Onderzoek naar de effecten van de bewustwordingscampagne Hoorwinst

Hoorwinst, slechthorendheid onder de aandacht Community Project, eindwerk Bachelor Geneeskunde

Auteurs: Amza Bayat (491759), 491759mb@student.eur.nl Anne Caljouw (491101), 491101ac@student.eur.nl Robertino Martina (499772), tinomartina@student.eur.nl Alexander Mol (500036), 500036am@student.eur.nl Beynur Redzhebov (499949), 499949br@student.eur.nl Julia Wortel (491097), 491097jw@student.eur.nl Begeleiders: A. van der Heide, a.vanderheide@erasmusmc.nl J.R. Bouwmeester, jr.bouwmeester@ggdzhz.nl M. Rietveld, magdaleen.rietveld@gemeentehw.nl Woorden: 4605 Datum: 18-03-2021

1

VOORWOORD In het kader van een onderwijsproject van het Erasmus MC hebben wij in opdracht van GGD Zuid-Holland Zuid en gemeente Hoeksche Waard onderzoek gedaan naar de effecten van de bewustwordingscampagne Hoorwinst. Hiermee hoopten wij duidelijk te krijgen in hoeverre de kennis uit de campagne wordt toegepast.

Graag zouden wij diverse contacten willen bedanken voor hun bijdrage aan ons onderzoek. J.R. Bouwmeester van GGD Zuid-Holland Zuid en M. Rietveld van gemeente Hoeksche Waard hebben ons een erg goed inzicht gegeven in het doel van de campagne en hebben informatieve documenten over de campagne aan ons verleend. Hun betrokkenheid, meedenkendheid hebben wij als erg prettig en stimulerend ervaren. Daarnaast hebben wij via hen onze enquête mogen verspreiden en aanmeldingen ontvangen voor interviews. De zorgverleners die de enquête hebben ingevuld en hebben deelgenomen aan de interviews willen wij bedanken voor hun medewerking.

Met name willen wij onze begeleider A. van der Heide, onderzoeker van de afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC, bedanken. Door haar betrokkenheid zijn wij in staat geweest het onderzoek op de juiste koers te houden, met name op het gebied van wetenschappelijke waarde van het onderzoek.

SAMENVATTING Om slechthorendheid en de daarmee gepaarde sociale isolatie bij ouderen onder de aandacht te brengen bij ouderen zelf, mantelzorgers en zorgverleners, is er in een samenwerking tussen GGD Zuid-Holland Zuid en gemeente Hoeksche Waard een bewustwordingscampagne genaamd Hoorwinst opgezet. De effecten van deze campagne worden, voor het eerst naast evaluaties van bijeenkomsten, in dit onderzoek in kaart gebracht. Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar de effectiviteit van verschillende informatieoverdracht methoden om aanbevelingen over het vervolg van de campagne te kunnen doen.

Hiervoor zijn twee onderzoeksmethoden toegepast. Er is een literatuuronderzoek en gelijktijdig een veldonderzoek uitgevoerd. Het literatuuronderzoek beslaat medisch wetenschappelijke artikelen vanuit een medische database. Het veldonderzoek bestaat uit een enquête gevolgd door diepte-interviews met betrokkenen.

Vanuit het literatuuronderzoek blijkt dat podcasts gewaardeerd zijn als toevoeging aan de normale lesmaterialen en dat social media en e-learning net zo effectief blijken in het overdragen en vergroten van kennis als traditionele methodes.

2

Vanuit het veldonderzoek is er een verscheidenheid aan signalen naar boven gekomen. Onder andere dat er positieve effecten van de campagne merkbaar zijn, maar dat er gelijktijdig ruimte voor verbetering is. Zorgverleners geven aan nog steeds hulp te kunnen gebruiken bij communicatie verbetering met slechthorenden.

INHOUDSOPGAVE VOORWOORD .....................................................................................................................................2 SAMENVATTING .................................................................................................................................2 Introductie..........................................................................................................................................4 Gevolgen van slechthorendheid ......................................................................................................4 Gevolgen van slechthorendheid bij zorgprofessionals .....................................................................4 Informatieoverdracht en COVID-19 .................................................................................................5 Bewustwordingscampagne .............................................................................................................5 Methode.............................................................................................................................................6 Literatuuronderzoek .......................................................................................................................6 Zoekopdracht ..............................................................................................................................6 Inclusie- en exclusiecriteria .........................................................................................................6 Kwaliteitscontrole, extractie van informatie en statistische analyse ............................................7 Statistische analyse .....................................................................................................................7 Veldonderzoek ................................................................................................................................7 Enquête opbouw.........................................................................................................................7 Interview opbouw .......................................................................................................................7 Resultaten ..........................................................................................................................................9 Literatuur onderzoek .................................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Kwaliteitscontrole .......................................................................................................................9 Studiekenmerken ...................................................................................................................... 10 Podcast ..................................................................................................................................... 11 Social media .............................................................................................................................. 11 E-learning.................................................................................................................................. 12 Veld onderzoek ..........................................................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Cliënt contact en informeren van de cliënt ................................................................................ 13 Interview resultaten .................................................................................................................. 18 Discussie ........................................................................................................................................... 19

3

Conclusie en aanbeveling .................................................................................................................. 21 Referenties ....................................................................................................................................... 22 APPENDIX 1 ...................................................................................................................................... 23 APPENDIX 2: ENQUÊTE ..................................................................................................................... 24 APPENDIX 3: INTERVIEW VRAGEN ..................................................................................................... 27 APPENDIX 4: LOGBOEK ..................................................................................................................... 28

Introductie In Nederland zijn er meer dan 700.000 mensen met slechthorendheid bekend bij de huisarts [1]. De oorzaak van slechthorendheid is op te delen in 2 verschillende groepen: aangeboren slechthorendheid en verworven slechthorendheid. Veruit het grootste gedeelte van de slechthorenden in Nederland behoort tot de groep verworven slechthorendheid [1]. Dit uit zich vaak op latere leeftijd (60+). Niet geheel onbelangrijk betreft dit ook de groep mensen die het vaakst in contact komt met zorgprofessionals [2]. Voor individuen die zelf geconfronteerd worden met slechthorendheid eist de situatie flexibiliteit en aanpassingsvermogen om te kunnen blijven participeren in de maatschappij. Anderzijds moeten artsen en zorgverleners over genoeg kennis en vaardigheden beschikken om deze kwetsbare groep adequaat te kunnen ondersteunen en behandelen.

Gevolgen van slechthorendheid Slechthorendheid zorgt in de meeste gevallen voor een vermindering van effectieve communicatie [3]. De mate waarin de slechthorendheid effect heeft op de interactie hangt niet alleen af van het gehoorverlies, maar ook van externe factoren. Multipele situatie-afhankelijke factoren zijn ook van invloed op het gehoor van een individu, denk hierbij aan: achtergrondgeluid, meerdere geluidsprikkels en de ruimteakoestiek [3].

Ook op psychosociaal gebied ondervindt deze groep beperkingen. Een fractie van de slechthorenden ondervindt `distress` doordat ze niet goed kunnen horen. Dit kan leiden tot onder andere: ongerustheid, slaaptekort, depressie, paranoia en aversie jegens sociale interactie wat weer kan leiden tot sociaal isolement en eenzaamheid [4,5]. Bij de ouderen kan het zorgen voor verminderde participatie aan de maatschappij. Maatschappelijke participatie is een belangrijke component voor het gezond oud worden, aangezien sociale isolement de kans op vroegtijdig overlijden verhoogd. [6,7]

Gevolgen van slechthorendheid bij zorgprofessionals Elke huisartsenpraktijk heeft gemiddeld 150 slechthorenden rondlopen in de praktijk [1,8]. Bijna elke zorgprofessional krijgt dus op den duur wel te maken met een slechthorende. Het is zaak voor de zorgprofessionals om op de hoogte te zijn van de actuele kennis omtrent slechthorendheid. Dit begint met het herkennen van het klinische beeld van een slechthorende. Als dit niet adequaat gebeurt ontstaan er situaties waarbij de aangeboden zorg niet aansluit bij de behoeftes van de patiënt.

4

Uit een onderzoek van Orrie en Motsohi (2018) kwam naar voren dat slechthorenden op meerdere fronten van gezondheidszorg ongelijkheid ervaren [9]. Ten eerste zouden slechthorenden benadeeld worden doordat de zorg voor hen minder toegankelijk is. Dit uit zich in het maken van een afspraak, het bereiken van de locatie en de communicatie tijdens de zorgafspraak [10]. Daarnaast werd er geobserveerd dat de slechthorendheid van invloed is op de communicatie tussen de slechthorende en de arts. Hierdoor was er vaker sprake van een minder goede arts patiënt relatie, wat op zijn beurt het zorgproces in de weg stond. Ook blijkt het dat artsen onbewust vaker geneigd zijn om de keuzevrijheid van slechthorenden in te perken door een bepaalde keuze voor de patiënt te maken [9].

Informatieoverdracht en COVID-19 Een interventie-strategie, om slechthorenden te helpen, gericht op het vergroten van de kennis en bewustheid onder professionals lijkt een plausibele strategie. Om dit te bewerkstelligen bij zorgprofessionals is een efficiënte manier van overdracht van informatie naar professionals nodig. Traditionele methodes van informatieoverdracht, zoals colleges en workshops, zijn altijd van grote waarde geweest voor overdracht van kennis maar lijken tekort te schieten in de hoeveelheid professionals die bereikt kunnen worden. Daarnaast zijn de mogelijkheden met traditionele methodes minimaal door de COVID-19 maatregelen.

Bewustwordingscampagne Op basis van signalen die de GGD Zuid-Holland Zuid en Gemeente Hoeksche Waard kregen van o.a. de vrijwillige huisbezoeken bij ouderen, bleek dat er veel sociaal isolement ontstond als gevolg van slechthorendheid. Daarom is in een samenwerking tussen deze twee organisaties een campagne genaamd Hoorwinst opgezet. Dit had als doel, onder ouderen zelf, hun naasten en professionals, het bewustzijn van en de omgang met slechthorendheid van ouderen te vergroten. Het bestond uit een 10-delige serie columns in Het Kompas, een krant speciaal voor de Hoeksche Waard, en gedrukte ansichtkaarten met tips. Een ander belangrijk onderdeel van deze campagne was het organiseren van een hoorcollege speciaal voor een dertigtal zorgprofessionals. Twee KNO-artsen met speciale aandacht voor het gehoor hebben een lezing gegeven over slechthorendheid. Hierin werd getracht kennis over en bewustheid van slechthorendheid bij zorgverleners onder de aandacht te brengen. Daarna zijn er meermaals spreekavonden georganiseerd om bewustzijnsvergroting te bewerkstelligen. Echter, sinds de introductie van de COVID 19 maatregelen is dit niet meer mogelijk op deze manier. Daarnaast is het niet duidelijk in hoeverre dit effectief bijdraagt aan een betere communicatie met slechthorenden en deswege aan een betere maatschappelijke betrokkenheid van de ouderen. Daarom wordt de campagne in dit onderzoek onder de loep genomen. In dit verslag wordt er op twee manieren onderzoek verricht. Allereerst wordt er een veldonderzoek onder zorgverleners uitgevoerd om de volgende vragen te beantwoorden: In hoeverre wordt de kennis van Hoorwinst door zorgverleners in de Hoeksche Waard toegepast en zijn er signalen vanuit het werkveld die een leidraad kunnen vormen in het vervolg van de Hoorwinst campagne?

Daarnaast wordt er middels een literatuuronderzoek een antwoord gezocht op de volgende vragen: Wat is de effectiviteit van informatieoverdracht bij verschillende digitale communicatiemiddelen (e-learning, podcast en social media) en welk

5

medium is het meest geschikt om de kennis over slechthorendheid onder zorgprofessionals te vergroten?

Methode Het literatuuronderzoek verzamelt informatie omtrent de effectiviteit van informatieoverdracht op verschillende digitale communicatiemiddelen om te bepalen welk middel het meest geschikt is voor de campagne Hoorwinst. Het veldwerk beslaat twee aspecten: een enquête onder (zorg)professionals in de Hoeksche Waard en vervolgens een reeks diepte-interviews. Beide onderzoeken worden gebruikt om een conclusie te trekken en aanbevelingen te doen.

Literatuuronderzoek Zoekopdracht De MEDLINE database voorzien door PubMed is gebruikt om de relevante artikelen te identificeren. De zoekopdracht werd uitgevoerd op 22 Februari 2021. De drie belangrijke elementen in de zoekopdracht waren: webcast, e-learning en socialmedia. Hulpwoorden zijn hieraan toegevoegd om relevante artikelen, die we identificeren met onze zoekopdracht, te maximaliseren. Zie figuur 1 voor de totale zoekopdracht.

Figuur 1: Totale zoekopdracht

Inclusie- en exclusiecriteria De gevonden studies moesten voldoen aan de volgende inclusiecriteria om in aanmerking te komen: artikel moest gepubliceerd zijn tussen 2010-heden en mate van informatieoverdracht bij podcasts, social media of e-learning onderzoeken. Voor onderzoeken met betrekking tot social media en e-learning gold een extra inclusiecriteria, namelijk de deelnemers aan het onderzoek moesten (toekomstige) professionals zijn werkzaam in de zorg. Alle studies die voldeden aan de inclusiecriteria werden gescreend op titel en abstract door 3 beoordelaars (A.C. B.R. en R.M.) aan de hand van opgestelde exclusiecriteria. De volgende criteria werden gebruikt om artikelen te excluderen: artikel gepubliceerd in andere taal dan Engels, geen auteurs vermeld, onderzoek keek niet naar de informatieoverdracht tussen zorgprofessionals/toekomstige zorgprofessionals en het effect van informatieoverdracht werd niet onderzocht. Niet-gerandomiseerde social media en e-

6

learning studies werden geëxcludeerd, dit gold niet voor podcast artikelen. Zie figuur 2 voor het gehele proces.

Na deze eerste screeningsfase op titel en abstract werd bij de overgebleven studies het volledige artikel gescreend op de bovengenoemde exclusiecriteria. E-learning artikelen die: gepubliceerd waren voor 2015, geen quiz als primaire uitkomstmaat hadden of niet keken naar het effect van e-learning vs geen e-learning (controle) werden in deze fase geëxcludeerd.

Kwaliteitscontrole, extractie van informatie en statistische analyse De kwaliteit van de studies werd met behulp van verschillende kwaliteitsschalen bepaald. Voor de gerandomiseerde studies (e-learning en social media) is er gebruik gemaakt van de JADAD-score. Voor de artikelen met betrekking tot podcasts is er een zelfgemaakte kwaliteitsschaal ontwikkeld die bestaat uit criteria over podcastgebruik en of de methode van data analyse genoemd is (zie Appendix 1).

Artikelen konden op beide schalen een maximum van 5 punten scoren. Artikelen met een score lager dan 3 punten werden niet meegenomen in het verdere onderzoek.

Demografische kenmerken van de studies werden op een systematische manier vastgelegd.

Statistische analyse Voor de algemene statistiek is er gebruik gemaakt van Microsoft Excel en voor de meta-analyse is Meta Essentials 1.5 gebruikt. Voor de resultaten is er een 95% Betrouwbaarheidsinterval (BI) gehanteerd. Data in de meta-analyse is gecorrigeerd via het Random Effects Model.

Veldonderzoek Enquête opbouw De enquête bestaat uit 28 vragen (zie Appendix 2). De vragen uit de enquête zijn door ons zelf opgesteld. Het doel is om beter inzicht te krijgen in hoeverre toehoorders van het hoorcollege de lessen over slechthorendheid toepassen in hun werkzaamheden en in hoeverre het verbetering van hun werkzaamheden oplevert.

De groep die niet heeft deelgenomen aan het hoorcollege mocht de enquête ook invullen, zodat het effect van het college waargenomen en vergeleken kon worden.

De enquête wordt met behulp van het netwerk van onze contactpersonen bij de GGD Zuid-Holland Zuid en gemeente Hoeksche Waard verspreid onder zorgverleners uit verschillende sectoren.

In de analyse van de stellingen in de enquête beschouwen we de antwoorden eens en zeer eens als bevestigend, terwijl de antwoorden zeer oneens, oneens en neutraal worden beschouwd als ontkennend. Bij een aantal van 4 of meer wordt het onderdeel beschouwd als een verbeterpunt.

Interview opbouw In het verlengde van de enquête worden er verschillende verdiepende interviews uitgevoerd. Hierin zijn wij allereerst benieuwd naar hoe mensen het contact met slechthorende ouderen ervaren en of het college heeft bijgedragen aan verbetering

7

hiervan. In een tweede aspect wordt gevraagd over het bewustzijn van slechthorendheid bij zorgverleners en bij de oudere en hoe zij dit beïnvloeden. Ook wordt er gekeken naar verbetermogelijkheden met behulp van hun professionele ervaringen.

Tenslotte worden er een aantal conclusies uit de enquête voorgelegd aan de geïnterviewden, met als doel een beter inzicht te krijgen in hoe het werkveld aankijkt tegen bepaalde gevoelens c.q. kwesties.

In het bijzonder wordt kort de invloed van de Corona pandemie en de rol van de mondkapjes plicht op het contact met slechthorenden besproken.

Er zijn vragen opgesteld die in ieder interview terugkomen. Daarnaast is er ruimte voor verdiepende vragen tijdens het gesprek om antwoorden te verduidelijken. Deze vragen kunnen niet van tevoren vastgelegd worden.

Getracht wordt zorgverleners te bereiken voor het interview door middel van een open oproep om zich aan te melden voor een diepte-interview bij het verspreiden van de enquête.

8

Resultaten Literatuuronderzoek

Figuur 2. Flowchart diagram van studie selectie

De zoekterm, beschreven in figuur 1, leverde na het gebruik van de optie ‘Full text (Free and Erasmus MC)’ 858 resultaten op. Na het screenen van titel en abstract van de artikelen op de inclusie en exclusiecriteria zijn er 30 artikelen overgebleven. Van deze artikelen zijn de full-text artikelen gescreend. Na full-text screening zijn er 14 artikelen geïncludeerd. De resultaten van de literatuurselectie staan weergegeven in figuur 2.

Kwaliteitscontrole Nunez-Naveira et al. (2017) heeft een JADAD-score van 2 gekregen waardoor het geëxcludeerd werd voor verdere analyze. Alle drie artikelen die over Social Media gingen, hebben een voldoende score gekregen en zijn dus meegenomen in de resultaten (zie S1 en S2 in Appendix 1). Hirsch et al. (2016) uit de podcast artikelen is het enige artikel dat een score had van onder de 3 en werd geëxcludeerd (Zie S3 in Appendix 1).

9

Studiekenmerken Tabel 1 laat de kenmerken van de geïncludeerde studies voor E-learning en social media zien en tabel 2 voor podcast.

Tabel 1. Studiekenmerken E-learning en Social Media

* N= aantal deelnemers

10

Tabel 2. Studiekenmerken Podcast

* N = aantal deelnemer ** n.i = niet genoemd SHO = Senior house officer (UK) IHO = Intern house officer (UK) SpR= Specialised registrar

Podcast Volgens de studies van Burke, et al. (2014), Meek, et al. (2012) en White, et al.

(2011) vindt een groot deel van de studenten (84%-95%) een podcast van toegevoegde waarde aan hun studie. De studie van Matava, et al. (2013) laat zien dat de studenten (66%) een podcast van toegevoegde waarde vinden wanneer deze altijd en overal beschikbaar is. In dezelfde studie is tevens genoemd dat de voornaamste reden om de podcast niet te gebruiken, was omdat ze niet wisten dat er een podcast beschikbaar was (98%). In de studie van White, et al. (2011) gaven de studenten aan een podcast met een lengte van 12 tot 24 minuten als meest ideaal te ervaren. Ondanks de voorgaande resultaten blijkt een podcast geen invloed te hebben op het cijfer van de studenten volgens de studie van Meek, et al. (2012).

Social media Volgens de studies van Chan, et al. (2020) en Chang, et al. (2017) is de bereidheid van zorgprofessionals om informatie tot zich te nemen groter via facebook dan via de mail of een regulier curriculum. Daarnaast is te zien dat via facebook meer mensen betrokken blijven bij informatie dan wanneer er mail of twitter gebruikt wordt volgens Tunneclif, et al (2017). Uit de resultaten van Chang, et al. (2017) blijkt dat Facebook in een vergroting van kennis onder de deelnemers resulteert, maar er zit geen significant verschil tussen Facebook en het traditionele leermiddel.

11

E-learning Uit de resultaten van Suppan et al. (2020), Yao et al. (2015), Cullinan et al. (2017), Bredesen et al. (2016) en Takenouchi et al. (2020) blijkt dat de deelnemers die Elearning als leermethode gebruiken, hoger scoren in toetsen dan deelnemers die traditionele leermethodes gebruiken. Bij Krogh et al. (2015) en Koka et al. (2020) is er geen significant verschil te zien in scores. Het gecombineerde effect van alle studies samen laat net geen significant verschil zien ten voordele van E-learning. De effectgrootte is 1,29 (95% BI: -0,43 - 3,02). Tabel 3 laat de effectgrootte en het gewicht per studie zien en in figuur 3 zijn de resultaten in de vorm van een forest plot geïllustreerd. Dit laat zien dat E-learning ook niet-inferieur is aan traditionele middelen voor kennisoverdracht.

Figuur 3. Forest plot van geïncludeerde artikelen voor meta-analyse

Tabel 3. Effect grootte en gewicht per studie

12

Veldonderzoek Enquête Er zijn uiteindelijk 38 responsen verkregen. Van de 38 responsen waren 4 responsen onvolledig. Deze resultaten zijn niet meegenomen in het onderzoek. De overgebleven 34 respondenten zijn afkomstig van zorgverleners met verschillende beroepen. Veel voorkomend waren:  wijkverpleegkundige (5x),  vrijwilliger (oa. van huisbezoeken) (5x),  audicien (2x),  verzorgende IG (2x),  zorgcoördinator (5x) In tabel 4 is weergegeven welke respondenten het college bijgewoond hebben en welke deze niet hebben bijgewoond.

Tabel 4 Functie en (niet) bijwonen College Hoorwinst College Hoorwinst bijgewoond College Hoorwinst niet bijgewoond Wijkverpleegkundige (5x) Verzorgende IG Verzorgende IG Vrijwilliger (o.a. huisbezoeken) (3x) Vrijwilliger (o.a. huisbezoeken) (2x) Audicien (2x) Logopedist Coördinator Odensehuis Verpleegkundige Klantmanager Wmo Ervaringsdeskundige Zorgbemiddelaar Ouderenadviseur Woonassistent bij mensen met dementie (inval coördinator) Mantelzorgconsulente Sociaal werker met voorheen specialisatie als netwerkcoach ouderen Schrijver van de columns Coördinator Welzijn & Vrijwilligers Sociaal werker Frontofficemedewerker gemeente Hoeksche Waard Artsen ondersteuner Zorgwaard artsen Klantmanager ouderen bij gemeente Adviseur publieke gezondheid GGD Medewerker burgerzaken Zuid-Holland Zuid Signaleerder problemen bij ouderen Vestigingsmanager Saar aan Huis

Cliënt contact en informeren van de cliënt In figuur 4 zijn de antwoorden op de stellingen van alle respondenten (n=34) te zien.

Figuur 5 toont de antwoorden van de respondenten die het college Hoorwinst op 21 november 2019 hebben bijgewoond (n=17). Een opmerking hierbij is dat 2 respondenten tot de organisatie van de campagne Hoorwinst behoren. Figuur 6 toont de antwoorden van de respondenten die het college niet hebben bijgewoond (n=17), waarvan 6 respondenten wel bekend zijn met de campagne Hoorwinst.

13

Figuur 4. Resultaten van de enquête over cliënt contact en informeren van de cliënt

14

Figuur 5. Resultaten van de enquête over cliënt contact en informeren van de cliënt. *HC= Hoorwinst college

Figuur 6. Resultaten van de enquête over cliënt contact en informeren van de cliënt. *HC= Hoorwinst college

15

Uit de antwoorden blijken positieve signalen, namelijk dat het grootste deel aangeeft bewust te zijn van slechthorendheid. Men geeft ook aan dat zij rekening houden met slechthorendheid, door duidelijker te articuleren of beter op hun houding te letten.

Er zijn een aantal onderdelen waar niet goed genoeg op wordt gescoord. Er wordt minder rekening gehouden met het “reduceren van omgevingsgeluid”. Ook is niet iedereen zich bewust van “strategieën die slechthorenden vaak toepassen om hun slechthorendheid te maskeren.” Daarnaast wordt er niet door iedereen aandacht besteed aan het hoorhulpmiddel. Een verklaring hiervoor kan zijn dat het dusdanig ver van hun werkzaamheden ligt, dat ze er niet over beginnen. Opmerkelijk is dat niet iedereen slechthorendheid ervaart als een belemmering van communicatie. Het kan zijn dat de zorgverlener al erg goed in staat is om het contact vorm te geven, maar een verklaring kan ook zijn dat de zorgverlener niet veel in aanraking komt met slechthorende ouderen, zoals een aantal zorgcoördinatoren aangeven.

Ook het gesprek over de slechthorendheid zelf wordt niet altijd gevoerd door de zorgverlener en de oudere. Zorgverleners brengen het niet altijd ter sprake. Ook geven ze niet altijd advies aan slechthorenden om zelf communicatie verbetering uit te voeren. Degene die dit wel doen nemen hier bewust de tijd voor. Hun adviezen blijken heel concreet te zijn en ze wijzen op (hoor)hulpmiddelen. Doorverwijzen naar huisarts of audicien is hier ook onderdeel van, maar dit gebeurt nog onvoldoende door de zorgverleners. Een verklaring kan gevonden worden in het feit dat een zorgverlener dit niet als onderdeel van zijn taak beschouwd, of geen tijd heeft. Het betekent dat er op dit gebied nog verbetering te behalen valt. Dit kan worden meegenomen in het vervolg van de campagne.

Tabel 5 Resultaten enquête, vragen gesteld aan respondenten die het college Hoorwinst hebben bijgewoond Heeft u in de periode na het college bewust geprobeerd de lessen uit het college toe te passen in uw werkzaamheden?

Elke dag 8 (24%) Één keer per week Één keer per Nooit 0 7 (21%) maand 2 (6%) Stelling: Door het college heb ik een beter contact met een slechthorende oudere Zeer eens 3 (9%) Eens 8 (24%) Neutraal 6 (18%) Oneens 0 Zeer oneens 0 Stelling: Door het college ben ik in staat mijn werkzaamheden efficiënter uit te voeren Zeer eens 2 (6%) Eens 8 (24%) Neutraal 7 (21%) Oneens 0 Zeer oneens 0

Men is actief met het college aan de slag is gegaan, geïllustreerd in tabel 5. Het merendeel wekelijks of zelfs dagelijks. Daarnaast blijkt dat het college regelmatig heeft bijgedragen aan een beter contact en efficiëntere werkzaamheden. De ook regelmatig gekozen antwoordoptie neutraal lijkt aan te geven dat niet iedereen dit zo overtuigend heeft ervaren. Een reden die wij hiervoor kunnen bedenken is dat men, zoals een ervaringsdeskundige, logopedist of audicien, al erg op de hoogte is van slechthorendheid en bekwaam is in het omgaan hiermee. Voor deze mensen is het college niet vernieuwend geweest, maar is het contact en de efficiëntie van de werkzaamheden er ook niet op achteruit gegaan.

16

Tabel 6 Resultaten enquête, vragen gesteld aan respondenten die bekend waren met de campagne Hoorwinst Heeft u met mensen uit uw omgeving gesproken over de Campagne Hoorwinst? (bijv. met collega’s, familieleden of buren) Ja 17 (74%) Nee 6 (26%) Heeft u de Hoorwinst ansichtkaarten uitgedeeld aan anderen, bijv. patiënten of collega’s?

Ja 11 (48%) Nee 12 (52%) Heeft u één of meerdere colums van de campagne Hoorwinst gelezen in Het Kompas?

Ja 20 (87%) Nee 3 (13%)

74% van de respondenten die bekend is met de campagne Hoorwinst geeft aan hierover gesproken te hebben, zoals te zien in tabel 6. Hierdoor draagt de boodschap nog verder uit, iets dat door de initiators van de campagne wordt beoogt.

Wij weten niet wat zij de mensen in hun omgeving inhoudelijk hebben verteld.

Hierdoor is het lastig in kaart te brengen in welke mate en in welke vorm bewustzijnsvergroting plaatsvindt. Bij het college zijn Hoorwinst ansichtkaarten uitgedeeld aan zorgverleners. Deze is door bijna 48% van de zorgverleners ook doorgegeven. Waarom de helft van de zorgverleners dit niet heeft gedaan is onduidelijk, maar wel relevant voor het vervolg van de campagne. Ook blijkt dat 87% van de mensen die bekend zijn met de campagne, de columns heeft gelezen, wat laat zien dat ook de columns van meerwaarde zijn geweest in het onder de aandacht brengen van slechthorendheid.

Tabel 7 Resultaten enquête, vragen gesteld aan alle respondenten Ziet u mogelijkheden om uw communicatie met slechthorenden te verbeteren?

Ja 33 (97%) Nee 1 (3%) Heeft u behoefte aan hulp of informatie om uw communicatie met slechthorenden te verbeteren?

Ja 16 (48%) Nee 17 (52%) In welke vorm zou u de informatie het liefst ontvangen? (maandelijkse) Een Een Een Ervaringsverhale Tips om met de Mail met mobiel papiere college n van Hoeksche huidige tips/nieuwsbrie e app 6 n folder van een Waarders die mondkapjesplich f 12 (36%) (18%) 5 (15%) deskundig slechthorend zijn t toch goed te e 8 (24%) 1 (3%) kunnen communiceren 1 (3%) Denkt u dat ouderen gebaat zijn bij een grotere bewustwording van slechthorendheid onder zorgprofessionals?

Absoluut wel Een Niet Absoluut niet 0 29 (85%) beetje echt 1 4 (3%) (12%)

97% van de respondenten geeft aan ruimte te zien om hun communicatie met slechthorenden te verbeteren, ondanks dat een groot een deel aan gaf al bezig te zijn met communicatie verbetering (door bijv. te articuleren). 48% geeft aan hulp te kunnen gebruiken, geïllustreerd in tabel 7. Het laat ruimte zien voor uitbreiding van de campagne Hoorwinst. Men geeft aan deze hulp met name te kunnen gebruiken in

17

de vorm van een maandelijkse mail met tips. Daarnaast zien zij mogelijkheden van een app, een papieren uitdeel folder, of college van deskundige.

Vrijwel alle respondenten zijn van mening dat ouderen gebaat zijn bij toenemend bewustzijn van slechthorendheid onder zorgprofessionals. Men zegt hier o.a. over:  “Er rust nog steeds een taboe op. Bewustwording bij collega’s zorgt dat het bespreekbaar wordt”  “Het zal bijdragen aan kwaliteit van leven van de ouderen”  “Slechthorendheid is onzichtbaar”  “Slechthorendheid is een miskend probleem en ouderen geven het niet altijd zelf aan”  “Ouderen hebben het zelf niet altijd in de gaten en komen door toenemende irritatie van de omgeving, vanwege het moeten herhalen, steeds verder in isolement”  “Het vermindert de kwaliteit van je werkzaamheden als zorgverlener en je kan zelfs fouten maken” Deze opmerkingen laten zien dat er juist voor zorgverleners een rol is weggelegd in het bespreken van slechthorendheid. Daarom is dit een groep die bewust moet worden van slechthorendheid.

Interview resultaten Op onze oproep zich aan te melden voor het diepte interview zijn er 6 responsen gekregen. 5 hiervan zijn gesproken in een videogesprek, 1 hiervan heeft verdiepende vragen via de mail beantwoord. De groep geïnterviewden, gebaseerd op hun expertise in de zorgverlening, bestond uit:  1 mantelzorgconsulent en tevens ervaringsdeskundige (zelf slechthorend)  2 logopedisten met o.a. als expertise afleescoaching  1 KNO-arts met als superspecialisatie (geh)oorkunde  1 huisbezoek vrijwilliger in de Hoeksche Waard  1 sociaal werker.

De resultaten van de interviews zijn verwerkt als ‘signalen uit het werkveld’. Deze signalen zijn als volgt samen te vatten: 1. Er is een toename van bewustzijn van slechthorendheid 2. Ouderen moeten, op wat voor manier dan ook, zelf bewust worden van hun slechthorendheid 3. Zorgverleners kunnen een belangrijke rol van betekenis vervullen 4. Er is nog meer ruimte voor bewustzijnsverbetering over slechthorendheid en het zou goed zijn deze ruimte te vullen 5. Een structurele uitdraging van de boodschap van Hoorwinst is noodzakelijk voor optimaal effect 6. Kleine tips zijn laagdrempelig, toegankelijk en tegelijkertijd van grote betekenis voor bewustzijnsverbetering 7. De mondkapjes plicht is heel hinderlijk in de communicatie

18

Discussie Onderzoek is gedaan naar ‘De effectiviteit van informatieoverdracht bij verschillende digitale communicatiemiddelen (e-learning, podcast en social media) en welk medium is het meest geschikt om de kennis over slechthorendheid onder zorgprofessionals te vergroten?’

Uit de literatuur blijkt dat een merendeel van de deelnem ers denkt dat podcasts een waarde toevoegen aan hun studie, maar dit blijkt niet uit de scores die ze haalden.

Bovendien konden er geen artikelen gevonden worden die gingen over podcast gebruik onder zorgprofessionals. Podcasts worden blijkbaar ook niet actief gepromoot, aangezien veel studenten niet wisten dat ze bestonden. Maar er is helaas weinig bekend over het effect van podcasts als kennisoverdracht middel onder zorgprofessionals. Hier moet nader onderzoek naar gedaan worden. Wel is het bekend dat ze gewaardeerd worden als toevoeging op het normale onderwijs.

Wat social media betreft blijken Facebook en Twitter een groot deel van de zorgprofessionals te bereiken en adequate informatie over te dragen. Vooral voor Facebook is onderzocht dat het resulteert in kennisvergroting. Hoewel er geen significant verschil in de verhoging van kennis tussen Facebook en het traditionele middel blijkt te zijn, wil dit niet zeggen dat social media een slecht middel is voor kennisoverdracht. Sterker nog laat het zien dat social media niet-inferieur is aan de traditionele middelen.

E-learning blijkt ook een effectief middel te zijn voor kennisoverdracht tussen zorgprofessionals. Door de beschikbaarheid van voldoende artikelen waarin de invloed van E-learning op kennisverhoging is onderzocht was het mogelijk om een meta-analyse te verrichten. Een nadeel was het feit dat resultaten gestandaardiseerd moeten worden naar “Effect grootte” om een onderlinge vergelijking mogelijk te maken. Bij de omzetting naar een universele eenheid van de resultaten, kunnen er fouten gemaakt zijn. Hier is zoveel mogelijk rekening mee gehouden, maar alsnog kan het invloed hebben op de resultaten. Bovendien was de controlegroep in elke studie niet hetzelfde, waardoor de resultaten ook beïnvloed kunnen zijn. Dit verandert niet het feit dat E-learning een effectieve methode is om kennis over te dragen.

Daarnaast is onderzocht in hoeverre de kennis van Hoorwinst door zorgverleners in de Hoeksche Waard wordt toegepast. En welke signalen vanuit het werkveld een leidraad kunnen vormen in het vervolg van de campagne Hoorwinst.

Uit de resultaten blijkt dat het college Hoorwinst heeft bijgedragen aan contact verbetering en efficiënter werken. Het merendeel is dagelijks of wekelijks bezig geweest om de lessen uit het college toe te passen. Een groot deel van de zorgprofessionals geeft aan bewust te zijn van slechthorendheid en er rekening mee te houden, o.a. door duidelijk te articuleren en te letten op hun houding. Echter is er minder aandacht voor het reduceren van omgevingsgeluid, hoorhulpmiddelen en de strategieën die slechthorenden gebruiken voor het maskeren van hun slechthorendheid. In een vervolg college zou hier meer aandacht aan kunnen worden besteed. Ook het doorverwijzen naar een audicien of huisarts verdient nog aandacht.

19

Het blijkt wel dat zorgverleners die het college hebben bijgewoond slechthorenden eerder adviseren om naar een audicien te gaan of de huisarts. De positieve effecten van het college zijn hierin terug te zien.

Uit de interviews blijkt dat een belangrijke uitdaging bestaat in het activeren van slechthorenden zelf. Er zijn veel mogelijkheden in de maatschappij die gehoorverbetering en daardoor maatschappelijke inclusie kunnen verbeteren.

Zorgverleners zijn bij uitstek geschikt om hen te wijzen op de mogelijkheden door het regelmatige contact tussen zorgverlener en oudere, maar ook door de analytische houding van de zorgverlener.

Ook blijkt uit de interviews dat het van toegevoegde waarde kan zijn de zorgverleners te leren hoe het taboe over slechthorendheid te kunnen doorbreken en er makkelijk over te praten. Daarnaast is het belangrijk te leren verwijzen naar een audicien, huisarts of logopedist. Ook is het verspreiden van kleine praktische tips van groot belang. Deze zijn laagdrempelig en toegankelijk, waardoor ze sneller worden toegepast in de praktijk.

Limitaties veldonderzoek Een aantal factoren hebben mogelijk geleid tot afname van de betrouwbaarheid en validiteit van ons onderzoek. Ten eerste was de online enquête niet door alle mensen ingevuld die het college van Dr. Metselaar hebben bijgewoond. De enquête is alleen ingevuld door mensen die deze op vrijwillige base wilde invullen. Dit is mogelijk een selectiebias, wat de resultaten kan vertekenen. De enquête is ook ingevuld door 2 zorgprofessionals die onderdeel waren van de organisatie van de campagne Hoorwinst. Het kan zijn dat ze niet geheel onafhankelijk op de vragen geantwoord hebben, omdat ze deel uitmaken van de organisatie. Bovendien is de diversiteit in de groep van mensen die het college niet hebben bijgewoond niet geheel hetzelfde als de groep die het college wel heeft bijgewoond (geen randomisatie). Het kan hierdoor zijn dat bepaalde zorgprofessionals veel voorkomen in de ene groep in vergelijking met de andere groep. Hierdoor kunnen er onterechte conclusie worden getrokken bij het vergelijken van de resultaten tussen de twee groepen. Daarnaast kunnen er, door vragen te stellen via een enquête, sociaal wenselijke antwoorden gegeven worden. Mensen zijn bijvoorbeeld minder geneigd om werkelijk te zeggen hoeveel ze bezig zijn geweest met de lessen uit het hoorcollege of zullen niet snel bij een stelling (zeer) oneens antwoorden.

Daarbij zijn een aantal van de enquêtes die zijn ingevuld geëxcludeerd, omdat ze niet volledig ingevuld waren. Er waren uiteindelijk vier online enquêtes geëxcludeerd om deze reden, dus dat is meer dan 10% van het totaal. Het kan zijn dat de resultaten anders geweest waren als deze enquêtes wel waren ingevuld en meegenomen in de resultaten.

Verder zijn de interviews mondeling afgenomen. Hoewel de vragen voor de interviews vooraf waren opgesteld, werden de vragen door twee onderzoekers gesteld. Het kan dus zo zijn dat er verschil zit in de manier waarop de vragen worden gesteld door de onderzoekers. Hierdoor kunnen geïnterviewden een ander antwoord geven bij de ene onderzoeker in vergelijking als dezelfde vraag werd gesteld door de andere onderzoeker. Daarnaast hadden niet alle geïnterviewden onbeperkt de tijd om de vragen te beantwoorden. Het kan dus zo zijn dat sommige door tijdsdruk een ander antwoord hebben gegeven dan dat ze eigenlijk zouden hebben willen geven als ze meer tijd hadden om over het onderwerp na te denken. Ook kunnen de

20

geïnterviewden beïnvloed zijn door de onderzoekers, omdat de vragen mondeling via zoom zijn gesteld. Net zoals bij de enquête kan het zijn dat ze hierdoor een sociaal wenselijk antwoord hebben gegeven, maar dat ze eigenlijk een ander antwoord hadden willen geven. Tevens heeft een van de geïnterviewde zorgprofessionals de vragen van het interview via de mail beantwoord. De vragen zijn dus niet mondeling via zoom gesteld. Het kan zijn dat ze anders zou hebben geantwoord als ze de vragen mondeling had beantwoord. De vragen zijn dus op een andere manier gesteld in vergelijking met de andere zorgprofessionals die werden geïnterviewd.

Een belangrijk punt om op te merken is dat er maar één zorgverlener was die weinig verstand van slechthorendheid had. De anderen geïnterviewden, de KNO arts met oorkunde als superspecialisatie, de logopedisten die van spraak, aflezen en communicatie hun vak hebben gemaakt, en de ervaringsdeskundige zijn als het ware al extra geactiveerd. Hierdoor hebben wij niet helemaal boven tafel kunnen krijgen wat het effect van het college is geweest op de mensen die in de eerste lijn zorg verlenen aan ouderen. Een tweede poging wijkverpleegkundigen te spreken te krijgen is door hoge werkdruk en met name in Corona-tijd helaas gestrand.

Desondanks zijn wij in staat geweest vernieuwende signalen op te pikken uit het werkveld.

Conclusie en aanbeveling Podcast, social media en E-learning zijn allemaal geschikte middelen voor informatieoverdracht, maar social media en E-learning zijn het meest geschikt om de kennis over slechthorendheid onder zorgprofessionals te vergroten, waarin met name praktische tips op prijs worden gesteld. Wij bevelen aan om door te gaan in het vermeerderen van kennis van zorgprofessionals. Daarin is het goed te focussen op het activeren van ouderen. Inhoudelijk kan er extra aandacht worden besteed aan:  Signalering van slechthorendheid aan de hand van de strategieën die slechthorenden toepassen  Uitbreiding van hun kennis over hoe ze zelf goed kunnen communiceren met slechthorenden en welke vaardigheden ze kunnen toepassen  De meerwaarde van het doorverwijzen naar huisarts, audicien of logopedist  De vaardigheid om taboe rond slechthorendheid te doorbreken

21

Referenties 1.

Volksgezondheidenzorg.info (2018a): https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/gehoorstoornissen/cijferscontext/huidige-situatie#node-zelfgerapporteerde-beperking-horen-naarleeftijd, RIVM: Bilthoven, 10 maart 2021 2. Centraal bureau van Statistiek (2013): https://www.cbs.nl/nlnl/nieuws/2013/27/ongeveer-drie-kwart-bezoekt-jaarlijks-huisarts-entandarts ,2 Juli 2013 3. National Research Council (US) Committee on Disability Determination for Individuals with Hearing Impairments; Dobie RA, Van Hemel S, editors.

Hearing Loss: Determining Eligibility for Social Security Benefits. Washington (DC): National Academies Press (US); 2004. 6, Impact of Hearing Loss on Daily Life and the Workplace. Available from: https://www-ncbi-nlm-nihgov.eur.idm.oclc.org/books/NBK207836/ 4. Hallberg LR, Barrenäs ML. Coping with noise-induced hearing loss: experiences from the perspective of middle-aged male victims. Br J Audiol.

1995 Aug;29(4):219-30. doi: 10.3109/03005369509086600. PMID: 8563653.

5. Hétu R, Riverin L, Lalande N, Getty L, St-Cyr C. Qualitative analysis of the handicap associated with occupational hearing loss. Br J Audiol. 1988 Nov;22(4):251-64. doi: 10.3109/03005368809076462. PMID: 3242715.

6. Levasseur M, Richard L, Gauvin L, Raymond E. Inventory and analysis of definitions of social participation found in the aging literature: proposed taxonomy of social activities. Soc Sci Med. 2010 Dec;71(12):2141-9. doi: 10.1016/j.socscimed.2010.09.041. Epub 2010 Oct 19. PMID: 21044812; PMCID: PMC3597625.

7. Alzheimer’s Disease and Healthy aging. (2020): https://www.cdc.gov/aging/publications/features/lonely-older-adults.html: Center for disease control and Prevention, 4 November 2020.

8. Feiten en cijfers huisartsenzorg. (2019): https://www.lhv.nl/uw-beroep/overde-huisarts/kerncijfers-huisartsenzorg?temp-no-mobile=1, Landelijke huisartsenvereniging.

9. S Orrie & T Motsohi (2018) Challenges experienced by healthcare workers in managing patients with hearing impairment at a primary health care setting: a descriptive case study, South African Family Practice, 60:6, 207-211, DOI: 10.1080/20786190.2018.1507566 10. Tian H, Lu C, Yang J, et al. WHO Global Estimates on Prevalence of Hearing Loss. Vol 29; 2015. https://doi-org.eur.idm.oclc.org/10.1002/2014GB005021

22

APPENDIX 1 S1. JADAD-Quality Score E-learning

S2. JADAD-Quality Score Social Media

S3. Kwaliteitsschaal Podcast

23

APPENDIX 2: ENQUÊTE De enquête is gemaakt met behulp van LimeSurvey.

Er wordt gevraagd naar functieomschrijving en of men het college Hoorwinst heeft bijgewoond en hoe ze de informatie daaruit hebben toepast in hun werkzaamheden.

Er worden stellingen voorgelegd over het contact. Hoe ervaren zorgverleners het contact met slechthorenden en belemmert het hun werkzaamheden?

Daarnaast worden er 6 stellingen gesteld die gaan over het informeren van de cliënt.

Dit heeft als doel om uit te vragen of zorgverleners ook bijdragen aan het welzijn van de ouder in een bredere zin.

Ook worden er vragen gesteld om te achterhalen in hoeverre zorgverleners maatregelen nemen om communicatie met slechthorenden beter te laten verlopen.

Ook vragen we uit in hoeverre zorgverleners vinden of er nog vooruitgang te behalen is, of dat dit overbodig is.

Introductie 1. Wat is uw functiebeschrijving? Keuze uit: wijkverpleegkundige, praktijkondersteuner huisarts, verzorgende IG, vrijwilliger (o.a. huisbezoeken), logopedist, audicien, anders (vul in bij opmerkingen) 2. Heeft u het college Hoorwinst bijgewoond op 21 november 2019 te StreonaStrijen?

1. Ja 2. Nee 3. Heeft u in de periode na het college bewust geprobeerd de lessen uit het college toe te passen in uw werkzaamheden?

1. Elke dag 2. Één keer per week 3. Één keer per maand 4. Nooit 4. Bent u wel bekend met de campagne Hoorwinst van de gemeente en GGD in regio Hoeksche Waard?

1. Ja

24

2. Nee 5. Zo ja, waar bent u bekend geraakt met deze campagne? (Open vraag) Vragen met betrekking tot cliënt contact Kunt u aangeven in hoeverre onderstaande stellingen van toepassing zijn op u en uw werkzaamheden?

6.

Ik ben mij bewust van de eventuele slechthorendheid van mijn cliënt. a.

Zeer eens b.

Eens c.

Neutraal d.

Oneens e.

Zeer oneens 7.

Ik let bewust op mijn houding als ik communiceer met een oudere die slechthorend is. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal c.

Oneens d.

Zeer oneens 8.

Ik articuleer duidelijk als ik communiceer met een oudere die slechthorend is. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal c.

Oneens d.

Zeer oneens 9.

Ik reduceer omgevingsgeluiden voordat ik ga communiceren met een oudere die slechthorend is. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal c.

Oneens d.

Zeer oneens 10.

Ik controleer of mijn boodschap overkomt bij een oudere die slechthorend is. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal c.

Oneens d.

Zeer oneens 11.

Ik ben mij bewust van strategieën die slechthorenden vaak gebruiken om te verhullen dat ze iets niet goed begrijpen. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal c.

Oneens d.

Zeer oneens 12.

Ik besteed aandacht aan het gebruik van hoorhulpmiddelen van mijn cliënt. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal c.

Oneens

25

d.

13. . a. b. c. d.

14. . a. b. c. d.

15. . a. b. c. d. e.

16. . a. b. c. d. e.

Zeer oneens Ik breng slechthorendheid ter sprake als ik dit vermoed bij een cliënt.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens Ik ervaar slechthorendheid als een belemmering van de communicatie.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens Door het college heb ik een beter contact met een slechthorende oudere.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens Nvt Door het college ben ik staat mijn werkzaamheden efficiënter uit te voeren.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens Nvt

Vragen met betrekking tot informeren van de cliënt Kunt u aangeven in hoeverre onderstaande drie stellingen van toepassing is op u of uw werkzaamheden?

17.

Ik geef slechthorenden advies over hoe ze hun communicatie met anderen zelf kunnen verbeteren. a.

Zeer eens b.

Eens c.

Neutraal d.

Oneens e.

Zeer oneens 18.

Ik verwijs een slechthorende oudere die nog geen hoorhulpmiddel gebruikt, actief door naar een huisarts. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal c.

Oneens d.

Zeer oneens 19.

Ik verwijs een slechthorende oudere die problemen met zijn hoorhulpmiddel heeft, actief door naar een audicien. .

Zeer eens a.

Eens b.

Neutraal

26

c. d.

20.

Oneens Zeer eens Kunt u aangeven hoe uw advies eruit ziet? (Open vraag)

21.

Heeft u met mensen uit uw omgeving gesproken over de campagne Hoorwinst? (bijv. met collega’s, familieleden of buren) a.

Ja b.

Nee 22.

Heeft u de Hoorwinst ansichtkaarten uitgedeeld aan anderen? (bijv. cliënten of collega’s) .

Ja a.

Nee 23.

Heeft u één of meerdere columns van de campagne Hoorwinst gelezen in Het Kompas? .

Ja a.

Nee Vragen met betrekking tot het verbeteren van eigen communicatie 24.

Ziet u mogelijkheden om uw communicatie met slechthorenden te verbeteren? a.

Ja b.

Nee 25.

Heeft u behoefte aan hulp of informatie om uw communicatie met slechthorenden te verbeteren? .

Ja a.

Nee 26.

In welke vorm zou u de informatie het liefst ontvangen? (meerdere antwoorden mogelijk) . (maandelijkse) mail met tips/nieuwsbrief a.

Een mobiele app b.

Een papieren folder c.

Een college van een deskundige Campagne Hoorwinst 27.

Denkt u dat ouderen gebaat zijn bij een grotere bewustwording van slechthorendheid onder zorgprofessionals? a.

Absoluut wel b.

Een beetje c.

Niet echt d.

Absoluut niet 28.

Kunt u uw keuze toelichten? (Open vraag)

APPENDIX 3: INTERVIEW VRAGEN De onderstaande vragen vormen een leidraad voor het interview. Tijdens het interview zijn aanvullende vragen gesteld om meer diepgang te krijgen in de antwoorden die werden gegeven.

27

     



In hoeverre houdt u rekening met slechthorendheid in het contact met ouderen binnen uw werk?

Bent u zelf bewust en maakt u een ander bewust van slechthorendheid?

Neemt u uw kennis van de campagne Hoorwinst mee in uw privéleven? En/of vrije tijd? Hoe verspreidt u uw kennis van de campagne Hoorwinst?

Wat is uw ervaring met hoorhulpmiddelen binnen uw werk/privé? Is er veel onbekendheid over hoorhulpmiddelen denkt u?

Heeft de mondkapjes plicht invloed op het omgaan met slechthorendheid?

Uit de enquête zagen we dat veel mensen ruimte voor verbetering zagen, heeft u dit ook ingevuld? Hoe ziet u dat? Wat zou u willen verbeteren? Een aantal mensen heeft nee ingevuld wat betreft het ontvangen van hulp om meer aandacht te hebben voor slechthorendheid, hoe zou dat komen denkt u?

Hoe zouden we jullie als professionals het beste kunnen helpen? Wat hebben jullie nodig om de aandacht ervoor te blijven houden? Hoe houden we bewustwording op peil onder professionals?

De onderstaande vragen hebben wij gesteld aan de KNO-arts die het college in de campagne Hoorwinst heeft gegeven.  

 



Hoe ziet u de relatie tussen slechthorendheid en sociaal isolement bij ouderen? In hoeverre is er een maatschappelijk probleem op dit gebied?

Hoe ziet u bewustzijn van patiënten met slechthorendheid onder zorgprofessionals? Is dit van groot belang? Hoe staat er voor met dit bewustzijn? Merkt u veranderingen?

Wat was de boodschap die u aan de zorgprofessionals wilde meegeven in het college dat u heeft gegeven?

Hoe denkt u dat bewustzijn van slechthorendheid het best kan worden verbeterd/vermeerderd? Hoe zou de campagne Hoorwinst het best een vervolg kunnen krijgen?

Heeft de mondkapjes plicht invloed op uw omgang met slechthorende ouderen?

APPENDIX 4: LOGBOEK Literatuuronderzoek

Robertino, Anne & Beynur

Introductie

Robertino

Methode

Robertino, Anne & Beynur

Resultaten

Anne & Beynur

Discussie

Robertino, Anne & Beynur

Veldonderzoek

Amza, Alexander & Julia

28

Enquête in LimeSurvey zetten (de vragen gezamenlijk bedacht)

Alexander

Methode

Amza, Alexander & Julia

Resultaten

Alexander & Julia

Discussie

Amza, Alexander & Julia

Interviews

Amza, Alexander & Julia

Mailcontact, vergaderingen inplannen

Julia

Iedereen heeft elkaar geholpen bij het schrijven van het verslag en het werk van een ander nagekeken. Allemaal hebben we ongeveer evenveel tijd en werk in het onderzoek gestopt.

29