WD9/2015/cale wydanie

2015

raport z rynku

9

20

bram garażowych i wjazdowych s.106

kominek s. 20 jako źródło ciepła

system alarmowy w inteligentnym domu s. 28

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[147] 9/2015

www.wlasnydom.pl

budowa i modernizacja

wygodna kuchnia i łazienka wskazówki architekta s. 96

temat miesiąca: dach i poddasze • grzejniki • szkielet stalowy • mała architektura • kominki

Exclusive! s. 6

PIĘKNE okna

WZORCOWE realizacje, IDEALNE ARANŻACJE

TEMAT MIESIĄCA s. 42

dach i poddasze 114

zapowiedzi.indd 114

modernizacja: wymiana drzwi wewnętrznych Własny Dom 5/2009 i zewnętrznych s. 88

kronika budowy etap 25 schody w korytarzu i salonie wykończone drewnem s. 66

index 353752 ISSN 1509-3042

09

9/3/15 3:15 PM

prenumerata wyjątkowa oferta

z prezentem!

prenumeraty „Własnego Domu”: z książką wydawnictwa Muza lub z wagą łazienkową firmy MPM Product

prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + waga łazienkowa w cenie

70 zł

prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + książka “1000 pomysłów na dom” w cenie

89 zł

Inne propozycje prenumeraty: • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawami prysznicowymi FERRO w cenie od 89 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z pakietem 4 wydań specjalnych „Własnego Domu” w cenie 70 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem wkrętaków marki NEO w cenie 74 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem akcesoriów łazienkowych Natural w cenie 119 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z kawiarką w cenie 90 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z książką „Remont domu i mieszkania.

Poradnik dla każdego” w cenie 77 zł • prenumerata roczna (12 wydań) podstawowa w cenie 69 zł • prenumerata dwuletnia (24 wydania) podstawowa w cenie 129 zł Numery archiwalne oraz e-wydania dostępne na www.wlasnydom.pl Zamówienia można składać pod numerem telefonu 71 337 47 40 lub e-mailem sklep@wlasnydom.pl Szczegóły oferty: • oferty są ważne do wyczerpania zapasów • wybrany produkt prześlemy razem z pierwszym zamówionym egzemplarzem w prenumeracie • w przypadku zamówień opłacanych za pobraniem zamawiający zapłaci koszty pobrania pocztowego.

zapowiedzi.indd 114

9/3/15 3:22 PM

od redakcji

zastępca redaktor naczelnej Andrzej Daczkowski andrzej.daczkowski@wlasnydom.pl

Koniec lata, początek... sezonu grzewczego

R

Wydanie na iPada

fot. Archiwum rodzinne

ekordowo upalne i suche lato tego roku skutecznie pozwoliło nam zapomnieć o czekającej nas niechybnie jesieni; nawet jeśli okaże się ona złota, to i tak w wielu polskich domach będzie trzeba włączyć ogrzewanie. I już w tym numerze przygotowaliśmy artykuły o izolacjach termicznych, kominkach czy grzejnikach. Ale może o tym jeszcze nie teraz, może w następnym akapicie, bo przecież wszyscy mamy nadzieję na babie lato. A wtedy widoki za oknem są najładniejsze – tym piękniejsze, im przez ładniejsze okna na nie spoglądamy. Temu tematowi poświęciliśmy nasze Inspiracje Exclusive! (s. 6) – aż 14 stron do przeglądania o dużych i nie tylko dużych przeszkleniach.

W tym numerze nie może być tylko ładnie, ale koniecznie musi być też bardzo nowocześnie.

Pojechaliśmy na budowę domu prefabrykowanego w szkielecie drewnianym z konstrukcyjnymi elementami stalowymi, w którym same futurystyczne przeszklenia kosztują tyle, ile budowa domu o powierzchni 100 m2!

Warto obejrzeć postępy tej niezwykłej budowy krok po kroku (s. 72).

Zgodnie z obietnicą wracamy do tematu ogrzewania domu. W dziale Focus na siedmiu stronach (s. 20) zamieszczamy kompendium o tym sposobie ogrzewania domu oraz o możliwych lokalizacjach kominka, w tym w sypialni czy w kuchni – bez tej lektury ani rusz z jego budową! Podpowiadam, że to idealne ogrzewanie właśnie na jesień lub wiosnę.

W dziale Dylematy (s. 36) wymieniamy wszystkie argumenty za i przeciw grzejnikom oraz ogrzewaniu podłogowemu. Najważniejsze, by dobrać ogrzewanie do źródła ciepła oraz własnych indywidualnych upodobań.

Sprawy wnętrz poruszamy aż w trzech artykułach. W 25. już odcinku Kroniki Budowy (s. 66) przyglądamy się wykańczaniu za pomocą okładzin drewnianych schodów w salonie i korytarzu – śledzimy całą operację i opisujemy ją w detalach. W dziale Architektura zajmujemy się tym razem kuchnią i łazienką (s. 96), a w dziale Modernizacja zastanawiamy się nad zaplanowaniem wymiany drzwi wewnętrznych i zewnętrznych (s. 88).

W tym numerze są z nami:

s. 96

arch. Agnieszka Kubit dzieli się najlepszymi sposobami i pomysłami dotyczącymi stylowego zaaranżowania i wykończenia kuchni i łazienki

s. 72

Pan Kamil Kępa nadzorował budowę domu prefabrykowanego w szkielecie drewnianym z konstrukcyjnymi elementami stalowymi, który prezentujemy w tym numerze

s. 34

Pani Justyna Biernacka z firmy Skanska Residental Development Poland wyjaśnia, w jaki sposób system inteligentnego domu zwiększa energooszczędność budynku 9/2015 Własny Dom

wstepniak.indd 1

1

9/2/15 12:22 PM

spis treści 24

stro ny!

Nowości

4 Nowości na rynku

Materiały i technologie wprowadzone na nasz rynek

Inspiracje Exclusive

6 Duże przeszklenia

Technicznie jest już możliwe stawianie domów jednorodzinnych nawet z całymi przeszklonymi ścianami. jak również wprowadzanie dużych okien na inne sposoby – dużych okien połaciowych w różnych układach, lukarn czy ogrodów zimowych (czyli całych przeszklonych pomieszczeń). Ważne jest, aby umożliwić zasłonięcie danego przeszklenia w razie zbyt intensywnego nasłonecznienia

Focus

20 Kominki

fot. Jopek

To, że mogą wspomagać ogrzewanie domu, jest już dla inwestorów oczywiste – ale to, że można je lokalizować także w sypialni, łazience, a nawet kuchni – już nie. Warto znać alternatywne rozwiązania – kominki gazowe i elektryczne oraz biokominki

temat miesiąca

28 Dom inteligentny i bezpieczny

Systemy inteligentne mogą stanowić jedną całość z systemem alarmowym i monitoringiem posesji – inwestor może być pewien, że nie tylko alarm, ale też cały dom będzie bronił się przed intruzami

Dylematy

36 Grzejniki czy ogrzewanie podłogowe?

42 Dach i poddasze

Okna dachowe czy lukarny? Ochrona przed włamaniem. Usytuowanie i konstrukcja lukarn.

Okno kolankowe. Okna drewniane i PVC. Świetliki dachowe. Okna balkonowe. Wykończenie i izolacja poddasza. Izolacje natryskowe a pianka poliuretanowa. Styropian. Wełna mineralna. Płyty MFP i OSB. Poddasze użytkowe i nieużytkowe.

Płyty g-k. Włókna celulozowe i metoda nadmuchu.

Dachy zielone. Lekkie i ciężkie pokrycia dachowe.

Komunikacja na dachu. Rodzaje rynien. Dachówka ceramiczna i betonowa. Blachodachówka. Izolacja akustyczna stropów. Więźba prefabrykowana.

Drewno na więźbę. Ściana kolankowa. Kąt nachylenia dachu a jego energooszczędność

Znaczenie ma nie tylko wybór jednego z tych rodzajów ogrzewania, ale też konkretnego jego typu. Jeśli grzejniki, to płytowe, rurowe czy członowe? Jeśli ogrzewanie podłogowe, to wodne czy elektryczne?

kronika budowy etap 25

66 Deski na schody w korytarzu i w salonie

Wynajęta przez Maję i Roberta firma sprostała wymogom co do precyzji wykonania schodów z wylewanego betonu – można je było bez problemu obłożyć deskami

z Praktyki

72 Dlaczego pan Kamil buduje dla inwestorów dom prefabrykowany w szkielecie drewnianym ze stalowymi elementami konstrukcyjnymi W ciągu tygodnia powstał futurystyczny dom w standardzie pasywnym. Tak wygląda plac budowy XXI wieku!

Wokół domu

80 Nawierzchnie i mała architektura

Oprócz roślin ogród zawiera też elementy stworzone ręką człowieka.

Trzeba je dopasować do roślin i do siebie nawzajem tak, by nie przytłoczyły tego, co najważniejsze – natury

Modernizacja

fot. WIŚNIOWSKI

88 Wymiana drzwi wewnętrznych i zewnętrznych

Raport z rynku

106 Bramy garażowe i wjazdowe

Przegląd oferty producentów bram i automatyki do nich.

Kilkadziesiąt produktów różnych producentów z opisem najważniejszych parametrów

spis_tresci_09_2015.indd 2

Ich dobór to okazja do upiększenia wnętrz domu lub jego elewacji.

Ich montaż zaś to dokładność i przestrzeganie instrukcji producenta

ARCHITEKTURA

95 Kuchnia i łazienka

To najdroższe w wyposażeniu i wykończeniu pomieszczenia w domu – dlatego należy dobrze przemyśleć zarówno ich wielkość, jak i (w przypadku łazienek) liczbę oraz rozmieszczenie

FINANSE

102 Całoroczny dom na działce – czy to legalne?

Stawianie całorocznych domów na działkach budowlanych jest w pełni legalne. Na działkach rekreacyjnych w obrębie ogródków działkowych – już nie

9/3/15 12:04 PM

modernizacja remonty

2/2010 WĹ‚asny Dom

spis_tresci_09_2015.indd 3

3

9/2/15 12:25 PM

nowe na rynku

Wizja ognia w 3D

W ofercie firmy Hajduk jest już dostępny wkład Smart 3PLh z drzwiami bezramowymi otwieranymi do góry o wymiarach 450 mm (szer.) x 450 mm (gł.) x 510 mm (wys.), co przy całkowitej głębokości wkładu wynoszącej tylko 619 mm czyni go idealnym wkładem kominkowym o pięknej wizji ognia z trzech stron w kompaktowych wymiarach. Wykonany jest w sprawdzonej technologii dwupłaszczowej stalowo-szamotowej, z bardzo bogatym wyposażeniem seryjnym: wyciąganym popielnikiem w formie wiaderka, nóżkami i śrubami dla ustawienia wkładu i zniwelowania nierówności podłoża oraz puszką z króćcem do podłączenia powietrza z zewnątrz. Sprawność chwilowa dochodzi do 90%, a sprawność średnia wynosi 85%, co umożliwia oszczędności na spalanym paliwie. www.hajduk.com.pl

Domowe jednostki kanałowe od Panasonic

Panasonic uzupełnił ofertę jednostek kanałowych o niskim ciśnieniu statycznym o nowy model o wydajności 5 kW. Jednostka Mini Duct Split charakteryzuje się klasą energetyczną A/A+, a także niskim zużyciem energii w trybie czuwania na poziomie 1 W/h. Oprócz tego może pracować w trybie Eco, co pozwala na oszczędności energii na poziomie 20%. Do zalet urządzenia należy elastyczny montaż, niewielki rozmiar oraz cicha praca – na poziomie 27 dB(A), dzięki czemu idealnie sprawdzi się ona w domach jednorodzinnych. Co więcej, urządzenie jest proste w obsłudze, można nim sterować m.in. za pomocą indywidualnego sterownika przewodowego lub przez internet (przy użyciu aplikacji IntesisHome). www.aircon.panasonic.pl

Małe jest bardzo piękne!

Sposób na delikatne wykończenie aranżacji w ogrodzie i nadanie jej wyjątkowego charakteru? Polbruk Endo. Marka Polbruk wprowadziła na rynek nowy produkt z linii Architektura. Endo to niewielkich rozmiarów obrzeże, które w aranżowaniu przydomowej przestrzeni pełni rolę estetycznej kropki nad i.

Przeznaczony do obramowania ścieżek, schodów, podestów, tarasów, podjazdów oraz innych nawierzchni w ogrodzie produkt sprawdza się również jako oprawa roślinności ogrodowej. Obrzeże szczególnie współgra z produktami szlachetnymi. Decydując się na takie połączenie (szlachetna kostka brukowa + Endo), możemy być pewni wprowadzenia w ogrodzie niepowtarzalnego stylu. www.polbruk.pl

Czarne okucia w stolarce otworowej

Charakterystyczną cechą okna V82 Black Design firmy Vetrex jest niespotykane w ofercie innych producentów czarne okucie z powłoką galwaniczną. System ten łączy w sobie walory użytkowe i unikalną estetykę. Eleganckie, czarne okucie nadaje przeszkleniom designerski charakter, dzięki któremu okno jest doskonałym uzupełnieniem nowoczesnych realizacji. Z kolei elementy konstrukcyjne – takie jak 6-komorowe profile skrzydła, 7-komorowe ramy, 2-komorowy pakiet szybowy (U=0,5 W/m2*K) oraz potrójny układ uszczelek z uszczelką środkową – sprawiają, że współczynnik przenikania ciepła całego okna o rozmiarze 1230 x 1480 mm wynosi 0,77 W/m2*K. Tym samym spełnia ono wymagania dla stolarki do domów energooszczędnych. Połączenie obu tych cech zostało docenione w konkursie „Jakość Roku”, w którym okno V82 Black Design zdobyło niedawno nagrodę w kategorii „Produkt Roku”. www.vetrex.com.pl 4

nowosci.indd 4

Własny Dom 9/2015

9/2/15 12:27 PM

Szklane pojemniki kuchenne Pojemniki kuchenne firmy Brabantia wykonane są z wysokiej jakości szkła borowo-krzemianowego o podwyższonej odporności na zarysowanie i matowienie. Cztery praktyczne pojemności – 0,3 l, 0,6 l, 1,1 l i 1,8 l – oraz możliwość składowania pojemników jeden na drugim sprawiają, że korzystanie z nich to czysta przyjemność. Hermetyczne pokrywy są wykonane z wysokiej jakości tworzywa i zaopatrzone w silikonową uszczelkę. Całość można myć w zmywarce. Pojemniki sprzedawane osobno posiadają pokrywy w kolorze szarym, zestaw trzech pojemników posiada pokrywy w odcieniach szarości, zieleni i błękitu. Największy pojemnik idealnie nadaje się do przechowywania spaghetti. Cena: od 34,99 zł/szt. www.brabantia.pl

Postaw na Szybkiego Leo! Jedną z najnowszych propozycji firmy Leovac jest urządzenie do szybkiego porządkowania kuchni z okruchów, rozsypanego cukru i drobnych śmieci. Zestaw Speed Leo jest nieduży, estetyczny, łatwy w montażu i prosty w obsłudze.

Składa się z puszki z przyciskiem, za pomocą którego uruchamiamy centralny odkurzacz, i elastycznego węża z końcówką zbierającą. Atutem sprytnego leo jest rozciągliwy do 5 m wąż, który pozwala błyskawicznie posprzątać każdy kąt w kuchni. Urządzenie możemy zamontować w meblach kuchennych w dwóch wersjach: w szafce pod zlewem lub w szufladzie w cokole mebli kuchennych.

Speed Leo jest uzupełnieniem szufelki automatycznej Leovac bądź jej doskonałą alternatywą. Urządzenia te sprawiają, że utrzymanie porządku w kuchni staje się codzienną przyjemnością. www.leovac.eu

Pojemnik na przyprawy 7 szklanych słoiczków (szkło Lexan o zwiększonej odporności na stłuczenia) firmy Brabantia, a w komplecie zestaw etykiet z nazwami popularnych ziół i przypraw. Zawartość chroni solidna zakrętka z tworzywa z hermetyczną, silikonową uszczelką. 6 słoiczków zawiera sitka na drobne zioła i przyprawy, jeden słoiczek jest wyposażony w sitko z szerokim otworem na większe zioła. Solidna, stabilna podstawa wykonana jest ze stali nierdzewnej. Zestaw można wygodnie ustawić np. na chlebaku Brabantia lub zawiesić na ścianie. Zestaw nie zawiera ziół ani przypraw. Cena: od 179,99 zł. www.brabantia.pl

Drzwi smart

Drzwi z serii Schüco ADS SimplySmart łączą w sobie indywidualne wzornictwo, energooszczędność, wytrzymałość oraz inteligentne rozwiązania dostępu. Stolarka o pięciokomorowej budowie profilu zapewnia maksymalną szczelność, a także doskonałą termoizolacyjność – aż do standardu pasywnego włącznie. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom konstrukcyjnym możliwe jest wykonywanie wielkogabarytowych drzwi o wysokości nawet do 3 m i ciężarze do 200 kg, które nie ulegają odkształceniu nawet przy dużych różnicach temperatur. Bogaty dobór komponentów dodatkowych – takich jak designerskie klamki, pochwyty, zawiasy, naświetla czy wypełnienia nakładane na całe skrzydło – sprawia, że drzwi te można dopasować do indywidualnych potrzeb. www.schueco.pl 7/2015 Własny Dom

nowosci.indd 5

5

9/2/15 12:27 PM

exclusive

Inspiracje

Gustownie dobrane wielkie przeszklenia to rozwiązanie nie tylko efektowne i nowoczesne, ale także bardzo praktyczne, bo mogące zapewnić budynkowi dodatkową darmową energię cieplną w miesiącach zimowych

6

Własny Dom 9/2015

inspiracje2_SKR.indd 6

fot. T. Augustyn

duże przeszklenia

9/2/15 12:33 PM

1

1

Inspiracje

exclusive

D

fot. Schüco

uże przeszklenia to nie tylko kwestia doboru parametrów termoizolacyjnych czy rodzaju profili. Właściwe zaprojektowanie tego typu elementów w domu nowym czy już wybudowanym może nadać mu ekskluzywny i designerski charakter. Spod ręki utalentowanego projektanta mogą wyjść kompozycje pasujące nie tylko do stylu nowoczesnego, ale także bardzo tradycyjnego.

1

nowoczesne powiĘkszenie tradycyjnego domu. Do tradycyjnej bryły ze spadzistym dachem dołączono dwie przeszklone bryły z płaskim dachem, co znacznie unowocześnilo cały budynek

2

Głęboko zadaszony taras został wyposażony w boczne witryny i wielkogabarytowe przesuwne drzwi tarasowe

9/2015 Własny Dom

inspiracje2_SKR.indd 7

fot. Vetrex

2

7

9/2/15 12:40 PM

fot. Gerda

3 3

4

6

całkowicie przeszklona Ściana szczytowa, wysoka na dwie kondygnacje, efektownie otwiera salon i poddasze na otaczający ogród. Okno zostało wyposażone w aluminiowe żaluzje zewnętrzne, zapewniające ochronę przed słońcem i wysoką temperaturą

fot. T. Augustyn

4

W pałacowej willi tradycyjnie wyposażonej w niewielkie okna, zdecydowano się na przeszklenie centralnie położonej klatki schodowej. Szprosy idealnie dzielą okna na cztery prostokąty niemal tej samej wielkości, dzięki czemu budynek odbieramy jako bardzo harmonijny

8

Własny Dom 9/2015

inspiracje2_SKR.indd 8

9/2/15 12:40 PM

Inspiracje

exclusive

5

duże przeszklenia mogą nie zapewniać nam wystarczającej prywatności – szczególnie gdy są usytuowane od strony frontowej. Warto w czasie projektowania czy przebudowy domu uwzględnić, co ma być widoczne z ulicy wieczorem, gdy wnętrza są oświetlone, a co należy chronić przed wzrokiem przechodniów – zaplanowanie tego umoźliwi nam uzyskanie bardzo ciekawych efektów świetlnych

fot. A. Górski

5

9/2015 Własny Dom

inspiracje2_SKR.indd 9

9

9/2/15 12:40 PM

6 duże przeszklenia można dziś uzyskać również za pomocą drzwi przesuwnych czy podnoszono przesuwnych. Markowe produkty charakteryzują się wysoką izolacyjnością cieplną, wodoszczelnością i dobrą izolacyjnością akustyczną. Na zdjęciu efektowne drzwi Schüco ASS 70.HI

10

Własny Dom 9/2015

inspiracje2_SKR.indd 10

9/2/15 12:41 PM

fot. Schüco

9/2015 Własny Dom

inspiracje2_SKR.indd 11

11

9/2/15 12:41 PM

da ch i po d da sze

S

fot. Velux

kuteczne i efektowne doświetlenie pomieszczeń pod dachem – czy to płaskim, czy spadzistym – można przeprowadzić na wiele sposobów. Światło może wpadać całkowicie z góry lub też pod różnymi kątami, możemy obserwować korony drzew lub samo niebo, ale istnieją także rozwiązania umożliwiające nam podziwianie ogrodu z wysokiego nawet poddasza.

12

Własny Dom 9/2015

inspiracje2_SKR.indd 12

9/2/15 12:41 PM

8 Inspiracje

exclusive

9/2015 WĹ‚asny Dom

inspiracje2_SKR.indd 13

13

9/2/15 12:42 PM

fot. L. Kwartowicz

zasłaniamy okno posobów na ochronę domu przed energią słoneczną wpadającą przez okno jest bardzo wiele. Część z nich jest ozdobą samą w sobie, inne znów pełnią wyłącznie funkcje praktyczne. Możemy zasłaniać się całkowicie przed słońcem, jak i rozpraszać czy też zmiękczać światło.

Możemy również ukierunkować promienie, tworząc efektowną grę światła z cieniem w naszych pomieszczeniach – warto słońce zaprząc do kreatywnego zaaranżowania wnętrz.

14

Własny Dom 9/2015

inspiracje2_SKR.indd 14

fot. Jasno Shutters

S

9/2/15 12:42 PM

7 Inspiracje

exclusive

markizy w oknach połaciowych pochłaniają promieniowanie słoneczne już przed szybą i odbijają to ciepło na zewnątrz, przez co w słoneczne dni bardzo dobrze chronią przed uciążliwym upałem. Markiza skutecznie zacienia wnętrze, przy jednoczesnym zapewnieniu widoczności na zewnątrz

8

rolety wewnętrzne, zasłaniające duże przeszklenie sięgające do samej podłogi, dobrze spełniają swoją rolę, chroniąc wnętrza przed spojrzeniami przechodniów. Przepuszczą lekko stłumione promienie słoneczne, które w subtelny sposób zapewnią naturalne światło w pokoju przez cały dzień

fot. Velux

7

fot. Anwis

8

inspiracje2_SKR.indd 15

9/2015 Własny Dom

15

9/3/15 12:28 PM

9 exclusive

Inspiracje

12

fot. Somfy

14

9 13 10

16

markizy tarasowe pozwalają latem uzyskać cień na tarasie i uchronią przeszklone wnętrze przed zbytnim nagrzaniem, równocześnie nie zasłaniając widoku. Natomiast zimą zwijamy ją, dzięki czemu salon może oświetlać nisko położone słońce

10

Okiennice szczebelkowe – pomiędzy deseczkami występują na tyle duże prześwity, by sprawiały wrażenie ażurowych i tylko lekko filtrowały światło, nie zaciemniając wnętrza całkowicie. W przeciwieństwie do pełnych deskowanych nie nadają domowi wyglądu rustykalnego, ale raczej śródziemnomorski

Własny Dom 9/2015

inspiracje2_SKR.indd 16

9/3/15 12:28 PM

15 Inspiracje

11

11

fot. Jasno Shutters

12

exclusive

Shuttersy – drewniane okiennice wewnętrzne o regulowanych lamelach pozwolą na wyczarowanie niezwykłej przestrzeni w każdym pomieszczeniu

Żaluzje poziome drewniane ze względu na zastosowanie do ich produkcji drewno egzotyczne tworzą jedyny w swoim rodzaju klimat wnętrza.

Smugi światła i cienia powstałe po odbiciu promieni słonecznych od drewnianej powierzchni lameli dają niecodzienny, elegancki wystrój wnętrza

9/2015 Własny Dom

inspiracje2_SKR.indd 17

fot. Anwis fot. L. Sokołowska

12

17

9/2/15 12:44 PM

exclusive

Inspiracje

zimowe

fot. Schüco

Ogrody J

edną z możliwości zadaszenia tarasu jest ogród zimowy, dający przede wszystkim nieograniczony dostęp do światła i zasłaniający przed nieprzyjemnym wiatrem. Zaletą takiego rozwiązania jest również dogrzewanie wnętrza promieniami słonecznymi, zwłaszcza jeżeli taras zlokalizowany jest od strony południowej. Wówczas nic nam nie przysłania widoku ogrodu, w dzień – słońca, a w nocy – widoku gwiazd.

18

Własny Dom 9/2015

inspiracje2_SKR.indd 18

9/3/15 12:30 PM

Inspiracje

13 13

fot. Schüco

14

exclusive

Niewielki i nieefektowny budynek został znacznie powiększony o ogród zimowy, przewyższający wysokością pierwotny budynek. Przeszklona przestrzeń obejmuje aż dwie kondygnacje

ogród zimowy ograniczony jedynie do parteru pozwala na znaczne powiększenie salonu. Wymaga to zastosowania konstrukcji dachu o stosunkowo niskim spadku. Warto ją wyposażyć w więcej niż jedno wyjście oraz zewnętrzne zasłony

14

fot. Wiga

17

9/2015 Własny Dom

inspiracje2_SKR.indd 19

19

9/2/15 12:45 PM

focus

kominek

fot. Brunner

s cu fo

Urządzenie to warto tak zlokalizować, by uatrakcyjniało nam wypoczynek.

Może też ogrzewać dom, choć nie wolno go stosować jako jedynego źródła ciepła

Kominki W

naszych domach pojawia się coraz więcej nowoczesnych urządzeń, ale póki co w oczach większości inwestorów nic nie przebija atrakcyjnością żywego ognia w eleganckim kominku – żadne telewizory plazmowe czy zestawy kina domowego nie mogą się z nim równać. Dlatego projekty przeważającej części domów jednorodzinnych uwzględniają kominek – najczęściej w salonie. To wokół niego odbywają się spotkania rodzinne i towarzyskie – zwłaszcza po zmroku i zwłaszcza w chłodniejsze pory roku. Kominek pozwala na obcowanie z ogniem we w pełni kontrolowanych warunkach – jest on w pełni widoczny, a jednocześnie za szybą, a dym odprowadzany jest w całości kominem.

20

Ciepło bijące od kominka ogrzewa pomieszczenie, w którym się on znajduje – ale energię tą można też wykorzystać do nagrzewania innych pomieszczeń lub uzyskiwania c.w.u.

Prostszą metodą jest dystrybucja gorącego powietrza (DGP), bardziej skomplikowaną (ale i dającą większe możliwości) – płaszcz wodny.

W tym drugim przypadku stylowy kominek może być częścią komputerowo sterowanego systemu grzewczego, co przełoży się na niższe rachunki za ogrzewanie.

Nowoczesne urządzenia są proste w obsłudze i bardzo bezpieczne – praktycznie nie ma możliwości, by kominek był przyczyną pożaru. Wiele modeli wkładów i całych kominków posiada też zabezpieczenia opracowane z myślą o dzie-

Tekst: Marek Misiak

ciach – obudowa ani szyba nie nagrzewają się w stopniu grożącym poparzeniem, a dziecko nie jest w stanie samodzielnie (przypadkowo lub rozmyślnie) otworzyć drzwiczek. Zaś przed przedostawaniem się dymu do wnętrza domu uchroni nas regularna kontrola i konserwacja komina przez kominiarza oraz montaż czujki dymowej w otoczeniu kominka.

Więcej informacji www.kratki.pl www.brunner.pl www.koperfam.pl www.makroterm.pl www.hajduk.com.pl

www.spartherm.pl www.tapis.pl polskiebiokominki.pl www.dimplex.pl www.varmsen.pl

Własny Dom 9/2015

Focus Kominek.indd 20

9/2/15 12:48 PM

kominek

focus

Lokalizacja kominka Wymogi prawne

Kominek w salonie Salon lub pokój dzienny to najpopularniejsza lokalizacja kominka, gdyż najlepiej współgra z jego funkcją – miejsca, gdzie gromadzą się domownicy i goście, aby wspólnie spędzać czas.

Jest to też często pomieszczenie o największej w całym domu kubaturze, które najtrudniej

funkcjonalność pomieszczenia, rozmieszczenie mebli i wygodną komunikację. Kominek otwarty z jednej lub z dwóch stron można ulokować w rogu pokoju lub przy prostej ścianie, kominek z paleniskiem otwartym ze wszystkich stron umieszcza się na środku pomieszczenia.

By telewizor nie stanowił konkurencji dla ko-

fot. Varmsen

ogrzać wyłącznie grzejnikami czy ogrzewaniem płaszczyznowym – odpowiednio umieszczony kominek zarówno zmniejszy rachunki za ogrzewanie, jak i zapewni komfort w długie zimowe wieczory.

To właśnie w salonach można zobaczyć praktycznie wszystkie sposoby lokalizowania kominka. Może to być zatem urządzenie przylegające do jednej ze ścian lub do rogu pokoju. Można też jednak zdecydować się na kominek wolno stojący – wtedy jednak aranżacja całego, nawet dużego pomieszczenia musi być dostosowana do ustawienia kominka, aby nic go nie zasłaniało i aby większa liczba gości mogła siedzieć przodem do niego. Jeśli strop mógłby nie wytrzymać dużego obciążenia (niektóre kominki potrafią ważyć nawet kilkaset kilogramów), rozwiązaniem jest kominek wiszący, który w ogóle nie dotyka podłogi (a nawet jeśli tak, to nie przenosi na nią żadnego obciążenia) – takie kominki mogą się znajdować zarówno przy ścianie, jak i na środku salonu. Spotkać można wreszcie kominki z dwustronnym wkładem – mogą one stanowić element ściany działowej oddzielającej salon np. od gabinetu do pracy lub stać na granicy połączonych ze sobą salonu i kuchni lub salonu i jadalni. Dzięki temu osoby przebywające w obu pomieszczeniach będą mogły cieszyć się ogniem, a nie będziemy musieli rozpalać dwóch kominków.

Przy lokalizowaniu kominka w salonie należy przestrzegać kilku zasad. Trzeba uwzględnić

rys. Pro-Vent

odpowiednia instalacja wentylacyjna jest niezbędna, aby w danym domu mógł się znaleźć kominek

przewód kominowy wyprowadzony z wkładu kominkowego musi być szczelny – zwłaszcza w miejscu połączenia z wkładem

fot. Makroterm

Pomieszczenie, w którym będzie zlokalizowany kominek, musi mieć odpowiednią wielkość, która zapewnia kubaturę 4 m³ na każdy 1 kW mocy cieplnej kominka. Oznacza to, że np. w niewielkiej sypialni czy łazience nie będzie nam wolno zamontować wkładu o dużej mocy – choć mógłby on efektownie wyglądać.

Prawo dopuszcza montaż kominka w pomieszczeniach z wentylacją mechaniczną – ale pod warunkiem, że jest to pełny system nawiewno-wywiewny, dający równowagę ciśnienia bądź wytwarzający lekkie nadciśnienie (które zapobiega cofaniu się dymu do pomieszczenia).

W przypadku wentylacji mechanicznej, w której stosujemy jedynie wentylatory wywiewne, a nawiew realizowany jest grawitacyjnie (przez nawiewniki okienne), może okazać się, że dym z kominka, zamiast do komina, trafi do pomieszczenia.

Kominek trzeba też podłączyć do indywidualnego przewodu kominowego dymowego.

Przewód musi być prowadzony pionowo, z dopuszczeniem 30o odchylenia od pionu, przy czym ten pochyły odcinek nie może być dłuższy niż 2 m. Wszystkie kominki muszą być przyłączone do samodzielnego przewodu dymowego. Te, w których wielkość otworu paleniskowego jest mniejsza niż 0,25 m² muszą być przyłączane do przewodu dymowego o przekroju minimum 14 x 14 cm lub średnicy – 15 cm.

Kominki o większym otworze powinny być podłączone do komina o przekroju min. 27 x 14 cm lub średnicy 18 cm.

Do kominka zamkniętego należy dostarczyć co najmniej 10 m³/h świeżego powietrza na 1 kW mocy urządzenia, co oznacza, że kominek o mocy 12 kW potrzebuje 120 m³ powietrza w ciągu godziny.

dolot powietrza z zewnątrz w turbokominku – urządzenia tego typu potrzebują go tak dużo, że nie można brać go z pomieszczenia

9/2015 Własny Dom

Focus Kominek.indd 21

21

9/2/15 12:49 PM

fot. Hajduk

fot. Edilkamin

kominek

fot. Brunner

focus

duży kominek jako ścianka działowa może pomagać wizualnie dzielić np. duży salon na dwie strefy. Wkład może być wtedy dwustronny

piecokominek jako ozdoba dużego salonu – można go ustawić zarówno przy ścianie, jak i jako wolno stojący

kominek przy ścianie to najczęściej spotykana lokalizacja – zarówno w dużych, jak i mniejszych salonach

minka, oba sprzęty najlepiej jest rozmieścić przy prostopadłych ścianach. Błędem jest ustawienie telewizora po przeciwnej stronie kominka, ponieważ refleksy ognia odbijające się na ekranie przeszkadzają w oglądaniu telewizji.

za każdym razem trochę czasu). Urządzenie takie będzie natomiast znakomitym pomysłem, jeśli planujemy w domu tzw. master bedroom – dużą sypialnię połączoną z łazienką i garderobą, które razem stanowią naszą najbardziej prywatną strefę w domu.

Warto też pamiętać, że nawet niewielki kominek dogrzeje pomieszczenie i będziemy się w nim po prostu bardziej komfortowo czuć, chodząc mokrzy bądź bez ubrania.

fot. Koperfam

Sypialnia to druga – po salonie – najpopularniejsza lokalizacja kominka. Żywy ogień wykreuje w niej atmosferę przytulności i dodatkowo dogrzeje pomieszczenie, jeśli marzniemy w nocy. Możemy nawet zasypiać przy płonącym ogniu – współczesne kominki są tak bezpieczne, że nie wymagają ciągłego dozoru.

Rozważając zlokalizowanie kominka w sypialni, warto przeanalizować swój tryb życia i zadać sobie jedno ważne pytanie: ile czasu spędzamy w sypialni? Jeśli wychodzimy z niej rano niedługo po przebudzeniu, a wieczorem zasypiamy zaraz po położeniu się do łóżka i nie mamy w zwyczaju np. często i długo czytać lub rozmawiać przed zaśnięciem, po prostu nie będziemy z takiego kominka korzystać (warto poza tym pamiętać, że jego rozpalenie też zajmuje

22

Kominek w kuchni

Technicznie nie ma różnicy, w jakim pomieszczeniu zlokalizowany jest kominek – jeśli tylko doprowadzono tam przewód kominowy, a moc wkładu dobrano do wielkości pokoju, nie ma przeciwwskazań. Łazienka może wydawać się lokalizacją dość egzotyczną – ale przecież to właśnie jest najbardziej prywatna strefa relaksu dla wielu inwestorów. Dlaczego zatem nie uatrakcyjnić długiej kąpieli w wannie widokiem płomieni? W dużych salonach kąpielowych można się zdecydować na kominek wiszący lub wolno stojący, w łazienkach standardowej wielkości kominki są raczej wbudowywane w ścianę lub umieszczane w rogu pomieszczenia.

Warto dopasować umiejscowienie wanny do lokalizacji kominka.

Tu urządzenie to spotykane jest chyba najrzadziej – ale nie znaczy to, że jest to zły pomysł, szczególnie jeśli kominek będzie mógł jednocześnie służyć jako piec do pieczenia np. chleba lub pizzy. Może to być wtedy masywna, wyeksponowana konstrukcja – takie piece spotykane są szczególnie w domach o rustykalnej stylistyce.

Kominek typowo ozdobny to rozwiązanie raczej do dużej kuchni, które pełni jednocześnie funkcję jadalni, gdyż w tego typu wnętrzu będzie go można odpowiednio wyeksponować.

Nierzadko zdarza się, że to właśnie w kuchni-jadalni odbywamy mniejsze spotkania ze znajomymi, rozmawiamy wieczorem z rodziną czy odbywamy bardziej prywatne rozmowy podczas przyjęć. Znacznie przyjemniej jest to robić przy trzaskającym ogniu.

kominek w sypialni – zastosowano wkład narożny, aby płomienie można było podziwiać zarówno z łóżka, jak i z innych części pomieszczenia

kominek w łazience ulokowano tak, że można na niego patrzeć, leżąc w wannie. Tworzy to wymarzone miejsce do relaksu po ciężkim dniu

Kominek w łazience

fot. Brunner

Kominek w sypialni

Własny Dom 9/2015

Focus Kominek.indd 22

9/3/15 12:05 PM

kominek

focus

Kominek jako element systemu grzewczego Czy kominek może być jedynym źródłem ciepła?

rys. Makroterm

Niestety nie – w polskim prawie budowlanym (Rozporządzenie Ministra w sprawie warunków technicznych, jakie powinny spełniać budynki i ich usytuowanie) zabrania się używania kominka jako jedynego źródła ciepła w domu jednorodzinnym – może jedynie służyć on jako uzupełnienie istniejącej instalacji grzewczej. Powodem tego typu regulacji jest konieczność zapewnienia stałego ogrzewania budynku w przypadku długotrwałej nieobecności mieszkańców. Dlatego też instalacja kominka nie zwalnia od konieczności posiadania w budynku niezależnej instalacji c.o.

Od strony praktycznej długotrwała obsługa kominka jest także bardziej kłopotliwa niż nowocześniejszych źródeł ciepła – gazowego kotła schemat instalacji grzewczej, w której turbokominek z płaszczem wodnym współpracuje centralnego ogrzewania, pompy ciepła czy grzej- z kotłem gazowym i kolektorami słonecznymi r e kl am a

9/2015 Własny Dom

Focus Kominek.indd 23

23

9/2/15 12:50 PM

kominek zlokalizo kuchenn trójstron przy stol

kominek

nika elektrycznego. Intensywne korzystanie z kominka, np. w okresie zimowym, oznacza konieczność rozpalania w nim czasami nawet kilka razy dziennie, przez co trudno będzie o zapewnienie w salonie czystości. Wnoszenie drewna i wybieranie popiołu wiąże się także z nieestetycznym oraz kłopotliwym brudem i kurzem. Ponadto rzadko kiedy w ciągu dnia w domu obecna jest osoba, która przypilnuje ognia w kominku, w związku z czym budynek codziennie będzie ulegał wychłodzeniu.

turbokominek w salonie – jego duża moc sprawia, że jeśli będzie wyposażony w system DGP, może ogrzewać całą kondygnację

fot. Makroterm

focus

24

dużo miejsca na drewno sprawia, że nie trzeba często chodzić do drewutni – a właśnie konieczność częstego wnoszenia polan do salonu to dla wielu inwestorów największa niedogodność

niach technicznych, jak np. nieużytkowe poddasze. W istniejącym domu rury zabudować można np. płytami g-k na stelażu w przestrzeni pod stropem.

Warunkiem prawidłowego funkcjonowania takiego rozwiązania jest swoboda przepływu powietrza pomiędzy pomieszczeniami a kominkiem. Aby ją zapewnić, w drzwiach wewnętrznych montuje się kratki, wierci otwory lub podcina dolną krawędź skrzydeł. Ze względu na możliwość przenoszenia zapachów, wlo-

rys. Koperfam

Jeśli kominek podłączymy do instalacji dystrybuującej ciepło, czyli systemu DGP, ciepło z kominka będzie ogrzewać również inne wnętrza domu. Tego typu system składa się z zaizolowanych stalowych rur, którymi powietrze ogrzane przez kominek rozprowadzane jest do pozostałych pomieszczeń. Dla bardziej efektywnego rozprowadzania ciepła z kominka w systemie DGP stosuje się specjalny wentylator, który wymusza ruch ciepłego powietrza.

W kominkach z wkładem powietrznym dzięki odpowiedniemu wykonaniu obudowy powietrze wpływa od dołu lub bokami i opływa wkład, po czym – ogrzane – wydostaje się w górnej części obudowy. Powietrze cyrkulujące na zasadzie konwekcji może w ten sposób ogrzać również pomieszczenia na wyższej kondygnacji (w bezpośrednim sąsiedztwie komina). Najlepiej w tym celu przewidzieć dodatkowy przewód wentylacyjny podczas stawiania nowego komina. Warto przewidzieć również komorę dekompresyjną w górnej części obudowy, która nie pozwala na kontakt gorącego powietrza ze stropem. Ciepłe powietrze można grawitacyjnie doprowadzić również do pozostałych pomieszczeń za pomocą zaizolowanych termicznie, elastycznych lub sztywnych kanałów (ich długość nie może przekraczać 3 m).

Gdy zależy nam na doprowadzeniu ciepłego powietrza do bardziej oddalonych pomieszczeń (do 10 m), należy zastosować mechaniczny aparat nawiewny. Równocześnie trzeba pamiętać, aby prowadzić przewody jak najkrótszą drogą, możliwie bez załamań powodujących zwiększenie oporów powietrza. W opisywanym systemie DGP (dystrybucji gorącego powietrza) przewody najlepiej jest umieszczać w przestrze-

fot. Makroterm

DGP

schemat instalacji dgp – zimne powietrze jest pobierane od dołu wkładu z pomieszczenia, a ogrzane rozprowadzane kanałami w stropie

tów powietrza grzewczego nie umieszcza się w toalecie ani w kuchni i zapewnia w tych pomieszczeniach inny sposób ogrzewania. Wadę powietrznego ogrzewania kominkowego, jaką jest unoszenie kurzu, można w pewnym stopniu ograniczyć, montując filtr na wentylatorze.

Płaszcz wodny Obok ogrzewania domu ciepłym powietrzem kominek może także pełnić funkcję grzewczą dla ciepłej wody użytkowej lub tej zasilającej grzejniki. Takie rozwiązanie wymaga specjalnego wkładu kominkowego z płaszczem wodnym. Kominek wyposażony jest w wymiennik ciepła, w którym gorące spaliny podgrzewają wodę przepływającą przez rurę znajdującą się nad urządzeniem. Instalacja kominka z płaszczem wodnym jest dobrym pomysłem wtedy, gdy w domu ma być zainstalowane ogrzewanie wodne zasilane z innego źródła (np. kocioł węglowy czy gazowy), a kominek będzie służył jedynie jako element wspomagający główne urządzenie grzewcze. Zgodnie z przepisami kominek z płaszczem wodnym musi być pod-

Własny Dom 9/2015

Focus Kominek.indd 24

9/2/15 12:50 PM

kominek

Piecokominek wolno stojący (tzw. koza) nie jest przeznaczony do zabudowy, co zwiększa swobodę jego lokalizacji

dowana chłodnica czy też zbiornik buforowy (wężownica zanurzona w płaszczu wodnym) z dopływem zimnej wody.

fot. Kratki.pl Marek Bal

wkłady mają wbudowany rurowy wymiennik, niektóre wymagają zastosowania zewnętrznego płytowego wymiennika. Układy zamknięte wymagają zastosowania zabezpieczeń przed nadmiarem ciepła np. w przypadku braku zasilania, gdy pompy cyrkulacyjne przestają działać.

Brak cyrkulacji wody spowodowałby wzrost temperatury i ciśnienia grożący wybuchem urządzenia. Zastosowanie może znaleźć wbu-

fot. Kratki.pl Marek Bal

łączony do otwartego systemu ogrzewania, a więc nie może bezpośrednio zasilać ogrzewania podłogowego czy grzejników panelowych.

Do miejsca zainstalowania kominka z płaszczem wodnym musimy doprowadzić rury – nie tylko instalacji c.o., ale również wodociągowe i kanalizacyjne. Jest to niezbędne do napełniania instalacji oraz odprowadzania wody, aby umożliwić działanie układu zabezpieczającego instalację przed przegrzaniem. Układ ten powoduje otwarcie sterowanego termostatem zaworu, przez który przepływa woda wodociągowa.

Schładza ona płaszcz kominka i odpływa do kanalizacji. Kominek z płaszczem wodnym może także podgrzewać wodę użytkową – jednak w tym wypadku konieczne jest zamontowanie zasobnika ciepłej wody z wężownicą zasilaną z instalacji c.o.

Gdy instalacja działa w systemie zamkniętym (z przeponowym naczyniem wzbiorczym), jak w przypadku kotłów gazowych, konieczne jest zastosowanie wymiennika ciepła. Niektóre

focus

przekrój wkładu kominkowego z płaszczem wodnym – woda krążąca w rurkach odbiera ciepło ze spalin. Wężownica – miedziana rurka wbudowana we wkład – zabezpiecza przed przegrzaniem układu

Inne rozwiązania Jest jedynie imitacją kominka, gdyż nie oferuje żywego ognia, a jedynie jego realistyczną animację. Może jednak dostarczać podobnych do tradycyjnego kominka wrażeń, gdyż wielu producentów dołącza do niego termowentylatory lub ukrywa za obudową kominka grzejniki elektryczne, dzięki czemu od urządzenia – mimo że ogień nie jest prawdziwy – bije prawdziwe, przyjemne ciepło.

Kominek elektryczny to dobre (a czasem jedyne) rozwiązanie w sytuacji, gdy chcemy mieć w danym pomieszczeniu kominek, a montaż tradycyjnego urządzenia nie jest możliwy ze względów konstrukcyjnych. Wersja elektryczna nie wymaga bowiem ani przewodu kominowego, ani wentylacyjnego. Nie potrzebują również – jak w przypadku kominka gazowego – doprowadzenia paliwa. Obowiązkowe jest jedynie standardowe gniazdo elektryczne. Dlatego kominki elektryczne stosunkowo rzadko spotkać można w salonach domów jednorodzinnych, natomiast częste są w domach, gdzie pierwotnie kominka nie było – zwłaszcza w pomiesz-

czeniach, gdzie nie przewidziano komina (a zatem w sypialni lub łazience).

Kominek gazowy W odróżnieniu od kominka elektrycznego jest nie tyle imitacją kominka na drewno, ale raczej

jego alternatywą. Chociaż z zewnątrz nie różni się prawie od tradycyjnego, jest inaczej zbudowany. W jego skład wchodzą z reguły: • obudowa – najczęściej żeliwna; • imitacja paliwa (drewna lub kawałków węgla) – najczęściej ceramiczna;

fot. Dimplex

Kominek elektryczny

kominek elektryczny zajmujący całą ścianę kuchni prezentuje się bardzo efektownie, a jednocześnie nie stwarza żadnego zagrożenia – to tylko animacja płomieni

9/2015 Własny Dom

Focus Kominek.indd 25

25

9/3/15 12:05 PM

• palnik gazowy – przeznaczony do spalania gazu ziemnego lub płynnego, zaprojektowany dla danego typu kominka i współpracujący z określonym rodzajem paliwa.

Palnik ma specjalną konstrukcję, dzięki której płomienie do złudzenia przypominają te powstające podczas spalania w kominku tradycyjnym. Imitujące opał szczapy drewna lub kawałki węgla są tak wykonane, aby jak najwierniej przypominały prawdziwe, ale w odróżnieniu od nich nie spalają się. Bardzo ważne jest na przykład odpowiednie ułożenie „szczap drewna” – od wielkości odstępów między nimi zależy odpowiedni wygląd płomienia.

Rozgrzane „drewienka” żarzą się jeszcze przez jakiś czas po wyłączeniu palnika.

fot. Polskiebiokominki.pl

kominek

fot. Polskiebiokominki.pl

focus

rozpalanie biokominka trwa znacznie krócej i jest znacznie prostsze niż w przypadku kominka tradycyjnego

biokominek może mieć praktycznie dowolny kształt i znajdować się w dowolnym miejscu, co przy tradycyjnych kominkach nie jest możliwe

NASZ EKSPERT

Dlaczego biokominek nie wymaga komina?

Biokominki są urządzeniami wykorzystującymi jako paliwo bioetanol – skażony, czysty alkohol etylowy. Nie wymagają instalacji kominowej, gdyż choć widzimy w nich prawdziwy ogień, efektem spalania bioetanolu są jedynie ciepło i para wodna. Spalane (dobrej jakości) biopaliwo nie wytwarza ani dymu, ani popiołu, ani sadzy, nawilża za to pomieszczenie. Nie ma zatem potrzeby odprowadzania czegokolwiek z pokoju – nawet zapachów.

Jednocześnie urządzenia te są efektywne pod względem grzewczym – całość ciepła powstającego w procesie spalania bioetanolu pozostaje wewnątrz pomieszczenia, ponieważ nie ma komina, przez który część ciepła mogłaby uciekać. Przekonanie, że biokominek to tylko zabawka, którą nie można ogrzać pokoju albo która wytwarza jedynie tzw. zimny płomień, to już dawno fałszywy mit – nowoczesne urządzenia tego typu mogą osiągać moc od 2,5 kW do nawet 30 kW, a zatem równoważną

Dariusz Barylski Polskiebiokominki.pl do wielu kominków tradycyjnych. Warto zatem pamiętać, że biokominek również należy dobierać do wielkości pomieszczenia – moc niektórych modeli może nas zaskoczyć i warto je dobierać nie tylko pod względem wizualnym.

na zakupy! wkład kominkowy z Dystrybucją gorącego powietrza franek 12 firmy kratki.pl Wymiary (wys./szer./gł.): 968/700/511 mm.

Materiał: żeliwo szare klasy 200. Moc grzewcza: 7-17 kW. Sprawność: 82%. Okres gwarancyjny: 5 lat, z możliwością przedłużenia do 7 lat KOSZT! Cena brutto: 4500 zł www.kratki.pl

26

biokominek Rimel 3/4 Inox firmy Polskiebiokominki.pl Wymiary: szer. 90 cm, wys. 90 cm, gł. 23 cm. Palnik na biopaliwo o falowanej lub prostej linii ognia i dł. 40 cm ze stali konstrukcyjnej gr. 1,5 mm. Ściany boczne i tylna są promiennikiem ciepła. Palenisko z zasuwą do regulacji intensywności płomienia.

Górne płyty palnika ze stali kotłowej gr. 6 mm.

Czas pracy: 2-6 h (zależnie od intens. płomienia) KOSZT! Cena brutto: 4500 zł www.polskiebiokominki.pl

wkład kominkowy wodny z wężownicą nadia 10 firmy kratki.pl Wymiary (wys./szer./gł.): 1390/684/461 mm. Materiał: stal kotłowa 4 mm. Moc grzewcza: 5-13,5 kW. Sprawność: 82%. Okres gwarancyjny: 5 lat, z możliwością przedłużenia do 7 lat KOSZT! Cena brutto: 3900 zł www.kratki.pl

Własny Dom 9/2015

Focus Kominek.indd 26

9/2/15 12:51 PM

fot. Kratki.pl reklama

Chęć posiadania kominka podyktowana jest nie tylko jego walorami estetycznymi, ale i praktycznymi. Coraz większa popularność kominków znacząco wpłynęła na rozwój konstrukcji takich urządzeń. Nowe technologie pozwalają maksymalnie wykorzystać energię cieplną przy niewielkim zużyciu opału. Łatwość eksploatacji, wydajność, najwyższa jakość materiałów to istotne cechy paleniska.

Wśród dostępnych na rynku urządzeń, na szczególną uwagę zasługuje linia wkładów MB. Doskonałe parametry techniczne i ich elegancki wygląd stanowią potwierdzenie hasła „z zamiłowania do perfekcji”. Cechami wyróżniającymi modele z tej linii spośród konkurencji jest wyjątkowa dbałość o szczegóły, atrakcyjna cena oraz precyzja wykonania - m.in. dzięki zastosowaniu ramy drzwi wykonanej z zamkniętego profilu o specjalnej konstrukcji. Przekłada się to na stabilność, szczelność i wyjątkową wytrzymałość na naprężenia w wysokich temperaturach.

Linia MB obejmuje aktualnie 4 modele o różnej mocy nominalnej (10 kW, 13 kW, 15 kW, 17 kW) oraz gabarytach.

Każdy model dostępny jest z przeszkleniem prostym oraz bocznym: prawo lub lewostronnym. Możemy również wybierać pomiędzy bocznym systemem otwierania drzwi (lewym lub prawym) bądź popularnym ostatnio systemem lift-up, potocznie zwanym gilotyną. Już wkrótce premierę będzie miał wkład o szerokim, panoramicznym froncie. Imponujące przeszklenia MB 120 da spektakularny efekt, dzięki czemu będzie można odkryć wszystkie uroki paleniska.

Seria MB w standardzie wyposażone są w pojedynczą zewnętrzną szybę dekoracyjną typu glass malowaną metodą sitodruku, która nadaje kominkowi nowoczesny i elegancki wygląd oraz optycznie powiększa front wkładu. Wkłady wyposażone są w dużą komorę spalania, wyłożoną ogniotrwałą ceramiką Acumotte, która dobrze akumuluje i oddaje ciepło do otoczenia oraz znacznie podnosi estetykę paleniska.

Udoskonalona technologicznie konstrukcja drzwi oraz wbudowany króciec dolotu powietrza z zewnątrz czynią wkłady z linii MB idealnym rozwiązaniem do domu z rekuperacją. Wszystkie wkłady z tej serii spełniają również restrykcyjne normy BimSchV 2.

kratki_WD8.indd 27

linia wkładów mb z zamiłowania do perfekcji...

Kominek to obecnie obowiązkowy element każdego salonu. Od kominka oczekujemy ciepła, ale i gwarancji, że korzystanie z niego będzie bezpieczne i ekonomiczne, dlatego też warto postawić na nowoczesność i innowację.

mb 120 gilotyna

kratki.pl Marek Bal Wsola ul. Warszawska 66, 26-660 Jedlińsk tel. 48 384 44 88 www.kratki.pl, www.facebook.com/kratkipl

9/2/15 12:53 PM

focus

bezpieczeństwo

Dom inteligentny i bezpieczny

S

ystem inteligentnego domu łączy w sobie instalację alarmową wykrywającą próby wejścia na posesję nieproszonych gości, sterowanie wszystkimi pozostałymi instalacjami w domu (grzewczą, wodno-kanalizacyjną, wentylacyjną, elektryczną, gazową) oraz odbieranie sygnałów z różnego rodzaju czujek rozmieszczonych w domu i na posesji (np. dymu, czadu, gazu, zalania).

Wszystkie te sygnały spływają do jednej centrali, która jednocześnie informuje nas o zdarzeniu (włączając sygnalizację akustyczną i/lub świetlną w domu i przesyłając odpowiedni komunikat na

28

nasz smartfon), podejmuje próbę samodzielnego zminimalizowania zagrożenia (np. odcinając dopływ prądu, wody lub gazu, otwierając okna), a jeśli jest taka potrzeba – wzywając fachową pomoc (policję, ochronę, straż pożarną itp.).

Mówimy tu zatem o domu bezpiecznym w dwóch aspektach – zabezpieczenia przed włamaniem i przed różnymi wypadkami, które mogą zdarzyć się w domu – przede wszystkim pożarem, zalaniem wodą, wyciekiem gazu i upadkiem ze schodów lub potknięciem się w ciemności. Przed tym pierwszym chroni zintegrowana z systemem

Tekst: Marek Misiak

fot. Somfy

s cu fo Bezpieczeństwo w domu oznacza ochronę zarówno przed zdarzeniami losowymi, jak i włamaniem.

Może nas ochronić system inteligentnego domu

inteligentnego domu instalacja alarmowa, przed tym drugim – sieć dedykowanych czujek o różnym działaniu. Całość daje też możliwość sterowania domem i monitorowania sytuacji wewnątrz i na posesji z dowolnego miejsca na świecie.

Więcej informacji www.satel.pl www.fibaro.com/pl www.somfy.pl www.siedle.pl www.eura-tech.eu

www.drzwi-cal.pl www.elfon.com.pl www.conrad.pl www.nexwell.eu www.legrand.pl

Własny Dom 9/2015

Focus_Inteligentny-bezpieczny.indd 28

9/2/15 12:54 PM

bezpieczeństwo

focus

Czym jest system inteligentnego domu

Sterowanie alarmem przez instalację inteligentną Dzięki integracji każdy manipulator inteligentnego domu może stać się terminalem systemu alarmowego. Dla przykładu wyobraźmy sobie dom parterowy z poddaszem. Na górnej kondygnacji znajduje się główna sypialnia i po-

wszystkie te urządzenia mogą być sterowane i koordynowane przez jedną centralę. Wpłynie to zarówno na ich efektywność i energooszczędność, jak i na nasze bezpieczeństwo

koje dzieci. Każde z pomieszczeń dysponuje przyciskiem wielofunkcyjnym odpowiedzialnym za sterowanie roletami, ogrzewaniem czy oświetleniem. Jedno pole dotykowe „kłódka” (lub ikona) symbolizuje alarm nocny całego domu. Gdy zostanie aktywowane w jednym pokoju, kłódki na wszystkich przyciskach w pozostałych pomieszczeniach również zapalą się na czerwono, sygnalizując tym samym uzbrojenie alarmu. Podobnie będzie w przypadku rozbrojenia alarmu. Podczas gdy alarm jest uzbrojony, w chwili otwarcia drzwi pokoju przełącznik, który się w nim znajduje może wydawać dźwięk, aby przypomnieć o możliwości uruchomienia syreny alarmowej.

Do systemu inteligentnego domu może być podłączona całość instalacji alarmowej – takie działanie nazywane jest integracją systemów.

Dzięki temu unikniemy dublowania systemów – czujki alarmowe mogę równocześnie sterować oświetleniem, ogrzewaniem czy wentylacją.

Czujki ruchu mogą powodować automatyczne włączenie oświetlenia na zadaną wartość w zależności od pory dnia. Odpowiednio zaprogramowane, mogą również pełnić funkcję czujników obecności lub czujników „natężenia ruchu”. System może np. automatycznie zwiększyć moc wentylacji w salonie jeżeli stwierdzi, że znajduje się tam więcej osób. Czujki otwarcia okna mogą zaś współpracować z systemem

Podwójne funkcje Każdy system inteligentnego domu składa się z sensorów, aktorów i centrali. Sensory to urządzenia, które dostarczają informacji wejściowych z zewnątrz systemu. Przykładami takich urządzeń mogą być różnego typu czujki – ruchu, temperatury, wilgotności itp. Aktory to urządzenia wyjściowe, które wykonują określone polecenia – włączają światło, odcinają dopływ wody, otwierają okna itp. Zaś centrala to serce całego systemu – otrzymuje ona informacje wejściowe od sensorów, przetwarzają je i na ich podstawie kierują pracą aktorów.

fot. SATEL

Tak – z jednego podstawowego powodu: wszystkie instalacje włączone w system współpracują. Oznacza to, że sygnały z wszelkich czujek i innych elementów domu analizujących sytuację w budynku i na posesji są przekazywane do centrali systemu. Dzięki temu system może złożyć nam od razu pełny raport o tym, co się stało – a równocześnie sam może użyć wszystkich elementów domu, którymi steruje, do zminimalizowania zagrożenia.

Przykładem może być czujka dymu. Jeśli została ona zamontowana, ale nie włączono jej w żaden większy system, zacznie ona po prostu sygnalizować akustycznie wykrycie dymu, ale nic ponadto. Jeśli natomiast została włączona w system inteligentnego domu, przekaże sygnał do centrali, która poinformuje nas o problemie, a jednocześnie system sam podejmie akcję ratunkową – wentylacja będzie odsysać dym, a straż pożarna może zostać wezwana automatycznie. Nie będziemy też musieli szukać źródła dymu – system sam wskaże nam, o które pomieszczenie chodzi.

Dom inteligentny jest też lepiej zabezpieczony przed włamaniem – nie tylko uruchomi alarm w razie próby wtargnięcia na posesję nieproszonego gościa, ale także może: 1) zawiadomić policję lub ochronę, 2) śledzić ruchy poruszającego się po posesji lub działce intruza, 3) sfilmować całe zdarzenie, zapewniając nam ewentualny dowód dla policji i ubezpieczyciela, 4) poinformować nas o próbie włamania, która miała miejsce pod naszą nieobecność, wraz ze wszystkimi zarejestrowanymi szczegółami.

Po wykryciu intruza dom może też samodzielnie się przed nim zabezpieczyć – np. opuścić rolety na wszystkie okna.

fot. Fibaro

Czy dom inteligentny jest bezpieczniejszy?

symulacja obecności poprzez zapalanie i gaszenie świateł sterowana jest tymi samymi elementami systemu, które sterują oświetleniem

9/2015 Własny Dom

Focus_Inteligentny-bezpieczny.indd 29

29

9/2/15 12:54 PM

fot. Elfon

Panele dotykowe umożliwiają sterowanie systemem za pomocą intuicyjnego menu – bez problemu poradzi sobie z tym każdy

fot. SATEL

wideofon umożliwia sprawdzenie, kto stoi przed drzwiami, bez wyglądania przez okno – gość nie musi wiedzieć, że jesteśmy w domu

fot. SATEL

Ścieżka zejścia pozwala udać się w nocy np. do toalety bez wyłączania całego alarmu i bez obawy, że go przez przypadek uruchomimy

fot. SATEL

bezpieczeństwo

fot. Philips Lighting

focus

czujka ruchu na schodach zapali dla nas światło – nie musimy nawet wiedzieć, gdzie jest włącznik

czujki ruchu mogą zostać tak zaprogramowane, by nie reagowały na naszych pupili biegających po domu czy ogrodzie

sterowania ogrzewaniem – w chwili uchylenia okna system może np. wyłączyć rekuperację lub ogrzewanie w celu zoptymalizowania zużycia energii.

Jeśli instalacja alarmowa i inne urządzenia zapewniające nam bezpieczeństwo są częścią systemu inteligentnego domu, te same elementy mogę pełnić odmienne funkcje, gdy jest dzień,

a w domu ktoś jest, a inne gdy śpimy i alarm jest uzbrojony lub gdy w domu nikogo nie ma.

Najczęściej w taki sposób funkcjonują czujki ruchu. W ciągu dnia gdy domownicy są na posesji, są nieaktywne. Gdy zapadnie zmrok, spełniają funkcję czujek włączających światło, gdy ktoś wejdzie w zasięg ich działania. Takie rozwiązanie jest szczególnie przydatne, gdy np. chcemy w nocy pójść do toalety albo gdy w domu mieszkają dzieci lub osoby starsze.

Gdy zaś nikogo nie ma w domu, nie zapalają światła, ale wykrywają intruzów. Takie łączenie funkcji pozwala zmniejszyć liczbę montowanych w domu urządzeń. System jest dzięki temu prostszy i tańszy (i zużywa mniej prądu), a jednocześnie tak samo skuteczny.

Ochrona przed wypadkiem Czujka dymu Umożliwia wykrycie pożaru we wczesnym stadium, gdy jeszcze płomienie nie są widoczne dla ludzi. Wyróżnić można czujki optyczne (wykrywające rozpraszanie lub pochłanianie światła na cząsteczkach dymu) i cieplne (reagujące na szybki wzrost temperatury w chronionej strefie lub przekroczenie pewnego progu temperatury). Najlepiej wybrać urządzenia łączące ze sobą te dwie cechy – tzw. czujki dualne lub wielodetektorowe.

Dym i ciepło w naturalny sposób przemieszcza się ku górze, zatem najodpowiedniejszym miejscem montażu jest strop (sufit), a montaż czujek

30

przewiduje się w najwyższym punkcie danego pomieszczenia. Przy rozmieszczaniu czujek należy brać pod uwagę ich zasięg. Według statystyk straży pożarnej ok. 40% pożarów w domach mieszkalnych wybucha w kuchni i tu czujka powinna się znaleźć obowiązkowo, ale optymalnie dla naszego bezpieczeństwa jest, gdy zasięg poszczególnych czujek pokrywa łącznie cały dom (włącznie rzecz jasna z garażem i kotłownią).

Czujka czadu Czad to bezwonny i niewidzialny gaz powstający podczas pożaru. Stosunkowo niewielka

jego ilość może zabić dorosłego człowieka.

Czujnik tlenku węgla należy umieścić w pobliżu urządzenia, w którym następuje spalanie węgla, czyli np. przy piecyku lub kotle gazowym, kominku, piecu kaflowym, ale w odległości nie mniejszej niż 2 m. Domy piętrowe czy z poddaszem powinny mieć przynajmniej jedno urządzenie na każdej kondygnacji. Nie należy montować urządzenia w miejscu, gdzie jego działanie może być zakłócane ruchem powietrza, czyli np. przy kratkach wentylacyjnych. Nie powinno być one niczym przesłonięte (zasłonami, meblami). Detektor powinien zostać zamocowany na wysokości oczu dorosłego człowieka, tak

Własny Dom 9/2015

Focus_Inteligentny-bezpieczny.indd 30

9/2/15 12:55 PM

by łatwo było nim sterować, a jednocześnie, by był trudno dostępny dla małych dzieci.

Wielu producentów oferuje urządzenia będące jednocześnie czujkami dymu i czadu. Warto zainwestować w nie szczególnie wtedy, gdy mamy w domu kominek – współczesne kominki są bardzo bezpieczne, ale jeśli komin nie będzie drożny, dym będzie cofał się z powrotem do pomieszczenia (a na to producent kominka nie ma wpływu – to naszym obowiązkiem jest regularne zapraszanie do domu kominiarza).

Wykrywa stężenie gazu ziemnego (używanego w domowych instalacjach) wyższe niż zaprogramowane. Jeśli taka sytuacja nastąpi, czujka przesyła sygnał do centrali systemu inteligentnego domu, która natychmiast odcina dopływ gazu oraz uruchamia instalację wentylacyjną i/lub otwiera okna, aby jak najszybciej usunąć gaz z pomieszczenia. Jednocześnie o zdarzeniu zostaje poinformowany inwestor (system może również automatycznie zawiadomić pogotowie gazowe). Czujki gazu należy montować wszędzie tam, gdzie może dojść do jego wycieku – a zatem przede wszystkim w kuchni.

W przypadku gazu ziemnego (lżejszego od powietrza – gromadzi się w górnych partiach pomieszczenia) czujkę należy umieścić pod sufitem, w odległości 15-30 cm od sufitu (np. na ścianie), nie dalej niż 6 m od potencjalnego źródła emisji gazu, powyżej górnej krawędzi okien lub drzwi i z dala od otworów wentylacyjnych. W przypadku gazu płynnego – propanu-butanu (cięższego od powietrza – gromadzi się w dolnych partiach pomieszczenia)

czujka zalania wykryje zagrożenie, natomiast nie uruchomi się, gdy np. trochę wody wychlapie się nam z umywalki podczas mycia się

fot. Velux

okno dymowe w dachu może zostać otwarte natychmiast, gdy czujki dymu wykryją dym wewnątrz domu

czujka dymu wykrywa tak małe jego ilości, które dla człowieka są niedostrzegalne wzrokowo i niewyczuwalne węchowo.

Trzeba jednak uważać, aby w domu, w którym są zainstalowane takie czujki, nie palić tytoniu

czujkę należy umieścić 15-30 cm nad podłogą, możliwie blisko potencjalnego źródła wycieku gazu (nie dalej niż 3 m). W obu przypadkach na drodze pomiędzy potencjalnym źródłem wycieku gazu a czujnikiem nie powinny znajdować się przegrody sięgające poniżej wlotu czujnika.

Czujka zalania Przeznaczona jest do stosowania w pomieszczeniach, w których istnieje ryzyko wycieku z instalacji wodnej – a więc przede wszystkim

fot. Fibaro

Czujka gazu

focus

fot. SATEL

w łazience i w kuchni. Kilka sekund od chwili osiągnięcia przez poziom wody wysokości, na której umieszczone są elektrody sondy podłączonej do czujki, zacznie ona sygnalizować zalanie. Jednocześnie system inteligentnego domu automatycznie odetnie dopływ wody – i da nam znać o zdarzeniu, jeśli nastąpiło ono pod naszą nieobecność. Uchroni nas to przed stratami materialnymi, które byłyby nieuniknione, gdyby woda w niekontrolowany sposób rozlewała się po domu.

Ochrona antywłamaniowa Specyficzna grupa czujek przeznaczona jest wyłącznie do bronienia nas przed intruzami.

Wykryją one próbę przedostania się na posesję i do wnętrza domu bez naszej wiedzy – i zawiadomią zarówno nas, jak i policję lub ochronę.

Bezpieczne okna Często stosowanymi czujkami są kontaktrony wykrywające próbę otwarcia okna, drzwi lub furtki wejściowej, gdy alarm jest aktywowany.

Kontaktron składa się z dwóch elementów – jeden umieszczany jest na futrynie okna, drugi na jego ramie. Nawet jeśli włamywaczowi uda się obejść inne zabezpieczenia i otworzy okno, nastąpi przerwanie obwodu magnetycznego i centrala systemu inteligentnego domu dowie fot. Hörmann

fot. SATEL

bezpieczeństwo

włamywacze nie będą ryzykować próby wejścia do naprawdę dobrze zabezpieczonego domu

9/2015 Własny Dom

Focus_Inteligentny-bezpieczny.indd 31

31

9/2/15 12:56 PM

focus

bezpieczeństwo

fot. SATEL

się, że mamy nieproszonego gościa. Jednocześnie urządzenie to pozwala nawet z drugiego końca świata skontrolować, czy wszystkie drzwi, okna i furtki w domu są pozamykane – a system inteligentnego domu pozwoli nam je zamknąć, jeśli sam z jakiegoś powodu tego nie zrobił (a np. pada, o czym dowiemy się dzięki stacji pogodowej i czujnikom deszczu przy oknach).

Drugą czujką alarmową związaną z oknami jest czujka zbicia szyby, wrażliwa na specyficzną kombinację dźwięków powstająca w momencie zbicia szyby – czujnik analizuje amplitudę dwóch

fot. SATEL

furtka wejściowa może być zabezpieczona barierą podczerwieni – dzięki temu nikt nie wejdzie niezauważony

kontaktrony na oknie dachowym – pomysłowy złodziej może próbować dostać się również tędy

częstotliwości. W przypadku wystąpienia niskiej częstotliwości (dźwięk uderzenia) oraz sygnału wysokiej częstotliwości (dźwięk tłuczonego szkła) czujka wyśle do centrali sygnał alarmowy. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego algorytmu analizy sygnału odbieranego przez mikrofon urządzenie ignoruje dźwięki pochodzące z innego źródła.

Nie ruszaj się Najpowszechniej stosowanymi czujkami alarmowymi są czujki ruchu. Pasywna (bierna) czujka podczerwieni PIR (Passive Infra Red) – rejestruje zmiany promieniowania podczerwonego. Czynna czujka wysokiej częstotliwości sama emituje promieniowanie podczerwone. Duża ilość promieni tworzy pole. Jakiekolwiek nowe promieniowanie (wydzielane przez pojawiający się w tym polu obiekt) powoduje zakłócenia pole, rejestrowane przez czujkę jako ruch. Spotykane są również – choć znacznie rzadziej w domach jednorodzinnych – czujki ruchu emitujące ultradźwięki lub fale elektromagnetyczne. Istnieją wreszcie czujki dualne, łączące dwa sposoby wykrywania ruchu.

Ponieważ ciało ludzkie izolowane przez ubranie emituje ciepło z różną intensywnością (najcieplejsza jest głowa, najzimniejsze są nogi), czujki PIR potrafią rozróżnić promieniowanie podczerwone wysyłane przez poruszającego się człowieka od promieniowania nieruchomych przedmiotów. Jedna czujka naścienna może kontrolować od 140 do 200 m² powierzchni pomieszczenia, a czujka o kącie obserwacji 360° – nawet 300 m². Czujka umieszczona nad drzwiami do chronionego pomieszczenia reaguje na każdą wchodzącą osobę. Jeśli w domu jest zwierzę, można wybrać czujki ignorujące obecność obiektów o niewielkiej masie, dzięki czemu zwierzę będzie

się mogło poruszać po chronionej przestrzeni również wtedy, gdy alarm będzie uzbrojony.

W przypadku montażu czujek PIR należy przestrzegać kilku zasad, aby działały one skutecznie. Czujka nie może wisieć bezpośrednio nad grzejnikiem lub innym źródłem ciepła, lecz w odległości co najmniej 1,5 m od niego. Światło słoneczne nie powinno padać bezpośrednio na jej soczewkę. Żaden sektor wykrywania czujki nie powinien obejmować miejsc o znacznej różnicy temperatury. Czujka nie może być umieszczona w pobliżu źródeł pary wodnej lub strumienia ciepłego powietrza, na przykład z kuchni lub pralni.

Niewidzialna zapora Trzecim elementem zabezpieczenia domu przed włamaniem w powiązaniu z systemem inteligentnego domu są tzw. bariery podczerwieni. Do wykrywania naruszenia strefy chronionej wykorzystują one wiązki podczerwieni, które przesyłane są między nadajnikiem i odbiornikiem. Przerwanie wiązki może powodować uruchomienie alarmu, wezwanie ochrony lub policji, ale także np. zapalenie świateł w ogrodzie – wszystkich lub tylko tych skierowanych na daną część ogrodu. Na ogół wystarczy to, aby przestępca uciekł. Mogą być stosowane zarówno wewnątrz domu (np. jako dodatkowe zabezpieczenie otworów okiennych i drzwiowych), jak i w ogrodzie).

Nieproszony gość zostanie wykryty, gdy tylko wejdzie na teren posesji. Zasięg czujek wewnątrz domu jest większy niż na zewnątrz – w ogrodzie nadajniki i odbiorniki trzeba ustawiać gęściej. Odpowiednie skalibrowanie sprawi, że alarm nie będzie się załączał, gdy wiązkę przetnie zwierzę (np. kot).

czujka zbicia szkła reaguje na specyficzną kombinację dźwięków (najpierw niskiego, potem wysokiego) powstających przy stłuczeniu szyby

32

fot. SATEL

fot. SATEL

Ścieżka zejścia

sygnalizator wizualno-dźwiękowy – gdy system alarmowy wykryje intruza, odstraszy go błyskami światła i głośnym dźwiękiem

W tym przykładzie zastosowanie mogą także znaleźć tzw. ścieżki zejścia. Sytuacja, w której system alarmowy jest uzbrojony, a użytkownik chce w nocy wyjść z sypialni i pójść do kuchni, nie musi wiązać się z koniecznością rozbrajania alarmu. Odpowiednio zaprogramowana ścieżka spowoduje że system alarmowy sam będzie rozbrajał się przed użytkownikiem, a następnie uzbrajał za nim, gdy będzie wracał. Dzięki temu złodziej nie wślizgnie się za nami.

Własny Dom 9/2015

Focus_Inteligentny-bezpieczny.indd 32

9/3/15 12:06 PM

Dzięki nowoczesnym technologiom każdy dom może być bardziej oszczędny, komfortowy, a nawet dopasowany do potrzeb mieszkańców. Urządzenia klimatyzacyjne Panasonic za sprawą inteligentnych czujników ruchu i nasłonecznienia dostosowują swoją pracę do rytmu dnia i aktywności domowników, a w efekcie przyczyniają się do ograniczenia strat energii.

Dobry klimat w parze System EcoNavi, to inteligentne rozwiązanie, które reguluje wydajność urządzeń klimatyzacyjnych, biorąc pod uwagę warunki panujące w domu. Składa się z dwóch czujników, które kontrolują poziom nasłonecznienia, a także obecność i aktywność osób znajdujących się w danym pomieszczeniu. Dzięki temu automatycznie dostosowuje wydajność jednostki do faktycznego zapotrzebowania na ogrzewanie lub chłodzenie zapewniając stały komfort użytkowania i równomierne ogrzewanie lub chłodzenie.

z oszczędnością

Automatyczna regulacja

Pierwszy czujnik ocenia warunki panujące w pomieszczeniu i klasyfikuje je jako nasłonecznienie lub zachmurzenie/noc. Przykładowo, jeśli urządzenie pracuje w trybie chłodzenia, a warunki pogodowe ulegną zmianie z nasłonecznienia na zachmurzenie/ noc, to system zidentyfikuje mniejsze zapotrzebowanie na chłodzenie i ograniczy wydajność klimatyzatora tak, by temperatura zadana podniosła się o 1 stopień Celsjusza. W ten sposób zapobiegnie zbędnym stratom energii. Jeśli natomiast działa w trybie grzania – moc urządzenia automatycznie zwiększy się w nocy i zmniejszy, gdy pomieszczenie będzie nasłonecznione.

W zgodzie z rytmem dnia

Z kolei drugi z czujników pozwala ustalić obecność i poziom aktywności domowników. Gdy system działa w trybie chłodzenia i wykryje wyższą aktywność osób - automatycznie zwiększy wydajność chłodniczą urządzenia, by doprowadzić do obniżenia temperatury zadanej o 1 stopień Celsjusza. Dodatkowo nadmuch powietrza zostanie wtedy kierowany w stronę obecnych osób, co pozwoli odpowiednio zredukować wydajność klimatyzacji w pozostałych częściach pomieszczenia, zapewniając optymalne zużycie energii.

Zdalne sterowanie

reklama

Z myślą o zwiększeniu oszczędności Panasonic stworzył także aplikację IntesisHome.

Umożliwia ona zdalne sterowanie klimatyzacją za pomocą smartfona bądź tabletu z systemem Android i iOS lub komputera z dostępem do Internetu. Aplikacja pozawala monitorować zużycie energii w cyklu tygodniowym, miesięcznym i rocznym, a także zarządzać pracą urządzenia tak, by funkcjonowało jak najefektywniej.

Oba rozwiązania - system EcoNavi oraz aplikacja IntesisHome współpracują z domowymi urządzeniami klimatyzacyjnymi Panasonic Etherea. Obejmują one jednostki o wydajności od 2,2 do 8 kW, charakteryzujące się klasą energetyczną na poziomie A++. Dodatkowo zastosowana w nich technologia Inverter+ pozwala na zmniejszenie zużycia energii o 38 proc. w porównaniu do jednostek pozbawionych systemu inwerterowego. Urządzenia te są w stanie efektywnie działać przez cały rok, nawet wtedy gdy temperatury na zewnątrz osiągają -15 stopni Celsjusza (dla trybu grzania).

Panasonic.indd 33

www.aircon.panasonic.pl

9/2/15 1:05 PM

focus

bezpieczeństwo

Monitoring

Kamery analogowe i cyfrowe

Połączenie instalacji monitoringu wizyjnego z systemem alarmowym pozwala na efektywne wykrywanie włamań przy pomocy instalacji alarmowej, natomiast dzięki systemowi monitoringu wizyjnego możemy obejrzeć zaistniałe sytuacje i wykorzystać nagrania z kamer do ścigania przestępców. Jeśli zaś monitoring wraz z systemem alarmowym stanowi część systemu inteligentnego domu, obraz z kamer będziemy mogli oglądać na tablecie lub laptopie – można np. z zagranicznych wakacji bez dzwonienia do sąsiada sprawdzić, czy wichura w naszej okolicy, o której czytaliśmy w Internecie, wyrządziła jakieś szkody w naszym ogrodzie.

Na rynku dostępne są dwa systemy monitoringu – monitoring analogowy CCTV oraz monitoring CCTV/IP (cyfrowy), różniące się znacząco jakością, technologią oraz ceną. Monitoring analogowy to tradycyjne rozwiązanie telewizji przemysłowej rejestrujące obraz za pomocą analogowych kamer oferujących rozdzielczość i jakość obrazów zgodnych ze standardem PAL/ NTSC (maksymalnie około 768×576 pikseli).

Wbrew nazwie, monitoring analogowy nie jest systemem rejestrującym obraz w postaci analogowej na taśmach wideo. Obraz z kamer analogowych przekształcany jest za pomocą przetwornika CCD do postaci cyfrowej i zapi-

sywany jest na dyskach twardych (lub innych cyfrowych nośnikach danych). Jakość uzyskiwana w przypadku monitoringu analogowego jest wystarczająca do większości zastosowań.

Różnica pomiędzy monitoringiem analogowym a cyfrowym polega właściwie tylko na cenie i jakości obrazu. Jakość wideo możliwa do osiągnięcia w przypadku systemów cyfrowych jest ograniczona w praktyce jedynie przez rozdzielczość i jakość oferowaną przez kamery rejestrujące. Dzięki bardzo dobrej jakości wizji systemów cyfrowych jesteśmy w stanie zidentyfikować osobę nawet w najciemniejszym zaułku z odległości nawet kilkudziesięciu metrów. Systemy cyfrowe są oczywiście droższe.

NASZ EKSPERT

Czy montaż systemu inteligentnego domu zwiększa energooszczędność budynku?

Oczywiście. Zastosowanie systemów inteligentnych to nie tylko wygoda – to także oszczędności w domowym budżecie. Zarządzanie energią elektryczną z telefonu, kiedy jesteśmy poza domem czy zdalna regulacja temperatury i automatyczne jej obniżanie w nieużywanych pomieszczeniach sprawia, że mamy swój dom pod kontrolą i pozostawiamy go zawsze w trybie czuwania. Takie minimalizowanie negatyw-

nego wpływu na środowisko generuje także realne oszczędności – np. gdy pozostawimy niedokręcony kran, system automatycznie zamyka dopływ wody. Dzięki zastosowaniu czujników ruchu nie marnujemy energii, gdy dom jest pusty. Nawet sterowanie żaluzjami, kiedy jesteśmy w pracy, pozwala na maksymalne wykorzystanie naturalnego oświetlenia do docieplenia lub ochłodzenia mieszkania. To wszystko sprawia, że systemy

Justyna Biernacka, Skanska Residential Development Poland

smart home są coraz bardziej popularne.

Dzięki uzyskanym oszczędnościom taka inwestycja w instalację nowoczesnych rozwiązań zwraca się z nawiązką w ciągu zaledwie kilku lat użytkowania domu.

na zakupy! system inteligentnego domu firmy fibaro pozwala na zdalne sterowanie dowolnymi urządzeniami elektrycznymi przez smartfon, tablet czy komputer. Umożliwia zarządzenie zarówno sprzętem RTV i AGD, jak również wszystkimi mediami np. klimatyzacją, ogrzewaniem, oświetleniem, systemem alarmowym czy monitoringiem KOSZT! Cena netto: zależna od konfiguracji systemu www.fibaro.pl

34 34

zamek elektroniczny yale YDM3168 Inteligentny panel dotykowy, obsługa kartą zbliżeniową lub kodem, możliwość stosowania modułu radiowego i pilota zdalnego sterowania.

Zamek główny stosowany może być zarówno do drzwi stalowych, jak i drewnianych. Ustawiany kod (4-12 cyfr), alarm włamaniowy i pożarowy KOSZT! Cena brutto: 2275 zł www.yalelock.pl

manipulator dotykowy INT-TSI firmy satel do łatwego, codziennego sterowania inteligentnym systemem alarmowym z elementami automatyki – np. oświetleniem, bramą garażową czy zraszaczami. Do zarządzania zdalnego tym samym systemem z każdego miejsca na świecie poprzez smartfon możemy użyć aplikacji mobilnej MobileKPD-2 Pro KOSZT! Cena netto: manipulator INT-TSI – 1100 zł, aplikacja MobileKPD-2 Pro – 29,99 zł www.satel.pl

Własny Dom 9/2015 Własny Dom 9/2015

Focus_Inteligentny-bezpieczny.indd 34

9/3/15 12:07 PM

Alarm domowy

szyty na miarę

W dzisiejszych czasach każdy produkt możemy mieć idealnie dopasowany do naszego gustu, potrzeb i możliwości. Dlaczego więc, myśląc o tytułowym domowym alarmie, mamy przed oczami zwykle tylko czujkę ruchu i prosty manipulator? Na taki system składa się przecież zdecydowanie więcej różnorodnych elementów, które oferują wiele ciekawych funkcji.

Niezależnie od tego, jak duże są Twoje “cztery kąty” i czego oczekujesz od systemu alarmowego, w ofercie firmy SATEL znajdziesz rozwiązania, które spełnią Twoje potrzeby

reklama

Dotykowy manipulator INT-TSI i aplikacja mobilna MobileKPD-2 Pro to zaawansowana technologia dla Twojej wygody i bezpieczeństwa Od tego, jak dokładnie określimy nasze oczekiwania względem domowego alarmu, będzie zależała jego funkcjonalność, wygląd poszczególnych jego elementów oraz sposób sterowania nimi. Warto więc wybrać rozwiązanie, które sprosta wszystkim naszym wymaganiom i potrzebom - również tym, które mogą się dopiero pojawić. Zastanówmy się więc, do czego centrala alarmowa i bazujący na niej inteligentny system alarmowy mogą być zastosowane w naszym domu.

alarmu. Odbiera ona także różne sygnały z całego systemu i przekazuje je do odpowiednich urządzeń, które np. powiadamiają o zagrożeniach.

Nowoczesna centrala alarmowa może także sterować pracą urządzeń, których funkcjonalność nie wiąże się bezpośrednio z sygnalizacją włamania i napadu, np. wykrywających zalanie wodą lub niebezpieczne stężenie gazu, np. czadu. Umożliwia również realizację zadań automatyki domowej, a nawet zastosowanie elementów kontroli dostępu.

Co potrafi centrala alarmowa?

Inteligentny alarm domowy: mój, czyli jaki?

Ochrona naszego mienia jest pierwszym i najbardziej oczywistym zadaniem domowego alarmu, dlatego musi on składać się przede wszystkim z podstawowych urządzeń, takich jak czujki ruchu, sygnalizatory i manipulatory. Sercem i mózgiem takiego systemu zawsze jest centrala alarmowa, która zawiera w sobie jego konfigurację i czuwa nad prawidłową pracą.

Odpowiada także za komunikację: to do niej wysyłamy polecenia, od niej otrzymujemy potwierdzenie ich wykonania oraz powiadomienia np. o wystąpieniu

SATEL.indd 35

Gdy wiemy już, jakie opcje mamy do wyboru, przychodzi czas, by wybrać konkretny model urządzenia, które umożliwi nam zrealizowanie wszystkich naszych potrzeb. Jeśli mamy duże mieszkanie lub dom i zależy nam na rozbudowanym funkcjonalnie systemie, zdecydujmy się na centralę z serii INTEGRA firmy SATEL. W zależności od modelu może ona obsługiwać nawet kilkaset urządzeń różnego typu i przeznaczania, dzięki czemu bazujący na niej domowy

alarm może równocześnie m.in. zabezpieczać budynek przed włamaniem, zalaniem, czy zadymieniem oraz powiadamiać o naruszeniach, a także sterować oświetleniem, ogrzewaniem, klimatyzacją i innymi elementami inteligentnego budynku. Takie rozwiązanie dodatkowo obniża koszty instalacji, bo wszystkie te zadania wykonuje ten sam zestaw urządzeń. Całym systemem można zarządzać lokalnie przy pomocy manipulatorów dotykowych, a także zdalnie przez aplikację mobilną MobileKPD-2 Pro. Najlepszą ochronę małego lub średniego mieszkania, w którym automatyka domowa ma być realizowana w mniejszym zakresie, zapewni centrala z serii VERSA, np. VERSA Plus. Tylko ona łączy w sobie funkcjonalności dostępne do tej pory wyłącznie poprzez zastosowanie kilku odrębnych urządzeń. Dzięki temu oferuje wielotorową komunikację, zapewniając m.in. skuteczne przekazywanie informacji i powiadamianie e-mail i PUSH, a także sterowanie przy pomocy aplikacji mobilnej VERSA CONTROL. Centrala ta umożliwia stworzenie systemu przewodowego, bezprzewodowego lub hybrydowego, który łączy w sobie obie te formy instalacji. Tak duża elastyczność sprawia, że VERSA Plus sprawdzi się idealnie nie tylko w nowo powstających mieszkaniach, lecz także w budynkach, w których nie można ułożyć nowej instalacji przewodowej, np. w mieszkaniach wykończonych „pod klucz”. Jest też wygodnym rozwiązaniem dla osób, które chcą mieć w przyszłości możliwość swobodnej rozbudowy swojego domowego alarmu.

Ostateczną decyzję na temat tego, jaki alarm będzie dla nas najlepszy, podejmijmy wspólnie z profesjonalnym instalatorem, który - bazując na wieloletnim doświadczeniu - najlepiej podpowie, która centrala idealnie spełni nasze aktualne i przyszłe potrzeby. Do takiego spotkania warto się przygotować, zapoznając się lepiej z możliwościami systemów i sposobami ich wykorzystania. Świetnym źródłem takich informacji, a także wielu ciekawostek i porad, jest portal dedykowany dla przyszłych i obecnych posiadaczy systemów alarmowych – www.mieszkajbezpiecznie.pl.

9/2/15 1:08 PM

dylematy grzejniki czy podłogówka

fot. Atlantic Polska

Grzejniki czy Tekst: inż. Rafał Żyła

W

ybór danego systemu grzewczego poprzedzają obliczenia zapotrzebowania na moc cieplną dla budynku, a warunki klimatyczne, gruntowe i lokalne (obecność lub bliskość sieci gazowej) mają wpływ na rodzaj paliwa, jakim zasilane będzie źródło ciepła w danym budynku.

Zanim wybierzemy najlepszy dla nas sposób ogrzania domu, porównajmy właściwości i parametry najczęściej stosowanych rozwiązań: grzejników i ogrzewania podłogowego.

Sposób działania Grzejniki. Przekazują ciepło bezpośrednio do ogrzewanego pomieszczenia. Odbywa się to

36

poprzez konwekcję, która polega na ogrzewaniu powietrza opływającego grzejnik. Ciepłe powietrze unosi się do góry, a na jego miejsce napływa chłodniejsze od dołu. Współczesne grzejniki są najczęściej produkowane ze stali, ale można także kupić aluminiowe, żeliwne i miedziane. Dobrze współpracują ze wszystkimi źródłami ciepła, ale najwydajniejsze są przy zasilaniu wysokotemperaturowym.

Grzejniki płytowe (wodne) – oddają ciepło poprzez konwekcję i promieniowanie.

Charakteryzują się małą bezwładnością cieplną – temperatura powierzchni grzejnika zmienia się szybko po zmianie temperatury wody zasilającej. Obudowa grzejników może być gładka

lub profilowana. Mogą być jednopłytowe lub wielopłytowe.

Grzejniki rurowe (wodne) – wykonywane w wielu kształtach i kolorach. Są obecnie najbardziej powszechnym typem grzejników w domach jednorodzinnych. Mają bardzo dobrą dystrybucję ciepła. Oddają ciepło w 50% przez promieniowanie, a w 50% przez ogrzewanie powietrza. Stalowe grzejniki mają długą żywotność i dobrą przewodność ciepła. W łazienkach chętnie stosowane są tzw. drabinki.

Ze względu na małe przekroje wewnętrzne rurek i duże opory hydrauliczne są raczej wykorzystywane w instalacjach wyposażonych w pompę. Powinny być montowane w układach

Własny Dom 9/2015

dylematy_ogrzewanie.indd 36

9/2/15 1:10 PM

fot. TECE

grzejniki czy podłogówka dylematy

ogrzewanie podłogowe zamkniętych, zabezpieczonych przeponowym naczyniem wzbiorczym.

Grzejniki rurowe (wodno-elektryczne) – to grzejniki wodne z dołączoną grzałką elektryczną (poza sezonem grzewczym można suszyć wilgotne rzeczy i dogrzewać łazienkę). Moc grzałki powinna być mniejsza od mocy grzejnika. Uruchamia się ją po zamknięciu zaworu odcinającego na zasilaniu. Termostaty sterują automatycznie pracą grzałki.

Grzejniki członowe (wodne) – zbudowane z pewnej liczby jednakowych ogniw (członów) żeliwnych lub aluminiowych, skręconych ze sobą. Kształt ogniw aluminiowych jest tak dobrany, by zestawiony z nich grzejnik miał od przodu

niemal jednolitą płaską powierzchnię – między ogniwami są jedynie niewielkie, estetycznie wyglądające szczeliny.

Ogrzewanie podłogowe. Zamiast naściennych grzejników, w pomieszczeniu pod podłogą montowane są przewody rurowe, którymi będzie płynąć ciepła woda, lub też grzewcze kable elektryczne. Instalacja grzewcza ułożona w warstwie podłogi stanowi wraz z nią swoisty rodzaj grzejnika.

Ogrzewanie podłogowe wodne – elementem grzejnym są rury, którymi płynie ciepła woda i równomiernie ogrzewa podłogę. Najczęściej stosuje się rury z tworzyw sztucznych lub z miedzi. Układa się je na izolacji i zalewa jastry-

chem. W skład systemu wchodzą także m.in.: izolacja cieplna, elementy mocujące rury, rozdzielacz i armatura regulacyjna. Temperatura wody zasilającej nie powinna przekraczać 55°C, toteż podłogówka najlepiej i najekonomiczniej współpracuje z tzw. niskotemperaturowymi źródłami ciepła (kotłem kondensacyjnym lub pompą ciepła). Ilość emitowanego ciepła zależy od temperatury wody zasilającej, średnicy zastosowanych rur, a także sposobu ich ułożenia.

Ogrzewanie podłogowe elektryczne – elementem grzejnym są kable elektryczne, maty lub folie grzejne. Maty grzejne są wykonane z siatki z tworzywa sztucznego (płaskich drutów aluminiowych zatopionych

9/2015 Własny Dom

dylematy_ogrzewanie.indd 37

37

9/2/15 1:10 PM

grzejniki

fot. Honeywell

dylematy grzejniki czy podłogówka

2

3

fot. REGULUS-system

fot. Korado

1

fot. Purmo

1 2

4

Termostaty współczesnych grzejników pozwalają na automatyczną i bardzo dokładną regulację Grzejniki płytowe mogą być zbudowane z jednej lub kilku płyt. Mają różne kolory i faktury, są estetyczne i mogą stanowić interesujący element dekoracji wnętrza 3 Kiedy jest za mało miejsca na powieszenie grzejnika pod oknem lub przeszklenie sięga posadzki, można zainstalować długi grzejnik kanałowy. Skutecznie ogrzewa on najzimniejszą strefę pomieszczenia – przy oknie 4 niski i długi grzejnik stojący sprawdzi się przy dużych przeszkleniach

w folii poliestrowej), w którą wpleciony jest kabel, zazwyczaj zasilany dwustronnie. Folie grzejne charakteryzują się bardzo małą grubością. Nie wymagają grubego jastrychu – wystarczy warstwa tylko 0,5 cm. Pracą instalacji sterują: termostaty z czujnikiem powietrznym lub podłogowym (z możliwością programowania w cyklu dobowym albo tygodniowym) oraz zaprogramowane fabrycznie zegary sterujące.

Ogrzewanie tego typu stwarza doskonałe możliwości dogrzania łazienki w chłodne dni poza sezonem grzewczym. Jego zaletą jest też niski koszt wykonania instalacji oraz to, że nie wymaga ona żadnej konserwacji.

Lokalizacja Grzejniki. Powinny być montowane pod

38

oknami, gdzie najlepiej będzie wykorzystana ich moc cieplna. Usytuowanie ich w innych miejscach oraz zasłanianie (zabudowywanie) jest niekorzystne – skutkuje koniecznością dobrania urządzeń o większej mocy. Grzejniki zawieszane są na ścianach, lecz mogą także być chowane w podłodze pod oknami w specjalnie do tego wykonanych kanałach – dotyczy to okien sięgających do samej podłogi.

Mogą ogrzewać wszystkie pomieszczenia.

Umożliwiają szybszą regulację temperatury niż podłogówka.

Ogrzewanie podłogowe. Dobrze sprawdza się w pomieszczeniach wykańczanych płytkami ceramicznymi bądź kamieniem, ale coraz częściej dostępne są panele z możliwością montażu na ogrzewaniu podłogowym. Na ogół jest

instalowane w salonie, holu, korytarzu, kuchni i łazience. Można stosować kombinację ogrzewania podłogowego z grzejnikami.

Wydajność Ogrzewana podłoga o powierzchni 10 m2 przekaże moc grzewczą do 800 W. Taką samą moc może zapewnić grzejnik płytowy o wymiarach zaledwie 50 x 50 x 10 cm.

Grzejniki. Mogą dostarczyć więcej ciepła niż podłoga grzejna, dzięki czemu są w stanie ogrzać nawet pomieszczenia ze słabszą izolacją termiczną. Mają więc znacznie większą wydajność cieplną.

Ogrzewanie podłogowe. Cechuje je ograniczona wydajność cieplna – maks. ok. 80 W/m2.

Może być stosowane jako jedyne źródło ciepła

Własny Dom 9/2015

dylematy_ogrzewanie.indd 38

9/2/15 1:11 PM

grzejniki czy podłogówka dylematy

5 Grzejnik – tafla z półprzezroczystego tworzywa, zamocowana przy umywalce – jest poręczną suszarką na ręcznik

fot. Instal-Projekt

5

7

tylko w domach dobrze ocieplonych, z uwagi na dopuszczalną temperaturę powierzchni 29°C w pokojach, a w kuchniach i łazienkach – 33°C.

Regulacja Grzejniki. Sterowanie ich wydajnością jest bardzo proste. Odbywa się za pomocą automatyki na kotle oraz na zaworach termostatycznych umieszczonych na każdym grzejniku.

Czuwają one nad utrzymaniem stałej temperatury w pomieszczeniu.

Ogrzewanie podłogowe. Cechuje je znaczna bezwładność cieplna i dlatego trudniej nim sterować niż grzejnikami.

Ponieważ płytą grzewczą jest duża masa betonu, wolno zmienia swą temperaturę, a tym samym wolno zmienia się temperatura w po-

8 Grzejniki można w bardzo różny sposób przyłączyć do siecie, co ma wpływ na ich estetykę, ale także na efektywność grzania. Najlepiej gdy rura zasilająca jest doprowadzona od góry, a powrotna od dołu, po tej samej stronie

fot. Instal Projekt

7 pionowy układ elementów grzejnika rurowego nie ogranicza jego funkcjonalności. Ręcznik może być odwieszony do wyschnięcia na specjalnie przygotowanym postumencie

6

fot. Roth

fot. Zehnder

6 grzejnik rurowy można kolorystycznie skontrastować z kolorem ściany i zdecydować się na duży rozmiar – będzie ciepło i efektownie

8

mieszczeniu. Dłużej trwa nagrzewanie i wychładzanie się podłogi (nawet kilka dni do całkowitego wychłodzenia). Do zmiany o 1-2°C potrzeba więc najczęściej nawet kilku godzin.

Do sterowania ogrzewaniem podłogowym zalecany jest układ regulacji pogodowej.

Grzejniki. Przy tym ogrzewaniu rozkład temperatur nie jest korzystny: najcieplej jest pod sufitem, a najchłodniej przy podłodze.

Przy grzejnikach pracujących na wysokich temperaturach zasilania osoby wrażliwsze mogą odczuwać suchość w gardle z powodu podrażnienia błon śluzowych dróg oddechowych. Powodem jest unoszący się w powietrzu „przypiekany” kurz.

Ogrzewanie podłogowe. Zapewnia korzystny dla człowieka rozkład temperatury – więcej

ciepła przy podłodze, a mniej na poziomie głowy.

Wszelkich problemów zdrowotnych można uniknąć, nie przekraczając granicznej temperatury powierzchni podłogi, tzn. 29°C (ustawiamy ją co najwyżej przez kilka dni podczas zimy, gdy powietrze na dworze ochładza się co najmniej do –20°C).tyka Grzejniki. Producenci prześcigają się w wymyślaniu nowych form, kolorów i kształtów.

Można wybrać zarówno nowoczesne i futurystyczne modele, jak również stylizowane na starodawne – żeliwne, z bogato zdobionymi żeberkami. Grzejniki dekoracyjne są doskonałe do zastosowania w korytarzach, sypialniach i pokojach dziennych – wszędzie tam, gdzie kładzie się szczególny nacisk na estetykę. Mogą mieć

9/2015 Własny Dom

dylematy_ogrzewanie.indd 39

39

9/2/15 1:12 PM

ogrzewanie podłogowe

11

12

fot. Viega

9

fot. Viega

fot. H. Tomasiewicz

dylematy grzejniki czy podłogówka

9 10 Rurki wodnego ogrzewania podłogowego należy układać i zagęszczać zgodnie z przeznaczeniem poszczególnych części pomieszczenia, uwzględniając ustawienie ciężkich mebli. Instalację układa się na warstwie izolacji i zalewa jastrychem. Na to kładzie się warstwę wykończeniową, czyli posadzkę. Najlepsza jest ceramiczna lub kamienna, ponieważ dobrze przewodzi ciepło do pomieszczenia

rys. Viega

10

nawet formę ławki lub był połączone z lustrem albo wieszakiem, przez co trudno odgadnąć, że nie jest to mebel.

Do pomieszczeń z dużymi, sięgającymi do podłogi oknami oraz drzwiami tarasowymi doskonale nadają się ukryte w podłodze grzejniki kanałowe. Są praktycznie niewidoczne, a jedynym zauważalnym elementem jest maskująca kratka, która znajduje się dokładnie na poziomie podłogi.

Ogrzewanie podłogowe. O ile praktycznie go nie widać (może oprócz szafki rozdzielacza), to jego ułożenie niesie ze sobą pewne konsekwencje.

Ogrzewanie podłogowe, które ma wydajnie pracować, wymaga wykończenia podłogi materiałem dobrze przewodzącym ciepło.

Najbardziej odpowiednia jest tu posadzka kamienna lub ceramiczna o minimalnym oporze cieplnym, najmniej korzystne jest drewno i wykładzina dywanowa. Im większy jest opór cieplny posadzki, tym bardziej trzeba podgrzewać wodę krążącą w rurach grzejnych.

Swoboda aranżacji pomieszczeń dużymi meblami jest nieco ograniczona.

40

11 12 panel wciskany z wyżłobieniami na rury ułatwia ułożenie przewodów na ciepłą wodę. Podłoga jest równomiernie pokryta instalacją, co w dużych i niezastawionych sprzętami pomieszczeniach (hol, salon) gwarantuje dobry rozkład temperatury

Na sposób rozmieszczenia przewodów ogrzewania podłogowego mają wpływ stałe elementy wyposażenia wnętrza, np. zabudowane szafy, duże meble, wanna lub kabina prysznicowa, stojąca miska ustępowa i bidet, ponieważ zajmują one część podłogi będącej potencjalną płytą grzewczą. Należy zatem dokładnie wiedzieć, gdzie będą one się znajdowały.

Wykonawstwo Grzejniki. Ich montaż nie jest skomplikowany.

Wysokość urządzenia zależy od odległości parapetu okiennego do podłogi – dolna krawędź grzejnika musi znaleźć się co najmniej 10 cm nad podłogą, górna krawędź co najmniej 10 cm poniżej parapetu.

Ogrzewanie podłogowe. O jego prawidłowym działaniu w dużym stopniu decyduje jakość prac instalacyjnych. Element grzewczy w ogrzewaniu wodnym stanowią odpowiednio ułożone rury napełnione wodą. Między podłożem nośnym a jastrychem z rurami należy umieścić warstwę izolacji cieplnej, będącej zarazem izolacją dźwiękochłonną. Pod rurami umieszcza

się folię aluminiową. Rury mogą być mocowane do izolacji przy pomocy takera i klipsów albo na wcisk do specjalnych płyt izolacyjnych z gotowymi wypustkami. Jeżeli pętle grzewcze układane są na płycie położonej na gruncie, wówczas wymagają grubszej warstwy izolacji termicznej (przynajmniej 12 cm) niż przy ułożeniu na stropie międzypiętrowym. Jest to potrzebne, by ciepło nie „uciekało” do ziemi zamiast do pomieszczenia.

Koszty Grzejniki. Dobór ich liczby i rozmiarów zależy m.in. od parametrów temperaturowych wody w instalacji c.o. oraz od zapotrzebowania na moc cieplną w danym pomieszczeniu.

Grzejniki, chociaż mogą współpracować z każdą instalacją grzewczą, lepiej jest stosować w instalacjach wysokotemperaturowych.

Podłączone do instalacji o niższej temperaturze wody zasilającej, muszą być ok. 2-2,5 razy większe, co przekłada się na wyższe koszty.

Ogrzewanie podłogowe. Koszt może być bardzo różny, w zależności od podkładu (rodzaj styropianu) i rurek grzejnych.

Własny Dom 9/2015

dylematy_ogrzewanie.indd 40

9/3/15 12:19 PM

grzejniki czy podłogówka dylematy

Seria

alterra Sprawdź szczegóły na alpha-innotec.pl

2000 zł netto rabatu na pompy ciepła alira LWD - sprawdź szczegóły na www.PromocjePompy.pl

Nowa generacja gruntowych pomp ciepła alpha innotec bardzo ciche dostępne modele z regulacją mocy nowoczesny design i wysokiej jakości materiały wysoka wydajność urządzeń COP nawet 5,09 przy B0/W35 5 lat gwarancji w standardzie!

www.hydro-tech.pl | www.alpha-innotec.pl dylematy_ogrzewanie.indd 41

9/2015 Własny Dom

41

9/3/15 2:50 PM

temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy, temat miesiąca | trendy w budownictwie 2014

Dach i poddasze to dwa elementy domu wymagające dbałości o ich izolację i wykończenie. To one w dużej mierze decydują o tym, czy dom będzie ciepły, przytulny, bezpieczny i komfortowy przez długie lata Tekst: Mateusz Kozłowicz fot. Etex

1 okna i lukarny Okna dachowe czy lukarny. Ochrona przed włamaniem.

Wole oko. Usytuowanie i konstrukcja lukarn. Okno kolankowe. Oddymiające okna dachowe. Okno balkonowe. Sposoby otwierania okien. Okna drewniane i PVC. Świetliki dachowe 42

dach-ok.indd 42

44

str. Dom 3/2014 Własny

2 wykończenie i izolacja poddasza Izolacje natryskowe a pianka poliuretanowa. Styropian.

Wełna mineralna szklana. Płyty MFP i OSB. Poddasze użytkowe i nieużytkowe. Klapy rewizyjne. Płyty g-k.

Szpaleta i jej izolacja. Włókna celulozowe i metoda nadmuchu str. 52

9/3/15 12:30 PM

temat miesiąca | trendy w budownictwie 2014

Więźba, stropy, kształt dachu

1

dach i poddasze

3 pokrycia i izolacje dachowe Lekkie i ciężkie pokrycia dachowe. Łupek.

Komunikacja na dachu. Rodzaje rynien.

Dachówka ceramiczna i betonowa. Zalety pokryć lekkich – blachodachówka. Izolacja akustyczna stropów. Zabezpieczenia wokół komina str. 58

dach-ok.indd 43

4 konstrukcja dachu Zalety więźby prefabrykowanej. Drewno na więźbę. Ściana kolankowa. Kąt nachylenia dachu i jego energooszczędność str.

64 9/2015 Własny Dom

43

9/3/15 12:31 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

1

OKNA i lukarny

1

Na co się zdecydować – na lukarnę czy okno połaciowe? Nie zawsze inwestor ma możliwość dowolnego wyboru, czego powodem może być np. konstrukcja dachu w starszych domach. Nie ma jednak czym się martwić, ponieważ oba rozwiązania mają swoje wady i zalety

Co wybrać: okna dachowe czy lukarnę?

Zarówno okno dachowe, jak i lukarna służą doświetleniu poddasza. Oba z tych elementów można wykonać na dachu, który ich nie posiada – należy jednak pamiętać, aby przed rozpoczęciem prac sprawdzić, czy przebudowa będzie w ogóle możliwa. Budowa lukarny i montaż okna połaciowego wymagają nie tylko znajomości technik budowy, lecz także wiedzy na temat konstrukcji samego dachu.

Lukarna. Jest to element nadbudowany na połaci dachu, w którym znajduje się pionowo osadzone okno. Lukarny wykonuje się na etapie rozbudowy lub przebudowy domu, a przynajmniej poddasza.

Oprócz doświetlenia poddasza użytkowego lub nieużytkowego, może ona też pełnić funkcje ozdobne i uatrakcyjniać bryłę budynku. Na przestrzeni wieków lukarny były elementami mocno zdobionymi, ale wraz z upływem lat stały się coraz bardziej

fot. Roto

Klasyczne okna połaciowe, posiadające oś obrotu w połowie wysokości, obsługiwane są jedną klamką, znajdującą się u dołu lub u góry okna. Rozwiązanie tego rodzaju znakomicie sprawdzi się w domach z wysoką ścianą kolankową

fot. Pinus

lukarny ”głęboko” osadzone w połaci dachu wyglądają bardzo efektownie.

Uwagę zwraca również daszek lukarny zakończony okapem

44

dach-ok.indd 44

ubogie w detale. W dzisiejszej architekturze dominują lukarny sporych rozmiarów, dzięki którym można znacznie powiększyć przestrzeń poddasza i znacznie je doświetlić. Nie należy budować kilku lukarn blisko siebie, ponieważ mogą one osłabić konstrukcję dachu, a między nimi może zalegać zimą śnieg, który po zamarznięciu może być niebezpieczny ze względu na swój ciężar.

Cechą lukarn jest to, że, tworząc dodatkową wnękę na poddaszu, pozwalają znakomicie ją doświetlić.

Im dalej jednak od tej wnęki, tym mniej światła będzie wpadało do pomieszczenia. Miejsca oddalone o 3-4 m mogą być już słabiej oświetlone.

Dodatkowo światło wpadające przez okno w lukarnie – szczególnie jesienią i zimą – może szybko znikać pod skosami przy ściance kolankowej.

Okno połaciowe (dachowe). Montuje się je w połaci dachu, co oznacza, że zawsze znajdują ono będzie pod kątem – w zależności od tego, jak pochyły jest dach. Okna połaciowe wykonuje się najczęściej z PVC lub drewna. Dobierając okna tego typu, należy zwrócić uwagę na ich termoizolacyjność, sposób otwierania (górny, dolny lub górny i dolny), a także szerokość i długość. Dwa ostatnie parametry są szczególnie ważne, jeśli okno w dachu ma być dopiero zamontowane. Długość dobiera się w zależności od tego, jak bardzo pochyły jest dach. Górna krawędź okna musi być zamontowana na wysokości nawet 2 m (licząc od podłogi). Najogólniej mówiąc, im bardziej nachylony jest dach, tym wyższe musi być okno. Istotna jest też szerokość okna, która może być inna niż rozstaw krokwi. Węższe okno bez problemów umieścimy między krokwiami razem z ościeżnicą.

Natomiast okno szersze będzie wymagało wycięcia kawałka krokwi, co może osłabić konstrukcję dachu – dlatego też przed podjęciem decyzji o tak daleko idącej ingerencji w połać dachu powinna ona zostać skonsultowana ze specjalistą.

Doświetlenie poddasza oknem połaciowym daje dobre efekty. Natężenie światła, jakie dostaje się do pomieszczeń, zależy od nachylenia dachu i strony świata. W upalne dni bezpośrednie promieniowanie może być przyczyną bardzo wysokich temperatur na poddaszu, dlatego okno połaciowe wymaga montażu rolet lub żaluzji.

Własny Dom 9/2015

9/2/15 1:18 PM

dach-ok.indd 45

9/2/15 1:18 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

okna i lukarny

1

okno zamykane na klucz to bardzo proste rozwiązanie zabezpieczające przed otwarciem go przez dziecko, a jednocześnie utrudniające złodziejowi wejście do domu, nawet jeśli intruz będzie dysponował prostymi narzędziami podstawową cechą bezpiecznego okna powinna być jego odporność na podważenie.

O tej cesze decyduje nie tylko jakość samego produktu, który musi spełniać surowe wymogi bezpieczeństwa, ale przede wszystkim fachowość prac na etapie montażu fot. Roto

Zabezpieczenie antywłamaniowe stolarki otworowej sprowadza się do solidnego mechanizmu zamykającego wyposażonego w klucz, wzmocnienia zawiasów i ramy okiennej, zastosowania wzmocnionych szyb oraz montażu rygli stalowych i rolet antywłamaniowych. Producenci oferują również gotowe okna antywłamaniowe z certyfikatem (WK).

Podstawą bezpiecznego okna jest oszklenie.

Wzmocnione modele tafli szkła oznaczane są symbolami od O1 do O2 oraz P1. Zaliczamy do nich szyby laminowane (klejone specjalną folią PVB) oraz żywicowane. W obu przypadkach podczas próby rozbicia szyba pęka, ale się nie rozpada. Zwiększoną odporność oszklenia uzyskuje się przez sklejenie kilku tafli szkła i folii.

Szyby te oznaczane są wówczas symbolem od P2 do P4.

Najlepszym zabezpieczeniem okien parterowych są jednak wciąż atestowane rolety antywłamaniowe, montowane na zewnątrz budynku. Charakteryzują się wzmocnioną konstrukcją prowadnic, pancerza i listew, wykonaniem z trwałego, ekstrudowanego profilu aluminiowego oraz opatentowanym zabezpieczeniem przeciwwyważeniowym w postaci zamków i rygli. Sterowanie roletami może być ręczne lub automatyczne, ewentualnie wzbogacone o układ automatyki połączony np. z systemem alarmowym.

W opisane tu zabezpieczenia warto zainwestować, gdy nasz dom znajduje się na odludziu.

Warto o nich pomyśleć również w sytuacji, gdy często przebywamy poza domem przez kilka czy kilkanaście dni.

fot. Winkhaus

Ochrona przed włamaniem

46

dach-ok.indd 46

fot. Sokółka

Wole oko to bardzo interesujący rodzaj lukarny, w której elementem dominującym jest okrągłe okno. Tego typu rozwiązanie pasuje do domów z dużym, rozłożystym dachem. Wole oko jest również rodzajem świetlika, przez który wpada na poddasze światło dodatkowo je oświetlające.

Można je wykorzystać zarówno na poddaszach użytkowych, jak i nieużytkowych. Do wolego oka pasują tradycyjne pokrycia dachowe, takie jak gont czy dachówka ceramiczna. Okno w lukarnie tego rodzaju może się otwierać do wnętrza lub na zewnątrz domu, dlatego przed jego instalacją trzeba odpowiednio je zaplanować, aby zawiasy były umieszczone z właściwej strony.

fot. Oknoplast

czym jest wole oko?

okrągłe i półokrągłe okno często jest elementem dominującym lukarny zaprojektowanej w typie wolego oka.

Sposó otwierania tego okna jest ograniczony

rozłożysty dach i wole oko, którego kluczowy punkt stanowi okno łukowe, to bardzo efektowne rozwiązanie, będące alternatywą dla lukarn o klasycznym kształcie

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:32 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

okna i lukarny

1

usytuowanie lukarn i ich konstrukcja konanie na etapie budowy domu, a ściślej mówiąc – w momencie projektowania więźby dachowej. Dzięki temu architekt będzie mógł zaplanować z łatwością kształt lukarn pasujący do bryły domu oraz ich liczbę. Wybór lukarny nie jest wbrew pozorom taki prosty, wyróżniamy bowiem lukarny owalne, pulpitowe, trójkątne, z dachem jedno-, dwu- czy trójspadowym, a także z zagłębionymi w dachu ścianami bocznymi.

fot. Velux

kilkanaście okien połaciowych na jednym dachu będzie dawało doskonałe rezultaty w sytuacji, gdy połać dachu jest dużą powierzchnią skierowaną w stronę północnowschodnią, gdzie słońce operuje najdłużej

okna połaciowe i lukarny mogą być umieszczone na jednym dachu. Okna doświetlają niewielkie pomieszczenie na poddaszu, a rozbudowana lukarna pełni również funkcję niewielkiego balkonu usytuowanego od strony wjazdu do domu

fot. BRAAS

Lukarny są bardzo wygodnym rozwiązaniem, ponieważ – w przeciwieństwie do okien połaciowych – pozwalają całkowicie wykorzystać przestrzeń pod oknem, a osoba, która do nich podchodzi, nie musi się schylać. W przypadku okna połaciowego jest to niemożliwe – aby podejść do ściany kolankowej, trzeba się schylić lub otworzyć okno.

Lukarny znacznie powiększają zatem kubaturę poddasza poddasza, którą można dodatkowo zagospodarować.

Przyjmuje się, że dolna krawędź okna, które jest elementem lukarny, powinno się znajdować około metra nad podłogą, same zaś lukarny buduje się na dachach o nachyleniu 35o–45o.

Najprostsze lukarny składają się ze ściany frontowej, w której znajduje się okno (umieszcza się je między dwoma słupkami lukarny i deską nadprożową), dwu ścian bocznych i różnego rodzaju zadaszeń, mogących mieć np. formę daszku dwuspadowego lub wygiętego w łuk. Dach lukarny, dla zachowania jednolitości stylistycznej, pokrywa się takim samym materiałem, jakim pokryto dach „główny”.

Lukarny najczęściej wykonuje się z drewna na etapie produkcji więźby dachowej. Technicznie rzecz biorąc, istnieje możliwość budowy lukarn w domu już zaprojektowanym i wybudowanym, ale w praktyce takie przedsięwzięcie, jeśli w ogóle będzie możliwe, na pewno nie opłaci się inwestorowi. Najlepszym rozwiązaniem jest zatem ich wy-

Jak wskazuje nazwa, jest to okno umieszczane w ścianie kolankowej, czyli tej, która znajduje się między dachem a stropem. Okna kolankowe, zwane także fasadowymi, w połączeniu z oknami dachowymi mogą w bardzo dobry sposób doświetlać poddasze – zarówno użytkowe, jak i nieużytkowe. Często traktuje się je jako przedłużenie okna dachowego, które poszerza zakres widzenia i wpuszcza więcej światła do pomieszczenia. Okno tego rodzaju może otwierać się na różne sposoby i jest chętnie montowane w domach z dachem bez okapu, bądź też w domach posiadających dach o małym kącie nachylenia. W przypadku takich konstrukcji osoby siedzące na poddaszu mają niewielkie pole widzenia – przez okno połaciowe mogą zobaczyć właściwie tylko niebo i wierzchołki drzew. Dzięki oknu kolankowemu pole to znacznie się powiększa, co wpłynie też na przyjemność z przebywania na poddaszu.

fot. Fakro

okno kolankowe okno kolankowe daje znakomite efekty, jeśli chodzi o doświetlenie poddasza. Produkty tego rodzaju często wykonuje się z drewna sosnowego, klejonego warstwowo i impregnowanego próżniowo. Jego trwałość dodatkowo poprawia dwukrotne malowanie ekologicznym lakierem akrylowym.

Co więcej, połączenie nowoczesnego okna kolankowego z tradycyjnym pokryciem dachowym, jakim jest strzecha, sprawia, że dach prezentuje się ekstrawagancko

9/2015 Własny Dom

dach-ok.indd 47

47

9/2/15 1:19 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

1 okna i lukarny 1

oddymiające okna dachowe domu, oraz wytrzymałe. Ze względu bowiem na to, że znajduje się na dachu, wystawione jest na długotrwałe działanie promieni słonecznych, deszcz, porywisty wiatr, a nawet grad.

fot. Velux

okno do dachu płaskiego może także pełnić funkcję okna oddymiającego.

Niekoniecznie jednak używa się go tylko w czasie pożaru – daje ono możliwość codziennej wentylacji domu

oddymiające okno dachowe łatwo rozpoznać, ponieważ zwykle otwiera się w zupełnie inną stronę niż zwykłe okno połaciowe. Dodatkowo znajduje się przy nim detektor dymu, dzięki czemu okno uruchamiane jest automatycznie – takie rozwiązanie jest bardzo bezpieczne

fot. Roto

Okna oddymiające, zwane też dymowymi, pełnią w domach jednorodzinnych bardzo ważną rolę.

Stanowią element wentylacji grawitacyjnej i pomagają pozbyć się z domu dymu w czasie pożaru lub różnego rodzaju oparów. Niezwykle pomocne są też w okresach świątecznych lub w przypadku dużych spotkań rodzinnych, kiedy dużo gotujemy.

Powstające wtedy opary z łatwością usuniemy z domu dzięki oknom oddymiającym. Na rynku dostępna jest szeroka gama produktów różnego rodzaju. Mogą być one montowane na dachach skośnych i płaskich, a nawet w przeszkleniach dachowych.

Najistotniejszym parametrem okna oddymiającego jest jego tzw. czynna powierzchnia oddymiania. Wartości te oblicza się dla bezwymiarowego współczynnika przepływu (CV), który zależy od dwóch kluczowych elementów i musi być zgodny z wymaganiami normy PN-EN 12101-2.

Pierwszym z tych elementów jest powierzchnia okna – im większa, tym oddymienie będzie skuteczniejsze. Drugim parametrem jest kąt rozwarcia okna. I tutaj – podobnie, jak poprzednio – większy kąt otwarcia daje lepsze efekty. Równie istotna jest wytrzymałość okna na wysokie temperatury, które powstają podczas pożaru, i działanie tak bocznego, jak i czołowego wiatru. Okna muszą mu się bez trudu oprzeć w momencie całkowitego otwarcia.

Okno oddymiające musi być również, podobnie jak okna połaciowe, bardzo szczelne, aby nie uciekało przez nie ciepłe powietrze z ogrzanego

okno i balkon w jednym. Balkonowe okna dachowe

48

dach-ok.indd 48

Pod pewnymi względami jest to rozwiązanie nawet lepsze od balkonu – który nie zawsze wygląda estetycznie, czy też lukarny – która znacząco ingeruje w bryłę budynku, a i tak nie daje możliwości podobnych do balkonu. Dachowe okno balkonowe sprawdzi się w domach wysokoenergooszczędnych, w których nie jest wskazane, aby ich bryła posiadała elementy, które wystają poza nią, ponieważ może to powodować niepotrzebne straty ciepła.

okno balkonowe, zwane też balkonem dachowym, pozwala cieszyć się naturalnym światłem i pięknym widokiem – przestrzeń zewnętrzna staje się częścią pomieszczenia

fot. Velux

Balkonowe okna dachowe pełnią funkcję balkonu w takim miejscu, w którym go nie ma lub nie może być – z różnych powodów (architektonicznych, estetycznych, związanych z daleko idącą przebudową poddasza itp.).

Balkonowe okno dachowe – mówiąc najbardziej obrazowo – przypomina okno połaciowe połączone z oknem kolankowym. Od klasycznego okna dachowego różni je jednak długość.

Montuje się je w połaci dachu, a otwiera, uchylając górne skrzydło do góry, a dolne do przodu (jego otwarcie możliwe jest jednak tylko do kąta 90o). Po otwarciu obu części uzyskujemy obszerną wnękę, która może pełnić funkcję balkonu. Dodatkowo zabezpieczona jest ona bocznymi barierkami, wysuwanymi się z obu boków dolnego skrzydła, co zapewnia bezpieczne użytkowanie okien tego rodzaju.

Własny Dom 9/2015

9/2/15 1:20 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

okna i lukarny

11

obrotowe – uchylne – uchylno-obrotowe. Sposoby otwierania okien Okna połaciowe, w zależności od kąta nachylenia dachu, mogą wpuszczać do pomieszczeń od 30 do 50% więcej promieniowania słonecznego niż okna pionowe (fasadowe). Ich prawidłowy wybór powinien być podyktowany stosunkiem powierzchni okna mierzonej w świetle jego ościeżnicy do powierzchni podłogi pomieszczenia, które ma być doświetlone.

Najlepiej, aby ten stosunek wynosił 1:5-1:8 dla pomieszczeń użytkowych i 1:8-1:12 dla pomieszczeń nieużytkowych. Dobierając kilka mniejszych okien, uzyskamy korzystniejszy, bo bardziej równomierny rozkład światła dziennego, niż stosując jedno duże okno.

Wiele dodatkowego światła na poddaszu możemy zyskać, jeśli kupimy okno z konkretnym, najlepiej pasującym systemem otwierania, który jest niezwykle istotnym aspektem, bo decyduje o funkcjonalności okna. Jest kilka rodzajów systemów otwierania okien.

Okna obrotowe. Model spotykany najczęściej.

Oś obrotu znajduje się w połowie skrzydła.

Zaleca się, aby umieszczać ją na wysokości oczu. Mycie zewnętrznej szyby nie jest problematyczne – wystarczy obrócić skrzydło o 180°.

Utrudnione jest natomiast wyglądanie przez okno. Optymalne usytuowanie klamki to dolna krawędź okna. W sytuacji, gdy dostęp do okna ogranicza np. biurko, klamka powinna się znaleźć na górnej krawędzi.

Okna uchylne. Posiadają oś obrotu w górnej krawędzi ramy. Uchylanie skrzydła pod kątem 45° względem płaszczyzny połaci i pozostawienie go w tej pozycji możliwe jest dzięki siłownikom i sprężynom. Wyglądanie przez okno jest wygodne, ale problemów nastręcza mycie zewnętrznej szyby.

Okna uchylno-obrotowe. Łączą zalety modelu uchylnego i obrotowego. Aby możliwe było otwieranie go na dwa sposoby, stosuje się skomplikowane okucia, które znacznie podnoszą cenę okna.

Okna wysokoosiowe mają podniesioną oś obrotu – znajduje się ona w 2/3 długości ościeżnicy.

Wygodę użytkowania zwiększa automatyczne unoszenie się skrzydła w momencie otwierania.

Możliwe jest swobodne mycie okna i wychylanie się.

rys. Fakro fot. Fakro

fot. Fakro

okno kolebkowe przeznaczone jest do zamontowania na dachu w kształcie łuku

fot. Fakro

dwa rodzaje okien – na pierwszy rzut oka identycznych, ale ich osie obrotu umieszczone zostały w innych miejscach, co sprawia, że znacznie różnią się funkcjonalnością

okna wysokoosiowe są bardzo wygodne dla osób wysokich, które nie muszą się schylać, aby przez nie wyjrzeć. W pewnym sensie rozwiązują też wiele błędów, jakie często bywają popełniane podczas montażu okien połaciowych z osią obrotu znajdującą się w połowie ich wysokości

9/2015 Własny Dom

dach-ok.indd 49

49

9/2/15 1:20 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

okna i lukarny

1

jakie okno na poddasze – drewniane czy PVC? drewniane, przez co wielu inwestorów rezygnuje z ich kupna na rzecz produktów drewnianych. Okna z PVC mogą się rozszerzać pod wpływem temperatury, co grozi oknom ciemnym i wystawionym na długotrwałe działanie promieni słonecznych.

okno wysokoosiowe lub uchylnowysokoosiowe może być przeznaczone do domów, w których nie ma ścian kolankowych – bądź też takich, gdzie z poddasza korzystają osoby wysokie

fot. Roto

Jeszcze przed laty panowało przekonanie, że okna drewniane są znacznie lepsze, jeśli chcemy je umieścić w połaci dachu. Wynikało to ze – słusznego zresztą – przekonania, że przez dach ucieka z domu bardzo dużo ciepłego powietrza, a drewno jest dobrym izolatorem, znacznie lepszym niż PVC. Jest tak jednak tylko wtedy, gdy okno z drewna i PVC są tej samej szerokości – wówczas drewno osiąga lepsze właściwości termoizolacyjne. Producenci poszerzyli jednak ramy okien z PVC, dzięki czemu dorównują one oknom drewnianym i mogą być z sukcesem montowane jako okna połaciowe. Każdy z tych materiałów ma swoje wady i zalety.

Okna drewniane. Uchodzą za stylowe i niezwykle eleganckie, są także odporne na odkształcenia i mają znakomite właściwości cieplne.

Drewno jest ponadto materiałem ekologicznym, ale wrażliwym na wilgoć. Aby się przed nią zabezpieczyć, należy je regularnie konserwować.

Okna drewniane są znacznie cięższe niż okna wykonane z PVC i wymagaja solidnego osadzenia w otworze okiennym – szczególnie jeśli mówimy o oknie połaciowym.

Okna PVC. Tańsze od okien drewnianych.

Odporne na wilgoć, grzyby i substancje chemiczne. Profile z PVC są lekkie i nie wymagają konserwacji. Nie są tak stylowe, jak okna

Świetliki dachowe: zwykłe i tunelowe

50

dach-ok.indd 50

pomieszczenia, (4) elementu maskującego, montowanego na suficie w domu. Świetliki są trwałe i odporne na działanie surowych warunków pogodowych. Można je montować na różnych rodzajach dachów (płaskich i skośnych o dowolnym kącie nachylenia). Przed wyborem świetlika tunelowego trzeba zmierzyć odległość od okienka znajdującego się na dach, do pomieszczenia, do którego chcemy doprowadzić światło.

Dystans ten może wyniosić nawet 4-6 m, ale konieczne będzie wówczas zastosowanie elementów przedłużających, co może podnieść koszty całej inwestycji. Standardowy dystans, jaki może dzielić miejsce wpadania światła od miejsca, w którym dostaje się ono do pomieszczenia, to około 2 m.

Świetlik tunelowy składa się z kilku elementów. Jednym z najważniejszych jest tunel światłonośny pokryty powłoką refleksyjną, odbijającą światło i „przekazującą” je dalej do pomieszczeń

fot. Velux

Świetlik dachowy to nic innego, jak niewielkich rozmiarów okno w dachu, którego zadaniem jest doświetlenie np. schodów na poddasze, pomieszczenia gospodarczego czy toalety. Jego montaż – ze względu na niewielkie rozmiary – jest szybszy i można go wykonać tam, gdzie nie ma potrzeby wstawiania okna dachowego, ale jest potrzeba wpuszczenia dziennego światła.

Na podobnej zasadzie działają świetliki tunelowe – z tym, że ich zadaniem jest doświetlenie dziennym światłem miejsc, w których dotychczas było to całkowicie niemożliwe, jak np. garderoba czy łazienka na parterze domu. Ich budowa jest bardziej skomplikowana.

Tunelowy świetlik dachowy składa się z kilku elementów: (1) dachowego – montowanego do łat dachu, (2) tunelu światłonośnego z powłoką refleksyjną, którego zadaniem jest zwiększenie natężenia wpadającego do domu światła dzięki systemowi jego odbić, (3) hartowanej szyby, przez którą promienie słoneczne dostają się do tunelu i szyby akrylowej, przez którą wpadają do

Własny Dom 9/2015

9/2/15 1:21 PM

VEL

1

38°

VELUX_ROLETY_ZEWNETRZNE_Wlasny Dom z Konceptem_215x275.indd 1 dach-ok.indd 51

-8°

-19° Mróz

6°

Burza

15°

Wiatr

9/2/1519/08/15 1:21 PM10:00

temat miesiąca | dach i poddasze

2

wykończenie i izolacja poddasza

1

Eliminacja mostków cieplnych na poddaszu i jego dobra izolacja (zwłaszcza w okolicach okien połaciowych) pozwoli wypoczywać na nim podczas chłodnej zimy bez obaw o koszty ogrzewania, a w czasie upalnego lata nie martwić się o przegrzanie pomieszczeń mieszkalnych i innych styropian między krokwiami

fot. Austrotherm

fot. Austrotherm

Styropian – obok wełny mineralnej – jest wciąż jednym z najpopularniejszych sposobów ocieplania poddaszy. Jest to materiał tani, łatwy w obróbce mechanicznej, a także lekki, co pozwala na używanie go w miejscach trudno dostępnych i w domach bardzo starych. Ponadto styropian nie poddaje się zmianom temperatury i wilgotności powietrza.

Układa się go między krokwiami, które – jeśli są wysokie (mają około 14-18 cm), a materiał do izolacji jest cienki – będą wymagały dwóch warstw styropianu. Gdy zostanie on już ułożony między krokwiami, można go przykryć płytami wykończeniowymi. Uzyskamy w ten sposób bardzo ciepłą ścianę i gładką powierzchnię, idealną do zagospodarowania na rozmaite sposoby.

Podczas wyboru odpowiedniego produktu trzeba zwrócić uwagę na jego współczynnik przewodzenia ciepła lambda, który zawiera się w przedziale od 0,031 do 0,044 W/(mK). Niższa wartość oznacza niższy współczynnik przewodzenia ciepła.

Nie warto sugerować się grubością materiału, często może się bowiem zdarzyć tak, że płyty o większej grubości będą miały wyższy współczynnik niż te cieńsze. Płyty styropianowe można kupić w bardzo atrakcyjnych cenach, nie zawsze są to jednak wyroby o pożądanych przez nas parametrach. Dlatego też warto kupować produkty droższe i renomowanych producentów, których jest kilku na polskim rynku.

Styropianem można (1) wypełniać wolne przestrzenie między krokwiami, (2) kłaść go pod krokwiami dzięki czemu lepiej usuwamy mostki termiczne lub (3) kłaść go na krokwiach. W przypadku zastosowania pierwszej metody warto zachować 2 cm odstępu między krokwiami a styropianem, czyli tzw. szczelinę wentylacyjną

NASZ EKSPERT

Jakie są najczęściej popełniane błędy podczas ocieplania poddasza pianką poliuretanową?

Bez względu na to, jaką metodę ocieplenia wybiera inwestor, wykonanie całej izolacji warto polecić doświadczonej ekipie, której wiedza i umiejętności pozwolą uchronić się przez ewentualnymi błędami. W przypadku ocieplania poddasza pianką poliuretanową jednym z najczęściej popełnianych błędów jest wybór złego rodzaju pianki. Wynika to z błędnego przeświadczenia, że wszystkie pianki dostęp-

52

dach-ok.indd 52

ne na rynku są jednakowe i mają takie same parametry. Pozostałe błędy to m.in. (1) rezygnacja z folii paroizolacyjnej na dachu, (2) zastosowanie pianki twardej w tych miejscach, w których powinna być zastosowana pianka miękka i odwrotnie, (3) niedopasowanie parametrów ustawienia maszyny do warunków temperaturowych i wilgotnościowych panujących na inwestycji.

Przed przystąpieniem do natrysku pianki warto

Radosław Sienkiewicz CELS

też sprawdzić, czy ekipa szczelnie zabezpieczyła wszystkie okna i ściany przed zabrudzeniem pianką oraz czy wszelkie prace, które powinny być wykonane przed aplikacją pianki (tj. montaż wieszaków pod płytę g-k i wyprowadzenie wentylacyjne), zostały rzeczywiście starannie zrobione.

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:32 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

wykończenie i izolacja poddasza

2

Jak wskazuje nazwa, izolacja natryskowa nakładana jest techniką natrysku. Za pomocą specjalnych urządzeń można w ten sposób nakładać choćby piankę poliuretanową (tzw. piankę PUR).

Wykonuje się to za pomocą równomiernego natrysku na miejsce, które ma być ocieplone, np. deskowanie. Natrysk pianki wykonywany jest dzięki odpowiedniemu ciśnieniu powstającemu w specjalnym reaktorze, następnie, w postaci płynnej, pianka wystrzeliwana jest z pistoletu na płaszczyznę, która ma być ocieplona. Powstaje w ten sposób warstwa, która ma bardzo dobre właściwości termoizolacyjne. Nałożona pianka rozrasta się około stokrotnie, co powoduje, że sprawdza się znakomicie w wielu, trudno dostępnych miejscach.

Piankę nakłada się od dołu do góry. Może ona służyć do ocieplania ścian we wnętrzach, poddaszy użytkowych, ścian, stropów, fundamentów i tarasów. Pianka ma jeszcze tę zaletę, że pozwala pozbyć się mostków cieplnych, np. w miejscach, gdzie znajduje się szpaleta czy okno połaciowe.

fot. Cels

Izolacje natryskowe a pianka poliuretanowa

pianka poliuretanową można ocieplać zarówno poddasza użytkowe, jak i nieużytkowe.

Powinien to robić wykwalifikowany pracownik wyposażony w pistolet, z którego wystrzeliwana jest pianka najczęściej na deskowanie

r e kl am a

dach-ok.indd 53

9/2/15 1:22 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

wykończenie i izolacja poddasza

2

wełna mineralna szklana jako izolacja poddasza wyłożeniu nią wszystkich ścian poddasza jego kubatura znacznie się zmniejszy.

Wełna szklana ma też wysoką odporność na ogień, dochodzącą nawet do 500-600oC dla produktów najwyższej klasy. Wystawiona na działanie tak wysokiej temperatury i płomieni, jest w stanie się im oprzeć przez kilkadziesiąt minut.

Gdy wziąć pod uwagę właściwości cieplne mineralnej wełny szklanej, jej dźwiękoszczelność, paroprzepuszczalność czy choćby odporność na ściskanie, bez wątpienia jest ona jednym z najlepszych produktów służących do izolacji poddasza (i nie tylko) dostępnych na rynku.

W zależności od grubości i innych parametrów, wełna może kosztować od około 5 do 15 zł za metr kwadratowy. grubość wełny można dobrać w taki sposób, aby – nawet w przypadku krokwi o pokaźnych rozmiarach – łatwo można było uzyskać gładką powierzchnię i wykończyć ją np. płytami g-k

fot. Ursa

Wełna mineralna – podobnie jak płyty styropianowe – powinna być umieszczana między krokwiami.

Uchodzi za materiał o bardzo dobrej izolacyjności cieplnej i akustycznej, a do tego jest odporna na ściskanie. Dodatkowo jest także paroprzepuszczalna i chroni przez pleśnią, a także grzybami.

W sprzedaży dostępna jest wełna skalna oraz szklana, co dla wielu inwestorów jest mylące i często mają oni problemy z ich odróżnieniem. Decydując się na izolację poddasza wełną, warto kupić wełnę szklaną, ponieważ osiąga ona lepsze parametry cieplne przy gęstości nawet dwukrotnie mniejszej niż wełna skalna. Płyty wykonane z wełny szklanej mają współczynnik lambda na poziomie nawet 0,03 W/(mK), co jest znakomitym wynikiem.

Oprócz dobrych parametrów cieplnych wełna szklana ma też bardzo dobre właściwości dźwiękoszczelne, pozwalające zastosować ją na poddaszach, na których znajdują się instrumenty muzyczne czy kino domowe. Warto jednak mieć na uwadze, że jest to materiał dość gruby, a co za tym idzie, po

Trudny wybór. Płyty MFP czy OSb?

54

dach-ok.indd 54

zastosowania. Produkty OSB nie pęcznieją pod wpływem wody. Dają zatem inwestorom szerokie możliwości zastosowania ich m.in. do pokryć dachowych, ścian, podłóg, tarasów i stropów.

Grubość płyt dochodzi nawet do 25 mm i mogą być one frezowane dwu- lub czterostronnie. Zaletą płyt OSB jest również to, że można z nich budować schody, podesty czy ogrodzenia placów budowy.

Ceny obu rodzajów płyt zależą od ich wielkości i grubości i zaczynają się od kilkudziesięciu złotych za sztukę. Oprócz samych płyt w sprzedaży dostępne są również klamry ułatwiające ich łączenie. Ich wykorzystanie znacznie ułatwia i przyspiesza pracę oraz zapobiega powstawaniu szczelin pomiędzy poszczególnymi płytami.

fot. Pfleiderer

Oprócz płyt g-k do wykończenia, a nawet częściowej izolacji poddasza można wykorzystać płyty MFP lub OSB. Często inwestorzy traktują je zamienne, choć są między nimi niewielkie różnice.

Płyty MFP to produkt wielofunkcyjny o bardzo odpornej strukturze – dzięki temu, że wykonuje się je z cienkich wiórów ułożonych w różnych kierunkach, charakteryzują się one wysoką odpornością na wszelkiego rodzaju obciążenia (nawet do 20 MPa) oraz wilgoć. Dzięki doskonałym właściwościom mają bardzo szerokie zastosowanie: można ich używać jako materiału do eleganckich wnętrz i przykrywać delikatnymi okładzinami, a także stosować je jako płyty szalunkowe. Ich zaletami są też odporność na rozciąganie, zginanie, rozwarstwianie i pęcznienie.

Dzięki tym cechom znajdują szerokie zastosowanie zarówno w domu, jak i poza nim. Bardzo łatwo się w nich wierci, piłuje je i frezuje – pozwala to na wykonanie z nich bardzo drobnych elementów, potrzebnych podczas prac wykończeniowych. Sprawdzają się jako ostatnia warstwa kładziona np. bezpośrednio na izolację wykonaną z wełny mineralnej.

Płyty OSB. Jest to materiał drewnopochodny, ekologiczny i – podobnie jak płyty MFP – łatwy w obróbce i dający bardzo szerokie możliwości

wiórowe płyty konstrukcyjne MFP cechuje wytrzymałość na obciążenia w obu kierunkach (do 20 MPa), plastyczność, odporność na wilgoć (współczynnik spęcznienia tylko 10%), niski współczynnik przenikania ciepła oraz wysoka odporność na ogień

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:33 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

2

wykończenie i izolacja poddasza

Czy warto ocieplać tylko poddasze? przeciwwilgociową, jak i akustyczną) oraz izolację ścian zewnętrznych. Wykonanie wszystkich prac w jednym czasie pozwoli znacznie zminimalizować koszty, a dzięki kompleksowemu wykonaniu całości prac unikniemy mostków cieplnych. Wykonanie kompleksowych prac tego rodzaju jest szczególnie ważne, gdy planujemy na poddaszu pomieszczenia mokre, czyli kuchnię lub łazienkę.

Klapy rewizyjne wykonuje się z aluminium.

Nie jest to nic innego jak drzwiczki, które należy umieścić w płytach gipsowo-kartonowych.

Cel ich montażu jest bardzo prosty chodzi o to, aby ułatwić sobie dostęp do przewodów elektrycznych, instalacji wodno-kanalizacyjnej, rekuperacyjnych czy też zaworów (wody, gazu itp.).

Klapy rewizyjne mogą być umieszczane w ścianach i sufitach wykonanych z płyt g-k.

Zarówno ich montaż, jak i sposób otwierania są bardzo proste. Posiadają zamki zatrzaskowe – po ich zamknięciu potrzebny będzie kluczyk do ponownego otwarcia. Można też nabyć drzwiczki z zamkami typu „klik”, które zamyka się, dociskając je aż do momentu usłyszenia charakterystycznego dźwięku (kliknięcia) – aby je otworzyć, trzeba je docisnąć do dopóki nie usłyszymy ponownego kliknięcia.

Klapy rewizyjne dostępne są w wielu rozmiarach w zależności od potrzeb. Bez trudu inwestorzy kupią klapy wielkości 20 x 20 cm, a nawet 70 x 70 cm. Producenci mają w swojej ofercie także klapy wodoszczelne do pomieszczeń mokrych oraz z drzwiami lewo- i prawostronnymi, co znacznie ułatwia ich dobór, a potem daje możliwość wygodnego użytkowania.

fot. Cels

Jeśli jest to konieczność i na nic więcej nie możemy sobie pozwolić w danej chwili, to należy powiedzieć, że warto. Niestety, ocieplenie poddasza jest najczęściej pracą trudną, wymagającą wykonania wielu zmian w pomieszczeniach, których dotyczy. Dlatego też dobrze jest oprócz poddasza poszerzyć zakres prac, tak aby objąć nim również izolację dachu (zarówno

klapy rewizyjne

izolacja ściany kolankowej, połaci dachu zarówno od wewnątrz, jak i od zewnątrz, oraz miejsc szczególnie ważnych, np. wokół okna połaciowego i komina, to zadanie na co najmniej kilka tygodni pracy. Jeśli się już na nie decydujemy, warto wykonać je kompleksowo wraz z izolacją ścian nośnych, a nawet fundamentów, gdy jest taka konieczność

lekkie i tanie ścianki działowe. Płyty gipsowo-kartonowe (g-k) specjalna siatka wykonana z włókna szklanego.

Producenci, chcąc urozmaicić ofertę, produkują też płyty, które można giąć (w stopniu ograniczonym, ale w wielu przypadkach wystarczającym), płyty o podwyższonej odporności na ogień, chroniące przed dostawaniem się dźwięków do pomieszczeń, a nawet płyty z ołowianą powłoką, zabezpieczające przed dostawaniem się do pomieszczeń... promieni rentgenowskich – służące do wykorzystania w pomieszczeniach specjalistycznych.

płyty g-k umożliwiają stawianie mocnych i trwałych ścian działowych na poddaszach – a wszystko dzięki aluminiowym stelażom, do których są przytwierdzane

fot. Isover

Płyty g-k są dobrym i tanim sposobem na budowę na poddaszu ścianek działowych (można je również kłaść na ścianach) – wszystko dzięki lekkości i prostocie montażu. Płyty mogą mieć różną grubość (nawet do 12,5 mm) i długość (nawet do 3 m). Wachlarz ich rozmiarów jest bardzo szeroki, co pozwala bez trudu dobrać je do każdego pomieszczenia.

Najzwyklejsze płyty g-k produkowane w kolorze szarym, bez warstwy hydrofobowej, nie są odporne na wilgoć – uniemożliwia to ich wykorzystanie w pomieszczeniach mokrych na poddaszach. Co innego płyty o zwiększonej odporności na wilgoć, produkowane w kolorze zielonym, które nadają się do zastosowania w pomieszczeniach mokrych o wilgotności powietrza nie większej niż 80-85%.

Płyty g-k produkowane są także w wersji odpornej na działanie ognia. Jest to możliwe dzięki temu, że została w nie wbudowana

9/2015 Własny Dom

dach-ok.indd 55

55

9/2/15 1:22 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

wykończenie i izolacja poddasza

2

poddasze użytkowe i nieużytkowe

długie poddasze – skromnie, ale elegancko zagospodarowane, z bardzo niskimi ścianami kolankowymi i całkowicie przeszkloną ściana szczytową. Szczególną uwagę zwracają belki więźby dachowej, które wyeksponowano, zamiast je ukrywać

Po drugie – inwestorzy często trzymają na poddaszach bardzo ciężkie przedmioty (np. sprzęt do ćwiczeń), umieszczając je w jednym miejscu, aby „zaoszczędzić trochę miejsca”, co jest nienaturalnym obciążeniem stropu i może być niebezpieczne (szczególnie w starszych domach).

Po trzecie – dlatego, że poddasze nieużytkowe dla wielu inwestorów jest miejscem niezamieszkałym, a więc niewymagającym izolacji czy też ogrzewania. Bagatelizowanie spraw tego typu ma niekorzystny wpływ na funkcjonowanie domu jako całości, ponieważ – dla przykładu – powietrze z ogrzanych pomieszczeń może uciekać na zimne poddasze, a potem uciekać przez dach, co może być przyczyną strat ciepła, a nawet wyższych kosztów ogrzewania.

fot. Ewa Wiencis-Rakowska

czas konieczne jest doprowadzenie do niego wody i zadbanie o odprowadzenie wody zużytej.

W przypadku poddaszy nieużytkowych sprawa jest trudniejsza o tyle, że inwestorzy często traktują je jako miejsca składowania różnego rodzaju sprzętów (np. sprzętu sportowego) i urządzeń (np. AGD i RTV) oraz wszystkiego, czego rzadziej używają. Nie jest to dobre rozwiązanie z kilku powodów.

Po pierwsze – dlatego, że na poddaszu może być znacznie bardziej wilgotno niż w domu i może na nim panować inna temperatura (latem będzie chłodniej, a zimą dużo zimniej niż w reszcie domu). Może do doprowadzić do zniszczenia przedmiotów, które znajdują się na poddaszu.

fot. Braas

Według najprostszego podziału poddasza dzielimy na użytkowe, czyli takie, które służą jako miejsca mieszkalne, oraz nieużytkowe, czyli te, w których nikt z różnych powodów nie mieszka.

Jeśli decydujemy się, a przede wszystkim mamy takie możliwości, aby nasze poddasze było użytkowe, to musimy zadbać o jego odpowiednią wentylację, izolację i wykończenie. W przypadku pomieszczeń suchych sprawa jego adaptacji jest trochę łatwiejsza, co nie oznacza oczywiście, że można bagatelizować któryś z elementów (np. wentylację czy ocieplenie). Gdy będziemy planowali budowę na poddaszu pomieszczenia mokrego, którym najczęściej jest łazienka, wów-

fot. Ksetra

wykończenie poddasza płytami g-k trzeba wykonać starannie, szczególnie przy poszczególnych elementach więźby. Jeśli nie zdecydujemy się ich przykrywać, dobrze jest zadbać o ich konserwację

56

dach-ok.indd 56

izolacja poddasza to nie tylko izolacja ścian. Bardzo ważna jest również warstwa ocieplenia na podłodze. Można ją wykonać np. z dwóch warstw wełny mineralnej.

Pierwsza z nich umieszczana jest między belkami nośnymi stropu, a druga – między legarami

Własny Dom 9/2015

9/2/15 1:23 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

wykończenie i izolacja poddasza

2

Włókna celulozowe to bardzo wydajny materiał służący do ocieplania poddaszy – szczególnie nieużytkowych, do których dostęp jest utrudniony.

Produkuje się je z czystego papieru gazetowego z dodatkiem surowców mineralnych. Włókna charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami cieplnymi – osiągają współczynnik lambda na poziomie 0,039 W/(mK). Dodatkowo wysoka izolacyjność akustyczna i odporność na pleśń i grzyby sprawiają, że włókna celulozowe mogą rywalizować z innymi materiałami służącymi do izolacji.

Niewątpliwą zaletą włókien jest to, że można je nanosić metodą nadmuchu dzięki wykorzystaniu maszyn wdmuchujących. Ich zadaniem jest wyrzucanie materiału izolacyjnego pod dużym ciśnieniem do węży, których końcówkę umieszcza się w miejscu, jakie chcemy zaizolować. Dzięki takiemu sposobowi nanoszenia mamy możliwość bardzo łatwego dostania się do miejsc trudno dostępnych.

Po naniesieniu włókna są zagęszczane w taki sposób, by utworzyły jednorodną warstwę izolacyjną, niwelującą mostki cieplne.

Izolacja tego typu szczególnie sprawdza się na strychach i poddaszach nieużytkowych – np. bardzo niskich, na które nie można wejść, nie mówiąc już o izolowaniu ich styropianem czy wełną mineralną.

fot. Isocell

włókna celulozowe i metoda nadmuchu

izolacja poddasza za pomocą włókien celulozowych wykonywana jest szybko i przy bardzo małym nakładzie pracy (dzięki wdmuchiwaniu jej w odpowiednie miejsca). Celuloza nie wykazuje żadnych śladów osiadania lub deformacji, co jest bardzo ważne w przypadku materiału nanoszonego w ten sposób

fot. Fakro

Ocieplenie i dobre uszczelnienie okna dachowego jest tak samo ważne na zewnątrz, jak i wewnątrz pomieszczenia, czyli we wnęce okiennej. Izolacja powinna chronić przez uciekaniem ciepła i wilgocią, z którą można sobie poradzić, wykorzystując do tego folię paroizolacyjną kładzioną wewnątrz pomieszczenia przy oknie. Jak jeszcze zabezpieczyć okno od środka?

Najlepiej wykorzystać do tego, oprócz samej folii, również polietylenowe kołnierze paroszczelne, które układamy wewnątrz pomieszczenia przy oknie i ościeżnicy. Następnym etapem jest staranne wykonanie izolacji cieplnej np. z wełny mineralnej i przykrycie jej szpaletą.

Szpaleta – mówiąc najprościej – ma „funkcje wykończeniowe” – pozwala na estetyczne i stosunkowo łatwe przykrycie miejsca przy oknie i jego dokładne obudowanie. Wykonuje się ją z płyt laminowanych i charakteryzuje się ona dobrymi właściwościami cieplnymi (oczywiście we współpracy z izolacją), a ponadto jest odporna na działanie promieni słonecznych, które skutecznie odbija, dzięki czemu przy oknie połaciowym jest zawsze więcej światła. Łatwe utrzymanie w czystości pozwala na bezpieczne i wygodne użytkowanie szpalety przez długie lata.

fot. Isover

montaż szpalety i izolacja okna na poddaszu

Szpaletę wykonuje się z białych płyt laminowanych, co poprawia doświetlenie pomieszczeń – światło odbija się od nich

szpaleta przeznaczona jest do szybkiego wykonania wnęki okiennej od strony pomieszczenia i przykrycia warstwy izolacji

9/2015 Własny Dom

dach-ok.indd 57

57

9/2/15 1:23 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

3

pokrycia i izolacje dachowe

5

Inwestorzy zastanawiający się, dlaczego dom szybko się wychładza, powinni zadać sobie przede wszystkim pytanie, w jakim stanie jest dach. Czy został odpowiednio ocieplony i zaizolowany oraz czy materiał służący do jego pokrycia położono z dbałością o najmniejszy detal?

dachówki betonowe są podobne do ceramicznych, przez co ich odróżnienie może być kłopotliwe. Formuje się je z barwionej masy cementowej, a zasady ich montażu są właściwie takie same, jak dachówek ceramicznych

58

dach-ok.indd 58

fot. Braas

gont drewniany można wykorzystać jako pokrycie dachowe nie tylko domów wykonanych z bala. Należy on do pokryć lekkich, naturalnych i ekologicznych. Można go kłaść na połaciach o zróżnicowanym nachyleniu – nawet do 60o

dachówki ceramiczne mogą być stosowane na dachach o różnym kształcie i nachyleniu.

Ich zaletą jest zdolność do tłumienia hałasu związanego z opadami deszczu, co jest ważne w przypadku wykorzystywania pomieszczeń na poddaszu jako sypialni

fot. IBF

Jeden z podziałów pokryć dachowych to podział na pokrycia ciężkie i lekkie. Ich wybór zależy od kilku elementów. Do pokryć ciężkich zaliczamy m.in. dachówki ceramiczne, cementowe czy łupek, zaś do lekkich – pokrycia z blachy, pokrycia bitumiczne i z tworzyw sztucznych. Przed wyborem odpowiedniego materiału, który powinien wybrać architekt (najlepiej we współpracy z dekarzem, który będzie odpowiadała za położenie naszego dachu), należy wziąć pod uwagę kilka elementów.

Budżet na inwestycję. W wielu sytuacjach to nie nośność więźby dachowej i jej trwałość decyduje o pokryciu, lecz właśnie budżet inwestora. Nie ma jednej zasady mówiącej o tym, jakie pokrycie należy kupić, mając określoną kwotę. Jedno jest pewne – nie warto oszczędzać, szczególnie gdy mieszkamy na terenach wystawionych na silne działanie wiatru.

Nośność więźby dachowej. Jeden z najistotniejszych elementów, który trzeba wziąć pod uwagę, wybierając materiał na dach. Więźba dachowa, której krokwie nie są gęste, może nie wytrzymać obciążenia ciężkim pokryciem, którego waga na m2 może dochodzić do 50 kg i więcej. Dlatego lepiej położyć na takim dachu np. blachodachówkę. Jeśli więźba ma mocne i gęsto ułożone krokwie o dużym przekroju, to nie będzie problemu z położeniem na takim dachu ciężkiego pokrycia.

Nachylenie dachu. Na dachu o nachyleniu przekraczającym 20o – jeśli tylko ma określoną nośność – lepiej kłaść materiał cięższy, ponieważ jest on mniej szczelny. Blachodachówka dobrze się sprawdzi na dachu o nachyleniu mniejszym, a nawet na dachach płaskich, ponieważ ich ciężar nie zwiększy się znacząco w momencie, gdy na dachu będzie zalegał śnieg.

fot. Domar Podhale

lekkie i ciężkie pokrycia dachowe i ich dobór

Własny Dom 9/2015

9/2/15 1:24 PM

WIE37_W

dach-ok.indd WIE37_WIENERBERGER_WlasnyDom_215x275_v1out.indd 59 1

8/31/15 9/2/15 1:25 4:44 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

pokrycia i izolacje dachowe

1 3

dzikie krycie, czyli łupek na dachu

montaż rynny

Nieregularna faktura i głęboka, szara barwa, niezwykła trwałość i szlachetne pochodzenie – to tylko kilka cech łupka dachowego, który jest jeszcze w Polsce mało popularnym sposobem krycia dachu, ale zyskuje coraz większe grono sympatyków. Łupek należy do „trudnych” pokryć dachowych – oznacza to, że dekarz, aby wyłożyć nim dach, szczególnie o dużej powierzchni, potrzebuje nawet kilkudziesięciu godzin pracy. Bardzo cza-

Montaż rynny rozpoczyna się zawsze od skrajnych haków. Pozwalają one uzyskać wymagany spadek, umożliwiający swobodny odpływ wody. Po rozciągnięciu między nimi żyłki lub linki wyznacza się położenie kolejnych. Należy zwrócić uwagę na odpowiedni ich rozstaw (średnio 50-70 cm). Zbyt duże odległości mogą spowodować zniekształcenie i uszkodzenie rynien.

Istotnym elementem systemu rynnowego jest rura spustowa, której zadanie to odprowadzanie wody zebranej z dachu do kanału. Rura powinna być wykonana z tego samego materiału, z jakiego wykonane są pozostałe części systemu.

Rury spustowe są stosunkowo najmniej awaryjnymi elementami systemu. Umieszcza się je w obejmach przykręcanych do ściany przy pomocy śrub lub kołków rozporowych. Obejmy powinny być mocowane pod złączkami i kielichami.

W przypadku PVC, ze względu na rozszerzalność termiczną, należy pierwszą obejmę mocować zawsze na sztywno, a pozostałe z niewielkimi luzami, co uchroni nas przed problemami w przyszłości.

fot. Pizarras

sochłonną techniką jest tak zwane dzikie krycie, które polega na kładzeniu na dachu materiału sprawiającego wrażenie nieobrobionego, jakby przyjechał wprost z miejsca wydobycia – stąd „dzikie krycie”.

Dekarz układa taki materiał na dachu, wykonując za każdym razem inny jego układ, ponieważ nigdy nie zdarzy się, aby wszystkie płytki miały taki sam kształt. Efekt końcowy dachu pokrytego w ten sposób sprawia oszałamiające wrażenie.

komunikacja i dodatkowe elementy na dachu powinny być gęsto umieszczone, tak aby można było bez trudu dotrzeć nimi do komina. Kolejny element to ława kominiarska, na której kominiarz może usiąść w celu wykonania niezbędnych prac. Podczas wyboru poszczególnych elementów warto zwrócić uwagę na ich wykonanie, a przede wszystkim: grubość profili, szerokość ław oraz wsporników i zabezpieczenie antykorozyjne. Najbardziej odporne na korozję – a jed-

ława kominiarska, podobnie zresztą jak stopień czy płotek przeciwśniegowy, jest bardzo ważnym elementem systemu komunikacji na dachu. To na niej może usiąść kominiarz, gdy wykonuje prace związane z czyszczeniem komina

60

dach-ok.indd 60

nocześnie najdroższe – są systemy wykonane z aluminium, a także stali nierdzewnej. Do dodatkowych elementów znajdujących się na dachu należy np. płotek przeciwśniegowy lub śniegołap, który zapobiega gwałtownemu osuwaniu się śniegu z połaci dachowej, ułatwia jego rozbicie na mniejsze elementy i zabezpiecza rynny oraz kominki przed zniszczeniem.

fot. Ruukki

Na dachu, oprócz komina, powinno znaleźć się również kilka innych elementów – ułatwią one komunikację np. kominiarzowi, który będzie chciał wyczyścić komin, czy też dekarzowi, który będzie chciał wejść na dach, gdy coś się zepsuje. Umożliwią też inwestorowi wejście na dach w celu np. naprawienia anteny. Elementami służącymi do komunikacji na dachu są stopnie dachowe, które na dachach spadzistych

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:33 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

pokrycia i izolacje dachowe

3

Blacha – PVC – aluminium. Rodzaje rynien system rynnowy ma kilkadziesiąt elementów.

Każdy z nich musi zajmować określone miejsce – pominięcie lub niedbałe wykonanie któregoś z nich może prowadzić do wadliwego działania rynien, a co za tym idzie – zniszczenia elewacji. Nawet systemy montowane na wcisk wymagają starannego wykonania

rys. Braas

Rynny produkuje się dzisiaj z przeróżnych materiałów. W projekcie architektoniczno-budowlanym uwzględnione jest tylko rozmieszczenie rynien i poszczególnych rur spustowych, ich średnice oraz to, czy będą np. ukryte w elewacji. Do nas należy natomiast wybór materiału, z jakiego wykonany będzie system.

Metalem wymagającym powierzchniowego zabezpieczenia (lakier, poliester, akryl) jest efektowne aluminium. Jego niezaprzeczalną zaletą jest odporność na korozję, gładkość, która sprawia, że woda szybko po nim spływa, a także niebywała trwałość, określana nawet na 100 lat.

Wśród metalowych rynien szczególnie warte uwagi są tradycyjne rynny miedziane oraz te wykonane z blachy cynkowo-tytanowej. Jedne i drugie łączone są przez lutowanie, co wymusza dość skomplikowane prace na wysokości.

W przypadku systemów miedzianych należy również pamiętać o tym, aby nie łączyć ich z elementami (jak i materiałem pokrycia dachu) wykonanymi z blachy ocynkowanej, cynkowo-tytanowej lub aluminiowej, ponieważ spowoduje to ich korozję.

Materiałem, który od kilkunastu lat niezaprzeczalnie przoduje na rynku, jest PVC (utwardzony polichlorek winylu). Rynny wykonane z tego surowca dostępne są w bardzo korzystnych cenach i wielu kolorach. Do ich zakupu przekonuje również łatwość montażu. PVC jest barwiony w masie, nie ma więc ryzyka uszkodzenia zewnętrznych warstw ochronnych, a ponadto – poza sezonowym oczyszczaniem – nie wymaga także szczególnej konserwacji.

fot. Ruukki

Białe rynny w połączeniu z białą podbitką dachową, elewacją i stolarką otworową.

Wykorzystanie podczas budowy wielu materiałów w takim samym kolorze wymaga odwagi i bardzo spójnej wizji całego domu

9/2015 Własny Dom

dach-ok.indd 61

61

9/2/15 1:26 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

pokrycia i izolacje dachowe

3

dachówka ceramiczna i betonowa Dachówki betonowe. Sprawdzą się zarówno na łagodnie nachylonych, jak i stromych dachach.

Ich mniejsza waga sprawia, że nie wymagają tak masywnej więźby, jak dachówki ceramiczne. Produkowane są z masy betonowej – aby zmniejszyć ich nasiąkliwość, producenci impregnują gotowe dachówki, minusem jest jednak to, że impregnacja uniemożliwia przepływ powietrza przez strukturę dachówki.

dachówka betonowa. Jej konstrukcja i wzory nawiązują do dachówek ceramicznych. Wśród wielu modeli są także dachówki zakładkowe, esówki, marsylki czy karpiówki. Podobne jest z elementami uzupełniającymi, np. gąsiorami, dachówkami okapowymi czy bocznymi

fot. Braas

również dużo trwalsze. Wymagają solidnej więźby, a co za tym idzie – solidnych ścian i fundamentów budynku. Dedykowane są dachom o kącie nachylenia 16-45°. Oczywiście jest możliwe wykorzystanie tego rodzaju pokrycia dla połaci ustawionych pod większym kątem, ale niezbędne jest wówczas zastosowanie dodatkowych zabezpieczeń przez osuwaniem się dachówek, bardzo niebezpiecznym dla domowników i przechodniów.

fot. Braas

Oba rodzaje dachówek są w Polsce najbardziej popularne. Dachówki betonowe i ceramiczne są trudne do wizualnego odróżnienia, ale ich parametry nie są identyczne.

Dachówki ceramiczne dostępne są w szerokiej gamie kolorystycznej i w wielu kształtach – od karpiówki, przez dachówki zakładkowe, aż po mniszki. Produkty wykonane z ceramiki są ponadto cięższe od betonowych, ale przy okazji

dachówki ceramiczne są niepalne i dobrze znoszą odkształcenia spowodowane zmianami temperatury. Nie wymagają odnawiania i nie blakną pod wpływem promieni UV. Ich powierzchnia charakteryzuje się dużą gładkością i trwałością kolorystyki

zalety pokryć lekkich. blachodachówka i inne pokrycia z blachy

62

dach-ok.indd 62

mi, jak cynk, tytan-cynk lub aluminium, ponieważ wchodzą z nimi w niekorzystne reakcje chemiczne.

Blachy aluminiowe. Niezwykle lekkie i łatwe w obróbce, a pomimo tego odporne na korozję i urazy mechaniczne. Dodatkowo powlekane są warstwą poliestrów, która zwiększa ich odporność na działanie promieni UV.

blacha dachówkowa należy do pokryć lekkich. Jeden arkusz może ważyć około 5 kg, co pozwala ją kłaść na domach, które nie mają masywnej więźby, ścian i fundamentów

fot. Blachotrapez

Pokrycia z blachy układa się na poszyciu z desek lub płyt drewnopochodnych. Ze względu na lekkość materiału możliwe jest zastosowanie delikatnej więźby. Blacha wygląda nowocześnie i nadaje się znakomicie zarówno do dachów rozrzeźbionych, jak i minimalistycznych.

Inwestorzy, podobnie jak w przypadku innych pokryć dachowych, mają do wyboru blachy trapezowe, płaskie, faliste oraz blachodachówkę. Pokrycie tego typu może być wykonane z trzech materiałów.

Blachy stalowe. Mają grubość ok. 0,5 cm.

Aby uniemożliwić korodowanie stali, stosuje się powłoki z cynku i aluminium. Najtrwalsza jest blacha z posypką mineralną i ceramiczną. Ma wówczas chropowatą powierzchnię, która zimą zabezpiecza przed zsuwaniem się śniegu, a latem przed przegrzaniem się połaci.

Blachy miedziane. Najtwardszy rodzaj pokrycia, a jednocześnie bardzo elastyczny i łatwy w obróbce. Blachy miedziane cechuje duża odporność na działanie czynników atmosferycznych, a z upływem czasu pokrywają się one naturalną warstwą patyny, która pełni jednocześnie funkcję ochronną. Nie należy ich łączyć z takimi metala-

Własny Dom 9/2015

9/2/15 1:27 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

pokrycia i izolacje dachowe

3

Przeciwwilgociowa izolacja poddasza wentylacyjnej, której zadaniem jest odprowadzanie wilgoci. Szczelina tego typu powoduje bowiem, że pomieszczenia się wychładzają, a w przypadku rezygnacji z nich może dojść do tego, że warstwa ocieplenia zostanie zawilgocona.

folie dachowe o niskiej paroprzepuszczalności przeznaczone są do stosowania na dachach spadzistych wentylowanych oraz – co ważne – bezpośrednio pod pokrycie dachowe

fot. Parotec

Izolacja przeciwwilgociowa ma za zadanie ochronę poddasza przed skraplająca się wodą lub przed przeciekaniem wody przez dach (np. w wyniku długiego zalegania na nim śniegu).

Popularnym sposobem izolowania dachu przed dostawaniem się wilgoci na poddasze jest używanie papy. Nie we wszystkich przypadkach takie rozwiązanie będzie jednak korzystne – na niektórych dachach niekoniecznie się sprawdzi ze względu na ich konstrukcję lub nachylenie.

Dlatego też dobrym rozwiązaniem jest wykorzystanie folii dachowej o wysokiej paroprzepuszczalności. Folie tego typu nazywa się membraną wstępnego krycia i ich zadaniem jest ochrona wnętrza przed wodą. Folia najlepiej współpracuje z innymi materiałami – np. wełną mineralną. Jej montaż jest stosunkowo łatwy i polega na układaniu długich pasów membrany na dachu, tak aby jeden zachodził na drugi, a następnie przymocowywaniu ich do krokwi.

Folie dzielimy na nisko- i wysokoparoprzepuszczalne – te drugie są lepsze ponieważ nie wymagają pozostawiania pod nimi tzw. szczeliny

Zabezpieczenia wokół kominów Obróbka miękka jest z pozoru dużo prostsza w realizacji. Elastyczną taśmą aluminiową lub ołowianą okleja się komin z przodu, po bokach i z tyłu. Dla zachowania ciągłości obróbki taśmą okleja się także fragment otaczającego pokrycia dachowego. zabezpieczanie komina warto rozpocząć od sprawdzenia, jak będzie ściekała woda po dachu i gdzie będzie największe natężenie jej spływu

fot. Braas

Miejsce styku pokrycia dachowego z kominem to miejsce narażone na przeciekanie wody. Aby woda opadowa nie przedostawała się do wnętrza budynku, stosuje dwa rodzaje obróbki: twardą i miękką. Przed wykonaniem obróbki pamiętajmy o tym, aby hydroizolację wywinąć na komin na wysokość 10-15 cm.

Do obróbki twardej wykorzystuje się blachę miedzianą lub tytanowo-cynkową. W każdej z czterech ścian komina wykonuje się nacięcie, a następnie wprowadza w nie zagiętą blachę, potem zaś wywija się ją na pokrycie lub chowa pod nim.

Płyty struktonitowe

dach-ok.indd 63

płytami struktonitowymi można pokrywać rozrzeźbione dachy o bardzo finezyjnych kształtach

fot. Etex

Są to małoformatowe płytki dostępne w kilku lub kilkunastu kolorach. Charakteryzują się łukowatym ścięciem prawego lub lewego rogu. Można nimi pokrywać zarówno dachy, jak i elewacje zarówno budynków nowych, jak i zabytkowych. Producenci polecają je do obróbki kominów, desek czołowych i lukarn na powierzchni krytej dachówką cementową. Płytki należą do pokryć ciężkich. Metr kwadratowy waży około 20 kg w zależności od rozmiaru jednej płytki – najmniejsze z nich mogą mieć 20 x 20 cm, a większe nawet 40 x 60 cm.

9/3/15 12:33 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

4

konstrukcja dachu

3

Rodzaj konstrukcji dachu czy choćby wybór grubości belek, z których wykonana będzie więźba dachowa, zadecydują m.in. o tym, na jakie pokrycie dachowe będziemy sobie mogli pozwolić na etapie wykańczania domu

prefabrykowane wiązary ustawiane sa przez specjalistów jeden obok drugiego.

Zredukowana jest też liczba słupów, dzięki czemu na poddaszu jest dużo miejsca

64

dach-ok.indd 64

gotowa więźba prefabrykowana przyjeżdża na plac budowy w całości, gotowa do osadzenia na dachu. Prace tego typu wykonuje się znacznie szybciej niż trwa budowa tradycyjnej więźby przez cieślę

fot. Mitek

Więźba prefabrykowana to doskonała alternatywa więźby wykonywanej w sposób tradycyjny przez cieśli na placu budowy. Więźby tego rodzaju mają wiele zalet, które powodują, że ich zastosowanie jest bardzo dobrym rozwiązaniem.

Po pierwsze – taka więźba przyspiesza czas realizacji inwestycji. Montaż gotowych prefabrykowanych wiązarów trwa 10-15 dni i – co istotne – można go wykonywać także zimą.

Po drugie – projekt więźby przygotuje firma zajmująca się produkcją i montażem wiązarów. Ten sam podmiot odpowiada za projekt, materiały i wykonawstwo. Oznacza to, że gotowy produkt przyjeżdża na budowę, a inwestor nie musi się niczym martwić, a w razie potrzeby szuka ewentualnego rozwiązania w jednym miejscu, tj. u wykonawcy.

Po trzecie – zarówno impregnacja, jak i wszystkie inne zabiegi mające na celu konserwację poszczególnych elementów odbywa się w zakładzie produkcyjnym i wykonywana jest za pomocą metody ciśnieniowej.

Po czwarte – podczas projektowania więźby w fabryce dba się o to, aby miała ona określoną nośność przy jednoczesnej redukcji objętości jej poszczególnych elementów. Spowoduje to, że na poddaszu będzie znacznie więcej miejsca, choć – dla niektórych inwestorów – brak drewna na poddaszu może być jednak wadą.

Po piąte – w przypadku więźby prefabrykowanej można zrezygnować z tradycyjnych złączy ciesielskich, które wymagają od cieśli dużej precyzji i doświadczenia. Zamiast nich stosuje się złącza metalowe – tzw. płytki kolczaste, czyli stalowe, ocynkowane blaszki wyposażone w kolce, które łączą drewniane elementy w jedną płaszczyznę, gwarantując jednocześnie dużą siłę złącza.

fot. Domek

Kilka ważnych zalet więźby prefabrykowanej

Własny Dom 9/2015

9/2/15 1:27 PM

temat miesiąca | dach i poddasze

konstrukcja dachu

z jakiego drewna wykonać więźbę dachową Najpowszechniej stosowane do budowy więźby dachowej są sosna i świerk, a więc drewno drzew iglastych. Gwarantuje ono dużą wytrzymałość i sprężystość. Jednocześnie jest łatwe w obróbce.

Drewno do wykonywania elementów konstrukcyjnych więźby musi być pozbawione sęków Minimalna klasa drewna konstrukcyjnego to K27. Przy ustrojach o dużych rozpiętościach warto jednak zastosować klasę K33 lub wyższą.

Odpowiednią nośność ma tylko wysuszone drew-

no. Można je suszyć w sposób naturalny, czyli pozostawić osłonięte przed deszczem na świeżym powietrzu. Zajmuje to niestety dużo czasu – minimum 3 sezony. Aby przyspieszyć ten proces coraz częściej suszy się je w komorach w wysokiej temperaturze. Suszenie komorowe dodatkowo wyjaławia drewno, pozbawiając je zarodników grzybów, pleśni i owadów. Alternatywą dla drewna litego jest drewno klejone – jest ono droższe, ale też wytrzymalsze od litego.

fot. Mitek

popularnym sposobem łączenia poszczególnych elementów więźby jest wykorzystywanie płytek perforowanych o różnej wytrzymałości

4

ściana kolankowa Nie zawsze jest tak, że materiał, z którego wykonana jest ścianka kolankowa, wynika z zastosowanej dla całego domu technologii. Wiele zależy od więźby i związaną z nią siły rozporu.

Tej właśnie sile przeciwstawia się ścianka kolankowa, która działa wówczas jak wspornik – a im wyższa ścianka, tym większa siła.

Więźba krokwiowa i krokwiowo-jętkowa powodują dużą siłę rozporu. Stąd konieczność wzmacniania ścian kolankowych wykonanych z ceramiki lub gazobetonu dodatkowym wieńcem żelbetowym wspartym na słupkach.

Więźba płatwiowa i płatwiowo-kleszczowa nie generują sił poziomych na ściankę kolankową, ponieważ obciążenia własne i z pokrycia dachowego przekazują za pomocą słupów na strop. Dlatego też owa ścianka w tym przypadku może mieć delikatniejszą konstrukcję.

Podsumowując, wybór materiału na ścianę kolankową nie jest taki oczywisty. Pamiętajmy też, że jeśli zdecydujemy się na okno kolankowe, warto przed postawieniem ściany dobrze je zaplanować.

kąt nachylenia dachu a jego energooszczędność nachylenia połaci. Zaleca się, aby taka ścianka miała wysokość w przedziale 90-150 cm. Ścianki o wysokości powyżej 2 m oraz połacie o bardzo niskim kącie nachylenia sprawiają, że zatraca się klimat poddasza.

dach płaski jest najbardziej energooszczędny, ale nie zawsze jest to rozwiązanie, które najlepiej pasuje do naszej wizji domu

fot. L.Kwartowicz

Im mniejsza powierzchnia dachu, tym mniejsze straty ciepła. Ideałem jest zatem dach płaski.

Zaraz po nim jest dach pulpitowy. Na trzeciej pozycji plasuje się dach dwuspadowy, który oferuje nam stylowe skosy na poddaszu.

Rozłożyste parterowe domy oraz te wyposażone w skomplikowane, wielopołaciowe dachy to najmniej energooszczędne warianty.

Ogrzane powietrze ma naturalną tendencję do unoszenia się do góry. Zatem jeśli zależy nam na dużej powierzchni użytkowej, rozbudowujmy dom wzwyż, a nie wszerz. Wówczas ciepło, które uciekło z parteru, wykorzystywane jest na piętrze.

Równie istotny jest kąt nachylenia dachu (a ściślej mówiąc – połaci), na który należy spojrzeć z dwóch perspektyw.

Po pierwsze – liczy się wygoda użytkowania.

Duży kąt nachylenia gwarantuje nam większą powierzchnię użytkową poddasza, a po drugie – energooszczędność.

Dach o dużym kącie nachylenia oznacza dużą powierzchnię połaci, a to skutkuje znacznymi stratami ciepła. Dobrym kompromisem będzie zastosowanie ścianki kolankowej. Umożliwia ona zaaranżowanie wygodnej i przestronnej przestrzeni przy zachowaniu optymalnego kąta

9/2015 Własny Dom

dach-ok.indd 65

65

9/2/15 1:28 PM

kronika budowy etap 25

rozbudowa i modernizacja bliźniaka

Projekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a

etap 25

Deski na schody w korytarzu i salonie Ze względu na planowane obłożenie deskami podłogowymi, schody betonowe po ich surowym wylaniu muszą być bardzo dokładnie wyrównane

G

łówne schody w tym domu mieszczą się w części dobudowanej (z boku). Jednym biegiem przylegają do nowo wybudowanej ściany z ceramiki, a drugim do zewnętrznej ściany istniejącego domu.

Stanowią więc łącznik pomiędzy starą a nową tkanką modernizowanego budynku, co powodowało pewne utrudnienia podczas ich budowy. Nie obyło się więc bez pewnych poprawek, ponieważ wykańczanie schodów deskami wymaga zachowania idealnych pionów i poziomów.

Poza tymi dwubiegowymi, drewnem wykańczano też długie schody pomiędzy jadalnią a salonem oraz najmniejsze – w korytarzu.

Liczy się równe podłoże Dariusz Wojdat, menedżer ds. doradztwa technicznego, Barlinek: Montaż deski na schodach wykonuje się w trakcie montażu podłogi w domu. Podłoże powinno być równe – maksymalna nierówność może wynosić do 2 mm na odcinku 1 m. Wilgotność betonowego podłoża powinna wynosić do 2% mierzona metodą CM (specjalistyczne badanie wilgotności wylewki w jej masie).

Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką

66 Własny Dom 9/2015

kronika_schody.indd 66

9/2/15 1:30 PM

etap 25 kronika budowy

salon i korytarz Połączenie starej i nowej części domu arch. Roman Rutkowski, projektant domu: W tym domu wybudowane zostały schody żelbetowe – do ich wylania niezbędny był szalunek. Przy jego wykonywaniu trzeba było wziąć pod uwagę projekt schodów, czyli rysunek, który jest czystą teorią, uwzględniając przy tym wysokość stropów w istniejącej części domu. Schody bowiem powstawały w nowej, dobudowanej części domu, przeznaczonej właśnie na korytarz.

Konieczny jest nadzór Robert, inwestor: Schody są stabilne i odpowiadają całej koncepcji budynku, czyli są proste i solidne. Zostały obłożone tą samą deską, co podłoga. Sumarycznie ich koszt jest porównywalny – może nieco wyższy, ale nieznacznie – od schodów drewnianych. Jednak było z nimi trochę zachodu, bo właśnie ze względu na obkładanie deskami podłogowymi muszą być w kolejnym etapie (po ich surowym wylaniu) bardzo – podkreślam – bardzo dokładnie wyrównane, ponieważ obkładanie deskami umożliwia bardzo małą tolerancję w zakresie pionów i poziomów. Warto więc szczególnie przypilnować prac na tym etapie.

D. Wojdat, Barlinek: Nierówności można zeszlifować. Jeżeli wylewka betonowa na schodach nie jest wystarczająco wytrzymała, należy ją wzmocnić, stosując specjalne siatki i żywice do wzmacniania wylewek,

Schody w korytarzu wiodącym z wiatrołapu (w głębi) do salonu oraz bocznego wyjścia z domu. Inwestorzy zdecydowali się wykończyć je drewnem, podobnie jak cały korytarz

Schody z korytarza do piwnicy zostały wykończone płytkami, podobnie jak podłogi w piwnicy oraz kotłowni Widok z salonu na jadalnię. To pomieszczenie ze względu na wyjście na taras zostało dobudowane poniżej poziomu istniejącego już domu i tak powstały widoczne schody

Podłoga w jadalni (wyżej) i salonie (niżej) już ułożona, trwają przymiarki do obkładania schodów deskami

9/2015 Własny Dom

kronika_schody.indd 67

67

9/2/15 1:31 PM

kronika budowy etap 25

drobne poprawki dostępne w specjalistycznych sklepach parkieciarskich. Można stosować też wylewki, ale zwróćmy uwagę na minimalną grubość takiej wylewki i jej wytrzymałość. Deska jest klejona do wylewki i pod wpływem zmiany jej wilgotności zmienia swoje wymiary (potocznie mówi się, że „pracuje”).

Zmiana wymiarów deski może spowodować nawet odspojenie się deski od wylewki.

Zgodność z przepisami arch. Roman Rutkowski, projektant domu: Schody w tym domu są dwubiegowe, przy czym dolny bieg jest dłuższy. Nie od razu wszystko się udało. W trakcie budowy górny, krótszy bieg został całkowicie zmodyfikowany. Jeden stopień całkowicie zlikwidowano, a pozostałe zostały nadlane betonem o tyle, że w efekcie uzyskaliśmy równe wysokości stopni. Jest więc różnica pomiędzy stopniami w pierwszym i drugim biegu, jednak w każdym biegu stopnie są równe – taki jest wymóg prawny.

Dwubiegowe schody wiodące na piętro. Trudnością było dopasowanie dobudowanej kondygnacji do wysokości starych stropów, stąd widoczny dodatkowy pas betonu

Etapy prac D. Wojdat, Barlinek: Pierwszy krok to przygotowanie podłoża – uzyskanie wymaganej równości i wytrzymałości. Kolejno następuje dopasowanie drewnianych desek warstwowych pod kątem kolorystyki i usłojenia.

Jest to produkt naturalny, a każda deska charakteryzuje się niepowtarzalwidoczne poprawki

Poprawki i wyrównania dotyczyły również stopni.

Według przepisów w jednym biegu stopnie muszą być równe!

Stopnice (poziome deski) już przyklejone, a miejsce na podstopnice zagruntowane i czeka na klejenie podstopnic (desek pionowych)

68

Szlifowanie powierzchni stopni. To mnóstwo kurzu wszędzie, jednak piony i poziomy muszą być idealne

Własny Dom 9/2015

kronika_schody.indd 68

9/2/15 1:32 PM

prawie gotowe nymi cechami. Należy dobrać deski na stopnice i podstopnice pod kątem ich cech (usłojenie, kolorystyka, sęki itp.).

Wybór listwy: wysoka czy niska?

Przed docięciem deski musimy zdecydować się na wybór listwy schodowej. W ofercie Barlinka są listwy schodowe niskie i wysokie. Jeżeli decydujemy się na listwę niską, docinamy deskę tak, by jej warstwa licowa była o 55 mm krótsza od stopnicy. Tyle wynosi długość listwy. Przy listwie schodowej wysokiej odległość ta wynosi 41 mm. Deskę docinamy od strony pióra, aby zamek (wpust) był skierowany w stronę podstopnicy i mógł połączyć się z listwą schodową. Po docięciu deski docinamy listwę schodową i deskę, którą przykleimy do podstopnia. Krawędź listwy schodowej daje możliwość maskowania dociętej krawędzi deski na podstopnicę. Podobnie czynimy ze wszystkimi deskami do montażu na schodach.

Malowanie stopnic i podstopnic systemowym gruntem polimerowym Gotowe.

Do wykończenia brzegów użyto specjalnej listwy w kolorze białym, podobnie jak przy podłogach w całym domu

Gruntowanie i klejenie Deskę warstwową przyklejamy do schodów za pomocą kleju jednoskładnikowego – np. na bazie poliuretanu. Przed klejeniem musimy powierzchnię zagruntować gruntem systemowym również na bazie poliuretanu. Po zagruntowaniu i odczekaniu czasu podanego przez producenta gruntu możemy nakładać klej za pomocą szpachli do kleju o wysokości zęba

Do wykończenia zostały jeszcze boki schodów – architekt przygotowuje projekt barierki

Schody po wyłożeniu deską trójwarstwową firmy Barlinek z serii Grande – Dąb Askania wraz z dedykowanymi listwami schodowymi o wysokości 10 cm

9/2015 Własny Dom

kronika_schody.indd 69

69

9/2/15 1:33 PM

kronika budowy etap 25

ok. 10 mm. Klej nakładamy jednocześnie na stopnicę i podstopnicę. Po przyklejeniu deski do zamka stopnicy nakładamy klej do drewna (lub ten sam poliuretan, którym kleimy deskę do schodów ) i wkładamy przyciętą listwę schodową. Deskę doklejamy do podstopnicy, a jej górną krawędź maskujemy listwą schodową.

Listewki przy ścianie Jeżeli deska jest montowana na schodach, gdzie są ściany z dwóch stron, można szczelinę pomiędzy krawędzią deski a ścianą zaszpachlować kitem parkieciarskim w kolorze montowanej deski. Jeżeli jedna strona nie graniczy ze ścianą – tak jak w opisywanym domu – połączenie deski warstwowej licującej się z bokiem masywnych schodów maskujemy, stosując listewki w gatunku i kolorze montowanej deski warstwowej. Ze względu na precyzję wykonania cięć i dużą dokładność prace te zalecamy powierzyć firmie parkieciarskiej. arch. Roman Rutkowski: Pewnym problemem było wykończenie schodów po bokach biegów schodowych. Ostatecznie użyto listew maskujących, choć czasem się po prostu starannie wykańcza się boki, dbając o styk między drewnem a tynkiem.

dodatkowe warstwy

Schodki z jadalni do salonu również wymagały poprawek wyrównujących by nie było odchyleń od pionu i poziomu

Warto zainwestować w dobrego wykonawcę Robert, inwestor: Bardzo ważny jest wykonawca, który musi mieć duże doświadczenie i wyczucie, również estetyczne. Trzeba to koniecznie zapamiętać – jeśli schody mają być pokryte deskami, muszą być doskonale przygotowane (by trzymały piony i poziomy).

fot. Barlinek

fot. Barlinek

Schodki już po wykończeniu.

Widok z salonu w stronę jadalni (w dniu przeprowadzki)

Listewki przyschodowe wysokie i niskie

70

Własny Dom 9/2015

kronika_schody.indd 70

9/2/15 1:33 PM

drzwiową tworzy mostki termiczne. W celu ograniczenia ryzyka ich powstawania, miejsce to powinno być zabezpieczone profilem poszerzającym oraz taśmą izolacyjną, tak aby nie dopuścić do przenikania wilgoci.

Izolacja dobrze zabezpieczona

Okno i drzwi na lata?

Wybierz dobry montaż!

Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz głosi znane polskie przysłowie. Sprawdza się ono również w przypadku zakupu nowych okien i drzwi. Przemyślany, dopasowany do naszych potrzeb wybór stolarki otworowej to jednak tylko połowa sukcesu. Newralgicznym punktem całej inwestycji jest montaż, zapewniający długotrwałą i oszczędną eksploatację zainstalowanych wyrobów.

Koniec lata i początek jesieni to czas, kiedy wielu Polaków podejmuje decyzję o zakupie nowych okien i drzwi do swoich domów oraz mieszkań. W ten sposób przygotowujemy budynek i nasze kieszenie do nadchodzących chłodów – energooszczędna stolarka to oszczędność energii cieplnej i wysoki komfort użytkowania obiektu.

Nieprawidłowy montaż nawet najlepszej jakości wyrobu może jednak zniweczyć wszystkie wcześniejsze wysiłki.

Jak zatem uniknąć problemów wynikających z niewłaściwej instalacji?

Montaż kompletny

Inwestycja w ciepłe, ciche i szczelne okna i drzwi powinna być powiązana z ich dobrym montażem, który zapewni ochronę przed ucieczką ciepła, hałasem, wiatrem czy deszczem na tym samym poziomie, co w wybranym przez nas wyrobie. Kluczowe jest tu prawidłowe umieszczenie konstrukcji w otworze montażowym, jej stabilne zamocowanie a następnie skuteczne uszczelnienie. W przypadku stolarki okiennej, optymalny sposób to osadzenie wyrobu w warstwie ocieplenia, co pozwala ograniczyć praktycznie do minimum ryzyko wystąpienia mostków termicznych.

dOBRY_mONTAZ.pl.indd 71

Okno jest wówczas mocowane nie do ocieplenia, lecz na specjalnych konsolach, listwach lub profilach przytwierdzonych do muru.

Szczelność całej przegrody jest taka, jak szczelność jej najsłabszego elementu, dlatego montaż stolarki otworowej powinien być kompletny, tzn. zabezpieczać wszystkie newralgiczne punkty. Oprócz szczeliny między ramą okienną lub drzwiową a ścianą, takim miejscem jest przestrzeń pod parapetem i na dole drzwi. Niewłaściwie zaizolowany parapet może prowadzić do powstawania nieprzyjemnych przewiewów i zawilgocenia. Aby im zapobiec, w nowoczesnej instalacji stosuje się specjalne bloki podparapetowe, dopasowane kształtem do profili okiennych. Zapewniają one pewne podparcie ościeżnicy, a wykorzystane w miejscu jej połączenia z oknem taśmy izolacyjne gwarantują szczelność.

Popularnym rozwiązaniem wykorzystywanym we współczesnym budownictwie mieszkaniowym są drzwi tarasowe (w budynkach jednorodzinnych) i drzwi balkonowe (w obiektach wielorodzinnych). Zwykle montowane są one jeszcze zanim ułożona zostanie warstwa podłogowa. W tym wypadku brak właściwej instalacji przestrzeni pod ramą

Poza uszczelnieniem wypełnienia wokół okien i drzwi, niezwykle istotne jest również odpowiednie zabezpieczenie warstwy izolacyjnej. Zawilgocona, narażona na bezpośrednie działanie czynników atmosferycznych szybko traci swoje właściwości termiczne i akustyczne. Nierzadko spotykaną praktyką jest pozostawienie piany poliuretanowej bez żadnej osłony. Wówczas kruszy się ona, przestaje spełniać swoje funkcje i zamiast chronić, generuje straty cennego ciepła.

W nowoczesnym montażu stolarki otworowej stosuje się instalację warstwową, składającą się z trzech warstw: środkowej, wewnętrznej i zewnętrznej. Strefę środkową tworzy izolacja termiczna, wykonywana najczęściej z piany poliuretanowej. Zadaniem warstwy wewnętrznej, paroszczelnej jest ochrona termoizolacji przed wnikaniem pary wodnej zbierającej się w pomieszczeniach. Zbudowana jest ona z paroszczelnych taśm okiennych. Warstwa zewnętrzna, która chroni izolację przed wilgocią z opadów atmosferycznych, to taśma paroprzepuszczalna. Przy montażu można wykorzystywać również taśmę rozprężną, spełniającą wszystkie trzy wymienione wyżej funkcje. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość użycia tylko jednego wyrobu.

– Podobnie, jak piana poliuretanowa, tak i taśmy powinny być zabezpieczone przed działaniem promieniowania UV. Z reguły wystarczy nałożenie na nie warstwy tynku. Najlepiej kierować się tu zaleceniami producenta danego wyrobu.

Niezależnie od tego, jakie rozwiązanie wybierzemy, miejmy na uwadze, że błędy popełnione przy montażu trudno potem naprawić – tłumaczy Zdzisław Maliszewski, doradca ds. technicznych i normalizacyjnych Związku POiD, organizatora kampanii edukacyjnej „DOBRY MONTAŻ”.

Do swoich domów oraz mieszkań możemy wybierać coraz cieplejsze okna i drzwi. Aby w pełni wykorzystać ich zalety i cieszyć się oszczędnościami uzyskanymi w skutek ograniczenia strat ciepła, powinniśmy jeszcze zadbać o prawidłową instalację. Mimo że jest to końcowy etap całej inwestycji w nową stolarkę budowlaną, to w dużej mierze od niego zależy, czy zakupione przez nas rozwiązanie spełni swoje funkcje. Dobry produkt i dobry montaż to połączenie, które zapewni nam spokojny sen i komfortowe użytkowanie profesjonalnie zainstalowanych wyrobów.

9/2/15 1:35 PM

Z PRAKTYKI technologie budowy

Dlaczego pan Kamil buduje dla inwestorów

dom prefabrykowany

w szkielecie drewnianym ze stalowymi elementami konstrukcyjnymi?

Domy prefabrykowane w szkielecie drewnianym można w Polsce spotkać coraz częściej.

Tu nowoczesna architektura wymusiła zastosowanie elementów stalowych Tekst: Marek Misiak Zdjęcia: Tadeks Fertig Haus

72

z_praktyki.indd 72

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:22 PM

technologie budowy budowy z praktyki technologie

1

1

2

3

4

1 Dom stawiany jest w lesie na odludziu – w tej technologii domy można stawiać w każdych warunkach i w każdej lokalizacji 2 Płyta fundamentowa po zastygnięciu. Firma stawiająca dom sprawdza prawidłowość jej wykonania, dokonuje jej odbioru i dopiero wtedy rozpoczyna montaż domu 3 Konstrukcja stalowa pełniąca funkcję nośną – w tym projekcie było to nie nieuniknione z względu na liczne przeszklenia. Elementy stalowe są spawane i wycinane na nowoczesnej obrabiarce plazmowej, a potem mocowane do fundamentów za pomocą kotew chemicznych i skręcane za pomocą certyfikowanych śrub montażowych – wszystko zgodnie z obliczeniami statycznymi 4 Montażyści łączą stalową konstrukcję domu. Pomiary wykonywane są za pomocą profesjonalnych narzędzi – ustawienie szkieletu musi być bardzo precyzyjne

Z

awsze gdy podczas naszych reporterskich wypraw napotykamy na dom prefabrykowany, pierwsze pytanie brzmi: dlaczego zdecydował się pan/pani na taki typ domu zamiast tradycyjnego murowanego?

W przypadku tego nowoczesnego budynku stawianego na Mazowszu odpowiedź brzmiała: aby nie przechodzić tej samej drogi przez mękę, co sąsiad.

– Już podczas pierwszego spotkania inwestorzy opowiedzieli mi o swoim sąsiedzie, który ma działkę obok nich – opowiada Kamil Kępa z firmy Tadeks Fertig Haus, która wybudowała ten dom. – Od pięciu lat stawia on na niej dom w tradycyjnej technologii murowanej i nie widać końca tej budowy. Przez te pięć lat było tam już sześć ekip wykonawczych. Tym

inwestorom nawet rok wydawał się czasem zbyt długim na postawienie domu.

W technologii szkieletu drewnianego lub stalowego budowa domu trwa zazwyczaj 7-8 dni.

Wcześniej trzeba wylać płytę fundamentową i czekać aż zastygnie – tu wykonano ją jesienią, aby rozpocząć montaż późną zimą (nie wymaga on żadnych prac mokrych i można go dokonać nawet podczas dużych mrozów). Dłużej trwają prace wykończeniowe, ale do gotowego domu można się wprowadzić zazwyczaj już po 3-4 miesiącach – a to i tak 3-4 razy szybciej niż przy stawianiu domu murowanego.

Inwestor przez 10 lat mieszkał w Niemczech i nie wyobrażał sobie innego domu niż wybudowany w technologii drewnianej – jego nastawienie na energooszczędne budownictwo było widoczne

4 dla wykonawcy. Bez otwarcia się inwestorów na nowoczesne technologie ten projekt nie byłby tak innowacyjny. Zastosowano tu dużo nowoczesnych rozwiązań – zarówno w konstrukcji budynku, jak i w wykończeniu i wyposażeniu – a wszystko to w połączeniu z futurystyczną bryłą z ogromnymi przeszkleniami.

Technologia Dom powstał w technologii drewnianej z elementami stalowymi jako głównym elementem konstrukcyjnym. Całkowita powierzchnia netto budynku to 319,74 m2 (użytkowa 268,69 m2, parter 201,42 m2, a piętro 113,03 m2).

Technologia wznoszenia takiego domu nie różni się znacząco od zwykłej technologii szkieletu drewnianego – z wyjątkiem tego, że w tym

9/2015 Własny Dom

z_praktyki.indd 73

73

9/3/15 12:23 PM

Z PRAKTYKI technologie budowy

5

6

5 Montaż elementów stalowych. Widać początki konstrukcji budynku, która później zostanie zbindowana poziomymi belkami stalowymi, co stworzy szkielet parteru budynku

7

8

7 Elementy stropu parteru i system mocowania na certyfikowanych wieszakach SIMPSON. To miejsce zostanie wypełnione drewnianymi belkami KVH o przekroju 80 x 240 mm

wypadku najpierw stawiany jest prefabrykowany szkielet stalowy, a później wypełnia się go gotowymi ścianami prefabrykowanymi.

– Taka technologia to nowość, i to nie tylko na polskim rynku – wskazuje ekspert z firmy Tadeks Fertig Haus. – Spotkać można budynki w systemie podobnym, ale wykonywanym z giętych na zimno profili aluminiowych. Tutaj mamy pełny szkielet stalowy z przekrojami HEB i IPE – to naprawdę solidna konstrukcja nośna, później wypełniana gotowymi ścianami.

Narzuca się pytanie: skoro większość domów prefabrykowanych powstaje w całości z drewna, dlaczego tu zastosowano inną technologię?

74

z_praktyki.indd 74

6 Szkielet parteru już gotowy. Widać jak ogromne przekroje HEB i IPE zostały tutaj użyte – nie dałoby się ich osiągnąć przy elementach giętych na zimno. Dzięki temu budynek ma lepszą odporność na obciążenia

8 Prefabrykowane ściany są ściągane z ciężarówek przy pomocy dźwigu.

Znajdują się w nich już otwory na drzwi i okna – prefabrykacja jest posunięta na tyle daleko, na ile ma to sens

– Było możliwe postawienie tego domu również w szkielecie drewnianym, ale wybraliśmy wariant z stali jako pewniejszy i bardziej pasujący do wymogów inwestorów – tłumaczy Kamil Kępa. – Znaczenie miała m.in. liczba przeszkleń w budynku – ok. 50% powierzchni ścian to przeszklenia.

Praktycznie nie ma ścian działowych na parterze, które mogłyby przenosić obciążenia z piętra. Przy konstrukcji drewnianej belki osiągałyby gigantyczne rozmiary, co z kolei generuje dodatkowe problemy do rozwiązania (np. z wysokością pomieszczeń). Konstrukcja garażu została natomiast w pełni wykonana z drewna – wyłącznie sam dom ma szkielet stalowy.

W szkielecie stalowym osadzane są ściany składające się z drewna konstrukcyjnego KVH importowanego z tartaku w Niemczech, wypełnione wysokiej klasy wełną o współczynniku lambda 0,033 firmy Isover. Elementy połączone są do siebie za pomocą specjalistycznych śrub montażowych dla tego typu budownictwa, a później każdy element i łączenie są dokładnie uszczelnianie specjalistycznymi taśmami (np. SIGA) lub pianką uszczelniającą. Do połączeń podwaliny z fundamentem użyto kotew oraz specjalistycznych uszczelek gwarantujących szczelność konstrukcji. Później ściany są uszczelniane od zewnątrz (w tym ich połączenie z płytą fundamentową) i od wewnątrz.

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:24 PM

technologie budowy

z praktyki

Ściany działowe wykonane są tak samo jak ściany zewnętrzne, ale w innym przekroju (60 x 100 mm). Wypełnione są wełną izolacyjną 100 mm, poszyte z obu stron płytą OSB 12 i wykończone płytami g-k, co umożliwia wieszanie ciężkich półek lub szafek.

Izolacyjność termiczna Wielu producentów domów prefabrykowanych podkreśla znakomite parametry izolacyjne wykonywanych przez siebie budynków, zbliżone nierzadko do wymogów stawianych domom pasywnym.

– Ocieplanie domów prefabrykowanych w szkielecie drewniany nie różni się od systemu ocieplenia domów metodą tradycyjną – możemy używać różnego rodzaju wełny lub styropianu (w tym przypadku zastosowano wełnę) – mówi ekspert z Tadeks Fertig Haus. – Dużym plusem jest fakt, iż sama ściana bez zewnętrznego ocieplenia posiada wewnątrz swojej konstrukcji ocieplenie w postaci wełny, co skutkuje znakomitym parametrami cieplnymi przy stosunkowo niewielkiej grubości przegrody. Dzięki temu zyskujemy dodatkową przestrzeń wewnątrz budynku – ten dom ma 320 m2, ale nawet w duży domu każdy metr kwadratowy może okazać się

9 9 Elementy drewniane wkładane są w szkielet. Precyzja montażu stali gra tu kluczową rolę – tylko w dobrze zmontowany szkielet da się wpasować ściany

10 10 Osadzenie elementów stropu drewnianego w elementach stalowych.

Jak widać, przekątne elementów stalowych muszą być jednakowe – inaczej drewniany strop (płyta OSB 22 mm na pióro-wpust) nie miałaby możliwości prawidłowego wejścia w wieszaki

9/2015 Własny Dom

z_praktyki.indd 75

75

9/3/15 12:24 PM

Z PRAKTYKI technologie budowy

ważny podczas aranżacji. W tej technologii da się wyeliminować wszystkie potencjalne mostki termiczne. Ten dom jest na tyle szczelnie wykonany, że np: kiedy inwestor włączy okap w kuchni, który zasysa powietrze, i otworzy w tym samym momencie okno, usłyszy odgłos odchodzącej uszczelki – mówi z uśmiechem Kamil Kępa.

Przegrody zewnętrzne tego budynku (ściany i dach) mają współczynnik mniejszy lub równy U=0,10 W/m2K, czyli dokładnie tak, jak w budynku pasywnym dla strefy klimatycznej w Polsce (na piętrze jest to nawet U=0,092 W/m2K).

Budowa w szybkim tempie Konstrukcja budynku została już ukończona – obecnie trwają prace wykończeniowe.

– Zasadniczo dom w pełni prefabrykowany o podobnym metrażu stawiamy w kilka dni – deklaruje Kamil Kępa. – W tym przypadku z ewzględu na konstrukcję stalową proces ten wydłużył się i trwał 7-8 dni z uwagi na potrzebę wpasowania drewnianych elementów w stalowy szkielet.

Budynek ten cechuje prosta bryła, ale jednocześnie skomplikowany technologicznie system montażu i uszczelnienia tejże bryły. Długość montażu uzależniona jest też od stopnia rozrzeźbienia bryły domu – wykusze, lukarny itp. wydłużają ten proces.

Wielu inwestorów jest zafascynowanych szybkością budowy domów prefabrykowanych – jeden z nich w zeszłym roku na naszych łamach określił tempo powstawania swojego domu mianem „szokującego”.

Ekspert z firmy Tadeks Fertig Haus zwraca jednak uwagę, że pogoń za jak najszybszym wprowadzeniem się za wszelkę cenę może być ryzykowna.

– 2-3 dni dłużej nie ma aż takiego znaczenia, bo to wciąż jest znacznie szybciej niż w technologii tradycyjnej – a po co ryzykować straty na jakości? – pyta retorycznie Kamil Kępa. – Postawienie budynku nie zajmuje dużo czasu, ale późniejsze wykończenie i (najważniejsze) uszczelnienie nie mogą być wykonywane w pośpiechu, bo skutki brakoróbstwa mogą być nie do naprawienia. Firmy rywalizują ze sobą, u kogo prefabrykacja jest dalej posunięta. A w którymś momencie traci to sens.

11

12

Planowane wykończenie Elewacja zostanie pokryta płytą elewacyjną firmy Equitone. Ta sama płyta zostanie również wtopiona w panele bramy wjazdowej, dzięki

11 Segmenty stropu wchodzą w specjalne uchwyty – na tym zdjęciu można zauważyć, jak precyzyjnie wykonane są poszczególne elementy tego domu. Strop montowany jest na CE wieszakach SIMPSON, których parametry zostały obliczone specjalnie dla tego konkretnego projektu 12 Tak wygląda parter budynku z wypełnionymi prefabrykatami stropu i ścian wewnętrznych oraz garażu. Widać już pierwsze zarysy bryły od wewnątrz – dom zaczyna nabierać kształtu 13 Podłoga na piętrze z zainstalowanymi elementami nośnymi piętra. Na wypadek niekorzystnych warunków pogodowych trzeba należycie przykryć wszystkie elementy plandekami. Budowa została podzielona na 2 etapy: dopiero po montażu stropu parteru następuje montaż elementów nośnych piętra, aby robotnicy mieli po czym chodzić. Ułatwia to również proces montażu i przyspiesza go

76

z_praktyki.indd 76

13

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:25 PM

technologie budowy

14

15

16

17

czemu brama zostanie całkowicie zamaskowana na elewacji. Od strony południowej znajdą się płytki z kamienia elewacyjnego – łupka srebrnego o wymiarach 60 x 40 cm – i deski z modrzewia syberyjskiego. Cały górny poziom wykonany będzie w tynku firmy Caparol na bazie silikatów. Koncepcja pokrycia dachowego ewoluowała w trakcie opracowywania projektu wykonawczego.

– Na samym początku zaplanowaliśmy zastosowanie papy termozgrzewalnej – opowiada Kamil Kępa. – Jednak po namyśle za zgodą inwestora wybraliśmy droższy produkt – membranę 1,5 mm firmy Protan z Norwegii.

Wykonywaliśmy już wcześniej tego typu mem-

brany na budowie w Norwegii i uważamy, że są rewelacyjne. Zachowują się znacznie lepiej niż papa i zapewniają lepsze właściwości mechaniczne.

Po wykonaniu elewacji firma Tadeks Fertig Haus zejdzie z placu budowy.

– Nasz zakres prac kończy się na stanie deweloperskim, tzn. kończymy wewnątrz na płycie fermacell i g-k – tłumaczy Kamil Kępa. – Resztą zajmie się architekt wnętrz. Nasza firma nie wykonuje budynków pod klucz – jesteśmy specjalistami w budowie domów, nie w wykończeniach.

Taki system umożliwia także inwestorom większą elastyczność przy wykańczaniu i aranżacji wnętrz – nie trzeba dogadywać się z firmą, w której zamawia się dom, gdzie np. ma wisieć który obraz.

z praktyki

14 Prefabrykowane elementy parteru i szkielet stalowy piętra, który również zostanie wypełniony elementami prefabrykowanymi 15 Szkielet piętra wypełniany ścianami, strop parteru i dachostrop piętra zamontowany. Niedługo rozpocznie się montaż membrany dachowej i odwodnienia. W oddali widać garaż, w całości wykonany w konstrukcji drewnianej 16 Zastosowane na elewacji parteru płytki z łupka firmy Interstone – to ekskluzywny i niezwykle trwały materiał elewacyjny. Na elewacji piętra deski z modrzewia syberyjskiego, sprowadzone na zamówienie z Niemiec 17 Budynek posiada już stolarkę okienna i wykonaną elewację zewnętrzną. Obecnie wykonywane są elementy tarasu, przedłużenie frontowej elewacji i instalacje wewnętrzne

9/2015 Własny Dom

z_praktyki.indd 77

77

9/2/15 1:39 PM

Z PRAKTYKI technologie budowy

Plac budowy z lotu ptaka. Budowa domu prefabrykowanego w technologii szkieletu drewnianego ze stalowymi elementami konstrukcyjnymi (jak i w każdej innej technologii prefabrykowanej) wymaga precyzyjnego harmonogramu – ściany i stropy zdjęte z ciężarówek są bardzo szybko montowane do szkieletu, a w tym czasie dźwig ściąga już dalsze „części” domu z innych pojazdów

78

z_praktyki.indd 78

Własny Dom 9/2015

9/3/15 12:25 PM

technologie budowy

Dom prefabrykowany, dom nowoczesny Większość stawianych w Polsce domów prefabrykowanych ma raczej tradycyjną stylistykę – ten zaś jest bardzo nowoczesny, wręcz futurystyczny. Projekt został wykonany na indywidualne zamówienie przez architekta i pierwotnie przeznaczony był do realizacji w technologii murowanej. Inwestorzy przynieśli go jednak do firmy Tadeks Fertig Haus, gdzie zaadaptowano go do technologii prefabrykowanej drewnianej z elementami szkieletu stalowego. Zastosowano okna w systemie bezramowym łączone na klej, co pozwala osiągnąć efekt akwarium. Drzwi wejściowe zostały zaprojektowane tak, że zawiasy znajdują się nie na ościeżnicy bocznej, tylko górnej i dolnej.

– Nie wszędzie mamy możliwość wybudowania domu z płaskim dachem, ponieważ takie budynki nie pasują do każdego otoczenia i nie zawsze są zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – wyjaśnia Kamil Kępa. – Problemem są też koszty – domy futurystyczne wymagają kosztownych rozwiązań (tu np. sam system przeszkleń kosztuje tyle, co dom o powierzchni 100 m2). Warto natomiast wiedzieć, że jeśli chcemy postawić dom pasywny lub wysoce energooszczędny, to technologia prefabrykowana bardzo nam to ułatwi.

W budynku znajdą się ponadto: centralny odkurzacz, pełny monitoring połączony z rozbudowanym systemem inteligentnego domu, ogrzewanie podłogowe w całym domu, pompa ciepła z pionowymi odwiertami, system chłodzenia budynku, który zarazem regeneruje dolne źródło ciepła, system wentylacji mechanicznej, oświetle-

z praktyki

nie LED, podgrzewany podjazd i ścieżka do domu, studnia głębinowa i zbiornik na deszczówkę.

Płatność w ratach Niektórzy potencjalni inwestorzy sądzą, że zamawiając dom prefabrykowany, będą musieli wpłacić od razu całą jego wartość. Tymczasem w większości firm płatność rozłożyć można nawet na 7-8 rat.

– Podpisując umowę z inwestorem zakładamy jego uczciwość, bo on także ufa nam, że jego dom będzie dobrze wykonany – wskazuje ekspert z firmy Tadeks Fertig Haus.

– Inwestorzy zapłacili zaliczkę (10% ceny domu) celem rezerwacji miejsca na taśmie produkcyjnej i terminu budowy.

Później rozliczane są kolejne etapy budowy – inwestorzy płacą np. po wykonaniu płyty fundamentowej, na zakup materiałów potrzebnych do wykonania prefabrykatów, po wyprodukowaniu 50% elementów, po wykonaniu 100% elementów itp. Płacić można etapami zgodnie z postępami prac. Dla nas jest nawet mniej korzystne płacenie za jednym zamachem za całość, ponieważ elementy budynku dostarczane są w przedziale trzech miesięcy i pojawiają się problemy z zaksięgowaniem jednej tak dużej wpłaty za tak złożoną i trwającą tak długo usługę. Inwestorowi też jest wtedy łatwiej – płacimy za określony etap i jeśli coś się nie zgadza lub jest zmiana w projekcie, to nie ma problemów z korektami w fakturach.

Inwestorzy mają pełną kontrolę nad swoim domem i wydanymi funduszami – mogą w każdej chwili przyjechać na plac budowy lub do siedziby firmy i zobaczyć np. czy wełna jest zgodna z umową. Każdy etap budowy kończy się odbiorem i ewentualne poprawki wykonywane są natychmiast.

Wizualizacje prezentujące, jak będzie wyglądał gotowy dom. Zwraca uwagę asymetryczna bryła budynku – piętro jest jakby osobną całością „położoną” na rozłożystym parterze – efekt ten jest wzmacniany przez kontrast w kolorystyce elewacji. Osłonięty z trzech stron taras tworzy jakby kolejny pokój – tyle że pozbawiony połowy ścian (3 z 6). Od strony tarasu dom został radykalnie otwarty na otaczający go las poprzez ogromne przeszklenia. Drzwi i brama garażowa są wtopione w elewację

9/2015 Własny Dom

z_praktyki.indd 79

79

9/2/15 1:40 PM

Nawierzchnie i mała architektura w ogrodzie

Tekst: Agnieszka Rudomino

fot. Libet

wokół domu ogród

Sztuczne elementy w ogrodzie warto wkomponować tak, aby nie odwracały uwagi od pięknych roślin – nawet w bardzo nowoczesnym ogrodzie to natura ma pierwszeństwo

W

pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że ogród składa się z elementów naturalnych (roślin) oraz sztucznych, czyli będących wytworami rąk człowieka (nawierzchni, małej architektury, instalacji itp.).

Jeśli ogród ma stanowić strefę wypoczynku i ozdobę posesji, elementy naturalne i sztuczne muszą pozostawać w równowadze.

Ciągi komunikacyjne (podjazd i ścieżki) oraz budowle stojące w ogrodzie muszą być jak naj-

80

bardziej funkcjonalne, estetyczne same w sobie, a jednocześnie wpasowane w otoczenie.

Na rynku dostępnych jest mnóstwo pięknych i trwałych materiałów na ścieżki – ale jeśli na każdej ścieżce położymy inny materiał, będą one odwracać uwagę od roślin i dawać wrażenie wizualnego chaosu. Stylowy domek na drzewie, jeśli będzie przeskalowany lub pomalowany na zbyt jaskrawy kolor, może przytłoczyć optycznie cały ogród. Wreszcie nawierzchnie i mała architektura muszą pasować

do siebie nawzajem – historyzująca altana z naturalnego drewna, choć sama w sobie piękna, może stanowić obcy element w nowoczesnym otoczeniu.

Więcej informacji www.bruk-bet.pl www.libet.pl www.polbruk.pl www.buszrem.pl www.jadar.pl

www.mtmstyl.pl www.pro-arte.pl www.domki-zylajek.pl www.drewiko.pl www.studioatrium.pl

Własny Dom 9/2015

Wokol domu 17.08.2015.indd 80

9/2/15 1:42 PM

ogród wokół domu

Stylowe ścieżki w ogrodzie

fot. Bruk-Bet

urozmaicenia można łączyć nawet rodzaje materiału, faktury i rozmiary. Na małych działkach warto zostawić więcej miejsca dla roślinności, a nawierzchnie potraktować jako element praktyczny, który nie zdominuje niewielkiej powierzchni ogrodu.

Można też kierować się następującą zasadą: decydując się na zróżnicowanie kolorystyczne, rezygnujemy ze wzorów, i odwrotnie – stosując elementy o różnych formatach lub tworząc z nich wyraziste wzory, używamy jednolitej barwy.

wąska ścieżka zakręcająca pod kątem prostym z płyt betonowych o regularnych kształtach, pasująca do małej architektury

Prosta ścieżka o równej nawierzchni z betonowych płyt pasuje do nowoczesnego ogrodu, w którym dominują duże trawniki. Taka alejka ułatwia też transport przy użyciu taczki i umożliwia np. jazdę na rowerze

fot. arch. Beata Szkolnicka

fot. Libet

Wytyczenie ścieżek i dobranie materiałów wymaga wzięcia pod uwagę wielu kwestii (np. technicznych, ergonomicznych, estetycznych, funkcjonalnych i prawnych). Wygląd nawierzchni powinien być dopasowany zarówno do koncepcji ogrodu, jak i elewacji budynku. Możemy się zdecydować na powtórzenie materiałów użytych do wykończenia elewacji, unikając monotonii, lub próbować mieszania stylów, jednak bardzo ostrożnie, by nie stworzyć wrażenia przypadkowości i niespójności.

Liczy się właściwy dobór materiałów pod względem estetycznym – do charakteru ogrodu, stylu

domu i jego wykończenia. Jednak nie należy zapominać o właściwościach materiałów – takich jak trwałość, odporność na zmienne warunki atmosferyczne, antypoślizgowość, łatwość w utrzymaniu w czystości. Równie istotne jest staranne i właściwe ich wykonanie. Wpływa to zdecydowanie na wizualny odbiór nie tylko ogrodu, ale i samego domu.

Rodzaj wykończenia dobieramy także pod kątem rozmiarów poszczególnych elementów. W dużym ogrodzie warto zastosować większe i mocno różnicować nawierzchnie poprzez różnorodne wzory, odmienne sposoby układania płytek oraz różnicowanie barw i odcieni. Dla większego

fot.Pozbruk

Wybór stylu i materiału

fot. L. Kwartowicz

ścieżka typowo rekreacyjna – ponieważ składa się z osobnych, niepołączonych ze sobą elementów, toczenie po takiej alejce taczki może być bardzo trudne lub wręcz niemożliwe

szersza ścieżka umożliwia bezproblemowe minięcie się dwóch osób lub chodzenie obok siebie (nawet gdy jedna osoba prowadzi rower)

wijąca się ścieżka z płyt betonowych imitujących naturalny kamień (trawertyn) pasuje do niewielkiego, przytulnego ogrodu

9/2015 Własny Dom

Wokol domu 17.08.2015.indd 81

81

9/2/15 1:43 PM

fot. Pozbruk

fot. cobbleSTONE

wokół domu ogród

obramienie brzegów ścieżki pozwala utrzymać kostkę razem – nawierzchnia nie rozchodzi się na boki pod wpływem obciążenia

ścieżka prowadząca od furtki do drzwi z betonowej imitacji drewna jest szeroka i prosta – korzystanie z niej jest zatem bardzo wygodne

Projekt i strefy również pełnić funkcję drogi do domu lub być w bliskim sąsiedztwie jego wejścia.

Minimalne wymiary podjazdu to ok. 5 x 2,5 m, jednak przestrzeń ta nie daje możliwości wygodnego korzystania, by móc wysiąść z samochodu i otworzyć bagażnik itp. Do tego potrzebna jest szerokość co najmniej 4 m. Wymóg formalny, jaki trzeba spełnić, to odległość 3 m od granicy działki.

Na podjazd często stosuje się płyty betonowe lub nawierzchnie z kostki brukowej, która imitować może inne materiały (np. piaskowiec, porfir, bazalt, granit) znajdujące się np. na elewacji domu.

Mogą też być sztucznie postarzane. O trwałości nawierzchni decyduje nie tylko grubość kostki, ale także jej kształt. Dzieje się tak ze względu

na klinowanie elementów układanej nawierzchni, co zabezpiecza przed ich rozsuwaniem się w trakcie standardowych manewrów, które wykonuje samochód na podjeździe.

Inną możliwością jest zastosowanie betonu stemplowanego, który w ostatecznym efekcie przypominać może każdą niemal nawierzchnię – kamień rzeczny, piaskowiec, kostkę granitową czy bruk rzymski. Na podjeździe dobrze sprawdzają się również obsiane trawą ażurowe kostki, dostępne w różnych kształtach. Podobny efekt można uzyskać dzięki polietylenowym kratkom nawierzchniowym – można je wypełniać trawą lub żwirem. Z kolei klinkier i lany beton zapewnią nam podjazd o mniej typowym wyglądzie i niezwykłej trwałości.

Podjazd Kto ma dom, ten zazwyczaj ma samochód, a często nawet dwa lub więcej. Dlatego podjazd jest podjazd z ażurowych płyt betonowych. W otworach można zasiać trawę albo wypełnić je ważnym elementem strefy wejściowej. Może on drobnymi kamyczkami lub grysem. Płyty zapewniają odprowadzanie wody deszczowej do gruntu

82

fot. Polbruk

Już w projekcie załączanym do pozwolenia na budowę powinny być wytyczone ścieżki i podjazd. Poza tym powinien tam być określony procent działki przeznaczony na nawierzchnie utwardzone. Jednak bez projektu wykonawczego, który uwzględni np. kolorystykę i rodzaj materiałów, to ciągle zbyt mało, by zaaranżować przestrzeń ogrodu i komunikację pomiędzy poszczególnymi elementami i strefami ogrodu.

Strefa wejściowa z przodu budynku zawiera dojście do domu. Warto, by było ono przede wszystkim odpowiednio szerokie i wygodne.

Strefa ogrodowa jest częścią bardziej prywatną, służącą odpoczynkowi, można więc planować ją mniej formalnie, a ścieżki mogą być węższe i niekoniecznie w całości utwardzone. Czasami pozostawia się strefę ogrodową bez ścieżek, pozwalając przez pewien czas użytkownikom wyznaczyć ich bieg. Dopiero potem w wydeptanych miejscach tworzy się bardziej formalne alejki, pokrywając je wybranym materiałem nawierzchniowym lub zostawiając w stanie naturalnym.

Optymalne wymiary chodników i ścieżek: – 120-150 cm szerokości, by mogły minąć się dwie osoby – główne alejki, ścieżka do drzwi i komunikacja między domem a garażem, – 50-60 cm szerokości, wystarczające dla jednej osoby – mniej uczęszczane trakty, jak ścieżka do altany, miejsca na ognisko czy placu zabaw.

Własny Dom 9/2015

Wokol domu 17.08.2015.indd 82

9/2/15 1:45 PM

ogród wokół domu

Materiały nawierzchniowe Nawierzchnie wykonane z klinkierowej cegły drogowej charakteryzują się trwałością, wytrzymałością i stałym kolorem nawet po wielu latach jej użytkowania. Ponadto są odporne na ścieranie, działanie substancji zawartych w olejach, rozpuszczalnikach organicznych, benzyny, kwasów i zasad. Dlatego tak chętnie stosowane są na podjazdy, drogi i ścieżki wokół domu. Na nawierzchnię ścieżek stosuje się cegły klinkierowe lub specjalni produkowane z klinkieru kostki brukowe o przekroju kwadratu, trapezu i rombu.

Klinkierowy bruk można układać płasko albo na sztorc. Estetycznie klinkier dobrze łączy się z materiałami naturalnymi, takimi jak drewno czy kamień. Z powodzeniem wykorzystywany jest zarówno na posesjach przy domach w stylu rustykalnym, jak i nowoczesnym.

Beton Występuje w ogromnej liczbie kształtów, wzorów, faktur i kolorów, a do tego przyciąga dostępną ceną, dlatego dominuje w polskich ogrodach przydomowych. Bogactwo form (m.in. kwadraty, trapezy, sześciokąty, prostokąty) i różnorodność kolorystyczna sprawia, że kostki brukowe dopasujemy do każdego projektu – w stylu tradycyjnym, czy nowoczesnym, bez różnicy!

Dlatego betonowe wykończenie nawierzchni stało się tak popularne. Dodatkowy atut to właściwości materiału, które stale są dopracowywane, np. poprzez dodawanie szlachetnych kruszyw. Nowoczesne wyroby są odporne na mróz, ścieranie, uszkodzenia mechaniczne, erozję, duże wahania temperatur oraz długotrwałe działanie wilgoci. Odporne są na ściskanie i duże

fot. Röben

Jest bardzo dobrym materiałem na trwałe i estetyczne wykończenie zarówno elewacji domu, jak i jego otoczenia. Wykonane z niego alejki, schody terenowe i podjazdy nadają posesji niepowtarzalny styl – szczególnie, że obecnie klinkier dostępny jest w bogatej palecie odcieni i barw – od jasnego piaskowego, poprzez odcienie ceglastego i brązy, aż po ciemny grafit.

Klinkier jest produktem naturalnym, odpornym na działanie trudnych warunków atmosferycznych i mało nasiąkliwym. Charakteryzuje się bogactwem faktur, kolorów i formatów. Wypala się go w bardzo wysokich temperaturach z mieszaniny glin wapienno-żelazistych lub żelazistych i piasku. Dzięki temu zyskuje dużą odporność na ścieranie i działanie niskich temperatur.

fot. Polbruk

Klinkier

fot. Libet

kostka betonowa może imitować naturalny kamień lub nie ukrywać swojego sztucznego charakteru

fot. Grupa Paradyż

klinkier jako materiał nawierzchniowy zachowuje żywy kolor przez wiele lat – jest zatem wart swojej ceny

płytki ceramiczne na podjeździe pozwalają na uzyskanie nawierzchni o dużej gładkości i ciepłej kolorystyce

większe płyty betonowe można układać tak, by stykały się krawędziami, lub w równych odstępach wypełnianych żwirem lub kamykami

9/2015 Własny Dom

Wokol domu 17.08.2015.indd 83

83

9/2/15 1:46 PM

fot. Ł. Rajchert

fot. Akademia Drewna

fot. Nowodvorski Lighting

wokół domu ogród

naturalny kamień dzięki swojej nieregularności szczególnie dobrze sprawdza się w połączeniu z naturalną, rustykalną stylistyką

ścieżka z naturalnego drewna dobrze wygląda w połączeniu z drobnymi kamieniami i tarasem z takiego samego drewna

imitacja podkładów kolejowych z betonu wygląda równie stylowo jak prawdziwe podkłady, a jednocześnie nie emituje zapachu kreozotu

obciążenia, dlatego można je wykorzystywać nie tylko na ścieżkach, ale i podjazdach.

Równie istotne jest to, że kostki brukowe lub płyty oferowane przez producentów można uzupełnić pasującymi kostkami krawędziowymi np. na brzegi lub stopnie. Poza tym wyroby betonowe mogą z powodzeniem imitować materiały naturalne, np. drewno, kamień. Dostępne są produkty barwione w masie. Inna możliwość to kolor nałożony tylko w warstwie licowej (ok. 5 mm).

Inny sposób wykorzystania tego materiału to wylewany beton barwiony i stemplowany, dzięki czemu uzyskać można niemalże niezliczoną ilość wzorów nawierzchni.

lub serpentynitu. Mogą mieć powierzchnię gładką, surowo-łupaną lub szorstką.

Kostki z kamienia naturalnego charakteryzują się nierównymi brzegami, które powstają podczas łupania naturalnych skał. Ich rozmiary również nie są identyczne.

szczególne elementy można wysypać np. zmieloną korę. Wymagają wykonania zabezpieczających obrzeży, utrzymujących stabilność ścieżki.

Częściej niż naturalne drewno w ogrodach spotkać można jego imitacje, najczęściej z betonu.

Często są one tak łudzące, że dopiero po dotknięciu przekonujemy się, że to zimny beton, a nie ciepłe w dotyku drewno.

Najczęściej wykorzystywanym naturalnym materiałem na ścieżki i alejki są kostki granitowe.

Mniej popularne są bazaltowe, marmurowe, kwarcytowe, porfirowe, ze sjenitu, piaskowca

Ten materiał lubią zwolennicy stylu rustykalnego oraz nowoczesnego, jednak często w odmiennej formie. Mogą to być grube plastry pnia, podkłady kolejowe, okrągłe klocki lub specjalnie przygotowane ciśnieniowo zaimpregnowane deski.

Mimo tych zabiegów, drewno nie dorównuje trwałością klinkierowi czy betonowi, a po deszczu może być śliskie. Do tego wymaga regularnej konserwacji. Najczęściej pochodzi z robinii, sosny, dębu lub gatunków egzotycznych.

Często stosuje się dębowy bruk w formie kostek lub klocków o okrągłym przekroju. Pomiędzy po-

fot. Bruk-Bet

Kamień naturalny

Drewno

fot. Lafarge

fot. Bruk-Bet

betonowa imitacja drewna może naśladować tylko jego fakturę (jak betonowe deski na zdjęciu), ale także barwę

podjazd z wylewanego betonu – specjalna technologia pozwala uzyskać ziarnistą fakturę, pasującą do śródziemnomorskiej stylistyki i kolorystyki domu i ogrodu

kamienie z betonu – równie trwałe, równie ładne, a znacznie tańsze

84

Własny Dom 9/2015

Wokol domu 17.08.2015.indd 84

9/3/15 2:51 PM

ogród wokół domu

9/2015 Własny Dom

Wokol domu 17.08.2015.indd 85

85

9/3/15 3:34 PM

fot. Eko-Invest

wokół domu ogród

solidnie oraz być stabilnie przytwierdzone do gruntu. Piaskownicę warto wyposażyć w pokrywę, która zabezpieczy piasek przed deszczem i zanieczyszczeniami (istnieją także modele uniemożliwiające dostęp do niego psom).

Huśtawki dla dzieci młodszych zwykle wykonane są z tworzyw sztucznych, na tyle miękkich i elastycznych, aby nie stanowić zagrożenia dla naszych pociech. Dla starszych odpowiednie są huśtawki drewniane łączone sznurkiem. Jeśli posiadamy duży ogród, możemy zdecydować

rys. Biuro Projektowe Pro-Arte, projekt KL12

Ważnym miejscem jest również strefa zabaw dla dzieci, którą warto uwzględnić w planie zagospodarowania ogrodu, aby zapewnić najmłodszym atrakcyjnie spędzony czas na świeżym powietrzu. Ze względu na bezpieczeństwo dzieci powinien być usytuowany w miejscu widocznym z domu lub w pobliżu kącika wypoczynkowego dla dorosłych.

Niewielka piaskownica, najlepiej ze zjeżdżalnią czy huśtawka to gwarancja świetnej zabawy.

Pamiętajmy, że obiekty powinny być wykonane

kuchnia letnia to propozycja dla inwestorów dysponujących większą posesją. Oprócz samej kuchni mieści pomieszczenie gospodarcze, oranżerię i wc oraz posiada własny taras

86

domek na drzewie – żeby móc go zbudować, trzeba mieć najpierw na działce odpowiednio rozrośnięte drzewo

się na większą huśtawkę, z której będą korzystać również dorośli.

Dzieci bardzo lubią także zjeżdżalnie, domki na drzewach oraz trampoliny – można je również nabyć w marketach ogrodniczych, ale lepszym rozwiązaniem jest zamówienie ich w wyspecjalizowanych firmach lub u stolarza, który ma doświadczenie w wykonywaniu elementów placów zabaw. Warto pamiętać, by kupując takie sprzęty w markecie, sprawdzić, czy posiadają niezbędne atesty.

fot. Onduline

Plac zabaw

fot. Śnieżka

plac zabaw połączony z domkiem dla dzieci – a w głębi tradycyjny domek ogrodowy. Dzięki temu dzieci mają swoją strefę spotkań, dorośli swoją, a jedni i drudzy widzą się nawzajem

wielofunkcyjny Domek ogrodowy – oaza ciszy w wypoczynkowej strefie ogrodu

Własny Dom 9/2015

Wokol domu 17.08.2015.indd 86

9/3/15 12:16 PM

ogród wokół domu

9/2015 Własny Dom

Wokol domu 17.08.2015.indd 87

87

9/2/15 1:51 PM

MODERNIZACJA stolarka

Modernizacja Drzwi wewnętrzne

Wymiana drzwi wewnętrznychch • Przygotowanie otworu • Montaż drzwi

Drzwi zewnętrzne • Wzornictwo • Sposób otwierania • Materiały

Wymiana drzwi zewnętrznych

• Staranny montaż • Mocowanie ramy Sygnały do działania: • nieszczelne termicznie drzwi zewnętrzne • niedomykające się drzwi wewnętrzne • niefunkcjonalne drzwi (np. otwierające się w niewłaściwą stronę lub rozwierne tam, gdzie lepsze byłyby przesuwne) • stare, zniszczone, nieestetyczne drzwi zewnętrzne lub wewnętrzne

88

Wymiana drzwi wewnętrznych i zewnętrznych

fot. Porta

• Ważne pojęcia • Sposób otwierania • Konstrukcja i materiały

Tekst: Marek Żelkowski

Współczesne drzwi są coraz trwalsze, czasem jednak wymagają wymiany. Jak dokonać jej poprawnie, aby drzwi służyły przez wiele lat?

Z

adaniem drzwi wewnętrznych oprócz tego, że stanowią barierę akustyczną oraz termiczną, jest przede wszystkim oddzielenie poszczególnych pomieszczeń w budynku i zapewnienie domownikom poczucia intymności.

W przypadku drzwi zewnętrznych ich rola jest oczywista – powinny być barierą, której nie zdoła sforsować żaden nieproszony gość. Ważne są zatem takie ich cechy, jak: duża wytrzymałość na włamanie, odporność na działanie warunków atmosferycznych, termoizolacyjność i dźwiękoszczelność. Podczas zakupu drzwi należy znać

wszystkie wymiary otworu w ścianie, w którym będą one umieszczone. Pomiarów najlepiej dokonywać po zakończeniu prac tynkarskich, a także po ułożeniu posadzki na podłodze.

Więcej informacji www.invado.pl www.pol-skone.pl www.piudesign.pl www.dierre.pl www.hormann.pl

www.kmt.com.pl www.yalelock.pl www.cal-drzwi.pl www.vikking.eu www.voster.pl

Własny Dom 9/2015 09/2015

Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 88

9/3/15 12:08 PM

stolarka modernizacja

Drzwi wewnętrzne Ważne pojęcia skrzydło drzwiowe – element ruchomy.

Jego zadanie polega na zamykaniu otworu, który ograniczony jest futryną. Wyróżnia się dwa rodzaje skrzydeł – przylgowe lub bezprzylgowe. Pierwszy z nich wyposażony jest w listwę (tzw. przylgę), która gdy drzwi są zamknięte, na całym obwodzie zachodzi na ościeżnicę. Skrzydło w drzwiach bezprzylgowych wyposażone jest natomiast najczęściej w uszczelkę.

Okucia (szyldy, klamki, rozetki do zamków oraz klamek, elementy ozdobne itp.) – te elementy decydują nie tylko o estetyce, ale również o funkcjonalności drzwi.

fot. Pol-Skone

W konstrukcji drzwi można wyróżnić trzy najważniejsze elementy: ościeżnica (określana również jako futryna) – element ten w przypadku drzwi wewnętrznych wykonuje się przeważnie z drewna lub metalu.

Zostaje on osadzony w otworze drzwiowym na stałe. Częstym uzupełnieniem ościeżnicy są listwy maskujące, które przytwierdza się w miejscu styku ościeżnicy z murem. Ich zadaniem jest ukrycie wszelkich niedokładności montażowych. W przypadku ościeżnic o regulowanej szerokości listwy maskujące nie są potrzebne.

Ich elementy „obejmują” bowiem mur z obu stron i przykrywają ewentualne braki.

fot. H. Tomasiewicz

Skrzydło może być pełne, z mniejszymi lub większymi przeszkleniami albo całkowicie szklane (takie modele są jednak dość drogie). Znaczenie ma też jego masa – otwieranie ciężkich drzwi może być trudne dla dzieci ościeżnica jest tym elementem drzwi, który należy wykonać szczególnie starannie – uszkodzone skrzydło można wymienić na nowe, natomiast wymiana ościeżnicy to operacja wymagająca znacznie więcej pracy

Sposób otwierania Ze względu na sposób otwierania drzwi można podzielić następująco: rozwieralne – są najczęściej spotykanym i wybieranym typem drzwi. Wprawdzie ich użytkowanie wymaga sporo miejsca, ale są stosunkowo proste w montażu, a także funkcjonalne. Oś obrotu tego rodzaju drzwi znajduje się przy jednej z bocznych krawędzi skrzydła.

Najczęściej można je otwierać tylko w jed-

ną stronę, ale w sprzedaży dostępne są również drzwi wahadłowe – dzięki specjalnemu rodzajowi zawiasów skrzydło może poruszać się w obie strony oraz samoczynnie zamykać.

Drzwi rozwieralne występują w odmianie jednoskrzydłowej lub dwuskrzydłowej (najczęściej w pomieszczeniach reprezentacyjnych) oraz w wersji lewej i prawej. Ustalenie tej ostatniej jest bardzo proste. Należy stanąć przed drzwia-

mi w taki sposób, aby skrzydło otwierało się w naszym kierunku. Strona, po której znajdują się zawiasy, określa, z jaką odmianą mamy do czynienia. przesuwne – najlepiej sprawdzają się w pomieszczeniach o niewielkim metrażu (ich otworzenie nie powoduje czasowego zmniejszania się powierzchni pokoju lub korytarza). Skrzydło drzwi przesuwnych osadzone jest na prowad-

9/2015 Własny Dom

Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 89

89

9/3/15 12:09 PM

fot. CAL

nicach i przesuwane równolegle do płaszczyzny ściany (mogą na nią zachodzić albo chować się w jej wnętrzu). Ten rodzaj drzwi również występuje w wersji jedno- i dwuskrzydłowej. W przypadku drugiej z nich warto zastosować system synchronicznego rozsuwania (przemieszczenie jednej części powoduje ruch drugiej). Składane (łamane, książkowe) najczęściej stosowane są w garderobach i spiżarniach. Skrzydło porusza się w prowadnicach i składane jest na pół.

Odmianą drzwi składanych są drzwi harmonijkowe. Powstają one z wąskich paneli (drewno, płyty wiórowe, tworzywo), które łączą elastyczne taśmy. Podczas otwierania skrzydło składa się w harmonijkę przy jednej z bocznych krawędzi drzwi przesuwne mogą przesuwać się po proościeżnicy. Tego rodzaju dzwi stosowane są naj- wadnicach umieszczonych na ścianie lub w ścianie – drugie rozwiązanie jest droższe częściej w garderobach.

fot. CAL

MODERNIZACJA stolarka

drzwi rozwierne mają najprostszą konstrukcję – najczęściej w razie problemów technicznych można samemu ustalić, co się stało

Konstrukcja i materiały

drzwi do pokoju dziecięcego mogą być pokryte tzw. farbą tablicową, po której można bez szkody dla powłoki rysować kredą

90

drzwi ze szkła fusingowego mogą zostać wykonane na zamówienie – kolorystyka i wzornictwo są wtedy ustalane z klientem

szkła – do wykonania tego rodzaju drzwi stosuje się wytrzymałe rodzaje szkła – hartowane (w przypadku rozbicia rozpada się na nieostre kawałki) lub klejone (folia będąca składową szkła nie dopuszcza do rozpadnięcia się drzwi), a przy drzwiach bardzo ozdobnych – fusingowe. metalu – ich rama powstaje z kątowników lub płaskowników, a następnie jest pokrywana arkuszami blachy ocynkowanej. Przestrzeń wewnątrz wypełnia się najczęściej wełną mineralną.

fot. Padilla

Drzwi wewnętrzne wykonywane są z: drewna – cechuje je dobra izolacyjność i wytrzymałość mechaniczna oraz niewielka rozszerzalność. Do wad zaliczyć trzeba natomiast małą odporność na wilgoć, dlatego rzadko stosowane jest drewno lite – wypiera je tzw. klejonka (warstwy drewna ułożone naprzemiennie). płyt drewnopochodnych MDF (twardych) oraz HDF (bardzo twardych) – charakteryzuje je jednorodność struktury oraz gładka powierzchnia.

fot. Villa Glass

fot. Benjamin Moore

Skrzydła drzwi wewnętrznych wykonywane są najczęściej w konstrukcji płytowej (drzwi to jednolita płyta materiału) albo ramowej (płycinowej) – rama z drewna (litego lub klejonego warstwowo) oklejona zostaje z obu stron cienką warstwą materiału np. drewnopochodnego, natomiast pusta przestrzeń w środku wypełniona zostaje tzw. płycinami (płyty wiórowe, kartonowe wkładki o budowie plastra miodu, drobne elementy z płyty pilśniowej).

drzwi stalowe nie muszą mieć surowego wyglądu – mogą być ozdobne, a jednocześnie mieć własności przeciwpożarowe

Własny Dom 9/2015

Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 90

9/3/15 12:09 PM

stolarka modernizacja

Wymiana drzwi wewnętrznych Przygotowanie otworu

Montaż ościeżnicy i drzwi

Montaż drzwi przesuwnych

Zanim rozpoczniemy montaż, powinniśmy się upewnić, że wymiary otworu powstałego po usunięciu starych drzwi odpowiadają wymiarom nowej ościeżnicy – najlepiej jeżeli jego wymiary są od niej większe o około 2 cm z każdej strony.

Poszerzanie i przesuwanie otworu drzwiowego wiązać się musi ze wzmocnieniem starego lub wybudowaniem nowego nadproża. Jest to szczególnie ważne w przypadku, gdy ściana jest nośna. Wykonanie nadproża musi odbyć się przed rozpoczęciem kucia i z uwzględnieniem ewentualnych zmian wysokości posadzki. Należy również przewidzieć obecność w ścianie instalacji elektrycznej czy wodno-kanalizacyjnej, aby nie doszło do jej uszkodzenia.

Po usunięciu starej ościeżnicy montujemy nową.

Obecnie dla drzwi wewnętrznych dostępne są dwa rodzaje ościeżnic: stałe i regulowane. Te pierwsze przeznaczone są do zabudowy równych murów o standardowej grubości (od 6 do 10 cm). Coraz częściej jednak, jako komplet ze skrzydłem drzwi, oferowane są ościeżnice regulowane, które można je łatwo dopasować do grubości ściany. Ponadto dzięki ich konstrukcji nie trzeba maskować połączenia ościeżnicy ze ścianą dodatkową listwą. Nową ościeżnicę stabilizuje się w otworze klinami lub poduszkami pneumatycznymi, a przestrzeń pomiędzy wypełnia punktowo przeznaczoną do tego celu pianką poliuretanową.

Ich prowadnicami są szyny nośne, które mocuje się do ściany lub sufitu, a w przypadku drzwi harmonijkowych – do górnej części starej futryny.

Dużo bardziej skomplikowany jest montaż drzwi chowanych w ścianie. Najlepiej jest planować takie drzwi jeszcze w fazie projektowania, ale możliwy jest również ich montaż w domach modernizowanych. Jednym sposobem montażu jest wykucie wnęki w murze i montaż w niej specjalnej kasety, w którą będą wjeżdżać drzwi, tu jednak mur musi mieć odpowiednią grubość. Drugą metodą jest dostawienie do ściany nowej ścianki z profili stalowych i płyt gipsowo-kartonowych i zamocowanie w niej „wkładu” drzwi.

Montaż drzwi wewnętrznych Drzwi wewnętrzne mogą się wydawać mniej istotne, ale ich prawidłowego montażu nie wolno lekceważyć – niestaranność instalatorów może narazić nas w przyszłości na duże koszty, a nawet na wypadek, jeśli drzwi np. wypadną z zawiasów na osobę, które będzie próbowała je otworzyć 1 otwór przygotowany do montażu – przed zakupem drzwi należy go dokładnie zmierzyć, gdyż dostosowanie drzwi o niewłaściwych wymiarach do zastanego otworu może się okazać niemożliwe

2

2 ramę ościeżnicy należy ustawić pionowo w otworze i zablokować przy pomocy drewnianych klinów – to tzw. wstępne mocowanie ościeżnicy, mające na celu sprawdzenie jej wymiarów

3

3 kontrola ustawienia ościeżnicy (poziomu nadproża i pionu ramiaków) – należy pamiętać o odstępie 1-2 cm między jej elementami a ścianą, uzyskiwanym przy pomocy klinów i rozpórek

4

4 wkręcamy zawiasy w skrzydło drzwi, umieszczamy skrzydło w ościeżnicy i sprawdzamy jego funkcjonowanie.

W razie potrzeby dokonujemy korekt w ustawieniu ościeżnicy. Luz między zawiasem a ościeżnicą może wynosić 0,5-2 mm

5

5 po wyjęciu skrzydła dokonujemy ostatecznego montażu ościeżnicy przy użyciu pianki montażowej.

Rozpórki i kliny można usunąć po całkowitym stwardnięciu pianki. Nadmiar pianki obcinamy dopiero po jej całkowitym utwardzeniu

6

6 ostateczny montaż skrzydła możemy przeprowadzić po całkowitym stwardnięciu pianki.

Po założeniu skrzydła montujemy w nim klamkę, zamek i inne elementy dodatkowe.

Następnie ostatecznie sprawdzamy, czy skrzydło funkcjonuje prawidłowo

fot. CAL

1

9/2015 Własny Dom

Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 91

91

9/3/15 12:11 PM

MODERNIZACJA stolarka

Drzwi zewnętrzne Wzornictwo

fot. Roto

fot. Hörmann

fot. Pol-Skone

Rozmiar, kolorystykę, a także wzornictwo drzwi rozsądnie jest zgrać z wystrojem domu. Istnieją dwie skrajnie odmienne szkoły. Pierwsza twierdzi, iż drzwi zewnętrzne muszą harmonizować z wyglądem elewacji (skrzydła tradycyjne w budynkach o stylu tradycyjnym, a nowoczesne, minimalistyczne – w nowoczesnych). Druga szkoła opowiada się natomiast za wykorzystaniem zasady kontrastu – a zatem jeżeli wystrój elewacji bazuje na liniach poziomych, należy wybrać drzwi z pionowym akcentem wzorniczym.

Warto wspomnieć o trzeciej szkole, która doradza, aby drzwi dobierać nie do całej elewacji, ale drzwi wejściowe i wewnętrzne warto zestroić ze sobą wizualnie – zwłaszcza jeśli znajdują się w tym samym wnętrzu i mogą jednocześnie znaleźć się w polu widzenia do koloru i stylistyki samych okien (i ewentualnie bramy garażowej). Rynek oferuje duże bogactwo wzorów drzwi zewnętrznych, ale jeżeli ktoś nie może odnaleźć odpowiedniego, to istnieje możliwość złożenia u producenta indywidualnego zamówienia, które obejmuje wybranie odpowiednich wymiarów (minimalne określa prawo – szerokość min. 90 cm, wysokość min.

200 cm – w przypadku wersji dwuskrzydłowej przynajmniej jedna część musi mieć podane wymiary), designu, kolorystyki oraz zabezpieczeń.

Takie drzwi są jednak droższe od standardowych nowoczesne drzwi z tworzywa pasują wizu- drzwi zewnętrzne zestrojone z bramą alnie do całkowicie przeszklonego wiatrołapu i do garażową to dobry pomysł, jeśli oba elementy nawet o 50%. elewacji domu

znajdują się na tej samej elewacji

Sposób otwierania

92

fot. M. Misiak

Drzwi otwierane do wewnątrz wymagają dużej przestrzeni za progiem. Jednocześnie jednak nad wejściem nie musi znajdować się żaden daszek, a drzwi otworzą się nawet wtedy, gdy nagromadzi się przed nimi cała zaspa.

fot. Internorm

Inwestorzy zastanawiają się często, czy drzwi zewnętrzne powinny otwierać się na zewnątrz, czy do wewnątrz. W budynkach jednorodzinnych dopuszczalne są oba rozwiązania. Oba warianty mają swoje wady i zalety.

Skrzydło otwierane na zewnątrz zdecydowanie trudniej jest wyważyć. Takie drzwi są też szczelniejsze (wiatr dociska je do ościeżnicy). Z drugiej strony aby je otworzyć, trzeba wychylić się z budynku. W przypadku deszczowej pogody nie jest to zbyt przyjemne i dlatego warto pomyśleć o niewielkim daszku nad wejściem – przy dużych opadach śniegu możemy nie być w stanie otworzyć drzwi.

drzwi otwierane na zewnątrz – nad nimi znajduje się podcień, dzięki czemu nie będzie na nas padać, gdy je otworzymy

Drzwi otwierane do środka – hol jest obszerny, więc zabierane przez nie miejsce nie powoduje problemów komunikacyjnych

Własny Dom 9/2015

Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 92

9/3/15 12:11 PM

stolarka modernizacja

Materiały

drzwi stalowe ocieplone bezfreonową pianką poliuretanową. Ze stali wykonano rzecz jasna także ościeżnicę i próg

stal ocynkowana – z tego materiału wytwarza się ościeżnice, ramy oraz tzw. ruszt wzmacniający (w przypadku drzwi antywłamaniowych). Ze stali może być wykonana również powierzchnia całego skrzydła (wykańcza się ją folią PVC lub lakierem). Drzwi ze stali ociepla się za pomocą sztywnej pianki poliuretanowej. Za największą zaletę tego rodzaju drzwi należy uznać bardzo dużą odporność na wszelkie działania włamywaczy. Jednak ta cecha okupiona jest dużym ciężarem skrzydła. aluminium – ramy drzwi wytwarzane są z wielokomorowych profili aluminiowych. Panele aluminiowe są również wypełnieniem owej ramy.

Ociepla się je: pianką poliuretanową, poliamidem zbrojonym włóknem węglowym, styropianem lub też wełną mineralną. W celu nadania koloru powierzchnię aluminium można anodować, malować proszkowo lub wykończać okleiną. Skrzydła aluminiowe to gwarancja dużej dźwiękochłonności (czasami lepszej niż w przypadku drewna), trwałość oraz sztywność.

fot. Internorm

Dla uzyskania dobrej izolacyjności termicznej i akustycznej drzwi wykorzystuje się piankę poliuretanową. W tak przygotowanej ramie umieszczane są panele z PVC (również zabezpieczone pianką). Kolor skrzydła jest efektem barwienia materiału podczas produkcji lub okleinowania.

Zalety drzwi z PVC to niska cena, łatwość utrzymania ich w czystości, znakomity współczynnik dźwiękochłonności, dobra izolacyjność cieplna, lekkość oraz łatwość montażu. kompozyt poliestrowo-szklany (włókno szklane, fiberglass) – materiał ten wyróżnia lekkość, wytrzymałość (zbliżona do aluminium) oraz łatwość pielęgnacji (zbliżona do PVC). Skrzydło z kompozytu jest odporne na działanie warunków atmosferycznych.

Ma również dobre parametry termoizolacyjne i akustyczne. W porównaniu z drzwiami z innych materiałów, drzwi z fiberglassu mają wysoką wytrzymałość mechaniczną, niewielką wagę (z racji właściwości kompozytu nie muszą być dodatkowo usztywniane) oraz grubość.

fot. Hörmann

fot. KMT Stal

Poza bogactwem form wzorniczych, rynek oferuje również dużą gamę materiałów, z których wytwarzane są drzwi zewnętrzne. Do najczęściej spotykanych należą: drewno – skrzydło wykonane jest w konstrukcji ramowej (rama z drewna klejonego, co zapobiega odkształcaniom pod wpływem wilgoci).

Najczęściej wykorzystywane jest drewno sosnowe i świerkowe, ale producenci oferują również drzwi z dębu, jesionu oraz gatunków egzotycznych (np. mahoniu). Drzwi zewnętrzne produkowane są także z płyt drewnopochodnych HDF. Wśród zalet drzwi wejściowych wykonanych z drewna należy wymienić: małą rozszerzalność cieplną, a także niezłą izolacyjność akustyczną oraz termiczną. Wadą jest natomiast to, że pomimo zabezpieczeń (np. impregnacji, nakładania fornirów, powłok malarskich oraz winylowych) są wrażliwe na zmiany wilgotności. utwardzone PVC – rama drzwi wykonana jest z wielokomorowych profili PVC wzmocnionych wkładami ze stali ocynkowanej lub aluminium).

drzwi aluminiowe są lżejsze od stalowych, a również zapewniają wysoki poziom bezpieczeństwa i termoizolacyjności

drzwi z wypełnieniem... z betonu – wzmocnione włóknem szklanym płyty są całkowicie odporne na warunki atmosferyczne

9/2015 Własny Dom

Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 93

93

9/3/15 12:12 PM

Wymiana drzwi zewnętrznych Staranny montaż Pierwszym etapem jest przygotowanie otworu.

Przede wszystkim po demontażu starej ramy powinniśmy wzmocnić osłabione mury, aby utworzyć solidne oparcie dla nowo osadzanych elementów (ram, ościeżnic). Należy pamiętać, że nie możemy dopuścić, aby rama drzwi stykała się bezpośrednio z murem. Optymalne prześwity, które zostaną wypełnione pianką montażową, powinny wynosić 1,5 cm po bokach i u góry ramy oraz 3,5 cm w jej dolnej części.

Zachowanie tych odległości zapewni stabilne przytwierdzenie kotew mocujących oraz uchroni przed wystąpieniem nadmiernych naprężeń, które mogłyby doprowadzić do wygięcia ramy.

Po dokładnym oczyszczeniu otworu przystę-

pujemy do osadzenia ościeżnicy. Ustawiamy ją równo przy pomocy poziomnicy oraz przytwierdzamy drewnianymi klinami, zachowując wspomniane prześwity. Potem kontrolujemy przekątne ramy w celu sprawdzenia odchylenia (dopuszczalne to 2-3 mm).

Mocowanie ramy Przytwierdzamy ościeżnicę do muru przy pomocy kotew mocujących, które powinny być rozmieszczone min. 25 cm od narożników i max.

70 cm od siebie. Po ponownym założeniu skrzydła na ościeżnicę i zabezpieczeniu go taśmą ochronną kolejnym krokiem jest uszczelnienie poprzez wypełnienie prześwitów, pianką poliuretanową. W celu zwiększenia jej przy-

czepności zaleca się przed jej nałożeniem powierzchnię muru spryskać wodą. Pianka ma niską chłonność oraz bardzo dobre walory izolacyjne. Podczas twardnienia zwiększa swoją objętość, co pozwala jej dokładnie wypełnić wszystkie szczeliny. Pamiętajmy, że piankę ze względu na jej rozszerzalność należy wtryskiwać jedynie do 1/3 głębokości otworów.

Utworzy ona trwałe mocowanie dla ościeżnicy, nadając jej stabilność wymiarową na wiele lat.

Jej nadmiar usuwamy ostrym nożem, przycinając równo z płaszczyzną okna. Powstałe spoiny możemy dodatkowo zabezpieczyć akrylem lub silikonem, tworząc barierę przeciwwilgociową.

Etapem końcowym jest wykończenie otworów przy pomocy tynku.

Montaż drzwi zewnętrznych

94

1

1 czyszczenie otworu z wszelkich nierówności i zanieczyszczeń – jeśli na powierzchni muru pozostanie np. brud, pianka mocująca ościeżnicę przyklei się do niego zamiast do właściwej powierzchni ściany

2

2 Po rozpakowaniu drzwi i zdjęciu skrzydła z ościeżnicy (oba elementy są pakowane razem, aby nie uszkodziły się w transporcie) nawiercamy otwory na dyble lub mocujemy łączniki ciesielskie

3

3 wstępne pozycjonowanie ościeżnicy – należy kontrolować zarówno prawidłową odległość nadproża i ramiaków od ściany, jak i kąty proste między ramiakami a nadprożem

4

4 po próbnym zawieszeniu skrzydła wyklejamy taśmą z pianką rozprężną ramiaki i nadproże od zewnątrz, a następnie wstawiamy całą ościeżnicę do otworu i przyklejamy ją do ściany (do momentu stwardnięcia pianki jej prawidłową pozycję utrzymują kliny)

5

5 zawieszamy skrzydło drzwi i sprawdzamy jego ustawienie.

Prawidłowo zamocowane skrzydło nie może ocierać się o ościeżnicę oraz musi ściśle przylegać do uszczelek na całym obwodzie, a przy lekkim docisku swobodnie ryglować się w zaczepach zamków

6

6 drzwi już zamontowane.

Należy natychmiast po zakończeniu montażu usunąć wszelkie zabezpieczenia, które nie przepuszczają powietrza lub są naklejone – folie mogą powodować miejscowe różnice połysku, a taśmy – pozostawić trudne do usunięcia ślady kleju

fot. CAL

Ciepły montaż drewnianych drzwi zewnętrznych o konstrukcji płytowej, z izolacją termiczną progu pozwala uzyskać drzwi, które nie będą znaczącym mostkiem termicznym. Warto pamiętać, by z montażem drzwi zewnętrznych zaczekać do momentu zakończenia prac mokrych, a zwłaszcza wylania posadzek – do tego momentu wymiary otworu nie są ostateczne.

Własny Dom 9/2015

Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 94

9/3/15 12:14 PM

pomieszczenia mokre ARCHITEKTURA

ARCHITEKTURA • lokalizacja kuchni • otwarta czy

NASZ EKSPERT

fot. Wineo

zamknięta • ergonomia • blaty kuchenne • ile łazienek w domu • wyposażenie i wykończenie łazienki

kuchnia i

ŁAZIENKA

Tekst: Andrzej Daczkowski

arch. Agnieszka Kubit, Kubit sp. z o.o.

Właścicielka działającej od ośmiu lat autorskiej pracowni projektowej, oferującej kompleksową obsługę inwestycji: od projektu, przez realizację, po wykończenie i aranżację wnętrz.

Projektuje i wykonuje domy jednorodzinne, budynki wielorodzinne, obiekty użyteczności publicznej i przemysłowe. Architekturę tworzy z przyjemnością i pasją

www.kubit.net

Kuchnia i łazienka to tzw. pomieszczenia mokre. Różni je bardzo dużo (funkcja, usytuowanie, wielkość oraz ich liczbę w jednym domu), ale łączy niewątpliwie jedno: to najdroższe pomieszczenia w domu w przeliczeniu na metr kwadratowy.

– Im będą większe, tym cena wyposażenia tych pomieszczeń w niezbędne instalacje i ich wykończenia będzie bardzo szybko rosła – zaznacza arch. Agnieszka Kubit z pracowni Kubit sp. z o.o. – Dlatego warto zastanowić się, czy aby na pewno potrzebujemy dużej kuchni czy też obszernego salonu kąpielowe-

go. Owszem, wielu inwestorów na początku budowy marzy o takich pomieszczeniach.

Jednak wykańczanie na przykład 16-metrowego pokoju kąpielowego najtańszymi płytkami (bo nie starczyło pieniędzy) może skończyć się rozczarowaniem: będzie tanio, ale też bardzo brzydko. Znacznie lepiej jest zdecydować się na mniejsze, ale elegancko i komfortowo wyposażone pomieszczenia. I właśnie na tym polega sztuka zaprojektowania kuchni i łazienek – z racji kosztów nie powinny być za duże, ale właśnie w sam raz, byśmy niepotrzebnie nie przepłacili.

9/2015 Własny Dom

architektura2_09_2015.indd 95

95

9/2/15 2:14 PM

ARCHITEKTURA pomieszczenia mokre

Dla tego dość gorącego pomieszczenia najlepiej wybrać stronę północną lub północno-wschodnią w kierunku strefy frontowej, czyli z wjazdem od strony północnej lub wschodniej.

– To idealne rozwiązanie. Pracując w kuchni, mamy wgląd na przedogródek, poza tym kuchnia nie zabiera nam wówczas miejsca od strony południowej lub zachodniej, które możemy przeznaczyć np. na salon. W efekcie od strony ulicy będziemy mieli część roboczą (kuchnię), a od strony ogrodu część wypoczynkową (salon) – mówi arch. Agnieszka Kubit.

Istotna jest również lokalizacja kuchni względem pozostałych pomieszczeń – wygody jej użytkowania nie zapewni tylko jej wielkość, ale także połączenie z przedpokojem, jadalnią, pokojem dziennym, a także tarasem. Do kuchni powinna przylegać spiżarnia.

– Nawet dla osób rzadko gotujących kuchnia jest „centrum” domu: często się do niej wchodzi i z niej wychodzi, wnosi zakupy, wynosi śmieci itp. – dlatego musi być dobrze skomunikowana z resztą domu – zauważa arch. Agnieszka Kubit.

fot. G. Tomaszewski

Lokalizacja kuchni

Kuchnia powinna być bardzo dobrze skomunikowana z pozostałymi pomieszczeniami, w tym z innymi kondygnacjami (piętrem czy piwnicą) – dlatego też najlepiej, gdy znajduje się możliwie blisko klatki schodowej

Otwarta czy zamknięta

96

alnym porządku, co jest, niestety, konieczne w przypadku otworzenia jej na salon – zaznacza arch. Agnieszka Kubit.

Kuchnia otwarta może być jednak odseparowana od salonu – za pomocą np. dużego stołu w jadalni czy też dzięki umieszczeniu jej trzy stopnie wyżej

fot. T. Augustyn

Wybór powinien zależeć przede wszystkim od stylu życia.

– Wszystkim lubiącym gotować i dodatkowo mającym małe dzieci można polecić kuchnię otwartą – mówi arch. Agnieszka Kubit. – Przy takim trybie życia i sytuacji rodzinnej kuchnia musi się stać – czy tego chcemy czy nie – centrum życia, z którego najwygodniej będzie nam obserwować poczynania naszych dzieci.

Otwarcie jej na salon sprawi, że bez większego trudu będzie można zasiąść w trójkę czy czwórkę przy stole, bo wspólna przestrzeń salonu i kuchni jest wówczas wystarczająco duża. Natomiast osobom niegotującym i nie posiadającym własnych dzieci, a dodatkowo jeszcze, gdy wiemy, że w kuchni będzie na ogół przebywała jedna osoba (druga nie chce czy też nie umie gotować), polecana jest niewielka kuchnia zamknięta. W ten sposób nie tylko ograniczymy zbędne koszty, ale też nie będziemy musieli utrzymywać kuchni w ide-

Własny Dom 9/2015

architektura2_09_2015.indd 96

9/2/15 2:15 PM

Akcesoria odkurzacza centralnego w kuchni

fot. Leovac

Szufelka automatyczna. To popularne i podstawowe akcesoria instalacji odkurzacza centralnego. Zazwyczaj montuje się je w dolnych częściach szafek lub ścian. Kurz zamiatamy do szufelki, a po włączeniu przycisku uruchamia się odkurzacz i zasysa brud.

Szufelki podłącza się do instalacji za pomocą rur elastycznych oraz kolanek przejściowych. Zdecydowanymi zaletami tego rozwiązania jest bardzo prosta obsługa i stosunkowo łatwy montaż, a także podniesienie komfortu korzystania z odkurzacza centralnego.

Szufelka podblatowa. To ciekawa propozycja działająca na podobnej zasadzie co szufelka. Specjalna tacka połączona z odkurzaczem centralnym zlokalizowana jest pod blatem w kuchni. Dzięki niej szybko pozbędziemy się okruchów i resztek jedzenia.

W kuchni przydatne będzie również zamontowanie kasety szafkowej do szufelek automatycznych z wężem. Rozwiązanie to z pewnością znacznie przyspieszy cały proces sprzątania, a także znacząco go ułatwi.

fot. USTM

nowe produkty speed leo

zestaw szybkiego sprzątania rek l ama

szufelka automatyczna jest jednym z elementów systemu centralnego odkurzania. Jest to bardzo praktyczne rozwiązanie, które monuje się w miejscach, które wymagają częstego sprzątania, jak na przykład: kuchnia czy wiatrołap. Szufelki automatyczne instaluje się zazwyczaj w cokole mebli lub w ścianie. Umożliwia szybkie zamiecenie podłogi bez używania węża odkurzacza

wąż spiralny do 5M URUCHAMIANY PRZYCISKIEM www.leovac.eu

architektura2_09_2015.indd 97

9/3/15 12:27 PM

ARCHITEKTURA pomieszczenia mokre

Ile łazienek w domu?

Druga, zdecydowanie większa łazienka powinna znajdować się w części prywatnej. W przypadku domów piętrowych oznacza to, że umieścimy ją na górnej kondygnacji, w bliskim sąsiedztwie sypialni, garderób itd.

– To pomieszczenie musi umożliwiać np. dłuższą kąpiel. W przypadku większej rodziny powinno być wyposażone w dwie umywalki czy bidet – przekonuje arch. Agnieszka Kubit. – Nie jestem jednak zwolenniczką budowania przy każdej sypialni dziecka odrębnej łazienki, nawet w dużym domu. W ten sposób stworzone zostaną minimieszkania w ramach domu jednorodzinnego, a jego domownicy zamkną się każdy w swoich czterech ścianach.

fot. Viessmann

Niemal w każdym domu powinny się znaleźć dwie łazienki.

– Pierwsza z nich, mniejsza, z wc, prysznicem i umywalką, powinna znajdować się w części oficjalnej, stosunkowo blisko salonu. Będzie ona służyła domownikom oraz gościom. Dzięki temu część prywatną uchronimy od odwiedzin naszych gości, co mogłoby być i dla nas, i dla nich krępujące – tłumaczy arch. Agnieszka Kubit. – Jest to też rozwiązanie bardzo praktyczne – przed czyjąś wizytą wystarczy wyszykować tylko część oficjalną, a część prywatną po prostu zamknąć.

Wejście do tej łazienki powinno być najlepiej z holu czy korytarza, a nie bezpośrednio z salonu, co nie jest rozwiązaniem komfortowym.

fot. Villeroy & Boch

Łazienka na poddaszu powinna być co najmniej jedna – dostępna dla całej rodziny. Warto zaznaczyć, że jej wielkość bywa mocno ograniczona przez skosy

w domu parterowym można zdecydować się na efektowne rozwiązanie – dużą łazienkę wyposażyć w wejście do ogrodu

98

W dużych łazienkach warto zdecydować się na ścianę działową, która funkcjonalnie podzieli przestrzeń tego pomieszczenia (np. osobno wc, osobno łazienka)

fot. Kolor Varius

fot. Villeroy & Boch

dwie umywalki w łazience to rozwiązanie godne polecenia – nawet w przypadku gdy w domu mieszkają tylko dwie osoby.

Gdy są pracujące, bardzo często ich rytm dnia wygląda bardzo podobnie – m.in. przygotowują się do wyjścia do pracy o tej samej porze

Własny Dom 9/2015

architektura2_09_2015.indd 98

9/2/15 2:17 PM

pomieszczenia mokre ARCHITEKTURA

Wymiary i kształt

fot. Coram

Ozdobne i jasne okładziny, silnie skontrastowane z ciemną okładziną na górnej części ścian, w połączeniu z armaturą w kolorze złotym – to pomysł na szykowną łazienkę

on z prawdziwego zdarzenia, a nie tylko z nazwy, musi mieć – prócz typowych urządzeń, takich jak m.in. bidet, podwójna umywalka – miejsce na przynajmniej jeden fotel i wygodne pionowe okno (nieumieszczone pod skosem).

W takim wypadku mówimy o pomieszczeniu liczącym około 12 m2 i więcej.

– Koszt gustownego wyposażenia takiego pomieszczenia może sięgać 60-70 tys. i więcej, nie ma górnej granicy – przypomina arch.

Agnieszka Kubit.

Natomiast mała, ogólnodostępna łazienka (wc, umywalka, niewielka kabina prysznicowa) może mieć nawet jedynie 1,5 m2.

– 2 czy też 2,5 m2 wydają się zupełnie wystarczające – pomieszczenie będzie przecież służyło tylko do krótkotrwałych wizyt, ewentualnie jako rezerwowe – mówi arch. Agnieszka Kubit.

– Aby nie wywołać efektu klaustrofobiim powinno być ono wyposażone raczej minimalistycznie, bez zbędnych ozdób, i praktycznie.

Duża łazienka została optycznie powiększona przez efektowne okno ozdobione tradycyjnymi szprosami

fot. Dekoral

uwaga. Przy niskiej ścianie kolankowej skosy mogą bardzo utrudnić rozmieszczenie poszczególnych urządzeń, a pomieszczenie może się funkcjonalnie i optycznie bardzo zmniejszyć (mimo sporych rozmiarów mierzonych przy podłodze). Warto na to zwrócić baczną uwagę – radzi arch. Agnieszka Kubit.

Kusząca jest perspektywa zafundowania sobie komfortowego pokoju kąpielowego. Aby był

fot. Ventana

Łazienka rodzinna powinna mieć powierzchnię co najmniej 7 m2, ale dopiero od powierzchni 9 m2 możemy zacząć mówić o swobodzie aranżacyjnej, która będzie tym większa, im bardziej pomieszczenie będzie zbliżone kształtem do kwadratu.

– Łazienka rodzinna znajduje się na ogół na wyższej kondygnacji – w warunkach polskich jest to najczęściej poddasze. I tu ważna

Mała Łazienka – całkowicie przeszklona kabina prysznicowa z w pełni przezroczystego szkła mimo niemałych rozmiarów nie przytłacza pomieszczenia

9/2015 Własny Dom

architektura2_09_2015.indd 99

99

9/2/15 2:18 PM

ARCHITEKTURA pomieszczenia mokre

Wyposażenie i wykończenie łazienki Planując wyposażanie łazienki musimy wiedzieć, jakich funkcji będziemy od nie wymagać – do czego ma ona nam służyć i kto będzie z niej korzystać. Kabinę prysznicową warto wybrać, gdy nasza łazienka jest mała.

Funkcjonalność prysznica można zwiększyć przez zastosowanie głębokiego brodzika.

Natomiast wannę zaleca się, gdy domownicy

ubią relaksujące kąpiele. Pewnym kompromisem może być zastosowanie parawanu prysznicowego.

Wybór liczby umywalek w łazience jest uzależniony w głównej mierze od wielkości łazienki. Jeśli dysponujemy wystarczającą powierzchnią, a domownicy mają zbliżony rozkład dnia (na przykład korzystają z łazienki

w zbliżonych porach), wówczas warto zainstalować dwie umywalki.

Gdy nie dysponujemy dodatkowym pomieszczeniem na pralnię, to właśnie łazienka jest najbardziej praktycznym miejscem do wstawienia pralki. Instalując pralkę w łazience, uzyskujemy dostęp do wody oraz innych urządzeń przydatnych podczas prania – wanny czy umywalki.

chromowana, elegancka bateria stojąca, mająca oddzielnie wylewkę i dwa pokrętła do wody, na tle błyszczącej mozaiki

fot. Ventana

fot. Dunin

Dwa lustra w rozrzeźbionych ramach oraz górne przeszklenie nad drzwiami nadają tej niewielkiej łazience efektowny styl

zamontowanie podwieszanej miski WC daje wrażenie większej przestronności wnętrza, widoczna jest bowiem tylko ceramika i przycisk spłukujący, natomiast cała instalacja schowana jest w ścianie

Nowoczesne tapety łazienkowe cechują się wodoodpornością.

Wykonane ze specjalnych materiałów, doskonale znoszą kontakt z wodą. To dobra propozycja na wykończenie ścian zamiast tradycyjnych płytek

architektura2_09_2015.indd 100

fot. TECE

fot. Redro

fot. Villeroy & Boch

odpływ w rozwiązaniach bezbrodzikowych może być estetycznym, a zarazem funkcjonalnym detalem

9/2/15 2:18 PM

Na zapas

– rzecz o przechowywaniu żywności w kuchni

Pojemniki ze szkła i porcelany nie wchodzą w reakcje z produktami spożywczymi, jednak zwykle niewygodnie się z nich korzysta (są ciężkie, kruche i najczęściej mają formę misy, lub słoja). W wielu domach używa się pojemników z plastiku, lub drewnia. Choć kolorowe i w atrakcyjnych kształtach, mogą szkodzić zdrowiu. W pojemnikach ze stali nie powinno się za to przechowywać kwaśnych rzeczy (np. potraw z octem, czy kwaśnymi sokami z owoców i warzyw). Bez względu na to, z czego wykonane, pojemniki do żywności powinny posiadać pokrywę, co ogranicza proces wysychania żywności.

Jednym z niezbędnych elementów wyposażenia kuchni jest pojemnik na pieczywo, które wymaga szczególnych warunków przechowywania – chlebak nie może być szczelny, a powierzchnia na której spoczywa pieczywo nie może być gładka (ze względu na niezbędną cyrkulację powietrza).

Praktyczny chlebak powinien zapewniać łatwy dostęp do wnętrza, umożliwiać utrzymanie czystości, a przy tym być atrakcyjnym dodatkiem i zdobić wnętrze. Chlebak z drewna trudno utrzymać w czystości (drewno jest materiałem biologicznie czynnym, mimo konserwacji jest zwykle miejscem zalegania rakotwórczej pleśni), plastikowe pojemniki również nie są obojętne dla zdrowia i reagują z przechowywaną w nich żywnością. Idealnym materiałem na chlebak jest szkło, porcelana, lub stal nierdzewna. O ile chlebaki ze szkła, czy porcelany są niepraktyczne, ze względu na wagę i kruchość, stal nierdzewna od wielu lat jest wykorzystywana do

Chlebak prostokatny w kolorze Passion Red

Chlebak RollTop PaulineBlack

reklama

Kuchnia jest miejscem, gdzie przygotowujemy posiłki i przechowujemy żywność, która z czasem ulega przemianom – co wpływa na jej smak i wartości odżywcze.

W tej sytuacji kluczowa jest odpowiednia temperatura oraz to, w czym przechowujemy jedzenie.

przechowywania pieczywa. Nie bez powodu: nie reaguje z żywnością, łatwo ją utrzymać w czystości i można jej nadać atrakcyjny kształt. Poza tym jest trwała i wytrzymała. Nie lubi tylko kontaktu z chlorem – do jej czyszczenia nie wolno więc używać żadnych środków zawierających związki chloru.

Takie same zasady dotyczą kuchennych pojemników na produkty sypkie (makarony, cukier, mąka, orzechy itp.).

W zależności od przechowywanych w nich pokarmów, pojemniki powinny być hermetyczne, lub zapewniać minimalną wymianę powietrza. Wybierajmy pojemniki z okienkiem – unikniemy wtedy niepotrzebnego ich otwierania za każdym razem, gdy będziemy chcieli sprawdzić zawartość. Do szuflad lepiej wybrać pojemniki z okienkiem w pokrywie. Wskazane jest, żeby materiał z jakiego są wykonane okienka był antystatyczny - wówczas zawartość nie przykleja się do okienka. Jeśli zdecydujemy się na pojemniki stalowe, warto wybrać stal z powłoką, na której nie zostają odciski palców. Dla bardziej wymagających, rynek udostępnia też wiele dodatkowych pomysłów – praktyczne miarki do makaronu, czy łyżeczki, które są przyczepione do pojemnika dzięki ukrytym magnesom, przydatne clipy, do których można przyczepić np. informację o terminie przydatności do spożycia, ciekawy przepis itp.

Mimo, że przy planowaniu i wyborze kuchni, pojemniki są zwykle wybierane na samym końcu, warto dobrze przemyśleć ich zakup – to w końcu inwestycja w nasze dobre samopoczucie i zdrowie.

Sugerowana cena detaliczna z vat od 179,99 PLN

Sugerowana cena detaliczna z vat od 159,99 PLN

Stalowy pojemnik na pieczywo. Minimalistyczny, prostokatny

Stalowy pojemnik na pieczywo. Klasyczny wzór – ikona chle-

ksztalt. Dno z przetloczeniami zapewnia odpowiednia cyrkula-

baka. Dno z przetłoczeniami zapewnia odpowiednią cyrkulację

cję powietrza. Uchylna przednia sciana, zamykana na magnes.

powietrza. Pokrywa unoszona ręcznie, posiada tłumiące hałas

Górna część moze slużyć jako dodatkowa półka. Chlebak można

silikonowe poduszki. Górna część może służyć jako półka

też zawiesić na ścianie (przygotowane otwory w tylnej części)

– zmieszczą się na niej trzy pojemniki kuchenne Brabantia 1.4L.

na przykład pod wiszacymi szafkami. Stal szlachetna – barwiona

Stal szlachetna - barwiona obojętnym dla zdrowia lakierem.

Brabantia Poland sp. z o.o.

tel. / fax 22 870 01 08

obojętnym dla zdrowia lakierem. Chlebak dostepny w wielu kolo-

Chlebak dostępny w wielu kolorach.

ul. Wiślanego Nurtu 7

info.poland@brabantia.com

rach. 10 lat gwarancji.

10 lat gwarancji.

04-987 Warszawa

www.brabantia.com

brabantia.indd 101

9/2/15 2:20 PM

FINANSE prawo

Całoroczny dom na działce – czy to legalne?

NASZ EKSPERT

Na wielu działkach rekreacyjnych na terenie ogródków działkowych stoją altany – a tak naprawdę całoroczne domy mieszkalne. Warto jednak pamiętać, że jest to niezgodne z prawem

W

Mateusz Gawin Redaktor działów Twoje Finanse i Biznes.

W swoich publikacjach porusza zagadnienia prawnofinansowe, z którymi borykają się czytelnicy.

Obserwuje rynek produktów i usług bankowoubezpieczeniowych. Śledzi nowinki w branży technologicznej, w tym m.in. z zakresu motoryzacji

102

finanse_09.indd 102

wielu miejscach w Internecie znaleźć można ogłoszenia o sprzedaży podejrzanie wręcz tanich w utrzymaniu domów mieszkalnych, położonych na terenie ROD-ów (Rodzinnych Ogródków Działkowych). Oferty takie wyglądają bardzo kusząco – zanim jednak z nich skorzystamy, warto zapoznać się z kwestiami prawnymi dotyczącymi obiektów budowlanych na działkach rekreacyjnych.

W Polsce w ramach rodzinnych ogrodów działkowych dostępnych jest prawie milion działek – wiele z nich nie jest jednak użytkowanych zgodnie z prawem – pisała Najwyższa Izba Kontroli w raporcie za 2010 rok. Okazuje się, że mimo upływu pięciu lat problemy w nim wykazane są nadal aktualne i nie zanosi się na szybką poprawę tej sytuacji.

Na koniec 2014 roku funkcjonowało w Polsce ok. 4850 Rodzinnych Ogródków Działkowych o łącznej powierzchni 42,4 tys. ha (dla porównania – powierzchnia Warszawy to ok.

51 tys. ha). Na tych terenach wyodrębniono 945,8 tys. działek, które można wydzierżawić w celach wypoczynkowych lub rekreacyj-

nych – wynika z danych Polskiego Związku Działkowców. Według raportu NIK-u z 2010 roku tylko na podstawie ośmiu analizowanych gmin stwierdzono wiele przypadków samowoli budowlanej i przekroczenia dopuszczalnej powierzchni altany działkowej.

Choć prawo od tego czasu zmieniło się na korzyść działkowiczów i pozwala na budowę większych obiektów niż kiedyś, na terenie ROD-ów inwestorzy nadal stawiają budynki znacznie przekraczające ustawowe wymogi.

Przerośnięte altany – ciągle w obrocie Na tę chwilę na działce dzierżawionej od zarządu ROD można postawić altanę, której powierzchnia użytkowa nie przekracza 35 m2, a wysokość nie jest wyższa niż 5 m (w przypadku dachów stromych) lub 4 m (przy dachach płaskich). W rzeczywistości jednak nierzadko dochodzi do budowy ponadnormatywnych domków (a nawet sporych domów), które kwalifikują się jako samowola budowlana.

Własny Dom 9/2015

9/2/15 2:21 PM

prawo FINANSE

Dużym ułatwieniem w budowie domu na terenie działki wypoczynkowej jest brak konieczności wnoszenia o pozwolenie na budowę. Decyzję o zezwoleniu wydaje zarząd ROD-u na podstawie przedstawionych mu przez działkowicza projektów i rysunków planowanej budowy. W niektórych ogrodach ocena projektu jest jednak jednocześnie pierwszym i ostatnim etapem kontroli, przez co inwestor nie jest później rozliczany z tego, co rzeczywiście wybuduje – do czasu, kiedy któryś z sąsiadów nie skieruje skargi do odpowiedniego urzędu.

– Dostajemy bardzo dużo skarg na samowole budowlane na terenie ROD-ów – mówi w rozmowie z Bankier.pl Jerzy Plejer z Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego dla miasta Poznania. – W większości przypadków kontrola faktycznie wykazuje niezgodność zabudowy z normami prawnymi ustalonymi przez ustawę – dodaje.

W ciągu roku w ramach tzw. kontroli problemowych udaje się sprawdzić od kilkunastu do kilkudziesięciu poznańskich działek.

Sprawdzenie całości podczas jednej akcji jest fizycznie niemożliwe – w mieście działa 90 ROD-ów z 18,8 tys. działek.

na warunki konstrukcyjne, obiekt kwalifikuje się do rozbiórki. Na portalach aukcyjnych nietrudno jednak znaleźć oferty sprzedaży prawa do działki wraz z wybudowanymi na nich altanami o powierzchni znacznie przekraczającej wspomniane 35 m2. Skąd więc jawny obrót „altanami”, które nierzadko mają powierzchnię 100 m2 lub większą? Zgodnie z zasadą, że prawo nie działa wstecz, normy dotyczące wielkości budynków działkowych nie dotyczą tych wybudowanych przez 1 stycznia 1995 roku. Do tego czasu nie istniało w Polsce prawo regulujące rozmiary inwestycji budowalnych na terenie ogrodów. W takich przypadkach mają zastosowanie przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, według których właściciele takiej nieruchomości są zobowiązani do opłacania podatku od nieruchomości za każdy m2 przekraczający wartość dopuszczalną. Natomiast jeśli oferta dotyczy dużej altany wybudowanej w ciągu ostatnich 10 lat, potencjalny nabywca powinien zastanowić się przed zakupem, bo może tym samym ściągnąć na siebie kłopoty.

Na działce nie zamieszkasz przez cały rok Zbyt duże rozmiary altany to niejedyna, niezgodna z prawem praktyka stosowana przez działkowiczów na terenie ROD-ów. Raport NIK wskazywał na 962 osoby (tylko w 8 zbadanych gminach), które zamieszkiwały dzierżawione działki przez cały rok. Wśród nich znalazła się jedna, która mieszkała na swojej działce od 1955 roku. Wykorzystanie ogrodów w celach mieszkaniowych jest niezgodnie nie tylko

Konsekwencje Domy za duże jak na wymagania ROD-ów powstają pomimo konsekwencji, jakie czekają inwestorów. Co prawda nie ponoszą oni z tego tytułu żadnych kar, ale mogą otrzymać od organu nadzoru nakaz zmniejszenia powierzchni użytkowej. Jeśli nie jest to możliwe ze względu

Przykładowe ceny działek wraz z altanami całorocznymi na internetowych portalach ogłoszeniowych Powierzchnia (działka/dom)

Cena

•

440 m2/35 m2

•

125 000 zł

•

435 m2/75 m2

•

145 000 zł

•

400 m2/40 m2

•

70 000 zł

•

798 m2/140 m2

•

140 000 zł

Źródło: Opracowanie własne Bankier.pl na podstawie aktualnych i archiwalnych ogłoszeń domów całorocznych położonych na terenie ROD-ów

z ustawą, ale także ze statutem Polskiego Związku Działkowców, jednolitego dla wszystkich zrzeszonych w nim ROD-ów.

Prawo do zamieszkania to jedno. Zdarzają się jednak dodatkowo przypadki, kiedy gminy wydają zaświadczenia o zameldowaniu na działce wypoczynkowo-rekreacyjnej – choć według wykładni nie można tam nawet zamieszkiwać.

Wszystko za sprawą sądów, które rozstrzygają sprawy na korzyść działkowiczów starających się o wpis meldunkowy. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego decyzja o przyznaniu meldunku powinna być wydawana nie ze względu na ustawę o ROD, a o przepisy dotyczące ewidencji ludności i dowodów osobistych – zameldowanie ma w tym przypadku służyć celom ewidencyjnym i określać pobyt stały lub czasowy. W praktyce, pomimo sprzeciwu PZD, zarządy ROD-ów mogą więc wydawać zgody na wnioskowanie o przydzielenie meldunku na terenie ogrodu, które pozwalają jednostkom terytorialnym wydać meldunek zainteresowanym działkowiczom.

Konsekwencje kontroli, która wykaże, że działka jest wykorzystywana niezgodnie z prawem, mogą być dla działkowiczów opłakane, jeśli nie posiadają drugiego domu. Nie obowiązują wtedy ich żadne kary finansowe, ale zarząd ogrodu może rozwiązać umowę o dzierżawę działki – w takiej sytuacji działkowicz zobowiązany jest opuścić ogród w ustalonym terminie, a jedyne do czego ma prawo własności, to obiekty znajdujące się bezpośrednio na działce.

Nie przysługuje mu wtedy żadne prawo do odszkodowania (takie jak przy likwidacji działki), a jeśli będzie opóźniał wyprowadzkę, prezes zarządu może wezwać policję, która zajmie się eksmisją mieszkańców.

Całoroczny dom na działce kosztuje znacznie mniej Co więc skłania działkowców do podejmowania tak dużego ryzyka i nielegalnego zamieszkiwania na ogrodach działkowych? Już w samych ogłoszeniach można znaleźć odpowiedź na to pytanie. Okazuje się, że poza podstawową korzyścią wynikającą z możliwości zamieszkania w cichym i spokojnym otoczeniu pełnym zieleni, nierzadko w centrum miasta, można skorzystać na takiej lokalizacji również finanso-

9/2015 Własny Dom

finanse_09.indd 103

103

9/2/15 2:21 PM

FINANSE prawo

działki. Do rocznych opłat należy doliczyć 25 zł/ rok opłaty wodnej oraz 30 zł/rok abonamentu za liczniki. Działkowicze nie uiszczają opłaty rolnej i podatku od nieruchomości (chyba, że altana jest większa niż przewidziano w ustawie).

Zakładając średnie zużycie prądu na 1 osobę podane przez GUS w 2012 r., dla gospodarstwa dwuosobowego należy przyjąć łączne zużycie na poziomie 1574,4 kWh rocznie – przy cenie

wo. W jednym z ogłoszeń aktualny dzierżawca działki i właściciel altany na sprzedaż pisze wprost o niskich kosztach utrzymania, nieprzekraczających 1000 zł rocznie. Sprawdziliśmy więc, jak takie koszty mogą się kształtować na jednej z bydgoskich działek. Za samą dzierżawę opłaca się czynsz do zarządu, który jest ustalany w zależności od konkretnego ROD-u.

W Bydgoszczy roczny czynsz wynosi 0,90 zł/m2

Podstawowe koszty związane z utrzymaniem działki (300 m2) i altany nieprzekraczającej 35 m2 na przykładzie Bydgoszczy 270 zł (ok. 0,9 zł/m2)

Czynsz (dzierżawa) [rocznie] •

Opłata wodna [rocznie]

•

25 zł

•

Abonament za liczniki [rocznie]

•

30 zł

•

Pobór wody [miesięcznie]

•

5,51 zł

•

Prąd [rocznie]

•

818,68 zł (0,52-0,53 zł/kWh)

SUMA:

1209,80 zł/rok

fot. George

fot. Vlatausa

Źródło: Opracowanie własne Bankier.pl

104

finanse_09.indd 104

0,52 zł/kWh za prąd działkowicze zapłacą ok.

820 zł/rok. Podsumowując, koszty utrzymania wyniosą niecałe 1210 zł za rok. W przypadku jednorodzinnego domu na działce budowlanej taki rachunek można zapłacić za samo ogrzewanie domu węglem.

Choć utrzymanie domu na działce należącej do ROD może być tańsze od takiego samego budynku postawionego na własnościowej działce budowlanej, całoroczne zamieszkanie w ogrodach działkowych nadal jest niezgodne z prawem. Choć na portalach aukcyjnych można znaleźć wiele ogłoszeń o sprzedaży prawa do działki wraz z wybudowaną na niej altaną, jej zakup może przysporzyć w przyszłości więcej strat niż oszczędności. W sytuacji gdy zarząd lub organ nadzoru upomni się o nielegalne zamieszkiwanie na działce, bardzo prawdopodobne jest wypowiedzenie umowy. Wtedy nowy nabywca działki pozostaje z niczym – w przypadku samowoli budowlanej lub użytkowania gruntu niezgodnie z przeznaczeniem nie przysługuje mu żadne odszkodowanie.

duża altana (do 35 m2) jest w pełni legalna, jeśli jest wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby wyposażyć ją we wszelkie instalacje (elektryczną, wodno-kanalizacyjną, gazową, a nawet grzewczą) – ale nie oznacza to, że możemy w niej mieszkać na stałe (nawet jeśli technicznie da się ją do tego przystosować)

domek letni również może znaleźć się na działce rekreacyjnej w ramach ROD – pod warunkiem, że jego wysokość przy spadzistym dachu nie przekracza 5 m, a powierzchnia 35 m2. Prawo nie definiuje, czym dokładnie jest altana – zatem może być ona zarówno małym domkiem narzędziowym, jak i domkiem letnim, przeznaczonym do mieszkania na działce w trakcie letniego wypoczynku

Własny Dom 9/2015

9/2/15 2:21 PM

Pakiet 12 wydań archiwalnych z roku 2013

tylko 39 zł

Zamów na www.sklep.grabekmedia.pl tel. 71 337 47 40

e-prenumerata Własnego Domu TANIEJ!

oszczędzasz czas i pieniądze, bez dodatkowych kosztów wysyłki, natychmiastowy dostęp do najnowszych wydań Dostępne również pojedyncze e-wydania

pakiet_12_wydań.indd 105

9/2/15 2:24 PM

raport z rynku stolarka otworowa

wyjaśnienie najważniejszych parametrów: • rodzaj • wykończenie • wymiary • współczynnik U • zabezpieczenia • automatyka • kolor • gwarancja prezentacja produktów: • bramy garażowe • bramy wjazdowe

bramy

20

fot. Hörmann

raport z rynku

pro

para duk met t ry i ów cen y

garażowe i wjazdowe Tekst: arch. Anna Czerwonka Opracowanie prezentacji produktów na podstawie danych od firm: Mateusz Kozłowicz

O

tym, czy podjazd na działkę będzie wygodny i funkcjonalny, decyduje wiele czynników. Nie zawsze też mamy wpływ na jego wielkość. Budując dom, warto zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania. Obowiązująca i nieprzekraczalna linia zabudowy określa położenie frontowej ściany budynku i jej odległość od granicy działki. Te informacje wraz z szerokością posesji są wystarczające, by określić potencjał przyszłej strefy wjazdu. Należy pamiętać, że dla jednego samochodu musimy przewidzieć

106

bramy-ok.indd 106

powierzchnię o wymiarach 2,5 x 5 m i ok.

1 m wokół dla wygodnego jego obejścia.

gdzie garaż?

Najbardziej komfortowym rozwiązaniem pod względem wykonawczym, ale też samej dostępności, jest garaż dostawiony do budynku lub wolno stojący połączony osłoniętym przejściem z wejściem do domu. Często ,,ceną” lokalizacji w mieście, gdzie działki bywają stosunkowo małe, jest garaż w podziemiu, do którego prowadzi nierzadko stromy podjazd.

Własny Dom 9/2015

9/3/15 2:56 PM

bramy raport z rynku stolarka otworowa

Brama wjazdowa – przesuwna czy rozwierna Brama wjazdowa to integralna część ogrodzenia, dlatego ważne, aby była dopasowana do niego estetycznie. Decydując się na konkretny styl, musimy zdawać sobie sprawę, że nie każdy typ bramy sprawdzi się przy wszystkich materiałach. Na co zwrócić uwagę, wybierając typ bramy wjazdowej? Przed wszystkim na ilość miejsca na podjeździe. Drugim ważnym aspektem są wymiary działki i ukształtowanie terenu.

• Brama przesuwna jest dobrym rozwiązaniem, gdy długość podjazdu jest niewielka, jednak wymaga odpowiednio długiego fragmentu nieprzesłoniętego ogrodzenia, na które mogłoby otwierać się skrzydło. Bramy te, ze względu na mechanizm, otwierają się zwykle wolniej od bram rozwiernych tych samych rozmiarów. Mają również bardziej od nich ograniczone wzornictwo. Gotowe, najczęściej ażurowe bramy przesuwne oferowane przez producentów dobrze prezentują się w połączeniu z nowoczesną i prostą architekturą.

• Bramy skrzydłowe rozwierne wymagają wolnej przestrzeni o długości min. połowy szerokości bramy. Dają za to możliwość całkowitego dopasowania do przęseł ogrodzenia. System automatycznego otwierania jest umieszczany od strony posesji – im cięższa brama, tym większe i bardziej widoczne są siłowniki ją otwierające. Przy rozwiernych bramach trzeba również liczyć się z odśnieżaniem wjazdu w zimie. Fotokomórki zabezpieczające przed przytrzaśnięciem skrzydłem powinny mieć większy zasięg lub być montowane nie tylko w świetle przejazdu, ale też zaraz za bramą, w zasięgu ruchu skrzydła.

Montaż bramy garażowej Gdy zamówimy bramę wraz z montażem, firma dokona pomiarów i sama dobierze odpowiedni jej rozmiar. W nowo budowanym domu montaż bramy odbywa się na etapie wykonywania stolarki, czyli np. w przypadku okien z PVC jeszcze przed wykonaniem posadzek. Należy o tym pamiętać podczas montażu bramy i zgodnie z projektem pozostawić odpowiednio dużą szczelinę na przyszłe wykończenie podłogi.

Wyjaśnienie parametrów opisanych w prezentacjach produktów Rodzaj: zarówno w przypadku bram garażowych, jak i wjazdowych, rodzaj zależny jest od sposobu otwierania. Brama rozwierna, nawiązująca do tradycyjnych, dwuskrzydłowych wrót, wymaga najwięcej miejsca przed garażem.

Jednocześnie daje duże możliwości zaplanowania wnętrza (przestrzeń pod sufitem garażu można wykorzystać na podwieszenie roweru, zestawu wędkarskiego czy deski surfingowej).

Nie ma również problemu z umieszczeniem górnego oświetlenia. Takie same korzyści daje zastosowanie bramy garażowej rolowanej. Tu jednak ze względu na rozmiar skrzyni, w której chowa się brama, wymagana jest odpowiednia wysokość nadproża. Bramy uchylne i segmentowe górne poruszają się po odpowiedniej konstrukcji szyn jezdnych umieszczanych pod sufitem. Dodatkowo te drugie umożliwiają zatrzymanie się samochodu bezpośrednio przed garażem.

Materiał, Wykończenie i kolor: bramy garażowe wykonywane są z elementów metalowych (blacha stalowa, aluminium). Mogą mieć wypełnienie np. z pianki poliuretanowej, które pełni funkcję izolacyjną (termiczną, akustyczną). Bramy wjazdowe wykonuje się najczęściej z tego samego materiału, co przęsła ogrodzenia.

Często są to ażurowe konstrukcje z profili stalowych lub drewna. Przy klasycyzujących domach i rezydencjach mogą pojawić się stylowe bramy żeliwne lub kute żelazne.

Jeśli natomiast chodzi o wykończenia bramy i koloru to jest on uzależniony od pożądanego efektu estetycznego. Brama garażowa stalowa lub aluminiowa może być lakierowana lub o naturalnym kolorze materiału. Często stosowane są również okleiny: jednolite bądź imitujące rysunek drewna, które mogą być gładkie, perforowane lub kasetonowane. Najlepiej jeśli brama koresponduje materiałem ze stolarką otworową domu. Celowym zabiegiem może być także wtapianie bramy w płaszczyznę ściany.

Przy dużych jej rozmiarach, aby nie była wizu-

alnie przytłaczająca, warto zastanowić się nad optycznymi podziałami (pionowymi, skośnymi).

Bramy wjazdowe powinny nawiązywać do formy ogrodzenia, być powieleniem przęsła bądź przypominać furtkę wejściową.

Wymiary: najczęściej nie są powtarzalne.

Każdy producent oferuje indywidualne wymiary bram garażowych. Aby uniknąć wykonywania bramy na zamówienie, należy dobrać ją jeszcze na etapie projektu (koniecznie przed rozpoczęciem prac murarskich). Wymiary (wys. i szer.) liczone są w świetle muru. Przed montażem konieczne jest również podanie wysokości nadproża oraz szerokości przestrzeni bocznej (od krawędzi otworu do płaszczyzny ściany wewnętrznej). Przy dużych rozpiętościach (większych od 3 m) trudne może okazać się zamontowanie bramy uchylnej. Najlepiej sprawdzą się w tym przypadku bramy segmentowe górne i boczne. Te z kolei, powieszone na szynie wzdłuż wewnętrznej ściany garażu, mają najmniejsze wymagania dotyczące wymiarów pomieszczenia (głównie wysokości) i długości podjazdu.

Współczynnik U płyty i wbudowanej bramy: (współczynnik przenikania ciepła przez przegrodę) ma znaczenie przy garażu ogrzewanym lub gdy jest on częścią domu. Im jego wartość jest niższa, tym mniej ciepła ,,ucieka” z budynku. Jest to szczególnie ważne w domach energooszczędnych i pasywnych. Zwykle U bramy jest większe niż samej płyty, ze względu na większe przewodzenie ciepła na obwodzie bramy (w miejscu jej mocowania).

Zabezpieczenia: pojawiają się zwłaszcza tam, gdzie brama ma automatyczne sterowanie chroniące domowników i samochód przed możliwymi urazami i uszkodzeniami. Zamontowanie blokad, fotokomórek, rygli i wyłączników przeciążeniowych zapobiegnie niekontrolowanemu opadnięciu bramy czy niebezpiecznemu przytrzaśnięciu palców osoby, która nieuważnie korzysta z bramy.

Podajemy orientacyjne ceny netto. Produkty uszeregowane od najtańszych do najdroższych w ramach danej kategorii. Wymiary podajemy w kolejności wysokość i szerokość.

prezentacje 20 produktów 9/2015 Własny Dom

bramy-ok.indd 107

107

9/2/15 2:25 PM

1

UCHYLNA

N 80, wzór 902

Producent: Hörmann Wymiary: 2375 i 2500 x 2125 mm Wykończenie: z zewnąrz i wewnątrz pokrytre warstwą farby poliestrowej (wysokiej jakości gruntowanej) Automatyka: napęd ProMatic (max.14 cm/s) z dwukierunkowym systemem sterowania radiowego BiSecur Zabezpieczenia: wielosprężynowy układ zabezpieczający z ochroną przed przytrzaśnięciem palców Kolor: dowolny kolor z palety RAL i kolor antracytowy CH 703 Gwarancja: 10 lat (brama), 5 lat (napęd)

2

SEGMENTOWA

KRISPOL VENTE RC

Producent: KRISPOL Wymiary: 2500 x 2250 mm Wykończenie: tłoczenie poziome wąskie, powierzchnia Woodgrain Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,09 W/m2K Automatyka: STARCUS Zabezpieczenia: bezpieczna budowa paneli, zabezpieczenie przed opadnięciem bramy w przypadku zerwania sprężyny, wyłącznik przeciążeniowy w napędzie Kolor: biały, brązowy (dotyczy bram w tej cenie) Gwarancja: 5 lat

CENA (netto): od 1286 zł + VAT (+ cena napędu)

CENA (netto): od 1853 zł (z napędem 2452 zł)

3

4

SEGMENTOWA

RenoMatic light

Producent: Hörmann Wymiary: 2375 x 2000/2125, 2500 x 2000/2125, 2500 x 2250 mm Wykończenie: średnie przetłoczenia M, powierzchnia Woodgrain Współczynnik U płyty: 1,36 W/(m2K) Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,8 W/(m2K) – dla bramy o pow. 10 m2 Automatyka: napęd Prolift 500 Zabezpieczenia: automatyczny układ zabezpieczący – przeciążeniowy, zabezpieczenie przed podważeniem i przed przytrzaśnięciem dłoni Kolor: biały, antracytowy, brązowy Gwarancja: 10 lat (brama), 5 lat (napęd)

SEGMENTOWA

LPU 40

Producent: Hörmann Wymiary: 2500 i 2379 x 2000/2080/2125 mm Wykończenie: średnie przetłoczenia M, powierzchia Woodgrain lub okleina foliowa Decograin Współczynnik U płyty: 0,9 W/(m2K).

Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,3 W/(m2K) – dla bramy o pow. 10 m2 Automatyka: ProMatic (max.14 cm/s) lub SupraMatic (max. 22 cm/s) z systemem sterowania radiowego BiSecur Zabezpieczenia: automatyczny układ zabezpieczący – przeciążeniowy, zabezpieczenie przed podważeniem i przed przytrzaśnięciem dłoni

CENA (netto): 1890 zł (z montażem i 8% VAT) + cena napędu

CENA (netto): od 2182 zł + VAT (+ cena napędu)

5

6

SEGMENTOWA

kolekcja BAUHAUS

Producent: VERDOOR Wymiary: 2600 x 2220 (wymiary na indywiduale zamówienie) Wykończenie: malowana, wykończenie powierzchni blachy gładkie lub woodgrain, panel gładki lub tłoczony (6 wzorów) Współczynnik U płyty: 0,51 W/(m2K) Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,2 W/(m2K) Automatyka: CAME, SOMMER, inni producenci na zamówienie Zabezpieczenia: w standardzie: przed pęknięciem linek i sprężyn, przycięciem palców, 2 sprężyny skrętne, rygiel, dodatkowe profile wzmacniające Gwarancja: 5 lat

SEGMENTOWA

CENA (netto): 2670 zł KRISPOL VENTE RFS 60

Producent: KRISPOL Wymiary: 2500 x 2250 mm Wykończenie: wypełnienie z paneli grubości 60 mm, bez przetłoczeń, powierzchnia gładka slick Współczynnik U wbudowanej bramy: 0,96 W/m2K Automatyka: STARCUS Zabezpieczenia: bezpieczna budowa paneli, zabezpieczenie przed opadnięciem bramy w przypadku zerwania sprężyny, wyłącznik przeciążeniowy w napędzie Kolor: dowolny z ponad 200 kolorów RAL (dotyczy bram w tej cenie) Gwarancja: 5 lat

CENA (netto): od 2733 zł (z napędem 3332 zł) 108

bramy-ok.indd 108

kolekcja REDCROSS

Producent: VERDOOR Wymiary: 2600 x 2220 (wymiary na indywiduale zamówienie) Wykończenie: powłoka Polygrain, blacha 0,6 mm, powierzchnia gładka, panel gładki bez przetłoczeń Współczynnik U płyty: 0,51 W/(m2K) Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,3 W/(m2K) Automatyka: CAME, SOMMER, inni producenci na zamówienie Zabezpieczenia: w standardzie: przed pęknięciem linek i sprężyn, przycięciem palców, 2 sprężyny skrętne, rygiel, dodatkowe profile wzmacniające Gwarancja: 5 lat

CENA (netto): 2670 zł

7

SEGMENTOWA

8

SEGMENTOWA

LPU 40

Producent: Hörmann Wymiary: 2500 x 2125 mm, 2375 x 2125, 2250 x 1875 mm Wykończenie: podwójne przetłoczenia D, gładka powierzchia Silkgrain Współczynnik U płyty: 0,9 W/(m2K).

Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,3 W/(m2K) – dla bramy o pow. 10 m2 Automatyka: napęd SupraMatic (max. 22 cm/s) z dwukierunkowym systemem sterowania radiowego BiSecur Zabezpieczenia: automatyczny układ zabezpieczący – przeciążeniowy, zabezpieczenie przed podważeniem i przed przytrzaśnięciem dłoni Kolor: dowolny kolor z palety RAL

CENA (netto): od 2777 zł + VAT (+ cena napędu)

Własny Dom 9/2015

9/2/15 2:26 PM

NAJCIEPLEJSZE BRAMY, OKNA, ROLETY Kompleksowe rozwiązania pasywne do Twojego domu

ENERGOOSZCZĘDNA BRAMA Z PANELI GRUBOŚCI 60 mm

NAJNOWSZE OKNA PASYWNE FEN 85

ROLETY ZEWNĘTRZNE – WZMOCNIONA OCHRONA

VENTE RFS 60 – jedyna brama garażowa na rynku zbudowana z paneli o grubości 60 mm na całej wysokości.

Okna FEN 85 wyróżnia m.in. potrójny system uszczelnień i indywidualnie zaprojektowany układ wzmocnień stalowych.

Rolety zewnętrzne KRISPOL zapewniają komfort cieplny i realne oszczędności – zarówno na ogrzewaniu, jak i klimatyzacji.

www.krispol.pl

bramy-ok.indd 109

9/2/15 2:26 PM

9

SEGMENTOWA

kolekcja PAINT

Producent: VERDOOR Wymiary: 2600 x 2220 (wymiary na indywiduale zamówienie) Wykończenie: malowana, wykończenie powierzchni blachy gładkie, panel gładki bez przetłoczeń Współczynnik U płyty: 0,51 W/(m2K) Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,2 W/(m2K) Automatyka: CAME, SOMMER, inni producenci na zamówienie Zabezpieczenia: w standardzie: przed pęknięciem linek, pęknięciem sprężyn, przycięciem palców, 2 sprężyny skrętne, rygiel, dodatkowe profile wzmacniające Gwarancja: 5 lat

SEGMENTOWA

RenoMatic 2015

Horizon Lite

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: dwa skrzydła, zawiasy reuglowane na tulejach nierdzewnych Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: rygiel, blokada otwarcia Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

CENA (netto): 5660 zł 110

bramy-ok.indd 110

HST

14

DWUSKRZYDŁOWA

Horizon

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: dwa skrzydła, zawiasy reuglowane na tulejach nierdzewnych Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: rygiel, blokada otwarcia Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

CENA (netto): 5230 zł

CENA (netto): 4265 zł DWUSKRZYDŁOWA

SEGMENTOWA BOCZNA

CENA (netto): od 3444 zł + VAT (+ cena napędu)

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: dwa skrzydła, zawiasy reuglowane na tulejach nierdzewnych Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: rygiel, blokada otwarcia Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

15

12

Producent: Hörmann Wymiary: 2000 x 1875/2000/2080/2125 mm Wykończenie: średnie przetłoczenia M, powierzchnia Woodgrain Współczynnik U płyty: 0,9 W/(m2K).

Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,9 W/(m2K) – dla bramy o pow. 10 m2 Automatyka: ProMatic (max.14 cm/s) z systemem sterowania radiowego BiSecur Zabezpieczenia: zabezpieczenie przed przytrzaśnięciem palców po stronie zewnętrznej i wewnętrznej, podwójny automatyczny mechanizm zabezpieczający (przeciążeniowy) Kolor: dowolny kolor z palety RAL

CENA (netto): 3390 zł (z napędem, montażem i 8% VAT) DWUSKRZYDŁOWA

kolekcja ARTDECO

CENA (netto): 3230 zł

Producent: Hörmann Wymiary: 2500 x 2000/2125/2250 mm Wykończenie: duże przetłoczenia L, lekko matowa powierzchnia Sandgrain Współczynnik U płyty: 1,36 W/(m2K).

Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,8 W/(m2K) – dla bramy o pow. 10 m2 Automatyka: napęd ProMatic (max. 14 cm/s) z dwukierunkowym systemem sterowania radiowego BiSecur Zabezpieczenia: automatyczny układ zabezpieczący – przeciążeniowy, zabezpieczenie przed podważeniem i przed przytrzaśnięciem dłoni Kolor: biały, antracytowy, brązowy Gwarancja: 10 lat (brama), 5 lat (napęd)

13

SEGMENTOWA

Producent: VERDOOR Wymiary: 2600 x 2220 (wymiary na indywiduale zamówienie) Wykończenie: powłoka poliester, powierzchnia blachy gładka lub woodgrain, panel gładki lub tłoczony (6 wzorów) Współczynnik U płyty: 0,51 W/(m2K) Współczynnik U wbudowanej bramy: 1,2 W/(m2K) Automatyka: CAME, SOMMER, inni producenci na zamówienie Zabezpieczenia: w standardzie: przed pęknięciem linek i sprężyn, przycięciem palców, 2 sprężyny skrętne, rygiel, dodatkowe profile wzmacniające Gwarancja: 5 lat

CENA (netto): 3120 zł

11

10

Horizon Massive

16

DWUSKRZYDŁOWA

Horizon Wood

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: dwa skrzydła, zawiasy reuglowane na tulejach nierdzewnych Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: rygiel, blokada otwarcia Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

CENA (netto): 5820 zł

Własny Dom 9/2015

9/2/15 2:27 PM

17

PRZESUWNA SAMONOŚNA

Horizon Lite

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: jedno skrzydło, wózki jezdne, rolka najazdowa, listwa zębata, gniazdo najazdowe, słup podtrzymujący Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: zamek hakowy z wkładką bębenkową Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

CENA (netto): 7060 zł

18

PRZESUWNA SAMONOŚNA

Horizon

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: jedno skrzydło, wózki jezdne, rolka najazdowa, listwa zębata, gniazdo najazdowe, słup podtrzymujący Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: zamek hakowy z wkładką bębenkową Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

CENA (netto): 7590 zł

19

PRZESUWNA SAMONOŚNA

Horizon Massive

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: jedno skrzydło, wózki jezdne, rolka najazdowa, listwa zębata, gniazdo najazdowe, słup podtrzymujący Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: zamek hakowy z wkładką bębenkową Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

CENA (netto): 7830 zł

20

PRZESUWNA SAMONOŚNA

Horizon Wood

CENA (netto): 7915 zł

bramy-ok.indd 111

rekl ama

Producent: XCEL Materiał: profil aluminiowy w układzie poziomym Wymiary: 4000 x 1600 mm Elementy systemu: jedno skrzydło, wózki jezdne, rolka najazdowa, listwa zębata, gniazdo najazdowe, słup podtrzymujący Automatyka: napęd elektromechaniczny Zabezpieczenia: zamek hakowy z wkładką bębenkową Kolor: paleta RAL + kolory drewnopodobne Gwarancja: 10 lat

9/3/15 2:52 PM

Ogrzewanie

Chłodzenie

Świeże powietrze

Czyste powietrze

GRZEJNIKI DEKORACYJNE ZEHNDER wszechstronne zastosowanie: grzejniki łazienkowe, pokojowe, konwektorowe, kanałowe znakomite wzornictwo i funkcjonalność innowacyjna technologia szeroka paleta modeli, w tym wersje specjalne „na miarę” i „na wymianę” energooszczędność Zehnder jest producentem także wentylacji mechanicznej z rekuperacją oraz systemów ogrzewania i chłodzenia płaszczyznowego.

www.zehnder.pl

zapowiedzi.indd 112

info@zehnder.pl

9/2/15 2:29 PM

WŁasny dom z konceptem Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 9 (147)/2015 • wrzesień ISSN 1509-3042 • INDEX 353752

następny numer10/2015

DziaŁ Prenumeraty: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl Wydawca Grabek Media sp. z o.o., ul. Norblina 25, 51-664 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl

w sprzedaży od

8 października

adres Redakcji i Biura Handlowego ul. Norblina 25, 51-664 Wrocław tel. 71/348 22 14, fax 71/347 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl

temat miesiąca

Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino, agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl Zastępca Redaktor Naczelnej: Andrzej Daczkowski, andrzej.daczkowski@wlasnydom.pl

fot. Isover

Dom ekologiczny i energooszczędny

Redakcja: Mateusz Kozłowicz mateusz.kozlowicz@wlasnydom.pl Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl Korekta: Marek Misiak Grafik: Bożena Skupińska bozena.skupinska@wlasnydom.pl Agnieszka Wasilionok Mirosław Nogaj

Czym jest dom energooszczędny i dom pasywny? Domy z bali i prefabrykowane. Drewno w domu. Ekologiczne i oszczędne ogrzewanie i wytwarzanie c.w.u. – kotły, kominek, solary, pompa ciepła. Zdrowa chemia budowlana w domu – materiały na ściany i podłogi. Ekologiczne farby, tynki i preparaty do zabezpieczania drewna. Ekologiczne pokrycia dachowe. Wentylacja z rekuperacją. Oświetlenie LED. Ekologiczne baterie kuchenne i łazienkowe oraz AGD. Szamba i przydomowe oczyszczalnie ścieków

Stali współpracownicy: Agnieszka Kubit, Rafał Żyła

Inspiracje

Reklama: tel. 71/348 38 09 Monika Łagoda monika.lagoda@wlasnydom.pl

Antresola

ZdjĘcia na okŁadce Wienerberger, Wineo

Antresola w dużym i wysokim pomieszczeniu – np. salonie – pozwala uzyskać dodatkową przestrzeń i urozmaicić wizualnie wnętrze. Przestrzeń na górze przenika się z przestrzenią na dole, półpiętro równocześnie dzieli i łączy. Warto jednak w przemyślany sposób wpasować ją we wnętrze, aby nie przytłoczyła go i nie sprawiała wrażenia obcego elementu. Prezentujemy inspirujące przykłady rozwiązań równocześnie stylowych i funkcjonalnych

Focus

podłogi • Chemia budowlana

ponadto

• Warstwy

Z praktyki • Okna

fot. Amakai

druk Techgraf

Raport z rynku Drzwi

Przegląd oferty producentów drzwi oraz akcesoriów do nich. Przejrzysta prezentacja ułatwi dokonanie wyboru

Dylematy • Rynny

plastikowe czy stalowe

© Copyright by Grabek Media Re­dak­cja nie zwra­ca nie­za­mó­wio­nych ma­te­ria­ łów oraz za­strze­ga so­bie pra­wo do ich skra­ca­nia w przy­pad­ku pu­bli­ka­cji. Wszyst­kie ma­te­ria­ły są ob­ję­te pra­wem au­tor­skim. Prze­druk w ja­ kiej­kol­wiek for­mie bez wcześniej­szej pi­sem­nej zgo­dy Dy­rek­to­ra Wy­daw­nic­twa jest za­bro­nio­ ny. Wszel­kie przed­sta­wio­ne pro­jek­ty pod­le­ga­ją ochro­nie pra­wa au­tor­skie­go i na­le­żą do osób wy­mie­nio­nych przy każ­dym z nich. Pra­wa au­tor­ skie do opra­co­wa­nia pla­stycz­ne­go czasopisma na­le­żą wy­łącz­nie do wy­daw­cy. Po­wie­la­nie i wy­ ko­rzy­sty­wa­nie w ja­ki­kol­wiek spo­sób bez zgo­dy wy­daw­cy jest za­bro­nio­ne. Sprze­daż bez­u­mow­na nu­me­rów bie­żą­cych i ar­chi­wal­nych jest za­bro­ nio­na. Dzia­ła­nie wbrew po­wyż­sze­mu za­ka­zo­wi skut­ku­je od­po­wie­dzial­no­ścią praw­ną. Wy­daw­ca nie po­no­si od­po­wie­dzial­no­ści za treść re­klam i ma pra­wo od­mó­wić pu­bli­ka­cji bez po­da­nia przy­czy­ny. Czasopismo ni­niej­sze nie sta­no­wi ofer­ty w ro­zu­mie­niu pra­wa i jest pu­bli­ko­wa­ne je­dy­nie dla ce­lów in­for­ma­cyj­nych.

Modernizacja

• Burzymy

i stawiamy ściany działowe

Architektura • Schody,

drzwi i komunikacja w domu

Wokół domu

zapowiedzi.indd 114

i podjazd fot. Pol-Skone

• Ścieżki

9/3/15 3:21 PM

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

elektronicznych!

QR CODE

Wygenerowano na www.qr-online.pl

„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić „Własny Dom” wejdź na Pojedynczy numer już od

zapowiedzi.indd 114

www.e-kiosk.pl/wlasny_dom

4,90 zł

9/3/15 3:16 PM