GOssIP 46

Patent Hikayeleri

Gollum İçimizden Biri

MIN ŞA YA INI SUNAN MAR İ KA Y R - İ RLA I S

9 772148 482000

Türkiye’nin Nabzını Tutan Etkinlikler

TEKNOLOJİ TRANSFER HIZLANDIRICI

DOĞAN TAŞKENT

eb ru

ISSN 2148-4821

ÜCRETSİZDİR

2018

SAYI

46

ÖZEL DOSYA BİLİM KURGU GERÇEĞE Mİ DÖNÜŞÜYOR?

ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK

ETİ’NİN BABASI VE SIRA DIŞI HİKAYESİ

FİRUZ KANATLI

İmtiyaz ve Yayın Sahibi Grup Ofis Marka Patent AŞ adına Cenk SEVİNÇ Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Burcu GÖRÜCÜ

Genel Yayın Yönetmeni: Burcu Görücü

burcu.gorucu@gossipdergi.com

DENEMEDEN

BİLEMEZSİN Her yıl olduğu gibi bu yıl sonunda da yeni yıl hedeflerimize dair kendimize sözler verdik, kararlar aldık, yapılacaklar listelerimizi hazırladık. Geçtiğimiz yıllar boyunca yapamadığımız her ne varsa önümüzdeki yıla aktarmaya başladık. Belki de altından kalkamayacağı yüklemeler yaptık yeni yıla.

Dünyanın güneş etrafında turlamasıyla insanoğlu tarafından adı konan bu “zaman”a umut bağlamamız, bir başlangıç ve bir son belirlememiz, bizleri ne kadar da rahatlatıyor. Yeni heyecanlar yaratıyor, sanki yeniden doğmamızı sağlıyor. Üstelik sadece yeni yılda değil, zamanımızı günlere, haftalara, aylara bölerek, hep bir sonraki döngüyü gözleyerek bu heyecanı, yaşadığımız her gün canlı tutuyoruz. Hafta sonu gelse de dinlensek, bayram gelse de tatile çıksak, yaz gelse de denize girsek gibi sürekli geleceği kovalıyoruz.

Kovaladıklarımızın yanında ötelediklerimiz de var tabi; pazartesi diyete girmek, önümüzdeki ay spora başlamak, yeni yılda sigarayı bırakmak…

Kendi kendimize verdiğimiz sözlerden, koyulan hedeflerden oluşan bu liste uzayıp gidiyor.

Harekete geçmek için sadece kendi kararlılığımız yeterli olduğu halde bu döngülere umut bağlıyor, hazır olmayı bekliyor, harekete geçmeyi erteliyoruz.

Yapmamız gereken tek şey belki de hiçbir döngüye bağlı kalmadan denemek, hiçbir bahane yaratmadan denemek. Hazır olmayı beklemeden, ertelemeden…

2018 en kararlı yılınız olsun, GOssIP’i takipte kalın.

Yayın Kurulu Duygu ÇAKI Sevcan DAŞDAN Gamze COŞKUN BAKIR Betül YARDIMCI Burak OCAKOĞLU Deniz Ece CEBECİ Sinem GÖZÜBÜYÜK Betül UZ Yayın Danışmanları Selçuk AKIN İbrahim DEVECİOĞLU Mahmut DUMAN Redaktör Gamze COŞKUN BAKIR Hukuk Danışmanı Av. Filiz CANKAT Katkıda Bulunanlar Önder Erol ÜNSAL Av. Güray BALIKTAY Yusuf ÖZER Tasarım Grafikir www.grafikir.com.tr Çeviri İkarus Tercüme www.ikarustercume.com Yayın Türü Üç aylık yaygın süreli yayın Yönetim Yeri Atatürk Bulvarı No: 211/11 Kavaklıdere ANKARA Tel: 0 312 468 50 00 Faks: 0 312 468 44 55 www.gossipdergi.com info@gossipdergi.com /gossipdergi /gossipdergi /gossipdergi Baskı Dumat OFSET Bahçekapı Mah. 2477 Sokak No: 6 Şaşmaz - Etimesgut / Ankara Tel: 0 312 278 82 00 GOssIP Dergisi’nin imtiyaz ve yayın hakkı Grup Ofis Marka Patent AŞ’ye aittir. Tüm hakları saklıdır. Kaynak göstermeden alıntı yapılamaz.

EDİTÖRDEN

GOssIP Ocak 2018 Sayı: 46

3

İÇİNDEKİLER

6|

HAYDİ

PATENTLE TÜRKİYE

24 | UZMAN KONUK ÖNDER EROL ÜNSAL 26 | MARKA HİKÂYELERİ EGE SUCUKLARI 32 | UZMAN GÖRÜŞ AV. GÜRAY BALIKTAY 40 | PATENT HİKÂYELERİ MOTION CAPTURE 4

28 | ÖZEL RÖPORTAJ

DOĞAN TAŞKENT

42 | YARATICI TASARIMLAR 44 | İTİRAZIM VAR TÜRKİYE’DEN YÜKSELEN CARPO KOKUSU 50 | RETROLOJİ SANAL BEBEK 52 | BAŞARI HİKÂYELERİ FİRUZ KANATLI 54 | İYİ FİKİR

GOSSIP RÖPORTAJ ÖZEL DOSYA

İYİ YAŞAMIN SIRLARINI

AUGMENTED REALITY

EBRU

34 | ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK 46 | SUNAN MARKA:

56 | MUCİT HİKÂYELERİ STEVE WOZNIAK

66 | SIRA DIŞI MARKALAR

58 | GOSSIP ÖNERİYOR

67 | MARKA BULMACA

60 | GOSSIP TANITIYOR ÇAYKUR

68 | GOSSIP NEREDE?

64 | BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? 65 | DÜNYANIN İLKLERİ 5

G Ü N D E M

HAYDİ

“PATENTLE TÜRKİYE” Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine ve rekabet güçlerine doğrudan etki eden temel unsurların başında gelen sınai mülkiyet hakları ve patent alanında, Türkiye’de son dönemde önemli gelişmeler yaşanmıştır.

10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ve bu kapsamda 29 Eylül 2017 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışan Buluşlarına, Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair Yönetmelikle birlikte üniversitelerdeki patent potansiyelinin harekete geçirilmesi açısından önemli adımlar atılmıştır.

Türk Patent ve Marka Kurumu, üniversitelerin sınai mülkiyet sistemi içerisinde daha aktif bir şekilde yer alması için çeşitli proje ve faaliyetler yürütmekte olup üniversitelerde patent farkındalığının artırılması, üniversite öğrencilerinin profesyonel meslek hayatında veya akademik çalışmalarda kullanacakları teknik bilgilerle donatılması ve öğrencilerin ülkemizin teknolojik gelişmesinde önemli bir yer tutan buluş faaliyetlerine özendirilmesi amacıyla “Patentle Türkiye - I. Ulusal Üniversiteler Patent Yarışması” düzenlemiştir. Üniversitelerin ve öğrencilerin büyük ilgi gösterdiği 1. Ulusal Üniversiteler Patent Yarışması’na

101 üniversiteden 577 başvuru gerçekleştirilmiştir. Ocak ayının ilk haftası itibarı ile patent başvuruları jüri tarafından; başvuru unsurlarının hazırlanışı, teknik çözüm getirilen problemin tanımlanması, teknik çözümün uygulanmasını sağlayacak yeterlilikte anlatımı, koruma kapsamının belirlenmesi, istemlerin yazımı, tekniğin bilinen durumuna göre buluşun yenilik seviyesi, buluş basamağı, teknik etki, sanayiye uygulanabilirlik ve ticarileşme potansiyeli çerçevesinde değerlendirilmeye başlanmıştır. 26 Nisan 2018 tarihinde, Dünya Fikri Mülkiyet gününde Türk Patent ve Marka Kurumunda gerçekleştirilecek ödül töreni ile dereceye giren başvuru sahiplerine çeşitli ödüller verilecektir.

Değerlendirme sonunda dereceye giren adaylardan; birinciye 30 bin TL, ikinciye 20 bin TL, üçüncüye 10 bin TL para ödülü; ilk 5’e giren adaylara Almanya, Güney Kore ve İsviçre’de düzenlenen Uluslararası Buluş Fuarlarına katılım imkânı ve ilk 10’a giren adaylara da Fikri Mülkiyet Akademisinin düzenleyeceği eğitimlere katılım imkânının yanı sıra dizüstü bilgisayar, tablet vb. çeşitli ödüller verilecektir.

Ödül töreni ile ilgili süreç www.patentleturkiye.gov.tr web adresinden takip edilebilecektir.

6

7

GRUP OFİS

MARKA GÜNLERİ

Türkiye ile Orta Doğu ülkeleri arasındaki ticari ilişkilerin her geçen gün gelişim göstermesi, Türkiye’nin Orta Doğu ülkelerine yönelmesi ve Türk firmalarının Orta Doğu ülkelerine yatırımlarının artması, sınai mülkiyet haklarının koruma altına alınmasının önemini vurgular hale geldi. Bu duruma dikkat çekmek isteyen Grup Ofis Marka Patent, Alyafi IP Group iş birliği ile ‘Orta Doğu’da Markalaşma’ üzerine bir etkinlik düzenledi.

8

GÜNDEM

Ba

Grup Ofis Marka Patent, 2017 yılında Wyndham Grand İstanbul Levent’te gerçekleştirdiği ‘Orta Doğu’da Markalaşma’ etkinliği ile bir ilke imza attı.

a hi

fi Ya Al

At illa Ar ım an

Grup Ofis Marka Patent Genel Müdürü Cenk Sevinç’in açılış konuşması ile başlayan etkinlikte, uluslararası alanda ve Orta Doğu’da; marka başvurularında dikkat edilmesi gereken noktalara, örnek ülkeler üzerinden marka başvuru süreçlerine ve Türk markalarının Orta Doğu’daki başarı öykülerine yer verildi.

M al ko ç

Etkinlik boyunca Grup Ofis Marka Patent Marka Vekili Gamze Coşkun Bakır, Alyafi IP Group Orta Doğu temsilcisi Bahia Al Yafi, Irak Temsilcisi Ammar Hashim Mohammed ve Mısır Gümrük Yetkilisi Wael Khalil, “Orta Doğu’da Markalaşma” üzerine bilgi ve deneyimlerini aktardı.

n

ka ba Er

Eyüp Sabri Tuncer Kozmetik Genel Müdür Yardımcısı Atilla Arıman, iyi bir marka olabilmek için güçlü altyapı gerekliliğini, “Orta Doğu’da V.I.P Olmak” oturumuyla DizaynVIP Grup Başkanı Erbakan Malkoç iz bırakan marka olabilmeyi anlattı.

Bu yıl ilki düzenlenen Grup Ofis Marka Günleri’nin 2018 yılı temasının ne olacağını önümüzdeki günler gösterecek.

ç Cenk Sevin

9

BEYPAZARI KURUSU DENETİM SÜRECİNDE

Coğrafi işaret tescili alan Beypazarı kurusu ilk denetimini tamamladı.

10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun getirdiği zorunluluklardan biri de coğrafi işaret tescilinden sonra her yıl coğrafi işaretin denetiminin yapılması ve bu denetime ilişkin raporların Türk Patent ve Marka Kurumuna sunulması oldu. Yapılan bu denetimler, belirtilen kriterlere uygun olmayan üretimleri engelleyecek.

Söz konusu kanun gereğince, tescilli Beypazarı kurusunun denetimi, Beypazarı Ticaret Odası Başkanlığında, İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık

Müdürlüğü, Beypazarı Belediyesi Zabıta Müdürlüğü, İlçe Sağlık Grup Başkanlığı ve Grup Ofis Marka Patent’in katılımlarıyla gerçekleşti. Denetleme sırasında, denetlenen üreticilere coğrafi işaretin ve denetimin öneminden bahsedildi, bilgilendirmeler yapıldı. Tescil altına alınan Beypazarı kurusunun üretim ve satış aşamalarında dikkat edilmesi gereken noktalar vurgulandı.

Ayrıca üreticilere, Türk Patent tarafından 10 Ocak 2018 tarihinden sonra coğrafi işaretli ürünlerde kullanılması zorunlu amblem hakkında da bilgilendirme yapıldı.

Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Amblem Yönetmeliği

10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı tescili alan ürünlere yılda en az bir kez olacak şekilde denetim şartı getirildi.

Bu denetimlerde ürünün tescile konu olan değerlerini korumak ve tescil almış coğrafi işaretli üründe kullanımı zorunlu olan bu amblemin kullanım denetimi

10

GÜNDEM

amaçlandı. Amblem, tescilli coğrafi işaretli ve geleneksel ürün adları tescil belgesinde belirtilen şartlara uygun olan ürünlerin üretimi veya pazarlamasında faaliyet gösterenler tarafından kullanılacak. Tescilli adın türüne göre Türk Patent ve Marka Kurumunun belirlediği amblemlerden uygun olanı kullanılacak ve amblem üzerinde değişiklik yapılamayacak.

EN TATLI TANINMIŞ MARKALAR Eti’nin lezzet yolculuğu, işini aşkla yapan bir avuç insanın gösterdiği cesaret, özveri ve yenilikçilik anlayışı ile başladı. Kalite ve emekle büyüdü, gelişti ve yıllar geçtikçe Türkiye’de mutluluk denince akıllara gelen ilk marka oldu.

Eti Gıda’nın; Eti, Eti Puf, Eti Mek, Eti Topkek, Eti Popkek, Eti Wanted, Eti Burçak ve Eti Browni markaları Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tanınmış marka olarak kabul edilmişti. Şimdi ise Eti’nin tanınmış markalar listesine iki yeni marka daha eklendi.

Yeni Nesil En Çok Tanınan

Ayıcık

Bitter, sütlü ve beyaz çikolatadan oluşan, ayıcık desenli ve üç renkli Eti Petito, çocuklar tarafından sıkça tercih edilen bir ürün. Kısa süre içerisinde gerek çocuklar gerekse ebeveynler tarafından çok sevilen, reklamları televizyon ve sanal alemde sık sık dönen Eti Petito bu büyük ilgiyi, Türk Patent ve Marka Kurumuna tanınmış marka başvurusu yaparak taçlandırdı. Grup Ofis Marka Patent aracılığıyla yapılan başvuru, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından incelendi. Halk nezdinde çikolatalar ve çikolatalı ürünler üzerinde yaygın bilinirliğe sahip olması gerekçesiyle tanınmış marka olarak kabul edilerek şöhretini tescilledi.

Gofret

İncecik gofret yaprakları ve enfes kreması ile ağızda eriyen Eti Hoşbeş, birbirinden farklı lezzetleriyle ürün yelpazesini genişleterek daha geniş bir kitleye ulaştı. Yediden yetmişe herkes tarafından sevilen ve tüketilen Eti Hoşbeş markası için yine Grup Ofis Marka Patent tarafından yapılan başvuru, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından incelendi ve gofret ürünlerinde yaygın bir bilinirliğe sahip olan Eti Hoşbeş tanınmış marka olarak kabul edildi.

11

GEÇMİŞTEN GELECEĞE

AYAKKABI SERÜVENİ 1900’lü yılarda Akbacakoğlu ailesi tarafından temeli atılan ve 94 yıllık tecrübesiyle Türk ayakkabı sektörünün önemli ve saygın markalarından biri olan Ayakkabı Dünyası; tüketicinin aradığı dünya markalarını uygun fiyata bulabileceği, tüm ailesi için her tarz ayakkabı ihtiyacını karşılayabileceği ayakkabı mağazalar zinciridir.

1. Kuşak Osman Dede 1900’lü yıllarda Beypazarı’nda ilk tabakhaneyi kurar, 1923 yılında ise 2. Kuşak olan Hafız Ahmet Efendi mest ve yemeni tezgâhına ortak olur. Üretim artar, çevre ilçelere merkeple pazarlama yapar. 3.Kuşak Niyazi Akbacakoğlu’nun Ankara’ya ayakkabı satmaya başlaması ile atılan adımlar, 1953 yılında Ankara’ya taşınma kararı alan ailenin 17 metrekarelik küçük bir dükkânda ayakkabı üretip satma kararıyla devam eder.

Geçmişin tozlu raflarından çeyiz sandıklarından gelen ve günümüzde sergilenen ayakkabı koleksiyonunu ilk ne zaman oluşturmaya başladınız?

Babamın Beypazarı’nda çok sevdiği bir arkadaşı vardı. Samanpazarı’nda dükkân komşumuzdu.

70’li yıllarda dükkânlarına ziyarete gittiğimde rafta takılı, ipinde nazar boncuğu olan çok sevimli bir Bebek Ediği gördüm. Elime aldığımda İsmail Amca bana bu ediğin arkadaşım olan oğlu Mustafa’nın bebeklik ayakkabısı olduğunu ve babamın (Niyazi Akbacakoğlu) özel sipariş üzerine yaptığını söyledi. Nazarlık olarak saklıyorlarmış, tabii ki çok etkilendim. “İsmail amca, bu çocukluk 12

GÜNDEM

GOssIP

ÖZEL HABER

Her geçen gün büyüyen Ayakkabı Dünyası, 70 mağaza ve toplam 40.000 metrekare üzerinde satış alanıyla halen sektörde öncü marka kimliğini koruyor.

Ayakkabı Dünyası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Akbacakoğlu, dünya tarihini yansıtan 6500 parçalık zengin ayakkabı koleksiyonu ile ayakkabı tutkunlarını zamanda yolculuğa çıkarıyor.

Akbacakoğlu’nun Türk ayakkabı sektörünün ustalık ve üretim alanında sahip olduğu köklü tarihini gözler önüne seren “Geçmişten Geleceğe Ayakkabı Serüveni” koleksiyonu Ankara Marka Festivali’nde Başkentliler ile buluştu.

Mehmet Akbacakoğlu; 18. yüzyıldan Cumhuriyet’in ilk yıllarına, Türkiye’nin ve dünyanın dört bir yanından ayakkabı modellerinin yer aldığı koleksiyondaki değerli parçalarını GOssIP’e anlattı.

ayakkabısını bana verir misin?” dedim, çünkü onu mükemmel bir sanatkâr olan sevgili babacığım dikmişti ve benim için çok önemliydi. Çok heyecanlanmıştım ve babamın hatırası olarak saklamak istiyordum. Beni kırmadı ve hediye etti. İşte koleksiyonumun temeli o gün atılmıştı.

Koleksiyonculuk ciddi bir iş gerçekten Evet, koleksiyonculuk ciddi bir iş ve tedavisi olmayan veba mikrobu gibi bir hastalıktır. Pazar günü bile evde oturamam, mutlaka antika pazarlarını ziyaret ederim. Yurt dışına gittiğim zaman da yine pazarlar ve antikacılar uğrak yerim.

Koleksiyonunuzda bulunan en eski ayakkabılar hangi döneme ait?

En eski ayakkabılar 18. yüzyıl dönemlerinden başlıyor.

Osmanlı Şehzade ayakkabıları, Çanakkale Savaşı’nda giyilen subay çizmesi, asker çarıkları, Erzurum dadaş ayakkabıları, çarıklar, yemeniler, çapulalar, mestler, kunduralar, pehlivan kispet çantaları, Alman-Rus Harbi’nde giyilen keçe çizmeler, Hollanda ahşap ayakkabıları, Ermeni papazlarının ayinde giydikleri sırmalı terlikler, Ermeni ustaların yaptığı gelin terliği, nalınlar… Bunun gibi 18. yüzyıldan Cumhuriyet dönemine kadar tarihin pek çok dönemindeki ayakkabılar bulunuyor.

Koleksiyonda timsah, balık, yılan, kertenkele derisinden ayakkabılar, çantalar, gelin ve damat ayakkabıları yer alıyor. Özelliklerine göre hangi yıllarda hangi kalıp ve rengin moda olduğunu da görmek mümkün. 1940 – 1950’li yıllarda Beyoğlu’ndaki atölyelerde üretilen ayakkabılara baktığımızda İtalya’dan farklı olmadığımızı görüyoruz.

Ayakkabı Dünyası’na ait bu koleksiyon Türkiye’de bir ilk mi?

Evet. Hatta dünyada bir ilk.

Guinness Türkiye temsilcisi koleksiyonumuzu gördü.

Dünyada böyle bir koleksiyonun olmadığını söyledi. Guinness Rekorlar Kitabı’na gireceğiz. Özellikle dünyada bu kadar büyük bir Anadolu koleksiyonu yer almıyor.

Geçmişteki ayakkabılara baktığımızda şimdiki tasarımların ilham kaynağı gibi görünüyor. Sizce ayakkabı sektöründe eskiye özlem mi var?

Tabii. Eskiye baktığımızda eski sanat tasarımlarının takdir edilecek yönleri çok fazla. Sanat kayboldu, şimdi standart üretime geçildi. Ama eskiden ayak ölçüsü alınıyor ve ayakkabılar 10-15 gün sonrasında teslim ediliyordu. Özel tasarım vardı ve kişinin isteğine göre tasarlanıyordu.

Eski ustalara saygı duymak lazım. Afyon, Uşak, İzmir, Foça her bölgede ayrı bir renk ve tasarım var. Afyon yöresi gümüş, Kahramanmaraş sedef kullanmış. Günümüzde de bu tasarımlara dönüş olduğunu görüyoruz. Şimdiye kadar nerelerde sergilendi? Bu koleksiyonu merak edenler nereye gidebilirler? Şu anda Ankara Ofisi’mizde 1500 metrekare bir alanda teşhir ediliyor. Bakım onarım atölyemizde koruyucu vernikleri yapılıyor. Fotoğrafları çekilip numaralandırılıyor. Cinslerine göre dosyalanıyor. Randevu ile dostlarımızı ve arzu edenleri bilgilendirerek gezdirebiliyoruz.

Bu değerli koleksiyonu bir müze çatısı altında görebilecek miyiz?

Evet, en büyük hayalim. Bir müze projem var. Buradaki amacım sadece ayakkabı tarihini değil, moda ve sanat tarihini, zanaat tarihini ve küresel tarihi yansıtmak. Bu anlamda 6500 parçalık ayakkabı koleksiyonumu Türk halkına, öğrencilere, basına, moda profesyonellerine, turizme sunmak. Özellikle yıllarca üretim merkezi olmuş Çarşıkapı, Beyazıt, Sultanahmet civarında müze olarak yaşatmak. Bütün mesele geleceğe bir kültür mirası bırakmak. Bugün biz beşinci kuşağız, asıl amaç gelecek nesillere bir müze bırakmak.

Bildiğimiz kadarıyla bir kitap hazırlığındasınız. Neler olacak bu kitapta?

Ayakkabı Dünyası olarak bir profesör ile birlikte 200 sayfalık bir kitap hazırlıyoruz. Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinden en yaşlı meslektaşlarımızın sektördeki tecrübelerini, usta-çırak ilişkilerini anlatan 70’e yakın usta ile röportajlar yaptık. Sadece ayakkabı aşkı ve ayakkabı koleksiyonunu anlatan bir kitap olacak. Zaten Ayakkabı Aşkı markası bize ait.

Markalarımızı koruma yolundaki çabamızda bizi yalnız bırakmayan ve bize her zaman yardımcı olan Grup Ofis Marka Patent Genel Müdür’ü Cenk Sevinç’e de çok teşekkür ederim.

13

WIPO VERİLERİ AÇIKLANDI

WIPO, 2016 yılı dünya çapında fikri mülkiyet raporunu yayımladı.

Her yıl olduğu gibi 2017 yılının sonunda yayımlanan 2016 yılına ait raporda patent, marka, faydalı model, endüstriyel tasarım ve coğrafi işaret alanlarındaki başvurularla ilgili istatistiksel oranlara ve bilgilere yer verildi. Yıllık patent, marka, endüstriyel tasarım, faydalı model başvurularında 2015’den 2016’ya en çok artış gösteren ülke Çin oldu.

World Intellectual Property Organization (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü)

Türkiye bu sıralamada tasarım başvurularında 6. sırada yer alırken, marka başvurularında 10. sırada ve patent başvurularında da 23. sırada yer aldı. Marka, patent ve tasarım başvuru sayılarına göre ilk 10 ülke sıralaması şu şekilde:

SIRALAMA

MARKA

PATENT

TASARIM

1

ÇİN

ÇİN

ÇİN

2

ABD

ABD

ALMANYA

3

JAPONYA

JAPONYA

G.KORE

4

ALMANYA

G.KORE

ABD

5

FRANSA

ALMANYA

İTALYA

6

HİNDİSTAN

FRANSA

TÜRKİYE

7

İNGİLTERE

İNGİLTERE

JAPONYA

8

G.KORE

İSVİÇRE

FRANSA

9

RUSYA

HOLLANDA

İSVİÇRE

10

TÜRKİYE

RUSYA

İSPANYA

2016 yılında tahmini toplam 7 milyon marka başvurusu yapıldı ve bu değerin 2015 yılında yapılan başvurulardan %16.4 daha fazla olduğu belirtildi.

Verilere göre dünya çapındaki toplam tasarım sayısı, 2005 yılına göre ikiye katlanarak 1.24 milyona ulaştı. Bu da ekonomik büyümenin %8.3’ünü temsil etmektedir.

14

GÜNDEM

Bu oranda Çin önemli bir rol oynamış görünüyor çünkü toplam tasarım sayısının %52’sini Çin’den yapılan başvurular oluşturmakta. Bu da Çin’in bir önceki yıla göre tasarım sayısını %14.3 artırdığını göstermektedir.

100. ÜYE

ENDONEZYA 2 Ekim 2017’de Madrid Protokolü’nü imzalayan Endonezya, Madrid Protokolü’nün 100. üyesi oldu.

Bilindiği üzere Madrid Protokolü, üye ülkelerin tek bir başvuru ile birçok prosedür ve ek masraf olmaksızın birden fazla ülkeye marka başvurusu yapabilmesini sağlayan bir sistemin parçasıdır. Gün geçtikçe üyelerine yenilerini katan bu sisteme, 2 Ocak 2018 tarihinden itibaren Endonezya da 100. protokol üyesi olarak eklenmiş oldu. Bu tarih itibarıyla Endonezya’daki yerel marka sahipleri, tek bir başvuru ile markalarını WIPO’ya taraf olan diğer ülkelerde koruyabilecekler.

Aynı şekilde üye ülkelerdeki şirketler ve marka sahipleri de G20 ekonomi zirvesinin en hızlı büyüyen ilk beş ülkesinden biri olan Endonezya’da, markalarını protokol aracılığıyla koruma altına alabilecekler.

RUSYA

LAHEY ANLAŞMASINI İMZALADI 30 Kasım’da Lahey Anlaşması’nın Cenevre Sözleşmesi’ni imzalayan Rusya Federasyonu, Cenevre Sözleşmesi’nin 53. ve Lahey Birliği’nin 67. üye ülkesi oldu.

28 Şubat 2018 tarihi itibarıyla Rus şirketler ve tasarımcılar, tasarımlarını korumak için Lahey Sistemi’ni kullanmaya başlayacak. Tersi olarak da yabancı şirketler ve tasarımcılar bu tarihten itibaren Lahey Sistemi’ni kullanarak Rusya’ya tasarımlarını korumak için başvurabilecek. Bu son gelişme ile birlikte Lahey Sistemi’ne üye ülkeler tek bir uluslararası başvuru ve tek bir ücret ile 82 ülkeye kadar koruma sağlayabilecek.

Lahey Anlaşması, tasarımlarını anlaşmaya üye olan ülkelerde korumak isteyen bireylere/kuruluşlara kolaylık sağlayan bir anlaşmadır. Bu anlaşma sayesinde tasarım sahipleri tek bir başvuru ve ücretle, birden fazla üye ülkeye aynı anda başvuru yapma imkânı bulur.

15

ÇEVRECİ ŞAMPİYON: 1985 yılında kurulan inşaat, sentetik çim ve hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren Hatko Şirketler Grubu, İhracatın Yıldızları Türkiye’de En Çevreci Şampiyon Ödülü ve İnovaLİG Üstün Başarı Sertifikası’na layık görüldü.

Geçtiğimiz yıl 16’ncısı düzenlenen “İhracatın Yıldızları” yarışmasında toplamda 23 firma, 14 ayrı kategoride değerlendirildi. Yapılan değerlendirmeler sonucunda ödüller, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ve İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükelçi tarafından takdim edildi.

Hatko bünyesinde, ömrünü tamamlamış lastikler geri dönüşüm ile sentetik çime dönüştürülerek yılda 20 bin ton lastik geri dönüştürülüyor. AR-GE ve inovasyon

Patent tescilli yöntem ile elde edilen ömrünü tamamlamış lastiklerdeki kauçuk granül, halı sahalarda ve atletizm pistlerinde kullanılıyor.

Geri kalan çelik ise Hindistan’a ihraç ediliyor, demir-çelik üretiminde kullanılıyor. Yani bu tesiste lastiğin her bir zerresi değerlendiriliyor, geri kazandırılıyor.

çalışmalarına önem veren Hatko, söz konusu yöntemini de patent tescili ile koruyor. Hatko, sentetik çim üretimine ilk başladığı senelerde 150-160 bin metrekarelik üretime sahipken günümüzde 1 milyon 400 bin metrekarelik bir üretime sahip. Bu verilerle Türkiye’nin en büyük geri dönüşüm tesisi olma özelliğini elinde tutuyor. Ayrıca dünyadaki 30 FIFA lisansöründen biri olmakla birlikte The ESTO’nun (The European Synthetic Turf Organisation) ilk Türk üyesi.

Hatko AR-GE mühendisleri tarafından türlü araştırmalar ve incelemelerden geçen söz konusu ürünlerinin Avrupa Birliği Hayvan Refahı Standartları kapsamında zorunlu ekipman olacağı öngörülüyor.

Mutlu İnekler ile ilgili detayları #mutluinekler hashtagiyle Instagram üzerinden takip edebilir, ayrıca Mutlu İnekler Yarışı adlı uygulamayı Her Şey Mutlu İnekler İçin cep telefonunuza indirerek ineklerin mutlu Hatko’nun inovasyon çalışmalarından bir diğeri dünyasına katılabilirsiniz. Üstelik su ve samanlardan kaçıp, yatakları toplayarak de çiftlik ve köy ahırlarında işçilerin iş yükünü sürpriz ödülü kazanma şansı yakalayabilirsiniz! azaltmak ve hayvanların konfor ve standartlarını yükseltmek için tasarlanan ve patent tescili ile korunan hayvan yatakları.

16

GÜNDEM

MARKA KONFERANSI

18. YILINDA İŞ DÜNYASINA 18 YAŞ RUH HALİNİ AŞILADI Türkiye’nin en büyük ve en çarpıcı fikir platformu MARKA Konferansı, 18 yıldır iş dünyası ve liderlerinin ihtiyaçlarına rehberlik yapmaya devam ediyor. Bu yıl 13-14 Aralık 2017 tarihlerinde Hilton İstanbul Bomonti’de gerçekleşen MARKA 2017, 18 yaş ruh halini ve kendini 18 yaşında hissetme duygusunu MARKA deneyimine taşıdı. Büyük bir yıldızlar geçidi sunan MARKA 2017, iki gün boyunca başarıları ile dünya gündemine damga vurmuş, sanat dünyasının yıldızlarından iş dünyasının liderlerine; dünyaca ünlü psikanalistlerden bilim adamlarına, önemli girişimcilerden akademisyenlere çok özel 62 konuşmacıyı 40’ın üstünde seansta en çarpıcı içerikleriyle ağırladı.

MARKA Konferansları’nın yaratıcısı, Yürekli Yönetim Kurulu Başkanı Ayşegül Yürekli Şengör, MARKA 2017’nin altını çiziyor: “MARKA Konferansına duyulan ilgi ve heyecan 18 yıldır hep zirvede; bu özelliğimizle sürdürülebilirlik ve istikrar konusunda iş dünyasına örnek olmayı başardığımıza inanıyorum. 18 yaşın hiçbir yaşa benzemeyen bambaşka bir özelliği var: İnsan yaşamındaki en önemli dönüm noktalarından biri... Bu yıl 18 yaş ruh halini ve kendini 18 yaşında hissetme duygusunu MARKA deneyimine taşıdık. Çok büyük fırsatlarla dolu olduğuna inandığımız 2018 yılı için, iş dünyasını bu özel deneyimle hazırladık. Tıpkı 18 yaşında genç bir insanın hissettiği gibi özgürlüğe, bağımsızlığa, olgunluğa sağlam adımlar atarken cesaretle ve umutla geleceğe koşma enerjisi ve motivasyonu aşıladık; tüm MARKA 2017 katılımcılarının bu duyguyla geleceklerine bakmalarını sağladık.”

MARKA 2017’de Yıldızlar Geçidi

MARKA Konferansları, bu yıl da sanat ve gösteri dünyasının ünlü isimleriyle unutulmayacak

seanslara imza attı. Şarkılarıyla herkesin hayatında kalıcı izler bırakmaya devam eden büyük popstar, eşsiz müzisyen, besteci, söz yazarı ve prodüktör Kenan DOĞULU, gazeteci Nevşin MENGÜ moderatörlüğünde sohbet ve müzik dolu bir seansla MARKA 2017’ye damgasını vurdu. Türkiye’nin en büyük mizah dehası ünlü komedyen Cem YILMAZ, sinema ile arasındaki tutkulu ilişkiyi ve ortak değerimiz olan Yeşilçam’ın, kendisi için anlamını MARKA 2017’de çok özel bir seansla anlattı.

Global Rekabet Gücü İçin Yapay Zeka ve Teknoloji

MARKA 2017, dünyanın gözünü diktiği konulardan biri olan “Yapay Zeka”yı da mercek altına aldı. Yapay zeka alanında önemli çalışmalar yapan, PrismaLabs’in kurucusu ve CEO’su, Rus teknoloji lideri ve bilim adamı Alexey MOISEENKOV, MARKA 2017’nin öne çıkan konuşmacılarından biri oldu. Yapay zeka alanında doğru yatırımlar yapılması adına Türk iş dünyasının önünü açmak için önemli açıklamalar yaptı.

17

İSTANBUL’DA

BRAND WEEK RÜZGARI Bu yıl beşinci kez düzenlenen Brand Week İstanbul, Kasım ayında Zorlu Performans Sanatları Merkezi’nde efsanevi isimleri ağırladı.

Yılın en ilham veren haftasının bu yılki teması “Legends”, kelimenin tam anlamıyla etkinliğin hakkını verdi. Kanyon Alışveriş Merkezi’nde Marka İkonları Yürüyüşü ile başlayan etkinlik, ziyaretçilerine eğlenceli bir açılış yaptı. Iron Maiden’ın pilot ve iş adamı solisti Bruce Dickinson, Facebook’un Küresel Kurumsal Pazarlama Başkan Yardımcısı Sarah Personette, Apple’ın kreatif direktörü ve bestseller yazar Ken Segall, komedyen ve aktör Cem Yılmaz ve 10 yıldır Lovemarks olarak seçilen Arçelik’i temsilen Çelik, reklamcı Serdar Erener gibi Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen birçok efsanevi ismi sahne aldı.

18

GÜNDEM

Binlerce kişinin katılım gösterdiği etkinlik eş zamanlı konuşmalar, birbirinden ilgi çekici stant alanları ile ziyaretçilerine keyifli anlar yaşattı.

MediaCat tarafından her yıl düzenlenen Lovemarks Ödülleri 21 ayrı kategoride sahiplerine kavuştu. Grup Ofis Marka Patent’in değerli müvekkillerinden YUDUM sıvı yağ kategorisinde, ZİRAAT BANKASI ise banka kategorisinde Lovemark Ödülleri’nin sahibi oldu. Ayrıca Türkiye’nin en kapsamlı yaratıcılık yarışması olan Felis’in ödül töreni de Brand Week İstanbul kapsamında düzenlendi.

Başarılı geçen her etkinlik sonrasında olduğu gibi Brand Week İstanbul’un da gelecek yılki etkinlik teması ve konukları şimdiden merak konusu oldu.

BURAM BURAM TASARIM:

DESIGN WEEK TURKEY Geçtiğimiz Kasım ayında Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleşen Design Week Turkey bu yıl altıncı kez ziyaretçilerine kapılarını açtı.

Ekonomi Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) iş birliğinde organize edilen etkinlik atölye çalışmaları, konferanslar, sergiler gibi birbirinden farklı disiplinlere ve konuk ülke Finlandiya’ya ev sahipliği yaptı.

Farklı alanlardaki tasarımlar, ziyaretçiler tarafından büyük ilgi gördü. Eş zamanlı olarak beş gün boyunca pek çok konferans ve Design Week Turkey 2017 Ödül Töreni gerçekleşti.

Ulusal ve uluslararası tasarım uzmanlarından oluşan sektörel jüri değerlendirmesi sonucunda 14 Kavramsal Tasarım, 38 İyi Tasarım ve 8 Üstün Tasarım ödülü verildi.

Etkinliğin stratejik partnerlerinden Şişecam’dan Paşabahçe Ürün Tasarım Sorumlusu Sevgi Kes ile GOssIP Dergi olarak kısa bir söyleşi gerçekleştirdik.

Design Week Turkey etkinliğine katılım ve Şişecam standınıza ilgi nasıldı?

Sevgi KES Paşabahçe Ürün Tasarım Sorumlusu

Sponsor olmamızdan bağımsız olarak Türkiye’deki en büyük cam şirketi olarak yoğun ilgi gördük. Özellikle üniversite öğrencileri kariyer planları ile ilgili bilgi almak için standımızı sık sık ziyaret etti. Çünkü Şişecam endüstriyel tasarım alanında Türkiye’de çalışılacak öncü şirketlerden biri. Bunun yanı sıra Paşabahçe Türkiye’de Lovemark, herkes tarafından çok seviliyor. Bu sebeple etkinlikte de bir hayli ilgi gördük.

Design Week Turkey sizce nasıl bir etkinlikti?

Bu görüşümü Şişecam ya da Paşabahçe’yi temsilen değil endüstriyel tasarımcı kimliğimle belirtmek isterim.

Yurt dışında düzenlenen Design Week’lerde de bulundum ve buna dayanarak bu organizasyonun bir kongre merkezinde olmaması gerektiğini düşünüyorum çünkü organizasyonun şehrin içinde küçük küçük alanlarda lokal etkinlikler şeklinde yapılması daha ilgi çekici oluyor. Genelde bu şekilde yapılıyor, çünkü fuar ve kongre alanları tasarım ruhunu yansıtmıyor.

Tasarımı bir kültür olarak aktarmak lazım. Ayrıca bu etkinliklerde büyük şirketlerin yanı sıra küçük ölçekli tasarımcılara da imkan sağlamak gerekli diye düşünüyorum.

19

GİRİŞİMCİ ADAYLARI

START NOW’DA BULUŞTU Etkin Kampüs’ün periyodik olarak düzenlediği toplantılara bir yenisi eklendi.

24 Aralık 2017 tarihinde Demonti Otel’de gerçekleşen program büyük ilgi gördü.

Etkin Kampüs Kurucusu Güney Sevindik ve Etkinlik Genel Koordinatörü Nazlı Gündoğdu yaptıkları açıklamada; “Hep İstanbul’da mı olacak? Hadi gelin heyecanımıza ortak olun!” mottosuyla hareket eden girişimcilik kültürünü Ankara’da yaygınlaştırmak için kolları sıvadıklarını belirtti.

Dört kısımdan oluşan Ankara Girişimcilik Zirvesi, GİRİŞİMCİLİK 101 programı ile başladı. Program, Startup Mentor Turkey Kurucusu Sinem Ulutürk’ün “Türkiye Girişimcilik Ekosistemi ve Destekler” sunumu ile başladı, Lavarla Kurucu Ortağı Seda Çakmak’ın “Türkiye’de Sosyal Girişimcilik” sunumu ile devam etti. Son olarak sahnede yer alan isim ise Webtures Kurucusu, Mentor, Girişimci Kafası Yaratıcısı Kaan Gülten oldu.

Gülten ise katılımcılara “Girişimci Kafası” sunumunu gerçekleştirdi.

Ankara Girişimcilik Zirvesi Start Now’ın ikinci kısmı “Fikirden Harekete” başlığı altında işlendi. Cizio.com Kurucusu Yakup Bayrak’ın “Olmazsa Olmaz Kanvas İş Modeli” konuşması ile başlayıp; Yazar, Girişimci Buğra Ayan’ın “Etkin ve Online Ol” sunumu ile devam etti.

20

GÜNDEM

Üniversite öğrencilerinin yanı sıra kendini geliştirmek isteyen binlerce katılımcının heyecan içinde beklediği Etkin Kampüs Ankara Girişimcilik Zirvesi Start Now, 3. oturumu “30 Yaş Girişimci Maceraları” ile sürdü.

SpeedyMemo Kurucu Ortağı, Eğitmen, Girişimci Mehmet Taşhanlıgil’in konuşması ile başlayıp, SIU Yönetici Direktör, Girişimci Salih Çağlar İspirli’nin sunumu ile devam eden programın 3. oturumu Youtuber, Kurcala Kanal Kurucusu, Oyuncu Nevzat Can Ünsal’ın konuşması ile sona erdi. Ankara Girişimcilik Zirvesi Start Now’ın yoğun ilgi gören son oturumu ise “Başarı/Başarısızlık Hikayeleri” oldu.

Etkin Kampüs tarafından kariyer ve girişimcilik üzerine yapılan programlar tüm hızı ile devam ederken, girişimci adaylarına ve genç girişimcilere yönelik diğer girişimcilik etkinliklerinin de sürdürüleceği belirtildi.

PATENT ve SANAYİ ÜSİMP’TE BULUŞTU ÜSİMP Ulusal Patent Fuarı, bu yıl üçüncü kez geçtiğimiz Kasım ayında Harbiye Askeri Müzesi’nde gerçekleşti.

ÜSİMP Ulusal Patent Fuarı, üniversitelerde üretilen teknolojilere dayanarak, patent başvurusu yapılmış veya tescil edilmiş patentlerin sergilendiği, potansiyel yerli/yabancı girişimci ve sanayicilerin bir araya geldiği ve patentin öneminin vurgulandığı bir etkinliktir. Sanayicilere de yeni yatırım olanakları sunan ÜSİMP Ulusal Patent Fuarı, ikili görüşmeler, AR-GE merkezleri yenilikçi ürünler sergisi, akademik patentler sergisi, TTO ve AR-GE merkezleri tanıtım stantları ile iki gün boyunca ziyaretçilerini ağırladı. ÜSİMP Yürütme Kurulu Başkanı Sayın Prof. Dr. A. Hamit SERBEST, 2017 ÜSİMP Ulusal Patent

Fuarı’ndaki en önemli yeniliğin; Teknoloji Transfer Ofisleri’nin yanı sıra sanayi AR-GE merkezlerinin de yaptıkları çalışmalarla ürettikleri teknolojilere dayanarak, patent başvurusu yapılmış veya tescil alınmış patentlerinin sergilenmesine imkân verilmesi olduğunu belirtti.

Etkinlik paydaşları arasında Grup Ofis Marka Patent’in de yer aldığı etkinliğin asıl amacı patentlerin sanayi ile buluşması oldu. Her geçen yıl daha etkili paneller, daha yoğun katılımlarla gerçekleşen etkinlikte GOssIP Dergi’nin 45. sayısı okuyucularıyla buluştu.

21

BİLİMSEL TASARIM

TASARIM ÇALIŞMALARIYLA ŞEKİLLENİYOR İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ TASARIM ÇALIŞMALARI LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI YENİ ÖĞRENCİLERLE BULUŞUYOR Tasarım Çalışmaları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Bengisu ve Tasarım Çalışmaları Program Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Gökhan Mura, GOssIP Dergi’ye Tasarım Çalışmaları Programından Bahsetti. İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi (GSTF), tasarım eğitimini bu alanın disiplinler arası yapısına uygun şekilde yürütmek amacıyla 5 farklı tasarım disiplinini bir araya getirecek şekilde yapılandırmıştır. Mimarlık, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Endüstriyel

Tasarım ve Görsel İletişim Tasarımı bölümlerinden oluşan fakültede hem bu disiplinlerin temelleri hem de yenilikçi uygulamaları üzerine eğitim verilmektedir. Ayrıca bu disiplinlerin birbirleriyle kesişen ve birbirlerini tamamlayan alanlarında lisans eğitimi düzeyinde ortak dersler ve atölye çalışmaları da yürütülmektedir.

Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı olarak yürütülen Tasarım Çalışmaları lisansüstü programları da GSTF’nin disiplinler arası bütünleşik tasarım eğitimi felsefesi doğrultusunda oluşturulmuştur.

Sırasıyla 2006 ve 2013 yıllarında açılan Tasarım Çalışmaları Yüksek Lisans ve Tasarım Çalışmaları doktora programları ülkemizde bu alanda açılan ilk programlar olarak lisansüstü çalışmalara yeni bir perspektif getirmiştir. Şu anda Tasarım Çalışmaları lisansüstü programlarında çeşitli tasarım disiplinlerinden gelen farklı uzmanlık alanları olan akademisyenlerin yürüttüğü teorik ve pratik derslerden oluşan tezli yüksek lisans ve doktora programları 39 yüksek lisans ve 14 doktora öğrencisiyle sürdürülmektedir.

22

GÜNDEM

Tasarım Çalışmaları alanı, temelinde tasarım etkinliğinin ve bu etkinlik sonucu ortaya konan ürünün eleştirel olarak değerlendirilmesi üzerine kuruludur. Başka bir deyişle bu alan hem çeşitli tasarım alanlarında tasarım etkinliği süreçlerinin tasarım dışındaki alanlardan hangi koşullarda nasıl etkilendiğini hem de tasarım ürününün başka alanlara etkisini ve tasarımın diğer alanlar üzerindeki rolünü değerlendiren bir alandır.

Tasarım Çalışmaları yaklaşımı, tasarım süreçlerinde farklı tasarım disiplinlerinin paylaştığı ortak etkiler, ortak yöntemler ve çeşitli tasarım disiplinlerine uygulanabilecek kuramlar üzerine kurulmuştur. Çeşitli tasarım alanlarında tasarım süreci benzer koşullar altında çalışır.

Bu süreç çeşitli tasarım alanlarında bir ürün veya bir hizmetin gerekliliğinin duyulması, böyle bir tasarımın potansiyelinin olduğunun farkına varılmasından tasarım fikrinin geliştirilmesi, bu tasarım fikrinin görselleştirilerek geliştirilmesi, uygun malzeme ve teknolojilerle üretilebilecek hale gelmesi, üretilen ürün ya da hizmetin pazarlanması, tasarım hizmeti ve ürününün toplumda dolaşıma girmesi ve nihayetinde tasarım ürününün dolaşımının “dönüşmesi” gibi adımlar içerir. Bu alanların her biri diğer bilim ve teknoloji alanlarında yapılan

tartışmalardan, çalışmalardan etkilenir ve aynı şekilde bu alanların hepsine etki eder. Tasarım çalışmaları, tasarım uğraş alanları ile diğer uğraş alanlarının bu etkileşimini hem tarihsel hem kuramsal hem de gündelik pratik ilişkiler çerçevesinde ele alır. İzmir Ekonomi Üniversitesi Tasarım Çalışmaları Programı da bu yapı doğrultusunda şekillenmiştir. Bu alan sadece tasarım alanında kuram üretmeye ya da sadece tasarımla ilgili belirli bir mesleki uygulama alanında uzmanlaşmak üzere öğrencilerini yetiştirmeye yönelik bir program değildir. Bu yapısıyla Tasarım Çalışmaları alanında çalışmak isteyen birinin herhangi bir tasarım disiplininden gelmesine gerek yoktur. Tasarım Çalışmaları öğrencilerinin çeşitliliği aynı zamanda tasarımı çok farklı platformlarda tartışmaya olanak verdiği için bir zenginlik olarak da algılanır.

Avrupa ve Kuzey Amerika’da “Tasarım Çalışmaları (Design Studies)” veya “Tasarım (Design)” gibi başlıklar altında yürütülen benzer lisansüstü programlarında olduğu gibi İzmir Ekonomi Üniversitesi Tasarım Çalışmaları lisansüstü programları da çeşitli araştırma yöntemlerine dayalı tezlerin ortaya konduğu güçlü akademik programlardır.

23

Vakayı aktarmaya başlamadan önce ilk olarak, EFTA’nın Avrupa Birliği üyesi olmayan Norveç, İsviçre, İzlanda ve Lihtenştayn devletlerinin üyesi olduğu bir bölgesel ekonomik örgüt olduğunu ve EFTA mahkemesinin bu örgütün yargı organı olduğunu belirtmemiz yerinde olacaktır.

Önder Erol ÜNSAL

UZMAN KONUK

Türk Patent ve Marka Kurumu Sınai Mülkiyet Uzmanı

24

VIGELAND’IN HEYKELLERİNİN MARKA OLARAK TESCİLİ MÜMKÜN MÜDÜR? EFTA Mahkemesi ve Norveç Sınai Mülkiyet Ofisi Temyiz Kurulu Kararları Işığında Değerlendirme Tarihi ve kültürel değerler bakımından topluma mal olmuş işaretlerin marka olarak tescil edilemeyeceği hükmü birçok ülkenin marka mevzuatında yer alan bir mutlak ret nedenidir.

Bununla birlikte hükmün uygulama alanı kimi durumlarda tartışmalara yol açmaktadır.

Bu yazıda inceleyeceğimiz karar, hükmün Norveç Sınai Mülkiyet Ofisi (NSMO) ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) mahkemesi tarafından nasıl değerlendirildiğini ortaya koyacaktır.

“Gustav Vigeland” 1943 yılında hayatını kaybetmiş Norveçli ünlü bir heykeltıraştır.

Vigeland’in eserlerinin çoğunluğu Norveç’in başkenti Oslo’daki Vigeland heykel parkında yer almaktadır. Vigeland Parkı’nda Gustav Vigeland’in 214 heykeli bulunmaktadır.

Oslo’nun en önemli turistik alanlarından biri olan Vigeland Açık Hava Heykel Parkı’nda sergilenen “Öfkeli Çocuk”, “Monolith” en ünlü eserlerin başında gelmektedir.

Vigeland Heykel Parkı’nın da içinde bulunduğu Frogner Parkı, Oslo’nun en büyük parkıdır ve Oslo Belediyesine aittir.

Gustav Vigeland’in, 1943 yılında hayatını kaybetmesi üzerine eserleri üzerindeki telif hakları 1 Ocak 2014 tarihinde sona ermiştir.

Oslo Belediyesi, 2013 yılında aralarında Öfkeli Çocuk, Monolith gibi eserlerin görsellerinin de yer aldığı 90 civarı Vigeland eserinin marka olarak tescil edilmesi yönünde NSMO’ya talepte bulunur.

NSMO; bu başvuruları ayırt edici nitelikten yoksunluk, tanımlayıcılık ve mallara asli değerini katan işaretler arasında olma gerekçeleriyle kısmen reddeder. Kısmi ret kararları kapsamında, adi metallerden mamul ürünler, değerli metallerden mamul ürünler, kağıt ve basılı malzemeler yer alırken; oyunlar ve oyuncaklar gibi mallar reddedilmemiştir.

Oslo Belediyesi, ret kararlarına karşı itiraz eder ve itirazlar inceleme için NSMO Temyiz Kurulunun önüne gelir. Temyiz Kurulu, itirazlar hakkında karar vermeden önce işlemleri durdurur ve EFTA Mahkemesi’nin görüşüne başvurur. EFTA Mahkemesi’ne yöneltilen altı soru hakkında mahkeme görüşünü bildirir. Temyiz Kurulunun üzerinde yoğunlaştığı konu, kamuya mal olmuş sanat eserlerinin marka olarak tescili taleplerinin kamu düzenine aykırılık gerekçesiyle reddedilmesinin gerekip gerekmediğidir.

EFTA Mahkemesi’ne yöneltilen en önemli sorulardan biri, telif hakkı koruma süresi dolan bir eserin marka koruması talebine konu edilmesinin kamu düzenine aykırı olup olmadığıdır. Mahkemenin bu soru için yaptığı yorum, belirtilen eylemin her durumda kamu düzenine aykırılığından bahsedilemeyeceği, ancak bazı eserlerin bir ulusun kültürel mirası olarak kabul edilebileceğinden hareketle, bu tip eserlerin marka korumasına konu edilmesinin kamu düzenine aykırılığından söz edilebileceği şeklindedir. Bu yöndeki incelemenin her vaka bazında ayrı ayrı yapılması gerekmektedir. İncelemede, eserin ilgili ülkedeki statüsü, algılanma biçimi ve marka başvurusu kapsamında bulunan mal ve hizmetlerin niteliği dikkate alınmalıdır. Ayrıca bir eserin toplum değerlerine gerçek ve yeterli derecede ciddi bir tehdit oluşturması durumunda, bu eserden oluşan veya onu içeren işaretin marka olarak tescilinin kamu düzenine aykırı olduğu kabul edilebilecektir.

EFTA Mahkemesi’nin görüşünü dikkate alan NSMO Temyiz Kurulu, başvuruları kamu düzenine aykırılık nedeniyle reddeder. Temyiz Kuruluna göre, başvuruları oluşturan eser görselleri, Norveç toplumu için önemli kültürel değerlerdir ve marka olarak tescil edilmeleri yerinde değildir.

Kurul kararında, telif hakkına konu eserlerin ayırt edici karakterinin olabileceği ve marka tesciline konu olabilecekleri belirtilmiştir. Buna karşın kurul, telif hakkına konu olabilecek eserlerin marka olarak tescilinin, bazı hallerde, telif hakları korumasının üzerine kurulu

olduğu sınırlı süreli koruma ilkesi ile çelişebileceğini belirtmiştir. Şöyle ki, telif haklarına sınırlı süreli koruma verilmesinin gerekçelerinden birisi, eserin koruma süresi dolduktan sonra kamu malı haline gelmesini sağlamaktır. Buna karşılık telif haklarına sağlanan sınırlı süreli koruma sona erdikten sonra, marka tescili yoluyla teorik olarak sınırsız süreli koruma sağlamak, telif hakkı sahibine rekabeti engelleyici haksız avantajlar verebilecektir. Temyiz Kuruluna göre, bu tip durumlarda marka tescili talebinin kamu düzenine aykırı olarak değerlendirilmesi mümkündür.

Temyiz Kurulu, Vigeland’in eserlerinin marka olarak tescil edilmesi taleplerini yukarıda sayılan faktörler ışığında değerlendirdiğinde, aşağıdaki sonuçlara ulaşmıştır: Oslo Belediyesi’nin Vigeland’in eserlerinin marka tescili talebiyle yaptığı başvurular, kamu düzenine aykırılık nedeniyle reddedilmelidir. Şöyle ki, bu eserler Norveç toplumunun ortak kültürel mirası niteliğindedir.

Vigeland’in eserlerinin marka olarak tescil edilmesi yoluyla edinilecek münhasır haklar, Oslo Belediyesi’ne sadece haksız rekabet avantajları sağlamayacak, aynı zamanda toplumun söz konusu eserlere erişim hakkını da sınırlayabilecektir.

değere sahip olmaları, örneğin bir ulusun kültürel mirası niteliğinde olmaları halinde, tescil taleplerinin kamu düzenine aykırılık nedeniyle reddedilmesi mümkündür.

NSMO Temyiz Kurulu, başvuru sahibinin Oslo Belediyesi olmasını ret kararının yerindeliğini değiştiren bir husus olarak görmemiştir. Kurul’a göre, Oslo Belediyesi marka olarak tescil yoluyla Vigeland’in sanat eserleri üzerinde kontrol sağlamak istemektedir. Bu istek, eserlere ve parka yapılan yatırımlar dikkate alındığında anlaşılabilir niteliktedir ve muhtemelen başkalarının eserleri kamu düzenine aykırı biçimde kullanma riskini azaltacaktır. Bununla birlikte bu tip bir istek veya niyet, marka kanunuyla korunan hiçbir meşru çıkarı teminat altına almamaktadır. Tersine, böyle bir isteği veya niyeti dikkate alarak tescili gerçekleştirmek, telif haklarının sınırlı koruma süresine tabi olmasının altında yatan düşünce ve temel toplumsal faydayla da çelişecektir.

Son yıllarda ülkemizde de karşımıza çıkan ortak tarihi ve kültürel değerlerin marka olarak tescil taleplerinin değerlendirilmesinde, Vigeland’in eserleri hakkındaki karar bize yol gösterici olacaktır.

EFTA Mahkemesi kararı ve bu karar ışığında oluşturulan NSMO Temyiz Kurulu kararı, birkaç noktayı açıkça ortaya koymaktadır. Birincisi, telif hakkı koruma süresi dolan eserlerin marka olarak tescil edilmesi ilkesel olarak mümkündür. İkincisi ise, bu eserlerin toplum açısından önemli kültürel 25

M A R K A H İ K ÂY E L E R İ 26

46 YILDIR ESKİMEYEN KALİTE

DEĞİŞMEYEN LEZZET

“Felsefemiz, prensibimiz ve ticaret anlayışımız, müşteriyi ve üreticiyi mağdur etmeden, dürüst ve ahlaklı ticaret yaparak imalatımıza devam etmektir.”

Kurulduğu günden beri fermente sucuk ve et mamullerinin kaliteli imalatı konusunda iddialı olduklarını söyleyen Türkiye’nin ve Ege Bölgesi’nin köklü firmalarından Ege Sucukları; sağlıklı, kaliteli ve hijyenik imalat, ahlaklı ticaret anlayışını dört kuşaktır uygulayan ve bu anlayışı prensip edinmiş olan bir aile firmasıdır.

1966 yılında Ege markasını tescilleyen ve Ege Sucukları’nı bugünkü bilinirliğine ulaştıran Ali Kasap, sırtına yüklediği kilolarca sucuk ile İzmir’de dükkân dükkân gezip sucuk satışı yaparak piyasaya girmeye çalıştı ve tanınmış et mamulleri toptancısı Osman Hisarcıklıoğlu ile ilk bayilik anlaşmasını yaparak bugünlerin temelini attı. Kasap’ın vefatı sonrası, babasının bıraktığı mirası korumak ve daha da ileriye götürmek üzere hız kesmeden çalışan Alper Kasap, bugün işletme müdürlüğünü yaptığı Ege Sucukları’nın ürün kalitesini ve güvenilirliğini korumaya devam ediyor. Markanın İzmir Tire’de satış ofisi bulunmakla birlikte İzmir’in birçok yerinde, şarküterilerde ve marketlerde Ege Sucukları’nın

yaygın olarak satışı yapılmaktadır.

Yılda ortalama %95 dana %5 sığır ve düve eti kullanarak fermente sucuk, salam, sosis ve Tire şiş köfte imalatı yapmakta olan Ege Sucukları, haftalık 7 – 8 ton üretim yapmakta olup maksimum 15 tonluk üretim yapma potansiyeline sahiptir.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Kontrol Sistemi’ni titizlikle uygulayan ve ISO 22000 Belgesi’ne sahip olan Ege Sucukları, yakın zaman içerisinde ISO 9001 ve Helal Gıda Belgeleri’ni de bünyesine katmayı planlamaktadır.

Maddi kazanç sağlamak için soya, nişasta, çeşitli lifler ve tavuk mamullerini kullanarak sucuk üretimini asla benimsemeyen, özellikle ailelerin çocuklarına gönül rahatlığı ile yedirebilmesi hedefiyle tamamen dana etinden mamul ürünleri ile Ege Sucukları, müşterilerine büyük bir güven ortamı sağlamaktadır.

Alper Kasap, babasının “Kâr işin devamlılığındadır, kaliteyi eksik etmeyeceksin. Senin sucuğun evlere giriyor, aileler ve özellikle çocukları tüketiyor, markanı ve mamullerini her zaman kaliteyi eksiltmeden koruyacak ve ileriye taşıyacaksın” nasihatini ilke edinerek ilerlediklerini ifade ediyor.

Ege Sucukları ne 40 yıllık üreticisini, ne de 40 yıllık baharatçısını değiştirmeden ve kalitesini yıllardır bozmadan, kendilerine ait en iyi reklamı, ürünlerini tercih edip satın alan müşterileri ile yapmayı amaçlamaktadır.

Yenilikçi ve gelişime açık bir düşünceyle hareket eden Ege Sucukları, 2010 yılında kurdukları internet sitesi üzerinden Türkiye genelinde binlerce müşterisine internetten sipariş imkânı sunan ilk firma unvanının da sahibidir. İnternetten sipariş imkânı ile şu an Kars’tan İzmir’e, Mardin’den Edirne’ye Türkiye’nin neredeyse her yerinden sipariş almakta olan Ege Sucukları’na online siparişte en çok talep de İstanbul’dan gelmektedir.

Deneticilerin online site üzerinden ürünleri sipariş verip satın alması da Ege Sucukları’nın kalitesi ve güvenilirliği konusunda önemli bir referans olmaktadır. Çeşme’nin adından söz ettiren kumrularında Ege Sucukları’nın sucuk, salam ve sosisleri kullanılmakta ve kumruların lezzetine lezzet katmaktadır. Ege Sucukları Ali Kasap’ın vefatından sonra, Alper Kasap yönetiminde geleneksel fermente sucuk imalatındaki başarısı müşteri memnuniyetine önem göstererek kaliteden ödün vermeyen politikası ile devam etmektedir.

27

TEKNOLOJİ TRANSFER HIZLANDIRICI:

ÖZEL RÖPORTAJ

DOĞAN TAŞKENT

28

Birçok farklı yerde rolünüz var; JPAInternational, Endeavor Derneği, Dış Ekonomi İlişkiler Kurumu (DEIK), İsviçre Ticaret Odası, TTH – Türkiye Teknoloji Transfer Hızlandırıcı Projesi gibi… Bu rollerinizin birbirine etkileri nelerdir?

Bu saydıklarınızın dışında birkaç tane daha var. Geçen sene Mehmet Onarcan’ın kurduğu benim de destek verdiğim Mentors Network Turkey (MNT), Teknoloji Transfer Ofisleri Profesyonelleri Derneğinin kurucu üyelerindenim. MIT Enterprise Forum girişimcilik derneği gibi... Yani hadise; Türkiye’de teknolojiyi nasıl yaratırız, bu platformun oyuncuları kimler ve bu kurumları ve kişileri nasıl destekleriz.

Yaptığım işlerin yarısından çoğunu gönüllü yaptım, çünkü doğru olduğuna ve yapılması gerektiğine inandığım konular. Bu işleri İsviçreli bağlantılı yapma sebeplerim ise ilki on yıl orada kalmam sonucu ülkeye olan vefa borcum, diğer sebebi ise İsviçre’nin inovasyon konusunda dünyada bir numara olması.

Görüyorum ki arada katalizör gibi olmak lazım. Bir tarafta üniversitelere çok rahat girip çıkabiliyorum çünkü akademik geçmişimden dolayı bir kabul görme var. Bell Laboratuvarları’nda teknoloji nasıl geliştirilir onu gördüm, onu biliyorum. Şu anda desteklediğim üniversite sanayi iş birliği tarafında ÜSİMP var, 2010’dan beri 2000 üzerinde start-up gördüm. Start-up sektöründe oyuncu kim varsa ofisimde bulmuşumdur diyebilirim.

600 senelik bir aile hikayesi var, gençken babam gibi sporumu yaptım, şimdi ise dedemin yaptıklarını yapmak istiyorum.

Türkiye’de teknoloji transferinde yaşanılan zorluklar var, bunların başında patentlerin ticarileşmesi geliyor. Bu konuda sizce ne yapılmalı?

Türkiye verilerine baktığımızda geçen sene kayda geçen dört patent lisanslanmış, bir önceki sene ise üç. Tabii bilmemiz gereken her lisanslama TÜİK’e bildirilmiyor ama yine de rakamlar çok düşük. Yani Türkiye’de böyle bir pazar yok diyebiliriz (Bulunan resmi veriler ışığında). Lisanslama, bu ülkede salyangoz satmak gibi bir şey. Şimdi burada hikâyeyi “neden olmuyora” çevirmek lazım. Konu aktarımında yanlışız. Patent ile endüstri arasındaki köprü var ama köprü yetmiyor.

Patent değerlemesi yapılması durumu nasıl etkiler?

Böyle bir şey bence çok çok zor ve becerebilen çok az uzman var.

Ben patent uzmanı değilim, ama şöyle bir örnek vermek istiyorum. ÜSİMP Patent Fuarı’na geçen sene Arçelik katıldı. Arçelik’e sordular “Patent değerleyebilir misiniz?” diye. “Evet” dediler.

“Bizim uzmanlığımız buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon vs. bu konularda bize bir patent gelirse bu teknolojinin halihazırda kullandığımız teknolojiye nasıl adapte olacağı, bunun ürüne nasıl yansıyacağı ve bu ürünün de piyasada nasıl avantaj sağlayıp ekstra ciro getireceğini hesaplayabiliyoruz.” dedi. Arçelik bunu sadece kendi alanında yapar. Ama ben ona biotek ile ilgili bir patent getirirsem o noktada patlar, onun değerini hesaplayamaz. Çünkü bana sordukları zaman bu patentin değeri nedir diye; bu teknolojiyi alacağız bir ürüne çevireceğiz sonra bu ürünü piyasada

satacağız sonrasında bu satıştan bir kar elde edeceğiz işte odur bu patentin değeri diyorum.

Tasarım alanında Finlandiya’nın yaratıcılığı konuşulur. Sizce patent alanında hangi ülkeler önde? Şu anda Çin. Özellikle belirli sektörlerde patent blokları topluyorlar. Teknolojinin bir tarafını toplayıp bloke ediyorlar ve sahibi onlar oluyor. Önce Çin sonrasında Amerika geliyor. Ama yine dikkat etmeliyiz Amerika’daki halka arz teknoloji şirketlerinin sadece %40’ı patent alıyor %60’ı ticari sır olarak saklıyor. Çünkü patent aldığınız zaman birçok şeyi ortaya çıkarmış oluyorsunuz.

Patent almak için patent almıyorlar para kazanmak için patent alıyorlar aradaki fark bu.

Marka, patent gibi sınai mülkiyet hakları kapsamlı korumaların KOBİ’ler ve Start-uplar için önemi nedir?

Kendilerini korumalarını sağlıyor.

Start-up’ların ve KOBİ’lerin marka bilinirliği ve güven unsuru daha yaratılmadığı için koruma mekanizmalarına ihtiyaçları var.

Büyük şirketlerde oyun başka türlü de oynanabiliyor.

Girişimcilere vereceğiz üç önemli tavsiye?

• Girdikleri konunun çok iyi ev ödevini yapmak, o konuda hakikaten uzman olmak.

• Gelecek dönemi nasıl geçireceklerini simule etmek.

• Hepsinden önce o işi neden yaptığını bilmek, bir vizyona sahip olmak.

29

Melek yatırımcılar nelere yatırım yapmak istiyor?

Doğru tespit edilmiş bir problem, Bu problemi çözebileceğini düşündüğü yenilikçi ürün/servis, Büyük bir pazar, Bir de bunu hayata geçirebilecek takım var mı? Hepsi bu.

Türkiye’deki en değerli marka: Beğendiğim Kurukahveci Mehmet Efendi ve Zade Vital ve çok yakında TİNK okulları olacak.

En çok kullandığım marka: Salomon ve Decathlon Yüzyılın icadı: Transistör ve İnformasyon Teorisi (dijital çığırı başlatan iki ana unsur 1947)

30

ÖZEL RÖPORTAJ

Doğan Taşkent’in sıradaki projesi nedir?

Stratejik girişimcilik, AR-GE yönetimi konularında eğitime ağırlık vereceğim.

Teknoloji şirketlerinin yatırım ile buluşmasına ve bu sayede büyümesine destek vereceğim. Aynı zamanda aile şirketlerinden ciddi inovasyon çıkabileceğini biliyorum, bu konuda çalışmalar yapıyorum.

TTH Projesi kapsamında Anadolu’yu gezdim 1000 üzerinde start-up inceledim,

bunu yapmaya devam edeceğim. Çin atasözü der ki ‘inciler kumsallarda bulunmaz, eğer bir tane istiyorsan onun için dalmak gerekir.’ Plazalarda oturup ne olduğunu anlamaya çalışmakla olmaz. Anadolu’da çok değerli kişiler var onları bulup çıkarmak istiyorum.

Bir buluş yapsaydınız bu ne üzerine olurdu?

Telekom alanında lazer teknoloji ve fiber optik üzerine olurdu.

Doğan Taşkent ve Taşkent ailesinin öyküsü

Nitekim son Yanya Savunması’nı da yapan Esat Paşa, Dedem Kazım Taşkent’in amcası.

Almanya’da kimya tahsilini başarı ile tamamladıktan sonra mecburi hizmet için yurda dönüyor. Bu sırada Cumhuriyet kurulmuş ve kendisini Zonguldak’a madenlerin yönetimine yolluyorlar. 1926 senesinde Alpullu Şeker Fabrikası kurulması düşünüldüğünde Kazım Taşkent Türkiye’nin ilk şeker fabrikasını kuruyor. Daha sonra 1936’da Eskişehir’de 1937 senesinde ise Turhal Şeker Fabrikaları’nı kuruyor ve 1944 senesine kadar Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ’nin başında kalıyor.

Sonrasında Doğan Sigorta’yı ve

Yapı Kredi Bankası’nı kuruyor.

Tabii babam dedeme göre biraz daha rahat yaşamış böyle bir kişinin oğlu olarak. Onun hayatını sorduğunuzda daha çok İngiltere’de Cambridge Üniversitesi’nde okurken nasıl Lotus Mark 4 ile yarıştığını, nasıl orada şampiyonluklar kazandığını, nasıl ilk Türk Formula 1 pilot olma yetkisini kazandığını (Ferrari ile yarışarak) ve Lister Maserati’nin hayata geçmesinde test pilotu olarak nasıl rol oynadığını anlatır. Anılardan bahsederken anneme soruyor o yıllarda yanımızda genç, güzel bir kız vardı sonra bizim arkadaşla evlendi neydi onun adı dediğinde bu kız Brigitte Bardot çıkıyor. Skeletton sporunda 6 yıl dünya şampiyonluğu var. Türkiye’de ilk akrobasi su kayağını yapmış. Tabii arada güzel işler de yapmış (Türkiye’ye ilk RoRo gemilerini getirmiş, 20 Century Fox filmlerini getirmiş ve Peter Ustinov ile film çekmiş.) anlayacağınız iyi yaşamış şimdi biz çalışıyoruz. Beni de 14 yaşında İsviçre’de kendi okuduğu okula yolladı. Sonra Zürih’te ETH’de üniversite elektronik mühendisliği okudum. Oradan Amerika’ya geçtim, MIT’te kuantum fiziği okudum. Sonra New York Politeknik Üniversitesi’nde teknoloji yönetimi ve Lucent Technologies Bell Laboratuvarları’na uzanan teknoloji geliştirmek ve yaratmak üzerine bir hayat diyebiliriz.

Röportaj: Sevcan DAŞDAN Fotoğraf: Erkan AYAN

Bizim aile 1300’lerde Taşkent’te yaşarmış. Veliyettin Kaçihan liderliğinde yaşayan Kaçihan ailesi… O dönemde Timurlenk, imparatorluğunu genişletirken o bölgeyi almak için Semerkant’tan yola çıkıyor ve bizim aile de en güvenli yer olarak Osmanlı İmparatorluğu’nu görüyor.

1380’lerin sonunda I. Murat’a sığınıyorlar. I.Murat da diyor ki; Trakya’da yeni aldığımız bölgeler var siz oraya geçin ve bizim adımıza orada Osmanlı İmparatorluğu’nu temsil edin. 1390’ların başında Üsküp – Yanya Bölgesi’ne gidiyorlar ve Balkan Savaşı sonuna kadar orada yaşıyorlar.

31

Av. Güray BALIKTAY

UZMAN GÖRÜŞ

Avukat

32

Kötü niyet, markanın hükümsüzlüğü anlamında, “Başvuru sahibinin, başvurduğu markanın, önceki tarihli ve başkasına ait bir işareti içerdiğini bilmesi veya bilebilecek durumda olması.” olarak tanımlanabilir.

Elbette kötü niyet, pek çok farklı vakada, farklı şekilde karşımıza çıktığı için, bütün bu durumları kapsayacak tek bir tanım yapmak mümkün olmamaktadır. Bu sebeple kötü niyet, 556 Sayılı Kanun Hükmü’nden Kararname ‘de (KHK) ve 6769 Sayılı Kanun’da kendisine yer bulmuş; ancak kötü niyetin kanunî bir tanımı yapılmayarak, her davanın spesifik koşullarına göre yorumlanmasının önü açılmıştır.

TÜRK MARKA HUKUKU’NDA BİR HÜKÜMSÜZLÜK SEBEBİ OLARAK KÖTÜ NİYETİN BELİRLENMESİ Kötü niyet, sınaî mülkiyet alanında sıklıkla rastladığımız bir olgu haline gelmiştir. Marka mevzuatlarındaki kötü niyet düzenlemeleri ve bu konudaki Yargıtay kararları incelendiğinde, bir hükümsüzlük (ve nispi ret) sebebi olarak kötü niyetin, Medeni Kanun’un 2. maddesinde belirtilen dürüst davranma ve 3. maddesinde belirtilen iyi niyet kurallarına dayandırıldığı görülmektedir.

Kötü niyetin 556 Sayılı KHK döneminde açıkça hükümsüzlük sebebi olarak tanınmamasına rağmen; Yargıtay içtihatlarında bir hükümsüzlük sebebi olduğuna karar verilmiştir.

Bu eksiklik 6769 Sayılı Kanun’da giderilmiştir.

10 Ocak 2017 tarihli yeni Sınai Mülkiyet Kanunu’nda kötü niyet m.6/9 hükmünde hem nispi ret sebebi hem de hükümsüzlük sebebi olarak belirlenmiştir.

Markalara karşı açılan hükümsüzlük davalarında, kötü niyetin belirlenmesi her olayın kendine özgü koşullarına göre mümkün olmaktadır. Dolayısıyla, tarafların birbirinden haberdarlık derecesi, ilgili sektörler, tarafların sektör içindeki varlıkları, davalının diğer marka başvuruları, tescili istenen emtia, hizmetler ve daha pek çok bağımsız unsurun bir araya getirilip değerlendirilmesi ile kötü niyet hakkında karar verilmektedir.

Bununla birlikte, uygulamada kötü niyet iddiasının dillendirilmesinde kullanılan yaklaşımlar iki başlık altında toplanabilir: a) Taraflar arasındaki ilişkinin ispatı b) Davalının haberdar olması gerektiği iddiası Taraflar arasındaki ilişkinin ispatı, uygulamada genellikle distribütör-bayi ilişkisi şeklinde vuku bulmaktadır. Bu tarz durumlarda genellikle, Türkiye’de tescilli olmayan bir markanın bayiliğini/ distribütörlüğünü yapan kişinin o markanın Türkiye tescilini almak için başvuru yapması ispat olarak görülmektedir. Taraflar arasındaki yazışmalar, faturalar ve ilişkiyi kanıtlayacak her türlü delil, kötü niyetin ispatında kullanılabilmektedir.

Davalının, davacı markasından haberdar olması gerektiği iddiası ise niteliği gereğince taraflar arasındaki ilişki iddiasına göre daha yoruma açık bir yapıdadır. Uygulamada, bu iddiayı destekleyen delillerden en yaygın olanları, davalının başkaca kötü niyetli marka başvuruları, davalının faaliyet gösterdiği sektör, davacı ile katıldığı fuarlar ve benzerleri olmaktadır. Burada bahsedilmesi gereken önemli bir husus da dava konusu markanın stilizasyonudur. Örneğin; bir marka tescilinin, önceki tarihli bir işaretle bire bir aynı stilizasyona sahip olması veya bu işaretin son derece ayırt edici ve yaygın olmayan bir işaret olması gibi durumlarda, davacı tarafın kötü niyet iddiası güçlenmektedir.

Uyuşmazlığa konu 2007/68075 no.’lu marka yazım tarzı ile dahi davacının kullanımı ile aynı olup, davalı marka benzer emtialar yönünden tescil edilmiştir. Davalı taraf “otter” ibaresini marka olarak seçmesindeki nedeni hukuki olarak açıklayamamıştır. Türkiye’de bazı su ısıtıcılarının sistemlerinde “otter” markalı ürünlerin kullanıldığı delillerden anlaşılmıştır. Bu durumda davalının normal, makul bir kimsenin marka seçiminde göstereceği özeni göstermiş olsaydı davacının markasından haberdar olacağı sabit görülmüştür.

Kaldı ki, davalı TTK 20 md kapsamında basiretli tacir kriterine uygun hareket etmek zorundadır.

Davacının markasının aynısını (…) benzer emtialar yönünden (…) tescil ettirmek Medeni Kanun m. 2 uygun bir davranış biçimi değildir.

(…) davacının sahip olduğu MADMEN ibaresine çok benzeyen MEDMEN ibaresini tamamen ve bizzat kendisinin ihtira ettiğini (…) düşünmek hayatın olağan akışına uygun düşmemektedir.

Diğer ifadeyle davalının bu kelimeyi marka olarak ihtira ederken davacının film isminden de etkilenmiş ya da esinlenmiş olduğu, bu durumda filmin adının ulaştığı bilinirliğinden ve reklam gücünden yararlanmak amacıyla başvuruda bulunduğu, davalının başvurusunun (reklamcılık alanında tanınmış bir filmin adının reklamcılık ve ilişkili hizmetler alanında marka olarak tescil ettirilmesi biçiminde) bir fırsatı değerlendirmek üzere yapılmış başvuru olduğu, davalının başvurusu ile reklam şirketindeki olayları konu alan, Türkiye genelinde ve dünyada yıllarca yayınlanmış ve çeşitli ödüller almış ve belirli bir tanınmışlığa ulaşmış bir dizi filmin adını, yapmak istediği ticari faaliyet alanı ile ilgili olarak davacının isim hakkına da sahip olduğu dizi içeriği ile aynı alanda belirli bir bilinirliğe ulaşmış dizi ismi ile ayırt edilemeyecek bir işaret için başvuruda bulunması davacının tanınmışlığından belli bir bilinirlik kazanmış dizi isminden yararlanmak amacıyla haksız menfaat sağlamak amacıyla ve kötü niyetle yapıldığı kabul edilmiştir.

Bakırköy FSHHM (2010/281 E. – 2011/196 E.)

Ankara 1. FSHHM (2015/213 E. – 2017/103 K.)

Uygulamada kötü niyete ilişkin, 2010 sonrası örnekler:

33

Ö Z E L D O SYA

BİLİM KURGU GERÇEĞE Mİ DÖNÜŞÜYOR?

34

ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK AUGMENTED REALITY Sanal dünyaya olan bağımlılığımız arttıkça gerçek dünyayla olan bağlantımız azalıyor ve teknolojinin gelişmesiyle sanal dünyayla gerçek dünya arasında bir bağlantı kurma isteği her geçen gün artıyor. Bu bağlamda birçok sanal gerçeklik (Virtual Reality) sistemi ve çeşitli uygulamaları artık insanların deneyimine sunulmuş durumda. Şimdi bu deneyimi bir üst seviyeye çıkarmak için yeni bir teknolojiyle karşı karşıyayız. Artırılmış gerçeklik (Augmented Reality) ya da kısaca AR olarak da tanımlanan bu teknoloji, gerçek dünyayla sanal dünya arasındaki en gelişmiş bağlantıyı insanlara vadediyor.

Sanal gerçeklik, çeşitli eğitim veya eğlence amacıyla üretilen simülasyon uygulamalarında uzun yıllardır hayatımızda. Artırılmış gerçeklik ise gerçek dünyada var olan obje, mekân ve alanlara bir takım sanal içerikler eklenmesini ve bu sanal içeriklerin bir görüntüleme cihazıyla interaktif olarak görüntülenmesini sağlıyor.

Bunun için özellikle görüntüleme cihazındaki birçok sensör ve özellik AR uygulamaları tarafından kullanılıyor. Özetle AR, görüntüleme cihazındaki kamera, GPS, mikrofon, hoparlör gibi birçok girdi ve çıktı birimlerini kullanarak gerçek dünyaya sanal olarak kullanıcının girmesini sağlıyor.

Askeri amaçla kullanılmaya başlanan bu teknoloji, bilgisayar üzerinde sanal gözlükler ile kullanım alanını genişleterek günlük hayatımıza girdi.

Milenyumdan sonra cep telefonlarının akıllanmasıyla cebimize giren bu teknoloji birçok alanda kullanılıyor.

Örneğin, fizik ve kimya gibi öğrencilere zaman zaman sıkıcı gelen dersler bu teknolojiyle daha eğlenceli hale gelebiliyor. Ders kitaplarının taratılması ile sanal olarak elementler, bileşikler ve çeşitli materyaller öğrencilerin telefonlarında görüntüleniyor ve bu materyaller ile sanal olarak deneyler yapılıyor. Bu deneyler, sadece bir video gibi gösterilmiyor, öğrencinin yaptığı deneye göre geri bildirim ve tepkime sonucunu vererek, gerçek deneylerin sanal bir simülasyonu sağlanabiliyor. Eğitim alanında sadece deneyler için değil birçok farklı alanda da kullanılıyor, örneğin ders kitabının telefon ile taratılarak o sayfanın sesli olarak dinlenmesi, kitap bilgisine ek olarak çeşitli video ve benzeri yardımcı eğitim araçlarından öğrencilerin faydalanmasını sağlayan uygulamalar gibi…

Sağlık ve tıp alanında AR ile ameliyat esnasında cerraha yardımcı olan sanal asistan sistemleri bile bulunuyor. AR sayesinde telefon kamerası kullanılarak yapılan basit bir tarama işlemi ile iç organların konumu veya hastanın tıbbi araçlara bağlı olması halinde taratılan bölgeye ait iç organların durumu tespit edilebiliyor. Örneğin hasta EKG cihazına bağlıysa AR uygulaması EKG’den aldığı bilgiler ışığında kalbin nasıl attığını interaktif olarak doktora sanal ve 3 boyutlu simülasyonunu gösteriyor.

Eğitim ve öğretimle sınırlı olmayan AR günlük hayatımızda da birçok yerde karşımıza çıkıyor.

Konut projeleri broşürlerinin taratılmasıyla konutların 3 boyutlu sanal turlarının yapılmasını sağlayan uygulamalardan ürün kataloglarındaki ürünlerin tüm detaylarının 3 boyutlu görüntülenmesini sağlayan uygulamalara, evinize alacağınız mobilya ve dekorasyon ürününün evinizde nasıl duracağını sanal olarak gösteren uygulamalardan bir alışveriş merkezinde çevreyi taratıp aradığınız ürünün yerini veya indirim olan ürünün yerini 3 boyutlu olarak gösteren uygulamalara kadar hayatımızı kolaylaştıracak birçok alanda kullanılıyor.

ÖZEL DOSYA

35

Günümüzde en yaygın kullanılan patentli artırılmış gerçeklik örneği Snapchat Filtreleridir.

Belki de bu uygulamaların en bilineni, birçoğumuzun hemen her gün kullandığı, fotoğraflara çeşitli efektler ekleyip bu efektlerde değişiklikler yapılabilen “Snapchat” aplikasyonu olabilir. Evet! Yanlış okumadınız, “Snapchat” de AR teknolojisini kullanıyor.

Hatta sadece kullanmakla kalmayıp bu konu ile ilgili birden çok patent tescili ve başvurusu bulunuyor. Öyle ki en sık kullanılan efektlerle ilgili US9396354 numaralı ve “Dağıtılmış Görüntülerde Otomatik Gizlilik Koruması İçin Cihaz ve Yöntem” başlıklı ABD başvurusu bulunuyor. Başvurunun içeriğinde ve koruma kapsamında “Kullanıcının aygıtından görüntü alma; görüntüdeki bireyin yüzüne

36

ÖZEL DOSYA

karşılık olarak tanınmış bir yüz elde etmek için yüz tanıma tekniğinin uygulanması; yüzü tanımlanmış kullanıcılar için gizlilik kurallarıyla ilişkilendirilen gizlilik ayarlarının görsele uygulanması.” işlem adımlarını gerçekleştiren ve buna bağlı olarak efektlerin artırılmış gerçeklik ile kullanıcının yüzüne uygulayan bir sistem ve yöntem anlatılıyor. Özetle kullanıcının yüzü telefon kamerası ile taranıyor, bu taramaya göre yüz hatları ve önemli noktalar işaretleniyor. Buna göre seçilen efekt kullanıcının yüzüne oturacak şekilde ölçeklendirilerek artırılmış gerçeklik ile yerleştiriliyor.

HoloLens, hiç tecrübesi olmayan birinin sanal talimatları takip ederek bozulan bir cihazın tadilatını yapabilmesinden tutun da hastanın tomografi veya film görüntülerinin vücuduna hologram olarak yerleştirilerek doktorlara

yardımcı olmasına kadar sınırsız imkân tanıyor.

Windows Pazarlama Grup Müdürü Evren Özdemir; Microsoft, Windows 10 ile çalışan artırılmış gerçeklik cihazı HoloLens’in kullanılabilirliğinin birçok Avrupa ülkesini kapsayacak şekilde genişlediğini ve aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 29 ülkede kullanımda olduğunu belirtti.

Geçtiğimiz Kasım ayında ülkemizde de kullanıma sunulan HoloLens’in Türkiye pazarına ilişkin çalışmaları uzun zamandır devam ediyordu. Aslında HoloLens’in marka başvurusu Microsoft tarafından 2015 yılında yapılmıştı.

Sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve HoloLens’in içinde bulunduğu karma gerçeklikle beraber gerçek dünyadaki fiziki tepkileri almamızı sağlayan sanal teknolojiler her geçen gün gelişiyor. Söz konusu gelişimle beraber bu amaca hizmet eden ürünler de çeşitleniyor.

Bu teknolojiler geliştikçe, artan sanal dünyadaki gerçeklik mi? Yoksa gerçek hayatta kullanılan sanal teknolojiler mi? Bunu zamanla göreceğiz…

Burak OCAKOĞLU

Artırılmış gerçekliğin kullanım alanı bu kadar geniş olunca, Google, Apple, Microsoft, Amazon ve Facebook bu alanda atılımlar gerçekleştiriyor. Örneğin Microsoft, “HoloLens” ismini verdiği sistemde sanal gerçeklikle artırılmış gerçekliği bir arada kullanıcılarına sunuyor. Karma gerçeklik olarak da tanımlanan bu sistemde, hologram görüntülerin sanal bir gözlükle görüntülenip gerçek dünya üzerine artırılmış gerçeklik olarak uygulanmasını sağlıyor. HoloLens’in yüksek çözünürlüklü holografik lensleri sayesinde bilgisayardaki uygulamalar gerçek dünyada bir hologram olarak görünecek. Aslında HoloLens benzeri bir teknoloji birçok bilim kurgu filminde karşımıza çıkmıştı. HoloLens, özellikle 2002 yapımı olan bilim kurgu yazarı Philip K. Dick’in öyküsünden Steven Spielberg tarafından sinemaya uyarlanan ve 2054 yılını anlatan Minority Report (Azınlık Raporu) filminde, dedektiflerin kullandığı hologram sistemine oldukça benziyor.

ÖZEL DOSYA

37

Tasarım Merkezi Nedir?

Yusuf ÖZER

UZMAN GÖRÜŞ

Yeminli Mali Müşavir - Bağımsız Denetçi Vergi Hukuku ve Uygulamaları Bilim Uzmanı

38

ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME ve TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN

Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az 10 tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimleri ifade eder.

Tasarım Merkezi Belgesi Almak İçin Asgari Şartlar Nelerdir?

• • •

Yenilikçi düşünceler ve inovasyon günümüzde rekabetin vazgeçilmez unsurlarından biri haline gelmiştir. Etkin teşvikler ile sanayisi desteklenen ülkeler, dünya rekabet sıralamasında en üst seviyelerde yer almaktadır. Özel sektörde, tasarım yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin artırılması, tasarım personeli ve nitelikli iş gücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmek amacıyla 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun yayımlanmıştır.

•

• •

Tasarım merkezlerinde en az 10 tasarım personeli istihdam edilmesi, Tasarım faaliyetlerini yurt içinde gerçekleştirmesi, Yeterli tasarım yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması, Tasarım merkezlerinde çalışan personelin, bu merkezlerde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmaların (turnike, parmak izi veya kartlı geçiş sistemi vb.) bulunması, Tasarım merkezlerinin konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış program ve projelerinin bulunması, Tasarım merkezlerinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması,

Tasarım Merkezi Avantajları Nelerdir?

Kurumlar Vergisi Teşvikleri • •

•

• •

Tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen tasarım harcamalarının tamamı kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır.

Tasarım merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının %50‘sine kadarı indirim konusu yapılabilir.

Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir.

Tasarım faaliyeti kapsamındaki harcamalar ayrıca aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir.

Projelerin tamamlanmasına zorunlu nedenlerle imkân kalmaması veya projenin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle iktisadi kıymet oluşmaması hâllerinde, tasarım faaliyeti kapsamında yapılan ve önceki yıllarda aktifleştirilmiş olan tutarlar doğrudan gider yazılır.

Gelir Vergisi Stopaj Teşviki: Doktoralı ve temel bilimler konusunda yüksek lisans derecesine sahip personel için %95, yüksek lisans veya temel bilimler lisans mezunu personel için %90, diğer personel için %80 gelir vergisi stopajı teşvik kapsamındadır.

Sigorta Prim Desteği: Kanun kapsamında çalışan tasarımcıların bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesi %50 oranında teşvik kapsamındadır.

Damga Vergisi İstisnası: Tasarım merkezlerinde tasarım faaliyetleriyle doğrudan ilgili kıymetli evraklar için damga vergisi teşvik kapsamındadır.

Gümrük Vergisi Teşviki: Tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan müstesnadır.

Son olarak bir adet destek kapsamına alınan tasarım ve ürün geliştirme projesi için; •

• •

İstihdam edilen tasarımcı, modelist ve mühendislerin brüt maaşları toplam en fazla 1.000.000 ABD Doları, (istihdam edilen tasarımcılardan azami ikisi yabancı olabilir.)

Alet, teçhizat, malzeme ve yazılım giderleri toplamı en fazla 250.000 ABD Doları, Seyahat ve web sitesi üyeliğine ilişkin giderler toplamı en fazla 150.000 ABD Doları olmak üzere proje bazında %50 oranında desteklenir.

Bilinmesi Gereken Diğer Önemli Hususlar •

• •

Tasarım merkezlerinde yürütülen her bir yenilik veya tasarım projesi, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu’na sunulmak üzere görevlendirilen izleyiciler tarafından yerinde incelenerek raporlanır.

Tasarım merkezleri, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından en geç 2 yılda bir denetlenir.

Tasarım merkezlerinde Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, denetimde tespit edilen eksiklik ve ihlalin ölçüsüne göre tasarım merkezi belgesi Bakanlık tarafından iptal edilir veya eksikliklerin giderilmesi için 3 ayı geçmemek üzere ilgili işletmeye süre verilir.

Bu süre içinde işletme, sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamaz.

Bu nedenle tasarım proje süreçlerinin tüm mali aşamaları bu konuda uzman kişilere danışılmadan yapıldığında yukarıda bahsedilen teşviklerden mahrum kalma veya cezalı vergi tarhiyatı işlemleri ile karşılaşılmasına neden olabilir.

Sonuç olarak, 5746 sayılı Kanun ile birlikte “tasarım merkezlerinin” kurulması yönünde önemli düzenlemeler yapılmıştır. Düzenleme, tasarım merkezi kuran firmalara önemli teşvik ve mali destekler sağlamaktadır.

39

PAT E N T H İ K ÂY E L E R İ 40

YÜZÜKLERİN EFENDİSİ İLE BAŞLAYAN MOTION CAPTURE TEKNOLOJİSİ Sinemaseverlerle ilk olarak 2001 yılında buluştuğunda dünya çapında büyük ses getireceğini hissettirmiş olan Yüzüklerin Efendisi’ni eminiz ki duymayan yoktur. İlk olarak bir kitap üçlemesi ile karşımıza çıkan Yüzüklerin Efendisi 150 milyon satışı ile bestseller olan ve sonrasında kitaptan uyarlanan yine üç serilik sinema filmi ile sinemaseverlerle buluştu.

Yüzüklerin Efendisi’nde yer alan her bir karakter en az film kadar adından söz ettirmeyi başardı elbette, ancak Gollum karakteri kuşkusuz en çok hafızalara kazınan karakter oldu.

Yüzüklerin Efendisi’nde Gollum karakterinin bir zamanlar Smeagol isimli bir Hobbit olduğunu ve filmin başrolü olan yüzüğü bulduktan sonra Gollum’a dönüştüğünü filmi izleyenler bilir. Filmi izlemeyenler ise herkesin dilinde dolaşan “kıymetlimisss” kelimesi ile Gollum’u tanıdılar. Peki, Gollum’un aslında bilgisayar efekti olmayıp, gerçekte de bir insan tarafından canlandırıldığını biliyor muydunuz?

Andy Serkis’ın, hobbit karakter Smeagol’ı canlandırırken rolünü, Smeagol’ın yüzüğü bulduktan sonra dönüştüğü farklı bir tür olan Gollum olarak sürdürmesinin sırrı ise motion capture tekniği.

Aslında uzun yıllardır filmlerde bilgisayar efekti kullanılarak birçok farklı karakter yaratılıp sinemaseverler ile buluşturuldu.

Ancak motion capture tekniği ve bu tekniğe özel kıyafet ile canlandırılan karakterler ekranlarda daha gerçekçi bir

hal aldı. Motion capture tekniği, hareketli bir obje üzerine yerleştirilen hareket noktaları ile objenin hareketlerinin özel bir kamera ile algılanarak bilgisayar ortamında obje üzerine üç boyutlu bir model yerleştirilmesi işlemidir. Özellikle mimiklerin, yüze yerleştirilen hareket noktalarının kafaya takılan ayrı bir hareket algılayıcı kamera ile üç boyutlu model üzerine birebir aktarılması motion capture tekniği ile sağlanıyor.

Lucas film tarafından 2005 yılında yapılan patent başvurusu da motion capture tekniğinin bundan sonra beyaz perdede daha sık karşımıza çıkacağının sinyallerini vermişti.

Bu patent başvurusuyla, motion capture tekniğine ait bilinmeyenler de gün yüzüne çıkmış oldu. Yöntem, en az bir hareket yakalama işaretine ve izlenecek bir nesnenin geometrisine karşılık gelen en az bir sanal yapıya sahip olan bir ya da daha çok destek yapısı arasında bir konumsal ilişki üretilmesini ve destek yapılarının izlenecek nesne üzerine konumlandırılmasını içeriyor.

Yöntem aynı zamanda, bir ya da daha fazla kamera görüntüsü ile destek yapıları üzerindeki bir ya da daha fazla işaret arasındaki ışın izlerinin etkili bir miktarının saptanmasını ve saptanmış etkin ışın izi niceliğinin bilinen bir işaret dizilişi ile hizalandırılarak sanal yapının bir yönlendirmesini tahmin etmeyi içeriyor.

Patent diline bakıldığında karmaşık gelen motion capture tekniği özetle, oyuncunun özel bir kıyafet giyerek rolünü oynaması ve kıyafet üzerindeki alıcılar sayesinde tüm vücut hareketlerinin ve mimiklerinin algılanarak bilgisayar ortamında hayali bir karaktere adapte edilmesi esasına dayanıyor.

Sinemanın büyük heyecan yaratan filmlerinde yer alan motion capture, sinemaseverlerle birçok fantastik karakteri buluşturmuş ve buluşturmaya da devam edecek gibi görünüyor.

Duygu ÇAKI / Patent Vekili

Yüzüklerin Efendisi, King Kong, Maymunlar Cehennemi, Hobbit, Star Wars gibi sinemanın başarılı ve ses getiren filmlerinde kullanılan motion capture tekniği, beyazperdede yer almaya devam ediyor.

41

YA R AT I C I TA S A R I M L A R 42

SANDALYENİN BİNBİR HALİ

GEOMETRİK SANDALYE

Matematikten esinlenerek tasarlanan bu sandalye, bir yandan dinlenirken bir yandan beyin jimnastiği yapmanızı sağlıyor.

AYAKTA SALLAMAYA SON

Siz sandalyenizde kitap okurken, bebeğiniz de yanı başınızda tıngır mıngır sallanarak uyuyacak.

SALLANAN KÖPEK BALIĞI Porky Hefer tarafından tasarlanan son derece yenilikçi ve sıra dışı olan bu tasarım hayvanseverlerin favorisi olacak gibi görünüyor.

ŞİŞME SANDALYE

Uygun fiyat, kolay nakliyemontaj, rahatlık... Ne ararsanız bu tasarımda…

ALFABETİK Evinize dair ne yazmak isterseniz, bu sandalyeleri kullanarak yapabilirsiniz.

EXOCHARP CHAIR

Huş ağacından üretilen sandalye oluşturulurken sert kabuklu sürüngenler ve meyvelerden esinlenilmiş.

FUTBOLSEVERLER İÇİN

Futbolseverler için tasarlanmış bu sandalye, sahayı evinize taşıyor..

BİR SANDALYEDEN ÇOK DAHA FAZLASI

RENGARENK

Çeşitli renk seçenekleri sunan bu sandalye ile dekorasyonu istediğiniz zaman değiştirebilirsiniz.

KİTAP KURTLARI İÇİN Sandalyenize oturun ve istediğiniz kitabı seçip keyfinize bakın.

Deniz Ece CEBECİ

Pek çok kalın ve dayanıklı lastikten elde edilen bu sandalyeye kumandanızı, telefonunuzu, not defterinizi sıkıştırın, aramayın.

43

44

CARPO KOKUSU Yaklaşık 2000’den fazla mağaza ile iş birliği yapan CARPO, Türkiye’de çok bilinmemekle birlikte Yunanistan, İngiltere, Fransa ve İtalya gibi ülkelerde çikolata ve kahve severlerin tercih ettiği mağazalar zinciridir.

23 yıldır aktif olan işletmenin markaları, 15 yıldır Yunanistan’da koruma kapsamındadır. Birçok ülkede marka başvurusu ve tescili bulunan CARPO’nun, Türkiye’de marka koruması ile ilgili bir girişimi bulunmuyordu; ta ki CARPO markasının bire bir aynısı ile Türkiye’de bir marka başvurusu yapılana dek…

Türkiye pazarında yer almayan CARPO markasının logo ve ismini kendi koruması altına almak isteyen bir başvuru sahibi, Grup Ofis Marka Patent’in yurt dışı marka izleme departmanına takıldı. Ülkemizde tescili olmayan ancak yurt dışında tanınan orijinal CARPO markası ile bire bir aynı olduğu tespit edilen CARPO marka başvurusuna süresi içerisinde asıl marka sahibi tarafından itiraz edildi. Önemle belirtmek gerekir ki Türkiye’de başvurusu yapılan CARPO markasında yer alan bir kısım mal ve hizmet sınıfları orijinal marka ile aynı iken bazıları ise farklı sınıflarda idi.

Orijinal markanın Türkiye’de başvurusu ve kullanımı olmamasına rağmen, sunulan deliller, dayandırılan haklı sebepler sonucu yapılan itiraz, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından değerlendirilmiştir. İtiraza konu markada yer alan kelime, şekil unsuru ve markanın tertip tarzının itiraza gerekçe gösterilen marka ile bire bir aynı olması nedeniyle başvuru sahibinin ticari hayat içeresinde söz konusu markayı tesadüfi olarak seçmediği; itiraz sahibinden ve itiraz gerekçesi markanın varlığından haberdar olarak kötü niyetli hareket ettiği kanaatine varılmış ve ilgili marka başvurusu yapılan ortak olan ve olmayan tüm sınıflar için reddedilmiştir. Tüm bu bilgiler ve gerekçeler sonucunda, bir markanın uluslararası tescillerinin, ününün ve kullanımının önemi açıkça anlaşılmıştır.

Betül UZ

İ T İ R A Z I M

V A R

TÜRKİYE’DEN YÜKSELEN

ÜNLÜ MARKA ÇIKMAZI Bilenler bilir Gaziantep’in en eski lezzet mekânı olan İMAM ÇAĞDAŞ’ta 1887 yılından günümüze kadar baklavanın ve kebabın en iyisi üretilmekte ve “Gaziantep’te nerede yemek yiyelim?” diye soranlara verilen ilk cevap İMAM ÇAĞDAŞ olmaktadır. Asırlık aile şirketi mirası bugün Burhan Çağdaş tarafından yaşatılmaktadır.

Yapılan araştırma sonucunda, başvuru sahibinin BURHAN ÇAĞDAŞ ile herhangi bir bağlantısı olmadığı, Gaziantep’te ikamet ettiği ve sadece BURHAN ÇAĞDAŞ’ın ismini değil; SAKIP SABANCI, MURAT ÜLKER, NAZİF ZORLU, SABRİ ÜLKER gibi birçok ünlü iş adamının ismini de marka olarak tescil ettirmek için başvurular yaptığı tespit edilmiştir.

Konuya ilişkin olarak TÜRKPATENT uygulamasında, bir marka başvurusunda herhangi bir kişinin ismi-soy ismi münhasıran veya

esas unsur olarak yer alıyorsa ve başvuru sahibinin bu ismi-soy ismi kullanmasında haklı bir gerekçesi (eskiye dayalı kullanım, başvuru sahibinin adı soyadı, sessiz kalma vb.) bulunmuyorsa, söz konusu isimsoy isim sahibinin itirazı üzerine marka başvurusunun reddedileceği tespitlerine yer verilmektedir. Bu doğrultuda başvuru sahibinin, BURHAN ÇAĞDAŞ ile aynı şehirde ikamet edip, onu bilmemesine imkân bulunmadığı halde yine de onun ismini aynen alarak, hem de aynı sektör için tescillemeye çalışması bir tesadüf olarak görülmemiş, özellikle ünlü iş adamlarının isimlerini tescil ettirmeye çalıştığı gerçeği de göz önünde bulundurulduğunda, bu eylemleri kötü niyet çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından verilen kararda; Burhan Çağdaş tarafından yapılan itiraz haklı bulunarak kabul edilmiş ve isim hakkının ihlali gerekçesi ile başvuru sahibinin kötü niyetli olduğu iddiası kanıtlandığından itiraz edilen başvurunun tamamen reddine karar verilmiştir.

NAZİF ZOR

BURHAN ÇAĞDAŞ NAZİF ZORLU SAKIP SABANCI

BURHAN ÇAĞDAŞ

SAKIP SABANCI

Av. Filiz CANKAT

İMAM ÇAĞDAŞ markasının tercih edilir olması ve tüketiciler nezdinde kalite ve güven sembolü haline gelmesinde büyük katkısı olan Burhan Çağdaş, aynı zamanda Gaziantepli ünlü bir iş adamıdır. Hal böyleyken üçüncü bir kişi tarafından, “baklava ve kebap” ürünlerinin de içinde yer aldığı sınıfta BURHAN ÇAĞDAŞ isminin marka tescili için Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuru yapıldığı tespit edilmiş ve bu başvuruya benzerlik, kötü niyet ve isim hakkının ihlal edilmesi iddiaları ile itiraz edilmiştir.

45

GOSSIP RÖPORTAJ 46

İYİ YAŞAMIN SIRLARINI SUNAN MARKA: 1978 İstanbul doğumlu olan Ebru Şallı, 1995 yılında Miss Turkey’e katıldı ve Türkiye güzeli seçildi. Kariyerine mankenlik ile başlayan Şallı, bu serüveni sunuculuk ile sürdürdü.

Bununla da sınırlı kalmadı. Mutfağa ve yemek yapmaya olan ilgisi onu gastronomi eğitimi almaya yöneltti ve eğitim sonrasında kaleme aldığı yemek kitaplarının ardından TV8’de Ebru’nun Mutfağı yemek programı ile ekranlarda yerini aldı.

Pilates eğitmenliği için dünyanın önde gelen pilates okullarından Stott Pilates Akademi’de eğitimini aldıktan sonra Türkiye’nin ilk pilates eğitmenlerinden biri olan ve televizyon deneyimi ile pilatesi ekranlara taşıyan Ebru Şallı, Türkiye’ye pilatesi öğreten ve sevdiren isim oldu.

Ebru’nun Mutfağından, Ebru Şallı ile Pilates, Hamilelikte Sağlıklı ve Güzel Kalmak, Ebru Şallı’dan Çocuklar İçin Besleyici Eğlenceli Lezzetler ve Ebru’nun Doğal Güzellik Sırları isimleriyle 5 kitabını okuyucularla buluşturdu.

Yakın zamanda doğal kozmetik ürünleri geliştiren ve tüketiciyle buluşturan, halen spor ve pilates ekipmanları tasarlayan Ebru Şallı şimdilerde 22 yıllık güzellik, spor ve mutfak deneyimini kendi markası “Ebru” altında topluyor. İnsanlara iyi yaşamın sırlarını sunmayı hedefleyen Ebru Şallı yepyeni markasıyla GOssIP’in konuğu…

sizin olan bir fikri bir başkasının yaptığını gördünüz mü?

Hayır olmadı, benim konseptimi Türkiye’de yapan henüz yok hem yemek tarifi verdim hem pilates yaptırdım, güzellik sırları verdim ve iki çocuk annesiyim. Ancak başka ülkelerde örnekleri çok var, özellikle Amerika’da.

Ebru Şallı ve Ebruli markaları tek bir çatı altında mı toplanıyor?

Yani tüm mağaza ve ürünler Ebru markalı mı olacak?

Evet, kesinlikle öyle. Tekstil ürünleri, kozmetik ve sağlık ürünleri, DVD’ler, kitaplar, pilates ürünleri gibi hepsinin aynı çatı altında toplandığı Ebru markasını oluşturuyorum.

Türkiye genelinde ve Orta Doğu’da daha sonrasında da yavaş yavaş tüm dünyada Ebru mağazalarını açmayı planlıyoruz. Kadınların sağlıklı yaşam mağazaları olacak.

Bu girişimde sizi en çok heyecanlandıran şey ne oldu?

Bu mağaza konsepti Türkiye’de bir ilk ve ilk kez benim yapacak olmam beni en çok heyecanlandıran şey. 22 senedir bu sektördeyim, hep çalıştım ve aralıksız çalışıyorum.

Evliliğim ve çocuklarım olmasına rağmen hep çalıştım, markalaşmak kolay bir şey değil.

Emeklerimin sonucunu alıyorum diyebiliriz.

Neler göreceğiz yeni markanızda, konseptiniz ne olacak?

Konsept tamamen sağlıklı yaşam. Beş yıl içinde açılacak 200 “Ebru” mağazasında kremler, şampuanlar, mayolar, kitaplar, DVD’ler, organik pijamalar, organik ruj ve ojeler, detoks suları, çaylar ve daha birçok yeni ürün sağlık ve kadına dair olacak.

Bu marka yalnızca kadınlara, sağlıklı beslenenlere ve spor yapanlara mı yönelik?

Hayır tüm kadınlara yönelik.

Amaç kadınların yüzünün gülmesi, mutlu olması.

Yeni buluşlar, farklı ürünler bizi bekliyor mu?

Farklı ürünler tabii var.

Detoks suları, maskeleri ve çayları çıkıyor, hepsinden çok umutluyum, hepsi çok güzel oldular.

22 senedir bu sektördeyim hep çalıştım ve aralıksız çalışıyorum, markalaşmak kolay bir şey değil.

Peki Türkiye’de ilk nerelerde yer alacak?

Ebru mağazasının ilk örnek mağazası Cevahir alışveriş merkezinde olacak, daha sonra Vadi İstanbul, Marmara Forum gibi alışveriş merkezlerinde açılmaya devam edecek. Bazı yerlerde mağaza bazı yerlerde de yer kiosk şeklinde var olacak. Özellikle kozmetik ve tekstil alanında yeni ürünler ile görüyoruz sizi. Bu fikirlerin filizlenmesinde özel bir eğitim aldınız mı?

Zaten yıllardır bu işin işindeyim, yaptığım işler hep birbirinin devamı. Araştırıyorum, daha çok okuyorum. Her gün daha da ilerliyor bu süreç.

Taklitleriniz oldu mu? Ya da

47

kadınların sağlıklı yaşam mağazaları olacak.

Çalışmalarınıza bakıldığında girişimci kimliğiniz öne çıkıyor. Kendi markasını yaratmak isteyen, özellikle kadın girişimcilere en büyük önerileriniz neler olur?

Kadınlara yıllarca ne olursa olsun mesleklerini işlerini bırakmamalarını gerektiğini söyledim. Bu hangi meslek olursa olsun, evlilik çocuk bile olsa mutlaka kendi işlerini yapmaya devam etsinler. İşleyen demir ışıldarmış. Ben çalışmayı çok seviyorum ve kadınlara en büyük önerim asla ve asla işlerini bırakmasınlar, bunun meyvelerini ileride yiyecekler.

Bir buluş yapacak olsaydınız, ne üzerine olurdu?

Sürekli bir şey buluyorum zaten, her zaman yeni fikirler aklımda dönüp duruyor. Çalıştıkça daha çok ilham geliyor. Canlı yayın tekrar başlıyor orada da yeni buluşlarımı ve güzellik tüyolarımı anlatmaya devam ediyor olacağım. Ebruli programı tekrar ekranlara geri geliyor ve çok heyecanlıyım.

48

GOSSIP RÖPORTAJ

Ebru markasının konsepti tamamen sağlıklı yaşam olacak. Beş yıl içinde yaklaşık 200 “Ebru” mağazası açmayı planlıyoruz.

Sizce Türkiye’deki en değerli marka: Hepsini takdir ediyorum değerli çok sayıda marka var.

En çok kullandığınız marka: Sebze ve meyve satan yerler, pazarlar ve manavlar.

Röportaj: Betül YARDIMCI

Sizce yüzyılın icadı: iPhone sanırım, elimizden hiç düşürmüyoruz.

49

R E T R O L O J İ

SANAL

50

BEBEK Tamagotchi kelimesi bugün belki de birçoğumuza bir anlam ifade etmeyecektir.

Peki, 20 yıl önce hayatımıza giren, bir an olsun elimizden düşürmediğimiz hatta birçoğumuzun sorumluluk almayı ondan öğrendiği, şimdilerde ise unutulmaya yüz tutmuş bir oyuncaktan bahsediyoruz desek?

Evet, Tamagotchi, aslında hepimizin çok iyi bildiği Sanal Bebek’in ta kendisidir.

Japon oyuncak firması Bandai’nin 1997’de piyasaya sürdüğü yumurta şeklinde, ufak bir ekrana ve birkaç düğmeye sahip olan Sanal Bebek, çeşitli hayvan veya bebek figürlerinin oyuncular tarafından seçilerek büyütülüp, beslemesine imkân vermekteydi.

Oyuncular, sadece beslemekle kalmayıp tuvalet, oyun gibi ihtiyaçlarını giderdiği bu sanal bebeklere yaramazlık yapmaları durumunda ceza bile verebiliyorlardı.

1997’lerde böylesine farklı özellikleri bir arada barındıran Sanal Bebek dünyada bir ilkti ve her geçen gün büyüyen bir akım haline gelmişti.

Bandai Firması Tamagotchi’yi koruma altına almak adına “sanal canlılar için simülasyon cihazı” başlığıyla bir patent başvurusunda bulundu. Bu patent başvurusunda sanal bebek, “bir oyuncunun, ekrana gelen bir sanal canlının isteğine cevap olarak gerçekleştirdiği muameleler vasıtasıyla sanal canlıyı eğitmesi veya sanal canlıyı yetiştirmesi için bir simülasyon cihazı” olarak tanımlanmıştır.

Patent başvurusundan anlaşılacağı üzere sanal bebeği bu kadar başarılı kılan sadece sanal canlının oyuncu tarafından yönlendirilmesi ve büyütülmesi değil, sanal canlıdan da çeşitli geri bildirim alarak oyuncuyla etkileşim içinde olmasıdır.

Piyasaya sürüldüğü andan itibaren ortalığı kasıp kavuran sanal bebek, günümüzdeki “sanal alem” bağımlılığının bir demosunu o tarihte göstermişti. Sanal bebek öylesine bir bağımlılık yaptı ki, oyuncular sanal bebeklerini ellerinden düşürmediği gibi, gece ihtiyaçlarını karşılamak için uyanıp sanal bebekleri ile ilgilenip tekrar uyuyorlardı. Hatta durum öyle bir hal aldı ki oyuncular, sanal bebekleri öldüğünde yeni oyun başlatmak yerine oyuncağı gömüyorlardı. Dünyanın birçok yerinde bu çılgınlığa hizmet etmek amacıyla sanal bebek mezarlıkları ve sanal bebek kreşleri açılmıştı.

Burak OCAKOĞLU

Bandai, Tamagotchi’nin 20. yılı şerefine sanal bebeği yeniden üretti. Şu an satışının amazon üzerinden yapıldığı sanal bebeğin 20. yıl özel koleksiyon fiyatı yaklaşık 10 - 20 dolar arasında değişmekte. Bu nostaljiyi yeniden yaşamak istiyorsanız, 20. yıl özel koleksiyonu dışında, mobil cihazlar için üretilmiş bir sanal bebek uygulaması da bulunuyor. Bu aplikasyon, Google Play market ve App Store’de “Tamagotchi Classic” ismiyle Android ve IOS cihazlar için kullanıcılara sunuluyor.

51

B A Ş A R I H İ K ÂY E L E R İ 52

BİR ADAM, BİR AŞK, BİR MARKA 85 yıllık bir başarı hikayesi…

Firuz Kanatlı ETİ Gıda Onursal Başkanı (1932-2017)

1932 yılında Eskişehir’de doğan Kanatlı, ilköğretimini Galatasaray Lisesi’nde, yüksek öğretimini ise İsviçre Cenevre Üniversitesi’nde tamamladı. Eğitiminin ardından Türkiye’ye dönen Kanatlı, aile mesleği olan değirmenciliği yapmak istemedi. Kendi işini yapma hayali, Firuz Kanatlı’yı farklı bir iş dalı aramaya yöneltti. Bir dostunun önerisiyle bisküvi üretmeye karar verdi ve kendi hikayesini yazmaya başladı. Şirketin ismini önce “Bal” olarak seçmişti ancak Bal markasının tescili başkasında olduğu için üç dört farklı alternatif arasından Eti’yi seçerek marka tescilini aldı.

“Küçük mutluluklar üreten bir fabrika” hayali ile kendi elleriyle çizdiği ilk tesisin temellerini 1961 yılında atan Firuz

Kanatlı, 1962 yılında 22 çalışanıyla işe koyuldu. O dönemde sadece İstanbul’da gerçekleştirilen bisküvi üretimi, Eti ile birlikte Anadolu’ya taşınmış oldu.

Firuz Kanatlı’nın başarısının sırrı işine aşkla bağlı olmasıydı. Eti’yi, Türkiye’nin “mutluluk denince akla” gelen markası yaparak benzersiz lezzetlerle 7’den 70’e herkesin sevgi ve saygısını kazanan Firuz Kanatlı, Türkiye’nin ilk lifli bisküvisi Burçak, ilk bebe bisküvisi Cicibebe, ilk hazır kızarmış ekmeği Etimek, ilk sanayi tipi keki Üzümlü, Meyveli ve Kakaolu Dilimli Kek, ilk paketlenmiş turtası Turti, ilk glutensiz ürünler markası Pronot ve ilk ıslak keki Browni gibi lezzetleri günlük hayatımızın bir parçası haline getirdi.

Firuz Kanatlı, Cumhuriyet Türkiyesi’nin ekonomik gelişiminde öncü isimlerden biridir.

Onun yaşam öyküsü aynı zamanda Türkiye’de unlu mamuller ve çikolata sektörünün gelişim serüvenini, markalaşmanın önemine ilişkin bilinç ve farkındalığın güçlenme sürecini anlatır. Kanatlı, Eti Fabrikası ile bisküvi ve çikolata sektörünün modern makinelerle üretim yapmasında, fırın ve tesis teknolojisinin gelişiminde büyük ve değerli bir rol oynadı. Eti Gıda’nın daha seri üretimler yapabilmesi için 1978 yılında kurduğu Eti Makine, yalnızca Eti Gıda’yı geliştirmek ile kalmayıp, mühendislik ve çikolata entegre üretim hatlarıyla Türkiye’de bu sektörün gelişmesine çok önemli katkılar sağladı. Türkiye’de modern bisküvi makine üretimi teknolojisinin ileri seviyelere ulaşması için öncülük eden Firuz Kanatlı, bugün büyük bir üretim sektörü haline gelmiş olan sınai kek üretimini de başlatarak unlu mamul sektörünün gelişimine büyük katkı sağladı.

Firuz Kanatlı’nın sektöre yön veren yenilikçi yaklaşımı ile sürekli gelişen ve büyüyen Eti, faaliyet gösterdiği yıllar içinde birçok güçlü markası ile ödüle layık görüldü, yeni girişimlere esin kaynağı oldu. 2003 yılında Toplam Verimlilik Yönetimi’ni fabrika yönetim yaklaşımı olarak benimseyen Eti, tüm

fabrikalarında elde ettiği başarı ile Japon Fabrika Bakım Enstitüsü tarafından “TPM Ödülleri”ne layık görüldü. Bugün Türkiye’nin 72 farklı ilinde 8.000’den fazla çalışanı istihdam ediyor. Türkiye’nin en büyük 30 sanayi kuruluşundan biri olan ve global arenada Türkiye’yi temsil eden Eti, yarım asırdan fazla tecrübesi, kaliteli, yenilikçi ve benzersiz lezzetleriyle mutluluk denince akla gelmeye devam ediyor.

Kremalı bisküvilerle büyük küçük herkesi eğlendirip kremasını ve bisküvisini ayrı ayrı yeme keyfi için, sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi Etimek için, ev yapımı pastaların olmazsa olmazı Petibör bisküvi için, susamlı çubuk krakerler ile susamı büyük küçük herkese sevdirdiği için, yaşı büyüse de hep çocuk kalanlara Eti Cicibebe lezzetini sunduğu için, bitter çikolata hazzını Karam ile yaşattığı için, eğlenceli burger şekliyle hem çocukların hem de annelerin gözdesi Süt Burger için, gofretten öte lezzetiyle başlayıp da duramadığımız Hoşbeş için, Form yiyip formda kalmamızı sağladığı için ve sayamadığımız daha pek çokları için teşekkürler Firuz Kanatlı… Yolun ışık olsun.

53

OJE YÜZÜĞÜ

İ Y İ

F İ K İ R

Silikondan üretilen ve yan yana iki parmağa takılarak ele sabitlenen bu yüzük ile oje sürmek çok kolay. Ojeyi yüzüğün tam ortasına sabitliyor, dilediğiniz ortamda ojenizi kolayca sürebiliyorsunuz.

SÜZGECİ ALTIN KAFESE KOYMUŞLAR Kuyruk kısmı tutacak olarak kullanılan kuş formundaki bu çay süzgecinin özelliği, kuşun kafese her giriş çıkışında ötmesi.

PENGUEN KUTUCUKLAR Çocukların ilgisini çekmek için tasarlanmış bu hazır içecek kutuları gerçekten de çok sevimli değiller mi?

Süt içmeyen çocuklar için alternatif bir çözüm olabilir.

SİGARA GÜLDÜRMEZ Sigaranın sağlığa ve dişlere olan zararı ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi. Her sigara alışınızda bir dişinizin eksildiğini görmek belki de sizi vazgeçirir.

KIZARMIŞ USB BELLEK Her biri 8 GB hafızaya sahip olan bu USB bellekler sade modellerden sıkılanlar için üretilmiş. Veri saklama ve veri aktarımı için son derece lezzetli bir seçim.

54

SÜPÜRRRR Bilgisayarlara USB ile bağlanarak çalışan bu mini süpürgeler titiz çalışanlar için tasarlanmış.

Klavyenizdeki ya da bilgisayarınızın etrafındaki toz ve kirleri şöyle bir süpüreyim derseniz bu tasarımlara bir göz atın deriz.

SON YÜN TUTUCU Örgü örenler bilir, o ip illaki dolaşır.

Görseldeki kara koyunlar iplerinizin dolaşmaması için her zaman yanınızda.

MAYMUNCUKLAR Bu sayımızda da mutfaklarımız için sevimli fikirlere yer vermek istedik.

Bildiğimiz mutfak askıları yerine bu şirin maymuncukları kullanmaya ne dersiniz?

NOTLUK MENDİL Beyler için tasarlanmış bu fikir, mendil şeklinde görünen mini bir notluk aslında. Hem ceketinizin şıklığını tamamlıyor hem de not almanız gerektiğinde yardımınıza yetişiyor.

Kitap şeklinde tasarlanan bu yatağa bayıldık! Yatağın tasarımı bir yana en güzel özelliği yorgan savaşlarına son vermesi.

Deniz Ece Cebeci

ÇEVİR ÇEVİR UYU

55

ELMANIN DİĞER YARISI:

M U C İ T H İ K ÂY E L E R İ

STEVE WOZNIAK

56

11 Ağustos 1950’de bugün Silikon Vadisi olan San Jose’de dünyaya gelen Steve Wozniak aslen Polonya kökenlidir. 1969 yılında Colorado Boulder Üniversitesi’nde okurken okulun bilgisayar sistemine izinsiz girmesi ve bunun gibi pek çok haylazlıklar nedeniyle okuldan atılan Wozniak, 1971 yılında geliştirdiği bir proje sayesinde De Anza College’da yeniden öğrenim hayatına döndü. Ardından 1972 yılında Berkeley Üniversitesi’ne transfer edildi.

Henüz lisedeyken teknolojiye olan ilgisi nedeniyle, amatör radyo, voltmetre, hesap makinesi ve ücretsiz uluslararası görüşmeler yapılmasını sağlayan blue box gibi çeşitli elektronik cihazlar geliştiren Steve’in maddi imkansızlıklardan dolayı bir bilgisayarı bile yoktu. Ama bu ilgisi onu ilerleyen zamanlarda bir bilgisayar dâhisi yapacaktı…

1976 yılında maddi imkansızlıklar nedeniyle üniversiteyi bırakan Wozniak, Hewlett Packard (HP) şirketinde teknisyen olarak çalışmaya başladı ve Steve Jobs’un da burada staja başlamasıyla Jobs ile Wozniak’ın yolları kesişti. Wozniak’ın kişisel bilgisayar üretimi fikriyle Jobs’un söz konusu ürünü birleştirerek satışa sunma fikri birleşince sonu multi milyarderliğe giden yolun ilk adımı atılmış oldu. Wozniak aslında iş dünyasında Jobs kadar hırslı bir insan değildi. Para kazanmaktan ziyade üretmeyi seviyordu. Jobs, Wozniak’ı başarılı olamasalar da en azından torunlarına kendi şirketlerini kurduklarını söyleyebilecekleri vaadiyle söz konusu bilgisayarı satmaya ikna etti.

Wozniak ve Jobs’un bilgisayar üretimine başlama hikayesi ise oldukça ilham verici. Maddi sıkıntılarını çözmek için Wozniak’ın HP hesap makinesini ve Jobs’un Volkswagen karavanını satarak 1300 $ kazanıp ilk prototiplerini Jobs’un yatak odasında üretmeye başlayan ikili, buraya sığamayınca Jobs’un garajında çalışmalarına devam etti. Ucuz bir mikroişlemci ve birkaç çip daha kullanarak Apple I’i ürettiler. Wozniak 20 $’a mal ettiği Apple I’i o dönemde hala çalıştığı HP şirketine 40 $’a satmak istedi. Ancak kullanıcıların hafıza ve ara yüz kartları eklemesine uygun bilgisayar veri yolu yapısı olmaması nedeniyle Hewlett-Packard bilgisayarı satın almadı ve Apple I basit bir hobi aracı olarak tarihteki yerini aldı.

O dönemde sürmekte olan soğuk savaşın insanlar üzerindeki olumsuz etkilerini gidermek amacıyla birtakım sosyal sorumluluk çalışmalarına yönelen Wozniak, bu amaçla “UNUSON” (Unite Us in Song) adlı bir şirket kurdu. Bu şirket çatısı altında U2, Santana, Scorpions, The Police, Ozzy Osbourne, The Clash gibi ünlü müzik gruplarının yer aldığı teknoloji ve müziğin bir arada olduğu festivaller düzenleyen Wozniak, 20 milyon dolar zarar etmiş olmasına rağmen bundan pişman olmadı.

Fakat sonrasında işler beklendiği gibi gitmedi. Tam bu dönemde Wozniak bir uçak kazası geçirdi ve kısa süreli hafıza kaybı yaşadı. Öyle ki kazayı ve sonrasındaki hastane dönemini uzun süre hatırlayamadı. Kaza sonrası Apple’a dönmek yerine okulu bitirmeye karar veren Wozniak kötü nam saldığı Berkeley Üniversitesi’ne tanınmamak için köpeğinin adı ve eşinin evlenmeden önceki soyadını birleştirerek Rocky Raccoon Clark adıyla geri döndü ve mezun oldu.

1983 yılında elmanın diğer yarısı olan ve kurucusu olduğu Apple’a tekrar dönen Wozniak, eskisi gibi yönetim alanında yer almak istemeyip sadece mühendis olarak çalışmaya devam etti. Wozniak, Apple’da yarım gün çalışıyorken başka bir şirkete Apple ürünlerine çok benzeyen bir uzaktan kumanda tasarımı verdi.

Jobs da aralarındaki problemin kişisel olmadığını belirterek ürünün Apple ürünlerine olan benzerliğini ve Wozniak’ın Apple kaynaklarından faydalanamayacağını söyledi. Bu olay sonrasında Jobs ile Wozniak arasında soğuk rüzgarlar esmeye başladı.

Halen pek çok okula bilgisayar yardımı yapmayı sürdüren Wozniak, aynı zamanda öğretmenlik yapmaya devam ediyor. Ayrıca 2009 yılından bu yana “Fusionio” adlı şirkette “yüksek mühendis” olarak görev yapıyor.

Wozniak kendi buluşu olan ve uluslararası görüşmeler yapılabilen blue box ile Vatikan’ı aramış, kendisini Henry Kissinger olarak tanıtmış, görevlilerin Papa’nın uyuduğunu söylemesi üzerine ise telefonu kapatmış ve Papa ile konuşamadan Kissinger olmadığı anlaşılmıştır.

Deniz Ece Cebeci

Hewlett-Packard’ın reddi nedeniyle Wozniak ve Jobs 1 Nisan 1976’da Apple Computer şirketini kurdular. Çalışmalarına hızla devam eden Wozniak Apple I’e yeni çipler ekleyerek Apple bilgisayarlarının grafikler göstermesini de sağladı.

Böylelikle yeni Apple bilgisayar sadece yazı değil resim de göstermeye başladı. Jobs’un pazarlama dehası ile Wozniak’ın çalışmaları olumlu sonuçlar verdi ve Apple II pazarda büyük yer buldu.

1980’de Apple Computer halka arz edildi, artık Wozniak ve Jobs zengindi.

57

GOSSIP ÖNERİYOR

OYUN

58

MONOPOLY EMPIRE Dünyanın önde gelen markaları ile en sevilen aile oyununu oynamaya ne dersiniz? Klasik Monopoly anlayışının ve emlak dünyasının dışına çıkarak iş hayatına uzanan bir oyun tecrübesi. Dünyanın en büyük markalarının yer aldığı Monopoly Empire’da reklam panolarını Coca Cola, X-BOX, Mc Donalds, Samsung gibi dünyaca ünlü markalarla doldurarak birinciliğe oynayın. Üretici firma: Hasbro Oyuncu sayısı: 2-6 Yaş: +8

KİTAP

MARKA OLMAK İSTİYORUM Kendi alanınızda ya da herhangi bir alanda marka olmak istiyorsanız Michael Port’un “Book Yourself Solid” sistemi ufkunuzu açacak bir rehber niteliğinde. Söz konusu sistem hakkında yapılan yorumlar, mutluluk, müşteri ve kazanç üçgeninde en etkili yol olduğu ve pozitif dönüşümü başlattığı yönünde. Fikirlerini gerçeğe dönüştürmek isteyenlere duyurulur. İlk Baskı Yılı: 2017 Sayfa Sayısı: 440

FİLM

The CURRENT WAR Film, 1880’lerin sonunda ünlü mucit Thomas Edison ile mucit ve sanayici George Westinghouse arasındaki ilişkiyi esas alıyor. İki mucidin arasındaki rekabet, pazarlanabilir ve sürdürülebilir bir elektrik sistemi yaratma yarışı, alternatif akım, doğru akım tartışmaları ve başlarından geçen olaylar…

Tür: Biyografi, Dram, Tarihi Yönetmen: Alfonzo Gomez-Rejon Yapım Yılı: 2017

TV PROGRAMI

FARK YARATANLAR “Türkiye’nin dört bir yanında iyiliğin peşine düşüyoruz.” sloganıyla yola çıkılan program her hafta Cüneyt Özdemir’in sunumuyla, başkalarının hayatına dokunan ve fark yaratan insanları ele alıyor. Sağlıktan eğitime, hayvan haklarından arkeolojik olgulara varan geniş bir yelpazeye sahip olan program her türlü iyilik projesini izleyicilerle buluşturuyor.

TV Kanalı: CNN Türk Yayın Tarihi: Pazar 18.15

59

GOSSIP TANITIYOR 60

BİZİM

ÇAYIMIZ MARKAMIZ

Çaykur, 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi, sermayesinin tamamı devlete ait, tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesi ile sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülü olup Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili kuruluşu iken Bakanlar Kurulunun 24.01.2017 tarih ve 2017/9756 sayılı kararı ile Türkiye Varlık Fonu’na devredilmiş olan ülkemizin değerli kuruluşlarından biridir.

Birbirinden değerli markaları ve ses getiren girişimleriyle Çaykur’u Çaykur Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı İmdat Sütlüoğlu’ndan dinliyoruz. Ülkemizde çay tarımı; Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Rize, Artvin, Trabzon ve kısmen Giresun ve Ordu illerini kapsayan 835 bin dekar alan üzerinde yaklaşık 213 bin üretici aile tarafından yapılmaktadır.

Rakamlarla Çaykur; • • • • • • • •

Uzun dönem yıllık yaş çay alım ortalaması: 600-650 bin ton civarı Özel sektörle birlikte ortalama yaş çay alımı: 1 milyon 200 binin üzerinde Üretilen kuru çay toplamı: 230-250 bin ton civarı 46 Yaş Çay İşleme ve 1 Paketleme Fabrikası 1 Pazarlama ve Üretim Bölge Müdürlüğü ve 8 Pazarlama Bölge Müdürlüğü 17 Ev Dışı Tüketim Bayisi, 33 Reyon Bayisi ve 99 Perakende Bayi Anatamir Fabrikası Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü

Çaykur olarak dünya markası olma yolunda emin adımlarla ilerliyoruz.

Kalitemizi anlatmak ve artırmak için verimli çay tiplerinin yetiştirilmesi ve çayın çeşitlendirilmesi kapsamındaki farklı projeler üzerinde çalışıyoruz.

Markalaşmaya, ülkemize ve bölgemize katma değer oluşturmaya çabalıyoruz. Organik çay, yeşil çay, beyaz çaydan sonra, şimdi dünya piyasasında talep gören sağlık destek ürünleri geliştirmek üzere çalışmalarımız hızla devam ediyor. “Stevia” bitkisinden sıfır kalorili şeker üretmek için zirai çalışmalarımızı 4 sene önce başlattık. Çaykur Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’ndeki denememiz çok başarılı bir sonuç verdi. Şimdi bu ürünü endüstriyel olarak işlemek için çalışmalar yapıyoruz.

Didi ile çaydaki iddiamızı bambaşka bir ürüne taşıdık. Daha önce soğuk çay ile hiç tanışmamış olanlara denettik.

2013 yazında piyasaya verdiğimiz Didi Soğuk Çay kısa bir süre içinde sevildi, benimsendi, kendi tüketici kitlesini oluşturdu.

Farklı boyutlarda ve farklı çeşitlerde üretilen Didi’den sonra stevyalı, yeşil çaylı çeşitleri de soğuk çayseverlere sunuldu. Bergamot aromalısı, yoğun dikkat çeken TV kampanyası ile gündeme gelen Didi, çocuklar tarafından da büyük ilgi görüyor.

Yaşlanan çaylıkları yenileme projesi doğrultusunda Araştırma Enstitüsü’nde doku kültürü laboratuvarı ve gen havuzu oluşturan Çaykur, sağlıklı ve kaliteli çay fidanlarının çoğaltılması üzerinde çalışıyor. Türkiye’deki çay tarımımıza önemli katkılar sağlayacak gen havuzu projesiyle, büyük çay yetiştiricisi ülkelerin ıslah ettiği çay çeşitlerinden performansı ve uyum kabiliyeti iyi olanları çoğaltarak siyah, yeşil, oolong, beyaz çaylar için farklı çay çeşitleri kullanımını artırma çalışmalarını sürdürüyor.

Dünya pazarlarının talepleri doğrultusunda yeni ürünler üzerinde çalışarak dünya trendleri ile hareket ediyoruz.

Beklentilere uygun markalar ve ürünler çıkarıyor ve tanıtıyoruz.

Çaykur, şu anda 106 ülkeye çay ve Didi ihracatı gerçekleştiriyor.

Amaç Türk çayını markalaştırmak.

Amerika’dan, Kanada’dan, Orta Doğu’dan, Asya’dan son dönemlerde özellikle Afrika’dan ve birçok ülkeden yeni bağlantılar kurduk. Oldukça güzel sonuçlar elde ediyoruz.

Fuar katılımlarına aralıksız devam ediyoruz.

Tanıtım önemli, marka olmak önemli. Türkiye’nin dünya çapında tanınan markaları olması ülkemizin global pazardaki yeri ve algısı açısından önemli, dönem markalar dönemidir. Sadece ticaret yapmıyorsunuz, ülkenize de katkı sağlıyorsunuz.

Onun için ihracatımızı arttırmamız gerekiyor.

Markaları arttırmamız gerekiyor. Marka değeri yüksek olan ürünler, dünya pazarlarına açılmamız ve pazar payımızı genişletmemiz gerekiyor. Biz Çaykur olarak üzerimize düşeni yapmaya çalışıyoruz.

61

Tamamen bitkisel ve sıfır kalorili bir tatlandırıcı olan stevia da bölgenin kalkınmasına katkı sağlayacak, çay tarımını tamamlayıcı başka bir ürün olacak.

Fabrika kurmak için de çalışmalarımız hazırlıklarımız sürüyor. Bu bağlamda Cumhuriyet Çay Fabrikamız yerleşkesinde, günlük 50 ton kapasiteli stevia fabrikamızın yapımında sona yaklaşıldı, bu yıl içerisinde inşallah teslim almış olacağız.

Kısaca Çaykur, topraklarımızdaki çay tarımını geliştirmek, regülasyonları oluşturmak, çayımızı ve kültürümüzü dünyaya tanıtmak için bilfiil devletle birlikte çalışan, öncü kuruluş görevini üstleniyor.

Türkiye’de yetişen çayın çok önemli bir özelliği var. Aslında biz de bunu tüm dünyaya anlatma çabasındayız. Dünyada çayın yetiştiği en kuzey bölge olan Türkiye’de, çayın üzerine kar yağıyor ve bu nedenle haşere barındırmıyor. Oysa dünyada ağırlıklı olarak tropik kuşakta yetişen çayda yoğun bir haşere mücadelesi mevcut; çayın üzerinde arıtılması zor ve maliyetli olan sağlığa zararlı zehirli kalıntılar birikiyor. Bizim çayımız doğal olarak organiğe çok yakın bir nitelikte. Organik gübre kullanımına da geçildiğinde, ki bu konuda önemli adımlar atılıyor, tümünün organik olma durumu söz konusu.

Bizim çayımızın bu benzersiz özelliğinden ve dünyada organik ürünlere olan yoğun talepten yola çıkarak, son 5 senedir çay tarım alanlarını, devlet desteğiyle organik tarım alanına dönüştürüyoruz. Bu alanlar 10 kat büyüdü ve her yıl genişlemeye devam ediyor. Çaykur olarak hedefimiz tüm çay tarım arazilerini organik havzaya dönüştürmektir.

62

Organik çay, yeşil çay, beyaz çaydan sonra, aynı iklim şartlarında yetişebilecek tarım ürünleri üzerinde araştırma yapan Çaykur, dünya piyasasında önemli bir katma değere sahip ve büyüyen bir zirai ürün olan Stevia’yı tutundurmayı başardı.

Stevia, şeker içermeyen ve kalori barındırmayan, çok sağlıklı bir tatlandırıcı.

Sağlıklı olduğu için dünya piyasalarında aranan ve değeri yüksek bir ürün, dolayısıyla geniş bir pazara sahipken üretiminin kısıtlı olması bölgemiz için çok önemli bir gelir kaynağı oluşturacağı anlamına geliyor. Çayla, benzersiz özellikteki Türk çayını ve çay kültürünü dünyaya tanıtmak sorumluluğuyla yola çıkılan, Karadeniz Bölgesi’nin kendine özgü motif ve yöresel lezzetlerini çağdaş tasarım, mağazacılık ve hizmet anlayışıyla yorumlayan ve Çaykur’un bir asıra yaklaşan birikim ve uzmanlığıyla hayat bulan bir çayevi projesidir. Türk kültürünü ve Türk çayını tanıtmak gibi milli bir görevi üstlenen ve kültür pazarlaması açısından örnek bir projeye imza atan Çaykur, Çayla mağazalarını dünyanın büyük metropollerine konumlandırmak istiyor. Çayla çayevleri, çayın kaynağının bilindiği, çayseverleri kaliteli bir hizmet anlayışı ve ürün çeşitliliğiyle karşılayan, fikrin doğuşundan mekân tasarımına, marka adından logo tasarımına, satılacak ürünlerden personelinin özelliklerine kadar büyük bir özenin, emeğin eseri olup Türk çayının değerini artıracak en önemli girişimlerden biridir. Çayla’nın ilk dört mağazası Çaykur tarafından açıldı. Önümüzdeki dönemde franchise sistemiyle önce Türkiye’de büyümesini öngörüyoruz sonrasında kendi çayımızın özlemini çeken yurt dışındaki vatandaşlarımız ve Türk çayını tanımak isteyen tüm dünya ile buluşturmayı hedefliyoruz.

B U N L A R I B İ L İ YO R M U Y D U N U Z ?

64

Dünyada en çok giyilen giysi olan kot pantolon, aslında altın madencilerinin yıpranan pantolonlarına çözüm bulmak için üretilmiştir. İlk kot pantolonlar kahverengi olup koyu mavi renge sonradan çevrilmiştir.

Sigara, ilk kez Paris’te düzenlenen bir kermeste Kraliçe MarieAmelie tarafından satılmıştır.

Kraliçe’nin bu davranışından hareketle ilk sigara fabrikası 1853 yılında Küba’da sigara üretimine başlamıştır.

İlk sıcak hava balonunun yolcuları bir kuzu, bir ördek ve bir horozdu!

Montgolfier kardeşlerin amacı icat ettikleri bu balonun canlı varlıkları taşıyabileceğini ispatlamaktı. Öyle de oldu.

Robot süpürgelerin üretiminde mayın tarama algoritmaları kullanıldığını biliyor muydunuz? Bu şekilde arazide mayın tarar gibi evinizdeki tozları tarayıp temizliyor.

Havada 5 yıl boyunca kalabilen uçak üretildiğini biliyor muydunuz? Güneş enerjisini elektriğe dönüştürebilen, iletişim ağını kendi kendine tamir edebilen bu uçağın ismi “vulture” yani “akbaba” idi.

Cebindeki çikolatanın ısıdan eridiğini gören Percy Spencer, bu deneyimini mikrodalga fırına çevirdi. İlk mikrodalga fırını 1.8 m uzunluğunda, 340 kg ağırlığındaydı.

TRAFİK IŞIKLARI

1903 JİLET

Kırmızı ve yeşil ışıklı trafik lambası ilk kez 1868 yılında Londra’da kullanıldı.

Henüz motorlu araçların icat edilmediği bu tarihlerde gaz lambası ile trafiğin düzenlenmesine çalışıldı. Daha sonra 1920 yılında ABD’nin Detroit şehrinde, demir yollarının sinyalizasyon sistemine benzer bir sistem yapılarak trafik lambası kullanılmaya başlandı. Garrett Augustus Morgan ise 1923 yılında günümüzde kullanılan trafik lambasının patentini aldı, daha sonra aldığı patenti General Electric’e sattı.

Gillette’e bu fikri, patronu William Painter vermişti. Patronu Gillette’e, sadece bir kere kullanılıp atılan ve daha sonra sürekli yenisi alınarak müşteri devamlılığının sağlanacağı bir şey icat etmesini söyledi. Gillette, derhal çelik üreticileriyle görüşmeye başladı ancak istediği çeliği üretmek çok zordu. 1901 yılında Boston’da bir teknisyen olan William Emery Nickerson, yeterince ince, düzgün, keskin ve ucuz bir çelik yapmayı başardı.

Bu çalışmanın sonucunda 1903 yılında jilet üretimine başladı ve patenti 15 Kasım 1904 tarihinde alındı.

1904

1905

En büyük tutkusu uçmak olan, Fransa’da yaşayan Brezilyalı pilot Alberto SantosDumont’un önemli bir problemi vardı: Saat! Hem iki eliyle uçağı kullanıp hem de o dönemde kullanılan köstekli saati cebinden çıkarması mümkün olmuyordu.

Uçuş sırasında da zamanı öğrenebilmesi için arkadaşı Louis François Cartier’den yardım istedi. Cartier, 1904 yılında saat yapımcısı Edmond Jaeger’in yardımıyla ilk kol saatini hazırladı. 1906 yılında Santos yeni bir rekor denemesinin ardından uçağından çıkarken saatine bakınca, bunu gören kalabalık bu ilginç saati beğendi ve bir anda Cartier’e yeni saat siparişleri yağdı.

Az enerji harcayan, küçük boyutlu ve yüksek hızlı genel elektrik motorları konusunda öncü olan Chester A. Beach 1905’te “minik beygirgücü” adını verdiği ilk elektrikli motorunu yaptı. Elektrik motorlarının bu şekilde küçülmesi, motorların yeni ve yararlı aletlerde kullanımına olanak verdi. Chester A. Beach ve L.H. Hamilton ile birlikte Hamilton Beach Manifactoring şirketini kuran Frederick J. Osius, Beach tarafından geliştirilen küçültülmüş elektrik motorundan esinlenerek 1912 yılında ilk elektrikli mutfak mikserinin patentini aldı.

KOL SAATİ

MİKSER

D Ü N YA N I N İ L K L E R İ

1868

65

İsimler hep önemlidir. Markalar için belirlenen isimler, markaların tüketici nezdinde nasıl tanınacağını ve nasıl akılda kalacağını belirler. Bu isimler, uygun görsellerle de desteklendiğinde ortaya güzel markalar çıkar. Bu sayımızda herhangi bir hizmet sektörüne bağlı kalmadan, bize göre akılda kalıcı hatta eğlenceli markalardan bazılarını sizlere sunmak istedik. Umarım bizler kadar sizlerin de dikkatini çekecek markalar seçmeyi başarmışızdır.

Ateşli, havalı, yaylı silahlar, Ağır silahlar, havanlar, roketler, olta takımları, yapay balık yemleri, avcılık ve balıkçılık için tuzaklar…

Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler…

Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler…

Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar; yiyecek ve içecek sağlanması hizmetleri…

Reklamcılık, pazarlama ve halkla ilişkiler ile ilgili hizmetler…

Kuru bakliyat, hazır çorbalar, bulyonlar, salçalar, kuru yemişler, fındık ve fıstık ezmeleri…

Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar; yiyecek ve içecek sağlanması hizmetleri…

Reklamcılık, pazarlama ve halkla ilişkiler ile ilgili hizmetler…

Spor, kültür ve eğlence hizmetleri, film, televizyon ve radyo programları yapım hizmetleri; fotoğrafçılık hizmetleri…

*Markalar, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yayınlanan resmi marka bültenlerinden alınmıştır.

66

Sinem GÖZÜBÜYÜK

SIRA DIŞI MARKALAR

SIRADAN OLMAK ÇOK SIKICI!

Bulmacayı çözüp info@gossipdergi.com adresine doğru cevapları gönderen katılımcılar arasından yapılacak çekilişle 3 kişiye “GOssIP Kahve Keyfi Paketi” hediye edilecektir.

Son Katılım Tarihi: 15 Nisan 2018 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

45. Sayının Cevapları

MARKA BULMACA

ÖDÜLLÜ

45. Sayının Kazananları Ayşenur Sağun – Trabzon / Ayşen Cemre Pekak – Ankara /Sibel Çolak – Tekirdağ 67

GOSSIP NEREDE? 68

GOssIP’i gördüğün yerde fotoğrafını çek, sosyal medyada paylaş, biz de paylaşalım. #gossipnerede

@fikr_et

@koksalyasemin

@ecegirgin

@serhantufekci

@gozdeincey @secoabi

@tutenocakbasım

@tanbaturturizm

#gossipnerede etiketiyle paylaştığınız fotoğraflar için teşekkürler!