Heimilispósturinn - desember 2020

HEIMILISPÓSTUR

Grundarheimilanna

Gleðileg jól

Forsíðumyndin er tekin á aðventu á 1. hæð í Mörk

Ritstjóri: Guðbjörg R. Guðmundsdóttir

Prentun: Litróf

Upplag: 1600

Í myrkrum ljómar lífsins sól

Jólin nálgast en nú erum við stödd á jólaföstu eða aðventu. Þegar skammdegið er hvað mest kveikjum við ljós, setjum upp ljósaseríur og bægjum myrkrinu frá. Við upplifum myrkrið oft sem ógn en við vitum að ljósið er lífgefandi og gefur okkur von. Hvergi er ljósið jafn mikilvægt og hér á norðurhjara veraldar í svartasta skammdeginu.

Þetta er búið að vera vægast sagt undarlegt ár. Hverjum hefði dottið það í hug um síðustu áramót hvað biði okkar á þessu ári. Við miklar þrengingar gerist eitthvað innra með okkur og við endurmetum stöðu okkar, líf okkar allt. En minnumst þess að þjóðin, já veröldin öll hefur upplifað erfiðari tíma heldur en við höfum gert á þessu ári og við munum sigrast á þessum vágesti með sameiginlegu átaki. Því er ekki að neita að Covid faraldurinn sem hefur geysað um heimsbyggðina hefur valdið margri manneskjunni andlegu myrkri og margir upplifa tóm og tilgangsleysi á þessum erfiðu tímum.

Minningar sem aldrei verða frá okkur teknar Mitt í allri þrengingunni koma svo jólin og þá er tími til að fagna og gleðjast. Ef til vill verður ekki hægt að njóta samvista með þeim sem við unnum heitast, vonandi verður það nú samt hægt að einhverju leyti. En ef svo illa fer að allt fer á versta veg, þá er gott að leita í minningarbanka fyrri ára og minnast liðinna jóla og aðventu, sem aldrei verður frá okkur tekið.

Sr. Auður Inga Einarsdóttir.

Þetta ástand kallar á að við finnum nýjar leiðir til þess að gleðjast og fagna komu frelsarans Jesú Krists. Jólin og aðventan er í hjörtum okkar flestra yndislegur tími ljóss og friðar. Orðið aðventa á sér uppruna í latínu og þýðir koma, eða koma Drottins. Þetta er tími undirbúnings, tilhlökkunar og eftirvæntingar. Sagt er að eftir því sem við eldumst þá hlökkum við minna til. Það sé barnanna að hlakka til en ég vona að svo sé ekki. Við hlökkum ef til vill til annarra hluta en þau. Sjálfsagt eru það ekki pakkarnir sem vekja hjá okkur eftirvæntingu heldur er það þessi straumur sem liggur í loftinu þegar við væntum komu frelsarans Jesú Krists. Það er ekki einungis skrautið og prjálið sem gera það að verkum að við upplifum undur jólanna, heldur er það eitthvað sem bærist innra með okkur.

Við fögnum komu frelsarans.

Gullkista minninganna

Sagan um fæðingu hans gefur okkur nýja von á hverju ári og vekur sannarlega upp barnið í okkur sjálfum. Það eru ekki bara við, ég og þú, sem finnum fyrir þessum tilfiningum sem bærast innra með okkur, heldur hafa tónskáld fyrri alda fært sínar tilfinningar og upplifanir í nótur og texta sem lifa í hjörtum okkar bæði á jólum og aðventu. Undursamlegasta tónlist hefur verið samin undir áhrifum fæðingarfrásagnarinnar og við, jafnvel mörgum öldum síðar, hrífumst með því þeir hafa fært í nótur og texta það sem við eigum sjálf erfitt með að koma orði að.

Það er óhjákvæmilegt að við leitum í gullkistu minninganna enda eru jólin tími hefða og minninga. Vonandi verða jólin ykkur hamingjurík og megi þessi jól bætast í kistu minninga ykkar um gleðileg jól. „Í myrkrum ljómar lífsins sól, þér Guði sé lof fyrir gleðileg jól.“

Guð gefi þér og ástvinum þínum gleðiríka jólahátíð.

Auður Inga Einarsdóttir

Jólapistill forstjóra

Kæri lesandi, jólin í gamla daga á Grund voru öðruvísi en í dag. Eðlilega, tímarnir breytast og mennirnir með. Þar sem mamma vann á Grund og afi var forstjóri frá því ég man eftir mér, þá hlotnaðist mér sú ánægja að fá að „vinna“ á Grund fyrir jólin, sennilega frá sex ára aldri. Við vorum nokkur frændsystkinin sem komum að ýmis konar jólaundirbúningi á Grundinni og bar þar hæst útburður á jólakortum, fara með pakka til heimilismanna, gefa þeim appelsínur og epli auk lítils nammipoka.

Jólakortin hrúguðust á Grund

Fyrir tæpri hálfri öld var öldin önnur. Í þá daga var miklu meira um skrifuð jólakort en er í dag. Tölvur voru ekki til, ekkert internet og engir farsímar. Er farinn að hljóma eins og verulega fullorðinn maður, enda rúmlega hálfrar aldar gamall. Þá var ekkert mikið verið að hringja í fólk, skrifuð jólakort voru afar vinsæl og hrúguðust inn á Grund á aðventunni. Ég man vel að við krakkarnir vorum að flokka þessi kort allt fram að jólum og svo var farið með þau, líklega á Þorláksmessu, man það ekki alveg, til allra heimilismanna Grundar. Við sama tækifæri voru heimilisfólkinu færðar litlar gjafir frá heimilinu. Tvennt, appelsína og epli pakkað saman í eina servéttu og svo lítill nammipoki sem innihélt minnir mig lítið súkkulaðistykki, nokkrar karamellur og kannski einhverja sleikjóa. Þetta þóttu á þeim tíma talsverðar gjafir, eða í það minnsta vera viðeigandi. Sé ekki fyrir mér ávaxtapökkunina í servéttu sem einhverja sérstaka

Gísli Páll Pálsson forstjóri Grundarheimilanna.

gjöf til heimilismanna í dag. Myndi þó eflaust vekja upp ákveðna þáþrá hjá sumum heimilismönnum sem muna eflaust eftir þeim tíma þegar ávextir sem þessir voru eingöngu á boðstólum á jólum. En þessar litlu gjafir vöktu hjá flestum mikla lukku og sennilega, svona eftir á að hyggja, var lukka viðtakendanna ekki síður fólgin í þeim litlu krökkum sem komu með þetta til þeirra, með bros á vör og óskuðu þeim gleðilegra jóla. Líklega búin að missa einhverjar framtennur á þeim aldri og brosin því frekar krúttleg. Sé þetta núna í baksýnisspeglinum en fannst á þeim tíma, held ég, að þau hafi verið svo ánægð að fá appelsínu og epli innpakkað í servéttu. Kannski bland af hvoru tveggja.

Frábær sósa ömmu lagaði allt saman

Frá því ég man eftir mér vorum við fjölskyldan á aðfangadag heima hjá ömmu og afa í Túngötunni. Við fluttum síðan á Neskaupstað og Njarðvík vegna prestsstarfa pabba og þau ár vorum við heima hjá okkur. En ég man vel eftir jólunum á Túngötunni. Kannski voru þau ekkert mjög mörg, en eftirminnileg. Amma eldaði rjúpur í risastórum potti og sauð þær í glæpsamlega langan tíma, svona eftir á að hyggja. Þær voru því nokkuð þurrar en frábær sósa ömmu lagaði það allt saman. Ég vandist sem sagt á rjúpur frá barnæsku. Og hef verið tiltölulega háður þeim síðan þá.

Risastórt fallega skreytt jólatré í stofunni með hrúgu af pökkum undir, beið okkar barnanna að loknum kvöldmatnum. Ærslin og spenningurinn fyrir pakkaopnuninni var talsverður og gekk mikið á við útdeilingu og opnun pakkanna. Eins og áður sagði vorum við nokkur frændsystkinin á svipuðum aldri, sá elsti fæddur 1963 og sú yngsta fædd 1968. Dóri bróðir var svo fæddur 1975 en hann var nú ekki með okkur hinum í leikjum og öðrum þeim uppátækjum sem við stóðum fyrir á þeim tíma. Verð að deila með ykkur að sú yngsta í hópnum, Mússa litla eins og hún var (og er reyndar

stundum ennþá) kölluð, var að mati okkar sem eldri voru alltof lítil til að taka þátt í leikjum okkar sem vorum eldri og þroskaðri. Hún var oft á tíðum skilin útundan vegna þessa þó að það væri eingöngu árs munur á henni og Dodda bróður sem er fæddur 1967. Og sjálfur er ég „miklu“ eldri en Mússa, fæddur heilum tveimur árum á undan henni. Svona í baksýnisspeglinum verður þetta allt saman nokkuð skondið, en þetta var upplifunin á þeim tíma. Þessi sama Mússa er framkvæmdastjóri hjúkrunar á Grund í dag, svona ef einhver er ekki að kveikja á því. Og við erum miklir vinir í dag og náum bara nokkuð vel saman í því vandasama starfi að veita heimilisfólki Grundar umönnun og hlýju. Hún er mjög góð í því, þrátt fyrir „ungan“ aldur.

Ég á margar fleiri góðar minningar um jól minnar æsku, bæði persónulegar og þær sem tengjast Grundarheimilunum. Þær bíða seinni jólapistla.

Vonast til að þið eigið öll notalegar stundir á aðventunni með ættingjum ykkar og vinum og njótið lífsins.

Gleðileg jól, Gísli Páll Pálsson

Saumuðu 288 jólapoka

Þegar kærleikstré voru komin upp á allar hæðir Grundar í hamingjuvikunni í haust, vaknaði sú hugmynd að nýta þau áfram í eitthvað annað, t.d. jóladagatal.

„Við áttum þetta líka fína efni í vinnu stofunni sem var alveg upplagt í að nota í jólapoka á jóladagatalið 1.–24. desember. Saumaðir voru 288 pokar fyrir alls níu deildir í hjáverkum frá nóvemberbyrjun“, segir Valdís Viðarsdóttir í vinnustofu Grundar.

Viðburður eða hlýleg skilaboð

„Þá var að fá hugmyndir um hvað ætti að setja í alla 24 pokana á hverri deild. Þetta átti bara að vera eitthvað einfalt og meira svona til að hleypa tilbreytingu og birtu inn í aðventudagana.“ Að sögn hennar eru sumir jólapokarnir bara með hlýlegum skilaboðum sem ylja um hjartarætur, eða málshættir og gátur. „Við sendum jólakort á milli deilda. Svo fá jólasveinarnir allir 13 sitt pláss frá 12. desember með sögum og leikjum.

Jólailmsdagur

Okkur datt í hug að vera með jólailmsdag, þar sem allir baka smákökur og jólakötturinn gerir vart við sig af og til. Það er eitthvað notalegt að opna dagatalið á hverjum degi og fá annaðhvort notaleg skilaboð eða vitneskju um eitthvað skemmtilegt sem verður gert þann daginn.

Jólaljós og jólabjöllur í vinnustofunni

Heimilisfólk í Mörk hefur verið að undirbúa komu jólanna með föndri í vinnustofunni og þar hefur ýmislegt verið brallað.

Það tók nokkrar vikur að lita myndir í jólabjölluna sem nú prýðir anddyri heimilisins og síðan hefur heimilisfólk verið að búa til mjög falleg jólaljós.

Jólaljósin eru vinsæl og heimilsfólki finnst gaman að búa til jólaskraut.

Kristín virðir fyrir sér ljósin.

Eygló ánægð með ljósið sitt.

Engiferkökur, piparkökuhús og jólaföndur

Heimilisfólkið í Ási hefur verið í jólaskapi á aðventu og í iðjuþjálfuninni í Ási hefur ýmislegt verið brallað. Einn daginn þegar ljósmyndari mætti í Vesturás var verið að setja saman piparkökuhús, sumir að spila og aðrir að laga handgerðu seríuna sína. Rætt var um gamlar jólahefðir og uppskrifir og skrafað um ýmislegt sem tengdist undirbúningi jólanna í bernsku.

Hjördís og Guðrún Anna skreyttu piparkökuhús.

Guðrún Anna, Steinunn og Kristín Björg að spila skippó.

Unnið til miðnættis á Þorláksmessu

Óskar í Sunnubúðinni eða Guðmund Óskar Jóhannsson

kannast margir við en hann rak ásamt konu sinni Elsu

Friðriksdóttur Sunnubúðirnar sem voru á tímabili á fjórum stöðum í borginni. Hjónin eru nú búsett á Grund og Guðbjörg R. Guðmundsdóttir heimsótti þau til að forvitnast um jólahald á kaupmannsheimili.

Heiðurshjónin Elsa og Óskar sem nú búa á Grund.

Fæturnir voru ósköp lúnir

Flestir á Grundarheimilum muna eflaust eftir kaupmanninum á horninu, þar sem allir hittust í hverfinu, nokkurskonar félagsmiðstöð. Kaupmaðurinn þekkti heilu fjölskyldurnar og stór hluti af launum fór í að borga reikninginn hjá kaupmanninum um hver mánaðamót. Þegar mest lét voru slíkar verslanir um 200 talsins í Reykjavík. Óskar og Elsa ráku, í um þrjá áratugi, fjórar svona verslanir í félagi við annan frá árinu 1951 til 1982 en Óskar var viðloðandi matvöruverslun í meira en fjörutíu ár. Fyrstu búðina keypti Óskar í Mávahlíð, Stjörnubúðina. En hann vildi létta nafnið og gera yfirbragðið bjartara svo hann skírði búðina Sunnubúð.

Hann gerði ýmsar aðrar breytingar og brátt varð verslunin mjög vinsæl í hverfinu. Það er því harla víst að nóg var að gera á aðventunni hjá þeim. En hvernig var undirbúningi jólanna háttað hjá kaupmannsfjölskyldu? „Þetta var erilsamur tími“, segja þau og horfa hvort á annað þar sem við sitjum við hringborð á Grund einn kaldan desemberdag. „Fæturnir voru lúnir þegar við lokuðum á miðnætti á Þorláksmessu“, segir Elsa og brosir við tilhugsunina.

Hangikjötið vinsælast

Sunnubúðirnar seldu allt sem þurfti í jólabaksturinn og jólamatinn og alla aðventuna var mikið að gera í að selja bakstursvörur. Þau segja hangikjötið hafa verið lang vinsælasta jólamatinn en rjúpurnar voru líka eftirsóttar. „Þær fengum við vængjaðar frá skotveiðimönnum svo þá var ekkert annað að gera en bretta upp ermar og hamfletta rjúpurnar“, segir Óskar. Það var að ýmsu að hyggja og allt varð að vera til í bakstur og jólamatinn. En þó að desember hafi verið annasamur þá var hann líka góður mánuður. „Það var alltaf líf og fjör, við þekktum orðið marga sem komu til okkar reglulega og þetta gat oft verið mjög skemmtilegt.“

Óskar á vaktinni í Sunnubúð.

En víkjum aftur að Óskari sem hafði þegar fengið reynslu af verslunarstörfum þegar hann keypti fyrstu Stjörnubúðina í Mávahlíð. „Ég fékk góða skólun hjá Kron. Ég er frá Bolungarvík og flutti þaðan suður þegar ég varð tólf ára til föðursystur minnar. Skömmu síðar byrjaði ég að vinna sem sendill hjá Kron og fimmtán ára var ég kominn í kjötdeildina hjá þeim og rúmlega tvítugur sem verslunarstjóri hjá Kron í Kleppsholti. Þeir treystu mér, ungum manninum, fyrir vandasömum verkefnum.“

Það var eitthvað sérstakt við hana

Meðal viðskiptavina í Kleppsholti var stúlka sem kom stundum að kaupa inn hjá Óskari. Það var eitthvað sérstakt við hana sem vakti athygli hans en hann var ekkert á þeim buxunum þarna að binda ráð sitt enda hafði hann orðið faðir nokkru áður og eignast dótturina Sigrúnu, þó hann væri ekki í sambandi við móðurina vildi hann standa sig í því hlutverki og auk þess var mikið að gera í vinnunni. En Óskar veitti þessari ungu stúlku engu að síður

athygli og á dansleik árið 1949 rakst hann á hana og bauð upp í dans. Þau hafa verið saman síðan, Óskar og Elsa. Fyrsta barnið eignuðust þau 1950, Helgu Guðrúnu og síðan komu þrjú börn í viðbót, Guðný Rósa, Friðrik Þór og Óskar Jóhann. Sigrún, dóttirin sem Óskar eignaðist áður, hefur einnig verið mikið hjá þeim.

Ég var ekkert að ofdekra hana

En hvernig voru jólin á ykkar heimili? Höfðuð þið tíma til að undirbúa jólin? Óskar segir að Elsa hafi sinnt erfiðustu störfunum í búðunum, verið að ræsta og vinna kauplaust. En hún hafi tekið sér frí til að gera það sem gera þurfti fyrir jólin og Elsa segist alltaf hafa bakað nokkrar smákökusortir, randalínu og tertubotna. Fyrsta jólatréð þeirra var heimasmíðað af föður Óskars, svona hefðbundið spýtutré segir Óskar. Þau buðu upp á hangikjöt og rjúpur á aðfangadag og þó erillinn hafi verið mikill í búðunum fyrir jólin náðu þau engu að síður að halda jól með börnunum sínum en viðurkenna fúslega að oft hafi þau verið þreytt.

En eiga þau minningar um eftirminnilega jólagjöf frá hvort öðru?

Hvorugt þeirra kannast við það og Óskar bætir kankvís við að hann hafi ekkert verið að ofdekra Elsu að þessu leyti svo þess vegna muni hún ekkert hvað hann gaf henni.

Erfitt að ímynda sér lífið án hvors annars

Og nú eruð þið flutt á Grund og eyðið aðventunni þar. Hvernig líkar ykkur? „Jú það fer bara vel um okkur og aðalatriðið fyrir okkur er að við getum verið saman“, segir Elsa. „Það er erfitt að ímynda sér veröldina án hvors annars eftir að hafa verið saman dag og nótt í meira en sjötíu ár“, segir hún og brosir til Óskars sem tekur undir með henni og leggur hönd sína yfir hennar.

Í

Smákökur í þúsundavís

Ási er smákökubakstur umfangsmikill fyrir jólin eins og á hinum Grundarheimilunum en að sögn Eyjólfs Kolbeins yfirmatreiðslumanns eru bakaðar um 1200 stykki af hverri tegund, spesíum, vanilluhringjum, súkkulaðibitakökum og engiferkökum. Að auki eru bökuð nokkrir fermetrar af hvítri og brúnni randalínu fyrir þessi jól. En það eru ekki bara smákökur sem þau í eldhúsinu í Ási eru að gera fyrir jólin. „Að sjálfsögðu sjóðum við niður rauðrófur, lögum eigið rauðkál og brúnkál. Þar að auki gröfum við lax eða silung fyrir jólahlaðborðið okkar og lögum sósur með því.“ Þorvaldur Þorvaldsson matreiðslusnillingur í Mörk segir að það séu þegar um 30 kíló af smákökudeigi farin úr þeirra eldhúsi á hæðirnar í Mörk og að minnsta kosti um 20 kíló á Grund. Og fólk er ekkert hætt að baka fyrir jólin. Nú er eldhúsið á fullu að undirbúa jólamatinn, grafa lax, sjóða niður rauðkál og búa til ístertur, ávaxta sorbet og konfekt. Þeir eru farnir að spá í brauðterturnar fyrir jólin og á Kaffi Mörk, kaffihúsinu í Mörk, er nú boðið upp á heimalagað smörrebrauð fram að jólum. Það er semsagt nóg um að vera í

Sigtryggur, Eygló, Þóra, Auður og Hanna Rún að baka.

Svo er slegið á létta strengi.

Þorvaldur að störfum.

elko

Gaf Grund sex farsíma

Styrktarsjóður Elko kom færandi hendi á Grund í upphafi aðventu og gaf heimilinu sex Samsung Galaxy farsíma.

Farsímarnir munu nýtast vel á kóvíd tímum þegar aðstandendur og heimilis notar mikið síma eða spjaldtölvur til að heyrast og sjást. Elko eru færðar bestu þakkir fyrir þessa nytsamlegu gjöf.

Það er mikil gleði með símana hjá Guðlaugu, Stefaníu og Guðrúnu.

Eyðir jólunum með

heimilisfólki Grundar

Það var metnaður hjá starfsfólki og heimilisfólki Grundar þegar kom að útskurðarkeppni á graskerum í kringum hrekkjavöku og kósíviku á Grund. Eitt graskerið skar sig þó úr og hlaut graskersverðlaunin 2020. Irina Shtreis var útskurðarmeistarinn. Guðbjörg R. Guðmundsdóttir hitti meistarann.

„Ég kom hingað til lands í fyrsta sinn árið 2013 og þá til að skrifa um tónleika Iceland Airwaves fyrir rússneskt tímarit. Árið eftir kom ég aftur en þá til að spila sjálf á tónleikum.“ Irina leikur á gítar og hljómborð og syngur líka. Ég hreifst af landinu og dreymdi um að fá tækifæri til að búa hérna. Ég sótti um að vera í fjarnámi við HÍ og fór sem skiptinemi til London í eitt ár og lauk svo BA náminu hér í fyrra. Nú er ég komin í mastersnám og flutt hingað.“

Á Grund hitti ég fólk og læri að tala málið

„Mér finnst skemmtilegt að búa á Íslandi, sérstaklega þegar allt er opið og hægt að sækja tónleika, myndlistarsýningar og allskyns viðburði. Núna á meðan allt er lokað er þetta svolítið öðruvísi og ég kannski miklu meira ein en mig langar. En þá er ég heppin að vinna við umönnun á Grund. Þar hitti ég þetta yndislega fólk til að spjalla við, læra málið og kynnast menningunni. Það er mér ómetanlegt.“ Írina er búin að vinna í átta mánuði á Grund og er í 40% vinnu með skólanum.

Skuggaleg leðurblaka

Hún skar oft út grasker með mömmu sinni sem kennir enska málfræði. „Mamma er hrifin af breskum hefðum og menningu og ég er því alin upp við að skera út grasker á hrekkjavöku, borða mat sem tengist henni og svo sögðum við skuggalegar sögur. Það er kannski hluti af skýringunni hversvegna ég vinn nú að því að

Irina á Grund.

rannsaka gotneskar breskar bókmenntir á við Dracula. Þegar Olga á V­2 bað mig um að skera út grasker vissi ég að mig langaði til að skera út skuggalega leðurblöku og hafa svo eins og hún vildi kisu hinum megin á graskerinu. Mér fannst rosalega gaman að skera út graskerið því það voru allir spenntir að fylgjast með hvernig gengi og útkoman yrði.“ Ertu mikil handavinnukona? „Nei ég held það sé ekki hægt að segja það en mér finnst gaman að gleðja þá sem ég elska með einhverju sem ég bý til. Ég hef t.d. gaman af því að búa til póstkort handa fólkinu mínu. Jú og svo langar mig að læra að prjóna. Hér prjóna svo margir.“

Jólin í Rússlandi í janúar

Ferð þú til Rússlands um jólin? „Nei ég er að vinna öll jólin á Grund, á aðfangadagskvöld, jóladag og annan í jólum. Ég hlakka bara til því þá læri ég enn frekar um jólahald á Íslandi og svo hlakka ég bara til að eyða jólunum með heimilismönnum. Í Rússlandi erum við með jólin 7. janúar afþví ég tilheyri rússnesku rétttrúnaðarkirkjunni. Jóln eru mikil menningarhátíð, tónleikar, sýningar og orgeltónleikar í kirkjunum sem búið er að skreyta vel fyrir jól okkar. Jólin standa líka í nokkra daga í Rússlandi og við borðum góðan mat og gefum gjafir. En ég hlakka bara til að upplifa jólin á Íslandi með vinum mínum á Grund.“

Þeir sem vilja hlusta á tónlistina hennar Irenu geta leitað undir

Gaf heimilinu sínu kaffistell

Sigrún Jóhannsdóttir heimiliskona í Miðbæ í Mörk gaf

heimilinu sínu fallegt kaffistell nýlega. Um er að ræða gamalt

Kron stell sem hún erfði frá móður tengdamóður sinnar. Í tilefni dagsins bakaði Arndís, sem starfar á heimilinu, smákökur og hitaði súkkulaði sem þarf vart að taka fram að bragðaðist sérstaklega vel úr þessu fallega stelli. Það er svo einfalt, en allt verður betra þegar postulínið er svona fallegt.

Sigrún Jóhannsdóttir með heimilisfólki að gæða sér á heitu súkkulaði.

Þetta er fallega Kron stellið.

Jólalög, jólasögur og jólaljós

Vegna aðstæðna verður þessi aðventa ólík þeirri aðventu sem við eigum að venjast segir Fanney Björg

Karlsdóttir iðjuþjálfi í Ási. „Það verður t.d. lítið um gestakomur og fólkið í Ási sá fram á að þurfa að vera sjálfbært hvað varðar glens og gaman í aðdraganda jóla.

Heimilis­ og starfsfólk tók þá höndum saman og útbjó viðburðadagatöl sem hafa að geyma ýmsa viðburði er veita krydd í tilveruna í desember.“

Hún segir samvinnuna hafa verið skemmtilega og upp

komu hugmyndir eins og lestur jólasögu, rúnta um bæinn og skoða jólaljósin, baka smákökur, hlusta á og syngja uppáhalds jólalögin, rifja upp jólaminningar, spila jólabingó og tala um jólahefðirnar. Það er þegar farið að nota hugmyndirnar úr dagatölunum og t.d. lékum við uppáhaldsjólalög nýlega og saman verða útbúnar gluggaskreytingar og hlustað á jólatónleika af DVD diskum.

„Þetta var verulega skemmtileg samvinna og gaman að sjá þessi fallegu dagatöl verða að veruleika“, segir Fanney.

Eitt dagatalið sem var útbúið.

Hér er búið að hengja pokana á útsaumað dagatal.

Hér er þriðja dagatalið í vinnslu.

Heil vika af skemmtilegheitum

Íhaust þegar kóvídíð var aftur skollið á af fullum þunga var reynt að brydda upp á einhverju sem bryti upp hversdaginn á Grundarheimilunum. Þar á meðal var svokölluð kósívika. Þá brettu kokkarnir aldeilis upp ermar og buðu upp á dýrindis máltíðir og juku úrval af hollustu líka og allskyns matvöru sem alla jafna er ekki daglegt brauð. Iðjuþjálfar og starfsfólk almennt tók þátt í þessu af fullum krafti með ýmsum uppákomum og skemmtilegheitum eins og samkeppni um flottasta graskerið, gerð haustskreytinga og skreytt voru hjörtu með uppörvandi málsháttum og setningum. Hér koma myndir sem teknar voru þessa daga.

Jón Ólafur gekk um og gladdi þá sem á vegi hans urðu.

Afmæliskaffi Grundar bar upp á í þessari viku.

Í Mörk var alla dagana eitthvað í gangi.

Hér er það listsköpun í Ási

Heitt súkkulaði á aðventunni

Um tíma var kaffihúsið Kaffi Mörk lokað vegna kóvíd en hefur nú verið opnað á ný og að sjálfsögðu er í hvívetna gætt að fjarlægðarmörkum og fjölda gesta. Kaffihúsið hefur fengið á sig jólalegan blæ og fólki finnst gott að tylla sér þar og fá sér heitt súkkulaði á aðventunni. Margir voru glaðir þegar kaffihúsið var aftur opnað og þar á meðal er Daiva Mockuniene en hún stendur þar vaktina.

Æfir sig í íslenskunni

„Já ég var glöð þegar kaffihúsið opnaði aftur, mér finnst svo gaman að vinna þar, hitta gestina, spjalla og gefa þeim gott að borða. Ég finn líka hvað ég er fljót að læra íslenskuna þegar ég fæ tækifæri til að spjalla við gestina og æfa mig að tala málið,“ segir þessi vingjarnlega kona sem er frá Litháen en hefur búið hér á landi í þrettán ár. Upphaflega kom Algirdas maðurinn hennar á undan henni og tveimur börnum til Íslands, til að kanna jarðveginn og undirbúa komu þeirra.

Ætlar að gefa gestum að smakka

á litháísku jólabakkelsi

Hún byrjaði að vinna í ræstingum í Mörk fyrir fimm árum en svo fréttist að bakstur léki í höndunum á henni og þegar henni var boðið að taka að sér kaffihúsið var hún ekki lengi að hugsa sig um.“ Stundum hefur hún boðið upp á bakkelsi frá sínu heimalandi og hún íhugar að bjóða gestum sínum að bragða á hefðbundnu jólabakkelsi frá Litháen núna á aðventunni, svokallaða tréköku sem er í laginu eins og grenitré og hinsvegar litlar bollur sem kallaðar eru Kuciukai og Daiva borðar m.a. á aðfangadagskvöld.

Fiskur á aðfangadag

En hvað er á borðum Daivu á jólunum?

„Við borðum alltaf fisk á aðfangadag og bollur sem við köllum Kuciukai sem ég er að baka núna á aðventunni og gef kannski gestum að smakka á kaffihúsinu. Börn og barnabörn koma til okkar í heimsókn og við opnum pakka eins og flestir þennan dag og förum í messu í kaþólsku kirkjunni í Hafnarfirði. Á hinn bóginn borðum við aðal veislumáltíðina á jóladag, 25. desember. Þá erum við gjarnan með kalkún og borðum öll saman.“

Sörur og marengsterta vinsælast

En hvað eru gestirnir hennar Daivu að fá sér með heita súkkulaðinu á aðventunni?

„Aðallega sörur og jú marengstertusneið. Þetta tvennt er lang vinsælast.“

Daiva býður t.d. upp á heimatilbúnar tertur.Trékakan sem bökuð er fyrir jólin.

Gleður okkur að fá að bjóða

heimilismönnum á tónleikana

„Okkur er það einfaldlega mikil ánægja að geta glatt ykkar heimilismenn í þessu erfiða ástandi“, sagði Ísleifur Þórhallsson framkvæmdastjóri Senu en fyrirtækið ákvað að gefa öllum heimilum eða deildum Grundarheimilanna þriggja aðgang að streymi tónleika ‘Jólagesta Björgvins’. Heimilismenn hafa nú um hríð dvalið að mestu innandyra og fengið að hitta fáa af ættingjum sínum svo öll tilbreyting er af hinu góða og léttir lund. Það verður því notaleg stund á Grundarheimilunum þegar Jólagestum Björgvins verður streymt nú á aðventunni.

Takk fyrir okkur Sena.

Tóku þátt í leynisamprjóni

Það er óhætt að segja að Grundarheimilin hafi í sínum röðum hæfileikaríkt starfsfólk. Í haust tóku að minnsta kosti fimm starfsmenn þátt í leynisamprjóni, þrír úr Ási og tveir úr Mörk. Þetta var í tíunda skipti sem leynisamprjón er haldið í október og uppskriftin keypt hjá höfundi, Stephen West. Gefnar eru vísbendingar vikulega þannig að ekkert er uppgefið í byrjun nema að það sé verið að fara að prjóna sjal. Guðrún Hreins, er ein þeirra sem tóku þátt í samprjóninu og hún starfar í Mörk. „Í ár komu fimm vísbendingar á fjórum vikum og við reyndum að klára hverja vísbendingu áður en sú næsta kom. Þetta var ótrúlega skemmtilegt en ég var að taka þátt í fyrsta skipti en Sólveig vinkona mín og samstarfskona er búin að gera þetta í nokkur ár. Fyrir áhugasama þá rekur höfundurinn einnig garnverslun í Amsterdam sem ég fór í fyrir nokkrum árum og þetta er eins og konfektbúð fyrir prjónaáhugafólk“, segir Guðrún og brosir allan hringinn.

Flott sjölin hjá þeim í Ási.

Guðrún og Sólveig.

Byrjar að hlusta á jólalögin í lok október

Kristín Björg Pétursdóttir ver tíma sínum að mestu með vinkonum sínum, Guðrúnu Önnu og Möggu en hún mætir einnig alla virka daga til vinnu á Ási. Vera Sigurðardóttir iðjuþjálfi í Ási spjallaði við Kristínu um lífið í Ási og auðvitað um jólin líka.

„Í sumar vann ég við að sjá um hænurnar í hænsnakofanum. Þá var ég að sjá um að þær fengu nóg að éta og drekka ásamt því að sjá um að það væri hreinlegt í kofanum þeirra og svo var alltaf gaman að tína eggin.“

Kristín Björg naut þess að sjá um hænurnar.

Kristín fór daglega í hænsnakofann og í eitt skipti þá skrapp hún meira að segja út um nóttina á náttkjólnum og athugaði hvort það væri ekki í lagi með púddurnar, svo annt var henni um þær.

Aðstoðarkona í búðinni

Að hugsa um hænurnar var sumarvinna Kristínar en nú hefur hún nýverið hafið störf við að aðstoða Sveinbjörgu Guðnadóttur verslunarstjóra í verslun Áss. Þar er hún m.a. að taka til pantanir í poka sem heimilisfólk Áss hefur óskað eftir, merkja vörur, fylla á, raða í hillur, þurrka af, aðstoða við að afgreiða fólk þegar við á og sinna fjölbreyttum störfum verslunarinnar. „Það er alltaf voða, voða gaman.“

Kristín hafði litla trú á eigin getu áður en hún byrjaði að vinna og hugsaði með sér að hún ætlaði bara að prófa eitt skipti. Annað sýndi sig. Kristín mætti vel til vinnu og sýndi fram á góða verklega getu. Hún var áhugasöm um vinnuna, sýndi gott frumkvæði,

Kristín Björg aðstoðar nú Sveinbjörgu í versluninni í Ási.

hafði gott úthald ásamt því að tileinka sér sjálfstæð vinnubrögð. Henni fannst gott að hafa hlutverk yfir daginn og fá fjölbreytt verkefni. Vinnan stuðlaði að betri líðan og gaf henni meiri tilgang í hversdagsleikanum.

Bauð vinkonu sinni í afmæliskaffi Kristín átti afmæli þann 12. nóvember. Aðspurð hvort hún hafi haldið upp á daginn svaraði Kristín: „Ég bauð Guðrúnu Önnu vinkonu minni í afmæliskaffi og heyrðu, helduru ekki að íbúðin hafi fyllst af vinum og vandamönnum og það var alveg yndislegt. Ég bauð upp á köku, kex og osta, gos og heitt kakó en bjóst ekki við að sjá allt þetta fólk. Ég bauð einni manneskju en við vorum alls um ellefu, en það komu auðvitað ekki allir í einu.“

Öðruvísi jól í ár

„Jólin verða öðruvísi í ár. Ég mun ekki eyða þeim með mömmu og systur minni eins og áður. Þetta er í fyrsta sinn, en það er allt í lagi. Ég nenni ekki að þvælast svona á milli staða. Guðrún Anna vinkona mín, hún bauð mér að vera inni hjá sér og Möggu vinkonu okkar líka. Við gefum hver annarri gjafir. Við munum borða saman jólamatinn ásamt öðru heimilisfólki í matsalnum og förum svo til Guðrúnar Önnu og ætlum að eiga notalega stund saman.“

Skreyti jólatréð í nóvember

Hvenær byrjar þú að undirbúa jólin? „Ég skreyti alltaf jólatréð heima hjá mér fyrir afmælisdaginn. Rósa og Guðrún Anna vinkona mín eru vanar að hjálpa mér. Rósa setur jólatréð upp og setur seríuna á og Guðrún Anna setur jólaskrautið á tréð. Þetta er skemmtileg samvinna. Hún segist byrja að hlusta á jólatónlist í mars.... ekki kannski alveg en frekar snemma miðað við aðra, oft í október eða byrjun nóvember.“

Föt á óskalistanum

„Ég hef alltaf verið jólabarn.

Við fjölskyldan borðuðum alltaf hamborgarhrygg sem pabbi eldaði. Við vorum með allt milli himins og jarðar í meðlæti. Svo fengum við alltaf frómas í eftirrétt. Ég er elst systkinanna og frekust (haha). Fyrir jólin var allt þrifið hátt og lágt, hjálpuðumst öll að. Það var hefð og ákveðin regla að borða jólamatinn á mínútunni kl 18. Við hlustuðum alltaf á messuna.

Við fengum að opna einn pakka fyrir messu. Ég valdi mér alltaf pakka sem var frá sömu frænkunni ár hvert og vissi að það væri bók. Ég fékk líka alltaf í skóinn en var svo lánsöm að hafa aldrei fengið kartöflu.“ Aðspurð um hvað væri skemmtilegast að gera um jólin svaraði Kristín: „Það er skemmtilegast að opna pakkana, ég vona að ég fái föt núna í jólagjöf. Mér finnst gaman að gefa en sérstaklega gaman að þiggja gjafir (haha). Quality street mackintosh nammi minnir mig alltaf á jólin,“ sagði Kristín og kom með nokkra mola færandi hendi. Þegar Vera spyr hver uppáhalds molinn sé svarar Kristín að hún sé löngu búin að borða þá alla. „Svo gerði mamma alltaf loftkökur, þær eru í miklu uppáhaldi.“

Við jólatréð.

Helgistundir og kaffisamsæti

Áaðventunni hafa verið haldnar hátíðlegar helgistundir fyrir heimilisfólk Markar, skipt niður eftir hæðum og heimilum og síðan hefur verið farið upp á heimilin og boðið til kaffisamsætis. Sr. Auður Inga Einarsdóttir hefur séð um helgistundirnar og Kristín Waage organisti. Hnallþórur hafa verið bakaðar og brauðréttir útbúnir, borð dúkuð og ýmist boðið upp á heitt súkkulaði eða kaffi. Allir prúðbúnir eða klæddir upp, sumir í rauðan jólafatnað. Notalegar stundir eins og aðventan hefur reyndar verið fram til þess á öllum Grundarheimilunum.

Helgistund hjá sr. Auði Ingu.

Eftir helgistund var boðið til veislu.

Allir sem gátu mættu í helgistund.

Glæsilegar veitingar.

Starfsfólkið var í jólapeysum eða kjólum.

Jólalegar.

Öll piparkökuhúsin á

Grund unnu til verðlauna

Það voru bökuð piparkökuhús á öllum þremur Grundarheimilunum, Grund, Ási og Mörk á aðventunni og mikill metnaður lagður í skreytingar. Þegar Heimilispósturinn fór í prentun var einungis búið að dæma fallegasta húsið á Grund. En það kom babb í bátinn þegar velja átti flottasta piparkökuhúsið. Þau voru öll svo flott og mikill metnaður lagður í að gera þau sem glæsilegust. Niðurstaðan varð því, öll húsin unnu. Jóhann, matreiðslusnillingurinn á Grund, lagði til sætindi fyrir alla og nú njóta heimilismenn þess á aðventunni að horfa á þessi skemmtilegu hús þangað til þau verða borðuð.

Öll

piparkökuhúsin voru fallega skreytt.

Ógerningur var að gera upp á milli húsanna.

Gleði með opnun sundlaugar að nýju

Það var kátur mannskapur sem mætti í sundlaug Markarinnar þann 10. desember sl. þegar hún var opnuð að nýju. Íbúar

í Íbúðum 60+ mættu í heilsulindina og tóku sundsprett og sumir skelltu sér svo í heita pottinn og enn aðrir fóru í saunu. Líkamsræktarsalurinn var enn lokaður en íbúar tóku því af stóískri ró enda hlýða allir þríeykinu á þessum stað. Íbúarnir voru bara sammála um að opnun laugarinnar væri nóg til að brosa allan hringinn og Laila Margrét Arnþórsdóttir sem rekur heilsulind Markar í félagi við Daða Hreinsson sagði að þau væru í sjöunda himni að mega opna á ný, hún hafi saknað fólksins síns sem kæmi reglulega í laugina.

Skálað fyrir opnuninni.

Beðið með óþreyju eftir að laugin sé opnuð.

Mætt í heita pottinn.

Gáfu Grund ungbarnadúkkur

Takið eftir lífssögu Ástu sem hangir hér á veggnum.

Aðstandendur heimiliskonunnar Ástu Díönu Stefánsdóttur komu fyrir nokkru færandi hendi með tvær ungbarnadúkkur og fullt af sætindum til að þakka fyrir þann tíma sem móðir þeirra Ásta Díana Stefánsdóttir bjó á heimilinu. Hún kom í hvíldarinnlögn á Grund sumarið 2016. Fljótlega eftir að hún kom í hvíld spurði hún hvort hún mætti ekki eiga heima á Grund. Hún var svo ánægð með að hafa svona marga í kringum sig og sjá fólk sem ekki var bara inni á herbergjum sínum. Svo varð úr að Ásta Díana átti heimili sitt á Grund síðustu fjögur árin þar af á Vegamótum í rúm tvö og hálft ár. „Við fjölskyldan höfum verið afskaplega glöð með hvað mömmu

hefur liðið vel á Grund. Þessi ár höfum við verið full þakklætis í garð starfsfólksins. Þið voruð öll einstök og það var aðdáunarvert að fylgjast með þeirri virðingu og væntumþykju sem kom fram í allri umönnun Ástu Díönu. Þið gerðuð okkur þessi ár auðveldari á svo margan hátt. Við höfum séð að margir íbúanna hafa yndi af því að hafa dúkkur í fanginu, sem þeir spjalla við og láta sér annt um. Þessvegna keyptum við dúkkur til að færa heimilinu og vonum að þær komi að góðum notum. „Aðstandendum Ástu Díönu er innilega þakkað fyrir þessa ljúfu og fallegu sendingu,“ segir Sigrún Faulk hjúkrunarframkvæmdastjóri Grundar. „Það er notalegt að skynja að fólki líður vel á heimilinu.“ Bendum í lokin á myndina sem hangir uppi á vegg hjá dúkkunum. Aðstandendur bjuggu til á svo skemmtilegan hátt lífssögu Ástu Díönu með texta og myndum. Svona veggspjald hjálpar starfsfólkinu að kynnast betur þeim sem lífssagan fjallar um. Það væri frábært ef lífssagan væri með þessum hætti uppi á vegg hjá öllum heimilsmönnum.

herrarnir Á grund

Buðu heimilskonum upp á

nýbakaðar piparkökur

Herrarnir í austurhúsi Grundar tóku sig til einn daginn og bökuðu piparkökur með kaffinu. Heimiliskonurnar voru hæstánægðar að fá ylvolgar kökur með kaffinu og bíða nú bara eftir að þeir endurtaki leikinn.

Þeir fóru létt með baksturinn herrarnir.

Herrarnir með afraksturinn. Sigurjón Antons, Sigurjón Hreiðar, Þórður Örn og Óskar.

Heimilisfólk

og starfsfólk

bjó til aðventukransinn

Það er hefð fyrir því í Ási að heimilisfólk og starfsfólk skreyti saman seturstofurnar og sameiginleg rými. Þegar aðventan var að ganga í garð þurfti að útbúa aðventukrans fyrir Ásbyrgi og síðan að skreyta. Það er alltaf viss stemning sem fylgir því að sitja saman og bauka við að koma upp jólaskrautinu og föndra saman.