INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | DECEMBER 2024
INHOUD
• Klaas Agricola komt thuis bij De Fryske Marren
• Gemeentegezicht: Pauline van Leeuwen, locatiecoördinator noodopvang Harich
• ‘Met vroegsignalering willen we voorkomen dat onze inwoners problematische schulden krijgen’
• Hout stoken: gezellig, maar doe het verstandig en check eerst de Stookwijzer!
Gemeentelijke activiteiten kalender
Vergaderingen gemeenteraad
Woensdag 8 januari Petear, 19.30 uur
Woensdag 22 januari
Raadsvergadering, 19.30 uur
Woensdag 29 januari Petear, 19.30 uur
Woensdag 12 februari
Raadsvergadering, 19.30 uur
Kijk voor actuele informatie op: defryskemarren.nl/gemeenteraad
Plannen Defensie voor munitieopslag Bantega
Het ministerie van Defensie is mogelijk van plan om in de weilanden bij Lemmer, Bantega, Echten en Oosterzee een munitieopslag voor Snel Inzetbare Capaciteit (SIC) te realiseren.
Kijk voor meer informatie op de website.
Kies de zorgverzekering die bij u past!
Het is weer tijd om een zorgverzekering te kiezen. Heeft u al nagedacht over welke verzekering het beste aansluit bij uw zorgbehoeften?
Neem de tijd om verschillende opties te vergelijken en ga goed voorbereid het nieuwe jaar in! Geldt dat voor u? Doe dan de check op: datgeldtvoormij.nl
8 januari: inzamelactie kerstbomen
Op woensdag 8 januari 2025 organiseren we een kerstbomen inzamelactie samen met deelnemende basisscholen in de gemeente. Zo zorgen we er samen voor dat zoveel mogelijk bomen op een milieuvriendelijke manier worden vermalen tot compost. Ook maken basisschoolleerlingen kans op een boekenbon én de school ontvangt een extra financiële bijdrage van de gemeente. Een mooie samenwerking dus!
U kunt uw steentje bijdragen door uw kerstboom (zonder pot en/of versiering) op 8 januari, uiterlijk om 10.00 uur in te leveren bij één van de deelnemende scholen. Meer informatie over deze actie vindt u op onze website.
Fryske Taal- en Kultuerpriis 2024
Kinne jo in persoan, organisaasje of groep dy ’t him it ôfrûne jier ynset hat foar de Fryske taal of kultuer yn De Fryske Marren? En fine jo dat dy de Fryske Taal- en Kultuerpriis 2024 fertsjinnet? Of wolle jo sels de Fryske Taal- en Kultuerpriis yn ‘e wacht slepe?
Nominearje fia dizze QR-Code of ús webside: defryskemarren.nl
Witgoedruil is begonnen
Met de witgoedruil kunnen inwoners met een laag inkomen hun oude witgoed-apparaat omruilen voor een nieuw, energiezuinig apparaat. Zo kunt u blijvend uw energierekening verlagen. Een zuiniger witgoedapparaat verbruikt minder energie. Hierdoor wordt minder CO2 uitgestoten én dat is weer goed voor het milieu.
Hoe werkt de subsidieregeling? De regeling eindigt eind 2025 of als het subsidieplafond van € 600.000 is bereikt. Meer informatie op de website van Tûk Wenjen: tukwenjen.nl/subsidies/ witgoed-subsidieregeling
INFORMATIE ROND JAARWISSELING 2024/2025
Het is bijna weer zover: de jaarwisseling. Voor sommigen het hoogtepunt van het jaar! Hieronder vindt u praktische informatie rondom de aankomende jaarwisseling.
Vuurwerk afsteken
tijdens jaarwisseling
Vuurwerk afsteken kan op 31 december 2024 vanaf 18.00 uur tot en met 1 januari 2025 tot 02.00 uur. Een aantal soorten vuurwerk is verboden, waaronder vuurwerk uit de categorie F3, knalvuurwerk en –strengen zoals rotjes en Chinese matten, losse enkelshotsbuizen (single shots) en losse vuurpijlen.
Ervaart u vuurwerkoverlast en/of wilt u meer informatie over vuurwerk?
Ga dan naar de website van de Rijksoverheid via rijksoverheid.nl/ onderwerpen/vuurwerk. Wanneer u vermoedt dat er handel of opslag van illegaal vuurwerk in uw buurt is kunt u hiervan melding doen via Meld Misdaad Anoniem (meldmisdaadanoniem.nl).
Carbidschieten
Een jaarlijkse traditie op oudejaarsdag: carbidschieten. De burgemeester wijst elk jaar een aantal locaties
aan waar het schieten van carbid op 31 december 2024, van 10.00 tot 17.00 uur, is toegestaan. De locaties en meer informatie vindt u op defryskemarren.nl/ carbidschieten
Afsluiten containers en park Heremastate Vóór de jaarwisseling beginnen we met het afsluiten en verwijderen van afvalbakken en hondenpoepcontainers om vuurwerkschade te voorkomen. Daarnaast vragen we u om uw glaswerk tussen 31 december 2024 en 1 januari 2025 thuis te bewaren en/ of naar één van onze milieuterreinen te brengen en niet naast de gesloten containers te plaatsen. U kunt op 2 januari 2025 weer gebruikmaken van de ondergrondse containers. Daarmee voorkomen we gezamenlijk dat er kapot glaswerk naast de containers en op straat belandt. Verder zijn de hekken van park Heremastate
gesloten vanaf 31 december 2024 om 21.00 uur tot en met 1 januari 2025 om 10.00 uur.
Nieuwjaarsbijeenkomst op 7 januari
Op dinsdag 7 januari, van 19.30 tot 21.30 uur, is de nieuwjaarsbijeenkomst voor alle inwoners van De Fryske Marren in doarpshûs De Buorkerij in Terherne. Dit jaar staat in het teken van verenigingen en organisaties die draaien op vrijwilligers. Tijdens de avond houdt waarnemend burgemeester Klaas Agricola een nieuwjaarstoespraak. Ook is er de gelegenheid om, onder het genot van een hapje en een drankje, iedereen een gelukkig nieuwjaar te wensen. En er worden initiatieven in het zonnetje gezet die veel betekenen voor onze mienskip. Op onze website vindt u meer informatie en kunt u zich hiervoor opgeven.
Tot slot wensen we u alvast een hele gezellige en veilige jaarwisseling toe!
Klaas Agricola komt thuis bij De Fryske Marren
Vanuit het raam van zijn kantoor in gemeentehuis Herema State kijkt waarnemend burgemeester Klaas Agricola naar de machines die bezig zijn met de verbouwing van het gemeentehuis. Af en toe zorgt het kabaal dat de bouwwerkzaamheden met zich meebrengen ervoor dat de kennismakingsgesprekken met een hoger volume gevoerd moeten worden. “Mar dat is gjin probleem, it heart derby”, vertelt Agricola. “It nije gemeentehûs wurdt prachtich.”
Zelf zal Agricola de oplevering van het nieuwe gemeentehuis niet meemaken in zijn huidige functie. Agricola is tot uiterlijk 1 oktober waarnemend burgemeester bij gemeente De Fryske Marren. Daarna gaat hij van zijn pensioen genieten en wordt er een nieuwe kroonbenoemde burgemeester beëdigd.
Toen commissaris van de Koning van de provinsje Fryslân Arno Brok hem vroeg of hij tijdelijk de burgemeesterspost van gemeente De Fryske Marren wilde invullen, was Agricola verrast en voelde het als een cadeautje. “Ús famyljewoartels lizze hjir. Ik bin troud yn it gemeentehûs, we ha jierrenlang yn Sint Nyk wenne, ús âldste dochter hat har earste libbensjierren hjir trochbrocht en myn wurksume libben bin ik begûn yn Snits/Skarsterbrêge by Nestlé. Dat ik no yn dizze gemeente myn loopbaan ôfslute mei fyn ik prachtich.”
Het ambt van burgemeester is Agricola niet onbekend. Tot zijn overstap naar gemeente De Fryske Marren was hij burgemeester van gemeente Dantumadiel. Daarvoor was Agricola ook in de politiek actief. Eerst als raadslid en daarna als wethouder van gemeente Dalfsen.
Hoewel Agricola weet dat zijn waarnemend burgemeesterschap er over ongeveer een jaar op zit, wil hij niet op de winkel passen. Hij wil De Fryske Marren vooruit helpen. “Dit is in geweldige gemeente. De takomst fan De Fryske Marren sjocht der goed út. Sjoch allinnich al nei it nije gemeentehûs dat hjir aanst stiet.
Mar ferjit ek net de prachtige natoer, it diverse bedriuwslibben en de brûsende doarpen.”
In de raadsvergadering van 4 november 2024 kreeg Agricola de voorzittershamer en de ambtsketen overhandigd. Daarna stonden zijn dagen vooral in het teken van kennismaken. Kennismaken met de gemeenteraad, het college en de
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
ambtelijke organisatie. “Mar ik wol ek sa gau as mooglik ús ynwenners, ûndernimmers, ferienings en pleatselike belangen kennen leare. Sy foarmje it gesicht fan de gemeente. As gemeente kinne we neat allinnich, we ha eltsenien nedich. Dy ferbining is tige wichtich.”
Verbinding is het toverwoord, zegt Agricola. “Ik bin graach ûnder de
GEMEENTEGEZICHT
Pauline van Leeuwen, locatiecoördinator noodopvang Harich
‘Niet thuis zijn met kerst doet de bewoners de meeste pijn’
‘We doen er alles aan om voor een fijne en veilige sfeer te zorgen’
In Boerderij Welgelegen in Harich wonen 50 Oekraïense vluchtelingen. Voornamelijk moeders met kinderen, maar ook alleenstaande vrouwen en stellen. Locatiecoördinator Pauline van Leeuwen zet zich hier, samen met haar collega, zeven dagen per week in om bewoners te helpen een zo normaal mogelijk leven te leiden. ‘Wij bieden begeleiding en ondersteuning waar dat nodig is. En hoewel het hier natuurlijk nooit zoals thuis kan zijn, doen we er alles aan om voor een fijne en veilige sfeer te zorgen.’
Toen de vluchtelingenstroom uit
Oekraïne op gang kwam, in maart 2022, was Pauline net op wintersport met haar gezin. “Ik herinner me nog goed de vreselijke beelden die ik zag op tv”, vertelt ze. “En wij waren voor onze lol in de sneeuw. Dat gaf me zo’n machteloos gevoel. Toen ik weer thuis was, las ik een oproep op het intranet van de gemeente. Er werden collega’s gezocht om de net geopende locaties de eerste vijf weken te runnen. Ik ben dat blijven doen, nu bijna drie jaar.”
Oproepen op het intranet Pauline heeft met hulp van collega’s veel bewoners aan spullen geholpen.
minsken en ik fyn dat jo as gemeente en boargemaster ek tusken de minsken stean moatte. Jo moatte witte wat der libbet yn de regio. Ik wol foar ús meiwurkers, ynwenners en oare belutsenen in tagonklike, oansprekbere boargemaster en boargerheit wêze. Ik fyn it geweldich om in bydrage te leverjen oan it foarút helpen fan dizze geweldige gemeente en har ynwenners.”
“De meesten van hen hebben natuurlijk niet veel bij zich. Voor wat ze nodig hebben en niet kunnen betalen – denk aan warme kleding, fietsen of een kinderwagen – plaats ik soms oproepen op ons intranet. Daar schrijf ik dan iets bij over het leven op de locatie. Dat werkt twee kanten op. De collega’s krijgen een beeld van de bewoners van de opvanglocaties en er is altijd wel iemand die hen aan de gewenste spullen kan helpen.”
Heel groot gezin
Geen dag is hetzelfde in Welgelegen.
“Soms voel ik me moeder van een heel groot gezin”, zegt Pauline. “Alles wat in een regulier gezin voorvalt, gebeurt hier ook, maar dan in veelvoud. Wij zorgen dat alles reilt en zeilt, dat de onderlinge sfeer goed blijft, we beantwoorden vragen, gaan indien gewenst mee naar de tandarts, naar school of naar instanties. We bellen met de gemeente, de Belastingdienst, helpen
Kerstwens sturen?
Denk je na het lezen van dit artikel: ik zou wel iets willen doen om de Oekraïense vluchtelingen in Harich en de andere opvanglocaties een hart onder de riem te steken? Stuur een kerstkaart. Deze kun je richten aan: Gemeente De Fryske Marren, t.a.v. opvanglocaties Oekraïense vluchtelingen, Postbus 101, 8500 AC Joure. Pauline zorgt er dan voor dat de kaarten op de vier opvanglocaties terechtkomen.
met bankzaken en regelen dat het pand onderhouden wordt. Natuurlijk handhaven we ook de huisregels en voeren we soms pittige gesprekken.”
Kerstperiode
De kerstperiode krijgt in Welgelegen extra aandacht. Pauline: “Niet thuis zijn met kerst doet de bewoners de meeste pijn. Daarom doen we juist rond die dagen extra ons best. Dat doen we met elkaar: wij zorgen dat er een kerstboom komt, de bewoners zorgen voor lichtjes en versiering. Het raakt me echt als ik naar ze kijk; ze hebben het zwaar, maar doen er toch alles aan om het zo gezellig mogelijk te maken.”
Eerste kerstdag is voor Pauline dit jaar gewoon een werkdag. “Dat vind ik fijn. Normaal zit ik vooral op ons kantoor, druk met van alles, maar op die dag ben ik net wat meer tussen de bewoners te vinden. Daar geniet ik echt van.”
Thuis voelen Pauline haalt veel voldoening uit haar werk in Welgelegen. “Ook al is het een druppel op een gloeiende plaat; als ik ook maar íéts kan doen waardoor onze bewoners zich een heel klein beetje thuis voelen, dan is me dat veel waard.”
N.L. Agricola en commissaris van de Koning Arno Brok bij zijn beëdiging
Pauline van Leeuwen
‘ Met vroegsignalering willen we voorkomen dat onze inwoners problematische schulden krijgen’
Als je een betalingsachterstand hebt bij je woningcorporatie, zorgverzekeraar, energieleverancier of waterbedrijf, kan het zomaar gebeuren dat de gemeente contact met je opneemt. Niet om zich met je geldzaken te bemoeien, maar om te voorkomen dat de problemen groter worden. ‘We kijken hoe we het samen kunnen oplossen.’
Het kan schrikken zijn als er te weinig geld op je rekening staat om je zorgverzekeringspremie of huur te betalen. Wat doe je dan?
Betalingsachterstanden of (dreigende) schulden kunnen iedereen overkomen, niet alleen mensen met een laag inkomen. Ook als je inkomen boven het minimum ligt, je een goedbetaalde baan hebt of als zelfstandige werkt, kan het gebeuren dat je het financiële overzicht kwijtraakt. Misschien door ziekte of hoge zorgkosten. Of door een echtscheiding. Of doordat het gewoon niet goed lukt om overzicht te houden over je geld.
Jongeren vaker in de problemen Een groep die steeds vaker financieel in de problemen komt, zijn jongeren. “Jeugd wordt soms snel verleid om allerlei aankopen te doen die ze niet kunnen betalen”, zegt Feitse van Dijk, vroegsignaleerder bij gemeente De Fryske Marren. “Of ze gaan gokken en bouwen gokschulden op. Anderen gebruiken de zorgtoeslag die ze ontvangen niet altijd voor het betalen van de zorgpremie. Dan heb je snel een achterstand. Het is best lastig om zo’n achterstand weg te werken als je nog op school zit of net op jezelf woont.”
Wat doet de gemeente?
Als je je huur of andere vaste lasten een maand niet hebt betaald, noemen we dat een betalingsachterstand. Energieleveranciers, waterbedrijven, zorgverzekeraars en woningcorporaties zijn wettelijk verplicht om het bij de gemeente te melden als een inwoner boven de 18 jaar een betalingsachterstand heeft. De gemeente is vervolgens verplicht om de inwoner een hulpaanbod te doen. Vandaar dat de gemeente contact zoekt met inwoners met betalingsachterstanden. Dat kan via een brief, maar ook via WhatsApp, een sms’je of een huisbezoek. Dit hele proces noemen we vroegsignalering. Een belangrijke regeling, want veel
- FEITSE‘Samen kijken naar inkomsten en uitgaven kan al heel verhelderend zijn.’
mensen met schulden vragen (te) laat of helemaal niet om hulp. Met alle nare gevolgen van dien.
Erger voorkomen
“Het doel van vroegsignalering is preventie”, legt Feitse uit. “We willen voorkomen dat betalingsachterstanden verder oplopen en dat inwoners problematische schulden krijgen die niet zomaar op te lossen zijn.”
“Schulden hebben veel impact”, vult Sybren Zantinge aan. Hij is ook vroegsignaleerder, maar dan bij de gemeente Waadhoeke. “Door schulden ervaren mensen stress.
Hun zelfbeeld kan verstoord raken, hun gezondheid verslechtert soms en
ze kunnen sociaal in een isolement raken. We willen voorkomen dat er nog meer leed ontstaat, bijvoorbeeld dat de energievoorziening moet worden afgesloten of dat mensen hun huis uit gezet worden. Vandaar het woordje ‘vroeg’ in vroegsignalering. Als je er op tijd bij bent, kun je problemen vaak sneller oplossen.”
Maatwerk en samenwerking
‘Er vroeg bij zijn’ begint met een kosteloos en vrijblijvend gesprek.
“Zonder verplichtingen”, benadrukt Feitse. “Zo’n gesprek kan plaatsvinden waar en wanneer mensen maar willen: thuis, op het gemeentehuis of ergens anders. We proberen vooral samen
inzicht te krijgen in hun inkomsten en uitgaven. Dat kan al heel verhelderend zijn. We kijken niet alleen naar de schuld, maar ook verder. Welke toeslagen ontvangt iemand, op welke voorzieningen heeft iemand recht?
Lopen er betalingsregelingen en zijn die niet te hoog? Soms kunnen kleine tips al helpen om de administratie zelf weer op orde te krijgen.” “Elke situatie vraagt om maatwerk”, vult Sybren aan. “Misschien is er hulp mogelijk via een vrijwilligersorganisatie, lokaal fonds of regeling. Wij kennen de wegen en weten welke geldpotjes er zijn voor mensen die extra ondersteuning kunnen gebruiken. Er is altijd iets mogelijk om de situatie te verbeteren.”
Leren van elkaar Vroegsignalering gebeurt in heel Nederland. En iedere gemeente loopt tegen andere situaties aan. Gemeente De Fryske Marren, gemeente Waadhoeke en gemeente Harlingen organiseerden daarom afgelopen oktober een bijeenkomst voor de vroegsignaleerders van alle 18 Friese
gemeenten. Feitse: “Het doel was elkaar ontmoeten, kennis met elkaar delen en van elkaar leren. Elke gemeente is anders: de ene heeft veel stadsgebied, de andere juist meer inwoners op het platteland. Per gemeente verschilt ook de aanpak van vroegsignalering.”
Sybren: “We wilden vooral ervaringen uitwisselen. Hoe komen andere gemeenten in contact met de inwoner? Hoe kunnen we inwoners het beste helpen? Door dit soort dingen met elkaar te delen, komen we met elkaar tot een beter aanbod.”
Drempels wegnemen Zo vonden Sybren en zijn collega’s het interessant dat De Fryske Marren een groot deel van de schulddienstverlening zelf aanbiedt, zonder inzet van externe partijen. Sybren: “Dat betekent dat de inwoner steeds dezelfde bekende gezichten ziet. Dat biedt vertrouwen. Bij gemeente Waadhoeke werken we wel met andere partijen, maar ook wij willen onze inwoners zo efficiënt en prettig mogelijk helpen, zonder drempels. We willen ze niet steeds doorverwijzen naar een ander loket. We laten ons dus zeker inspireren door het voorbeeld van De Fryske Marren. Ons
uitgangspunt is dat we willen doen wat onze inwoner het liefste zou willen.”
Begrijpelijke taal
Een ander interessant thema dat bij de bijeenkomst werd besproken, was laaggeletterdheid. Feitse: “We willen dat al onze inwoners onze brieven en andere communicatie over vroegsignalering goed begrijpen. Door de informatie over laaggeletterdheid die we kregen, zijn we er weer eens op gewezen hoe belangrijk het is dat we begrijpelijke taal gebruiken.”
Eén telefoontje Vroegsignalering maakt verschil, weten Feitse en Sybren. Zo belde Feitse een jonge vrouw op die een betalingsachterstand had bij haar zorgverzekering. “Ze had een goede baan, maar gaf veel geld uit en had weinig overzicht. De betalingsregelingen die ze had afgesproken, waren te hoog; ze vulde het ene gat met het andere. We hebben eerst een overzicht gemaakt van haar inkomsten en uitgaven en keken hoeveel ze zou kunnen aflossen. Vervolgens hebben we haar schuldeisers gevraagd om verlaging van de betalingsregeling. Het gaat
nu heel goed, ze is bijna schuldenvrij. Door één belletje. Ze zegt nu: ‘Als jullie niet hadden gebeld, weet ik niet of ik het wel zelf had kunnen oplossen.’
Grip
Ook Sybren heeft een voorbeeld van het goede effect van vroegsignalering. “Een 22-jarige inwoner raakte zijn baan kwijt en moest leren rondkomen van een uitkering. Uit het budgetplan dat we samen maakten, bleek dat hij financieel tekort kwam − met name doordat hij vanwege zijn leeftijd nog geen recht had op huurtoeslag. Als we niks zouden doen, zou hij zijn huis uit moeten en weer thuis moeten wonen. Vanuit een gemeentelijke regeling kon zijn inkomen tijdelijk aangevuld worden. Zijn schulden kon hij aflossen via een sociale lening. Zo kon hij toch in zijn woning blijven. Maar na een
Wethâlder
Luciënne Boelsma:
- SYBREN‘Ga met ons in gesprek. Je verbindt je nergens aan, maar het lucht vaak op.’
halfjaar trok hij opnieuw aan de bel. Hij had wel weer werk en ontving inmiddels huurtoeslag, maar zijn inkomen kreeg hij per week. Dat was lastig budgetteren. Samen bedachten we een vierwekenplan, waarbij hij elke week geld opzij zette voor vaste lasten. Nu heeft hij weer helemaal grip op de situatie.”
Regie
Feitse en Sybren merken dat inwoners soms aarzelen om het gesprek aan te gaan met iemand van de gemeente. Vaak door schaamte, of omdat ze de problemen liever zelf willen oplossen. Sybren: “Dat laatste is op zich een gezonde reactie. De vraag is alleen wanneer je het punt bereikt dat je wél hulp vraagt. Vaak is dat te laat.” Ook heerst er onder inwoners de angst dat je de regie kwijt bent als je met de gemeente over je geld praat. Of dat je geld wordt ‘afgepakt’. “Dat is beslist niet zo”, geeft Feitse aan. “De bedoeling van vroegsignalering is om te kijken hoe we het probleem sámen kunnen oplossen.”
Wat willen Sybren en Feitse inwoners met geldzorgen meegeven? “Ga met ons in gesprek”, zegt Sybren. “Dat is vrijblijvend, je verbindt je nergens aan en je hoeft niks. Je ervoor schamen is niet nodig, want het kan iedereen overkomen.” Feitse vult aan: “We merken dat een gesprek mensen vaak oplucht en rust geeft. Hoe langer je wacht, hoe lastiger de situatie kan worden. Trek dus al aan de bel als je denkt: ik kom deze maand niet rond. Dan kunnen we samen kijken wat er precies aan de hand is en welke mogelijkheden er zijn. Het levert je altijd wat op!”
“Jildsoargen kinne eltsenien oerkomme. Troch it betiid sinjalearjen pakke wy dit fluch op en sykje wy tegearre mei ús ynwenners nei oplossingen. Sa stean
foar.”
Feitse van Dijk, vroegsignaleerder bij gemeente De Fryske Marren
Hout stoken:
gezellig,
maar doe het verstandig en check eerst de Stookwijzer!
Voor veel mensen is een houtkachel of open haard ’s winters een echte sfeermaker. Helaas is de rook die vrijkomt als je hout stookt ongezond voor jezelf en jouw omgeving. Het is daarom belangrijk om rekening te houden met de gevolgen voor buren en omwonenden.
Hout stoken is populair, vooral in de wintermaanden, maar heeft ook nadelen. Wethouder Irona Groeneveld: “Je huis verwarmen met zo’n haard of houtkachel is niet duurzaam: een groot deel van de warmte vliegt via de schoorsteen naar buiten. Maar een minstens zo groot probleem is dat bij het verbranden van hout veel schadelijke stoffen en gassen in de lucht komen, zoals fijnstof, roet en koolstofmonoxide. Niet iedereen is zich daar bewust van.”
Ongezonde lucht
rook, zoals hoesten en benauwdheid. Daarnaast kan de geur van houtrook overlast veroorzaken bij buren en omwonenden. Het kan tot hoofdpijn, misselijkheid, slaapklachten en vermoeidheid leiden.
Meldingen houtrook
Hoewel iedereen daar last van heeft, hebben mensen met een longziekte (astma, COPD, bronchitis), ouderen en kinderen dat nog veel meer. Zij krijgen meer en eerder gezondheidsklachten door de
Zowel gemeente De Fryske Marren als GGD Fryslân krijgen regelmatig meldingen en vragen van inwoners over het stoken van hout. Tjitske Sijbrandij, adviseur team Milieu & Gezondheid bij GGD Fryslân: “Het beste is om geen hout te stoken, ook voor uw eigen gezondheid. Wilt u toch af en toe een vuurtje aan? Doe dat dan zo min mogelijk. Laat de houtkachel of open haard in ieder geval uit bij windstil of mistig weer. Check hiervoor de Stookwijzer.”
De gemeente kan het stoken niet (volledig) verbieden, maar wil inwoners wel bewustmaken en informeren.
- IRONA‘Kies je er toch voor om hout te stoken? Doe het dan verstandig’
- TJITSKE‘Het beste is om geen hout te stoken, ook voor uw eigen gezondheid’
“Kies je ervoor om hout te stoken?
Doe het dan verstandig en check eerst de Stookwijzer”, aldus wethouder Irona Groeneveld. “Onze belangrijkste boodschap is dat het voorkomen van gezondheidsproblemen en overlast als gevolg van houtrook begint bij goed stoken. Het maakt namelijk veel uit hoe en wanneer je stookt. Als je goed stookt, verminder je de uitstoot van schadelijke stoffen en beperk je overlast.”
Beperk de uitstoot van schadelijke stoffen met deze 8
tips:
1 Ga je hout stoken? Check dan eerst de Stookwijzer op atlasleefomgeving.nl/ stookwijzer. De Stookwijzer geeft per postcodegebied aan of het wel of niet de juiste weersomstandigheden zijn om hout te stoken.
2 Stook alleen droog hout. Komt het hout van buiten? Laat het binnen dan eerst acclimatiseren en op (kamer)temperatuur komen.
3 Stook geen geïmpregneerd of geverfd hout. Ook gelijmd hout, zoals spaanplaat, vlokkenplaten en laminaatvloeren, hoort niet in de haard of kachel. Papier en karton verbranden is verboden – dat veroorzaakt veel rook en vliegas.
4 Volg de instructies bij de kachel of haard voor het aansteken van het vuur.
5
Laat de schoorsteen minstens één keer per jaar goed vegen.
6
Zorg voor volledige luchttoevoer. Laat het hout dus niet smoren én laat een houtvuur vanzelf uitbranden.
7
Houd ventilatieroosters tijdens het stoken open.
8
Controleer regelmatig of je goed stookt. Een goed vuur heeft gele, gelijkmatige vlammen en er komt bijna geen rook uit de schoorsteen.
Bronnen: rivm.nl en milieucentraal.nl. Op ggdleefomgeving.nl vindt u nog meer tips en informatie over het stoken van hout.
