1
Welkom in het land van de Slapende Reus op de Kempense Heuvelrug
Voorwoord Al meer dan een eeuw trekken het mulle zand, de duinen en de rust van Kasterlee bezoekers aan van heinde en ver, de Kempense Heuvelrug is dan ook het meest wonderlijke reliëf in de hele regio. De uitgestrekte duinenrug staat hier ook wel bekend als de Slapende Reus. Ontdek het cultuurhistorische en prachtige landschap van de heuvelrug. Laat je verwonderen door de zandvlakten, duinen, heide, sprookjesachtige bomen en uitgestrekte dennenbossen. In deze brochure vind je praktische informatie over de activiteiten in het land van de Slapende Reus. Bij Toerisme Kasterlee kan je terecht voor meer informatie.
2
3
Een landschap met een rijk verleden De heuvelrug lijkt op het eerste zicht droog en dus niet meteen de geschikte plaats voor een rijkgevulde akker. Toch zijn er op meerdere plaatsen zogenaamde ‘Celtic fields’ ontdekt. Dat zijn akkertjes uit de ijzertijd, minstens tweeduizend jaar oud. De eerste boeren vestigden zich dus wel degelijk op en rond de heuvelrug. Het zavelige zand bevatte blijkbaar voldoende mineralen om een bescheiden oogst te telen. Later zijn de mensen meer aan de rand gaan wonen, in kleine gehuchten zoals Achterlee, Heerle of Goor. Ook zij gebruikten de heuvelrug nog voor hun boerderij-activiteiten. Het strooisel voor de stal haalden ze op de uitgestrekte heide op de hoge zandgronden en het voer voor de koeien in de laaggelegen broeken en beemden bij de rivieren. Van een gebied met veelzijdig bodemgebruik is de heuvelrug uiteindelijk geëvolueerd tot het huidige landschap; een groot aangesloten bos met hoge natuur- en erfgoedwaarde.
4
5
Waarom een Slapende Reus? De Kempense Heuvelrug is een lang, groot volume ijzerzandsteenbanken. Door zijn lengte en hoogte is dit niet alleen het grootste, maar ook het imposantste reliëf van de Kempen. Het bos, de heide en het zand inspireren mensen al eeuwenlang tot sagen over mythische wezens. Ze vormden mee de basis voor ‘Het land van de Slapende Reus’.
Door zijn uitgestrekte vorm lijkt het alsof er een reus in het landschap slaapt. Stuifduinen verplaatsen zich doorgaans zo’n vijf meter per jaar, maar de duinen op de Kempense Heuvelrug verplaatsen zich niet meer. De begroeiing op de duinen bracht ze namelijk tot stilstand. Zolang die begroeiing er is, blijven de duinen stilstaan en kan de reus rustig verder slapen.
Quartaire afzettingen (zand)
Formatie van Kasterlee
Formatie van Poederlee Kleine Nete
6
7
Blauwe wandeling
Wandelen in de Slapende Reus
Deze wandeling brengt je van Kabouterberg naar speelzone IJzertijd. Een ideale wandeling voor spelende stappers die zich volop kunnen uitleven!
Parking en vertrek Ontdek het heuvelachtige landschap met zijn zandvlakten, duinen, heide, sprookjesachtige bomen en uitgestrekte dennenbossen tijdens een ontspannende wandeling. Stippel zelf een wandeling uit langs de wandelknooppunten van het wandelnetwerk ‘Kempense Heuvelrug’ of kies voor de reeds uitgewerkte lussen van de rode of blauwe wandeling.
Parking Kabouterberg
Afstand 3,4 kilometer
Bewegwijzering Parking en vertrek
Witte bordjes met blauwe pijl.
Parking Provinciaal Groendomein Hoge Mouw
Afhankelijk van de richting heeft de gekleurde pijl een andere figuur.
Parking Slapende Reus
Blauwe kever: wijzerzin Blauwe bloem: tegenwijzerzin
Afstand
wijzerzin
3,7 kilometer
Rode wandeling Tijdens deze wandeling ontdek je niet alleen de rijke geschiedenis, maar kan je ook ravotten in de speelzones Zandplek en IJzertijd. Laat je inspireren door het mooie landschap en ontdek onderweg een bijzonder kunstwerk.
8
tegenwijzerzin
Bewegwijzering Witte bordjes met rode pijl. Afhankelijk van de richting heeft de gekleurde pijl een andere figuur. Rood blad: wijzerzin Rode eikel: tegenwijzerzin wijzerzin
tegenwijzerzin
Niet moe na de eerste lus? Combineer de blauwe en rode lus tot een traject van 7 kilometer en ontdek nog meer van dit wonderlijke domein!
9
Landschapswandeling met gids Tijdens deze wandeling leer je meer over de archeologie, bodemtypes en reliëfvormen in dit verrassende gebied. Gemotiveerde gidsen werden klaargestoomd en kennen het gebied ondertussen als hun broekzak. Gedurende 2 uur nemen ze je mee en vertellen ze je tal van leuke weetjes over het domein.
Duurtijd 2 uur
Aantal personen Maximaal 25 personen per groep
Kostprijs 60 euro per gids Reserveren is noodzakelijk via Toerisme Kasterlee
10
11
Familieactiviteiten voor stoere stappers De activiteiten zijn voor de hele familie, maar voornamelijk uitgewerkt voor 7- tot 12-jarigen.
Parking en vertrek Parking Kabouterberg Vertrek aan Wintergat
Afstand 3,5 kilometer
Bewegwijzering Witte bordjes met het rode logo van het TrekJanPad
Extra
TrekJanPad
Maak de opdrachten nog leuker en reserveer (minstens drie dagen op voorhand) een rugzak met attributen bij Toerisme Kasterlee voor € 15,00*.
TrekJan woont onder de grond, in het zand van de Kempense Heuvelrug, dicht bij zijn vriend de Slapende Reus. Hij kent de heuvelrug als zijn broekzak, is ondeugend en haalt graag kattenkwaad uit. Zo trekt hij trage stappers in de grond om hen te foppen. Maar TrekJan is niet de enige op de heuvelrug die graag plaagt. Ook de andere bewoners zetten de bezoekers graag op het verkeerde been. Het TrekJanPad is een avontuurlijke wandeling voor stoere stappers. TrekJan en de bewoners van de heuvelrug vertellen hun geheimen. Je wandelt langs zeven audiozuilen en luistert naar hun verhalen. Bij elk verhaal test TrekJan met een leuke opdracht hoe goed jij in het zand kan stappen. TrekJan blijft zelf liever onder de grond.
12
* Mensen met een beperkt budget kunnen reserveren via ‘Iedereen Verdient Vakantie’. Tarieven zijn onderhevig aan wijzigingen.
13
Zoektocht Slapende Reus Diep in het bos, onder het zand, ligt een reus. Hij laat zich niet snel zien. Maar de gigantische heuvel waarover je loopt, toont wel dat hij hier rustig ligt te slapen, met zijn hoofd aan het Wintergat in Kasterlee en zijn benen in Lichtaart. De andere bewoners van het bos houden hem maar al te graag gezelschap. Ga op pad met een wonderlijke wandelkaart en ontdek sporen van de reus in het landschap. Je kan hem niet alleen zien, maar ook voelen, horen en ruiken.
Parking en vertrek Parking Kabouterberg Vertrek aan Wintergat
Afstand 4 of 6,5 kilometer
Bewegwijzering Via rood-witte wandelknooppunten.
Info Koop de wonderlijke wandelkaart van de zoektocht bij Toerisme Kasterlee voor € 8,00.*
14
* Mensen met een beperkt budget kunnen reserveren via ‘Iedereen Verdient Vakantie’. Tarieven zijn onderhevig aan wijzigingen.
15
Bosspel De Beestige Bosbewoners Deze wandeling is ook geschikt voor slechthorende en dove kinderen. Meer info hierover vind je op pagina 22-23. Leer de dieren van de heuvelrug kennen tijdens dit leuke bosspel met puzzelstukken. Met het gps-toestel in de hand ga je op zoek naar het dier dat verborgen is in de natuur. Kijk goed rond, want sommige diertjes verstoppen zich graag. Gevonden? Zoek dan het juiste puzzelstuk en maak het dier compleet. In het bijbehorende infoboekje vind je leuke weetjes over het dier en een checklist waarop je de gevonden diertjes kan aanduiden.
Parking en vertrek Parking Slapende Reus
Afstand 3,5 kilometer
Bewegwijzering Je volgt de route via het gps-toestel.
Info Reserveer het gps-toestel, de rugzak met puzzelstukjes en het beestige boek (minstens drie dagen op voorhand) bij Toerisme Kasterlee voor € 15,00.* Doof of slechthorend? Meld dit bij reservatie en ontvang een aangepast pakket.
16
* Mensen met een beperkt budget kunnen reserveren via ‘Iedereen Verdient Vakantie’. Tarieven zijn onderhevig aan wijzigingen.
17
Ravotten in de Slapende Reus In het Provinciaal Groendomein Hoge Mouw werden twee zandvlaktes getransformeerd in avontuurlijke speelzones, die zich lieten inspireren door de prehistorie. Aan elke plek vind je meerdere picknick- en zitbanken. Aan Speelzone IJzertijd is een picknicktafel aangepast aan rolstoelgebruikers.
Speelzone ‘Zandplek’
Speelzone ‘IJzertijd’
Op deze zandplek ga je zelf aan de slag als archeoloog en zoek je in de archeologische zandbak in de palenkring naar vondsten uit de ijzertijd. Je ontdekt er potscherven, een schedel van een geit, werktuigen (bijltjes), sieraden en weefgewichtjes om kleding te weven. Kan jij ze vinden?
De klimboerderij verwijst naar de structuur van een ijzertijdboerderij. Vlakbij werden namelijk prehistorische akkers teruggevonden waarnaast zulke boerderijen destijds stonden. De ijzertijdboeren hielden vooral schapen en geiten, omdat die makkelijk grazen op de schrale heidegronden. Koeien werden vooral gebruikt als lastdier en paarden waren alleen voor de elite. Naast de klimboerderij zijn potten en urnen verstopt. Kan jij de sporen van de dieren terugvinden op de potten?
In de kisten vind je natuurvondsten. Of heb je zelf iets moois ontdekt? Dan kan je je eigen schatten uitstallen in de kast.
Speelzone zandvlakte 18
Speelzone IJzertijd 19
A Giant Sculpture Op het hoogste punt, tussen wandelknooppunten 82 en 86, vind je een reuzenhoofd. Het kunstenaarsduo Gijs Van Vaerenbergh vervaardigde ‘A Giant Sculpture’. Het hoofd lijkt op te rijzen uit het mulle zand, blootgelegd door het jarenlange spel van wind en zand. De scène spreekt tot de verbeelding en verwijst op een eigentijdse manier naar de rijke geschiedenis van de heuvelrug en de sterke verbondenheid van mens en natuur. Het is niet het hoofd van de Slapende Reus, want die laat zich niet zien, maar wel dat van een vriendin uit een ver verleden.
20
21
Het land van de Slapende Reus, plezier voor iedereen! Denk je na het lezen van de eerste pagina’s dat het land van de Slapende Reus geen mogelijkheden biedt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens? Lees dan deze pagina eens heel aandachtig! Ondanks het feit dat het volledige terrein onverhard en heuvelachtig is, biedt dit mooie domein de nodige mogelijkheden voor iedereen. Tijd om samen te genieten! Aan speelzone IJzertijd en aan Wintergat vind je toegankelijke picknickplaatsen voor rolstoelgebruikers.
22
Het Reuze Rollerpad Parking en vertrek Parking Kabouterberg Vertrek aan ingang Kabouterberg
De Beestige Bosbewoners
Het Reuze Rollerpad Nieuw vanaf zomer 2022! Een avontuurlijk bospad in het groen dat toegankelijk is voor rolstoelgebruikers en kinderwagens, dat bestaat toch niet? Toch wel! Vanaf 2022 kan iedereen op ontdekking gaan in het land van de Slapende Reus. Een pad speciaal voor rolstoelgebruikers* en kinderwagens leidt je naar een uitzichtpunt waar je de sprookjesachtige luchtwortels op de zandvlakte van Kabouterberg kan bewonderen. * Rolstoelgebruikers kunnen een extra duwtje gebruiken omwille van de hellingsgraad.
De Beestige Bosbewoners
Parking en vertrek Parking en vertrek
Speciaal voor kinderen met een auditieve beperking werden fiches opgemaakt met QR-codes die linken naar filmpjes in Vlaamse gebarentaal. Via de filmpjes krijg je diverse weetjes over de bosdieren in gebarentaal uitgelegd.
3,5 kilometer
Parking Kabouterberg Parking Slapende Reus
Vertrek aan ingang Kabouterberg Afstand
Bewegwijzering Je volgt de route via het gps-toestel.
Info Reserveer het gps-toestel, de rugzak met puzzelstukjes en het beestige boek (minstens drie dagen op voorhand) bij Toerisme Kasterlee voor € 15,00.* Doof of slechthorend? Meld dit bij reservatie en ontvang een aangepast pakket.
23
Legende
Legende
00
ar
ts
eb
aa
penstraat
Lic
a ht
e
rle
ste
Ka
500m m 500
Kem
n
151
Ge els
ebaan
Lic
A GIANT SCULPTURE Speelzone Kabouterberg
ht
151
Speelzone Zandplek eg ors Go
16 17
200
eg
86
305
Routes 3,7 km +
Parking auto voor minder mobiele bezoekers
11
Start loopomloop
ors
ee
rl ste
12
15
Legende
82
Start ruiterroute11
lle
81
W
Toegang MTB-route
Speelzone Zandplek
Ho
Lic
ht
aa
ba
an
3,4 km +
Parking auto voor minder nd z a mobiele bezoekers ’t
13
Parking 151 fiets
l
lle
81
W
Start ruiterroute
eg
Bus 14
Speelzone IJzertijd 13
80
nd
Gee
Speelzone Kabouterberg
za ’t
Toegang MTB-route
82
Wandelknooppunten
Hondenlosloopbos
31
Fietsknooppunten
l
Toiletten
Li
A GIANT SCULPTURE 17 14
ew
eg
31
Speelzone Zandplek
ors
24
7 km
Start loopomloop
ebaan
Openingsuren: www.visitkasterlee.be
Fietsknooppunten
e rts
Parking auto
els
31
3,7 km
Informatie 15
Ge
Hondenlosloopbos
Wandelknooppunten
Routes
Gee
82
eg
Markt 42 in Kasterlee Tel. 014 84 85 19 toerisme@kasterlee.be
Toiletten
500m m 500
Ka
penstraat
Ho
Bus
16 74
Kem
Parking fiets
00 82
t
85
150
Openingsuren: 10 7 kmwww.visitkasterlee.be
3,4 km
72 152
12
Turnhou
305
73
Go
85 Markt 42 in Kasterlee Tel. 014 84 85 19 86 toerisme@kasterlee.be 10
150
74
ew
Toerisme Kasterlee
200
A GIANT SCULPTURE
72
152
/ rt taantals h c Li ere H / Informatie art ls htaenta c i r auto LParking He
73
ebaan
ew
els
Speelzone Kabouterberg
Legende
Ge
17
Speelzone IJzertijd
Parking voor fietsers Speelzone IJzertijd, Goorseweg in Kasterlee
Toerisme Kasterlee
ee
l ter
s Ka
penstraat
+ 7 km Parking auto voor minderRoutes mobiele bezoekers Start loopomloop 3,7 km Informatie Parking fiets Start ruiterroute 3,4 km Parking auto Bus Toegang MTB-route + 7 km Parking auto voor minder Toiletten 82 Wandelknooppunten mobiele bezoekers Start loopomloop Hondenlosloopbos 31 Fietsknooppunten Parking fiets Start ruiterroute A GIANT SCULPTURE Bus Toegang MTB-route Toiletten Speelzone Zandplek 82 Wandelknooppunten n aa Hondenlosloopbos eb 31 Speelzone IJzertijd Fietsknooppunten rts aa
500m m 500
Kem
Parking voor mindervaliden Speelzone IJzertijd, Goorseweg in Kasterlee
3,4 km
t
Parking Kabouterberg Kabouterstraat in Kasterlee
3,7 km
Parking auto
Turnhou
Parking Slapende Reus Lichtaartsebaan 45 in Kasterlee
Informatie
t
Parking Provinciaal Groendomein Hoge Mouw Holle Weg in Kasterlee
00
Turnhou
Waar moet je zijn?
Routes
72
Go
80 80
73
152
Speelzone IJzertijd
t ch
aa
rts
eb
25
aa
n
Colofon Het project werd gerealiseerd door Gemeente Kasterlee, Toerisme Provincie Antwerpen, Provincie Antwerpen en Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete, met steun van Toerisme Vlaanderen, Platteland Plus (middelen van Vlaanderen en Provincie Antwerpen) en LEADER.
26
27
28