ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ 4 ΤΡΙΜΗΝΟ 2022

ΚΩΔΙΚΟΣ: 3964

η ποτιδάνεια ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ TΩΝ ΠΟΤΙΔΑΝΕΙΩΝ ΦΩΚΙΔΑΣ

αριθμός φύλλου 148 • “ΕΝΩΣΗ ΠΟΤΙΔΑΝΕΙΩΝ” Περιάνδρου 11 - 15771 - Ζωγράφου • www.potidaneia.gr • Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2021

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Χρόνια Πολλά καλή Χρονιά

Αγαπητοί συγχωριανοί, ας ενημερώνουμε ότι σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (N. 4850/5.11.2021, ΦEK 208A, Άρθρο 90) και με γνώμονα την ασφάλεια όλων των συμμετεχόντων, η Τακτική Γενική Συνέλευση που θα γίνει την Κυριακή 14 Απριλίου 2022, στην Αίθουσα της Δωρικής Αδελφότητας Ιέρωνος 6, στο Παγκράτι και ώρα 10 το πρωί με θέματα: 1. Απολογισμός Διοικητικού Συμβουλίου 20202021. 2. Οικονομικός απολογισμός 2020 -2021. 3. Εκλογή νέου Διοικητικού Συμβουλίου και εξελεγκτικής επιτροπής. Κατά συνέπεια η θητεία του Δ.Σ παρατείνεται έως την 10η Απριλίου 2022.

Mε εκτίμηση, Bασίλης Παπαϊωάννου

Ευτυχισμένο το 2022

Σ

ΠPOEΔPOΣ ΣYΛΛOΓOY ENΩΣHΣ ΠOTIΔANEIΩN ΔΩPIΔAΣ

Το γιατί πρέπει να συμμετέχουμε στο νέο Δ.Σ. στο άρθρο της 4ης σελίδας. Για υποψηφιότητες μπορείτε να καλείτε τα μέλη του Δ.Σ. Παπαϊωάννου Βασίλης: 6976237187, Σιαράμπαλος Βασίλης: 6943483774, Σταθοπούλου Ειρήνη: 6981990920.

M

ια ακόμα χρονιά πέρασε. Μια χρονιά που και αυτή λόγω του κορονοϊού μας έκανε την ζωή διαφορετική. Η κοινωνική απόσταση που επιλέχτηκε ως ένα μέσο για την αναχαίτηση της πανδημίας ήταν ένα ακόμα εμπόδιο στην προσπάθειά μας να εξυπηρετήσουμε τους σκοπούς του συλλόγου και της εφημερίδας μας. Οι εκδηλώσεις μας δεν έγιναν (κοπή πίτας, καλοκαιρινές εκδηλώσεις, πανηγύρια κ.λπ.). Έτσι η πιο σημαντική μας αποστολή που είναι η σύσφιξη των σχέσεων των χωριανών μας δεν μπόρεσε να εκπληρωθεί στο βαθμό που θα θέλαμε όλοι. Η προσπάθεια δεν θα σταματήσει όμως. Η αποστολή μας θα συνεχιστεί. Θα προσπαθήσουμε να ενώσουμε τους χωριανούς μας, να μοιραζόμαστε τον πόνο, να χαιρόμαστε με την

χαρά του γείτονα και του φίλου. Ας ευχηθούμε το 2021 να ήταν η τελευταία χρονιά που σταματήσαμε να αγκαλιαζόμαστε και να σφίγγουμε τα χέρια. Ας ελπίσουμε οι στίχοι του Σαββόπουλου να βγουν αληθινοί… Ας κρατήσουν οι χοροί, και θα βρούμε αλλιώτικα, στέκια επαρχιώτικα βρε, ώσπου η σύναξή αυτή, σαν χωριό αυτόνομο να ξεδιπλωθεί… Μέχρι τα ουράνια σώματα, με πομπούς και με κεραίες, φτιάχνουν οι Έλληνες κυκλώματα, κι ιστορία οι παρέες …

Kι είτε με τις αρχαιότητες, είτε με ορθοδοξία, των Ελλήνων οι κοινότητες, φτιάχνουν άλλο γαλαξία… Να μας έχει ο Θεός γερούς, πάντα ν’ ανταμώνουμε, και να ξεφαντώνουμε βρε, με χορούς κυκλωτικούς, κι άλλο τόσο ελεύθερους σαν ποταμούς…

Χριστούγεννα στο Χωριό

Τ

Tα κάλαντα Κ

αι φέτος ακούστηκαν τα κάλαντα στο χωριό μας. Η γνωστή ερώτηση «Να τα πούμε;» ακούστηκε στα σπίτια του χωριού. Η απάντηση από τα παιδιά ήταν η μελωδική απαγγελία των καλάντων. Κοινωνήσαμε λοιπόν την γιορτή και αυτήν την χρονιά. Είναι και αυτό ένα έθιμο που σβήνει τα τελευταία χρόνια. Ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα. Βρήκαν, μάλιστα, αρχαία γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα. Η ρίζα της

Potidania147.indd 1

λέξης κάλαντα προέρχεται από τη λατινική «calenda», που σημαίνει αρχή του μήνα και παραπέμπει στην Πρωτοχρονιά του Ιανουαρίου, όταν, δηλαδή, ξεκίνησε να γιορτάζεται κατά τη Ρωμαϊκή εποχή (2ο π.Χ. αιώνα), ενώ έως τότε εορταζόταν τον Μάρτιο. Αργότερα τα κάλαντα διατηρήθηκαν στο Βυζάντιο και αφομοιώθηκαν από τον Χριστιανισμό. Όλους αυτούς τους αιώνες λοιπόν μικρά παιδιά πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν τα ευχάριστα νέα. Ας ελπίσουμε αυτό το κοινωνικό έθιμο που μας έφερε να συνεορτάζουμε όλοι μαζί και να ανταλλάσσουμε ευχές να μην σταματήσει, ας μην εγκλωβιστούμε στην «δική μας» εορτή.

α φετινά Χριστούγεννα δεν ήταν το ίδιο βουβά όπως τα περσυνά. Λίγος περισσότερος φέτος ο κόσμος, λίγοι περισσότεροι οι επισκέπτες. Το χωριό στολίστηκε. Ένα μεγάλο Χριστουγεννιάτικο δέντρο υποδεχόταν όλους στην πλατεία του χωριού. Το βράδυ με τα λαμπάκια του γινόταν πιο εντυπωσιακό. Τα τζάκια κάπνιζαν αν και οι μέρες ήταν ηλιόλουστες. Τα παραδοσιακά έθιμα δύσκολα να διατηρηθούν, δεν υπάρχουν οι συνθήκες. Τα χοιρινά δεν υπάρχουν πια στο χωριό που ήταν από τις πηγές που γύρω τους γίνονταν πολλά έθιμα και ήταν αφορμή για συναντήσεις και γιορτές. Ο κορονοϊός ακόμα βρίσκεται ανάμεσά μας και κάνει τους ανθρώπους πιο διατακτικούς για συνεύρεση και γιορτές. Έτσι τα Χριστούγεννα γιορτάστηκαν οικογενειακά, χωρίς μεγάλες γιορτές, με λίγους χωριανούς στην Εκκλησία, λιτά και ταπεινά έτσι όπως ακριβώς ήρθε και στην ζωή ο Χριστός μας.

12/2/2022 7:44:50

κοινω νικά

2

ΓΕΝΝΉΣΕΙΣ Κυριάκος Σιαράμπαλος και η σύζυγός του Κωνσταντίνα Παπαγεωργίου απέκτησαν στις 5 Ιουλίου 2021 το δεύτερο παιδί τους και είναι κοριτσάκι. Να τους ζήσει.

■Ο

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ Β. Τσουράκης 20€ στον σύλλογο ■ Νάτσικα Σοφία 900€ σύλλογο ■ Μηλιώνης Ανδρέας 50€ για τον σύλλογο ■ Πολυζώης Ηλίας 100€ (50€ στη μνήμη του Βασίλειου Νάτσικα και 50€ εισφορά στο σύλλογο) ■ Ανώνυμη κατάθεση 100€ στην μνήμη του Βασίλη Νάτσικα. ■ Στη μνήμη της Κατίνας Μηλιώνη-Monte προσφέρουν για τη Μαγγάνη Γιώργος Βλάχος 150€, Περικλής Θεοφάνης 50€, Χρήστος Βλάχος 50€. Προσφορές για τα έργα του χωριού Στην μνήμη της Μαρίας Βλάχου, ο σύζυγός της Γεώργιος Βλάχος 2.000€ ■ Τα αδέλφια της Γεωργία Σιαπλαούρα 100€ ■ Δημήτριος Αντζαράς 200€ ■ Ανδρέας Αντζαράς και η σύζυγός του Χριστίνα 100€ ■ Τα ανίψια της Ντίνα Σιαπλαούρα-Saddy και ο σύζυγος της Andrew 100€ ■ Σούλα Σιαπλαούρα-Fountaine και ο σύζυγός της Tony 100€ ■ Χρήστος Αντζαράς και η σύζυγός του Δέσποινα 100€ ■ Νίκος Αντζαράς και η σύζυγός του Σοφία 100€. Σούλα Σιαπλαούρα-Fountaine για την εφημερίδα 50€ ■ Ανδρέας Αντζαράς και η σύζυγός του Χριστίνα για την εφημερίδα 100€.

■Η

ΠΕΝΘΗ ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΑΤΣΙΚΑΣ 20-11-2021 «Έφυγε» ο Βασίλης και η παρέα μας άρχισε να γίνεται μικρότερη… Γεννήθηκε στην Αθήνα το Μάιο του 1965. Μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη όπου και σπούδασε γιατρός και συνέχισε ειδικευόμενος και μετεκπαιδευόμενος στη χειρουργική ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του Νίκου Νάτσικα. Σχεδόν σε όλη την καριέρα του εργάστηκε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, όπου είχε το βαθμό του Επιμελητή και διευθυντή στην Β.ΠΡ.Χ. Κλινική. Τα τελευταία χρόνια η κλονισμένη υγεία του, του επέτρεπε να εκτελεί μόνο διοικητικά καθήκοντα, παρέμεινε όμως προσφιλής και γλυκομίλητος όπως πάντα. Ο Βασίλης ήταν πάντα ευγενής και μοναχικός και παρότι δεν του ήταν εύκολο να έρχεται στο χωριό μας, το αγαπούσε ιδιαίτερα. Όποτε ερχόταν, καθόμασταν παρέα στην αυλή ή στο καφενείο και κάναμε πάντα την γλυκόπικρη αναδρομή σε εκείνες τις μέρες που ήταν γεμάτες ζωντάνια και δροσιά από τα νιάτα μας. Τώρα πια φέρνω συχνότερα στο νου μου την εικόνα του, μικρό αγοράκι με σορτσάκι, να ακολουθεί τον παππού μου Βασίλη –του είχε μεγάλη αδυναμία– στο αμπέλι και να τον παρακολουθεί να εργάζεται σιωπηλά. Όπως επίσης την λάμψη και την ομορφιά του στα νεανικά πάρτυ και γλέντια μας στη μαγγάνη, στην αλωνιά, στο πανηγύρι και στις εκδρομές μας κι εύχομαι να είναι «αναπαυμένο» κοντά στους γονείς μας.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΗΛΙΩΝΗ ΜΟΝΤ Στις 2 Νοεμβρίου 2021 πέθανε στο Τενεσί των ΗΠΑ όπου διέμενε και όπου έγινε η κηδεία της η Κατίνα Μηλιώνη Μοντ. Ήταν κόρη του Νίκου και της Μαριγώς Μηλιώνη. Γεννήθηκε στην Ποτιδάνεια το 1940, όπου και μεγάλωσε τα δύσκολα εκείνα χρόνια, με οικογενειακές αρχές, αγάπη και σεβασμό. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο πήγε με τα αδέρφια της στην Αθήνα και κατόπιν στις ΗΠΑ. Εκεί εργάστηκε και έκανε την καλή της οικογένεια με τον άνδρα της Τζο και τα παιδιά τους Κρις και Ντενίς. Στη μνήμη της έμειναν άσβεστα τα βιώματά της από την Ελλάδα και τα πατρογονικά της χώματα. Όταν μπορούσε επισκεπτόταν το χωριό μας που τόσο αγαπούσε. Ήταν πολύ καλή η Κατίνα. Με σοβαρότητα και καλοσύνη, με κοινωνικές αρχές και αρχοντιά. Πρόσφερε απλόχερα την αγάπη της και τη βοήθεια της. Ρωτούσε και ενδιαφερόταν για όλους και όλοι την αγαπούσαν. Μας θύμιζε την αξέχαστη θεία Μαριγώ. Στην αγαπημένη της οικογένεια και τα αδέρφια της εκφράζουμε τα συλλυπητήρια μας.

ΜΑΡΙΑ Γ. ΒΛΑΧΟΥ Η Μαρία Βλάχου γεννήθηκε στο χωριό μας το 1947 και ήταν το 2ο παιδί του Χρήστου και της Αθανασίας Αντζαρά. Στο χωριό έζησε τα παιδικά της χρόνια. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα στην Αθήνα. Το 1970 παντρεύτηκε το χωριανό μας Γεώργιο Δ. Βλάχο και μετανάστευσαν στον Καναδά, όπου ζούσαν και τα αδέρφια της. Επισκεπτόταν συχνά το χωριό μας, που αγαπούσε, μαζί με τον άνδρα της. Απεβίωσε στον Καναδά στις 15 Ιανουαρίου 2022 όπου και κηδεύτηκε. Στον αγαπημένο μας Γιώργο καθώς και στα αδέρφια της και τις οικογένειές τους εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΖΕΚΙΟΣ Ο Βασίλης Ζέκιος απεβίωσε στις 29 Νοεμβρίου 2021. Ήταν εγγονός του Παρασκευά του Καβαλάρη και γιος της Κατίνας. Πήγαινε συχνά στη Ποτιδάνεια και αγαπούσε πολύ το χωριό. Συνέχισε να πηγαίνει σχεδόν όλα τα καλοκαίρια στο χωριό μέχρι που έφυγε ο παππούς. Στους συγγενείς του ευχόμαστε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

ΕΛΕΝΗ ΜΗΛΙΩΝΗ ΤΟΥΡΛΑΚΗ Το Σάββατο 22 Ιανουαρίου 2022 έφυγε για πάντα από κοντά μας η αγαπημένη μας μητέρα και γιαγιά Ελένη Μηλιώνη-Τουρλάκη, το έκτο παιδί του Παναγιώτη Μηλιώνη. Γεννήθηκε την 1 Μαρτίου 1925 στην Ποτιδάνεια, έζησε εκεί τα παιδικά της χρόνια δουλεύοντας σε σκληρές συνθήκες, όπως όλοι την εποχή εκείνη. Ήρθε αργότερα στην Αθήνα συνάντησε τον σύντροφο της ζωής της Κώστα Τουρλάκη με τον οποίο απέκτησε τέσσερα παιδιά. Χάρηκε και τέσσερα εγγόνια που τα καμάρωνε πολύ. Χαρές και λύπες

Για τις εισφορές συνδρομές σας για την ενίσχυση των δράσεων του Συλλόγου μας μπορείτε να καταθέτετε χρήματα στην ALPHA BANK στον αριθμό λογαριασμού 834002002001433 με IBAN GR2101408340834002002001433

Potidania147.indd 2

η ποτιδάνεια

Απογραφή πληθυσμού 2021 στην Ποτιδάνεια

Τ

ο 2021 ήταν χρονιά απογραφής πληθυσμού και κατοικιών , όπως συνηθίζεται το πρώτο έτος κάθε δεκαετίας. Μέσω της απογραφής γίνεται η καταμέτρηση του πληθυσμού της Ελλάδας σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, Δήμο ή Κοινότητα και αυτοτελή οικισμό, καλύπτοντας όλη την Επικράτεια (ηπειρωτική Ελλάδα, νησιά, παραμεθόριες περιοχές), ενώ παράλληλα συγκεντρώνονται στοιχεία για τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού και τις συνθήκες στέγασής του. Όσα στοιχεία έχουν συλλεχθεί όπως τονίζει η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία θα χρησιμοποιηθούν μόνο για στατιστικούς σκοπούς και δεν θα χρησιμοποιηθούν από άλλες υπηρεσίες ΑΑΔΕ, Δήμους κτλ. Η συμμετοχή στην απογραφή ήταν υποχρεωτική και τα στοιχεία που συλλέγονται είναι εμπιστευτικά, δεν διαβιβάζονται ή κοινοποιούνται σε οποιονδήποτε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα και χρησιμοποιούνται μόνο για την παραγωγή συγκεντρωτικών στατιστικών στοιχείων. Η απογραφή διενεργήθηκε ακολουθώντας όλα τα πρωτόκολλα υγιεινής και λαμβάνοντας υπόψη τις πρωτόγνωρες συνθήκες εξαιτίας της πανδημίας. Γενικά ήταν μια δύσκολη και μακροχρόνια διαδικασία. Η τομεάρχης Σοφία Νάτσικα αρχικά προέβη στη διενέργεια απογραφής κατοικιών και αρχές Νοέμβρη ξεκίνησε η αυτοαπογραφή, η οποία έγινε διαδικτυακά. Σε τρίτη φάση ο απογραφέας στο χωριό μας Μηλιώνης Ευθύμιος διενέργησε τη δια ζώσης απογραφή ή τηλεφωνική απογραφή συμπληρώνοντας το έντυπο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αποθηκεύτηκαν στην ειδική πλατφόρμα, στο χωριό μας εντοπίστηκαν 198 ενεργές κατοικίες και απογράφηκαν 233 συγχωριανοί μας. Υπήρξαν αρκετές δυσκολίες για να απογραφούν περισσότεροι κάτοικοι. Η απογραφή διενεργήθηκε τους χειμερινούς μήνες, οπότε πολλοί συγχωριανοί μας διαμένουν σε αστικά κέντρα για το χειμώνα. Η διαδικτυακή αυτοαπογραφή οδήγησε πολλούς να απογραφούν σε άλλα μέρη, εκεί που βρισκόταν ο καθένας, ενώ η διενέργεια της απογραφής σε βάθος 2 μηνών δεν βοήθησε αρκετούς να απογραφούν στο χωριό. Γενικότερα υπήρξε μια πληροφόρηση και μια πίεση να μην απογραφούν κάτοικοι στα χωριά και τις δευτερεύουσες κατοικίες τους δημιουργώντας σε πολλούς αμφιβολίες αν θα έπρεπε να απογραφούν στην Ποτιδάνεια ή όχι. Η Ποτιδάνεια ακολουθεί τη γενικότερη δημογραφική εικόνα της χώρας μας με μείωση πληθυσμού (περισσότεροι θάνατοι – λιγότερες γεννήσεις), με μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού στις πόλεις, υπογεννητικότητα, έλλειψη κινήτρων για διαμονή στο χωριό. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, στην απογραφή του 2011 είχαν απογραφεί 320 κάτοικοι, οδηγώντας σε κάποια προνόμια της κοινότητας μας που ζήσαμε την προηγούμενη δεκαετία. Με βάση τα φετινά δεδομένα θα υπάρξουν πάλι κάποιες αλλαγές. Ας ελπίσουμε να μην αλλάξει τραγικά η ποιότητα ζωής όσων διαμένουν μόνιμα ή τους περισσότερους μήνες του έτους στο χωριό μας. Ευελπιστούμε στην επόμενη απογραφή να συγκεντρωθούμε περισσότεροι κάτοικοι.

εναλλάσσονταν στη ζωή της, το χαμόγελο όμως δεν έλλειπε από το πρόσωπό της. Όπως ο θεός στέλνει τα δώρα Του, έτσι μπορεί και να σου τα πάρει έλεγε και με αυτή την φιλοσοφία ζωής έφτασε μέχρι τα 97 χρόνια. Ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα αλλά ο αγαπημένος της προορισμός ήταν

η γενέτειρά της, η Ποτιδάνεια όπου κάθε Οκτώβριο πήγαινε για καρύδια και κάστανα ή για δροσερό νερό στην Μαγγάνη. Ήρθε η ώρα η ώρα να ξεκουραστεί και είχε τόσο χιόνι… Ας της ευχηθούμε «Καλό Παράδεισο» και ας εύχεται από εκεί για όλους τους αγαπημένους της. Με αγάπη

η φωτογραφία του μήνα Δημιουργίες χωριανών

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΦΙΛΟΞΕΝΕΙΑ Ευθυμία Α. Μηλιώνη-Ρούσσου ΟΥΡΑΝΟΥΠΟΛΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ Τηλ.-Φαξ: 23770-71158, 71363

κίνησις therapy ΚΥΤΕΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Αρέθα 31, Πάτρα, Τηλ.: 2610 434380 tkyteas@gmail.com

ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕ ΕΟΠΥΥ

12/2/2022 7:44:51

λαογραφία

η ποτιδάνεια

3

Αγωγή στον πεθερό το 1905 Τ

ην «πρώτην του μηνός Ιουνίου του 1905», ημέρα Τετάρτη και ώρα 9 η π.μ. ο κλητήρας του Πρωτοδικείου Παρνασσίδος Παναγιώτης Σαΐνης κτύπησε την πόρτα του Α.Μ. στο Άνω Παλιοξάρι και του επέδωσε αγωγή. Με την «κατ’ έγγραφον (αυτή) παραγγελία» για την οποία ο δικαστικός κλητήρας έλαβε αποδεικτικό, καλείτο ο Α.Μ. να υποχρεωθεί να πληρώσει στον γαμπρό του Δ.Α. δραχμές «χιλίας εκατόν εβδομήκοντα {1170} εντόκως». Από όσα δε προκύπτουν από τα σχετικά έγγραφα ο Α.Μ υποσχέθηκε δια προικοσυμφώνου να καταβάλλει ως προίκα στον γαμπρό του, σύζυγο της κόρης του Παναγιούλας, 780 δραχμές τις οποίες όμως δεν έδωσε, παρ’ ότι είχαν περάσει πέντε χρόνια από τον γάμο. Το έγγραφο της αγωγής επικαλούμενο το «από 1 Μαΐου 1900 χρεωστικού εγγράφου» καλούσε τον πατέρα της Παναγιούλας να πληρώσει τα υπεσχημένα: Ενώπιον Του δικαστηρίου των εν Παρνασσίδι Πρωτοδικών

Αγωγή Δημητρίου Γ. … κατοίκου Παλαιοξαρίου

Κατά Αθανασίου Α. … κατοίκου … Ο εναγόμενος μοι οφείλει εκ προικός της συζύγου μου Παναγιούλας θυγατρός του δυνάμει του από 1 Μαΐου 1900 χρεωστικού εγγράφου του κεφάλαιον δραχμάς 780 και τους τόκους αυτών από 1ης Ιουνίου 1900 μέχρι σήμερον δραχμάς 390, εν όλω δραχμ.: 1170 τας οποίας δυστροπεί να μοι πληρώση και επειδή είναι υπόχρεος. Δια ταύτα. Καλώ αυτόν εμπροσθέσμως προς συζήτησιν ενώπιον του επιδηλουμένου δικαστηρίου και εξαιτούμαι γενομένης δεκτής της παρούσης να υποχρεωθή να μοι πληρώση τας ως είρηται δραχμάς χιλίας εκατόν εβδομήκοντα {1170} εντόκως από σήμερον, τας μεν του κεφαλαίου προς 12% τας δε των τόκων προς 8% ετησίως μέχρι εξοφλήσεως, να διαταχθή η προσωρινή

εκτέλεσις και να καταδικασθή ο εναγόμενος εις τα έξοδα και τέλη. Ο αρμόδιος κλητήρ επιδότω νομίμως την παρούσαν προς τον εναγόμενον Εν Παλαιοξαρίω τη 1 Ιουνίου 1905 Ο ενάγων Δ. … Η προίκα σύμφωνα με τα λεξικά είναι τα περιουσιακά στοιχεία που προσφέρονταν από τη νύφη στο γαμπρό με το γάμο, τα προικοσύμφωνα συνιστούσαν ουσιαστικά

Van Life ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ

ΜΠΡΟΥΜΑ ΠΟΛΥΞΕΝΗ / ΒΑΒΑΤΣΙΚΟΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ

Ζωοτροφές · Άλευρα Κάρβουνα · Υγραέριο Είδη οικιακής χρήσης

Μαραθιάς Φωκίδας Τηλ.: 26340 91102 Κιν.: 6975 645599, 6973 098696

συμβολαιογραφικές πράξεις με τις οποίες «λάμβανε ζωή η σύσταση της προικός».1 Τα προικοσύμφωνα, που σώζονται, τόσο σε οικογενειακά όσο και σε συμβολαιογραφικά αρχεία, καταδεικνύουν ότι στην ελληνική παραδοσιακή κοινωνία η προικοδότηση, δηλαδή η προίκα με μορφή ακινήτου, γης ή χρημάτων αποτελούσε διαχρονικό κοινωνικό φαινόμενο με καθολική επικράτηση. Αν και η προικοδότηση συναντάται ως κοινωνική πρακτική και σε άλλες χώρες της Ευρώπης (π.χ. Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία), οι ξένοι περιηγητές και

επιστήμονες που βρέθηκαν στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα περιγράφουν με έκπληξη και σαρκασμό τις σχετικές με τον γάμο συνήθειες των Ελλήνων. Σύμφωνα με το εθιμικό δίκαιο, οι κόρες που είχαν προικιστεί δεν είχαν καμία περαιτέρω αξίωση ή κληρονομικό δικαίωμα επί της γονικής περιουσίας. Πουθενά ωστόσο δεν διαφαίνεται στα προικοσύμφωνα η βούληση της νύφης, η οποία δεν παρίσταται καν στη διαδικασία. Αντίθετα, ο γαμπρός δρα αυτοβούλως, χωρίς να χρειάζεται η παρουσία των συγγενών του – συνήθεια που παράλληλα δηλώνει τα περιορισμένα όρια ελευθερίας των γυναικών. Το 1919 αποτελεί χρονολογία-σταθμό για την εξέλιξη του θεσμού της προίκας, καθώς τότε αποφασίστηκε η εφαρμογή του νόμου περί φορολόγησης των προικών. Η αναθεώρηση του Συντάγματος το 1975 επέφερε ριζικές αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο και προκειμένου ο νομοθέτης να εναρμονιστεί με την αρχή της ισότητας των δύο φύλων, όπως αυτή διατυπώθηκε στο άρθρο 4 του Συντάγματος, προχώρησε σε μια σειρά τροποποιήσεων ή καταργήσεων των υφιστάμενων διατάξεων. Το 1983 ψηφίστηκε ο νόμος που εκσυγχρόνισε τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, αναφορικά με το οικογενειακό δίκαιο και τότε καταργήθηκε και η διάταξη περί προικός. Η εκούσια όμως οικονομική ενίσχυση των γονιών κατά προτεραιότητα προς την κόρη τους, προκειμένου αυτή να παντρευτεί, εξακολουθεί να υφίσταται έως σήμερα. Μας είναι άγνωστα τα όσα ακολούθησαν μετά την επίδοση του εξώδικου και αν τελικά υπήρξε εκδίκαση της αγωγής· γνωρίζουμε ωστόσο ότι ο Δ.Α. με την Παναγιούλα, παρ’ ότι δεν απέκτησαν παιδιά, έζησαν μαζί ως το τέλος της ζωής τους. Κ.

1. Πληροφορίες και αποσπάσματα από τη με­λέτη της Μαρίας Δημητριάδου: «Το χαρτί και το μελάνι τον καλό γαμπρό τον κάνει». Τα προικοσύμφωνα στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, https://ejournals.epubli­shi­ng.ekt.gr /index.php/benaki/article/viewFile/18255/ 16209

Η Ποτιδάνεια στην ERT. Η εκπομπή «Van life» κατάφερε να αναδείξει τις

ομορφιές του τόπου μας. Ευχαριστούμε τα παιδιά της Λέσχης Ορεινής Ποδηλασίας Πάτρας – Ο Ερυμάνθιος Κάφρος για την συμβολή τους σε όλο αυτό. Ποτιδάνεια. Ο Γιάννης, μαζί με το κορίτσι του την Εύα, φορτώνουν στο βαν τα ποδήλατά τους και ξεκινούν με προορισμό την Ποτιδάνεια, ένα μικρό χωριουδάκι πανοραμικά χτισμένο στις πλαγιές του βουνού Τρίκορφο στη Φωκίδα. Εκεί θα συναντήσουν τον Ελισαίο, φίλο και συναθλητή του Γιάννη στην ποδηλασία βουνού. Θα μιλήσουν στο καφενείο του χωριού με τον Πρόεδρο της Κοινότητας και κατοίκους του χωριού. Θα διανυκτερεύσουν με το βαν τους έξω από το εκκλησάκι του Αι Λιά. Την επόμενη μέρα με τον φίλο τους Ελισαίο θα κάνουν ποδηλασία στο βουνό μας, στα μονοπάτια που η Λέσχη Ορεινής Ποδηλασίας Πάτρας διοργάνωσε πρόσφατα αγώνες. Την ημέρα εκείνη θα χιονίζει και τα πλάνα με την ποδηλασία μέσα στα χιονισμένα έλατα θα είναι εντυπωσιακά. Μια ακόμα εκπομπή αναδεικνύει την ομορφιά της απάτητης και κρυμμένης περιοχής του χωριού μας. Η εκπομπή είναι διαθέσιμη στο ERTFLIX.

η ποτιδάνεια Ιδιοκτήτης Ένωση Ποτιδανείων Έκδοση / Διεύθυνση Γ. Σωτηρόπουλος v 6970 131247. Περιάνδρου 11, 15771, Ζωγράφου Δ ΙΑΝΕ ΜΕ ΤΑΙ Δ Ω Ρ Ε ΑΝ

Potidania147.indd 3

12/2/2022 7:44:52

4

ε ιδή σε ις

Η Κοινότητά μας

Ο

άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό και πολιτικό. Αυτός που μπορεί να ζήσει μακριά απ’ τις ανθρώπινες κοινωνίες είναι είτε θηρίο είτε θεός έλεγε ο Αριστοτέλης, Ο άνθρωπος έτσι οργανώθηκε σε μικρές κοινωνίες, ως κοινωνία να φέρεται η διαρκής στο χρόνο συνεργατική ομάδα, τα μέλη της οποίας ανέπτυξαν οργανωμένα πρότυπα σχέσεων μέσω της διαρκούς αλληλεπίδρασής τους. Αυτή η ομάδα ατόμων μεταβλήθηκε σε κοινότητα. Ο ελληνικός ή δημοκρατικός κοινοτισμός ως πολιτειακό σύστημα για πρώτη φορά στην παγκόσμια πολιτική ιστορία εφαρμόστηκε στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία και συνδέθηκε με την άμεση δημοκρατία (508 π.Χ. - 326 π.Χ.), σύμφωνα με πολλούς δια­ πρεπείς Έλληνες ιστορικούς. Ο δημοκρατικός (ή ανθρωποκεντρικός) κοι­νοτισμός αποτελεί την κατά δήμο, κατά περιφέρεια και κατά κράτος καθολική λήψη αποφάσεων από τους πολίτες μέσα από θεσμούς που έχουν δημιουργηθεί από τους ίδιους τους πολίτες (κοινοτικές πολιτικοοικονομικές δομές και αρχές, δημοψηφίσματα και συνελεύσεις). Ο δημοκρατικός κοινοτισμός αναπτύχθηκε στις πόλεις-κράτη της ελληνικής κλασσικής εποχής και με τον ερχομό της ελληνιστικής περιόδου και των ρωμαϊκών χρόνων έχασε σε μεγάλο βαθμό την πρότερη δημοκρατική διάσταση που είχε από τον 5ο π.Χ. αιώνα μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα. Μέχρι την μέση και ύστερη βυζαντινή περίοδο ο αμεσοδημοκρατικός κοινοτικός τρόπος οργάνωσης λειτουργεί μόνο στην πολύ μικρή κλίμακα, ενώ στη μέση και μεγάλη κλίμακα διακυβέρνησης κυριαρχεί μια δεσποτικού τύπου αυτοκρατορική εξουσία. Την περίοδο της τουρκοκρατίας ο κοινοτικός τρόπος αρχίζει να ακμάζει πάλι μέσα από τις οργανωμένες κοινότητες σε πολλές περιοχές φθάνοντας στο απόγειο τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας. Η μεγάλη αντινομία της ελληνικής κοινότητας υπήρξε το γεγονός ότι, όπως έχουν αποδείξει οι εγκυρότεροι ιστορικοί της (Παπαρρηγόπουλος, Μοσχοβάκης, Πανταζόπουλος) αποτέλεσε βασικό κύτταρο διοικητικής αυτοοργάνωσης του ελληνισμού ως βασικός συντελεστής διατήρησης της εθνικής ταυτότητας, της ηθικής συγκρότησης και της επαναστατικής αφύπνισης αφ’ ενός, και αφ’ ετέρου χρησιμοποιήθηκε ως μηχανισμός πολιτικής κυριαρχίας από τον κατακτητή και έμμεσης οικονομικής εκμετάλλευσης των υπόδουλων Ελλήνων. Στην ουσία η κοινότητα διέσωσε την ιδιοσυστασία του ελληνικού τρόπου του βίου με μοναδικό τρόπο. Το ιστορικό θετικό παράδοξο της ελληνικής κοινότητας είναι ότι κατέστη ζωτικός τρόπος οργάνωσης των Γραικών από τα αρχαϊκά χρόνια ως άτυπη μορφή εξουσίας επιτελώντας ένα τεράστιο έργο στη μικρή κλίμακα διακυβέρνησης. Κάθε χωριό ή κωμόπολη αποτελούσε μία κοινότητα. Οι

πόλεις διαιρούνταν σε μικρά τμήματα, σε επίπεδο συνοικίας ή ενορίας. Οι κοινότητες δεν λειτουργούσαν όλες με τον ίδιο τρόπο. Ανάλογα με την περιοχή, τις συνθήκες που επικρατούσαν και τη σχέση τους με την κεντρική εξουσία, υπήρχαν κοινότητες περισσότερο ή λιγότερο ελεύθερες και δημοκρατικές. Ορισμένες είχαν καταφέρει να είναι ουσιαστικά αυτοτελείς και ανεξάρτητες στην οργάνωσή τους. Βασικό στοιχείο όλων των κοινοτήτων ήταν η δημοκρατική εκλογή των αρχόντων τους. Όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι της κοινότητας, κληρικοί και λαϊκοί, συναθροίζονταν σε λαϊκή συνέλευση σε κάποιον δημόσιο χώρο (εκκλησία, πλατεία, σχολείο) και εξέλεγαν τα πρόσωπα που θα αναλάμβαναν τη διοίκηση της κοινότητας. Με λίγα λόγια, επρόκειτο για ένα απλό σύστημα δημοκρατικής αντιπροσώπευσης. Ο θεσμός των κοινοτήτων έχει πολλά να διδάξει, ακόμη και στις μέρες μας. Βασιζόταν στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων και όχι σε απρόσωπους μηχανισμούς. Επίκεντρο της κοινότητας ήταν ο δημόσιος χώρος. Εκεί συναθροίζονταν όλοι για να συζητήσουν και να αποφασίσουν. Επίσης, είχε αποκεντρωτική λογική, καθώς προσέφερε μεγάλη αυτονομία από την κεντρική εξουσία. Έκανε τους ανθρώπους να ενδιαφέρονται περισσότερο για τον τόπο τους και για τα κοινά, καθώς η γνώμη τους είχε πραγματική σημασία στις αποφάσεις που λαμβάνονταν. Σύμφωνα με το φορολογικό σύστημα, η κοινότητα συγκέντρωνε τους φόρους

όλων των κατοίκων της και τους απέδιδε στην κεντρική εξουσία. Η ύπαρξη των κοινοτήτων βοηθούσε πολύ την κατάσταση και ανακούφιζε συχνά τους υπόδουλους. Πρώτον γιατί οι κοινότητες φρόντιζαν για τη δίκαιη μοιρασιά των οφειλώμενων και βοηθούσαν τα μέλη τους που δυσκολεύονταν να πληρώσουν. Δεύτερον επειδή οι φόροι συγκεντρώνονταν από την ίδια την κοινότητα, χωρίς τη μεσολάβηση Οθωμανών αξιωματούχων, οι οποίοι, όποτε παρευρίσκονταν, προέβαιναν σε κάθε είδους ατασθαλίες και εκβιασμούς, με αποτέλεσμα τα χρήματα που πλήρωναν οι ραγιάδες να είναι πολύ περισσότερα. Και οι αντιπρόσωποι των κοινοτήτων, όμως, πολλές φορές εκμεταλλεύονταν την εξουσία που είχαν, προκειμένου να πλουτίσουν σε βάρος των συμπατριωτών τους. Οι κοινότητες όφειλαν να φροντίζουν για την ασφάλεια και την υγεία των μελών τους. Διέθεταν χρήματα από το κοινό ταμείο για κοινωνική πρόνοια. Φρόντιζαν τους φτωχούς, τους αρρώστους και τους ηλικιωμένους, ανακούφιζαν όσους δεν μπορούσαν να πληρώσουν φόρους και επέβλεπαν την ασφάλεια του χωριού. Το 1833 ο βασιλιάς Όθωνας κατάργησε μια παράδοση κοινοτισμού χιλιάδων χρόνων εξαφανίζοντας κάθε μορφή κοινοτικής οργάνωσης στον ελληνικό δημόσιο χώρο προκρίνοντας ένα συγκεντρωτικού τύπου ελληνικό κράτος που οργανώθηκε από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς που έφεραν οι Βαυα­ροί. Από τότε άρχισε να αλλάζει η κοινωνία μας, η κοινότητα μας. Η δυναμική του ελληνισμού από την πρώτη στιγμή ήταν η πόλις. «Το μετέχειν κρίσεως και αρχής», να είσαι πολίτης, ενεργός, μέτοχος στο γίγνεσθαι. Τώρα δυναμική του ελληνισμού αρχίζει να γίνεται το Κράτος. Ο πολίτης που ήταν ενεργός, μέτοχος στο γίγνεσθαι «παραχωρεί τα προνόμια αυτά» στους αντιπροσώπους και σε αντιστάθμισμα αυτού παίρνει τα ατομικά του δικαιώματα. Αυτό έχει συνέπεια να αλλάξει η νοοτροπία και οι συνήθειες των ανθρώπων.

Πριν από χρόνια...

30.6.1951. Στον Αϊ-Γιώργη, κατά τη διάνοιξη του αυτοκινητοδρόμου. Ο αείμνηστος παπα-Μπεζαΐτης με χωριατούς μας, που δουλεύουν με τα τσαπιά για να φτάσει το αυτοκίνητο στο χωριό μας. Μέχρι τότε οι άνθρωποι που βασίζονταν στην συλλογικότητα της κοινότητας απομακρύνονται σιγά σιγά. Σταματάει η συνύπαρξη, η αλλήλοπαραχώρηση. Μια συνύπαρξη που πλέον μας φαντάζει μακρινή. Από το Βυζάντιο μέχρι πριν λίγα χρόνια μπορεί το χωράφι να άνηκε σε άλλον και τα δέντρα μέσα σε αυτό σε άλλον άνθρωπο. Σήμερα αυτό φαντάζει πρόβλημα. Η γιορτή δεν ήταν ατομική, ήταν ομαδική, πανηγύρι. Ο χορός δεν ήταν ατομικός, ήταν ομαδικός, χέρι με χέρι. Η πίστη δεν ήταν ατομική, ήταν ομαδική με την συμμετοχή όλων στις γιορτές και τον εκκλησιασμό. Oι Έλληνες δεν ήταν ποτέ ένας ατομοκεντρικά θρησκευόμενος λαός.

H πρόσβαση στη μεταφυσική αλήθεια ήταν πάντοτε «κοινόν άθλημα» – γεγονός κοινωνίας σχέσεων: «εκκλησίας του δήμου»

Potidania147.indd 4

Για συνεχή ενημέρωση... www.potidaneia.gr ή «εκκλησίας των πιστών» (των όσων εμπιστεύονταν τη δυναμική της σχέσης ως μετοχή στην αλήθεια). Η χαρά και ο γάμος δεν ήταν ατομική, συμμετείχαν όλοι. Η λύπη και το πένθος δεν ήταν ατομική υπόθεση, θρηνούσε όλη η κοινότητα. Ο γάμος θα αναβαλλόταν αν υπήρχε κάποιος θάνατος στην κοινότητα. Στο χωριό-κοινότητα οι άνθρωποι δεν ήταν αριθμοί, είχαν όνομα. Δεν υπήρχαν δύο νεκροί, ήταν ο Νίκος και ο Παναγιώτης. Η ανάπτυξη των μεγαλουπόλεων και η συγκέντρωση όλων μας φυσικά συνετέλεσε σε αυτήν την απομάκρυνση των ανθρώπων. Εξάλλου και αυτός ήταν ο λόγος που δημιουργήθηκαν οι Σύλλογοι. Γιατί οι άνθρωποι που έφυγαν από τα χωριά τους τις κοινότητες, είχαν βιώσει αυτήν την συλλογικότητα και δεν ήθελαν να την χάσουν. Οι σύλλογοι φτιάχτηκαν για να επικοινωνούμε και να βρισκόμαστε όλοι εμείς που αισθανόμαστε κοινότητα. Για να μοιραζόμαστε την χαρά μας. Για να μοιραζόμαστε την λύπη μας. Όχι απομακρυσμένα, όχι με like και emotion, αλλά με βίωση και φυσική μετοχή. Στην χαρά έχεις ανάγκη να πιάσεις το χέρι του φίλου σου και να χορέψεις και στην λύπη έχεις την ανάγκη στην αγκαλιά και την συμπαράσταση. Για αυτό δημιουργήθηκε και αυτή η εφημερίδα. Για να επικοινωνήσει την συλλογικότητα της κοινότητας στις νέες γενιές. Στις γενιές που γεννήθηκαν και μεγαλώνουν με την επιδίωξη της προσωπικής επιτυχίας και όχι με την συλλογική επιτυχία. Να θυμίζει σε όλους πως η μοναξιά στην κοινότητα δεν υπήρχε. Η απόγνωση δεν υπήρχε. Πάντα υπήρχε η κοινότητα να βοηθήσει, να μαζέψει τα ξύλα ή την σοδειά του αρρώστου ή της χήρας. Να θυμίσει ότι το απρόσωπο κοινωνικό κράτος που περιμένεις βοήθεια δεν υπήρχε και τότε όπως και τώρα, αλλά υπήρχε η κοινότητα με πρόσωπα, ο Παναγιώτης, ο μπαρπαΝίκος, η Αγγέλω… Ας μην αφήσουμε τo «social di­stan­cing», την κοινωνική αποστασιοποίηση ή κοινω�� νική απομάκρυνση που χρησιμοποιήθηκε για την ανακοπή της πορείας του κορο­νοϊού να μας κάνει να ξεχάσουμε την σημασία της κοινότητας. Ας μην αφήσουμε τον ατομοκεντρισμό που διακατέχει την εποχή μας, να μας αποκόψουν από την κοινότητα. Ας κρατήσουμε ζωντανή την κοινότητα, τις παραδόσεις μας, τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων μας, την εκκλησία του δήμου, την Εκκλησία των πιστών. Όλα αυτά που απαντούσαν στον Έλληνα τα πολύ βασικά και θεμελιώδη ερωτήματα, τα οποία έδιναν νόημα στη ζωή και στον θάνατο. Δεν είναι μια αγκύλωση και εγκλωβισμός στο παρελθόν, το αντίθετο. Αυτή η χώρα ήταν πάντα φτωχή. Ποτέ η προηγούμενη γενιά δεν έδωσε υλικούς θησαυρούς στην επόμενη για να επιβιώσει, και όμως έχουμε επιβιώ­ σει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τα μνημεία που μας άφησαν ήταν Ναοί, τάφοι, σχολεία και θέατρα. Εκεί που αναζητούμε την ένωσή μας με το Θεό, εκεί που ξέρουμε που θα καταλήξουμε, εκεί που αναζητούμε την απάντηση στα βασικά θεμελιώδη ερωτήματα της ζωής μας, εκεί που κοινωνούμε μεταξύ μας. Επιβιώσαμε γιατί μας παρέδιδαν τον τρόπο με τον οποίο επιβιώνεις. Δεν μας παρέδιδαν τα ψάρια και το αγκίστρι, μας μάθαιναν τον τρόπο, τη λογική να φτιάξουμε αγκίστρι και τον τρόπο που πιάνουμε τα ψάρια. Ο Σωκράτης καταδικάζεται σε θάνατο και δεν υπάρχει δήμιος να εκτελέσει την ποινή. Ή θα πάρει μόνος του κώνειο να το πιει πειθόμενος της γνώμης, γιατί και η δημοκρατία κάνει λάθη, ή θα φύγει, θα πάψει να είναι πολίτης, θα πάει κάπου αλλού, μέτοικος. Ο Χριστός θα μας πει: «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν…». Στην παράδοσή μας δεν υπάρχει εξαναγκασμός. Επαφίεται στην δική μας ελευθερία αν θα αφήσουμε πίσω μας μια κοινότητα με πρόσωπα ή θα αφήσουμε αριθμούς.

12/2/2022 7:44:52