*Ferma e Orwellit, e shkuara dhe e afërta e propagandës në shoqërinë moderne!
R
omanet e “George Orwell” (emri i vërtetë Eric Arthur Blair), me origjinë britanike, i cili lindi në Indi, punoi për administratën e rendit të Perandorisë dhe u rrek nga Franca në Angli, e më vonë në Skoci, i sollën botës të “çmontuar” strukturën e funksionimit të sistemeve totalitare. Përdorimi i krahasimit në romanin “Ferma e Kafshëve” (1945) dhe më pas aplikimi në shoqërinë njerëzore i “botës dhe njeriut të ri”, në romanin (viti) “1984” (1949), sollën një projektim të funksionimit të sistemeve me prirje diktatoriale. Nisur nga kjo Orwelli është parë edhe si një “orakull” që parashikoi ardhjen socializmit në Rusi, pasojat e nazizmit në Gjermani apo fazhizmit në Itali. Për lexuesin shqiptar, ngjarjet e të dy romaneve nuk duken fort larg ngjarjeve historike dhe rendit politik që kaloi shoqëria shqiptare në vitet 1948-1991. Ilustrim grafik i propagandës në romanin “Ferma e Kafshëve”, nga Fokusi i këtij punimi do të jetë struktura mbi të cilën “Satansgoalie”, në “Deviant Art”. ndërtohet romani “Ferma e kafshëve”, fokusuar tek elementët e propagandës që evidentohen në përshkrimin me finesë të Orwellit.
Ëndrra për një botë të udhëhequr nga kafshët! Në “Fermën Menër” të zotit Xhons, diku në fushat e Anglisë, nuk do kishte pasur pështjellim tek kafshët nëse një ditë “Majori Plak”, një dosë pranë ditëve të fundit të jetës, të mos niste tregimin e një ëndrre që i parapriu me një thirrje për “shokët”, term që tregon unitet dhe barazi në shoqëritë e socializuara. Thirrja që Orwelli vendos në gojën e Majorit Plak, nuk duket larg asaj që Harold Lasswell, në vitin 1927 e përkufizoi si “propagandë”. 1 “Propaganda është menaxhimi i qëndrimeve kolektive nga manipulimi i simboleve të rëndësishme. Fjala qëndrim nënkupton një tendencë për të vepruar sipas modeleve të caktuara të vlerësimit. Ekzistenca e një qëndrimi nuk është një fakt i drejtpërdrejtë i përvojës, por një përfundim i shenjave që kanë rëndësi të konvencionalizuar”.
Harold D. Lasswell (1927): “The Theory of Political Propaganda”. Botuar në: The American Political Science Review. Vol. 21, No. 3, USA. Faqe 627 1