Własny Dom 2016/07

w tym numerze

materiały na ściany s. 64

okna dachowe i świetliki s. 56

systemy rynnowe jak wybrać? s. 74

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[157] 7/2016

budowa i modernizacja

Trawnik zakładanie i pielęgnacja s. 93

exclusive! s. 8

oświetlenie

zewnętrzne i wewnętrzne

temat miesiąca s. 50

Domy Drewniane i drewno we wnętrzach Modernizacja: co jest ważne przy adaptacji poddasza s. 82

kronika budowy eTap 35 pokój z tarasem dla dziecka s. 88

index 353752 ISSN 1509-3042

07

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

7 2016

W TYM NUMERZE

elektronicznych! materiały na ściany s. 64

okna dachowe i świetliki s. 56

systemy rynnowe jak wybrać? s. 74

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[157] 7/2016

www.wlasnydom.pl

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

ELEKTRONICZNEJ

BUDOWA i MODERNIZACJA

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na: www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy

TEMAT MIESIĄCA: DOMY DREWNIANE I DREWNO WE WNĘTRZACH • OKNA POŁACIOWE • Z CZEGO WYBUDOWAĆ DOM

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

lub: www.publio.pl

TRAWNIK zakładanie i pielęgnacja s. 93

Exclusive! s. 8

OŚWIETLENIE

zewnętrzne i wewnętrzne

TEMAT MIESIĄCA s. 50

DOMY DREWNIANE i drewno we wnętrzach Z PRAKTYKI: ręcznie formowany klinkier na elewacji i wewnątrz s. 80

KRONIKA BUDOWY ETAP 35 Pokój z tarasem dla dziecka s. 88

index 353752 ISSN 1509-3042

07

„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić „Własny Dom” wejdź na Pojedynczy numer już od

4,90 zł

www.e-kiosk.pl/wlasny_dom

od redakcji

Lato, lato... Dom na lata J

eśli czytają Państwo ten numer (nawet na plaży), to znak, że wkrótce marzenie o własnym domu stanie się rzeczywistością. Latem przecież chciałoby się poleniuchować...

Gratulujemy wytrwałości w zdobywaniu wiedzy i przygotowaniach do inwestycji oraz zapraszamy do lektury.

Dla poszukujących inspiracji przygotowaliśmy obszerny artykuł prezentujący możliwości oświetlenia domu. Podzieliliśmy go na dwie części. Pierwsza dotyczy światła na zewnątrz domu. Szczególnie istotne jest funkcjonalne oświetlenie strefy wejściowej, które odpowiedzialne jest również za bezpieczeństwo mieszkańców. Liczą się też walory estetyczne, czasem wystarczy podświetlenie jednego drzewa czy fragmentu elewacji. We wnętrzach sztuka oświetlenia jest nieco bardziej skomplikowana – wybór opraw i źródeł światła jest duży.

Pokazujemy Państwu sporo ciekawych pomysłów, a jednocześnie zachęcamy do skorzystania z porad specjalisty, który potrafi dobrać optymalne oświetlenie, które będzie jednocześnie estetyczne i funkcjonalne, i w odpowiedniej ilości punktów. Udowodniono, że światło ma wpływ na samopoczucie człowieka, dlatego warto potraktować te kwestie z odpowiednią uwagą.

Temat Miesiąca opracowany został pod hasłem Dom drewniany i drewno we wnętrzach. Wielu inwestorów marzy o takim domu – np. z bala. Jednak drewniany dom to nie tylko tradycyjne budownictwo, lecz także nowoczesne. Podobnie jak elementy wykończenia.

Nowocześnie przygotowane drewno zyskało nowe oblicze i warto je poznać.

O tym, że budowa domu nie musi trwać długo, przekonamy się czytając artykuł o domach prefabrykowanych. Ta technologia ma wiele zalet; warto poczytać.

Przygotowaliśmy też dwa atrakcyjne artykuły dla miłośników poddaszy. Pierwszy z nich w czterech krokach opisuje, w jaki sposób przeprowadzić adaptację poddasza. Począwszy od analizy kształtu dachu, możliwej powierzchni użytkowej, projektu, poprzez prace budowlane i wykończeniowe. Na koniec kilka słów o zapewnieniu komfortu poprzez odpowiednią wentylację i ogrzewanie.

Drugi opisuje szczegółowo okna połaciowe. Jak odpowiednio je dobierać, jakie rozwiązania są dostępne na rynku oraz szczegółowa prezentacja dziewięciu typów okien ze względu na sposób otwierania.

Dla osób, które od pewnego czasu zadają sobie pytanie (i jeszcze nie znalazły odpowiedzi):

Z czego wybudować dom? dedykujemy obszerny artykuł, który jednocześnie jest przeglądem wybranych technologii i rozwiązań dostępnych na polskim rynku. Znajdą tam Państwo opis materiałów oraz następujących typów ściany: jedno-, dwu- oraz trzywarstwowej.

W tym letnim numerze opisujemy też systemy rynnowe – z różnych materiałów – oraz sposoby na zadbany trawnik, w szczególności szukamy odpowiedzi na pytanie: Jak wybrać kosiarkę?

Kończy się też nasza Kronika Budowy. Tym razem prześledzimy, jak powstał pokój z tarasem dla dziecka. Jest tam kilka pomysłów wartych naśladowania. W kolejnym odcinku – przeprowadzka!

Poza tym opisujemy nietypowy taras z płytek – ma powierzchnię ponad 100 m2 i zbudowano go na skarpie.

Z aktualności finansowych – ekspert z portalu Bankier.pl uświadamia nam, że chociaż mozliwe jest wzięcie kredytu przy 10-procentowym wkładzie własnym, to jednak bardziej opłaca się uzbierać 20%, ponieważ ofert w tym przypadku jest na rynku więcej, i to na lepszych warunkach.

Dobrego odpoczynku oraz powodzenia na budowie!

Redakcja

7/2016 Własny Dom

1

spis treści 2 stro 4 n

Nowości Na ryNku

4

iNspiracje

8

fot. Honka

y!

temat miesiąca

Materiały i technologie wprowadzone na nasz rynek Oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne Oświetlenie może stać się narzędziem do podkreślenia walorów budynku, poszczególnych jego elementów, jak obramowania okien, zdobione lukarny czy rysunek elewacji. Jedne elementy można uwydatnić, a inne ukryć przed wzrokiem. Warto oświetlić dobrze strefę wejściową oraz wybrane części ogrodu. Projekt oświetlenia powinien być przemyślany. Zmiany wprowadzone na późniejszym etapie będą wiązały się np. z przekopywaniem ogrodu. Dobrze dobrane i zaaranżowane oświetlenie w pomieszczeniach może stymulować do pracy, poprawiać samopoczucie, relaksować lub nastrajać do nocnego odpoczynku. Nieodpowiednio dopasowane powoduje senność, może dekoncentrować i zmniejszać walory wnętrza. Warto poświęcić czas na wybór opraw oświetleniowych, które spełnią nasze oczekiwania funkcjonalne i estetyczne

Focus

32 Dom drewniany i drewno we wnętrzach Tradycyjne oraz nowoczesne sposoby na budowanie i wykończenie domu elementami z drewna. Konstrukcja i ocieplenie: bal drewniany, jego wykończenie i izolacja. Dom z odzysku. Dom szkieletowy i izolacja. Strop i więźba prefabrykowana. Poszycia. Chemia do drewna: przegląd preparatów i sposobów ich nakładania. Klasy zabezpieczeń. Wnętrza: posadzka, schody, listwy, blaty. Drewno w łazience. Stolarka otworowa: okna, drzwi i okiennice z drewna

56 Okna połaciowe Występują w różnych typach, mają różne sposoby otwierania i konstrukcję. Poznaj najważniejsze kryteria wyboru

64 Z czego wybudować dom?

Szybka w budowie ściana jednowarstwowa czy też ściana wielowarstwowa? Poznaj zalety i ograniczenia obu rozwiązań, podejmij właściwą decyzję. Plus opisy wybranych materiałów dostępnych na polskim rynku

74 Jakie rynny wybrać?

Rynny mogą być prawdziwą ozdobą okapu i elewacji, a jednocześnie skutecznie odprowadzać wodę deszczowa z połaci dachu

ModerNizacja

Wokół Domu ``

81 Adaptacja poddasza Zanim zaczniemy: kształt dachu a powierzchnia użytkowa, odpowiedni projekt. Prace budowlane oraz wykończeniowe krok po kroku. Zapewnienie komfortu na poddaszu: ogrzewanie i wentylacja

93 Jak wybrać kosiarkę?

kroNika budowy

88 Rozbudowa i modernizacja bliźniaka, etap 35.

Pokój z tarasem dla dziecka

architektura

fot. Stiga

98 Dom w kilka miesięcy

Ręczna, elektryczna czy spalinowa? Jakie funkcje ułatwiaja koszenie i co decyduje o niezawodności sprzętu?

Dom prefabrykowany można postawić szybko, ekologicznie i – z wyjątkiem fundamentów – także w zimie. To znakomita propozycja dla zapracowanych inwestorów

z praktyki

104 Taras z płytek Inwestor i architekt twórczo wykorzystali znajdującą się na działce skarpę. Poprawili nieco jej kształt i wkomponowali w nią kryty płytkami ceramicznymi taras o łącznej pow. 106 m2

FiNaNse

110 Niski wkład własny to droższy kredyt Jeśli myślisz o zaangażowaniu jak najmniejszych oszczędności, musisz się przygotować na wyższą marżę i ponoszenie dodatkowych obciążeń do momentu, gdy spłacona zostanie część długu

nowe na rynku

Kompaktowy i nowoczesny okap SBL to kominowy okap firmy Ciarko o skośnym kształcie i szerokości jedynie 60 cm. Tak optymalny rozmiar i forma pozwalają z łatwością wkomponować go w przestrzeń międzyszafkową wnętrza o niewielkich rozmiarach lub niskiej zabudowie meblowej. Urządzenie wykonano z wysokiej jakości stali nierdzewnej. Przednią część stanowi prostokątny panel z hartowanego szkła o gładkiej, jednolitej powierzchni. Poniżej szklanej tafli umiejscowiono wygodne sterowanie guzikowe – ergonomicznie zaprojektowane przyciski umożliwiają komfortową obsługę modelu. Dodatkowym atutem jest podwójne oświetlenie LED, które rozjaśni powierzchnię płyty grzewczej oraz nada wnętrzu ciepłego charakteru. Okap dostępny jest w 4 kolorach – intensywnym czerwonym, turkusowym, klasycznej bieli lub czerni, co pozwala dopasować go zarówno do nowoczesnej, jak i tradycyjnej aranżacji wnętrza. Model zaprojektowano z myślą o użytkownikach, którzy nie dysponują rozległą przestrzenią, a jednocześnie chcą korzystać z funkcji, jakie mają profesjonalne i modne urządzenia.

Zostaw hałas za oknem Ciągły hałas powyżej 55 dB ma wpływ na pogorszenie się naszego stanu zdrowia. Ruch uliczny powoduje hałas na poziomie 90 dB, a startujący samolot generuje kakofonię na zawrotnym poziomie 140 dB. Zapewnienie komfortu akustycznego jest jednym z największych wyzwań współczesnej architektury. Zmierzyli się z nim specjaliści Glassolutions, którzy opracowali dedykowane pakiety szybowe: SILENCEcity oraz SILENCEair. Budowa dwukomorowych pakietów szyb akustycznych dedykowanych dla mieszkańców zatłoczonych i hałaśliwych miast zapewnia skuteczne tłumienie fal dźwiękowych.

Pakiety bazują na niskoemisyjnych powłokach SGG Planitherm Lux, XN lub One z przestrzenią międzyszybową wypełnioną gazem szlachetnym argonem, osadzonych na ciepłej ramce SWISSPACER. Dodatkowo, wykorzystana w konstrukcji pakietu folia nadaje szybie właściwości szkła bezpiecznego.

Innowacyjne materiały i śmiałe koncepcje INO i VAL - nowe kolekcje ceramiki łazienkowej LAUFEN - wyprodukowane z nowej ceramiki SaphirKeramik są cieńsze i lżejsze w porównaniu z tradycyjnymi wyrobami ceramicznymi.

Innowacyjna receptura SaphirKeramik pozwala na stworzenie krawędzi o promieniu wynoszącym zaledwie 1-2 mm (wcześniej było to 7-8 mm).

Kolekcja łazienkowa VAL charakteryzuje się prostymi liniami, bardzo wąskimi krawędziami i drobnymi strukturami powierzchni. W kolekcji znajdują się zarówno proste, montowane do ściany umywalki, jak również prostokątne i asymetryczne miski z dopasowanymi do nich półkami. Wanna VAL wykonana jest mineralnego z tworzywa SENTEC. Ten innowacyjny materiał jest ciepły i przyjemny w dotyku, nie jest porowaty, posiada właściwości antybakteryjne oraz wysoki stopień antypoślizgowości. Dzięki zawartości cząsteczek mineralnych powierzchnia wanny jest gładka, a kąpiel w niej daje wrażenie kąpieli morskiej.

Owady nie mają szans Moskitiery w lekkich ramkach aluminiowych oferuje firma MS więcej niż OKNA. Proponowane rozwiązanie umożliwia łatwy demontaż, więc bez trudu można taką moskitierę zdjąć, kiedy nie jest już potrzebna lub gdy chcemy ją wyczyścić. Ramka jest trwała i wytrzymała. Niestraszne jej warunki atmosferyczne. Zamocowanie jej w ramie jest zaś bardzo proste – wystarczy do tego zwykły śrubokręt krzyżakowy. Moskitiery zakłada się od strony zewnętrznej na ramę okienną i przymocowuje uchwytami od wewnątrz pomieszczenia. Trzeba jednak pamiętać, aby uchwyty były dostosowane do systemu uszczelek. Zbyt „ciasny” uchwyt długotrwale wywierający nacisk na uszczelkę może prowadzić do jej deformacji i uszkodzenia, co boleśnie odczujemy w sezonie jesienno-zimowym, gdyż prawdopodobnie będą to miejsca przewiewów i nieszczelności. Dlatego MS więcej niż OKNA zawsze zachęca do systemowych rozwiązań firmy. Zastosowana w moskitierach MS więcej niż OKNA siatka wykonana jest z półtransprentnego włókna szklanego. Doskonale przepuszcza światło, co eliminuje, częsty w przypadku np. czarnych siatek, problem niepożądanego zaciemnienia wnętrza.

Utrzymanie jej w czystości jest dziecinnie proste. Raz na jakiś czas – w zależności od potrzeby lub na koniec sezonu, wystarczy ją umyć wodą z dodatkiem delikatnego detergentu i starannie wysuszyć.

7/2016 Własny Dom

3

nowe na rynku

Unikatowa technologia uszczelnień W systemie Schüco LivIng zastosowano zgłoszoną do patentu termozgrzewalną uszczelkę EPDM, która umożliwia tworzenie estetycznych i trwałych uszczelnień obwodowych bez widocznych zgrzewów. W tradycyjnej technologii w narożach ram okiennych powstają nieestetyczne wybrzuszenia, które zmniejszają szczelność okna. Opracowana przez firmę Schüco we współpracy z firmą Semperit rewolucyjna technologia pozwala na produkcję termozgrzewalnych uszczelek z EPDM, najlepszego materiału, jaki dotąd wymyślono. Zgrzane uszczelki pozbawione wyczuwalnego w dotyku „szwu” wykazują doskonałą zdolność do tzw. powrotu elastycznego, co gwarantuje pełną szczelność okien przez cały okres użytkowania, dzięki czemu można uniknąć pracochłonnej i drogiej wymiany uszczelek okiennych. Najwyższej jakości materiał pozostaje elastyczny i wykazuje wysoką odporność na promieniowanie UV oraz skrajne temperatury. Tworzywo zachowuje swoje właściwości nawet w zakresach temperatur od -40 do 120 ºC, co oznacza, że może być stosowane we wszystkich strefach klimatycznych. W systemie Schüco LivIng można produkować siedmiokomorowe okna z dwoma (AS) lub trzema płaszczyznami uszczelnień (MD), które gwarantują doskonałą termoizolacyjność.

Rozwiązanie z uszczelkami przylgowymi osiąga współczynnik przenikania ciepła na poziomie Uf 1,0 W/m2K, zaś z uszczelką środkową Uf 0,96 W/m2K, dzięki czemu spełnia wymagania budownictwa niskoenergetycznego i pasywnego. W profile o optymalnej głębokości zabudowy można wstawiać potrójne pakiety szybowe o grubości do 52 mm. www.schueco.pl

Wydajne źródło ciepła i lepsza wizja ognia Nowa linia żeliwnych wkładów Deco marki Kratki wyróżnia się innowacyjnym sposobem łączenia szyb. Przednia szyba zespolona jest z boczną pod kątem prostym bez użycia szprosa. Zapewnia to szeroką wizję ognia, elegancki wygląd całego urządzenia oraz większe możliwości aranżacyjne we wnętrzach o nieregularnych kształtach. Flagowym modelem unowocześnionej linii DECO jest wkład Amelia.

Jego korpus wykonany jest z żeliwa szarego klasy 200. To materiał, który charakteryzuje się wysoką wytrzymałością i odpornością na działanie korozji. Dzięki odpowiedniej grubości ścianek – co najmniej 8 mm, wkład doskonale akumuluje ciepło. Dodatkowo gęsto rozmieszczone radiatory zwiększają powierzchnię całego wkładu, co wpływa na jego sprawne i równomierne rozprowadzanie. Nowoczesny design urządzenia zapewnia dekoracyjna szyba typu Glass, która zapewnia wyrazistą ekspozycję palącego się ognia. Dwustronne – prawe lub lewe przeszklenie pozwala dostosować model do najbardziej wymagającego wnętrza. Efektowna klamka oraz drzwi wykonane z zamkniętego profilu umożliwiają komfortową obsługę urządzenia. Amelia, tak jak pozostałe wkłady z nowej linii, wyposażona została w deflektor, który wydłuża drogę spalin oraz szyber, dzięki któremu regulacja ciągu komina jest niezwykle prosta. Sprawność urządzenia przekłada się także na niską emisję CO2 oraz pyłków, co sprawia, że proces spalania jest bardziej ekologiczny. Nowa linia wkładów Deco posiada szeroki zakres mocy – od 12 do 26 W, co pozwala dopasować urządzenie w zależności od wielkości powierzchni, jaką trzeba będzie ogrzać. Moc nominalna (kW) – 21. Zakres mocy grzewczej (kW) – 11,5-29. Cena: 4500 zł. www.kratki.com

Komfort i subtelny design Oświetlenie łazienkowe jest kluczowym elementem tego pomieszczenia, nadającym mu ostatecznego charakteru. Kolekcja Fraser marki Nowodvorski Lighting wprowadzi wyjątkowy nastrój do aranżacji każdej łazienki. Łagodne światło oprawione w chromowaną stal z łatwością dopasuje się do większości wystrojów. Prosta forma nada pomieszczeniu poczucie intymności i bezpieczeństwa.

Składa się z 3 modeli o różnych rozmiarach, co daje dużą swobodę aranżacji. Dodatkowo dzięki systemowi ochronny IP44 bez obaw możemy przeprowadzić montaż lampy w miejscach narażonych na wilgoć. Ciepła barwa światła podkreśli wizerunek zarówno nowoczesnych wnętrz, jak i tych w klasycznym wydaniu. Wysoki standard oraz profesjonalizm wykonania są gwarancją funkcjonalności, a uniwersalna forma sprawi, że lampy te będą cieszyć oko przez długie lata pomimo zmieniających się trendów. Fraser LED, cena brutto od ok. 190 do 293 zł. www.nowodvorski.com

nowe na rynku

Okna do dachów płaskich Jeszcze do niedawna w polskich domach dominowały głównie skośne dachy. Obecnie coraz więcej osób rozważa decyzję związaną z zainwestowaniem pieniędzy w tzw. stropodach, czyli dach płaski. Jego zaletą jest większa funkcjonalność oraz stworzenie możliwości wykorzystania dodatkowej powierzchni. To jednak nie koniec korzyści wynikających z posiadania płaskiego dachu. Obecnie domy z płaskim dachem uznawane są za nowoczesne i bardzo komfortowe. To jeden z najnowszych trendów w budownictwie. Decydując się na dom z płaskim dachem można zwiększyć ilość światła wpadającego do pomieszczeń. Dzięki temu mieszkanie staje się jaśniejsze, a przez to optycznie większe. - W przypadku nowoczesnych brył w kształcie sześcianu, najlepiej sprawdzą się specjalne okna do dachów płaskich, które skutecznie doświetlą pomieszczenia salonów, sypialni, pokojów dziennych, kuchni, łazienek oraz biur – radzi Marcin Demski z firmy OKPOL – producenta okien dachowych. Dobrym wyborem będą okna wykonane z PCV. Nie wymagają bowiem konserwacji i nadają się do pomieszczeń narażonych na podwyższoną wilgotność. Są odporne na działanie czynników atmosferycznych i stanowią dobrą inwestycję na długie lata. www.okpol.pl

Aranżacja na szeroką skalę Podłoga ułożona z długich, wąskich desek to jeden z aranżacyjnych standardów. Gorącym trendem jest jednak rezygnacja z klasycznego drewna na rzecz nowoczesnych paneli, które dorównują deskom wyglądem i strukturą powierzchni, ale przewyższają je parametrami technicznymi. Odpowiedzią na takie właśnie oczekiwania odbiorców jest nowa linia podłóg laminowanych jest Wineo 500 XL V4. Wyróżniają się wyjątkowo smukłym formatem XL (1845x195 mm) i stylową v-fugą na wszystkich krawędziach, są tego bardzo dobrym przykładem. Powierzchnia ułożona z długich i wąskich paneli laminowanych bez wątpienia największe wrażenie zrobi w przypadku przestronnych wnętrz, jednak znakomicie sprawdzi się ona również w mniejszych pomieszczeniach. Dzięki takiej podłodze pokoje zyskują bowiem szlachetny wygląd i wrażenie przestrzeni, wydając się większe niż w rzeczywistości. W kolekcji znalazło się aż 12 eleganckich dekorów, doskonale odwzorowujących

Ochrona przed słońcem

Rolety typu dzień i noc firmy Anvis są wykonane z tkaniny w naprzemienne pasy różnej szerokości: przejrzyste, które łagodnie filtrują światło oraz zaciemniające. Pasy te po przesunięciu nachodzą na siebie, co pozwala wpuścić do wnętrza tyle światła, ile akurat potrzeba, lub całkowicie je zaciemnić i to bez konieczności podnoszenia czy opuszczania rolety. Tak samo niezawodną ochronę przed słońcem zapewniają rolety wolno wiszące tej samej firmy. W zależności od natężenia światła roletę można podnieść bądź opuścić.

Warto wiedzieć, że mechanizmy stosowane przez Anvis są wyposażone w zabezpieczenia spełniające surowe normy europejskie, takie jak napinacze sznurka kulkowego, samo rozpinające się łączniki sznurka kulkowego oraz samo rozpinające się końcówki sznurków. Nie dopuszczają one do krzyżowania się sznurków i tworzenia się pętli, w którą może zaplątać się głowa dziecka samodzielne próbującego ustawić roletę na odpowiedniej wysokości lub po prostu bawiącego się sznurkami i koralikami. Równie bezpieczne dla zdrowia są tkaniny wykonane z najwyższej jakości surowców, nie zawierających pestycydów, chlorofenoli, barwników alergizujących, ani innych szkodliwych substancji, co zostało potwierdzone certyfikatami OEKO-TEX STANDARD 100.

7/2016 Własny Dom

5

nowe na rynku

Grzejnik, który chłodzi Dynamiczny grzejnik rewersyjny Panama firmy Atlantic podłączony jest do pompy ciepła, dzięki czemu, podczas upalnych dni, może chłodzić pomieszczenie. Z kolei wybraną temperaturę, w trakcie ostrej zimy, pomoże zapewnić element grzewczy i wentylator.

Urządzeniem sterować można za pomocą aplikacji mobilnej w telefonie.

Wyposażono go w wodny wymiennik ciepła, należy więc podłączyć go do pompy ciepła. Dzięki temu, w zależności od trybu jej pracy, może zarówno ogrzewać, jak i chłodzić. Aby osiągnąć ustawioną na wyświetlaczu temperaturę w rewersyjnym systemie pracy urządzenia, wentylator dostosowuje swoją prędkość. W trybie chłodzenia grzejnik pozwala osiągnąć minimalną temperaturę 17,5o C. Dzięki współpracy z generatorem gorącej wody, grzejnik zużywa jedynie 25% energii, gdyż zapewnia 75% odzysk ciepła. Jest to możliwe, gdyż kalorie zawarte w powietrzu stanowią większość energii potrzebnej do ogrzania domu. Podczas pracy w trybie Eko, który zalecany jest szczególnie podczas nieobecności od 12 do 48 godzin, 100% energii pochodzi z pompy ciepła. Ta funkcja polega na obniżeniu temperatury o 3,5o C. w stosunku do wybranej w poprzednim trybie.

Emulsja izolacyjna do grafitowych płyt styropianowych Styropian grafitowy to materiał, który wykorzystuje się m.in. do ocieplania elewacji. Aby zachowywał swoje właściwości w każdych warunkach, szczególnie podczas bardzo wysokiej temperatury, powinien być odpowiednio zabezpieczony. Bolix PTE to emulsja izolacyjna stosowana w systemach ociepleń do grafitowych płyt styropianowych. Znacząco ogranicza ich nagrzewanie podczas silnego nasłonecznienia. W efekcie chroni styropian przed niepożądanym odkształceniem termicznym, pozwalając tym samym na zachowanie parametrów izolacyjnych systemu ocieplenia. Produkt został stworzony na bazie klejów cementowych i dyspersyjnych. W jego skład wchodzą również wypełniacze kwarcowe, które zwiększają przyczepność warstwy zbrojnej do styropianu. Emulsja po nałożeniu tworzy białą powłokę. Wydajność do 10 m2/l przy jednokrotnym malowaniu Cena brutto: ok. 86 zł /10 kg.

Oświetlenie LED do schodów Szeroki wybór opraw oświetleniowych Britop Lighting z serii Fortune, Live i Magic pozwala na kreowanie dowolnych efektów oświetleniowych, które podkreślą architekturę wnętrza i będą budować jego niepowtarzalny klimat. Występują w wersjach emitujących światło zimne lub ciepłe. W zależności od indywidualnego zamysłu pozwalają na zaakcentowanie dowolnego elementu architektury wnętrza. Modele z serii Fortune posiadają formę płaskiej, lustrzanej powierzchni z wyodrębnionym punktem świetlnym w kształcie koła lub kwadratu. Lustrzana obudowa efektownie odbija podświetlone elementy, tworząc ciekawą iluzję optyczną. Minimalistyczna, geometryczna forma będzie harmonizować w szczególności z prostymi, nowoczesnymi schodami ze szkła, metalu

Energia błękitu

lub marmuru. Z kolei wszędzie tam, gdzie ważne jest podkreślenie materiału, z którego zostały wykonane stopnie, warto zastosować oprawy Live, które ze względu na swoją charakterystyczną konstrukcję z niewielkim „daszkiem”, kierunkują strumień światła w dół. Bezpośrednio padające światło pozwoli wydobyć odcień i naturalną fakturę stopni wykonanych np. z naturalnego drewna. W zależności od kolorystyki wnętrza można wybrać model w odcieniu satyny, starego złota/brązu, grafitu, aluminium lub bieli. Jeśli natomiast dysponujemy klatką schodową o ciekawym kształcie lub strukturą ścian, najlepszym wyborem będzie zamontowanie opraw emitujących wiązki światła w górę i w dół, takich jak Magic. Pionowe snopy świata doskonale podkreślą kształt okrągłych klatek schodowych, a dodatkowo podwyższą je optycznie.

Modernistyczne wzornictwo, podkreślone wyrazistym, barwnym akcentem to główne cechy jednej z najnowszych kolekcji płytek ściennych Ceramiki Paradyż. Laterizio łączy w sobie świeżość i energię. Zestawienie jasnych płytek o neutralnym wzorze oraz energetycznych turkusowo-niebieskich szklanych insert to propozycja dla osób ceniących nowoczesne, a zarazem nietuzinkowe rozwiązania. Z powodzeniem można ją zastosować zarówno w niewielkich przestrzeniach łazienek, jak i bardziej przestronnych salonowych aranżacjach. Charakterystyczne wielobarwne inserta świetnie sprawdzą się jako element, który zaakcentuje wybrany fragment przestrzeni. Wyeksponowane w kreatywny sposób mogą całkowicie zastąpić dekoracyjne elementy pomieszczenia tj. obrazy czy plakaty.

Modny format 30x60 cm a także mnogość elementów pozwala na dużą swobodę w kreowaniu niebanalnych wnętrz. Komplementarnym elementem kolekcji są płytki podłogowe Lateriz, które wzorniczo nawiązują do ściennych wariantów linii.

6 Własny Dom 7/2016

nowe na rynku

Zakodowane bezpieczeństwo Klei i uszczelnia Drzwiowe i okienne klamki kodowane marki Yale to innowacyjne i praktyczne rozwiązanie. Najlepiej sprawdzą się jako element drzwi i okien balkonowych, które są najczęstszym celem włamywaczy. Uchwyty pozwalają całkowicie zrezygnować z tradycyjnych kluczy. Ich najważniejszym elementem jest system przycisków, służący do wprowadzania kodu dostępu. Możliwość dobrania 9 (klamka drzwiowa) lub 5 (klamka okienna) unikalnych kombinacji dla poszczególnych użytkowników zwiększa poziom bezpieczeństwa i ogranicza ryzyko otwarcia drzwi lub okien przez osoby nieupoważnione. Uchwyty wyposażono dodatkowo w funkcję auto-blokady (dla klamki drzwiowej) oraz czasowej blokady po pięciokrotnym błędnym wpisaniu kodu. Klamki Yale zasilane są standardowymi bateriami AAA, których żywotność pozwala na wykonanie blisko 60 000 operacji otwarcia lub zamknięcia. Wykończenia dostępne w uniwersalnych odcieniach pozwalają dopasować klamki do wystroju wnętrza, w którym planowany jest ich montaż. Kodowana klamka: do drzwi wewnętrznych 450 zł; okienna 550-600 zł.

W pracach remontowych niezwykle ważny jest… czas. Dlatego doceniane są produkty mające wiele zastosowań i zapewniające bardzo szybki efekt. Jednym z takich preparatów jest nowy klej montażowy marki Dragon.

Dragon Power to jednoskładnikowy, elastyczny klej na bazie modyfikowanych polimerów.

Można go używać do wszystkich materiałów budowlanych: drewna, glazury, stali, cegły, aluminium, szkła, betonu, kamienia styropianu oraz tworzyw sztucznych. Służy zarówno do mocowania (m.in. listew, parapetów lub okładzin), jak i do uszczelniania (m.in. okien, ścian czy kominków). Zaczyna wiązać powierzchnie po upływie 5 sekund. Produkt jest wodoodporny, znajduje zastosowanie nawet na mokrych powierzchniach. Charakteryzuje się wysoką odpornością na warunki atmosferyczne i działanie promieni UV. Jego użycie nie wymaga wcześniejszego gruntowania. Po aplikacji spoiny, można ją malować większością farb akrylowych i rozpuszczalnikowych.

Cena: ok. 30 zł/290 ml, kartusz.

Luksusowy prysznic z deszczownicą Rainshower® SmartControl pozwala bez przeszkód cieszyć się ulubionym strumieniem wody – odświeżającym, odprężającym, stymulującym lub kojącym. Organiczne wzornictwo podkreśla swoim stylem wnętrze łazienki i nadaje ton luksusowym chwilom, spędzonym w strugach ciepłej wody. Do sterowania systemem GROHE Rainshower® SmartControl służą trzy bardzo proste przyciski, które dodatkowo zapamiętują indywidualne ustawienia prysznica. Przepływ wody uruchamiamy wciskając przycisk, który jest jednocześnie pokrętłem sterującym ciśnienie płynącej wody. Jego karbowana powierzchnia zapewnia łatwe operowanie, nawet gdy palce są mokre. By zamknąć przepływ wody wystarczy wcisnąć przycisk, a przy następnym użyciu, już wybrane ustawienia zostaną za-

pamiętane. Przy pomocy drugiego przycisku możemy błyskawicznie przełączać się między trybami Rain/ GROHE Rain O2, a masującym głowę i ramiona strumieniem TrioMassage.

Trzeci przycisk odpowiada za przełączanie się między deszczownicą, a prysznicem ręcznym.

Każdy element kontrolny ma intuicyjny symbol, dzięki czemu sterowanie funkcjami jest niezwykle łatwe. Technologia TurboStat® odpowiada za precyzyjne sterowanie temperaturą wody, która w ułamku sekundy osiąga pożądaną przez nas wartość utrzymaną na tym samym poziomie w trakcie całej kąpieli, niezależnie od ciśnienia wody w rurach.

Izolacja termiczna i akustyczna dachów skośnych

Super Mata Plus jest najnowszym rozwiązaniem opracowanym przez ekspertów ISOVER, marki z ponad 20-letniem doświadczeniem na polskim rynku materiałów izolacyjnych. Sprężysta mata w rolce wykonana z wełny mineralnej szklanej swoimi właściwościami nawiązuje do jednego z najbardziej popularnych produktów marki – Super Marty. Oba rozwiązania przeznaczone są do izolacji termicznej i akustycznej dachów skośnych oraz wszystkich typowych aplikacji, m.in.: poddaszy użytkowych i nieużytkowych, stropodachów wentylowanych, podłóg, stropów pomiędzy legarami, czy ścian działowych. Super Matę Plus wyróżnia doskonały współczynnik przewodzenia ciepła. To, obok Multimax 30, produkt z najniższą lambdą w ofercie ISOVER. – Super Mata Plus jest nowoczesnym materiałem izolacyjnym, dopasowanym do rosnących wymagań i oczekiwań rynku. Zaplanowane na 2021 rok zmiany Warunków Technicznych jednoznacznie wyznaczają kierunek na energooszczędność. Inwestycja w materiały o najwyższych właściwościach izolacyjnych jest zatem decyzją, która w kolejnych latach będzie procentować niższymi rachunkami za ogrzewanie i chłodzenie oraz wysokim komfortem użytkowania. Nie bez znaczenia jest również tworzenie na potrzeby rynku rozwiązań dla termorenowacji, gdzie nasz nowy produkt jest doskonałym uzupełnieniem rozwiązania ISOVER Renover.

7/2016 Własny Dom

7

exclusive inspiracje

Oświetlenie domu

Tekst: Marek Misiak, Agnieszka Rudomino

Oświetlenie pozwala mieszkańcom domu funkcjonowac po zmroku, jednocześnie wyeksponować jego uroki zarówno we wnętrzach, jak i na elewacji czy w ogrodzie 8 Własny Dom 7/2016

fot. Steinel

Inspiracje exclusIve

3/2016 WÅ‚asny Dom 9

exclusive inspiracje

fot. Nice

Oświetlenie zewnętrzne

O

świetlenie może stać się narzędziem do podkreślenia walorów budynku, poszczególnych jego elementów, jak obramowania okien, zdobione lukarny czy rysunek elewacji. Jedne elementy można uwydatnić, a inne ukryć przed wzrokiem. Warto oświetlić dobrze strefę wejściową oraz wybrane części ogrodu. Projekt oświetlenia powinien być przemyslany. Zmiany wprowadzone na późniejszym etapie będą wiązały się np. z przekopywaniem ogrodu

10 Własny Dom 7/2016

Inspiracje exclusIve

fot. Magnat

fot. Britop Lighting

1

1

schody prowadzące do domu powinny być oświetlone równomiernie. Jedną z metod jest umieszczenie lamp na niskim murku po obu stronach, wzdłuż całego traktu komunikacyjnego

2

taras może stanowić przedłużenie salonu nie tylko w ciągu dnia, ale także w letnie wieczory.

Jeśli chcemy, aby stał się wygodnym miejscem do biesiadowania, musimy zadbać o to, aby stół i jego najbliższe otoczenie były dobrze oświetlone

fot. Somfy

2

7/2016 Własny Dom 11

fot. Philips Lighting

fot. Philips VentanaLighting

exclusive inspiracje

3

4

12 WÅ‚asny Dom 7/2016

Inspiracje exclusIve

fot. Nowodvorski Lighting

5

3

nastrojowe światło sprzyja odpoczynkowi na tarasie, który jest przewidziany jako prywatna strefa relaksu. wykorzystać można np. stojące lampy ustawione w narożnikach, które stworzą odpowiednią atmosferę sprzyjającą wyciszeniu się po ciężkim dniu pracy

4

nowoczesna lampa o prostych liniach i kubistycznej formie to nie tylko źródło światła, ale także element, który będzie stanowił oryginalną ozdobę przydomowego tarasu

5

domy i rezydencje nawiązujące do historycznej architektury staną się naprawdę stylowe i eleganckie, jeśli starannie dobierzemy wszystkie dodatki, w tym oprawy oświetleniowe. mogą to być np. stylizowane kinkiety po obu stronach drzwi wejściowych

6

pilot tarasowy umożliwi sterowanie przy pomocy jednego urządzenia zarówno oświetleniem tarasu, ogrodu czy przydomowych alejek, jak też markizą i listwą ogrzewczą. specjalna funkcja pozwala na zapamiętanie ulubionych ustawień oświetlenia i ogrzewania

fot. Somfy

6

7/2016 Własny Dom 13

exclusive inspiracje

elewacja oświetlona w przemyślany sposób – osobna lampa oświetla drzwi wejściowe do domu, osobna boczne drzwi do garażu, a dwie umieszczone w podbitce – elewację jako taką

7

fot. Steinel

7

8

fot. Nowodvorski Lighting

8

14 Własny Dom 7/2016

ścieżka od furtki do drzwi – choć krótka – jest oświetlona zarówno od strony drzwi, jak i lampami w formie słupków wzdłuż niej

Inspiracje exclusIve

10

Podjazd i bramy garażowe oświetlone tymi samymi źródłami światła – ponieważ zlokalizowano je pod okapem, nie oślepiają kierowcy

dekoracyjne oświetlenie ogrodu za pomocą słupkowych lamp precyzyjnie rozmieszczonych wśród roślin i małej architektury

10

fot. Philips Lighting

9

fot. WIŚNIOWSKI

9

7/2016 Własny Dom 15

16 WĹ‚asny Dom 7/2016

fot. Philips Lighting

fot. Magnat

fot. Ergis Ventana fot.

exclusive inspiracje

11

12

zbiorniki wodne w ogrodzie – stawy, oczka wodne, baseny – mogą dzięki dobrze dobranemu oświetleniu wprost olśniewać pięknem i efektownością

12

stylowe lampy oświetlające zarówno taras, jak i elewację. Aby nie oślepiać, światło skierowane jest do góry i w dół, a nie na wprost

13

ścieżki w ogrodzie można oświetlać, łącząc funkcjonalność (po ogrodzie można spacerować po zmroku) z dekoracyjnością

14

pomysłowe oświetlenie tArAsu – otoczono go murkiem, w którym umieszczono źródła światła skierowane w górę, aby nie oślepiać

14

13

fot. Philips Lighting

11

fot. Philips Lighting

Inspiracje exclusIve

7/2016 Własny Dom 17

exclusive inspiracje

fot. Philips Lighting

Oświetlenie wewnętrzne

D

obrze dobrane i zaaranżowane oświetlenie może stymulować do pracy, poprawiać samopoczucie, relaksować lub nastrajać do nocnego odpoczynku. Nieodpowiednio dopasowane powoduje senność, może dekoncentrować i zmniejszać walory wnętrza. Warto poświęcić czas na wybór opraw oświetleniowych, które spełnią nasze oczekiwania funkcjonalne i estetyczne.

18 Własny Dom 7/2016

Inspiracje exclusIve

salon z oświetleniem ledowym. listwy ledowe na suficie i za meblami pozwoliły stworzyć rozproszone oświetlenie ogólne, umożliwiające oglądanie telewizji bez męczenia wzroku

16

oświetlenia w jadalni nie trzeba ukrywać – to właśnie w tym pomieszczeniu można zdecydować się np. na stylowe klosze

15

fot. Häfele

15

fot. Philips Lighting

16

7/2016 Własny Dom 19

exclusive inspiracje

fot. Krulen

17

fot. Krulen

18

20 WĹ‚asny Dom 7/2016

Inspiracje exclusIve

17

doświetlenie blatu roboczego w kuchni coraz częściej realizowane jest za pomocą diod led instalowanych pod półkami

18

oprawa podszafkowa led jest dyskretna i zupełnie niewidoczna z punktu widzenia osoby stojącej w kuchni. widoczne jest tylko przyjemne dla oka światło

19

stan surowy otwarty lub zamknięty bez projektu wykończenia wnętrz to ostatni moment, by zaprojektować oświetlenie bez ponoszenia wysokich kosztów przeróbek. inwestorom na tym etapie łatwiej jest podjąć decyzje odnośnie wyposażenia i wykończenia wnętrz, co jest istotną wskazówką dla twórcy oświetlenia

20

wyeksponowanie ciemnej tapety z wyrazistym wzorem w kolorze złotym za pomocą światła – to przykład spójnego projektu oświetlenia i wykończenia domu

fot. K. Major

19

fot. AS Creation

20

7/2016 Własny Dom 21

exclusive inspiracje

21

fot. Steinel

22

ciemne i intensywne barwy wymagają oświetlenia dobrego i mocnego. Dla projektanta oświetlenia są szczególnie wymagające, o wiele bardziej niż pomieszczenia w kolorze białym. w tym przypadku szczególną uwagę należy zwrócić na barwę światła. barwa ciepła rozświetli jeszcze bardziej kolor ciepły, a kolory zimne może uczynić szarawymi. Światło zimne wzmacnia barwy zimne i osłabia ciepłe. Uwaga! niektóre kolory mogą w sztucznym świetle z niskim odwzorowaniem barw zmieniać się w istotny sposób, np. fiolety mogą przechodzić w brązy

fot. Amakai

21

fot. Amakai

22

22 Własny Dom 7/2016

Inspiracje exclusIve

fot. Osram

23

24

jakO Oświetlenie Ogólne można wykorzystać mocne źródło światła znajdujące się w podwieszanym suficie, odbić je od jasnych i gładkich ścian i sufitu, a także od tafli wody znajdującej się za dużym przeszkleniem. efekt będzie interesujący

24

Oświetlenie Ogólne w postaci czterech punktów świetlnych równomiernie oświetla całe wnętrze, a jednocześnie prezentuje ładne wykończenie klinkierowej ściany fot. Ospel

23

7/2016 Własny Dom 23

exclusive inspiracje

fot. fot. Nelissen Ventana

26

fot. T. Augustyn

27

24 WĹ‚asny Dom 7/2016

Inspiracje exclusIve

Oświetlenie miejscOwe w postaci pięciu punktów świetlnych z funkcją oświetlenia dekoracyjnego. Znakomicie doświetla ciąg komunikacyjny znajdujący się w tej części domu, jednocześnie prezentując cegły klinkierowe i pamiątkowe zdjęcia. światło nie eksploruje salonu ani kuchni

27

Kuchnia – dekoracyjne oświetlenie wnęki oraz okapu. Oświetlenie umieszczono również w szafie kuchennej

28

POdświetlOny drewniany strOP – światło pada na drewnianą konstrukcję, jeszcze bardziej ją ocieplając. dzięki temu nie tylko wyeksponowana zostaje konstrukcja nad głowami domowników, ale też uzyskuje się efekt optycznego podwyższenia pomieszczeń

29

w hOlu umieszczono kilka punktów świetlnych kierujących światło na kamienne okładziny ścian. temu oświetleniu towarzyszy równocześnie oświetlenie miejscowe (stopnie schodów) i ogólne. mimo jasności udało się za pomocą dekoracyjnej funkcji oświetlenia wyeksponować kamień

28

fot. Tadeks Fertig Haus

26

fot. T. Augustyn

29

7/2016 Własny Dom 25

exclusive inspiracje

fot. T. Jasiński

30

fot. T. Jasiński

31

26 Własny Dom 7/2016

Inspiracje exclusIve

32

30

Kreatywnych sposobów na na oświetlenie wnętrz jest wiele. Na pierwszej wizualizacji zostały podświetlone schody na otwartej przestrzeni. W poręczy została zamontowana taśma LED, ukryta za eleganckim mlecznym plastikiem. W efekcie nie widać poszczególnych punktów diod – całe światło się rozmywa, tworząc na szklanej balustradzie gradient, czyli płynne przejście tonalne między światłem a cieniem. Nad schodami zawieszone subtelne oświetlenie, nie psujące efektu dostarczanego przez oświetloną poręcz

31

EfEkt portaLoWy. Niebieska ściana, wykończona zacieranym pacą tynkiem o różnej, chropowatej strukturze w kolorze niebieskim. pod obramowaniem z płyt regipsowych ukryto oświetlenie dające poświatę w kształcie litery U. W ten sposób w tym minimalistycznym wnętrzu stworzono efektowną ozdobę

fot. T. Jasiński

32

33

W hoLU o silnym charakterze korytarzowym blisko sufitu umieszczono półkę, za którą schowana jest rura gazowa (nie może być całkowicie zabudowana zgodnie z przepisami). oświetlenie powtarza rytm, bieg korytarza z zakrętem pod kątem 90 st., jeszcze bardziej geometryzując to pomieszczenie

fot. T. Jasiński

33

NaD UmyWaLkami umieszczono dwie sporej wielkości lampy. Zamierzenie było następujące: ocalić płaszczyznę szyby od wszelkich podziałów, nawet od umieszczenia w w niej kinkietu, tak aby była to jednorodna ściana od sufitu po podłogę. klosze odbijają się w niej i odnosi się wrażenie, że jest ich cztery

7/2016 Własny Dom 27

exclusive inspiracje

Modne obecnie laMpy wiszące na kolorowych kablach.

Klosz wykonany jest z lekkiej i cienkiej stali. Dają skoncentrowane światło również górą klosza

34

fot. Caravaggio

34

35

fot. T. Jasiński

35

28 Własny Dom 7/2016

DosKonałe oświetlenie nowoczesnej kuchni-laboratorium. Każde miejsce jest odpowiednio oświetlone do spełnianej funkcji, oprawy tak dobrano, by nie raziły w oczy użytkowników

Inspiracje exclusIve

fot. T. Augustyn

36

pustaki szklane to nie tylko coraz modniejsza forma zabudowywania i dzielenia pomieszczeń, ale również efektowny sposób na dystrybuowanie światła i uzyskiwanie zaskakujących efektów

37

fot. T. Augustyn

36 37

7/2016 Własny Dom 29

exclusive inspiracje

Oświetlenie wieczOrne powinno być delikatne, najlepiej z możliwością regulacji natężenia, sprzyjać relaksowi i odprężeniu, wprowadzać w dobry nastrój, a także powoli prowadzić do nocnego wyciszenia organizmu

38

fot. Philips Lighting

38

39

fot. Philips Lighting

39

30 Własny Dom 7/2016

nie tylkO dzieci lubią zasypiać przy świetle, lub też nie budzić się w nocy w całkowitej ciemności, dlatego producenci stworzyli całą gamę opraw energooszczędnych i emitujących subtelne światło przeznaczonych właśnie w tym celu

Inspiracje exclusIve

fot. Eaton

40

40

sterowanie oświetleniem możliwe jest dziś za pomocą smartfona czy tabletu z jakiegokolwiek miejsca na ziemi – pod warunkiem, że znajdujemy się w zasięgu sieci Gsm

41

int-tsi manipulator dotykowy firmy satel za jego o pomocą można nie tylko włączać i wyłączać czuwanie, ale również podnosić i opuszczać rolety, sterować oświetleniem wewnętrznym i zewnętrznym, ogrzewaniem, bramą wjazdową i garażową czy nawet podlewaniem zieleni.

rEkl ama

fot. Satel

41

7/2016 Własny Dom 31

temat miesiąca 1 wokół domu fot. Traschel

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Drewno to materiał ekologiczny, naturalny, ciepły, plastyczny, trwały, szlachetny, elegancki, piękny...i choć współcześnie znamy wiele innych nowocześniejszych materiałów, o drewnie marzy prawie każdy inwestor. Jak je wybrać, jak pielęgnować i gdzie zastosować? tekst: inż. Rafał Żyła

1 konstrukcja i ocieplenie

Bal drewniany, jego wykończenie i izolacja. Dom z odzysku. Dom szkieletowy i izolacja. Strop i więźba prefabrykowana. Poszycia. Celuloza 32 34 Własny Dom 7/2016 str.

2 chemia do drewna

Lakier, lakierobejca, lazura, bejca. Jak i czym nakładać preparaty zabezpieczające.

Impregnacja wgłębna i powierzchniowa.

Powierzchnia drewna. Klasy zabezpieczeń.

Lakierowanie czy olejowanie? str.

42

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

1

wokół domu

Dom Drewniany

i DReWnO We WnętRzaCh 3 wnętrza

Montaż drewnianej posadzki. Mozaika.

Parkiet przemysłowy. Bruk drewniany.

Parkiet. Panele drewniane. Schody z drewna.

Listwy przypodłogowe. Drewno w łazience.

Blaty kuchenne str.

48

4 Stolarka otworowa

Rodzaje drewna. Okna drewnianoaluminiowe. Co kryje się w drewnianej ramie? Kolor ramy drewnianej. Wady i zalety stolarki otworowej. Okiennice. Konstrukcja i wykończenie drzwi. Wyposażenie drzwi str.

58

7/2016 Własny Dom

33

KonstruKcja i ocieplenie

1

z drewna konstrukcyjnego mogą być budowane ściany, więźby i stropy – i to w różnych technologiach, od tradycyjnych po ultranowoczesne. ich wytrzymałość sięga ok. 100 lat (i dłużej), jest więc w zupełności wystarczająca dla domu jednorodzinnego. W przypadku warstwy izolacyjnej stosuje się przede wszystkim wełnę, celulozę, rzadziej styropian

Sposoby układania bala półbale

fot. Zajda

ostatki

bal jednosTronnie zaokrąglony. Ściana od zewnątrz posiada zaokrąglenia, od wewnątrz jest ich pozbawiona, co ułatwia wykańczanie domu. narożniki mogą posiadać tzw. ostatki – wystające poza obrys budynku końce bali

Tradycyjne Łączenie bali. na zewnątrz pleciony sznur z długich drewnianych wiórów.

Wewnątrz sznur jest wepchnięty między bale i „ogolony”, czyli przycięty

34

Własny Dom 7/2016

fot. T. Augustyn

Tradycyjne wiejskie budownictwo drewniane w Polsce nie znało szkieletu, a jedynie konstrukcję z bali. Domy budowano jako wieńcowe albo sumikowo-łątkowe. W pierwszym przypadku wieniec oznacza bale układane na obrysie ścian zewnętrznych w taki sposób, że ściana zewnętrzna ma taką długość, jak bal (nie licząc otworów drzwiowych i okiennych). Bale układano w narożniku na zrąb (naprzemiennie z wystającymi końcami). Z czasem potrzebne były większe domostwa i zaczęto budować domy w konstrukcji sumikowo-łątkowej (nazwa regionalna). Pozwoliło to na budowanie dłuższych ścian, niezależnie od długości bala – dwa poziome bale spotykały się po obu stronach słupa i ściana mogła być kontynuowana.

Obecnie również buduje się domy z bali, jednak pod innymi nazwami. Dwa popularne rodzaje konstrukcji, bazujące na opisanych tradycyjnych systemach, noszą nazwę blokowego i dylowego.

Bale mogą mieć różną średnicę i kształt przekroju. Im grubsze, tym ściana jest cieplejsza. Bale ciosane są do kształtu okrąglaków, belek o przekroju kwadratowym (z fazowanymi krawędziami podłużnymi) lub belek o przekroju kwadratowoowalnym (boczne powierzchnie owalne, a poziome płaskie).

Do budowy stosuje się krajowe gatunki drewna (najtańsze, np. sosna, świerk, modrzew) lub skandynawskie (droższe, ale i bardziej wytrzymałe i cieplejsze). Drewno jest odpowiednio przygotowywane w zakładzie produkcyjnym lub przez cieślę.

fot. T. Augustyn

1

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Wykończenie i izolacja Bala Bale mogą mieć przekrój prostokątny (gr. 8 do 11 cm) lub kołowy (średnica 14, 16, 18 a nawet 23 cm). Ściany zewnętrzne wykonuje się z bali układanych poziomo na fundamencie. Muszą one być skutecznie od niego odizolowane, aby nie podciągały wody. Od zewnątrz powinno się bale pomalować, najlepiej kilkukrotnie, impregnatem zabezpieczającym przed słońcem – drewno nie będzie czerniało.

Domy z bali ociepla się – jeśli jest taka potrzeba – wełną mineralną (grubość zależy od przekroju bali). Wnętrze domu można wykończyć np. płytami g-k lub boazerią. W nowoczesnych rozwiązaniach konstrukcji z bali drewnianych stosuje się ściany z dwóch rzędów bali, a przestrzeń między nimi wypełnia np. wełną mineralną zabezpieczoną folią wiatroizolacyjną.

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

KonstruKcja i ocieplenie

1

Dom z oDzysku Decydując się na przeniesienie domu i ponowne „złożenie” go w nowym miejscu, należy przewidzieć, że część elementów po demontażu może okazać się niezdatna do ponownego użytku. Zatem w czasie rozbiórki trzeba dokładnie skontrolować stan drewna, elementy zniszczone zastąpić nowymi. Wszystkie pozostałe powinno się zabezpieczyć preparatami ochronnymi do drewna. Po zmontowaniu budynku na nowo, bez względu na stan i grubość drewna, całość trzeba odpowiednio docieplić. Wykonanie ocieplenia realizuje się tak samo jak przy budowie z nowego budulca.

fot. Libet

Przenoszenie starego domu. Przyjęło się, by zajmował się tym ten sam cieśla, który wykona rozbiórkę. Wiele elementów jest bowiem do powtórnego wykonania, przede wszystkim więźba, a często i cała ściana północna

Dom szkieletowy a izolacja szkielet dreWniany to ażurowa konstrukcja złożona ze słupów i poprzeczek, które wypełnia się materiałem izolującym i wykańcza okładziną z płyt drewnianych lub drewnopochodnych

fot. Velux

Dobry „kanadyjczyk” wymaga doskonałego materiału konstrukcyjnego. Tańsze drewno konstrukcyjne oraz nieodpowiednio wykończone i zabezpieczone moduły to trzeszczący, zimny i zagrzybiony dom. Najczęściej popełniane błędy to moduły bez wiatroizolacji. Skrzypienie podłóg to najczęściej skutek braku izolacji akustycznej między belkami stropowymi a płytą poszycia oraz niedostatecznej długości gwoździ użytych do montażu desek (najlepsze są długie, stabilizujące konstrukcję wkręty o końcach specjalnie przystosowanych do wkręcania w twarde drewno).

W systemie modułowym drewniany jest tylko szkielet ściany. Drewno musi być wysokiej jakości: gęste, trwałe i suche (16-18%). Wysoka jakość drewna zwiększa również bezpieczeństwo pożarowe budynku. Za właściwą wentylację odpowiada folia paroprzepuszczalna od wewnątrz, a za izolację termiczną – wełna mineralna. Przed wychładzaniem wnętrza chroni folia wiatroizolacyjna po zewnętrznej stronie ściany. Trwałość konstrukcji gwarantuje np. mocna płyta Fermacell, a optymalnym wykończeniem ściany z zewnątrz jest tynk silikatowo-akrylowy. Tak przygotowany moduł nadaje się do montażu na placu budowy i gwarantuje właściwy mikroklimat wnętrza.

7/2016 Własny Dom

35

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

KonstruKcja i ocieplenie

1

Stropy drewniane: lite czy z mieszaniny zrębków?

fot. Haas

MOntaż strOpu z prefabryKatów jest szybki, wymaga jednak bardzo dobrej organizacji. potrzebny będzie również ciężki sprzęt do montażu wielkogabarytowych płyt, co podnosi koszty budowy. po ułożeniu można od razu go użytkować, co nie jest możliwe przy stropach wylewanych

Drewno ma zastosowanie w stropach jako materiał lity (np. tradycyjny strop z bali drewnianych albo bardziej nowoczesny i lżejszy – z desek w systemie szkieletowym) lub w materiałach drewnopochodnych (systemy wykorzystujące zrębki lub wióry drewniane, np. Velox, Kronopol). Zastosowanie mieszanki drewnianych wiórów ze spoiwem (cementem lub żywicą syntetyczną) wynika z trzech przyczyn: • oszczędności drewna, • tendencji do zmniejszania ciężaru elementów stropowych, • chęci zwiększenia parametrów wytrzymałościowych elementów (lite drewno podlega wysuszaniu lub zawilgoceniu, co decydująco wpływa na znaczne zmiany jego wytrzymałości).

System może opierać się na płytach wiórowych i wykonanych z nich dźwigarach (przestrzeń między nimi wypełnia się materiałem izolacyjnym, np. keramzytem lub trocinami) albo na mieszance zrębków drewnianych z cementem i wykonanych z niej pustakach skrzynkowych, stanowiących szalunek tracony w typowym stropie gęstożebrowym.

Takie stropy są lekkie, z dobrą izolacją akustyczną, ciepłe i trwałe. Wielką zaletą stropu z drewna jest to, że konstrukcja może pozostać nieosłonięta, dodając w ten sposób uroku wnętrzom. Ponadto są dość szybkie w wykonaniu.

Prefabrykowana więźba dachowa

fot. Lumina

więźba prefabryKOwana umożliwia rezygnację ze słupów i płatwi, co daje oszczędność na tarcicy i pozwala swobodnie zagospodarować poddasze

fot. Lumina

Konstrukcja zamówiona w fabryce jest lżejsza, precyzyjniej wyliczona pod względem wytrzymałości i na ogół wykonana z lepszej jakości drewna. Dzięki temu można uzyskać do 30% oszczędności na materiale. Oszczędza się też na czasie, bo montaż prefabrykatów trwa znacznie krócej.

Więźba na zamówienie składa się z tzw. wiązarów kratownicowych – kratownic z drewnianych belek, łączonych za pomocą stalowych płytek. Długości i przekroje wszystkich elementów dostosowane są do indywidualnego projektu dachu. Gotowe wiązary montuje się na budynku w rozstawie 80-150 cm.

Ich pasy dolne pełnią funkcję belek stropowych ostatniej kondygnacji. Zaletą gotowych wiązarów jest też stosunkowo duża rozpiętość, co ułatwia kształtowanie przestrzeni poddasza. Prefabrykaty stosuje się głównie do budowy domów z prefabrykatów, ale także stropodachów nieużytkowych (jedno- lub dwuspadowych) o niewielkim nachyleniu połaci. Można zamówić gotowe wiązary także do bardziej skomplikowanych dachów z poddaszem użytkowym, trzeba się jednak liczyć z tym, że niektóre elementy więźby trzeba będzie dobudować w sposób tradycyjny.

36

Własny Dom 7/2016

DwuteOwe belKi więźby mocowane są do murłat za pomocą specjalnych złączy stalowych.

Dzięki nim prace postępują szybko, a więźbę można zamontować w jeden dzień

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

KonstruKcja i ocieplenie

1

fot. Velux

Wykończenie poddasza: płyty, sklejki, mfp

imitacja muru prusKiego ropian. Do niego przyklejone są płytki elewacyjne przypominające stary mur. Warstwę wewnętrzną tworzy szkielet drewniany z ociepleniem z wełny mineralnej, zabezpieczonym izolacją przeciwwilgociową. Usztywniają go płyty OSB, do których są zamocowane płyty gipsowo-kartonowe.

Sztywne poszycie wykonywane jest z desek, sklejki, płyt OSB. Mocowane do krokwi – stosuje się przede wszystkim pod płaskie pokrycia: bitumiczne, z blachy płaskiej i łupka. Wraz z papą podkładową usztywnia więźbę konstrukcyjnie.

Czasem zamiast papy termozgrzewalnej układa się tzw. folię wstępnego krycia. Umożliwia swobodne chodzenie po dachu podczas robót i zabezpiecza go, jeśli musimy przerwać budowę. Łaty to drewniane, poziome listwy (np. 6x4 cm) w odpowiednim rozstawie. Służą do mocowania dachówek, blachodachówek i gontów drewnianych. Najczęściej tylko z membraną lub folią wstępnego krycia, ale mogą być przybijane również do sztywnego poszycia. Pod łatami mocuje się prostopadle do nich tzw. kontrłaty, aby woda mogła spłynąć wzdłuż połaci.

fot. Velux

Kiedy stosować sztywne poszycie, a Kiedy łaty?

fot. Pfleiderer

Są to prefabrykowane ściany o drewnianej konstrukcji szachulcowej (z drewna klejonego warstwowo). Mają dwie podstawowe warstwy: zewnętrzną (konstrukcyjno-elewacyjną) oraz wewnętrzną. Zewnętrzna składa się z belek drewnianych, między którymi jest umieszczony sty-

Płyty osB – wykonywane są z wiórów drzewnych łączonych żywicą. Odporne na uszkodzenia i wilgoć, łatwopalne. Sztywne, więc odpowiednie do mocowania bez rusztu. Na tyle ładne, że mogą pozostawać widoczne, gdy zostaną pomalowane lakierem. Można też położyć na nie tapetę z włóknem szklanym.

Płyty drzewno-magnezytowe – to wełna drzewna grubości 5 cm, łączona magnezytem, ma dobre parametry cieplne i akustyczne, jest niepalna. Łatwe w obróbce płyty przykręca się do więźby, a krawędzie skleja. Najlepsze do pokrycia tynkiem, ale drogie! sklejka – to kilka warstw drewnianego forniru, sprężystego i wytrzymałego na odkształcenia.

Niestety, płyty są palne. Łatwe w montażu (jak płyty OSB). Wystarczy je polakierować lub pokryć tapetą.

Płyta MFP – to wielofunkcyjna płyta drewnopochodna, szeroko stosowana w pracach budowlanych i remontowych oraz jako ciekawy materiał wykończeniowo-dekoracyjny. Ma cechy litego drewna, jest wygodna w montażu i obróbce, nie wymaga stosowania profesjonalnych maszyn ani urządzeń.

Łaty i kontrŁaty tworzą ruszt, na którym osadza się dachówki. Folia znajdująca się pod rusztem zabezpiecza wnętrze przed deszczem i wiatrem

fot. Pfleiderer

fot. Lipińscy Domy

na deskowanie na ogół wybiera się drewno sosnowe i świerkowe lub płyty osB

PŁytę MFP można zastosować do zabudowywania sufitów i stropów

7/2016 Własny Dom

37

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

KonstruKcja i ocieplenie

1

Czym są włókna celulozowe?

fot. Nordiska

Celuloza jest błonnikiem wchodzącym w skład drewna, ale również słomy, bambusa i innych roślin. Po mechanicznym przetworzeniu produkuje się z niej papier i tekturę. Pojedyncze, sprężyste włókna celulozowe wykorzystywane jako materiał termoizolacyjny uzyskiwane są w procesie rozdrabniania z mieszaniny celulozy pochodzącej z makulatury gazetowej i niewielkiej ilości świeżej celulozy uzyskanej z drewna. Po oczyszczeniu z kurzu i odpowiednim zaimpregnowaniu włókna gotowe są do pełnienia roli termoizolacji. na stropie nieużytkowego poddasza można stosować luźny nasyp włókna celulozowego

fot. Maciej Wójcik

izolacja z celulozy na ścianach zewnętrznych powinna być przykryta suchym tynkiem, sidingiem lub płytami elewacyjnymi

TeChniki oCieplania Celulozą Włókna celulozy można: • wdmuchiwać – zmieszane z powietrzem włókna są wprowadzane za pomocą węża w zamknięte przestrzenie ścian, dachów czy stropów, które szczelnie wypełniają, • nadmuchiwać – suchy materiał jest rozprowadzany po powierzchni stropów nieużytkowych strychów i stropodachów wentylowanych, • nakrapiać – natryskiwanie włókien zmieszanych z wodą lub z wodą połączoną z klejem, która trwale wiąże włókna między sobą.

38

Własny Dom 7/2016

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

2

Chemia do drewna

1

Żywotność drewna i jego wygląd w dużym stopniu zależą od zastosowania odpowiedniej chemii do tego materiału. Należy ją dobierać zarówno do gatunku drewna, jego późniejszego przeznaczenia, jak i charakteru pomieszczenia. Przy właściwej impregnacji drewno będzie jak nowe przez długie lata

Pielęgnacja Podłogi nie może ograniczać się do jej jednokrotnego zabezpieczenia.

Warto stosować specjalne mikrowłókna i markowe środki czyszczące

fot. Quick Step

Lakier jest produktem najbardziej wytrzymałym na ścieranie, ponieważ zawiera największą ilość żywicy – minimum 50%. Przynajmniej połowa po wyschnięciu nadal zostanie na powierzchni, na którą został nałożony. Dlatego też lakiery polecane są na elementy najbardziej narażone na ścieranie. Nie są one jednak często zalecane do stosowania na zewnątrz. Powodem tego jest ich twardość, a zatem mała odkształcalność. Lakiery nie są w stanie pracować razem z drewnem, które odkształca się pod wpływem zmian temperatur i warunków atmosferycznych. Po pewnym czasie mogą zacząć pękać.

Lazura ma w swojej zawartości mniej żywicy, ale nadal jest bardzo wytrzymała.

Jest ona mniej twarda niż lakier, lecz na tyle już elastyczna, że dostosowuje się do pracy drewna na zewnątrz. Zawarta żywica po wyschnięciu tworzy powłokę zapewniającą ochronę przed działaniem czynników atmosferycznych. Lazura do-

datkowo pozwala drewnu oddychać – przepuszcza powietrze, ale nie wpuszcza wilgoci i odwrotnie – pozwala wilgoci wydostać się na zewnątrz. Jest produktem, który w większej mierze spełnia rolę dekoracyjną. lakierobejca to materiał podobny do lazury, lecz z mniejszą zawartość żywicy. Jest zatem produktem tańszym. Mniejsza zawartość żywicy powoduje, że w efekcie końcowym mniej materiału zostaje na

powierzchni, na którą ją aplikujemy. A więc i zarys struktury słojów drewna będzie wyraźniejszy. bejca jest materiałem, który zawiera najmniej żywicy (poza impregnatem). Podobnie jak lakier – niepolecana do stosowania na zewnątrz jako samo wykończenie. Przyczyna jest tu inna – bejca zawiera (w przeciwieństwie do lakieru) zbyt mało żywicy i szybko ulegnie starciu.

Sama impregnacja nie wyStarcza Impregnat w większości przypadków nie jest ostatecznym zabezpieczeniem, ponieważ może zostać powierzchniowo zmyty w czasie opadów.

Należy go pokryć innym, trwałym produktem – powłoką wykończeniową (nie dotyczy to więźby dachowej, na którą nakładane są inne, zewnętrzne elementy dachu). Może on jednak być nałożony dopiero po wyschnięciu impregnatu. Czas, jaki należy odczekać, określany jest indywidualnie dla każdego produktu i powinien znajdować się na etykiecie lub w tzw. karcie technicznej produktu.

Produkty dobierane są w zależności od efektu, jaki chcemy uzyskać. Środki te (poza olejami i woskami) w swoim składzie mają żywicę oraz rozpuszczalnik (lub wodę), jednak każdy z nich ma inną procentowo zawartość żywicy. Rozpuszczalnik lub woda odparowują po aplikacji w czasie schnięcia, natomiast żywica jest składnikiem, który trwale pozostaje na powierzchni – jest to tzw. „sucha pozostałość”. W zależności od gatunku i zawartości żywicy, preparaty są bardziej lub mniej trwałe.

fot. Quick Step

fot. Bondex

Lakier, Lakierobejca, Lazura, bejca – czym się róŻNią?

Drobne uszkoDzenia powierzchni łatwo naprawić za pomocą zestawu: tubka pasty naprawczej, butelka pigmentu i łopatka

7/2016 Własny Dom

39

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Chemia do drewna

zastosowanIe chemicznych preparatów

jak I czym nakładać preparaty zabezpieczające?

Powierzchnia

fot. Drewnochron

Każdy materiał zabezpieczający może być aplikowany tylko na zupełnie suche, oczyszczone i dobrze odtłuszczone drewno, przy odpowiedniej wilgotności powietrza, czyli w suchy, słoneczny dzień, oraz przy temperaturze otoczenia około 15-25ºC. Preparaty koloryzujące przed nałożeniem powinny być wymieszane, ponieważ pigmenty osiadają na dnie opakowania, a kolor po nałożeniu bez wcześniejszego wymieszania będzie niejednolity.

Bardzo istotnym, jeśli nie najważniejszym aspektem (z punktu widzenia trwałości) jest sama aplikacja, czyli nakładanie zabezpieczenia. Przed rozpoczęciem należy dokładnie przeczytać etykietę z zaleceniami producenta.

Znajdują się tam bardziej istotne informacje, np. zalecana temperatura aplikacji, sposób nakładania, wydajność. Również tam podane są zalecane narzędzia i sposoby nakładania danego preparatu. Zazwyczaj jest to pędzel, wałek, tampon lub pistolet natryskowy. Preparat można też nakładać przez krótkotrwałe zanurzenie.

40

Impregnat

Lakier

Lazura

Lakierobejca

Bejca

Olej

Wosk

Więźba dachowa

ll

l

Deska tarasowa

ll

l

l

ll

l

l

l

l

Altanka

l

l

l

l

Meble ogrodowe

l

l

l

Bramy, płoty

l

l

l

Okiennice

l

l

Pergole

l

l

l

Drzwi wejściowe

l

l

l

l

l

l l l l l l

niezbędne polecane nie powinno się stosować nie wolno stosować

Impregnacja wgłębna Umożliwia ona nasycanie drewna preparatami do głębokości większej niż impregnacja powierzchniowa, co powoduje znacznie lepsze zabezpieczenie materiału. Wykonuje się ją w wyspecjalizowanych zakładach dwoma sposobami: impregnacja bezciśnieniowa – może być wykonana metodą dyfuzyjną (stosowaną do tarcicy wilgotnej) lub przez kąpiel długotrwałą, a więc zanurzanie w zbiornikach przez okres kilku dni.

Ten rodzaj impregnacji pozwala na penetrację preparatu na 8-20 mm w głąb drewna. impregnacja próżniowo-ciśnieniowa – polega na odessaniu w autoklawie (specjalnym zbiorniku) powietrza z komórek drewna i wtłoczeniu w jego miejsce środka impregnującego, który wnika w całe drewno. Jest skuteczna jedynie wtedy, gdy ma ono najwyżej 25% wilgotności.

iMPregnacja WgłęBna ma zastosowanie m.in. przy zabezpieczeniu więźby

Metody wgłębne stosuje się głównie do impregnacji drewna w III, IV i V klasie zagrożenia, czyli do drewna użytkowanego na zewnątrz bez kontaktu z gruntem, drewna użytkowanego na zewnątrz mającego kontakt z gruntem i/lub wodą oraz drewna mającego kontakt z wodą morską. Znakomicie nadają się do impregnacji więźby dachowej.

jak długo schną?

Środki zabezpieczające przed wIlgocIą

Zazwyczaj od kilku godzin do kilku dni.

I w tym przypadku należy dokładnie przeczytać etykietę, a jeśli tam nie znajdziemy takiej informacji – kartę techniczną produktu.

Impregnaty schną ok. 48 h, dla porównania – lazury – 6 godzin, tak więc nakładając 3 warstwy lazury można całość rozpocząć i skończyć w ciągu jednego dnia.

Podstawowym zabezpieczeniem drewna jest jego zaimpregnowanie. Impregnaty są środkami penetrującymi, wnikającymi w głąb drewna. Ich zadaniem jest ochrona elementów drewnianych przed działaniem grzybów, glonów, owadów, termitów i innych szkodników, a także ochrona przed próchnieniem. Impregnację można wykonać samemu lub kupić materiał impregnowany fabrycznie (przez zanurzenie lub ciśnie-

Własny Dom 7/2016

Farba

fot. J. Woźnica

2

niowo). Samodzielnie można zaimpregnować powierzchniowo gotowe już elementy.

Dostępne na rynku impregnaty dzielą się na zawierające rozpuszczalnik, bądź zawierające wodę. Po nałożeniu impregnatu, rozpuszczalnik lub woda wyparują, a drewno wyschnie. Dopiero wtedy można nakładać kolejne zabezpieczenie.

Impregnaty na bazie wodnej są bardziej przyjazne dla środowiska, prawie bezzapachowe.

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Chemia do drewna

2

Jest tanią i najpopularniejszą metodą zabezpieczania drewna – również dlatego, że można ją wykonać samodzielnie.

Niestety, głębokość penetracji drewna przez preparat wynosi na ogół tylko 2 do 4 mm (maksymalnie do 8 mm).

Z tego powodu nie wszystkie metody powierzchniowe są wystarczająco skuteczne, by stosować je do zabezpieczania np. więźby dachowej.

Skuteczność tej metody w dużej mierze zależy od solidności wykonawcy (nie należy impregnować drewna w temperaturze niższej niż 5oC).

Można wyróżnić trzy podstawowe metody impregnacji powierzchniowej: powlekanie (smarowanie) – polega na kilkakrotnym smarowaniu pędzlem lub szczotką, dzięki czemu impregnat przenika w głąb drewna na ok. 1-2 mm. natrysk – stosowany jest do zabezpieczenia dużych powierzchni i miejsc trudno dostępnych w istniejących konstrukcjach drewnianych.

Preparaty nanosi się kilkakrotnie za pomocą opryskiwaczy elektrycznych lub pneumatycznych. Niestety, ukryte i trudno dostępne części, np. zaciosy, pozostają niezabezpieczone. zanurzenie (kąpiel krótkotrwała) – stosowane jest do zabezpieczenia elementów jeszcze przed wbudowaniem.

Przewagą kąpieli jest duża dokładność pokrycia impregnatem powierzchni elementów. Czas zanurzenia (ok. 10 minut) pozwala na penetrację drewna roztworami wodnymi soli na 2-3 mm w głąb, a preparatami oleistymi na 2-6 mm. Trzeba jedynie dodatkowo (np. przez powlekanie) zabezpieczyć miejsca, które już po impregnacji zostały

fot. Henkel

Impregnacja powIerzchnIowa

poddane obróbce: zaciosy, otwory itp.

Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta co do ilości i sposobu nanoszenia preparatu: nie poprzestawać na nałożeniu 2-3 warstw impregnatu, podczas gdy wymaganych jest 5 lub więcej.

Do impregnacji Drewna, polegającej na powlekaniu, stosuje się głównie oleje pochodzenia roślinnego. Są to mieszaniny estrów, kwasów tłuszczowych (nasyconych i nienasyconych). Olej wnika w głąb drewna na 1-2 mm

7/2016 Własny Dom

41

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Chemia do drewna

2

fot. Bondex

kLasy zabezpieczenia drewna Wyodrębnia się pięć klas zabezpieczenia drewna, które określają, w jakim stopniu element jest narażony na korozję i jak intensywnie powinny być chronione.

I klasa – pod dachem (m.in. do więźby dachowej).

II klasa – pod dachem, ale narażone na zawilgocenie (dotyczy m.in. więźby w trakcie budowy – do momentu przykrycia jej dachem).

III klasa – na zewnątrz bez kontaktu z gruntem.

IV klasa – na zewnątrz z kontaktem z gruntem i/lub wodą.

V klasa – elementy będące w kontakcie z wodą morską.

Powierzchnia drewna

Lakierowanie czy oLejowanie?

Decyzja, w jaki sposób podłoga zostanie wykończona – lakierem czy olejem – należy do inwestora, gdyż to on będzie korzystał z uroków drewnianej podłogi, jak i ponosił konsekwencje konkretnego wyboru. Przyjrzyjmy się zatem wadom i zaletom obu systemów:

42

Własny Dom 7/2016

Na tak zabezpieczone drewno możemy nałożyć warstwę wykończeniową, aby uzyskać pożądany efekt dekoracyjny. Pamiętajmy, żeby malować wzdłuż słojów – wówczas lakier, lazura lub lakierobejca wnikną w głąb drewna. Jeśli w którymś miejscu zauważymy nadmiar produktu, rozcieramy go suchym pędzlem w celu wyrównania koloru i podkreślenia rysunku słojów. Drewno najlepiej malować bez przerw oraz nakładania wielu warstw – wówczas nie powstaną ciemne przebarwienia, a pomalowany przedmiot będzie odznaczał się czystą, naturalną barwą.

fot. H. Tomasiewicz

W przypadku zabezpieczania drewna równie istotna jest dobra technika malowania oraz solidność przeprowadzonych prac. Bez nich nawet najlepszy produkt nie spełni naszych oczekiwań.

Podstawa to właściwe przygotowanie powierzchni.

Musi być ona odpowiednio sucha, co oznacza, że wilgotność drewna nie może przekraczać 18%.

W innym wypadku impregnat nie wniknie odpowiednio w głąb materiału. Powierzchnia powinna być także czysta i niezatłuszczona. Stare, luźne powłoki najlepiej usunąć za pomocą szlifierki lub papieru ściernego. Następnie na drewno nanosimy pierwszą warstwę impregnatu za pomocą pędzla i zostawiamy do wyschnięcia. Następnie nakładamy kolejną powłokę (liczba warstw powinna być zgodna z instrukcją producenta).

drewno można zabezpieczać nie tylko chemią, ale np. odseparowaniem go za pomocą metalowych dystansów od podłoża

System

Lakierowy

Olejowy

Wady

• W przypadku uszkodzenia, konieczna renowacja całej powierzchni parkietu.

• Boczne sklejanie klepek może być problemem przy ogrzewaniu podłogowym.

• Większa tendencja do brudzenia się.

• Renowacja konieczna jest zwykle 2 razy w roku.

• Możliwe będzie uzyskanie wykończenia tylko w głębokim półmacie lub macie.

• Przestawienie się na systemy lakierowe będzie trudne.

Zalety

• Łatwość konserwacji i utrzymania w czystości.

• Możliwość uzyskania wykończenia w dowolnym stopniu połysku.

• Renowacja konieczna będzie zwykle dopiero po kilku latach.

• Możliwe jest miejscowe usuwanie uszkodzeń podłogi.

• Naturalny wygląd drewna, które może swobodnie „oddychać”.

• Nie ma zjawiska bocznego sklejania klepek.

temat miesiąca | dom drewniany i drewno domu temat miesiąca | dom drewniany i drewno ww domu

3

Wnętrza wokół domu

1

Drewno we wnętrzu to niemal gwarancja niepowtarzalnego klimatu i ładnego efektu estetycznego. Jako materiał naturalny, ciepły i miły w dotyku ma pozytywny wpływ na nasz nastrój i samopoczucie. Ale równocześnie jest to okładzina wymagająca wiele od wykonawców, a potem użytkowników

fot. Quick Step

Panele można łączyć bez użycia kleju, wykorzystując specjalnie wyprofilowane krawędzie na pióro i wpust

fot. Quick Step

Łączenie paneli może odbywać się bez konieczności nawet minimalnego unoszenia płyty już ułożonej. Jedynie płytę układaną dobijamy specjalnym dobijakiem – połączenie jest bardzo trwałe

SpecJalne profile można również stosować do łączenia dwóch różnych posadzek czy też efektownego wykończenia schodów. Systemowe rozwiązania w tym zakresie znacznie ułatwiają pracę fot. Quick Step

Posadzki układa się jako tzw. pływające (nie związane z podłożem) bądź przyklejane do podłoża.

Zawsze konieczne są dylatacje, czyli szczeliny o szer. 8-10 mm między posadzką a ścianami (dodatkowo pośrednie na dużych powierzchniach). Pozwalają na swobodną „pracę” drewna. Zapobiegają wybrzuszeniom i klawiszowaniu. Materiał posadzkowy powinno się składować przynajmniej przez 48 godzin w pomieszczeniu docelowym.

Deski mocowane są do legarów – drewnianych belek (nie mylić ze stropowymi!). Legary przykręcane są do stropu prostopadle do desek. Pod nimi powinna być ułożona izolacja przeciwwilgociowa, która uchroni podłogi przed trzeszczeniem pod wpływem skurczów. Pasy filcu lub pianki pod legarami i wełna mineralna między nimi wytłumią hałasy. Gwoździe mocujące deski do legarów wbija się ukośnie we wpusty, aby nie były widoczne. Przy gładkich krawędziach deski przybija się gwoździami od góry, w równych odstępach.

Panele „pływające” nie mogą stykać się z podłożem. Konieczna jest folia paroizolacyjna oraz podkład wyciszający, np. pianka polipropylenowa lub płyty ekologiczne z pyłu topolowego, maty korkowe, tektura falista. Inaczej podłoga będzie „stukać”. Panele łączy się na pióro i wpust sklejając krawędzie lub bezklejowo – na zatrzask. Niektóre można przyklejać do podłoża.

Parkiet łączony na wpust i pióro układa się na podkładzie jak panele, od rogu pomieszczenia, wzdłuż prostopadłych do siebie ścian. Parkiet może być także przyklejany do podłoża – wtedy prace prowadzi się od środka pomieszczenia. Elastyczne kleje (poliuretanowe zawierają mniej wody niż dyspersyjne) powinny być tej samej firmy, co grunt na podłożu.

Mozaika i parkiet przemysłowy, kupowane w formie płyt naklejonych na papier lub siatkę, znacznie ułatwiają pracę. Przykleja się je jak zwykły parkiet. Deszczułki muszą być układane „na styk”.

Szczeliny nie mogą być większe niż 0,3 mm (dla parkietu 0,4 mm).

fot. Quick Step

Montaż posadzki

7/2016 Własny Dom

43

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Chemia do drewna

2

NaturalNą płytę podpodłogową kładziemy na wyrównane podłoże. Jej zadaniem jest m.in. wytłumienie paneli

naturalna płyta podpodłogowa

fot. Barlinek

pierwszy pas układamy piórem do ściany. deski łączymy na krótszych krawędziach przez wsunięcie wyprofilowanych elementów złącza (pióro-wpust) kolejnych składanych desek KieruNeK uKładaNia warstwy podpodłogowej i posadzki nie powinien nakładać się na siebie (na rys. widok z góry)

deski

fot. Barlinek

fot. Barlinek

rys. Barlinek

Są najstarszym materiałem stosowanym do wykonywania drewnianych posadzek. Mają grubość 25-30 mm, szerokość 80-180 mm, a długość 2-6 m. Ich krawędzie są zwykle odpowiednio profilowane do łączenia na pióro i wpust lub na zakładkę. Na spodzie desek frezuje się rowki odprężające, zapobiegające wyginaniu się deski na skutek zmian wilgotności.

Deski podłogowe mocuje się za pomocą gwoździ lub śrub na drewnianych legarach. Rozstaw legarów dobiera się w zależności od grubości desek tak, aby zapewnić stabilność podłogi. Dla zapewnienia odpowiedniej izolacji akustycznej pomiędzy legary układa się izolację z wełny mineralnej, a na legarach przykleja się taśmę izolującą.

Deski mogą być również układane bezpośrednio na podłodze betonowej, gładzi cementowej lub gipsowej, i przyklejane klejem.

Można je wielokrotnie cyklinować, praktycznie do poziomu łączenia, czyli mniej więcej do połowy grubości, zwłaszcza gdy są klejone do podłoża i można je bezpiecznie pocienić.

fot. Barlinek

Jak mocuJemy deski do podłoża?

wzdłuż ŚciaNy musi zostać zachowana szczelina dylatacyjna o szerokości ok. 15 mm

44

Własny Dom 7/2016

listwy mocuJemy do ściany (nie do podłogi) przy pomocy kołków rozporowych i wkrętów lub do uprzednio zamocowanych listew montażowych

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

3

Wnętrza

fot. Barlinek

Parkiet Przemysłowy

Równie popularne, jak parkiety klepkowe są mozaiki. Najczęściej jest to kwadratowa lub prostokątna płyta z listewek zestawionych po pięć sztuk, tworzących szachownicę. Łączone są one od spodu siatką z włókna szklanego lub papierem. Deszczułki te mogą mieć różne rozmiary, najczęściej 8-10 mm grubości, 20-22 mm szerokości i 120-160 mm długości. Cała płyta ma zazwyczaj 640 mm długości i 320 mm szerokości, a w wersji „pałacowej” typowe wymiar to kwadrat o boku 410-480 mm.

Bardziej skomplikowane mozaiki są wykonywane na zamówienie. Wzór można wybrać z katalogu lub zdecydować się na indywidualny projekt.

Można go tworzyć z różnych gatunków drewna (o zbliżonej twardości).

Mocuje się je do podłoża klejem. Poszczególne elementy przykleja się do podłoża, układając je papierem lub siatką do góry. Po wyschnięciu materiał ten odrywa się, a resztki usuwa z posadzki na mokro.

fot. Antique Parquets

Mozaika – jak wybieramy wzór?

Mozaika może mieć nie tylko różny kształt, ale także można umieścić w niej wstawki z innego materiału, np. kamienia

Mozaiki są sporo tańsze niż parkiet, ale też dużo od niego cieńsze. Dlatego podłogi takie można odnawiać przez szlifowanie najwyżej dwukrotnie.

Posadzkę tego rodzaju (lub okładzinę ściany, jak na prezentowanym obok zdjęciu) układa się z kostek twardego drewna ciętego w poprzek bali. Najlepsze do tego celu są dąb, buk i jesion.

Kostki mają najczęściej grubość 2,5-8 cm i boki długości 4 cm, są też kostki większe, o przekroju prostokątnym 6x9 cm. Łączone są, podobnie jak mozaika, w płyty po 5-18 sztuk i naklejane na siatkę termoplastyczną. Mocuje się je do równej, betonowej wylewki za pomocą kleju do parkietu, siatką do góry. Po zakończeniu pracy odrywa się ją, a powierzchnię zabezpiecza lakierem.

fot. Dunin

Bruk drewniany w domu

Ten rodzaj podłogi oprócz ciekawego wyglądu ma wiele zalet praktycznych (dobra izolacja cieplna, dźwiękochłonność, tłumienie drgań podłoża, antystatyczność i trwałość), dlatego cieszy się coraz większą popularnością.

Mozaika przemysłowa, zwana także parkietem przemysłowym, to drewniane deszczułki o przekroju kwadratowym lub prostokątnym i wymiarach: 8-22 mm grubości, 10-25 mm szerokości i 150-400 mm długości. Zwykle są one łączone po kilkanaście sztuk w tafle o kształcie kwadratu lub prostokąta o boku 400 mm za pomocą taśmy samoprzylepnej, którą zrywa się po ułożeniu posadzki. Wykonuje się je z najtwardszych i najtrwalszych gatunków, takich jak dąb, buk, jesion, jawor i egzotyczne – teak, lapacho ipe, merbau, jatoba.

Parkiet przemysłowy mocuje się do podłoża za pomocą kleju. Można go układać zachowując ten sam kierunek lamelek w kolejnych płytach lub zmieniając go – powierzchnia podłogi staje się wówczas bardziej ozdobna. Można też oderwać deszczułki od podkładu i kleić każdą lamelkę oddzielnie: symetrycznie (w cegiełkę) lub w sposób nieregularny.

Ponieważ wąskie elementy posadzki są mniej podatne na odkształcenia pod wpływem zmian wilgotności czy temperatury powietrza, można taką posadzkę stosować także w łazienkach.

Parkiet w jodełkę, cegiełkę czy szachownicę Dawniej parkiet układano w reprezentacyjnych wnętrzach pałacowych. Dziś także uchodzi za najbardziej elegancki. Tworzą go drewniane deszczułki, czyli klepki, które mogą być łączone na pióro i wpust lub mocowane na styk. Wykonuje się go z deszczułek drewnianych o grubości 16-22 mm, szerokości 30-120 mm i długości 200-500 mm.

Najpopularniejsze sposoby układania parkietu to jodełka, cegiełka (tzw. wzór angielski) lub szachownica. Na dużej powierzchni można łączyć różne wzory lub odcienie drewna o zbliżonej twardości.

Klepki układa się na ślepej podłodze (przybijając je gwoździami lub – rzadziej – mocując klejem) albo na wylewce betonowej (klejąc do podłoża).

7/2016 Własny Dom

45

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Wnętrza

fot. Witex

fot. Dom Korkowy

3

Zintegrowane Panele to szybka i bezproblemowa instalacja ciepłej i cichej posadzki, gotowej do eksploatacji bezpośrednio po zakończeniu montażu

Panele drewniane Podłogi klejone warstwowo, wykończone fabrycznie, czyli tzw. drewniane panele podłogowe, dzielą się na podłogi dwuwarstwowe, służące do przyklejania do podłoża, oraz podłogi trójwarstwowe, które zwykle montuje się jako pływające, chociaż mogą być również klejone do podłoża. Ich główną zaletą jest bardzo szybki montaż.

Panele trójwarstwowe mają najczęściej 14 mm grubości, 70-250 mm szerokości i 490-1200

mm długości. Na warstwie wierzchniej najczęściej znajdują się 2 lub 3 rzędy klepek ułożonych na mijankę. Poszczególne elementy łączą się tradycyjnie na pióro i wpust lub wyposażone są w system łączenia bezklejowego na zatrzask. Najczęściej montowane są jako pływające na podłożu wyłożonym materiałem wygłuszającym, ale można je także kleić bezpośrednio do podłoża.

Panele dwuwarstwowe najczęściej mają grubość 10-12 mm, szerokość 70-90 mm oraz długość

400-1000 cm i na warstwie wierzchniej posiadają jedną klepkę. Mogą być montowane wyłącznie przez klejenie do podłoża.

Podłogi warstwowe ze względu na swoją konstrukcję klejenia krzyżowego są stabilniejsze od podłóg z litego drewna, dlatego poleca się je na ogrzewanie podłogowe.

W zależności od metody montażu, stopnia zużycia oraz zastosowanego sprzętu mogą podlegać 1-3-krotnej renowacji, ale ich trwałość jest mniejsza od podłóg litych.

46

Własny Dom 7/2016

fot. Quick Step

Nie zawsze nadają się na posadzkę, jeśli podłoga jest ogrzewana. Trzeba dowiedzieć się, czy wybrany materiał nie zawiera substancji, które pod wpływem podwyższonej temperatury mogą stać się szkodliwe dla zdrowia. Istotna jest tak zwana maksymalna temperatura robocza pokrycia (określana przez producenta) oraz jego grubość (decydująca o oporze cieplnym).

Aby poprawić przewodzenie ciepła przez posadzkę z paneli, należy je przykleić do podkładu.

Ich krawędzie powinny być łączone na zatrzask, a nie na klej – wtedy posadzka będzie bardziej odporna na odkształcenia.

Jeżeli chcemy wykończyć podłogę drewnem, należy wybierać gatunki twarde: dąb, merbau, iroko, doussie, tek. Zdaniem specjalistów taki parkiet najlepiej się sprawdza, jeśli nie jest grubszy niż 1,5-2 cm. Polecają też parkiety dwu- i trójwarstwowe, ponieważ krzyżowe ułożenie słoi w sąsiadujących warstwach drewna ogranicza

fot. Regulus

Panele lub drewno na ogrzewaną Podłogę

Drewniana osłona grzejnika kanałowego bardzo dobrze wkomponuje się w drewnianą posadzkę

Panele łącZone na ZatrZask a nie na klej na ogół dobrze nadają się do ogrzewania podłogowego – nie są na stałe przytwierdzone do podłoża i mogą się przemieszczać pod wpływem zmian temperatury

możliwość odkształcania pod wpływem ciepła.

Klepka warstwowa musi być jednak dobrej jakości, żeby częste zmiany temperatury nie spowodowały jej rozwarstwienia.

Najlepszą metodą zabezpieczenia posadzki drewnianej jest olejowanie, ponieważ nie skleja kantów drewna. Położony na pracującą podłogę lakier może popękać.

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Wnętrza

3

posadzka drewniana łączona z innym materiałem Szlachetna i dobr ze dobrana okładzina najlepiej prezentuje się na całej powier zchni pomieszczenia, jednak pr zestr zenie otwar te, np. połączone pokój dzienny, jadalnia i kuchnia, zachęcają do łączenia podłóg drewnianych z bardziej odpornymi na zmywanie powier zchniami ceramicznymi lub kamiennymi. Granicę tych materiałów najłatwiej poprowadzić na prostych odcinkach progów dr zwiowych. Można też szukać efektownych linii kr zywych, chociażby okalających tak popularne obecnie kuchenne „wyspy”. Kr zywizny to nie tylko problem cięcia płyt i desek, ale także różnicy gr ubości, którą powinno się zniwelować. Na połączeniu materiałów tr udno zrezygnować z użycia listwy metalowej, której zadaniem jest zarówno ochrona i maskowanie naciętych krawędzi, jak i pr zytr zymanie elementów drewnianych. Można też zamaskować szczelinę miękkim i elastycznym korkiem.

płytki fuga

listwa wykończeniowa

zaprawa klejąca

klej do parkietu parkiet Styk materiałów z różnych poSadzek. aby były na tym samym poziomie, należy zastosować wylewkę o różnej wysokości. Styk wykończony jest listwą

Insert ceramIczny, czyli wstawka w postaci pasa przebiegającego przez posadzkę drewnianą może rozbić monotonię desek i zasygnalizować funkcjonalny podział pomieszczenia

fot. Kopp

rys. archiwum WD

wylewka

posadzki z materiałów drewnopochodnych Podłogi z materiałów drewnopochodnych zdobyły sobie sporą popularność nie tylko ze względu na niewygórowane ceny materiałów i usług (choć te z najwyższej półki potrafią być bardzo drogie), ale również ze względów estetycznych, do złudzenia bowiem przypominają różne gatunki drewna – od wzorów egzotycznych aż po rustykalne „ruszone zębem czasu”.

Bardzo ciekawą alternatywą dla podłóg drewnianych są panele z drewna klejonego. Do ich wytwarzania używa się drewna, w zewnętrznej warstwie często egzotycznych gatunków. Ich powierzchnia jest lakierowana, a montaż jest bardzo podobny do montażu paneli drewnopochodnych. Oba rodzaje podłóg wykonuje się w technologii „pływającej”. Główną wadą jest brak możliwości renowacji, (jednak niektóre modele paneli z drewna klejonego oferują taką możliwość).

Niemożliwe jest również uzyskanie tak cichej podłogi, jak w przypadku parkietu czy desek. Dla prawdziwych miłośników natury „stukanie” podłóg panelowych jest nie do zniesienia.

7/2016 Własny Dom

47

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Wnętrza

3

fot. Quick Step

fot. Quick Step

fot. Wolf System

Schody z drewna

DreWno na schoDach. Materiał ten może pełnić rolę konstrukcyjną (wówczas schody zbudowane są w całości z drewna) lub być tylko okładziną na wylewanej z betonu konstrukcji

Drewno jest najczęstszym, chociaż drogim budulcem schodów w naszych domach. Dopasowane do posadzki, ciepłe w kolorycie i miłe w dotyku, tworzy dobry nastrój we wnętrzach. Schody konstruuje się z drewna litego lub klejonego warstwowo. Jest to z reguły buk, dąb, klon, brzoza lub orzech. Coraz bardziej popularne są gatunki egzotyczne: mahoń, teak. Większą popularnością cieszy się jednak krajowe drewno jasne, które i tak po kilku latach trochę ciemnieje.

Wskazane jest przede wszystkim w wydzielonych klatkach schodowych, gdzie rzadko jest okno i jedynym źródłem światła jest kinkiet lub wysoko zawieszona lampa. Jedynym niebezpieczeństwem, czyhającym na domowników jest duża poślizgowość drewna. Polakierowane, pięknie lśni, ale jest bardzo niebezpieczne, szczególnie przy schodzeniu. Trzeba o tym pamiętać i wybrać matową lub półmatową powłokę zabezpieczającą.

Tańsze od drewnianych są schody z materiałów drewnopochodnych – sklejek. Są równie ładne i prawie tak samo wytrzymałe, a różnica materiałów widoczna jest tylko dla konesera.

48

Własny Dom 7/2016

listWa poDłogoWa może służyć do estetycznych połączeń posadzki z np. dywanem

fot. Quick Step

aluMinioWy profil znacznie ułatwia zarówno montaż listwy, jak i ewentualny demontaż – nie zniszczymy listwy

listWy można przycinać, jeśli potrzebujemy ich do specjalnych zastosowań. producenci często dostarczają do takiej obróbki proste, ale skuteczne narzędzia

fot. Quick Step

W zależności od materiału, z jakiego jest wykonana posadzka, mogą być one z tworzywa lub płyty MDF, oklejanej w kolorze podłogi, mogą też być z drewna. Z reguły dostawcy podłóg panelowych, parkietów i desek mają w swojej ofercie listwy z odpowiednim „dekorem” do dostępnych wzorów pokryć.

Duża część rozwiązań ma również drugą funkcję. W swoim wnętrzu skrywają kanały pozwalające ułożyć nawet kilka kabli. Dzięki temu instalacja antenowa czy głośnikowa nie szpeci narożników pomieszczenia. Producenci podłóg oraz akcesoriów do ich wykańczania mają w swoje ofercie również niezliczoną ilość profili łączących różne rodzaje podłóg. Wśród nich są profile do łączenia płytek z panelami czy wykładziną, profile do maskowania dylatacji pomiędzy pomieszczeniami oraz profile do krzywizn i łuków. Materiały z jakich są one wykonywane, to tworzywa sztuczne, stal nierdzewna, mosiądz, aluminium lub inne metale pokryte powłokami galwanicznymi.

fot. Quick Step

LiStwy przypodłogowe: wybór i funkcja

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Wnętrza

3

Schody na zamówienie, gotowe czy prefabrykowane?

fot. Haas

Na pewno tańszym rozwiązaniem jest kupno schodów oferowanych w formie prefabrykatów. Aby dobrać wszystkie elementy i skomponować je w pasującą do sytuacji konstrukcję, należy mieć projekt budowlany z potrzebnymi wymiarami: długością, szerokością i wysokością biegów oraz poszczególnych stopni.

Inną możliwością jest montaż gotowych schodów, prowadzących na wysokość np. 280 cm. Dotyczy to przede wszystkim schodów spiralnych, opartych na słupie. Są dostępne w różnych wariantach materiałowych, stylistycznych i kolorystycznych. Można je kupić zarówno w specjalistycznych firmach, jak i w budowlanych centrach handlowych.

fot. DLH

schody prefabrykowane wykonuje się na zamówienie, według ściśle określonego i indywidualnego projektu. Gotowe elementy przyjeżdżają na budowę i tam są składane

a może drewniana wanna?

schody wspornikowe samonośne z racji szczególnego obciążenia lepiej wykonywać na zamówienie, pod szczególnym nadzorem wykonawców i projektanta

Przy schodach musi być balustrada

Balustrada ażurowa składa się ze słupków, poręczy oraz wypełnienia. słupki są przymocowane na stałe do schodów i gwarantują stabilność balustrady

fot. Honka

To wymóg bezpieczeństwa, ale i ważny element dekoracyjny. Balustrada powinna mieć 110 cm wysokości i maksymalne odległości pomiędzy elementami pionowymi (lub poziomymi) 10-12 cm. Ważne jest, żeby była dobrze dopasowana do schodów i spójna z nimi stylowo. Przyjęło się, że jakie schody, taka balustrada. Nie zawsze jest to dobre rozwiązanie. Czasami nadmiar jednego materiału może zbytnio przytłoczyć wnętrze. Wtedy dobrze jest poeksperymentować i oderwać się od standardowego zestawu. Zamiast tradycyjnych, toczonych tralek można zamontować przezroczystą, szklaną balustradę, która pasuje do każdego innego materiału i wnętrza. Jeśli zdecydujemy się na pełną, nietransparentną balustradę, schody będą za nią całkowicie ukryte. Wtedy tylko ona jest widoczna i stanowi element przestrzeni. Jest więc tak samo ważna jak schody.

Ciekawym rozwiązaniem jest zabudowanie drewnem wanny. Takie wykończenie doskonale współgra np. z wannami o nieregularnym kształcie. produkowane są metodą szkutniczą lub bednarską z litego drewna twardego, które w minimalnym zakresie kurczy się i pęcznieje pod wpływem wilgoci (iroko, modrzew, teak, cedr), co zapewnia szczelność i trwałość. pokryte są wytrzymałą powłoką antybakteryjną lub specjalnym olejowoskiem. O wysokiej jakości świadczy brak pęknięć, sęków, przebarwień i jednolita struktura. Bardzo ważna jest możliwość regulacji okuć. Pod wpływem wahań wilgotności drewno kurczy się i pęcznieje, przez co mogą się one poluzować. Jeśli połączone są za pomocą nitów, a nie śrub (pozwalających na ponowne ich napięcie), wanna będzie przeciekać. Okucia i śruby muszą być wykonane ze stali nierdzewnej. To wszystko sprawia, że dobrej jakości wanny, balie czy umywalki są bardzo drogie. W sprzedaży są też wyroby tańsze, z drewna klonu, buka, wiśni, świerka, sosny, dębu tasmańskiego (eukaliptus), które znacznie silniej „pracują” pod wpływem wilgoci i nie gwarantują dobrej szczelności.

7/2016 Własny Dom

49

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Wnętrza

3

fot. Quick Step

Kiedy przystąpić do uKładania posadzKi w łazience?

Prace parkieciarskie można prowadzić dopiero po zakończeniu wszelkich mokrych i pylących robót wykończeniowych: gładzi, wylewek, układania terakoty, montażu i odbioru grzejników.

W pomieszczeniach powinna utrzymywać się, także po zakończeniu prac, temperatura powyżej +15oC i wilgotność względna powietrza 45-65%.

Jednocześnie podłoże pod posadzki musi mieć wilgotność w granicach 2-3% dla podkładów cementowych (betonowych) i 0,5-1,5% dla anhydrytowych (gipsowych). Podkłady muszą być wytrzymałe na ściskanie oraz równe. Prześwity pod łatą o dł. 2 m nie mogą przekraczać 5 mm. Ustalenie wilgotności oraz ocena podłoża i materiałów na posadzkę są obowiązkiem wykonawcy.

Drewno w łazience

50

Własny Dom 7/2016

fot. Kaldewei

fot. Cersanit

Posadzka w Łazience może być wykończona drewnem. Brodzik najczęściej jest akrylowy, ale można wykonać go w postaci drewnianego podestu, pod którym ukryty jest odpływ

fot. Roca

Na podłogę najlepiej użyć twardego i nienasiąkliwego drewna egzotycznego, np. teak, iroko, merbau, a z rodzimych – modrzewia. Zwiększoną odporność na wilgoć ma też drewno poddawane obróbce w wysokiej temperaturze (termojesion, termoakacja) oraz bambus. Najlepiej zdecydować się na tzw. parkiet przemysłowy. Niezależnie jednak, czy będą to deski, parkiet czy panele, warto mocować je do podłoża i poszczególne elementy do siebie na klej, aby nie dostawała się między nie woda.

Jeśli pomalujemy je lakierem, trzeba systematycznie kontrolować stan powłoki, bo nawet przez niewielkie uszkodzenia wilgoć może się dostać w głąb posadzki i doprowadzić do jej zniszczenia.

Dlatego uważa się, że lepszym sposobem zabezpieczenia łazienkowej podłogi z drewna jest olejowanie (2-3-krotne na początku, powtarzane raz na 1-2 lata).

temat miesiąca | dom drewniany i drewno domu TEMAT MIESIĄCA | DOM DREWNIANY I DREWNO W wDOMU

Wnętrza WNĘTRZA

Drewniane DREWNIANE blaty BLATY wane. wane. Nie Nie chroni chroni to to jednak jednak drewna drewna przed przed wysoką wysoką temperaturą temperaturą i i rysami! rysami!

Bardzo Bardzo dobrze dobrze radzą radzą sobie sobie zz warunkami warunkami kuchennykuchennymi mi gatunki gatunki egzotyczne egzotyczne –– również również na na podłodze. podłodze. Są Są odporne, odporne, nawet nawet na na substancje substancje chemiczne. chemiczne. Ciemne Ciemne drewno drewno wygląda wygląda elegancko elegancko i i ładnie ładnie scala scala kuchnię kuchnię zz pokojem pokojem dziennym. dziennym. W W strefie strefie roboczej, roboczej, najbardziej najbardziej narażonej narażonej na na uszkodzenia, uszkodzenia, warto warto jednak jednak wprowawprowadzić dzić pas pas zz gresu gresu lub lub kamienia. kamienia.

fot. DLH

Muszą Muszą być być grube grube i i klejone klejone zz wąskich wąskich listew listew –– dzięki dzięki temu temu są są wytrzymałe wytrzymałe i i stabilne stabilne (nie (nie ododkształcą kształcą się). się). Najodpowiedniejszy Najodpowiedniejszy jest jest dąb dąb (bo (bo najtwardszy), najtwardszy), sprawdza sprawdza się się też też buk. buk. Aby Aby były były odporne odporne na na plamy plamy i i wodę, wodę, muszą muszą być być zabezpiezabezpieczone czone wodoodpornymi wodoodpornymi lakierami lakierami lub lub melaminą melaminą (przezroczystym (przezroczystym tworzywem). tworzywem). ZZ czasem czasem pomapomalowane lowane blaty blaty tracą tracą dobry dobry wygląd wygląd pod pod wpływem wpływem wilgoci wilgoci wnikającej wnikającej przez przez mikrouszkodzenia. mikrouszkodzenia.

Dobrą Dobrą metodą metodą zabezpieczenia zabezpieczenia blatu blatu jest jest zaolezaolejowanie jowanie go. go. Specjalny Specjalny preparat preparat wciera wciera się się ww powierzchnię powierzchnię –– drewno drewno zostaje zostaje zaimpregnozaimpregno-

fot. P Pfleiderer fot. eiderer

Wykonane Wykonanezzpłyt płytwiórowych wiórowychpokrytych pokrytychciśnieniociśnieniowo wo warstwami warstwami tworzywa tworzywa i i zabezpieczone zabezpieczone żywiżywicami, cami,są sąodporne odpornena nawysoką wysokątemperaturę temperaturę(do (dook. ok.

180 180ooC), C), wodoodporne, wodoodporne, łatwe łatwe do do czyszczenia czyszczenia i i przyjemne przyjemne ww dotyku. dotyku. Wybór Wybór kolorów kolorów i i faktur faktur jest jest ogromny; ogromny; dobrze dobrze imitują imitują kamień kamień naturalny, naturalny, metal metal czy czy drewno. drewno. Produkowane Produkowane są są ww szerokościach szerokościach typowych typowych blatów blatów (60-70 (60-70 cm), cm), zz jednojedno- lub lub dwudwustronnym stronnym wykończeniem wykończeniem krawędzi. krawędzi. Dzięki Dzięki temu temu możemy możemy mieć mieć szybko szybko ładną, ładną, kolorową kolorową i i tanią tanią kuchnię. kuchnię. Bo Bo laminowane laminowane blaty blaty są są prawie prawie dwudwukrotnie krotnietańsze tańszeod oddrewnianych, drewnianych,aawielokrotnie wielokrotnieod od prawdziwych prawdziwychkamiennych! kamiennych!Są Sąteż też lżejsze lżejszeoraz orazłałatwiejsze twiejsze do do cięcia cięcia i i montażu. montażu. Do Do łączenia łączenia blatów blatów stosuje stosuje się się listwy listwy (np. (np. aluminiowe) aluminiowe) lub lub wypełnia wypełnia szczeliny szczeliny silikonem. silikonem. Niestety, Niestety, laminat laminat dość dość łatwo łatwo zarysować zarysować (używajmy (używajmy deski deski do do krojenia!), krojenia!), aa po po latach latach intensywnego intensywnego eksploatowania eksploatowania mogą mogą się się pojawić pojawić na na powierzchni powierzchni lekkie lekkie przetarcia przetarcia i i przebarwienia. przebarwienia.

fot. P Pfleiderer fot. eiderer

Struktura STRUKTURA nowoczeSnych NOWOCZESNYCH blatów BLATÓW charakteryzuje charakteryzuje się się zwiększonymi zwiększonymi parametrami parametrami odpornościowymi. odpornościowymi. Mogą Mogą to to być być np. np. idealnie idealnie matowe matowe powierzchnie, powierzchnie, które które przypominają przypominają ww dotyku dotyku lakier lakier strukturalny strukturalny

fot. P Pfleiderer fot. eiderer

laminowane LAMINOWANE blaty BLATY

blaty BLATY posiadają posiadają specjalne specjalne powłoki powłoki antybakteryjne, antybakteryjne, które które redukują redukują liczbę liczbę bakterii. bakterii.

Substancje Substancje czynne, czynne, które które są są trwale trwale wtopione wtopione ww powierzchnię powierzchnię blatu, blatu, zakłócają zakłócają funkcje funkcje życiowe życiowe bakterii, bakterii, które które nie nie mogą mogą się się rozmnażać rozmnażać ii giną giną

doSkonała DOSKONAŁA iMitacja IMITACJA kaMienia, KAMIENIA, blat blat jednak jednak jest jest wykonany wykonany z laminowanych z laminowanych płyt płyt

7/2016 8/2012Własny WŁASNYDom DOM

51 57

33

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

4

Stolarka otworowa

1

Choć drewniane drzwi i okna należy co kilka lat konserwować, szczególnie gdy umieszczone są na południowej elewacji, mają one zagorzałych zwolenników. Wygląd, materiał miły w dotyku, ramy cieńsze niż z PVC przy zachowaniu takich samych parametrów cieplnych – to ma decydujące znaczenie dla inwestorów Rodzaj dRewna ma znaczenie

fot. T. Augustyn

fot. Natura

Od gęstości właściwej i wilgotności drewna zależy współczynnik przewodzenia ciepła. Im niższa gęstość właściwa (stosunek masy do objętości), tym dany gatunek ma lepsze właściwości izolacyjne.

Bardzo ważna jest także higroskopijność wykorzystywanego drewna, tzn. jego podatność na pochłanianie wilgoci. Producenci biorą też pod uwagę wilgotność właściwą, czyli procentową zawartość wody w substancji, która powinna wynosić między 12 a 15%.

Pomalowanie farbą ram okiennych jest skutecznym sposobem ukrycia gatunku drewna, jeśli z naturalnego wyglądu nie jesteśmy zadowoleni

ramy wykonuje się z drewna klejonego warstwowo, dobrze wysuszonego, pozbawionego sęków i pęcherzy żywicznych. Klejenie odbywa się za pomocą mikrowczepów

okna dRewniano-aluminiowe

WarstWa aluminioWa całkowicie zabezpieczająca i zakrywająca ramę okienną od zewnątrz wraz z czwartą szybą osadzoną w aluminium

52

Własny Dom 7/2016

fot. Sokółka

fot. Sokółka

Podstawową zaletą okien alu-drewnianych jest ich konstrukcja, dzięki której jest to produkt o podwyższonym standardzie użytkowo-estetycznym. Warstwa zewnętrzna (aluminiowa) zabezpiecza przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi. Warstwa wewnętrzna (drewniana) poprawia estetykę okna. Dzięki takiemu połączeniu uzyskuje się wielostronne korzyści: izolację termiczną i akustyczną, wysoką odporność na działanie czynników atmosferycznych, odporność mechaniczną, łatwość utrzymania w czystości, brak konieczności konserwacji.

Wszystkie te wartości znacząco podnoszą komfort życia użytkowników takich okien.

nasadki aluminioWe zabezpieczają jedynie newralgiczne miejsca ramy – drewno na zewnątrz jest widoczne

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu

Stolarka otworowa

1

Co kryje się w ramie okiennej? konstrukcji okna się nie wypaczają. Klejonka powinna być pozbawiona jakichkolwiek wad (sęki, przebarwienia, miejsca żywiczne). W zależności od technologii powinno być przeprowadzone trzy- lub czterokrotne malowanie profili drewnianych, najczęściej farbami akrylowymi. Okna pomalowane farbami kryjącymi mogą być tańsze, gdyż można je produkować z nieco gorszego drewna. Bardzo małe sęki, przebarwienia i inne wady nie są widoczne pod powłoką farby. Okapniki wykonuje się z listew aluminiowych. Uszczelnienie stanowią elastyczne uszczelki, zachowujące sprężystość w bardzo niskich temperaturach.

fot. Velux

fot. Sokółka

Są droższe od wykonanych z tworzywa sztucznego.

Do głównych zalet drewna jako surowca konstrukcyjnego należy zaliczyć: dużą trwałość, lekkość, sprężystość, znaczną wytrzymałość mechaniczną, mały współczynnik rozszerzalności cieplnej, małą przewodność cieplną, łatwość obróbki, a przede wszystkim to, że jest to produkt naturalny – ekologiczny.

Drewno wykorzystywane do produkcji kantówki okiennej jest odpowiednio sortowane, impregnowane i suszone do optymalnej wilgotności 12-14%.

Zautomatyzowane suszarnie gwarantują właściwy przebieg procesu suszenia. Każda rama składa się z trzech sklejonych ze sobą listew. Dzięki klejonej

ukryte Zawiasy znajdujące się w ramie nie szpecą okna

rekl ama

wkładki iZolujące znajdujące się w ramie drewnianej jeszcze bardziej polepszają parametry izolacyjne okna

fot. Gebauer

Z ZewnątrZ poliuretan, w środku drewno. takie okna polecane są przede wszystkim do okien połaciowych umieszczonych w łazience lub pralni

7/2016 Własny Dom

53

temat miesiąca | dom| drewniany i drewno wi domU temat miesiąca dom drewniany drewno w domu

StolarKa otworowa otworowa Stolarka

4

fot. Honka

Kolor ramy drewnianej.

Uwaga: nie można go zmienić po wyborze!

Wady i zalety okien dreWnianych

ciemnobrązowe ramy podkreślają naturalny materiał, jakim jest drewno. oknu dodają uroku ozdobne nakładki na ramę

fot. Pilkington

fot. George

Kolory nadają oknom silnie indywidualnego charakteru i mogą być stosowane zarówno w nowoczesnych, jak i klasycznych elewacjach

Połączenie jasnobrązowego koloru z czerwienią może dawać zaskakujące efekty estetyczne. Takie zabiegi wymagają projektu architekta

54

Własny Dom 7/2016

Wydawałoby się, że wybór koloru okna to prosta decyzja. Obecnie okno drewniane możemy pomalować na niezliczoną ilość sposobów. Nie można jego koloru zmienić tak łatwo jak koloru choćby ścian, warto więc dobrze się zastanowić.

Okno drewniane możemy pomalować kolorem kryjącym z palety RAL lub kolorem transparentnym, który ukaże naturalny układ słojów drewna. Malowanie tzw. lazurem nadaje ramom elegancji i podkreśla walory materiału, z którego zostały wykonane, a jednocześnie daje nam możliwość uzyskania nawet bardzo ciemnej barwy lub modnych aktualnie we wzornictwie kolorów cyprys i teak. Kolory z palety RAL to cena wyższa o około 10%. Zastosowanie pokrycia lazurowego, a także dwóch kolorów okna podnosi ceną okna o 20-40% w zależności od producenta.

Zasady doboru koloru na elewacji są proste: • w jednym kolorze rama okienna, podbitka, drzwi, brama garażowa, rynny – na ogół tak jest w gotowych projektach.

• w różnych kolorach – im więcej ich będzie, tym bardziej zalecane jest udanie się po poradę do architekta.

Okna drewniane w przypadku niewielkiego uszkodzenia wystarczy po prostu przemalować. Są one również o ok. 10% lżejsze od plastikowych. Jeśli są pomalowane lakierem transparentnym – mają bardziej naturalny wygląd. Ramy okien drewnianych są cieńsze niż wykonane z profili plastikowych. Dzięki temu, porównując wielkość szklenia dla takiego samego otworu w ścianie, w oknie drewnianym szyba będzie nieco większa. Drewno posiada całkiem dobrą izolacyjność cieplną, a współczynnik U samych ram drewnianych wynosi 1,2 do 1,6 W/(m2K). Niestety, trzeba je częściej konserwować niż okna z tworzywa (raz na kilka lat). Dodatkowym mankamentem jest wrażliwość na dużą wilgotności powietrza i zmiana wymiarów pod wpływem wilgoci.

Jest to szczególnie ważne przy nowych budynkach, gdyż nowe mury zawierają dużo wilgoci.

temat miesiąca | dom drewniany i drewno w domu temat miesiąca | dom drewniany

i drewno w domu

Stolarka otworowa Stolarka otworowa

4

Powlekana DACHÓWKA ceramiczno-metalowa z kruszywem wulkanicznym Odporna na korozję Odporna na porosty Wytrzymała mechanicznie Odporna na ekstremalny wiatr Stabilna termicznie Lekkie pokrycie dachowe Nie obciąża konstrukcji Cicha

Piękno kruszywa odporność stali

www.gerardroofs.pl 7/2016 Własny Dom

55

focus okna połaciowe

fot. Velux

s cu fo

Okna połaciowe Występują w różnych typach, mają różne sposoby otwierania i konstrukcję. Poznaj najważniejsze kryteria wyboru Tekst: Rafał Żyła

o

kna połaciowe stały się popularne przy okazji adaptacji istniejących już poddaszy. Są alternatywą dla lukarn, ale ich zainstalowanie nie zmienia bryły dachu i nie stwarza specjalnych problemów budowlanych na wykończonym poddaszu.

Montaż takich okien jest znacznie tańszy niż wykonanie całej konstrukcji lukarny. Po prawidłowym zamontowaniu okno połaciowe jest szczelne, choć często zdarzają się błędy wykonawcze.

56

Własny Dom 7/2016

Więcej światła na poddaszu Bardzo ważne jest zapewnienie odpowiedniej ilości światła w pomieszczeniu.

Przyjmuje się, że powierzchnia przeszklenia (czyli obrys szyb), powinna wynosić nie mniej niż 1/8 powierzchni podłogi. Zaletą okna połaciowego jest fakt, że wpada przez nie do pomieszczenia więcej światła niż przez okno lukarny o tej samej powierzchni przeszklenia. Jednak okno połaciowe ogra-

nicza nasz kontakt z otoczeniem, widzimy przez nie znacznie mniej ogrodu niż przez okno usytuowane pionowo (za to dużo więcej nieba).

Więcej infOrmacji www.okpol.pl www.velux.pl www.fakro.pl

oknadachowe.info.pl pl.dst.roto-frank.com www.velset.pl

okna połaciowe focus

Okna w ścianach szczytowych często nie wystarczają do oświetlenia poddasza. Trzeba wtedy zastosować okna w obrębie połaci dachowej.

Mocowanie pod skosem sprawia, że otwierają się inaczej niż te, montowane w ścianie i potrzebują nieco innych dodatków.

Optymalne doświetlenie i kontakt ze światem zewnętrznym zapewniają umieszczone stosunkowo nisko okna z wygodnym w użyciu górnym systemem otwierania. Zdarza się jednak, że konstrukcja poddasza zmusza do zainstalowania okna znacznie wyżej. Ze względu na wygodę użytkowania najbardziej funkcjonalnym rozwiązaniem jest dolny lub podwójny system otwierania. Okna tego typu są szczególnie polecane

do dachów o niskim kącie nachylenia. Można je otwierać obrotowo od góry i uchylnie od dołu.

Okna połaciowe czy lukarny?

Lukarny powiększają kubaturę pomieszczeń znajdujących się na poddaszu, ułatwiają wyglądanie przez okna i rozrzeźbiają bryłę budynku.

Są jednak na ogół droższym rozwiązaniem od okien dachowych – potrzeba więcej drewna do wykonania więźby, konieczne są dodatkowe elementy pokrycia, a koszty robocizny są wyższe.

Ich wykonanie stwarza ponadto więcej okazji do popełnienia błędów wykonawczych niż przy oknach połaciowych, które są wyposażone w gotowe kołnierze przeznaczone do poszczególnych typów pokryć dachowych.

Czy okna połaciowe są odporne na grad?

Przez wiele lat producenci wyposażali okna w szyby ze szkła „float”, które zapewniało odporność na wszelkie czynniki atmosferyczne, w tym grad. Potwierdzeniem tego faktu były testy wytrzymałości szyb prowadzone przez niektórych producentów podczas szkoleń dla firm dekarskich. Test polegał na opuszczaniu

OKNO BALKONOWE – to rozwiązanie dla tych, którzy nie chcą mieć balkonów konstrukcyjnych (np. w postaci wylewanej płyty żelbetowej)

fot. Velux

Górny czy dolny system otwierania?

DOLNY SYSTEM OTWIERANIA – został wprowadzony z myślą o budynkach, których warunki techniczne zmuszają do zainstalowania okna znacznie wyżej. Decydując się na instalację okna wysoko, trzeba pamiętać, że tracimy możliwość swobodnego wyglądania przez nie

fot. Fakro

Przy wyborze długości okna powinny być brane pod uwagę następujące zasady: • aby osiągnąć najlepszy widok w mieszkaniu na poddaszu, optymalna wysokość, na której powinna znajdować się górna krawędź okna, powinna wynosić ok. 200 cm, • zgodnie z przepisami dolne krawędzie okien powinny znajdować się na wysokości ok. 90 cm. W ten sposób również w pozycji siedzącej zapewniony mamy swobodny widok na zewnątrz. Najłatwiej jest wtedy operować oknem otwieranym i zamykanym od góry, • długość okna zależy od stopnia nachylenia dachu. Im mniejszy kąt nachylenia dachu, tym dłuższe powinno być okno.

fot. Roto Frank

Jak wybrać okna na poddasze?

GÓRNY SYSTEM OTWIERANIA pozwalana bezkolizyjne otwieranie okien nawet jeśli umieszczono meble w pod oknem. Istotną zaletą jest możliwość swobodnego otwierania okna bez niepotrzebnego schylania się oraz pewność, że małe dzieci samodzielnie go nie otworzą

7/2016 Własny Dom

57

focus okna połaciowe

kuli stalowej o masie 1 kg z różnych wysokości.

Szyby ulegały zniszczeniu przeciętnie wtedy, kiedy kula spadała z wysokości 2 m, czyli z siłą nieporównywalną do padającego gradu. Ostatnio, aby jeszcze bardziej zwiększyć bezpieczeństwo, w większości okien stosuje się szyby hartowane, których konstrukcja zapewnia 100% odporności w naszych warunkach klimatycznych.

Okno dachowe o dowolnej konstrukcji może być wyposażone w niestandardowy pakiet szybowy – szybę z witrażem. W efekcie uzyskujemy okno dachowe z trwałym i indywidualnym wzorem, dopasowanym do charakteru każdego pomieszczenia. Proces tworzenia witrażu polega na nałożeniu konturów rysunku z żywicy na szkło. Żywica występuje w trzech kolorach: czarnym, złotym i srebrno-satynowym (imitacja ołowiu). Przestrzeń pomiędzy liniami konturów wypełniana jest ręcznie kolorową żywicą.

Mieszając barwę z 10 różnych pigmentów, uzyskujemy mnogość odcieni koloru. Można również pozostawić tylko sam obrys. Czas utwardzania żywicy na szybie wynosi 24 godziny. Po tym czasie formatka szkła z witrażem umieszczana jest w szybie zespolonej.

Okna połaciowe do pomieszczeń mokrych

SZYBA WITRAŻOWA – uzyskujemy okno dachowe z trwałym i indywidualnym wzorem, dopasowanym indywidualnie do charakteru pomieszczenia

zdecydować, gdy w pomieszczeniach mokrych rzeczywiście panować będzie długotrwała wilgoć (częste pranie, sauna). Ich montaż nie różni się zasadniczo od typowych okien drewnianych połaciowych. Cenne za to jest wyposażenie, np. klamka umieszczona w dolnej części skrzydła (umożliwiająca łatwą obsługę okna) oraz dwustopniowe mikrouchylenie.

Jak krąży powietrze wokół okna połaciowego?

tami ściany lub, jak w tym przypadku, dachu.

Oznacza to, że przy niewłaściwym umiejscowieniu może na powierzchni ich szyb występować zjawisko kondensacji pary wodnej. Aby tego uniknąć, powinno się pod nim zainstalować grzejnik, żeby ciepłe powietrze owiewało i osuszało szybę. Odpowiednie wykończenie wnęki okiennej nie tylko ułatwi cyrkulację powietrza, ale również pozwoli na lepsze doświetlenie pomieszczenia. Powierzchnia znajdująca się nad oknem powinna być równoległa do podłogi, natomiast ta pod oknem – pionowa

Okna połaciowe, podobnie jak wszystkie inne przeszklenia, są najzimniejszymi elemen-

fot. Okpol

fot. Fakro

Oferowane są specjalne okna plastikowe lub drewniane powlekane poliuretanem do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności, np. łazienki, kuchni czy pralni. Na ich zakup warto się

fot. Fakro

Szyba witrażowa

58

Własny Dom 7/2016

OKNA POŁACIOWE W POMIESZCZENIACH tzw. mokrych. Oferowane są okna dachowe zrobione albo z drewna pokrytego poliuretanowym płaszczem, albo z PVC. Okna te dodatkowo zaopatrzone są w mikrowentylację lub nawiewnik

okna połaciowe focus

fot. fot.Velux Fakro

OTWARCIE KLAPY WENTYLACYJNEJ umożliwia dopływ świeżego powietrza, nawet gdy okno jest zamknięte

Okna umieszczone na standardowej wysokości nie wymagają na ogół dodatkowych rozwiązań ułatwiających ich otwieranie, ponieważ wysoko zlokalizowana klamka jest dostępna dla dorosłych, stanowiąc jednocześnie dodatkowe zabezpieczenie przed dziećmi. Inaczej wygląda sprawa okien umieszczonych na klatkach schodowych czy pod kalenicą na poddaszach z odsłoniętą konstrukcją dachu. Można dokupić do takich okien drążki teleskopowe czy linki umożliwiające ich uchylanie czy otwieranie. Dużo wygodniejszym sposobem jest jednak zamontowanie siłowników, sterowanych panelem naściennym lub pilotem. Nie tylko pozwolą one otwierać okna, ale również zasuwać rolety czy zmieniać kąt ustawienia żaluzji.

Systemy wyposażone w zegary pozwalają dodatkowo na symulowanie obecności domowników, gdy przebywają oni np. na urlopie. Czujniki nakażą zamknięcie okna w czasie deszczu czy zasłonięcie rolet przy porywistym wietrze.

Świetlik rurowy Zastosowanie tego rodzaju świetlików pozwala na doświetlenie wszystkich pomieszczeń w budynku – nawet tych, w których nie ma możliwości zamontowania okien dachowych czy pionowych. Wnętrza odcięte od światła

dziennego są ciemne i niewygodne w użytkowaniu. Takimi pomieszczeniami mogą być na przykład: łazienki, garderoby, korytarze, klatki schodowe, a nawet piwnice. Poprzez zastosowanie świetlików rurowych do środka budynku wpada naturalne światło, rozjaśniając wnętrza. W pozostałych pomieszczeniach świetlik rurowy stanowi dodatkowe źródło światła, pozwalając również na oszczędność energii elektrycznej. Świetlik rurowy przenosi światło dzienne wpadające do rury światłonośnej poprzez kopułę zamontowaną na dachu.

Następnie promienie słoneczne, odbijając się od ścian giętkiej, refleksyjnej rury, kierowane są ku dołowi na rozpraszacz. Zamontowany w suficie rozpraszacz równomiernie rozprowadza promienie światła, doświetlając pomieszczenie. Świetlik rurowy może być wykorzystywany również wieczorami oraz w nocy, poprzez zainstalowanie w nim oprawy oświetleniowej spełniającej funkcję lampy.

wiernie i/lub uchylnie, co na ogół obsługiwane jest jedną uniwersalną klamką. Zawsze należy sprawdzić, jaki jest maksymalny kąt uchylenia i rozwarcia takiego okna. Okno dla bezpieczeństwa powinno się zamykać na kluczyk. Szyba wewnętrzna powinna być laminowana. Folia, będąca jedną z warstw szyby, w razie zbicia zapobiega kruszeniu się szyby na odłamki lub jej wypadnięciu, co jest bardzo ważne w przypadku tak nisko usytuowanych okien.

Co to jest okno kolankowe?

Okna kolankowe przeznaczone są do montażu w ścianie kolankowej na poddaszu, stanowiąc dodatkowy element „przedłużający” okno dachowe. Zwiększają doświetlenie pomieszczeń i pole widzenia. Okna kolankowe mogą być (ale nie muszą) połączone z oknami dachowymi o dowolnej konstrukcji okien dachowych.

Mogą być nieotwieralne albo otwieralne roz-

fot. Velux

Otwieranie drążkami i pilotem

fot. Velux

PRAWIDŁOWĄ CYRKULACJĘ powietrza we wnęce okna połaciowego zapewnia dolny glif (prostopadły do podłogi) oraz górny (równoległy do podłogi)

EFEKTEM DZIAŁANIA ŚWIETLIKA RUROWEGO jest oświetlenie miejsc, do których wcześniej nie można było doprowadzić naturalnego światła. Świetlikami rurowymi można również doświetlić pomieszczenia, które wcześniej były słabo oświetlone z powodu np. małych okien

7/2016 Własny Dom

59

focus okna połaciowe

Łączenie okien

Okno a rozstaw krokwi Jeżeli okno połaciowe jest szersze niż planowany rozstaw krokwi, stosuje się tzw. wymian (pozioma belka przenosząca obciążenia na sąsiednie krokwie).

Kiedy decydujemy się na wprowadzenie dodatkowych okien połaciowych na etapie projektu, możliwa jest taka modyfikacja konstrukcji dachu, aby nie wprowadzać wymianów. Przy adaptacji istniejącego poddasza, musimy dostosować się do rozstawu elementów konstrukcyjnych.

Otwieranie na pilota W przypadku bardzo wysokich poddaszy dostęp do okna może być utrudniony.

obrotowe z górnym otwieraniem

Optymalnym rozwiązaniem jest zastosowanie zdalnie sterowanego otwierania przy użyciu pilota. Konieczne jest wówczas doprowadzenie zasilania. Najczęściej okna takie są wyposażone standardowo w czujnik deszczu.

fot. H. Tomasiewicz

fot. Roto

Okna połaciowe (z wyjątkiem modelu panoramicznego) są stosunkowo wąskie ze względu na konieczność wpasowania się w rozstaw krokwi. Aby zwiększyć powierzchnię przeszklenia, montuje się kilka okien, najlepiej obok siebie.

Stwarza to bardzo ciekawy efekt wizualny we wnętrzu, a firmy oferują gotowe profile do łączenia okien w zestawy.

W przypadku bardzo wysokich pomieszczeń korzystne jest połączenie kilku okien w pionie.

Ponieważ wentylacja w upalne lato działa najskuteczniej przy uchyleniu najwyższych skrzydeł, warto zainwestować w system zdalnego sterowania. Przy pomocy klawiatury montowanej na ścianie lub przy użyciu pilota możemy uruchamiać poszczególne siłowniki otwierające, a także obsługiwać wyposażenie dodatkowe, np. rolety zewnętrzne.

Z kolei niskie dolne naświetla nie są w ogóle otwierane, zakłada się, że można je umyć przy uchylonym górnym skrzydle.

fot. Roto

W zestawach pionowych i poziomych

obrotowe z klamką u dołu. z oknem o osi obrotu w połowie wysokości jest częsty problem.

Powinno być tak zamontowane, by pozwalało na swobodne dojście do parapetu. Jeśli jest zbyt nisko, skrzydło „kładzie się” na głowie podchodzącego

60

Własny Dom 7/2016

obrotowe o PodwyższoneJ osi

okna połaciowe focus

typy i sposoby otwierania

9 typów okien połaciowych Wybór właściwego modelu okna zależy przede wszystkim od nachylenia połaci dachowej.

W przypadku standardowego nachylenia ok.

45°, parapet powinien znajdować się 90100 cm nad podłogą, a górna krawędź nie wyżej niż 185-205 cm. Istotne są też wymiary pomieszczenia oraz jego przeznaczenie.

Ważnym parametrem jest też sposób otwierania okna.

1. Obrotowe z górnym otwieraniem Najczęściej stosowany model okna połaciowego. Zapewnia komfortową obsługę

z wygodnym w użyciu górnym systemem otwierania i w miarę dobry wgląd do ogrodu. W takim przypadku oś obrotu skrzydła znajduje się na wysokości ok. 150 cm.

Oznacza to, że nie można podejść bezpośrednio do parapetu i wyjrzeć na zewnątrz.

Stabilna, wyważona konstrukcja zapewnia trwałość, atutem jest też niska cena.

Należy pamiętać, że podstawową funkcją okna jest doświetlenie wnętrza i wentylacja – te zadania są w tym przypadku spełniane.

2. Obrotowe z klamką u dołu Gdy dach jest bardziej płaski (okna połaciowe można stosować już od 15° nachylenia), to dolna krawędź okna musi znajdować się

fot. Fakro

fot. Roto

okno połaciowe z naświetlem dolnym

klapowo-obrotowe z podwójnym systemem otwierania

na takiej wysokości, aby możliwe było podejście do parapetu. Konieczne jest wówczas zastosowanie modelu z dolnym systemem otwierania, co może być mniej wygodne.

3. Obrotowe o podwyższonej osi Pewną modyfikacją poprzedniego modelu jest okno, w którym oś obrotu umieszczona jest powyżej połowy wysokości okna. Dzięki takiemu rozwiązaniu nawet wysoka osoba może swobodnie podejść do krawędzi okna pod ustawionym poziomo skrzydłem. Klamka montowana jest wówczas w dolnej części ramy. Ze względu na przesunięcie osi obrotu, a co za tym idzie zwiększone naprężenia, konieczne jest wzmocnienie konstrukcji ramy.

nasZ EKsPERT

Okna dwu- czy trzyszybowe?

Inwestycja w okno należy do działań długoterminowych, dlatego należy ją dokładnie przemyśleć zanim zdecydujemy się jaki produkt docelowo wybierzemy. Zakup okien trzyszybowych jest nieco kosztowniejszy niż dwuszybowych.

Według statystyk, różnice w cenie pomiędzy dwuszybowymi i trzyszybowymi oknami wynoszą w granicach 10%. Ich przewaga nad dwuszybowymi ma przede wszystkim charakter ekonomiczny i ekologiczny. Okna trzyszybowe

osiągają najniższą wartość współczynnika przenikania ciepła, dzięki czemu znacznie obniżają koszty zużycia energii. W dużym uproszczeniu, każda dodatkowa szyba tworzy wzmocnienie warstwy termoizolacyjnej.

Okna trzyszybowe są niemal dwukrotnie cieplejsze.

Jednak nie tylko liczba szyb decyduje o tych istotnych parametrach. Równie ważna jest ich jakość.

Okna energooszczędne posiadają specjalną powłokę niskoemisyjną, która zapewnia odpowiedni kom-

Marcin Demski okpol for t cieplny. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania, ciepło z wewnątrz odbija się od szyby i nie przenika na zewnątrz.

Inwestycja w okna trzyszybowe jest najbardziej opłacalna w budynkach energooszczędnych i pasywnych.

7/2016 Własny Dom

61

focus okna połaciowe

5. Klapowo-obrotowe z podwójnym systemem otwierania Nieco droższe, ale bardzo funkcjonalne są okna z podwójnym otwieraniem – można je otwierać obrotowo oraz uchylnie. Zapewniają najlepszy kontakt z przestrzenią zewnętrzną, użytkownik może stanąć w pełni otwartym oknie pod skrzydłem, tworzącym formę płaskiego daszku. System rygli podnosi bezpieczeństwo antywłamaniowe.

6. Balkonowe

Okno fasadowe nie jest właściwie oknem połaciowym, jest jednak elementem, który się z nim bezpośrednio łączy. Przeznaczone jest do montażu w ściance kolankowej. Razem z oknem połaciowym tworzy zestaw, zapewniający świetny kontakt z otoczeniem i ciekawy efekt wizualny we wnętrzu. Standardowo w miejscu przełamania płaszczyzny dachowej i ściany montowana jest systemowa rynna deszczowa.

8. Wyłazowe termoizolacyjne Wszędzie tam, gdzie konieczne jest zapewnienie wyjścia na dach z pomieszczeń mieszkalnych, można zastosować okno wyłazowe. Służy ono najczęściej kominarzom do czyszczenia przewodów kominowych i dekarzom do ewentualnych napraw dachów.

Jest ono otwierane uchylnie na bok (do kąta 90°), co zapewnia swobodne wyjście.

W pozycji zamkniętej zapewnia doświetlenie jak w przypadku wszystkich okien połaciowych.

Może też być wyposażone w takie same akcesoria wewnętrzne.

okno balkonowe

62

Własny Dom 7/2016

wyłazowe termoizolacyjne

9. Panoramiczne Niezwykły efekt można uzyskać stosując okno panoramiczne o wymiarach zewn. 260x170 cm.

Dzięki specjalnej konstrukcji prowadnic, trzy skrzydła przesuwają się na powierzchnię dachu i nakładając się na siebie, chowają w specjalnym panelu umieszczonym na zewnątrz. Panel ten może także pełnić funkcję baterii słonecznej zasilającej napęd okna. Standardowym wyposażeniem jest czujnik deszczu, który automatycznie włącza zamknięcie (na fotokomórkę) skrzydeł w razie opadów. Okno pokryte jest folią akustyczną i otoczone kołnierzem ze stali szlachetnej. Jego mycie ułatwia funkcja wyczepiania skrzydeł z dolnej prowadnicy. Okno panoramiczne można stosować przy kącie nachylenia połaci dachowej 30º-65º. Należy pamiętać o dostosowaniu konstrukcji więźby dachowej do tak dużej powierzchni przeszklenia.

fot. Fakro

fot. Velux

Złożone jest z dwóch części, usytuowanych jedna pod drugą. Górne skrzydło jest płynnie uchylane aż do pozycji poziomej, a dolne uchylane do przodu.

Tworzy się w ten sposób wnęka balkonowa, ograniczona dolnym skrzydłem okna i wysuwanymi, bocznymi barierkami. Okno balkonowe posiada bardzo bogate wyposażenie: bezpieczny pakiet szybowy (wewnętrzna szyba laminowana oraz zewnętrz-

7. Fasadowe fot. Roto

Jest to dodatkowa płaszczyzna okna, nieotwieralna, w której zastosowano pakiet szybowy o takich samych parametrach, jak w skrzydle obrotowym. Profil łączący obie płaszczyzny ma grubość 15 cm, jest to znacznie mniej niż w przypadku połączenia dwóch zwykłych okien połaciowych (30 cm).

na szyba hartowana z powłoką łatwo zmywalną), automatyczny nawiewnik i wielopunktowy system zamykania.

Przeznaczone jest do montażu w konstrukcji dachu bez ścianki kolankowej, o nachyleniu połaci 35°-55°.

fasadowe

fot. Roto

4. Z naświetlem dolnym

panoramiczne

okna połaciowe focus

7/2016 Własny Dom

63

materiały na ściany

s cu fo

Z czego focus

fot. Interstone

wybudować dom?

Szybka w budowie ściana jednowarstwowa, czy też ściana wielowarstwowa? Poznaj możliwości i ograniczenia obu rozwiązań, podejmij odpowiednią decyzję

Tekst: Borys Aleksy, arch. Iwona Engel, inż. Rafał Żyła

W

ścianie jednowarstwowej materiał, z którego powstaje ściana pełni nie tylko funkcję konstrukcyjną, lecz także izolacyjną. Ściany wielowarstwowe posiadają osobny produkt odpowiedzialny za ocieplenie ściany, a także wykończenie. Decyzję o wyborze technologii najlepiej podjąć po szczegółowej analizie problemu ze specjalistami – projektanetem

64

Własny Dom 7/2016

domu oraz jego przyszłym wykonawcą. Warto także wysłuchać opinii osób, które niedawno wybudowały dom dla siebie i jeszcze mają świeżo w pamięci przebieg budowy oraz argumenty, którymi kierowali się przy wyborze. Poza tym, mogą podzielić się z nami doświadczeniem z eksploatacji domu. Czy jest odpowiednio ciepły? Jakie mają rachunki za ogrzewanie domu?

Czy w upalne dni w domu temperatura jest komfortowa dla jego mieszkańców?

Więcej informacji www.roben.pl www.wienerberger.pl www.klinkier.pl www.interstone.pl www.stonemaster.pl

www.centrumlupka.eu www.ega.pl www.cerrad.pl www.incana.pl www.nelissen.pl

materiały na ściany

focus

Ściana jednowarstwowa

Ściany jednowarstwowe wykorzystują tylko jeden rodzaj materiału, pokrytego cienką powłoką wykończeniową. Elementy, z których powstają, mają więc za zadanie nie tylko przenosić obciążenia, ale także pełnić funkcję ochronną i izolacyjną. Istnieje kilka materiałów o właściwościach pozwalających realizować to zadanie. Ich stosowanie wiąże się jedynie z zapewnieniem odpowiedniej grubości bloczków czy pustaków tworzących ścianę zewnętrzną.

Ze względu na swą prostą strukturę, ściana jednowarstwowa może być stosowana w większości domów jednorodzinnych. Jej podstawową zaletą jest duża szybkość wznoszenia „na gotowo” w jednym przejściu od parteru do strychu. w Nie na każdym terenie Ściana jednowarstwowa może być wzniesiona wszędzie tam, gdzie nie istnieją dodatkowe wymogi konstrukcyjne, które uniemożliwiają wzniesienie muru z jednego rodzaju elementów. Nie można jej stawiać np. na terenach narażonych na szkody górnicze.

Tam obowiązek stosowania dodatkowych elementów żelbetowych wzmacniających ściany rodzi konieczność kładzenia warstwy izolacyjnej, czyli w istocie stosowania techniki dwu- lub trzywarstwowej. w Im wyżej, tym trudniej Spore rozmiary elementów przyspieszają budowę, choć mogą też stanowić ograniczenie dla murarzy. Operowanie dużymi i ciężkimi bloczkami wymaga wysiłku, szczególnie kłopotliwy jest ich transport na wyższe kondy-

gnacje. Stanowi to problem do tego stopnia, że czasami spotykane jest budowanie jednowarstwowe na parterze i zmiana technologii na dwuwarstwową przy wznoszeniu piętra i poddasza. w Murowanie bez błędów Podczas murowania dużych elementów wymagana jest bardzo duża precyzja i doświadczenie, ponieważ łatwo tu o błędy, które później są niemożliwe do zniwelowania.

Tym bardziej, że aby zapewnić odpowiednie parametry izolacyjne, ściany jednowarstwowe muruje się cienkimi warstwami zaprawy.

Należy też pamiętać, że duża grubość muru zabiera przestrzeń – skutkuje to więc albo zmniejszeniem powierzchni użytkowej albo, przy zachowaniu tych samych wymiarów wewnętrznych, powiększa (a więc i podraża) fundamenty, stropy i pokrycia dachowe.

Z czego można ją zbudować? Ściany jednowarstwowe buduje się z materiałów o strukturze porowatej, z wypełniającym je powietrzem. Dzięki temu znacznie zwiększona jest termoizolacyjność przegrody.

fot. Wienerberger

Podstawowym wymogiem dla ścian zewnętrznych, określonym w przepisach budowlanych, jest utrzymanie wartości współczynnika przenikalności cieplnej na poziomie nie wyższym niż 0,3 W/(m2K).

Grubość ściany jednowarstwowej spełniającej ten warunek wynosi najczęściej, w zależności od materiału, 36-50 cm, do jej wykonania używa się więc relatywnie szerokich elementów.

Kiedy można ją zbudować?

fot. Wienerberger

Jej budowa trwa krótko i jest względnie tania. Przy zastosowaniu odpowiednich materiałów osiąga bardzo dobre parametry cieplne

ElEmEnty przEznaczonE do budowy ściany jEdnowarstwowEj mają różny ciężar – jest to związane z ich wymiarami i materiałem, z którego są wykonane. bloczki z ceramiki poryzowanej są dużo cięższe od takich samych z betonu komórkowego

budowę ściany jEdnowarstwowEj – tak, jak każdej – zaczyna się od narożników. buduje się co najmniej 3 ich warstwy i dopiero potem wypełnia się przestrzeń pomiędzy nimi. bardzo ważne jest utrzymanie poziomu między narożnikami – pomagają w tym rozciągnięte na całej długości sznurki. musi być również sprawdzane odchylenie – nie może ono przekraczać 5 mm. na zdjęciu – poziomowanie stropu

7/2016 Własny Dom

65

materiały na ściany

w Keramzytobeton Jest połączeniem naturalnego materiału, jakim jest glina, z betonem. Wypalany w specjalnych piecach keramzyt (porowate gliniane kulki) znacząco zwiększa własności termoizolacyjne i akustyczne ściany, a także jej paroprzepuszczalność. Jednolite bloczki z keramzytobetonu mają wymiary 50x20x36,5 cm.

Są łatwe w obróbce narzędziami ręcznymi. Łączy się je na pióro i wpust w płaszczyźnie pionowej, w poziomej zaś stosuje zaprawę klejową lub ciepłochronną. Ściana osiąga współczynnik U=0,29 przy wymiarach bloczka jednolitego 50x20x36,5 cm.

fot. Termalica

w Ceramika poryzowana Bardzo dobrym materiałem do budowy ściany jednowarstwowej są pustaki z ceramiki poryzowanej. Wypalane z gliny, zawiera-

ją pory zwiększające izolacyjność cieplną.

Występują w grubościach 38, 44 i 50 cm i szerokości oraz wysokości ok. 25 cm.

Izolują nieco gorzej od betonu komórkowego – w wariancie ściany o gr. 50 cm U=0,29. Łączą się ze sobą na pióro i wpust, wymagając jedynie użycia zaprawy poziomej. Stosuje się zaprawy tradycyjne lub ciepłochronne.

Przy użyciu zaprawy ciepłochronnej można uzyskać U=0,26. Większa grubość zaprawy i mniejsze wymiary pustaków ułatwiają, w porównaniu do betonu komórkowego, pracę murarzy.

Ściany z betonu komórkowego budowane są przy użyciu cienkiej zaprawy klejowej, dlatego wszelkie nierówności muszą być niwelowane przy fundamentach, poprzez warstwę wyrównawczą. w ścianach z ceramiki, które mogą być też murowane na zaprawę tradycyjną, wyrównywanie odbywa się poprzez zmianę grubości zaprawy nawet na kilku kolejnych warstwach pustaków

66

Własny Dom 7/2016

Wysoka wytrzymałość mechaniczna materiału pozwala tworzyć z niego elementy systemowe, takie jak nadproża, wieńce i stropy, dzięki czemu uzyskuje się jednorodne własności termoizolacyjne w każdym przekroju ściany (zapobiega się powstawaniu mostków termicznych). w Materiały hybrydowe Bardzo dobrymi parametrami charakteryzują się bloczki keramzytobetonowe z wkładką styropianową, czyli pustaki, których otwory wypełnia materiał termoizolacyjny – styropian. To hybrydowe rozwiązanie można

bloczki z betonu komórkowego – gładkie, łatwe w obróbce, stosunkowo lekkie i tanie, za to gorzej izolujące akustycznie

fot. Röben

w Beton komórkowy To najpopularniejszy materiał do jej budowy.

Produkowany jest w kilku wariantach gęstości. Jej wyższa wartość podnosi wytrzymałość elementów, zmniejszając jednocześnie własności izolacyjne.

Do ścian jednowarstwowych stosuje się bloczki o gęstości 300-450 kg/m3. Bloczki mają długość ok. 60 cm i wysokość ok. 20 cm, występują w grubościach 36,5-48 cm.

Do ich murowania nie używa się spoin pionowych, gdyż w tej płaszczyźnie łączą się one na pióro i wpust. Zaprawa pozioma ma grubość zaledwie kilku milimetrów, murowanie wymaga więc stałej kontroli wymiarów i szlifowania kolejnych warstw muru.

Czas poświęcony na murowanie zwraca się w momencie prac instalatorskich – w tym materiale bardzo łatwo wykonuje się bruzdy i mocowania.

Bloczki z betonu komórkowego pozwalają na uzyskanie U=0,25 (ściana o gr. 36,5 cm) lub U=0,19 (ściana o gr. 48 cm).

fot. Termalica

focus

Pustaki z ceramiki Poryzowanej – są wytrzymałe na ściskanie, dobrze izolujące termicznie, a słabiej akustycznie, chłoną wilgoć, ale też szybko schną

materiały na ściany

fot. Ytong

Ściany jednowarstwowe są łatwe do wykończenia. Najczęściej pokrywa się je trójwarstwowym tynkiem cementowo-wapiennym. Jeśli powierzchnia muru jest gładka, co ma często miejsce dzięki dokładnym wymiarom elementów używanych do budowy, można zrezygnować z pierwszej warstwy tynku. Tynk można pomalować farbą elewacyjną lub pokryć cienkowarstwowym, dekoracyjnym tynkiem barwionym.

Strefa cokołowa powinna być wzmocniona płyt-

Nadproża z betoNu komórkowego to z reguły kształtki typu u lub belki nadprożowe o przekroju prostokątnym

Jak uniknąć w ścianie jednowarstwowej mostków cieplnych?

Ze względu na brak dodatkowego ocieplenia, ściany jednowarstwowe są wrażliwe na powstawanie mostków cieplnych. Oznacza to, że budowanie w technice jednowarstwowej w rzeczywistości wymaga zastosowania dodatkowych warstw izolacyjnych. w Wieńce i nadproża – ocieplone lub systemowe Narażone na przenikanie zimna są wszystkie miejsca o szczególnym znaczeniu konstrukcyjnym, np. wieńce i nadproża.

Jeśli elementy te wykonane są ze zbrojonego betonu, mają zdecydowanie większą przenikalność cieplną niż zasadnicza część muru. Wymagają więc dodatkowego ocieplenia. Można położyć dodatkową warstwę izolującą, jak w ścianie wielowarstwowej, lub użyć rozwiązań systemowych.

Ich zastosowanie przyspiesza i ułatwia budowę, przy zachowaniu jednolitych własności izolacyjnych muru.

fot. Ytong

Czym wykończyć?

kami elewacyjnymi. Innym sposobem wykończenia ściany są okładziny z drewna, ceramiki lub blachy, kładzione bezpośrednio na ścianę.

pierwsza warstwa bloczków z betoNu komórkowego musi mieć tradycyjną zaprawę poziomą, pozostałe warstwy łączy się na cienką zaprawę klejową

fot. Wienerberger

w zasadzie nazwać dwuwarstwowym (bloczki powstają z dwóch różnych materiałów – konstrukcyjnego i termoizolacyjnego), ale, jako że mur powstaje w jednym przejściu, w równym stopniu zaliczyć je można do klasy jednowarstwowej. Bloczki mają grubość 3042 cm, łączą się na pióro-wpust, a w pionie na zaprawę tradycyjną lub ciepłochronną.

Taka ściana może uzyskać nawet U=0,15 przy gr. 42 cm. Obecność wkładki termoizolacyjnej wymaga stosowania rozwiązań systemowych w newralgicznych miejscach, ponieważ pustaków nie należy przecinać – tracą wówczas parametry izolacyjne.

Połączenie styropianu i materiału nośnego stosuje się również w konstrukcjach z bloczków styropianowych zalewanych betonem. Styropian tworzy szalunek i jednocześnie warstwę termoizolacyjną. Grubość ściany wynosi 25-45 cm, a współczynnik U=0,28-0,15.

focus

Zastosowanie elementów systemowych to najlepsze rozwiązanie pozwalajace uniknąć mostków termicznych. Nadproża stosowane w ścianach z ceramiki poryzowanej mają szczelinę wypełnioną wełną mineralną

w Odpowiednio dobrana zaprawa Ważnym elementem wpływającym na obecność mostków cieplnych jest zaprawa. Jej grubość i rodzaj mają dla ściany jednowarstwowej znaczenie zasadnicze.

Najbardziej pożądane są cienkie zaprawy klejowe lub zaprawy ciepłochronne.

Ważna jest też staranność wykonania ściany – wszelkie pęknięcia elementów użytych do budowy również stanowią później miejsca strat ciepła.

Należy też unikać wykonywania zbyt głębokich bruzd instalacyjnych, zmniejszających grubość i tym samym izolacyjność ścian.

Innym źródłem powstawania mostków cieplnych może być niewłaściwa izolacja na styku ościeżnicy otworu i ściany.

7/2016 Własny Dom

67

focus

materiały na ściany

Ciepłe ściany dwu- i trójwarstwowe Kiedy warto wybudować ścianę wielowarstwową? Na pewno w domu o skomplikowanej bryle, gdzie istnieje wiele miejsc zagrożonych wystąpieniem mostków cieplnych.

Nie wszyscy inwestorzy mają zaufanie do jednowarstwowych ścian zewnętrznych.

Wolą budować je z jedną lub dwiema dodatkowymi warstwami – izolacji termicznej i wykończeniową. Czym różnią się takie ściany od jednowarstwowych? Czy są od nich rzeczywiście lepsze?

Najważniejsze zalety ścian wielowarstwowych • osiągają lepszy współczynnik przenikania ciepła – zwykle nawet poniżej normatywnego U=0,3 W/(m2K), • lepiej chronią dom przed dużym deszczem i hałasem, • mogą mieć cieńsze warstwy nośne – ich grubość wynosi zazwyczaj 18-30 cm (jednowarstwowe 36-50 cm), które odpowiadają głównie za przenoszenie obciążeń kondygnacji na fundamenty,

• funkcję ciepłochronną przejmuje oddzielna warstwa izolacji, • dają duży wybór materiałów do murowania i mają dobierane warstwy (wg obliczeń), • pozwalają na różnorodne wykończenie elewacji.

Są jednak droższe od jednowarstwowych, i zdecydowanie dłużej się je stawia. Wynika to z ich budowy – zamiast jednej mają dwie lub trzy warstwy: nośną, termoizolacyjną i ewentualnie wykończeniową. Warstwę można wykonać z betonu komórkowego, ceramiki poryzowanej, keramzytobetonu lub silikatów.

Sposoby ocieplania ścian w Metoda lekka sucha. Wymaga zamocowania do ścian rusztów – konstrukcyjnego i dystansowego (drewnianego, stalowego lub z pcw). Między ich elementami umieszcza się, wciskając, izolację – min. 12 cm – i stabilizuje ją kołkami talerzykowymi (ok. 4 szt./ m2). Na ruszcie montuje się tzw. obliców-

kę, zachowując między nią a ociepleniem 2-3-centymetrową szczelinę wentylacyjną. w Metoda lekka mokra. Polega na przyklejaniu płyt izolacji do ściany i, jak poprzednio, mocowaniu kołkami. Na nią nanosi się specjalną zaprawę, w którą zatapiana jest siatka zbrojąca z włókna szklanego (zabezpiecza ocieplenie przed uszkodzeniem). Na zagruntowaną ścianę nakładane są tynki cienkowarstwowe.

Materiały izolacyjne Stosuje się dwa podstawowe materiały, służące do izolacji termicznej ścian: w Wełna mineralna. Jest wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne, paroprzepuszczalna i niepalna. Ma świetne parametry termoizolacyjne, bardzo dobrze tłumi hałas. Sprężyste płyty dobrze przylegają do ściany. W metodzie lekkiej suchej musi ona być przykryta wiatroizolacją z paroprzepuszczalnej folii mocowanej do rusztu. Podczas prac trzeba chronić wełnę przed silnym zamoknięciem, gdyż traci właściwości izolacyjne.

Co mówi nam współczynnik U?

ŚcIana noŚna to najważnIejsza częŚć przegrody zewnętrznej. przy budowie wielu warstw może być stosunkowo cienka – w zależności od materiału 18-30 cm. pełni przede wszystkim funkcję konstrukcyjną. ocieplenie zapewnia styropian lub wełna mineralna

68

Własny Dom 7/2016

fot. H.Tomasiewicz

Określa ilość ciepła, jaka w jednostce czasu przenika przez 1 m2 przegrody przy różnicy temperatur wnętrza i zewnętrza równej 1 K (°C). Im niższy współczynnik U, tym lepsza izolacyjność przegrody.

U (W/m2K) dla ścian zewnętrznych: • dom standardowy U≤0,3 • energooszczędny U≤0,2 • pasywny U≤0,15

focus

Ocieplenie ścian pOlegające na natryskiwaniu ekOfibru – materiału produkowanego z makulatury gazetowej. Odzyskiwane z niej włókna celulozy impregnowane są związkami boru. ekofiber jest łatwy w montażu, bardzo ciepły i może być stosowany zarówno do ocieplania ścian, jak i poddaszy

Z czego warstwa wykończeniowa? w Ściany dwuwarstwowe Najczęściej wykańcza się je tynkami nakładanymi na ocieplenie wykonane metodą lekką mokrą. Tradycyjny tynk cementowo-wapienny jest zbyt ciężki, więc stosowane są nowoczesne tynki cienkowarstwowe: mineralne, akrylowe lub droższe – silikonowe i silikatowe (barwione w masie albo do malowania). Szybko tworzą kolorowe, fakturowane powierzchnie, odporne na warunki zewnętrzne. Na fragmentach elewacji można ułożyć dekoracyjne płytki, np. z klinkieru.

Ocieplenie ścian metodą lekką suchą umożliwia zastosowanie tzw. oblicówki z drewnianych desek. Jej wygląd będzie się zmieniał z upływem czasu – trzeba liczyć się z koniecznością okresowej konserwacji. Unika

nOwa Odmiana wełny mineralnej, wolna od formaldehydu i substancji ropopodobnych, bazuje na szybko odnawialnych surowcach. pyli mniej od tradycyjnej, jest miła w dotyku, ma naturalny brązowy kolor i łatwo ją obrabiać

się tego, montując oblicówkę winylową (siding). w Ściany trójwarstwowe Mogą być wykańczane tymi samymi materiałami, z których wymurowana jest ściana nośna, ale o mniejszej grubości (8-12 cm).

Bloczki z betonu komórkowego i keramzytobetonu, cegła lub pustaki ceramiczne wymagają otynkowania. Zwykły tynk cementowo-wapienny należy pomalować hydrofobowymi farbami elewacyjnymi (akrylowymi, silikonowymi). Coraz popularniejsze tynki cienkowarstwowe nadają ścianom gotową fakturę i kolor. Jednak najtrwalsze, a zarazem najbardziej eleganckie ściany osłonowe uzyskamy murując je z cegły licowej, klinkierowej (najbardziej wytrzymałej) lub silikatowej. Cegły mają piękne, naturalne kolory, zależne od dodatków i sposobu wypalenia. Odpowiednio zaimpregnowane, zwłaszcza silikatowe, będą się mniej brudzić.

nieraz sami właściciele domu. Najszybciej i najtaniej wybudujemy ścianę z betonu komórkowego i styropianu, pokrytą tynkiem mineralnym i pomalowaną. Elewacja będzie potrzebowała okresowego mycia, naprawiania uszkodzeń tynku i malowania. w Ściany trójwarstwowe Wymagają doświadczonych fachowców, pieniędzy i czasu. Za to gwarantują bardzo trwałą elewację na dziesięciolecia – bez konieczności konserwacji. To ściany najbardziej odporne na ogień. Na terenach o wy-

Dlaczego warto je wybudować? Ściany wielowarstwowe, dzięki większej masie, lepiej izolują termicznie i akustycznie niż jednowarstwowe. Dlatego pomimo zwiększonych nakładów finansowych i czasowych, warto wybudować z nich dom. w Ściany dwuwarstwowe Łatwo i szybko się je muruje, a przyklejaniem ocieplenia ze styropianu zajmują się

fot. Atlas

w Styropian. Ma właściwości termoizolacyjne podobne do wełny mineralnej, akustyczne – nieco gorsze. Jest odporny na zawilgocenie, a tzw. dyfuzyjny przepuszcza parę wodną ze ścian. Odmiana rozprężna jest łatwiejsza do mocowania między listwami rusztu. Dodatek uszlachetnionego grafitu poprawia parametry izolacyjne styropianu i pozwala na zmniejszenie grubości ocieplenia o kilka centymetrów. Lekkie płyty są łatwe w obróbce, dlatego szybko się je montuje. Styropian jednak łatwiej ulega wgnieceniom i gorzej przylega do ścian niż wełna.

fot. Rockwool

fot. Maciej Wójcik-Wiór

materiały na ściany

ściana dwuwarstwOwa najczęściej jest tynkowana i ewentualnie malowana. mimo powszechnie panującej opinii o jej szybkiej i łatwej budowie, wymaga precyzji i dokładnści wykończenia.

Ocieplenie powinno być idealnie wyrównane, inaczej po otynkowa niu na elewacji pojawią sie bruzdy i pęknięcia

7/2016 Własny Dom

69

focus

materiały na ściany

sokim poziomie hałasu najlepiej sprawdzi się ściana z silikatów ocieplona wełną mineralną, z elewacją klinkierową lub silikatową. Poniesione podczas budowy wyższe koszty zrekompensuje nam późniejszy brak remontów i komfort mieszkania.

Ściana trójwarstwowa ma nieograniczone możliwości wykończeniowe. warstwą osłonową mogą być: kamień, cegła, bloczki lub pustaki – otynkowane albo obłożone np. płytką klinkierową lub drewnem. trzecia warstwa może występować tylko fragmentarycznie, łącząc się na fasadzie z otynkowaną ścianą dwuwarstwową

fot. H.Tomasiewicz

fot. H.Tomasiewicz

w Ściany dwuwarstwowe Uważane są za najbardziej odporne na błędy wykonawcze, ponieważ niewielkie nierówności muru przykryte zostają grubymi płytami ociepleniowymi. W rzeczywistości wymagają dużej staranności i przestrzegania kolejności prac.

• Płyty ociepleniowe muszą ściśle do siebie przylegać, bez warstwy kleju pomiędzy nimi (mostki termiczne!).

• Warstwa termoizolacji pod tynkiem powinna być równa i gładka, dlatego wy-

fot. H.Tomasiewicz

Wykonanie bez błędów

70

Własny Dom 7/2016

maga przeszlifowania, szczególnie wełna mineralna (a płyty styropianowe – tarowania).

Nierówno wykonana izolacja będzie widoczna pod tynkiem, może też prowadzić do odkształceń warstwy zbrojonej i powstawania zarysowań na elewacji.

• Okna i drzwi montuje się przy zewnętrznej krawędzi ściany, a izolację nasuwa na nie 3-4 cm w formie węgarka.

• Wieńce stropów i nadproża nad otworami (zazwyczaj żelbetowe) przykryte są w całości izolacją, nie ma więc zagrożenia przemarzaniem muru w tych miejscach. w Ściany trójwarstwowe Wymagają od wykonawcy dużych umiejętności, a ich budowa zajmuje najwięcej czasu i jest kosztowna (więcej materiałów i robocizny).

• Konieczny jest szerszy i mocniejszy fundament, który podeprze ścianę konstrukcyjną z ociepleniem oraz ścianę osłonową. Musi być ona łączona stalowymi kotwami z pozostałymi warstwami, inaczej może się przewrócić.

• Przy zastosowaniu wełny mineralnej jako izolacji tworzy się między nią a ścianą

materiały na ściany

focus

zewnętrzną 3-centymetrową szczelinę. Puste spoiny pionowe w dolnej i górnej części ściany pozwalają na wentylowanie tej przestrzeni.

• Okna i drzwi wstawiane są w linii ocieplenia i mocowane kotwami do ścian nośnych.

• Oprócz nadproży w ścianach konstrukcyjnych, potrzebne są nadproża w ścianach osłonowych. Ich wykonanie jest szczególnie trudne, jeśli nie będą tynkowane.

• Elewacje z cegły licowej, klinkierowej lub silikatowej muszą być starannie wymurowane i zaspoinowane, gdyż każdy błąd będzie dobrze widoczny i niemożliwy do poprawienia (nierówności, zabrudzenia, wykwity).

tynk (lub oblicówka)

warstwa termoizolacyjna – wełna mineralna (lub styropian) ściana dwuwarstwowa

fot. Wienerberger

warstwa nośna

warstwa nośna

ściana trójwarstwowa

rekl ama

warstwa wykończeniowa (8-12 cm), tynkowana lub licowana

fot. Wienerberger

warstwa termoizolacyjna

7/2016 5/2016 Własny Własny Dom Dom

71 71

focus

materiały na ściany

Ściany z drewna

Budowa domu z prefabrykatów zajmuje niewiele czasu. To budynki ekologiczne, energooszczędne i ekonomiczne, wykonywane przez profesjonalne ekipy z ciężkim sprzętem.

Najczęściej wznosi się je z drewna. Natomiast domy z bala buduje się metodami tradycyjnymi, a wśród ekip przeważają górale ze znakomitą znajomością swego rzemiosła.

Prefabrykaty a technologia murowana

Wznoszenie ścian bez robót mokrych: dlaczego to zaleta?

Bez wody możemy budować jedynie dom w technologii prefabrykowanej. Z jedną uwagą: prócz fundamentów. To jednak zaledwie ok. 5% wszystkich prac.

Pozostała część może być budowana „na sucho”, jeśli tylko umiejętnie wykorzystamy atuty tego rodzaju budownictwa. Sucha jest konstrukcja domu (szkielet), montaż paroizolacji i termoizolacji, ściany wewnętrzne, stropy i więźba.

Oczywiście „na mokro” możemy wykonać np. konstrukcję schodów lub tynki. Mija się to jednak z celem (nieopłacalne czasowo, logistycznie itd.) i dlatego zarówno schody, jak i elewacja są często drewniane.

Drewniany szkielet: zabezpieczenie chemiczne czy mechaniczne?

Większość inwestorów z jednej strony chce wybudować dom zdrowy i ekologiczny, z drugiej – gdy decydują się na szkielet drewniany – zabezpieczają go czynnikami chemicznymi. Choć takie zabezpieczenie nie jest szkodliwe dla zdrowia człowieka, to z ekologią ma niewiele wspólnego.

Wystarczy natomiast, by drewniana konstrukcja była wykonana z drewna suszonego komorowo i czterostronnie struganego. Suszenie w wysokiej temperaturze (powyżej 60°C) usuwa wszelkie bakterie, zarodniki grzybów i larwy owadów. Co ważniejsze, takie drewno przestaje być smaczne dla szkodników – nawet po wielu latach nie zaatakują go. Natomiast czterostronne struganie nadaje mu gładką powierzchnię, bardzo trudną do wstępnego naruszenia przez szkodniki.

Powoduje to także większą odporność elementów na działanie ognia – płomienie ślizgają się po gładkiej powierzchni.

Montaż domu szkieletowego Na przygotowanej wcześniej płycie fundamentowej, po okresie wiązania, wykonuje się izolację poziomą na wieńcu w postaci papy termozgrzewalnej lub izolacji murarskiej. Następnie mon-

fot. Haas

Główną ideą domów prefabrykowanych jest przeniesienie wykonania jak największej liczby procesów technologicznych z placu budowy do fabryki (wytwórni). Można tam wykonać elementy ścienne, stropowe i dachowe.

Pozwala to na skrócenie czasu realizacji domu pod klucz do 6 tygodni. Warunki fabryczne sprzyjają również większej dokładności wykonywania elementów. Niejednokrotnie ocieplone elementy ścian zewnętrznych mają wbudowane okna, rolety, parapety, częściowo

wykonana jest nawet elewacja. Na budowie panele wymagają tylko połączenia i ostatecznego wykończenia.

W technologiach tradycyjnych wszystkie elementy domu są niegotowe (np. więźba nieprzycięta, a izolacja cieplna, wiatrochronna i paroizolacja niepołączone). W prefabrykatach natomiast nawet izolacje termiczne mogą stanowić całość z konstrukcją nośną, a elementy więźby należy jedynie poskładać.

lekkie stropy drewniane można montować od razu dużymi segmentami. są one produkowane w hali, co zwiększa dokładność wykonania

72

Własny Dom 7/2016

fot. Haas

Domy prefabrykowane w szkielecie drewnianym są szybkie w budowie i charatkeryzują się dobrymi parametrami technicznymi.

Miłośnikom tradycji można natomiast polecić domy z bala

Łączenie elementów prefabrykowanych wymaga fachowości i precyzji, dlatego taki dom stawiać może jedynie wyspecjalizowana w tym firma

Izolacja w domu z bala

Kształt ściany z bali

Ocieplanie od zewnątrz i od wewnątrz ma inne konsekwencje estetyczne.

Ocieplenie od wewnątrz – dom prezentuje swój drewniany budulec na zewnątrz; w środku nie zastaniemy żywicznego zapachu bali, widoku sęków i pęknięć.

Ocieplenie od zewnątrz – dom od ulicy wygląda zwyczajnie, po przekroczeniu jego progu

Bale nie muszą być w pełni okrągłe. Można wykorzystać także lekko zaokrąglone dwustronnie lub jednostronnie, a także prostokątne i trapezowe. Kształt ma duży wpływ na walory estetyczne domu. Okrągły gwarantuje nam surowy wygląd – dom zdaje się być złożony z ledwo obrobionych pni. Prostokątny sprawia, że estetyka domu jest bardziej delikatna.

Prace montażowe zimą. w technologii domu prefabrykowanego to możliwe – nie ma zapraw czy klejów, którym szkodziłaby niska temperatura

większość domów z bala i wszystkie domy z Półbala wymagają izolacji cieplnej. można ją umieścić w wydrążonym balu lub między półbalami – wówczas drewniana konstrukcja nie zostanie zakryta ani z zewnątrz, ani wewnątrz domu

Bale klejone i płazy Bale klejone stosuje się wtedy, gdy w pobliżu miejsca inwestycji brakuje pełnego drewna lub wykonawca ma zaufanie do takich właśnie produktów. Wykonane są z klejonych desek, z obu stron wykończonych półokrąglakami imitującymi pełny bal. Pod względem estetycznym i termoizolacyjnym niczym nie różnią się od bala pełnego.

Płazy (stosowane na Podhalu) powstają w wyniku rozcięcia na pół pnia, którego środkową część (rdzeń pnia) należy usunąć. Płazy mają dwie strony: płaską od strony rdzenia i zaokrągloną od strony zewnętrznej. Konstrukcje z płazów są tak kunsztowne, że najlepiej wykonywać je z bali, które jako ściana jednowarstwowa i tak stanowiłyby wystarczającą izolację termiczną. Od bala pełnego różnią się jedynie budową. Dom z płazów polecamy tylko tym, którzy znają naprawdę dobrą ekipę górali.

fot. Budrev

odkryjemy jego prawdziwą naturę. Wybór należy do inwestora.

Częściej ociepla się od wewnątrz, z dwóch przyczyn. Wartość estetyczna pięknej drewnianej elewacji pasującej do otoczenia jest nie do podważenia. Natomiast odkryte wewnątrz drewniane bale mogą sprawiać kłopot, choćby taki, że trudno znaleźć pasujące do takich ścian wyposażenie (meble, sprzęt). Ponadto dom niełatwo utrzymać w czystości – kurz zalega w połączeniach między balami.

Dom z bala o gr. 30 cm osiągnie wartość ok.

0,49 W/(m²K). Do niedawna mieścił się w normie, ale od 2 stycznia 2009 już nie. Można szacować, że w normie nie zmieszczą się nawet bale o grubości 40 cm. Jednak najczęściej Polacy wybierają bale cieńsze (poniżej 22 cm).

Należy je zatem ocieplić – wówczas mamy do czynienia ze ścianą dwuwarstwową, dla której norma wynosi 0,3 W/(m²K).

fot. Tektum

towana jest podwalina, zakotwiona do płyty, na środku której mocuje się łatę wyznaczającą środek ścian. Powstałe w fabryce ściany, posiadające specjalne gniazda połączone z łatami, stawiane są na płycie za pomocą dźwigu. Po ich usadowieniu „na łatach” dokładnie sprawdza się wymiary oraz piony. Kolejnym etapem jest montaż stropu z drewnianych elementów konstrukcyjnych. Przy większych odległościach ścian używane są metalowe HEBy. Na przygotowanym stropie układane są wodoszczelne płyty. System montażu podłogi eliminuje dodatkowo ryzyko skrzypień. Piętro wykonuje się analogicznie do parteru. Ostatnim etapem jest budowa dachu.

W zależności od stopnia skomplikowania konstrukcji, ten element może być w różnym stopniu prefabrykowany lub zrealizowany bezpośrednio na budowie. Po zamknięciu dachu wykonuje się elewację, a wewnątrz domu układa się instalacje, bez obaw o naruszanie konstrukcji.

focus

fot. Mazurskie Domy

materiały na ściany

szkielet domu drewnianego odporny jest zarówno na warunki atmosferyczne, jak i na działanie szkodników, pod warunkiem, że konstrukcja będzie właściwie zabezpieczona

7/2016 Własny Dom

73

fo cu s

focus odwodnienia

Jakie rynny wybrać?

fot. Galeco

Tekst: Marta Stankiewicz

Rynny mogą być prawdziwą ozdobą okapu i elewacji, a jednocześnie skutecznie usuwać wodę deszczową z połaci dachu

S

ystem rynnowy zabezpiecza elewację przed zniszczeniem deszczówką, która w czasie nawałnic może powodować niemałe szkody, zawilgacając ściany i uszkadzając tynki. Składa się z poziomych rynien, zbierających wodę z połaci dachu, i pionowych rur spustowych, odprowadzających ją wzdłuż ścian do kanalizacji burzowej lub innej formy odwodnienia działki. Może być widoczny lub ukryty w okapie.

74

Własny Dom 7/2016

Na rynku dostępne są systemy rynnowe wykonane z różnych materiałów, o różnych kształtach i wymagające różnych sposobów montażu. Warto też mieć świadomość, że sprawnie działający i niewymagający częstej konserwacji lub napraw system rynnowy powinien być wyposażony w dodatkowe akcesoria – elementy zbierające zanieczyszczenia (kurz, liście) oraz kable grzewcze, aby zalegający w zimie śnieg i lód nie spowodował uszkodzenia rynien.

Systemy rynnowe są wciąż unowocześniane przez producentów – warto więc zapoznać się z aktualną ofertą rynkową.

WięceJ informacji www.ruukki.pl www.galeco.pl www.gamrat.pl www.pruszynski.com. pl

www.marley.com.pl www.rheinzink.pl www.lindab.com/pl www.dolejsz.pl www.aquaplast.pl

odwodnienia focus

Wybór materiału

Do rynien uznawanych za produkty wysokiej jakości należą rynny stalowe, posiadające średnio piętnastoletni okres gwarancji.

Ocynkowana stal powleczona jest warstwą organiczną i chromem, co chroni ją przed korozją i pozbawia cynk patynowania. Są one jednak mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne, w związku z czym nie powinno się ich instalować na budynkach sąsiadujących z wysokimi drzewami. Łączenie poszczególnych elementów orynnowania stalowego odbywa się za pośrednictwem zacisków. Pełen system odwodnienia ze stali można również zamontować bez użycia łączników, wykonując go w jednym kawałku bezpośrednio na budowie.

Rynny aluminiowe są od wewnątrz pokryte powłokami ochronnymi, jednak nie wymagają cynkowania. Są grubsze niż stalowe ze względu na mniejszą sztywność. Trwałość aluminium wynosi ok. 100 lat, a rynny mają niską chropowatość, dzięki czemu samooczyszczanie systemu jest stosunkowo łatwe. Dobrze sprawdzają się w warunkach narażenia na korozję, na przykład przez słoną mgłę nad morzem.

Niestety ze względu na wysoki współczynnik rozszerzalności linowej rynny aluminiowe łatwo wydłużają się i kurczą pod wpływem zmian temperatury. Pracochłonne i wymagające dużej staranności jest docinanie i doginanie elemen-

PVC Niższą wytrzymałość mechaniczną mają rynny z PVC, jednak są dość odporne na korozję, a ich montaż oparty na systemie łączeń uszczelkowych i zatrzasków jest łatwy i nie wymaga dużo czasu. Są najtańszym rozwiązaniem, a na rynku dostępna jest cała gama kolorów. Nowoczesne powłoki ochronne sprawiają, że nie płowieją szybko pod wpływem promieni UV i prezentują się dobrze. Bardzo ważne jest odpowiednie zwymiarowanie systemu z PVC z uwagi na wspomnianą rozszerzalność liniową – różnica temperatur wynosząca 20°C wydłuży dziesięciometrową rynnę o 16 mm. Należy o tym pamiętać przy montażu, zapewniając systemowi elastyczność przy jednoczesnej szczelności.

Trwałość rynien PVC określa się na 50 lat.

fot. Ruukki

Stal i aluminium

tów. Bezpośrednio na placu budowy wykonuje się tzw. aluminiowe systemy ciągłe, w których rynny mogą mieć nawet do 25 m długości, co minimalizuje liczbę łączników.

rynny stalowe szczególnie dobrze komponują się wizualnie z pokryciami dachowymi z blachy na rąbek stojący – zwłaszcza jeśli zostaną dopasowane kolorystycznie do pokrycia dachu. Coraz częściej oba elementy można nabyć od tego samego producenta

Miedź Za najbardziej eleganckie uchodzą rynny miedziane, których naturalny czerwonawy kolor nabiera z czasem dostojnej patyny, mającej znaczenie nie tylko wizualne, ale także stanowiącej naturalne zabezpieczenie przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi. Miedziane rynny są relatywnie drogie, ale ich trwałość jest wielopokoleniowa (nawet trzystuletnia). Pięknie komponują się z innymi naturalnymi materiałami – kamieniem, drewnem, gliną, cegłą i szkłem. Nie wymagają malowania, są niepalne, łatwe do formowania i montażu. Najlepiej wybrać rynny miedziane wyprodukowane według projektu w fabryce. Jest to rozwiązanie jakościowo bezpieczniejsze i tańsze niż wykonanie systemu na placu budowy przez dekarza.

fot. Gamrat

Im trwalszy materiał, tym drożej, za to okres gwarancji jest dłuższy. Ta uniwersalna reguła mogłaby uprościć wybór, pozostawiając jedno kryterium – budżet, jakim dysponujemy. Dla wielu inwestorów jednak znaczenie ma również aspekt estetyczny (wygląd dopasowany do stylistyki budynku) i praktyczny (łatwość i szybkość montażu). Dlatego należy dobrze przyjrzeć się ofertom, najlepiej wielu producentów.

Rynny z pvC mają najniższy współczynnik chropowatości (0,007 mm), co w praktyce oznacza, że najłatwiej i najszybciej spływa po nich woda i najtrudniej osadza się na nich brud

fot. Gamrat

rynny miedziane są niezwykle trwałe – w Anglii można spotkać budynki, na których system wykonany z tego materiału spełnia swoją funkcję od ponad 300 lat. Rynien i rur z miedzi nie łączy się konstrukcyjnie ze stalą ocynkowaną i tytan-cynkiem z uwagi na niebezpieczeństwo wystąpienia tzw. korozji kontaktowej

7/2016 Własny Dom

75

focus odwodnienia

fot. Plannja

haki rynnowe zwane są również rynhakami lub rynajzami. Można je podzielić na haki czołowe, czyli montowane do deski czołowej, i haki gięte, czyli po wygięciu montowane do połaci. w najnowszych technologiach spotyka się nowe metody montowania haków rynnowych na specjalnych wspornikach i listwach mocowanych wzdłuż okapu

Pierwszym krokiem przy doborze wymiarów rynien jest określenie tzw. efektywnej powierzchni dachu (EPD), czyli powierzchni, z której system ma przechwytywać wodę. Większość producentów oferuje kalkulator umożliwiający sprawne wykonanie obliczeń. Ich wynik należy porównać z wydajnością oferowanego systemu i dobrać odpowiednie wymiary. Generalnie, im większy rozmiar, tym większa wydajność, jednak ważne jest, aby nie „przewymiarować” systemu, a co za tym idzie – nie „przeinwestować”.

Przykładowo przybliżone wymiary dla dachu o powierzchni do 50 m² to rynny o średnicy 100 mm, a rury spustowe (pionowe, odprowadzające wodę z rynien) – 80 mm, zaś na dachu do 100 m² – analogicznie 125 i 90 mm. Jeśli rury spustowe rozstawione są gęściej niż co 12 m, ich przekrój może być mniejszy.

76

krawędzie rynny wywinięte do środka – takie rozwiązanie gwarantuje, że nawet podczas intensywnych opadów woda nie przeleje się poza rynnę.

Często stosowane jest ono w połączeniu z głębokim, półokrągłym profilem rynny fot. Galeco

fot. Blachy Pruszyński

krawędzie rynny wywinięte na zewnątrz to rozwiązanie tradycyjne – chodzi o to, by rynna (zwłaszcza wykonana z blachy) nie miała ostrych krawędzi. Jeśli jest dostatecznie głęboka i nie jest przechylona na bok, woda nie będzie się z niej wylewać nawet podczas obfitych opadów deszczu

fot. Galeco

Dobór wymiarów i kształtu

Własny Dom 7/2016

Najczęściej rynny posiadają wywinięcie na zewnątrz. Niedawno na rynku pojawiły się produkty z odwrotnym rozwiązaniem – do wewnątrz, dzięki któremu podczas intensywnych opadów woda nie wydostaje się na zewnątrz, ale jest zawracana do przewodu. Rynny o przekroju półokrągłym i eliptycznym sprawdzają się lepiej niż skrzynkowe. Rury spustowe, sztucery (kosze spływowe na połączeniu rynny i rury spustowej), haki, na których wiesza się rynny zwane rynajzami oraz obejmy mocujące rury spustowe do elewacji dopasowuje się rozmiarem do średnicy rynien.

Montaż systemu rynnowego Dla sprawnego działania rynny zasadnicze znaczenie ma umiejscowienie sztucera. Powinien on znajdować się w najniższym punkcie – tak,

by woda spływała bez oporu. Łatwość montażu orynnowania i czas jego trwania jest istotnym kryterium wyboru materiału. Najłatwiej montuje się rynny z PVC dzięki systemowi na zatrzask.

Rynajzy rozmieszcza się co ok. 50 cm, mocując je do krokwi hakami dokrokwiowymi lub deski okapowej – hakami doczołowymi, przy krawędzi połaci dachowej. Obejmy mocuje się do ściany za pomocą dybli dopasowanych do materiału, z jakiego ją zbudowano – pod każdym łączeniem elementów i maksymalnie co 2 m.

Rynny metalowe montuje się przy użyciu spoiw i uszczelniaczy dekarskich, a także złączek zaopatrzonych w uszczelki. Najtrwalszym sposobem jest lutowanie, jednak może je wykonać jedynie doświadczony fachowiec. Niektóre systemy stalowe charakteryzuje nowoczesne rozwiązanie, jakim są łączniki klamrowe o dużej

odwodnienia focus

powierzchni uszczelnienia, gwarantującej stabilność systemu i wygodną regulację kąta.

Rynny miedziane łączy się na zakład na nity, a następnie lutuje za pomocą spoiwa z cyny i miedzi, ołowiu lub srebra. Ze względu na rozszerzanie się rynien pod wpływem temperatury można pomyśleć o wykonaniu dylatacji, która skompensują ruchy poszczególnych elementów systemu.

Większość producentów ma je w swojej ofercie. Zakłada się je na rynnie, jeśli jest bardzo długa, a także w okolicach narożników.

montaż systemu bezokapowego wymaga szczególnej precyzji – jeśli rynna przeciekałaby, woda dostawałaby się do ściany i mogłaby ona ulec szybkiemu zawilgoceniu

fot. Galeco

ukrycie rur spustowych w ociepleniu pozwala pozbyć się ich z elewacji, jeśli uważamy, że nie będą do niej pasować. gdy rury zostały fachowo połączone, takie rozwiązanie nie stwarza żadnego zagrożenia dla ściany

fot. Galeco

W dachu bez okapu rynny można zamontować w miejscu, gdzie połać dachowa zbiega się ze ścianą. Stosuje się rynny o przekroju prostokątnym, umożliwiającym proste wkomponowanie na zewnątrz lub wewnątrz bryły budynku. Na deskach czołowych dokręca się rynnowe haki doczołowe i wpuszcza system do specjalnie przygotowanej wnęki w ścianie, którą następnie pozostawia się otwartą bądź zamkniętą, uwzględniając warstwę termoizolacyjną tak, by efekt był spójny wizualnie i efektywny energetycznie.

Ważne, by wybrać rynny o tak zaprojektowanej maskownicy, aby w każdej chwili możliwe było łatwe dostanie się do systemu w celu wyczyszczenia przewodów. Innym rozwiązaniem jest podwieszenie rynien na ścianie pod krawędzią dachu. W tym wypadku ścianę dodatkowo zabezpiecza się blachą, aby ochronić ją przed ewentualnym przelaniem się wody z rynny.

Rynny można też ułożyć na gzymsie zbudowanym na górnej krawędzi muru lub wpuścić w prefabrykowany gzyms z zagłębieniem.

Zdarza się, że właściciele domów, w których dachy pozbawione są okapów, decydują się na pokrycie całej elewacji lub jej fragmentu tym samym materiałem, którym pokryty jest dach, np. płytkami łupka czy płaską blachą, całkowicie rezygnując z systemu rynnowego. Jeśli połączenie ściany i połaci dachowej wykonano tak, by woda nie przedostawała się do wnętrza ściany, nie ma przeciwwskazań dla takiego rozwiązania.

fot. Galeco

Rynny w domu bez okapu

system bezokapowy pozwala zarówno ukryć rynny w okapie, jak pozwolić im spełniać funkcję okapu – jak na powyższej wizualizacji. zgeometryzowane rynny i rury spustowe pasują do nowoczesnych domów

7/2016 Własny Dom

77

focus odwodnienia

fot. A. Stachowicz

zbiornik na deszczówkę pozwala zebrać wodę z rur spustowych i wykorzystać ją później do podlewania ogrodu lub innych celów gospodarczych.

Taki zbiornik może być od razu podłączony do systemu nawadniania zieleni na działce

rys. Hauraton

Eksploatacja i konserwacja

odwodnienie liniowe połączone w systemem rynnowym pozwala odprowadzić wodę na powierzchni działki, bez wykonywania głębszych wykopów na większym jej obszarze

Co zrobić z wodą spływającą z rynien?

Jeśli na działce brak ogólnospławnej lub deszczowej kanalizacji, woda musi być tak odprowadzona, aby nie była uciążliwością dla domowników i sąsiadów. Można ją wykorzystać do celów ogrodniczych poprzez zastosowanie rewizji i kolanka łączącego rurę spustową z rozsączającą. Jeżeli możemy skorzystać z kanalizacji deszczowej, w rurze spustowej montujemy rewizję, w której gromadzą się zanieczyszczenia dające się łatwo usunąć, i podłączamy odpływ łączący z kanalizacją ze spadkiem 2% (2 m wysokości na 100 m długości). Zastosowanie osadnika rynnowego wyposażonego w klapę stanowiącą blokadę zapachową i kosz na zanieczyszczenia pozwala na podłączenie doń bezpośrednio rury spustowej i skorzystanie z kanalizacji ogólnospławnej.

78

Własny Dom 7/2016

Jeśli znaczna część działki wyłożona jest twardą nawierzchnią wymagającą odwadniania, można odprowadzić wodę z rur spustowych i nawierzchni do kanalizacji wspólnie, za pomocą tzw. systemu odwodnienia liniowego.

Woda wlewa się przez widoczny w nawierzchni ruszt do korytka. Sieć korytek odprowadza ją do studzienki z koszem i syfonem blokującym nieprzyjemne zapachy.

Niekiedy do pozbycia się wody z rur spustowych wykorzystuje się istniejący wokół fundamentów budynku drenaż służący do odprowadzania wody gruntowej. Zamiast podłączać doń bezpośrednio rurę spustową, co mogłoby poważanie zakłócić jego działanie, pozwalamy wodzie na opadanie z rur spustowych na przepuszczalną opaskę z kruszywa, którą zasypany jest drenaż. Woda przesiąknie przez nią i zostanie rozsączona przez drenaż.

fot. H. Tomasiewicz

rys. Marley

Tunel rozsączający służy do rozsączania wody odprowadzonej z dachu w kontrolowany sposób – woda nie rozlewa się po działce

woda może rozlewać się po działce – jeśli nie wypływa na sąsiednie posesje, nie ma ustawowego obowiązku jej zagospodarowywania

siatka o dużych oczkach nie będzie przeszkadzać w żaden sposób wodzie spływającej do rynny z połaci dachu – jednocześnie zaś zabezpieczy przed zaleganiem w rynnie liści i innych większych zanieczyszczeń

czyszczaki przy wylocie rury spustowej wyłapują liście i drobne kamienie, które nie przedostaną się do systemu odbioru wody z systemu rynnowego (np. drenażu opaskowego) i nie zatkają go

mycie rynien i połaci dachu wodą pod ciśnieniem pozwala usunąć również drobne zanieczyszczenia – np. kurz

Jak dbać o rynny, by spełniały swoje zadania Niedrożność systemu często powodowana jest zapchaniem szczątkami organicznymi – liśćmi, kawałkami gałęzi itp. Należy je regularnie usuwać ręcznie lub wypłukiwać za pomocą węża ogrodowego. Dobrym pomysłem jest zakładanie na rynnach siatek o drobnych oczkach, jednak jest to możliwe jedynie w przypadku rynien o zawyżonym przekroju – w przeciwnym razie zmniejszyłaby się ich przepustowość. Można o tym pomyśleć na etapie projektu i zamówić zawczasu rynny o większej średnicy. Rynny z PVC i miedzi zatykają się rzadziej niż na przykład rynny stalowe, gdyż mają mniejszą chropowatość. Rury spustowe przepłukuje się wodą i sprawdza, czy drożny jest ich odpływ. Pomocne jest instalowanie w

systemie rewizji, które umożliwiają łatwe usuwanie stałych zanieczyszczeń.

Rynny w zimie Śnieg zapychający rynny i woda z jego topnienia mogą powodować niebezpieczne zawilgocenie ścian budynku, co skutkuje zagrzybieniem, a nawet zniszczeniem elewacji.

Rozwiązaniem tego problemu jest instalacja antyoblodzeniowa, którą układa się w systemie. Składa się ona najczęściej z dwóch równoległych kabli grzewczych dla rynien, kabla dla rury spustowej (opuszczonego odpowiednio nisko, aby sięgać poniżej strefy przemarzania), sterownika, czujników temperatury i wilgotności oraz aparatury pomocniczej. Sterownik uruchamia urządzenie, kiedy występują jednocześnie mróz i opady – w przeciwnym razie nie

fot. Lindab

oczyszczanie rynien z liści i innych zanieczyszczeń jest warunkiem ich wydajnego działania. na rynku dostępne są specjalne ręczne narzędzia, pozwalające robić to sprawniej

fot. Aquaplus

fot. Marley

fot. Blachotrpez

odwodnienia focus

ma potrzeby jego włączania. Istnieją dwa rodzaje kabli grzewczych – stałooporowe (grzejące ze stałą mocą, niezależnie od panującej temperatury zewnętrznej) i droższe samoregulujące, dostosowujące pobór energii elektrycznej i ilość wytwarzanego ciepła do warunków termicznych. Ze względów bezpieczeństwa wykonanie instalacji antyoblodzeniowej najlepiej zlecić elektrykowi z uprawnieniami, a zakupu dokonać u renomowanego producenta.

Wymiana czy naprawa?

Przed ociepleniem domu należy zdemontować całkowicie stary system rynnowy, aby prace termomodernizacyjne były dokładne i skuteczne.

Przy tej okazji musimy najczęściej podjąć decyzję, czy rynny wystarczy naprawić, czy należy je całkowicie wymienić. Dlatego zanim przystą-

7/2016 Własny Dom

79

fot. dolejsz.pl Marcin Dolejsz

focus odwodnienia

fot. M. Misiak

kable grzewcze w rynnach i rurach spustowych chronią przed zaleganiem śniegu i lodu

80

Własny Dom 7/2016

plastikowych może świadczyć o ich nieprawidłowym odmierzeniu, nieuwzględniającym naprężeń pod wpływem temperatury. W stalowych i aluminiowych rynnach należy niezwłocznie uzupełniać ubytki w powłokach antykorozyjnych farbą zaprawkową.

ogrzewać można nie tylko rynny, lecz także sąsiadujący z nimi fragment połaci dachu

fot. dolejsz.pl Marcin Dolejsz

pimy do demontażu, powinniśmy dokładnie sprawdzić stan orynnowania. Niezależnie od innych większych remontów, na przykład wymiany pokrycia dachowego, kiedy najczęściej poddaje się renowacji system rynien, raz w roku należy kontrolować stan urządzeń. Szczelność najłatwiej sprawdzić, przechadzając się w czasie deszczu wzdłuż domu i obserwując, czy nie ma przecieków.

Najbardziej narażone na uszkodzenia są wszelkiego rodzaju łączenia i miejsca, w których występują haki mocujące. W takich obszarach ewentualne nieszczelności likwiduje się – w zależności od materiału – klejąc, nitując lub lutując, po uprzednim dokładnym oczyszczeniu naprawianej powierzchni.

Istnieje wiele środków uszczelniających – płynne folie dachowe, silikony, uszczelniacze dekarskie, masy uszczelniające z włóknami oraz taśmy dekarskie.

Należy również sprawdzać stabilność umocowań. W przypadku uszkodzeń haków mocujących w starych systemach (na przykład rynnach miedzianych sprzed kilkudziesięciu lat) trudno będzie dokupić identyczne elementy. W takim wypadku trzeba je zamówić u blacharza, co jest relatywnie droższe. Wypadanie z haków rynien

fot. Elektra

białe rynny z pVc stanowią skuteczną ochronę oraz estetyczne wykończenie połaci dachowej

zlodowaciały śnieg i sople lodu zagrażają zarówno rynnom, jak przechodzącym ludziom

adaptacja poddasza modernizacja

1 2 3 4

fot. Okpol

Modernizacja Zanim zaczniemy • projekt • kształt dachu a powierzchnia użytkowa

Prace budowlane • zmiany konstrukcyjne • montaż okien • izolacja

Prace wykończeniowe • ściany działowe • instalacje • podłogia

Komfort na poddaszu

• ogrzewanie • wentylacja

Adaptacja

poddasza Zmieniając poddasze nieużytkowe w użytkowe, uzyskamy kilka nowych pomieszczeń. Wymaga to jednak dokładnego projektu i sporo pracy Tekst: arch. Iwona Engel

m

oże się wydawać, że zagospodarowanie nieużytkowego poddasza to szybki dostęp do nowego, samodzielnego mieszkania z oryginalnymi, przytulnymi wnętrzami. Albo sposób na łatwe zwiększenie powierzchni użytkowej zbyt ciasnego już domu. Wbrew pozorom nie da się jednak takiej modernizacji wykonać w kilka weekendów systemem gospodarczym, z pomocą członków rodziny. Droga do zamieszkania „na strychu” bywa czasem długa, uciążliwa i kosztowna – wiedzie przez pracownie projektantów, urzędy i firmy budowlane. Większość

poddaszy-strychów nie była budowana z myślą o zmianie ich funkcji w przyszłości, a użyte materiały starzały się i z biegiem czasu mogły ulec degradacji. Dlatego taka adaptacja wcale nie jest prosta.

Więcej informacji www.okpol.pl www.velux.pl www.fakro.pl www.klima-therm.pl

www.isover.pl www.ursa.pl www.pfleiderer.pl www.isocell.pl

7/2016 Własny Dom

81

MODERNIZACJA adaptacja poddasza

Zanim zaczniemy modernizację

fot. Praefa

Przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac wybrany przez nas obiekt powinien ocenić doświadczony inżynier-konstruktor z uprawnieniami wykonawczymi. Jego opinia o stanie technicznym więźby dachowej, stropu, ścian itp. oraz wynikające z niej zalecenia określą, jakie zmiany są potrzebne, aby poddasze było bezpieczne i nadawało się do zamieszkania.

dach dwuspadowy bez ściany kolankowej stwarza pewne trudności aranżacyjne. Mniejsza jest przestrzeń, w której mieszkańcy mogą chodzić wyprostowani i gdzie można wstawić wyższe meble

Jeśli brakuje oryginalnej dokumentacji, potrzebna będzie, wykonana przez architekta, inwentaryzacja adaptowanego wnętrza – zdjęcia, dokładne pomiary i rysunki. Posłużą jako podkłady do projektów, nie tylko architektonicznego, ale również konstrukcji oraz instalacji sanitarnych i elektrycznych. W wypadku, gdy dom należy do strefy ochrony zabytków lub sam jest zabytkiem, projekt budowlany musi być dodatkowo zaopiniowany w urzędzie konserwatorskim (dotyczy to również np. wstawiania okien połaciowych). Dopiero wtedy może zostać złożony w urzędzie miasta lub gminy, który wyda (lub nie) pozwolenia: na zmianę sposobu użytkowania (np. ze strychu na mieszkanie) i na rozpoczęcie przebudowy. Bez takich zezwoleń nie wolno nam prowadzić żadnych robót na poddaszu.Jedynie zwykły remont (bez zmian w użytkowaniu i konstrukcji) możemy wykonać na podstawie samego zgłoszenia w urzędzie.

Najkorzystniejsze wnętrza Ważny jest kształt dachu, bo decyduje o rzeczywistej powierzchni użytkowej, jaką uzyskamy adaptując strych, oraz o nakładach, które trzeba będzie ponieść przy ocieplaniu i wykańczaniu okno połaciowe może przechodzić nie tylko przez ścianę kolankową.

Można wstawić okna połaciowe po obu stronach kalenicy, co umożliwi doświetlanie poddasza światłem dziennym o różnych porach dnia

niewidoczna kalenica

fot. Velux

okno w ściance kolankowej

82

Własny Dom 7/2016

fot. H. Tomasiewicz

1

Projekt

ściana kolankowa umożliwia zaaranżowanie większej przestrzeni. pod tym oknem można np. postawić łóżko. Grzejnik sprawi, że śpiąca w tym miejscu osoba nie będzie odczuwała chłodu idącego od okna

poddasza. Najłatwiej zagospodarować strych z dachem dwuspadowym – zyskujemy pionowe ściany szczytowe, ułatwiające aranżację wnętrz oraz możliwość oświetlenia ich typowymi oknami. Popularny dach czterospadowy zmniejsza przestrzeń o 30-50% w stosunku do pełnego piętra bez skosów. Im bardziej skomplikowany jest plan strychu, tym więcej będzie „się działo” nad naszymi głowami. Wyzwaniem staną się wnętrza w narożach i pod koszami, tzn. w miejscu połączenia dwóch połaci. Trudno je prawidłowo zaizolować, doświetlić i wentylować.

Dobrze, jeśli pod krokwiami występują ścianki kolankowe (min. 0,8 m, a optymalnie 1-1,4 m), które podwyższają dach i ułatwią ustawienie sprzętów. Wiele zależy też od nachylenia połaci i wysokości, jakimi dysponujemy na poddaszu – wymagane są min. 2,2 m w wykończonym pomieszczeniu, pod skosami może być min. 1,9 m.

Poniżej tych wielkości powierzchnia nie jest liczona jako użytkowa, chociaż może być w różny sposób wykorzystana. Można tam np. wstawiać łóżka czy niskie szafki.

adaptacja poddasza modernizacja

2

Prace budowlane Zmiany konstrukcyjne

w Schody na strych będące częścią klatki schodowej są zwykle na tyle wygodne, że warto wykorzystać je (wraz z drzwiami) także po modernizacji. Natomiast schody drabiniaste lub tylko klapa z drabinką wymagają wykonania nowej konstrukcji i poszerzenia otworu w stropie. Musi on być odpowiednio wzmocniony i na tyle duży, aby nie zawa-

dzać o niego podczas wchodzenia. Niewiele miejsca zajmą schody proste lub zabiegowe o wys. stopni maks. 19 cm i szerokości min.

70 cm; jeszcze mniej kręcone, ale muszą mieć szerszy bieg. Schody nie mogą mieć zbyt płytkich stopni – będą niebezpieczne podczas schodzenia. Najlepiej zastosować konstrukcję tzw. samonośną, opartą jedynie

na podłodze niższej kondygnacji i krawędzi otworu (belce stropowej) – wtedy schody mogą być odsunięte od ściany. Jeśli wygodne schody nie mieszczą się pod dotychczasowym wejściem na strych, konieczny jest nowy otwór w innym miejscu stropu – o jego usytuowaniu, wycięciu i zabezpieczeniu decyduje konstruktor.

Montaż okien: w lukarnach czy połaci dachu?

Najprościej wykorzystać istniejące okna w ścianach szczytowych lub wykonać nowe otwory. Niektóre strychy mają również lukarny („okna z daszkiem” wystające z połaci), ale są one zwykle zbyt małe.

Doświetlając pomieszczenia, wykorzystujemy typowy rozstaw krokwi – po zdjęciu w tym miejscu pokrycia z łatami lub poszyciem.

Przy większych oknach łączy się dwie lub trzy sąsiednie przestrzenie między krokwiami

1

przez wycięcie ich fragmentów. Poziome belki (wymiany) spinają górne i dolne części naruszonych elementów i tworzą z krokwiami skrajnymi ramę konstrukcyjną dla okna. Jego wybór zależy od stylu całego domu oraz nachylenia połaci dachowych. w Lukarny lepiej wyglądają na tradycyjnych dachach o nachyleniu powyżej 45°. Umożliwiają wstawienie dowolnych pionowych okien i powiększają przestrzeń poddasza. Ale są trudne do wykonania, ponieważ stanowią typową,

2

drewnianą konstrukcję dachową – z izolacjami, pokryciem i odwodnieniem. Obciążają więźbę i nierównomiernie oświetlają wnętrza. w Okna połaciowe stosuje się w każdym dachu o nachyleniu powyżej 15°.

Najwygodniejsze są te zamontowane na wys.

90-110 cm, z górną krawędzią 170-190 cm nad podłogą. Można je zestawiać w pionie lub poziomie, są również okna pionowe do ścianek kolankowych. Montaż między krokwiami, w zewnętrznej płaszczyźnie dachu jest szybki i nie zmienia bryły budynku. Musi jednak uwzględniać rodzaj pokrycia, do którego dostosowuje się kołnierze uszczelniające okna.

3

1 po przygotowaniu otworu w dachu (rozcięciu folii dachowej i łat oraz zdjęciu pokrycia) przykręcamy łaty montażowe, na których będzie montowane okno. dolna łata musi być dokładnie wypoziomowana

2 ościeżnicę umieszczamy w otworze, w którym wcześniej przykręciliśmy górne kątowniki montażowe. należy uważać, aby podczas tej operacji ościeżnica nie wypadła nam z rąk i nie spadła z dachu

3 dolne kątowniki przykręcamy już po włożeniu ościeżnicy. wtedy też wkładamy próbnie skrzydło okna i sprawdzamy, czy szczeliny między skrzydłem i ościeżnicą są jednakowe na całej szerokości i wysokości okna

7/2016 Własny Dom

83

MODERNIZACJA adaptacja poddasza

• stalowe belki (z wypełnieniem z cegły, płyt wylewanych lub tzw. WPS – Wrocławskiej Płyty Stropowej) można obetonować w ich górnej części • żelbetowe (gęstożebrowe lub wylewane) podpiera się od spodu podciągami, np. stalowymi dwuteownikami zakotwionymi w ścianie

4

• strop drewniany można podeprzeć od dołu lub ułożyć nad nim nowy na stalowych belkach opartych w ścianach poddasza – jeśli tylko ma ono wystarczającą wysokość.

5

4 przeStrzeń między ościeżnicą i łatami montażowymi wypełniamy materiałem termoizolacyjnym, aby zminimalizować ucieczkę ciepła przez utworzony otwór w dachu

5 kołnierz paroprzepuSzczalny zapewnia połączenie okna z warstwą wstępnego krycia. z kolei materiał termoizolacyjny chroni przed zawilgoceniem ościeżnicy

7

6 boczne elementy kołnierza i profile kryjące bok ościeżnicy przykręcamy bardzo starannie, aby woda nie dostawała się przez szczeliny. Spowodowałoby to po kilku latach konieczność wymiany ościeżnicy

Własny Dom 7/2016

7 wkładamy Skrzydło i Sprawdzamy, czy da się je otwierać i zamykać bez ocierania nim o ościeżnicę. okno nie może też blokować się w żadnym położeniu podczas otwierania lub zamykania go

fot. Fakro

6

84

dokładna ocena Stanu więźby dachowej jest możliwa po zdjęciu pokrycia dachowego. często nie jest to jednak konieczne – wystarczą oględziny bez zdejmowania pokrycia, jeśli stan krokwi nie budzi większych wątpliwości. więźba na zdjęciu jest w dobrym stanie – nie wymagała wymiany żadnej z krokwi

fot. M. Lipski

w Stropy na poddaszu użytkowym powinny mieć nośność min. 150 kg/m2. Stare stropy drewniane, na belkach stalowych czy monolityczne płyty żelbetowe często wymagają wzmocnienia. Może być ono przeprowadzone na jeden z poniższych sposobów:

w Ścianka kolankowa czasem jest bardzo niska lub w ogóle nie występuje, a krokwie opierają się na belce ułożonej na stropie. Jeśli poddasze jest duże, a dach stromy (powyżej 45°), to wysokości planowanych pomieszczeń będą wystarczające. Nie ma sensu domurowywanie ścianek kolankowych, ponieważ pociągnie to za sobą kosztowne podnoszenie więźby.

W rezultacie podwyższany jest cały dach lub zmienia się nachylenie jego połaci, co może być niezgodne z miejscowym planem zagospodarowania. Zamiast tego wystarczy postawić lekkie przedścianki, które nie ingerują w konstrukcję, a poprawią wygląd wnętrza.

Jeżeli jednak dach musi być przekładany – z powodu złego stanu więźby lub małych i niskich pomieszczeń na strychu – można postawić nowe ścianki lub podwyższyć już istniejące. Ale uwaga: zbyt wysokie zmniejszą okna i dostęp do nich. Podnoszenie ścianki kolankowej wymaga wzmocnienia jej wieńcem żelbetowym, który zapobiegnie wypychaniu przez więźbę. w Więźba dachowa może być podniesiona w całości lub we fragmencie. Wiąże się to m. in. z wymianą słupów, czasem też jętek i krokwi, na dłuższe. Wszelkie zmiany i naprawy powinny być prowadzone (wg zaleceń konstruktora) przez cieślę, do którego należy też:

adaptacja poddasza modernizacja

wytrzymałość stropu jest kluczowa dla modernizacji poddasza – od tego momentu będzie on dźwigał kolejne użytkowe wnętrza.

Na zdjęciu strop monolityczny betonowy. może on przenosić większe obciążenia niż strop drewniany fot. Betard

• korygowanie geometrii – ugięte krokwie wymienia się je na nowe (o większym przekroju) lub na całej długości boku przybija deski wyrównujące poziom krokwi z pozostałymi; • wzmacnianie pojedynczych elementów i wymiana zniszczonych fragmentów • usztywnienie konstrukcji – przybijane są tzw. wiatrownice do krokwi lub miecze do słupów i płatwi (w kierunku podłużnym), wstawia się też krokwie pośrednie, jeśli stare mają rozstaw powyżej 1,2 m.

Zakładanie izolacji warstwa po warstwie

w Krycie wstępne zakładamy pod każde pokrycie wierzchnie, aby chronić termoizolację przed deszczem i wiatrem. Poziome pasy izolacji układane są z 10 cm zakładem, zaczynając od dołu. Zakład potrzebny jest również pod obróbki blacharskie wokół kominów i okien połaciowych. Można zastosować: • papy podkładowe układane głównie pod pokrycia płaskie (np. blachy, gont bitumiczny, łupek) na sztywnym poszyciu, • membrany dachowe to mocne, wysokoparoprzepuszczalne folie odprowadzające parę wodną z ocieplenia; układane są na krokwiach i wentylowane przestrzenią pod pokryciem mocowanym na ruszcie (wszelkie dachówki na łatach).

1

1 izolację poddasza rozpoczynamy od dokładnego pomiaru rozstawu między krokwiami i docięcia płyt izolacji do odpowiednich rozmiarów

w Ocieplenie zakładamy najczęściej między i pod krokwiami, ale jeżeli zależy nam na wyeksponowaniu więźby – także na krokwiach. Zawsze musi tworzyć ciągłą warstwę, aby nie powstawały mostki termiczne. Starannego ocieplenia wymagają zwłaszcza styki dachu ze ścianami szczytowymi i kolankowymi (murłaty!) i miejsca wokół okien i kominów. Możemy wybierać wśród kilku materiałów: • wełna mineralna dzięki swojej sprężystości szczelnie wypełnia przestrzenie między krokwiami, a maty lub płyty łatwo układa się w dwóch przesuniętych warstwach, • polistyren rozprężny (styropian) ma właściwości zbliżone do wełny i takie samo zastosowanie, zwykłe płyty stosuje się pod krokwie, • polistyren ekstrudowany w postaci twardych, nienasiąkliwych płyt ma lepszą izolacyjność od wełny i może być układany na krokwiach,

2

2 pierwszą warstwę maty izolacyjNej montuje się na lekki wcisk. drugą – prostopadle do warstwy poprzedniej, nabijając ją na wieszaki

• poliuretan PIR jest uniwersalny i o mniejszej grubości warstw niż w ociepleniach tradycyjnych, gdyż ma od nich dużo lepsze właściwości, • płyty drzewno-magnezytowe z wełny drzewnej są ciężkie, więc dobrze izolują akustycznie; można je tynkować, • folia termoizolacyjna to folia bąbelkowa lub włóknina między dwiema metalizowanymi membranami; stosowana jest pod krokwiami, jako uzupełnienie innego ocieplenia. w Paroizolacja zabezpieczy konstrukcję i warstwy dachu przed parą wodną przedostającą się z wnętrz poddasza. Folie układane są od spodu ocieplenia, a ich połączenia uszczelniane taśmami – każda nieszczelność spowoduje intensywne przenikanie pary i zawilgocenie zewnętrznych warstw.

3

3 Na całym poddaszu montuje się paroizolację z minimum 10 cm zakładem, łącząc ją ze stelażem za pomocą dwustronnej taśmy (tak samo łączy się też obie warstwy izolacji)

7/2016 Własny Dom

fot. Isover

Po zaimpregnowaniu więźby preparatami ognio- i grzybobójczymi można zaizolować poddasze, zaczynając od zewnątrz:

85

MODERNIZACJA adaptacja poddasza

Ściany, instalacje, podłogi

Ściany działowe i skosy

Ze względów akustycznych ściany działowe powinny być osadzone jak najgłębiej w zabudowie poddasza. Wznosimy je jako pierwsze, po nich wykańczamy sufity i skosy. Wykorzystuje się do tego tzw. system suchej zabudowy, czyli stalowy szkielet (rygle i słupki) i przykręcane do niego wielkoformatowe płyty: • gipsowo-kartonowe (g-k) są najpopularniejsze, choć łatwo je uszkodzić; mają gipsowy rdzeń oklejony kartonem, impregnowanym dla ochrony przed wilgocią lub ogniem; po zagruntowaniu dowolnie się je wykańcza, • gipsowo-włóknowe (g-w) ze sprasowanych włókien celulozy z gipsem, wykazują większą odporność mechaniczną i trwałość niż kartonowe, • cementowo-włóknowe (c-w) – całkowicie odporne na wilgoć i ogień, cięższe i droższe od poprzednich, ale nie brudzą podczas montażu i nie trzeba ich gruntować, • drewnopochodne, np. MFP – sztywne, wytrzymałe i odporne na wilgoć, znakomicie izolują akustycznie i chronią przed bakteriami grzybotwórczymi. w Szkieletowe ściany działowe możemy ustawiać w dowolnym miejscu gotowej podłogi.

Na ruszcie z profili obwodowych U (podklejonych taśmą tłumiącą) i ściennych C przykręca się obustronnie odpowiednie płyty – do wnętrz „mokrych” koniecznie odporne na wilgoć. Profile V zapobiegają zarysowaniom wykończenia łączonego pod różnymi kątami. Ściany wypełniamy szczelnie wełną mineralną – ich izolacyjność akustyczną oraz wytrzymałość poprawi też podwójne płytowanie. w Skomplikowane więźby są ozdobą jednoprzestrzennych poddaszy. Jeśli jednak planujemy podział strychu na niewielkie pomieszczenia, widoczne elementy konstrukcji wprowadzą optyczny chaos. Mogą też po prostu przeszkadzać – wówczas lepiej je ukryć. Do przykrycia skosów, wykonania sufitów i obudowania okien czy instalacji stosuje się ten sam lekki system, co

86

Własny Dom 7/2016

do ścian. Przed ocieplaniem dachu mocowane są do krokwi stalowe wieszaki. Niwelują naprężenia od „pracującej” więźby i zapobiegają pękaniu wykończenia. Ich długość wyznacza też grubość drugiej warstwy izolacji przykrywającej więźbę.

Po założeniu na ociepleniu paroizolacji do wieszaków przykręcamy systemowe profile, a do nich wybrane płyty poszycia.

Instalacje Potrzebne instalacje doprowadzamy na poddasze na początku modernizacji, wykorzystując remont stropu. Piony przewodów należy prowadzić przez ściany i stropy w tulejach, dodatkowo uszczelnionych, jeśli łączą się z kotłownią lub garażem. W tym czasie montujemy również, zajmujące sporo miejsca, przewody wentylacyjne. Większość prac instalacyjnych odbywa się przed zamocowaniem poszycia i wykonaniem tynków we wnętrzach. w Rury kanalizacyjne z min. 2% spadkiem ukrywamy za ściankami suchej zabudowy.

Podejścia łatwo podpiąć do istniejących pionów prowadzonych z dołu, przez strych i ponad dach. w Cienkie rury doprowadzające zimną i ciepłą wodę użytkową oraz c.o. mogą być ukryte w podłodze – w warstwie wylewki betonowej, albo w bruzdach ściennych pod tynkiem. Rury z ciepłą wodą powinny znajdować się min. 10 cm nad tymi z zimną i zawsze poniżej instalacji gazowej i elektrycznej. Przed wykonaniem wylewek i wy-

kończeń ścian konieczna jest ciśnieniowa próba szczelności. w Przewody elektryczne (w osłonach) można ukryć także w szkieletowych ścianach działowych.

Podłogi Stare podłogi strychu (deski, wylewki, ocieplenie) są zwykle usuwane podczas oceny stanu stropu i prac przy jego modernizacji. Odciąża to strop przed położeniem nowych warstw – ich rodzaj zależy od konstrukcji stropu: • na belkach stalowych – trzeba wyrównać poziom do górnych stopek belek lekkim materiałem (keramzytem lub bloczkami gazobetonu) i wylać min. 3-4 cm jastrychu lub położyć na sucho płyty g-w; • żelbetowy (monolityczny lub gęstożebrowy) • wystarczy betonowa wylewka samopoziomująca (czasem zbrojona siatką) na twardej wełnie mineralnej, styropianie lub płytach pilśniowych.

Na tak wytłumionym, wyrównanym i zagruntowanym podłożu możemy układać płytki ceramiczne (hydroizolacja w łazience!), parkiet lub panele podłogowe. Jeśli planujemy podłogę z desek, legary pod nie układamy między belkami stalowymi, opieramy na nich albo ustawiamy na jastrychu. Między legarami konieczna jest wełna mineralna tłumiąca dźwięki powietrzne. drewnopochodne płyty mfp są odporne na odkształcanie i rozwarstwianie. nie pęcznieją w wilgotnych pomieszczeniach i zapewniają znakomitą izolację cieplną

fot. Pfleiderer

3

Prace wykończeniowe

adaptacja poddasza modernizacja

Ogrzewanie i klimatyzacja

fot. Klima-Therm

Zimą przy wyłączonym ogrzewaniu poddasze szybciej się wychładza – ażurowa konstrukcja więźby i połać dachu nie są w stanie akumulować ciepła. Z kolei jeśli włączymy ogrzewanie, szybciej będzie tam ciepło. Zależy to jednak od siły wiatru. Gdy wieje zimą, ażurowe poddasze trudno jest ogrzać (chyba, że ma izolację grubą na co najmniej 25 cm).

Można wykorzystać istniejące ogrzewanie domu, np. gazowe c.o., albo zainstalować niezależny system. Najprostszych instalacji wymagają elektryczne piece akumulacyjne – opłacalne, jeśli mamy przydział na tzw. II taryfę. Jednak pod skosami trudniej zmieścić typowe grzejniki, także te centralnego ogrzewania. Jeśli już są, powinny znajdować się pod oknami – tamtędy ciepło będzie uciekać najszybciej.

Dobrym rozwiązaniem jest wodne ogrzewanie podłogowe montowane na lekkich płytach izolacyjnych lub elektryczne maty ścienne i podłogowe. Sprawdza się ono również, jeśli poddasze jest otwarte na parter, albo jeśli są tam pokoje dziecięce (dzieci uwielbiają bawić się na podłodze).

Ogrzewanie podłogowe na poddaszu powin-

centrala wentylacyjna zapewni wymuszony obieg powietrza w wentylacji mechanicznej i świeże powietrze również na poddaszu

fot. Fakro

4

Komfort na poddaszu

grzejniki na poddaszu należy instalować pod oknami połaciowymi – to przez nie, nawet te wysokiej klasy, uciekać będzie najwięcej ciepła

no wytwarzać minimalną komfortową temperaturę. Podłogówkę na poddaszu warto również zastosować, jeśli tak ogrzewany jest cały dom – unikniemy montażu skomplikowanych systemów hybrydowych (na dole podłogówka, na poddaszu grzejniki).

Remont dachu podczas przerabiania poddasza na użytkowe to również dobra okazja do zamontowania paneli słonecznych, które ogrzeją ciepłą wodę użytkową.

Wentylacja jest potrzebna Szczelnie zaizolowane folią paroizolacyjną poddasze musi być wentylowane, inaczej wnętrza szybko ulegną zawilgoceniu. Trzeba również usuwać nagrzane przez słońce powietrze, szczególnie latem. Same nawiewniki w oknach i wywiewne przewody grawitacyjne (zwykle za krótkie) mogą nie wystarczyć. Konieczne są wentylatory wyciągowe (przynajmniej w łazience) zainstalowane w przewodach lub na kominie. Nawet, jeśli w reszcie domu jest wentylacja grawitacyjna, na poddaszu warto zastosować wymu-

szony obieg powietrza. Korzystniejszym, ale droższym rozwiązaniem jest centrala wentylacyjna, najlepiej z odzyskiem ciepła (rekuperator). Usuwa zużyte powietrze i nawiewa oczyszczone, a na poddaszu łatwo ukryć całą instalację. Rekuperacja musi jednak obejmować cały dom – instalowanie jej tylko na poddaszu nie ma sensu.

Co po zakończeniu budowy?

Musimy złożyć w inspektoracie nadzoru budowlanego zgłoszenie o zakończeniu modernizacji, dziennik budowy wraz z oświadczeniem jej kierownika oraz protokoły odbiorów i sprawdzeń: kominiarskich, elektrycznych, wodnych i gazowych. W ciągu 21 dni może „odwiedzić” nas inspektor nadzoru – po tym okresie, jeśli nikt nie zgłosi zastrzeżeń, możemy się wprowadzać! Obliczamy też powierzchnię użytkową – sumę powierzchni pod skosami: 100% z wysokością ponad 2,2 m i 50% z wys. 1,4-2,2 m; nie uwzględniamy tej poniżej 1,4 m. Od nowej powierzchni naliczony zostanie podatek od nieruchomości. n

7/2016 Własny Dom

87

kronika budowy etap 35

rozbudowa i modernizacja bliźniaka

PRojekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl

etap 35. pokój z dużym tarasem dla dziecka

Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a

Dobry pomysł na pokój, a nawet dwa pokoje z wyjściem na taras utworzony na dachu dobudowanego salonu Od wprowadzenia się do nowego domu minęły już dwa lata. Nie wszystko jeszcze zostało wykończone, tak więc widzicie przyszli inwestorzy, nie wszystko trzeba robić od razu... Tym razem zaglądamy na piętro, do pokoju dziecinnego z obszernym tarasem.

Jeden duży lub dwa mniejsze Robert, inwestor: Na górze, w zastanej części budynku były do dyspozycji tylko dwa pokoje – duży i mniejszy. Doszliśmy z żoną do wniosku, że my nie potrzebujemy na sypialnię dużego pokoju, więc ten większy stał się pokojem dziecinnym. Obecnie korzysta z niego nasza córka.

Ważny też był inny argument. Pokój ten daje się z łatwością podzielić na dwa mniejsze, oba z dostępem do okna (światła dziennego), gdyby powstała taka potrzeba. W tym celu w trakcie budowy (dopiero wtedy przyszedł nam do głowy ten pomysł) został wybity drugi otwór drzwiowy i zasłonięty płytami OSB. Nie jest on teraz widoczny, jednak z łatwością da się te płyty wyjąć i w razie potrzeby zamontować tam drzwi wychodzące na korytarz prowadzący do łazienki, postawić przez środek pokoju ściankę działową i w ten sposób stworzyć drugi pokój. W każdym z nich byłoby wtedy wyjście na taras przez drzwi balkonowe.

88 Własny Dom 7/2016

Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką

etap 35 kronika budowy

początek prac Dodatkowy taras Robert, inwestor: Nie planowaliśmy piętra nad dobudowywanym salonem, dlatego przestrzeń dachu pozostała pusta. Mimo że powierzchni tarasowej na dole przy salonie mamy w bród, postanowiliśmy stworzyć na nim taras przylegający do obecnego pokoju córki. Salon jest w kształcie trapezu, a taras nad nim przybrał kształt prostokąta. Brzegi trapezu tworzą daszek nad wejściem bocznym do domu, oraz ewentualnym wyjściem przez drzwi balkonowe z kuchni do ogrodu.

okna do wymiany

Strop gęstożebrowy arch. R. Rutkowski: Strop nad salonem dobudowanym od strony ogrodu to była prosta sprawa. Mamy tu do czynienia z jednokondygnacyjnym obiektem o niezbyt dużej rozpiętości. Od początku wiedzieliśmy, że będzie na nim taras - w związku z tym znalazła się tam nadlewka o określonym spadku, styropian, papa.

Jako warstwę zewnętrzną wykończeniową zaplanowaliśmy drewnianą podłogę przymocowaną do legarów. Po wyliczeniu obciążeń, jakie strop będzie musiał unieść (wymienione warstwy, plus ludzie, śnieg itp.), konstruktor zdecydował, że będzie to popularny strop teriva 1 wyposażony w żebra rozdzielcze.

Strop gęstożebrowy to rozłożone w rzędach co 60 cm specjalnie prefabrykowane belki żelbetowe o przekroju odwróconej litery T, w które wkłada się lekkie pustaki i następnie to wszystko od góry zalewane jest betonem.

W tym przypadku cały został spięty wieńcem w obrysie ściany, która – jak dobudowywany salon, ma kształt trapezu!

Podciąg nad największym oknem salonu (długości 6 m) jest również częścią wieńca. Zbrojenia obu tych elementów są stężone – właśnie ze względu na dużą rozpiętość.

Pokój na Piętrze, który w trakcie modernizacji zamieniony został w pokój dziecinny w zastanej części domu

widok na tył domu od strony ogrodu, jeszcze przed rozbudową. wkrótce dobudowany zostanie tu obszerny salon o pow.

40 m kw dobudowany salon

stemple wspierające

stroP gęstożebrowy nad salonem na czas wylewania betonu (kilka ton) podtrzymywany był przez gęsty las stempli

Podczas budowy salonu w kształcie traPezu, na dachu którego powstanie taras przylegający do pokoju dziecka

7/2016 Własny Dom 89

kronika budowy etap 35

strop i taras żebro rozdzielcze

Nad dobudoWaNym saloNem powstał strop gęstożebrowy teriva 1.

Widać też szalunek z płyt osb

Do czego stemple? arch. R. Rutkowski: W stropie gęstożebrowym mamy wytrzymałe belki, które bez problemu utrzymują ciężar pustaków, jednak pod ciężarem kilku ton betonu mogą się ugiąć, dlatego się je stempluje prostopadle do kierunku belek, układając drewniane podciągi, które się podpiera.

Dopiero kiedy po wylaniu betonu strop stężeje, czyli wejdzie w reakcję konstrukcyjną ze zbrojeniem, pustakami, belkami itp., wtedy cały zaczyna pracować i można zdjąć stemple. W przypadku stropów żelbetowych stemple przenoszą cały ciężar deskowania ze zbrojeniem, dlatego zazwyczaj ustawia się je gęściej.

Dach nad dobudowanym salonem arch. R. Rutkowski: Dach salonu stanowi taras, z którego będą korzystać mieszkańcy.

Na skutek niedopatrzeń został on zbudowany o kilka cm za wysoko w stosunku do podłogi w przylegającym pokoju dziennym. Inaczej mówiąc – za mało miejsca zostało na wykończeniowe warstwy stro-

Widok z dachu Na taras po wylaniu betonu. konstrukcję stropu dodatkowo wzmacnia wieniec wokół obrysu ścian

zamurowane stare drzwi

Nie ma już małych okieNek. utworzono dwa duże otwory na okna sięgające do podłogi, będące jednocześnie wyjściem na taras

90 Własny Dom 7/2016

Według NoWego projektu istniejące drzwi należało zamurować i wybić otwór na nowe, w drugim końcu ściany. zdarto stare tynki i podłogi

etap 35 kronika budowy

izolacja pu mającego pełnić funkcję tarasu – warstwy spadkowe, ocieplenia, konstrukcji drewnianej oraz desek wykończeniowych. Na szczęście była to odległość do uratowania , jednak gdyby było o 2 cm mniej, byłby poważny problem!

Woda jest odprowadzana do dwóch wpustów w narożnikach tarasu, a rury spustowe ukryte w styropianie warstwy izolacji.

Warstwy dachu Kolejne warstwy to strop, folia paroszczelna, ocieplenie, warstwa spadkowa z betonu, pokryta papą wywiniętą na ścianki attykowe. Dzięki betonowi w ostatniej warstwie, bez problemu będzie można ustawić tutaj drewnianą konstrukcję i po jej wykończeniu tarasowymi deskami otrzymamy stabilną powierzchnię, po której można będzie chodzić.

widOk z Tarasu na przyszły pokój dziecinny w trakcie prac modernizacyjnych prowadzonych na dachu (m.in. układanie styropianu jako izolacji)

Kiedy wykończenie?

Robert, inwestor: Taras na piętrze nie jest jeszcze wykończony.

Niebawem zmobilizujemy się i zorganizujemy, by położyć deski ta-

Okna już wprawiOne. Taras dobrze zaizolowany, pokryty papą, czeka na warstwę wykończeniową

część dobudowana

wejście do domu

schody na taras przy salonie

kilkanaście miesięcy pO zamieszkaniu dOmu dom wyposażony został w zaprojektowane tam od początku drewniane trejaże oraz konstrukcję balustrady tarasu na piętrze. widok na wejście do domu od strony ogrodu

pOkój dziecinny stworzony został w starej części budynku, z lewej strony widać dobudowaną część boczną, przeznaczoną na komunikację (schody na piętro)

7/2016 Własny Dom 91

kronika budowy etap 35

wykańczanie

ogród jest długi, lecz dość wąski. z głębi dobrze widać dobudowany salon z ogromnym oknem oraz utworzony nad nim taras

rasowe i uzupełnić balustradę. Obecnie mamy tam tylko konstrukcję z desek. Początkowo planowaliśmy wypełnienie specjalnym szkłem lub arkuszami szkła akrylowego, tzw. pleksi. Jednak ze względu na duże powierzchnie zamontowanie ich byłoby od strony technicznej dość trudne, choć oczywiście możliwe w dzisiejszych czasach, a do tego kosztowne (robocizna i sam materiał). Co jeszcze istotne – łatwo się brudzi i wymaga stałej pielęgnacji, by dobrze wyglądać.

Zupełnie niedawno wpadliśmy na pomysł, żeby wypełnić balustradę siatką (wyplecioną z liny syntetycznej), taką jak stosowana w parkach linowych, na trasach narciarskich. Jest to materiał na tyle wytrzymały, że spełni swoją funkcję ochronną, a koszt zapewne będzie niższy.

Poza tym według mnie pasuje również od strony estetycznej do charakteru budynku – jako wypełnienie lekkie, przezroczyste.

Córka lubi swój obecny pokój, sama wybrała sobie brzoskwiniowy kolor ścian pokoju i jest z niego bardzo zadowolona.

Eksploatacja Robert, inwestor: Kilka tygodni temu zauważyłem, że na na fragmencie daszku odwarstwia się tynk. Stało się to w pobliżu miejsca, gdzie na taras na piętrze wyprowadzone zostały z dołu kable i prawdopodobnie tam wytworzyła się nieszczelność. Trzeba w czasie budowy uważać na takie miejsca!

w zmodernizowanym domu dominuje szarość i biel, jedynie pokój dziecinny zyskał słoneczne barwy na ścianach

ukryty karnisz

Po ułożeniu Podłóg z drewna (identycznych w całym domu) zamontowano szerokie listwy przypodłogowe w kolorze białym

92 Własny Dom 7/2016

widok na sufit tuż przy ścianie z oknami. karnisze ukryto w specjalnie przygotowanym uprzednio rowku, przez co stały się zupełnie niewidoczne

trawnik WOKÓŁ DOMU

WOKÓŁ DOMU trawnik

kosiarkę

Ręczna, elektryczna czy spalinowa? Jakie funkcje ułatwią koszenie i co zdecyduje o niezawodności sprzętu?

Tekst: inż. Maciej Madeła WięceJ informacji www.briggsandstratton.com.pl www.gardena.pl www.husqvarna.pl

www.mcculloch.com www.stihl.pl www.tickmann.com

fot. Husqvarna

Jak wybrać Z

adbany i równo przystrzyżony trawnik przed domem jest nie tylko jego ozdobą, ale także swego rodzaju wizytówką gospodarza. Do pielęgnacji i utrzymania murawy we właściwym stanie niezbędna będzie kosiarka.

Przed jej zakupem konieczne jest dokładne określenie kilku ważnych aspektów, które pomogą nam wybrać właściwe i funkcjonalne urządzenie.

Wybór właściwego urządzenia, które uczyni pracę w ogrodzie szybką, efektywną i wygodną, jest niezmiernie ważny z tego względu, że regularność w koszeniu trawnika jest podstawą utrzymania murawy w dobrym stanie. Z kosiarki będziemy więc korzystać często – średnio raz, a nawet dwa razy w tygodniu. Takie podcinanie pozytywnie wpłynie na gęstość trawy i pobudzi do wzrostu boczne pędy.

7/2016 Własny Dom

93

Rozmiary trawnika

Do nieco większych trawników producenci polecają kosiarki elektryczne. Należy jednak pamiętać, że ich zasięg limituje długość przewodu łączącego ze źródłem prądu. Długie kable mają tendencję do częstego plątania się i kolidują podczas nawracania, co w efekcie znacznie utrudnia pracę. Istnieją też modele kosiarek na baterię-akumulator (bezprzewodowe). Jednak nadają się one jedynie do trawników naprawdę małych i rzadkich, ponieważ ich moc jest niewielka. Inną odmianą są bezobsługowe automaty, udoskonalane wraz z rozwojem technologii. Stosowany w pierwszych modelach kosiarek system, który umożliwiał jedynie omijanie przeszkód i zawracanie na krawędzi trawnika, był zdecydowanie nieefektywny. Dzisiejsze urządzenia posiadają możliwość analizy terenu i jego zapamiętywania. Na podstawie próbnego przejazdu kosiarka zapisuje przeszkody i zakres trawnika, tworząc swego rodzaju mapę naszego ogrodu. Nowe modele kosiarek automatycznych, poruszając się konsekwentnie równoległymi pasami, przycinają nasz trawnik z zadowalającą precyzją. Posiadają możliwość dowolnego zaprogramowania w zależności od rodzaju pielęgnowanej trawy. Pozwalają też na kontrolę zdalną, np. przez internet.

94

Własny Dom 7/2016

kosiarka-robot może być stosowana w zasadzie w każdych warunkach. Ograniczenia nie stanowi ani powierzchnia, ani ukształtowanie terenu. Urządzenia te mogą pracować na trawnikach o pow. nawet 1 ha oraz pochyłościach do 50%

Najsilniejsze Przy koszeniu dużych powierzchni wciąż bezkonkurencyjne są kosiarki spalinowe. Ich duża moc oraz mobilność umożliwiają wykaszanie znacznych obszarów i trudno dostępnych miejsc. Niestety ich wadą jest hałas generowany podczas pracy. Dodatkowo wydzielają nieprzyjemny zapach spalin, są znacznie cięższe, wymagają okresowego serwisowania i niezbędny jest zakup paliwa do ich napędzania.

Wielkość trawnika determinuje również wielkość samej kosiarki. Wersje o większym rozstawie kół oraz dłuższym nożu tnącym pozwalają wykosić szerokie pasy trawy, dzięki czemu sprawniej uporamy się z wyznaczonym zadaniem. Kłopot pojawia się jednak w chwili, gdy staniemy przed koniecznością wykoszenia wąskiego fragmentu trawnika, np. pomiędzy drzewkami lub pasem kwiatów. Aby ustrzec się przed tego rodzaju problemami, warto określić i zmierzyć newralgiczne miejsca trawnika, a następnie oszacować maksymalną szerokość urządzenia (standardowo wynosi ona od 40 do 60 cm). Wiedza na temat wielkości

kosiarki może okazać się również przydatna w momencie wygospodarowania w garażu lub piwnicy miejsca do jej przechowywania, aby wyprowadzanie kosiarki nie było kłopotliwe.

fot. Bosch

Zasilane na prąd, akumulator lub baterię słoneczną

fot. Tickmans

Zaczynamy od oszacowania wielkości naszego trawnika. Ta informacja powinna ułatwić wybór pomiędzy kosiarką spalinową, elektryczną i ręczną. Kosiarki ręczne bębnowe, napędzane siłą mięśni, są dobrym i tanim rozwiązaniem do wykaszania małych i nieskomplikowanych trawników. Prędkość noży tnących kosiarki uzależniona jest od siły, jakiej użyjemy do jej pchania. Niewielka możliwość regulacji wysokości oraz wciąż zmieniająca się liczba obrotów bębna mogą powodować miejscowe niedocięcia i pozostawianie nierówności na trawniku.

Kosiarki ręczne to zdecydowanie urządzenia przeznaczone dla osób cierpliwych i wytrwałych. Ich atutem jest ekologiczna, tania i cicha praca.

Wymiary kosiarki trzeba dostosować nie tylko do powierzchni, ale także stopnia skomplikowania trawnika. Węższe modele będą wygodniejsze w użyciu, jeśli pojawiają się przeszkody, które trzeba omijać

trawnik WOKÓŁ DOMU

Przydatne funkcje i dodatkowe akcesoria nomiernie rozrzucone po powierzchni trawnika, gdzie ulegają rozkładowi i wracają do obiegu jako nawóz.

Dostosowywanie kosiarki do potrzeb Odpowiedni wygląd trawnika uzyskamy przycinając go na właściwą wysokość. Do tego zabiegu niezbędna jest wielostopniowa regulacja wysokości nadwozia kosiarki. Najczęstszą formą regulacji jest mechanizm zamontowany przy kółkach, unoszący lub obniżający podwozie maszyny w zakresie od 2 do 10 cm. Taki zakres powinien zadowolić każdego użytkownika. Jeśli jednak posiadamy duży trawnik z traw, które należy ścinać krócej niż 2 cm, zaleca się wybrać kosiarkę bębnową z napędem spalinowym.

W pozostałych przypadkach sprawdzą się kosiarki rotacyjne. Sam mechanizm regulujący poziom koszenia powinien być trwały i łatwy w obsłudze. Należy wystrzegać się rozwiązań wymagających użycia dodatkowych narzędzi.

fot. Gardena

Znając już gabaryty i rodzaj zasilania kosiarki, można skupić się na kolejnych aspektach związanych z jej regulacją, eksploatacją oraz funkcjonalnością. Jednym z nich jest wyposażenie kosiarki w kosz zbierający trawę.

Zaoszczędzi nam dodatkowej pracy związanej z grabieniem i zamiataniem, zabezpieczając przed rozrzucaniem trawy po całym ogrodzie.

Podczas selekcji wśród różnych modeli kosiarek powinniśmy sprawdzić, czy kosz ma solidne mocowanie i odpowiednią wielkość. Dobrze, aby był wyposażony w uchwyt do przenoszenia oraz zapewniał szybki i bezpieczny demontaż.

Warto również sprawdzić, czy średnica otworu, przez który będziemy wysypywać zgromadzoną w koszu trawę, jest dostateczna. Oferowane pojemności koszy wahają się od 70 do 80 litrów.

Do koszenia większych powierzchni producenci polecają kosiarki z funkcją mulczowania. Polega ona na wyposażeniu maszyny w specjalnego rodzaju noże wielokrotnie rozdrabniające ścinaną trawę. Bardzo małe źdźbła zostają rów-

akumulatoRowe nożyce do cięcia brzegów trawnika to proste w obsłudze urządzenie, pozwalające na precyzyjne, a jednocześnie szybkie wykończenie pracy nad przycinaniem trawy. istotny jest ergonomiczny uchwyt i wysokiej jakości nóż

Kosiarka w każdym przypadku powinna być wygodna w prowadzeniu i zwrotna. W miarę wzrostu jej gabarytów rośnie jej masa oraz maleje mobilność. Istotna jest również regulowana wysokość uchwytu, która powinna być dostosowana do wzrostu operatora, umożliwiając zachowanie przez niego wygodnej, wyprostowanej postawy. Po dostosowaniu uchwytu do własnej postury koszenie będzie znacznie wygodniejsze. Dobrze by uchwyt był łatwo demontowalny lub całkowicie składany. Brak tej możliwości może utrudnić transport kosiarki oraz jej przechowywanie.

Jeżeli nasz trawnik jest duży i pagórkowaty, warto rozważyć zakup kosiarki samobieżnej.

Mechanizm napędza koła kosiarki, dzięki czemu operator nadaje jedynie kierunek jej biegu, nie tracąc siły na pchanie. Rozwiązanie to zdecydowanie zwiększa komfort i upraszcza koszenie osobom słabszym.

fot. Stiga

Niezbędne narzędzia uzupełniające

Różne systemy wyRzutu lub zbieRania tRawy w jednym urządzeniu. niektóre modele nie tylko są wyposażone w duży kosz do zbierania trawy, ale również zapewniają możliwość ustawienia bocznego lub tylnego wyrzutu, jak też mulczowania

Pamiętajmy, że nie uda nam się dobrać kosiarki całkowicie uniwersalnej. Uciążliwe miejsca do wykoszenia zawsze się znajdą. Kolejnym zakupem usprawniającym naszą pracę może być idealna do większości trudno dostępnych zakamarków kosiarka żyłkowa, która znakomicie sprawdza się jako dodatkowe wyposażenie do pielęgnacji trawników (podobnie jak wszelkiego rodzaju nożyce ręczne).

7/2016 Własny Dom

95

WOKÓŁ DOMU trawnik

Użytkowanie i konserwacja Kosiarka jest urządzeniem, które przy nieodpowiednim użytkowaniu niesie pewne prawdopodobieństwo narażenia zdrowia użytkownika. W celu zwiększenia bezpieczeństwa powinna być ona wyposażona w szereg blokad i zabezpieczeń. Są nimi przyciski blokujące pracę silnika zamontowane na uchwycie oraz wszelkiego rodzaju osłony, uniemożliwiające przedostawanie się napotkanych na drodze koszenia, niezauważonych wcześniej patyków lub kamieni. Coraz częściej spotykanym zabezpieczeniem jest automatyczna blokada

uruchamiająca się w chwili kontaktu noża kosiarki z przedmiotem twardszym od źdźbła trawy. Nie powinniśmy jednak zapominać, że kosiarka nie jest zabawką i podczas koszenia należy postępować zgodnie z instrukcją bezpieczeństwa pracy.

Co warto wiedzieć o konserwacji i naprawie?

Ostatnim aspektem, na jaki powinniśmy zwrócić uwagę, jest serwis kosiarki oraz jej konserwacja. Warto zainteresować się częścia-

mi zamiennymi. Powinniśmy sprawdzić, czy elementy narażone na trudne warunki pracy wykonane są z dobrego materiału oraz czy są właściwie zabezpieczone przed korozją.

Należy również zapytać producenta lub sprzedawcę o możliwość dokupienia części zamiennych. Po ukończeniu koszenia kosiarkę należy wyczyścić, aby zalegająca w bębnie lub obudowie trawa nie powodowała jej niszczenia. Dodatkowo przed końcem sezonu warto zakonserwować wszystkie elementy zgodnie z załączoną instrukcją.

korzyści z polecanych rozwiązań

duży kosz: zbiera trawę i tłumi hałas silnika

linka rozruchowa: łatwe uruchamianie również w niskiej temperaturze

Auto WAlk: pozwala zmieniać prędkość jazdy

silnik: mocny i wydajny układ górnozaworowy

fot. McCulloch

przyłącze wody Gardena: szybkie i wydajne mycie układu tnącego

96

stAloWA obudoWA pokryta lakierem proszkowym Własny Dom 7/2016

duże tylne koła: ułatwiają manewrowanie

Wybrane typy kosiarek z opisem ręczna

elektryczna StaySharp™ firmy Fiskars to kosiarka bębnowa z napędem łańcuchowym, systemem tnącym z ostrzami z hartowanej stali oraz dodatkowymi kołami. Rączka z regulacją wysokości i miękkim uchwytem. Regulacja wys. cięcia – 250-1000 mm.

Honda HRE 330a2 to elektryczna kosiarka przeznaczona do trawników o pow. do 300 m2. 3-stopniowa regulacja wysokości cięcia (25-55 mm).

Szer. koszenia: 450 mm.

www.mojahonda.pl

Szer. koszenia: 330 mm.

www.fiskars.pl

akumulatorowa

Rotak 32 LI firmy Bosch to kosiarka wyposażona w akumulator litowo-jonowy.

Bezprzewodowa praca i duża rezerwa mocy.

spalinowa

akumulator: Li-ion 36 V, 1,3 ah Szer. koszenia: 320 mm

www.bosch-garden.pl

ExCEL 50 Sq H firmy Stiga z silnikiem GCV 160 oHC autochoke. konstrukcja ze stali galwanizowanej, łożyska kulkowe, system antywibracyjny. System koszenia 4 w 1 (zbieranie do kosza, mulczowanie, tylny lub boczny wyrzut).

Szer. koszenia: 480 mm.

www.stiga.pl

automatyczna

podkaszarka HuSqVaRna autoMoWER® 305 to automatyczna kosiarka do trawników mniejszych lub o złożonej strukturze (do 500 m2). Łatwy w obsłudze wyświetlacz i klawiatura. alarm i blokada z kodem PIn. Poziom hałasu: 58 dB

automower.pl

FSE 52 firmy Stihl to lekka, cicha i mocna podkaszarka elektryczna z praktycznym pałąkiem dystansowym i głowicą tnącą autoCut 2-2.

Moc: 500 W Ciężar: 2,2 kg (bez przewodu sieciowego, z narzędziem tnącym i osłoną) www.stihl.pl

ARCHITEKTURA dom prefabrykowany

fot. Tadeks

ARCHITEKTURA

1 2 3

Dom Najważniejsze zasady budowy • domy szkieletowe Od projektu do zamieszkania • wybór projektu i wykonawcy • budowa domu

Zalety • ekologia • czasi i koszt • energooszczędność 98

Własny Dom 7/2016

w kilka miesięcy Tekst: Jolanta Jamioł

Można postawić go szybko, ekologicznie i – z wyjątkiem fundamentów – także w zimie.

To znakomita propozycja dla zapracowanych inwestorów

W

iele osób marzy o własnym domu z ogródkiem, który będzie idealnie odpowiadał potrzebom rodziny i zapewni jej pełną prywatność. Niestety, wyobrażenia o upragnionym domu i początkowy entuzjazm zazwyczaj szybko zderzają się z szarą rzeczywistością. Budowa domu to czasochłonne i stresujące zadanie. Droga od pięknego projektu do zadowalającego efektu końcowego jest długa i kręta. Budowa domu metodą tradycyjną trwa kilkanaście miesięcy i wymaga

koordynacji wielu działań, ciągłych wizyt na placu budowy i nadzorowania prac poszczególnych ekip. Najczęściej założone na początku koszty są znacznie przekraczane. Ciekawą alternatywą dla takiego budownictwa są domy stawiane w technologii prefabrykowanej.

Powstają one w ciągu zaledwie kilku miesięcy, a przy tym są energooszczędne, ekologiczne, estetyczne i nie rujnują budżetu. Dlatego domy prefabrykowane zyskują w Polsce coraz więcej zwolenników.

dom prefabrykowany ARCHITEKTURA

1

Co to jest dom prefabrykowany?

prefabrykowany szalunek styropianowy również przyspiesza budowę domu. wlewając beton do styropianowych wytłoczek, można postawić ściany bardzo szybko

da się przyspieszyć – beton, aby miał zakładane właściwości, musi zastygać przez 28 dni.

Wysoka jakość W przypadku domów prefabrykowanych można mieć pewność, że ich jakość będzie na najwyżprefabrykowana więźba dachowa – ten element stosuje się w wersji prefabrykowanej również na wielu domach wzniesionych w tradycyjnej technologii murowanej

szym poziomie. Wszystkie elementy produkowane w fabryce przechodzą bowiem bardzo dokładne kontrole techniczne. Najczęściej dom składany jest po raz pierwszy na hali, gdzie specjaliści dokonują ostatecznej oceny efektów prac.

Jeśli wszystkie elementy spełniają wyznaczone normy, dom jest demontowany i przewożony na plac budowy. Dzięki tam dokładnemu i złożonemu procesowi kontroli inwestor nie musi się obawiać, że po kilku latach użytkowania ujawnią się jakieś wady, jak często się dzieje w przypadku domów budowanych metodą tradycyjną.

Wysoka jakość wykonania i precyzja zapewniają dużo lepszą szczelność połączeń poszczególnych elementów. Dzięki temu domy prefabrykowane cechują się bardzo dobrymi parametrami termicznymi (chodzi m.in. o niski współczynnik przenikania ciepła przez ściany zewnętrzne) i są niedrogie w utrzymaniu.

Domy szkieletowe fot. Wolf System

Proces budowy domu prefabrykowanego jest zdecydowanie łatwiejszy i przyjemniejszy niż w przypadku tradycyjnej technologii murowanej.

Prefabrykacja polega na tym, że konkretne elementy budynku w całości wykonywane są w fabryce przy użyciu profesjonalnych maszyn i pod czujnym okiem specjalistów. Dopiero na etapie końcowym wszystkie składowe przewożone są na plac budowy i tam w krótkim czasie montowane. Podstawowe materiały wykorzystywane do produkcji prefabrykatów to drewno, beton i stal, choć coraz więcej firm wykonuje również elementy z materiałów drewnopodobnych, płyt wiórowo-cementowych i keramzytobetonu. Co istotne, poszczególne części domów prefabrykowanych przygotowywane są w halach produkcyjnych na osobnych i odpowiednio przystosowanych stanowiskach.

W fabryce najczęściej powstają kompletne ściany z izolacjami i stolarką okienną, stropy i więźba dachowa. Jedyną częścią konstrukcyjną domu, którą należy wykonać metodą tradycyjną przed rozpoczęciem budowy, są fundamenty. Budynek ustawiany jest zwykle na żelbetowej, monolitycznej płycie fundamentowej. Tego etapu prac nie

fot. Izodom 2000

Czym jest prefabrykacja?

W ramach technologii prefabrykowanej możemy wybrać jeden z materiałów konstrukcyjnych, który najbardziej nam odpowiada. W Europie i w Polsce dużą popularnością cieszą się domy

7/2016 Własny Dom

99

ARCHITEKTURA dom prefabrykowany

fot. A. Głąb

dom prefabrykowany w szkielecie stalowym.

Szkielet wypełnia się izolacją termiczną, a następnie pokrywa deskami, płytami wiórowymi, sidingiem lub innym materiałem elewacyjnym

100

Własny Dom 7/2016

Od strony wewnętrznej domu ściany okładane są płytami gipsowo-kartonowymi lub gipsowo-włóknowymi, a wcześniej pod nimi umieszczana jest folia paroizolacyjna. Następnie ściany

wykańczane są tak jak w domach budowanych metodą tradycyjną i zgodnie z gustem właścicieli, tj. farbą, tapetą czy szpachlami dekoracyjnymi.

fot. Tadeks Fertig Haus

prefabrykowane budowane w technologii szkieletu drewnianego. Opierają się one na lekkiej, drewnianej konstrukcji, dlatego można je budować szybko i sprawnie. Podstawę domu stanowią belki drewniane połączone ze sobą pod kątem prostym, które tworzą szkielet budynku przypominający kratownicę. Drewno jest wcześniej odpowiednio przygotowywane, tzn. suszone próżniowo, strugane z czterech stron oraz fazowane. Wspomniane kratownice tworzą już konstrukcję pod ściany domu. Od strony zewnętrznej ściany najczęściej okładane są usztywniającymi płytami OSB, które zbudowane są z grubych strugów drewnianych połączonych klejem w wysokiej temperaturze pod dużym ciśnieniem. Są one bardzo wytrzymałe i odporne na wilgoć. Między drewnianymi elementami szkieletu, we wnętrzu ściany, umieszcza się izolację cieplną. Najczęściej wykorzystuje się do tego celu wełnę mineralną, a w bardzo ekologicznych rozwiązaniach – nawet wełnę drzewną lub słomę. Ta warstwa termoizolacyjna pełni również funkcję izolacji akustycznej. Dom ocieplany jest także od strony zewnętrznej, a najczęściej stosowanym materiałem jest styropian lub specjalna wełna mineralna (tzw. twarda).

wnętrze hali produkcyjnej. Ściany domu prefabrykowanego w technologii szkieletu drewnianego zostały już wykonane – teraz oczekują na wstawienie stolarki otworowej

dom prefabrykowany ARCHITEKTURA

2

Od projektu do zamieszkania

Wśród wielu inwestorów powszechne jest przekonanie, że tylko budowa metodą tradycyjną pozwoli na wzniesienie domu marzeń.

Niesłusznie obawiają się oni, że jeśli zdecydują się na prefabrykaty, to będą mieli bardzo ograniczoną ilość projektów do wyboru.

Technologia prefabrykowana zapewnia bowiem całkowitą swobodę w projektowaniu.

Pozwala na realizację domów utrzymanych w stylistyce klasycznej, jak i tych opartych na odważnych oraz nowoczesnych wizjach architektonicznych. Istnieje zatem możliwość stworzenia projektu domu całkowicie do podstaw, zgodnie z preferencjami użytkowników. Z kolei osoby, które szukają gotowych pomysłów i rozwiązań, mogą wybrać dom z katalogu dostępnych projektów, którym dysponuje każdy producent domów prefabrykowanych. Wybierając dom marzeń, należy pamiętać, że to decyzja na lata, dlatego warto poświęcić więcej czasu na jej spokojne przemyślenie. Dom powinien się charakteryzować nie tylko ciekawym designem, ale także funkcjonalnością. Na początku trzeba sobie zatem odpowiedzieć na pytanie, co jest ważne dla naszej rodziny, jakie są nasze oczekiwania. Dokładne zdefiniowanie potrzeb pozwoli z kolei na wybranie optymalnego metrażu domu oraz zaplanowanie właściwego rozkładu i ilości pomieszczeń.

Kolejnym krokiem jest wybór solidnego wykonawcy, który będzie kompleksowo odpowiadał za cały proces budowy domu prefabrykowanego. Warto poświęcić na to więcej czasu i zacząć od skompletowania bazy kilku producentów. Jeśli mamy taką możliwość, należy oczywiście sięgnąć po rekomendacje innych osób, które mogą się podzielić swoimi doświadczeniami. Większość firm oferuje załatwienie wszystkich formalności związanych z budową domu i pomoc w uzyskaniu kredytu. To wartość dodana, którą warto wziąć pod uwagę, szukając idealnego wykonawcy.

fot. Izodom

Wybór projektu i wykonawcy

aaaaaaaa. aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

Kolejną ważną kwestią jest długość gwarancji na dom, jakiej udziela producent.

Wszyscy liczący się wykonawcy domów prefabrykowanych udzielają gwarancji na niezmienność parametrów eksploatacyjnych na okres nawet 25 lat. Jeśli nadal nie jesteśmy przekonani, którą firmę wybrać, można poprosić o referencje lub na żywo zobaczyć efekty prac danej ekipy. Solidni wykonawcy chętnie wskazują domy, które wybudowali dla poprzednich klientów.

Budowa domu Kiedy mamy już projekt własnego domu i wykonawcę, podpisujemy z nim umowę na zakres prac, jaki ma wykonać. Po okre-

śleniu warunków rozpoczynają się prace w fabryce, gdzie na podstawie projektu produkowane są poszczególne składowe budynku. Kiedy wszystkie elementy są już skompletowane, firma dowozi je na plac budowy i zaczyna montaż domu na przygotowanych wcześniej fundamentach. Muszą być one zrobione ściśle według projektu, dlatego nie warto oszczędzać i ich wykonanie najlepiej powierzyć tej samej firmie.

Mamy wtedy pewność, że nie będzie żadnych poprawek i opóźnień w terminach.

Fundamenty najczęściej mają postać płyty fundamentowej, ale mogą to być także tradycyjne ławy ze ścianami fundamentowymi, a nawet z piwnicami.

7/2016 Własny Dom

101

ARCHITEKTURA dom prefabrykowany

Na działce poszczególne elementy domu łączone są niczym klocki i poddawane ostatecznej obróbce. Wykonawca montuje budynek do stanu określonego w umowie.

Zazwyczaj jest to stan surowy zamknięty, tj. ze ścianami zewnętrznymi i wewnętrznymi, stropami, schodami, dachem oraz przyłączami instalacyjnymi. Czasami stan surowy zamknięty obejmuje także montaż okien,

wylewki podłogowe, ułożenie okładzin z płyt gipsowo-kartonowych lub tynków podkładowych oraz izolację termiczną poddasza.

Montaż domu prefabrykowanego w stanie surowym zamkniętym trwa zazwyczaj od 4 do 6 tygodni. Natomiast dom w stanie deweloperskim gotowy jest po około 3 miesiącach. Coraz więcej firm oferuje budowę domu prefabrykowanego „pod klucz”, czyli

z instalacjami, wykończeniem podłóg i ścian, wyposażeniem łazienki i kuchni, a nawet z meblami. Możliwe jest zatem zamówienie domu według projektu tak szczegółowego, że po zakończeniu prac będzie można zawiesić ubrania w szafach, ustawić książki na półkach – i mieszkać. Wiele firm oferuje też usługi profesjonalnych dekoratorów wnętrz, którzy pomogą urządzić dom.

fot. P. Błasiak

Budowa krok po kroku

płyta fundamentowa po wylaniu. na tym etapie prac nie można przyspieszyć – płyta musi zastygać przez 28 dni

montaż prefabrykowanych ścian – są one łączone z płytą fundamentową i z sobą wzajemnie za pomocą specjalnych zatrzasków

montaż prefabrykowanych stropów w formie modułów – na nich jeszcze tego samego dnia staną ściany drugiej kondygnacji

montaż dachu – więźba i cała izolacja oraz kontrłaty są już gotowe, wystarczy nabić łaty i ułożyć dachówkę betonową

prace wykończeniowe wewnątrz – ten etap trwa kilka tygodni. odbywa się w już zamkniętym i ogrzewanym wnętrzu

dom prawie gotowy – pozostaje tylko wstawić drzwi wejściowe i zaaranżować działkę. cała budowa trwała 4 miesiące

102

Własny Dom 7/2016

dom prefabrykowany ARCHITEKTURA

Liczy się czas Jedna z głównych zalet budownictwa prefabrykowanego to szybki czas realizacji projektu.

Dom w stanie surowym zamkniętym gotowy jest już po kilku tygodniach, a w stanie deweloperskim po około 3 miesiącach. Montaż prefabrykatów nie wymaga tzw. prac mokrych, dlatego prace mogą być prowadzone nawet w zimie. Dzięki temu droga od podjęcia decyzji o budowie do zamieszkania we własnym domu zdecydowanie się skraca. Warto jeszcze przypomnieć o oszczędności czasu inwestora.

Oddając zlecenie w ręce profesjonalistów, nie musimy się angażować w każdy etap budowy, ciągłe rozmowy z wykonawcami i niemal codzienne wizyty na placu budowy.

Tniemy koszty budowy Przy budowie domu metodą tradycyjną koszty rozkładają się na dłuższy czas, czasem nawet na kilka lat. W przypadku domu prefabrykowanego w zasadzie od razu musimy dysponować całą kwotą na inwestycję. Oczywiście możemy się wesprzeć kredytem bankowym. Warto jednak pamiętać, że budowa metodą tradycyjną

pochłania wiele kosztów pobocznych, których nie zakładamy w pierwotnych kalkulacjach.

Można do nich zaliczyć m.in. usuwanie usterek po nierzetelnych ekipach, straty spowodowane kradzieżami na placu budowy czy chociażby koszty paliwa związane z ciągłymi wizytami w hurtowniach budowlanych i na działce.

W efekcie może nam zabraknąć pieniędzy na dokończenie prac we właściwym czasie.

W technologii prefabrykowanej koszty budowy domu znacznie się zmniejszają – przede wszystkim dzięki zastosowaniu gotowych elementów i jednej ekipie budowlanej, która prowadzi całość prac.

Wysoka energooszczędność i trwałość Ogromną zaletą domów prefabrykowanych jest wysoka jakość wykonania wszystkich elementów oraz doskonała szczelności połączeń poszczególnych warstw. To z kolei przekłada się na ich wysoką energooszczędność i niskie koszty utrzymania budynku. Doskonałe parametry termiczne to efekt przede wszystkim dobrej izolacji ścian i okien. Dzięki temu koszty

fot .M. Misiak

3

Zalety domów prefabrykowanych

dom prefabrykowany w historyzującym stylu, o rozrzeźbionej bryle – zaletą domów prefabrykowanych jest to, że mogą przyjąć dowolny kształt, jaki tylko inwestor sobie wymarzy

eksploatacji domów prefabrykowanych są aż o 40-60% niższe niż w przypadku budynków murowanych. W skali roku oznacza to duże oszczędności na rachunkach za ogrzewanie. Ponadto, dzięki dobrze dobranym materiałom i precyzji wykonania, gotowe domy prefabrykowane są bardzo odporne na działanie czasu oraz czynników zewnętrznych. Wszyscy producenci jakość budowanych przez siebie domów potwierdzają wieloletnią gwarancją.

rys. Wolf System

W stylu eko

ściana domu prefabrykowanego w szkielecie drewnianym – większość jej grubości stanowi izolacja, co zapewnia jej znakomite parametry termoizolacyjne

Coraz więcej osób dba o to, aby mieszkać w zgodzie z naturą. Chcą, by ich domy były nie tylko komfortowe, lecz także ekologiczne.

Budynki prefabrykowane, ze względu na niskie zapotrzebowanie na energię, idealnie wpisują się w ten nurt. W większości oparte są one na konstrukcji z drewna, czyli materiale w 100% naturalnym i przyjaznym człowiekowi. Co istotne, drewno wykorzystywane do budowy domu nie jest impregnowane żadnymi toksycznymi substancjami, dlatego zarówno dzieci, jak i alergicy mogą czuć się w nim bezpiecznie.

Ponadto drewno tworzy w domu swoisty mikroklimat i nawet podczas gwałtownych zmian temperatury panuje w nim przyjemne ciepło.

7/2016 Własny Dom

103

Z PRAKTYKI nawierzchnie

Jak na posesji pana Krzysztofa sprawdza się

taras

z płytek Inwestor i architekt twórczo wykorzystali znajdującą się na działce skarpę. Poprawili nieco jej kształt i wkomponowali w nią kryty płytkami ceramicznymi taras o łącznej powierzchni 106 m2 Tekst i zdjęcia: Marek Misiak

104

Własny Dom 9/2014

taras

z praktyki

2 2 nawierzchnia tarasu – wzorzyste płytki ceramiczne. Niewielka ilość kurzu i innych zabrudzeń w ogóle nie jest widoczna

1

D

om pana Krzysztofa i jego rodziny stoi na Górnym Śląsku – regionie, który raczej nie kojarzy się z zielonymi zakątkami. To jednak krzywdzący stereotyp – choć to formalnie teren miasta, można poczuć się jak na wsi.

– Aż się prosiło, żeby zrobić taras od strony skarpy – wyjaśnia inwestor. – Ta strona domu jest niewidoczna dla żadnego z sąsiadów ani od ulicy. Wydłużyłem sztucznie skarpę, żeby taras był w nią wkomponowany i za bardzo z niej nie wystawał.

– Taras przy domu pana Krzysztofa jest zlokalizowany przede wszystkim tak, aby wyeksponować widok na pozostałą część działki, która jest znacznie niżej w stosunku do domu – wyjaśnia architekt Tomasz Bradecki, który wraz z żoną, arch. Barbarą Uherek-Bradecką, zaprojektował ten dom.

1 rozmiary tarasu umożliwiają komfortowy wypoczynek całej rodzinie, jak również organizację większego spotkania towarzyskiego

3 komuNikacyjNa część tarasu służąca przechodzeniu z kuchni na wypoczynkową część tarasu na zewnątrz domu. tu też przechowywane są leżaki w momencie, gdy nie są używane. Po zmroku również ta część tarasu jest oświetlona (widoczne są trzy lampy)

3

Nietypowa lokalizacja – Mój taras jest od wschodu – wskazuje inwestor. – Dzięki jego ukształtowaniu zawsze część jest w słońcu, a część w cieniu.

Tarasy zazwyczaj lokalizowane są od południowej strony jako najbardziej nasłonecznionej. Pan Krzysztof zdecydował inaczej i nie żałuje swojej decyzji.

– Szczerze mówiąc dziwię się ludziom, którzy budują tarasy od strony południowej – mówi

7/2016 Własny Dom

105

Z PRAKTYKI nawierzchnie

4 4 podcień umożliwia korzystanie z fragmentu tarasu również w razie deszczu. Tam też przechowywane są wrażliwe na opady meble tarasowe. podcień podtrzymywany jest przez filar przypominający łuk przyporowy – w środku znajduje się słup z bloczków z betonu komórkowego, a efektowny kształt uzyskano dzięki dobudówce z bloczków styropianowych. pierwotnie nad tym fragmentem tarasu miał się jeszcze znajdować balkon, ale inwestorzy uznali, że to miejsce powinno być bardziej przestrzenne

106

Własny Dom 7/2016

pan Krzysztof. – Rozumiem że chcą, by były nasłonecznione, ale przecież w pełnym słońcu siedzi się nieprzyjemnie. Zdecydowanie wolę, żeby taras przez większość dnia był w cieniu.

Pod tarasem – garaż Pod większą częścią tarasu znajdują się pomieszczenia gospodarcze – garaż na traktorek ogrodowy, skład narzędzi i po-

mieszczenie ze zbiornikami, w których gromadzona jest woda gruntowa do podlewania ogrodu.

– Początkowo pomieszczenia gospodarcze miały zajmować tylko część przestrzeni pod tarasem – opowiada pan Krzysztof. – Skarpa powoduje jednak naprężenia konstrukcji i bezpieczniej było zrobić pełną betonową ścianę na

taras

z praktyki

5 5 balustrada tarasu.

Wykonawca zostosował deski klejone, które pod wpływem warunków atmosferycznych zaczęły się rozwarstwiać i inwestor musiał je zdemontować

obwodzie całego tarasu – całość jest wtedy bardziej stabilna. Między tarasem a domem jest ok. 2 m zasypanej piaskiem przerwy.

Dom nie jest więc podpiwniczony w całości – tylko pod tarasem. Konstrukcja tarasu jest standardowa: na płycie stropowej ułożona jest termoizolacja, na niej hydroizolacja, na tym wylana została szlichta betonowa i wreszcie na szlichcie przyklejono płytki.

6 Wnęka z teleWizorem w podcieniu. telewizor można wyciągnąć z niej na wysięgniku – dzięki temu mecz lub film może oglądać nawet kilkanaście osób

Dlaczego płytki?

– Wybrałem płytki przede wszystkim z uwagi na ich trwałość – deklaruje inwestor. – Ponadto taras jest nad garażem, więc wersja kryta płytkami zapewnia lepszą izolację.

Kilka miesięcy temu inwestor wymienił płytki ciemne i gładkie na jasne i wzorzyste.

– Taras w ciemnym kolorze był nie do utrzymania w czystości – kurz było od razu widać już po jednym dniu – wyjaśnia pan Krzysztof.

Na wzorzystych płytkach – choć są jaśniejsze – zabrudzenia i kurz są słabiej widoczne.

– Porównaliśmy kilka różnych faktur – opowiada inwestor. – Obecna nawierzchnia jest też zdecydowanie mniej śliska zimą lub gdy pada – a wychodzimy na

6 7 W filarze podcienia ukryto też rurę spustową – podobnie jak inne rury spustowe na pozostałych elewacjach

taras również w zimie. Jasne płytki były też tańsze.

Podcień na tarasie Fragment tarasu znajduje się pod podcieniem.

– Ten fragment może być użytkowany znacznie dłużej i przy mniej sprzyjającej pogodzie niż reszta tarasu – wskazuje architekt.

7 7/2016 Własny Dom

107

Z PRAKTYKI Z PRAKTYKInawierzchnie instalacje grzewcze

8 próg w drzwiach prowadzących z salonu na taras – inwestorzy deklarują, że im on nie przeszkadza. Stolarka otworowa to pVc w okleinie imitującej drewno

8

9 po otwarciu drzwi salon i taras stają się do pewnego stopnia jednym pomieszczeniem – osoby siedzące przy stole na tarasie i na kanapach w salonie mogą bez problemu rozmawiać

Inwestor jest fanem piłki nożnej i marzył o tym, żeby oglądać mecze na tarasie.

W jego zadaszonej części jest więc osłaniana roletą wnęka, w której na czas letni, gdy w powietrzu nie ma aż tyle wilgoci, montowany jest telewizor. Dzięki temu, że jest chowany za roletą, nie trzeba go demontować za każdym razem, gdy nie jest używany. Po drugiej stronie ściany, w salonie, jest drugi odbiornik, więc nie trzeba było nawet daleko prowadzić kabli.

Wyjścia na taras

9

10 wyjście na taras położone na styku kuchni i jadalni. Tędy można wynosić na taras posiłki czy napoje bez konieczności przechodzenia przez salon – dzięki temu nie ma ryzyka, że potkniemy się o coś lub wpadniemy na kogoś w tym pomieszczeniu

– Na tym tarasie można wskazać dwie strefy – wskazuje architekt. – Większa to część widokowa. Komunikacyjna część tarasu służy głównie temu, by móc przejść z jedzeniem lub z napojami z kuchni na wypoczynkową część tarasu bez przechodzenia przez salon.

W strefie widokowej na taras prowadzą dwa wyjścia – jedno z salonu, drugie z jadalni. W strefie komunikacyjnej jedno – z kuchni.

– Drzwi tarasowe w salonie są przesuwne, pozostałe dwie pary rozwierne – mówi inwestor. – Przesuwne są te, których używamy najczęściej – naszym zdaniem łatwiej je otworzyć i nic nie koliduje z otwierającym się skrzydłem.

Komfort i satysfakcja

10 108

Własny Dom 7/2016

Powiedzieć, że inwestor i jego rodzina są zadowoleni ze swojego tarasu, to powiedzieć mało.

– Dopiero przy tych rozmiarach taras jest naprawdę funkcjonalny – mówi pan Krzysztof. – Na małym tarasie mógłbym usiąść z rodziną, ale nie prowadzić życie towarzyskie. Na dużym zaś można też wypoczywać osobno – np. jedna osoba w słońcu, druga w cieniu.

Inwestor i z rodziną wykorzystują taras także w chłodniejsze miesiące, choć mniej intensywnie.

– Nie żyjemy w naprawdę zimnym klimacie – wskazuje inwestor. – Trochę żałuję, że nie zrobiłem na tym tarasie podgrzewanej nawierzchni.

taras

z praktyki

11

Taras w tym domu jest jakby kolejnym pomieszczeniem, gdzie toczy się życie rodzinne.

– Jadamy tu w lecie obiady i kolacje, czytujemy książki i gazety, oglądamy telewizję – deklaruje inwestor. – Jestem osobą towarzyską, a na tym tarasie można odbywać różnego typu spotkania – jest nagłośnienie, oświetlenie, telewizor.

Taras nie wymaga żadnej konserwacji – z wyjątkiem mycia (średnio dwa razy w tygodniu).

KOSZT!

Ile zapłaciłem

Na budowę całego tarasu o powierzchni 106 m 2 pan Krzysztof wydał ok. 40 000 zł.

– Koszt wziął się głównie z dużej ilości betonu, który trzeba było wylać, i izolacji między wylewką pod płytki a stropem pomieszczeń gospodarczych pod tarasem – mówi inwestor. – Natomiast zakup płytek stanowił niewielką część wydatków.

11 taras z poprzednią nawierzchnią – gładkimi brązowymi płytkami ceramicznymi. Kurz i nawiane zanieczyszczenia (liście, igliwie) były mocno widoczne już po dwóch dniach. ponieważ dodatkowo taras wykonano bez spadku umożliwiającego spływanie (zalecane nachylenie to 2%), konieczne było nie tylko zerwanie płytek, ale też skucie wylewki i wykonanie nowej

7/2016 Własny Dom

109

Niski

wkład własny

to droższy kredyt Tekst: dr Michał Kisiel

Jeśli myślisz o zaangażowaniu jak najmniejszych oszczędności, musisz się przygotować na wyższą marżę i ponoszenie dodatkowych obciążeń do momentu, gdy spłacona zostanie część długu

K

dr Michał Kisiel Analityk obszaru finanse osobiste w portalu Bankier.pl. Doktor nauk ekonomicznych w zakresie finansów. Adiunkt w Katedrze Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Autor m.in. książki „Internet a konkurencyjność banków w Polsce” (Wyd. Cedewu, Warszawa 2005) oraz współautor książki „Innowacyjne usługi banku” (Wyd. PWN, Warszawa 2007). Specjalizuje się w problemach zarządzania finansami w gospodarstwie domowym, bankowości elektronicznej, systemach płatności i innowacjach finansowych w internecie.

110

Własny Dom 7/2016

ilka lat temu nadzór postanowił skłonić banki do stosowania bardziej konserwatywnej polityki dotyczącej wysokości wkładu własnego w kredytach hipotecznych. Pożyczanie na 100% wartości nieruchomości miało odejść w przeszłość.

Stopniowo, z roku na rok, podwyższany jest minimalny próg wpłaty wnoszonej przez kredytobiorcę. W 2016 r. wynosi on 15%. wartości lokalu, a od 2017 r. – 20%. KNF dopuścił jednak, by gotówkowy wkład własny równał się 10% ceny zakupu. Reszta może być zabezpieczona różnymi instrumentami – począwszy od blokady środków na IKE, na ubezpieczeniu skończywszy.

Reakcja banków na nowe wymogi nie była jednolita. Część postawiła na konserwatyzm i zdecydowała się bezwzględnie wymagać 20-procentowej wpłaty (np. ING Bank Śląski, Bank BPH). Inni podążają ścieżką wyznaczoną przez nadzór i gotowi są kredytować dziś maksymalnie 85% wartości nieruchomości.

Jest jednak nadal grupa liberalnych instytucji, które umożliwiają sfinansowanie zakupu przy 10-procentowym wkładzie własnym.

Przyjrzeliśmy się ich ofercie i sprawdziliśmy, jak prezentują się warunki kredytów w wersji minimum w stosunku do standardowego zobowiązania ze wskaźnikiem LTV równym 80%.

Nie masz oszczędności?

Marża idzie w górę W sześciu tegorocznych edycjach rankingu kredytów hipotecznych Bankier.pl prosiliśmy banki o przygotowanie ofert dla różnych profilów kredytobiorców – od rodzin kupujących dom do singla starającego się o niewielkie lokum.

Banki tworzyły symulacje zarówno dla wkładu własnego w wysokości 10%., jak i wpłaty równej 20%.

Niemal wszystkie instytucje z grona liberałów (akceptujących wnioski z 10-procentowym wkładem) konsekwentnie od początku 2016 r. stosowały wyższe stawki dla decydujących się na kredyt z LTV równym 90%.

wkład własny FINANSE

Porównanie stawek marży dla kredytów z 10- i 20-procentowym wkładem własnym (średnia z 6 rankingów kredytów hipotecznych Bankier.pl w 2016 r., różne profile klienta) Bank

Średnia marża dla kredytu z LTV 90%

Średnia marża dla kredytu z LTV 80%

Alior Bank*

2,80%

2,50%

Bank BPS*

1,60%

1,52%

Bank Pekao

2,06%

2,09%

Bank Pocztowy*

2,40%

1,99%

BOŚ Bank

2,20%

2,00%

Bank Zachodni WBK**

1,76%

1,76%

Deutsche Bank Polska

2,33%

2,13%

Getin Bank*

2,92%

2,82%

mBank

2,20%

2,10%

PKO Bank Polski

1,81%

1,68%

* - Bank nie brał udziału we wszystkich 6 edycjach rankingu ** - Bank ustala marżę indywidualnie, porównano podawane stawki minimalne

Źródło: Bankier.pl

Wkład własny poniżej 20% oznacza nie tylko wyższą marżę zobowiązania (obowiązującą, przypomnijmy, przez cały okres spłaty), ale także konieczność poniesienia dodatkowych obciążeń. Do czasu, gdy wskaźnik LTV osiągnie wymagane minimum

MiniMalny próg wpłaty wnoszonej przez kredytobiorcę wynosi 15% w 2016 r.

fot. Śląski Dom

dytu z minimalnym wkładem własnym. Różnice wynosiły od 0,08 pp. (Bank BPS) do 0,41 pp. (w Banku Pocztowym). W przypadku Banku

Marża to nie wszystko

fot. Śląski Dom

Obliczyliśmy, o ile średnio, dla sześciu badanych przez nas profili, od styczniowej edycji rankingu, wyższa była marża w przypadku kre-

Zachodniego WBK stawka marży ustalana jest indywidualnie, a instytucja deklaruje, że dla obu scenariuszy (LTV 90 i 80 proc.) jej minimalny poziom jest taki sam.

Szczególnym przypadkiem, pokazującym paradoksy tkwiące w bankowych cennikach, jest Bank Pekao. Marża dla kredytu z 10-procentowym wkładem własnym jest w tym banku taka sama, jak w przypadku dwukrotnie wyższej wpłaty. Jednak w dwóch edycjach rankingu, Pekao zaproponował klientowi z niższym wkładem własnym niższą marżę. Ten ruch pod prąd wynika z konstrukcji taryfy – kredyt na kwotę powyżej 400 tys. zł obciążony jest niższą stawką niż kredyt poniżej tego progu.

Mogło więc dojść do sytuacji, że za większy wkład własny (i niższą pożyczaną kwotę) klient był karany wyższą marżą.

Dla inwestorów coraz ważniejsze staje się pytanie: czy już iść po kredyt, czy jeszcze oszczędzać?

7/2016 Własny Dom

111

FINANSE wkład własny

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

Stawki marży i koszty związane z brakującym wkładem własnym – dane z lipcowej edycji rankingu kredytów hipotecznych Bankier.pl (dla ustalonego profilu klienta, banki oferujące kredyty

elektronicznych! z LTV 90%)

Marża dla LTV 80%

Alior Bank

2,80%

2,50%

Bank BPS

1,60%

1,60%

Bank Pekao

2,09%

2,09%

BOŚ Bank

2,20%

2,00%

Bank Zachodni WBK

1,89%

1,89%

Deutsche Bank Polska

2,30%

materiały na ściany s. 64

okna dachowe i świetliki s. 56

2,10%

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[157] 7/2016

2,20%

2,10%

PKO Bank Polski ELEKTRONICZNEJ

1,89%

1,71%

www.wlasnydom.pl

mBank TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

systemy rynnowe jak wybrać? s. 74

fot. L. Kwartowicz

2016

W TYM NUMERZE

Marża dla LTV 90%

7

Bank

UDOWA i MODERNIZACJA Źródło: Bankier.pl na podstawie danych zBbanków 4-11.7.2016.

Obecnie banki stOsują zabezpieczenie w formie czasowego podwyższenia marży

TRAWNIK zakładanie i pielęgnacja s. 93

TEMAT MIESIĄCA: DOMY DREWNIANE I DREWNO WE WNĘTRZACH • OKNA POŁACIOWE • Z CZEGO WYBUDOWAĆ DOM

Exclusive! s. 8

OŚWIETLENIE

zewnętrzne i wewnętrzne

(zależne od regulacji kredytodawcy), banki przerzucają na klienta koszty wynikające z niedostatecznego zabezpieczenia. Mogą to robić w sposób widoczny dla kredytobiorcy, lub wliczając należność w cenę pożyczanego pieniądza.

MAGAZYN ROWEROWY TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ! Kontrowersje wokół konstrukcji ubezpieczeTEMAT MIESIĄCA nia niskiego wkładu własnego były jednym DOMY DREWNIANE z czynników, który sprawił, że obecnie i drewno we wnętrzach banki stosują raczej zabezpieczenie w forZ PRAKTYKI: ręcznie KRONIKA BUDOWY ETAP 35 mie czasowego podwyższenia marży. Skala formowany klinkier na Pokój z tarasem elewacji i wewnątrz s. 80 dla dziecka s. 88 takiej tymczasowej podwyżki nie jest bagatelna – może sięgać nawet 1 pp.

Potencjalni kredytobiorcy stający przed dylematem: czy już iść po kredyt, czy jeszcze oszczędzać?, powinni pamiętać nie tylko o kosztach typowych dla produktów z niskim wkładem własnym, ale przede wszystkim o fakcie, że wpłata 20% ceny mieszkania oznacza dostęp do znacznie szerszej oferty rynkowej. Na takich warun„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery kach wniosek przyjmie niemal każdy bank z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie oferujący kredyty hipoteczne, w tym instyprzechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. tucje ostro konkurujące ceną i proponujące www.e-kiosk.pl/wlasny_dom Aby kupićniższe „Własny Dom” wejdź na znacznie marże niż instytucje mieszWpłata 20% ceny dOmu lub mieszkania oznacza dostęp do szerszej oferty rynkowej i to na lepszych warunkach czące się w gronie Pojedynczy numerliberalnych. już od 4,90 zł

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na: www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy

index 353752 ISSN 1509-3042

07

fot. L. Kwartowicz

lub: www.publio.pl

s. 50

112

Własny Dom 7/2016

WŁASNY DOM Z KONCEPTEM Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 7 (157)/2016 • lipiec ISSN 1509-3042 • INDEX 353752

następny numer 8/2016

DZIAŁ PRENUMERATY: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl WYDAWCA Grabek Media sp. z o.o., ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl ADRES REDAKCJI I BIURA HANDLOWEGO ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337-47-40, fax 71/337 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl

TEMAT MIESIĄCA

fot. Dekoral

Kuchnia i łazienka

To dwa pomieszczenia niezwykle istotne podczas projektowania domu ze względu na intensywność użytkowania oraz swą funkcjonalność. W artykule nie pominiemy też kwestii estetycznych. Zajmiemy się więc sprawami odpowiedniego wykończenia oraz wyposażenia kuchni i łazienki, a także niezbędnymi instalacjami. Te pomieszczenia muszą spełniać wysokie standardy użytkowania i bezpieczeństwa.

PONADTO

fot. Onduline

ARCHITEKTURA

Ogród zimowy i duże przeszklenia

prefabrykowane

Z PRAKTYKI

Lato w Polsce nie trwa długo, dlatego dobrze jest mieć w domu duże przeszklenia lub, w miarę możliwości, ogród zimowy. W jaki sposób wpasować go w bryłę domu, jak ogrzać, a jak wentylować? Jakie przeszklenia wybrać, by nie marznąć zimą? O tym będzie nasz artykuł.

• Wentylacja • Oczyszczalnie

przydomowe

domu i ogrodu

fot. Stiga

WOKÓŁ DOMU • Granice

REKLAMA: tel. 71/348 38 09 Monika Karpińska monika.karpinska@wlasnydom.pl

© Copyright by Grabek Media

Dach to element decydujący o wyglądzie zewnętrznym domu. Nie ma w tym stwierdzeniu przesady. Rozwiązań i technologii jest wiele, inwestorzy mają w czym wybierać... Nawet gdy jest niewidoczny, jak w przypadku dachu płaskiego, zasadniczo wpływa na estetykę bryły, a także – co równie istotne – na poziom kosztów budowy domu (po prostu jest tańszy).

• Domy

Stali współpracownicy: Agnieszka Kubit, Rafał Żyła

druk Techgraf

Dachy

• Kominki

Korekta: Marek Misiak Grafik: Dominik Pędziwol dominik.pedziwol@wlasnydom.pl

ZDJĘCIA NA OKŁADCE Multigrass, Rotak

INSPIRACJE

FOCUS

Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl Zastępca Redaktor Naczelnej: Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania w przypadku publikacji. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk w jakiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Dyrektora Wydawnictwa jest zabroniony. Wszelkie przedstawione projekty podlegają ochronie prawa autorskiego i należą do osób wymienionych przy każdym z nich. Prawa autorskie do opracowania plastycznego czasopisma należą wyłącznie do wydawcy. Powielanie i wykorzystywanie w jakikolwiek sposób bez zgody wydawcy jest zabronione. Sprzedaż bezumowna numerów bieżących i archiwalnych jest zabroniona.

Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. Czasopismo niniejsze nie stanowi ofer ty w rozumieniu prawa i jest publikowane jedynie dla celów informacyjnych.

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

ELEKTRONICZNEJ

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na: www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy lub: www.publio.pl