznych

5 kin

3 galerie handlowe

30 hoteli

4 stadiony

6 basenów

20 boisk

4 hale sportowe

3 kręgielnie

4 korty tenisowe

1 kort do squasha

4 ścianki wspinaczkowe

1 pole golfowe

Kielce

WHAT TO DO

IN KIELCE ON A DAY OFF?

Kielce is an interesting example of how you can take care of the quality of life and create good conditions for entrepreneurship at the same time. The city has changed in recent years in a spectacular way, gaining a good reputation among both residents and investors.

What do visitors associate Kielce with? Of course, one of the first ideas are: pocket knives, local celebrity Liroy and a bus station. However, the station is famous not only for strong winds, but also because of its original, futuristic body, resembling a UFO spaceship. The bus station, after years of degenerating, will soon regain its former glory thanks to the efforts of Mayor Wojciech Lubawski, who decided to buy the property and turn it into an interchange centre. This project will facilitate every day commuting for both – Kielce residents and surrounding communities inhabitants. It will also positively impact on the revival of the city centre. More informations: Kielce City Hall Economic Development Division and Investor Assistance Centre p: (+48 41) 36 76 571 fax: (+48 41) 36 76 552 coi@um.kielce.pl www.invest.kielce.pl

City's main promenade – Sienkiewicz Street, as a result of urban revitalization projects, now shares a new and attractive architecture and functionality. The proximity of the city park, open space on the Market Square and variety of cafes encourage residents to spend their free time here. PUBLIC TRANSPORT Changes introduced into the system of public transport very importantly raised the quality of life

of the locals. After years of being stuck in traffic jams Kielce enjoys the upgraded major roads. This has improved the capacity of roads – now it takes no more than 20 minutes to drive through the city. Modern bus shelters have been built and electronic information boards have been installed. With the introduction of electronic ticketing systems, paper tickets are slowly fading into oblivion.

HOTELS From the economic point of view, a joint stock company Kielce Trade Fairs (Targi Kielce S.A.) had the greatest impact on the city's development. Initially, only a few people believed in the success of the project. Trade Fairs were established in 1992; one of the first events organized there was the International Fairs of Defence Industry. Today, this event represent the most important trade fairs of arms sector not only in Poland, but also in Europe. Intensive development of the exhibition industry contributed to the offer of the city. New companies based on fair-related services set in Kielce and also the number of hotels increased from 14 in 2005 to 28 in 2014. A five star Odyssey Hotel is considered as the most attractive. In 2016 it reached the top 20 hotels list recommended by National Geographic

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Kielce

and took 8th place in Poland in the Trip Advisor ranking. There are other chain hotels worth mentioning: Best Western Grand Hotel, Ibis, Qubus Kielce. SHOPPING Shopping malls with complementary offer of cinemas, restaurants and stores in Kielce are situated around the city centre. Echo Gallery has an area of 159 000 m² and houses more than 200 shops. Its distinctive, multi-colored facade is becoming a hallmark of Kielce. The second most popular commercial facility is Galeria Korona, situated just 500 meters from the market square. SPORT AND RECREATION A great place to spend time off is Kadzielnia, formerly a limestone mine, now a geological reserve and the location of one of the most beautiful amphitheatres. It hosts numerous concerts, like Witches Sabbath and scout festival, organized continuously in Kielce for 42 years.

There are multiple green areas in the city; as many as 6 of them are protected as a nature reserves. Sport enthusiasts and amateurs of an outdoor activitie scan enjoy a network of bike paths, 4 stadiums and 6 swimming pools. In winter time, Kielce residents go wild on city's ski slopes Telegraph and Stadium and other, located not further than 30 km away, in Bodzentyn, Krajno, Niestachów and Tumlin.

Cultural offer of Kielce is enriched by the activity of the Kielce Cultural Centre. The most important event organised by the Centre is "Off Fashion" Contest for Designers and Fashion Enthusiasts, which attracts young designers and famous artists. They combine fashion with art, drawing inspiration from mutual presence. Świętokrzyska Philharmonic, with modern residence built in 2012, holds wonderful acoustics that provides exceptional comfort while classical music concerts. Special offer for music lovers, that pleases the eye and provides good portion of entertainment, is given by the Kielce Dance Theatre.

FUN FOR KIDS AND FOR ADULTS Energy Science Centre operating in Kielce Technology Park is a great example of how you can effectively develop crumbling industrial space and create a place where innovation is combined with science and the world of fun. Recently finished space is interesting for children and adults. Centre is a part of the Technology Incubator. There are IT companies and a material library in the vicinity. The centre hosts school trips on a daily basis – it gives young people a great chance to gain knowledge of natural, chemical and physical phenomena by making experiments. Wind generator, hydroelectric power plant, 3D cinema, "Energy Garden" – all these attractions make children and teachers leave classes pleased and excited. Geopark Kielce, another extremely popular institution, is a monument commemorating the "prehistory" of Kielce, which is highly relevant to the presence of Holy Cross Mountains situated nearby. Few years ago the world's oldest traces of terapod were discovered in Zagnańsk area. This discovery represents the transitional link between the world of aquatic and land animals.

TRAVELLING THROUGH THE REGION Offer of free time activities is not limited to the city, on the contrary you can find some interesting and unique places outside the city as well. We encourage you to visit Krzemionki Opatowskie – the remains of the Neolithic flint mines. Right beside there is the Dinosaur Park Jurapark in Bałtów. It is a model example of how one can establish a great prosperous tourist company thanks to local initiative. Hiking, biking, kayaking, industrial monuments – this is only an introduction to the tourist offer of Kielce region. Some people come here for the environmental values of Busko Zdroj and Solec Zdroj: exclusive services segment has developed here thanks to the traditions of saline waters therapeutics. You also can not forget the Raj (Paradise) Cave, the City of Sandomierz, the ruins of Chęciny castle – all these make locals and visitors enchanted by its charm. █

Best2Invest | July - August 2016

8 museums

4 theaters

7 art galleries

5 cinemas

3 shopping centres

30 hotels

4 stadiums

6 swimming pools

20 sports fields

4 sports halls

3 bowling alleys

4 tennis courts

1 squash court

4 climbing walls

1 golf course

Ciekawostki Did you know?

290,21 stopa2 USD 290/sqft

29,8 tys. 29,8k

– stawka za najdroższe biura na świecie w Hong Kongu – cost of the most expensive office spaces in Hong Kong Źródło / Source: CBRE, Global Prime Office Costs

– tyle stron maszynopisu nowego prawa weszło w życie w Polsce w roku 2015 – the number of printed pages of new law came into effect in Poland in 2015 Źródło / Source: Grant Thornton

– prognoza netto zatrudnienia dla Polski w III kwartale 2016 r.

53%

– tyle firm ocenia sytuację finansową swojej firmy jako dobrą

– net employment outlook for Poland in the third quarter of 2016 Źródło / Source: ManpowerGroup

– the number of companies who evaluate their financial situation of their company as good Źródło / Source: Instytut Badawczy Randstad / Randstad Research Institute

23 807

– tyle metrów kwadratowych powierzchni biurowej jest dostępnych w Radomiu

– tyle polskich start-upów zgłosiło się do konkursu „Pitch to London”

– number of square metres of existing office space in Radom Źródło / Source: Focus on Radom report

– number of Polish start-ups attending “Pitch to London” competition Źródło / Source: Polish Tech Day

Best2Invest | lipiec - sierpień 2016

Best2Invest | July - August 2016