บริเวณการค้ าชายแดนอ�ำเภอแม่ สาย วัดพระธาตุดอยเวา และ บริเวณอ�ำเภอแม่ สายมองจากภาพสู ง ทีม่ า : tourismchiangrai.com และ ปทุมพร แก้ วค�ำ แม่สาย เป็ นท้องถิ่นเก่าแก่และส�ำคัญมาแต่เดิม มีความผูกพันกับประวัติศาสตร์ การตั้งถิ่นฐานในเขตที่ราบลุม่ เชียงแสน – เชียงราย ในยุคแรกเริ่ ม เมื่อครั้งก่อนสงครามโลก ครั้งที่สอง เคยเป็ นหมู่บา้ นขนาดเล็ก แต่การเป็ นช่องทางเดินทางผ่านเทือกเขาแดนลาว ที่ เรี ยกกันว่า “ฮ่องลึก” ท�ำให้กลายเป็ นด่านพรมแดนธรรมชาติ มีผคู ้ นหลากหลายชาติพนั ธุ์ ทั้งอาศัยบนพื้นราบและภูเขา ต่างอาศัยเดินทางผ่านและโยกย้ายกลุ่มไปมาตลอดช่วงเวลา จนถึงปั จจุบนั เกิดชุมชนบ้านเมืองเก่าแก่หรื อเป็ นเวียงโบราณที่เชิงเขาต่อกับทุ่งราบใกล้ เมืองแม่สาย เรี ยกกันว่า เวียงพางค�ำ ซึ่งพบร่ องรอยการขุดล�ำเหมืองแดง ที่ชกั น�้ำจากล�ำน�้ำ สายหล่อเลี้ยงบางส่ วนของทุ่งราบเชียงแสน – แม่จนั อันอุดมสมบูรณ์ และมีตำ� นานการ สร้างบ้านเมืองที่เล่าสื บต่อกันมาอย่างหลากหลาย ภายหลังมีการเขียนขึ้นใหม่เป็ นลาย ลักษณ์อกั ษรโดยพระภิกษุแห่ งล้านนาในยุคที่พุทธศาสนาแบบเถรวาทเข้ามาสู่ ดินแดนนี้ และตั้งมัน่ รุ่ งเรื องกลายเป็ นโลกทัศน์ทางศาสนาที่ผสมผสานไปกับการด�ำเนิ นชีวิตอย่าง 64
วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงราย ปีที่ 7 ฉบับที่ 1 (มกราคม - มิถุนายน 2555)