• De woningcorporatie en de gemeente helpen bij geldzorgen: ‘Praat erover, er zijn oplossingen’
Gemeentelijke activiteiten kalender
Vergaderingen gemeenteraad
Maandag 21 oktober Petear, 19.30 uur
Woensdag 23 oktober
Raadsvergadering, 19.30 uur
Maandag 4 november
Raadsvergadering, 19.30 uur
Kijk voor actuele informatie op: defryskemarren.nl/gemeenteraad
Skjin Wetter 2024
5 oktober t/m 12 oktober
Honderden vrijwilligers uit 9 Friese gemeenten ruimen samen zwerfafval op in en rondom het water. Aanmelden kan nog via: www.samenfryslanschoon.frl/ skjinwetter
Negen kavels te koop met prachti g uitzicht
over de landerijen
In het uitbreidingsplan Oosterzee West, aan de Herenweg, is ruimte voor de bouw van acht halfvrijstaande woningen en één vrijstaande woning. Bij een paar kavels wordt de helft van de naastgelegen sloot ook verkocht. De kavels zijn zeer ruim en bieden een prachtig uitzicht over de landerijen. De kavels worden verkocht door middel van verloting op woensdag 20 november 2024. Inschrijven voor de kavelverloting kan van maandag 4 tot en met 11 november.
Meer informatie over de kavels, oppervlaktes en prijzen vindt u op wonenindefryskemarren.nl/ oosterzee
Driehoek Joure Zuid: inloopbijeenkomst en digitaal prikbord over wijziging omgevingsvisie
De gemeenteraad van De Fryske Marren heeft besloten om de mogelijke komst van een ziekenhuis naar Joure te faciliteren voor het gebied Driehoek Joure Zuid. Voordat dit kan en mag moet er nog wel het een en ander worden geregeld, waaronder een aanpassing van de beschrijving van dit gebied in de omgevingsvisie. Tijdens een inloopbijeenkomst horen we graag uw inbreng voor deze aanpassing.
Inloopbijeenkomst op 15 oktober
Op dinsdag 15 oktober, tussen 17.00 en 20.00 uur, vindt de inloopbijeenkomst plaats in de raadzaal van het gemeentehuis in Joure (Herema State 1). U bent van harte uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. Tijdens de inloopbijeenkomst kunt u door middel van een reactieformulier uw mening achterlaten.
Digitaal prikbord Kunt u niet aanwezig zijn bij de inloopbijeenkomst of laat u liever
digitaal uw mening achter? Dat kan! Het digitale prikbord is sinds dinsdag 1 oktober toegankelijk via de
Gewasbeschermingsmiddelen in Sminkefeart geen risico voor zwemmers
Wetterskip Fryslân is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit en voert sinds 2017 metingen uit in de Sminkefeart bij Oudemirdum. De gehaltes aan gewasbeschermingsmiddelen die in 2021 en 2022 zijn aangetroffen in het water van de Sminkefeart bij Oudemirdum waren niet gevaarlijk voor zwemmers. Dat is de conclusie van een risicobeoordeling die GGD Fryslân heeft uitgevoerd in opdracht van gemeente De Fryske Marren.
GGD Fryslân hanteert het algemene advies om het contact met gewasbeschermingsmiddelen zo laag mogelijk te houden. GGD Fryslân heeft voor elke stof die de norm in 2021 en 2022 heeft overschreden berekend of deze in de hoogst gemeten concentratie schade kan veroorzaken bij regelmatig zwemmen in het water, de meest directe vorm van contact. De conclusie is dat regelmatig zwemmen in de sloot bij het meetpunt voor deze specifieke
stoffen geen invloed heeft op de gezondheid. Hierbij is rekening gehouden met het per ongeluk binnenkrijgen van water en directe effecten van de stoffen op de huid.
De Sminkefeart is geen officiële zwemlocatie. GGD Fryslân raadt aan om alleen bij officiële zwemlocaties te zwemmen, omdat hier de waterkwaliteit frequent wordt gemonitord. Kijk voor de officiële zwemlocaties en de meest recente adviezen op www.zwemwater.nl
Karbidsjitte op 31 desimber?
Vraag voor 1 november toestemming voor het gebruik van je locatie aan! Zie: defryskemarren.nl/carbidschieten
gemeentelijke site: defryskemarren.nl/ driehoekjourezuid Hier kunt u ook uw mening, ideeën en suggesties op kwijt.
Aanpassing omgevingsvisie Uiteindelijk komt er een beschrijving van ongeveer 20 regels in de omgevingsvisie die recht doet aan het streven om hier een ziekenhuis mogelijk te maken. Het gaat dus nu niet over de concrete inrichting van het gebied, zoals de hoogte en oppervlaktes van de gebouwen. Dat volgt later.
A7: Groot onderhoud tussen Joure en Heerenveen
Sinds begin oktober tot en met 27 november voert Rijkswaterstaat samen met aannemer Van der Lee grootschalig onderhoud uit aan de A7.
Voor een uitgebreide planning en meer informatie over de werkzaamheden kunt u kijken op de website van Rijkswaterstaat: rijkswaterstaat.nl/wegen/ projectenoverzicht/ a7-grootonderhoud-joureheerenveen
FOTO: JAN SLUMP, SLUMP MEDIA
FOTO: JAN SLUMP, SLUMP MEDIA
Beste inwoners van De Fryske Marren,
Tige tank!
Er zijn geen betere woorden te bedenken om te beginnen. Na bijna negen jaar vertrek ik als burgemeester van deze schitterende gemeente en vooral dankzij de contacten met jullie als inwoners kijk ik terug op een prachtige tijd hier in De Fryske Marren.
Als burgemeester van deze gemeente heb je het geluk dat je bij prachtige evenementen als de Ballonfeesten en het Skûtsjesilen aanwezig mag zijn. En wat te denken van onze schitterende natuur, met uitgestrekte meren en glooiende landschappen. Onze vijftig dorpen en stad hebben ieder een eigen verhaal. Ik heb er iederedag van genoten.
Er waren in die negen jaar ook minder leuke momenten, zoals de coronapandemie en enkele vervelende veiligheids-en handhavingszaken, maar ook daarin heb ik steun en betrokkenheid gevoeld. Hierdoor ben ik geen dag met tegenzin naar het gemeentehuis gegaan.
Dat laatste komt vooral door de mensen. De inwoners, ondernemers, raadsleden en collegeleden van De Fryske Marren zijn warm, noflik, betrokken en betrouwbaar. Hoewel er wel eens een pittige discussie heeft plaatsgevonden, was dit altijd met respect. Hard op de inhoud, zacht op de persoon.
Daarnaast verdienen ook de deskundige medewerkers van de gemeente een pluim. Zij hebben mij op verschillende vlakken ondersteund met hun gevraagde en ongevraagde adviezen. Dankzij de inzet van al deze medewerkers is De Fryske Marren van een zoekende fusiegemeente uitgegroeid tot de professionele en daadkrachtige organisatie die het nu is.
Waar ik afscheid neem, gaat De Fryske Marren verder. Er wordt gesproken over de komst van een ziekenhuis en een treinstation. Ik blijf het volgen vanuit mijn nieuwe gemeente Smallingerland, waar ik hopelijk net zulke fijne mensen ga tegenkomen als hier.
Ik wil u allen via deze weg nogmaals hartelijk danken voor het vertrouwen, de steun en de fijne samenwerking in de voorbije jaren. Het was voor mij een ongelofelijke eer om deze rol in deze prachtige gemeente te mogen vervullen en ik zal de herinneringen aan deze bijzondere periode voor altijd koesteren.
Ik wens u en De Fryske Marren het allerbeste voor de toekomst.
Oant sjen!
Bij een duurzame samenleving hoort afval scheiden. Veel inwoners van De Fryske Marren doen dit gelukkig al heel goed. Toch gaat het ook nog vaak mis, en komt er afval in de grijze container terecht dat daar niet in thuishoort.
PMD en restafval, dat is waar in onze gemeente de grijze container voor is bedoeld. PMD staat voor plastic, metaal (blik) en drinkkartons. “Over het algemeen bestaat de inhoud van een volle restcontainer hier voor driekwart uit dit verpakkingsafval”, vertelt afvalcoach Mieke van der Wal. Afvalverwerkingsbedrijf Omrin haalt PMD door middel van nascheiding uit het restafval. Zo gaat dit materiaal niet de verbrandingsoven in en kan het worden gerecycled voor nieuwe producten.
Wat wél die oven ingaat en wordt verbrand, is het restafval. Hieronder valt al het afval dat je niet gescheiden in kunt leveren. Denk bijvoorbeeld aan koffiecups, kattenbakvulling, as, stofzuigerzakken en nat of vies papier en karton (zoals bakpapier en pizzadozen).
Onterecht bij het restafval Hoewel een heleboel mensen hun afval al goed scheiden, zien Mieke en haar collegaafvalcoach Lisanne Elzinga dat veel materiaal nog steeds
JUIST GEVULDE GRIJZE CONTAINERS
onterecht bij het restafval belandt. “Vooral etensresten, groente-, fruit- en tuinafval”, zegt Lisanne. “Terwijl dat zo makkelijk te scheiden is. Bijna iedereen hier heeft een biobakje en gft-container.” Ook textiel, papier, glas, hout en elektronisch afval worden nog te weinig gescheiden, is de ervaring van de twee afvalcoaches. Mieke: “Dat is echt zonde. Papier en karton kunnen we tot maar liefst 25 keer recyclen, als het schoon en droog aangeleverd wordt. Glas zelfs eindeloos.” Gft- en ander afval dat niet in de grijze container hoort, maar daar wel in terechtkomt, gaat samen met het restafval de verbrandingsoven in. “Om meerdere redenen is dat nadelig voor ons”, zegt Mieke.
Haal een grati s biobakje op
Heeft u nog geen biobakje op uw aanrecht? Kom dan een gratis exemplaar halen bij de receptie van het gemeentehuis in Joure, de servicepunten in Balk en Lemmer, of bij een van de milieuterreinen.
“Allereerst omdat zo een hoop
De Fryske Marren op YouTube
Leuk om te bekijken is de video van gemeente De Fryske Marren over wat wel en niet in de restcontainer mag. Ga daarvoor naar YouTube.com en zoek op ‘Dit hoort er in een grijze container’. Of scan de QR-code!
Op www.youtube.com/@GemeenteDFM/videos vindt u ook andere filmpjes van de gemeente, waaronder over afval scheiden.
Waar moet het naartoe?
• Gft-afval: groene container, milieuterrein of eigen compostbak
• Textiel: textielbak of milieuterrein (bevuild textiel kan bij het restafval)
• Schoon papier en karton: papiercontainer of milieuterrein
• Verpakkingsglas: glasbak
• Grof vuil: milieuterrein
• Elektronisch afval: waar je het koopt, kun je het ook weer kwijt. Of lever het in bij het milieuterrein, de supermarkt of bouwmarkt
Meer weten over afval scheiden? Ga naar defryskemarren.nl/ afvalcampagne Ook vindt u veel nuttige informatie op afvalscheidingswijzer.nl
kostbare grondstoffen verloren gaan en er onnodig veel CO2 wordt uitgestoten. Daarnaast omdat het ons allemaal geld kost. Voor afvalverbranding betalen we met z’n allen via de afvalstoffenheffing.”
Gemakzucht en onwetendheid
Hoe komt het dat een deel van de inwoners nog steeds recyclebaar materiaal in de grijze container doet?
Lisanne en Mieke denken dat dit vooral toe te schrijven is aan gemakzucht. Maar ook onwetendheid speelt hierbij volgens hen een rol.
Lisanne: “Sommige mensen onderschatten hoeveel van het afval te recyclen is. Ze denken
bijvoorbeeld: kapotte kleding kun je toch niet meer dragen. Maar van dergelijk textiel kun je wel nieuwe producten maken, zoals isolatiemateriaal. Het is onder andere dit soort bewustwording waar wij als afvalcoaches onophoudelijk aan werken.”
Lisanne Elzinga (links) en Mieke van der Wal, afvalcoaches De Fryske Marren
Sticker op de deksel van grijze container.
Maak kennis met onze afvalcoaches! Scan de QR-code
Lisanne Mieke
Fred Veenstra
Kinderen op boevenjacht met HackShield
Internet is leuk en handig. Eigenlijk kunnen we ons een leven zónder al helemaal niet meer voorstellen. Maar behalve dat we zelf graag online actief zijn, zijn internetcriminelen dat ook. Ze hacken websites, breken in op computers, stelen je persoonlijke gegevens of maken je (spaar)geld afhandig. Gemeente De Fryske Marren zet zich volop in om deze boeven te slim af te zijn. En roept daarbij de hulp in van kinderen. Hoe dat zit, vertellen Ali Breimer, adviseur openbare orde en veiligheid bij de gemeente, en Erik Negerman, beleidsmedewerker gezondheid.
Weerbaarder op internet dankzij HackShield
In dat kader is de gemeente aanjager van een speciaal project: HackShield. Een educatieve game voor kinderen van 8 tot 12 jaar, waarin Nederlandse gemeentes, politie en basisscholen samenwerken om landelijk de online weerbaarheid te vergroten. “HackShield is een online avontuur, waarin je leert wat hackers en andere internetboeven zoal uitspoken op internet”, vertelt Ali. “Maar wat je
- ALI -
‘Ons motto: word geen slachtoffer, leer hoe je jezelf beschermt’
vooral leert, is hoe je jezelf en je ouders, verzorgers en zelfs je opa en oma daartegen kunt beschermen.”
Wat is HackShield precies? In HackShield leren kinderen verdachte situaties herkennen en oplossen. Ali: “Je komt in een spannende digitale wereld, waarin je missies moet uitvoeren om de cyberveiligheid te vergroten. Je meldt je aan, lost puzzels op, beantwoordt vragen en scoort Shields. Je wordt stap voor stap opgeleid tot ‘Cyber Agent’. Spelenderwijs word je je bewust van wat er kan gebeuren op internet en leer je hoe daar veilig mee om te gaan. Hoe herken je verdachte e-mails? Wat is phishing? Waarom is het link om op een link te klikken? En wat is het nut van sterke wachtwoorden? Als het aan ons ligt, gaat dat de komende tijd allemaal tot de basiskennis van alle kinderen behoren.”
Gratis en 100 procent veilig Belangrijk voor ouders en verzorgers om te weten is dat HackShield gratis en 100 procent veilig is. Erik: “En het blijft ook gratis. Bovendien zit er geen reclame in en kunnen kinderen tijdens het spel geen aankopen doen. Je kunt je kind dus met een gerust hart HackShield laten spelen. Sterker nog, we raden het zelfs aan.”
Voor alle basisscholen De gemeente heeft alle basisscholen geïnformeerd over HackShield. “We hebben ze alle 45 opgeroepen mee te doen aan dit project”, aldus Erik. “Om onze oproep kracht bij te zetten, hebben we ze onlangs onze
YouTube-video gestuurd. Die hebben we speciaal voor dit project gemaakt, samen met drie kersverse Cyber Agents van basisschool De Tweespan in Lemmer én met de politie. In de video is de computer van de burgemeester gehackt en snellen de Cyber Agents te hulp. Het doel van al deze inspanningen? Dat alle 45 scholen mee gaan doen. Want hoe meer kinderen meedoen, hoe beter.”
Borgen in het onderwijs
Aan het project is ook een competitie verbonden. “Klassen kunnen het tegen elkaar opnemen”, vertelt Erik. “Daar is een kleine prijs aan verbonden. Een leuke extra stimulans om mee te doen. Maar het belangrijkste doel is natuurlijk dat het project leidt tot een langdurig resultaat. En dat het over drie jaar, als het project is afgerond, ook geborgd is in het onderwijs.”
Een soort zwemles
Volgens Erik kun je veilig leren omgaan met de online wereld
Wethouder
Barbara Gardeniers:
“HackShield maakt online veiligheid niet alleen leerzaam, maar ook leuk en toegankelijk. Het is mooi dat al veel scholen in De Fryske Marren dit initiatief omarmen, zodat we samen bouwen aan een toekomst waarin kinderen veilig en bewust online zijn.”
vergelijken met leren zwemmen: “Als je nooit zwemles hebt gehad en je valt in het water, dan is de kans best groot dat je verdrinkt. Heb je leren zwemmen, dan is die kans een stuk kleiner. Je weet dan hoe je blijft drijven, hoe je vooruit komt. En als je toch kopje onder gaat, dan weet je ook hoe je weer boven komt. Zo is het ook met online veiligheid. Als je geleerd hebt hoe je de gevaren herkent en wat je moet doen als je ermee te maken krijgt, dan is de
- ERIK -
‘Meedoen met HackShield kun je vergelijken met zwemles’
kans dat je online iets overkomt veel kleiner. En dat moet je natuurlijk goed onderhouden. Want wie regelmatig zwemt, voelt zich als een vis in het water.”
Cyber Agent Jynthe Jynthe, leerling van De Tweespan in Lemmer, heeft HackShield al gespeeld: “HackShield is een toffe en leerzame game. Je moet verschillende missies en puzzels doen, en ik weet nu bijvoorbeeld hoe je een sterk wachtwoord maakt en waar je online op moet letten. In het filmpje werkten we met de politie samen. De agenten waren heel aardig en we mochten zelfs meerijden in de politieauto. Toen gingen ze ons uitleggen hoe de auto werkt. Het was echt een leuke ervaring. Speel je nog
geen HackShield? Dan zou ik zeggen: ‘Meld je snel aan!’”
Woensdag 9 oktober officiële kick-off
Op woensdag 9 oktober was de kickoff van het project op De Tweespan in Lemmer. Erik: “Alle scholen waren hiervoor uitgenodigd, evenals de burgemeester en wethouder van De Fryske Marren. Er was ook een HackShield-consulent aanwezig om vragen te beantwoorden. Laten we hopen dat het project heel veel Cyber Agents gaat opleveren.”
Doet jouw school nog niet mee aan HackShield, maar wil je toch meespelen? Dat kan! Ga naar joinhackshield.com en meld je aan!
De video bekijken die in dit artikel wordt genoemd? Scan de QR-code of ga naar youtube.com/user/ GemeenteDFM
Linksachter, vlnr.: Robert Kuipers en André Laven. Linksvoor, vlnr.: Ali Breimer, Jynthe Kuipers, Thomas van Lune en Djaimy Schippers.
André Laven en Ali Breimer
FOTO'S UIT VIDEO: BROODNODIG
‘Praat erover, er zijn oplossingen’
DE WONINGCORPORATIE EN DE GEMEENTE HELPEN BIJ GELDZORGEN
Iedereen heeft weleens een rekening die langer blijft liggen. Maar wat als je de huur niet meer kunt betalen of andere geldzorgen hebt? Wacht niet af, maar trek aan de bel. Uw woningcorporatie en gemeente De Fryske Marren helpen u graag.
Geldzorgen of schulden: het kan iedereen overkomen. Bijvoorbeeld vanwege een scheiding, baanverlies of plotselinge hoge zorgkosten.
“We merken dat ook jongeren die op zichzelf wonen het soms moeilijk vinden om elke maand rond te komen”, vertelt Carmen Tijsma van woningcorporatie Dynhus.
“Zeker als er thuis weinig werd gepraat over omgaan met geld. Jongeren worden snel verleid om met één muisklik online allerlei spullen op afbetaling te kopen. Maar die aankopen moeten wel betaald worden. Voor de huur is er dan soms geen geld meer.”
Meedenken
Bij Dynhus – en ook bij de andere woningcorporaties die binnen gemeente De Fryske Marren actief zijn – geeft het systeem een melding als een huurder één keer geen huur heeft betaald. Wat dan? “In zo’n situatie proberen we met de huurder in contact te komen”, geeft Carmen aan.
“We bellen of gaan even langs. Het gaat ons er niet om dat we snel ons geld krijgen. We vinden het vooral belangrijk dat onze huurders prettig wonen, en dat kan alleen als ze financieel gezond zijn. We denken dus graag mee als mensen moeite hebben met het betalen van hun huur of andere vaste lasten.”
Overzicht geeft rust Bij een beperkte huurachterstand is een betalingsregeling vaak
mogelijk. Dat betekent dat je de achterstand binnen een bepaalde periode in kleinere bedragen terugbetaalt.
“Samen met de huurder kijken we ook hoe we geldproblemen kunnen voorkomen”, zegt Carmen. “Het begint bij overzicht. Dat geeft rust in je hoofd.”
Meekijken
“Mensen weten soms niet goed wat er elke maand binnenkomt en uitgaat”, vult Nathalie Wijnalda aan. Nathalie is medewerker sociaal wijkteam bij gemeente De
Wethâlder Luciënne Boelsma:
“Sitst mei jildsoargen? Je steane der net allinnich foar. Tegearre mei de wenningkorporaasje of gemeente sjogge we nei oplossingen dy’t by dy passe, sadat je wer rêst en oersjoch krije.”
‘Het kan veel verschil maken als er even iemand met je meekijkt’
Fryske Marren. “Het kan veel verschil maken als er even iemand met je meekijkt, bijvoorbeeld een budgetcoach. De woningcorporaties werken samen met het sociaal wijkteam van de gemeente. Met één telefoontje kunnen ze regelen dat er iemand van onze teams vrijblijvend langskomt.”
De VoorzieningenWijzer Voor mensen met een bescheiden beurs zijn er allerlei voorzieningen, toeslagen en regelingen. De VoorzieningenWijzer is een handig middel om te weten voor welke regeling je in aanmerking komt. “Via de website datgeldtvoormij. nl kun je dat zelf online checken”, legt Carmen uit. “Je kunt die regelingen dan
direct aanvragen.” “Ook voor een passend energiecontract en de zorgverzekering kun je hier terecht”, vult Nathalie aan. “Kom je er niet uit? Gewoon even bellen met de woningcorporatie of de gemeente. Die vraagt dan een van onze collega’s om je erbij te helpen. Dat is gratis.”
Besparen
Hulp vragen werkt, merkt Carmen. “Een van onze jonge huurders had twee maanden huurachterstand, puur doordat hij financieel overzicht miste. Dankzij een budgetcoach van de gemeente is dat overzicht er nu wel en betaalt hij de huur weer netjes op tijd. Een oudere meneer had hoge zorgkosten én een duur energiecontract. Daardoor kwam hij in de problemen
Tips bij geldzorgen
• Maak een overzicht van wat er inkomt en uitgaat.
• Bespreek uw zorgen met iemand die u vertrouwt. Dat hoeft niet per se iemand van een instantie te zijn. Neem vervolgens contact op met uw woningcorporatie of de gemeente.
• Kijk op de VoorzieningenWijzer welke regelingen voor u gelden. U vindt de VoorzieningenWijzer op de website datgeldtvoormij.nl Hulp nodig? Neem contact op met uw woningcorporatie of de gemeente.
met de huurbetaling. Samen met een budgetcoach van de gemeente ontdekte hij via de VoorzieningenWijzer hoe hij maandelijks flink kon besparen op zijn energielasten. Dat maakte veel verschil.”
Hulp aanvaarden als je geldzorgen hebt, is niet verplicht. Het is wél een goed idee! Carmen: “We snappen dat mensen misschien niet graag over geld praten. Maar schaam je vooral niet. We horen vaak terug dat huurders achteraf heel blij zijn dat ze het gesprek zijn aangegaan. Het lucht op. Trek vooral ook aan de bel als je nog geen schulden hebt, maar halverwege de maand het gevoel hebt dat je het financieel niet redt. Een oplossing is dichterbij dan je denkt.”
