RAUW | Interview met David de Vos

ISRAEL

‘

JORAM KAAT VOELT DAVID AAN DE TAND OVER RAUW

'

?

‘ ZONDIGEN IS EEN ZWAKKE POGING OM BEHOEFTEN TE VERVULLEN ’

HET KLINKT ALSOF JE NIET ZOZEER GOD AAN HET VOLGEN WAS, MAAR MEER JE ANGST '

IN GESPREK MET JORAM KAAT

RAUW

JORAM (EO) VOELDE DAVID AAN DE TAND OVER RAUW. DAVID GAF METEEN AAN DAT DEZE BIOGRAFIE ANDERS IS DAN ZIJN VOORGAANDE BOEKEN.

EEN EERLIJK BOEK OVER ZIJN GELOOF, ZIJN JEUGD, GEPEST WORDEN, DE CHRISTELIJKE ‘BUBBEL’, GROTE CAMPAGNES EN MENTALE PROBLEMEN. DE MAN DIE DAVID UITKOOS OM ZIJN BIOGRAFIE TE SCHRIJVEN IS OPMERKELIJK: MARCEL LANGEDIJK, EEN ERVAREN JOURNALIST DIE OOK DE BIOGRAFIEËN SCHREEF VOOR GORDON, NAJIB AMHALI EN HANS KLOK.

EN O JA, HIJ IS GEEN CHRISTEN. PRECIES DE MAN DIE NODIG IS OM DE - AF EN TOE SCHERPE - VRAGEN TE STELLEN. NIEMAND WORDT GESPAARD. OOK DAVID ZELF NIET.

' HOE VERLEIDELIJK HET OOK WAS OM ER EEN SUCCESVERHAAL VAN TE MAKEN, IK BESLOOT DAT IK BETER EERLIJK KON ZIJN '

‘Bij het lezen van het eerste script dacht ik: heb ik dingen echt zo gezegd? Maar hoe verleidelijk het ook was om er een succesverhaal van te maken, ik besloot dat ik beter eerlijk kon zijn. Ik hoop dat mensen er iets in herkennen. Dat ze beseffen: ‘Hee, ik ben niet gek, ik sta niet alleen in mijn worsteling.’ Zeker in de rol die ik jaren op het podium had is het makkelijk om te doen alsof je een superheld bent die alleen maar overwinningen kent. Maar er is ook een andere kant. Het delen van mijn eigen worstelingen heeft mij geholpen om authentieker te zijn. Ik weet alleen niet hoe mensen zullen reageren op dat verhaal. Joyce, mijn kinderen, mijn familie. Dat maakt het spannend. En natuurlijk mijn achterban. Een groot deel zal zeggen: wat goed dat je dit durft. Maar er zullen ook mensen zijn die liever vasthouden aan het beeld van de oude, stoere David op het podium. Die zullen misschien afhaken. Maar dat risico neem ik.’

om erbij te horen, om goedkeuring van mensen te krijgen. Voor die drijfveren kreeg ik pas later oog. Of dat er veel manipulatie was in onze gemeente. Daar werd ik pas wakker voor toen ik een relatie kreeg met Joyce. Later, pas op mijn 39e, werd vastgesteld dat ik ADD heb. Ook dat verklaart deels waar mijn gevoeligheid en angsten vandaan komen. Voor die tijd werden daar allemaal andere, geestelijke sausjes overheen gegoten.

' IK HAD BEST EEN BEETJE MEER MOGEN ONTSPANNEN, WAT MEER MOGEN LEVEN '

‘De angst of ik het wel goed genoeg deed voor God. Ik ging er helemaal voor, zat altijd vooraan en riep het hardst halleluja. Zo zit ik in elkaar, ik ga ergens vol voor. Maar vanbinnen zat er ook angst: als je het niet goed doet, kun je verloren zijn. Ik vertoonde veel gedrag alleen maar

Die angst heeft me overigens ook beschermd voor domme keuzes. Op de middelbare school deed ik niet mee als het ging om drank en drugs, zelfs al werd ik daardoor het mikpunt van pesterijen. Ik vind het nog steeds belangrijk om goede keuzes te maken. Tegelijkertijd: als ik zie hoe mijn zoons genieten van wereldse muziek en de sportschool, dan heb ik niet het idee dat hun relatie met God daardoor in gevaar komt. Zelf was ik daar wel altijd bang voor. Ik had best een beetje meer mogen ontspannen, wat meer mogen leven.

DAT KLINKT ALSOF JE NIET ZOZEER GOD AAN HET VOLGEN WAS, MAAR MEER JE ANGST. Ja, dat klopt. Maar onbewust dacht ik dat

HET BOEK BEGINT BIJ JE JEUGD, EN HOE ANGSTIG JE EIGENLIJK WAS IN DIE TIJD. WAT WAS DAT VOOR ANGST?

het met God te maken had. Dat Hij je met een roede in het gareel wilde houden. Inmiddels denk ik: God is zoveel meer out of the box dan wij denken. Ik was echt wel oprecht, maar ik stond niet in contact met mijn diepste motieven. Dat ik het stiekem gewoon ook leuk vond om op het podium te staan kon ik niet hardop zeggen. Nu besef ik dat verlangen naar erkenning, ambitie en sterke visie allemaal horen bij ons mens­zijn, en dat die menselijke kant prima kan samengaan met het geloof. Dat opent juist ruimte voor een diepere verbinding met Gods soevereiniteit.

JE WERD AL JONG EEN GEESTELIJK LEIDER. WAT WAS JE MISSIE, JE DOEL?

Door mijn jonge leeftijd inspireerde ik jongeren, maar ook volwassenen. Een van mijn uitspraken in die tijd was: ‘Ik ben dan wel jong, maar de God die ik dien, is al eeuwenoud en Hij kan alles oplossen.’ Een soort redderssyndroom, ik trok me het emotionele lot van de hele wereld aan. Maar ondertussen was ik ook nog gewoon een jongetje van zestien, zeventien jaar. Ik droeg een last die niet bij mijn leeftijd paste. Er waren toen al mensen die zeiden: als je zo doorgaat, krijg je een keer een burn­out. Maar ik vond dat onzin. God was met me, dus dan kon ik alles.

TOEN KWAMEN DE GROTE CAMPAGNES IN HET BUITENLAND…

Daar heb ik een soort haat­liefdeverhouding mee. Zoveel mensen, zoveel prikkels, zoveel verwachtingen. Natuurlijk zei ik tegen mensen dat ik zelf geen wonderen kon doen en dat ik alleen maar hun lasten verbond aan God. Maar ergens wilde ik zo graag wél iets kunnen doen. Die

last had ik al jong op me genomen. En als het dan tegenviel, of als er maar weinig mensen waren, was het moeilijk om dat niet als een persoonlijk falen of afwijzing te zien. Tegelijkertijd heb ik prachtige dingen meegemaakt, zoveel knipoogjes van God en de manier waarop Hij voorziet.

WAT MAAKT DIE CAMPAGNES DAN ZO ZWAAR?

Na de super high van een campagne volgden er altijd somberheid en eenzaamheid. Ik had jarenlang geen idee hoe dat werkte, puur fysiek, met dopamine en adrenaline. Ik dacht alleen: God, waar bent U nu? En ondanks de prachtige momenten zag ik ook dingen waardoor ik begon te twijfelen aan de traditionele opvatting dat God altijd geneest. Ik geloof nog steeds dat Hij wonderen doet, maar niet meer met Jezus als een soort toverstokje: even bidden, en klaar. God is soeverein.

' DÁÁR MENSEN BEREIKEN, BUITEN DE CHRISTELIJKE BUBBEL,

DAAR WIL IK MEER VAN

'

JE SPRAK VOOR DUIZENDEN MENSEN. HEB JE NOG STEEDS DIE AMBITIE?

De campagnes in Afrika, of de zee van mensen in de tijd met Reinhard Bonnke, zal ik nooit vergeten. Maar waar ik vooral voor wil gaan, is veranderde levens. Neem de wereld van het karpervissen, waar ik behoorlijk actief in ben. Daar noemen ze me ‘de dominee’. In dat kringetje hebben de meesten niks met God, maar ze vinden dat ik best zinnige dingen zeg. Dáár mensen bereiken, buiten de christelijke bubbel, daar wil ik meer van. Het gaat er

niet om wat er op mijn visitekaartje staat, of ik nu evangelist heet of iets anders. Het gaat erom te doen waarvoor je gemaakt bent. Voor mij is dat: harten bereiken, naast mensen staan. En dat kan ik nu ook vanuit de diepte. Ik weet wat het is om te worstelen met het leven.

VERTEL DAAR EENS IETS OVER?

Toen ik burn­out raakte, was dat angstaanjagend. Maar zoeken naar professionele hulp was geen optie. Ik had altijd geleerd dat Gods Woord voldoende was, dus naar een psycholoog gaan, dat ‘kon’ niet. Ook was ik bang voor alternatieve benaderingen, zoals eenvoudige ademhalingsoefeningen, omdat die misschien wel occult waren. Maar we hebben als kerk niet het alleenrecht op goede inzichten. Uiteindelijk heb ik buiten het religieuze systeem om dingen ontdekt die me hielpen om in mijn kracht te komen.

' WE HEBBEN ALS KERK NIET

HET

ALLEENRECHT OP GOEDE INZICHTEN '

Dat verandert niks aan wie Jezus is en wat Hij voor mij betekent. Het evangelie is niet minder waar. Alleen de manier waarop ik het met anderen mag delen, is

BESTEL VANDAAG NOG JOUW EXEMPLAAR!

veranderd. Ik zal niet meer zomaar op een podium een verlamde overeind sjorren, alleen omdat ik wil dat hij gaat lopen. Ik zal eerder bij hem neerknielen en bidden. Nog steeds met grote verwachting van God, maar ook in de ontspanning dat Hij van me houdt, hoe dan ook.

' DAT IK BEREID BEN HIERVOOR MIJN REPUTATIE

OP HET SPEL TE ZETTEN, LAAT WEL ZIEN HOE BELANGRIJK DIE BOODSCHAP VOOR ME IS '

Ik hoop daarom dat veel mensen m’n biografie lezen. Dat het een weg baant voor de generatie christenen van nu. Het is oké is om te worstelen. Accepteer jezelf maar. Het feit dat ik bereid ben hiervoor mijn reputatie op het spel te zetten, laat wel zien hoe belangrijk die boodschap voor me is.

VOLLEDIG INTERVIEW BEKIJKEN?

GA NAAR DAVIDDDEVOS.NL/RAUW

Alvast een voorproefje uit ‘Rauw’? Check de volgende pagina’s!

KENNISMAKEN MET SCHRIJVER MARCEL LANGEDIJK? LEES ZIJN VOORWOORD UIT HET BOEK ‘RAUW’!

' WAAROM EEN BOEK SCHRIJVEN OVER EEN CHRISTELIJKE JONGEN, IEMAND UIT DIE VOOR MIJ TOCH WAT VREEMDE, EVANGELISCHE WERELD NOG WEL, IEMAND DIE PRAAT MET GOD, BIDT OM WONDEREN EN ALLES EN IEDEREEN WIL OVERTUIGEN DAT DE HERE BESTAAT? '

Beeld Marcel & David: Jesaja Hizkia

'Ik was vijftien toen ik besloot dat God niet bestond. Niet bepaald een opwekkende openingszin voor een boek over een evangelist, vandaar meteen een kleine doch zeer noodzakelijke terzijde: ‘ik’ is Marcel Langedijk, de schrijver van dit boek. Dus niet de protagonist in deze geschiedenis, David de Vos, de man wiens verhaal ik de afgelopen maanden heb mogen optekenen en voor wie het bestaan van God geen vraag is, maar het antwoord op alles – of in ieder geval op veel. David richtte zijn bestaan in rondom God, Hij werd zijn werk, zijn passie, God werd zijn leven. En hoewel je in dit boek zult lezen dat er bij hem twijfel ontstond als het aankwam op de vorm van geloven, op de regels van religie, verloor David nooit zijn geloof in God zelf. Bij mij liep het anders.

Het was een warme dag, ergens in de zomer. Ik werkte in een tuincentrum in het stadje waar ik opgroeide, diep verscholen in de provincie. Een bijbaantje. Het besef dat ogenschijnlijk vanuit het niets tot me kwam, gaf me koude rillingen, het zweet en de warmte van de zon op mijn rug ten spijt. Mijn ouders waren nog gelovig, destijds – in de loop der jaren zijn ook zij hun geloof verloren. Mijn broer, zus en ik waren opgevoed met bijbelverhalen, we baden voor het eten, na het eten, voor het slapen. We zaten op een christelijke school – niks al te strengs, maar toch. We moesten naar catechisatie en elke zondag zaten we in de kerk. In den beginne vond ik dat nog prima, het gaf me een vorm van zekerheid – bovendien is iemand die over water kan lopen altijd interessant en die hemel leek me zo gek nog niet. De kerk echter, dat werd al snel een probleem. De liederen die gezongen werden, het bidden, de statige dominees, de geur van rolletjes KING­pepermunt en oudemannenaftershave, ik vond het niks. Net als de preken. De naargeestige verhalen over vervlogen tijden, de dingen die we allemaal fout deden, dat continue praten over zonde. Sowieso leken die diensten een eeuwigheid te duren. Tijd die ik beter kon gebruiken. Er was Lego. Televisie, sport, vriendjes, dat ook.

Bovendien las ik steeds vaker boeken en kranten en ik begon me te realiseren dat de mogelijkheid nogal aanwezig was dat God helemaal niet bestond. Sterker nog: dat leek me een stuk plausibeler. De wetenschap immers, keiharde feiten, waren die niet een veel gezonder uitgangspunt dan een oud boek vol dreigende verhalen? Bovendien kende ik niemand die uit de dood was teruggekomen, niemand die me een teken van leven uit het hiernamaals had gestuurd. Er was kortom geen enkel hard bewijs.

Niet dat ik in woede terugkijk op mijn dagen als jonge christen. Ik wist niet beter, het was nu eenmaal zo, nietwaar? En dankzij al dat gebijbel en gepreek kan ik mooi wel alle vragen over het christendom beantwoorden bij De Slimste Mens. Bovendien had het ook iets heel prettigs, dat geloof, want de andere optie is een stuk minder rooskleurig. Het eeuwige niks, namelijk. Dood is dood, geen hemel, geen God. Ik had niets liever gedaan dan geloofd, het zou me een stuk rustiger gemaakt hebben, minder angstig ook. Ik heb mijn beide oma’s zien sterven in de volle overtuiging dat ze hun man en familie weer zouden zien, daarboven. Glimlach op hun gezicht, bij wijze van spreken. Als je zo mag gaan is dat een zegen. Maar zo is het niet. Er is geen God. In ieder geval niet tot het tegendeel bewezen is.

Dat is mijn mening, meer niet. Zoals velen van jullie die dit boek in handen krijgen een andere mening zullen hebben. En dat is prima, want zoals acteur Clint Eastwood ooit zei: ‘Opinions are like assholes, everybody has got one.’ Excusez le mot, maar in een boek dat Rauw heet, durf ik me dit grappig­pittige citaat wel te permitteren.

Je zult je evengoed toch afvragen waarom David de Vos een heiden als ik heeft gevraagd zijn verhaal te laten opschrijven. Precies mijn vraag voor hem, zo’n anderhalf jaar geleden En uiteraard had ik zelf ook mijn twijfels. Na BN’ers als Gordon, Najib Amhali, Igone de Jongh en Hans Klok een boek schrijven over een christelijke jongen, iemand uit die voor mij toch wat vreemde, evangelische wereld nog wel, iemand die praat met God, bidt om wonderen en alles en iedereen wil overtuigen dat de Here bestaat? Dat zag ik niet meteen zitten en ik hield de boot daarom af, tot David me uiteindelijk overhaalde gewoon eens een kop koffie te gaan drinken samen.

Na dat gesprek besloot ik meteen dat ik dit avontuur aan zou gaan. Omdat ik voelde dat David mij niet wilde bekeren, maar vooral omdat ik voelde dat er een vriendelijke, integere man tegenover me zat die een verhaal had. Een man die dat verhaal even eerlijk en rauw als het was durfde te vertellen. Zonder opsmuk dus, zonder halleluja’s. Zonder opgeheven vingertje. Gewoon een verhaal van een veertigjarige evangelist die het allemaal ook niet meer wist. Een mens dus. Eentje met een mening, net zoals ik, net zoals jij. Maar laat die mening vooral niet in de weg staan van dit verhaal, want dit verhaal is voor iedereen. Precies dat was de reden dat ik dit boek wilde maken. Want gelovig of niet: iedereen kan iets hebben aan het verhaal van David de Vos.'

- MARCEL LANGEDIJK