Dagverslag symposium ‘Bewonersenergie’

Samen aan de slag met de energietransitie Dagverslag symposium ‘Bewonersenergie’ Het Platform Nijmeegse Woningcorporaties, LUX en Stookjerijk hielden op donderdag 25 oktober het landelijke symposium Bewonersenergie – op zoek naar je rol in de energietransitie. De woningmarkt moet de komende jaren een flinke energietransitie ondergaan, zo heeft de overheid bepaald. Hoe zetten woningcorporaties, huurders en gemeenten samen deze energietransitie in? Welke rol kunnen bewonersorganisaties spelen in die transitie? Tijdens het symposium op donderdag 25 november werd één ding duidelijk. Van het gas af doe je niet alleen, dat doen we samen.

Vraaggesprek De middag begon met een prikkelend interview met wethouder Harriët Tiemens. Zij vertelde ons het belang van een goede samenwerking tussen gemeente en corporatie en hoe essentieel het is om samen met de huurder naar de verduurzaming van woningen te kijken. Het doel van de gemeente en de corporaties is om maar één keer achter de voorkeur bij de huurder te komen, zodat de woning daarna klaar is voor de toekomst.

Lezing Pallas Achterberg Daarna vertelde Pallas Achterberg, directeur strategie bij netwerkbedrijf Alliander, over de toekomst van duurzame energie. Één ding is duidelijk, in 2050 zit de gaskraan dicht. Tot een half jaar geleden vonden projectontwikkelaars het ondenkbaar om nieuwbouw uit te leggen zonder gas. Per 1 juli moest die mindset ineens om. Toen bleek dat het wel kon, sterker nog, dat het slechts een paar duizend euro duurder was om een nieuwbouw woning zonder gasaansluiting te bouwen. Maar hoe kunnen de woningen verduurzamen? Pallas vertelde op beeldende wijze over de verschillende dilemma’s en hoe we wijk voor wijk aan de slag gaan.

Driegesprek Ook Paul van Roosmalen, bestuurder van woningcorporatie De Gemeenschap voegde zich bij Pallas Agterberg en Harriët Tiemens op het podium. Samen spraken zij over de maatschappelijke ontwikkeling waar we allemaal voor staan. Pallas is er duidelijk in: de gaskraan gaat dicht, mensen moeten in beweging komen. Paul van Roosmalen merkt dat ook de huurders steeds bewuster worden van de klimaatverandering en de opgave waar we samen voor staan. Harriët Tiemens en Pallas Achterberg zijn het met hem eens, het is een maatschappelijke ontwikkeling waar we allemaal voor staan. Van het gas af is niet alleen een technische oplossing, het gaat verder.

Workshops Innovatie sessie Onder leiding van workshopleider JanJaap van der Maur staken bestuurders, corporaties en bewoners de handen uit de mouwen. Zij bedachten voor de Nijmeegse wijk Neerbosch-Oost een aantal innovatieve ideeën, zodat er haast gemaakt kan worden met de energietransitie.

Deze ideeën waren verrassend. Zo werd er met hoogte en kinetische energie gewerkt om energie op te kunnen wekken voor de wijk. Een andere bedachte oplossing is het leggen van een speciale tegel in de voetpaden, die energie opwekt wanneer eroverheen gelopen wordt. En wellicht kan ook de golfslag van de schepen, die langs de wijk varen, gebruikt worden voor het opwekken van energie.

Inspirerende projecten Onder leiding van Quiron Lokker leerden wij van inspirerende projecten. Bijvoorbeeld Energie Expeditie Drente, Nijmegen hout van de Wolfskuil en de pilot ‘Jouw thuis’ van Portaal. Samen met de deelnemers destilleerden wij een aantal tips voor een succesvol project: 1. Ambassadeurs en goede communicatie met alle partijen zijn belangrijk; 2. Wanneer je leert van elkaar en zichtbaar maakt wat succesvol is, volgt een verspreiding van een idee en leer je makkelijker van elkaar. Je leer van fouten, maar ook van successen.

3. Corporaties: je moet voortdurend innoveren en er moet ook naar de eigen organisatie gekeken worden.

4. Begin gewoon, in je eigen achtertuin. Doe het allemaal en uiteindelijk komt het allemaal samen. Je doet wat je kunt en je gaat samen steeds meer kunnen.

Een duurzaam tripartite overleg Wanneer we met een tripartite overleg aan de slag gaan, dan zijn voornemens nodig. Je gaat met z’n drieën zaken van de grond trekken. Uit de twee workshoprondes zijn verschillende tips naar voren gekomen. Enkele voorbeelden: 

 

Als huurdersbelangenorganisatie heb je te maken met de gemeente en de corporatie, twee professionele organisaties. Samen moet je elkaar scherp houden en elkaar goed blijven betrekken.

Belangrijk is ook om ook degenen die de gemaakte afspraken uit moeten voeren te betrekken bij het proces.

Blijf erop staan dat zonder medewerking van bewoners niets van de grond komt. Samen met bewoners krijgen wij de energietransitie van de grond.

Wat is energieneutraal wonen?

Met een bus vol enthousiaste deelnemers is een ronde gemaakt langs meerdere Nijmeegse goede voorbeelden van energieneutraal wonen. Onder meer Strowijk Iewan (Talis), studentencomplex Doddendaal (SSH&) en duurzame renovatieprojecten (Portaal) in Dukenburg werden bezocht. Vanuit de zintuigen ervaarden de deelnemers de verschillende locaties. Een bewoner werd zo enthousiast bij het zien van de bustour, dat hij besloot om ook in te stappen en deelnam aan de rest van het programma. De foto’s van de deelnemers aan bustour zijn hier te bekijken.

Hoe krijgen we elkaar in beweging?

Marco Bakker wist de deelnemers te prikkelen en te inspireren. In een workshop vol tegeltjeswijsheden en leuke weetjes leerden de deelnemers dat duwen weerstand opwekt, maar dat je andere partijen wel mee kunt nemen in de energietransitie. Jezelf verplaatsen in de beleving van de andere partij is hierbij essentieel.

Een nieuw klimaatvocabulaire Na een heerlijk veganistisch diner was het tijd voor het avondprogramma. Humanist Evanne Nowak vertelt over een nieuw klimaatvocabulaire, met mooie woorden als ecologische schaamte, landschapspijn, milieumelancholie. Woorden die ons in staat stellen om anders naar het heden te kijken en zo een andere, alternatieve toekomst mogelijk te maken.

Gesprek over de toekomst Hoe gaan we verder naar 2050? Paulus Jansen van de Woonbond ging in gesprek met Kees van Kampen, Woongenoot en voorzitter Platform Nijmeegse Woningcorporaties (PNW). Het is een moeilijke opgave. Maar door huurders te verleiden, comfort te bieden en oog te hebben voor woonlasten, kunnen wij deze taak samen met de huurders voltooien. Ook in dit gesprek werd onderstreept hoe belangrijk het samen optrekken met je huurders is.

Stookjerijk Trofee Tijdens het avondprogramma werden de genomineerden voor de Stookjerijk Trofee bekendgemaakt door Dolf Neilen, Aedes, Maarten Visschers, GNMF, en Paulus Jansen, Woonbond. De Stookjerijk Trofee is onderdeel van het project Stookjerijk. Voor de prijsuitreiking zijn de prestatieafspraken van de 40 grootste gemeenten vergeleken op korte en lange termijn ambities, huurdersparticipatie, monitoring en overige duurzame maatregelen.

Na de hele avond in spanning gezeten te hebben, kwam het verlossende woord.

Groningen is de trotse winnaar van de Stookjerijk Trofee 2018. Groningen heeft de prijs uit handen van Paulus Jansen (directeur Woonbond) ontvangen. Arnhem en Lelystad zijn beiden op de tweede plaats geëindigd.

Op naar 2050 Onder het genot van de muziek van Willy Vetsap proosten de aanwezigen op de winnaar van 2018 en op een geslaagd symposium. De toon werd vanmiddag gezet: de energietransitie is een flinke klus, die we op wijkniveau samen waarmaken. Op naar 2050.

Foto’s & getekend verslag Fotograaf John Voermans maakte foto’s van het symposium. Alle foto’s zijn hier te zien in een online album.

Tekenaar Maaike Borsboom maakte een getekend verslag van de dag. Dit kan je hier bekijken.