Amiga Hellas Magazine 15 - Greek Retro Fanzine

!

10 20 ... ing ντός er ε th ες iga έρει

ομ πτ

the magazine

Λε

Τεύχος 15 - Απρίλιος 2010

Am

amigahellas Χρόνια Πολλά!

How to: Σκληροί δίσκοι στην Amiga Α500/Α500+ και σκληροί δίσκοι

retro-review: New Zealand Story Ι ιστορία του πιο διάσημου πουλιού

How to: A600 laptop η οθόνη στα τελευταία στάδια

How to: Μουσική στην Amiga OctaMED Soundstudio

The team Δημήτρης Πανοκώστας (Midwan) / Αρχισυντάκτης Πρώτη επαφή με Amiga: Το 1990 βλέποντας μια Α500 να τρέχει το Falcon και ακούγοντας το “Smooth Criminal” στο Sountracker. Λίγο καιρό μετά είχε τη δική του Αmiga 500.

Μηνιαίο τεχνολογικό ηλεκτρονικό περιοδικό για την κοινότητα των Ελλήνων χρηστών Amiga.

Σε αυτό το τεύχος

editorial...............................................σελ.3

Ασχολία: Μαστίγωμα συντακτών για να παραδόσουν την ύλη στην ώρα τους.

Νέα του χώρου......................................σελ.4

email: midwan@gmail.com

how-to: Σκληροί δίσκοι στην Amiga .....σελ.10

Review: New Zealand Story ..................σελ.8 how-to: Μουσική στην Amiga ............σελ.16 Tales from the Crypt .........................σελ.18 how-to: A600 GRL Project ..................σελ.20 points of view......................................σελ.23 Ιδιοκτησία

Φρανκ Λειβαδάρος (Kreator) / Συντάκτης

Amigahellas Αρχισυνταξία Δημήτρης Πανοκώστας

Πρώτη επαφή με Amiga: Πήρε την κάτω βόλτα το 1987 με μία Amiga 500 v1.2. Έκτοτε έχει κάνει σκοπό ζωής την απομνημόνευση όλων των product numbers της Commodore.

Δημιουργικό / Ηλεκτρονική σελιδοποίηση

Ασχολία: Όταν δεν διοργανώνει το Amigathering και δεν γράφει τα νέα του περιοδικού, κατοικεί σε server rooms και μπυραρίες.

Design εξώφυλλου

email: frank@amigathering.gr

Δημήτρης Πανοκώστας Δημήτρης Πανοκώστας Επικοινωνία e-mail: info@amigahellas.gr Web: http://mag.amigahellas.gr Forum: http://www.amigahellas.gr IRC: #amigahellas στο GRnet Facebook group: Amigahellas

Βασίλης Καραγεώργης (salaxi54) / Συντάκτης Πρώτη επαφή με Amiga: Τον Αύγουστο του 1986 όταν πήρε την πρώτη του Αmiga 1000 το διάστημα που υπηρετούσε στις ΗΠΑ (μετεκπαίδευση). Ασχολία: εναλλακτικά λειτουργικά και δαγκωμένα μήλα ;-) email: salaxi54@yahoo.gr

Το AmigaHellas, The Magazine είναι μια φυσική συνέχεια του μεγαλύτερου ελληνικού site γύρω από τα θέματα της Amiga. Σκοπός μας είναι: - Η συσπείρωση των Ελλήνων χρηστών Amiga - Η διάδοση της πλατφόρμας σε όλους τους χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών - Ενημερώνουμε αντικειμενικά και έγκυρα για ό,τι αφορά την πλατφόρμα - Βοηθάμε τους χρήστες να ξεπεράσουν τυχόν προβλήματα και να αποκομίσουν νέες γνώσεις σε νέα θέματα - Προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε την εικόνα της Amiga ως μια νέα πλατφόρμα με σύγχρονο λειτουργικό σύστημα Οι απόψεις που εκφράζονται στο περιοδικό ανήκουν στον γράφοντα του κάθε άρθρου και δεν είναι απόλυτο ότι τις ασπάζεται το περιοδικό και τα μέλη του.

Σταύρος Μπαρτζόκας (Barchman) / Συντάκτης Πρώτη επαφή με Amiga: το 1988, σε μία Α500 ενός φίλου. Ακολούθησε ο “κολλητός”, το 1989 με Α500 και το 1992 με Α1200! Ο ίδιος, δεν ήταν ποτέ κάτοχος Amiga... Ασχολία: Μοτοσυκλέτες και αξεσουάρ email: barchman1@gmail.com

Το περιοδικό δημιουργείται από συντάκτες οι οποίοι το κάνουν στον ελεύθερο χρόνο τους, δεν δεσμεύονται για την κυκλοφορία του. Η τιμή που πληρώνουν οι συνδρομητές αφορά τα έξοδα εκτύπωσης χωρίς να βγαίνει κέρδος για τους συντάκτες και τα μέλη του περιοδικού.

Amiga, Amiga logo, the “Boing Ball”, the AmigaDOS, the AmigaOS, the Amiga Kickstart, the Amiga Workbench, the Autoconfig, the “Powered by Amiga” and the BridgeBoard are trademarks of AMIGA Inc. All other trademarks mentioned are the property of their respective owners. Ο σχεδιασμός και το στήσιμο του περιοδικού είναι ιδιοκτησία του AmigaHellas.gr και των μελών του περιοδικού που εργάζονται για αυτό. Τα άρθρα παραμένουν ιδιοκτησία των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θελήσετε να χρησιμοποιήσετε ένα άρθρο ή μέρος του Amigahellas The Magazine, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον αρχισυντάκτη.

editorial Έχετε λογαριασμό στο Facebook; Πάω στοίχημα ότι αυτή η ερώτηση ηχεί όλο και πιο συχνά στα αυτιά σας τελευταία, έτσι δεν είναι; Δεν είναι τυχαίο, φυσικά, το γεγονός ότι πριν λίγο καιρό το Facebook ήταν πιο δημοφιλές και από την ίδια τη Google!

Τα social networks, όπως είναι το Facebook, το MySpace και διάφορα άλλα, προσελκύουν όλο και περισσότερους χρήστες σταδιακά τα τελευταία χρόνια. Και όσο περισσότεροι βρίσκονται εκεί, τόσο περισσότερες οι πιθανότητες να μπουν επίσης και οι γνωστοί τους. Πολύ γρήγορα ακόμα και αυτοί που δεν είχαν ιδιαίτερη σχέση με υπολογιστές και τεχνολογία, έψαξαν και απέκτησαν ένα λογαριασμό σε κάποιο social network. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό, πρέπει να αναζητηθεί στη βασική επιθυμία του ανθρώπου να επικοινωνεί και να μοιράζεται πράγματα με άλλους. Η ανάγκη είναι πάντα η ίδια και υπάρχει από πολύ παλιά, αυτό που αλλάζει με τα χρόνια είναι το μέσο της επικοινωνίας αυτής. Κάποτε ήταν τα γράμματα, μετά το τηλέφωνο, πιο πρόσφατα το κινητό και τώρα το διαδίκτυο με τις διάφορες υπηρεσίες του, όπως το Facebook. Κανένας από τους παραπάνω τρόπους επικοινωνίας όμως, δεν συγκρίνεται με την παραδοσιακή συνάντηση κάποιων ανθρώπων στον ίδιο χώρο, όπου μπορούν να ανταλλάξουν κάποιες κουβέντες, να τσουγκρίσουν τα ποτήρια τους, να διαφωνήσουν. Αυτός ο τρόπος επικοινωνίας και κοινωνικότητας δεν έχει ξεπεραστεί ακόμα, γιατί προσφέρει πολύ πιο πλούσια εμπειρία από οτιδήποτε άλλο τεχνητό έχει εμφανιστεί μέχρι σήμερα. Αν και η τεχνολογία λοιπόν μας προσφέρει πολλούς τρόπους για να έρθουμε σε επαφή με τον συνάνθρωπό μας, τελικά όλοι αυτοί οι τρόποι αποτελλούν ένα προπομπό για μια συνάντηση, κάπου, κάποτε. Έτσι ακριβώς ξεκίνησε και τη πορεία του το Amigahellas, πριν αρκετά χρόνια. Σε μια εποχή που το διαδίκτυο στην χώρα μας έκανε τα πρώτα δειλά βηματάκια του, κάποιοι άνθρωποι που ήταν διάσπαρτοι σε κάθε άκρη βρήκαν τρόπο να επικοινωνήσουν. Η αρχή έγινε μέσω του IRC, τη συνέχεια και εξέλιξη αυτού, τη ξέρετε φαντάζομαι. Αυτό που ίσως δεν ξέρετε όμως, είναι ότι ο πυρήνας των ανθρώπων που αποτελούσαν τότε και σήμερα ακόμα αυτό που ονομάζουμε Amigahellas, παγιώθηκε με τα πρώτα δύο Amigathering. Εκεί ήταν που βρεθήκαμε όλοι από κοντά, που γνωρίσαμε το πρόσωπο πίσω από το ψευδώνυμο του καθενός και που πραγματικά δημιουργήθηκαν οι πρώτες βαθιές φιλίες. Πέρασαν χρόνια από εκείνα τα Amigathering, όμως ο θεσμός καλά κρατεί. Οι λόγοι παραμένουν ακριβώς οι ίδιοι: να γνωριστούμε, να περάσουμε καλά, να ανταλλάξουμε ιδέες, να μοιραστούμε μια μπίρα, ένα σουβλάκι (εντάξει, ίσως να μη μοιραστούμε το σουβλάκι, υπάρχουν για όλους!). Ακόμα και το να διαφωνήσουμε έντονα έχει τη δική του αξία. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αυτή τη ζύμωση, είναι που δενόμαστε με άλλους και προχωράμε παρακάτω. Το επόμενο Amigathering έχει ήδη ανακοινωθεί και θα βρείτε σχετική διαφήμισή του και σε αυτό το τεύχος. Όσοι μπορείτε να παρευρεθείτε, θα διαπιστώσετε και μόνοι σας κατά πόσο ισχύουν τα παραπάνω που έγραψα. Όσοι το έχουν κάνει στο παρελθόν, το ξέρουν ήδη... Θα χαρούμε ιδιαίτερα μάλιστα, αν δούμε και ανθρώπους που δεν ξέρουμε ως τώρα. Νέα πρόσωπα πίσω από τα νέα ψευδώνυμα. Κατά τα άλλα, σε αυτό το τεύχος σας έχουμε ετοιμάσει ένα καλό συνδυασμό από τεχνικά θέματα, retro-review αλλά και απόψεις και σκέψεις που δεν είναι απαραίτητα μέσα στο κόσμο των υπολογιστών. Θα απολαύσετε, ελπίζουμε, την παρουσίαση του New Zealand Story, ένα παιχνίδι που σημάδεψε πολλούς από εμάς πριν είκοσι περίπου χρόνια. Θα σας καλύψουμε με το παραπάνω εάν σκέφτεστε να βάλετε σκληρό δίσκο στην Amiga σας αλλά δεν ξέρετε από που να ξεκινήσετε, χάρη στο εκτεταμένο άρθρο που ξεκινά σε αυτό το τεύχος. Θα σας ταξιδέψουμε σε περίεργες καταστάσεις με το Tales from the Crypt ενώ ελπίζουμε να σας προβληματίσουμε λίγο με το Points of View. Πάνω απ’ όλα όμως, ελπίζουμε να χαρείτε το πασχαλινό τεύχος αυτό, όσο και εμείς όταν το γράφαμε! Χρόνια πολλά! Ο αρχισυντάκτης

Δημήτρης Πανοκώστας

3

What’s New Τα νέα από το μέτωπο επιμελείται ο Φρανκ Λειβαδάρος

Ο Ζορρό ξαναχτυπά!

μνήμης Zorro3. Το αποτέλεσμα είναι η ZorRAM η οποία προφανώς δε θα πάρει βραβείο πρωτοτυπίας για το όνομά της. Πρόκειται για κάρτα χαμηλού προφίλ, με 128ΜΒ SDRAM και πλήρη υποστήριξη για τη λειτουργία autoconfig.

Οι επεκτάσεις μνήμης ήταν πάντα ένα πρόβλημα για τους ιδιοκτήτες Amiga με δίαυλο Zorro3. Ελάχιστες αυτόνομες κάρτες μνήμης εκμεταλλεύονταν τις δυνατότητες του διαύλου καθώς ήταν φτιαγμένες για Zorro 2. Επιπλέον τα ολοκληρωμένα μνήμης ήταν συνήθως τύπου Zip ή κολλημένα στη πλακέτα, καθιστώντας τις επισκευές πολύ δύσκολες. Η καλύτερη λύση ήταν κάποιος επιταχυντής με δική του μνήμη η οποία συνήθως ήταν σε μορφή SIMM. Παραδόξως - αναλογιζόμενοι ότι βρισκόμαστε στο 2010 το γνωστό κατάστημα AmigaKit ήρθε σε συμφωνία με τις εταιρείες σχεδίασης hardware για Amiga, E3B και Individual Computers, ώστε να δημιουργήσουν μία σύγχρονη επέκταση

Η κάρτα θα είναι διαθέσιμη από το www.amigakit.com και τους συνεργάτες του μέσα στους επόμενους δύο μήνες.

Δώσε και σώσε!

Εάν αισθάνεστε αρκετά δυνατοί ώστε να αναλάβετε το έργο, θα χρειαστεί να υλοποιήσετε ένα WiFi stack με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

Έχετε AROS και δεν μπορείτε να εργαστείτε παραγωγικά; Σίγουρα φταίει η έλλειψη υποστήριξης WiFi - όχι όμως για πολύ. Στη διεύθυνση http://www.power2people.org/bounty_054.html μπορείτε να καταβάλλετε το ποσό της αρεσκείας σας ώστε να πληρωθεί ο προγραμματιστής ο οποίος θα αναλάβει το έργο. Στη προσπάθειά σας αυτή δεν είσαστε μόνοι, καθώς ο Tim «Terminills» του AROS-EXEC.org, δήλωσε ότι θα καταβάλλει ποσό ίσο με τη κάθε προσφορά, μέχρι το συγκεντρωθέν ποσό να αγγίξει τα 2000 δολλάρια.

Scalos 41.7 beta Η νέα δοκιμαστική έκδοση του προσφιλούς αυτού περιβάλλοντος εργασίας είναι πλέον διαθέσιμη για κατέβασμα από το http://scalos.noname.fr, και μάλιστα σε τρεις εκδόσεις - για AmigaOS Classic, για AmigaOS 4.0/4.1 και για MorphOS. Το Scalos αντικαθιστά το Workbench και δίνει νέα πνοή τόσο σε παλαιές εκδόσεις του όπως το 3.1, αλλά και μία νέα διάσταση σε νέες εκδόσεις όπως το 4.1. Μερικά από τα χαρακτηριστικά του είναι τα ακόλουθα: - Πλήρης αντικατάσταση του Workbench και όλων των λειτουργιών του.

- Ανεξάρτητο από συγκεκριμένο hardware - Με υποστήριξη για WPA και WPA2 όπως αυτά περιγράφονται στην οδηγία IEEE 802.11i - Με τουλάχιστον ένα οδηγό για κάποιο ευρέως διαδεδομένο ολοκληρωμένο όπως το Atheros - Συνεργαζόμενο με κάρτες δικτύου USB οι οποίες χρησιμοποιούν το ανωτέρω ολοκληρωμένο - Με οδηγίες για τη δημιουργία νέων οδηγών από άλλους προγραμματιστές Όλα αυτά μέχρι τη πρώτη Σεπτεμβρίου του τρέχοντος. Σπεύσατε!

θους 24bit.

- Μοτίβα για το υπόβαθρο των παραθύρων.

- Κύλιση περιεχομένων των παραθύρων σε πραγματικό χρόνο.

- Μετατροπή παραθύρων καταλόγων σε εικονίδια.

- Παροχή API για επιπλέον επεκτάσεις.

- Υποστήριξη εικονιδίων PNG με πραγματική διαφάνεια.

- Εμφάνιση των GlowIcons του OS3.5 ακόμη και στο OS3.1.

- Υποστήριξη δίσκων με μέγεθος μεγαλύτερο των 4GB.

- Κλιμακούμενα εικονίδια.

- Πλήρες multitasking. Κάθε παράθυρο ξεκινά τη δική του διεργασία.

- Προεπισκόπηση αρχείων εικόνων.

- Πλήρης υποστήριξη τύπων εικονιδίων και καλύτερη απεικόνισή τους ακόμη και σε κάρτες γραφικών.

- Συμβατότητα με την ARexx του OS3.9.

- Υποστήριξη για Cybergraphics και Picasso96 με χρώμα βά-

- Παραμετροποιήσιμος τίτλος οθόνης. Περισσότερα για το ScalOS μπορείτε να βρείτε στη σελίδα http://en.wikipedia.org/wiki/Scalos

5

Τα πιο πρόσφατα νέα θα τα βρείτε επίσης στο site μας: http://www.amigahellas.gr

Νέα έκδοση του OpenSSH

Αξίζει να δείτε Τη νέα ιστοσελίδα του προγράμματος email για Amiga, YAM. http://trac.yam.ch/

Οι χρήστες του AmigaOS4.1 μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη νέα έκδοση του προγράμματος secure shell (URL: http:// en.wikipedia.org/wiki/Secure_Shell) , OpenSSH (URL: http://www.openssh. org). Η νέα έκδοση περιλαμβάνει τα εργαλεία ssh, scp, sftp, sshkeygen, ssh-keyscan, ssh-keysign, ssh-agent και ssh-add. Επιπλέον οι οδηγίες διατίθενται και σε μορφή AmigaGuide, ενώ έχει βελτιωθεί η ταχύτητα αποστολής και λήψης αρχείων. Κατεβαστε την έκδοση 5.4p1 από τη διεύθυνση http://os4depot. net/?function=showfile&file=network/misc/openssh.lha.

Το νέο τεύχος του περιοδικού Commodore Free. http://www. commodorefree.com/magazine/vol4/issue38.pdf

Lamogio Italiano

μπαλάκια.

MemOptimizer 4.080 H ACube ανακοίνωσε πασχαλινή έκπτωση 13% για τη μητρική Sam440ep-flex στα 733MΗz. Έτσι μπορείτε να την αποκτήσετε με 349 Ευρώ άνευ φόρου, με τη προϋπόθεση όμως ότι θα αγοράσετε και ένα αντίγραφο του AmigaOS 4.1. Μάλλον σε κάποιον περισσεύουν πολλά κουτιά με καρώ

Το MemOptimizer του Roland Heyder ασχολείται με το συμμάζεμα της εικονικής σας μνήμης. Πιο συγκεριμένα είναι ένας αποκατακερματιστής (θα πάρω βραβείο RAM για αυτό) ο οποίος μετακινεί τα δεδομένα σας σε συνεχείς διευθύνσεις ώστε να μην είναι σκόρπια γεγονός το οποίο μειώνει τη ταχύτητα αλλά και τη διαθέσιμη μνήμη.

Επισκευθείτε την ιστοσελίδα της ACube στη διεύθυνση http://www.acubesystems.biz

Νέο AmiDevCpp DevPak Η νέα έκδοση του DevPak για το AmiDevCpp είναι πλέον διαθέσιμη για κατέβασμα. Σκοπός της κυκλοφορίας αυτής είναι η ύπαρξη ενιαίου DevPak για όλες τις εκδόσεις του AROS (Amiga Replacement Operating System). Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει τα SDK για των εκδόσεων AROSi386, AROS-x86_64 και AROS-ppc καθώς και ενημερωμένη τεκμηρίωση. Για να το αποκτήσετε, επισκευθείτε τη σελίδα http://amidevcpp.amiga-world.de/ DevPaks/info/Aros_SDK_01032010.DevPak.php

Η νέα έκδοση του MemOptimizer περιλαμβάνει πολλές νέες βελτιώσεις και μπορείτε να τη κατεβάσετε από τη διεύθυνση http://rhosigma-cw. net/down/MemOptimizer.lha

What’s New Τα νέα από το μέτωπο επιμελείται ο Φρανκ Λειβαδάρος

MorphOS: OpenOfficeDrawviewer ODI 0.0.1 alpha 2 Για όσους θεωρούν βαρετά τα βασανιστήρια των εκδόσεων beta οι οποίες αποτελούν πλέον τη πλειοψηφία του λογισμικού για Amiga και MorphOS, ο Carsten Siegner προσφέρει κάτι νέο και συναρπαστικό. Πρόκειται για την alpha έκδοση του ODI, ενός προγράμματος απεικόνισης αρχείων του OpenOffice Draw (URL: http://www.openoffice.org/ product/draw.html). Το ODI χρησιμοποιεί το MUI καθώς και τη μηχανή Cairo. Ο προγραμματιστής μας προειδοποιεί ότι η τρέχουσα έκδοση είναι αρκετά ασταθής ενώ έχει ημιτελείς λειτουργικότητες, θέματα τα οποία θα λυθούν στην επόμενη. Εάν λοιπόν είσαστε μαζοχιστές αλλά σας έχουν χαλάσει τα μαστίγια και ο λοιπός εξοπλισμός, βάλτε μπρος το MorphOS και κατεβάστε το ODI από τη διεύθυνση http://www.osnanet.de/carstensiegner/odi.lha.

Breakpoint 2010: Δεν θα υπάρχει αύριο

Soldner-X 2: Final prototype

Είκοσι χρόνια μετά τους Virus Wars, επιστρέφετε στο Gota IV ως μέλος των νεοσχηματισμένων αμυντικών δυνάμεων Söldner-X. Στόχος σας: να ελευθερώσετε το γαλαξία από τους D’aarg, μία φυλή τεχνολογικά ανώτερη που απειλεί το ανθρώπινο γένος. Μερικά από τα καινούργια χαρακτηριστικά: · Επτά μοναδικά επίπεδα γεμάτα δράση με άγριες μάχες, που λαμβάνουν χώρα σε Υποβρύχιους Κόσμους, Παγωμένες Σπηλιές, Κόσμους Τούνελ, Διάστημα και άλλα θανατηφόρα σενάρια. · Ξεκλειδώστε πολλά επιπλέον χαρακτηριστικά στο νέο challenge mode. · Γραφικά High definition graphics με 3D backgrounds σε αναλύσεις μέχρι 1080p, σε συνδυασμό με εθιστικό κλασσικό 2D gameplay. · Δυναμικό σύστημα δυσκολίας που συνδέεται με το score, κάνοντας το παιχνίδι εύκολο για τους άπειρους, παρέχοντας πρόκληση και ανταμειβή στους έμπειρους παίκτες. · Δύο νέα σκάφη για τους παίκτες, με τα δικά τους χαρακτηριστικά και όπλα. · Νέο σύστημα μοτίβου σφαιρών που θα απαιτήσει τις καλύτερές σας ικανότητες.

Ένα από τα μεγαλύτερα demoparty παγκοσμίως, το Breakpoint, θα λάβει χώρα από τις 2 μέχρι τις 5 Απριλίου για το 2010. Οι διοργανωτές αποφάσισαν ότι αυτό θα είναι και το τελευταίο Breakpoint που διοργανώνουν, καθώς μετά από 8 χρόνια νιώθουν ότι κουράστηκαν και γέρασαν αρκετά για να το συνεχίζουν. Δυστυχώς δεν έχουν εμφανιστεί αρκετά νέα άτομα για να γίνει η απαραίτητη αλλαγή γενιάς εσωτερικά ώστε να συνεχιστεί, οπότε η απόφαση να το σταματήσουν είναι μάλλον αναπόφευκτη. Στο Breakpoint κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί και βραβευθεί αρκετά Amiga demos και γκρουπ, σε διάφορες κατηγορίες. http://breakpoint.untergrund.net/

· Ολοκαίνουριο σύστημα περιορισμένων επιθέσεων και τετραπλό σύστημα κυνηγιού για να αντιμετωπίσετε τις δυσκολότερες αποστολές. · Λεπτομερής πίνακες online high score ταξινόμησης και μοιράσματος replay. · Κρυφά στοιχεία bonus, συμπεριλαμβάνωντας και φόρο τιμής στο Söldner-X: Himmelsstürmer. · Ειδικά σχεδιασμένο για αδρεναλίνη soundtrack με σχεδόν 30 μοναδικά κομμάτια και εκατοντάδες ηχητικά εφέ. Η συνέχεια του επιτυχημένου shoot-em-up που χρωστάει πολλά στο Project-X της Amiga, αναμένεται στο 2ο τρίμηνο του 2010, αποκλειστικά για Playstation 3. http://www.soldner-x.com/sx2

7

Τα πιο πρόσφατα νέα θα τα βρείτε επίσης στο site μας: http://www.amigahellas.gr

Party on! Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, η άνοιξη φέρνει στην Ευρώπη αρκετές εκδηλώσεις σχετικές με τους υπολογιστές.

Ξεκινώντας από την Αγγλία μπορείτε να βρεθείτε με τα μέλη του Amiga North Thames & Lincolnshire Amiga Group στο Amiga 25th Anniversary Celebrations. Θα διεξαχθεί στο Home of the UK’s National Museum of Computing. Η συγκεκριμένη εκδήλωση θα διεξαχθεί στα πλαίσια του Vintage Computer Festival 2010 το οποίο αφορά και άλλες πλατφόρμες. Θα γίνουν διαγωνισμοί με demos και παιχνίδια σε Amiga ενώ οι παρευρισκόμενοι θα μπορούν να πουλήσουν ή να αγοράσουν παλιά μηχανήματα και προγράμματα. Ήδη είναι επιβεβαιωμένη η συμμετοχή σημαντιών ονομάτων του χώρου όπως η AmigaKit, το ANT, το LAG, η Imica και η Hyperion.

παραπλήσια πάρκα. Εάν θέλετε να συμμετάσχετε, θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση http://www. telecomm.at/commodore-meeting.

Οι αμερικάνοι το έχουν ρίξει στα demos και μας καλούν στο Block Party 2010. Εάν βρίσκεστε στο Cleveland στις 15 με 18 Απριλίου, μη παραλείψετε να περάσετε από το Wyndham Cleveland Hotel. Θα παρακολουθήσετε διαγωνισμούς με demos νέου και παλαιού τύπου, θα ακούσετε μουσική από SID αλλά και νεότερα συστήματα και θα παίξετε ηλεκτρονικά και επιτραπέζια παιχνίδια. Περισσότερες πληροφορίες για την εκδήλωση στη διεύθυνση http://www.demoparty.us.

Περισσότερες πληροφορίες για την εκδήλωση η οποία θα γίνει στις 18-20 Ιουνίου, θα βρείτε στις ιστοσελίδες http://www. amiganorththames.co.uk, http://lincsamiga.org.uk/wordpress και http://www. tnmoc.org/39/section.aspx/124

Οι έλληνες χρήστες έχουν και φέτος την ευκαιρία να βρεθούν με παλιούς φίλους ή να κάνουν νέους στο Amigathering 2010. Η φετεινή εκδήλωση «Live After Commodore» θα γίνει στις 24 και 25 Απριλίου στο γνώριμο από το 2005 χώρο της AmiMac στη θεσσαλονίκη. Όσοι επιθυμουν μπορούν να πάρουν μαζί την Amiga τους, ενώ όσοι δεν αντέχουν να παίξουν Kick Off χωρίς το PacMan τους, καλό είναι να μη ξεχάσουν να το βάλουν στις αποσκευές τους. Οι αυστριακοί δε θα μπορούσαν να μείνουν πίσω, και έτσι έχουν κανονίσει συνάντηση στις 30 Μαΐου. Πρόκειται για το Commodore Meeting το οποίο διεξάγεται από το 2002 και αφορά κυρίως υπολογιστές Amiga και Commodore. Το παράξενο της συνάντησης αυτής είναι ότι ξεκινά μετά τις 16:00 της Κυριακής στο εστιατόριο/disco Wiener Freiheit, οπότε για τους περισσότερους αλκοολικούς αυστριακούς κομοντοράδες μάλλον θα τελειώσει στο πεζοδρόμιο ή τα

Για συμμετοχές μηχανημάτων, χρειάζεται να επικοινωνήσετε με το info@amigathering.gr ώστε να εξασφαλίσετε χώρο. Η διεύθυνση της AmiMac είναι Τυρολόης 30, Άνω Τούμπα

Review New Zealand Story Μια ιστορία που θα σας μείνει αξέχαστη

Γράφει ο Δημήτρης Πανοκώστας

Κ

άπου στο 1989, ένα χαριτωμένο, μικρό πουλάκι με το όνομα Tiki ξεκινάει τη προσπάθειά του να σώσει τα υπόλοιπα πουλάκια της φωλιάς του, τα οποία έχει απαγάγει ο Wally, η κακιά φώκια.

της ημέρας και την φωλιά του. Θα το αφήσετε μόνο του στα χέρια (έχει χέρια;) της κακιάς φώκιας; Δεν νομίζω!

Βέβαια όταν τα πράγματα αρχίσουν να σκουραίνουν, ίσως να καταλήξετε Εξοπλισμένο μόνο με τα στο ότι καλύτερα να πάνε αθλητικά του παπούτσια, να πνιγούν τα υπόλοιπα ένα τόξο και άπειρα βέλη, πουλάκια και να αναποθα πρέπει να τα βάλει με λείτε τις στιγμές ευτυχίπονηρές γάτες, διαολάκια, ας και χαράς που είχατε αλεπούδες και ένα σωρό όταν επιτέλους μείνατε άλλα ζωάκια που το μόνο μόνο στη φωλιά, χωρίς Μια ιστορία που κρατάει από το 1989 αθώο επάνω τους είναι το να σας τα πρήζουν με τις υποκοριστικό του ονόματος. Ελφωνές τους. Επιπλέον, λιγότερα πίζω να είναι άνετα τουλάχιστον τα παπούτσια, γιατί έχουμε στόματα σημαίνει και περισσότερη τροφή για εσάς... πολύ δρόμο μπροστά μας! Το έργο που σας αναλογεί δεν είναι καθόλου εύκολο. Πρέπει Κάπως έτσι μας βάζει στο κλίμα το παιχνίδι New Zealand Story να προσέχετε συνεχώς γιατί σαν μικρό πουλάκι που είστε, το και αν τα παραπάνω σας αφήνουν ασυγκίνητους ή θεωρείτε κάθε τι μπορεί να σας φέρει αστραπιαία το θάνατο. Ή τουλάχιότι το παιχνίδι αυτό είναι για “κοριτσάκια”, τότε ανήκετε στη στον την απώλεια μίας από τις διαθέσιμες ζωές που έχετε. Και φυλή των ευνουχισμένων κοτόπουλων και καλά θα κάνετε να αφού δεν είστε γάτα, οι διαθέσιμες ζωές είναι σε περιορισμένο μη διαβάσετε παρακάτω. αριθμό. Και όταν λέμε το κάθε τι, το εννοούμε: Μπούμερανγκ που πετάνε εναντίον σας, άλλα βέλη, αγκάθια που βρίσκονται Το New Zealand Story είναι φαινομενικά άλλο ένα platform διάσπαρτα παντού στη πίστα, κτλ. Και σαν να μην έφταναν game της ένδοξης δεκαετίας του ‘80. Μέχρι κάποιος να πιάσει όλα αυτά, ακόμα και η επαφή με κάποιο άλλο ζωάκι είναι το joystick και να πατήσει start! Τότε, τα χαριτωμένα γραφικά, συνήθως καταστροφική για την υγεία σας. Εκτός αν αυτό το τα μοναδικά ηχητικά εφέ και κυρίως η αξέχαστη μουσική που άλλο ζωάκι είναι επίσης σου μένει για πάντα χαπουλάκι βέβαια... ραγμένη στο μυαλό όσα χρόνια και αν περάσουν, Αγχωθήκατε καθόλου; θα σας πείσουν ότι αυτό Όπως και να έχει, το είναι ένα από τα καλύτεκαταραμένο παιχνίδι ρα παιχνίδια του είδους. έχει έναν τρόπο να σου Τίποτα όμως δεν μπορεί σπάει τα νεύρα και να να σας προετοιμάσει για σε πορώνει ταυτόχροτο παλούκι που σας περινα, έτσι ώστε πολύ σύμένει αμέσως μετά! ντομα να μην μπορείς να το αφήσεις και να Το παιχνίδι ξεκινάει σχετιβρίζεις για τη σαδικά απλά και προβλέψιμα στική, μερικές φορές, για το είδος του. Ρίξτε τα δυσκολία της πίστας. βέλη σας εναντίον οτιΚαι μέσα από αυτή την δήποτε κινείται, ειδικά επιμονή, δύο πράγματα αν έρχεται κατά επάνω μπορεί να συμβούν: κασας, όσο χαριτωμένο και Τρέξτε, τρέξτε, θα σας πιάσω όλα! ταστρέφεις το παιχνίδι αν φαίνεται, και ίσως έτσι να τα καταφέρετε και κλείνεις ραντεβού για ηλεκτροσοκ ώστε μέχρι το τέλος της κάθε πίστας. Εκεί σας πενα ξεχάσεις ή αρχίζεις να γίνεσαι καλός σε αυτό. Και όσο καλύριμένει πάντα ένα από τα πουλάκια της φωλιάς, φυλακισμένο τερος γίνεσαι, τόσο περισσότερο γουστάρεις γιατί αισθάνεσαι και ανήμπορο, με μόνη ελπίδα εσάς για να ξαναδεί το φως

9

Κυνηγητό στους αιθέρες!

Ο χάρτης απεικονίζει τη πρόοδό σας στο νησί.

ότι κατάφερες να ξεπεράσεις κάθε αρρωστημένη δυσκολία που μπόρεσε να σκεφτεί ο δημιουργός του, μακελεύοντας ταυτόχρονα όλα τα χαριτωμένα κατά τα άλλα ζωάκια που συναντάς στο διάβα σου ενώ πίνεις κρύες μπίρες και ακούς Slayer για έμπνευση.

Για να μην γκρινιάζω όμως συνέχεια, πρέπει να αναφέρω ότι σε τελική ανάλυση το New Zealand Story είναι ένα παιχνίδι που επάξια κερδίζει το τίτλο του κλασσικού, μετά από τόσα χρόνια. Μελανό σημείο παραμένει η δυσκολία του (ακόμα και με cheat mode θα κουραστείτε να σας σκοτώνουν!), αλλά

Κάποια στιγμή εάν επιζήσετε, θα έχετε την ευκαιρία να αναβαθμίσετε και το οπλοστάσιό σας. Από απλά βέλη μπορείτε να εξοπλιστείτε με βόμβες, λέηζερ ή μπάλες φωτιάς, αν και μπορείτε να έχετε μόνο ένα όπλο κάθε φορά και το κάθε όπλο συμπεριφέρεται διαφορετικά και δεν βολεύει για όλες τις περιστάσεις. Για να σας βοηθήσουν λίγο ακόμα (ή τουλάχιστον έτσι ισχυρίζονται) οι δημιουργοί, σκέφτηκαν να σας δώσουν την δυνατότητα να καβαλάτε και οχήματα διαφόρων τύπων (μπαλόνια, UFO κτλ.) που είναι διασπαρτα στη πίστα, με τα οποία μπορείτε να πετάξετε σε δυσπρόσβατες περιοχές της πίστας. Βλέπετε, τα φτερά σας ακόμη δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένα, κοινώς είναι παντελώς άχρηστα, οπότε τουλάχιστον με τη βοήθεια της τεχνολογίας μπορείτε να κινηθείτε χωρίς περιορισμούς. Τώρα που το σκέφτομαι, σαν πολύ τεχνολογία δεν έχει στη διάθεσή του ένα πουλάκι;

Το πρώτο αφεντικό που συναντάτε είναι κάπως κρύο...

Όπως και με προηγούμενα παιχνίδια της ίδιας εταιρίας (π.χ.

Bubble Bobble), μπορείτε να μαζέψετε γράμματα που συμπληρώνουν τη λέξη “EXTEND” τα οποία θα σας χαρίσουν μία έξτρα ζωή. Επίσης υπάρχουν αρκετές κρυμμένες περιοχές σε διάφορες πίστες, οι οποίες είναι προσβάσιμες μόνο μέσω συγκεκριμένων σημείων (σαν σκουληκότρυπες) που θα πρέπει να ανακαλύψετε. Αν καταφέρετε να φτάσετε σε πιο προχωρημένα επίπεδα, υπάρχει ακόμη και η περίπτωση να μην πεθάνετε αμέσως εάν σκοτωθείτε από κάτι που σας πέταξαν (βέλος, μπούμερανγκ, κτλ.). Αντί αυτού, μπορεί να μεταφερθείτε σε μία ειδική πίστα που ονομάζεται “Heaven” και από εκεί είτε να δείτε ένα ξεχωριστό τέλος, είτε να βρείτε την έξοδο από το παράδεισο και να συνεχίσετε το παιχνίδι. Όπως καταλάβατε, ούτε με το θάνατο θα γλυτώσετε έτσι εύκολα από τους δημιουργούς!

πέρα από αυτό η αξέχαστη μελωδία, τα συμπαθητικά γραφικά του και οι αναμνήσεις που θα σας ξυπνήσει, είναι παραπάνω από αρκετά για να αφιερώσετε πάλι λίγο χρόνο μαζί του. Καλή επιτυχία!

Και μιλώντας για θάνατο, αν τα διάφορα μικρά ζωάκια που συναντάτε δεν τα καταφέρουν, τότε σας περιμένει κάτι μεγαλύτερο για να σας τον προσφέρει απλόχερα. Στο τέλος κάθε επιπέδου θα βρεθεί μπροστά σας ένα αφεντικό, φανερά εκνευρισμένο με την ύπαρξή σας. Το κάθε ένα φυσικά εξουδετερώνεται με διαφορετικό τρόπο και αρκετό κόπο, ενώ εσείς ως μικρό, αδύναμο και ευαίσθητο πουλάκι αποχαιρετάτε τα κόσμια με το παραμικρό λάθος... Ευτυχώς που δεν χρειάζετε να ρίχνετε και κέρματα στην έκδοση για υπολογιστές, διαφορετικά θα χρειαζόσασταν ...δάνειο για να καταφέρετε να το τελειώσετε!

Νυχτερίδες που βγαίνουν από ένα χταπόδι; Τι ληγμένο επαίρναν αυτοί που το σκέφτηκαν;

Howto Σκληροί Δίσκοι στην AMIGA μέρος 1: Α500/Α500+ Γράφει ο Βασίλης Καραγεώργης

Τ

ο κεφάλαιο σκληρός δίσκος στην περίπτωση της Amiga, είναι τεράστιο. Αλλά και πολύ βασικό για αυτούς που θέλουν να εξοπλίσουν τα μηχανήματά τους με αποθηκευτικό χώρο έστω και αν πρόκειται για χρήση σε παιχνίδια. Η εκμετάλλευση των περιφερειακών είναι προσωπική επιλογή του καθενός. Ας αφήσουμε όμως για την ώρα το τί θα κάνει ο σκληρός μας δίσκος και ας ασχοληθούμε με το πώς θα το κάνει! Θα πιάσουμε όλα τα μοντέλα Amiga ξεχωριστά, διότι κάθε ένα απ αυτά έχει τις ιδιαιτερότητές του, ιδίως στον σχεδιασμό του βασικού του hardware. Η πρώτη ανάλυση αφορά την Α500. Εδώ δυστυχώς οι επιλογές δεν είναι και πάρα πολλές, όχι γιατί το μηχάνημα δεν πούλησε, αντιθέτως! Απλά, δεν έτυχε της τρελής υποστήριξης σε ανάπτυξη περιφερειακών (ιδίως δίσκων) σε σύγκριση με άλλα μοντέλα της ίδιας οικονομικής γκάμας περίπου, όπως η Α1200 και η Α600. Κατ’ αρχήν, να αναφέρουμε πως η Α500 (και η Α500+) διαθέτει δύο (2) “επίσημες” θύρες επέκτασης. Την πλαϊνή γνωστή και ως side expansion port (Εικόνα 1) που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά καλυμμένη από ένα στενόμακρο πλαστικό καπάκι και την trapdoor θύρα (Εικόνα 2), η οποία είναι προσβάσιμη από το κάτω μέρος του μηχανήματος. Η δεύτερη είναι καλυμμένη από ένα διακριτικό καπάκι το λεγόμενο trapdoor εξ’ ου και η ονομασία.

Εικόνα 1. Το side expansion port.

Εικόνα 2. Το καπάκι του trapdoor (κόκκινο βέλος)

Ουσιαστικά η πλαϊνή θύρα, είναι μια Zorro-I τύπου θύρα, που με την βοήθεια του κατάλληλου μετατροπέα π.χ. Slingshot (Εικόνα 3) καταλήγει να είναι μία Zorro-II. Επειδή για πολλούς οι ονομασίες είναι άγνωστες, οι θύρες Zorro, ξεκινώντας από την Α1000 με Zorro-I είναι οι θύρες επέκτασης για μία πληθώρα

περιφερειακών, που καλύπτουν πολλές ανάγκες, και όχι μόνο αποθηκευτικά μέσα. Λόγω του μεγάλου βαθμού συμβατότητας της Zorro-I και της Zorro-II, πολλοί κατασκευαστές κατάφεραν να σχεδιάσουν περιφερειακά βασισμένα στην Α2000 που απλά τροποποιήθηκαν για να δουλεύουν στην Α500. Με το δε Slingshot, πολλά περιφερειακά της Α2000 κουμπώνουν άμεσα στην Α500. Το Slingshot δεν είναι ο μόνος αντάπτορας για αυτή την δουλειά, υπάρχουν διάφοροι που φτιάχτηκαν με την ίδια φιλοσοφία, ακόμα και από ιδιώτες χομπίστες που έχουν λίγο μεράκι παραπάνω.

Εικόνα 3. Ο μετατροπέας Slingshot.

Με το ίδιο σκεπτικό βέβαια και χωρίς τον αντάπτορα θα μπορούσε κανείς να κουμπώσει στο side expansion περιφερειακά της Α1000, αφού πρόκειται για το ίδιο πρωτόκολλο. Το σίγουρο είναι πως τα εξωτερικά περιφερειακά της Α1000 είναι πολύ λιγότερα από οποιουδήποτε μοντέλου. Στην δε trapdoor δεν πρέπει να κυκλοφόρησε ποτέ κάποιος controller για σκληρό δίσκο, εκτός και αν κάποιος χομπίστας κατάφερε κάτι τέτοιο. Η θύρα αυτή χρησιμεύει κυρίως για επεκτάσεις μνήμης και RTC (Real Time Clock – Ρολόι -) αν και έτυχε και πιο περίεργων επεκτάσεων όπως hardware εξομοιωτές (PC σε κάρτα). Ας μείνουμε όμως στους σκληρούς δίσκους. Πριν προχωρήσουμε παρακάτω, πρέπει να διευκρινίσουμε μια μικρή αλλά ουσιαστική λεπτομέρεια: δεν νοείται σκληρός δίσκος χωρίς controller! Όταν λοιπόν αναφερόμαστε σε δίσκους μην φανταστείτε οτι έχουμε απλώς έναν σκληρό δίσκο και τον κουμπώνουμε κατευθείαν πάνω στην A500. Δυστυχώς, τα τρία πρώτα μοντέλα (Α1000, Α2000, Α500/+) δεν είχαν ενσωματωμένο ελεγκτή σκληρών δίσκων. Χάρις στην ευρηματικότητα κάποιων ιδιωτών, υπήρξαν και άλλοι τρόποι για να μπορεί κάποιος να συνδέσει σκληρό δίσκο στην A500. Μία τέτοια πατέντα αποτελεί και το IDE68k (Εικόνα 4) υπό την μορφή μιας μικρής πλακέτας που κουμπώνει πάνω στην υποδοχή του MC68000 (επεξεργαστή) και θυμίζει πάρα πολύ μία παρόμοια κατασκευή της εταιρείας ICD, το AdIDE2 (Εικόνα 5).

11 SMD, ο τολμών καλείται να προγραμματίσει και το περιεχόμενο του CPLD με τον κώδικα που προσφέρεται στο site. Εντυπωσιακό κατά τα άλλα. Τα δε μοντέλα που συνδέονται στο side expansion είναι πολύ περισσότερα. Στην Εικόνα 9 βλέπουμε μερικά από τα πιο γνωστά..

Εικόνα 4. Το IDE68k

Υπήρξαν και άλλες παραλλαγές της ιδέας αυτής, όπως το Gigatron Arriba (Εικόνα 6), το M-Tec AT 500 Megabody (Εικόνα 7), αλλά και κάποια πιο σύνθετα περιφερειακά, τα οποία δεν ήταν απλώς ελεγκτές δίσκων, αλλά ταυτόχρονα και συνεπεξεργαστές (accelerators), καθώς και επεκτάσεις μνήμης! Για την ώρα δεν θα τα εξετάσουμε, διότι η ύλη που αφορά τα περιφερειακά της Amiga είναι τεράστια.

Με καλή έρευνα αγοράς στα μεταχειρισμένα (αγγελίες, δημοπρασίες) μπορούμε να βρούμε κάποιο από αυτά τα περιφερειακά συνήθως σε αρκετά χαμηλή τιμή, και να μπούμε εύκολα στον κόσμο των δίσκων. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σταθούμε στα πρωτόκολλα δίσκων. Στην Amiga κυριάρχησαν τρία πρωτόκολλα: ST-506 (XT), SCSI και IDE. To ST-506 (Εικόνα 8) γνωστό και ως ΧΤ η και MFM (Modified Frequency Modulation), κυκλοφόρησε το 1980 ως πατέντα της Seagate με χωρητικότητα 5ΜΒ (φορμαρισμένος δίσκος) και αποτέλεσε τον πρώτο σκληρό δίσκο “ευρείας” κατανάλωσης για οικιακή χρήση. Χρησιμοποιήθηκε σαν πρωτόκολλο σε ελεγκτές για Α1000, Α2000 και Α500 αλλά οι χωρητικότητες ήταν πολύ μικρές (μέσο όρο μέχρι 40ΜΒ) και δεν έτυχε μεγάλης απήχησης. Το φυσικό του μέγεθος είναι των 5,1/4” και πλέον χρησιμεύει ως “doorstop” λόγω του όγκου και του βάρους του.

Εικόνα 5. Το AdIDE2 της ICD.

Ανάλογα με την έκδοση της ROM (Kickstart) που φέρει η Amiga μας εξαρτάται και αν θα μπορεί να λειτουργήσει ο controller αυτός σε autoboot mode (δηλαδή, να μπορεί ο σκληρός δίσκος να κάνει εκκίνηση). Αυτό όμως δεν είναι απόλυτο, διότι υπάρχουν και controllers που ούτως ή άλλως δεν υποστηρίζουν autoboot. Για τον χρήστη που τώρα ξεκινά να ασχολείται με σκληρούς δίσκους, το ιδανικότερο είναι να εξασφαλίσει πως αυτή η λειτουργία θα υπάρχει.

Εικόνα 6. Το Gigatron Arriba. Εικόνα 7. M-Tec AT 500 Megabody.

Αξίζει να σημειωθεί πως για το IDE68k υπάρχει σελίδα του σχεδιαστή, που μπορεί να την συμβουλευτεί όποιος έχει μεράκι και να κατασκευάσει μόνος του το κύκλωμα, καθώς και 2-3 παρόμοια σχέδια! http://www. students.tut.fi/~leinone3/ide/. Δεν πρόκειται για κάτι απλό, διότι πέραν της συγκόλλησης των εξαρτημάτων τα οποία είναι

Εικόνα 8. Δίσκος ST-506

Ονομάστηκε και ΧΤ γιατί από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 χρησιμοποιήθηκε στα PC της ΙΒΜ. Έχει δύο υποδοχές καλωδίων (connectors) έναν των 34 pins, και έναν των 20 pins. Ταυτόχρονα φέρει και υποδοχή τροφοδοσίας των 5 και 12 VDC, το κλασσικό MOLEX που συναντάμε στους περισσότερους δίσκους και οπτικά drives. Είναι η άσπρη υποδοχή που διακρίνεται στην κάτω δεξιά γωνία της Εικόνας 8. Βασίζεται κατά πολύ στην τεχνολογία των floppy drives (οδηγών δισκετών). Το επόμενο πρωτόκολλο που θα εξετάσουμε είναι το SCSI (Small Computer System Interface) το οποίο πάλι ξεκίνησε από την Seagate (Shugart Associates τότε) το 1978 με την ονομασία SASI (Shugart Associates System Interface). Εδραιώθηκε το 1986 με την τελική ονομασία, και πέρασε από πέντε κύριες γενιές, ξεκινώντας από το SCSI-1 και καταλήγοντας στο Ultra-Wide SCSI-5 με διάφορες υποκατηγορίες ενδιάμεσα. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κατηγορίες είναι συμβατές μεταξύ τους, επιτρέποντάς μας να χρησιμοποιήσουμε παλαιότερης γενιάς δίσκους με νεώτερους ελεγκτές, ή και αντιστρόφως, αλλά με κάποιους περιορισμούς στην δεύτερη περίπτωση. Οι υποδοχές καλωδίων είναι ποικίλες, και κυμαίνονται από 25-pins έως και 80 (Εικόνα 10). Συνήθως με την χρήση κάποιου μετατροπέα (adapter) μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις περισσότερες υποδοχές σύμφωνα με τις ανάγκες μας. Το δε πρωτόκολλο SCSI δεν εφαρμόζεται αποκλειστικά

Howto Συνέχεια: Σκληροί δίσκοι στην Amiga 500/500+

Εικόνα 10. Υποδοχές SCSI.

Πέρα απ την υποδοχή για data, η τροφοδοσία γίνεται συνήθως με το κλασικό 4-pin MOLEX. Τα κριτήρια για την επιλογή κάποιου συγκεκριμένου δίσκου είναι πολλά, αλλά τα συνοψίζουμε σε χωρητικότητα, ταχύτητα, πρωτόκολλο, buffer, και μερικά δευτερεύοντα κριτήρια που για μερικούς χρήστες θεωρούνται κύρια. Όπως τιμή, φυσικό μέγεθος (3,5” - 2,5”), κατασκευαστής (!), MTBF (χρόνος λειτουργίας χωρίς προβλήματα), έτη εγγύησης, θόρυβος και άλλα που μπορεί να μου διαφεύγουν. Το buffer ή αλλιώς cache memory, είναι μια ποσότητα μνήμης που βοηθά τον σκληρό δίσκο να βελτιώσει τον χρόνο αναζήτησης δεδομένων αποθηκεύοντας κάποια από αυτά (συνήθως ενός ολόκληρου track από το sector που χρησιμοποιείται). Με την πάροδο των ετών, η μνήμη αυτή συνεχώς αυξάνεται, και σήμερα συναντάμε δίσκους με 8, 16 ή και 32 ΜΒ μνήμης, πολλές φορές δηλαδή περισσότερη και απ την μνήμη της Amiga μας! Φυσικά, αν ο controller που ήδη έχουμε είναι SCSI, θα επιλέξουμε αναγκαστικά και SCSI δίσκο, εκτός και αν μπορούμε να προμηθευτούμε κάποιον αντάπτορα που θα μας επιτρέπει την χρήση του πρωτοκόλλου Εικόνα 9. Μερικοί controllers για το side expansion port. Από αριστερά IDE δίσκων σε SCSI ελεγκτή. Αυτοί οι adapters έρχονται προς τα δεξιά έχουμε: Commodore A590, ACT Apollo 500, Alfa Data σε μορφή μικρής πλακέτας (Εικόνα 12) και κουμπώνουν στο πίσω μέρος του IDE σκληρού μας δίσκου (ή CD/DVD) Alfapower 500, Elsat AT-BUS HD, Elsat Mega RAMHD, Expansion ενώ καταλήγουν σε υποδοχή SCSI. Η εμπειρία πολλών Systems Dataflyer 500, Expansion Systems Dataflyer Express, ICD Trifecta LX 500, IVS Trumpcard 500 AT, M-Tec AT 500, BSC Oktagon 508, χρηστών Amiga δείχνει πως δουλεύουν αποτελεσματικά, Trinology CHA-120S, GVP A500 HD+, GVP Impact A500, και τέλος, IVS και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρύτερα και σε άλTrumpcard 500. λες πλατφόρμες. Προφανώς, η χρήση του εν λόγω αντάπτορα δεν σε σκληρούς δίσκους, αλλά καλύπτει μια μεγάλη γκάμα πεεξασφαλίζει ριφερειακών, όπως οδηγούς κασέτας (tape streamers), CD/ χαρακτηριστικά DVD drives, ZIP/Jazz drives, scanners, εκτυπωτές, ψηφιακές SCSI στον IDE φωτογραφικές, και άλλα. Τυπικά, μπορούμε να συνδέσουμε δίσκο, απλά, του μέχρι επτά συσκευές πάνω σε έναν ελεγκτή SCSI. Υπάρχουν επιτρέπει να χρηκαι ελεγκτές που φέρουν πέραν της μίας υποδοχής, οπότε σιμοποιείται ως σε αυτή την περίπτωση, για κάθε υποδοχή προσθέτουμε ένας. επτά επιπλέον συσκευές. Το πρωτόκολλο αυτό έτυχε μεγάΗ χρήση SCSI δίλης απήχησης σε servers (μέχρι και σήμερα) και γενικώς σε σκων -και γενικόμία ευρεία γκάμα επαγγελματικών εφαρμογών (audio, video, τερα περιφερειακλπ.) ενώ θεωρείται από τα πιο αξιόπιστα. Συγκριτικά με το κών SCSI- απαιτεί Εικόνα 11. Δίσκος των 3,1/2” (κάτω) και IDE που θα εξετάσουμε παρακάτω, η αγορά περιφερειακών κάποια προετοιμαSCSI είναι πιο ακριβή και οι χωρητικότητες μικρότερες. Το 2,1/2” (πάνω). σία σε ότι αφορά SCSI όμως παραμένει το ταχύτερο απ τα δύο βασικά πρωτότο hardware κομμάτι. Όπως αναφέραμε πιο πάνω, μπορούμε κολλα, με ταχύτητες μέχρι 320ΜΒ/sec και περιστροφή έως τις να συνδέσουμε μέχρι επτά (7) συσκευές σε έναν ελεγκτή. Αυτό 15000RPM. Συνήθως συναντάται σε φυσικό μέγεθος 3,1/2” γίνεται με χρήση της κατάλληλης καλωδιοταινίας, πάνω στην και σπάνια σε 2,1/2”. Για να συνειδητοποιήσουμε την φυσική οποία θα συνδέσουμε αλυσιδωτά τις συσκευές μας. Κι εδώ διαφορά μεταξύ των δύο διαστάσεων, η Εικόνα 11 αποτελεί θα σταθούμε στον όρο SCSI ID. Ουσιαστικά πρόκειται για μια ικανοποιητική ένδειξη. έναν αριθμό από το 0 μέχρι το 7, που ταυτοποιεί τις συσκευές. Ο ελεγκτής φέρει σχεδόν πάντοτε τον αριθμό 7. Όλες οι υπόλοιπες συσκευές μπορούν να δηλωθούν στην αλυσίδα

13 Εικόνα 12. SCSI to IDE adapter.

με αριθμούς από το 0 μέχρι το 6. Αυτό γίνεται με την βοήθεια σχετικών jumpers που βρίσκονται πάνω στην συσκευή (π.χ. δίσκο), ή μέσω διακόπτη – επιλογέα. Η ρύθμιση συνήθως είναι τυπωμένη πάνω στο ταμπελάκι του δίσκου, ή στο συνοδευτικό εγχειρίδιο. Αυτός είναι και ένας καλός λόγος για να κατανοήσουμε πως δεν πρέπει να πετάμε τα εγχειρίδια που συνοδεύουν τις συσκευές μας. Στις δε περιπτώσεις Ultra-wide SCSI, υπάρχουν ελεγκτές (όχι στην Amiga εξ όσων γνωρίζω) που υποστηρίζουν μέχρι 15 συσκευές. Σε μερικές περιπτώσεις όπως Zip ή Jazz drives της Iomega, οι επιλογές είναι κάπως περιορισμένες στο SCSI ID 5 ή 6. Οπότε στην περίπτωση αυτή, ρυθμίζουμε το ID των υπολοίπων συσκευών αναλόγως. Άλλη σημαντική λεπτομέρεια είναι το termination. Για να δουλέψει μια αλυσίδα συσκευών SCSI σωστά, πρέπει οι δύο άκρες της να είναι τερματισμένες. Δηλαδή, ο ελεγκτής πρέπει να έχει την λειτουργία termination ενεργή (συνήθως default απ τον κατασκευαστή), και η τελευταία συσκευή, η πιο απομακρυσμένη από τον ελεγκτή, πρέπει να κάνει το ίδιο. Εδώ συνήθως οι δίσκοι έχουν κάποιο jumper που ενεργοποιεί ή απενεργοποιεί το termination, ενώ σε πολύ παλαιότερα μοντέλα συναντάμε την μέθοδο των αντιστάσεων (termination resistors), εξαρτήματα που τα κουμπώνουμε πάνω στην πλακέτα του δίσκου για να ενεργοποιηθεί. Εμπειρικά να αναφέρω πως σε μια καλωδιοταινία που έχει πολλές κενές θέσεις (δεν έχουμε συσκευές για όλες τις υποδοχές), το σωστό είναι να καταληΕικόνα 13. Οι υποδοχές IDE 44-pin και φθεί τουλάχιστον 40-pin. η ακριανή. Στο θέμα του SCSI ID να αναφέρουμε και τον όρο LUN (Logical Unit Number) διότι πολλές φορές δημιουργείται κάποια σύγχυση μεταξύ LUN k SCSI ID. Όταν μια συσκευή SCSI κατασκευάζεται από πολλά πλατώ, κάθε ένα από αυτά θεωρείται και ένας δίσκος. Και ουσιαστικά είναι. Αλλά επειδή είναι υποσύστημα μίας κοινής συσκευής, το ID το δηλώνουμε στο σύνολο, ενώ το LUN αφορά το κάθε επιμέρους κομμάτι. Συνήθως αυτές οι λεπτομέρειες εμφανίζονται μέσα απ το λογισμικό με το οποίο κάνουμε διαχείριση των δίσκων (πχ HDToolbox) αλλά για την ώρα θα ασχοληθούμε με το hardware. Ας έρθουμε τώρα στον μεγάλο κυρίαρχο των σκληρών δίσκων, το πρωτόκολλα IDE. Τα αρχικά σημαίνουν Integrated Drive Electronics, αλλά συναντάται και με διάφορα άλλα ονόματα όπως ATA (AT Attachment), PATA (Parallel ATA), ATAPI (AT Attachment Packet Interface). Αναπτύχθηκε από την Western Digital και κυκλοφόρησε στην πρώτη εμπορική του μορφή το 1986. Στην αρχική του εκδοχή είχε ταχύτητα 3,3 MB/s, και μέγιστο αποθηκευτικό μέγεθος 2,1 GB. Από τότε μέχρι σήμερα ακολούθησαν διάφορες εκδόσεις, οι σημαντικότερες

εκ των οποίων είναι οι UDMA (Ultra Direct Memory Access) 33, 66, 100 και 133. Σε αυτές τις εκδόσεις οι μέγιστες ταχύτητες αντιστοιχούν σε 33,3 MB/s, 66,7 MB/s, 100 MB/s, και 133 MB/s. Όσο για Εικόνα 14. IDE adapter από 2.5” σε 3.5”. την χωρητικότητα, μέχρι πρόσφατα κυκλοφορούσαν δίσκοι των 750 GB, ενώ κάποιες εταιρείες ανακοίνωσαν ανά καιρούς ακόμα και 1ΤΒ. Το σίγουρο είναι πως σιγά σιγά οδεύουμε προς την κατάργησή τους, με την τώρα κυριαρχία του πρωτοκόλλου SATA. Και στο IDE συναντάμε δίσκους με φυσικό μέγεθος 3.5” και 2.5”, εδώ όμως υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία, διότι οι 2.5” IDE δίσκοι διαδόθηκαν πολύ με τα laptops ενώ και οι 3.5” IDE κυκλοφόρησαν πολύ στα κοινά PC. Για λίγο καιρό, υπήρξαν και Εικόνα 15. IDE σε SATA μετατροπέας. δίσκοι φυσικού μεγέθους 5,1/4”, όπως ο κλασσικός Quantum Bigfoot, αλλά δεν παρέμειναν στην αγορά. Στους δίσκους 3.5” η υποδοχή καλωδίου είναι των 40 pins, ενώ στους 2,5” 44 pins (Εικόνα 13). Ο λόγος είναι ότι το βύσμα των 44 διαθέτει και επαφές για την τροφοδοσία του δίσκου, ενώ το 40 pin βύσμα όχι. Στους 3,5” δίσκους λοιπόν, η τροφοδοσία γίνεται ξεχωριστά, με το MOLEX που αναφέραμε και στους SCSI δίσκους. Κατά κανόνα οι δίσκοι των 3,5” δέχονται τροφοδοσία 5 και 12 VDC όπου τα 5V είναι στο κόκκινο καλώδιο του MOLEX, και τα 12 στο κίτρινο. Τα δύο ενδιάμεσα μαύρα καλώδια είναι γειώσεις. Οι δε δίσκοι 2,5” αρκούνται στα 5 VDC, και υπάρχουν μετατροπείς που δίνουν απ το κοινό 4-pin MOLEX σε 2-pins. Επίσης, υπάρχουν μετατροπείς (adaptors) που μας επιτρέπουν να συνδέσουμε 2,5” συσκευές σε 3,5” υποδοχές και αντιστρόφως (Εικόνα 14). Στην ανωτέρω εικόνα, διακρίνεται και το MOLEX που τροφοδοτεί τον 2,5” δίσκο με 5VDC. Γενικώς, υπάρχουν πολλοί μετατροπείς, ακόμα και για να χρησιμοποιήσουμε συσκευές SATA (Serial ATA) σε κλασικές IDE υποδοχές (Εικόνα 15). Κάποιες από αυτές είναι αμφίδρομες, που σημαίνει πως μπορούμε να κουμπώσουμε δίσκους (ή και CD/DVD) σε όποια απ τις δυο μεριές θέλουμε (IDE, SATA), αλλά και απλούστεροι που κάνουν την μετατροπή προς την μία φορά μόνον. Στην Εικόνα 15, διακρίνονται και οι δύο υποδοχές που συνδέεται ο δίσκος SATA, μία για τα δεδομένα, και μία για την τροφοδοσία. Είναι προφανές ότι οι διαστάσεις μικραίνουν! Ας δούμε τώρα την χρήση του καλωδίου. Τα καλώδια IDE φέρουν μία ρίγα συνήθως κόκκινου χρώματος που αντιστοιχεί στο pin 1 του δίσκου και του ελεγκτή. Τα αναφέρουμε ως καλωδιοταινίες, ή ribbon cables λόγω του πλάτους τους. Πέραν των 40 και 44-pin καλωδίων, υπάρχουν και αυτά των 80-pins. Αν και λέγονται έτσι, ουσιαστικά είναι 80-conductor (αγωγών). Καταλαμβάνουν το ίδιο πλάτος με τα καλώδια των 40-pins,

Howto Συνέχεια: Σκληροί δίσκοι στην Amiga 500/500+

αλλά έχουν λεπτότερους και διπλάσιους αγωγούς (Εικόνα 16). Τα καλώδια αυτά χρησιμεύουν σε δίσκους που ανήκουν στην γενιά UDMA 66 και μετά, και οι διπλοί αγωγοί χρειάζονται για να επιτυγχάνονται οι μεγαλύτερες ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων. Πέραν αυτού, θα διαπιστώσουμε πως σε καλώδια 80άρια το pin 19 απουσιάζει από το βύσμα, διότι τα καλώδια αυτά είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε η λειτουργία Cable Select (CS) να είναι εφαρμόσιμη -κάτι που στα 40-pin καλώδια χρειαζόταν επέμβαση.

δηλαδή ο ένας είναι ULTRA 100 και ο άλλος ULTRA 133, αν συνδεθούν στο ίδιο καλώδιο, θα δουλεύουν και οι δύο με την ταχύτητα του πιο αργού. Αν δε στο ίδιο καλώδιο συνδέσουμε έναν δίσκο και ένα CD, τότε θα πέσει αισθητά η απόδοση του δίσκου μας. Επειδή όμως αρκετοί ελεγκτές έχουν δύο διαύλους, (primary και secondary bus) το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να συνδέσουμε το CD στον δεύτερο δίαυλο μόνο του. Αυτό βέβαια προϋποθέτει την χρήση δεύτερου καλωδίου.

Η δε σύνδεση των καλωδίων αυτών στους δίσκους και τους ελεγκτές Εικόνα 16. Καλώδια 80 και 40 αγωγών. μας (controllers) γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο. Να προσθέσουμε εδώ πως καλώδια IDE υπάρχουν για έναν ή και για δύο δίσκους, αλλά το συνηθέστερο είναι το δεύτερο. Τις περισσότερες φορές συναντάμε “μονό” καλώδιο στην περίπτωση 2,5” δίσκων. Αυτό με λίγα λόγια σημαίνει πως στο ένα καλώδιο μπορούμε να συνδέσουμε την μία άκρη στον ελεγκτή, και την άλλη (ή τις δύο άλλες υποδοχές) στον δίσκο/ους. Οι υποδοχές πρέπει να κουμπώσουν στους δίσκους αλλά και στον ελεγκτή, με τέτοιο τρόπο, που το pin 1 του καλωδίου (η μεριά με την ρίγα) να συνδέεται με το pin 1 των δίσκων ή και του ελεγκτή αντίστοιχα. Αυτό γίνεται πιο κατανοητό στην Εικόνα 17.

Επίσης, σημαντικό θέμα είναι και η τροφοδοσία. Στην περίπτωση που ο ελεγκτής μας τροφοδοτείται από την Amiga και όχι αυτόνομα, καλό Εικόνα 17. Ο τρόπος θα είναι να αναζητήσουμε κάποιο σύνδεσης του καλωδίου “ισχυρότερο” τροφοδοτικό απ το IDE. εταιρικό. Αν τώρα ο δίσκος μας είναι απλά ένας 2,5” τότε δεν χρειάζεται να ανησυχούμε ιδιαίτερα, διότι οι δίσκοι του τύπου αυτού είναι σχεδιασμένοι για χαμηλή κατανάλωση λόγω της χρήσης σε laptops. Στο θέμα Cable Select, υπάρχει το jumper που αναφέραμε και νωρίτερα για ορισμό Master ή Slave συσκευής. Εάν θέσουμε το jumper κάθε συσκευής σε θέση Cable Select (CS), τότε θα γίνει αυτόματη ανίχνευση ανάλογα με την θέση που κάθε συσκευή είναι συνδεδεμένη στο καλώδιο. Στις μέρες μας έχει κυριαρχήσει όμως το SATA, οπότε σε λίγο καιρό το IDE θα γίνει κι αυτό δυσεύρετο. Αφού όμως υπάρχουν οι κατάλληλοι μετατροπείς, δεν έχουμε λόγο να ανησυχούμε ιδιαίτερα! Όπως υπάρχουν μετατροπείς για SATA2IDE, έτσι υπάρχουν και για SATA2SCSI.

Πριν προχωρήσουμε παρακάτω, να πούμε πως αυτό ισχύει και για τους δίσκους SCSI. Η ρίγα πάντα στο pin 1. Άλλος ένας τρόπος να μην χάσουμε τον προσανατολισμό, είναι να ξέρουμε πως Το πρωτόκολλο SATA κυκλοφόρησε το το pin 1 βλέπει πάντα προς την μεριά 2003 και εκτός απ το φυσικό μέγεθος της τροφοδοσίας του δίσκου. Επόμενη που είναι ίδιο με τα προηγούμενα (2,5” λεπτομέρεια είναι το σωστό “τζαμπέροκαι 3,5”), έχει αρκετές διαφορές. Το καμα” δηλαδή, η τοποθέτηση των jumpers λώδιο μεταφοράς δεδομένων μίκρυνε (βραχυκυκλωτήρες) στις σωστές θέσεις. και από 40 pins έγινε 7. Το καλώδιο τροΌταν στην ίδια ταινία βρίσκονται συνδεφοδοσίας, από 4 pins μεγάλωσε και έγινε δεμένοι δύο δίσκοι ή π.χ. ένας δίσκος και 15. Οι ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων Εικόνα 19. Υποδοχές SATA power ένα CD, θα πρέπει να δηλώσουμε στο σύαυξήθηκαν. Μέχρι στιγμής έχουμε τρεις (αριστερά) και data (δεξιά). στημα ποια απ τις δύο συσκευές είναι το εκδόσεις SATA. To SATA Revision 1 με μέγιπρωτεύων (master) και ποια το δευτερεύων (slave). Συνήθως στη ταχύτητα 1.5Gb/s, το Revision 2 με 3Gb/s, και το Revision και οι δίσκοι αλλά και τα οπτικά (CD’s – DVD’s) αναγράφουν 3 με 6Gb/s. Βέβαια, δεν υπάρχει περίπτωση να δούμε τέτοιες σε κάποιο σημείο της ταμπέλας τους με ποιο τρόπο γίνεται ταχύτητες στην Α500 μας, αφού ακόμα και οι τελευταίοι ελεαυτό. Στην μία άκρη του καλωδίου (αυτή που φαίνεται ως η γκτές που κυκλοφόρησαν για αυτή, δεν καταφέρνουν ούτε τις τελική πάνω στην Εικόνα 17) συνδέουμε την συσκευή που θα σχετικά μεγάλες ταχύτητες του Ultra DMA. Οι πρώτοι δίσκοι δηλώσουμε ως master. Στην ενδιάμεση θέση την συσκευή που SATA που κυκλοφόρησαν έφεραν το κλασικό βύσμα 4pins θα κάνουμε slave. Η τρίτη (χαμηλότερη) θέση είναι αυτή που (MOLEX) τροφοδοσίας και ταυτόχρονα το 15pin νεώτερο για θα συνδεθεί στον ελεγκτή ή αντίστοιχα στην motherboard τυχόν περίπτωση που κάποιος δεν μπορούσε να προσαρμόσε κάποια μοντέλα. Μία λεπτομέρεια σημαντική είναι πως σει τον νέο δίσκο στο υπάρχων υλικό του. Πλέον υπάρχουν αν τύχει να έχουμε δύο δίσκους διαφορετικής τεχνολογίας, μετατροπείς και για τα καλώδια τροφοδοσίας. Στην Εικόνα 19

15 βλέπουμε τις υποδοχές SATA (power & data). Άλλη σημαντική λεπτομέρεια στο πρωτόκολλο αυτό είναι πως κάθε καλώδιο SATA μπορεί να συνδεθεί με μόνο έναν δίσκο. Έτσι, για κάθε τέτοιο δίσκο που θέλουμε να συνδέσουμε στο σύστημά μας, θα χρειαστούμε και τον αντίστοιχο μετατροπέα. Εκτός απ τους σκληρούς δίσκους κυκλοφορούν και DVD drives πλέον με SATA πρωτόκολλο. Τέλος, πέραν των γνωστών σκληρών δίσκων που βασίζονται σε εγγραφές δεδομένων σε μαγνητικές επιφάνειες, υπάρχουν μερικά εναλλακτικά αποθηκευτικά μέσα, τα οποία βασίζονται στην εκμετάλλευση κάποιας μνήμης ως αποθηκευτικό χώρο. Μεταξύ αυτών είναι οι κάρτες Compact Flash (CF) και οι Secure Digital (SD) αν και υπάρχουν επιπλέον τύποι όπως οι Multi-Level Cell (MLC), Memory Stick (MD), xD Picture και άλλοι. Απλά, στην οικογένεια Amiga οι δύο πρώτες είναι αυτές που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι μετά από πολλές δοκιμές, και είναι και αρκετά οικονομική η απόκτησή τους σε χαμηλές χωρητικότητες. Η ανάγκη κάλυψης αποθηκευτικού χώρου για το λειτουργικό φτάνει και περισσεύει με μία κάρτα πχ των 4GB μιλώντας πάντοτε για λειτουργικά έως το 3.9. Οι δε χωρητικότητες σε αυτές τις κάρτες αγγίζουν τα 64GB αλλά σε αυτό το επίπεδο τυγχάνουν κατά πολύ ακριβότερες από τους σκληρούς Εικόνα 20. Κάρτες CF και SD.

δίσκους για την ώρα. Στην Εικόνα 20 βλέπουμε κάρτες τύπου CF και SD. Οι κάρτες αυτές αρχικά κυκλοφόρησαν ως αποθηκευτικά μέσα για τις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, αλλά πολύ γρήγορα βρήκαν εφαρμογή γενικότερα στην πληροφορική. Σαφώς και σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται κάποιος μετατροπέας (adapter) που θα μας επιτρέψει να τις συνδέσουμε σε ελεγκτές IDE ή SCSI. Στην δεύτερη περίπτωση μάλιστα, θα χρειαστεί να εκμεταλλευτούμε δύο adapters, διότι θα πρέπει πρώτα να ταιριάξουμε την κάρτα μας σε IDE adapter (Εικόνα 21), και εν συνεχεία, σε IDE to SCSI adapter. Το όλο σκεπτικό ακούγεται περίπλοκο και ίσως είναι, αλλά μερικές φορές κρίνεται αναγκαίο και αποτελεσματικό. Δυστυχώς, η εμπειρία πολλών χρηστών έδειξε πως δεν είναι όλες οι μάρκες και όλες οι χωρητικότητες συμβατές με κάθε μοντέλο Amiga. Οπότε, συνιστάται σε αυτούς που τώρα ξεκινούν, να κάνουν μία μικρή έρευνα ρωτώντας χρήστες με ίδιο configuration (μοντέλο Amiga, ελεγκτή, λοιπά περιφερειακά) για διασταύρωση αποτελεσμάτων. Ίσως να ακούγεται απελπιστικό, αλλά με την τεράστια ποικιλία σε μεγέθη και εταιρείες που κατασκευάζουν κάρτες αυτού του είδους, θα θέλαμε πολλές σελίδες, και πολλά τεύχη μόνο και μόνο για να σχηματίσουμε τους κατάλληλους πίνακες με τις καταγραφές Εικόνα 21. CF to IDE adapter

αποτελεσμάτων του κάθε χρήστη. Ο γράφων για παράδειγμα, χρησιμοποιεί τον adapter της Εικόνας 21 σε συνδυασμό με μία κάρτα CF Kingston 1GB (με σήμα το

νούφαρο), στην Α600. Στην δε Εικόνα 22 βλέπουμε αντίστοιχα SD to IDE adapter. Οι adapters αυτοί συνήθως προσφέρουν επιλογές για Master/Slave, ενώ αξίζει να προσέξουμε την όποια αναφορά σε λειτουργία “bootable”! Αυτό μας δίνει μια επιπλέον σιγουριά πως θα μπορεί το λειτουργικό μας να κάνει εκκίνηση από μία κάρτα. Υπάρχει μία λεπτομέρεια με κάρτες αυτών των κατηγοριών. Το λεγόμενο life-span δηλαδή, όριο ζωής. Αφορά κυρίως την κατάσταση write (εγγραφή), διότι στην ανάγνωση δεν τίθεται θέμα διατήρησης των δεδομένων. Όταν άρχισαν να εμφανίζονται οι διάφορες κάρτες, οι κατασκευαστές έδιναν μέσο όρο ζωής 10.000 ώρες. Σήμερα μερικοί αναφέρουν εφ’ όρου ζωής, ενώ άλλοι 1.000.000 ώρες. Πολλές μάλιστα απ τις κάρτες έχουν και κάποιο διακοπτάκι που Εικόνα 22.

SD to IDE adapter.

μπορούμε να ε πι λ έ ξ ο υ μ ε το κλείδωμα της κάρτας, ώστε να είναι μόνο για ανάγνωση (write protect). Το συμπέρασμα είναι ότι η ποικιλία σε αποθηκευτικά μέσα είναι πολύ μεγάλη, αρκετά μεγαλύτερη από τα όσα αναφέραμε. Απλώς, εδώ γίνεται αναφορά στα πλέον διαδεδομένα στον χώρο της Amiga. Στόχος μας για την ώρα είναι να καλύψουμε το διαθέσιμο hardware όσο το δυνατόν καλύτερα και στην συνέχεια να εξετάσουμε πώς θα το εκμεταλλευτούμε. Πέραν του αποθηκευτικού μέσου που θα καταλήξουμε, όλοι οι παράγοντες είναι σημαντικοί. Ο ελεγκτής (controller), το μοντέλο της Amiga, τα επιπλέον περιφερειακά που χρησιμοποιούμε, η έκδοση του λειτουργικού και το File System, είναι μερικά απ τα πιο βασικά. Ότι αναφέραμε ως αποθηκευτικό μέσο, είναι κοινό για όλες τις Amiga, κι αυτό διότι ελεγκτές κατασκευάστηκαν και για τα δύο κύρια πρωτόκολλα (SCSI κ IDE). Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω πως με την προϋπόθεση της ύπαρξης περιφερειακού USB (π.χ. Subway card), μπορούμε να συνδέσουμε και εξωτερικούς δίσκους USB. Για να γίνει όμως αυτό, η Α500 χρειάζεται κάρτα που να της προσφέρει τουλάχιστον clockport (Εικόνα 23) πάνω στην οποία θα κουμπώσει η Subway. Τα πράγματα όμως εδώ γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα, διότι σύμφωνα με τον κατασκευαστή (Ε3Β) η Subway απαιτεί επεξεργαστή 68030. Οπότε, δεν είναι η πιο Εικόνα 23. Ένα clockport interface για Α500 συμφέρουσα και Α1000. οικονομικά λύση. Στο επόμενο κεφάλαιο θα εξετάσουμε τα περιφερειακά που υπάρχουν για την Α1000 και θα προσπαθήσουμε να καλύψουμε όλη την οικογένεια της Amiga, οπότε στο τέλος θα αναφέρουμε και αναλυτικότερα την χρήση τους όσο είναι δυνατόν με τα κατάλληλα προγράμματα.

Howto Μουσική στην AMIGA Μέρος 6ο: OCTAMED SoundStudio

Γράφει ο Βασίλης Καραγεώργης

Σ

ε αυτό το τεύχος θα κάνουμε μια μικρή ανάπαυλα από το hardware, για να εξετάσουμε και κάποιο software. Και συγκεκριμένα το Octamed SoundStudio στην έκδοση 1.03c.

ται το παράθυρο με τις πληροφορίες του δημιουργού του (Εικόνα1) που μας αναφέρει τις τυπικές λεπτομέρειες της άδειας χρήσης κλπ.

Μόλις πατήσουμε την επιλογή Proceed, θα εμφανιστεί το κυρίως Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι περιβάλλον εργασίας, (Εικόνα 2) στο πλέον freeware, γραμμένο απ τον Teijo οποίο διακρίνονται οι κάθετες στήλες των Tracks (4 ως default), τα Blocks με Kinnunen γνωστό προγραμματιστή για αύξοντα αριθμό το 000 για το πρώτο όσους έχουν ασχοληθεί στο παρελθόν με μουσική στην Amiga. Το πρόγραμBlock, και το παράθυρο Information. μα αυτό έχει πολλές δυνατότητες, και Το παράθυρο αυτό εμφανίζει κάποιες κύριες πληροφορίες, όπως το τρέχων είναι απόγονος του επίσης γνωστού MED. Η σημαντικότερη διαφορά μεταTempo, την κατάσταση λειτουργίξύ του Octamed και του MED, είναι και ας (Playing song, Stopped, Loading, αυτή που υποδηλώνει το όνομά του.

Saving, και Awaiting input), τα διαθέΜε χρήση μίας πολύ έξυπνης πατέντας, σιμα κανάλια (4), τον χρόνο αναπαραΕικόνα 1. Η αρχική οθόνη πληροφοριών. το Octamed μπορεί να εκμεταλλευτεί γωγής, την διαθέσιμη μνήμη, καθώς και μερικές ενδείξεις ακόμα που αφορούν το editing. ταυτόχρονα οκτώ tracks, που σημαίνει πως μπορούμε να ακούσουμε συγχρόνως οκτώ ήχους, σε αντίθεση με το παλαιότερο MED που Αν παρατηρήσετε καλύτερα την Εικόνα 2 θα δείτε πως η κατάσταση προσέφερε τέσσερις. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να υποστηρίξει και λειτουργίας είναι Playing song, που σημαίνει πως την στιγμή αυτή περισσότερα tracks, μέχρι 64 για την ακρίβεια, αλλά προφανώς αυτό αναπαράγεται ένα τραγούδι. Επίσης διακρίνεται στην κάτω δεξιά βοηθά πιο πολύ στην χρήση MIDI το οποίο υποστηρίζεται κανονικά γωνία ο τρέχων χρόνος, που την στιγμή του screenshot είναι στα 7 απ το πρόγραμμα. Το Octamed ανήκει στην κατηγορία αυτή των δεύτερα. Η λευκή οριζόντια γραμμή στο μέσον της οθόνης εμφανίζει προγραμμάτων που λέγονται trackers. Για τους χρήστες που έχουν το τρέχων σημείο αναπαραγωγής, αλλά και επεξεργασίας. Με λίγα συνηθίσει στην χρήση κλασικών sequencers, όπως πχ το Deluxe λόγια, σύμφωνα με την Εικόνα 2 βρισκόμαστε στο 7ο δευτερόλεπτο Music της Electronic Arts ή το Music Studio της Activision, θα είναι του τραγουδιού, και την στιγμή αυτή αναπαράγεται η νότα F-1 στο λίγο δύσκολη η προσαρμογή σε ένα τέτοιο περιβάλλον, διότι η φιλοTrack 4. Το δε επιπλέον παράθυρο με ονομασία Main Control μας σοφία λειτουργίας του Octamed ξεφεύγει απ την γνωστή σύνθεση προσφέρει κάποιες βασικές λειτουργίες και την επιλογή να ενεργοπάνω σε παρτιτούρες ενός ηλεκτρονικού πενταγράμμου. Εδώ έχουμε ποιήσουμε το Edit mode. Παρατηρήστε πως το Edit είναι επιλεγτα λεγόμενα Blocks, τα οποία ουσιαστικά χτίζουν το τραγούδι μας. μένο εδώ. Αν δεν ήταν, δεν θα μπορούσαμε να εισαγάγουμε νότες Δεν μπορώ να πω πως αισθάνομαι άνετα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, στα Blocks. Το δε παράθυρο αυτό μπορούμε να το εμφανίσουμε και γνωρίζω πως είναι πολλοί αυτοί που ασχολούνται με trackers και επιλέγοντας Display ---> Main Control... από το κυρίως μενού του νοιώθουν εξίσου άβολα στο “αντίπαλο” στύλ. προγράμματος. Αλλά μαζί θα ανακαλύψουμε τι μπορεί να μας προσφέρει ένας Το Octamed θα τρέξει άνετα σε μία stock A1200 και χρειάζεται tracker! Τα Blocks λοιπόν, είναι κομμάτια του τραγουδιού, που οπτικά Workbench από 2.04 και πάνω, οπότε ακόμα και σε Α600 με λίγη εμφανίζονται σαν οριζόντιες λίστες από events. Σε αντίθεση με επιπλέον μνήμη (από 2ΜΒ και πάνω) την παρτιτούρα όπου τοποθετούμε μπορούμε να το αξιοποιήσουμε. Πατις νότες πάνω στο πεντάγραμμο, εδώ λαιότερες εκδόσεις του Octamed και μπορούμε να εισάγουμε το όνομα της του MED, υποστήριζαν ακόμα και 1.3 νότας, για μία συγκεκριμένη χρονική Λειτουργικό, αλλά οι δυνατότητες στιγμή, και κάθε Block θα εμφανίζει το αυτής της έκδοσης είναι πάρα πολλές όνομα αυτό ιεραρχικά. Όταν ξεκινάμε για να την παρακάμψουμε. Η χρήση το πρόγραμμα, τα διαθέσιμα Blocks είδίσκου θεωρείται απαραίτητη όχι ναι από default 64. Είναι δική μας επιμόνο για την εγκατάσταση, αλλά και λογή αν θα τα αυξήσουμε, θα τα μειώγια την αποθήκευση των ήχων και τρασουμε, ή θα τα διατηρήσουμε. Με απλά γουδιών. Δυστυχώς παρά την έρευλόγια, η διάρκεια του κομματιού μας θα να που έκανα δεν εντόπισα πουθενά εξαρτηθεί από τον αριθμό των events τα πλήρη requirements (απαιτήσεις) (νότες στην περίπτωση αυτή), και απ το της έκδοσης αυτής. Υπάρχει κάποιο τέμπο που θα επιλέξουμε. Δηλαδή τον συνοδευτικό αρχείο guide, το οποίο ρυθμό αναπαραγωγής που μετράται εξηγεί τον χειρισμό του προγράμσε bpm (beats per minute). Θα επαματος στις βασικές αλλά και μερικές νέρθουμε όμως σε αυτό αργότερα. πιο πολύπλοκες λειτουργίες, αλλά η Εικόνα 2. Το περιβάλλον εργασίας. Ξεκινώντας το πρόγραμμα, εμφανίζε-

17 εντύπωση που μου έδωσε είναι ότι είναι στον τομέα automation. Δηλαδή, αφήνει πολλά ερωτήματα. Διάβασα όταν απ το MIDI όργανο που έχουμε, και το σχετικό κείμενο της Wikipedia κάνουμε χρήση εξειδικευμένων λειγια το Octamed, το οποίο αναφέρει τουργιών πέραν του pitch bend ή π.χ. του modulation, οι λειτουργίες αυτές πως η έκδοση αυτή υποστηρίζει ακόμα και hard disk recording. Το οποίο δεν μεταφέρονται σαν εντολές που το αν ίσχυε, σημαίνει πως το αποτέλεσμα πρόγραμμα θα υπακούσει. Αλλά αυτό της δουλειάς μας θα μπορούσαμε να δεν το κάνει λιγότερο ενδιαφέρον από το αποθηκεύσουμε κατευθείαν στον πιο σύγχρονα προγράμματα. Επίσης, σκληρό δίσκο σε μορφή μουσικού αν δεν μας αρκούν ή δεν μας αρέσουν αρχείου ευρείας χρήσης (πχ wav, iff ). οι ήχοι που διαθέτουμε στον υπολοΚατανοώ πως κάτι τέτοιο είναι τρογιστή μας, πάλι μέσω MIDI μπορούμε μερός άθλος για την Amiga μας, αλλά να αναθέσουμε την αναπαραγωγή υπάρχουν ήδη και άλλα προγράμματα μουσικής σε εξωτερικά όργανα. Ο μέόπως το HD-Rec που το υποστηρίζουν. γιστος αριθμός tracks που μπορούν να Βέβαια, εκεί οι απαιτήσεις είναι τρελές, συνυπάρχουν είναι 64. Πολλά απ αυτά με 68060 απαραιτήτως, αλλά δεν παύει μπορούν να είναι MIDI tracks, οπότε Εικόνα 3. Το παράθυρο Mixing Settings να γίνεται. Η μόνη μου υποψία είναι μήπως δεν μας προβληματίζει το “κόψιμο” ήχων αν φέρει επιλογές και για AHI. ξεπεράσουμε τους 8. Ο δε μέγιστος αριθμός έχει να κάνει με την κάρτα ήχου. Ναι, καλά ακούσατε. Το Octamed υποστηρίζει AHI, και στα μενού του διαθέBlocks που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, είναι 3200. Αυτό μετατει ήδη επιλογές για κάρτες όπως η Toccata και η Delfina (Εικόνα φράζεται σε 3200 νότες ανά track Πιστεύω πως είναι αρκετά δύσκολο 3) οπότε ίσως με την ύπαρξη τέτοιας κάρτας να “ενεργοποιούνται” να απαιτήσουμε κάποια στιγμή κάτι περισσότερο. Οι επιλογές αυτές επιπλέον δυνατότητες. Με την πρώτη ευκαιρία θα δοκιμάσω το (Εικόνα 4) γίνονται απ το παράθυρο Block Properties (μενού Block ---> Set Properties...) πρόγραμμα και στο Draco που και 060 αλλά και AHI (Toccata) διαθέτει για να Άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο του το διασταυρώσω. προγράμματος είναι η δυνατότητα να εισάγουμε αρχεία .mid με αποτέλεσμα Για την ώρα, αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά, είναι πως οι να μπορούμε να εκμεταλλευτούμε δημιουργίες μας αποθηκεύονται σε μία πληθώρα έτοιμων τραγουδιών, αρχεία .MOD τα οποία είναι συμβακαι μέσω του Octamed να δημιουργήσουμε μία δική μας διασκευή! Φυτά με πολλούς trackers ακόμα και σε σικά, λόγω του midi αρχείου, οι ήχοι άλλες πλατφόρμες. Θα πρέπει όμως που υπό κανονικές συνθήκες αναπανα φροντίσουμε εκτός από το τελικό ράγονται στον υπολογιστή μας, με .MOD αρχείο που θέλουμε να μεταφέέναν midi player, δεν θα υπάρχουν. ρουμε σε άλλο υπολογιστή, είτε είναι Οπότε καλούμαστε να αναθέσουμε Amiga είτε κάποιο PC, να διαθέτουμε δικούς μας. Μία άλλη λεπτομέρεια και τους ήχους που χρησιμοποιήσαείναι ότι μπορούμε να ρυθμίσουμε με στην δημιουργία μας (τα samples). εμείς τα paths που μας βολεύουν για Να σημειώσω πως δεν είναι απολύτως την εργασία μας. Δηλαδή, σε ποιους απαραίτητο αυτό, διότι μπορούμε να αναθέσουμε άλλους ήχους στα tracks φακέλους θα αναζητά το πρόγραμμα Εικόνα 4. Το παράθυρο Block Properties. ήχους, σε ποιους θα τους αποθηκεύει, πού θα του τραγουδιού εκτός απ τους αρχικούς, απλά το αποτέλεσμα θα έχει διαφορετικό αποθηκεύει τα mods, κλπ. Η παραμετροποίηση σε αυτό τον τομέα είναι καλή. Τούς ήχους (instruments όπως τους άκουσμα. Το Octamed κάνει εκτεταμένη χρήση sampled ήχων και όχι MIDI ήχων όπως κάποιοι απλοί sequencers. Τα αρχεία που υποονομάζει το πρόγραμμα) τους φορτώνουμε απ το μενού Inst. (Inst ---> Load Instrument(s)... ) Μπορούμε να φορτώσουμε ήχο σε κάθε στηρίζει για samples πρέπει να είναι 8SVX, AIFF, MAUD, WAV και raw ενώ η ανάλυση των δειγμάτων εξαρτάται απ το hardware που διαtrack που διαθέτουμε (Εικόνα 5). Αρκεί να φροντίσουμε να μην συνυθέτουμε (κάρτα ήχου) και κυμαίνεται πάρχουν την ίδια χρονική στιγμή στο τραγούδι μας περισσότεροι των οκτώ από τα 8-bit έως τα 16-bit αναλόγως. ήχων, εκτός και αν διαθέτουμε κάρτα Φυσικά μπορούμε να εκμεταλλευτούμε και MIDI όργανα, αλλά όχι κάποιο AHΙ που να μπορεί να ανταποκριθεί πακέτο midi banks που θα έχουμε αποστις απαιτήσεις μας. Περισσότερα θα δούμε στο επόμενο τεύχος. θηκευμένο στην Amiga μας. Όπως είχα αναφέρει σε παλαιότερο τεύχος, με την χρήση ενός MIDI interface, μπορούμε Links: να συνδέσουμε κάποιο κλαβιέ -ή και άλλο MIDI όργανο- στην Amiga μας, http://www.soundonsound.com/sos/1997_ και να αποκτήσουμε τον έλεγχο του articles/may97/octamedstudio.html προγράμματος σε ότι αφορά την ειhttp://en.wikipedia.org/wiki/OctaMED σαγωγή μουσικών events (νότες) στα Blocks. http://aminet.net/package/mus/edit/ Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, αντί να εισάγουμε τις νότες μας στην οθόνη μέσω πληκτρολογίου, μπορούμε να Εικόνα 5. Η φόρτωση ήχων. παίξουμε είτε ζωντανά είτε σε step ακολουθία ότι θέλουμε, και να καταγραφεί αυτομάτως στα tracks του προγράμματος. Εκεί που υστερεί κάπως το Octamed σύμφωνα με χρήστες που το έχουν δουλέψει αρκετά,

OSS_v2_beta

Tales from the crypt Γράφει ο Σταύρος Μπαρτζόκας Το «Μάτι» Τελικά, το μάτι υπάρχει! Και βλέπει. Και καλεί το κακό. Και το κακό έλκεται και μας παρασύρει μαζί του. Στο μάτι… Ποιο μάτι; Τι κακό; Αν πήρα τα χάπια μου; Όχι, δεν πήρα τα χάπια μου. Λέτε να βοηθήσουν; Αμφιβάλω και πάντως δε το συνιστώ. Ούτε μου σάλεψε (μήπως θα το καταλάβαινα, κιόλας;). Για το μάτι λέω. Ναι, το μάτι, εκείνο που έλκει το δαχτυλίδι. Που το φορά στο λαιμό του ο Φρόντο. Ναι βρε, για το μάτι του Σάουρον λέω, τόσο δύσκολο ήταν πια; (Απορία: υπάρχουν πολλοί που είδαν τον «Άρχοντα των δαχτυλιδιών» ΜΟΝΟ μία φορά;). Επαναλαμβάνω: το μάτι υ-π-ά-ρ-χ-ε-ι! Δεν το είδα βέβαια, όμως το ένιωσα. Περιμένετε, περιμένετε, αφήστε κάτω το ζουρλομανδύα (μου στενεύει άλλωστε) και επιτρέψτε να ολοκληρώσω το συλλογισμό μου. Καταλαβαίνω πως το τελευταίο πράγμα που έχετε ανάγκη είναι η σπατάλη (χώρου και χρόνου). Άκουσον μεν, πάταξον δε. Σάββατο, 1 Νοεμβρίου, νωρίς το απόγευμα. Διαβάζω αραχτός και light την τελευταία «Μηχανολογία» του Σωκράτη. Τίτλος: «Γκαντεμιά» (σημειώστε το). Την ιστορία την ήξερα-μου την είχε διηγηθεί την επόμενη κιόλας ημέρα. Όμως είναι μάστορας ο άτιμος. Γουστάρεις να τον διαβάζεις (όχι Πάτερ, δεν εννοώ εσένα!). Επιπροσθέτως, ανέφερε και κάτι περί «ατυχημάτων» και «ηλιθίων». Έχει δίκιο. Όμορφα και απλά ολοκληρώνω την ανάγνωση και διευθετώ τις λεπτομέρειες της βραδινής εξόδου. Είχα καιρό να δω το Γιώργο (Stormlord). Η τύχη το έφερε έτσι ώστε να συναντηθούμε στο δρόμο, εν κινήσει (!), το προηγούμενο βράδυ και να συμφωνήσουμε για τη Σαββατιάτικη «συντροχική» σύναξη. Φυσικά, ο Σάββας κι εγώ φθάσαμε πρώτοι στο σημείο συνάντησης. Μόλις 30 λεπτά καθυστερημένος έφθασε ο Γιώργος και άλλα 5 λεπτά ο Νίκος (Four-assed monkey). Άντε φεύγουμε… Ναι, φεύγουμε. Με τι; Ο Γιώργος ήθελε να δοκιμάσει το άρτι αποκτηθέν TDR 250 του Νίκου, ο οποίος όμως στριμώχνεται στο Thunderace του Γιώργου. Ε, σαν κάλος (ο τόνος να παραμείνει στο «α», παρακαλώ) Σαμαρείτης πρόσφερα το «ανθρώπινο» Freewind στο Νίκο και ανέλαβα τα κλιπ-όνς του μεγάλου Yamaha. Ο Σάββας αρκέστηκε στο δικό του Πήγασο. Άντε φεύγουμε… Ναι, φεύγουμε. Πώς; Ε, τι πως; Πατάς μίζα, ανάβεις φώτα, βάζεις πρώτη και ξεκινάς. Ε, αυτά έκανα κι εγώ. Πάτησα μίζα, άναψα φώτα, έβαλα πρώτη και ξεκίνησα. Ωραία, τότε γιατί μας τα πρήζεις; Διότι αν διάβαζα τη σκέψη του Σάββα, που με παρακολούθησε να ξεκινάω, θα την άκουγα να μου φωνάζει «ΤΟΝ ΠΛΑΓΙΟΣΤΑΤΗΗΗΗ……». Αχ! Λίγο αριστερά δοκίμασα να γείρω ο καημένος! Για κακή μου τύχη όμως, ο πλαγιοστάτης βρίσκεται από τα αριστερά! Ιδιοτροπία κι αυτή, χάθηκε η άλλη πλευρά; Οι σπίθες από την επαφή του πλαγιοστάτη με την άσφαλτο δεν είχαν και μεγάλη συγγένεια με αυτές που βλέπουμε στις φωτογραφίες από τις δοκιμές των μοτοσυκλετών. Βασική διαφορά: εκείνοι οι πλαγιοστάτες είναι κλειστοί! Ε βέβαια, ο μόνος τρόπος για να ξύσω εγώ τον πλαγιοστάτη είναι να είναι ανοικτός! Λέτε να το έκανα εσκεμμένα για να κομπάζω αργότερα; Σας ορκίζομαι πως όχι! Έχετε δει ποτέ ψάρια; Ηρεμήστε… ξαναβάλετε το περίστροφο στη θήκη του. Μέσα στη θάλασσα εννοώ. Τα έχετε προσέξει πώς αλλάζουν 90 μοίρες κατεύθυνση, εν κινήσει και επαναλαμβανόμενα, με τόση ευκολία λες και είναι ό,τι πιο φυσικό; Εδώ που τα λέμε, είναι (για τα ίδια). Ε λοιπόν, φανταστείτε έναν τέτοιο ελιγμό, κάτι μεταξύ ψαριού και σκιέρ που διεκδικεί το χρυσό μετάλλιο σε τελικό παγκοσμίου πρωταθλήματος σλάλομ. Τώρα, αν αντικαταστήσετε ψάρια, σκιέρ, πέδιλα κλπ. με μία χιλιάρα μηχανή και τον αναβάτη της, τι έχετε; Χμ… Ω, ναι, αυτό ακριβώς έχετε! Ούτε Harrier να ήταν! Ξέρετε, τα πολεμικά αεροσκάφη των αεροπλανοφόρων. Όταν εκείνα προσγειώνονται, γαντζώνουν στον αεροδιάδρομο και σταματούν. Ε, κάπως έτσι γάντζωσε και ο πλαγιοστάτης στην άσφαλτο (απορία: η μηχανή γιατί δε σταμάτησε;). Φυσικά και δεν έκλεισε αφού έχει κλίση προς τα εμπρός. Εννοείται πως δεν έσπασε

αφού «Γιαπωνέζικο είναι: δε σπάει, δε χαλάει». Κρίμα! Ναι, κρίμα, διότι αφού δε συνέβη κάτι από τα παραπάνω, τότε αναλαμβάνει δράση ο Μέρφυ. Γνωρίζετε το Μέρφυ; Αργή κίνηση. Slow motion αν προτιμάτε. Έτσι έμοιασε. Από τη στιγμή που εκτιναχθήκαμε (η Yamie κι εγώ) προς τα δεξιά μέχρι τη στιγμή που ακινητοποιηθήκαμε, τριάντα μέτρα πιο κάτω, πέρασαν πολλές ώρες. Εγκεφαλο-ώρες (πως λέμε: εργατο-ώρες). Αυτές, που αψηφούν λεπτά και δευτερόλεπτα. Αυτές που μας ταξιδεύουν (ψευδαίσθηση είναι) σε έναν άλλο, παράλληλο χωροχρόνο. Δεν πέσαμε. Σβήνω τη μηχανή κι αρχίζω να βαδίζω προς τα πίσω. Μαζεύω κάποια κομμάτια από το δρόμο (Νέα Εγνατία, η οδός) και πλησιάζω στο σημείο των προσκρούσεων. Το σφιχταγκάλιασμα με τα τετράτροχα μου είχε φανεί πολύ μακρύ και θερμό. Πίστευα πως είχα πάρει παραμάζωμα αρκετά από δαύτα. Για να δούμε, μόνο δύο (σταθμευμένα) αυτοκίνητα κτυπήσαμε; Θα έπαιρνα όρκο πως ήταν τουλάχιστον πέντε! Σύμφωνοι, η ταχύτητα ήταν μικρή ωστόσο… α… ναι… τι είπαμε; Εγκεφαλο-ώρες! «Εχθές το βράδυ μου έτυχε το ίδιο και η ασφάλεια του πλαγιοστάτη λειτούργησε…». Α, βρε Γιώργη! Πιθανότατα να επαναλειτουργήσει και αύριο. Να σου πω ένα μυστικό: μεταξύ του εχθές και του αύριο μεσολαβεί αυτό το αναθεματισμένο σήμερα… Σήμερα λοιπόν, εξακρίβωσα την ύπαρξη του ματιού (άρχισα πάλι). Ε ναι, εγώ σας το λέω και εσείς ας μη με πιστεύετε. Δεν μπορεί να είναι όλα συμπτώσεις. Το μάτι καλεί το κακό. Καλά το μάτι, το κακό όμως ποιο είναι; Χμ, το κακό είναι… εσείς, εμείς, εγώ! Είναι ο κακός μας εαυτός. Ναι, αυτός! Αυτός που όλοι προσποιούμαστε πως δεν υπάρχει. Αυτός που δεν αναγνωρίζουμε. Ε, αυτός που και που, ίσως και συχνότερα, μας κάνει μια έκπληξη, έτσι, για να μην το λησμονούμε! Τώρα που το ξανασκέφτομαι έχω βάσιμες υποψίες πως υπάρχει και το δαχτυλίδι! Όχι, μην γίνεστε αυτόχειρες! Ακούστε: δύο Thunderace υπάρχουν στην παρέα και σε διάστημα μικρότερο του ενάμισι χρόνου είχαν από δύο «στραβές» το κάθε ένα. Πώς να το εξηγήσουμε αυτό τώρα; Λέτε να είναι ...κατσικοπόδαρα; Μπα! Μήπως, λέω μήπως, δεν είναι «αθώες περιστέρες»; Αν συναντήσετε κάποιο στο δρόμο για προσέξτε, γυαλίζουν τα φώτα του; Και δεν ξέρω, αλλά εμένα, αυτή η μούρη τους …σα δαχτυλίδι μου μοιάζει! Καλά, καλά, ορίστε … παίρνω τα χάπια …γκλουπ! Υ.Γ. Βρε Σωκράτη, δηλαδή εγώ τώρα …είμαι …είμαι …ε; Μα γιατί; Χάθηκε κάποιος άλλος χαρακτηρισμός; Απρόσεκτος να συμφωνήσω, κουρασμένος να το δεχθώ, άσχετος να το συζητήσω, απερίσκεπτος να το διαπραγματευτώ, αλλά …ηλίθιος …πάει πολύ (σνιφ-σνιφ) βρε Σωκράτη! Υ.Γ. (Νο 2). Τα επιτεύγματά μου: Yamaha YZF 1000 Thunderace: ελαφρώς κυρτωμένη μανέτα φρένου, ένα σπάσιμο στο δεξί πλευρό του πλαστικού κοστουμιού και ελαφρά γδαρσίματα στο ίδιο μέρος.

Toyota Corolla: Σπασμένος εμπρός καθρέπτης, σπασμένο εμπρός αριστερό τάσι τροχού, σκασμένο εμπρός αριστερό ελαστικό, φθορά στην εμπρός αριστερή ζάντα, γδάρσιμο εμπρός αριστερής πόρτας και εμπρός αριστερού φτερού και ράγισμα παρμπρίζ!

Volkswagen Polo: Σπασμένο πίσω αριστερό φλας, φθορές σε πίσω αριστερό φτερό και σε πόρτα αποσκευών. Σταύρος: φθορές (γδαρσίματα από τα γάντια!) σε δύο δάκτυλα του δεξιού χεριού καθώς και μώλωπες στη δεξιά γάμπα (η καλή είναι η αριστερή, ευτυχώς), προφανώς από τη βάση του μαρσπιέ. Επίσης, μερικές δεκάδες τρίχες κεφαλής ακολούθησαν το παράδειγμα του Michael Jackson και άσπρισαν, ενώ δεν παραβλέπουμε τη βλάβη του πορτοφολιού όταν έρθει η ώρα επισκευής του Thunderace.

Άντε, φθηνά τη γλίτωσα…

Howto A600 GRL PROJECT Μέρος 5ο

Γράφει ο Βασίλης Καραγεώργης

Ό

πως προανέφερα στο προηγούμενο τεύχος, θα ασχοληθούμε με την ολοκλήρωση της πρόσοψης της οθόνης. Η πρόσοψη είναι ουσιαστικά ένα κομμάτι κόντρα-πλακέ, το οποίο θυμίζει πολύ την κορνίζα ενός πίνακα. Πέρα απ το άνοιγμα που κάναμε για να είναι ορατή η γυάλινη επιφάνεια της οθόνης, πρέπει να κόψουμε και κάποια επιπλέον σημεία από τα οποία θα έχουμε πρόσβαση στα χειριστικά της οθόνης (power, contrast, brightness, input κλπ), καθώς και στον αισθητήρα του τηλεκοντρόλ. Παρατηρώντας την Εικόνα 1 θα έχουμε καλύτερη αντίληψη των χειριστηρίων και που αντιστοιχεί ο κάθε διακόπτης μας. Στο αριστερό μισό της φωτογραφίας φαίνονται τα χειριστήρια της οθόνης όπως ήταν αρχικά, ενώ στο δεξί μισό φαίνεται η πλακέτα των διακοπτών μέσα στην ξυλοκατασκευή. Αυτό που χρειάζεται είναι να κάνουμε ένα αποτύπωμα των σχισμών απ τις οποίες προεξέχουν τα πλήκτρα των χειριστικών στην αρχική οθόνη, σχεδιασμένο πάνω σε χαρτί και να μεταφέρουμε το αποτύπωμα αυτό στο ξύλο της πρόσοψης. Μόλις αποτυπώσουμε τα κενά στο Εικόνα 2. Οι εγκοπές της οθόνης για τα πλήκτρα χειρισμού, και δεξιά τα πλήκτρα στην θέση τους.

ξύλο, κάνουμε τα κοψίματα. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην σωστή θέση των εγκοπών, ώστε οι διακόπτες μας να ταυτιστούν με τα αντίστοιχα πλήκτρα. Επίσης, πρέπει να αποτυπωθούν δύο εγκοπές για τον αισθητήρα IR του τηλεκοντρόλ και για το led λειτουργίας. Στην Εικόνα 2 φαίνονται αυτές οι εγκοπές που ανοίξαμε με νυστέρι, ενώ στην Εικόνα 3 φαίνεται η τοποθέτηση των πλήκτρων στις εσοχές που δημιουργήθηκαν. Στην πίσω όψη κάθε πλήκτρου, υπάρχει μία τρύπα στην οποία κουμπώνει η λευκή πλαστική ντίζα του κάθε διακόπτη. Αφού στερεωθεί η πλακέτα στην πλάτη της οθόνης, δίπλα στην TFT, πρέπει να κουμπώσουμε τις δύο καλωδιοταινίες που συνδέονται στην πλακέτα αυτή και να ανοίξουμε μία τρύπα ικανοποιητικού μεγέθους (περίπου 8 mm είναι αρκετά) στο ξύλο της κορνίζας που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την πλακέτα. Αυτό θα χρειαστεί για να περάσουμε τα δύο καλώδια μέσα απ την κορνίζα, ώστε να καταλήξουν στο κυρίως “σκάφος” της κατασκευής. Προτίμησα να ακολουθήσω αυτή την διαδικασία, διότι αν επέλεγα να στείλω και αυτά τα καλώδια μαζί με τα υπόλοιπα (ribbon cable, backlight supply), δεν θα είχα αρκετό χώρο στο αυλάκι μέσω του οποίου στέλνω τα υπόλοιπα καλώδια στον στόχο τους. Επίσης, θα έπρεπε να κάνω μεγαλύτερες προεκτάσεις στα δύο αυτά σετ καλωδίων..

Εικόνα 1. Χειριστικά οθόνης.

Στην Εικόνα 2 πέρα απ τις εγκοπές, διακρίνονται και τα ανοίγματα για το IR sensor και power led. Τα δύο σετ καλωδίων που συνδέουν την πλακέτα με το tuner της οθόνης, θα πρέπει να σημαδευτούν ένα-ένα, και να κοπούν όλα σε ίδιο μήκος, ώστε να συγκολληθούν πάλι αφού περάσουν μέσα στον

21 υπολογιστή. Κάθε καλώδιο που κόβεται, μόλις συγκολληθεί πάλι μονώνεται με θερμοσυστελλόμενο πλαστικό για αποφυγή βραχυκυκλωμάτων. Παρατηρώντας την Εικόνα 3, θα προσέξετε το κόκκινο βέλος που μας δείχνει πού έγινε η τρύπα, και διακρίνονται τα δύο σετ καλωδίων τα οποία έχουν προστατευτεί με θερμοσυστελλόμενο πλαστικό. Αν και η προστασία αυτή δεν είναι η ιδανικότερη, δεν είχα άλλες εναλλακτικές. Συνήθως, οι εταιρείες που κατασκευάζουν laptops φροντίζουν όλα τα καλώδια σύνδεσης του τμήματος της οθόνης να είναι υπό την μορφή ribbon, όπως το πλακέ VGA καλώδιο της δικής μας κατασκευής, αλλά η χειροποίητη κατασκευή έχει και τους περιορισμούς της!

Εικόνα 3. Τα πλήκτρα στην θέση τους. Το κόκκινο βέλος δείχνει το σημείο της τρύπας απ την οποία θα περάσουν τα δύο σετ καλωδίων (κίτρινο βέλος) που εδώ φαίνονται προστατευμένα.

Επόμενο βήμα είναι να ανοίξουμε τις κατάλληλες τρύπες στην πρόσοψη για να μπορούμε να την βιδώσουμε στην κορνίζα της οθόνης. Στην περίπτωσή μου, οι τρύπες είναι οκτώ και οι βίδες που συγκρατούν την πρόσοψη φαίνονται στην Εικόνα 4 με κόκκινα βέλη που δείχνουν τις θέσεις τους. Οι τρύπες ανοίγονται κατά τρόπο που να δείχνουν συμμετρικά με τις απέναντί τους, για καλύτερη αισθητική. Πρέπει να φέρουμε την πρόσοψη πάνω απ την κορνίζα ώστε να κάθεται “πρόσωπο“ με αυτήν, για να μπορούμε να ανοίξουμε διαμπερής τρύπες που θα περάσουν την πρόσοψη και θα τρυπήσουν και λίγα (3-4) χιλιοστά την κορνίζα. Ο λόγος είναι η διευκόλυνση της κάθε βίδας όταν γίνει η συναρμολόγηση.

με κάποιο ακρυλικό χρώμα αλλά δυστυχώς η δοκιμή που έκανα δεν μου έδινε το λείο και γυαλιστερό αποτέλεσμα που ήθελα. Για όσους όμως έχουν εμπειρία σε βαφές ξύλων θα την συνιστούσα ανεπιφύλακτα. Ουσιαστικά με καλή ποιότητα

Δεν χρειάζεται ακριβής θέση για τις τρύπες, αρκεί αυτές που θα ανοίξουμε να μην εμποδίζουν την εργονομία της υπόλοιπης Έικόνα 4. Τα σημεία στα οποία θα τρυπήσουμε την πρόσοψη. οθόνης. Να επισημάνω σε αυτό το σημείο πως οι οδηγίες αυτές αφορούν την συγκεκριμένη χρώματος , βερνικιού, και ένα καλό πιστόλι βαφής, θα τα πάτε οθόνη, και όποιος έχει στην κατοχή του διαφορετικό μοντέλο καλύτερα από εμένα! Εγώ επέλεξα την δεύτερη εναλλακτική, / διάσταση, θα πρέπει να κινηθεί αναλόγως. Ασχέτως των διαπου είναι η οδός του μοντελιστή. Και αυτή λέγεται ντύσιμο στάσεων, ο τρόπος κατασκευής είναι ίσως ο ιδανικότερος για με monokote. To monokote, είναι ένα συνθετικό ύφασμα που ανθρώπους που δεν έχουν πλήρη επαγγελματικό εξοπλισμό επενδύει τις επιφάνειες αερομοντέλων. Πωλείται σε ρολλά, και στην διάθεσή τους (τόρνους, πλάνες, ρούτερς κλπ). Βέβαια, το κόστος του κυμαίνεται ανάλογα με την προέλευσή του (πχ στην παραπάνω φωτογραφία απεικονίζεται το τελικό αποτέΗΠΑ), και το χρώμα του. Το περνάμε σε ξύλινες επιφάνειες με λεσμα, αλλά οι βίδες διακρίνονται αρκετά. ένα ειδικό ηλεκτρικό σίδερο μικρής επιφάνειας, με ρυθμιστή Αφού ανοίξουμε τις τρύπες, επόμενο βήμα είναι ένα στοκάρισμα με ξυλόστοκο όπως και στα όποια ξύλινα τμήματα της κατασκευής μας, και καλό τρίψιμο με γυαλόχαρτο. Η επιφάνεια του ξύλου πρέπει να είναι όσο πιο λεία γίνεται. Και αυτό διότι πρέπει να προετοιμαστεί για επένδυση. Υπάρχουν δύο εναλλακτικές λύσεις για τον χρωματισμό του υπολογιστή. Η πρώτη – η οποία δεν είχε καλό αποτέλεσμα- ήταν η βαφή

θερμοκρασίας. Επειδή όμως εδώ έχουμε μεγάλες επιφάνειες χωρίς σκελετούς αντίθετα με τα αεροσκάφη, καλύτερο αποτέλεσμα δίνει ένα κλασικό οικιακό σίδερο. Πριν αρχίσουμε το ντύσιμο της πρόσοψης, μπορούμε να κόψουμε μικρά κομμάτια monokote και να πειραματιστούμε σε πρόχειρες επιφάνειες ξύλου μέχρι να βρούμε την κατάλληλη θερμοκρασία. Αν το σίδερο είναι πολύ καυτό, υπάρχει

πλευρές. Αν το ύφασμα δεν καλύψει τις πλευρές ικανοποιητικά και ομοιόμορφα, μπορούμε να κόψουμε λωρίδες monokote ακριβώς στις διαστάσεις της κάθε πλευράς και να τις σιδερώσουμε από πάνω. Το monokote, έχει την ιδιότητα να σιδερώνεται το ίδιο καλά πάνω σε παλαιότερο στρώμα monokote.

Εικόνα 5. Το πατρόν του υφάσματος monokote.

περίπτωση να κάψουμε σε σημεία το monokote. Εμπειρικά, το σίδερο που χρησιμοποίησα ήθελε ρύθμιση περίπου στο μισό της μέγιστης θερμοκρασίας του (χωρίς ατμό). Ο τρόπος ντυσίματος είναι περίπου ο ίδιος με αυτόν που ντύνουμε τα σχολικά τετράδια. Κόβουμε ένα κομμάτι απ το ρολό περίπου 3 εκατοστά μεγαλύτερο από την πρόσοψη σε κάθε πλευρά, και κάνουμε ένα πατρόν σαν αυτό που φαίνεται στο σχέδιο της Εικόνας 5.

Αν ήμαστε προσεκτικοί, και υπομονετικοί, το αποτέλεσμα θα μας δικαιώσει (Εικόνα 6). Τα όποια περισσεύματα υφάσματος υπάρχουν μπορούμε να τα κόψουμε με ένα νυστέρι και προσέχουμε να μην ντύσουμε με monokote διάφορα εξαρτήματα της οθόνης. Όπως ανέφερα και νωρίτερα, το ύφασμα αυτό υπάρχει σε διάφορα χρώματα, οπότε το μαύρο που επέλεξα εγώ δεν είναι μονόδρομος. Κάποιος με περισσότερη φαντασία, μπορεί να παίξει με συνδυασμό χρωμάτων και να έχει τελείως διαφορετικό αποτέλεσμα. Θα μπορούσατε π.χ. να επιλέξετε άλλο χρώμα για την πλάτη, άλλο για την πρόσοψη και ένα τρίτο χρώμα για τις λωρίδες των πλαϊνών επιφανειών. Στην Εικόνα 6 πέρα απ το ντύσιμο του υφάσματος φαίνονται οι μεντεσέδες που συγκρατούν την οθόνη στον υπολογιστή, το θερμοσυστελλόμενο που προστατεύει τα καλώδια του χειριστηρίου και οι αναμονές του backlight power.

Παρατηρώντας την Εικόνα 5 θα δούμε κάποιες λωρίδες με ανοιχτό γκρι χρώμα. Αυτά είναι τα τμήματα που θα πρέπει να διπλωθούν προς την πίσω πλευρά της πρόσοψης. Για να είμαι ειλικρινής, η διαδικασία αυτή έχει αρκετές δυσκολίες και χρειάζεται βοήθεια από ένα δεύτερο άτομο, το οποίο πρέπει να βοηθά στο σιδέρωμα, κρατώντας το ύφασμα τεντωμένο. Σε διαφορετική περίπτωση, μπορεί να καταλήξει σε σπατάλη υφάσματος και πολλές ζάρες στην επιφάνεια που ντύνουμε. Μόλις καταφέρουμε να ντύσουμε το ξύλο, επόμενη κίνηση είναι να κόψουμε το monokote στα σημεία που βρίσκονται οι εγκοπές των χειριστικών. Για την δουλειά αυτή χρειάζεται ένα μικρό νυστέρι, και αργές κινήσεις ώστε να μην κόψουμε περισσότερη επιφάνεια από το απαιτούμενο. Με τον ίδιο τρόπο που ντύσαμε την πρόσοψη, θα επενδύσουμε και την υπόλοιπη οθόνη. Απλά, το κομμάτι αυτό δεν πρέπει να ντυθεί και στην μπροστινή του όψη. Εκεί θα καλυφτεί από την πρόσοψη που μόλις ετοιμάσαμε. Πάλι θα κόψουμε ένα κομμάτι από το monokote, με τον τρόπο που κόψαμε και το προηγούμενο (βλ. τετράδιο) και θα σιδερώσουμε την πλάτη της οθόνης με αυτό. Διπλώνουμε τις πλαϊνές λωρίδες προς τα εμπρός, και καλύπτουμε όσο καλύτερα γίνεται τις

Εικόνα 6. Η οθόνη μας έτοιμη για τοποθέτηση.

Points of View Γράφει ο Φρανκ Λειβαδάρος

Α

Κουραστήκαμε;

ναζητώντας ενδιαφέροντα γεγονότα για τα νέα του τεύχους αυτού, έπεσα επάνω στην είδηση για τη διεξαγωγή του φετεινού BreakPoint – ίσως του μοναδικού μεγάλου πάρτυ το οποίο αφορά αποκλειστικά τα demos. Επί οκτώ χρόνια, προγραμματιστές και καλλιτέχνες του χώρου επιδεικνύουν τις ικανότητές τους σε Amiga, PC, Commodore και άλλα μηχανήματα, ενώ χιλιάδες επισκέπτες από δεκάδες χώρες συμμετέχουν ενεργά. Η φετεινή όμως ανακοίνωση των διοργανωτών ήταν λίγο διαφορετική – ένα αποχαιρετιστήριο του BreakPoint προς το κοινό και μία συνοπτική αλλά ουσιώδης αιτιολόγηση για τη διακοπή της συγκεκριμένης εκδήλωσης.

«We are very old» επισημαίνει εις εκ των διοργανωτών και συνεχίζει εξηγώντας ότι αφενός έχουν κουραστεί από τη πολύμηνη προετοιμασία και τις εργασίες στησίματος και μαζέματος της εκδήλωσης, και αφετέρου έχει λιγοστέψει ο νέος κόσμος ο οποίος ασχολείται με τα demos. Δύο φαινομενικά άσχετοι μεταξύ τους λόγοι οι οποίοι είναι ικανοί να διακόψουν το BreakPoint και οποιαδήποτε άλλη παρόμοια δραστηριότητα. Είναι γεγονός ότι η προσέγγιση σε μία τέτοια εκδήλωση διαφέρει μεταξύ διοργανωτών και επισκεπτών, καθώς οι πρώτοι αναλαμβάνουν – έστω και προσωρινα - μία ακόμη δουλειά πέρα από αυτή την οποία έχουν για βιοποριστικούς λόγους. Αυτό συνεπάγεται κόστος σε χρόνο, χρήμα και προσπάθεια – γεγονός το οποίο ίσως στερεί ένα μέρος της χαράς την οποία απολαμβάνει ο χαλαρός επισκέπτης της εκδήλωσης. Άλλωστε κατά δήλωση του εν λόγω διοργανωτή του BreakPoint, θέλουν να ξανασυμμετάσχουν σε κάποια τέτοια εκδήλωση ως απλοί επισκέπτες, όπως είχαν κάνει στα παλαιότερα πάρτυ της δεκαετίας του 1990. Για να γίνει κάτι τέτοιο όμως, θα χρειαστεί κάποιος να αναλάβει την οργάνωση ενός τέτοιου πάρτυ. Ποιός όμως; Η μέση ηλικία των προγραμματιστών, μουσικών και γραφιστών για demo έχει ξεπεράσει τα τριάντα χρόνια. Οι περισσότεροι εξ αυτών

μεγάλωσαν στην εποχή των οικιακών υπολογιστών, χωρίς τις ευκολίες της ADSL των πολλών GB μνήμης και των APIs προγραμματισμού. Η ανάγκη να συνευρεθούν με ομοίους τους και να συζητήσουν, να μάθουν, να δουν νέες τεχνικές και εν τέλει να διαγωνιστούν ήταν πολύ μεγάλη. Αφενός προσπαθούσαν να δημιουργήσουν κάτι εντυπωσιακό με περιορισμένα και ενίοτε δύστροπα μέσα, και αφετέρου δεν είχαν άλλο τρόπο να γνωρίσουν κάποιον με το ίδιο ενδιαφέρον. Τα μέσα έχουν πλέον βελτιωθεί αλλά λίγοι νέοι δεκαπεντάρηδες εμφανίζονται στο χώρο. Τί έχει αλλάξει; Τα νέα εργαλεία γραφικών και ήχουν δεν απαιτούν υποχρεωτικά προγραμματισμό – δε χρειάζεται κάποιος να επιδείξει ικανότητες σχετικές με τους υπολογιστές. Σίγουρα έχει αλλάξει η σύνθεση του πληθυσμού των χρηστών. Είναι πλέον πολύ σπάνιο το να πετύχεις ένα «κομπιουτερά» μέσα σε ένα πλήθος ανθρώπων οι οποίοι θα μιλούν για υπολογιστές. Επιπλέον η εξ αποστάσεως επικοινωνία είναι πολύ εύκολη και όλο το απαραίτητο υλικό υπάρχει στο Internet. Γιατί λοιπόν κάποιος να μπει στη διαδικασία της διοργάνωσης μίας τέτοιας εκδήλωσης; Ίσως για τον ίδιο λόγο για τον οποίο δε μπαίνει στον κόπο να συναντηθεί με τους φίλους του για να παίξει κάποιο παιχνίδι, αλλά προτιμά τις on-line λύσεις. Ευκολία; Τεμπελιά; Βαρεμάρα; Μάλλον έχει να κάνει με τη φύση των μηχανημάτων με τα οποία ασχολούμεθα – οι οικιακοί υπολογιστές είτε λόγω σχεδιασμού, είτε λόγω τεχνικών περιορισμών, ωθούσαν τον περισσότερο κόσμο να συναντηθεί με άλλους προκειμένου είτε να διασκεδάσουν είτε να λύσουν κάποιο πρόβλημα. Σίγουρα όχι με τη ταχύτητα του Google και την ευκολία του Photoshop αλλά οπωσδήποτε με καλύτερα από ό,τι μέσα από το World Of Warcraft και το Facebook (εξαιρούνται οι εσωστρεφείς και λοιποί οι οποίοι θα έλιωναν ούτως ή άλλως μόνοι τους επάνω στο Spectrum). Η συνέχεια στο επόμενο τεύχος...