Własny Dom 2016/02

w tym numerze

pokrycia dachowe lekkie i ciężkie s. 28

łazienka piękna i funkcjonalna s. 36

okna elewacyjne i dachowe oraz drzwi tarasowe s. 44

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[152] 2/2016

budowa i modernizacja

miejsce na samochód porady architekta s. 102

exclusive! s. 8

Bryła i lokalizacja domu wzorcowe i inspirujące realizacje

temat miesiąca s. 54

ciepły dom z praktyki: pompa ciepła kronika budowy etap 30 – ogrzewanie w zimie, podjazd wyłożony chłodzenie w lecie s. 88 kostką betonową s. 76

index 353752 ISSN 1509-3042

02

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

2 2016

w tym numerze

elektronicznych! pokrycia dachowe lekkie i ciężkie s. 28

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

budowa i modernizacja temat miesiąca: ciepły dom • okna • łazienka • pokrycia dachowe • dodatkowe budowle na działce

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

www.wlasnydom.pl

ELEKTRONICZNEJ!

okna elewacyjne i dachowe oraz drzwi tarasowe s. 44

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[152] 2/2016

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

łazienka piękna i funkcjonalna s. 36

miejsce na samochód porady architekta s. 102

exclusive! s. 8

Bryła i lokalizacja domu wzorcowe i inspirujące realizacje

temat miesiąca s. 54

ciepły dom

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy

z praktyki: pompa ciepła kronika budowy etap 30 – ogrzewanie w zimie, podjazd wyłożony chłodzenie w lecie s. 88 kostką betonową s. 76

Pojedynczy numer już od 7,90 zł!

QR CODE

Wygenerowano na www.qr-online.pl

index 353752 ISSN 1509-3042

02

„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić „Własny Dom” wejdź na Pojedynczy numer już od

4,90 zł

www.e-kiosk.pl/wlasny_dom

od redakcji zastępca redaktor naczelnej Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

Zimno? Nie u nas!

Wydanie na iPada

fot. archiwum rodzinne

S

łynny polarnik Marek Kamiński został kiedyś spytany przez dziennikarza, w jaki sposób przystosowuje organizm do zimna. Kamiński odpowiedział, że – podobnie jak Inuici – nie przystosowuje go do zimna, tylko do ciepła. Zawsze ubiera się ciepło i korzysta z najlepszej jakości namiotów, starając się wytworzyć wokół swojego ciała kilkucentymetrową warstwę tropiku.

Warto uświadomić sobie, w jak (relatywnie) luksusowych warunkach żyjemy dziś w Polsce – po prostu: w zimie rzadko naprawdę marzniemy, a już na pewno nie we własnym domu (nasza redakcja jest dobrze ogrzana, więc we Własnym Domu też nie marzniemy). Jeszcze 60-70 lat temu większość domów jednorodzinnych w Polsce ogrzewana była najzwyklejszymi piecami węglowymi – ciepło było tylko przy piecu i jedynie przez kilka godzin po napaleniu w nim. Przez całą późną jesień, zimę i wczesną wiosnę trzeba było funkcjonować (wewnątrz domu!) w temperaturach, które współcześnie większość z nas uznałaby za nie do życia. Sam przekonałem się o tym, wielokrotnie nocując pod namiotem lub zupełnie pod gołym niebem w porze roku innej niż lato. Już we wrześniu poranny przymrozek potrafił mnie obudzić nawet wtedy, gdy

spałem w kurtce i grubym śpiworze. Również teraz redakcja Własnego Domu wie, czym jest dokuczliwe zimno – większość zespołu mimo aury dojeżdża do pracy na rowerach, więc ujemne temperatury odczuwamy mocniej niż osoby korzystające z klimatyzowanych aut czy nawet komunikacji miejskiej.

Dlatego Temat Miesiąca w tym numerze poświęcony jest kluczowej kwestii – jak mieć ciepły dom (s. 54). Dopiero gdy temperatura nam odpowiada, możemy cieszyć się mieszkaniem w nim: obserwować zimowy krajobraz przez okna (s. 44), relaksować się w łazience (s. 36) czy planować zmianę wykończenia ścian wewnątrz (s. 81) – to ostatnie dlatego że nasz dom od zewnątrz prezentuje się znakomicie, zarówno jego bryła i lokalizacja (s. 8), jak i pokrycie dachu (s. 28). Nasz samochód także jest bezpieczny na posesji (s. 102).Wreszcie w 30. już odcinku Kroniki Budowy (s. 76) relacjonujemy prace nad podjazdem wyłożonym kostką betonową.

Zapraszam do lektury – obowiązkowo w ciepłym fotelu!

W tym numerze są z nami:

s. 43

pani aGata SmoLich z firmy poL-LiGhtinG wskazuje, jak i dlaczego należy stosować oświetlenie LeD w kuchni i w łazience

s. 46

pan maciej mańko z firmy BUiLDinG GLaSS eURope – poLanD mówi, jakie okna można określić mianem bezpiecznych

s. 73

pan janUSz łyczko z firmy iSoVeR wyjaśnia, jak uniknąć błędów przy ocieplaniu połaci dachu i okien dachowych wełną mineralną

1/2016 Własny Dom

1

spis treści 2 stro 2 n

y!

Recenzja

3

Portal Homebook.pl wydał inspirujący album wnętrzarski. Można w nim zobaczyć, jak utalentowani architekci aranżują różne przestrzenie – od kawalerek po trzystumetrowe domy

Nowości Na ryNku

4

Nowe materiały i technologie na rynku

iNspiracje

8 fot. Glen Dimplex

Homebook Design 2015

Bryła domu i jej lokalizacja Bryła zwarta może udowadniać tezę o pięknie prostoty; bryła rozczłonkowana – robić wrażenie nie tylko rozłożystością, ale i proporcjami poszczególnych elementów i tworzeniem przez nie spójnej, a jednocześnie zróżnicowanej całości. Zawsze występuje też w kontekście otoczenia – czy starać się wtopić ją w otoczenie, czy też sprawić, by skupiała na sobie uwagę?

Focus

temat miesiąca

28 Pokrycia dachowe

54 Ciepły dom

Lekkie i ciężkie materiały na dach – od blachodachówki po dachówki ceramiczne i betonowe oraz łupek naturalny

Źródła ciepła – kotły gazowe jednoi dwufunkcyjne, pompy ciepła i ich wydajność, kominki z płaszczem wodnym i dystrybucją gorącego powietrza, kolektory słoneczne i ich rodzaje. Ogrzewacze przepływowe. Zintegrowany system zarządzania energią. Odbiorniki ciepła.

Dobór mocy i rozmieszczenie grzejników.

Grzejniki z nowymi funkcjami i do instalacji niskotemperaturowych. Ogrzewanie podłogowe elektryczne i wodne. Ogrzewanie ścienne i sufitowe. Termoizolacje. Wełna czy styropian?

Problemy wykonawcze przy różnych materiałach izolacyjnych. Nowoczesna izolacja połaci dachu. Audyt energetyczny domu. Innowacyjne rozwiązania okienne. Ciepłe okna i uszczelnienie stolarki otworowej. Ogród zimowy

36 Łazienka Jak w przemyślany sposób zaplanować i wyposażyć to najbardziej chyba prywatne pomieszczenie w domu? Ile łazienek i toalet powinno się znaleźć w naszym domu?

44 Okna i ich rodzaje Niezależnie od tego, czy mamy tylko niewielkie okna, czy ogromne przeszklenia – ich rozmieszczenie oraz wybór stolarki i szklenia to jedne z najważniejszych decyzji przy planowaniu budowy domu

kroNika budowy etap 30

76 Budowa podjazdu z boku budynku Podjazd wyłożono betonową kostką brukową – jest tak gładka, że panie mogą bez obawy chodzić po niej w szpilkach

ModerNizacja

81 Różne oblicza ścian Zmiany wykończenia ścian dokonujemy z powodów estetycznych – i jako nowy materiał chcemy wybrać coś naprawdę pięknego

fot. Nice

z praktyki

architektura

102 Garaż czy wiata

Może być częścią bryły domu albo stać osobno.

Jeśli wjazd znajduje się od frontu, bramę garażową trzeba dobrać bardzo starannie, aby nie psuła elewacji lub nie dominowała nad nią. Można też zdecydować się na tańszą, a jednocześnie elegancką konstrukcję – wiatę

88 Dlaczego pani Iwona wybrała pompę ciepła z funkcją pasywnego chłodzenia?

Inwestorka zdecydowała się na urządzenie z możliwością tzw. pasywnego chłodzenia i nie potrzebuje w lecie klimatyzacji.

W zimie zaś pompa radzi sobie bez elektrycznych grzałek

wokół doMu

94 Dodatkowa zabudowa na działce Oprócz domu na posesji mogą się znaleźć również inne budowle – głównie drewniane. Jedne mają funkcje użytkowe, inne uprzyjemniają spędzanie czasu wolnego

FiNaNse

109 Sytuacja frankowców gorsza niż przed rokiem Przez ostatni rok – od uwolnienia kursu franka – wahania kursów stały się jeszcze mniej przewidywalne

homebook design 2015

Tekst: Marek Misiak

Album wydany przez portal Homebook.pl zarówno inspiruje i dostarcza przyjemności wynikającej z oglądania pięknych wnętrz, jak i pozwala lepiej zrozumieć, na czym polega ich projektowanie – na jakie szczegóły należy zwracać uwagę i na czym polega nadawanie wnętrzu konkretnego stylu i szyku W mojej praktyce redakcyjnej często mam okazję oglądać zdjęcia pięknych wnętrz. Jednak kartkowanie katalogu czy przeglądanie kolejnych fotografii na monitorze na ogół nic nie wnosi (o ile nie mamy fotograficznej pamięci). Album „Homebook Design 2015” wydany przez portal Homebook.pl pozwala nie tylko obejrzeć ponad 300 zdjęć, ale przede wszystkim wiele dowiedzieć się o tajnikach pracy utalentowanych architektów wnętrz. Wysokiej jakości fotografiom towarzyszą bowiem przemyślane komentarze, nakierowujące uwagę czytelnika na te elementy danego wnętrza, które stanowią o jego charakterze. Wyjaśniana jest też ogólna koncepcja danego projektu i jego geneza. Nie oglądamy po prostu stylowych pomieszczeń, których zadaniem jest pięknie wyglądać. To domy i mieszkania zawsze dla kogoś – dla singielki, dla wpadającego tu tylko raz na jakiś czas samotnego biznesmena, dla rodziny z dwójką mniejszych lub trójką większych dzieci, dla czteroosobowej rodziny kochającej podróże itp.

Czytelnik może zatem nie tylko podziwiać wnętrza, ale uczy się je rozumieć.

Lekturę ułatwia czytelny układ książki: przy każdej z ponad 30 omówionych realizacji podany jest metraż i typ lokalu (dom jednorodzinny pod miastem, kawalerka, penthouse, duży apartament w lofcie itp.), lokalizacja nieruchomości (fakt, że niektóre

z nich znajdują się blisko morza lub w górach może mieć znaczenie), nazwa pracowni i projektu oraz – co najważniejsze – określony jest dominujący styl w danym wnętrzu. Żadna z zaprezentowanych realizacji nie jest banalna – żadnego zestawu zdjęć nie kartkowałem w pośpiechu. Duży plus należy się twórcom albumu za dyskretne poczucie humoru – w kilku miejscach opisy i sposób skadrowania zdjęć eksponują humorystyczne elementy dekoracji wnętrz (np. grafikę prezentującą mysz przygotowującą zasadzkę na skradającego się kota – jaką? – tego dowiedzą się ci, którzy zdecydują się zapoznać się z książką).

Album może być inspirującą lekturą również z czysto praktycznego punktu widzenia – wiele prezentowanych wnętrz zawiera interesujące, rzadziej póki co w Polsce spotykane rozwiązania. Dotyczy to zarówno układu przestrzennego mniejszych mieszkań (ciekawe pomysły dla planujących generalny remont w swoim małym mieszkanku), nietypowych sposobów dekoracji ścian, fantazyjnych mebli (wykonanych np. z surowców wtórnych – szczególne wrażenie zrobił na mnie stolik ze szpuli po kablu przemysłowym), jak i rozwiązań technicznych (kuweta dla kota w szafce podumywalkowej w łazience ze specjalną klapką do wchodzenia i wychodzenia – zwierzę też ma prawo do intymności).

Warto wreszcie podkreślić przemyślaną koncepcję zdjęć. Mimo że wykonywało je kilkunastu różnych fotografów, wszystkie cechuje precyzyjnie zachowana równowaga w oczyszczaniu prezentowanych wnętrz ze zbędnych przedmiotów a sterylnością dającą wrażenie, że dane mieszkanie czy dom w ogóle nie jest zamieszkiwane. Osoby przygotowujące sesje zdjęciowe wnętrz usunęły z nich nadmiar rozpraszających szczegółów i bałagan, a jednocześnie pozostawiły elementy podkreślające, że to nie dekoracja, a wnętrze, w którym jedna osoba, para lub rodzina z dziećmi prowadzą swoje codzienne życie – książki, kurtki na wieszakach w holu (na jednym ze zdjęć uwagę przyciągają żółte dziecięce kalosze w ascetycznym, czarno-białym holu). Jednocześnie zaś wyeksponowana zostaje koncepcja architektów wnętrz – układ przestrzenny wnętrza oraz dojrzałe posługiwanie się barwą i szczegółem. „Homebook Design 2015” przegląda się inaczej, niż np. album z reprodukcjami obrazów. Wzrok nie prześlizguje się wyłącznie po powierzchni, oceniając wnętrza tak, jak gdyby były to dzieła sztuki.

W naturalny sposób czytelnik zaczyna się zastanawiać, jak jemu żyłoby się w takim wnętrzu; wyobraża sobie siebie siedzącego na komplecie wypoczynkowym czy przy stole w kuchni, czytającego książkę w fotelu itp. Z tego właśnie – z intensywnego działania na wyobraźnię – bierze się największa przyjemność przy lekturze tego albumu. Zdjęcia przestają być dwuwymiarowe – chciałoby się w nie wniknąć i obejrzeć dane wnętrza na żywo.

nowe na rynku

Ciepło w rurach Stworzona na bazie syntetycznego kauczuku otulina HT/ Armaflex S firmy Armacell do zabezpieczania instalacji wysokotemperaturowych może pracować w zakresie –50–150oC. Nawet w przypadku ekstremalnie gorących rur otulina nie ulegnie stopieniu czy zniszczeniu. Posiada niski współczynnik przewodności ciepła U=0,038 W/m*K. Pozwala to zminimalizować straty energii oraz utrzymać odpowiednią temperaturę czynnika grzewczego podczas transportu. Otuliny HT/Armaflex S mają też wysoką odporność na wpływ warunków zewnętrznych, co pozwala im utrzymać odpowiednią ochronę przez długi czas. Dzięki temu mogą być stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. W tym drugim wypadku szczególnie istotna jest podwyższona odporność na promieniowanie UV, które może spowodować degradację materiału, a tym samym obniżyć jego skuteczność. Otulinę tą można również z powodzeniem stosować do ochrony instalacji solarnych bez ryzyka jej zniszczenia. www.armacell.com

Ponadczasowa ikona jakości Zaprawa klejowa Sopro No.1 to prawdziwy prekursor w dziedzinie klejów wysokoelastycznych, przez lata wyznaczający najwyższe standardy w zakresie produktów chemii budowlanej i realizujący myśl „liczy się wydajność i jakość”. Precyzyjnie dobrany unikalny skład z dodatkiem najlepszych komponentów pozwala znacząco zwiększyć objętość kleju – po zmieszaniu z wodą, współczynnik zużycia zaprawy wynosi około 1,1 kg/m2 na 1 mm grubości warstwy. Oznacza to, że przy pomocy worka 25 kg można przykleić blisko 35% więcej okładziny w porównaniu ze standardowymi zaprawami klejowymi.

Zaprawa posiada wysoką przyczepność i elastyczność. Dzięki zawartości specjalnych włókien z tworzywa sztucznego stanowi niezawodne rozwiązanie w najbardziej wymagających i najtrudniejszych warunkach – m.in. podczas mocowania wielkoformatowych gresów czy drobnej mozaiki, w pomieszczeniach wilgotnych i mokrych (np. w łazience), jak również na balkonach, tarasach i elewacjach. Klej zapewnia trwałe połączenie okładziny, także na podłożach krytycznych (podłogach drewnianych, podłożach mieszanych, ogrzewanych podłogach i ścianach itp.), gwarantując bardzo wysoką trwałość połączenia.

Dostępne opakowania: worek 25 kg, torba 5 kg. www.sopro.pl

Prysznic idealnie szczelny

Pojawiające się po każdym prysznicu plamy wody na posadzce to nieuchronny zwiastun tego, że nasz brodzik wymaga pilnej renowacji.

Zaniedbanie tego typu awarii może doprowadzić nawet do zalania znajdującego się poniżej mieszkania. Na szczęście, dzięki dobraniu odpowiedniego produktu oraz przestrzeganiu kilku najważniejszych zasad, naprawa brodzika zajmie bardzo niewiele czasu.

Po pierwsze – ustalmy dokładne źródło wyciekającej wody. Jeśli przyczyną jest nieszczelny syfon lub rury odpływowe, kryzys zażegnamy od ręki, wymieniając wadliwe uszczelnienie. Jeśli z kolei cała instalacja działa bez zarzutu, oznacza to, że woda przedostaje się przez szczeliny, znajdujące się na styku brodzika i ściany. Przyczyną może być tu złej jakości fuga silikonowa, która z czasem uległa miejscowemu wypłukaniu lub jej nieumiejętne wykonanie. Aby wykluczyć ryzyko złego uszczelnienia takiego połączenia, najlepiej obecną fugę całkowicie usunąć za pomocą specjalnego noża oraz dokładnie oczyścić z resztek za pomocą rozpuszczalnika do silikonu.

Następnie krawędzie szczeliny oklejamy taśmą malarską oraz wypełniamy wybranym produktem. Z myślą o tego typu naprawach stworzono Silikon Sanitarny firmy Den Braven. Nie tylko tworzy on estetyczną, szczelną i połyskliwą fugę, ale dzięki zawartości środka grzybobójczego zabezpieczy również naszą łazienkę przed korozją biologiczną. Preparat ten doskonale łączy się z szerokim spektrum powierzchni gładkich, do których zaliczyć można szkło, ceramikę, gres, terakotę, porcelanę, stal, a także powierzchnie szkliwione, glazurowane i emaliowane. Dzięki czterem dostępnym kolorom (biały, bezbarwny, brązowy, szary), bez problemu dopasujemy go również do łazienkowej aranżacji. www.denbraven.pl

Inteligentne koszenie Honda Miimo – dostępny w kilku wersjach, inteligentny i praktycznie bezgłośny robot koszący o ergonomicznym kształcie – sam kosi trawę w zaprogramowanym czasie i na wskazanym terenie. Nie emituje spalin. Posiada system czujników nawigacyjnych i dostosowania prędkości kół do gęstości, grubości i wysokości trawy, akumulator litowo-jonowy zapewniający niezawodność przez kilka sezonów oraz kod PIN zabezpieczający przed nieupoważnionym użytkowaniem. Wentylator pomiędzy nożami unosi trawę, zapewniając równe cięcie, a regulacja wysokości koszenia umożliwia ustawienie noży z dokładnością do 1 mm w zakresie 20-60 mm. Skoszone źdźbła trawy są równomiernie rozrzucane jako naturalny nawóz dla trawnika. Noże wykonane z ciągliwej stali sprężynowej wyginają się, ale nie pękają po natrafieniu na przeszkodę. Robot utrzymuje prostą linię jazdy w poprzek stoku (przy nachylenia terenu ponad 25°, robot zmienia kierunek, a przy nachyleniu ponad 55° silniki zatrzymują się). www.mojahonda.pl

nowe na rynku

Jaśniej we wnętrzu

Nowa seria wkładów Seria nowych wkładów kominkowych Lucy firmy Kratki.pl Marek Bal to idealne połączenie walorów estetycznych z wysokim poziomem funkcjonalności. Model Lucy 12 posiada palenisko rusztowe. Korpus oraz front urządzenia wykonane zostały z wysokiej jakości stali – wycinanej laserowo i dedykowanej do pracy w wysokiej temperaturze. Model wyposażono w pojedynczą zewnętrzną szybę dekoracyjną typu glass, która – malowana metodą sitodruku – powiększa optycznie front wkładu, a samemu kominkowi nadaje gustowny wygląd. Wnętrza wszystkich wkładów z linii Lucy wyłożono specjalnym materiałem Acumotte o doskonałych właściwościach akumulacyjnych i izolacyjnych, które podwyższają parametry spalania.

Urządzenia wyposażono w 2 deflektory, gwarantujące wydłużoną drogę spalin, a tym samym bardziej ekologiczne spalanie. Regulacja dolotu powietrza do komory spalania odbywa się przez wbudowaną przepustnicę, a wykonany z żeliwa dwuczęściowy wylot spalin można regulować i kierować zarówno do dołu, jak i do góry. Króciec dolotu powietrza zewnętrznego umieszczono u dołu wkładów, z kolei regulator ciągu poniżej drzwiczek. Wszystkie modele z serii Lucy wyposażono w system regulacji nóżek, który usprawnia odpowiednie wypoziomowanie urządzenia. Cena brutto: od 3100 zł www.kratki.pl

Szkło Pilkington Optifloat™ Clear charakteryzuje jaśniejsza barwa, wysoka neutralność i większa przepuszczalność światła. Większa przezierność i transparentność umożliwiają projektowanie jaśniejszych wielokomorowych szyb zespolonych o doskonałej izolacyjności cieplnej, szyb hartowanych czy laminowanych – bez ryzyka ograniczania dopływu światła z powodu większej grubości szyb. Efektowne przeszklenia nie tylko doświetlą pomieszczenia i otworzą wnętrza na otoczenie, ale też zapewnią optymalną temperaturę, ochronę przed hałasem i bezpieczeństwo.

Szkło zostało w znacznym stopniu pozbawione zielonkawego zabarwienia, zauważalnego szczególnie przy grubszych taflach.

Wyższa od produkowanego dotychczas szkła float transparentność i przepuszczalność światła znacząco poprawiają parametry dwukomorowych szyb zespolonych marki Pilkington. Nanosząc powłokę niskoemisyjną na nowe, jaśniejsze szkło float, otrzymujemy produkt łączący wysoką przepuszczalność światła z innymi korzyściami, takimi jak izolacyjność cieplna. www.pilkington.pl

Drobniej znaczy więcej Polbruk Ideo to bogaty system prostokątów umożliwiających tworzenie niepowtarzalnych kombinacji, dzięki którym nawierzchnia zyskuje unikalny charakter. Perfekcyjna regularność kostki, proste kształty i różnorodna kolorystyka sprawdzą się zarówno w barwnym otoczeniu, jak i wśród nowoczesnych budynków. Poza fakturą gładką, dostępna jest również faktura drobnopłukana w dwóch wersjach kolorystycznych: Bianka i Siena. Delikatne odcienie brązu (siena) i szarości (bianka) oraz ogromny wybór rozmiarów, a także subtelna, chropowata struktura dają szerokie możliwości aranżacyjne: bez problemu można zastosować je na ogrodowych alejkach, ścieżkach chodnikowych czy przydomowych tarasach. Polbruk Ideo Siena drobnopłukana to kostka świetnie współgrająca z małą architekturą – m.in. Obrzeżem Canto oraz Modern, Palisadą Merkado czy murkiem oporowym Grando.

Dzięki strukturze szorstkich drobinek zarówno nawierzchnia, jak i otoczenie nabierają niepowtarzalnego uroku.

Cena katalogowa: faktura drobnopłukana 66 zł netto (81,18 zł brutto)/m2 www.polbruk.pl

Do każdej aranżacji

Kabinę Fuenta New KDJ+S firmy Radaway zaprojektowano zgodnie z najnowszymi trendami w aranżacji łazienek, w których króluje maksymalizacja, czyli o wiele większe od standardowych wymiarów formy, m.in. płytek podłogowych i ściennych czy luster. Została wykonana z dużych tafli szkła, ma lekką i estetyczną konstrukcję, nowoczesną linię, eleganckie, chromowane detale oraz opływowy kształt uchwytów i zawiasów. Możemy zamówić ją w niestandardowych wymiarach i dobrać kolor szkła. Do wyboru mamy kilka wariantów – szkło przejrzyste, brązowe, grafitowe, satynowe lub UltraClear (charakteryzujące się wyjątkową jasnością i przejrzystością). Kabiny z tej serii można zamówić także z profilami pionowymi, wykonanymi w technologii Chrome+, polegającej na pokryciu tych elementów warstwą chromową, dającą większy połysk. Fuenta New KDJ+S wykonana jest z bezpiecznego, hartowanego szkła o gr. 6 mm, które zostało pokryte hydrofobową powłoką ochronną EasyClean. Utrzymanie kabiny w czystości ułatwiają też zawiasy zlicowane z taflą szkła. www.radaway.pl 2/2016 Własny Dom

5

nowe na rynku

VIII Interior Design Forum Najbliższa edycja Interior Design Forum, jedynych w Polsce targów tekstyliów domowych, odbędzie się 2 marca 2016 r. w Warszawie, w Galerii stadionu PGE Narodowy.

Interior Design Forum skupi w jednym miejscu i czasie szerokie grono dostawców tekstyliów domowych, elementów dekoracji okien, mebli i wnętrz. Wśród wystawców będą obecni: ADO, Agora, Andropol, Deco-Sun, Flokatex, Forest Group Polska, FRX, Gerster, Haft, Indes, Inter Decor Pro, JVD, MAGdecor, Marcin Dekor, Mardom, Margo, Mottivo, Multicontract/Multi-Decor, OCTO, Ozlem, Rad-Pol, Ridex, Saum&Viebahn, S.I.C., Scaglioni, Spagnolo, Tapparella, Trevira i Vadain.

Podczas każdej edycji targów prezentowana oferta przykuwa uwagę pracowni dekoracji i stylizacji okien, sieci handlowych, dekoratorów, projektantów i architektów wnętrz. Zwiedzający mają zagwarantowany wstęp wolny zarówno na ekspozycje, jak też na wydarzenia towarzyszące targom. Warto zwrócić uwagę na wiosenny program specjalny Interior Design Forum – m.in. o międzynarodowych trendach w wyposażeniu wnętrz na sezon: jesień / zima 2016 wg Fashion Snoops opowie Jerzy Osika z firmy Promedia, a kreowanie trendów w firmie Haft przedstawi Magdalena Tomaszewska. Będzie też mowa o trudnopalnych tkaninach Trevira S.C., które dekorują wnętrza i zapewniają w nich bezpieczeństwo. Na gości czekają też atrakcyjne upominki, m.in. od firmy Lambre.

Interior Design Forum odbędzie się w prestiżowej lokalizacji, cenionej przez wystawców i zwiedzających – na terenie PGE Narodowego.

Warto pamiętać, że PGE Narodowy daje gwarancję łatwego i szybkiego dojazdu z centrum Warszawy, i to zarówno autem, jak też komunikacją miejską. Ponadto wszyscy zmotoryzowani uczestnicy spotkania jak zawsze będą mieć zapewniony bezpłatny, gigantyczny parking.

Lokalizację i niepowtarzalny klimat PGE Narodowego zawsze doceniają wystawcy, których w marcu 2016 r. będzie o 1/3 więcej niż podczas spotkań w 2015 r. www.interiordesignforum.pl

Wielka moc małej architektury W kolekcji małej architektury ogrodowej Libet Stampo znaleźć można produkty, które w doskonały sposób pogodzą gusta zarówno praktycznych minimalistów, jak i poszukiwaczy dekoracyjnych perełek. Dostępna w 3 rozmiarach Donica będzie ozdobą każdego ogrodu, patio czy tarasu, a w połączeniu z klasycznymi Sześcianami pozwoli stworzyć ciekawą rabatę lub murek. Gładka Kula lub też Piłka Golfowa o trójwymiarowej strukturze mogą natomiast pełnić rolę estetycznego ogranicznika wjazdu na posesję. Ułożone na zielonej trawie lub ciemnej kostce brukowej (samodzielnie lub w różnorodnych konfiguracjach) będą z kolei niezwykłą ozdobą, przypominającą dzieło sztuki nowoczesnej. Największe możliwości funkcjonalno-dekoracyjne ma jednak Plaster Miodu – elementy te można ze sobą dowolnie łączyć i tworzyć z nich przestrzenne konstrukcje, przed projektantami otwiera się zatem niezwykle szeroki wachlarz zastosowań. 2 lub 3 pionowo ustawione na sobie plastry będą dobrym „regałem” na ogrodowe narzędzia lub akcesoria do grilla, ciąg wielu elementów może pełnić rolę murka, a elementy położone płasko – wielowymiarowej rabaty na kwiaty. www.libet.pl

Sposób na uzdatnianie wody Zmiękczacz wody Futura firmy UST-M to urządzenie, które działa w oparciu o jedną z najnowszych technologii regeneracji wody, tj. regeneracji przeciwprądowej up-flow. Mechanizm funkcjonowania jest prosty: twarda woda, przepływając przez złoże, ulega zmiękczeniu w wyniku usunięcia z niej jonów wapnia i magnezu. Nie wymaga on tzw. płukania wstecznego i ma krótsze czasy regeneracji, dzięki czemu oszczędza się wodę, sól i energię elektryczną, co oznacza zmniejszoną produkcję ścieków oraz zminimalizowanie kosztów eksploatacji. Zmiękczacz wyróżnia się solidną obudową oraz wytrzymałością – zbiornik solanki i pokrywy mają dużą odporność na zginanie i uderzenia. Sterownik pracuje bardzo cicho, niemal bezszelestnie, co ma wpływ na komfort użytkowania. Przyjazny wyświetlacz oraz menu w języku polskim to dodatkowe zalety. www.ustm.pl 6

Własny Dom 2/2016

nowe na rynku

Technologia Aby twardo stąpać po ziemi w służbie człowiekowi Powietrzno-wodne pompy ciepła typu Split marki Wolf spełniają 3 najważniejsze wymagania, stawiane nowoczesnym urządzeniom grzewczym: ekologiczność, bezpieczeństwo i wydajność. Dostępne są w dwóch wariantach – BWL-1S oraz BWL1SB – dlatego też bez trudu można wybrać model najbardziej odpowiadający potrzebom konkretnego domu. Pompa BWL-1S posiada moduł wewnętrzny z wbudowaną grzałką elektryczną (moc grzałki 2/4/6 kW w zależności od sposobu podłączenia) i moduł zewnętrzny, poprzez który realizowany jest pobór ciepła z otoczenia.

Model BWL-1SB zbudowany jest z modułu wewnętrznego bez grzałki elektrycznej oraz modułu zewnętrznego. W standardowym wyposażeniu posiadają one m.in. zabudowaną wysokosprawną pompa obiegu c.o. o sterowanej prędkości obrotowej (EEI < 0,23), wbudowany zawór przełączający c.o./c.w.u., zintegrowany licznik ciepła i kontroli natężenia przepływu, czujniki temperatury zasilania i powrotu, zawór Schradera i sprężarkę inwerterową o zmiennej prędkości obrotowej w zakresie 30–145%. Mogą spełniać 2 funkcje – grzewczą w zimie i chłodzącą w lecie. www.wolf-polska.pl

Bolix PC-S to cienkowarstwowa, cementowa zaprawa przeznaczona do wykonywania jastrychów zespolonych, m.in. pod okładziny kamienne i ceramiczne, wykładziny dywanowe, panele czy parkiety. Podkład przystosowany jest do stosowania na podłożach betonowych klasy B25 (C 20) wewnątrz i na zewnątrz budynku. W tym drugim przypadku (np. balkony, tarasy) może służyć do wytwarzania warstw spadkowych z jednoczesnym formowaniem uskoków techno-

logicznych pod montaż profili balkonowych w zakresie grubości 3-30 mm. Sprawdza się także przy wykonywaniu obciążonych posadzek użytkowych o grubości

5-30 mm.

Wzmocnienie włóknami polipropylenowymi, działającymi jak zbrojenie o właściwościach przeciwskurczowych, sprawia, że produkt z powodzeniem wykorzystać można również przy instalacjach wodnego ogrzewania podłogowego. Jest mrozoodporny, a dzięki krótkiemu okresowi wiązania umożliwia ruch pieszy już po 5 h. Warunki aplikacji i dojrzewania: temperatura od +5°C do +25°C. Czas utwardzania przed układaniem okładziny ceramicznej: min. 3 dni. Zużycie zaprawy: ok. 2 kg/m2 na każdy 1 mm grubości. Cena brutto: 54,74 zł/25 kg

www.bolix.pl

Antyk we wnętrzu Cegła Elewacyjna Antyk firmy Jadar to idealny produkt do zastosowania we wnętrzu. Dostępna w 6 odcieniach kolorystycznych, świetnie sprawdzi się jako element dekoracyjny w salonie lub przedpokoju. Idealnie harmonizuje z białym lub jasnoszarym kolorem ścian, będąc ciekawym dodatkiem do aranżacji. Zastosowana we wnętrzu, nie potrzebuje wyrazistych dodatków, gdyż sama stanowi mocny akcent dekoracyjny. Umiejętne połączenie z wybranym stylem aranżacji sprawi, że pomieszczenie będzie oryginalne i przyciągnie wzrok. To produkt, który w każdym wnętrzu będzie wyglądał intrygująco. Dodatkowo cegła ta jest bardzo trwała, odporna na uszkodzenia mechaniczne, ogień i wilgoć.

Dobrze izoluje, a także wycisza wnętrze, jest ciepła i nie blaknie. Jeżeli chcemy osiągnąć efekt trójwymiarowości, który będzie delikatnie załamywał światło, można ją zastosować na jednej dużej ścianie. Dostępne kolory: szary, brązowy, czarny, żółty, beżowy, rubinowy. Rozmiary: 25 x 6 x 6 cm.

Cena brutto: 0,91 zł/szt. (cena zależy od regionu oraz koloru) www.jadar.pl

Powrót do przeszłości

Przy pomocy płytek ściennych Rodari firmy Ceramika Paradyż z łatwością zaaranżujemy wnętrze w stylu rustykalnym, vintage czy skandynawskim. 6 elementów składowych kolekcji w 3 odsłonach kolorystycznych – białej, niebieskiej i czerwonej – przenosi nas do wnętrz, w których dominowały subtelne barwy, zaokrąglone formy i geometryczne wzory. Kolekcja dostępna jest w 2 formatach 9,8 x 9,8 cm i 9,8 x 19,8 cm. Cena brutto: płytka biała (9,8 x 9,8 cm) 67,65 zł/m²; płytka biała (9,8 x 19,8 cm) 79,95 zł/m²; płytka z ornamentem (9,8 x 9,8 cm) 73,8 zł/m²; płytka z ornamentem (9,8 x 19,8 cm) 86,1 zł/m² www.paradyz.pl

2/2016 Własny Dom

7

exclusive

inspiracje

bryła domu i jej lokalizacja Tekst: Marek Misiak

To na bryłę domu najczęściej zwracają uwagę osoby przechodzące ulicą albo widzące dom z okien pociągu lub samochodu. Jeśli proporcje są zaburzone albo dom jest zupełnie niedopasowany do otoczenia, nawet laik od razu to dostrzeże. Prezentujemy przykłady pięknych brył domów jednorodzinnych i przemyślanych ich lokalizacji

8

Własny Dom 2/2016

exclusIve

fot. Quartec

Inspiracje

2/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

9

exclusive

inspiracje

bryła zwarta

10

Własny Dom 2/2016

fot. L. Kwartowicz

D

om o bryle zwartej może być zbudowany na planie prostokąta lub kwadratu. Jeśli zadbamy o odpowiednie pokrycie elewacji, taki budynek łatwiej jest wpasować w piękne otoczenie (np. las), ponieważ bryła jako taka nie przyciąga tak mocno uwagi. Z drugiej strony nie oznacza to banalnego domu – utalentowani architekci projektują domy, które urzekają starannie dobranymi proporcjami i pięknem prostoty. Jednocześnie dom o zwartej bryle ma większą szansę być energooszczędnym.

Inspiracje

exclusIve

fot. Wienerberger

2

fot. M. Misiak

1

1

zwartość bryły nadaje temu budynkowi brak okapu. Kameralna lauba (rodzaj niewielkiej werandy) dodaje domowi oryginalności i sprawia, że nie jest on pudełkowaty – a jednocześnie nie czyni go rozczłonkowanym czy mniej energooszczędnym

2

bryła zwarta, wąsKa i wyciągnięta do góry nie musi wynikać z lokalizacji domu na wąskiej działce – może być świadomą decyzją estetyczną.

Efekt jest silniejszy dzięki ostremu kątowi nachylenia dachu i przeszklonej klatce schodowej

2/2016 Własny Dom

11

fot. K. Czaja

BRYŁA

RozczŁonkowAnA B

ryła domu może być rozczłonkowana w różnym stopniu – od kształtu litery L lub kilku tarasów, aż do kilku brył połączonych ze sobą jedynie w niewielkim stopniu.

3

budynek w kształcie litery l. takie rozwiązanie ma dwie zalety – powstaje przestrzeń osłonięta z dwóch stron ścianami, gdzie może się znaleźć taras, a jednocześnie można mocniej oddzielić strefy dla gości i prywatną wewnątrz domu

4

od frontu dom sprawia wrażenie zwartego, zbudowanego na niczym niezakłóconym rzucie prostokąta. Mały podcień tylko w niewielkim stopniu rozrzeźbia elewację – widać jednak tajemnicze różnice w jej kolorze. Jaki jest ich sens?

5

ten sam dom od tyłu – zagadka wyjaśniona. budynek składa się nie z jednej, a z 2 wsuniętych w siebie nawzajem brył, z których ta biała opasuje tę ciemną dużym podcieniem, częściowo zadaszającym taras. dom ma kształt nie prostokąta, ale trójkąta prostokątnego

fot. Etex

3

12

Własny Dom 2/2016

Inspiracje

exclusIve

fot. T. Augustyn

4

fot. T. Augustyn

5

2/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

13

exclusive

inspiracje

P

6

fot. T. Augustyn

rzy bryle tego typu szczególnie ważne są proporcje charakterystycznych dla niej elementów – kolumn, lukarn, ganków, werand – w stosunku do całości domu. Nieudane kompozycje tego rodzaju biorą się najczęściej z niepotrzebnego przeskalowania tych elementów lub ich nadmiaru w jednej bryle.

fot. Ventana

bryła klasycyzujĄca

14

Własny Dom 2/2016

Inspiracje

dom z bali w stylu góralskim zlokalizowany... na Dolnym Śląsku. Jego rozmiary i silnie zaakcentowana strefa wejściowa czynią z niego prawdziwą góralską rezydencję. Ponieważ dom stoi na dużej działce, a w okolicy nie ma innych domów (jedynie las), znakomicie wpisuje się on w kontekst, mimo że do najbliższych gór jest ponad 100 km

7

czasem rustykalna stylistyka domu wynika z jego poprzedniego przeznaczenia. Ten budynek ma płaską i bardzo szeroką bryłę dlatego, że wcześniej był... stajnią. Rezydencja, której mieszkańcy trzymali tu konie, nie przetrwała – ale zabudowania gospodarcze owszem. To przykład budynku o historyzującym stylu, a jednocześnie dość mało skomplikowanej bryle

8

elemenTem RozRzeźbiaJącym bryłę tego domu są: taras po lewej stronie elewacji frontowej (niewidoczny na zdjęciach) i oparty na ceglanych słupach balkon po jej prawej stronie (widoczny na zdjęciu). Żaden z tych elementów nie zaburza bryły domu, wręcz przeciwnie – dzięki nim uniknięto efektu dużych białych płaszczyzn na bocznych elewacjach

7

fot. L. Kwartowicz

6

exclusIve

2/2016 Własny Dom

fot. L. Kwartowicz

8

15

fot. Velux

bryła odważna i nietypowa

O

glądając awangardowe realizacje domów jednorodzinnych z całej Europy szybko dojdziemy do wniosku, że odwaga się opłaca – budynki te prezentują się nie tylko efektownie, lecz także stylowo, a mieszkający w nich inwestorzy deklarują, że taki właśnie miał być dom ich marzeń.

16

Własny Dom 2/2016

9

awangardowość bryły tego domu polega zarówno na tym, że jest ona wkomponowana w nachyloną działkę, jak i na tym, że składa się z dwóch mniejszych brył – nie mówiąc już o asymetrycznym dachu

10

w miejscu połączenia obu brył dom zwęża się, dzięki czemu dwie części składowe budynku są wyeksponowane w swojej odrębności, a jednocześnie swoje miejsce znalazł tam mały, osłonięty z trzech stron taras

exclusIve

fot. Velux

Inspiracje

9

2/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

fot. Velux

10

17

11 inspiracje

12

projekt: 81.WAW.PL

exclusive

ta awangardowa bryła pozostaje w stadium projektu. budynek ma kształt prostopadłościanu, a gigantyczne prostokątne przeszklenie na przestrzał jeszcze bardziej to podkreśla

12

małe okna i elewacje w kolorze rdzy nadają budynkowi surowy wygląd.

Jednocześnie pomagają mu wpisać się w kontekst

13

od strony tarasu jest nieco więcej okien.

Projekt nazwany został „dom rama” – bryła domu jest jakby ramą dla ogromnego przeszklenia

14

Jedynym Przestrzennym rozrzeźbieniem w bryle jest strefa wejściowa – przeszklenie cofnięto o kilka metrów, aby uzyskać podcień nad wejściem

18

Własny Dom 2/2016

12

projekt: 81.WAW.PL

11

projekt: 81.WAW.PL

Inspiracje

2/2016 Własny Dom

fot. L. Sokołowska

projekt: 81.WAW.PL

15 exclusIve

13

14

19

fot. Etex

15 15

16 20

Własny Dom 2/2016

fot. Roto

16

bryła z nietypowym rozwiązaniem – radykalnie przeszklona jest krótsza ekewacja, ale najwyraźniej ustawienie domu względem stron świata i względem otoczenia powoduje, że takie rozwiązanie jest najlepsze. na bocznej ścianie jest dla odmiany tylko jedno okno – wycina ono piękny kadr, widoczny np. z salonu. ponieważ dom jest częściowo zagłębiony w gruncie (małe okna przy ziemi mogą być równie dobrze doświetlać piwnicę, jak i sypialnię), taras jest zawieszony w powietrzu, ale nie jest tarasem na piętrze

bryła domu jak z filmu sciencefiction – budzi skojarzenia z bazą na obcej planecie, jak również z budynkami wojskowymi (efekt wzmaga niebanalny kolor elewacji). jednocześnie architekt nie zapomniał o komforcie inwestorów – drzwi wejściowe schowane są w podcieniu (zwłaszcza że umieszczenie ich na ścianie wymagałoby, aby były wygięte w łuk)

Inspiracje

17

17

fot.Baumit

18

fot. Baumit

18

exclusIve

sposobem na przeciwdziałanie odbiorowi bryły domu o płaskim dachu jako „kostki” są duże pionowe przeszklenia i pionowa orientacja pozostałych okien – dzięki temu budynek wydaje się jeszcze wyższy niż w rzeczywistości ten sam dom od strony ogrodu – taras w długim podcieniu powoduje, że wzrok podąża poziomo, zatem okna na piętrze są na tej elewacji również poziome. podcień rozbija też regularność bryły budynku, ale mniej radykalnie niż robiłby to jakiś wystający element (np. garaż lub druga, mniejsza bryła). prostopadły do elewacji mur ma za zadanie osłonić taras i wyjście na niego przed powiewami wiatru bez nadmiernego naruszania prostoty bryły domu

19 inspiracje

fot. Internorm

exclusive

22

WĹ&#x201A;asny Dom 2/2016

fot. Internorm

20

21 Inspiracje

fot. L. Kwartowicz

19

exclusIve

kształt tej bryły ciężko nawet do czegoś porównać, ale na pewno nie jest ona chaotyczna. taras stał się całkowicie częścią domu – w pierwszej chwili nie widać nawet, że nie jest on zadaszony

20

z dużej białej bryły wyrasta mniejsza czarna, a z niej – jeszcze mniejsza czerwona. ich rozmiary są precyzyjnie dopasowane i żadna z nich nie przygniata wizualnie pozostałych – im wyrazistszy kolor elewacji, tym mniejsza bryła

21

ten budynek należałoby nazwać domemniespodzianką – z jednej strony widzimy surową, nowoczesną bryłę bez okapów, o ciemnej elewacji z płytek struktonitowych...

22

...aby po obejściu domu dookoła doznać autentycznego szoku, widząc monumentalny zadaszony taras o mocno rustykalnej stylistyce (kreowanej przez bale i półbale o dużej średnicy)

2/2016 Własny Dom

fot. L. Kwartowicz

22

23

inspiracje

fot. Internorm

exclusive

lokalizacja domu B

ryła domu może próbować wtopić się w otoczenie albo wyróżnić się na jego tle – jednak nigdy nie może go ignorować. Dom, który dobrze wygląda w górach, może kompletnie nie pasować nad brzegiem jeziora albo w lesie. Dlatego nawet kupując gotowy projekt, musimy brać pod uwagę kontekst, w jakim znajdzie się nasze rodzinne siedlisko.

24

Własny Dom 2/2016

Inspiracje

23

23

działka wydawała się fatalna – ze stawem i pagórkiem powstałym z urobku wybranego podczas kopania stawu. architekt podszedł do lokalizacji z szacunkiem – dzięki zawieszonemu nad stawem tarasowi dom wygląda, jakby cały balansował nad krawędzią zbiornika dla architekta lokalizacja domu na tej konkretnej działce nie była problemem, ale wyzwaniem. Po co niwelować wzniesienie, skoro można wkomponować w nie budynek – i w ten sposób zyskać drugi taras oraz możliwość wyjścia z piwnicy od tej strony na poziomie gruntu?

fot. L. Kwartowicz

24

exclusIve

fot. L. Kwartowicz

24

2/2016 Własny Dom

25

inspiracje

25

fot. Ventana

26

26

WĹ&#x201A;asny Dom 2/2016

fot. L. Kwartowicz

exclusive

exclusIve

fot. T. Augustyn

Inspiracje

27 niewielki dom znacznie zyskał na efektowności dzięki ustawieniu go na niewielkim, sztucznie usypanym pagórku.

Aby jego wyeksponowanie nie było nadmierne, pagórek wokół niego zaaranżowano w stylowy ogród

26

lokAlizAcjA domu w gęstej zabudowie powinna nas skłonić do dostosowania się do otoczenia, przynajmniej do pewnego stopnia – zwłaszcza gdy są to tak stylowe budynki, jak te. inaczej nasz dom może być piękny, ale jego piękno będzie wprowadzać chaoas wizualny w otoczeniu

27

cechy lokalizacji domu czasem tworzymy sami – dom musi stanowić całość z ogrodem. inwestorzy kazali w nim stworzyć duży staw kąpielowy, a zatem dom jest na niego otwarty poprzez ciąg dużych przeszkleń

28

nAjwiększą swobodę daje w polskim krajobrazie lokalizacja wśród łąk i pól. tu dobrze będzie wyglądał zarówno budynek rustykalny, jak i agresywnie nowoczesny, zarówno wtopiony kolorystycznie w otoczenie, jak i o jaskrawych barwach

28

fot. Guardian

25

2/2016 Własny Dom

27

focus pokrycia dachowe

Pokrycia dachowe

fot. Jopek

s cu fo

Tekst: Marek Misiak, Monika Tomaszewska, Marek Żelkowski

To wybór nie tylko estetyczny – różne materiały wymagają różnego typu konstrukcji więźby dachowej i izolacji. Wybór ograniczają też m.in. nachylenie dachu i nasze oczekiwania co do trwałości pokrycia

M

ateriały, które można wykorzystać do pokrycia dachu, można podzielić na dwa sposoby: ze względu na ciężar (na lekkie i ciężkie) i ze względu na pochodzenie (na naturalne i sztuczne). Pokrycia lekkie to przede wszystkim blacha (w formie blachodachówki i blachy na rąbek stojący) oraz bitumy (w formie dachówek i gontów bitumicznych oraz falistych arkuszy). Pokrycia ciężkie obejmują zaś zarówno dachówki (ceramiczne i betonowe), jak i łupek, strzechę, gonty drewniane oraz dachy zielone. Z kolei pokrycia naturalne to te, w których materiały pozyskane ze środowiska naturalnego są stosowane w formie przetworzonej jedynie w niewielkim stopniu – mówimy tu zatem o gontach drewnianych, strzesze

28

Własny Dom 2/2016

i łupku kamiennym. Pokrycia sztuczne to zaś wszystkie pozostałe – a zatem nie tylko blacha, pokrycia bitumiczne czy dachówki betonowe, ale także dachówki ceramiczne.

Dobór samego rodzaju pokrycia dachowego w jeszcze większym stopniu niż dobór jego koloru określać będzie wygląd zewnętrzny naszego domu – nie ma jednak sztywnych powiązań między stylistyką domu a materiałem na dach. Producenci oferują zarówno dachówki ceramiczne czy łupek o zgeometryzowanych kształtach, które będą świetnie wyglądać na zwartej, nowoczesnej bryle bez okapów, jak i pokrycia blaszane lub bitumiczne, które będą się znakomicie prezentować nawet na domach zabytkowych (chyba tylko strzechę spotyka się

wyłącznie na budynkach w stylu rustykalnym – ale możliwe, że po prostu brakuje nam jeszcze wyobraźni).

Wybór pokrycia jest wreszcie uzależniony od tego, na ile trwały ma być cały dom. Jeśli nie stawiamy domu na pokolenia, nie ma np. sensu przekrywać go łupkiem, którego trwałość sięga kilkuset lat.

Więcej informacji www.roben.pl www.wienerberger.pl www.monier.pl www.blachotrapez.eu www.isola.pl

www.ruukkidachy.pl pl.onduline.com/pl www.gaf.com.pl www.centrumlupka.eu pruszynski.com.pl

pokrycia dachowe focus

Pokrycia lekkie Blachodachówka

Jej podstawową zaletą jest stosunkowo niewielka cena – nawet droższe modele są wyraźnie tańsze od pokryć dachowych z innych materiałów. W pewnych sytuacjach zaletą może być też niewielka masa – blachodachówką można zastąpić każde inne pokrycie, gdyż każda więźba dachowa ją udźwignie. Oferowana jest w panelach (mniejszych) lub arkuszach (większych) – te drugie znacznie przyspieszają kładzenie na dachach o nieskomplikowanej rzeźbie.

Wady Niewielki ciężar może być także wadą blachodachówki – musi być szczególnie mocno przytwierdzana do łat, gdyż inaczej wiatr mógłby oderwać ją od konstrukcji dachu. W dodatku w takiej sytuacji wichura zrywa z dachu od razu cały arkusz, co powoduje powstanie w pokryciu luki znacznie większej niż w przypadku zerwania jednej dachówki ceramicznej. Jednak przy fachowym montażu blachodachówka

może być odporna nawet na bardzo silne porywy wiatru.

Inną wadą blachodachówki – choć producenci starają się pokonać ten problem i odnoszą już pewne sukcesy – jest fakt, że zastosowanie takiego pokrycia dachowego jest nieopłacalne przy dachach o skomplikowanej rzeźbie.

Pokrywanie np. lukarn typu wole oko wymaga częstego cięcia arkuszy, co spowalnia prace i generuje sporą ilość odpadów.

montaż blachodachówki jest szybki, ponieważ w przeciwieństwie do tradycyjnej dachówki nie składa się ona z małych elementów

fot. Ruukki

Zalety

blachodachówka w mniej standardowym kolorze – powłoki zabezpieczające producenci mogą barwić na praktycznie dowolny kolor

fot. Blachotrapez

Blachodachówką potocznie nazywamy profilowane pokrycie dachowe produkowane z rdzenia stalowego o grubości 0,45-0,7 mm (zazwyczaj jest to 0,5 mm), poddawanego obustronnemu cynkowaniu ogniowemu metodą ciągłą, co zapewnia dłuższą żywotność materiału dzięki uzyskanej powłoce. Warstwa cynku powinna mieć gramaturę co najmniej 275 g na każdy m2 blachy. Jest to podstawowa warstwa zabezpieczająca rdzeń stalowy przed zewnętrznymi warunkami atmosferycznymi. Niektórzy producenci powlekają wsad stopem cynku i magnezu o gramaturze 140 g/m2, dzięki czemu dodatkowo zabezpieczona zostaje krawędź cięta blachodachówki.

Kolejnym z parametrów charakteryzujących trwałość tego pokrycia jest pochodzenie wspomnianego wcześniej rdzenia stalowego. To on nadaje blachodachówce trwałość i sztywność, a także ułatwia nakładanie kolejnych warstw zabezpieczających.

Na rynku możemy spotkać również blachodachówki produkowane ze stopów z dodatkiem aluminium, magnezu i krzemu. Obecność tych metali powoduje podniesienie odporności rdzenia na korozję, dzięki czemu pokrycia aluminiowe posiadają minimalną gwarancję na 40 lat bez względu na istnienie dodatkowej zewnętrznej powłoki ochronnej.

fot. Blachy Pruszyński

Budowa

blachodachówka na lukarnie – można nią przekryć również bardziej rozrzeźbione dachy, problemy mogą pojawić się tylko przy łukach

2/2016 Własny Dom

29

focus pokrycia dachowe

Blacha płaska Gdzie stosować

Ten rodzaj pokrycia można zastosować przy spadku powyżej 3o (a zatem zarówno na dachach płaskich, jak i stromych). Blachę układa się zwykle na sztywnym poszyciu z desek.

Do wyboru jest kilka różnych materiałów. Do najczęściej spotykanych należą blachy stalowe, aluminiowe, miedziane i cynkowo-tytanowe.

Układa się je najczęściej na tzw. rąbek stojący.

Technika ta polega na łączeniu blach poprzez odpowiednie zaginanie ich brzegów. Takie pokrycie jest przytwierdzane do podłoża specjalnymi uchwytami – tzw. żabkami (nie wymaga to przebijania pokrycia). Wyróżnia się następujące typy łączenia blach za pomocą rąbków: – pojedynczy rąbek stojący (najlepszy dla połaci o nachyleniu od 25°), – podwójny rąbek stojący (szczelniejszy i dzięki temu można go stosować na połaciach o nachyleniu mniejszym niż 25°), – kątowy pojedynczy rąbek stojący (łatwiejszy do wykonania niż podwójny, można go stosować na połaciach o nachyleniu powyżej 25°).

Rąbki stojące muszą być wykonane w taki sposób, aby były ustawione prostopadle do okapu.

Krawędzie poprzeczne arkuszy łączone są na tzw. rąbek leżący.

Główną zaletą blachy płaskiej jest jej elastyczność i przez to możliwość stosowania na najbardziej wyszukanych kształtach dachów.

Doskonale się sprawdza na zaokrąglonych połaciach, a jej elastyczność ułatwia pracę przy wykonywaniu połączeń. W związku z tym, blachy płaskie w prosty sposób można łączyć na rąbki stojące, co daje szczelne i trwałe połączenie. Ich elastyczność zależy od temperatury otoczenia. W temperaturze poniżej 0°C możliwość łatwego formowania blachy maleje. Nie należy natomiast w ogóle wykonywać gięcia

blachy w temperaturze poniżej –10°C. Może to spowodować powstanie pęknięć i złuszczeń, co wpływa niekorzystnie na trwałość przykrycia.

Należy pamiętać o wykonaniu szczelnych połączeń w przypadku dachów o mniejszym kącie nachylenia. Jest to spowodowane dłuższym czasem spływu wody opadowej z połaci i co za tym idzie – możliwością wnikania wody pod przykrycie. W przypadku dachów płaskich odradza się stosowanie pasów z blachy płaskiej krótszych niż odległość od kalenicy do okapu.

Wymaga to wykonywania połączeń poziomych blachy, co może wpłynąć na szczelność dachu.

fot. Blachotrapez

wyprofilowanie panelu z blachy na rąbek stojący. dużym ułatwieniem dla ekip monterskich są gotowe otwory montażowe oraz odpowiednio przygotowane krawędzie ze ściętymi brzegami, służące do montażu paneli do listwy startowej.

Montaż przyspieszają również zatrzaskowe połączenia paneli

fot. Ruukki

rys. Blachy Pruszyński

Budowa

prawidłowo położona blacha jest całkowicie odporna na warunki atmosferyczne

blachę na rąbek stojący można bez problemu docinać na placu budowy, więc pokrywanie nią lukarn czy połaci z wieloma załamaniami ma miejsce szybko i sprawnie

30

Własny Dom 2/2016

pokrycia dachowe focus

Inne pokrycia lekkie Dzielą się na struktonitowe (ich nierówna powierzchnia przypomina łupek naturalny) i euronitowe (gładkie). Wykonywane są z włóknocementu – mieszaniny cementu, wody, mączki wapiennej i włókien celulozowych – i pokrywane na gorąco dwiema warstwami farby akrylowej. Są odporne na warunki atmosferyczne, niepalne, trwałe i łatwe w obróbce. Bez problemu można pokrywać nimi rozrzeźbione dachy wyposażone np. w lukarny typu wole oko.

Z reguły posiadają już otwory zlokalizowane odpowiednio do zakładu wymaganego przy układaniu. Dodatkowe otwory mogą być wykonywane za pomocą specjalnych narzędzi polecanych przez producentów lub wiertarki udarowej (standardowymi wiertłami o średnicy 3,5–4,5 mm). Docinać je można specjalnymi nożycami udarowymi do włóknocementu, nożycami ręcznymi albo młotkiem dekarskim.

Pokrycia bitumiczne

te same płytki włóknocementowe mogą służyć zarówno jako pokrycie dachu, jak i materiał na elewację. w domach bez okapu można uzyskać efekt płynnego przechodzenia ściany w dach

papach modyfikowanych asfalt używany do ich produkcji jest uszlachetniany kauczukiem syntetycznym SBS. Dzięki temu zyskują one elastyczność w niskich temperaturach, odporność na działanie podwyższonej temperatury (nawet ponad 100oC) oraz trwałość (nawet 30 lat).

fot. Onduline

Najbardziej popularne z nich – gonty bitumiczne – omawiamy na następnej stronie.

Nowoczesne papy termozgrzewalne na osnowie z włókna szklanego lub poliestrowego chętnie stosowane są na dachach płaskich. W

fot. Etex

Płytki włóknocementowe

bitumiczne płyty faliste często są wykorzystywane do krycia budynków gospodarczych, wiat garażowych, altan ogrodowych oraz elementów małej architektury

Warto pamiętać, że kauczuk syntetyczny ma ciekawą cechę – nadaje asfaltowi pamięć kształtu. Kiedy latem konstrukcja dachu rozszerza się na skutek działania wysokich temperatur (dochodzących nawet do 80oC), asfalt modyfikowany SBS „podąża” za tym procesem.

Gdy następuje ochłodzenie, bez problemu powraca do swego pierwotnego kształtu.

Pokrycia z papy wymagają sztywnego oraz gładkiego i równego podkładu. Może to być chociażby warstwa twardego materiału izolacyjnego (np. styropian na dachu płaskim niewentylowanym), zagruntowany preparatem bitumicznym beton (stropodach wentylowany), a także pełne deskowanie, płyty OSB lub sklejka wodoodporna na połaci dachu stromego.

Kompletne pokrycie papowe musi składać się z dwóch warstw: papy podkładowej i nawierzchniowej.

Innym rodzajem pokrycia na bazie asfaltu są bitumiczne płyty faliste. Można je stosować do krycia połaci o nachyleniu powyżej 10°.

Należy zamontować je na drewnianych łatach przymocowanych do krokwi lub do istniejącego już podłoża. Przytwierdza się je za pomocą gwoździ wyposażonych w plastikowe nakładki.

2/2016 Własny Dom

31

focus pokrycia dachowe

Gonty bitumiczne

gont bitumiczny imitujący drewniany na drewnianym domu stojącym w polskich górach

32

Własny Dom 2/2016

10°C). Za optymalny uznaje się przedział temperatur od 20 do 25°C. Jeżeli temperatura oscyluje wokół granicznej, powierzchnie lepiące na poszczególnych pasach dachówek wymagają podgrzania.

fot. Tadeks Fertig Haus

ale również ochrona bitumu przed działaniem promieni UV i uszkodzeniami mechanicznymi.

Gonty powinny być układane na dachu, gdy temperatura powietrza przekracza 5°C (niektórzy producenci przesuwają tę granicę do

układanie na dachu blachodachówki imitującej gont bitumiczny – wbrew skojarzeniom z mało estetyczną papą jest to pokrycie dość ekskluzywne i pojawiły się już jego imitacje

fot. GAF – Gonty Asfaltowe Fachowo

fot. Isola

Można je stosować na dachach o nachyleniu od 15° do 85°. Materiałami zalecanymi jako warstwa poszyciowa są płyty OSB przeznaczone na dachy, deski (o szerokości poniżej 12 cm) lub wodoodporna sklejka. Wymagają podkładu z papy zbrojonej welonem szklanym. Rozwija się ją równolegle do okapu (od dolnej części połaci) i mocuje wzdłuż krawędzi gwoździami.

Gonty te mają nie tylko różne kształty, ale również kolory i faktury. Te o jednolitej barwie dają efekt płaskiej połaci. Natomiast cieniowane mogą dawać nawet efekt 3D. Gonty bitumiczne wykonane są z kilku warstw: – osnowy z włókna szklanego, która zatopiona jest w warstwie bitumu, – masy asfaltowej modyfikowanej plastyfikatorem SBS – ulega ona wulkanizacji pod wpływem promieni słonecznych (niektórzy producenci stosują klej zabezpieczony warstwą folii, którą trzeba usunąć podczas układania), – posypki mineralnej/granulatu ceramicznego – zadaniem tej warstwy jest nie tylko zapewnienie atrakcyjnego wyglądu pokrycia,

stary dom w Usa, który podczas renowacji został pokryty wielokolorowymi gontami bitumicznymi, które znakomicie pasują do jego mocno historycznej estetyki

pokrycia dachowe focus

Pokrycia ciężkie

fot. Wienerberger

Dachówka ceramiczna Najczęściej stosowaną obecnie dachówką ceramiczną jest dachówka zakładkowa. W zależności od rodzaju zastosowanych żłobień możemy uzyskać dachy o mniej lub bardziej falującej powierzchni.

Zalety

dachówka ceramiczna w tradycyjnej, falistej wersji, ale za to w niestandardowym kolorze, który paradoksalnie znakomicie komponuje się z historyzującą klinkierową elewacją

Jeśli poszukujemy dachówki o tradycyjnym wyglądzie, wybierzmy karpiówkę. Ma kształt płaskiego prostokąta z prostym, ostrym lub okrągłym noskiem. Jest idealnym rozwiązaniem, gdy remontujemy wiekowy dom. Może się także sprawdzić przy budowie domu stylizowanego na historyczny. Dzięki karpiówce bez problemu przykryjemy lukarnę typu wole oko lub stożkowy dach wieżyczki. Należy pamiętać, że ceramiczna karpiówka jest stosunkowo ciężka – waga 1 m2 tego materiału to ok. 65-75 kg.

Dachówką nawet o połowę lżejszą jest holenderka, od kształtu swojego przekroju zwana esówką. Dach stworzony z tej dachówki jest mocno pofałdowany. Największą jego zaletą jest bardzo szybkie spływanie wody.

Mnich-mniszka to dachówka, która (podobnie jak esówka) stworzy na dachu wyrazistą grę światłocienia. Jej ciężar zbliża ją jednak do karpiówki, stąd też nadaje się jedynie dla dachów

o mocnej konstrukcji więźby. Pozostaje także materiałem, którego ułożenie jest czasochłonne i kosztowne.

rys. Braas

Jaki rodzaj?

Przede wszystkim jest niezwykle trwała.

Powinna zachować niezmienione właściwości fizykochemiczne przez co najmniej 100 do 150 lat. Fachowe ułożenie, dogodne warunki atmosferyczne oraz szybkie usuwanie drobnych szkód dają szansę, że dachówka ceramiczna przetrwa jeszcze dłużej.

Odpowiednio ułożone dachówki ceramiczne dają możliwość wentylacji dachu przy jednoczesnej ochronie przed deszczem. Dach ceramiczny oddycha, ale chroni dom przed wilgocią, wiatrem i zimnem. Ceramika, z której wykonana są dachówki, świetnie tłumi hałas. Jest to idealne rozwiązanie, jeśli budujemy dom w uciążliwym pod tym względem otoczeniu.

Dzięki dachówce ceramicznej unikniemy także dudnienia kropli deszczu – dach nią pokryty znakomicie izoluje akustycznie.

budowa nowoczesnej dachówki ceramicznej – tradycyjny materiał w połączeniu z najnowszymi technologiami dla poprawienia jego naturalnych walorów

2/2016 Własny Dom

33

focus pokrycia dachowe

Dachówka betonowa precyzyjnie w tej samej odległości od siebie.

Jednocześnie oporność takiego pokrycia na warunki atmosferyczne jest taka sama, jak dachówki ceramicznej.

Wady Jedyną istotną wadą dachówki betonowej jest mniejsza niż w przypadku jej ceramicznej odpowiedniczki gama wzorów i kolorów. Warto jednak pamiętać, że producenci wciąż poszerzają ofertę i za 5-10 lat powyższe sformułowanie może nie być już aktualne. Dlatego jeśli

niewielki dom pokryty dachówką betonową – współgra ona z jego prostą estetyką, a jednocześnie będzie bardzo trwałym pokryciem dachowym, nie będzie więc narażać inwestorów na zbędne wydatki na naprawdę lub konserwację

Zalety

34

Własny Dom 2/2016

budowa nowoczesnej dachówki betonowej – to dzięki warstwom wygładzającej i uszlachetniającej nie ma ona charakterystycznej dla chałupniczo wykonywanych dawnych dachówek tego typu ziarnistej powierzchni

rys. Braas

Jej podstawową zaletą jest cena – wyraźnie niższa w porównaniu z dachówką ceramiczną, przy jednoczesnej niewielkiej różnicy w wyglądzie (nawet z bliska może być trudna do odróżnienia).

Dachówka betonowa posiada też większość zalet ceramicznej – jest mrozoodporna, umożliwia bardzo sprawne odprowadzanie wody deszczowej, bardzo dobrze izoluje termicznie i akustycznie oraz umożliwia ingerencję w połać dachu w dowolnym momencie – bez żadnego problemu możemy domontować na naszym dachu np. dodatkowe płotki śniegowe czy stopnie kominiarskie, ale także okno połaciowe czy kolektory słoneczne. Jest też nieco lżejsza od dachówki ceramicznej, co może mieć znaczenie, jeśli dokonujemy wymiany starego pokrycia dachu, a więźba ma już swoje lata.

Dachówka betonowa jest również łatwiejsza do kładzenia przez dekarza – ma tylko zamki boczne i to tylko po jednej stronie. Oznacza to większy możliwy przesuw – zarówno w bok, jak i w górę i w dół. Łaty nie muszą być zatem

nasz wymarzony dom pozostaje tylko w sferze planów, tym bardziej warto rozważyć wybór dachówki betonowej – z biegiem czasu będzie ona coraz lepszą alternatywą dla ceramicznej dla inwestorów dysponujących mniejszym budżetem, a pragnących mieć piękny dom. Na rynku są np. już dostępne dachówki betonowe o zgeometryzowanych kształtach, znakomicie pasujące do domów o nowoczesnej architekturze. Nie należy natomiast wierzyć twierdzeniom, że pokrycie to jest mniej estetyczne – wystarczy przyjrzeć się realizacjom.

fot. Braas

Dachówka betonowa bywa czasem określana mianem cementowej.

– Poprawniejsze jest jednak określenie „dachówka betonowa” – wskazuje Marek Podeszwa, ekspert z firmy Braas. – Nazwa ta określa wtedy materiał, z którego ten rodzaj pokrycia jest zrobiony. Cement to tylko jeden ze składników.

Większość rodzajów dachówek betonowych pokrywana jest powłokami akrylowymi.

– Dachówka jest barwiona w masie, to znaczy ta sama powłoka dodawana jest też do zaczynu betonowego – wyjaśnia Marek Podeszwa.

– Po wyprodukowaniu malowana jest raz, potem trafia do komory i tam suszona jest ok.

8 godzin. Po opuszczeniu komory malowana jest raz jeszcze powłoką akrylową. Zmniejsza to jej porowatość, a jednocześnie zwiększa trwałość. W Niemczech spotkać można budynki, na których dachówka betonowa pozbawiona jakichkolwiek powłok leży ponad 150 lat i nadal jest szczelna.

fot. Braas

Budowa

montaż dachówki betonowej na łatach i kontrłatach – ten typ pokrycia (podobnie jak dachówka ceramiczna) nie wymaga pełnego deskowania (ale jednocześnie sama więźba musi mieć konstrukcję zdolną unieść takie obciążenie)

pokrycia dachowe focus

Łupek dachowy występuje przede wszystkim w odcieniach grafitu oraz – w zależności od złoża – również w kolorze purpurowym i zielonym.

Pozyskiwany jest ze skał osadowych, które powstały w okresie ordowiku, ok. 480–510 milionów lat temu. Płytki mocowane są przy pomocy gwoździ lub haków, każda płytka osobno.

– Łupek można stosować dla dachów o minimalnym nachyleniu 20o – wskazuje Marek Paluch z firmy Centrym Łupka. – Przy małych nachyleniach dachu obowiązkowe jest mocowanie płytek na haki, aby zapobiec „podnoszeniu” płytek przy podmuchach wiatru. Łupek można montować zarówno na konstrukcji w pełni odeskowanej, jak i na łatach w odpowiednim rozstawie. Zalety łupka to uniwersalność zastosowania oraz wielość wariantów ułożenia – m.in. krycie prostokątne (tzw. dachówki łupkowe), dzikie i staroniemieckie (schuppen). Przede wszystkim jest jednak znany ze swojej trwałości – ponad 100 lat, jeśli płytki są cienkie (4-6 mm), jeśli grubsze (8-10 mm), trwałość pokrycia sięga kilkuset lat.

fot. Centrum Łupka

Łupek

łupek naturalny znakomicie nadaje się do kładzenia dachów mocno rozrzeźbionych – wykwalifikowany dekarz tak dotnie poszczególne płytki, że również na łukach dach będzie się ładnie załamywał

na zakupy!

OknO uchylnO-przesuwne iGk i3 marki insyGnO firmy OkpOl – jego konstrukcja opiera się na wielokomorowych profilach pVc wypełnionych pianką poliuretanową. użyty materiał sprawia, że jest ono odporne na wilgoć, dzięki czemu znajdzie zastosowanie w kuchni, łazience czy nawet saunie. wyróżnia się wysoką energooszczędnością (dla całego okna uw=0,78 w/ m²k) dzięki stolarce opartej na nowoczesnej technologii oraz pakietowi trójszybowemu wypełnionemu kryptonem z 2 ciepłymi ramkami międzyszybowymi, 2 powłokami niskoemisyjnymi i 2 szybami hartowanymi) KOSZT! cena brutto: od 3112 zł www.okpol.pl

Dachówka ceramiczna mOnzaplus antracytOwa firmy röBen modny kolor i duży rozmiar – to cechy charakterystyczne tej dachówki. idealna do nowoczesnych projektów, dzięki większym wymiarom pozwala na znacznie szybszy i sprawniejszy montaż – do pokrycia 1 m2 wystarczy około 9,8 szt, co wpływa także na mniejsze obciążenie połaci, co przekłada się na oszczędność czasu i pieniędzy. posiada „ząbki” gwarantujące stabilne i trwałe przypięcie do łaty KOSZT! cena brutto: 4,39 zł/ szt. i 43,02 zł/m2 www.roben.pl

OknO uchylnO-wysOkOOsiOwe rOtOcOmfOrt i8 firmy rOtO jest pierwszym w pełni automatycznym oknem uchylno-wysokoosiowym, w którym napęd okna został całkowicie zintegrowany z jego konstrukcją, pozostając niewidocznym dla użytkownika poddasza. Obsługa okna jest możliwa za pomocą przełącznika, pilota, smartfona bądź tabletu. Dodatkowo okno otwiera się szybciej niż w innych tradycyjnych modelach okien dachowych zdalnie sterowanych i dostępne jest z niskoemisyjnym pakietem szybowym, który pozwala na oszczędność energii. Okno jest wyposażone w czujnik deszczu. Bezpieczeństwo zapewniają automatyczne rygle. Okno dostępne jest z kilkoma różnymi pakietami szybowymi o różnych parametrach i kompatybilne z systemem rotomatic oraz z systemem knX KOSZT! cena netto: dostępna u producenta, zależna od wybranego pakietu szybowego www.roto.pl

2/2016 Własny Dom

35

s cu fo fot. Homebook.pl, proj. Chalupko Design

łazienka

funkcja i styl

Od miniaturowej toalety po duży salon kąpielowy – każde pomieszczenie tego typu może zachwycać Tekst: Marek Misiak, arch. Anna Czerwonka

Ł

azienka to najprywatniejsza obok sypialni część domu. Nie chodzi tu wyłącznie o jej funkcję praktyczną, ale też czysto psychologiczną. Gdy przygotujemy sobie kąpiel i wejdziemy do wanny, jest szansa – nawet większa niż wtedy, gdy wchodzimy pod kołdrę – że na chwilę zapomnimy o wszystkich stresach dnia codziennego. Taki efekt można osiągnąć zarówno w dużym pokoju kąpielowym, jak i w niewielkiej łazience na poddaszu – wszystko zależy od tego, jak ją urządzimy, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym. Nie będziemy w stanie zrelaksować się w łazience, w której co chwilę będziemy wpadać na sprzęty; będzie to również niemożliwe w pomieszczeniu brzydkim lub chaotycznym.

36

Własny Dom 2/2016

Dlatego do aranżacji tego typu pomieszczeń w domu należy podchodzić ze szczególną starannością (już sama decyzja, ile łazienek i ile toalet ma być w naszym domu, może być brzemienna w skutkach). W wyborze poszczególnych sprzętów powinni uczestniczyć ci domownicy, którzy będą z nich korzystać – aby nie okazało się potem, że piękna umywalka czy ultranowoczesny terminal wc są kłopotliwe w użytkowaniu dla osoby starszej. Jeśli zatem łazienek ma być więcej, warto zastanowić się, jakie role będą pełnić – która będzie łazienką/toaletą dla gości, a z której będą korzystać dzieci. Na najwięcej swobody możemy sobie pozwolić w łazience stanowiącej część master bedroomu – ta będzie naszą prywatną strefą.

Warto wreszcie pamiętać, jak duże znaczenie w tym właśnie pomieszczeniu ma bezpieczeństwo – wiele wypadków (np. poślizgnięć) lub omdleń zdarza się właśnie tutaj. Dlatego wybierając wszelkie jego elementy, miejmy na uwadze, by w żadnej sytuacji nie stanowiły dla nas żadnego zagrożenia.

Więcej informacji www.coram.pl www.paradyz.com www.villeroy-boch.pl www.sanplast.pl www.radaway.pl

www.kaldewei.pl www.radeco.com.pl benjaminmoore.pl www.dom-z-natury.pl www.brunner.pl

łazienka

focus

Mała łazienka

fot. Brunner

Skromny program funkcjonalny i spory wybór produktów do małych łazienek, pozwolą tanio ją wyposażyć. Nieduże pomieszczenie da się urządzić równie atrakcyjnie co większe – pod warunkiem że będziemy przestrzegać zasad ergonomii

i na przykład pozostawimy odpowiednią ilość wolnego miejsca przed każdym przyborem oraz zainstalujemy je w odpowiedniej odległości od ścian i od siebie nawzajem, a z ograniczeń uczynimy walor, podkreślając prostotę i porządek. W sukurs przyjdą jasne barwy, czyste, geometryczne linie sprzętów, eleganckie podziały, dobra jakość materiałów, czy wreszcie lustra podwajające i rozświetlające przestrzeń.

Niektóre osoby mogą się w mniejszej łazience czuć bardziej komfortowo – małe wnętrze utrzymane w ciepłych barwach będzie dla nich bardziej przytulne. Jeśli łazienka znajduje się na poddaszu i jedna ze ścian jest częściowo lub całkowicie skośna, można zorganizować wnętrze pomieszczenia w taki sposób, by okno połaciowe znalazło się nad wanną – nikt nas nie będzie poglądał, a jednocześnie podczas kąpieli będziemy mogli patrzeć na chmury na błękitnym niebie lub na gwiazdy (rzecz jasna przyda się również roleta, by osłonić się przed nadmiarem słońca).

mała łazienka ze skosem – architekci potraktowali to jako wyzwanie i nadali jej klimat rodem ze starych kamienic dzięki białym płytkom ceramicznym. w rogu – nowoczesna umywalka

Łatwo ją urządzić i dobrać wyposażenie, bo na znacznej powierzchni zwykle nie ma ograniczeń co do wymiarów potrzebnych sprzętów: wanny, kabiny prysznicowej, umywalek, sedesu i bidetu. Nie będzie tu kłopotu z takim rozplanowaniem wnętrza, by można było się w nim swobodnie poruszać (również w dwie osoby), przebrać czy schylić. Dla wygody i elegancji warto się pokusić o wydzielenie różnych stref funkcjonalnych – np. kąpielowej i toaletowej, aby dwie osoby mogły jednocześnie korzystać z łazienki przy zachowaniu minimum intymności. Jednocześnie trzeba pamiętać, że wyszukane

kominek w łazience to rozwiązanie nie tylko do luksusowych salonów kąpielowych – na rynku dostępne są urządzenia wolno stojące, które można wkomponować również w mniejszą łazienkę, nadając jej niemal pałacowy klimat

rys. Roto

Duża łazienka

rozplanowanie łazienek w domu wymaga przeanalizowania potrzeb domowników – przy trzech kondygnacjach jedna łazienka i jedna toaleta to za mało

wykończenie i wyposażenie takiego wnętrza może sporo kosztować, podobnie jak na przykład nietypowa, wielka wanna czy kabina prysznicowa z hydromasażem.

fot. Kaldewei

Wielkość tego pomieszczenia zależy od trzech czynników: rozmiarów całego domu, przeznaczenia danej łazienki i naszych upodobań, jeśli chodzi o kąpiele.

W niektórych małych domach duży salon kąpielowy może po prostu zająć za dużo miejsca – jednak pamiętajmy, że utalentowany architekt albo wkomponuje w nasz dom większą łazienkę, albo rozplanuje mniejszą tak, że będzie równie komfortowa, jak luksusowy pokój kąpielowy.

Przeznaczenie łazienki oznacza, że ta dla dzieci lub dla gości nie musi być tak duża, jak pokój kąpielowy, z którego korzystamy tylko my (np. połączony z master bedroomem). Również w kontekście przyjmowania w domu gości sens ma umieszczanie na parterze osobnej małej (nawet tylko 2 m2) toalety. Warto też zastanowić się, czy lepsze byłyby dwie mniejsze łazienki, czy jedna większa – im więcej osób mieszka w domu, tym wygodniej będzie, gdy w budynku znajdą się dwa, a nawet trzy pomieszczenia tego typu (zwłaszcza jeśli kilka osób wychodzi rano do pracy lub szkoły o podobnej porze).

Warto też odpowiedzieć sobie na pytanie, czy ktokolwiek spośród domowników lubi długie kąpiele w wannie. Jeśli wszyscy preferują szybkie poranne lub wieczorne prysznice, inwestosowanie w obszerny pokój kąpielowy nie ma sensu – pozostanie on niewykorzystany.

projekt: arch. arch. Magdalena i Zbigniew Gierczakowie, Pracownia Architektoniczna Inostudio

Mała czy duża łazienka?

obszerny salon kąpielowy o awangardowej konstrukcji – ponieważ budynek położony jest nad morzem na południu europy, w lecie jest możliwość całkowitego usunięcia drzwi tarasowych i zamiany salonu kąpielowego w rodzaj zadaszonego tarasu

2/2016 Własny Dom

37

focus

łazienka

Domowe centrum SPA W stylowej rezydencji pod Warszawą inwestorzy kazali stworzyć prywatną enklawę składającą się z czterech pomieszczeń

fot. L. Kwartowicz

Są to: łazienka, sauna sucha, sauna mokra oraz obszerne pomieszczenie z wanną do hydromasażu. Z tego ostatniego można dodatkowo wyjść na zacieniony taras na piętrze położony po stronie domu niewidocznej z drogi. To rozwiązanie podpatrzone przez inwestorów w Hiszpanii i we Włoszech, gdzie można spotkać tarasy na dachach, niewidoczne z ulicy. Poszczególne pomieszczenia w strefie SPA są tak ułożone, że przechodząc przez nie kolejno, zataczamy koło. Pomieszczenie z jacuzzi to najbardziej intymna strefa w domu – da się tu wejść albo przez sypialnię, albo przez łazienkę, a obydwa te pomieszczenia są stricte prywatne. Nikt tam zatem nie wejdzie przypadkiem.

turkusowy to uluBiony kolor inwestorki. Jego zastosowanie wynika też z faktu, że z tej właśnie łazienki korzystają dzieci inwestorów i powinna ona wyglądać wesoło. za szklanymi drzwiami – sucha sauna

oBecność dwóch rodzaJów sauny wynika z odmiennych upodobań inwestorów. deski poziome są jasne, a pionowe – z drewna cedrowego – ciemne. Może tu wejść 8 osób

Dobry PrzykłAD

Łazienka inwestorów. z tej dzieci korzystają rzadko, mogły się tu zatem znaleźć ciemniejsze barwy. Brązowa kolorystyka ma nadawać jej historyzujący wygląd i uspokajać

w poMieszczeniu do hydroMasażu czteroosobowa wanna została wpuszczona w podłogę i doświetlona nisko położonym oknem. obok znajduje się wyłożona płytkami ceramicznymi ława do odpoczynku

38

Własny Dom 2/2016

– Inspirowałam się łaźniami rzymskimi i marokańskimi – wskazuje arch. Magdalena Beczak, współwłaścicielka pracowni Beczak Beczak Architekci, projektantka tego domu. – Inwestorzy często korzystali z takich obiektów za granicą i stwierdzili, że chcieliby mieć coś takiego również w domu. Łuki i liczne wnęki nawiązują zatem do stylistyki antycznej i arabskiej (np. architektura w hiszpańskiej Grenadzie). To rozwiązanie historyzujące, a jednocześnie osadzone we współczesności.

Całe to domowe centrum SPA jest zorganizowane w taki sposób, aby można było zarówno wziąć szybką poranną kąpiel w łazience, jak i spędzić leniwy wieczór na relaksie w kolejnych atrakcjach lub zaprosić tam przyjaciół.

łazienka

focus

Rozplanowanie łazienki Gdy mamy własną wizję jej układu, należy zastosować się do kilku zasad. W łazience na poddaszu, gdy pion dzieli się ze znajdującą się na parterze toaletą czy kuchnią, należy w pierwszej kolejności przewidzieć miejsce miski ustępowej, która powinna znaleźć się nie dalej niż metr od pionu kanalizacyjnego.

Bardzo ważne jest również właściwe doświetlenie pomieszczenia. Nie dotyczy to łazienek, w których nie ma okien. Gdy jednak pomieszczenie rozświetla okno, warto tak rozmieścić przybory, aby nie zaciemnić wnętrza, dobrze jest również umieścić umywalkę w pobliżu okna, co pozwoli korzystać z łazienki w ciągu dnia bez konieczności zapalania światła. Gdy planujemy budować łazienkę rodzinną, warto przewidzieć dodatkową umywalkę, natomiast miskę ustępową oddzielić wizualnie np. niewysokim murkiem (ok. 120 cm) od reszty pomieszczenia. Gdy dysponujemy powierzchnią powyżej 9 m2, możemy próbować dzielić przestrzeń na oddzielone wizualnie strefy funkcjonalne, które pozytywnie wpłyną na aranżację i stworzą bardziej kameralną atmosferę.

Wymagane odległości Przy planowaniu łazienki, zwłaszcza małej, należy pamiętać o zachowaniu minimalnych odległości gwarantujących wygodne użytkowanie. Szczególnie istotne są odstępy między wc i pozostałymi przyborami. Przed wanną, kabiną prysznicową, umywalką czy miską wc również powinna być zapewniona odpowiednia ilość

fot. Kaldewei

Inaczej niż w projekcie

niewielka łazienka rozplanowana zgodnie z regułami – wokół każdego elementu wyposażenia jest przestrzeń pozwalająca na komfortowe korzystanie z niego. pomieszczenie jest przystosowane do jednoczesnego użytkowania przez dwie osoby – są dwie umywalki i dwa miejsca do kąpieli

wolnej przestrzeni umożliwiająca poruszanie się i wykonywanie czynności. Specjaliści radzą np., by określać właściwy zakres wolnej przestrzeni wokół miski wc poprzez wyobrażanie sobie, że musimy na niej usiąść... z nogą w gipsie.

Minimalne wolne miejsce wokół wc to zatem 60 cm, optymalne – 80-85 cm.

Pomiędzy bidetem a sedesem należy zachować 30-centymetrowy odstęp, a optymalna wolna przestrzeń przed bidetem to 100 x 70 cm.

W przypadku kabiny prysznicowej wolną przestrzeń wyznacza zasięg otwartych drzwi.

Optymalne wartości to 70 cm szerokości i 90 cm długości. Podobnie określa się wymiary powierzchni przy wannie – 70 x 100 cm. Przestrzeń przed umywalką to strategiczne miejsce w każdej łazience. Męskie golenie czy damski makijaż, mycie zębów, wieczorna pielęgnacja – cały szereg codziennych czynności, jakie tu wykonujemy, wymaga przede wszystkim swobody ruchu.

Przyjmuje się, że wolne miejsce bezpośrednio przed umywalką powinno mieć 65 cm szerokości i 110 cm długości. Dodatkowo powinniśmy zostawić wokół całej umywalki ok. 45 cm – ułatwi to sprzątanie.

rys. Koło

fot. Villeroy & Boch

Łazienka jest łazienką

plan łazienki musi uwzględniać również możliwość pełnego otwarcia okna lub okien, jeśli łazienka je ma – może się zdarzyć, że powstanie konieczność awaryjnego wietrzenia

łazienka radykalnie doświetlona. zamiast wyłącznie okien połaciowych czy małych okienek pod sufitem – okno kolankowe zajmujące prawie całą ścianę

Pralkę możemy umieścić pod blatem umywalki – wtedy pralka powinna być płytka (45 cm), a umywalka wpuszczana. Łazienka będzie jednak bardziej funkcjonalna i ładniejsza, jeśli uwolnimy ją od roli pralni, suszarni czy schowka gospodarczego. Zapasy środków czystości oraz suszarka i stosy bielizny do prasowania nie sprzyjają relaksacyjnej atmosferze. Jeśli uda nam się rozlokować je inaczej, łazienki staną się prawdziwym azylem i miejscem nie tylko higieny, ale i relaksu.

2/2016 Własny Dom

39

focus

łazienka

Wanna jest bardziej uniwersalna – umożliwia zarówno dłuższą, relaksującą kąpiel, jak i szybki prysznic (dlatego zawsze powinna być wyposażona w baterię z wężem prysznicowym – nawet jeśli mamy osobny prysznic). Właściwie dobrana, może być najbardziej efektownym elementem łazienki (w pokojach kąpielowych taką rolę pełni często wanna wolno stojąca). Przy częstym korzystaniu przez użytkowników z hydromasażu jest oszczędniejsza niż prysznic – bo masująca ciało woda krąży w niej w obiegu zamkniętym, a w kabinie w chwilę po dotknięciu skóry trafia do kanalizacji. Jest też preferowana przez dzieci jako znakomite miejsce do wodnych zabaw.

Jeśli zamierzamy regularnie brać w niej prysznic, powinniśmy wyposażyć ją w parawan nawannowy, aby nie rozchlapywać wody na podłogę.

Wanna zajmuje nieco więcej miejsca niż kabina prysznicowa, więc większe (np. dwuosobowe) modele mogą przytłaczać małe łazienki. Na kąpiel w niej zużywa się sporo wody (jednorazowo może to być nawet około 150-300 l), co warto wziąć pod uwagę ze względu na koszty jej podgrzewania.

Prysznic gwarantuje nam szybką kąpiel. Sprzyja oszczędzaniu wody – na przeciętną, 10-minutową wystarczy 60 l. Zmieści się nawet w mikroskopijnej łazience, bo ma małą powierzchnię podstawy – najczęściej jest to brodzik w kształcie kwadratu, prostokąta lub wycinka koła.

Prysznic jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem, gdy w domu mieszka osoba starsza lub niepełnosprawna – na rynku dostępne są

40

Własny Dom 2/2016

modele z brodzikiem całkowicie zlicowanym z podłogą (można do nich wjechać na wózku).

Można też spotkać wersje z szerszymi drzwiami oraz z rozkładanym siedziskiem wewnątrz kabiny prysznicowej.

Do niedawna wadą prysznica był fakt, że trudniej było wpasować go w łazienkę ze skosami – kabiny o standardowej wysokości nie mieściły się pod nimi. Obecnie coraz większa liczba producentów ma w ofercie kabiny przeznaczone do takich zastosowań. Warto natomiast pamiętać, że prysznic jest mało ekonomiczny, gdy wyposażony jest w hydromasaż.

Miska ustępowa – rodzaj Podstawowy wybór to ten pomiędzy miską podwieszaną i stojącą. Ta druga wygląda bardziej tradycyjnie i jest dobrym wyborem do łazienki

fot. Radaway

Wanna czy prysznic?

wanna wpuszczona w podłogę to rozwiązanie drogie, ale bardzo efektowne. warunkiem jego realizacji jest możliwość odpowiedniego podniesienia poziomu posadzki. nie należy natomiast traktować tego jako ułatwienia dla osób starszych

kabina prysznicowa ze składanymi drzwiami – dzięki temu można zamontować dużą kabinę w mniejszej łazience, gdyż drzwi nie potrzebują dużo przestrzeni do otwierania się

o historyzującym stylu. Ta pierwsza ułatwia sprzątanie – nie trzeba lawirować z mopem wokół sedesu, można też bez problemu umyć podłogę pod nim. Również dokładne umycie z zewnątrz samej miski ustępowej jest wówczas łatwiejsze.

Duże znaczenie ma wysokość, na jakiej zamontujemy miskę wiszącą. Optymalną wysokość określa się na 40 cm, ale dla osób bardzo wysokich lub małych dzieci może być ona mniej komfortowa – dlatego niektórzy producenci oferują stelaże z możliwością płynnej regulacji wysokości za pomocą znajdującego się obok terminalu lub nawet smartfonu.

Miska ustępowa – materiał Trwałość oraz estetyka misek ustępowych zależą od materiału, z którego są one wykonane.

Najpopularniejszym tworzywem jest ceramika.

Jest odporna na uszkodzenia mechaniczne (zarysowania, odpryski, stłuczenia) i wysoką temperaturę, odznacza się dobrą tolerancją większości środków chemicznych używanych w gospodarstwie domowym, a oprócz tego ma idealnie gładką, łatwą do utrzymania w czystości powierzchnię. Ceramika może być nieszkliwiona albo pokryta warstwą szkliwa. Jego skład decyduje o jakości całego wyrobu.

Bardziej szlachetnym materiałem jest porcelana. Jest jednak droższa niż ceramika, dlatego misek porcelanowych jest na rynku znacznie

fot. Radaway

fot. Grupa Paradyż

Wyposażenie łazienki

parawan nawannowy to dobre rozwiązanie, jeśli często zamierzamy brać w wannie prysznic – ochroni całą łazienkę przed zalewaniem wodą, gdy ktoś się kąpie

łazienka

fot. Villeroy & Boch

fot. Villeroy & Boch

mniej. Oba te materiały wyróżnia bardzo niska nasiąkliwość.

Wyjątkowo wytrzymałe i odporne na zniszczenie są sedesy ze stali nierdzewnej oraz wykonane z naturalnego kamienia. Stalowe – właśnie ze względu na te cechy – są szczególnie chętnie stosowane w obiektach użyteczności publicznej, ale nietrudno je sobie wyobrazić jako element wyposażenia nowoczesnej, utrzymanej w ascetycznym, industrialnym klimacie łazienki w domu jednorodzinnym czy apartamencie.

przekrój wiszącej miski wc. Szersza rura na dole odprowadza ścieki, cieńsza na górze doprowadza wodę do spłukiwania. Niektóre modele wc mogą również odsysać nieprzyjemne zapachy

stojąca miska wc oraz bidet – oba urządzenia utrzymane w mocno tradycyjnej stylistyce. w tym konkretnym rozwiązaniu odpływ kanalizacji znajduje się w podłodze, a nie w ścianie

toaletę we dwójkę lub mamy dwoje dzieci – to dobry pomysł. Na rynku dostępne są też pojedyncze umywalki z dwiema miskami (dwustanowiskowe). Wybór między nimi jest kwestią gustu.

Wyrożniamy umywalki wiszące, stojące i meblowe (wpuszczane w blat lub nablatowe).

Stojące są stabilniejsze, ale nie da się pod nimi zamontować szafki. Wiszące – mocowane do ściany specjalnymi śrubami – dają większą swobodę w aranżacji. Umywalki blatowe mocuje się w blacie, podblatowe zaś w całości znajdują swoje miejsce pod nim.

Zazwyczaj pod umywalkami znajduje się łazienkowa szafka, w której ukryta jest armatura.

Można ponadto chować do niej podręczne rzeczy, przydatne w każdej łazience, a więc kosmetyki czy ręczniki. Wokół umywalki zaś pozostaje sporo miejsca na łazienkowe akcesoria i gadżety.

Umywalka – materiał

Bidet Ten element wyposażenia to już nie zbytek – jeśli tylko mamy w łazience dostatecznie dużo miejsca, warto się nań zdecydować. Przy doborze bidetu obowiązuje właściwie tylko jedna zasada – aby stanowił on komplet z miską ustępową. Dlatego wybierajmy modele jednego producenta i z tej samej kolekcji.

W niewielkiej łazience możemy zainstalować dwa urządzenia w jednym – deskę sedesowo-bidetową z baterią mieszającą. Dostępne są zarówno deski z bidetem o bardzo prostej budowie, jak i elektroniczne, pozwalające w za­ awansowany sposób kontrolować temperaturę wody, czy też wykonujące masaż podczas mycia.

Innym rozwiązaniem jest zamontowanie przy misce ustępowej baterii typu bidetta – pozwala ona korzystać zarówno z sedesu, jak i bidetu.

Rączki używamy, siedząc na toalecie.

Pisuar To urządzenie to w Polsce – nawet w dużych łazienkach – póki co raczej ekstrawagancja, ale warto rozważyć jego montaż w dwóch sytuacjach: jeśli z danej łazienki korzysta wyłącznie mężczyzna (np. mieszkający samotnie) albo w domu mieszka więcej niż jeden dorosły mężczyzna (np. pan domu i dorosły syn). Warto pamiętać, że korzystanie z pisuaru jest higieniczniejsze niż z wc w pozycji stojącej.

fot. Villeroy & Boch

Umywalka Standardowo krawędź umywalki powinna znaleźć się 80­85 cm nad podłogą, a jeśli wybraliśmy baterię ścienną (a nie mocowaną do umywalki), zamontujmy ją 25­30 cm nad umywalką.

Warto zastanowić się, czy chcemy mieć dwie umywalki, czy jedną. Jeśli faktycznie odbywamy

focus

Najpopularniejszym tworzywem na umywalki jest ceramika – praktyczna i trwała. Oferowane są też umywalki ceramiczne z powłoką minimalizującą osadzanie się kamienia i kurzu. Umywalki z granitu i marmuru są drogie, ale łatwe do utrzymania w czystości. Podobne cechy mają umywalki ze stali nierdzewnej.

Umywalki szklane pasują do nowoczesnych wnętrz. Dzięki temu, że na rynku dostępne są różne kształty i kolory, stanowią atrakcyjną ofertę. Umywalka wykonana z tworzyw sztucznych (czyli ABS i akrylu) charakteryzuje się trwałością, a przy tym jest lekka. Ciekawą propozycją są także umywalki drewniane, które dzięki wykorzystaniu specjalnej technologii produkcji oraz zastosowaniu najwyższej jakości lakierów są odporne na wodę. Nadają wnętrzu łazienki niezwykły charakter i styl.

umywalka wisząca – współczesne sposoby mocowania do ściany zapewniają dużą stabilność, ale i tak lepiej nie opierać się na niej całym ciężarem ciała. pod tą umywalką nie ma szafki, zatem jest ona wyposażona w rodzaj ceramicznego „fartucha”, częściowo osłaniającego syfon i rury

2/2016 Własny Dom

41

focus

łazienka

Wykończenie ścian i styl łazienki

fot. Fotolia

Dobierając materiały i wzory do urządzanej łazienki – niezależnie od tego, na jaką stylistykę się zdecydujemy – najlepiej zachować umiar i ostrożnie łączyć różne materiały. Dobrze jest zestawić ze sobą wszystkie próbki materiałów, aby ocenić czy współgrają ze sobą zarówno kolorem, jak i fakturą.

fototapeta w łazience – odporna na wilgoć (a nawet na ochlapywanie wodą), a jednocześnie przenosząca nas nad morze

42

Własny Dom 2/2016

Płytki ceramiczne Nadal najchętniej wybieranym sposobem wykończenia łazienki jest ceramika łazienkowa: glazura, terakota i gres. Zaletami są przede wszystkim bardzo duża trwałość, odporność na wilgoć i łatwość utrzymania w czystości.

Współcześnie produkowane płytki dostępne są w wielu formatach i wzorach, coraz bardziej

popularne są również imitacje kamienia czy drewna, które z czasem stały się niemal nie do odróżnienia od swoich wzorców. O ile na ściany zdecydowanie częściej wybieramy glazurę i terakotę, głównie ze względu na sposób wykończenia, dostępność szerokiej gamy wzorów i łatwość docinania, to na podłodze dużo bardziej sprawdzą się bardzo wytrzymałe i twarde gresy.

Wybierając płytki, należy ostrożnie łączyć różne typy płytek. Producenci oferują linie produktów łączące różne warianty płytek, które pozwolą uzyskać ciekawe, niemonotonne aranżacje – z gwarancją, że wszystko będzie pasować. Łącząc płytki z różnych linii, a przede wszystkim od innych producentów, należy zwrócić uwagę na wymiary i grubość płytek. Często różnice są niewielkie, bo w granicach 2-3 mm, jednak w efekcie ułożenie nie będzie wyglądać estetycznie, ponieważ spoiny nie będą się pokrywać.

Farby i tapety Choć nie są kojarzone z łazienkami, dają bardzo ciekawe efekty. Pozwalają akcentować wybrane elementy aranżacji – lepiej jednak wybierać płaszczyzny, które nie będą narażone na działanie wody. W przypadku umywalki to min. 20 cm

ściany w łazience pomalowane farbą nadają jej XiX-wieczny klimat, a jednocześnie nie ustępują trwałością np. płytkom

fot. Dom z Natury

łazienka wykończona drewnem o naturalnym wyglądzie – zarówno na ścianach, jak i na podłodze – to rzadkość, ponieważ drewno trzeba zabezpieczyć przed wilgocią. Jednak w połączeniu z odpowiednim oświetleniem daje ono niezwykły efekt

Jest materiałem coraz chętniej wybieranym do aranżacji łazienki. ,,Ociepla” wizualnie, może dodawać elegancji, ale też przytulności wnętrzu.

Należy ostrożnie wybierać miejsce, gdzie zastosujemy drewniane wykończenie. Powierzchnia nie powinna być narażona na ciągły kontakt z wodą. Najlepiej stosować wytrzymałe egzotyczne drewno np. jatobe, teak, cedr, merbau, wenge, które powinno być odpowiednio zabezpieczone (dobrze sprawdza się olejowanie czy woskowanie, które dają nieco bardziej matowe wykończenie niż lakier i nadają głęboką barwę).

Warto wybierać materiały dedykowane łazienkom – zwłaszcza podłogowe. Producenci oferują lite drewno, ale też panele do stosowania w łazience.

fot. Benjamin Moore

fot. Coram

Drewno

tynk marokański stosowany jest nawet w łaźniach parowych – można nim bez ryzyka wykańczać nawet wanny lub kabiny prysznicowe

łazienka

Przed malowaniem należy pamiętać o uprzednim przygotowaniu powierzchni. Tu szczególnie ważne jest wcześniejsze zagruntowanie czy wykonanie podkładu z rozcieńczonej farby, co zapewni odpowiednią przyczepność i trwały efekt.

fot. Grupa Paradyż

Kolory w łazience Decydując się na kolorową łazienkę, najlepiej wybrać jeden dominujący kolor, do którego należy dobrać maksymalnie trzy kolory dopełniające, aby powstała harmonijna kompozycja.

Również przy doborze faktur i wzorów warto przestrzegać zasady oszczędności i umiaru, sto-

powyżej jej krawędzi, dla wanny – najlepiej 2 m od podłogi. Gdy jednak zależy nam, aby np. w kabinie prysznica stworzyć efektowny wzór lub utrwalić rysunek na ścianie, można zastosować szklaną taflę, która zabezpieczy i pozwoli wyeksponować grafikę. Farby, które sprawdzą się w łazience to akryle, farby lateksowe czy silikonowe – wszystkie o właściwościach antygrzybicznych, odporne na zmywanie i łatwe w czyszczeniu.

W łazienkach można też stosować tapety winylowe (papierowe nie są odporne na wilgoć).

fot. Morgan & Moeller

łazienka wykończona płytkami ceramicznymi – z uwagi na jej wielkość zdecydowano się na podział na dwie strefy (wyznaczane kolorami podłogi) oraz zastosowanie na ścianach akcentów w wyrazistszych barwach (np. na plecach wnęki po lewej stronie)

beton architektoniczny w łazience może posłużyć zarówno do wyłożenia nim ściany, jak i do wykonania blatu umywalki i półek. nie chłonie wody i jest bardzo odporny na zużycie mechaniczne. to rozwiązanie pozwalająca na nadanie łazience ultranowoczesnego stylu

focus

sować je natomiast można do akcentowania ,,ważniejszych” płaszczyzn, linii czy krawędzi.

Kremy i beże to bardzo popularne i niezobowiązujące barwy. Można również łączyć je ze sobą, różnicując nieznacznie tonami. Pudrowy róż doda im romantyczności – w połączeniu z bielą stworzą elegancką i gustowną łazienkę. Żółcie mogą dawać bardzo odmienne efekty w zależności od odcienia i koloru, z którym są zestawione. Żółty miodowy to ciepła barwa, która zagra w połączeniu z brązami i barwami ziemi. Cytrynowy jest żywy, dodaje energii. To chłodna barwa, często łączona z zielonym, limonkowym – ciekawie wygląda również jako akcent w różowych i fioletowych łazienkach.

Zielenie – podobnie jak żółcie – mają wiele twarzy. Turkusy i patyny stworzą bardzo eleganckie i świeże połączenie z bielą, lekko rozbielonym brązem i drewnem. Zieleń w kontraście z pomarańczowym daje żywą i dynamiczną aranżację. Zielony myśliwski w połączeniu z barwami ziemi pozwoli z kolei stworzyć statyczną i ciepłą kompozycję.

Kolor niebieski w zestawieniu z jednym-dwoma żywymi kolorami pozwoli stworzyć wesołą i żywą atmosferę. Z bielą i drewnem wpisze się w klasyczny elegancki styl.

Czerwienie i pomarańcze jako żywe i intensywne barwy nie mają typowo łazienkowego zastosowania, mogą natomiast posłużyć do wyróżnienia wybranej powierzchni lub do udekorowania łazienki używanej przez dzieci.

NASZ EKSPERT

Dlaczego stosować diody LED w łazience i kuchni?

Po pierwsze – oszczędność. To technologia oświetleniowa, która zużywa znacznie mniej prądu niż tradycyjne żarówki.

Po drugie – niezwykła elastyczność tego źródła światła. Lampa ledowa, choć z wyglądu może przypominać tradycyjną żarówkę, w rzeczywistości jest zbiorem kilku lub kilkunastu małych diod elektroluminescencyjnych.

Z poszczególnych świecących punktów projektant może stworzyć dowolną kombinację.

Kształt oprawy ledowej może być okrągły, podłużny, punktowy, diody mogą też tworzyć ścianę świetlną.

Projektując kuchnię lub łazienkę, nie musicie być niewolnikami lampy umocowanej pod sufitem lub kinkietów na ścianie. Do oświetlenia strefy przy lustrze LED pozwala zastosować małe, delikatne, nie rzucające się w oczy oprawy.

Trudno wyobrazić sobie kuchnię bez dodatkowego oświetlenia blatu roboczego. Taśmy ledowe zamocowane pod szafkami wiszącymi nie zajmą dużo miejsca, a dadzą tyle samo światła, co inne stosowane źródła.

Kolejną zaletą technologii LED jest możliwość wyboru koloru. Są lampy ledowe, które potrafią dać kilkanaście milionów kolorów.

Agata Smolich pol-Lighting

Jeśli lubimy długie i romantyczne kolacje, chcemy zaskoczyć gości oryginalną atmosferą, świece zastąpmy światłem ledowym. Możemy wybrać nie tylko kolor i barwę, ale też ustawić odpowiednie do danej chwili natężenie światła.

2/2016 Własny Dom

43

fot. Pol-Lighting

s cu fO

Okna i ich rodzaje

Współcześnie widać dwie sprzeczne tendencje, jeśli chodzi o okna w domach jednorodzinnych – do jak najbogatszego przeszklenia elewacji i do unikania dużych okien (w domach pasywnych) Tekst: Marek Misiak, Katarzyna Kowalska, arch. Anna Czerwonka

J

ednym z żądań pierwszych amerykańskich astronautów z początku lat 60. – uzależniali oni od tego swój udział w lotach w kosmos – było umieszczenie okien w pojazdach kosmicznych (pierwotnie miały być to jedynie zamknięte „pudełka” bez żadnych szyb). Niezależnie od tego, w jakim otoczeniu stoi dom, nie wyobrażamy sobie, by całkowicie odcinał nas on od otoczenia. Chcemy schronić się wewnątrz domu, chcemy by stanowił on naszą prywatną enklawę – ale pragniemy też widzieć, jak na zewnątrz zmieniają się pory roku, jak dzieci bawią się w ogrodzie albo kto do nas przyjechał. Dlatego dobór okien i ich rozplanowanie są tak ważne.

Powierzchnia przeszkleń w naszym domu zależy od trzech czynników: na ile chcemy otworzyć się na otoczenie, na ile dom ma być energooszczędny i jakim dysponujemy budżetem.

44

Własny Dom 2/2016

Jeden ze znanych polskich architektów powiedział kiedyś, że jeśli dom otacza piękna przyroda, to nieotworzenie się na nią jest po prostu grzechem. Jednak również nawet niewielki ogród w gęstej zabudowie może sprawić, że przeszklona ściana salonu od jego strony będzie dobrym pomysłem. Z drugiej strony mamy prawo chcieć prywatności.

W domu energooszczędnym duże przeszklenia – jeśli będą miały ramy i szklenie o energooszczędnych parametrach – pomogą wpuścić do domu jak najwięcej ciepła słonecznego i nie wypuścić go z powrotem. Z kolei w domu pasywnym okna powinny być umieszczone w ścianach wysoko, by w zimie, gdy promienie słońca padają pod najmniejszym kątem, ogrzewało masywne ściany wewnętrzne, które akumulują ciepło. Natomiast elewacja południowa powin-

na być całkowicie przeszklona, przy jednoczesnym zachowaniu bardzo dobrych parametrów cieplnych okien.

Warto też pamiętać, że współcześnie okno nie oznacza automatycznie możliwości wietrzenia.

Po pierwsze, jeśli chcemy dużych, panoramicznych okien, tańsze będą ich wersje nieotwieralne (fixy). Po drugie, w domu z wentylację mechaniczną okna generalnie nie służą do wymiany powietrza w pomieszczeniach.

Więcej informacji www.fakro.pl www.velux.pl www.vetrex.com.pl www.roto.pl www.pol-skone.pl

www.stolbud.pl www.ms.pl www.guardian-czestochowa.com www.saint-gobain.pl

stolarka otworowa

focus

Okna w poszczególnych pomieszczeniach nocześnie światło słoneczne nadal dociera do pomieszczenia.

Kuchnia

rys. Roto

radykalnie przeszklony salon – przypomina bardziej ogród zimowy. Okna zajmują nie tylko większość ścian, ale i część dachu

OknO rOzwierne w niewielkiej sypialni po otwarciu odcina z jednej strony dostęp do łóżka i szafki nocnej

OknO przesuwne nie powoduje takiego problemu – nawet po całkowitym otwarciu go można obejść łóżko

łazienka dOświetlOna Oknami dachOwymi – wpada do niej dużo dziennego światła, a jednocześnie nikt nas nie podgląda

OknO przesuwne w kuchni umożliwia zlokalizowanie przy nim zlewu – otwierane okno nie będzie zahaczało o baterię

okna pOłaciOwe dOświetla klatkę schOdOwą – wcale nie musi ona być dosłowną ciasną i ciemną „klatką”

fot. Velux

rys. Roto

Jeśli okna w kuchni są otwieralne, powinny otwierać się do wewnątrz. W kuchni znajdującej się na parterze okno może być tylko uchylne – zewnętrzne szyby można umyć, stojąc przed domem. Jeśli w takiej kuchni jest drugie okno służące do wietrzenia, okno oświetlające blaty robocze może być nieotwieralne. Okna w kuchni na piętrze nie mogą być nieotwieralne i wyłącznie uchylne, bo wtedy byłyby trudności z ich umyciem.

Jeśli pod oknem zaplanujemy blat kuchenny na tym samym poziomie co parapet, okno powinno być uchylno-rozwieralne. Do wietrzenia okno uchylamy, a otwieramy je tylko do mycia.

Dobrym rozwiązaniem może być wtedy okno nieotwieralne w części dolnej, a w górnej rozwieralne. Warto pamiętać o tym, że zależnie od tego, jak głęboko okno jest osadzone w murze, jego skrzydło po otwarciu zajmie więcej lub mniej miejsca.

fot. Roto

Okno w łazience pozwoli nam na naturalne, optymalne oświetlenie pomieszczenia. Dzięki dostępowi światła dziennego do wnętrza nie musimy włączać sztucznego oświetlenia za każdym razem, gdy korzystamy z łazienki.

Jeśli łazienka usytuowana jest od strony południowej, a w dodatku mamy piękny widok za oknem – warto rozważyć zastosowanie dużych przeszkleń. Pomieszczenie nie będzie się wychładzać, gdyż strona południowa jest najbardziej nasłoneczniona.

Jeśli wolimy bardziej tradycyjny styl, możemy rozważyć montaż okien o klasycznym kształcie – prostokątnym lub kwadratowym. Do łazienki pasują również okna o asymetrycznych kształtach – trójkątne, łukowe lub półkoliste. Takie oryginalne formy przyciągają wzrok i stanowią istotny element dekoracyjny.

Zdarza się czasem, że okna łazienki wychodzą na ulicę lub dom sąsiadów. Rozwiązaniem w takiej sytuacji są np. szyby ornamentowe.

Ich wzorzysta faktura sprawia, że wnętrze łazienki jest niewidoczne z zewnętrz, a jed-

fot. Guardian

Łazienka

W jednych pokojach w domu spędzamy więcej czasu, a w innych mniej. Z tego względu pomieszczenia domowe można podzielić na: – przeznaczone na stały pobyt domowników – przebywają oni w nich co najmniej 2 godziny w ciągu dnia. Zalicza się do nich salon, sypialnię, kuchnię i gabinet.

– nieprzeznaczone na pobyt ludzi – domownicy przebywają w nich nie dłużej niż 2 godziny (garaż, kotłownia, garderoba i spiżarnia).

W pierwszym typie pomieszczeń należy zamontować duże okna. Minimalna powierzchnia przeszkleń w takich pomieszczeniach w stosunku do powierzchni podłogi powinna wynosić 1:8. W innych pomieszczeniach wystarczy 1:12.

W takich pomieszczeniach, jak kotłownia czy garaż, można zamontować niewielkie, co zapobiega przegrzewaniu wnętrza. Z kolei w większości pomieszczeń mieszkalnych konieczne będą okna, dzięki którym zyskamy dostęp do światła dziennego.

fot. Villeroy & Boch

Przeznaczenie pomieszczeń

2/2016 Własny Dom

45

focus

stolarka otworowa

Pokój dziecięcy Okna w tym pomieszczeniu muszą z jednej strony umożliwiać naszemu dziecku wyglądanie na zewnątrz – np. po to, by ocenić, czy pada, a zatem czy wychodzić z kolegami na dwór, czy lepiej poprosić rodziców o pozwolenie na zaproszenie ich do siebie. Jednocześnie zaś muszą uniemożliwiać samodzielne otworzenie ich na pełną szerokość, aby nasza pociecha nie wypadła na zewnątrz – nawet jeśli to tylko parter.

W tym pokoju okno ma bardzo praktyczną funkcję, której inwestorzy nie są świadomi: pozwala stwierdzić, czy jest dzień, czy noc. Brzmi zabawnie? Dla ludzkiej psychiki ważne jest, by po przebudzeniu móc ocenić, czy już jest rano. W grudniu lub w styczniu zapewne i tak będzie jeszcze ciemno, gdy będziemy wstawać, ale gdybyśmy próbowali regularnie sypiać w pomieszczeniu bez okien, bylibyśmy cały czas niewyspani.

Z drugiej strony okna w sypialni muszą być wyposażone w takie przesłony, aby słońce nie budziło nas rano, świecąc nam prosto w oczy.

Wielu inwestorów zapewne marzy o takich pobudkach, ale warto, by odbywały się na naszych warunkach – tj. gdy o wskazanej przez nas godzinie odsuną się rolety, a nie gdy wstanie słońce (czyli w lecie np. o czwartej nad ranem).

Dotyczy to zarówno sypialni z oknem tarasowym, jak i z oknami połaciowymi.

rys. Roto

Sypialnia

schemat domu z uwzględnieniem nie tylko rozmieszczenia okien, ale także ich rodzajów oraz ewentualnego wyposażenia dodatkowego (np. nawiewników). Warto ustalić, jakie okna gdzie zamontujemy, już na etapie projektu i połączyć to z planowaniem rozmieszczenia mebli

Salon Tu – z uwagi na rozmiary tego pomieszczenia – mamy największą swobodę z rozplanowaniu okien. Ciekawy efekt można uzyskać, jeśli właśnie od strony salonu znajduje się taras (nawet mały) – jeśli zdecydujemy się na duże przeszklenia, taras zamieni się w dalszy ciąg salonu.

Warto jednak pamiętać, że duże przeszklenia w salonie narzucają też pewne ograniczenia, jeśli chodzi o aranżację wnętrz. Meble trzeba

ustawić tak, by nie blokowały przejść lub nie zasłaniały widoku ogrodu. Trudno byłoby kluczyć między sprzętami, aby przedostać się na taras z tacą pełną napojów czy zakąsek dla gości. Zaś okno przesłonięte wielką sofą traci sens – niewiele przez nie zobaczymy. Sprzęt RTV będzie musiał znaleźć się w zacienionym miejscu – inaczej aby oglądać telewizję za dnia, będziemy musieli zasłonić okna, aby światło dzienne nie odbijało się w ekranie.

NASZ EKSPERT

Jakie okno można nazwać bezpiecznym?

Technologie produkcji, przetwarzania i montażu pozwalają uzyskać bardzo dobre parametry szkła w zakresie bezpieczeństwa.

W przypadku domów prywatnych, w których komfort bezpieczeństwa muszą gwarantować wszystkie wykorzystane w budowie produkty, przeszklenia zapewniają ochronę przed wyjątkowo silnymi uderzeniami i próbami włamania, ale także bezpieczeństwo dzieci.

Przypomnijmy, że okna w domach pasywnych zajmują większość południowego fragmentu elewacji. Szyby, które są w stanie ochronić nas przed wielokrotnymi uderzeniami ciężkim

46

Własny Dom 2/2016

narzędziem, są zgodne z wymogami normy PN-EN 356. Szyby powinny stanowić skuteczną zaporę przeciwwłamaniową, o czym informuje klasa bezpieczeństwa P2. Taki standard można osiągnąć w szybach zespolonych, dzięki zastosowaniu dwóch warstw folii pomiędzy taflami szkła. Warto podkreślić, że folii nie widać w szybie zespolonej.

Okna powinny gwarantować również ochronę w przypadku rozbicia. Szyby bezpieczne hartowane zapewniają wysoką wytrzymałość w przypadku uderzenia ciałem miękkim – nawet 5 razy większą od standardowych szyb niehartowanych o tej samej grubości. W przypadku rozbicia rozpadają

Maciej Mańko Building Glass Europe – Poland się na wiele małych i drobnych kawałków, tak samo jak szyba samochodowa.

Szyby hartowane często określa się mianem „szkła bezpiecznego”, ponieważ spełniają one wymagania różnych europejskich przepisów i norm budowlanych. Aby zapewnić wszystkie funkcje ochrony należy również zadbać o wysoką jakość stolarki okiennej oraz sposób montażu.

stolarka otworowa

focus

Okna dachowe

Automatyka

Jak dobrać okno dachowe?

Nowoczesne okna połaciowe doświetlają wnętrza, wprowadzając światło dzienne oraz stanowiąc jednocześnie skuteczną barierę dla chłodu czy uciążliwych dźwięków dochodzących z zewnątrz. Wyposażając okna w siłowniki, można sterować pracą skrzydeł z dowolnego miejsca. Ponadto okna połaciowe mogą posiadać czujnik deszczu, który zamknie okno, gdy tylko na powierzchni szyby pojawią się pierwsze krople. Przy pomocy klawiatury montowanej na ścianie lub przy użyciu pilota możemy uruchamiać poszczególne siłowniki otwierające, a także obsługiwać wyposażenie dodatkowe np. rolety zewnętrzne.

Okna zamontowane w połaci dachu mogą przepuszczać nawet do 1,8 razy więcej światła niż pionowe. Dają też dużą swobodę w aranżacji pomieszczeń – można je bowiem montować w różnych miejscach dachu, pojedynczo lub grupami. Osadza się je bezpośrednio w dachu, między krokwiami, nie wymagają więc instalowania dodatkowych elementów konstrukcyjnych. Ułatwia to adaptację nieużytkowych poddaszy, bo montaż w istniejących domach nie wymaga modyfikacji konstrukcji dachu.

Dzięki temu wolną przestrzeń pod dachem bez problemu można przekształcić w komfortowe wnętrza, efektownie rozjaśnione światłem dziennym.

Powierzchnię okien dachowych dobiera się do powierzchni podłogi. Obowiązuje zasada, że 1 m2 przeszklenia naświetla 8–10 m2 podłogi, czyli ok. 10% jej powierzchni. W po-

rys. Fakro

Okna dachowe zapewniają także napływ świeżego powietrza do domów z wentylacją grawitacyjną lub mechaniczną wywiewną. W tym

Cztery mniejsze okna połaCiowe umieszczone symetrycznie po obu stronach skutecznie doświetlą poddasze

Zestawy pionowe i poziome Okna połaciowe (z wyjątkiem panoramicznych) są stosunkowo wąskie ze względu na konieczność wpasowania się w rozstaw krokwi. Aby zwiększyć powierzchnię przeszklenia, montuje się kilka okien, najlepiej obok siebie. Stwarza to bardzo ciekawy efekt wizualny we wnętrzu, a firmy oferują gotowe profile do łączenia okien w zestawy.

W przypadku bardzo wysokich pomieszczeń korzystne jest połączenie kilku okien w pionie.

okna połaCiowe mogą pełnić istotną rolę zarówno w pozyskiwaniu ciepła ze słońca, jak i w usuwaniu zużytego powietrza

jedno panoramiCzne okno połaCiowe to dobre rozwiązanie, jeśli na poddaszu jest tylko jedno obszerne pomieszczenie

rys. Velux

Wentylacja

mieszczeniach typu łazienka czy garderoba powierzchnia przeszklenia może być mniejsza.

Ilość światła wpadającego do pomieszczenia możemy zwiększyć, montując kilka okien obok siebie lub nad sobą. Stwarza to większe możliwości dostosowania warunków świetlnych do indywidualnych potrzeb, a także kształtowania światłem architektury i klimatu wnętrza.

rys. Velux

celu wyposaża się je w nawiewniki, klapy i moduły wentylacyjne. Zdarza się, że okno połaciowe fabrycznie wyposażone jest w klapę lub moduł. Klapy wentylacyjne zapewniają napływ świeżego powietrza do wnętrza domu nawet gdy okno jest zamknięte. Świeże powietrze dostaje się przez kratkę filtrującą, która jednocześnie zabezpiecza przed kurzem, owadami czy śniegiem. Moduły wentylacyjne pełnią podobną funkcję, jednak charakteryzują się większą wydajnością.

rys. Fakro

Okna dachowe (połaciowe) produkowane są w różnych wymiarach, co pozwala z łatwością dopasować je m.in. do kąta nachylenia dachu czy odległości między krokwiami. Mają wygodny w obsłudze górny lub dolny system otwierania, który sprawia, że mogą być one montowane na różnych wysokościach i dostosowywane do każdej aranżacji wnętrza.

Można je także łączyć w zestawy, tworząc dużą powierzchnię przeszkleń efektywnie doświetlających poddasze.

przykłady typów okien połaCiowyCh – klasyczne okno połaciowe, okno do dachu płaskiego, okno balkonowe i świetlik

2/2016 Własny Dom

47

stolarka otworowa

rys. Fakro

focus

standardowe okno obrotowe z zawiasem w połowie wysokości i klamką na dole skrzydła

okno o podwyższonej osi obrotu z naświetlem dolnym może być otwieralne lub nie

okno balkonowe stwarza największe możliwości komfortowego wyglądania na zewnątrz

panoramiczne ma podwójny system otwierania: uchylny (40°) a po zwolnieniu blokady obrotowy (68°)

okno kolankowe to połączenie okna połaciowego i elewacyjnego – można wyglądać nawet na siedząco

okno wyłazowe pozwala bezoiecznie wyjść na dach – pod dolną krawędzią widać ławę kominiarską

okno o podwyższonej osi obrotu – wysoka osoba może podejść do krawędzi otwartego okna

okno uchylno-obrotowe – uchylanie umożliwia wyglądanie, obracanie – mycie z obu stron

Ponieważ wentylacja w upalne lato działa najskuteczniej przy uchyleniu najwyższych skrzydeł, warto zainwestować w system zdalnego sterowania. Z kolei niskie dolne naświetla nie są w ogóle otwierane – zakłada się, że można je umyć przy uchylonym górnym skrzydle.

Sposoby otwierania okien Wybór właściwego modelu okna zależy przede wszystkim od nachylenia połaci dachowej.

Okno powinno znajdować się na takiej wysokości, która umożliwi stojącej osobie patrzenie przed siebie. W przypadku standardowego nachylenia połaci ok. 45o parapet powinien znajdować się 90-100 cm nad podłogą, a górna krawędź nie wyżej niż 185-205 cm. Takie usytuowanie okna umożliwia swobodne ustawianie pod nim mebli oraz przechodzenie obok niego bez konieczności pochylania się.

Istotna jest też wielkość i wysokość pomieszczenia oraz jego przeznaczenie. Bardzo waż-

48

Własny Dom 2/2016

nym parametrem jest też sposób otwierania okna – od tego zależy nie tylko komfort użytkowania wnętrza, ale też miejsce oraz sposób zamontowania okna w połaci dachowej.

Okno obrotowe z górnym otwieraniem to najczęściej stosowany model okna połaciowego. Zapewnia komfortową obsługę z wygodnym w użyciu górnym systemem otwierania i w miarę dobry wgląd do ogrodu. W takim przypadku oś obrotu skrzydła znajduje się na wysokości ok. 150 cm. Oznacza to, że nie można podejść bezpośrednio do parapetu i wyjrzeć na zewnątrz. Stabilna konstrukcja zapewnia trwałość, atutem jest też niska cena. Należy też pamiętać, że podstawową funkcją okna jest doświetlenie wnętrza i wentylacja latem – obydwa te parametry są w tym przypadku spełnione.

Okno obrotowe z klamką u dołu – gdy dach jest bardziej płaski (okna połaciowe można stosować już od 15o nachylenia), dolna krawędź

okna musi znajdować się na takiej wysokości, aby możliwe było podejście do parapetu.

Konieczne jest wówczas zastosowanie modelu z dolnym systemem otwierania. Klamka jest montowana w dolnej części ramy, przez co otwieranie może być mniej wygodne.

Okno obrotowe o podwyższonej osi obrotu to okno, w którym oś obrotu umieszczona jest powyżej połowy wysokości okna. Dzięki takiemu rozwiązaniu nawet wysoka osoba może swobodnie podejść do krawędzi okna pod ustawionym poziomo skrzydłem. Klamka montowana jest wówczas w dolnej części ramy. Ze względu na przesunięcie osi obrotu, a co za tym idzie – zwiększone naprężenia, konieczne jest wzmocnienie konstrukcji ramy.

Okno z naświetlem dolnym to dodatkowa płaszczyzna okna, nieotwierana, w której zastosowano pakiet szybowy o takich samych parametrach, jak w skrzydle obrotowym. Profil łączący obie płaszczyzny ma grubość 15 cm –

W przypadku ściany kolankowej, warto zastanowić się nad montażem okna kolankowego.

Składa się ono z okna połaciowego zachodzącego na dach, uzupełnionego dolnym pionowym przeszkleniem w ściance kolankowej.

Często jest ono kojarzone z domami o modernistycznej, prostej formie, gdzie okap dachu opiera się na ścianie zewnętrznej budynku.

Okno balkonowe złożone jest z dwóch części, usytuowanych jedna pod drugą. Górne

skrzydło jest płynnie uchylane aż do pozycji poziomej, a dolne uchylane do przodu. Tworzy się w ten sposób wnęka balkonowa, ograniczona dolnym skrzydłem okna i wysuwanymi bocznymi barierkami. Można je montować w domach bez ścianki kolankowej i nachyleniu dachu 35-55o. Montaż jest podobny do montażu okien połaciowych – różnica tkwi w wysokości montażu.

Rozwiązaniem najbardziej tradycyjnym są lukarny. Wpływają one znacząco na bryłę budynku, gdyż są elementem zaznaczającym się na połaci dachu. Z punktu widzenia użytkowego zamontowane w nich okna elewacyjne zapewniają mniej światła niż połaciowe i bardziej obciążają konstrukcję dachu. Niezaprzeczalną zaletą lukarn jest jednak to, że powiększają powierzchnię użytkową poddasza. Mogą mieć różne formy i wielkości, które są warunkowane możliwościami konstrukcyjnymi więźby, ponieważ lukarny są jej integralnym elementem. Szczególnym typem lukarny jest tzw. wole (bawole) oko, czyli lukarna z dachem o łukowatym kształcie – efektowna, ale trudna do wykonania.

budowa lukarny. 1) murłata. 2) płatew. 3) krokwie połaci. 4) krokwie lukarny. 5) główne słupki lukarny. 6) konstrukcja ścian bocznych. 7) oczep. 8) krokwie – podstawa ścian bocznych

pokrycie dachu. 1) ściany boczne wykonane w technologii szkieletowej. 2) pełne pokrycie połaci dachowej z płyty MFp. 3) izolacja termiczna dachu. 4) widoczne końcówki oczepu

wykończenie. 1) wiatrownice. 2) obróbki pasa rynnowego. 3) wykończenie kalenicy. 4) załamanie połaci. 5) rzygacz. 6) deskowanie okapu. 7) poddasze wykończone od wewnątrz płytą MFp

dobór wysokości okna połaciowego – przy kącie nachylenia dachu 45° do uzyskania właściwych wysokości krawędzi wystarczy okno o wys. 140 cm, przy 35° potrzeba ok. 170 cm

dla właściwej cyrkulacji powietrza grzejnik (1) znajduje się pod oknem. dolny element wnęki okiennej (2) powinien być pionowy w stosunku do podłogi, a górny (3) – poziomy

wysoka ścianka kolankowa. nad grzejnikiem (1) pozioma dolna krawędź (2) z odsuniętym parapetem (3) wymusza przepływ powietrza, a górna (4) jest pozioma (więcej światła)

to znacznie mniej niż w przypadku połączenia 2 zwykłych okien połaciowych (30 cm).

Nieco droższe, ale bardzo funkcjonalne są okna z podwójnym otwieraniem – można je otwierać obrotowo od góry i uchylnie od dołu.

Zapewniają najlepszy kontakt z przestrzenią zewnętrzną – użytkownik może stanąć w pełni otwartym oknie pod skrzydłem, tworzącym formę płaskiego daszku. System rygli podnosi bezpieczeństwo antywłamaniowe.

Niezwykły efekt można uzyskać stosując okno dachowe panoramiczne o wymiarach 260 x 170 cm. Dzięki specjalnej konstrukcji prowadnic trzy skrzydła przesuwają się na powierzchnię dachu i nakładając się na siebie, chowają się w specjalnym panelu umieszczonym na zewnątrz. Panel ten może także pełnić funkcję baterii słonecznej zasilającej napęd okna. Standardowym wyposażeniem jest czujnik deszczu, który automatycznie włącza zamknięcie skrzydeł w razie opadów. Mycie okna ułatwia funkcja wyczepiania skrzydeł z dolnej prowadnicy. Okno panoramiczne można stosować przy kącie nachylenia połaci dacho-

Inne możliwości

2/2016 Własny Dom

49

rys. Designerer

wej 30-65º. Należy pamiętać o dostosowaniu konstrukcji więźby dachowej do tak dużej powierzchni przeszklenia.

Wszędzie tam, gdzie konieczne jest zapewnienie wyjścia na dach z pomieszczeń mieszkalnych, można zastosować okno wyłazowe.

Jest ono otwierane uchylnie na bok do kąta 90o, co zapewnia swobodne wyjście np. do obsługi komina. W pozycji zamkniętej zapewnia doświetlenie jak w przypadku wszystkich okien połaciowych. Może też być wyposażone w takie same akcesoria wewnętrzne.

focus

rys. Designerer

stolarka otworowa

focus

stolarka otworowa

Okna tarasowe

50

Własny Dom 2/2016

Komfort i funkcjonalność Duże przeszklenia łączące dom z ogrodem dają piękny efekt wizualny. Funkcjonalne oraz bezpieczne w obsłudze drzwi mogą być uchylne, rozwieralno-uchylne, składane lub – najczęściej wybierane – przesuwne. W ofercie znajdziemy okna balkonowe z bardzo niskim progiem lub bezprogowe, które zapewniają wygodne użytkowanie, gwarantując jeszcze większą swobodę poruszania się pomiędzy strefami. Systemy przesuwne doskonale oszczędzają miejsce we wnętrzu. Niski próg podłogowy stanowi prawie płaskie przejście na zewnątrz, co wpływa nie tylko na komfort, ale również bezpieczeństwo dzieci, osób starszych czy niepełnosprawnych.

Nowoczesne technologie stosowane w stolarce pozwalają także na zautomatyzowanie systemu

fot. MS więcej niż OKNA

Okna montowane przy balkonach czy tarasach wyposażone są w szyby zespolone – jednolub dwukomorowe. Te pierwsze wykonane są z dwóch tafli szkła oddzielonych ramką dystansową. Współczynnik przenikania ciepła U takich szyb może wynosić 2,6–0,9 W/(m2*K). Jeszcze bardziej energooszczędne są okna z szybami dwukomorowymi, składającymi się z trzech tafli szkła. Charakteryzują się one współczynnikiem przenikania ciepła 0,7–0,4 W/(m2*K). Warto jednak wiedzieć, że przez szyby dwukomorowe przenika mniej światła naturalnego i energii słonecznej. Dla lepszej termoizolacyjności szyby pokrywa się od wewnątrz powłoką niskoemisyjną, dzięki czemu przepuszcza ona promieniowanie słoneczne, zapobiegając jednocześnie ucieczce na zewnątrz ciepła emitowanego np. przez grzejniki. Zastosowanie powłoki niskoemisyjnej ogranicza też ryzyko wykraplania się pary wodnej na powierzchni szyby.

Dla zwiększenia bezpieczeństwa możemy wybrać szyby antywłamaniowe, oznaczone klasą od P3 do P8. Składają się one ze szklanych tafli sklejonych warstwowo, które przekłada się specjalną, odporną na rozerwanie folią.

Nowoczesne szyby mogą być dodatkowo pokryte powłoką niskorefleksyjną, która przepuszcza więcej światła naturalnego, lub wysokoselektywną, łączącą cechy powłoki niskoemisyjnej i przeciwsłonecznej. Szkło z taką powłoką to także alternatywa dla montowanych w oknach osłon przeciwsłonecznych.

Na jakość oraz solidność okna wpływ ma także jego rama. Najczęściej wybieranymi są te o kon-

otwierania drzwi, np. za pomocą pilota lub klawisza umieszczonego w klamce. Oprócz funkcji otwierania oraz zamykania, możemy zaprogramować opcję wentylacji pomieszczenia pod naszą nieobecność.

drzwi balkonowe rozwierne to konstrukcja najprostsza – a zatem najłatwiejsza w obsłudze i najmniej zawodna. Wymagają jednak sporo miejsca we wnętrzu, aby miały się gdzie otworzyć. Warto pamiętać, że pchnięte wiatrem drzwi mogą kogoś uderzyć

drzwi balkonowe przesuwne mogą być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed przycięciem np. ręki

fot. Vetrex

Szyby i ramy

strukcji drewnianej lub z PVC. Mimo że różnią się budową, mają zbliżone parametry izolacyjności termicznej i akustycznej. Do wyboru mamy także okna aluminiowe, aluminiowo-drewniane oraz wykonane z kompozytu poliestrowo-szklanego, czyli tzw. fiberglassu – odporne na uszkodzenia mechaniczne i korozję oraz łatwe do utrzymania w czystości.

fot. Pol-Skone

Duże przeszklone drzwi na taras nie tylko zagwarantują znaczą ilość światła słonecznego, ale także stworzą wrażenie otwartej przestrzeni i wizualnie powiększą wnętrze. Dzięki zastosowaniu wielkogabarytowego okna na tylnej lub bocznej ścianie domu budynek zyska na lekkości i będzie wyglądał niezwykle atrakcyjnie. Granica pomiędzy domem a ogrodem zatrze się za sprawą tafli szkła, która je efektownie oddzieli, ale nie odgrodzi. W przypadku dużego nasłonecznienia lub potrzeby prywatności na oknach możemy zamontować efektowne rolety czy zasłony.

drzWi balkonoWe składane wymagają najmniej miejsca – ani nie zabierają go w pomieszczeniu, ani nie nasuwają się jedne na drugie

stolarka otworowa

focus

fot. Schüco

fot. Velux

fot. MS więcej niż OKNA

Materiały na ramy

okno drewniane będzie miało jeszcze lepsze parametry, jeśli wewnątrz znajdzie się dodatkowa izolacja

okna z PVC – jego termoizolacyjność zwiększają wypełnione powietrzem komory (powietrze jest znakomitym izolatorem)

okno PVC-aluminiowe do domów pasywnych – wzmocnione przegrodami aluminiowymi i zaopatrzone we wkładki termoizolacyjne

Okna drewniane

liczby i rozmieszczenia (głównie zawiasów), aby z czasem nie dochodziło do deformacji, prowadzących do rozszczelnień i trudności w zamykaniu. Drewniane okna są jednak droższe od tych z PVC i wymagają konserwacji. Gdy zależy nam na drewnie wewnątrz domu, a elewacja domu utrzymana jest w nowoczesnym stylu, godne polecenia będą okna drewniano-aluminiowe.

bardzo podobny jak przy oknach drewnianych efekt wizualny. Szeroka gama kolorów i faktur oklein pozwoli dobrać stolarkę do najbardziej nawet wyszukanych koncepcji nie będzie również większego problemu, by dopasować do nich bramę garażową.

Profile okien z PVC mają komorową budowę, w której izolatorem termicznym jest powietrze.

Wraz ze wzrostem szerokości profilu (który zwykle idzie w parze ze zwiększeniem liczby komór) rośnie ich termoizolacyjność. O ich sztywności decyduje konstrukcja – przy większych wymiarach okna wewnętrzne wzmocnienia z profili stalowych, aby nie zmniejszały izolacyjności okna, są wypełniane pianką poliuretanową.

Przy porównaniu parametrów izolacyjnych dwóch okien o tej samej szerokości profilu w dalszym ciągu lepiej wypadają okna drewniane. Standardowo ich profile mają mniejszą grubość niż okna PVC o podobnych parametrach, co powoduje, że wydają się lżejsze i delikatniejsze.

Okna drewniane dają również większe możliwości wykonawcze (nietypowe kształty, łuki i zdobienia). Przy dużych rozmiarach skrzydeł ich ciężar znacznie się zwiększa, co wymaga zastosowania odpowiednich okuć, zwiększenia ich

Okna z PVC Współcześnie, stosując okna z PVC, można przy dużo niższym nakładzie finansowym osiągnąć

okno drewniano-aluminiowe – konstrukcja oparta na bazie dwóch ram: 68 mm drewnianej od wewnątrz oraz aluminiowej od zewnątrz

fot. Stolbud

fot. Stolbud

Okna aluminiowe

okno aluminiowe również posiada zwiększające izolacyjność i zmniejszające masą przegrody wypełnione powietrzem

Charakteryzują się przede wszystkim niewielką wagą i dużą wytrzymałością. Wbrew powszechnej opinii, dzięki najnowszym materiałom termoizolacyjnym dorównują energooszczędnością oknom drewnianym i PVC. Aluminium jest materiałem podatnym na formowanie, możliwe jest więc tworzenie okien o wymyślnych kształtach.

Ponadto dzięki dużej wytrzymałości i stabilności produkowane są zarówno wąskie profile, dzięki którym okna wydają się większe – jak też duże ramy, w których możliwe jest umieszczenie ciężkich przeszkleń. Pielęgnacja okien aluminiowych jest prosta – wystarczy przetrzeć je raz na kilka miesięcy wodą z dodatkiem środka myjącego niezawierającego octu lub innego kwasu.

2/2016 Własny Dom

51

focus

stolarka otworowa

Szklenie Dziś szklenie stanowią szyby zespolone, tworzące szczelną – powietrzną lub wypełnioną gazem (np. argonem, kryptonem) – komorę. Połączone są ramką dystansową z sitem molekularnym (absorbentem wilgoci), która zapobiega wykraplaniu się wilgoci w przestrzeni międzyszybowej.

52

Własny Dom 2/2016

szprosy nadają oknu historyzujący, stylowy wygląd – również wtedy, gdy jest to okno z PVC. Mogą być to szprosy prawdziwe (faktycznie dzielące okno na mniejsze tafle), naklejane (w rzeczywistości nadal jest to jedna duża szyba) lub wewnątrzszybowe (między dwiema taflami szkła)

zmieniające właściwości pod wpływem temperatury czy natężenia światła.

fot. Guardian

widzialne, a blokują transmitujące ciepło fale podczerwone). Można spotkać również szyby

fot. Building Glass Europe – Poland

ogroMne Przeszklenia bez podziałów często są nieotwieralne (tzw. fixy) – są wtedy tańsze, a jednocześnie bezpieczniejsze

fot. Villa Glass

Szyba stanowi zwykle do 90% powierzchni okna i w zależności od jego rozmiarów i umiejscowienia na elewacji może powodować zwiększone straty ciepła lub przegrzewanie pomieszczeń.

Szkło niskoemisyjne (ciepłochronne) warto stosować przy dużych przeszkleniach, nienarażonych na przegrzewanie – czyli tam, gdzie zależy nam na dobrym doświetleniu, ale również na jak najmniejszym przenikaniu ciepła z wnętrza domu. Szklenie o takich właściwościach uzyskuje się przez wykonanie cienkiej warstwy na wewnętrznej powierzchni szyby, która przepuszcza promieniowanie widzialne i energię słoneczną do pomieszczeń i zatrzymuje ciepło we wnętrzu.

Szkło przeciwsłoneczne znajdzie zastosowanie na elewacjach bardzo nasłonecznionych, gdzie występuje ryzyko przegrzania. Aby uniknąć konieczności montażu klimatyzacji, zastosować można jeden z trzech jego wariantów: – szkło absorpcyjne, czyli pochłaniające promieniowanie słoneczne. Jest barwione w masie (np. niebieskie, zielone, brązowe, grafitowe) i pochłaniając promieniowanie, ulega ogrzaniu.

Stosując szkło absorpcyjne w wersji hartowanej, zabezpieczymy się przed ryzykiem pęknięcia szyby, spowodowanym nierównomiernym jej ogrzaniem; – szkło refleksyjne może być barwione w masie lub bezbarwne. Jest powlekane tlenkiem metalu, który odbija promieniowanie słoneczne.

Skutkuje jednak zwykle zaciemnieniem pomieszczenia. Standardowy typ tego szkła powoduje, że w ciągu dnia wnętrze domu staje się bardzo mało widoczne, co zmienia się całkowicie po zmroku i zapaleniu świateł w pomieszczeniach; – szkło selektywne, które również może być wykonywane jako bezbarwne. Tafle szklane są wielokrotnie powlekane tlenkiem metalu. W zależności od typu przepuszczają określony typ promieniowania słonecznego (np. przepuszczają

fot. MS więcej niż OKNA

Rodzaje szkła

barwione szkło fusingowe za dnia powoduje, że do wnętrz wpadają kolorowe smugi, a nocą – podświetlone od środka – daje niezwykły efekt

nowoCzesny Pakiet trójszybowy laMinowany – zapewnia bezpieczeństwo i dobrą termoizolacyjność okna

stolarka otworowa

focus

Przesłony Nawet najpiękniejsze i najlepiej rozmieszczone okna okażą się przekleństwem w słoneczny dzień, jeśli nie zadbamy o możliwość ich odpowiedniego osłonięcia – wpadające przez nie pod niewielkim kątem słońce będzie nas oślepiać i nadmiernie nagrzewać pomieszczenia (najlepsze szyby mogą wtedy nie pomóc).

Rolety zewnętrzne Są montowane na zewnątrz okna. Składają się z wzajemnie połączonych listewek tworzących pancerz. Pancerz rolety wsunięty w prowadnice znajdujące się po bokach otworu budowlanego (np. okna, drzwi) zwijany jest na wał w skrzynkę nad otworem. Listewki pancerza wykonywane są najczęściej z blachy aluminiowej wypełnianej pianką poliuretanową, wielokomorowego PVC, drewna albo stali lakierowanej lub nierdzewnej. Listewki pancerza mogą posiadać podłużne otworki wentylacyjne (w drewnianych – podfrezowania) otwierające się po podciągnięciu pancerza.

Okiennice Mają kształt jedno-, dwu- lub wieloskrzydłowych drzwiczek pełnych, z żaluzją lub z otworami, otwieranych na ścianę. Najczęściej wykonywane są z drewna, stali, aluminium lub PVC. Żaluzja w skrzydle okiennicy najczęściej ma zamontowane lamele na stałe, lecz istnieją rozwiązania z lamelami odchylanymi (ruchomymi). Przykładem takich okiennic są shuttersy, montowane wewnątrz pomieszczeń w oknach, drzwiach, przejściach a nawet w szafach. Shutter składa się z jednego lub więcej paneli. Każdy panel zbudowany jest ze sztywnej ramy i umieszczonych w niej poziomo ruchomych lamel. Shuttersy mogą być składane na zawiasach lub przesuwane po prowadnicach.

Żaluzje Najpopularniejsze żaluzje poziome składają się z lamelek o różnej szerokości (od 16 do 50 mm). Lamele w żaluzjach wykonane są z aluminium, tworzywa sztucznego lub drewna. Żaluzje aluminiowe można zaopatrzyć z zewnętrznej strony w materiał odbijający promienie słoneczne, co pomoże zabezpieczyć pomieszczenie przez przegrzaniem.

markizoleta absorbuje promienie słoneczne już przed szybą i emituje ciepło na zewnątrz, chroniąc przed przegrzaniem wnętrza

Spotykamy je przede wszystkim w sypialniach i pokojach dziecięcych. Są wykonane z trójwarstwowej tkaniny, którą tworzą od środka pomieszczenia poliester, a od strony zewnętrznej – powłoka aluminiowa odbijająca ciepło. Pomiędzy nimi znajduje się warstwa odpowiedzialna za zaciemnienie.

reKL aMa

fot. Fakro

Rolety wewnętrzne

2/2016 Własny Dom

53

temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy, temat miesiąca | ciepły i bezpieczny dom zimą

Zima to wyzwanie dla domu – aby można było w nim komfortowo mieszkać, a rachunki za ogrzewanie nie rujnowały kieszeni, musi on być zarówno w przemyślany sposób ocieplony, jak i ogrzany Tekst: inż. Maciej Madeła, inż. Rafał Żyła

1 Źródła ciepła

Rodzaje kotłów. Kotły gazowe. Kotły jedno- i dwufunkcyjne. Od czego zależy sprawność pompy ciepła. Kominki z płaszczem wodnym i GDP. Solary str.

54

56 Własny Dom 2/2016

2 odbiorniki ciepła

Dobór mocy i najlepsze rozmieszczenie grzejników.

Ogrzewanie ścienne. Ogrzewanie podłogowe elektryczne i wodne str.

64

temat miesiąca | ciepły i bezpieczny dom zimą

Więźba, stropy, kształt dachu

1

fot. Brunner

ciepły DOM

3 izolacje

Wełna czy styropian. Problemy wykonawcze przy różnych materiałach. Nowoczesna izolacja dachu. Wentylacja połaci dachu. Audyt energetyczny domu str.

71

4 stolarka otworowa

Innowacyjne rozwiązania okienne. Ciepłe okna i uszczelnienie stolarki otworowej. Ogród zimowy: zimny czy ciepły? str.

74 2/2016 Własny Dom

55

temat miesiąca | ciepły dom

1

źródła ciepła

1

Aby ogrzać dom i c.w.u., mamy do wyboru kilkanaście typów źródeł ciepła. Niektóre z nich mogą ze sobą współpracować i zmniejszać w ten sposób rachunki. Jedne wymagają paliwa, inne – tylko energii elektrycznej, gdyż samo ciepło pobierają ze źródeł odnawialnych RodzAJe kotłów kotły z zAmkniętą komorą spAlAniA nie wymagają kotłowni. można je więc montować w kuchni lub łazience.

Elegancka obudowa sprawia też, że nie trzeba ich zasłaniać, jeśli nie ma takiej konieczności

fot. Junkers

Dostępne na rynku kotły dzielimy ze względu na rodzaj spalanego paliwa, pełnioną funkcję, sprawność oraz sposób pobierania powietrza i odprowadzania spalin. Dzisiejsze kotły muszą być przede wszystkim uniwersalne, ekonomiczne, ekologiczne, bezpieczne i tanie w eksploatacji. Wygodnym i powszechnie stosowanym rozwiązaniem są kotły, które oprócz obsługiwania ogrzewania centralnego umożliwiają podgrzanie ciepłej wody użytkowej, gromadzonej w odrębnych zasobnikach lub na bieżąco podgrzewanej w podgrzewaczach przepływowych. Niewątpliwie najwygodniejszym i stosunkowo tanim źródłem ciepła są kotły zasilane gazem ziemnym. Aby zapewnić sobie dodatkowy komfort i bezpieczeństwo, powinniśmy zdecydować się na nowoczesny kocioł gazowy z zamkniętą komorą spalania, który nie pobiera powietrza z pomieszczenia i dzięki swej szczelności uniemożliwia wydostawanie się na zewnątrz trujących spalin. Biorąc pod uwagę

sprawność kotła oraz aspekt ekonomiczny, powinniśmy zdecydować się na kocioł kondensacyjny, który umożliwia odzysk energii cieplnej z pary wodnej wydzielanej wraz z spalinami podczas spalania

gazu. Sprawność kotłów kondensacyjnych jest o wiele większa od kotłów konwencjonalnych, osiągając wartości powyżej 100%.

Kotły gazowe

56

Własny Dom 2/2016

stojący kocioł kondEnsAcyjny ze zintegrowanym zasobnikiem warstwowym i naczyniem wzbiorczym. może być zamontowany w każdym pomieszczeniu – jest cichy i nie generuje nieprzyjemnych zapachów fot. Junkers

Jeśli decydujemy się na kocioł zasilany gazem ziemnym, niezbędne jest doprowadzenie do naszego budynku przyłączą do miejskiej sieci gazowej. W przypadku gdy go nie posiadamy, powinniśmy rozpoznać, czy jest możliwe jego wykonanie, co uzależnione jest od odległości naszego domu od głównej sieci gazowej. W tym celu należy wystąpić bezpośrednio do właściciela sieci z wnioskiem o wydanie technicznych warunków włączenia, w których określona zostanie metoda i parametry techniczne wpięcia. Do wykonanie przyłącza niezbędne jest opracowanie przez uprawnionego projektanta projektu budowlanego wraz z niezbędnymi uzgodnieniami i opiniami wymaganymi w przepisach. Projektant określa zapotrzebowanie na gaz (które uzależnione jest od mocy dobranego kotła), określa technologię wykonania przyłącza (opisując szczegółowo roboty ziemne i montażowe), wskazuje ewentualne

kolizje z uzbrojeniem terenu oraz określa terminy przeprowadzenia niezbędnych badań oraz odbiorowych prób końcowych. Budowa przyłącza zgodnie

z prawem budowlanym nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia inwestycji w nadzorze budowlanym.

temat miesiąca | ciepły dom

źródła ciepła

1

kotły kondenSacyjne są w coraz większym stopniu nasycone elektroniką, dzięki czemu mogą być wpięte w różnego typu systemy zarządania ciepłem w domu, jak również w system inteligentnego domu. Ich palniki zaś to wyrafinowane urządzenia, niemające prawie nic wspólnego z prostymi palnikami, które do dziś można zobaczyć w starych kotłach gazowych wiszących w niejednej łazience rys. Wolf

Modernizując system grzewczy, należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na kotły kondensacyjne, które w najefektywniejszy sposób pozwalają zużytkować energię pochodzącą z gazu. W porównaniu z urządzeniami tradycyjnymi zużywają mniej energii dzięki odzyskowi ciepła ze spalin oraz kondensacji pary wodnej w nich zawartej.

Kotły kondensacyjne, dzięki swojej konstrukcji i mechanizmom działania, pozwalają maksymalnie wykorzystać proces spalania gazu, ograniczyć jego zużycie, a przy tym zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych do atmosfery. Zjawisko kondensacji pozwala ograniczyć te straty energii, wykorzystując nie tylko ciepło zawarte w spalinach, lecz również energię zawartą w skraplającej się parze wodnej.

W momencie gdy spaliny zostają schłodzone na powierzchni wymiennika, para wodna ulega skropleniu i jednocześnie oddaje dodatkowe ciepło parowania. Sprawność kotłów kondensacyjnych sięga nawet 108%. Zaawansowane technologicznie podzespoły pozwalają w jeszcze lepszy sposób wykorzystać zjawisko kondensacji, gdyż w inteligentny sposób dostosowują pobór gazu i energii elektrycznej do aktualnego zapotrzebowania.

fot. Immergas

Zalety kotłów kondensacyjnych

palnik

rys. A. Czerwonka

Dwa sposoby ogrzewania przepływowego

ogrZewanIe prZepływowe. palnik intensywnie ogrzewa wodę w wymienniku, ale i tak przez kilkanaście sekund z kranu wypływa woda zimna lub letnia

Wyróżnia się następujące sposoby ogrzewania przepływowego: • kocioł dwufunkcyjny – ogrzewa wodę w kaloryferach oraz „wodę w kranie”, • podgrzewacze elektryczne i gazowe przepływowe – zasada podgrzewania wody użytkowej jest taka sama jak w przypadku kotła, jednak służą wyłącznie do podgrzewania ciepłej wody użytkowej.

W przypadku tych urządzeń proces podgrzewania zaczyna się dopiero w momencie odkręcenia (przepływania wody) kurka z ciepłą wodą. Oznacza to, że w ciągu najbliższych kilkunastu sekund

będzie płynąć... woda letnia, której nie zdążyła ogrzać grzałka kotła (chyba że jest wyposażony w wysokowydajny wymiennik bitermiczny, wówczas problem jest zminimalizowany) lub podgrzewacza. Gdy zaś już stać będziemy pod gorącym prysznicem i dokładnie w tym samym czasie inny z domowników zacznie zmywać naczynia, używając do tego również ciepłej wody, nasz prysznic z gorącego może stać się letni – grzałka może nie być w stanie w krótkim czasie odpowiednio ogrzać dużej ilości przepływającej wody.

Moc kotła Większość kotłów oferowanych na rynku to urządzenia o mocy 18 kW, a najbardziej popularne wielkości to ok. 24 kW. Następnie wielkości mocy zwiększają się o ok. 4 kW. Należy wziąć pod uwagę, że do ogrzania np. 100 m2

nie jest potrzebny kocioł o mocy 18 czy 24 kW, lecz np. 7 do 10 kW (w zależności od parametrów cieplnych budynku). W takich przypadkach najlepiej sprawdzą się kotły wiszące z modulacją mocy, zaczynającej się (w zależności od modelu kotła)

często już od 7 kW. w przypadku kotłów dwufunkcyjnych wybierając kocioł należy kierować się komfortem, jaki uzyska się przy produkcji ciepłej wody użytkowej.

2/2016 Własny Dom

57

temat miesiąca | ciepły dom

źródła ciepła

1

Kotły dwufunKcyjne są polecane do domów, w których między kotłem i najdalej wysuniętym punktem czerpalnym ciepłej wody (np. kranem) odległość jest stosunkowo niewielka

fot. Viessmann

Jednym z kryteriów podziału kotłów jest rozróżnienie na jednofunkcyjne i dwufunkcyjne. Kotły dwufunkcyjne ogrzewają wodę do ogrzania pomieszczeń oraz służą do produkcji ciepłej wody użytkowej. Kotły jednofunkcyjne, przeznaczone do podgrzewania wody dla celów grzewczych, możemy również rozbudować o drugi układ, czyli funkcję produkcji ciepłej wody użytkowej, poprzez zastosowanie zasobnika wody.

W większości przypadków trzeba przeznaczyć dla takiego urządzenia osobne pomieszczenie. Może to być odrębna kotłownia. Jednak wszelkie prace instalacyjne można dziś tak wykonać, że nie sprawiają odpychającego wrażenia estetycznego, a sam kocioł pracuje cicho i bezpiecznie. Dzięki temu kocioł jednofunkcyjny możne znajdować się np. w siłowni, warsztacie czy garażu.

Kotły dwufunkcyjne montuje się najczęściej w pomieszczeniach, gdzie jest mało miejsca na dodatkowe urządzenia, np. w łazience czy kuchni.

Przy tym układzie odległości punktów poboru wody od kotła nie powinny przekraczać 5 m. Ciepła woda będzie dostępna w tym samym czasie tylko z jednego punktu (np. w kuchni lub łazience). Jeśli potrzebujemy uzyskiwać większe ilości ciepłej wody użytkowej, należy zastosować kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem. Może to być układ kotła ściennego z zasobnikiem wiszącym obok lub stojącym pod nim.

Ich dużą zaletą jest możliwość wkomponowania w np. szafki kuchenne i skutecznego zamaskowania urządzenia.

Stosowane są również kotły stojące z zasobnikiem wbudowanym lub stojącym obok. Zaletą takiego układu jest wysoki komfort użytkowania c.w.u. i możliwość zastosowania jej cyrkulacji.

Decyduje tu ilość miejsca, jaką mamy do dyspozycji.

Inny układ stosowany w przypadku małej ilości miejsca to kocioł wiszący z wbudowanym zasobnikiem warstwowym. Jest to moduł, który łączy w sobie zalety kotła z systemem przepływowego podgrzewania ciepłej wody użytkowej z zaletami kotła z zasobnikiem. Kocioł taki posiada niewielki zasobnik wody, który podgrzewa się warstwowo.

Po odkręceniu kranu ciepła woda wypływa właśnie z tego zbiornika, a równocześnie włączają się dysze pogrzewające wodę w sposób przepływowy.

Gdy wody w zbiorniku zabraknie, kocioł jest już przygotowany do dostarczenia nam mocno podgrzanej wody z podgrzewania przepływowego.

fot. Klimosz

Kotły jedno- i dwufunkcyjne

Kocioł jednofunKcyjny z zaSobniKiem przeznaczony jest do dużych domów, w których znajdują się np. dwie łazienki z wannami. takie rozwiązanie gwarantuje, że ciepłej wody nie zabraknie

58

Własny Dom 2/2016

temat miesiąca | ciepły dom

źródła ciepła

1

Jak działa pompa ciepła?

Choć rodzajów pomp ciepła jest kilka, zasada działania jest identyczna: urządzenie zbiera energię ze środowiska (powietrza, woda) i skupia ją, poprzez sprężanie, w jednym miejscu. Dużo energii na małej przestrzeni oznacza znaczny wzrost temperatury. Podobne zjawisko zachodzi np. w pompce do

roweru, która potrafi się mocno rozgrzać. Podobnie pompy ciepła sprężają gaz, który wcześniej ogrzał się w otoczeniu, np. gruncie, powietrzu czy wodzie.

Taki sprężony gaz staje się znacznie cieplejszy, bo całą energię wcześniej zgromadzoną w dużej objętości, teraz zamykamy w małej. I to ciepło ogrzewa

nasz dom. Rozgrzany gaz oddaje swoją energię na ogrzewanie budynku, przez co chłodzi się, by znów mógł się ogrzać w źródle ciepła.

Do całego procesu trzeba stosunkowo niewielkiej ilości energii elektrycznej.

pompa ciepła

PomPa ciePła pobiera energię z natury (wody, ziemi, powietrza), którą przejmuje np. glikol. Jest on następnie sprężany, w wyniku czego na tyle rośnie jego temperatura, że może ogrzać wodę w c.o.

grzejnik

ciepła woda użytkowa

basen

zbiornik ciepłej wody użytkowej

rys. Klima-Therm

jednostka zewnętrzna

ogrzewanie podłogowe

Domowa PomPa ciePła Powietrze-woDa

energia odnawialna

100%

energia elektryczna

instalacja systemu grzewczego w budynku rys. Klima-Therm

jednostka zewnętrzna

moduł wymiennikowo-hydrauliczny – przygotowanie ciepłej wody dla instalacji ogrzewania wewnętrznego i przygotowanie c.w.u.

2/2016 Własny Dom

59

temat miesiąca | ciepły dom

źródła ciepła

1

Jak dobieramy pompę ciepła? fot. Viessmann

Wybór należy pozostawić fachowcom, którzy powinni przedstawić nam szczegółowe kryteria wyboru. Pompy ciepła nie można dobierać „mniej więcej”, bo w efekcie albo nie ogrzeje nam domu, albo będzie zużywała dużo energii elektrycznej. Skrupulatnie należy też podejść do zaprojektowania kolektora ziemnego oraz rodzaju grzejników i sposobu ogrzewania ciepłej wody użytkowej, a także uwzględnić grubość izolacji cieplnej i... region, w którym wybudowaliśmy dom. Poniżej dwa przykłady właściwego doboru pompy ciepła.

Technologia bezpośredniego parowania–bezpośredniego skraplania

Technologia bezpośredniego parowania-woda

Inwestor

inwestor indywidualny w województwie wielkopolskim

Inwestor

inwestor indywidualny w województwie lubuskim

Oczekiwania klienta

instalacja grzewcza i c.w.u.

Oczekiwania klienta

Powierzchnia budynku

130 m2

Powierzchnia poziomego kolektora gruntowego

180 m2

instalacja wodna mieszana (ogrzewanie podłogowe i grzejniki), możliwość podłączenie kominka z płaszczem wodnym

Obliczeniowa temperatura zewnętrzna (II strefa klimatyczna)

-18ºC

Powierzchnia budynku

280 m2 210 m2

Obliczeniowe zapotrzebowanie ciepła (OZC)

6,75 kW

Powierzchnia poziomego kolektora gruntowego

-18ºC

Zastosowana pompa ciepła

system Natea typ MT 7.10 (technologia bezpośrednie parowanie–bezpośrednie skraplanie)

Obliczeniowa temperatura zewnętrzna (II strefa klimatyczna) Obliczeniowe zapotrzebowanie ciepła (OZC)

12,928 kW

Ogrzewanie c.w.u.

pompa ciepła MI 134 i zasobnik o poj. 300 l

Zastosowana pompa ciepła

system Caliane typ Ca 12.10 (technologia bezpośrednie parowanie-woda) ze zbiornikiem buforowym o poj. 200 l

Ogrzewanie c.w.u.

zasobnik do CWU o poj. 300 l

Według wykonanego OZC zapotrzebowanie całego domu na energię cieplną wynosi 6,75 kW, a zaproponowana moc grzewcza pompy Natea to 7,15 kW (przy poborze 2,3 kW energii). Dla pompy MI 134 służącej do ogrzewania c.w.u. te wartości wynoszą 2 kW mocy grzewczej i 0,5 kW energii pobieranej. Kolektor gruntowy (dolne źródło) w postaci 5 wężownic (4 do ogrzewania obiektu i 1 do c.w.u.), został zakopany na głębokości 1 m i zajmuje około 180 m2 powierzchni działki.

Ogrzewanie podłogowe (górne źródło) składa się z 5 wężownic. Wężownice dolnego i górnego źródła to powlekane polietylenem rury miedziane, w których krąży czynnik chłodniczy R410A pracujący w obiegu zamkniętym.

Cała instalacja złożona jest z dwóch niezależnych systemów. Jeden zapewnia ogrzewanie obiektu i składa się z pompy ciepła MT 7.10, ogrzewania podłogowego i 4 wężownic dolnego źródła, które poza sezonem grzewczym regeneruje się przez akumulację ciepła. Drugi układ do ciepłej wody użytkowej tworzy kompaktowa pompa ciepła MI134 o mocy cieplnej 2 kW, zasobnik o poj. 300 l oraz 1 wężownica dolnego źródła, która pozyskuje energię z gruntu przez cały rok, ogrzewając wodę do temperatury 65ºC. Zaproponowana kompletna instalacja grzewcza zapewnia w 100% ogrzewanie obiektu i c.w.u. przez cały rok. W instalacji wyeliminowano pośrednie wymienniki ciepła oraz pompy obiegowe, co gwarantuje wysoką efektywność przy niskich kosztach eksploatacji. Kolektor gruntowy zajmuje mniejszą powierzchnię niż w tradycyjnej technologii opartej na glikolu.

60

Własny Dom 2/2016

Według wykonanego OZC zapotrzebowanie całego domu na energię cieplną wynosi 12,928 kW. W związku z tym dla obiektu zastosowano pompę ciepła Sofath – typ Caliane Ca 12.10 (technologia bezpośrednie parowanie-woda) o mocy grzewczej 13,28 kW (przy poborze prądu elektrycznego 3,03 kW).

Instalacja ogrzewa obiekt oraz wodę użytkową (zasobnik o poj. 300 l do temperatury 65ºC), natomiast w okresie letnim cały budynek jest chłodzony przez klimakonwektory oraz instalację podłogową.

Dolne źródło składa się z 7 wężownic (rurki miedziane pokryte polietylenem wypełnione czynnikiem roboczym R410 A) zakopanych na działce wokół budynku na głębokości 1 m na powierzchni 210 m². Górne źródło stanowi ogrzewanie podłogowe wodne w części mieszkalnej oraz grzejniki w garażu.

W kotłowni zamontowano pompę ciepła Caliane 12.10, zasobnik buforowy o poj. 200 l oraz zasobnik do c.w.u. o poj. 300 l.

Klient wybrał system pompy ciepła Caliane, ponieważ życzył sobie, aby obiekt był wyposażony w instalację wodną mieszaną (ogrzewanie podłogowe i grzejniki) oraz by była możliwość podłączenia kominka z płaszczem wodnym.

temat miesiąca | ciepły dom

źródła ciepła

1

Kominki z płaszczem wodnym

rys. Kratki.pl Marek Bal

Podczas tradycyjNego PaleNia w komiNku z Płaszczem wodNym woda jest podgrzewana, a następnie przekazywana do instalacji centralnego ogrzewania (do grzejników, a także podłogówki) całego domu

Przez komiNek z Płaszczem wodNym przeprowadzone są rury z wodą, które nagrzewają się podczas palenia w kominku. Pełnią funkcję wymiennika ciepła

fot. Kratki.pl Marek Bal

Nowoczesne kominki z płaszczem wodnym służą do podłączenia nie tylko grzejników albo zasobników wody użytkowej, ale i mają możliwość podłączenia do istniejącego systemu ogrzewania z kotłem elektrycznym albo gazowym, tworząc wydajne systemy hybrydowe. Za pomocą takiego systemu można ogrzewać nawet cały dom. Dzięki wysokiej jakości spalania, którą w niektórych modelach wyraźnie poprawia spalanie trójstopniowe, i wysokiej sprawności (zwykle przekraczającej 80%), kominki z płaszczem wodnym cechuje niska wartość emisji, a ich oddziaływanie na środowisko naturalne jest o wiele mniej szkodliwe niż starszych kotłów węglowych.

Najlepiej gdy kominki z płaszczem wodnym mają wyjmowany wymiennik ciepła, który w razie potrzeby można wyjąć albo uzupełnić. Wymiennik ma zdolność oddawania do grzejników (zasobnika wody użytkowej), w zależności od typu kominka, ok.

47-58 % całkowitej mocy cieplnej kominka.

W ofercie znajdują się również modele przygotowane do zamontowania obiegu chłodzącego, który można dokupić jako wyposażenie dodatkowe. Jest to system zabezpieczający przed przegrzaniem kominka w przypadku wyłączenia energii elektrycznej.

Co to jest płaszcz wodny?

iNstalacja komiNka jest całkowicie ukryta w zabudowie – nie szpeci urządzenia, zapewniając mu równocześnie nową funkcję

wyjście do instalacji c.o. ciepłej wody

i ogrzać cały dom. Płaszcz wodny jest zatem rodzajem wymiennika ciepła.

Rozwiązanie to warto polecić tym, którzy często palą w kominku. Konieczne jest przy tym jeszcze inne urządzenie grzewcze, np. kocioł. wyjście do instalacji c.o. ciepłej wody

miejsce na czujnik temperatury ze sterownika

wejście z instalacji c.o. zimnej wody

wejście z instalacji c.o. zimnej wody

wlot powietrza do spalania

żeliwny ruszt

rys. Kratki.pl Marek Bal

Płaszcz wodny to fragment instalacji grzewczej w postaci rur z wodą, które poprowadzone zostały w komorze spalania kominka. Dzięki takiemu rozwiązaniu urządzenie te jest w stanie rozprowadzić ciepłą wodę do grzejników czy podłogówki

WyjmoWany wymiennik cieplny Niektóre kominki z płaszczem wodnym oferowane na rynku mają wymiennik na stałe wspawany do kominka. Powoduje to spory problem w przypadku, gdy rezygnuje się z połączenia kominka z płaszczem wodnym z systemem ogrzewania. Nie pozostaje nic innego, jak wymienić kominek, a w okresie przejściowym w skrajnym przypadku wyłączyć ogrzewanie.

Wyjmowany wymiennik ciepła po prostu się odkręca i zamiast niego osadza zaślepkę. Jest to przydatne również przy ewentualnym serwisie wodnego wymiennika ciepła.

2/2016 Własny Dom

61

temat miesiąca | ciepły dom

źródła ciepła

1

powietrze rozprowadzane konwekcyjnie

powietrze rozprowadzane konwekcyjnie

Dystrybucja gorącego powietrza

kratka komora kratka odprowadzenie spalin z kominka wykonane z blachy żaroodpornej z rurą żebrowaną

dystrybutor z blachy wkład kominkowy rys. Kratki.pl Marek Bal

Jest układem grzewczym, który wykorzystuje wkład kominkowy jako źródło ciepła, a ciepłe powietrze jako czynnik grzewczy. Najlepiej zaplanować DGP jak najprędzej – pozwoli to na przewidzenie dodatkowych otworów w stropach oraz przewodów rozprowadzających umieszczonych w warstwach podłogi już na etapie projektowania.

Zasada działania systemu DGP jest bardzo prosta: ogień w kominku rozgrzewa wkład kominkowy, wkład kominkowy oddaje ciepło powietrzu, a ogrzane powietrze jest transportowane do różnych pomieszczeń w budynku.

W zależności od sposobu, w jaki przemieszczane jest ogrzane powietrze, wyróżniamy dwa typy systemów DGP: • grawitacyjny – ogrzane powietrze na zasadzie tzw. „wyporu termicznego” przemieszcza się za pomocą przewodów grawitacyjnych systemu DGP do pomieszczeń znajdujących się w niewielkiej odległości od kominka. Powietrze może być rozprowadzane w sposób naturalny na odległość (w poziomie) nie większą niż 3 m od osi kominka i do nie więcej niż do 2-3 pomieszczeń; • wymuszony – ogrzane powietrze jest zasysane przez wentylator, a następnie tłoczone do różnych pomieszczeń.

kratka typu tunel

KomineK Z Dystrybucją GorąceGo PowietrZa powinien być zabudowany płytami izolującymi i materiałem, który nie kumuluje ciepła – i tak energia jest bowiem transportowana do innych pomieszczeń

Zintegrowany system zarząDzania energią

62

Własny Dom 2/2016

do dyspozycji dużą ilość ciepła z kolektorów, grzeją one całą objętość zasobnika. Jeżeli ciepła jest zbyt mało, sterownik centralny, w zależności od temperatury zewnętrznej, uruchamia pompę ciepła

lub kocioł, który podgrzewa tylko górną część zasobnika tak, aby koszty eksploatacji całego systemu były najkorzystniejsze dla użytkownika.

kolektory sloneczne

zasobnik c.w.u.

kocioł olejowy

dystrybucja ciepła

ogrzewanie podłogowe

pompa ciepła

zbiornik na olej opałowy

fot. Rotex

Przykładowe rozwiązania mogą łączyć w jednym w pełni zintegrowanym układzie pompę ciepła z innymi źródłami energii, takimi jak kondensacyjny gazowy kocioł grzewczy czy kolektory słoneczne. Pracą całego systemu zarządza sterownik centralny. W zależności od wybranego rozwiązania i zastosowanych czujników odczytuje on dane dotyczące temperatury i wilgotności ze stref grzewczych oraz temperaturę zewnętrzną.

Dane te są poddawane analizie i w zależności od zapotrzebowania na ciepło sterownik centralny „podejmuje decyzję”, wybierając optymalne pod względem kosztowym źródło ciepła, i uruchamia je z minimalną mocą, pozwalającą na utrzymanie komfortu cieplnego.

Na decyzję o tym, w jakiej konfiguracji będzie pracował cały system, ma wpływ przede wszystkim temperatura zewnętrzna. W miarę obniżania się temperatury otoczenia sprawność pompy ciepła (COP) spada. Sterownik centralny analizuje na bieżąco sprawność pracy pompy i jeżeli wartość COP spadnie poniżej 2, uruchamiane jest automatycznie inne źródło, np. kocioł gazowy. Kiedy temperatura zewnętrzna wzrośnie do poziomu umożliwiającego pracę pompy z wysokim COP, zostaje ona ponownie załączona, a dodatkowe źródło ciepła unieruchomione.

Obsługa systemu solarnego. W tym trybie praca systemu opiera się o pomiar temperatury pola kolektorów oraz dwa pomiary temperatury wody w zasobniku CWU. W przypadku, kiedy mamy

temat miesiąca | ciepły dom

źródła ciepła

1

Kolektory słoneczne – rodzaje kolektora wytworzona została wysokociśnieniowa próżnia. Dzięki takiemu rozwiązaniu kolektor płaski próżniowy pozwala na uzyskanie znacznie większego zysku temperatury – szczególnie w okresie zimy, kiedy maleje intensywność promieniowania słonecznego. aby utrzymać sprawność kolektorów słonecznych płaskich i rurowych zimą, musimy zadbać o stały dostęp promieni słonecznych poprzez oczyszczenie powierzchni kolektora podczas intensywnych opadów śniegu.

fot. Fakro

obudowę. Czynnikiem grzewczym przepływającym przez przewód cieplny i transportującym energię w wymienniku ciepła może być ciecz lub gaz.

Najbardziej popularne ze względu na łatwość montażu oraz prostą i tanią konstrukcję są kolektory płaskie. Idealnie nadają się do podgrzania ciepłej wody użytkowej. Aby wyeliminować straty ciepła powstające na skutek konwekcji, zaprojektowano kolektory płaskie, gdzie w przestrzeni wewnątrz obudowy pomiędzy transparentną szybą a wanną

fot. Braas

Ze względu na konstrukcję kolektory słoneczne dzielimy na płaskie, rurowe, próżniowe, skupiające i specjalne. Ich zadaniem jest przechwycenie i przekształcenie energii promieniowania słonecznego w ciepło użytkowe, które wykorzystywane jest najczęściej do podgrzania wody lub wspomagania centralnego ogrzewania. W budowie kolektorów możemy wyróżnić podstawowe elementy: szybę solarną lub szklaną rurę, blaszany absorber, wymiennik ciepła, przewód cieplny, izolację oraz trwałą

kolektory słoneczne na połaci dachu – taki sposób stosowany jest zwłaszcza wtedy, gdy są one umieszczane na dachu już wykończonym i całkowicie pokrytym (konieczny jest demontaż tylko kilku dachówek)

kolektory zespolone z oknami. oszczędzamy w ten sposób miejsce – gdybyśmy chcieli zamontować na jednej połaci okna i kolektory, mogłyby one zająć większość tej połaci

KoleKtory słoneczne – Które lepiej sprawdzają się zimą? śledzenie). Dodatkowo w przypadku ewentualnego uszkodzenia istnieje możliwość wymiany pojedynczego elementu kolektora, co nie jest możliwe w przypadku kolektorów płaskich. Natomiast kolektory płaskie są tańsze i jednocześnie bardziej odporne na trudne warunki atmosferyczne, przez co łatwiej uchronić je przed oszronieniem czy zaśnieżeniem. kolektory ruroWe na stelażu umożliwiającym pasywne śledzenie. ustawiono je na ziemi, dzięki czemu jest do nich łatwy dostęp w celu ewentualnego usunięcia śniegu lub lodu. przez kilka godzin w ciągu dnia będą w cieniu domu, ale kolektory tego typu są do pewnego stopnia wydajne również wtedy fot. Hoven

Kolektory słoneczne powszechnie wykorzystywane są do ogrzania ciepłej wody użytkowej oraz (rzadziej) jako wspomagające źródło ciepła instalowane w układach mieszanych, gdzie część ciepła pochodząca z kolektora słonecznego dostarczana jest do podstawowej instalacji centralnego ogrzewania naszego domu.

Inwestycja ta staje się opłacalna, gdy instalacja zostanie dobrze dobrana, gdy kolektor będzie wspomagać niskotemperaturowy system ogrzewania oraz gdy nasz dom jest dobrze ocieplony. Kolektory znalazły również zastosowanie w systemach podgrzewania wody basenowej.

Prawdziwym sprawdzianem dla kolektorów słonecznych jest okres mroźnej i śnieżnej zimy.

W trudnych warunkach kolektory rurowe są w stanie przechwycić większą ilość promieni słonecznych padających pod różnym kątem w poszczególnych porach dnia (tzw. pasywne

2/2016 Własny Dom

63

temat miesiąca | ciepły dom

2

odbiorniki ciepła

Wytworzone przez kocioł, pompę ciepła czy inne urządzenie grzewcze ciepło musi być w możliwie wydajny sposób przekazane powietrzu w pomieszczeniach. Tym razem wybór ogranicza się do dwóch typów urządzeń – różnego typu grzejników i ogrzewania płaszczyznowego (podłogowego, ściennego lub sufitowego)

Dobór mocy grzejników strefy klimatycznej w sezonie grzewczym. Należy w nich uwzględnić m.in. współczynniki przenikania ciepła (U) przegród zewnętrznych i ich powierzchnie, izolacyjność oraz powierzchnie otworów okiennych i drzwiowych. Na to, jak dużo ciepła będzie ,,uciekało” z budynku, ma wpływ wiele trudno mierzalnych czynników, których znaczenie warto przeanalizować.

Mogą być nimi: wentylacja, nieszczelności lub mostki cieplne, sposób eksploatacji oraz aranżacja wnętrza.

wSpółczeSNe grzejNiki są tak wydajne, że stosunkowo niewielkie urządzenie jest w stanie ogrzać obszerne poddasze

dobór mocy grzejNika kaNałowego zależy m.in. od wielkości przeszklenia, przed którym ma on tworzyć kurtynę cieplną

fot. Purmo

fot. Radeco

NowoczeSNy i elegaNcki grzejnik żeberkowy bardzo dobrze akumuluje ciepło. Urządzenia tego typu interesująco komponują się również z bardzo nowoczesnymi wnętrzami

fot. REGULUS-system

fot. Purmo

Każdy budynek, w zależności od izolacyjności przegród zewnętrznych charakteryzuje się określonymi stratami energii cieplnej. Instalację c.o. projektuje się w taki sposób, aby moc kotła odpowiadała łącznej mocy grzejników i pokrywała straty spowodowane przenikaniem ciepła przez ściany.

Kilka dekad temu na rynku najpopularniejszym typem grzejnika były żeliwne grzejniki, różniące się między sobą niemal wyłącznie liczbą żeberek. Powszechnie stosowano wtedy zasadę doboru grzejnika, która mówiła, że na 1 m2 pomieszczenia przyjmuje się jedno ,,żeberko” (i jedno dodatkowo na pokój). Dziś ten sposób całkowicie stracił rację bytu. Do wyznaczenia mocy cieplnej można użyć metody szacunkowej, jednakże uzyskane wyniki nie będą dokładne. Aby efekt był zadowalający, najlepiej posłużyć się szczegółowymi obliczeniami. Są one prowadzone dla projektowanej temperatury zewnętrznej określonej

64

Własny Dom 2/2016

obUdowa grzejNika imitująca piec kaflowy to dobre rozwiązanie do łazienki o pałacowej stylistyce

temat miesiąca | ciepły dom

odbiorniki ciepła

2

Dla oszczędności ciepła ważne jest usytuowanie grzejnika w pomieszczeniu. Kierujemy się tu główną zasadą, że najlepiej sprawdza się on tam, gdzie występują największe straty ciepła. Takie miejsca to przede wszystkim ściany zewnętrzne i przeszklenia (okna, balkony). Pamiętajmy przy tym, że umieszczenie grzejnika na ścianie wewnętrznej zmniejsza jego moc aż o 10%. Jeśli w mieszkaniu lub domu mamy duże okna czy przeszklone ściany (np. z drzwiami na taras), pomyślmy o zastosowaniu grzejników niskich lub umieszczonych w podłodze.

Przy montażu grzejników zachowujmy odpowiednie odległości od podłogi i parapetu – muszą one wynosić nie mniej niż 10 cm. Urządzenia z elementami konwekcyjnymi najlepiej montować pod parapetem. Strumień ciepłego powietrza wypływający przez górną osłonę grzejnika typu grill jest bowiem „zaginany” przez parapet i kierowany do środka pomieszczenia. Za grzejnikami można zamontować dodatkowo specjalne ekrany odbijające ciepło.

Pozwalają one zaoszczędzić około 4% kosztów ogrzewania.

fot. Zehnder

Najlepsze rozmieszczenie grzejników

W WyeksPonoWanym miejscu warto umieścić grzejniki ozdobne, nawet jeśli ich efektywność nieco spadnie w porównaniu z usytuowaniem pod oknem. Takie urządzenia są również ozdobą domu, pełnią więc nie tylko funkcje praktyczne

ParaPeT i zabudoWa. Parapet powoduje, że ciepłe powietrze kierowane jest do wewnątrz pomieszczenia, ogrzewając przy tym zimne miejsce wokół okna. zabudowa z kolei zawsze zmniejsza efektywność grzejnika, nawet do 15%

fot. REGULUS-system

Grzejniki Pod oknem PołacioWym. Powinny być nieco szersze niż rama okna i znajdować się pod każdym otworem okiennym. Wówczas będą efektywnie ogrzewały poddasze

rys. Verano

rys. A. Czerwonka

Grzejniki kanałoWe to najlepsze rozwiązanie w pomieszczeniach posiadających duże przeszklenia – umieszcza się je w podłodze wzdłuż okna czy drzwi tarasowych

2/2016 Własny Dom

65

temat miesiąca | ciepły dom

fot. Zehnder

fot. Enix

odbiorniki ciepła

2

grzejnik w roli... ażurowej ścianki działowej – symbolicznie rozdziela strefę kuchenną i jadalnianą, jednocześnie dogrzewając centralną część dużego pomieszczenia. Swoją formą nawiązuje do tradycyjnych grzejników żeberkowych

grzejnik łazienkowy z grzałką elektryczną, która zapewnia mu możliwość pracy również poza sezonem grzewczym

Grzejniki z nowymi funkcjami zamontowano eleganckie akcesoria ze stali nierdzewnej oraz lustro.

Grzejnikiem możemy również zabudować filar lub kolumnę. Jeśli więc mamy w pomieszczeniu podpory konstrukcyjne, to może warto je wy-

korzystać jako miejsce dla grzejnika? Istnieją również grzejniki-zabudowy wanien. Na pierwszy rzut oka grzejnika nie widać w pomieszczeniu, ponieważ jego biała obudowa wygląda jak panel maskujący wannę. Po bliższym przyjrzeniu się zobaczymy na obudowie pas niewielkich otworów w górnej części, przez które grzejnik emituje do pomieszczenia ciepłe powietrze. Ostatnią zaletę grzejnika zamontowanego pod wanną dostrzeżemy podczas kąpieli – woda w wannie będzie dłużej utrzymywała ciepło. fot. Zehnder

Współczesne możliwości kształtowania bryły grzejnika są tak duże, że możemy im wyznaczyć kilka nowych zadań. Znane są grzejniki, które są np. zintegrowane z umywalką, a w komplecie znajdziemy akcesoria przyłączeniowe, umy- grzejnik-ławka, walkę, baterię ze stali pod którą znajduje nierdzewnej, półkę ze się tradycyjna, ale stali nierdzewnej, re- skutecznie grzejąca ling na ręcznik ze stali konstrukcja nierdzewnej oraz lu- żeberkowa. stro z mocowaniem. Sprawdzi się np. w holu, ale także Zarówno grzejniki, jak na basenie – i umywalka wykonane będziemy mogli są z czystego granula- usiąść na zawsze tu naturalnego kamie- ciepłej ławeczce nia. W tafli grzejnika

Grzejniki do niskotemperaturowych systemów Grzewczych Współczesne budynki charakteryzują się coraz niższym zapotrzebowaniem na ciepło. Zasada ta dotyczy nie tylko nowych budynków, ale także tych remontowanych. W budynkach nowych lub poddanych termomodernizacji wskaźnik obciążenia cieplnego wynosi często mniej niż 40 W/m2.

W praktyce do ogrzania takiego budynku do optymalnej temperatury 20°C wystarczają niższe parametry wody zasilającej instalację grzewczą.

Zamiast tradycyjnie przyjmowanej temperatury

66

Własny Dom 2/2016

75°C czy 70°C dla wody zasilającej, z powodzeniem można dla takich nowoczesnych budynków obniżyć obliczeniowe parametry wody zasilającej do temperatur rzędu 55°C czy nawet 45°C. To pozwala na zastosowanie rozwiązań systemów grzewczych, które mogą wykorzystywać alternatywne źródła ciepła, takie jak chociażby pompy ciepła.

Nowoczesne budynki są coraz bardziej „czułe termicznie” dzięki stosowaniu coraz grubszych

i lepszych warstw materiałów izolacyjnych.

To oznacza, że dodatkowe zewnętrzne i wewnętrzne zyski ciepła (pochodzące od światła słonecznego, urządzeń elektrycznych i ludzi) mogą mieć znaczny udział w bilansie cieplnym pomieszczeń oraz bezpośrednio i natychmiast wpływać na temperaturę pomieszczeń. Grzejniki reagują na te zmiany warunków termicznych szybciej niż inne emitery ciepła, co powoduje wzrost efektywności całego systemu o 2-10%.

temat miesiąca | ciepły dom

odbiorniki ciepła

2

Niskotemperaturowe ogrzewanie ścienne powoduje nagrzewanie się pionowych przegród w budynku, które przekazują ciepło do pomieszczeń całą swoją powierzchnią. Niskie koszty eksploatacji oraz równomierny rozkład temperatur w budynku powoduje, że ogrzewanie ścienne cieszy się coraz większym zainteresowaniem.

Instalacja dostępna jest w systemie pętli rur PE (podobnie jak w przypadku ogrzewania podłogowego) lub w systemie dwuelementowych miedzianych paneli grzewczych, umieszczanych pod tynkiem ściany. Panel miedziany składa się z głównego kolektora wodnego, przez który przepływa czynnik grzewczy, oraz połączonego z nim systemu rurek tworzących powierzchnię grzewczą. Transport ciepła w kolektorze odbywa się poprzez wrzenie hermetycznie zamkniętego czynnika roboczego, który w postaci pary unosi się ku górze, przepływa przez systemem przewodów, oddaje ciepło, a po skropleniu powraca do głównego obiegu. Aby instalacja była wydajna, należy odpowiednio dobrać tynk. Najlepiej aby był to tynk o dużym współczynniku przewodzenia ciepła – ok. 1,0 (W/(m*K).

fot. Zehnder

Ogrzewanie ścienne

wodne promienniki ścienne i sufitowe. Niewielka masa instalacji powoduje, że montaż na ścianie lub suficie jest łatwy. moduły można dowolnie zestawiać na długość i szerokość

fot. hicoTHERM

fot. Rotex

przewody ogrzewania ściennego biegną na tyle daleko od siebie nawzajem, że jeśli znamy dokładny ich rozkład pod tynkiem, można wbijać gwoździe i wieszać np. obrazy

elektryczne ogrzewanie sufitowe – folia wykonana z włókien węglowych o grubości zaledwie 0,08 mm. emituje ona ciepło na zasadzie podczerwieni

2/2016 Własny Dom

67

temat miesiąca | ciepły dom

odbiorniki ciepła

2

rys. Kan-Therm

ogrzewanie podłogowe w łazience. Tu najczęściej chodzimy boso. warto połączyć ogrzewanie podłogowe z grzejnikiem drabinkowym (widocznym w głębi) – umożliwi on suszenie ręczników i szybkie podniesienie temperatury w pomieszczeniu

różne rodzaje ogrzewania płaszczyznowego w przemyślany sposób rozmieszczone w całym domu umożliwią ogrzanie każdego pomieszczenia do zadanej temperatury. grzejnikami dogrzewane są dodatkowo łazienki i miejsca przy przeszkleniach

aparaTura do próby ciśnieniowej instalacji ogrzewania podłogowego wodnego przy pomocy sprężonego powietrza

68

Własny Dom 2/2016

rys. TECE

fot. H. Tomasiewicz

Wykonanie instalacji ogrzewania podłogowego polega na ułożeniu w konstrukcji posadzki pętli grzejnych zgodnie z przygotowanym wcześniej projektem hydraulicznym. Ważne jest, aby podłoże, na którym zamierzamy ułożyć przewody, było gładkie i starannie wypoziomowane. Montaż rozpoczynamy od przymocowania taśmy brzegowej wzdłuż ścian – oddziela ona od nich konstrukcję płyty grzewczej i zabezpiecza przed utratą ciepła przez przegrody pionowe. Następnie układamy warstwę izolacji przeciwwilgociowej i termicznej w postaci styropianu lub wełny mineralnej z warstwą laminatu. Całość przykrywamy specjalną folią, na której nadrukowana jest siatka lub okładziną z wypustkami ułatwiającymi symetryczne ułożenie przewodów. Po przygotowaniu podłoża przystępujemy do montażu szafki wraz z rozdzielaczem, do którego podłączamy przewód grzejny. Ostatnim etapem jest ułożenie zgodnie z projektem pętli przewodów i przymocowanie je do podłoża specjalnymi klipsami.

Konstrukcję płyty grzewczej zabezpieczamy przed ewentualnym pękaniem poprzez montaż profili dylatacyjnych, za pomocą których ograniczamy powierzchnię grzejną odpowiadającą poszczególnym pętlom przewodów.

Kolejnym etapem jest wylewka warstwy jastrychu, na którym położymy warstwę okładziny w postaci płytek czy wykładziny. Zaletą instalacji ogrzewania podłogowego jest przede wszystkim optymalny rozkład temperatury w pomieszczeniu, energooszczędność, higiena, trwałość i estetyka. Do wad zaliczamy skomplikowane wykonanie oraz dużą bezwładność cieplną, która znacznie utrudnia płynną regulację temperatury w pomieszczeniach.

fot. Purmo

Ogrzewanie podłogowe

ogrzewanie podłogowe wodne może znajdować się również pod panelami drewnopodobnymi lub deskami z litego drewna – kluczowe jest, by zarówno sama posadzka, jak i klej, którym jest przymocowana, były przeznaczone do stosowania na podłogówce

temat miesiąca | ciepły dom

odbiorniki ciepła

2

Ogrzewanie pOdłOgOwe na mokro czy na sucho?

Ze względu na konstrukcję podłogi lub stropu grzejnego możemy wyróżnić dwa rodzaje ogrzewania podłogowego: wykonywane na mokro oraz na sucho.

Pierwszy rodzaj, zwany także tradycyjnym, jest najpopularniejszy. Rury grzewcze układa sie na warstwie izolacji cieplnej, a następnie zalewa warstwą jastrychu. Wylewka może być kilkucentymetrowa – taką wykonuje się najczęściej – al-

bo bardzo cienka (ok. 1 cm). Ogrzewanie z grubą wylewką określa się mianem akumulacyjnego, ponieważ gruba warstwa grzejna podłogi długo się nagrzewa i długo oddaje ciepło. Jeśli wylewka jest cienka, podłoga staje się ciepła praktycznie zaraz po uruchomieniu ogrzewania podłogowego.

Mniej rozpowszechnionym sposobem jest układanie instalacji grzejnej na sucho. Rury umieszcza się w tym rozwiązaniu w górnej warstwie izolacji,

a następnie przykrywa specjalnie przygotowanymi arkuszami blachy i cienkimi, prefabrykowanymi płytami jastrychowymi. Tak przygotowana warstwa jest cieńsza (szybciej się nagrzewa) i lżejsza od wylewanej. Jej wadą jest wyższy niż w tradycyjnym rozwiązaniu koszt materiałów.

rys. Danfoss

wylewka z instalacją grzewczą – jej zaletą jest duża akumulacja ciepła

fot. Roth

lekki systeM ogrzewania Podłogowego nie wymaga wykonywania wylewki, jest łatwy w instalacji, ma szybki czas reakcji na zmianę temperatury w pomieszczeniu oraz może być stosowany pod każdy rodzaj podłogi

rys. Purmo

Wodne ogrzewanie podłogowe powoli staje się najpopularniejszym systemem ogrzewania nowych domów jednorodzinnych. Na warstwie nośnej stropu układa się izolację termiczną.

Jest ona bardzo ważnym elementem systemu ogrzewania podłogowego. Jej prawidłowe wykonanie gwarantuje, że ogrzaniu ulegnie posadzka powyżej, a nie sufit poniżej siatki grzejnej. Izolację układa się na gotowym i wypoziomowanym stropie. Jej grubość zależy od oporu cieplnego warstw posadzkowych i rośnie wraz z jego wzrostem. Płytę grzejną należy także zaizolować wzdłuż ścian, aby zapobiec stratom ciepła przez przegrody i związanym z tym wydatkom.

Izolację akustyczną zabezpiecza się przed wilgocią pochodzącą z jastrychu bądź wylewki przy pomocy izolacji przeciwwodnej. Producenci materiałów budowlanych oferują od pewnego czasu rozwiązania systemowe – połączone izolacje. Folie zbrojone są zazwyczaj siatką cienkich drucików, umożliwiającą solidne przypięcie rurek z wodą. Dodatkowo rysunek drucików pomaga w ułożeniu przewodów w odpowiednich, równomiernych odstępach. Rury z ciepłą wodą

rys. Purmo

ogrzewanie wOdne pOdłOgOwe

układa się na izolacji cieplnej i przeciwwilgociowej.

Mocuje się je do podłoża spinkami lub klipsami.

W celu zapewnienia solidnego połączenia można dodatkowo ułożyć odpowiednie listwy z rowkami, które przytrzymują przewody na miejscu.

RuRy ogRzewania Podłogowego mogą być montowana systemowymi klipsami lub w specjalnych matach, w których rury klinowane są między wypustkami

2/2016 Własny Dom

69

temat miesiąca | ciepły dom

odbiorniki ciepła

2

Układ rur: meander, ślimak czy system mieszany?

Rury ogrzewania podłogowego można układać na trzy sposoby: w meander i ślimak oraz w sposób mieszany. Rury ułożone w meander powodują nierównomierne nagrzewanie powierzchni podłogi.

Jej temperatura spada wraz z długością przewodu.

W rozwiązaniu ślimakowym problem ten nie występuje, ponieważ przewody niejako dublują się.

Rozwiązania mieszane stosuje się w pomieszczeniach ze strefą brzegową (np. podokienną), w której występują duże straty ciepła.

Po ułożeniu rury wypełnia się wodą i zalewa jastrychem, który należy pozostawić do całkowitego stężenia przed przystąpieniem do używania instalacji.

rys. Purmo

cztery sposoby ułożenia przewodów podłogówki wodneJ: meandryczny (lewy górny), mieszany (prawy górny), ślimakowy (lewy dolny) i ślimakowy asymetryczny (prawy dolny)

fot. Devi

Matę grzeJną można kłaść na starą posadzkę i pokryć ją nowymi płytkami. w tym systemie wysokość pomieszczenia zmniejszy się niezauważalnie

fot. Devi

Innym rodzajem ogrzewania podłogowego jest instalacja zasilana prądem. Elementami grzejnymi są tu kable, maty lub folie grzejne. Układa się je na siatce montażowej tak, by umieścić je powyżej folii przeciwwilgociowej. Po zalaniu jastrychem jego cienka warstwa wpływa także pod przewody.

Jeżeli zależy nam na wyjątkowo ciepłej podłodze, maty zatopić można bezpośrednio w kleju termoplastycznym, służącym do przyklejania posadzek z kamienia i płytek ceramicznych.

Z kolei rozwiązanie z użyciem kabli grzejnych to jedyny przypadek ogrzewania podłogowego, który zastosować można przy podłogach drewnianych na legarach.

Oba rozwiązania nadają się i do nowego, i do remontowanego domu, jednak są nie do zastąpienia w szczególności przy małych powierzchniach (np. tylko w kuchni, łazience lub ogrodzie zimowym).

fot. Devi

Ogrzewanie elektryczne podłogowe

70

Własny Dom 2/2016

temat miesiąca | ciepły dom

3

odbiorniki izolacje ciepła

2 4

nie wystarczy wytworzyć w domu ciepła – trzeba jeszcze zadbać o to, by nie uciekało ono przez ściany i dach oraz by tymi samymi drogami nie przedostawało się z zewnątrz zimno. Wybierać możemy pomiędzy kilkoma różnymi materiałami izolacyjnymi i sposobami ich aplikacji lub montażu

Wełna czy styropian?

1 2

5

6

3 4

wełnę róźnych typów można stosować do ocieplenia skośnego poddasza (1), może być układana na podłodze strychu (2), służy do ocieplenia ścian zewnętrznych dwu- oraz trójwarstwowych (3), (4), wygłuszenia sufitów (5), a także do ocieplenia tarasów (6)

rys. Isoroc

O parametrach termoizolacyjnych konkretnych materiałów mówi współczynnik przewodzenia ciepła lambda. Im jest on niższy, tym lepiej. Wełna i styropian mają ten współczynnik niemal identyczny (ok.

0,035 W/m2K). Ewentualne różnice pojawiają się dopiero na drugim miejscu po przecinku i są bez znaczenia. oznacza to, że oba materiały są równie ciepłe. warstwa o identycznej grubości (czy to z wełny, czy ze styropianu) jest tak samo dobrym izolatorem ciepła.

Na ogół jednak inwestorzy indywidualni spotykają się ze współczynnikiem U (współczynnik przenikania ciepła), który określa termoizolacyjność całej ściany ze wszystkimi jej warstwami (np. tynkiem, warstwą konstrukcyjną, warstwą izolacyjną).

Wniosek jest wciąż taki sam – jeśli ściana będzie się różniła jedynie warstwą termoizolacyjną (wełna lub styropian) i jeśli warstwa termoizolacyjna w obu przypadkach będzie tej samej grubości, współczynnik U ściany będzie identyczny.

Tego typu rozważania mają charakter czysto teoretyczny i nie biorą pod uwagę jakości wykonania (np. dokładności przycięcia płyt). Niemniej izolatorami oba materiały są takimi samymi – znakomitymi.

Aby ocenić, czy konieczne jest wykonanie termomodernizacji naszego budynku, należy zlecić osobie uprawnionej sporządzenie określonego ustawą o efektywności energetycznej tzw. audytu energetycznego. W opracowaniu tym znajduje się analiza stanu obiektu przed modernizacją, identyfikacja miejsc generujących straty ciepła, analiza stanu urządzeń instalacji grzewczej oraz szczegółowy bilans zużycia energii. W podsumowaniu znajdziemy również propozycje przedsięwzięć mających na celu poprawę efektywności cieplnej budynku, z zaznaczeniem priorytetu wykonania danych działań. Po zrealizowaniu tych zaleceń wykonywany jest tzw. audyt sprawdzający celem uzyskania świadectwa efektywności energetycznej w postaci białego certyfikatu, wskazującego również inwestycje proekologiczne.

fot. Austrotherm

Audyt energetyczny domu ocieplanie ściany styropianem grafitowym. ma on niższy współczynnik przepuszczalności cieplnej niż styropian zwykły i jest polecany do domów energooszczędnych

2/2016 Własny Dom

71

temat miesiąca | ciepły dom

izolacje

1 3

Wymagają również zastosowania specjalnych kotew, a w przypadku ściany trójwarstwowej – również szczeliny wentylacyjnej pomiędzy wełną a warstwą elewacyjną, w której powinny znaleźć się specjalne wywietrzniki – wełna bowiem musi być wentylowana. Opisane trudności mają jeden pozytywny skutek – wełnę montują fachowcy.

Podczas montażu należy również chronić wełnę przed dużymi opadami deszczu (mżawka lub niewielki deszcz na szczęście nie są w stanie jej zaszkodzić), bo grozi to jej namoknięciem. Gdy jednak tak się stanie, trzeba czekać aż wyschnie, co może skutecznie zburzyć harmonogram dalszych prac (a wiąże się z tym odwoływanie ekip, ogólne zdenerwowanie itd.). Wełna jest za to zupełnie odporna na promienie słoneczne.

typ i długość kołków do mocowania wełny mineralnej oraz schemat ich rozmieszczenia powinien być określony w dokumentacji technicznej, dostosowany do rodzaju podłoża, grubości ocieplenia, wysokości budynku oraz wielkości obciążeń

przyklejając płyty styropianowe, należy nakładać klej na całym ich obwodzie płyty oraz plackami wewnątrz jej powierzchni

fot. Baumit

Styropian wygrywa z wełną w zakresie montażu do ścian pionowych. Jest tak lekki, że praca nie jest męcząca, a ocieplenie polega na przyklejaniu płyt do ściany konstrukcyjnej klejem (tylko czasem trzeba użyć kołków). Należy jedynie uważać, by pomiędzy płytami nie pozostawiać przerw. Na koniec, jeśli powierzchnia styropianu nie jest równa, należy ją przeszlifować, co również jest łatwe. Dlatego też widok właścicieli, którzy sami ocieplają dom, jest tak powszechny. Należy jednak chronić styropian przed długotrwałym nasłonecznieniem – może zżółknąć, a jego powierzchnia stać się nierówna, co doprowadzi do kłopotów z równym ułożeniem tynku.

Warto zwrócić uwagę na to, że do domów energooszczędnych i pasywnych stosuje się niemal wyłącznie styropian. Wynika to z tego, że warstwa izolacyjna w takich budynkach sięga nawet 40 cm – wykonawcy nie mają większych kłopotów montażowych tylko przy tak lekkim materiale.

Montaż wełny do ścian pionowych jest znacznie trudniejszy. Płyty są przede wszystkim cięższe niż styropian i trudniej jest nimi operować.

fot. Arsanit

Problemy wykonawcze Przy styropianie i wełnie

nowoczesna izolacja dachu

72

Własny Dom 2/2016

fot. Icypol

izolacja natryskowa pianką poliuretanową pozwala bez problemów uszczelnić np. nierówną lub starą połać dachu – zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz. jeśli poddasze ma być użytkowe, można na niej umieścić np. płyty g-k

fot. Isocell

Wielkoformatowa nakrokwiowa izolacyjna płyta dachowa przeznaczona jest zarówno do dachów spadzistych, jak i płaskich. Płyty wyposażone są w obwodowe zamki hakowe, których zadaniem jest łączenie sąsiadujących ze sobą elementów w jedną całość. Znacznie skuteczniej niwelują mostki termiczne powstające przy tradycyjnym ociepleniu, np. za pomocą płyt z wełny czy typowych płyt styropianowych.

Nakrokwiowa płyta izolacyjna wyposażona jest w kanaliki o szerokości 10 mm, rozmieszczone co 100 mm. Dzięki nim bardzo szybko odprowadzana jest wilgoć (w postaci skroplin lub wody). Istnieje możliwość łączenia izolacji między krokwiowej i nakrokwiowej.

izolacja wdmuchiwana włóknami celulozowymi nie wymaga demontażu konstrukcji dachu – włókna są wdmuchiwana w pustą przestrzeń

temat miesiąca | ciepły dom

izolacje

3

Wełna W Wielu WarstWach płynące z zastosowania dwuwarstwowej izolacji to przede wszystkim minimalizacja mostków termicznych, które mogą się tworzyć w miejscu drewnianych krokwi. Dodatkowa warstwa wełny, której ciągłość nie jest przedzielona belkami krokwi, dociepla poddasze w tych punktach, gdzie przy układzie jednowarstwowym następują straty ciepła.

fot. Isover

cieplne poddasza, które zostało przystosowane do warunków mieszkalnych, polecanym rozwiązaniem jest wykonanie izolacji dwuwarstwowej. Taka konstrukcja ocieplenia obejmuje jedną warstwę wełny rozmieszczoną pomiędzy krokwiami, drugą natomiast montuje się tuż pod nimi. W budownictwie energooszczędnym łączna grubość obu warstw powinna wynosić około 30 cm. Korzyści

fot. Isover

Gdy poddasze jest nieużytkowe, warstwę materiału izolacyjnego można ułożyć poziomo, zostawiając powyżej zimną strefę. Stosuje się wtedy około 30 cm izolacji wyłożonej na stropach, rezygnując już z ocieplania samego dachu. Jeżeli poddasze jest użytkowe, to warstwę tę układamy na konstrukcji dachowej.

Natomiast aby uzyskać optymalne parametry

pierwsza warstwa wełny wciskana jest pomiędzy krokwie. płyty powinny być minimalnie szersze od odległości między krokwiami, aby nie wypadały pod własnym ciężarem

DruGa warstwa wełny montowana jest na stelażu przytwierdzonym do krokwi, między którymi znajduje się warstwa pierwsza. w sumie powinny mieć 20 cm lub więcej grubości

NASZ EKSPERT

w Jakie błędy są najczęściej popełniane przy ocieplaniu połaci dachu i okien dachowych wełną mineralną i jak ich uniknąć?

Przez nieodpowiednio ocieplony dach może uciec nawet 30% energii przeznaczonej na ogrzewanie domu, dlatego tak ważna jest dobrze zaprojektowana i zamontowana izolacja. Zapewnia ona komfort ekonomiczny, odpowiednią temperaturę przez cały rok (dom nie traci ciepła zimą i nie przegrzewa się latem), właściwą akustykę oraz bezpieczeństwo przeciwpożarowe. W domach jednorodzinnych w Polsce najbardziej popularne są dachy skośne. Do ich izolacji dobrze jest zastosować lekki i sprężysty materiał, jakim jest wełna szklana. Nie obciąży ona konstrukcji, a jednocześnie pozwoli wypełnić całą przestrzeń pomiędzy krokwiami, dzięki czemu unikniemy strat ciepła. Najlepszą izolacyjność termiczną gwarantują produkty o jak najniższym współczynniku przewodzenia ciepła – oznaczonym na etykiecie literą λD (lambda), montowane jak najgrubiej z uniknięciem wszelkich mostków

termicznych. Są one niepalne, łatwe w montażu i nie wymagają sznurkowania. Idealnie zamontowany system izolacji musi „otulać” dom jak kołdra – beż żadnych przerw. Dlatego w pierwszej kolejności musimy zapewnić ciągłość izolacji każdej z zewnętrznych przegród z dużą dbałością o wszelkie połączenia przegród zewnętrznych – tzn. dachu, fasady, fundamentu i podłóg, aby później nie tracić ciepła. Najlepiej gdy stolarka okienna będzie zamontowana w warstwie ocieplenia. Następnie odmierzmy rozstaw między krokwiami i potnijmy rolkę na kawałki o szerokości większe o ok. 2 cm niż rozstaw krokwi. Zawsze stosujmy 2 warstwy – po ułożeniu warstwy podstawowej między krokwiami, dodatkowo zaizolujmy połać prostopadle. Pozwala to uniknąć liniowych mostków termicznych wzdłuż krokwi. Całkowita grubość izolacji dachu powinna wynosić min. 30 cm. Stosując folię

Janusz Łyczko ekspert isOVer

wiatroizolacyjną nad izolacją i szczelny montaż paroizolacji na całej powierzchni połaci dachowej pod izolacją (od wnętrza budynku), zabezpieczamy przegrodę przed przedostawaniem się do niej wilgoci. Poleca się wykorzystanie do tego celu specjalistycznych produktów – membran o zmiennym oporze dyfuzyjnym (zimą wysokim, latem niskim), które tworzą blokadę przepływu wilgoci do warstw przegrody w okresie zimowym i możliwość jej podeschnięcia w okresie letnim. Jeśli izolacja dachu jest zbyt słaba (np. ze względu na zbyt małą jej grubość czy jednowarstwowy układ), można ją polepszyć od zewnątrz budynku z zastosowaniem systemu izolacji nakrokwiowej w oparciu o płyty z wełny szklanej lub specjalne belki nakrokwiowe.

2/2016 Własny Dom

73

temat miesiąca | ciepły dom

4

Stolarka otworowa

Aby okna i drzwi były ciepłe, należy kupić produkty z najwyższej półki i dobrze wyposażone. Jednak to nie wystarczy – proces montowania stolarki otworowej jest w tym przypadku tak samo istotny. Nigdy nie będzie ona tak szczelna, jak lity mur – ale warto zawalczyć o jej jak największą termoizolacyjność

Innowacyjne rozwiązania okienne pakiet szybowy + ramka dystansowa okapnik przyszybowy aluminiowy silikon absorbent wilgoci podkładka z wysokoudarowego polichlorku winylu uszczelka profilowa uszczelka profilowa krawędziowa

okapnik aluminiowy z wkładką termiczną

fot. Pol-Skone

Na rynku dostępna jest szeroka oferta nowoczesnych okien, pozwalających na dużą oszczędność zużywanej energii. W celu ograniczenia strat ciepła najczęściej decydujemy się na okna z szybami zespolonymi termoizolacyjnymi. Szyba taka składa się z dwóch czy nawet trzech tafli szklanych, oddzielonych ramkami. W celu ograniczenia strat energii jedna (a w wersji trzyszybowej – dwie) z powierzchni takiej szyby zespolonej pokryta jest specjalną powłoką, która zmniejsza przenikanie ciepła ze środka na zewnątrz, jednocześnie jedynie minimalnie ograniczając dopływ światła do pomieszczenia. Innym sposobem jest wypełnienie komory między szybami gazem szlachetnym – argonem lub kryptonem.

Producenci okien sięgają też po własne, coraz bardziej innowacyjne rozwiązania. Duże możliwości ograniczenia strat ciepła daje rozwiązanie polegające na osadzeniu pakietu szybowego w specjalnie zaprojektowanej, poszerzonej ramie skrzydła. Szerokość profili jest też bardzo ważna w oknach PVC, ponieważ to ona w głównej mierze wpływa na izolacyjność, a nie – jak się powszechnie sądzi – ilość komór. Przykładowo okna o szerokości 94 mm pozwalają uzyskać wartość współczynnika Uw dla okna referencyjnego na poziomie 0,74 W/m2 K.

klejonka 3-warstwowa

Aby zAoSzCzęDzić energię grzewCzą, warto zdecydować się na okno z potrójną szybą, gdzie przestrzenie międzyszybowe wypełnione są gazem szlachetnym, a szyby pokryte powłoką niskoemisyjną, odbijającą promienie słoneczne

Jednym z zabiegów zwiększających komfort cieplny w naszym domu, a polegającym na ograniczeniu zjawiska przenikania ciepła, jest montaż nowej stolarki okiennej lub uszczelnienie istniejącej. Okna starego typu nie gwarantują odpowiedniej izolacji, powodując bezpowrotną stratę ciepła.

Parametrem opisującym przepuszczalność cieplną okna jest współczynnik Uw (W/m2*K), którego wartość zgodnie z normą deklarują producenci w specyfikacji technicznej produktu. Współczynnik określa ilość energii przenikającej przez powierzchnię całego okna, do której zaliczamy szybę wraz z profilem, przy różnicy temperatury zewnętrznej i wewnętrznej równej 1°K (1°K = 1°C). Optymalna wartość współczynnika termoizolacyjności w energooszczędnych oknach nie powinna przekraczać

74

Własny Dom 2/2016

0,8 W/m2*K, przy czym współczynnik ten dla okien starego typu wynosił standardowo 1,6 W/m2*K. Parametr ten uzależniony jest przede wszystkim od składu chemicznego szyb, ich grubości i struktury oraz konstrukcji całego wkładu szybowego.

Producenci stosują dwuszybowe i trójszybowe wkłady połączone w oddzielnych ramkach, gdzie przestrzeń pomiędzy taflami wypełniana jest argonem. Dodatkowo szyby pokrywane są cienką warstwą przezroczystej, niskoemisyjnej powłoki, która selektywnie przepuszcza promieniowanie cieplne. Powłoka charakteryzuje się dużą przepuszczalnością światła. Zabezpiecza przed stratami ciepła z pomieszczenia, przy jednoczesnej maksymalizacji zysku energii cieplnej przenikającej do pomieszczenia na skutek promieniowania sło-

Przekrój SkrzyDłA AluminiowyCh Drzwi do domów pasywnych.

Aluminiowa płyta drzwiowa o gr. 100 mm wypełniona jest twardą pianką poliuretanową. ościeżnica o gr.

111 mm posiada przegrodę termiczną i potrójne uszczelki

rys. Hörmann

Ciepłe okna i uszczelnienie stolarki otworowej

temat miesiąca | ciepły dom

Stolarka otworowa

4

Ogród zimOwy: zimny czy ciepły? na początku i końcu sezonu grzewczego, gdy temperatury jeszcze nie są zbyt niskie. Strona północna oraz wschodnia są nieco chłodniejsze, co jednak może okazać się zaletą w letnie upały.

Ważne, by w obu przypadkach zadbać o zainstalowanie otwieranych lub uchylnych okien, które pozwolą wentylować pomieszczenie.

fot. fot.Schüco Schueco

Dobrze ulokowany ogród zimowy może poprawić bilans cieplny domu, osłaniając ściany przed opadami deszczu, śniegu czy silnym wiatrem. Jeśli np. w zimowy dzień świeci słońce, to temperatura w środku może sięgnąć 10°C, nawet jeśli na zewnątrz jest mróz.

Ze względu na większe nasłonecznienie ogrody usytuowane po południowej oraz zachodniej stronie domu szybko się nagrzewają. Pozwala to zaoszczędzić energię cieplną wiosną i jesienią, czyli

fot. Wiga

Ze względu na sposób izolacji termicznej ogrody zimowe dzielimy na dwa rodzaje: „ciepłe” – zintegrowane z systemem grzewczym domu, oraz „zimne” – nieogrzewane. W przypadku ogrodów „zimnych” strat ciepła w części mieszkalnej unikamy dzięki przegrodzie termicznej, która oddziela dodatkową przestrzeń od reszty domu. rozwiązanie to może być nawet trzykrotnie tańsze niż ogród zimowy wykonany w systemie „ciepłym”.

ogrzewany ogród zimowy. najlepsza w tej roli jest podłogówka (na dyskretne rozmieszczenie tradycyjnych grzejników na ogół nie ma miejsca) lub promienniki

necznego. Na rynku dostępne są specjalne folie, niskoemisyjne lub termokurczliwe, które możemy indywidualnie przykleić na szyby w ramach docieplenia okien. Dodatkowo, przygotowując się do nadejścia zimy, powinniśmy sprawdzić i wymienić uszkodzone uszczelki w ościeżnicach okiennych.

ogród zimowy tworzy w sposób naturalny bufor cieplny. zimą jest to zjawisko korzystne, natomiast latem niekorzystne – konieczne jest zacienienie i wentylacja

roleta zewnętrzna, gdy jest spuszczona, w znaczny sposób ogranicza straty ciepła przez przeszklenie. nocą i wieczorami należy chronić wnętrza przed wychładzaniem

rys. Fakro

rys. Fakro

fot. Roto

czteroszybowy pakiet do okien dachowych. przestrzeń pomiędzy szybami może być wypełniona powietrzem lub gazem szlachetnym (argonem lub kryptonem)

uszczelnianie okna połaciowego na obwodzie za pomocą pasów wełny mineralnej. wszystkie zastosowane tu elementy – wełna, ościeżnica, kołnierze uszczelniające – są systemowe (od tego samego producenta)

2/2016 Własny Dom

75

kronika budowy etap 30

rozbudowa i modernizacja bliźniaka

PRojekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl

etap 30.

Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a

Budowa podjazdu z boku budynku Prace budowlane i remontowe na tej działce prowadzone były jednocześnie z pracami na zewnątrz budynku. Dlatego na posesji w trakcie budowy zazwyczaj spotykały się 2-3 ekipy wykonawcze W poprzednim odcinku opisane zostały prace wykonane w części ogrodowej – tej największej, mieszczącej się z tyłu budynku. Składa się ona z tarasu na skarpie oraz pozostałej, długiej i wąskiej części ogrodu. Większość obsiana została trawą i służy dzieciom do zabawy.

Bok domu to wąski pas, idealny na podjazd. Korytowanie pod jego budowę zlecono firmie AP-Bud, która prowadziła wszelkie wcześniejsze prace ziemne na tej działce – m.in. wykonanie podziemnych instalacji, wywiezienie 200 ton gliny (!), nawiezienie humusu, wyrównanie terenu i inne.

Kostka brukowa Robert, inwestor: Wybraliśmy kostkę brukową firmy Betard – materiał kolorystycznie i kształtem nawiązujący do stylu domu. Mam na myśli grafitowy kolor oraz prostokątny kształt. Ułożenie kostek jest równoległe do ulicy, co w połączeniu z różnymi długościami kostek daje nieregularne położenie łączeń i dzięki temu gdy patrzymy z ulicy Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką

76 Własny Dom 2/2016

etap 30 kronika budowy

korytowanie lub z ogrodu, nie ma obawy, że będzie widać jakąś linię prostą, która nie jest idealnie prosta (śmiech).

Kostka jest dość gładka, dzięki czemu kobietom nie niszczą się szpilki ani nie łamią się obcasy. Przy opadach deszczu osobom chodzącym po podjeździe nie grozi poślizgnięcie się. W zimie bywa dość ślisko – jak na każdej innej powierzchni. Dotychczas nie mieliśmy problemu z plamami benzyny lub oleju na podjeździe – zobaczymy, jak to będzie wyglądało na wiosnę.

wjazd na działkę

Prace ziemne P. Pelc, kierownik robót: W ramach prowadzonych na tej działce prac ziemnych zostaliśmy poproszeni o wykonanie korytowania pod kostkę betonową. Prace przygotowujące miejsce na podjazd powinny przebiegać w następującej kolejności: 1. wykonanie drenażu, 2. ułożenie kanalizacji deszczowej, 3. wykonanie podsypki piaskowo-żwirowej (warstwy przepuszczającej), 4. wykonanie stabilizacji z mieszanki granitowej (dwie frakcje).

Można zastosować stabilizator betonowy (rozwiązanie droższe) lub kruszywo granitowe.

Polecam zachowanie takiego harmonogramu prac – najpierw głębokie wykopy, a dopiero potem wysypanie kamienia. Dość często zdarza się, że inwestorzy, by ułatwić dojazd na budowę wysypują od razu kamień. Istotne jest, by zacząć od instalacji,

Sprzęt w werSji mini – tylko taki mógł wjechać tak wąskim podjazdem na działkę z tyłu domu

tu będzie opaska żwirkowa

skarpa widok od Strony bramy wjazdowej na podjazd – jeszcze w wersji ziemnej. w tle minikoparka

korytko z rusztem schodki na taras

humus

widok z końca podjazdu na ogród. z lewej strony widoczna jest tworzona skarpa. na pierwszym planie nawieziona góra humusu

wzdłuż płotu ułożono krawężnik, a tuż przy nim korytko odwodnienia liniowego z rusztem

2/2016 Własny Dom 77

kronika budowy etap 30

podsypka które idą najgłębiej. Dzięki temu nie niszczy się drogiego materiału, jakim jest kamień.

Grubość warstwy nośnej oraz materiał określa konstruktor lub kierownik budowy. Ważne jest zagęszczanie (ubijanie) warstwami. W zależności od rodzaju i wagi zagęszczarki oraz zastosowanego materiału do wykonania podbudowy, grubość warstwy, którą możemy jednorazowo wysypać i zagęścić, jest różna.

Warto zwrócić na to uwagę.

Należy również sprawdzać, czy po wykonaniu kolejnych instalacji (wodnej, elektrycznej itd.) wykop został odpowiednio zagęszczony przez firmę wykonawczą. Często są to różne firmy i nie zawsze dbają o to, bo po swoich pracach zagęścić wykop.

Oświetlenie i odwodnienie Robert, inwestor: Instalacji zewnętrznych nie ma zbyt wiele.

W przypadku oświetlenia wybraliśmy oprawy dyskretne i kolorystycznie nawiązujące do budynku, w cenie ok. 80 zł/sztuka.

krawężnik

układanie kostki na uprzednio ubijanym warstwami podłożu składającym się z kilku warstw

PRzed domem, na chodniku piętrzy się zapas kostki. na zajęcie chodnika potrzebne jest pozwolenie

zagęszczarka płytowa

FRagment PRzy ogRodzie z tyłu domu. Powierzchnia podsypki została wyrównana do wyznaczonych poziomów

78 Własny Dom 2/2016

Rozładunek mateRiałów z samochodu dostawczego. zniszczenia na chodniku zostaną naprawione przez inwestorów po zakończeniu prac

etap 30 kronika budowy

układanie kostki

studzienka rewizyjna

Zdecydowaliśmy się też na odwodnienie liniowe. Jest to konieczność wynikająca z obowiązku zarządzania wodą opadową na własnej posesji. Udało się zastosować wzdłuż podjazdu tanie – ok. 30 zł/mb, czyli 2-3 razy (!) tańsze od standardowych – plastikowe korytka z rusztem. Ponieważ nie najeżdżamy na nie samochodem, nie muszą być aż tak wytrzymałe. Są umieszczone po obu stronach podjazdu.

Podsumowanie etapu Robert, inwestor: Dla mnie budowa podjazdu oraz ułożenie kostki z przodu i z boku domu to satysfakcjonujący element budowy, ponieważ fizycznie i symbolicznie kończący prace remontowe, porządkujący teren.

Co zrobilibyśmy inaczej? Ogrodzenie z przodu domu – na pewno lżejsze. Nic innego. Rady dla przyszłych inwestorów? Znaleźć dobrych wykonawców, którzy sprawnie załatwią temat (śmiech).

Maja, inwestorka: Miejsca na podjeździe jest wystarczająco, nawet na trzy samochody (i to kombi). Na teren posesji wjeżdża nam się wygodnie.

prace trWają. W górnym prawym rogu zdjęcia widoczne jest dodatkowe wejście do domu z osłoniętymi przed zabrudzeniem schodkami

układanie kostki na uprzednio przygotoWanej poWierzchni podsypki – wymagająca precyzji praca zespołowa

opaska żwirkowa

krawężnik

studzienka rewizyjna Widok od strony Wjazdu na posesję – pas wyłożony kostką wydłuża się szybko, jednak prace wymagają precyzji

na każdym rogu budynku umieszczona została studzienka rewizyjna przykryta pokrywą. to element drenażu opaskowego wykonanego wokół domu

2/2016 Własny Dom 79

kronika budowy etap 30

rzut domu z podjazdem taras

wjazd pokój dzienny

KostKa ułożona, gotowe elementy ogrodzenia czekają na wypełnienie, kończy się malowanie elewacji

schody kuchnia

wc

jadalnia

wc

korytarz

gabinet

korytarz

podjazd

wiatrołap

parter: po przebudowie 91,5 m2

autorzy: roman rutkowski architekci – roman rutkowski, współpraca: piotr guliński Kolorem niebieskim zaznaczono części dobudowane

dzień przeprowadzKi. nie wszystko jeszcze było gotowe, ale podjazd tak! również chodnik wyłożony został nową kostką

80 Własny Dom 2/2016

eleKtryK z uprawnieniami, który zatrudniony był na cały czas trwania budowy, montuje lampki-słupki oświetlające podjazd

gotowe! po prawej stronie obrośnięty bluszczem płot, wzdłuż niego krawężnik i odwodnienie podjazdu

wnętrza modernizacja

ModeRnizacja Tynki

• Tynki tradycyjne • Ponowne układanie tynków • Suche tynki • Usuwanie starych farb • Zdolność krycia • Czas schnięcia • Rodzaje farb

Różne oblicza ścian

fot. Grupa Paradyż

Farby

Tekst: Marek Żelkowski

Inne materiały • • • •

Tapety Drewno Płyty fornirowane Panele drewnopochodne i fornirowane • Korek • Płytki ceramiczne • Kamień naturalny Sygnały do działania: • łuszczący się tynk • blady lub brzydki kolor farb lub tynku • plamy i przebarwienia na ścianach • odpadająca boazeria, płytki ceramiczne lub inny materiał użyty na ścianach

Brudzenie oraz niszczenie się powierzchni ścian wewnętrznych w budynku to przeważnie proces stopniowy, który przez dłuższy czas trudno po prostu dostrzec. W pewnym momencie nadchodzi jednak czas na remont

C

zasami jednak powód dobierania nowego koloru, faktury lub wystroju ścian bywa zupełnie inny. Po prostu chcemy zmienić coś w naszym otoczeniu i jest to równie dobra motywacja dokonania modernizacji, jak ta wymieniona wcześniej. Zmiana wystroju niektórych pomieszczeń np. co kilkanaście lat może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie mieszkańców domu – to jednocześnie to samo miejsce i nieco inne.

Planując odnowienie ścian, inwestorzy myślą najczęściej o ich pomalowaniu lub wytapetowaniu. Jednak możliwości jest dużo więcej.

Do wykończenia powierzchni ściennych mogą posłużyć nie tylko farby lub tapety, ale rów-

nież różnego rodzaju tynki, płytki (np. ceramiczne, klinkierowe, kamienne) oraz drewno w różnych odmianach (deski, płyty, korek). Nie warto kierować się stereotypami sprzed lat – współcześnie dostępne są wyroby z drewna, a nawet tapety, które można nakładać w kuchni lub łazience, jak również płytki ceramiczne do dekoracji sypialni czy sau.

WięCej informacji www.baumit.pl www.sniezka.pl www.atlas.com.pl www.bolix.pl www.tikkurila.pl

www.sopro.pl www.tubadzin.pl www.cerrad.pl www.roben.pl www.paradyz.com

2/2016 Własny Dom

81

MODERNIZACJA wnętrza

Tynki

rozprowadzanie narzuconego tynku łatą. Służy ona do stworzenia gładkiej powierzchni poprzez ściągnięcie nadmiaru tynku

fot. Śnieżka

Inwestor pragnący zmienić kolor ścian w pomieszczeniach, bez względu na to czy zamierza użyć do tego celu farb, czy też tapet, powinien pamiętać o tym, że zakup najlepszych nawet materiałów okaże się zwyczajną stratą pieniędzy, jeżeli podłoże nie będzie odpowiednio przygotowane. Odnowiona kolorystycznie ściana nie ma szans wyglądać atrakcyjnie, jeżeli szpecą ją ubytki tynku, odspojenia, rysy, pęknięcia itp. Dlatego też przed przystąpieniem do prac z użyciem farb lub tapet należy najpierw zadbać o stan tynków.

Jeżeli stara warstwa ścienna słabo trzyma się podłoża (można to sprawdzić np. opukując ściany – głuchy odgłos oznacza, że nastąpiło odspojenie), konieczne jest działanie radykalne w postaci skucia tynku. Podobne działania warto podjąć również wówczas, gdy warstwa ścienna osypuje się nawet po lekkim zarysowaniu. Wiara w to, że farba lub klej do tapet zwiążą oraz ustabilizują słaby tynk, przeważnie nie znajduje potwierdzenia w praktyce i najczęściej naraża inwestora na szybki, powtórny remont.

fot. Baumit

Tynki tradycyjne

gładzie Szpachlowe pozwalają usunąć pęknięcia i ubytki na ścianach – sam tynk nie jest w stanie spełnić takiej funkcji

82

Własny Dom 2/2016

fot. Atlas

Jeżeli ktoś zdecyduje się na całkowite skucie tynków, to układając je ponownie, może wybrać jedną z poniższych możliwości: – tynki cementowo-wapienne – na współczesnych budowach ten rodzaj zaprawy stosuje się przede wszystkim do tworzenia podkładu pod gładzie gipsowe lub pod płytki ceramiczne (przed nałożeniem kolejnej warstwy powierzchnię tynku cementowo-wapiennego należy zagruntować preparatem wzmacniającym podłoże). Ten rodzaj tynków układany jest przeważnie w dwóch lub trzech warstwach (tzw. obrzutka – warstwa kontaktowa, poprawiająca przyczepność, oraz narzut, który wyrównuje podłoże i stanowi podkład np. pod gładź).

fot. Atlas

Ponowne układanie tynków

nanieSienie emulSji gruntującej zmniejsza chłonność podłoża. wcześniej drucianą szczotką lub szpachelką trzeba usunąć starą powłokę

grunt można również nakładać wałkiem – tak jest szybciej, ale ściana musi być dokładnie oczyszczona

wnętrza modernizacja

• tynki gipsowe – dają gładką powierzchnię już przy nałożeniu jednej warstwy; • tynki wapienno-gipsowe – dobrze sprawdzają się w pomieszczeniach, w których panuje wysoka wilgotność. Grubość powłoki tynkarskiej powinna wynosić ok. 10 mm;

•g ładzie tynkarskie – produkowane są w dwóch odmianach, na bazie gipsu i anhydrytu. Pierwszy charakteryzuje większa twardość, ale trudniej jest je szlifować niż anhydrytowe.

Warstwa wygładzająca musi mieć grubość ok. 2 mm – każda nierówność ściany zostanie ukryta.

Surowe tynki wymagają zagruntowania przed malowaniem lub tapetowaniem. Preparat używany do tego celu wiąże słabiej przylegające cząsteczki podłoża i przez to wzmacnia całą warstwę oraz wyrównuje jej chłonność. Inaczej tynk może odspajać się od ściany.

rokość kilku centymetrów i były rozmieszczone co 60 cm. Pasy płyty muszą być zamontowane w taki sposób, aby po nałożeniu na nie kleju tafla suchego tynku mogła do nich bez przeszkód przylegać. Jeżeli w trakcie prac modernizacyjnych okaże się, że ściany w domu nie dają gwarancji należytej przyczepności, warto zdecydować się na przytwierdzenie płyt gipsowo-kartonowych do stelaża. Nie jest on drogi, a daje gwarancję solidnego zamocowania płyt.

Ostateczne wykończenie ścian wyłożonych suchym tynkiem polega na zaszpachlowaniu oraz oszlifowaniu wszystkich połączeń, a następnie na zagruntowaniu powierzchni.

płyty rigipsowe umożliwiają nie tylko pokrycie ścian, ale także obudowanie różnych elementów lub stworzenie półek w ścianie

fot. Polski Gips

Jeżeli inwestor dokonujący remontu pragnie uniknąć prac związanych z tynkowaniem, może pokryć ściany płytami gipsowo-kartonowymi (czyli tzw. suchym tynkiem). Można mocować je bezpośrednio do muru lub na stelażu z profili stalowych. W przypadku pierwszym, jeżeli odchylenie ściany nie przekracza 1,5 cm, płytę przytwierdza się do podłoża plackami kleju (na obwodzie co 20 cm oraz w ten sam sposób na środku płyty). Po dociśnięciu jej do muru ułożenie płyty bada się przy użyciu poziomicy i koryguje za pomocą gumowego młotka.

Na nierównych podłożach do ściany przykleja się pasy płyty g-k. Najlepiej, aby miały one sze-

fot. Saint-Gobain

Suche tynki

fot. Easy Tadelakt

fot. H. Tomasiewicz

przy montażu płyt g-k należy zadbać o to, by dokładnie przylegały do ściany – najlepiej upewnić się przy pomocy poziomicy

tadelakt, czyli tynk marokański to mineralny tynk na bazie wapna hydraulicznego polecany szczególnie do pomieszczeń wilgotnych (tj. kuchni i łazienki). wywodzi się z maroka, gdzie od dawna jest używany do wykańczania ścian. można nim tynkować nawet kabiny prysznicowe

na płyty g-k można przyklejać tapety lub kłaść tynk albo farbę. pomieszczenie na zdjęciu nie będzie kuchnią ani łazienką – płyty byłyby zielone

2/2016 Własny Dom

83

MODERNIZACJA wnętrza

Farby Usuwanie starych farb Każdy inwestor dokonujący w swoim domu modernizacji musi pamiętać, że przed malowaniem należy odpowiednio przygotować podłoże. Jeżeli było ono pomalowane farbami emulsyjnymi, wystarczy przemyć je dokładnie wodą z dodatkiem łagodnego detergentu. Jeżeli natomiast ściany ozdobione były wcześniej za pomocą farb klejowych lub wapiennych, koniecznie należy całkowicie zeskrobać ich warstwę. Powstające przy tym drobne uszkodzenia można wypełnić np. szpachlówką do tynku albo zaprawą gipsową. W przypadku pęknięć warto je przed wypełnieniem lekko poszerzyć, co pozwoli na to, by masa renowacyjna należycie wypełniła ubytek. Fragmenty ściany pomalowane farbami olejnymi mogą nastręczyć sporo kłopotów. Ich skrobanie „na sucho” jest zajęciem wyjątkowo niewdzięcznym i sprawia,

że ściana po takim zabiegu ma liczne uszkodzenia mechaniczne. W handlu dostępne są jednak specjalne preparaty zmiękczające starą farbę olejną, które pozwalają wyeliminować tę niedogodność.

Zdolność krycia Warto pamiętać, że koszt prac malarskich jest ściśle związany ze zdolnością krycia farby, którą stosujemy. Im jest ona większa, tym mniej warstw trzeba nakładać (oszczędność czasu oraz materiału). Przyjmuje się, że optymalnym rozwiązaniem jest dwukrotne malowanie.

Wprawdzie niektóre firmy reklamują swoje produkty jako te, które dają wymarzony efekt już po jednokrotnym kryciu, ale warto podchodzić do takich deklaracji bardzo ostrożnie i być przygotowanym na nałożenie drugiej warstwy.

Prawda jest taka, że efekt jednokrotnego malo-

wania można osiągnąć wyłącznie na czystych, równych podłożach o jednolitej chłonności.

Czas schnięcia Ważnym czynnikiem pozwalającym na ocenę farby jest czas jej schnięcia. Im jest on krótszy, tym mniejsze ryzyko przywierania pyłu lub kurzu do mokrej jeszcze powierzchni.

Najlepiej jeżeli warstwa farby staje się odporna na przywieranie drobin już po 20-30 minutach.

Ponowne malowanie możliwe jest wówczas po około 2-3 godzinach.

O właściwościach użytkowych gotowych powłok malarskich decydują takie oczywiste cechy, jak barwa, stopień połysku, ale również odporność na zabrudzenia oraz uszkodzenia, łatwość zmywania, trwałość koloru, przepuszczalność dla pary wodnej oraz minimalne wydzielanie substancji szkodliwych.

Malowanie ścian emulsją lateksową Malowanie ścian wyłożonych płytami g-k wymaga uprzedniego spoinowania płyt masą szpachlową opartą na gipsie. Farba lateksowa umożliwi jednolite pokrycie ścian – płyty chłoną farbę bardziej niż spoiny, ten typ farby pozwoli to ukryć.

1 Po zagruntowaniu ścian należy otworzyć pudełko z farbą i dokładnie wymieszać ją drewnianą listewką, aby jej konsystencja była jednolita

4

4 malowanie ścian wałkiem polega na nałożeniu 2 warstw – drugą wykonuje się po 2-4 godzinach. rozprowadzamy farbę w kierunkach góra-dół a następnie prawo-lewo

84

Własny Dom 2/2016

2

3

2 malowanie ścian zaczynamy od trudno dostępnych miejsc i narożników. Powierzchnie te najlepiej malować pędzlem lub cienkim wałkiem

3 aby uniknąć ślaDów wałka granicę ściany i sufitu zabezpiecza się specjalną taśmą – w ten sposób, malując, można dochodzić aż do sufitu, nie dotykając go wałkiem

5

5 oPtymalny wałek ma szer. 18-25 cm. Do miejsc trudno dostępnych należy użyć węższego.

Farbę na wałek nabieramy obficie i rozprowadzamy na podłożu starannie i równomiernie

6

6 malowanie każDego Fragmentu ściany kończymy ruchami wałka zawsze w tym samym kierunku. malując jedną powierzchnią, nie należy przerywać pracy

fot. Śnieżka

1

wnętrza modernizacja

fot. Dekoral

farba akrylowa są najodpowiedniejsze do pokojów dziennych i sypialni, ale można je stosować również w łazienkach i kuchniach

farby z efektem Dekoracyjnym umożliwiają tworzenie powłoki malarskiej o niejednolitej, innej niż gładka fakturze

fot. Benamin Moore

farba lateksowa jest bardzo odporna na zmywanie i szorowanie. Dlatego znakomicie nadaje się do pokojów dziecięcych

fot. Magnat

W pracach renowacyjnych stosowane są przede wszystkim farby o spoiwach: akrylowym, lateksowym, silikonowym, krzemianowym i alkidowym. To bardzo ogólny podział i należy pamiętać, że określa on cechy produktu jedynie w przybliżeniu. Firmy dokonują bowiem w swoich farbach rozmaitych modyfikacji, które bardzo często w znaczący sposób zmieniają ich właściwości.

Do malowania ścian wewnętrznych najczęściej stosowane są wyroby akrylowe. Oferta na rynku jest bardzo bogata, a rozpiętość cen – ogromna i myląca niedoświadczonego inwestora. Czasami wyroby o porównywalnych właściwościach różnią się ceną nawet kilkukrotnie.

Nie należy jednak posuwać się w działaniach oszczędnościowych zbyt daleko. Farby przesadnie tanie mają bowiem marną jakość i zdolność krycia. Bardzo często są tańsze tylko pozornie, gdyż ilość warstw, jakie trzeba nałożyć, aby uzyskać pożądany efekt, sprawia, że przy globalnym rachunku okazuje się, że bardziej opłacalne byłoby zastosowanie droższej, ale lepiej kryjącej farby.

Producenci farb oferują całą paletę rozmaitych barw, ale niemal wszystkie rodzaje produktów można też barwić według palety RAL lub NCS. Zabieg taki wykonywany jest w automatycznych mieszalnikach, których stosowanie zapewnia powtarzalność uzyskanych kolorów.

fot. Jedynka

Rodzaje farb

farba tablicowa pozwala na rysowanie po niej kredą, zmywanie rysunków i tworzenie nowych bez niszczenia powłoki malarskiej

Inne materiały Tapety Powierzchnia tynku przeznaczonego pod tapety nie musi być wygładzona tak starannie, jak do malowania. Nie może być jednak zbyt pofałdowana, gdyż uniemożliwi to równe ułożenie poszczególnych brytów docinanych z rolki.

Podłożem pod tapetę może być: • surowy tynk – należy go pomalować preparatem gruntującym, który zmniejszy szybkość wysychania kleju i poprawi jego przyczepność;

• s tara powłoka malarska – nie trzeba usuwać jej w całości, lecz należy jedynie usunąć wszelkie łuszczące się fragmenty oraz przetrzeć przeznaczną do tapetowania powierzchnię papierem ściernym; powierzchnie pokryte wcześniej farbami emulsyjnymi nie muszą być wzmacniane specjalnym gruntem – wystarczy użyć rozcieńczonego kleju do tapet, a następnie nalepiać tapetę;

• s tara tapeta (musi dobrze przylegać do ściany; źle przylegające tapety należy koniecznie zerwać – przydaje się żelazko z wytwornicą pary).

Tapetowanie nie jest czynnością trudną. Jeżeli inwestor będzie przestrzegał kilku bardzo prostych zasad, to efekt prac powinien przynieść pożądane efekty nawet jeżeli ktoś układa tapety po raz pierwszy.

2/2016 Własny Dom

85

MODERNIZACJA wnętrza

fot. Benjamin Moore

Trzeba pamiętać, że ściany wyłożone drewnem (nawet bardzo jasnym) wyraźnie dominują we wnętrzu. Nie jest to zatem rozwiązanie przeznaczone dla małych pomieszczeń, a raczej dla dużych salonów o reprezentacyjnym charakterze.

Drewno jest materiałem, który na skutek wahań wilgotności oraz temperatury zmienia swoją objętość (należy to uwzględnić, planując wykonanie boazerii). Niektóre gatunki egzotyczne są natomiast wodoodporne (dzięki dużej

tapeta niepotrzebnie kojarzy się z mieszkaniami z epoki PRL – tymczasem może ona nadać wnętrzu naprawdę luksusowy wygląd

zawartości garbników i naturalnych olejków) i w związku z tym mogą być wykorzystywane nawet w łazienkach.

Dawniej aby zabezpieczyć deski boazerii stosowano wyłącznie lakiery. Obecnie stosuje się również bejce, woski i oleje. Modne jest również bielenie. Ochrona drewna za pomocą wosku lub oleju wymaga regularnego powtarzania.

Deski boazeryjne mogą być przyklejane bezpośrednio do podłoża (np. klejami dwuskładnikowymi), ale popularniejszym sposobem jest

montowanie desek na drewnianym ruszcie.

Montaż boazerii z gotowych elementów (pióro-wpust) jest bardzo prosty i może go wykonać nawet początkujący inwestor.

PaneLe ścienne z McheM noRweskiM to bardzo nietypowe i bardzo efektowne rozwiązanie – mech jest żywy, ale wymaga jedynie skromnego nawadniania. Panele są mocowane do ścian przy pomocy zwykłego kleju, używanego do mocowania np. paneli z tworzyw sztucznych

Płyty fornirowane Fornir to bardzo cienkie warstwy drewna naklejane na sklejkę lub płytę MDF. Płyt tego rodzaju można używać do pokrywania dużych płaszczyzn. Ważną zaletą tego materiału ściennego jest jego plastyczność (bez problemu można nimi wykańczać np. powierzchnie łukowe).

fot. Pfleiderer

Drewno

fototapeta wykonana na zamówienie i prezentować dowolne zdjęcie – pod warunkiem, że dysponujemy nim w odpowiednim rozmiarze

fot. Moss Trend/Bandit Design

Na rynku dostępne są różne rodzaje tapet: • papierowe – najtańsze, ale również najmniej trwałe; nadają się do sypialni oraz wszelkich pomieszczeń, w których ściany nie są narażone na intensywne brudzenie; • winylowe – nadają się zarówno do pokojów, jak i do kuchni (są jednak mało odporne na plamy z tłuszczu) oraz łazienek (często mają wzór imitujący płytki i są odporne na szorowanie); • przeznaczone do malowania – układa się je na ścianach by nadać im fakturę; do ich malowania należy stosować farby akrylowe; można je kilka razy przemalowywać; • z włókna szklanego – odporne na uszkodzenia mechaniczne; • dekoracyjne – wykonane z weluru, korka naturalnego, metalu lub skóry; do tej grupy zaliczane są też fototapety); stosowane są przeważnie jako akcent w wystroju wnętrza, ale nie jako materiał do pokrycia całej ściany.

fot. BlueCanvas.pl

Rodzaje tapet

Płyty MFP nie odkształcają się pod wpływem wilgoci, izolują cieplnie i akustycznie, są odporne na obciążenia i długo stawiają opór ogniowi

wnętrza modernizacja

Ten materiał ścienny jest tańszy od drewna i forniru. Panele drewnopochodne oraz laminowane powstają bowiem na bazie płyt drewnopochodnych o mniejszej gęstości (tzw. LDF), a czasami także płyt wiórowych. Panele drewnopochodne wykończone są fornirem, natomiast laminowane – folią dekoracyjną.

Panele ścienne mają najczęściej kształt desek (z piórem i wpustem) o wysokości około 2,6 m.

Paneli drewnopochodnych oraz laminowanych nie należy używać w pomieszczeniach, w których wilgotność przekracza 70%.

ne (błyszcząca powierzchnia) lub nieszkliwione (matowe). W przypadku elementów wykonanych z gresu (drobno zmielony kwarc, skalenie i kaolin) są one wstępnie formowane i poddawane prasowaniu pod wysokim ciśnieniem (450 kg/cm2). Dopiero po tym procesie trafiają do pieca i są wypalane.

Najbardziej popularne płytki ceramiczne to: • terakota • glazura, • gres nieszkliwiony (techniczny), • gres porcelanowy, • klinkier, • cotto.

Płytki ceramiczne Są elementami ściennymi, które jakiś czas temu układało się na ścianach niemal wyłącznie w kuchniach i łazienkach. Obecnie coraz częściej trafiają również do innych pomieszczeń w domu.

Płytki ceramiczne produkowane są z mieszaniny zawierającej gliny, krzemionkę, topniki oraz barwniki. Po odpowiednim przygotowaniu i uformowaniu elementów wypala się je w wysokiej temperaturze. Płytki mogą być szkliwio-

Coraz częściej we wnętrzach pojawiają się elementy ścienne wykonane z naturalnych kamieni dekoracyjnych, takich jak piaskowiec, marmur, trawertyn, granit lub łupek. Dwa ostatnie spośród wymienionych charakteryzuje wysoka odporność na oddziaływania mechaniczne oraz niska nasiąkliwość. Jeżeli inwestor zdecyduje się na marmur, trawertyn lub piaskowiec, powinien pamiętać, że kamienie te należy zaimpregnować (chroni to przed zaplamieniem).

Kamień dostępny jest formie płytek o różnych rozmiarach. Można również zdecydować się na różnego typu imitacje kamienia. płyty kompozytowe c-c wykonywane są z cementu i włókien celulozowych pochodzących z drewna iglastego. Cechuje je odporność na działanie wody, ognia i grzybów pleśniowych. posiadają wysoką izolacyjność dźwiękową. produkowane są w różnych rozmiarach, z powierzchnią barwioną i strukturalną

fot. Wicanders

korek śCienny to płytki o gr. 3 mm. wierzchnia warstwa to korek dekoracyjny, natomiast rdzeń – aglomerat korkowy o gęstości 250 kg/m3

fot. Bruk-Bet

Wiele produktów z tego materiału przypomina elementy wykonane z drewna (zarówno pod względem estetycznym, jak i właściwości użytkowych). W pomieszczeniach mieszkalnych najlepiej jest używać elementów ściennych wykonanych z korka, które zaimpregnowane są naturalnym woskiem. Tylko w miejscach szczególnie narażonych na wilgoć lepiej jest użyć elementów zabezpieczonych fabrycznie lakierem. Do wykładzin z korka stosuje się lakiery akrylowe i winylowe (matowy, trwalszy).

Wykładziny korkowe cechuje: • duża wytrzymałość mechaniczna, • dobra izolacyjność termiczna, • porowatość (korek nie stanowi bariery blokującej przenikanie powietrza, a jednocześnie izoluje przed wilgocią, • duża odporność na ogień oraz brak wydzielania substancji toksycznych podczas pożaru, • wysoka izolacyjność akustyczna, • długi okres użytkowania bez utraty walorów estetycznych.

fot. Quartec

Korek

Kamień naturalny

fot. Dunin

Panele drewnopochodne i laminowane

mozaika CeramiCzna to małe płytki ceramiczne o jednakowych wymiarach. Stosowane są najczęściej w kuchniach i łazienkach kamień śCienny w formie stosu prostokątnych, listwowych slabów. ich gładkie powierzchnie i nieco zróżnicowane grubości ożywiają płaszczyznę ściany. kamień taki można stosować na całych ścianach lub tylko ich fragmentach

2/2016 Własny Dom

87

Dlaczego pani Iwona wybrała

pompę ciepła z funkcją pasywnego chłodzenia?

panel sterujący umożliwia np. przełączanie pompy w tryb letni lub zimowy

Pompa ciepła w domu inwestorów w sezonie grzewczym zapewnia komfortowe ciepło, w upalne letnie dni – przyjemny chłód, a ponadto podgrzewa c.w.u.

Tekst: Marek Misiak Zdjęcia: Hanna Tomasiewicz-Aleksy

88

Własny Dom 2/2016

ogrzewanie Z PRAKTYKI

o

becnie mamy do wyboru wiele sposobów ogrzewania domu.

Jednak tylko niektóre z nich oferują dodatkowo możliwość chłodzenia wnętrz budynku w upalne lato. Pani Iwona skorzystała z takich możliwości pompy ciepła. Wybrała urządzenie firmy Vaillant z pionowym kolektorem gruntowym, zasilającej wodne ogrzewanie podłogowe i grzejącej c.w.u. Pompa ta ma również funkcję tzw. pasywnego chłodzenia w lecie.

– Pomysł pompy ciepła pojawił się zanim wybraliśmy projekt domu – opowiada pani Iwona. – Na tej działce nie ma dostępu do sieci gazowej, trzeba by więc instalować zbiorniki na gaz, a to oszpeciłoby ogród. Poza tym gaz jest drogi. Uznaliśmy więc, że w grę wchodzi tylko pompa ciepła. Ułatwieniem było, że można ją zainstalować w każdym domu jednorodzinnym, więc żadnego z projektów nie musieliśmy odrzucić z powodu wybranego już sposobu ogrzewania.

1

jednostka centralna

osłona przewodów kolektora pionowego, w których płynie glikol przenoszący ciepło z ziemi

Jak to działa?

wymiennik ciepła

1 pionowy kolektor gruntowy umieszczony w wykopie o głębokości 55 m. Rysunek przedstawia pojedynczy kolektor, na działce inwestorki są 4 takie urządzenia. Mogą znajdować się bliżej lub dalej od domu, zależy gdzie będzie możliwe wykonanie dostatecznie głębokiego odwiertu

2

wiertnica zakończona świdrem

fot. Asbud

– Nieufność inwestorów w Polsce do pomp ciepła wynika z reguły z nieznajomości zasady działania tego urządzenia – stwierdza Sławomir Lasowicz, właściciel firmy Asbud, który kierował instalacją pompy ciepła firmy Vaillant w domu pani Iwony. – Tymczasem nie jest ona wcale taka skomplikowana.

Pompa ciepła pozyskuje ciepło z tzw. dolnego źródła na zewnątrz domu – w Polsce najbardziej popularne są pompy wykorzystujące to, że grunt poniżej pewnej głębokości ma stałą temperaturę (7-8°C). W dolnym źródle ciepła umieszczony jest kolektor, w którym krąży ciecz (solanka lub glikol), przejmująca jego temperaturę.

Kolektor gruntowy może być pionowy (nawet do 120 m w głąb ziemi) lub poziomy (na gł. 1,5-1,8 m, ale na dużej powierzchni). Po przepłynięciu przez kolektor ciecz trafia do parownika, gdzie przechodzi w stan lotny, dodatkowo zyskując kilka stopni temperatury.

W centrali pompy ciepła lotny czynnik grzewczy jest sprężany i na skraplaczu uzyskuje z powrotem stan ciekły. Następnie poprzez wymiennik przekazuje ciepło wodzie krążącej w ogrzewaniu podłogowym. Jeśli temperatura na zewnątrz budynku jest tak niska, że pompa ciepła nie jest w stanie samodzielnie ogrzać domu do zadanej temperatury, automatycznie uruchamiają się grzałki elektryczne, które podgrzewają solankę lub glikol do odpowiedniej temperatury. Pompę ciepła w domu inwestorki zasilają 4 pionowe kolektory glikolowe umieszczone na głębokości 55 m.

Moc pompy ciepła musi być precyzyjnie dobrana. Jest to proces znacznie bardziej skomplikowany niż np. dobór rozmiarów i mocy grzejników.

– Jeżeli dobieram pompę ciepła, otrzymuję od inwestora projekt budynku – wyjaśnia Sławomir Lasowicz. – Muszę wiedzieć, z czego będą zbudowane ściany, jaka będzie izolacja zewnętrzna, jaki współczynnik ciepła będą miały okna, jaka będzie izolacja dachu lub poddasza (rodzaj i grubość wełny). Przeliczam to wszystko, biorąc też pod uwagę powierzchnię budynku i dobieram kolektory oraz pompę ciepła. Jeśli dobierzemy urządzenie o zbyt małej mocy, rachunki za prąd będą ogromne, bo cały czas będą pracować grzałki.

pokrywa na powierzchni

2 uRządzenie do wykonywania odwieRtów jest mniejsze niż sądzi wielu inwestorów. na działkę nie muszą wjeżdżać ciężarówki. urządzenie można zamontować na przyczepie ciągniętej przez samochód osobowy. Możliwość wykonywania głębokich odwiertów nie zaleźy od wielkości maszyny, a mniejsze urządzenie łatwiej przestawiać

2/2016 Własny Dom

89

Z PRAKTYKI ogrzewanie

4 centrala pompy ciepła umieszczona jest w kotłowni, znajdującej się w wydzielonym pomieszczeniu w tylnej części garażu.

Kotłownia musi być ogrzewana (cały garaż nie). centrala, mimo że zawiera w sobie również zasobnik c.w.u., jest wielkości lodówki, dzięki czemu pomieszczenie może służyć również jako składzik

4

5 panel sterujący centrali pompy ciepła.

Wyświetla wszystkie istotne parametry pracy pompy i umożliwia ich zmianę w razie potrzeby. umieszczanie go w części mieszkalnej nie jest konieczne. pompy nie reguluje się co kilka dni

5

6

Dlaczego kolektor pionowy?

– Od razu planowałem pionowy kolektor gruntowy, inwestorka też od początku o takim myślała – mówi Sławomir Lasowicz. – Jego główna zaleta to stałość temperatury dolnego źródła ciepła. Na taką głębokość nawet najsilniejszy mróz lub upał nie są w stanie się przebić. Poza tym działka pani Iwony jest po prostu za mała na instalację kolektora poziomego.

Na działce pani Iwony kolektory znajdują się na głębokości jedynie 55 m. Dlaczego?

– Robię odwierty o głębokości między 50 m a 60 m – tłumaczy Sławomir Lasowicz. – Głębszych nie ma moim zdaniem sensu wykonywać, bo im głębszy odwiert, pod tym większym obciążeniem pracuje pompa obiegowa. Każde 10 m więcej w dół oznacza 1 bar więcej ciśnienia. Przy odwiercie o głębokości 110 m temperatura dolnego źródła będzie taka sama, jak przy 60 m, ale pompa będzie musiała pompować z siłą o 5 bar większą, co znacznie zwiększy zużycie energii elektrycznej, a w konsekwencji – rachunki za prąd.

Z drugiej strony nie można zrobić zbyt płytkich odwiertów, bo wtedy wciąż będą musiały pracować dogrzewające glikol grzałki elektryczne. W rezultacie inwestor będzie miał coś w rodzaju bardzo drogiego ogrzewania elektrycznego, tak jak przy dobraniu pompy ciepła o zbyt małej mocy.

Przy dokonywaniu odwiertów pod kolektory pionowe mogą pojawić się trudności. Przede wszystkim można napotkać na skałę.

– Jesteśmy w stanie się przez nią przebić, ale wymaga to specjalnego sprzętu, co bardzo podraża koszty odwiertu – mówi ekspert. – Tańsze jest podjęcie kolejnej próby w innym miejscu na działce. Warto wiedzieć, że inwestor płaci jedynie za udany odwiert – koszty nieudanych prób są wyłącznie po naszej stronie. Umawiamy się np. na 4 odwierty i za tyle inwestor płaci. My natomiast próbujemy do skutku, aż znajdziemy na działce 4 odpowiednie miejsca. Na działce pani Iwony nie było żadnych problemów. Prace ziemne trwały 3 dni, montaż jednostki centralnej – 1 dzień.

Dlaczego ogrzewanie podłogowe?

6 czujka pogodowa umieszczona została na elewacji domu, obok wjazdu do garażu. na podstawie dostarczanych przez nią danych komputer steruje pracą pompy

90

Własny Dom 2/2016

W domu pani Iwony górnym odbiornikiem ciepła jest ogrzewanie podłogowe – łącznie ponad 1 600 m rur, w których płynie woda o temperaturze 28°C. Podłogę wyłożono przyjemnym w dotyku gresem. Ogrzewanie podłogowe jest wszędzie – nawet w komórce i pomieszczeniu technicznym, gdzie jest centrala pompy ciepła, która nie może stać w zimnie. Montaż całej instalacji ogrzewania podłogowego trwał niecałe 2 tygodnie. Wszyscy producenci i dystrybutorzy pomp ciepła w Polsce wskazują, że jest to sposób ogrzewania domu najlepiej współpracujący z tym urządzeniem grzewczym, ponieważ jest odbiornikiem niskotemperaturowym.

– Wydajność podłogówki bywa 6-7 razy większa niż grzejników, więc krążacy w niej czynnik grzewczy nie musi mieć wysokiej temperatury – tłumaczy Sławomir Lasowicz. – Przy ogrzewaniu samą podłogówką nie potrzebujemy też bufora, który będzie nam wyrzucał

ogrzewanie Z PRAKTYKI

nadmiar ciepła. Jako że źródło ciepła jest niskotemperaturowe, nie ma możliwości, by wytworzył się taki nadmiar.

Aby zasilane pompą ciepła wodne ogrzewanie podłogowe było w stanie skutecznie ogrzać cały dom, rozstaw zatopionych w podłodze rurek musi być najgęstszy, jak jest to możliwe – co 10 cm. Co więcej, doświadczeni instalatorzy pomp ciepła nigdy nie przyjmują zleceń na zamontowanie pompy ciepła do istniejącego już ogrzewania podłogowego. Nigdy nie ma gwarancji, że taki układ będzie dobrze współpracował, jeśli nie zainstalował go ten sam fachowy wykonawca.

– Tak naprawdę nigdy nie ma pewności, co jest pod podłogą – tłumaczy Sławomir Lasowicz. – Może to być np. ogrzewanie podłogowe przeznaczone do współpracy z kotłem gazowym. Wtedy rozstaw rurek jest szerszy (np. co 30 cm), bo temperatura czynnika grzewczego jest wyższa (50-60°C). Jeśli do takiej podłogówki podłączymy pompę ciepła, będzie ona miała za małą moc, będą musiały dogrzewać grzałki elektryczne i rachunki za prąd znacznie wzrosną.

Efekt będzie taki sam jak w przypadku zbyt płytkich odwiertów czy za małej mocy pompy.

Pompy ciepła mogą też jednak współpracować również z grzejnikami – niektóre modele są w stanie wytworzyć temperaturę do 62°C. Takie rozwiązanie praktykowane jest czasem w starych, remontowanych domach. Jest jednak mniej efektywne – pompa ciepła zużywa wówczas więcej energii elektrycznej.

Inwestorce bardzo odpowiada rozkład temperatury w pomieszczeniach, jaki wytwarza ogrzewanie podłogowe – cieplej przy podłodze, chłodniej na wysokości głowy.

– Dla mnie ogrzewanie podłogowe to znakomity wynalazek, ponieważ jestem zmarzluchem i zawsze cierpiałam z powodu zimnych stóp. Tutaj nigdy się to nie zdarza – uśmiecha się pani Iwona. – Jednocześnie podłoga nigdy nie jest przegrzana, bo zasilanie jest niskotemperaturowe. W zimie mamy ustawione różne temperatury w różnych pomieszczeniach: w garażu jest 5°C, w pomieszczeniach technicznych 16°C, w pomieszczeniach mieszkalnych 23°C, a w łazience 25°C. Ogrzewanie podłogowe umożliwia też dowolną aranżację wnętrz, ponieważ w pomieszczeniach nie ma żadnych grzejników. Przy takiej powierzchni okien, jaka jest w salonie mojego domu, musiałabym zainstalować grzejniki ścienne, a przy oknach kanałowe.

Wtedy nie mogłabym ustawić mebli tak, jak sobie wymarzyłam.

Zbiornik na ciepłą wodę użytkową ma pojemność 175 l. Obieg c.w.u. wyposażony jest w układ cyrkulacyjny, aby w każdym punkcie poboru od razu była ciepła woda – Dla mnie to oczywistość – mówi ekspert. – To nie tylko kwestia wygody – gdy nie mamy układu cyrkulacyjnego, szybciej zużywamy wodę z zasobnika i więcej wody po prostu się marnuje.

7

7-8 okna o dużej powierzchni oprawione są w ramy o dobrych parametrach przenikalności cieplnej. dzięki temu nie są potrzebne grzejniki kanałowe. ogrzewanie podłogowe grzeje cały dom, a ciepło nie ucieka

8

9 drzwi łączące garaż i pomieszczenia mieszkalne nie są w żaden sposób zaizolowane. pomimo to ciepło nie ucieka z domu tą drogą w sposób odczuwalny dla mieszkańców. w zimie różnica temperatur między garażem a przestrzenią zewnętrzną jest większa niż między garażem i częścią mieszkalną

9

Chłodno w lecie Określenie „chłodzenie pasywne” bierze się stąd, że pompa ciepła ani nie podgrzewa, ani nie chłodzi czynnika krążącego w kolektorze w gruncie – pracuje z pominięciem sprężarki. Czynnik chłodzący

2/2016 Własny Dom

91

Z PRAKTYKI ogrzewanie

przejmuje po prostu temperaturę gruntu (7-8 °C) i do tej temperatury schładza (poprzez wymiennik ciepła) wodę krążącą w ogrzewaniu podłogowym.

– Chłodzenie pasywne w lecie sprawdza się znakomicie – deklaruje inwestorka. – Chodząc po podłodze czuję się tak, jakby to tylko kamień był naturalnie chłodny. Na ma nieprzyjemnego nawiewu zimnego powietrza z klimatyzacji lub wentylacji. Podłoga nie jest natomiast lodowata, tylko dyskretnie emituje chłód, który rozchodzi się stopniowo po całym pomieszczeniu. Poziom tego chłodu można regulować, tak samo jak ogrzewanie. Na górze też jest chłodno i przyjemnie – a wiem o domach, w których nie można spać na górze z powodu upału i duchoty. To może być kwestia izolacji dachu, ale myślę, że podłoga też jest ważna.

– System pasywnego chłodzenia włącza się automatycznie, gdy temperatura na zewnątrz przekroczy 20°C – tłumaczy Sławomir Lasowicz.

– Temperatura glikolu może spaść aż do –18°C. Teoretycznie można schłodzić go jeszcze bardziej, ale wtedy przekroczony zostałby punkt rosy i na podłodze pojawiłaby się wilgoć.

10

pod podłogą znajdują się rury ogrzewania podłogowego ułożone co 10 cm

10 wyłożona gresem podłoga jest w zimie łagodnie ciepła, a w lecie przyjemnie chłodna. materiał ten ma dużą pojemność cieplną.

Jeszcze dwa dni po wyłączeniu podłogówki w domu jest ciepło. Jest też wytrzymały. Inwestorka żartuje, że może tu urządzić przyjęcie dla grupy kobiet w szpilkach bez żadnej szkody dla podłogi

Bezobsługowo i ekologicznie

fot. Asbud

11

12

Najważniejsze zalety pompy ciepła to niskie koszty eksploatacji, ekologiczność i bezobsługowość. Sam koszt inwestycji jest natomiast dość wysoki.

– Koszt instalacji samej pompy ciepła jest wyraźnie większy niż kotła gazowego lub węglowego – mówi ekspert. – Ale potem miesięczny rachunek za prąd dla domu o powierzchni 175 m2 (jak u pani Iwony) wynosi 300 zł. Porównując pompę ciepła z kotłami na paliwa stałe, mało kto pamięta, że takie kotły – gazowe czy na ekogroszek – też potrzebują prądu, za ok. 100-150 zł miesięcznie. Płacić musimy tylko za prąd do sprężarki, nie wydajemy natomiast nic na paliwo.

Ekologiczność polega na tym, że dom nie emituje żadnych szkodliwych dla środowiska substancji.

– Bezobsługowość też jest całkowita – mówi inwestorka. – Nie muszę sprzątać popiołu i zastanawiać się, co z nim zrobić. Nie muszę się też martwić się o cenę paliwa i o to, jak będę obsługiwać to urządzenie, gdy się zestarzeję.

– Należy ustawić parametry grzania na zimę, a potem pompa reguluje się już sama – wyjaśnia Sławomir Lasowicz. – Na zewnątrz budynku jest czujka pogodowa i w zależności od temperatury na zewnątrz system sam ustawia parametry. Automatyzacja jest więc całkowita.

fot. Asbud

Zdalny serwis

11-12 rury ogrzewanIa podłogowego I szafka rozdzIelacza ogrzewanIa. niskotemperaturowe zasilanie wymusza gęste ułożenie rur, gęstsze niż przy zasilaniu np. kotłem gazowym. szafka zawiera osobny zawór dla każdego obwodu ogrzewania podłogowego

92

Własny Dom 2/2016

Pompa ciepła Vaillant w domu pani Iwony wyposażona jest w system vNet Dialog. Jeśli pojawi się usterka, z którą sterujący pompą komputer nie potrafi sobie poradzić automatycznie, wysyła on e-maila lub SMS do serwisanta z dokładnym opisem usterki.

– Jak dotąd nie miałem takiej sytuacji, żeby coś się zepsuło, ale samą diagnostykę dobrze działającej pompy też mogę wykonywać zdalnie – deklaruje Sławomir Lasowicz. – Zdarza się, że inwestor coś sam coś reguluje i potem nie umie wrócić do poprzednich ustaleń. Informuje mnie więc o tym, a ja uruchamiam laptopa i w kilka minut jestem w stanie

ogrzewanie Z PRAKTYKI

rozwiązać praktycznie każdy problem. Inwestor nie jest zresztą w stanie sam zepsuć pompy ciepła swoim nierozważnym działaniem. Ma dostęp tylko do podstawowych parametrów. Może zmniejszyć lub zwiększyć temperaturę wody w ogrzewaniu lub w zasobniku, ale to wszystko.

Resztę mogę zrobić tylko ja po wprowadzeniu hasła dostępu. Rzadko muszę przyjeżdżać do danego domu – przeprowadzam inwestorowi podstawowe szkolenie, natomiast sprawdzania działania urządzenia i jego ewentualnej regulacji dokonuję zdalnie. Niektórzy inwestorzy nie czuje się pewnie z tak nowoczesnym urządzeniem i wolą, żebym ja wszystko w nim regulował. A ja to mogę zrobić z biura czy z domu w każdej chwili. Można zainstalować panel sterowania pompą ciepła w części mieszkalnej, ale według mnie to bezsensowny wydatek (panel wraz z montażem kosztuje ponad 1 000 zł). Regulacji pompy ciepła nie dokonuje się codziennie i nie ma sensu instalować specjalnie w tym celu panelu np. w salonie.

Inwestorzy obawiają się czasem, że pompa ciepła nie będzie w stanie skutecznie ogrzać domu podczas dużych mrozów.

– W polskich warunkach pompy ciepła z kolektorem pionowym nie mają – według mojego doświadczenia – dolnej granicy wydajności – deklaruje ekspert. – Nigdy jeszcze, nawet podczas dużych mrozów, nie musiałem włączać nikomu grzałek. Zawsze trochę umieszczam w ziemi kolektor pionowy o trochę większej mocy niż wynika to z obliczeń. Dzięki temu pracuje on wydajnie nawet przy bardzo niskiej temperaturze powietrza. Gdyby jednak przez 3 doby i więcej temperatura wynosiła np.

–30°C, pompa zawsze może być wspomagana grzałkami elektrycznymi.

Nawet jeśli pracują one przez tydzień, rachunki za prąd nie są wysokie.

Brak prądu nawet przez kilka dni nie grozi uszkodzeniem pompy.

Pamięć komputera przechowuje ustawienia, a sam mechanizm się wygasza i zimno mu nie zaszkodzi. Nie ma np. możliwości, żeby zamarzł glikol w instalacji. To rodzaj alkoholu i nie zamarza nawet w temperaturach, które występują tylko na Antarktydzie.

Dla wydajności pompy ważna jest natomiast izolacja budynku. Jeśli jest niedostatecznie ocieplony, to temperatura zasilania podłogówki może wynosić nawet 38°C, pompa może pracować na najwyższych obrotach, podłoga może mieć 30°C, a w domu i tak będzie zimno, bo to ciepło natychmiast ucieka. Szczególnie istotna jest dobra izolacja stropodachu lub poddasza, bo ciepło ucieka do góry. U jednego z inwestorów, u którego firma AsBud instalowała pompę ciepła, różnica w miesięcznych rachunkach za prąd przed dociepleniem i po wynosiła ponad 600 zł (przed dociepleniem inwestor ten płacił 800 zł, po 200 zł).

13 dobrze zaizolowany stropodach

13 na piętrze nawet w środku lata jest chłodno i przyjemnie dzięki izolacji dachu i pasywnemu chłodzeniu

14

14 świadectwo charakterystyki energetycznej domu pokazuje jego minimalne zapotrzebowanie na energię nieodnawialną

KOSZT! Droga inwestycja, tania eksploatacja

Wydatki na instalację całego systemu firmy Vaillant wyniosły ok. 80 000 zł. Koszty inwestycyjne są więc duże, ale stopniowo zwracają się w trakcie eksploatacji, gdyż inwestor płaci jedynie za prąd zasilający układ.

– Coraz więcej ludzi przekonuje się do pomp ciepła i przekonują znajomych – deklaruje Sławomir Lasowicz. n

ta wykonana na zamówienie brama garażowa amerykańskiej firmy kronway jest nie tylko stylowa, ale także dobrze izoluje cieplnie – stojąca za nią centrala pompy ciepła ma warunki wymagane przez producenta, a przez garaż nie ucieka ciepło z wnętrza domu 15

2/2016 Własny Dom

93

wokół domu ogród

wokół domu

Tekst: Agnieszka Rudomino

Zbadajmy potrzeby: • rodzaje

Konkretne przykłady: • altana lub pawilon • wiata rekreacyjna • drewutnia • domek na narzędzia • dla dzieci • oczko wodne i fontanna

Dodatkowe budowle na działce

fot. Śnieżka

dodatkowej zabudowy • styl dodatkowej zabudowy • przepisy

Mała architektura ogrodowa oraz dodatkowe zabudowania mają duży wpływ na ukształtowanie przestrzeni ogrodu

C

hociaż, szczególnie na początku inwestycji, najważniejszy wydaje się projekt domu, z czasem równie istotny staje się projekt zagospodarowania przestrzeni wokół niego – tak często opowiadają osoby, które już wybudowały swój pierwszy własny dom.

Projekt ogrodu, zwłaszcza takiego o powierzchni większej niż minimalna, jest bardzo ważny – chociażby dlatego, że późniejsze zmiany w zrealizowanych już pomysłach – dotyczących np.

94

Własny Dom 2/2016

instalacji nawadniania, oświetlenia, nawierzchni ciągów komunikacyjnych czy dodatkowych zabudowań – mogą być kosztowne i trudne do przeprowadzenia.

Z tego względu należy pamiętać o kilku ważnych aspektach projektowania, a całą koncepcję starannie przemyśleć i skonsultować z projektantem domu i ogrodu. Pod uwagę należy wziąć wielkość działki oraz przeznaczony na jej zagospodarowanie budżet i rozmach

planowanego przedsięwzięcia. Czy chcemy mieć w przyszłości ogród reprezentacyjny, dekoracyjny czy też po prostu rekreacyjny? A może tajemniczy?

Więcej informacji www.miedzinski.pl www.studioatrium.pl www.mtmstyl.pl www.betafence.pl www.redhen.pl

www.pro-arte.pl www.drewiko.pl www.drewnolandia.pl www.domki-zylajek.pl www.rubtiler.com

Zbadajmy potrzeby

ogród

wokół domu

kosz na zeschłe liście z metalowej siatki – takie same elementy stosowane są do budowy ogrodzeń

w małym ogrodzie nie trzeba rezygnować z altany – może być ona po prostu odpowiednio mniejsza

fot. Betafence

labirynt z gabionów to element czysto ozdobny, a zatem propozycja dla posiadaczy naprawdę dużych ogrodów rys. Biuro Projektowe Pro-Arte, Projekt Garaż G54

fot. Megiw

stylowa wiata na samochód – ażurowe ściany nadają jej wizualną lekkość, a jednocześnie dach jest solidny (kryty dachówkami)

fot. Betafence

rodzaj zewnętrznego tarasu połączonego z niewielką sztuczną kaskadą i zagłębionego w ziemi. w głębi plac zabaw dla dzieci

wolno stojący taras wyposażony w altanę z ażurowym dachem i murowany kominek-grill. w letnie dni lub wieczory to tu będzie się przenosić duża część aktywności domowników – tu będą spożywane posiłki, tu będą podejmowani goście

rys. Studio Atrium, projekt wiata A101

fot. Redhen

Przed spotkaniem z architektem warto w rodzinnym gronie odpowiedzieć sobie na pytania o to, jakie funkcje powinien spełniać nasz przyszły ogród, kiedy i jak chcemy spędzać w nim czas oraz jak go wykorzystywać na co dzień i od święta. Wymaga to pewnej wyobraźni, jednak zawsze można konsultować swoje pomysły ze specjalistą. Bowiem celem nadrzędnym przy tworzeniu ogrodu jest jego dopasowanie do potrzeb i upodobań użytkowników.

W zależności od wielkości działki, a także wieku przyszłych użytkowników, możemy zdecydować się na dodatkowe zabudowania na działce. Mogą to być m.in.: • altany, • drewutnie, • domki narzędziowe, • kuchnie letnie, • wolno stojące garaże lub wiaty, • place zabaw, • domki dla dzieci, • domki na drzewie.

fot. Śnieżka

Rodzaje dodatkowej zabudowy

w dużym ogrodzie można stawiać spore konstrukcje – np. dwustanowiskowy garaż połączony z wiatą wyposażoną w grill

2/2016 Własny Dom

95

wokół domu ogród

fot. Centrum Łupka

Styl dodatkowej zabudowy

pawilon ogrodowy w stylu południowo-orientalnym – zasłony po bokach pozwalają dodatkowo osłonić się przed słońcem

fot. Zakład Stolarski Andrzej Miedziński

altana w nowocześniejszym stylu – świadczy o tym choćby zastosowanie jako pokrycie dachu dachówek o zgeometryzowanym kształcie. z drugiej strony użycie drewna i imitacji kamienia powoduje, że budowla ta będzie też pasować do domu o bardziej tradycyjnej stylistyce

fot. Wood-Mix

fot. Vidaron

Podczas projektowania należy dążyć do harmonii całego otoczenia, by połączenie charakteru i kolorystyki domu z sąsiadującą przestrzenią (podjazdem, chodnikami, ogrodzeniem i bliskimi zabudowaniami) było spójne. Jednak można też połączyć różne koncepcje, tworząc strefy pełniące określone funkcje.

Zazwyczaj przód domu tworzy reprezentacyjna strefie komunikacyjna. Z kolei strefa wypoczynkowa z altaną, grillem i placem zabaw umieszczana jest zwyczajowo z tyłu domu, podobnie jak np. pomieszczenie gospodarcze. Jednak każdy projekt powinien być potraktowany indywidualnie. Dzięki temu ogród będzie funkcjonalny i estetyczny, cieszący użytkowników przez lata.

rys. Biuro Projektowe MTM Styl, projekt Altanka dr-S

wiata z grillem w stylu wyraźnie historyzującym – nie bez powodu jako pokrycie dachu zastosowano łupek naturalny, i to tzw. dzikie krycie

altana w stylu rystykalnym – pokrycie dachu strzechą jest drogie, ale efektowne i bardzo trwałe

altana w stylu pałacowym – przypomina tego typu budowle przy XiX-wiecznych rezydencjach np. w anglii

Jednak wiata przeznaczona na parkowanie samochodu jest już zadaszonym miejscem postojowym. Jej lokalizację określają przepisy – m.in. musi być oddalona o 7 m od okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi i o 3 m od granicy z sąsiednią działką budowlaną.

Wiata lub altana ogrodowa o powierzchni do 25 m² może być wybudowana na podstawie zgłoszenia, jednak obiekt większy (np. wiata na dwa lub więcej aut, duża altana lub obszerna kuchnia letnia) wymaga już pozwolenia na budowę (inaczej będzie samowolą budowlaną).

Przepisy Wiatę o przeznaczeniu rekreacyjnym, którą traktujemy jako miejsce do odpoczynku czy spożywania posiłków, można wybudować w dowolnym miejscu działki, ponieważ zgodnie z przepisami nie spełnia funkcji użytkowej normalnego budynku.

96

Własny Dom 2/2016

Konkretne przykłady

ogród

wokół domu

Altana lub pawilon To miejsce chroniące przed słońcem, wiatrem, deszczem, a także niepożądanym wzrokiem.

Daje schronienie użytkownikom – nawet w najgorętszy letni dzień może zacząć padać. Warto ją umieścić w ustronnym miejscu, z którego rozpościera się najładniejszy widok – czy to na dom, czy wybrany fragment ogrodu (np. oczko wodne). Ma służyć relaksowi mieszkańców, ewentualnie spotkaniom w większym gronie.

Komfort użytkowania altany zależy oczywiście od jej wielkości i wyposażenia. Plusem altany jest to, że stanowi schronienie dla umieszczonych tam mebli i nie ma potrzeby przenoszenia ich w przypadku opadów deszczu.

Najczęściej budowana jest z drewna, rzadziej z metalu, czasem z bloczków. Na rynku dostępne są też altany gotowe do montażu. Typ i konstrukcja powinny być dopasowane do stylu i wielkości ogrodu.

Altana z drewna

Altana z metalu Może przybrać formę nowoczesną lub zdecydowanie tradycyjną. Altany takie wykonywane są z kutej stali lub giętych prętów. Dzięki ażurowej konstrukcji prezentują się lekko w przestrzeni ogrodowej. Wykorzystuje się je również jako podpory dla roślin, głównie pnących. Są projektowane indywidualnie i wykonywane na zamówienie. Dostępne są również lekkie konstrukcje z rur metalowych. Mogą być pokryte brezentem lub inną tkaniną wodoodporną.

Altana murowana Najczęściej stawiana jest w ogrodach o dużej powierzchni, gdyż jest masywna. Wymaga osobnego projektu i szczególnego dopa-

sowania do stylu domu i jego otoczenia.

Odpowiednio wyposażona (np. w kuchenkę, piec itp.) altana może być wykorzystywana jako kuchnia letnia. Jednak możemy również stworzyć pomieszczenie do gotowania i biesiadowania jako zupełnie odrębny i zamknięty niewielkich rozmiarów budynek.

Pawilon Stanowi odmianę altany ogrodowej. Na rynku dostępne są gotowe pawilony – np. oparte na metalowej konstrukcji, na którą nałożono wytrzymałe pokrycie dachowe z impregnowanego poliestru. Pokrycie może być wyposażone w zestaw moskitier, które chronią przed owadami oraz (w wietrzne popołudnia) przed chłodem i wiatrem. W innej wersji konstrukcja może być wykonana z drewna egzotycznego, z zamocowanym tekstylnym zadaszeniem. W komplecie oferuje się również zasłony, które można zaciągnąć w wietrzne dni. Lekka konstrukcja pawilonu pozwala na demontaż w każdej chwili (w okresie zimowym może być on przechowywany np. w domku narzędziowym). Niektóre charakteryzuje egzotyczny styl.

kuchnia letnia wyposażona jest podobnie jak kuchnia w domu – w lecie można całkowicie przenieść do niej spożywanie posiłków, a dzięki temu, że posiada ona własny taras – również podejmować gości

fot. Zakład Stolarski Andrzej Miedziński

rys. Biuro Projektowe Pro-Arte, projekt Kuchnia Letnia KL12

Najczęściej używa się drewna z drzew iglastych ze względu na cenę i dostępność. Mamy do wyboru budowę od podstaw lub montaż gotowej altany z już zaimpregnowanych ciśnieniowo elementów, dzięki czemu nie wymagają one dodatkowego zabezpieczenia. Dostępne

są u producentów – spory wybór jest w centrach ogrodniczych. Oferowane są drewniane konstrukcje wielokątne (4-, 6- i 8-kątne) z ażurowymi ściankami lub zamknięte. Mogą być, ale nie muszą, wyposażone w okna i drzwi.

Często spotyka się altany w kształcie parasola, których dach opiera się na centralnie umieszczonym słupie. Pokrycie dachowe zazwyczaj wykonuje się z gontu bitumicznego lub drewnianego.

sześcioboczna altana pozwala dobrze wykorzystać przestrzeń wewnątrz – budowla nie jest duża, a zmieści się w niej nawet 8-10 osób

2/2016 Własny Dom

97

wokół domu ogród

Wiata rekreacyjna

rys. Studio Atrum, projekt altana A100

Budowana jest zazwyczaj na drewnianych, stalowych lub żelbetowych słupach, na których mocuje się solidną konstrukcję dachu pokrytą często blachodachówką lub gontem bitumicznym. Można też zdecydować się na zakup gotowych już elementów do budowy wiaty. Wtedy pozostaje nam przygotowanie fundamentu i ułożenie nawierzchni (może ona być np. przedłużeniem podjazdu z kostki brukowej).

Najczęściej wiaty gotowe sprzedawane są z opcjonalnym montażem i dodatkowo liczonym transportem. Oferowane są m.in. wiaty jednospadowe, wolno stojące, wykonane

tańsza wersja wiaty – murowany grill jest obok, ale nawierzchnia pod dachem jest przystosowana do postawienie drugiego, przenośnego

z drewna klejonego i impregnowanego ciśnieniowo lub ze stali malowanej proszkowo. Spotkać też można wiaty z płaskim dachem.

obszerna wiata o jednospadowym dachu pozwala zaprosić sporą grupę znajomych na imprezę w ogrodzie

rys. Biuro Projektowe MTM Styl

fot. Drewiko

wiata wyposażona w murowany grill to częste rozwiązanie – dzięki temu można ucztować z rodziną i/lub przyjaciółmi również wtedy, gdy zacznie padać. ażurowa ściana chroni nas częściowo przed wzrokiem sąsiadów

fot. Drewnolandia

Drewutnia

drewutnia połączona z domkiem narzędziowym w rogu niewielkiego ogrodu – zajmuje tylko kilka m2, a dzięki temu nie musimy przechowywać w garażu ani drewna, ani narzędzi

98

Własny Dom 2/2016

Miejsce szczególnie potrzebne miłośnikom kominka. To element coraz częściej spotykany na współczesnych posesjach – szczególnie w formie otwartej, kiedy składowane pod zadaszeniem drewno wygląda urokliwie i stanowi dekorację ogrodu – często nawet w części frontowej, w pobliżu garażu lub przy ścianie domu.

Zazwyczaj jest to drewniany obiekt niewielkich rozmiarów, ażurowy, by zachować dobrą wentylację, i koniecznie zadaszony, by chronić zapas drewna przed deszczem i śniegiem. Drewutnia może stanowić obiekt samodzielny lub przylegać do ściany domu albo wolno stojącego garażu. Warto jednak pamiętać, by była zlokalizowana w pobliżu domu, aby częste noszenie drewna do kominka nie było uciążliwe.

Może też mieć część zamykaną, w której umieścimy np. kosiarkę czy inne urządzenia, narzędzia ogrodnicze lub nawet meble ogrodowe zimą.

ogród

wokół domu

domek narzędziowy – okno (nawet niewielkie) pozwala łatwiej znaleźć coś w nim za dnia bez zapalania światła lub posługiwania się latarką. Czerwony kolor to barwa preparatu do impregnacji drewna – tym samym wyrobem zabezpieczono również drewniane ogrodzenie

fot. Fiskars

Stanowić może proporcjonalne odwrócenie drewutni z pomieszczeniem na narzędzia. Jest wtedy większy – ażurowa drewutnia stanowi w tym wypadku mniejszą i otwartą część budynku. W pozostałej organizuje się miejsce na uporządkowane przechowywanie urządzeń i mebli, zabawek, a także narzędzi i wszelkich innych przedmiotów (taczki, szpadle), których nie chcemy wnosić np. na zimę do domu ani do garażu. Pozwala na zachowanie ładu w przestrzeni wokół domu, a także na łatwe odnalezienie narzędzi, jeśli wyposażymy pomieszczenie w odpowiednie półki i haczyki.

Podobnie jak drewutnia, najczęściej wykonywany jest z drewna. Jeśli drewutnia czy domek na narzędzia stanowi element estetyczny, nie należy go osłaniać. Jeśli nie, bez problemu możemy sprawić, by został przesłonięty przez gęsto nasadzoną roślinność lub obrósł pnączami. Do takich obiektów projektanci chętnie proponują wykorzystanie zielonego dachu, który optycznie wtapia go w zieleń ogrodu.

fot. Altax

Domek na narzędzia

wnętrze domku narzędziowego – najwygodniejszy sposób przechowywania narzędzi to wieszanie ich na hakach przymocowanych do ścian domku i do drzwi od wewnątrz. Po otwarciu drzwi całą zawartość domku mamy od razu przed oczami

2/2016 Własny Dom

99

wokół domu ogród

domek na drzewie musi być odpowiednio stabilnie przymocowany, by mogło tam wejść kilkoro dzieci lub dorosły z dzieckiem. To miejsce może się stać prywatną przestrzenią naszego dziecka – nawet bardziej prywatną niż pokój dziecięcy

ze specjalnymi pokrywami, zabezpieczającymi piasek przed czworonogami.

Niektóre dzieci uwielbiają wspinać się na drzewa i mieć tam swoją kryjówkę. Marzenie takie spełni prosty domek na drzewie z drabinką.

Elementy placu zabaw można zakupić gotowe, niektóre może wykonać doświadczony stolarz.

Warto zadbać też o odpowiednią nawierzchnię placu – miękką trawę lub płyty ze specjalnego tworzywa, używane już teraz w parkach i na osiedlach. Wówczas nawet jeśli nasze dziecko np. spadnie z huśtawki lub zjeżdżalni, to jest duże prawdopodobieństwo, że nic mu się nie stanie.

fot. Rubtiler

W pobliżu altany lub domu (by móc łatwo nadzorować) warto zaplanować strefę zabaw dla dzieci. Place zabaw mogą być wykonane z wysokiej jakości drewna lub z tworzyw sztucznych i zabezpieczone farbami odpornymi na warunki pogodowe. Powinny być bezpieczne dla dzieci, wytrzymałe i charakteryzować się stabilną konstrukcją. W ich skład wchodzą huśtawki, ślizgawki, piaskownice (z przykrywą), namioty lub drewniane domki oraz zabawki typu drabinki, domki, karuzele, bujaki na sprężynie, pociągi, wagoniki, autka itd.

Huśtawki dla dzieci młodszych zwykle wykonane są z tworzyw sztucznych – na tyle miękkich i elastycznych, aby nie stanowić zagrożenia dla naszych pociech. Dla starszych odpowiednie są huśtawki drewniane łączone sznurkiem. Jeśli posiadamy duży ogród, możemy zdecydować się na większą huśtawkę, z której będą korzystać również dorośli.

Niewielka piaskownica (najlepiej ze zjeżdżalnią) czy huśtawka to gwarancja świetnej zabawy. Pamiętajmy, że obiekty powinny być solidnie wykonane oraz stabilnie przytwierdzone do gruntu. Piaskownicę warto wyposażyć w pokrywę, która ochroni piasek przed deszczem i zanieczyszczeniami. Jeśli mamy w domu zwierzęta, warto kupić piaskownice

fot. Karcher

Dla dzieci

zesTaw do usTawienia na placu zabaw – huśtawka dla małego dziecka, dwie huśtawki dla starszych dzieci, zjeżdżalnia i miniaturowa ścianka wspinaczkowa

100

Własny Dom 2/2016

fot. Drewnolandia

fot. Zakład Stolarski Andrzej Miedziński

nawierzchnia placu zabaw chroniąca przed otarciami, a do pewnego stopnia również przed uderzeniem w ziemię

domek dla dzieci ustawiony na ziemi to rozwiązanie dla tych, którzy np. uważają domki za drzewie za mniej bezpieczne

ogród

wokół domu

Oczko wodne i fontanna bań oraz wielkości działki zależy jego rozmiar.

Możemy połączyć je z dodatkowymi elementami, takimi jak fontanna, kaskada czy mały wodospad.

Najlepiej jest zaplanować oczko wodne niedaleko domu, ponieważ pompa i oświetlenie zbiornika wymagają doprowadzenia do niego instalacji elektrycznej. Dobrze, aby było również w pobliżu miejsca, gdzie będziemy wypoczywać, np. tarasu czy altanki, ale w pewnej odległości od drzew i większych krzewów, aby do wody nie wpadały i nie gniły w niej liście.

fot. Czas na Zieleń

Obok miejsc praktycznych i rekreacyjnych w ogrodzie warto znaleźć miejsce także dla obiektów dekoracyjnych. To one wprowadzają klimat oraz sprawiają, że działka staje się prawdziwą enklawą dla domowników – szczególnie jeśli urok posesji łączy się z wodą. Oczko wodne, niewielki wodospad czy fontanna to elementy, które nie tylko ozdobią ogród, ale także pozwolą się wyciszyć i zrelaksować po ciężkim dniu lub podczas weekendów.

Oczko wodne możemy umieścić zarówno za domem, jak i przed nim. Od naszych upodo-

rys. Archi Studio, arch. Jan Machoń

fontanna, kaskada i oczko wodne wkomponowane w niewielki ogród skalny uatrakcyjnią nawet bardzo mały ogród

domek kąpielowy i pomost nad sporych rozmiarów stawem kąpielowym – w domku można się przebrać, aby nie biegać w ręczniku lub stroju kąpielowym z domu do stawu i z powrotem

Jeśli budujemy oczko nie większe niż 30 m2, nie jest potrzebne pozwolenie na budowę, ale trzeba w starostwie powiatowym zgłosić zamiar jego wykonania na 30 dni przed podjęciem prac.

Wykop pod zbiornik uszczelnia się za pomocą folii, wykładziny z kauczuku syntetycznego, maty bentonitowej, gliny lub gotowych form z tworzywa sztucznego. Folie z PVC i polietylenu (PE) o gr. 0,5-1,5 mm są najtańszym i najczęściej stosowanym materiałem do budowy oczek.

Warto pamiętać, że aby utrzymać w oczku piękną, bujną roślinność, powinno ono znaleźć się w miejscu nasłonecznionym przynajmniej przez 4-6 godzin dziennie. Ważnym aspektem jest także regularne dbanie o czystość wody – najlepiej poprzez zastosowanie pompy z filtrem oraz odkurzacza odmulającego.

Fontanna – nawet niewielka – będzie jeszcze większą atrakcją ogrodu, a szum płynącej w niej wody uspokoi i odpręży odpoczywających na działce mieszkańców domu. Tego typu rozwiązania poprawiają także mikroklimat oraz wilgotność powietrza. Możemy wybierać spośród fontann wykonanych z kamienia, betonu, metalu lub ceramiki, o wielu wzorach i kolorach. Podobnie jak w przypadku oczka wodnego należy pamiętać o pompie wodnej oraz przewodach, dzięki którym osiągniemy efekt tryskającej wody.

2/2016 Własny Dom

101

ARCHITEKTURA

działce • garaż wolno stojący • styl • ogrodzenie • podjazdy

NASZ EKSPERT

gARAż czywIATA Projekt

arch. Jowita Gross-Mazurska Autorskie Projekty Domów Horyzont Od 14 lat współwłaścicielka biura projektowego „Horyzont”. Mówi o sobie, że projektowanie domów dla rodzin to dla niej przyjemność, a fakt iż ponad 29 000 projektów zostało wybranych przez te rodziny z oferty „Horyzontu”, to dla niej źródło olbrzymiej satysfakcji.

www.horyzont.com 102

Własny Dom 2/2016

Dla mieszkańców osiedli znajdujących się poza granicami miasta codzienne wyjazdy do pracy, na zakupy czy po dziecko oznaczają konieczność posiadania co najmniej jednego samochodu.

Rodziny, w których są dorosłe dzieci, coraz częściej posiadają więcej niż dwa samochody.

– Im dalej od większego miasta wybudowaliśmy dom, tym liczba samochodów, a więc i miejsc przeznaczonych dla nich, szybciej się zwiększa – tłumaczy architekt Jowita GrossMazurska z Biura Projektowego Horyzont. – Inaczej jest, gdy dom posiadamy w mieście, w miejscu skomunikowanym linią autobusową czy tramwajową, a coraz częściej również wygodną ścieżką rowerową. Którą z lokalizacji

fot. M. Misiak

projekt: • garaż czy wiata • garaż od frontu • garaż z boku • garaż przylegający • na nierównej

Tekst: Andrzej Daczkowski

wybrać? Wbrew pozorom nie wybieramy jedynie między ciszą i zielenią na wsi a hałasem miejskim. Ważniejsze jest co innego: czy chcemy w samochodzie spędzać pół godziny czy 2 godziny dziennie? Czy będziemy zmuszeni wozić dzieci, aż uzyskają prawo jazdy, czy też będziemy mogli je wygodnie wysłać komunikacją miejską do szkoły? Czy chcemy opłacać koszty jednego samochodu (paliwo, ubezpieczenie, naprawy, przeglądy), czy kilku? Krótko mówiąc: tańsza działka 30 km od centrum miasta wygeneruje nam nie tylko spore koszty w ciągu następnych lat, ale i zabierze sporo czasu. Oczywiście, dla zwolenników lasu, łąk, pozostaje tylko działka poza miastem...

samochód na posesji ARCHITEKTURA

Garaż czy wiata? Jeszcze do niedawna wielu inwestorów bez wątpienia odpowiedziałoby – „garaż”. tymczasem wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa, zwiększaniem się liczby aut i spadkiem ich ceny, garaż nie jest dziś już tak ceniony, ponieważ auto z powodzeniem można trzymać pod wiatą. Dzięki temu zyskujemy więcej przestrzeni wokół domu i na podjeździe

wiata może przyleGać Do Garażu, ale równie często inwestorzy decydują się na to, by była osobnym obiektem znajdującym się na posesji. Dzieje się tak, gdy właściciele domu – wraz z np. z powiększaniem się rodziny – kupują następne auto.

Naturalne jest wówczas podjęcie decyzji o dobudowaniu wiaty

Trzecim rozwiązaniem, coraz częściej stosowanym, jest łączenie wiaty z garażem. Na co dzień parkujemy samochód w wiacie i nie musimy otwierać za każdym razem bramy, na noc wprowadzamy samochód do garażu i bezpiecznie go zamykamy.

fot. Betafence

znaczenia czy po drugiej stronie granicy istnieje już podobny obiekt. Z kolei pomiędzy garażem zwróconym w stronę granicy ścianą z otworami a ścianą istniejącego na sąsiedniej działce budynku mieszkalnego odległość nie może być mniejsza niż 8 m.

fot. Zakład Stolarski Andrzej Miedziński

Jeszcze do niedawna mało kto miał wątpliwości: oczywiście, że garaż.

– Jednak teraz większość samochodów jest tańsza niż kiedyś – mówi arch. Jowita GrossMazurska. – W efekcie garaż powoli traci na znaczeniu, a zyskuje wiata i miejsce na podjeździe.

Wiatę, jak każdy inny obiekt budowlany, obejmują przepisy mówiące o minimalnych odległościach od granicy z sąsiednią działką (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz. U. Nr 75, poz. 690, Dział II – Zabudowa i zagospodarowanie działki budowlanej).

Jeżeli wiata ma pełną ścianę od strony granicy z sąsiednią działką, minimalna odległość wynosi 3 m. Natomiast jeżeli ściana ta jest ażurowa, minimalna odległość to 4 m.

Natomiast w przypadku garażu dopuszcza się usytuowanie takich obiektów, o długości nie większej jak 5,5 m i wysokości mniejszej niż 3 m, bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną, w odległości nie mniejszej niż 1,5 m. Ściana takiego budynku zwrócona w stronę granicy nie może mieć otworów okiennych ani drzwiowych. Nie ma przy tym

fot. Hörmann

Jakie miejsce parkingowe wybrać?

Dobrym, lecz rzaDkim zabieGiem Jest buDowa GłębokieGo poDcieNia przed garażem. takie rozwiązanie pozwala na zabezpieczenie samochodu i wysiadających z niego osób przed deszczem, wiatrem czy słońcem

2/2016 Własny Dom

103

ARCHITEKTURA samochód na posesji

Podczas Projektowania domów jednorodzinnych architekci umieszczają garaż na frontowej ścianie, najczęściej od strony północnej. W tym przypadku wrażenie zestrojenia estetycznego zostało osiągnięte dzięki takiemu samemu pokryciu elewacji i dachu

fot. WIŚNOWSKI

To najczęstsza lokalizacja proponowana zarówno w projektach gotowych, jak i indywidualnych.

– Ma ona wiele zalet – mówi architekt Jowita Gross-Mazurska. – Wówczas brama garażowa wraz z drzwiami wejściowymi tworzy elewację frontową, którą większość inwestorów stara się umieścić od strony północnej. Bryła garażu przylega wówczas do elewacji wschodniej, a część zachodnia bryły domu rezerwowana jest na salon i kuchnię.

Przy garażu jednostanowiskowym na ogół nie stanowi to problemu dla usytuowania domu na działce (dla małego domu powinno wystarczyć ok. 20-22 m szerokości), ale przy dwui więcej stanowiskowym garażu działka musi być o wiele szersza.

– Innym rozwiązaniem jest wysunięcie garażu nieco przed bryłę budynku lub też wybranie projektu w kształcie litery L – mówi architekt Jowita Gross-Mazurska.

Dzięki temu wciąż wjazd będzie znajdował się od północy, a podjazd będzie stosunkowo krótki. Bryła takiego domu może utworzyć w części frontowej ładny dziedziniec.

fot. L. Kwartowicz

Garaż od frontu

fot. WIŚNIOWSKI

fot. L. Kwartowicz

Umieszczenie garażU od frontU wymaga szerokiej działki. Jeżeli sam dom jest szeroki i niski, architekt może to wykorzystać – cała bryła stanie się wówczas bardzo szeroka (sprawdza się to szczególnie przy ultranowoczesnych, zgeometryzowanych kompozycjach)

brame WJazdoWą i garażoWą dobrze jest dostosować do siebie estetycznie – mogą mieć jednakowy kolor i fakturę (jak na prezentowanej wizualizacji)

104

Własny Dom 2/2016

garaż lekko WysUnięty przed bryłę domU – dzięki takiemu rozwiązaniu jego dach można wykorzystać jako taras o dużej powierzchni i ciekawie go zaaranżować

samochód na posesji ARCHITEKTURA

Wiata czy garaż – zdecyduj sam

Miejsce parkingowe znajduje się w części z płaskim dachem, efektownie przylegającej do bryły budynku z klasycznym dachem dwuspadowym.

Część ta została tak zaprojektowana, by stanowiła m.in. element okalającego dom podcienia nad drzwiami wejściowymi, a także podcienia na elewacji ogrodowej. Między frontem a ogrodem w części z płaskim dachem umieszczone zostało pomieszczenie gospodarcze z wejściem od strony wiaty/garażu.

Tak zaaranżowane miejsce parkingowe może być wiatą z dwiema pełnymi ścianami i zadaszeniem. Gdyby jednak okazało się, że inwestor nie akceptuje takiego rozwiązania, można dłuższą (boczną) ścianę zabudować, a w frontowej zamontować bramę garażową. Takie elastyczne rozwiązania są wielkim ułatwieniem dla inwestorów, którzy nie zawsze potrafią precyzyjnie określić swoje potrzeby. Warto zwrócić uwagę, że bryła domu w obu wariantach wygląda bardzo korzystnie. Część z płaskim dachem znacznie podnosi jej walory architektoniczne, dzięki czemu powstaje nowoczesny dom jednorodzinny.

Miejsce na saMochód zostało przez projektantkę tak wybrane, aby wpisywało się w bryłę budynku. Powstała w ten sposób wiata posiadająca dwie ściany i zadaszenie

proj. Jowita Gross-Mazurska, Horyzont

c.o.

dobry przykład

Projektant tego domu tak umiejętnie zaaranżował miejsce na samochód, że może być ono wiatą lub garażem

Miejsce Parkingowe przylega do bryły budynku. Ma formę efektownej przybudówki z płaskim dachem, idealnie wkomponowanej w bryłę budynku. wersja z garażem zamiast wiaty wygląda równie korzystnie. warto zwrócić uwagę na usytuowanie pomieszczenia gospodarczego oddzielającego garaż od tarasu i tworzącego wygodne wejście do domu

2/2016 Własny Dom

105

ARCHITEKTURA samochód na posesji

Wjazd do garażu nie zawsze musi znajdować się na ścianie frontowej.

– Umieszczenie go na bocznej (lewej lub prawej) elewacji może okazać się szczególnie interesujące na działkach narożnych, czyli przylegających do drogi z dwóch stron – wyjaśnia arch. Jowita Gross-Mazurska.

Frontowa elewacja pozbawiona tak dużego elementu, jakim jest skrzydło bramy wjazdowej, na ogół wygląda bardziej harmonijnie, tradycyjnie i nabiera „ludzkiego wymiaru” – dom jest dla ludzi, a nie dla samochodu.

Niestety, takie rozwiązanie ma też minusy.

W przypadku małych działek trudno wówczas wygospodarować miejsce na wypoczynek, gdyż szlaki komunikacyjne dla ludzi i samochodu znajdować się będą w różnych częściach posesji i zabierać sporo miejsca. Takie rozwiązanie wymaga również bezpośredniego wejścia z garażu do strefy mieszkalnej. Inaczej droga z garażu do drzwi frontowych w tym przypadku niewygodnie się wydłuży.

fot. Nice

Garaż z boku

Dobrym rozwiązaniem Dla osób posiaDających Działkę narożną jest umieszczenie garażu na bocznej ścianie budynku. Dzięki temu frontowa ściana domu jest węższa i bardzo elegancka. projektując taki budynek, architekt musi jednak brać pod uwagę, by możliwie najłatwiej można było wyjechać z takiego garażu. mało kto decyduje się na dwie bramy wjazdowe, zatem może się zdarzyć tak, że furtka wejściowa znajdzie się po innej stronie działki niż brama wjazdowa – takie rozwiązanie jest możliwe, jeśli działka przylega do drogi od więcej niż jednej strony

To taki, który jest „doklejony” do elewacji bocznej i łączy się z budynkiem jedną wspólną ścianą. Wyodrębnienie garażu w taki sposób pozwala na łatwe etapowanie budowy.

– Najpierw można wybudować dom, dopiero później „dołożyć” do niego garaż – mówi arch.

Jowita Gross-Mazurska. – Rozwiązanie to jest polecane osobom budującycm sposobem gospodarczym i mogącym mieć kłopoty z łatwym sfinansowaniem inwestycji.

Wprawdzie rozrzeźbia ono nieco bryłę domu, ale za to garaż nie zabiera miejsca na pomieszczenia mieszkalne w samej bryle. Najczęściej lokalizuje się go od północnej strony i wtedy może stanowić bufor cieplny, chroniący przed zimnym wiatrem. Poddasze garażu, jeśli jest niższy niż reszta budynku, można zagospodarować na strych, garderobę lub pomieszczenie gospodarcze. Jeśli wysokość dachu jest równa budynkowi – można zlokalizować tam również dodatkowy pokój mieszkalny.

106

Własny Dom 2/2016

fot. Beditom

Garaż przylegający

Garaż przyleGający Do buDynku można dobudować nawet długo po postawieniu samego domu. jest to dobre rozwiązanie dla osób, które w czasie budowy dysponują ograniczonym budżetem. zaletą garażu tego typu jest to, że można go po prostu „dołożyć” do budynku w dowolnej chwili. istotne jest jednak, by teren, na którym ma stanąć, był odpowiednio duży. pozwoli to na łatwe manewrowanie autem. jednocześnie „dostawiony” później garaż może – dzięki estetycznemu zestrojeniu z domem – wyglądać jak wzniesiony jednocześnie z głównym budynkiem

samochód na posesji ARCHITEKTURA

W przypadku działek budowlanych umieszczonych na stoku bardzo często lepiej jest wykorzystać naturalne walory terenu niż z nim walczyć, niwelując różnice w wysokościach.

– Prace niwelacyjne są niezwykle kosztowne i trudne do wykonania, a także czasochłonne – zaznacza arch. Jowita Gross-Mazurska.

Zdecydowanie warto rozważyć pomysł wkomponowania w miejsce spadku piwnicy lub właśnie garażu. Najlepiej gdy działka jest nachylona w kierunku drogi. Wówczas płaski dach garażu utworzy taras (albo stanie się stropem części zabudowanej) na poziomie podłogi domu.

Gdyby jednak nie było aż tak stromo, można wpuścić garaż częściowo w ziemię i umieścić go w piwnicy. Do niedawna tak budowano na bardzo małych miejskich działkach. Dziś, gdy samochód nie jest dla większości z nas dobrem luksusowym wydaje się to nie mieć ekonomicznego sensu – lepiej parkować pod gołym niebem.

fot. Normstahl

Skarpa

Działki ze spaDkiem pozwalają na bardzo ciekawe i funkcjonalne umiejscowienie garażu. Najlepiej jest wkomponować go w miejsce spadku, a na jego dachu wykonać duży taras. Dobrym rozwiązaniem jest również budowa garażu częściowo pod ziemią – pozwala to na zaoszczędzenie miejsca na posesji

Na ogół wymaga działki o powierzchni większej niż 1200 m2.

– Warto zwrócić uwagę, że to osobny budynek. Można zaprojektować w nim dodatkowe pomieszczenia na sprzęt ogrodniczy czy mały warsztat, aby mógł służyć nie tylko jako miejsce parkingowe – przekonuje arch.

Jowita Gross-Mazurska. – Jego tylna ściana może stać się altaną ogrodową z murowanym grillem i wychodzącym ponad dach kominem, czy wędzarnią.

To dość drogie rozwiązanie. Garaż wolno stojący wymaga czterech zewnętrznych ścian i własnej konstrukcji dachu. W przypadku wersji ogrzewanych długość instalacji grzewczych będzie znaczna, a część z nich będzie musiała przebiegać pod ziemią. Wzrosną również koszty ogrzewania. Jego zaletą jest to, że nie przeszkadza w rozplanowaniu budynku mieszkalnego: mamy do dyspozycji wszystkie elewacje (frontową, ogrodową i dwie boczne), co ułatwia rozmieszczenie pomieszczeń.

fot. T. Augustyn

Wolno stojący

Na garaże wolNo stojące mogą sobie pozwolić tylko osoby posiadające działkę o dużej powierzchni. Nierzadko takie obiekty są osobno projektowane przez architektów tak, by stylistycznie wpasowały się w istniejącą zabudowę, a do tego mogły jeszcze pełnić rozmaite funkcje. można je wykorzystać jako miejsce na narzędzia gospodarskie i sprzęt ogrodniczy, rowerownię itp. w prezentowanym przypadku na ogromnej działce wzniesiono okazały dom z bali – zatem również garaż wykonano w podobnej technologii

2/2016 Własny Dom

107

ARCHITEKTURA samochód na posesji

nawet jaskrawe kolory, umiejętnie dobrane do barwy elewacji i stylu domu, nie są dziś czymś rzadkim i osobliwym. Najważniejsze jest zachowanie umiaru i skonsultowanie wszystkiego z fachowcem, który doradzi, na co w danym przypadku warto się zdecydować

108

Własny Dom 2/2016

fot. Nelissen

przy bramach garażowych również możliwe są rozwiązania awangardowe – prezentowana na zdjęciu brama jest... przeroczysta (a jednocześnie ma wszystkie parametry dobrej bramy garażowej, włącznie z odpornością na włamanie)

fot. Hörmann

Bramy garażowe mogą nawiązywać do różnych stylów i właściwie tylko od pomysłowości klientów zależy to, jaki rodzaj bramy zamontują i w jakim kolorze

fot. Hörmann

Współczesne bramy garażowe mogą nawiązywać do stylu high-tech, przemysłowego lub rustykalnego, ale i mogą mieć wiele cech indywidualnych, charakterystycznych tylko dla jednej bramy.

– Inwestor ma do wyboru w zasadzie pełną gamę kolorów – mówi arch. Jowita Gross Mazurska. – Od tak często wybieranego jak złoty dąb, będącego imitacją okładziny drewnianej (i nie zawsze gustownie dobieranego), przez klasyczne białe i szare kolory, aż po barwy bardzo zdecydowane. Warto zwrócić uwagę, że dobór skrzydła bramy to nie sprawa błaha. Bardzo często właśnie brama zajmuje nawet pół elewacji frontowej i jest dominującym elementem w tej części domu. Im bardziej zdecydowany kolor, im więcej wzorów i im bardziej brama garażowa będzie odbiegała kolorem i stylem od pozostałej stolarki otworowej, tym bardziej potrzebna będzie nam pomoc specjalisty - dodaje architektka.

Na pewno dziś modne są imitacje bramy rozwiernej, a z kolorów – grafitowy, biały i kolory drewna. Ze wzorów interesująco wyglądają bramy o szerokich lub asymetrycznych przetłoczeniach.

fot. Hörmann

Styl

kolor bramy dobiera się najczęściej do koloru drzwi wejściowych do domu, ale można go dobrać również do koloru dachu – wszystko zależy od pomysłowości inwestora i jego pomysłu na to, jak całość ma się prezentować

kredyty FINANSE

Sytuacja frankowców gorsza niż przed rokiem Tekst: dr Michał Kisiel

NASZ EKSPERT

dr Michał Kisiel Analityk obszaru finanse osobiste w portalu Bankier.pl. Doktor nauk ekonomicznych w zakresie finansów. Adiunkt w Katedrze Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Autor m.in. książki „Internet a konkurencyjność banków w Polsce” (Wyd. Cedewu, Warszawa 2005) oraz współautor książki „Innowacyjne usługi banku” (Wyd. PWN, Warszawa 2007). Specjalizuje się w problemach zarządzania finansami w gospodarstwie domowym, bankowości elektronicznej, systemach płatności i innowacjach finansowych w internecie.

Minął już rok od pamiętnego 15 stycznia, kiedy szwajcarski bank centralny zaskoczył rynek decyzją o porzuceniu sztywnego powiązania kursu ze wspólną walutą.

Styczniowe wydarzenia pozostawiły ślad nie tylko w polityce, ale także w portfelach kredytobiorców

G

wałtowna zmiana polityki SNB niewątpliwie była jednym z najważniejszych wydarzeń finansowych 2015 roku. Dla kilkuset tysięcy kredytobiorców spłacających zobowiązania walutowe było to bolesne przypomnienie, że ich los uzależniony jest w dużej mierze od tego, co dzieje się w tym odległym, górzystym kraju, w którym większość z nich nigdy nawet nie była. Podobnie jak w 2011 roku, gdy w ciągu kilku miesięcy kurs franka wzrósł o kilkadziesiąt groszy, sytuacja frankowców znowu znalazła się w centrum zainteresowania. Tym razem jednak o problemie setek tysięcy polskich kredytobiorców było głośniej niż kiedykolwiek, a klienci banków zaczęli się organizować.

Przez kolejnych 12 miesięcy pojawiło się co najmniej kilka propozycji dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do walut obcych. Żadna z nich nie została jednak zrealizowana – poza utworzeniem funduszu wsparcia dla kredytobiorców mających problemy ze spłatą oraz pakietem doraźnych działań banków, w którym zresztą zabrakło spójnego stanowiska całej branży. W dodatku można było odnieść wrażenie, że wraz z upływem czasu kwestię sytuacji frankowców traktowano jako coraz mniej pilną – dotyczyło to zarówno działań poprzedniego rządu, jak i nowej ekipy rządzącej, przedłużającej prace nad planowaną ustawą.

2/2016 Własny Dom

109

FINANSE kredyty

Szybko zacierająca się pamięć o styczniowym szoku to w pewnej mierze wynik pozornej stabilizacji sytuacji kredytobiorców. Przez rok notowania franka wahały się w dość wąskim przedziale nieco poniżej 4 zł, a jednoczesny wyraźny spadek wskaźnika LIBOR spowodował, że raty zobowiązań (w złotych) nie wzrosły gwałtownie. Już w lutym, wkrótce po frankowym szoku, niektóre banki informowały w mediach, że raty ich klientów nie będą wyższe niż przed decyzją SNB. Utrzymanie kosztów obsługi długu na „przedstyczniowym” poziomie było także jednym z głównych założeń tzw. sześciopaku zaproponowanego przez ZBP. Rata kredytu denominowanego we frankach szwajcarskich zaciągniętego w lutym 2008 r., na 300 000 zł (100% LTV) z 30-letnim okresem spłaty i 1-procentową marżą wahała się po „czarnym czwartku” w przedziale od 1570 do 1620 zł (zakładamy 4-procentowy spread i spłatę w złotych). W 2014 r. kredytobiorca musiał co miesiąc odprowadzić do banku kwotę od 1520 do 1590 zł, a więc koszt obsługi długu był zbliżony.

Jeśli spojrzeć na wysokość obciążeń przykładowego frankowicza w dłuższej perspektywie i porównać je z ratami płaconymi przez osobę, która zaciągnęłaby zobowiązanie w tym samym czasie w złotych (z taką samą marżą), obraz rysuje się mniej optymistycznie. Od połowy

rys. MG Projekt

Stabilne raty frankowca

własny dom jednorodzinny to ważny cel życiowy, a kredyt bankowy pozwala pozyskać na niego środki. ostatnich 8 lat (od 2008 roku) pokazało jednak, że warto z niego korzystać rozważnie – inaczej wpadniemy w poważne tarapaty, a wymarzony dom i tak pozostanie na papierze

2013 r. kredytobiorca złotowy cieszył się niższymi ratami, a różnica ta zwiększyła się w 2015 r.

Dzięki spadkowi wskaźnika LIBOR od stycznia 2015 r. zmieniła się struktura raty spłacanej przez frankowicza. W połowie 2014 r. odsetki stanowiły ok. 20% raty spłacanej przez naszego przykładowego kredytobiorcę, rok później, gdy LIBOR 3M CHF wynosił ok. –0,8%, wskaźnik ten spadł do poziomu niecałych

5%. Dla kredytobiorcy złotowego proporcje są mniej korzystne – na spłatę kapitału przeznaczane było ok. 55% raty, a resztę stanowiły odsetki. Kredytobiorca walutowy szybciej spłaca dług we frankach. Na koniec 2015 r. pozbył się już 22% zadłużenia, podczas gdy kredytobiorca złotowy – tylko 15%. Dla zarabiających w złotych to jednak niewielkie pocieszenie.

zł 2000 zł 1800 zł 1600 zł 1400 zł 1200

14 ze c kw ie 14 cie ń 14 m a cz j1 er w 4 ie c1 lip 4 ie sie c 1 rp 4 i w eń 1 rz 4 e pa sie ń źd zie 14 rn lis ik 1 4 to pa d gr 1 ud 4 zie ń st yc 14 ze ń 15 lu ty 1 m ar 5 ze kw c 1 5 ie cie ń 15 m a cz j1 er w 5 ie c1 lip 5 ie sie c 1 rp 5 i w eń 1 rz 5 e pa sie ń źd zie 15 rn lis ik 1 5 to pa d gr ud 15 zie ń 15 ar

ty lu

m

st

yc

ze ń

14

zł 1000

Wysokość raty równej w złotych dla przykładowego kredytu w CHF (300 000 zł, 30 lat, zaciągnięty w 2008 r.)

Wysokość raty równej dla modelowego kredytu na 300 000 zł zaciągniętego w lutym 2008 r. (na 30 lat, z 1-procentową marżą, spread 4%, założono comiesięczną aktualizację LIBOR 3M CHF i kursu CHF) (Bankier.pl)

110

Własny Dom 2/2016

kredyty FINANSE

zł 2400

____ rata w zł (CHF) ____ rata w zł (PLN)

zł 2200 zł 2000 zł 1800 zł 1600 zł 1400 zł 1200

lu ty 0 m sie aj 8 rp 08 lis ień to 0 pa 8 d lu 08 ty 0 sie maj 9 rp 09 lis ień to 0 pa 9 d lu 09 ty 1 sie maj 0 rp 10 lis ień to 1 pa 0 d lu 10 ty 1 sie maj 1 rp 11 lis ień to 1 pa 1 d lu 11 ty 1 sie maj 2 rp 12 lis ień to 1 pa 2 d lu 12 ty 1 sie maj 4 rp 13 lis ień to 1 pa 3 d lu 13 ty 1 sie maj 4 rp 1 lis ień 4 to 1 pa 4 d lu 14 ty 1 sie maj 5 rp 1 lis ień 5 to 1 pa 5 d 15

zł 1000

Wysokość raty równej w złotych dla kredytu CHF i PLN na 300 000 zł zaciągniętego w lutym 2008 r.

Porównanie wysokości raty równej dla modelowego kredytu we frankach i w złotych na 300 000 zł zaciągniętego w lutym 2008 r. (na 30 lat, z 1-procentową marżą, spread 4%, założono comiesięczną aktualizację LIBOR 3M CHF, WIBOR 3M i kursu CHF) (Bankier.pl).

Względnie stabilne obciążenia kredytobiorców walutowych mogą stwarzać mylne wrażenie, że sytuacja przywiązanych do franka po zeszłorocznym szoku nie uległa pogorszeniu.

Najważniejszym problemem tej grupy klientów nie są jednak raty, lecz stosunek wysokości zadłużenia do wartości nieruchomości.

Szczyt popularności kredytów denominowanych we frankach przypadł na 2008 r., gdy helwecka waluta była rekordowo tania. Późniejsze wzmocnienie się franka spowodowało, że wysokość zadłużenia wyrażona w złotych poszybowała w górę. „Czarny czwartek” tylko pogorszył sytuację kredytobiorców pod tym względem.

W przypadku naszego przykładowego kredytobiorcy bieżące zadłużenie wyrażone w złotych zbliżone jest dziś do 415-420 000 zł. Wskaźnik LTV – przy założeniu, że nieruchomość warta jest 300 000 zł – wynosiłby zatem ok. 140%.

W 2014 r. ten współczynnik wahał się w przedziale 127-131%. W tym samym czasie w porównywalnym kredycie złotowym LTV zdołał obniżyć się do 85%, a kredytobiorcy do spłaty pozostało 255 000 zł.

Przedstawiony w naszym przykładzie kredytobiorca zapłacił bankowi w 2015 r. ponad 21 000 zł rat. W tym czasie jego dług wyrażony w złotych nie tylko nie zmalał, ale wzrósł –

o 29 000 zł. Problem „przywiązania do franka” jest zatem w tym przypadku jeszcze poważniejszy niż przed rokiem. Kredytobiorca, który chciałby np. sprzedać nieruchomość i przenieść

się z rodziną do nowego lokum, znajduje się w patowej sytuacji.

Grupa kredytobiorców walutowych jest niejednorodna – wielu z nich znajduje się w mniej

fot. Homebook.pl, proj. AJOT Pracownia Projektowa

Sedno problemu – dług w PLN

aby wypoczywać we własny domu – np. w tym stylowym salonie na tym wygodnym fotelu – dobrze jest mieć spokojną głowę, jeśli chodzi o spłatę kredytu. Inaczej nie będziemy tak naprawdę żyć na swoim, ale w scenografii, której właścicielem nadal będzie bank

2/2016 Własny Dom

111

FINANSE kredyty

zł 480 000 zł 460 000

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

elektronicznych! zł 440 000 zł 420 000 zł 400 000 zł 380 000 zł 360 000 zł 340 000 zł 320 000

st

yc

ze ń

1 lu 4 ty m ar 14 kw zec ie 14 cie ń 14 m cz a j 1 er w 4 ie c lip 14 ie sie c 1 rp 4 w ień rz 1 pa esie 4 źd ń zie 14 rn lis ik 1 to p 4 gr ad ud 14 zie st ń 1 yc ze 4 ń 1 lu 5 ty m ar 15 kw zec ie 15 cie ń 15 m cz a j 1 er w 5 ie c lip 15 ie sie c 1 rp 5 w ień rz 1 pa esie 5 źd ń zie 15 rn lis ik 1 to p 5 gr ad ud 15 zie st ń 1 yc ze 5 ń 16

zł 300 000

2016

w tym numerze

2

Bieżąca wartość zadłużenia w złotych w okresie 2014-2015 dla modelowego kredytu we frankach na 300 000 zł zaciągniętego w lutym 2008 r. pokrycia dachowe łazienka piękna okna elewacyjne i dachowe lekkie i ciężkie s. 28

i funkcjonalna s. 36

oraz drzwi tarasowe s. 44

Bieżąca wartość zadłużenia w złotych w okresie 2014-2015 dla modelowego kredytu we frankach na 300 000 zł zaciągniętego w lutym 2008 r. (na 30 lat, z 1-procentową marżą, spread 4%., założono comiesięczną aktualizację LIBOR 3M CHF i kursu CHF) (Bankier.pl). cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[152] 2/2016

ELEKTRONICZNEJ!

www.wlasnydom.pl

WÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK OSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

esz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

zł 500 000

wybudować dom to jedno – warto jednak pomyśleć również o tym, czy spłacając równocześnie raty kredytu, będziemy w stanie go utrzymać.

Postawienie domu energooszczędnego, taniego w ogrzaniu w zimie, będzie zatem dobrą decyzją

miejsce na samochód porady architekta s. 102

s. 8

Bryła i lokalizacja domu wzorcowe i inspirujące realizacje

fot. Braas

temat miesiąca: ciepły dom • okna • łazienka • pokrycia dachowe • dodatkowe budowle na działce

niekorzystnej sytuacji niż zaciągający zobowiązania w szczycie hipotecznego boomu. budowa i modernizacja Niemniej jednak dla sporej części spłacających exclusive! kredyty to właśnie brak możliwości realizacji życiowych planów jest bardziej dotkliwy niż wysokość rat.

temat miesiąca s. 54

ciepły dom

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy Pojedynczy numer już od 7,90 zł!

zł 450 000

z praktyki: pompa ciepła kronika budowy etap 30 – ogrzewanie w zimie, podjazd wyłożony chłodzenie w lecie s. 88 kostką betonową s. 76

QR CODE

Wygenerowano na www.qr-online.pl

index 353752 ISSN 1509-3042

02

zł 400 000 zł 350 000 zł 300 000 zł 250 000 zł 200 000

____ dług w zł (kredyt CHF) ____ dług w zł (kredyt PLN)

zł 150 000 zł 100 000

lu ty 08 sie maj rp 08 lis ień to 0 pa 8 d lu 08 ty 09 sie maj rp 09 lis ień to 0 pa 9 d lu 09 ty 10 sie maj rp 10 lis ień to 1 pa 0 d lu 10 ty 11 sie maj rp 11 lis ień to 1 pa 1 d lu 11 ty 12 sie maj rp 12 lis ień to 1 pa 2 d lu 12 ty 14 sie maj rp 13 lis ień to 1 pa 3 d lu 13 ty 14 sie maj rp 14 lis ień to 1 pa 4 d lu 14 ty 15 sie maj rp 15 lis ień to 1 pa 5 d 15

zł 50 000

„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jestbieżacego w Twojej własnejwbibliotece. ściągnięciu jest konieczne.

Wysokość zadłużenia złotych dla Po kredytu CHF i PLNpołączenie na 300 000 internetowe zł zaciągniętegonie w lutym 2008 r.

Aby kupić „Własny Dom” wejdź na

www.e-kiosk.pl/wlasny_dom

Bieżąca wartość zadłużenia w złotych w okresie dla modelowego kredytu we frankach i w złotych na 300 000 zł zaciągniętego w lutym 2008 r.

30 lat, z 1-procentową marżą, Pojedynczy (na numer już od 4,90 zł spread 4%, założono comiesięczną aktualizację LIBOR 3M CHF, WIBOR 3M i kursu CHF) (Bankier.pl).

112

Własny Dom 2/2016

WŁASNY DOM Z KONCEPTEM Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 2 (152)/2016 • luty ISSN 1509-3042 • INDEX 353752

następny numer 3/2016

DZIAŁ PRENUMERATY: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl WYDAWCA Grabek Media sp. z o.o., ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl

w sprzedaży od

25 marca

ADRES REDAKCJI I BIURA HANDLOWEGO ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337-47-40, fax 71/337 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl

TEMAT MIESIĄCA

fot. Silka

Z czego zbudować dom

Różnorodne materiały budowlane i ich właściwości – ceramika poryzowana, beton komórkowy, bloczki silikatowe i pustaki keramzytobetonowe. Czym łączyć te materiały budowlane – różne typy zapraw murarskich.

Domy drewniane – z bali i inne. Domy prefabrykowane – w szkielecie drewnianym i stalowym. Materiały na fundamenty. Ściany jedno-, dwu- i trójwarstwowe. Pustaki ceramiczne ze zintegrowaną izolacją cieplną. Materiały elewacyjne do ścian trójwarstwowych – klinkier i inne cegły ceramiczne, cegły silikatowe, imitacje kamienia, drewno, tynki i inne materiały

PONADTO

Osiedle Śląski Dom

W Kotórzu Wielkim pod Opolem powstało osiedle domów jednorodzinnych wzorowanych na tradycyjnej architekturze regionu

Z PRAKTYKI • Dom

prefabrykowany

• Drewniany

taras

MODERNIZACJA

ogrzewania

WOKÓŁ DOMU • Nawierzchnie

fot. M. Misiak

• Zmiana

Aleksandra Bojko aleksandra.bojko@wlasnydom.pl Monika Karpińska monika.karpinska@wlasnydom.pl

Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania w przypadku publikacji. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk w jakiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Dyrektora Wydawnictwa jest zabroniony. Wszelkie przedstawione projekty podlegają ochronie prawa autorskiego i należą do osób wymienionych przy każdym z nich. Prawa autorskie do opracowania plastycznego czasopisma należą wyłącznie do wydawcy. Powielanie i wykorzystywanie w jakikolwiek sposób bez zgody wydawcy jest zabronione. Sprzedaż bezumowna numerów bieżących i archiwalnych jest zabroniona. Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. Czasopismo niniejsze nie stanowi ofer ty w rozumieniu prawa i jest publikowane jedynie dla celów informacyjnych.

ARCHITEKTURA

• Kominki

REKLAMA: tel. 71/348 38 09

© Copyright by Grabek Media

fot. Homebook.pl/proj. Flexa

Pokażemy, jak można stworzyć pokój dziecięcy i cały dom, w którym nasze dziecko lub dzieci będą się czuły niczym w bajkowej krainie szczęścia – a jednocześnie będzie to przestrzeń w pełni dla nich bezpieczna. Inaczej powinien wyglądać pokój kilkuletniego dziecka, inaczej ucznia szkoły podstawowej, a jeszcze inaczej nastolatka.

W jego wystroju muszą być uwzględnione zmieniające się zainteresowania naszej pociechy i jego osobowość – spokojna lub zwariowana. Warto też pomyśleć o odpowiedniej dekoracji łazienki, z której będą korzystać nasze dzieci – niech Dzień Dziecka polega na kąpieli w wesołym wnętrzu, a nie pójściu do łóżka bez mycia się :-)

• Oświetlenie

Stali współpracownicy: Agnieszka Kubit, Rafał Żyła

druk Techgraf

Dziecko w domu

• Farby

Korekta: Marek Misiak Grafik: Agnieszka Wasilionok Mirosław Nogaj

ZDJĘCIA NA OKŁADCE Brunner, Hörmann

INSPIRACJE

FOCUS

Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl Zastępca Redaktor Naczelnej: Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

ELEKTRONICZNEJ!

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy Pojedynczy numer już od 7,90 zł!