Ambtsketens van de Hoeksche Waard

Ambtsketensvande HoekscheWaard

Verhalenvan HoekscheWaarde

AmbtsketensvandeHoekscheWaard(1853-2021)

A.C.vanderHoek InopdrachtvangemeenteHoekscheWaard

ISBN9789083123028 2022

Ondanksalleaandesamenstellingvanditboekbestedezorgkannochdeuitgever,noch deauteuraansprakelijkwordengesteldvooreventueleschadediehetgevolgisvanenige foutindezeuitgave. Degemeenteheeftgetrachtallerechtenmetbetrekkingtotdeindezepublicatie opgenomenafbeeldingenteachterhalen.Zijdiemenenrechtentekunnendoengelden kunnencontactopnemenmetdegemeente(info@gemeentehw.nl).

Inhoud

Voorwoord

InhetErfgoedbeleideninhetplanvoorArchiefbeheervande gemeenteHoekscheWaardhebbenwealsdoelstellingopgenomenom metenigeregelmaateenpublicatietelatenverschijnenoverbijzondere objecten,archiefstukkenofhistorischeverhalen,diebetrekkinghebben oponsprachtigeeilandmetzijnrijkeengevarieerdegeschiedenis.De gemeenteHoekscheWaardisop1januari2019gevormd,waardoorhet heleeilandenheteilandTiengemetenondereengemeentebestuurzijn samengebracht.Ditgemeentebestuurtelttientallenvoorgangersmet evenzoveelburgemeestersaanhethoofd.Eenburgemeesterwordt herkendaanzijnambtsketen.Overdeverschillendeambtsketensdie verbondenzijnaandegemeenteHoekscheWaardenhaarvoorgangers, alsmededehistorieenhiermeeverbondenverhalengaatdeze publicatie.Dezeambtsketenszijntezamenalscollectieopgenomenin hetErfgoedregistervandegemeente,zoalsbedoeldindeErfgoedwet. Eenprachtigonderwerpzodoendevooreenpublicatieinonze historischereeks.

Dezepublicatieistotstandgekomendankzijdeinzetvanonzesenior medewerkerArchiefenenthousiastonderzoekervandegeschiedenis, ArjanvanderHoek.Dankzijzijninzetzijndemeestevandeambtsketens weerinhetbezitofinbruikleengekomenvanonzegemeente.Namens hetgemeentebestuurwilikArjanheelhartelijkdankzeggenvooralzijn inspanningenenditmooieentastbareresultaat.

Ditprettigleesbareboekwerkjegeefteenmooioverzichtvande ontstaansgeschiedenisvandeambtsketenalssymboolvande burgemeesterenper(voormalige)gemeenteeenbeschrijvingvande verschillendeambtsketens.Hetvormtookeenpraktischnaslagwerkbij deexpositie,dieinMuseumHoekscheWaardteHeinenoordwordt georganiseerdoverdezebijzondereobjecten

IkwensuveelleespleziertoemetdezeuitgaveAmbtsketensvande HoekscheWaard.

HarryvanWaveren WethouderCultuurenErfgoed

Maasdam,8maart2022

Inleiding

Deambtsketen,deketenmetdeambtspenning,dieburgemeesters dragen,spreektenormtotdeverbeelding.Hetiseenzichtbaarteken vanzijnofhaarwaardigheid.Iedereendieeenburgemeestertijdens officiëlegebeurtenissenziet,herkenthemofhaardirect.Ookinde wereldvancartoonswordteenburgemeesteraltijdmetdeambtsketen afgebeeldeniedereenweetdandatheteenburgemeesterbetreft.

Altijdenshetdocumenterenvandecollectievandegemeente Binnenmaasvielmijopdatermaarweinigmeerbekendisoverde ambtsketens,behalvedatdezedoordeburgemeestergedragenwordt. Mijnnieuwsgierigheidwasgewektnaarmeerinformatieoverdeze ambtsketens.Hetzijntoch“cultuurhistorischevoorwerpen”dieeen gewoneburgerzeldenofnooitinzijnhandenzalkrijgen.Achteraldeze verschillendeambtsketensziteeneigenverhaal,diedoordetijdheen vergetenis.

In1979iseenuitgebreidboekoverdeambtsketensinNederland verschenen.Ditboekbevattehelaasweiniginformatieoverde ambtsketensvandegemeenteHoekscheWaardenhaar rechtsvoorgangers.Eenuitvoerigonderzoek,waarbijuiteindelijkruim 200dossierszijngeraadpleegd,leverdeschriftelijkbewijsnaarde herkomstvandeambtsketens.Inditboekhebikgetrachtdealgemene informatieoverambtsketenssamentevattenendespecifieke ambtsketensvandeHoekscheWaardtebeschrijvenente documenteren.

Dezoektochtleverdeuiteindelijkeenpaaronverwachteontdekkingen op.Iederekeerkwamerweleennieuweuitdagingomuittezoeken,om zohetverhaalvandezeambtsketenscompleettemaken.Dehistorie vandeambtsketenswassomseenvoudigteachterhalen,maarbijeen aantalambtsketensengemeentenwasermeeromteonderzoekenen werdhetverhaaldanookuitgebreider.Aanheteindvanhet documenterenbleekdatdegemeentenintotaal31ambtsketens gebruikthebben.Tweeambtsketenszijnthansinparticulierebezit. Verondersteldwerddat6ketensvermistofgestolenwaren,maardoor eenonlinebezoekaandecollectievanhetwaterschapHollandseDelta kwam1ambtsketenletterlijkenfiguurlijkweerbovenwater. UiteindelijkzijnalleambtsketensvandeHoekscheWaardbijelkaar gebrachtenzijnzealscultureelerfgoedverzamelingaangewezendoor hetcollegevandegemeenteHoekscheWaard.

Historischkader

EenambtsketenisinNederland hetonderscheidingstekenvoor deburgemeesterofvervanger. Deherkomstvande ambtsketenwordtindit hoofdstukbelicht.

DetraditievandeambtsketensvoorNederlandseburgemeestersis bijna170jaaroud.Tochzijnouderevoorbeeldenbekendvan vergelijkbareketens.DeStaten-Generaalhaddensinds1628hetgebruik ombuitenlandseambassadeursmetpenningentebelonen.Opdeze penningenwarendewapensvandeRepubliekderVerenigde NederlandenenvandeZevenProvinciënafgebeeld.Voor1628werden trouwensalTriumpfpenningenuitgereikt.Zokregenzeeheldengouden ketensvoorhunprestaties.OokdeVOCgafgoudenketensof eretekensalstekenvanerkenningvoorbewezendiensten.

Deschuttersgilden1kendeneenlangeenglorierijkegeschiedenis.Zij wareneengildedatookeenketenbezat.Ditwasdeketenvoorde schutterskoning.Aandezeketenshingechtergeenpenning,maareen gekroondegaai.Tochisdittypeketenaltevergelijkenmetde ambtsketenvoorburgemeesters.

KetenvanhetschuttersgildeteVlissingen,circa1550(Rijksmuseum Amsterdam)

1 Eengroepburgers,diemilitairetakenopzichhaddengenomen,omhunstadofdorpte beschermenenverdedigenbijeenaanval.

Inde19e eeuwkwamdeketenopnieuw‘indemode’.Dealgemene regelingvandeonderscheidingstekenenvandeburgemeesterhadook eenformelevoorgeschiedenis.Op4januari1824waseenKoninklijk Besluit(KB)nr.108vankrachtgewordent.a.v.hetdragenvaneen ambtskostuumvandeburgemeestersindesteden.De plattelandsburgemeesterskregenlatervoorschriftenhierover.In1825 zorgdehetreglementophetbestuurtenplattelandedatdefunctie vanschoutveranderde.Vanaf23juli1825werdenzijaangeduidals burgemeesterenassessoren2 .

Inartikel90vanditreglementwordtbepaald: “Burgemeesterenassessorenzullenbevoegdzijn,omindeuitoefeningvan hunnenbedieningeenonderscheidendteekenvanhunnewaardigheidte dragen,hetwelkbestaanzalineenenpenning,waaropaandeeenezijde hetwapenvanhetRijk,enaandeanderedenaamdergemeente gegriftis. Dezepenningzal,aaneenbreedoranjelintomdenhalsgedragenworden.” Deburgemeestersvanplattenlandsgemeentenhoefdenslechtseen oranjelintmeteenpenningtedragen.Deenezijdevandezepenning moesthetRijkswapenbevatten;deanderekantdenaamvande gemeente.Menmaakteditonderscheidtussenstedenendorpen vermoedelijkomdatdeaanschafvaneenambtskostuuminkleinere plaatsentekostbaarwerdgeacht.

In1848vervielhetonderscheidtussenstedenen plattelandsgemeentenmetdekomstvandeGrondwet.Hetvoorschrift voorhetambtskostuumvoorburgemeesterswerdin1994officieel ingetrokken.

DeambtsketenisingevoerdopvoordrachtvanThorbecke3 ,ministervan BinnenlandseZaken,onderkoningWillemIII,omdatburgemeesterseen bepaaldherkenningstekenmoestendragen.Depenningvande ambtsketenhadopdeachterzijdedanookvaaknogeenbeeltenisvan koningWillemIIIenopdevoorzijdehetgemeentewapen.Debrede schakelsvandeketenbevattenvaakvoorstellingendiemetde gemeentetemakenhebben.

IndeGemeentewetvanThorbecke1852staatinartikel76: "Datdeonderscheidingsteekenenvandenburgemeesterdoordekoning moetenwordenbepaald,evenalsdegelegenheden,waarbijdezegedragen worden. " OokindehuidigeGemeentewetvan1992isditartikel76.

2 Oudebenamingvoorwethouder.

3 J.R.ThorbeckewaseenNederlandsstaatsmanenministervanBinnenlandseZaken.Hij wordtbeschouwdalsdegrondleggervanonzeparlementairedemocratie.

Onduidelijkwasofditnueensjerpofeenpenningmoestworden. Thorbeckeschrijftop20oktober1852aandeKoning:"dathijde commissarissenvandeonderscheideneprovinciesheeftgepolstover hetophandenzijndeontwerpbesluittenaanzienvande onderscheidingsteekensvandeburgemeesterendateenmeerderheid vanhenhunvoorkeurhadgegevenaaneenpenning.Een kleinere groephadzichdaartegenuitgesprokenvooreensjerp"Zelf gafdeministerookdevoorkeuraaneenpenningalsredengeefthijaan: "depenningiseenvoudigerenachtbaarderdaneensjerp……..depenning behoortmeerinNederlandthuisdaneensjerp"

Nadediscussiesovero.a.dekeuzetussensjerpenlintenzilverof verguldsel,werdenmiddelshetKoninklijkBesluit(KB)van16november 1852deonderscheidingstekenenvanburgemeestersdefinitief vastgesteld.Hetbesluittradinwerkingop1januari1853.

Volgensartikel2vandewetheeftdeburgemeesterdeplichtomde ambtsketeninbepaaldesituatiestedragen. "wanneerhijvoorzitindevergaderingvandegemeenteraad;ingevalvan brand,ofvanoproerigebeweging,vanzamenscholingofanderestoornis deropenbareordezichinhetopenbaarbevindt;uitkrachtevanart.188 dergemeentewet,ofvaneenigeanderewetpersoonlijkinhetopenbaar bevelengeeft;bijplegtigegelegenhedennamensdegemeenteopkomt"

Deburgemeester,maarookzijnofhaarwaarnemer,isdusverplichtde ambtsketentedragentijdensdevergaderingvandegemeenteraaden bijdeontvangstvandekoning,eencommissarisvandeKoningofeen minister.Ookmoetdeburgemeesterdekettingdragenalshijofzijzich inhetopenbaarvertoont;ingevalvanbrand,bijoproer,bij samenscholingofbijeenanderevormvanverstoringvandeopenbare orde. Doordatdeburgemeesterhetonderscheidingstekeningevallen vanbrandofanderecalamiteitenmoetdragen,heefteen burgemeesterdeambtsketenaltijdbinnenhandbereik.Insommige gemeentenisvanwegedezeredeneenreservekettingaanwezig.Een enkelegemeenteheeftookvoordewethouderseenketting,welke identiekzijnaanhetorigineel.Opdezewijzekunnenzijde burgemeesteraltijdvervangen.

Bijdeinvoeringvanhetdualisme4indegemeentein2002reesdevraag wiedeburgemeestervervangtalsvoorzittervandegemeenteraaden

4 Staatkundigbegripvoordetaakverdelingtussenbestuurenvolksvertegenwoordiging, waarbijhetbestuurbestuurtengemeenteraadcontroleert.

dusgerechtigdisdeambtsketentedragen.Alsvervangervande gemeenteraadwordtoverhetalgemeeneenraadslidmetmeestejaren inderaadofqualeeftijdaangewezen.Dezevervangerkanenmagdus opdatmomentdeambtsketendragen.

Deambtsketenishetvaaksttezientijdensplechtigegelegenheden, zoalsdeLintjesregen,aankomstvanSinterklaasenfelicitatiesaan bruidsparenofbijhuldigingenvaneeninwonervanwegeeenbijzondere prestatie.Erzijnburgemeestersdiebijelkopenbaaroptredendeketen dragen,maarditisnietverplicht.Deburgemeesterdraagtdezijdemet hetgemeentewapenzichtbaarnaarvoren,wanneerdeburgemeester degemeentevertegenwoordigtofderaadvoorzit.Vertegenwoordigt deburgemeesterhetrijk,bijvoorbeeldbijhetuitreikenvankoninklijke onderscheidingen,danwordthetRijkswapen,ofdebeeltenisvan WillemIII,getoond.Sommigegemeentenhebbeneentweede ambtsketenalsreserve.Dezeisvaakmindermooienbestaatuiteen aantallosseschakelsmeteenpenning.Deketen(zonderdepenning) kanookprivébezitzijn,en"meegaan"naareenvolgendambt.

DeRaadvanStatehadkritiekophetontwerpbesluitvanThorbecke vanwegedekostenvandezilverenketting.Deprijzenvooreenketting lagennamelijkhogerdandekostenvoordepenning.Eenlintmet daaraandepenningzouinogenvandeRaadvanStateookvoldoen.Een sjerpzonderpenningwaseventueeleenalternatief.Eensjerpis tegenwoordiginFrankrijk,BelgiëenItaliënogsteedseentekenvande waardigheidvandeburgemeester.

Inhetontwerpbesluitbijartikel1hadThorbeckegenoteerd: ”Zullendedeonderscheidingsteekenen,hetgeendebedoelingisderwet, goedzigtbaarwezen,hetlintofdekeetendiensdannietblootomdenhals, maarbovendenrokgedragenenteneindezichordelijkendeftigte vertoonen,opdeschoudersvastgehechtteworden.”

DeRaadvanStatewasookvanmeningdatdegemeentennietzelfde keuzetussenlintofketenmoestenmaken.Zijwildeeenlint voorschrijven,vanwegedeuniformiteitenvanwegedekostenvaneen keten.HetbegripketenwasinogenvanRaadvanStateterekbaar. UiteindelijkzijndeideeënvanThorbeckegehandhaafd.Slechtseen geringaantalgemeentenschafteeenlintaan.In1982gingdelaatste gemeentemeteenlint,degemeenteMheer,opindegemeente Margraten. Sommigegemeentencombineerdeneenzilverenkettingmethetlint.

Eenburgemeesterdraagtdeambtsketenoverhetalgemeenalleenin zijneigengemeente.Ingemeentenwaardezelfdepersoon burgemeesteris,betekentdatbijeenwerkbezoekvancommissarisvan deKoninginofvorstdeburgemeestertijdenshetbezoekvan ambtsketenwisselt.In1952vandevorigewisseldeburgemeester W.J.D.vanDijckvandegemeentePiershil,GoudswaardenNieuwBeijerlandbijhetbezoekvandecommissarisvanKoningin,L.A.Kesper meerderekerenvanketen.Hierdoorstaathijmetverschillende ambtsketensopdefoto’stijdensditbezoek.

Vormenambtsketens

Inartikel1vanhetKoninklijkBesluituit1852wordenalvoorschriften voorhetuiterlijkvandeambtsketenbenoemd: “Deonderscheidingsteekenen,doordenburgemeestertedragen,bestaan ineenzilverenpenning,hebbendeeenemiddellijnvanveertigstrepenen vertoonendeaandeeenezijdehetwapendesRijks,aandeanderedatder gemeente,of,zoodegemeentegeenwapenheeft,dennaamder gemeente;depenninghangendeopdeborst,hetzijaaneenezilverenketen, hetzijaaneenoranjezijdenlint;deketenofhetlintopbeideschoudersaan denrokofhetopperkleedvastgehecht”

Dedoorsnedevan40strepenis,volgensThorbecke,netietsgroterdan derijksdaalder(30strepen).De40strepenbetekentdatdedoorsnede vandepenning40mmhoorttezijn. OverdewapensopdepenninghaddeRaadvanStatenaaraanleiding vanhetontwerpbesluitookopmerkingen.Hetnutendoelvande beeltenismoestduidelijkomgeschrevenworden.Deachterliggende redenisdatéénbeeltenisvoldoendezouzijn.HetRijkswapenbedekken vonddeRaadvanStateonwenselijkennietnetjes.Daaromredeneerde zijdathetRijkswapenachterwegegelatenzoukunnenworden.Ditwas daarnaastookweereenbesparingopdekosten.

Ambtsketenskomenvoorindiversevormen.Alleambtsketensvan burgemeestershebbeninprincipeeenpenningmetaandeenekant hetwapenvandegemeente,enaandeanderekanthetrijkswapenof eenafbeeldingvankoningWillemIII.Sommigegemeentenhebbenook versierselsronddepenninglatenaanbrengen.Dezilverenketting verschiltpergemeentequauitvoering.Zijzijnervanrijkgedecoreerden daardoorbehoorlijkzwaar,totheelsober.

Depenningkanopverschillendewijzenbewerktzijn.DeUtrechtse StempelsnijdersvandeMuntmaakteneenpenningmeteen gestempeldofgeslagenRijkswapenaandeenekantennaamvande gemeenteaandeanderekant.Diverseedel-enzilversmeden adverteerdendestijdsdatzijdeambtspenningkondenleveren. Hierdoorisereengroteverscheidenheidinhetuiterlijkvande penningen.Ditvarieertvan“enreliëf”totgegraveerdofeenmixvan graverenenreliëf.

Erzijnookvariatiesinhetreliëf,namelijk:

• Eenhaut-reliëf(letterlijk:hoogreliëf)heeftrelatiefveel hoogteverschil.Devoorstellingisveelvolumineuzeruitgewerkt; somszijndefigurenzelfsbijnavrijstaandebeeldhouwwerken.

• Eenbas-reliëf(letterlijk:laagreliëf)heeftweinighoogteverschil, zoalsdeafbeeldingopeenmunt.

Insommigeambtsketenszijnuiteindelijkook(half-)edelstenen verwerkt.Dezedecoratieveelementenwerdenpasrond1914voorhet eersttoegepastindeambtsketens.Tochkangesteldwordendatde drangnaarextradecoratiemetedelstenenindeambtsketensin Nederlandnietoveralis.DeNederlandseambtsketenszijnoverhet algemeenredelijksober.Tegenwoordigwordenookanderematerialen danalleenzilvergebruiktindeambtsketens,zoalsgoudentitanium

Rijkswapen

HetRijkswapenwasvastgesteldbijbesluitop24augustus1815en bestaatuit“denrijzendengoudenleeuwdeshuizenvanNassau,prijkende opeenveldvanazur,bezaaidmetgoudenblokken.Dezeleeuwisgetongd metkeel,gekroondmetdekoninklijkekroon,enhoudt,gelijkweleerdieder republiekvandevereenigdeNederlanden,indenregterklaauween opgestokenzwaardenindenlinkereenbundelpijlen(voorheenin Nederlandsoudewapenschildzeveningetal,dochbijbovengemeldbesluit nietbepaald)metdegoudenpuntenopwaartsendooreengoudenlint tezamengebonden”.

1. totdekkingvanhetschilddeKoninklijkekroongelijkaandie welketotdusverredoordekoningenderNederlandenis gevoerd;

2. alsschildhouderstweeleeuwen,gekroondmetdekoninklijke kroon;

3. dewapenspreuk'JeMaintiendrai'inLatijnselettersvangoud opeenlintvanazuur.

In1907ishetRijkswapenaangepast.Debeschrijvingvandehuidige versieisvastgelegddoorKoninginWilhelminamethetKoninklijkBesluit van10juli1907.Op23april1980ishetopnieuwvastgelegddoor KoninginJuliana.Opbasisvandezebeschrijvingendeheraldische regelsmageentekenaarofontwerperzelfbepaleninwelkestijlen vormeenwapengemaaktwordt.

HetRijkswapenvan1907:

“

Inazuur,bezaaidmetblokjesvangoud,eenleeuwvangoud,gekroondmet eenkroonvandriebladerenentweeparelpuntenvanhetzelfde,getongd engenageldvankeel,inderechtervoorklauwopgehevenhoudendein schuinlinksestandeenzwaardvanzilvermetgevestvangoudeninde linkervoorklauweenbundelvanzevenpijlenvanzilvermetpuntenvan goud,depijlentezamengebondenmeteenlintmedevangoud. ”

1. totdekkingvanhetschilddeKoninklijkekroongelijkaandie welketotdusverredoordekoningenderNederlandenis gevoerd;

2. alsschildhouderstweeleeuwenvangoud,getongden genageldvankeel;

3. dewapenspreuk'JeMaintiendrai'inLatijnselettersvangoud opeenlintvanazuur.

DeverschillentussendetweeRijkswapenszittenindekronenvande leeuwen.InhetRijkswapenvan1815dragenalleleeuweneenkroon metvijfbeugels.Inhethuidigewapendraagtalleendeleeuwophet wapenschildeenopenkroonmetdriebladeren(gravenkroon).Een anderverschilisdekijkrichtingvandeleeuwen.

Indeheraldiek5iseenwapeneenmeestalsymbolischevoorstellingop een(wapen)schild.Insommigegevallenwordtdatwapenschild uitgebreidmetattributenofschilddekking.Ditzijnbijvoorbeeldeen helm,eenkroon,éénofmeerschildhouders,eenmottoeneen wapentent,wapenmantelofdekkleed.Opsommigeambtsketensvan Nederlandzijnheraldischewapensensymbolenafgebeeld.Dewapens verwijzenvaaknaareerderegemeenten.Desymbolenverwijzennaarde historievandegemeente.Somsverwijzendesymbolennaarhetambt vanburgemeester.Eigenschappenwaarvanverwachtwordtdateen burgemeesterdezeheeft,zoalsvoorzichtigheid,wijsheiden gerechtigheid,wordendanuitgebeeldmeteenhert,uilenweegschaal.

Eenambtsketenkanookweergavenvanmeerwapensbevatten.Zo komenopverschillendeambtsketensfamiliewapensvoorvandegene voorwiedeambtsketenbestemdwasofvandegenediedeambtsketen schonk.Ookgemeentewapenskomenindeketensvoor.Ditkunnen buurgemeentenzijn,gemeentendiedeambtsketengeschonken hebbenofgemeentendieopgegaanzijnindegemeentewaarde ambtsketenvooris.Tegenwoordigishetooktoegestaanomeen gestileerdeversievangemeentewapensofhetRijkswapente gebruiken.

5Heraldiek,ofwapenkunde,verwijstondermeernaardegewoontedieinEuropais ontstaanindeloopvandetwaalfdeeeuw,omwapenuitrustingenvanriddersteversieren metsymbolischevoorstellingen,zogenoemdeemblemenwaaruitlaterdewapenszijn ontstaan

Modellen

Ambtsketenswerdeninseriesgemaakt.Zohebbenmeerdere gemeenteneenvergelijkbaarambtsketen,waarbijdeambtspenninghet onderscheidmaakt.Welzijnvariatiesopinseriegemaakteambtsketens bekend.Ineersteinstantiewarener6seriemodellenketens.Later kwamenernogmeermodellenbij.Uiteindelijkstonddetellerop22 modellen.Doordatketensinseriewerdenvervaardigd,hebben meerderegemeenteneenzelfdeketen.Ineersteserievervaardigde ambtsketensbestonduitzesmodellen.Dezezeswarengebaseerdop dedrieverschillendeschakelsvanmodel1,2en3 Deburgemeesterskettingenwareno.a.tekoopbijF.M.LucardieaandeKaasmarktte Rotterdam.Dezeambtsketenskostten15gulden.Modelnummer1, metopenovaleschakels,wordtookweleensdichtgemaakt,zodathet mogelijkisomophetdichtegedeelteteksttegraveren.Bijvoorbeeldde namenvanburgemeesters,diedeambtsketenhebbengedragen.

Inenkeleprovincieskomenregionalemodellenketensvoor.Deze wijkenafvandelandelijkeseriemodellen(model1t/m6).Overhet algemeenwerdgekozenvoordeseriemodellen.Tijdensonderzoekin dejaren70naardeambtsketensbleekdatdewaarderingvoorde standaardmodellennietgrootmeerwas.Eenuniekeketenoogstmeer bewonderingenwaardering.

NVKoninklijkeVanKempenenBegeerinVoorschotenbeschikteover negenseriemodellen.Dezeseriemodellenwordenmeteenhoofdletter, variërendvanAtotFaangeduid.Daarnaastwerdenookuniekeketens gemaakt.Inde20e eeuwzijnnaastdeeerstestandaardmodellenmeer ontwerpenvoordeketentoegevoegd.

Sindsdejaren50vandevorigeeeuwheeftdezilverfabriekWerkplaats voorEdel-enMetaalsmeedskunstH.HooykaasuitVoorschotenveel ambtsketensgemaakt.Ookzelfstandigekunstenaarsenzilversmeden hebbenopdrachtgekregenomambtsketenstevervaardigen.

Bron:archiefgemeenteNieuw-Beijerland

De9standaardmodellenvanKoninklijkeBegeerBV. Bron:archiefgemeenteKorendijk

Gewicht

InhetKBstaatweldeafmetingvandepenningvermeld,maardeketen heeftdezevoorschriftenniet.Ditisdanookderedendatdeketenszo vanelkaarkunnenverschillen.Ketensverschillennietalleeninuiterlijk, maarookingewicht.

Hoewelerwelstandaardmodellenwarenvoordeketens,maaktenniet allegemeentenhiergebruikvan.Grotegemeentenwildeneenunieke keten.Dezeuniekeketenswarenuiteraardduurder.Dekostenvaneen uniekeketenliepenoptot88gulden,terwijldeseriemodellenongeveer 15guldenkostten.Hetprijsverschilvandeketenskomtwaarschijnlijk voortuithetuiteenlopendegewichtaanzilver.Overhetalgemeenzijn ambtsketensineen1e gehalteof2e gehaltezilveruitgevoerd.Het1e gehaltebetekentdatdeverhoudingzilver92,5%isen7,5%koperof andermetaal.Bijhet2e gehaltezilveris83,5%zilver.

Opoudeambtsketenswordenhetzilvermerkindevormvaneen zwaardaangetroffen.Ditmerkbetekentdathetzilverdatgebruiktis tenminstevanhet2e gehalteis.Hetzwaardwerdalskeurmerkin1814 ingevoerd.Na1953werdeninhetzwaarddegetallen925of835 weergegevenomzoaantegevenwelkgehaltezilvergebruiktwerd.Er zijnookanderezilvermerkenzoalseenstaandeleeuwmeteen RomeinseIofeenlopendeleeuwmeteenRomeinseII. Indeperiode 1814tot1953werdinplaatsvaneenRomeinscijfergewooneen1of2 gebruikt.

Minstens2e gehaltezilver 1e gehaltezilver 2e gehaltezilver

Destaandeenlopendeleeuwwordtopgrotenieuwevoorwerpen,zoals hetambtsketen,geslagen.Dezwaardjeswordenaangetroffenop penningen.Naastdezezilvermerkenwordtopgrotenieuwe voorwerpenookhetMinerva-kopjegeslagen.Dittekengeefthet

kantooraan,waarhetvoorwerpgekeurdis.Dittekenmaaktonderdeel uitvanhetzogenaamdedrielingkeur6 .

Dragenvanambtsketen

InhetKBvan16november1852wordtvoorgeschrevendatbijhet dragenvandeambtsketen,deambtsketenopbeideschoudersaande rokofhetopperkleedmoetwordenvastgemaakt.Ditvoorschriftis bedoeldomtevoorkomendatdepenningtezwaarzouwordenen ongecontroleerdgaatbungelen.Ditzoutenkostegaanvande waardigheid.Alsoplossinghiervoorwasbedachtdataandeachterkant vandeketen,terhoogtevandeschoudernadenofrevers7,tweehaakjes werdenbevestigd.Dezehaakjesmoestendanachterderevershaken. Eenaantalgemeentenbesteldeneenhalveketen,dieaanderevers werdenbevestigd.Veelvandezehalveketenszijnlaterverlengdtot heleketens.

Deambtsketenwerdbinnenhandbereikvandeburgemeesterbewaard. Sommigeburgemeestersdragendeambtsketenaltijdbijzichinhun colbert.Eenaantalambtsketenswordtinapartemetviltgevoerde, kofferbewaard,vanwegehunvorm.In1853werdenspeciale,metvilt gevoerde,rondehoutensieradendozenbijdeambtsketensgeleverd.In desieradendoosiseenopstaanderand,zodatdeambtspenninginhet middenopgeborgenkanwordenendeketenrondomgelegdkan worden.Sommigeambtsketenshebbengrotereschakels.Hetgevolg hiervanisdatdezeineengroteopbergkofferwordenbewaard.Ookzijn erverschillendematenvanlederenopbergetuis,diebijdeambtsketen geleverdworden.

6 Dedrielingkeurbestaatuiteenkeurmerk,eenkantooraanduidendtekenendejaarletter. 7 Reverszijndelinksenrechtsteruggevouwenvoorpanden,inhetverlengdevandekraag, aandevoorzijdevanbijvoorbeeldeenjas,eencolbertofeenblazer.

Verschillendebewaardozenuit1853voordeambtsketens.

Modernekoffersenetuisvoordeambtsketens.

Eigendomambtsketen

Ambtsketenskondenaangeschaftwordenbijvelezilversmeden.Over deaanschafwerdendestijdsverschillendediscussiesgevoerd.Devraag wiedeketenaanmoestschaffenstondhiercentraal,wantmoestde burgemeesterdeonderscheidingstekensofdegemeente(raad)de ketenaanschaffen. Ineersteinstantiewashetdebedoelingdatde kostenvandeonderscheidingstekensvoordeburgemeesterzouden zijn.MotivatiehiervoorwasdatinArtikel76vandeGemeentewetstaat datdeburgemeestereenonderscheidingstekenmoetdragenendatdit bijKoninklijkBesluitisbepaald.

Thorbeckepleitteervoordatdeketenseigendomzoudenzijnvande gemeente.Datbetekendedatdegemeentedeambtsketenmoest betalenennietdeburgemeesterzelf.Deredenhiervoorwasdatop dezewijzevoorkomenwerddatdeambtsketenbijvertrekofoverlijden vandeburgemeestergeeneigendomvandegemeentemeerzouzijn. UiteindelijkisdeaanschafvandeambtsketensdoordeNederlandse gemeentensoepelverlopen.Slechtseenkleinaantalambtsketenszijn aangeschaftdoordeburgemeesterszelf.

Indejarenna1853kwamhetvoordateenburgemeestereenfraaier ambtsketenwilde.Ineenpaargevallenisdanookbekenddatdeze burgemeesterszelfeennieuwambtsketenlietenmaken.Vaakwerden dezeketensdanaandegemeentegeschonkendoordeburgemeester. Ineenenkelgevalbleefdeambtsketeneigendomvandeburgemeester enwerddoorheminbruikleengegeven.

Inhetverledenzijnambtsketensverdwenenofverduisterd.Inde praktijkisgebleken,dathetinbruikleengevenvaneen,nietmeerin gebruikzijnde,ambtsketennietvreemdwas.Ophetmomentdateen ketenvaneennieuwgevormdegemeentenognietgereedis,kanook teruggevallenwordenopdeketensvanéénvandeopgeheven gemeenten.Ineensporadischgevalwerdendeketensomgesmolten toteennieuwketen.

Ambtsketensvanopgehevengemeentenzijntegenwoordig opgenomenindecollectievaneengemeenteofmuseum.Hetkomt zeldenvoordatambtsketensofpenningenparticulierbezitzijn. Sommigegemeentenhebbendeambtsketensinhetverledencadeau gedaanaandeburgemeesterophetmomentdatdegemeentein kwestieopgehevenwerd.Ditwerdgedaanopinitiatiefvande gemeentezelf,maarisinhetverledenookgedaanopverzoekvande burgemeesterzelf.

Rekeninguit1853vanGebroedersBouscholtevoordeambtsketen.Bron: archiefgemeenteHeinenoord

Technieken

Tijdenshetbijeenbrengenvandeverschillendeambtsketensvielopdat erveleverschillendemanierenzijnvoorzilversmedenomeen ambtsketentemaken.In1853werdenalverschillendemethoden gebruikt.Sommigevandezeambachtelijkewerkwijze,zoalsdrijven wordennietveelmeertoegepast.Eenredenhiervoorisdatdeze werkwijzeveelarbeidsurenkost.Zilversmedeniseenedelsmeedkunst eniseenkunstzinnigvakdatuitgeoefendwordtdooreenzilversmid.De term“edel”verwijstnaardeverwerktemetalenindiezindatheteen niet-corroderendmetaalis.Hieronderstaandemeestgebruikte techniekenbijhetvervaardigenvanambtsketensbeschreven.

Vormendetechnieken

Debasistechniekenvoorhetzilversmedenwordengebruiktomde grondvormvanhetontwerptemaken.Dezetechniekenzijnhameren engieten.

Hamereniseentechniekwaarbijeenvlakkeplaatzilvermetbehulpvan verschillendevormenhamersomeenkleinaambeeldgemodelleerd wordt.Tijdensditproceswordthetmetaalsteedsharderenbrosser, doordatdemolecuulstructuurverdichtwordt.Hetmetaalwordttijdens ditprocesregelmatiggegloeidomdestructuurteherstellen.Hameren bestaateigenlijkuittweetegengesteldehandelingen:hetuitdiepenen hetstruiken(ofintrekken.

Detweedevormendetechniekishetgieten.Hetverschilmethameren isdateersteenmodelopwaregroottegemaaktmoetworden.Door hetgietenzijndevormenmassief.Ditkostrelatiefveelmateriaal.

Versierendetechnieken

Alsdebasisvormvanhetontwerpgereedis,kandeedelsmidop verschillendemanierenhetobjectverderdecorerenofversieren.De vormendetechniekenzijnnagenoegongewijzigdgebleven.De versierendetechniekenzijnwelveranderd.Sommigetechnieken raakteninonbruikofwerdenverdrongendoornieuwtechnieken.Veel versierendetechniekenbestaanuitinleg-ofoplegwerk.Hetobject wordtdanvoorzienvaneenandermateriaal,datinofophetoppervlak wordtaangebracht.Hetaanbrengenvandecoratiesgebeurtdoorhette solderen.

Drijven

Drijveniseentechniekdiewordttoegepastbijgehamerdezilveren voorwerpen.Detechniekisverwantaanhethameren,waarbijde edelsmidnogsubtielertewerkgaat.Netalsbijhethamerenmoethet objectregelmatiggegloeidworden.Opdezewijzewordtvoorkomen dathetzilvertebroswordtenkanbarsten.Hetdrijvengebeurtmet kleineponsen.Posenzijnkorteafgerondemetalenstaafjesvan verschillendeformaten.Bijhetdrijvenwerktdeedelsmidvanafde achterkantvanhetobjectendrijfthetzilvernaarvorenzodataande voorkanteenbollingontstaat.Omhetzilvertekunnendrijvenisvan belangdatdeondergrondstevigis,maartochingedeuktkanworden. Dezeondergrondbestaatmeestaluiteenmetzandofhoeveelheidpek gevuldkussen.Detweehelftenvandepenningwerdendanlateraan elkaargemonteerd.Gedrevenpenningenhebbendanookeenholle binnenkant.Somsmoethetzilvervandevoorkantgedeeltelijk teruggedrevenworden.Dezetechniekwordtrepousserengenoemd.

Graveren

Bijhetgraverenwordtmeteennaaldachtiggereedschap(de graveersteker)ondereenbepaaldehoekeengroefinhetgladde oppervlaktegesneden.Opdezewijzewordteendecoratieaangebracht. Bijgraverenwordtmateriaalweggehaald.Detegenovergestelde techniekvangraverenisciseleren.

Pointilleren

Dezetechniekhoudtmiddentussenciselerenengraveren.Meteen puntigmetalenstaafjeeneenhamertjewordteenpatroonvandeukjes aangebrachtophetvoorwerp.

StempelenofSlaan

Bijhetslaanvanmuntenofpenningenwordtmeteenstempelhet metaalvaneenafbeeldingvoorzien.Hetiséénvandeeenvoudigste manieromsneleenrepeterendmotiefaantebrengenopobjecten. Erzijntweetypenstempels:dubbeleofenkelvoudigestempels.Bijeen dubbelestempelwordtdevormineendunmetalenplaatjegeperst doorhettussentweedelenvandestempelteklemmen.Deenehelft vandestempelisvoorzienvandegewensteafbeelding,deanderevan deafbeeldinginspiegelbeeld.Deenkelvoudigestempelbestaatuiteen kleinemetalenstaafdieaaneenuiteindeisvoorzien vandegewenste afbeeldinginspiegelbeeld,Metéénhamerslagwordthetmotief overgebrachtophetobject.Hetresultaatissomsnietteonderscheiden vaneengraveerdevoorstelling.

Damasceren

Damascereniseeninlegtechniekvanmetaalinmetaal.Meestalwordter ineenhard,donkerkleurigmetaal(geoxideerdstaal,messing,bronsof geelgoud)eenzachter,lichtergekleurdmetaal(meestalgoudofzilver) geplaatst.Inhetmetaaloppervlakwordteenzwaluwstaart-vormige groefgemaaktwaarinhetzachtemetaalwordtgehamerd.

Emailleren

Emaillerenishetsmeltenvanglasachtigesubstantieopeenmetalen ondergrond,vergelijkbaarmetglazuuropaardewerk.Hetresultaatis eenblinkendengladoppervlakdatinveleverschillendekleurenkan wordenuitgevoerd.

Afwerkingstechnieken

Nadathetobjectgegotenofgehamerdis,moethetafgewerktworden omoneffenhedenteverwijderenenhetdegewensteglanstegeven. Methodenhiervoorzijn schuren, vijlen en slijpen.Hetoppervlakwordt steedsgladderenkrijgtzijneersteglans.Onderdompelingineen zuurbadverwijdert metaaloxiden.Polijstenvanhetobjectzorgtvoor eenoptimalediepeglans.Eentechniekdievooralbijzilvertoegepast wordtishet bruneren.Bijbrunerenwordtgeenmateriaalmeer weggeslepen,maarwordthetoppervlakmetbruneerstaalof bruneersteenmetagateneindhoogglansaangebracht.Methet bruneerstaalofdebruneersteenwordtmetgroenezeepophet voorwerphard overhetoppervlakgewreven.Doordeafwerkingwordt hetvoorwerpdichtgewreven.

Sinds1853

Vanaf1853werdenbijvele gemeentenambtsketensof onderscheidingstekenen aangeschaft.VanuitdeHoeksche Waardschaftendegemeente dezeeigenlijkmaarbij3 verschillendezilversmedenaan.

Goidschalxoord

HoewelGoidschalxoordin1853nogeenzelfstandigegemeentewas,is dezegemeenteenigejarenlaterbijdegemeenteHeinenoordgevoegd. In1855werddesamenvoegingmetdegemeenteHeinenoord afgekondigdinhetStaatsbladenwasdaardooreenvoldongenfeit.

GoidschalxoordwasvroegereenHogeHeerlijkheid8,diezijnnaam ontleendeaanéénvandeeersteHeren:GoidschalckOelm.Op17mei 1804behandeldedemunicipaliteithetconceptreglementvoorhet gemeentebestuurvanGoidschalxoord.Zijhaddenditontvangenvande commissietothetwerkdergemeentebesturen.OmdatGoidschalxoord noggeendergelijkreglementhad,heeftdecommissieereengemaakt enaandemunicipaliteitgezonden.Totledenvanhetgemeentebestuur wordenbenoemdCornelisBlaak,JohannesBoogaartenCornelisvan Diepen.Vanaf1juni1804ishetnieuwegemeentebestuureenfeit.

Integenstellingtotdehogeenvrijeheerlijkheidheeftdegemeente Goidschalxoordnooiteengemeentewapengehad.Debeschrijvingvan hetwapenvandeheerlijkheidluidt:“Inzilvereenrodebrakmeteen halsbandvangoud’.Deherkomstvanhetwapenis(nog)nietbekend. EenbrakiseenOudhollandsejachthond.

Op18december1852beslootdegemeenteraadvanGoidschalxoord eenonderscheidingstekenaanteschaffen.Indejaarstukkenvan1853 staatdateenonderscheidingstekenvooreenbedragvan32,20gulden isaangeschaft.Gebaseerdopdezekostenkangeconcludeerdworden datdeburgemeestervandegemeenteGoidschalxoordeen ambtsketen,bestaanduiteenpenningenketen,heeftgehad.Helaasis onbekendwatmetdezeambtsketengebeurdis.

8 Eenheerlijkheidiseenbezittingvaneenheer,waaraanbepaaldeheerlijkerechtenzijn verbonden.Metdetermheerlijkheidwordtdanaangeduidhetterritoriumofleenvaneen landsheer,dieinditgebieddevolleheerlijkerechtenuitoefende.

BurgemeesterA.Vogelsangwasgelijktijdigburgemeestervande gemeentenGoidschalxoord,HeinenoordenOud-Beijerland.De ambtsketensvandegemeentenHeinenoordenOud-Beijerlandzijn beidegemaaktdoordeGebroedersG.H.Bouscholte,goud-en zilversmedenvanZ.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage.Hetishet aannemelijkdatdeambtsketenvanGoidschalxoordookdoorde GebroedersG.H.Bouscholteisgemaakt.

Onderstaandeburgemeesterheeftdeambtsketengedragen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1851-1855 A.Vogelsang tegelijkburgemeester vanHeinenoord(18281877)enOudBeijerland(1852-1877) Jaarrekening1853 Bron:archief

PrinsBernhardopbezoekin1948inGoudswaard metburgemeesterHammer. (fotoGemeenteHoekscheWaard)

Goudswaard

HetwapenvanGoudswaardwerdop24juli1816 doordeHogeRaadvanAdelaande gemeenteGoudswaard(toennogKorendijk geheten)ingebruikbevestigd.

Debeschrijvingvanhetwapenis “Vanlazuurbeladenmeteenpalvanzilver. ”

Deherkomstvanhetwapenisonbekend.Hetwapen werdindeachttiendeeeuwreedsals heerlijkheidswapengevoerd.Menvermoeddatde zilverenpaalhetHaringvlietsymboliseert.

Deambtsketenin1853aangeschaftenkostte24 gulden.In1852werdal25guldengenoteerdinde begroting,maarwerduiteindelijkdoorgehaald.Het jaardaaropwerdeenbedrag24guldenopgenomen indebegroting.Debegroting1853werdinde raadsvergaderingvan25oktober1852vastgesteld Helaasontbreektdejaarrekeningenindebijlagende jaarrekening.Hierdoorisnietteachterhalenbijwie deambtsketenaangeschaftis.Dedagtekeningvan debetalingwas25november1853.

Hetiszeergoedmogelijkdatdeeersteambtsketen bijVanKempenisaangeschaft.Deburgemeester wasookburgemeestervanPiershilenvandie gemeenteiseenketenvandezezilversmid aangeschaft.Daarbijkomtdathetbedragenvoorde aanschafvandeambtsketennagenoegovereen komen.HetkwamtrouwensindeHoekscheWaard vakervoordateenburgemeester,dievanmeerdere gemeentenburgemeesterwas,ambtsketensvan dezelfdezilversmidhad.

Inmei1946iseennieuweambtsketenaangeschaft.Helaaszijnernog maarweinigarchiefstukkenuitdietijdbewaard,waardoornietmet 100%zekerheidgezegdkanwordenwaarom.Vermoedelijkisde ambtsketen,netalsbijdegemeenteNieuw-Beijerland,opeen onbekendemanier,verdwenenaanheteindvandeTweede Wereldoorlog.

DekantmethetRijkswapenwasineenlaagreliëfuitgevoerd.De penningisgeslagenzonderbuitenrandaandezijdevanhetRijkswapen. Dekantvangemeentewapenheefteenkleinerand.Hetwapenschildis laagopdepenninggegraveerd.Ineenboogomhetwapenschildisde tekst“BURGEMEESTERVANGOUDSWAARD”gegraveerd.Inhet wapenschildislazuurinstreepmotiefgegraveerd.Opdekantvanhet gemeentewapeniseenzilvertekenaangebracht.

Dezilvertekensstaaninhetbuikstukvandeketting.Opvallendbijde zilvertekensishetjaarteken,eenkleineKmetkroonineenovaal.Dit jaartekenwerdkortnadeTweedeWereldoorloggebruiktvan1juni 1945totenmet1946.

Hetjaartekenvan1945-1946.

Hetzilvertekensisdelopendeleeuw. Ditgeeftaandatdeambtsketenvan het2e gehaltezilver(0.835%)is gemaakt.Ditgehaltewasgebruikelijk indietijd,vanwegedeschaarstevan zilver.Volgenshetonderzoekuit1979 haddeambtsketenvanGoudswaard hetmodelketennr.E.DezewerdengemaaktdoorkoninklijkeVan KempenenBegeeruitVoorschoten.

HetmeestertekenvanKoninklijkeVanKempenenBegeerBV.

Eenmooidetailvandeketenisdatomdepenningtedraaieneen scharniermetveiligheidssluitingisgemaaktinhetovalehang-oog.

Deambtsketenwordtnogsteedsbewaardindeoriginelekartonnen doos.

Deambtsketenistijdensdebuitengewoneraadsvergaderingop20 december1983geschonkenaanburgemeesterB.Kolbach Volgenshet scenariovandievergaderinghingburgemeesterKolbachde ambtsketenombijwethouderenloco-burgemeesterS.vanSteensel. Deburgemeesterwasdelaatsteweekvandecemberafwezigdoor vakantie.HiernahadwethouderVanSteenselhetwoord.Hijlashet raadsbesluitindevormvaneenoorkondevoor,waarbijde gemeenteraadvanGoudswaardaandelaatsteburgemeesterdezer gemeentedeambtsketenschenkt.

Onderstaandeburgemeesterhadnoggeenambtsketen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

Onbekend-1850 A.J.vanDriel

Deambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordeonderstaande burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden

Ookburgemeester vanNieuw-Beijerland (1837-1889)en Piershil(1844-1889) 1889-1931 A.H.Zahn Ookburgemeester vanPiershil 1931-1936 R.Tjalma Ookburgemeester vanPiershil 1936-1944 S.Hammer Ookburgemeester vanPiershilenvanaf 1938ookvanNieuwBeijerland 1944-1945 M.A.Simonis

1850-1889 Mr.J.F.deMeijMecima

Ookburgemeester vanNieuw-Beijerland enPiershil.In1945 doodgeschotendoor hetVerzet. 1945-1949 S.Hammer ookburgemeester vanNieuw-Beijerland enPiershil;later burgemeestervan Oud-Beijerland 1950-1956 W.J.D.vanDijck

Ookburgemeester vanNieuw-Beijerland enPiershil 1957-1976 P.G.Vries Ookburgemeester vanNieuw-Beijerland enPiershil 1977-1984 B.Kolbach

Ookburgemeester vanNieuw-Beijerland enPiershil;vanaf 1984burgemeester vanKorendijk

s-Gravendeel

Op24juli1816ishetgemeentewapenvastgesteld. Hetwapenwordtbeschrevenals“Vangoud,beladen meteenfascevankeel,verzeldvandrieOranjeboomen vansijnople,staandetweeenchefeneenenpointe. Hetschildgedektmeteenekroonmetdriefleurons, allesvangoudenvastgehoudendoortweeengelen. ”9

Degemeente’s-Gravendeelheeftin1853een penningaangeschaftzonderdeketting.De burgemeesterdroegdepenningaaneenzijden oranjelint.Op12mei1853beslootde gemeenteraadintestemmenmetdevaststelling vaneenbegrotingswijzigingvoor11guldenvoorde aankoopvaneenzilverenpenningmeteenoranje lint.

Op13oktober1930werdbesloteneenblanco krediettereserverenvoordeontvangstvande nieuweburgemeestervan’s-Gravendeel.Voorde ambtspenningwerdeenzilverenketting aangeschaft,tervervangingvanhetoranjelint.De ambtsketenmetnieuwekettingwerdbijhet aantredenvanburgemeesterC.vanHeesenop31 oktober1930voorheteerstgedragen.De plaatselijkejuwelierE.J.Noorlanderleverdedeketen voor35gulden.

Depenningisuitgevoerdmeteenlichtreliëfaan beidezijden.Inhetwapenschildvandegemeente zijndeelementenvanhetwapengegraveerd.Het gemeentewapenisuitgevoerdzonderde karakteristiekeengelen.Degemeentenaamisniet

9 Dekijkrichtingvandeengelenisindeloopdertijdop verschillendemanierenweergegeveninhetgemeentewapen.

vermeldopdepenning.DeOud-Beijerlandsegoud-enzilversmedenIn ’tVeld&Partnershebbenhetgemeentewapenindepenningin1999 opnieuwgegraveerd.

Deambtspenningdraagtaandezijdevanhetgemeentewapenhet meestertekenVK74.Ditbetekentdatdepenningisvervaardigddoor JohannesMattheusvanKempen10uitUtrecht-Voorschoten.Van1835 tot1858wasdithettekenvoordezezilversmid.

HetmeestertekenvanJ.M.vanKempen.

Deschakelsvandekettingzijnniet overeenkomstigdeseriemodellen. Indehaakvandeketenstaande zilvermerkenenhetmeesterteken. Hetmeestertekenisslecht leesbaar,maarlijkthetmeestertekenvanKoninklijkeGerritsenenVan KempenN.V.uitZeist(1930)tezijn.

Hetmeestertekenopdehaakvandeketting.

Bijnaeenanderambtsketen

In1993vierdedegemeente’s-Gravendeelhaar400jarigbestaan.Ter erevanditheugelijkefeitwerdeno.a.specialemuntengeslagen,de vlasmunten.Heteersteexemplaarvandevlasmuntwerdgeslagendoor burgemeesterM.Salet.Bijdezegebeurteniskreegzijeengouden vlasmuntaaneenketting.Bijdeoverhandigingsuggereerdede directeurvandeRabobank,deheerAppelman,datheteenambtsketen zoukunnenzijn.Tochisdezekettingnooitalsambtsketengebruikt.

Hiervoorvoldeedhetnietaandewettelijkevoorwaardenvan wapenschildenenformaatvandepenning.BurgemeesterSaletheeft dekettingwelmeerderekerengedragen,aangezienheteenjuweelvan eenkettingis.

Onderstaandeburgemeesterhadgeenambtsketen.

10 J.M.vanKempenIIIwasdederdegeneratievanzilversmeden.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden onbekend-1831 J.Elshoff

Deambtspenningmeteenoranjelintwerdgedragendoorde onderstaandeburgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1831-1868 J.H.Heereman 1868-1899 F.E.VaarzonMorel 1899-1930 D.RoodenburgVermaat

Deonderstaandeburgemeesterdroegenhetambtsketenmetzilveren ketting.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1930-1954 C.vanHeesen 1955-1971 C.J.Verplanke 1971-1986 D Lodder 1986-1993 J.D.Nederlof 1993-2000 M.Salet 2000-2006 AJ Pijlman waarnemend burgemeester

Heinenoord

HetgemeentewapenvandegemeenteHeinenoord isvastgesteldop22juli1818 Hetwapenwordt beschrevenals“Vanlazuurwaaropeenkorenschoof vangoud,eenfascevanzilverbeladenmeteen spoorradvansabelbrocheerendeoverhetgeheel”.

Tijdensderaadsvergaderingvan15december1852 beslootdegemeenteraadeen onderscheidingstekenaanteschaffen.Inde verantwoordingvanhetfinanciëlejaar1853staat vermelddathetonderscheidingsteken41,40gulden kostte.Dezekostenwerdenverdeeldin20gulden vooreenpenning,16guldenvooreenkettingen 2,80guldenvooreenbreedoranjelintmetzilveren haken.Deoverigekostenwaren2guldenvooreen gedraaidedoosmetfluweelbekleeden60cent verzendkosten.

Deambtspenningissierlijkvormgegeven,waarbij zowelhetRijkswapenalsgemeentewapeninreliëf zijnuitgevoerd.Depenningvandegemeente Heinenoordisaanbeidezijdenuitgevoerdineen relatiefhoogreliëf11.HetRijkswapenheeftzelfs meerreliëfdanhetgemeentewapen.Het gemeentewapenisuitgevoerdmetextraelement, namelijkeenhelmmetpluimen.Onderhet wapenschildisdenaamvandegemeenteineenlint weergegeven.Depenningheefteenzilvertekenaan dekantvanhetgemeentewapen.Dekettingisniet overeenkomstigdestandaardvormenvandeinserie vervaardigdeambtsketens.Heinenoordhanteerde deambtsketeninhetverledenincombinatiemet

11 In1853omschrevenalshoogopgedreven.

eenoranjelint.In1979werdvastgesteldbijhetvoorbereidende onderzoekvoorhetboek“Ambtsketensvanburgemeestersin Nederland”12dathetlintwaszoekgeraakt.

Deketenheeftovaleschakels,welke voorzienzijnvaneenparelrand.Deketens vandegemeentenPuttershoek,Westmaas enHeinenoordzijngemaaktdoordezelfde zilversmidenlijkenveelopelkaar.Deketen vandegemeenteHeinenoordbevatechterveelmeerschakelsenwas hierdoorduurder.

Hetmeestertekenstaatonderdeklipvandehaak,vandekettingenhet verstelstuk.DitishetmeestertekenvandeGebroedersG.H.Bouscholte, goud-enzilversmedenvanZ.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage.

HetmeestertekenvanG.H.Bouscholte.

BurgemeesterA.Vogelsangwasdeeersteburgemeestervan Heinenoordmetdeambtsketen.Aangezienhijinzijnambtsperiodeook burgemeestervanOud-Beijerland(1853-1877)enGoidschalxoord (1851-1855)was,hadhijbeschikkingovermeerdereambtsketens.

Deambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordeonderstaande burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1828-1877 A.Vogelsang tegelijkburgemeester vanOudBeijerland(1852-1877) enGoidschalxoord(18511855)

1877-1882 P.M.Vogelsang

1882-1911 P.J.Kluit

12 Blz.36“AmbtsketensvanburgemeestersinNederland”.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1911-1942 J.deZeeuw

1942-1943 W.vanderPloeg

tegelijkburgemeester vanPuttershoek(19391963)

1943-1945 A.Roodzant tegelijkburgemeester vanOud-Beijerland (1945) 1945 L.J.denHollander tegelijkburgemeester vanPuttershoek

1945-1946 W.vanderPloeg

1946-1948 L.J.denHollander

1949-1965 C.J.vanBommel

1965-1974 P.Groeneweg

1974-1980 W.van ’tVeld

1980-1982 L.Vleggeert waarnemend;tegelijk burgemeestervan Puttershoek

Klaaswaal

HetwapenvanKlaaswaalwerdop24juli1950bij KoninklijkBesluitaandegemeenteingebruik bevestigd.Sinds1januari1984vielKlaaswaalonder denieuwopgerichtegemeenteCromstrijen.Het wapenvanKlaaswaalisdaardoorkomente vervallen.

Deblazoeneringvanhetwapenluiddealsvolgt: “Inzilvereengolvendedwarsbalk,bovenvergezeld van2,ondervan1St.Andrieskruisvankeel.Hetschild gedektmeteengoudenkroonvan3bladerenen2 paarlen. ”

Hetwapenisgelijkaandatvan deHeerlijkheidCromstrijen,waarinKlaaswaalen Numansdorpgelegenwaren.Numansdorpvoerde hetzelfdewapeninanderekleuren DeSt. Andrieskruizenzoudenvroegermogelijk rietpluimenaanweerszijdenvandeKrommeStrijne hebbenuitgebeeld.

DegemeenteKlaaswaalheeftin1853depenning aangeschaftzonderdeketting.Indejaarrekening van1853staatdeaankoopvaneenzilveren penningmeteenoranjebandvermeld.Deaanschaf vandepenningkosttedegemeente7,65gulden.In hetgrootboekvan1853staatkostenvoorlevering vaneenambtsketendoorA.deVriesvermeld.Op depenningstaatgeenmeesterteken.Zeer waarschijnlijkisdeambtsketengeleverddoorL.A. deVriesenZoonuit ’s-Gravenhage.ZijwarenhofgraveursvanZ.M. Koning.IndeNieuweRotterdamscheCourant plaatstenzijnovember1852eenadvertentiewaarin zijnambtspenningenvoorburgermeesterskonden

leverenvoor7guldenofmetkettingvoor15guldenextra.Graveurs hebbengeenmeestertekenenhierdoorontbreektditopdeketen.

Wanneerdeambtsketenistoegevoegdaandeambtsketenis onduidelijk.Opfoto’suitdeperiode1872-1908draagtburgemeester Kluifhoofdeenambtspenningmetoranjelint,maarookmeteen ambtsketenmetzilverenketting.Hoewelnietmet100%zekerheid gezegdkanwordenofditdeambtsketenvanNumansdorpof Klaaswaal,ishetdeverwachtingdatindeperiode1853-1908deketting voordeambtsketenvanKlaaswaalisaangeschaft.Indejaarrekeningen wordthierechternergensmeldingvangemaakt.

De ambtspenning is aan de ene kant het Rijkswapen gegraveerd. Ook aan de andere zijde van de penning is het gemeentewapen gegraveerd. Opvallend hierbij is dat twee leeuwen naast het wapenschild van de gemeente zijn aangebracht. Boven het wapenschild is een touw met drie lussen gegraveerd. De ambtspenning is zeer waarschijnlijk gemaakt van een afgevlakte zilveren tweeëneenhalf gulden munt. Op de zijkant van de penning staat namelijk “God zij met ons”.

Deambtsketeniseeninserie vervaardigdeambtsketenmodelnr.5 enheeftnogdetweereverhaken.In dereverhakenvandeketenstaanhet zilvertekenenhetmeesterteken.Een zwaard,welkeaangeeftdathetzilvergehaltetenminstevanhet2e gehaltezilverisenhetmeesterteken.Opdereverhakenstaathet meestertekenvanJ.M.vanKempenenZonenuitVoorschoten.

HetmeestertekenJ.M.vanKempenenZonenuitVoorschoten.

Deambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordeonderstaande burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden 1820-1872 A.Vlielander

Eerstschout.Ook burgemeestervan NumansdorpenZuidBeijerland 1872-1908 D.Kluifhoofd Ookburgemeester vanNumansdorpen Zuid-Beijerland 1908-1912 H.A.R.Jonkers Ookburgemeester vanNumansdorp 1912-1934 G.WalmavanderMolen 1934-1961 J.G.deZeeuw Ookburgemeester vanNumansdorp 1962-1971 S.W.Henry Ookburgemeester vanNumansdorp 1971-1979 M.Visser 1979-1983 B.J.Korstanje waarnemend

Maasdam

HetwapenvandegemeenteMaasdamis vastgesteldop12juni1911(K.B.nr.68)enwordt beschrevenals“Inkeeleendwarsbalkvangoud”.

Doordathetgemeentewapenin1911isvastgesteld, ligthetvoordehanddatpasdaarnaeen ambtsketenisaangeschaft.Echterisbijhet doornemenvandejaarrekeningenvan1910tot 1958isgeeninformatiegevondenoverde eventueleaanschafvandeambtsketen.

Destellingofdeambtsketentochrond1853 gemaaktis,blijftlastigtebeantwoorden.Inde archievenvandegemeenteMaasdamzijngeen documentenuitdieperiodeaanwezig,die informatiekunnenbevattenovereeneventuele aanschafvaneenonderscheidingsteken.

OmtochtebepalenofdegemeenteMaasdamalin 1853eengemeentewapenvoerdeenduseen ambtsketenmethetwapenaangeschaftkanzijn,is deherkomstvanhetwapenverderonderzocht.Een zoektochtdoorheraldischedatabankenenmethulp vandeHogeRaadvanAdelbrachtenuiteindelijk enigeduidelijkheidoverhetwapen. BijdeHogeRaadvanAdelzijnindearchieven diversedocumentenoverdegemeenteMaasdam aanwezig.In1816antwoorddePresidentvanhet gemeentebestuuraandeHogeRaadvanAdeldat hetonbekendwasofMaasdamooiteenwapen heeftgevoerd.Hieraanvoegdehijtoedat“omerin hetvervolgeentemogenvoerenisonsvrij onverschillig”.In1833werdenMaasdam,St. AnthoniepolderenCillaarshoeksamengevoegdtot degemeenteMaasdam.HetwapenvanMaasdamin

denubekendevormwerdvoordeeerstekeergenoemdin1846inhet “AardrijkskundigwoordenboekderNederlanden”,geschrevendoorA.J. vanderAa.In1849werdditnogmaalsaangehaaldalswapenvande gemeenteMaasdaminde”Geschied-enaardrijkskundigebeschrijving vandenHoekschenWaard”doorJ.W.deRegt.InMaasdamheeftook tot1900eenlogementgestaanmetdenaam”WapenvanMaasdam”, voordatditdoorbrandwerdvernield.Ineenbriefvan1911vande burgemeesteraandeRijksarchivarisbeschrijftdeburgemeesteruit eigenherinneringtewetendathetuithangbordvanhetlogementeen afbeeldingtoondevaneenveldvankeelmeteendwarsbalkvangoud.

In1910werdeenwapenaangevraagdbijdeHogeRaadvanAdel.Deze aanvraagwasnietvoorhetbekendewapenvanMaasdam,maarvoor eencombinatievandewapenschildenvanMaasdam,CillaarshoekenSt. Anthoniepolder.DeHogeRaadvanAdeladviseerdein1911omhet wapen”InKeeleendwarsbalkvangoud”voordegemeentevastte stellen.Ditvoorstelwasgebaseerdopeigenonderzoekenwerdmet eenhistorischgrondaangevuld.Hetwapenisontleendaanhetgeslacht VanDorp.In1578werdJonkheerArentvanDorpheervande heerlijkheidMaasdam.HetwapenschildvanArentvanDorpishetzelfde alsdatvanMaasdam.

Hetisdusaantenemendatin1853degemeentewelaleenwapen hanteerde,maardezenietofficieelwasvastgesteld.Deaanschafvande ambtsketenkandaardoorin1853zijngeweest,maarmet100% zekerheidisdatniettezeggen.

Deambtspenningisvaneenvoudigeaard.Hetisechterweldeenige ambtspenningvanderechtsvoorgangersvandegemeenteBinnenmaas, dievaneenkleurisvoorzien.Hetwapenisinemaillenaangebrachtop depenning.ZowelhetRijkswapenalshetgemeentewapenzijn geslagenindepenning.HetRijkswapenissierlijkweergegevenmet rankeleeuwenaanbeidezijdenvanhetwapenschild.Deschilddragende leeuwenlijkenvolgenshetKBvan1907afgebeeld,watkanbetekenen datdepenningtochpasinde20e eeuwisgemaakt.Bovenhet wapenschildvandegemeentestaathetwoord“gemeente”gegraveerd enonderhetwapenschild“Maasdam”.

Deambtsketeniseenschoolvoorbeeldvan deinserievervaardigdeambtsketenmodel nummer.1.Deovalegroteschakelszijnmet eendwarseschakelverbonden.Aande achterkantiseenkorteeenvoudigeketting aanwezigomdeketentesluiten.Indehaakvoordeambtspenningvan

deketenstaandezilvermerkenaandevoorzijdevandehaakenhet meestertekenopdeachterzijde.Vanhetmeestertekenisniet achterhaaldvanwiehetmeestertekenisgeweest.Aandehandvandit tekenhadachterhaaldkunnenwordeninwelketijdsperiodedepenning gemaaktis.

Hetonbekendemeestertekenopdepenning.

Hetisnietbekendofdeonderstaandeburgemeestersallende ambtsketenofanderonderscheidingstekenhebbengedragen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1843-1867 K.Kluit

1867-1870 C.HoorensvanHeijningen

1870-1906 W.J.Klaar

1906-1923 L.E.M.Klaar

1923-1954 B.GroenevelddeKater

Wastijdelijk waarnemend burgemeester Mijnsheerenlandin 1942

1954-1961 J.W.Wegstapel

1962-1984 M.G.M.vanMarwijkKooy

Laterburgemeester vanBinnenmaas

Mijnsheerenland

Hetwapenwordtbeschrevenals“Vangoud,beladen meteen sautoirvankeel,waaropvijfSt. Jacobsschulpenvangoud,geplaatstindenzinvanden sautoir.” Hetwapenisvastgesteldop24juli1816.

Degemeenteraadvandegemeente Mijnsheerenlandbeslootop4maart1853een onderscheidingstekenaanteschaffen.Inde verantwoordingvanhetfinanciëlejaar1853staat vermelddathetonderscheidingsteken35gulden kostte.Dezekostenwerdenverdeeldin20gulden vooreenpenning,10guldenvooreenkettingen 2,80guldenvooreenbreedoranjelintmetzilveren haken.Deoverigekostenwaren1,80guldenvoor eengedraaidedoosmetfluweelbekleeden40cent verzendkosten.Deambtsketenwerdgeleverddoor G.H.Bouscholte,goud-enzilversmedenvanZ.K.H. PrinsHendrikin’s-Gravenhage. Deomschrijvingwas“eenzilverenhoogopgedreven onderscheidingstekenvertoonendaandeeenezijde eenwapendergemeenteenaankeerzijdehet rijkswapen,beidemettenancesenornamenten omgeven”.

Tijdenshetonderzoeknaardeambtsketensbleekal sneldatdeambtspenningnietovereenkwammet deomschrijvinguit1853.Daarnaastisookhet meestertekenvanG.H.Bouscholteniet aangetroffenopdehuidigeketen.Dooruitvoerig archiefonderzoekwerdditvermoedenuiteindelijk onderbouwdmetdocumentenuithetarchief.

Op31oktober1949keurdedegemeenteraadde6e begrotingswijziging goed.Debegeleidendeonderbouwingwas: ”Deambtsketenvandeburgemeesterisindelaatsteoorlogsdagen verdwenenennimmerteruggekeerd.Aanzieneenburgemeestergeachtkan wordeneenambtsketenniettekunnenmissenisbeslotentotaankoop daarvan.”

H.Tonino,juwelierinDordrecht,leverdeop3november1949een ambtsketenvoorhetbedragvan133,70guldenaandegemeente.Een paarjaareerder,in1934,haddezelfdejuwelierheteersteambtsketen nogvermaaktvooreenbedragvan9,50gulden.

Tijdenseenaanverwantezoektochtnaardeherkomstvanhet gemeentewapenvoorhetwaterschapDeHoekscheWaard,werdinde collectievanhetWatershapHollandseDeltaeenketenvoor MijnsheerenlandvanMoerkerkenaangetroffen.Debijbehorendefoto deedvermoedendatdithetverdwenenambtsketenvandegemeente Mijnsheerenlandwas.Deomschrijvingoverdeketen,diedeinhet archiefvandegemeenteMijnsheerenlandaangetroffenzijn,komt overeenmetdefysiekeweergavevandeambtsketen.Hoeditketenin decollectievanhetWaterschapisgekomen,heeftwaarschijnlijkte makenmethetfeitdateenvandeverrerechtsvoorgangersvan WaterschapHollandseDeltahetwaterschapMijnsheerenlandvan Moerkerkenwas.Indeperiodenadeoorlogisdeketenwaarschijnlijk alsbodebus13bijhetWaterschapterechtgekomen.Hetketenis1968 doorhetWaterschapMijnsheerenlandvanMoerkerkeninbruikleen gegevenaanhetStreekmuseumHoekscheWaard14 .Debijbehorende beschrijvingwasdanookbodeketen.Doordezetoevalligeontdekking washetmogelijkdeverlorengewaandeambtsketenweertoete voegenaandecollectieHoekscheWaard.

Deeersteambtspenningissierlijkvormgegeven,waarbijzowelhet Rijkswapenalsgemeentewapenineenreliëfzijnuitgevoerd.Het Rijkswapenheefteenhoogreliëf.Vooraldekroonophetwapenschild vanhetRijkswapenvaltopdoorhethogereliëfenformaat.Het gemeentewapenaandeanderekantvandeambtspenningisinlaag reliëfuitgevoerd.Rondhetwapenschildzijndecoratieveelementen aangebrachtindevormvanpluimen.Ineenlintonderhetwapenschild

13Eenbodebuswaseenattribuutvaneenbodeenwasbedoeldwashet ompoststukkenintedoen.Hetwasookvoorvoorzienvanhetwapenvandeinstantiedie debodevertegenwoordigde.Indeloopdertijdwasdebodebusveranderdvanechtebus toteenvaakrijkversierdedraaginsgne.

14StreekmuseumHoekscheWaardheetnuMuseumHoekscheWaard.

staatdegemeentenaam“MijnsheerenlandvanMoerkerken”vermeld. OnderhetlintvanhetRijkswapenzijndeinitialenH.B.zichtbaar,wat staatvoorH.Bouscholte.

Dekettingheeftschakelsmeteen parelrand.Eenvande verbindingsschakelsbijhet onderscheidingstekenheefteen afwijkendreliëf.Dekettingishetzelfde alsdeketenvandegemeentePuttershoek,Zuid-Beijerlanden Westmaas.Helaasisdezekettingnietmeercompleet.Slechtseenhalve kettingisnogaanwezig.Eenanderopvallenddetailisdateenaantal schakelseenvlakkeachterkanthebbeneneenaantalschakelsaanbeide zijdeneenparelrandhebben.

DepenningdraagthetzilvermerkaandekantvanhetRijkswapen.Het meestertekenvandeGebroedersG.H.Bouscholtewerdopeenvande schakelsgeslagen.Hoeweldezeschakelontbreektisdeambtsketen duidelijkvandeGebroedersG.H.Bouscholte,goud-enzilversmedenvan Z.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage.

HetmeestertekenvanG.H.Bouscholte.

Detweedeambtspenningvandegemeente Mijnsheerenlanduit1949isuitgevoerdmet verschillendetechnieken.HetRijkswapenisineen laagreliëfuitgevoerd,terwijlhetgemeentewapen gegraveerdis.Dekantmethetgemeentewapen heefteenduidelijkerand.Dekantmethet Rijkswapenheeftgeenopstaanderand.Het gegraveerdegemeentewapentoontalleenhet wapenschildvandegemeenteennietde gemeentenaam.Deschildhoudendeleeuwenzijn volgenshetKBvan1907afgebeeld.

Opdehaakvandeketenstaande gewichtsaanduiding,hetzilvermerkenhet meesterteken.Degewichtsaanduidingis onduidelijk,maarlijkteenviertetonen Het meestertekenisnietheelduidelijk,maarvoldoende omteziendatKoninklijkeGerritsenenVanKempen N.V.uitZeistdemakervandeambtsketenis.

HetmeestertekenvanGerritsenenVanKempenN.V. opdehaakvandeketting.

Dekettingisvormgegeveninrechthoekigeschakels verbondenmetkorteverbindingsschakels.

Deonderstaandeburgemeesterhadnoggeenambtsketen.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden

1850-1852 L.Kluit tegelijkburgemeester vanWestmaas

Deeersteambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordevolgende burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1852-1861 D.vanDriel tegelijkburgemeester vanWestmaas 1862-1874 G.A.vanDriel tegelijkburgemeester vanWestmaas, laterburgemeestervan Puttershoek 1874-1882 M.W.deKat tegelijkburgemeester vanWestmaas 1882-1893 M.A.Visser tegelijkburgemeester vanWestmaas 1893-1897 U.J.Kapteyn tegelijkburgemeester vanWestmaas 1897-1899 L.N.Kruijff tegelijkburgemeester vanWestmaas 1899-1901 D.A.vanEck tegelijkburgemeester vanWestmaas 1901-1933 G.J.B.terKuile tegelijkburgemeester vanWestmaas 1934-1959 A.deJong tegelijkburgemeester vanWestmaas

Detweedeambtsketenisachtereenvolgensgedragendoorde volgendeburgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1934-1959 A.deJong tegelijkburgemeester vanWestmaas.Werd meerderekeren waargenomendoor wethouderD.Koijck Lzn, B.Groeneveldde Kater(in1942)en Th.A.W.Bolman(in 1945)

1960-1970 A.vanWalsum tegelijkburgemeester vanWestmaas

1970-1981 W.Tuik tegelijkburgemeester vanWestmaas 1981-1984 A.Eveleens Waarnemend burgemeester

Nieuw-Beijerland

HetwapenvanNieuw-Beijerlandwerdop24juli 1816doordeHogeRaadvanAdelaande gemeenteingebruikbevestigd. “Gelozanjeerdvanlazuurenzilver.”

Hetgemeentewapenisgelijkaanhetwapenvande voormaligehogeheerlijkheidNieuw-Beijerland.Het gebiedwaarinNieuw-Beijerlandwasgelegenisin 1557bedijktdoorLamoraalvanEgmont,diehet ontstanelandnoemdenaarzijnvrouw,Sabinavan Beieren.Ditgebiedomvatookde plaatsenOud- Zuid-Beijerland.Hetisgelijkaan hetwapenvanBeieren.

Inderaadsvergaderingvan11december1852werd deaanschafvaneenonderscheidingsteken besproken.Naaraanleidingvandie raadsvergaderingwerddeaanschafvanhet onderscheidingstekenindecollegevergaderingvan 18december1852besproken.Tijdensde vergaderingwerdbepaaldopwelkewijzede ambtsketenvormmoestkrijgen.

Indecember1852werddaaromdoordegemeente Nieuw-Beijerlandaanmeerderegoud-en zilversmedenprijsopgavegevraagdvooreen ambtsketen.P.deMeijer,goud-enzilversmidin’sGravenhagedeed prijsopgavevan8,50of9,50 guldenvooreenpenning.Deketen“fraaienzwaar” kostte13tot16gulden.BijA.DeVriesenZoon kostteeenambtspenningofmedaillemetzilveren ketting15gulden.Zonderkettingkosttehet 7gulden.

Indevergaderingvan28juni1853,agendapunt5,wordtvermelddat eenonderscheidingstekenaaneenzilverenkettingopkostenvande gemeentewasaangeschaftvoor25gulden.Tegelijkertijdwerdookeen onderscheidingstekenvooreenveldwachtervoor10,65gulden aangeschaft.Helaasisindearchievennietteachterhalenwiede ambtsketengemaaktheeft.Hetiszeergoedmogelijkdatdeeerste ambtsketenbijVanKempenisaangeschaft.Deburgemeesterwasook burgemeestervanPiershilendaariseenketenvandezezilversmid aangeschaft.Hetbedragvoordeaanschafkomtnagenoegovereenmet deketenvanPiershil.HetkwamindeHoekscheWaardvaakvoordat eenburgemeester,dievoormeerderegemeentenburgemeesterwas, ambtsketensvandezelfdezilversmidhad.

Deeersteambtsketenhadstandaardmodel schakelsmodel

OpdehuidigepenningvandegemeenteNieuw-Beijerlandishet RijkswapenvolgenshetKBvan1907afgebeeld.Ditbetekentdatdit nietdeeerstepenningofambtsketenis.Tijdensonderzoekbleekuit stukkendearchievendatdeeersteambtsketen,opeenonbekende manier,isverdwenenindeTweedeWereldoorlog.DegemeenteNieuw Beijerlandheeftin1946deambtsketenaangeschaftmetdeketting. Metdeeerstebegrotingswijzingvan20juni1946werddeaankoopvan eenzilverenpenningmeteenketenstaatvoor229,80gulden goedgekeurd.Indejaarrekeningvan1946wordtdeaankoopvande ambtsketenbevestigd.Deredenvoordeaanschafwerdomschrevenals “Daardeoudeambtsketenzoekisgeraakttijdensdeafwezigheidvanhet secretariepersoneel,wasaankoopvaneennieuweketennoodzakelijk.”

Innovember1982isweereennieuwepenningvoorhetambtsketen aangeschaft.Hetverhaaldatindejaren’80deambtsketenontvreemd is,wordthierdoorenigszinsbevestigd.GemeentesecretarisVanDam ontvingbeginnovember1982eennieuwepenning.Deambtsketenvan degemeenteNieuw-Beijerlandisdustweemaalontvreemd.Aangezien deherindelingaanstaandewasiswaarschijnlijkbeslotenomalleeneen penningaanteschaffenendezemetdeketenvaneenandere gemeentetedragen.

BurgemeesterHammermetambtsketenvanNieuw-Beijerlandof Goudswaardin1938.

Foto:gemeenteHpekscheWaard

OntvangstvandeCommissarisvandeKoningin,deheerKesper,inNieuwBeijerlanddoorburgemeesterVanDijckop12mei1952.

FotoGemeenteHoekscheWaard

Dehuidigeambtspenningisaande kantvanhetrijkswapenineenlaag reliëfuitgevoerd.Aandekantvanhet gemeentewapenishetschild gegraveerd.Bijdezeambtspenningis detekst“Burgemeesterv.NieuwBeijerland”metdehandgegraveerd. DeschildhoudendeleeuwenzijnvolgenshetKBvan1907afgebeeld.De bijbehorendeketenwasvolgenshetonderzoekuit1979een standaardmodelnr.E.

Inderingvandeambtspenningstaathetzilvertekenenhet meestertekenaandekantvanhetRijkswapen.Eenzwaard,welke aangeeftdathetzilvergehaltetenminstevanhet2e gehaltezilverisen hetmeesterteken. DepenningisvervaardigddoorKoninklijkeBegeer BVteVoorschoten

BurgemeesterHammermetambtsketenvandegemeente Nieuw-BeijerlandofGoudswaardin1938. (Foto Gemeente Hoeksche Waard)

HetmeestertekenvanKoninklijkeBegeerBV.

Onderstaandeburgemeesterhadgeenambtsketen.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden Onbekend I.v.d.Vos

Deeersteambtsketenisachtereenvolgensgedragendoorde onderstaandeburgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden 1837-1889 Mr.J.F.deMeijMedima Ookburgemeester vanGoudswaard (1850-1889)en Piershil(19441889) 1889-1919 A.BoumanJz

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1919-1931 G.Ninaber

1931-1938 T.A.W.Bolman

Later burgemeestervan Strijen 1938-1944 S.Hammer

Ookburgemeester vanGoudswaard enPiershil(beide vanaf1936) 1944-1945 M.A.Simonis

Ookburgemeester vanPiershilen Goudswaard.In 1945 doodgeschoten doorhetVerzet. 1945-1949 S.Hammer

Ookburgemeester vanGoudswaard enPiershil.Later burgemeestervan Oud-Beijerland 1950-1956 W.J.D.vanDijck

Ookburgemeester vanGoudswaard enPiershil 1957-1976 P.G.Vries Ookburgemeester vanGoudswaard enPiershil 1977-1983 B.Kolbach

Ookburgemeester vanGoudswaard enPiershil.Vanaf 1984 burgemeestervan Korendijk

Numansdorp

HetwapenvanNumansdorpwerdop17november 1950bijKoninklijkBesluitaandegemeente Numansdorpvastgesteld.

Debeschrijvingvanhetwapenisalsvolgt: "Inzilvereengolvendedwarsbalk,bovenvergezeld van2,ondervan1St.Andrieskruis,allesvanazuur. Hetschildgedektmeteengoudenkroonvan3 bladerenen2paarlen."

HetwapenvanNumansdorpwordtdoorL.van Ollefen15in1793beschrevenmettweepaarden alsschildhouders.DeAndreaskruizenzouden vroegermogelijkrietpluimenaanweerszijdenvan deKrommeStrijnehebbenuitgebeeld.Hetwapen isafgeleidvanhetwapenvandeheerlijkheid Cromstrijen,watweerisafgeleidvanhet familiewapenvanVanStrijen.In1492werdde heerlijkheiddoorkeizerMaximiliaangeschonken aanGerritNuman.Hetheerlijkheidswapenbestond toenal.

DegemeenteNumandorpheeftpasin1854de penningmetkettingaangeschaft.Op29augustus 1853werdbegroting1854vastgesteld,aangezien ergeenbegrotingswijzigingoverditonderwerpzijn geweestzaldeaanschafvanhet onderscheidingstekenindebegrotingopgenomen zijn.Opderekeningvan1854staatvermelddat vooreenbedragvan21,15guldeneen onderscheidingstekenwasaangeschaft.Na

15Nederlandsestads-endorpsbeschrijver(1749-1816)

aanleidingvandebijbehorendebijlagenbleekdatdekostenvergoed werdenaanA.Vlielander.Hieruitkanafgeleidwordendat burgemeesterA.Vlielanderzelfdeaanschafheeftgeregeld Netalshet ambtsketenvandegemeenteKlaaswaalishetzeerwaarschijnlijkdatde ambtsketengeleverdisdoorL.A.deVriesenZoonuit ’s-Gravenhage.ZijwarenhofgraveursvanZ.M.Koning.Degravurevan hetgemeentewapenishetzelfdealsdatvandegemeenteKlaaswaal.

DeambtspenningisaandekantvanhetRijkswapenineenlaagreliëf uitgevoerd.Dekantmethetgemeentewapenisgegraveerd.Opvallend hierbijisdattweeleeuwennaasthetwapenschildvandegemeentezijn aangebracht.Bovenhetwapenschildiseentouwmetdrielussen gegraveerd.Hierbovenstaatdetekst“GemeenteNumansdorp”.

Deambtsketeniseeninserie vervaardigdeambtsketenmodel nr.5,waarbijdereverhakennog aanwezigzijn.Indehakenvande ketenstaandezilvermerkenenhet meesterteken.OpvallendhierbijisdathetmeestertekenvanC.M.C.J. vanMoorselis,welkepassinds1973ingebruikis.Eenzwaard,welke aangeeftdathetzilvergehaltetenminstevanhet2e gehaltezilverisen hetmeesterteken.

Depenningdraagtgeenmeesterteken.Graveurshebbengeen meestertekenenhierdoorontbreektditopdeketen.Deambtsketen vandegemeenteKlaaswaalwerdgekochtbijL.A.deVries.Depenning vandegemeenteNumansdorpenKlaaswaalzijnnagenoeghetzelfde. HetisdanookaannemelijkdatburgemeesterVlielanderdeambtsketen vanNumansdorpookbijL.A.deVriesheeftgekocht.Voordegemeente Numansdorpwerdechterweleenkettingbijdeambtsketen aangeschaft.

Waarschijnlijkisdekettingindeperiode1973-1983vooreen burgemeesterverlengd.Deaanpassingvandekettingisnietvermeldin dejaarrekeningen.Hetlichtvoordehanddatdekostenvoorhet verlengenvandekettingalsrepresentatiekostenzijnopgenomeninde jaarrekening.Hierdoorzijndekostennietteachterhalen.Deopdracht voordeaanpassingwerdgegevenaandelokaleedelsmidVanMoorsel uitKlaaswaal.Tijdensdezeaanpassingvanhetambtsketenishet meestertekenoverhetoudemeestertekengeslagen.

HetmeestertekenvanC.M.C.J.vanMoorsel,v.o.f.vanMoorsel-Kesteruit Klaaswaal/Oud-Beijerland.

Deambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordeonderstaande burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden

Eerstschout.Ook burgemeestervan KlaaswaalenZuidBeijerland 1872-1908 D.Kluifhoofd

1820-1872 A.Vlielander

Ookburgemeester vanKlaaswaalen Zuid-Beijerland 1908-1912 H.A.R.Jonkers

Ookburgemeester vanKlaaswaal 1912-1934 W.Paans 1934-1961 J.G.deZeeuw

Ookburgemeester vanKlaaswaal 1962-1971 S.W.Henry

Ookburgemeester vanKlaaswaal 1971-1983 J.Quast

Oud-Beijerland

HetwapenvanOud-Beijerlandisop24juli1816 bijKoninklijkBesluitaandegemeente toegekend. Op7juli1967isereenkroonaanhetwapen toegevoegd.

Hetwapeniseencombinatievandewapens vanEgmontenBeijeren.Hetgebiedwaarinde gemeenteligtisoorspronkelijkingepolderddoor LamoraalvanEgmont,diehetontstaneland noemdenaarzijnvrouw,SabinavanBeieren.Dit gebiedomvatookdeplaatsenNieuw-enZuidBeijerland.Hetwapenwordtvermeldinhet ManuscriptBeelaertsvanBlokland.

HetwapenvanOud-Beijerlandvan1816-1967.

Debeschrijvingisalsvolgt: "Parti,heteerstevan goud,beladenmet4kepersvankeel;hettweede gelozanjeerdvanlazuurenzilver."

HetwapenvanOud-Beijerlandsinds1967.

Debeschrijvingisalsvolgt:"Gedeeld:Ivangoud, beladenmet4kepersvankeel,IIschuinrechts spitsgeruitvanazuurenzilver.Hetschildgedektmet eengoudenkroonvan3bladerenen2paarlen."

Op16december1852werddoordegemeenteraadvanOud-Beijerland eenbesluitgenomenoverhetKoninklijkBesluitvan16november1852. Devoorzittermerkteopdathetnietduidelijkbeschrevenwas,wiede kostenvandeaanschafvandeonderscheidingstekenmoestdragen.De penningwasdoorhembesteld,maardegemeenteraadmoestbeslissen wiedekostenzoubetalen.Deraadbeslootdatde onderscheidingstekenvoorrekeningvandegemeentewas.In8januari 1853werdindegemeenteraadeendeclaratievandeburgemeester besproken.Dekostenvoordeonderscheidingstekenwaren20gulden voordepenning,15guldenvoordezilverenketting,1,80guldenvoor bijbehorendedoosen40centvoordevrachtenbriefport.

Debeidezijdenvandepenning,zowelRijkswapenalshet gemeentewapenzijngedrevenuitzilverplaatmateriaalenineenrand gezet.Hierdooriseenhollepenningontstaan.Indepenningzijnin beidewapensdelettersH.B.gedreven.AandekantvanhetRijkswapen ishetzilvermerkgeslagen.Opdezijdevanhetgemeentewapenstaan deinitialenH.B.Watopvaltisdathetgemeentewapenalmeteenkroon “gedekt”is,terwijlditpasofficieelaanhetgemeentewapenin1967 werdtoegevoegd.

Deketenbestaatuitgegoten gekruisteschakels.Opdehakenen verbindingsschakelvandeketenzijn ookzilvermerkengeslagen.Het meestertekenvandeGebroeders G.H.Bouscholte,goud-en zilversmedenvanZ.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage,was aangebrachtopdereverhaken.

HetmeestertekenvanG.H.Bouscholte.

BurgermeesterA.Vogelsangwaszotevredenmetdeambstketen,dat hierhieroverrechtstreeksschrijftaanMinisterThorbecke.Hijschrijftop 4januari1853: “het voorgeschreven onderscheidingsteeken zoo als voor enkele ambtgenooten en mij bij Bouscholte te `s-Hage is gedreven, voldoet bij de uitkomst goed, en is waarlijk veel mede gevallen”.

Op27mei1938staatburgemeesterA.C.deVriesBroekmanopeen fototergelegenheidvanzijnafscheidmeteenanderambtsketen.Het vermoedenbestaatdatburgemeesterDeVriesBroekmanvooreigen rekeningeenambtsketenheeftlatenmaken.Hetketendathij gebruiktewashetstandaardmodelketennummer3.

BurgemeesterJ.Aantjeswas niettevredenmetde ambtsketen.Eenjaarnazijn installatiebeslootderaadop 28november1967eenkrediet beschikbaartestellenvan750 guldenvoordeaankoopvan eennieuweambtsketenvoordeburgemeester,aangeziende oorspronkelijkeketenwegensernstigeslijtagediendeteworden vervangen.Denieuweketenmetpenningwerdgeleverddoor KoninklijkeBegeerBVteVoorschoten.Deketenhadschakelsvan standaardmodelketenmodelDvanKoninklijkeBegeeruitVoorschoten.

HetmeestertekenvanKoninklijkeBegeerBV.

Dezeambtsketenisop18november1982gestolenuithet bestuurscentrum.Dekostenvanvervangingdooreenexactgelijk exemplaarzouden2800guldenzijn.Deschadewerddoorde verzekeringvergoed.Beslotenwerdechteromdeoudeketenuit1853 inereteherstellenenweeringebruiktenemen.ZilversmidIn’tVeld& Partnersheeftin1999hetambtsketenverlengtenverwijderdede reverhaken.Daarnaastwerdhetoplengteverstelbaargemaakt.

BurgemeesterA.C.deVriesBroekmanmetzijneigenambtsketenenambtskostuum.

Foto:CollectieHistorischeVerenigingOud-Beijerland

BurgemeesterK.D.Dorsmanenechtgenote Foto:CollectieJopieenDickLeeuwestein/MuseumHoekscheWaard

OpinitiatiefvandeheerW.Kats,vanKats Watersport,isdoorWinkeliersverenigingOudBeijerlandendegemeenteOud-Beijerland,samen deopdrachtgegevenomeennieuwambtsketente maken.BurgemeesterK.Tigelaarwisthiernietsvan. DitketeniseenontwerpvanElsin’tVeldvanIn’t Veld&Partners.Uiteindelijkheeftdegemeente Oud-Beijerlandvoor50%bijgedragenaande kosten.Dekostenwerdengedektdoordepost viering450-jarigbestaanvandegemeenteOudBeijerland.Deburgemeesterwerdop24oktober 2009volledigverrasttijdensdetoespraakvan CommissarisvandeKoninginJ.Fransen.De Commissarissprak:“OpvallendaandievanOudBeijerlandisdatdeambtsketeneigenlijkwatielis. Ookblijkendeschakelgemakkelijktedraaienendatis ongemakkelijk” .Aanheteindvanzijntoespraakhing deCommissarisdeburgemeesterTigelaarde nieuweambtsketenom.

Deschakelsvan dekettingzijn niet overeenkomstig deseriemodellen, maarontworpen doorZilversmidP.J.In’tVeld&PartnersuitOudBeijerland.Dezilver-enmeestertekensstaaninhet contragewichtvandeketting.Deletter“Z”geeft hetjaarteken2009aan.Deketenisgemaaktvan het1e gehaltezilver(92,5%).

DepenningvandeambtsketenvanOud-Beijerland zijnaanbeidekantenineenlaagreliëfuitgevoerd. Decontourenvanhetgemeentewapenzijnuiteen plaatzilvervanca.1mmgezaagd.Hiernaisdezein depenninggemonteerd.Totslotzijnhetschild, lofwerkenedelstenenmetdehandgegraveerd, inclusiefdearceringdiedeheraldischekleurenin hetgemeentewapensymboliseren.Aande keerzijdeishetRijkswapengeslagen.Inhetbuikstuk ziteenmechaniekomdepenningtedraaien.Aan deambtsketeniseenrugstuktoegevoegdals contragewicht.

HetmeestertekenvanIn’tVeld&Partners.

HetrugstukofcontragewichtvandeambtsketenvanOud-Beijerland. Onderstaandeburgemeesterhadnoggeenambtsketen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden Onbekend-1834 A.A.v.d.Geer

Burgemeestersmetdeeersteambtsketenzijn:

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1852-1977 A.Vogelsang Ookburgemeester vanHeinenoorden Goidschalxoord 1877-1889 P.H.Crans 1889-1893 A.vanBaak 1893-1907 A.vanLith 1907-1938 A.C.deVriesBroekman

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1938-1948 J.C.Diepenhorst Metonderbreking tijdensdeTweede Wereldoorlog 1945 A.Roodzant Ookburgemeester vanHeinenoord 1949-1966 S.Hammer Waseerder burgemeestervan Nieuw-Beijerland

Burgemeestermetdetweedeambtsketenwaren:

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1966-1975 J.Aantjes 1976-1980 K.D.Dorsman 1980-1983 E.J.vanTellingen

BurgemeestersvandenieuwgevormdegemeenteOud-Beijerland warenendiedeeersteambtsketenhebbengedragenzijn:

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1984-1989 E.J.vanTellingen 1989-1996 C.Leeuwe 1996-2005 B.B.M.vanderHart 2005-2006 T.Netelenbos Waarnemend 2006-2007 A.LatensteinvanVorstWolderingh Waarnemend 2007-2016 K.Tigelaar

Onderstaandeburgemeestersgebruiktenhetambtsketenuit2009.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 2007-2016 K.Tigelaar 2016-2018 J.H.M.Hermans-Vloedbeld Waarnemend

BurgemeesterP.GVriesheeftbijzijninstallatiein1957deeersteambtsketenuit1853van Piershilom.

FotoGemeenteHoekscheWaard

Piershil

HetwapenvanPiershilwerdop24december1817 doordeHogeRaadvanAdelaande gemeentePiershilingebruikbevestigd. Deblazoeneringvanhetwapenluidde:“Vanzilver, beladenmet3golvendefascesvansijnople.”

Tot1721voerdedeambachtsheerlijkheidPiershil eenwapenmetdaaropeenzwarteboomineen goudenveld.Ditwerddoordebezittersvande heerlijkheid,hetgeslachtVanHessen,als hartschildophuneigenwapengedragen.In1721 werdhetwapenvanPiershilvervangendoorhet lateregemeentewapen.VanOllefenonderschrijft ditin1793.

DeambtspenningvandegemeentePiershilis uitgevoerdmetverschillendetechnieken.Het Rijkswapenisineenlaagreliëfuitgevoerd.De ambtspenningheeftaanbeidezijdeneen opstaanderand.Dezijdemethetgemeentewapen toontalleenhetwapenschildvandegemeenteen nietdegemeentenaam.Hetwapenschildisineen laagreliëfaangebracht.De3golvenzijninhet schildgegraveerd.

IndepenningstaataandekantvanhetRijkswapen hetzilvermerkvaneenzwaard,welkeaangeeftdat hetzilvergehaltetenminstevanhet2e gehaltezilver is.Aandekantvanhetgemeentewapenishet meestertekengeslagen.Ditbetekentdatde penningisvervaardigddoorJ.M.vanKempenuit Utrecht.

HetmeestertekenvanJ.M.vanKempen.

DegemeentePiershilheeftin1853dePenningaangeschaftmeteen ketting.Inhetraadsbesluitvan10december1852werdbesloteneen ambtsketenaanteschaffen.Op8juli1853staatdatmetdevaststelling vaneenbegrotingswijzing10guldenvooreenpenningen14gulden vooreenkettingdeaankoopvaneenzilverenpenningmeteenketen werdgoedgekeurd.

DepenningvanPiershilwerdgedragenaan eenzilverenketting.Opdefotovande installatievanburgemeesterP.G.deVries deambtsketenduidelijkzichtbaar.Aande handvandezefotoisduidelijkdatde ambtsketenvanPiershilhetmodelketennr.7had.

Hetcollegevanburgemeesterenwethoudersbeslootop16februari 1959“alvorensovertegaantotaankoopvaneennieuwambtsketenzal toezendingwordengevraagdvaneenpaarexemplarenindeprijsklasse175 tot250gulden”.Inmaart1959werddoordegemeentePiershileen nieuwekettingmodelDvoordeambtsketenaangeschaftbijKoninklijke BegeerteVoorschotenvooreenbedrag220gulden.Depenningwerd doorKoninklijkeBegeeraandezeketenbevestigd.Deoudeambtsketen werdindezetransactieingeleverdenhiervoorkreegdegemeentenog 7guldenaanwaardevooroudzilverterug.Deredenvoorhet vervangenvandekettingwasnietteachterhalen.

Indebijbehorendekettingstaande zilvertekensinhetverbindingsstukvande kettingnaardepenning.Hierinstaatookhet meestertekenvanKoninklijkeBegeerBV. Ookhetjaarteken“Z” staatindeketting, waardoorduidelijkisdatdekettinguit1959 is.

Ditketenisin2001gebruiktomdeextra ambtsketenvandegemeenteKorendijkte maken.

Deketenheeftschakelsvan standaardmodelketenmodelDvan KoninklijkeBegeeruitVoorschoten Ditketenislatergebruiktvoorde tweedeambtsketenvande gemeenteKorendijk.

HetmeestertekenvanKoninklijkeBegeerBV.

DeburgemeestervanGoudswaardwarenookvaakburgemeestervan PiershilenNieuw-Beijerland.Hierdoorbeschiktenzijovermeerdere ambtsketensenishetzeerwaarschijnlijkdatpenningensoms verwisseldwerdenmetdeoorspronkelijkeketen.

BurgemeesterP.G.VriestijdenseenbezoekvanCommissarisvande Koningin,J.Klaasseszop10april1967.

FotoGemeenteHoekscheWaard

Onderstaandeburgemeesterhadnoggeenambtsketen. doodgeschoten

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1804-1844 M.M.Schepman Eerstmaire/schout

Deeersteambtsketenisachtereenvolgensgedragendoorde onderstaandeburgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden

Ookburgemeester vanNieuwBeijerland(18371889)en Goudswaard(18501889) 1889-1931 A.H.Zahn

1844-1889 Mr.JohannesFrederikde MeijMecima

Ookburgemeester vanGoudswaard 1931-1936 R.Tjalma

Ookburgemeester vanGoudswaard 1936-1944 S.Hammer

Ookburgemeester vanGoudswaarden vanaf1938ookvan Nieuw-Beijerland 1944-1945 M.A.Simonis

Ookburgemeester vanNieuwBeijerlanden Goudswaard.In 1945doorhet Verzet. 1945-1949 S.Hammer

Ookburgemeester vanNieuwBeijerlanden Goudswaard;later burgemeestervan Oud-Beijerland 1950-1956 W.J.D.vanDijck

Ookburgemeester vanNieuwBeijerlanden Goudswaard

Detweedeambtsketenisachtereenvolgensgedragendoorde onderstaandeburgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden 1957-1976 P.G.Vries

Ookburgemeester vanNieuwBeijerlanden Goudswaard 1977-1984 B.Kolbach

Ookburgemeester vanNieuwBeijerlanden Goudswaard;vanaf 1984burgemeester vanKorendijk

Puttershoek

HetgemeentewapenvanPuttershoekis vastgesteldop24juli1816.Hetwapenwordt beschrevenals“Vanzilverbeladenmetdrieleliënvan sabel”.

DegemeenteraadvanPuttershoekbeslootop24 december1852eenonderscheidingstekenaante schaffen.Metdevaststellingvaneen begrotingswijzigingop13december1853werdde aankoopvaneenzilverenpenningvoor10gulden meteenketenvan12,83guldengoedgekeurd.De ketenwerddoordeGebroedersG.H.Bousholtein rekeninggebracht.De10guldenvoordepenning werdbetaaldaandeProvincie.

DeambtspenningvandegemeentePuttershoek heeftaanbeidekanteneenlichtopstaanderand. HetRijkswapenisineenlaagreliëfuitgevoerd.Het gemeentewapenisuitgevoerdineencombinatie vanreliëfengravure.Hetwapenschildvanhet gemeentewapenisineenlaagreliëfaangebracht metdaaropdedrieleliëngegraveerd.Depenning draagthetzilvermerkaandekantvanhet Rijkswapen

Deambtspenningvertoontveelgelijkenismetde ambtspenningvangemeentePiershilen‘sGravendeel.Datisnietzoverwonderlijk,wantdeze penningenzijngemaaktdoorJohannesMattheus vanKempenuitUtrecht.

HetmeestertekenvanJ.M.vanKempen.

Dekettingisvoorzienvanplatteschakels meteenparelrand Dekleinereverbindingen hebbenweereenanderreliëf.Dekettingis vergelijkbaarmetdekettingvande gemeenteWestmaasenMijnsheerenland. Hetmeestertekenstaatonderdeklipvandehaak,vandekettingenhet verstelstuk.DitishetmeestertekenvandeGebroedersG.H.Bousholte, goud-enzilversmedenvanZ.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage.Zij vervaardigdenin1853dekettingvandegemeentePuttershoek.

HetmeestertekenvanG.H.Bouscholte.

Deambtsketenisgedragendoordevolgendeburgemeesters:

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden

1821-1874 A.vanDriel Eerstschout

1874-1907 G.A.vanDriel

Zoonvan voorganger,eerder burgemeestervan Mijnsheerenlanden Westmaas

1907-1929 N.A.deJoncheere

1929-1939 C.L.Kiehl

1939-1963 W.vanderPloeg

1945tijdelijk vervangendoorL.J. denHollander; latertegelijk burgemeestervan Heinenoord

1963-1971 A.Schreuder

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1972-1976 G.J.vandenBoschBrethouwer

Eerstevrouwelijke burgemeesterin Zuid-Holland

1977-1982 L.Vleggeert Van1980tot1982 tegelijk waarnemend burgemeestervan Heinenoord

Strijen

Het wapen van Strijen is op 24 juli 1816 bij Koninklijk Besluit aan de gemeente Strijen toegekend. Het wapen van de ooit machtige graven van Strijen was naar verluidt in zilver met drie St. Andrieskruisen van keel. Waar dit wapen van afgeleid is niet bekend. Het wapen is later, in goud, het heerlijksheid- en het gemeentewapen geworden. Debeschrijvingvanhetwapenisalsvolgt: "Vangoud,beladenmet3sautoirsvankeel.Hetschild gedektmeteenekroonmet3fleurons,allesvangoud envastgehoudendoor2klimmendeleeuweninhunne natuurlijkeverwen".

Deambtspenningissierlijkvormgegeven,waarbij zowelhetRijkswapenalsgemeentewapeninreliëf zijnuitgevoerd.HetRijkswapenheefteenhoog reliëf.Vooraldekroonophetwapenschildvanhet Rijkswapenendeleeuwenvallenopdoorhethoge reliëfenformaat.OnderhetlintvanhetRijkswapen zijndeinitialenH.B.zichtbaar,watstaatvoorH. Bouscholte.

Hetgemeentewapenaandeanderekantvande ambtspenningisinhoogreliëfuitgevoerd.Onder hetwapenstaatdegemeentenaamvermeldopeen lint.Opvallendisdekijkrichtingvandeleeuwenals schildhouders,invergelijkingmetdeleeuwenvan hetRijskwapen.

OpdepenningstaataandekantvanhetRijkswapen eenzilverteken.Deachterkantvaneenvande schakelsvandekettingbevathetmeesterteken. Hetmeestertekengeeftaandatdeambtsketen

gemaaktisdoordeGebroedersG.H.Bouscholte,goud-enzilversmeden vanZ.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage.

HetmeestertekenvanG.H.Bouscholte.

DegemeenteStrijenheeftin1853depenningaangeschaftmetde ketting.Inhetraadsbesluitvan11januari1853staatdatmetde vaststellingvaneenbegrotingswijzing32,20guldendeaankoopvan eenzilverenpenningmeteenketenwerdgoedgekeurd.Inde verantwoordingvanhetfinanciëlejaar1853staatvermelddathet onderscheidingsteken32,20guldenkostte.Debetalingvondplaatsin april1853.Overhetalgemeenkostteeenpenningbijdegebroeders G.H.Bouscholte20gulden.Vermoedelijkheeftdeketting10gulden gekost.Deoverigekostenwarenzeerwaarschijnlijk1,80guldenvoorde gedraaidedoosmetfluweelbekleeden40centverzendkosten.

DeburgemeestertentijdevandeaanschafwasH.R.Vogelsang.Hijwas dezoonvanA.Vogelsangendiewasin1853burgemeestervande gemeentenOud-Beijerland,HeinenoordenGoidschalxoord.Ookde ambtsketensvandiegemeentenzijngemaaktdoordeGebroedersG.H. Bouscholte.

DekettingisdoordeOud-Beijerlandsegoud-enzilversmedenIn’tVeld &Partnersin2017opnieuwopgemaakt.Hierbijwerdendereverhaken verwijderdenzijnschakelsnagemaakt.Deketenwerdmetcirca30 centimeter.Verlengd.Metdetoevoegingvaneencollier,zodateen gedeeltevandeschakelsopderugkonhangen.

Onderstaandeburgemeestershaddengeenambtsketen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

Onbekend-1830 J.A.Stoop

Onbekend-1850 J.M.Stoop

Deambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordeonderstaande burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden

ZoonvanA. Vogelsang, burgemeestervan Oud-Beijerland, Heinenoorden Goidschalxoord 1857-1862 J.J.Delruël 1863-1866 A.deRooij 1866-1870 G.F.H.Engelen 1870-1874 J.NolteriusvanElsbroek 1874-1875 J.B.Nederveen 1875-1878 J.D.M.vanBlommenstein 1878-1880 E.D.deMeester

1850-1857 H.R.Vogelsang

1881-1914 L.J.BaronvanHeilmannvan Stoutenburg 1914-1938 C.J.J.Fokker

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1938-1965 T.A.W.Bolman 1965-1985 A.A.tenOever 1985-1993 S.W.vanSchaijck 1994-1998 M.Peereboom 1999 A.D.vandenBergh waarnemend 1999-2002 E.J.Gelok 2002-2006 A.Oster waarnemend 2006-2011 J.P.M.Klijs 2011-2012 H.A.vanderMeer waarnemend 2012-2016 A.J.Moerkerke 2016-2018 J.B.Waaijer waarnemend

Strijensas

NetalsGoidschalxoordwasStrijensasin1853eenzelfstandige gemeente Strijensasbehoordevan1812tot1817altotStrijen.Hierna werdheteenzelfstandigegemeente,maarbijdebestuurlijke herindelingvanZuid-Hollandin1855werdStrijensasopnieuw toegevoegdaanStrijen.Strijensasvoerdegeenwapen.

Op18december1852vergaderdedegemeenteraadvanStrijensasvoor deeerstekeeroverdeaanschafvanhetambtsketen.Hoewelditmet eenKoninklijkBesluitwasvastgesteldenhierdooreenverplichtingwas, beslootdegemeenteraadaandeCommissarisvanKoningtevragenom toestemmingvoorhetvertragenvandeaanschafvanhet onderscheidingsteken.Redenhiervoorwasdeaanstaande samenvoegingmetStrijen.Begin1853stuurdeburgemeesterhet verzoekaandecommissarisvandeKoning.Op1februariwerdhet antwoordvandeCommissarisvanKoninginderaadsvergadering besproken.Zijnbriefwerdvoorkennisgevingaanderaadmeegedeeld.

Indejaarstukkenvan1853totenmet1855staatgeenaanschafvaneen onderscheidingstekenvermeld.Geconcludeerdwordtdatde burgemeestervandegemeenteStrijensasgeenambtsketenheeft gehad.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1817-1921 A.Overwater Schout 1922-1849 Js.Overwater

Eerstschout,vanaf 1824burgemeester 1850-1855 H.R.Vogelsang

ZoonvanA. Vogelsang (burgemeestervan Oud-Beijerland, Heinenoorden Goidschalxoord)

WestmaasenGroup

Hetwapenwordtbeschrevenals“Parti,heteerste goudbeladenmet3sautoirsvankeel,geplaatst2en 1,hettweedemedevangoudbeladenmeteen klimmendeleeuwvankeel”. Hetgemeentewapenisvastgesteldop24december 1817.

HetarchiefvandegemeenteWestmaasenGroup16 bevatgeendocumenten,metinformatieoverde ambtsketen.Hetligtvoordehanddatdegemeente Westmaasin1853deambtsketen,depenningen ketting,heeftaangeschaft.Deambtsketenisvan dezelfdezilversmid,alsdievandegemeenten PuttershoekenHeinenoord.Deketenis vergelijkbaarmetdeketenvandegemeente Puttershoek.Depenningheeftmeerdecoratieve elementen,netalsdievandegemeente Heinenoord.Geconcludeerdkanwordendatde ketenvermoedelijk12,83guldengekostheeften datdepenningzo’n20guldengekostheeft.

Deambtspenningisuitgevoerdmetpluimen, waarbijzowelhetRijkswapenalsgemeentewapen ineenreliëfzijnuitgevoerd.HetRijkswapenheeft eenhoogreliëf.Vooraldekroonophet wapenschildvanhetRijkswapenvaltopdoorhet hogereliëfenformaat.Hetgemeentewapenaande anderekantvandeambtspenningisinlaagreliëf uitgevoerd.Rondhetwapenschildzijndecoratieve elementenaangebrachtindevormvanpluimen. Onderhetwapenstaatdegemeentenaamvermeld opeenlint.

16In1853tot1968staatGreupmetdezeschrijfwijzegenoteerd.

Dekettingheeftschakelsmeteen parelrand.Eenvande verbindingsschakelsbijhet onderscheidingstekenheefteen afwijkendreliëf.Dekettingis vergelijkbaarmetdeketenvandegemeentePuttershoek, MijnsheerenlandenZuid-Beijerland.

DepenningdraagthetzilvermerkaandekantvanhetRijkswapen.Het meestertekenstaatopdeachterkantvantweeschakelsvandeketen. DitishetmeestertekenvandeGebroedersG.H.Bouscholte,goud-en zilversmedenvanZ.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage.Zij vervaardigdenin1853deambtsketenvandegemeenteWestmaas.

HetmeestertekenvanG.H.Bouscholte.

Deonderstaandeburgemeesterhadnoggeenambtsketen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1850-1852 L.Kluit tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

Onderstaandeburgemeestershebbendeambtsketengedragen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1852-1861 D.vanDriel tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1862-1874 G.A.vanDriel tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland, laterburgemeester vanPuttershoek 1874-1882 M.W.deKat tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1882-1893 M.A.Visser tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1893-1897 U.J.Kapteyn

tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1897-1899 L.N.Kruijff tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1899-1901 D.A.vanEck tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1901-1933 G.J.B.terKuile tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1934-1959 A.deJong tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1960-1970 A.vanWalsum tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

1970-1981 W Tuik tegelijkburgemeester vanMijnsheerenland

Zuid-Beijerland

HetwapenvanZuid-Beijerlandwerdop24juli1816 doordeHogeRaadvanAdelaandegemeentein gebruikbevestigd. "Gelozanjeerdvanlazuurengoud.Hetschildgedekt meteenkroonvangoudmet3fleurons,allesvan goud,envastgehoudendoor2klimmendeleeuwenin hunnenatuurlijkeverwen.”

HetwapenisafgeleidvanhetwapenvanBeieren, datinplaatsvangoudzilverheeft,zoalsookhet wapenvanNieuw-Beijerlandheeft.Hetgebied waarinZuid-Beijerlandisgelegenisin1557bedijkt doorLamoraalvanEgmont,diehetontstaneland noemdenaarzijnvrouw,SabinavanBeieren.Dit gebiedomvatookdeplaatsenOud-enNieuwBeijerland.VanOllefennoemtin1793als heerlijkheidswapenvoorZuid-Beijerlandhetzelfde wapenalsvoorNieuw-Beijerland

Hoewelgeenaanwijzinginderaadsnotulenzijn gevondenenookindebegrotinggeenmelding werdgedaanoverdeaanschafvaneen onderscheidingsteken,staatdezewelvermeldinde jaarrekeningvan1853.Vooreenbedragvan32,20 werdeenonderscheidingstekenaangeschaft.Inde bijlagenvandejaarrekeningzatnogderekening vanGebroedersBouscholte,goud-enzilversmeden vanZ.K.H.PrinsHendrikin’s-Gravenhage.Dekosten werdenverdeeldin20guldenvooreenpenning,10 guldenvooreenketting.Deoverigekostenwaren 1,80guldenvooreengedraaidedoosmetfluweel bekleeden40centverzendkosten.

Depenningwasvanopgedrevenzilver,metaandeenezijdehet rijkswapenenaandeanderezijdehetgemeentewapenmet ornamenten.ZowelhetRijkswapenalsgemeentewapenzijnineen reliëfzijnuitgevoerd.HetRijkswapenheefteenhoogreliëf.Vooralde kroonophetwapenschildvanhetRijkswapenvaltopdoorhethoge reliëfenformaat.Hetgemeentewapenaandeanderekantvande ambtspenningisookinhoogreliëfuitgevoerd.

Dekettingheeftschakelsmeteen parelrand.Eenvande verbindingsschakelsbijhet onderscheidingstekenheefteen afwijkendreliëf.Dekettingis vergelijkbaarmetdeketenvandegemeentePuttershoek, MijnsheerenlandenWestmaas.

Dezilver-enmeestertekenszijnindekettinggeslagen.Ineentweetal schakelszijnnogtweezwaardengeslagen.Hetmeestertekenisaande binnenkantvandehaakvoordepenningzichtbaar.Opbeidekantenvan depenningstaatdeinitialenH.B.

HetmeestertekenvanG.H.Bouscholte.

Deambtsketenistijdensdelaatsteenbuitengewoneraadsvergadering op21december1983geschonkenaandetoenmaligwaarnemend burgemeesterenwethouderK.vandenHeuvel. Onderstaandeburgemeesterhadgeenambtsketen.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden Onbekend-1850 J.Verhoeven

Deambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordeonderstaande burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden 1850-1872 A.Vlielander

Ookburgemeester vanKlaaswaalen Numansdorp(beide 1820-1872) 1872-1878 J.Schaddelee

1878-1903 D.Kluifhoofd

Ookburgemeester vanKlaaswaalen Numansdorpbeide 1972-1908) 1903-1932 A.Zonneveld

1932-1944 A.Becking

BurgemeesterA. Beckingbereiktein april1944de pensioengerechtigde leeftijd,maarwerd pasofficieeleervol ontslagverleendin januari1946 1944-1945 Onbekend Doorinundatiein 1944-1945waarin veelinwonersniet meerinZuidBeijerlandwoonden, ishetwaarschijnlijk datindezeperiode geenopenbaar bestuuraanwezig was.

1945-1946 J.G.deZeeuw

Waarnemend,was ookburgemeester vanKlaaswaalen Numansdorp 1946-1954 W.Timmerman

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 1954-1958 L.Brouwer 1958-1967 A.A.Schouten 1967-1983 A.Schout 1983 K.vandenHeuvel wethouder,daarna waarnemend burgemeester

Deherindelingen

Eennieuwegemeentebetekento.a.ookeen nieuwgemeentewapen.Bijhetontstaanvan eennieuwegemeentehoortookeennieuw ambtsketen.Indejaren80vandevorige eeuw,ziejeduidelijkdestijlvandietijd,maar ookdehandvandeburgemeestersterug. Ambtsketenswarengroterennadrukkelijker aanwezig.

Binnenmaas1984-2006

HeteerstegemeentewapenvanBinnenmaaswerd op25maart1985(K.B.no.12)aandegemeente toegekend.Ditwapenkreegalsblazoeneringde volgendetekstmee:"Ingoudeenschuinkruisvan keel,beladenmeteenSint-Jakobsschelpvangoud, bovenvergezeldvaneenleliemetafgesnedenvoeten ondervaneenvijfpuntigspoorrad,beidevansabel.Het schildgedektmeteengoudenkroonvan3bladerenen 2parels”.

In1984steldehetcollegevanburgemeesteren wethoudersdegemeenteraadvooreennieuw ambtsketenaanteschaffen.Deambtsketensvande voormaligegemeentenmoestenvanwegehet historischbelangbewaardblijven.Hetcollege steldevooromeennieuwambtsketentelaten ontwerpenentevervaardigen.Opadviesvande VakschoolvandeStichtingVakopleidingenvan Goud-enZilversmedenteSchoonhovenhaddenzij zichgewendtotdeheerJ.A.vanNouhuys(Jan), zilversmidte’s-Gravenhage.Inhetvoorstelstelden zijvooreenkredietvan8.000guldenvasttestellen voorhetontwerp,vervaardigenenaanschafvande ambtsketen.Op26maart1985stemdede gemeenteraadinmethetvoorstel.Deambtsketen kostteuiteindelijk7.602gulden.

Hetontwerpmoesteenrelatieleggenmet hetwater“Binnenmaas”.JanvanNouhuys heeftdatquabeeldvormgeven,maarook kunnenuitbeeldenmiddelsdeletterlijke bewegingvandeschakels,diezich gedragenalsgolfjes.Destijdswasdeze opdrachtaanhetbeginvandecarrièrevanJanvanNouhuys.

Dezilvermerkenenmeestertekenszijnduidelijkzichtbaaropde ambtsketen.Ookhetjaarteken(A)voorhetjaar1985isduidelijk leesbaar.Hetzilvertekenvandelopendeleeuwmethetromeinsecijfer 2geefthettweedegehaltezilveraan83,5%(835/1000).

HetmeestertekenvanJanvanNouhuys.

Meestertekensindeambtsketen

Detraditioneleambtspenningisindezeambtsketenopgenomeninde gehelevormgeving.Deschakelsgeveneengolvendeindruk.Het Rijkswapenengemeentewapenzijngegraveerd.Opeenaantalvande schakelsvandeambtsketenzijninlichtreliëfdegemeentewapensvan derechtsvoorgangerszichtbaar.

HetRijkswapenisuitgebeeldmetalleenhetwapenschild.Deleeuwop hetwapenschilddraagtdekroonvandriebladen,zoalsvastgesteldin 1907.DeschilddragendeleeuwenenKoningskroonzijnniet

weergegeven.Indeschakelsvandeketenheeftiedere gemeentewapenvandevoormaligegemeenten(Heinenoord, Maasdam,Mijnsheerenland,PuttershoekenWestmaas)eenplek gekregen.

Puttershoek

Mijnsheerenland Westmaas Maasdam

Cromstrijen

HetwapenvanCromstrijenisop4mei1984 bijKoninklijkBesluitaandegemeentetoegekend naaraanleidingvandegemeentelijkeherindeling van1januari1984,waarbijKlaaswaal,Numansdorp eneendeelvanWestmaaswerdensamengevoegd totéénnieuwegemeente.Hetwapenvande gemeenteCromstrijenwasquavormgelijkaande wapensvanNumansdorpenKlaaswaal.Alleende kleurenzijnanders.

Debeschrijvingvanhetwapenisalsvolgt: "Inazuureengolvendedwarsbalk,vergezeldvan3 schuinkruisjes,allesvanzilver.Hetschildgedektmet eengoudenkroonvan3bladerenen2parels."

DegemeenteCromstrijenheeftinhaarkorte bestaantweeambtsketensgebruikt.

DeburgemeestervanCromstrijenheeftrelatief langhetambtsketenvaneenrechtsvoorganger gebruikt.Hetgebruiktehetambtsketenvan Numandorp.Omdatdewapenschildenvan Klaaswaal,NumansdorpenCromstrijenslechtsin kleurverschillenwasdatgeenprobleem. Pasaanheteindvan1986werdendeeerste stappengezetvooreennieuwambtsketenvande gemeenteCromstrijen.In1987werdofferte ontvangenvanB.vanWijkuitMiddelburgvooreen ambtsketen.DeheervanWijkwasdoorde burgemeestergevraagdofferteuittebrengen. TijdenseeninformelebesprekingvandeCommissie voorAlgemeneBestuurlijkeAangelegenhedenop 17december1986isdevormgevingbesprokenen heeftdeheerVanWijkditnadertoegelicht.

Op20februari1987besloothetcollegevanburgemeesteren wethoudersdegemeenteraadvoortestelleneenkredietvanmaximaal 5.000guldentevoteren.Hetbedragwasinderaadsvergaderingvan20 januari1987almeegedeeld.

Op17februari1987steldederaadhetkredietbeschikbaarvoorhet ontwerpenenvervaardigenvaneenambtsketenenop19februariwerd deopdrachtvooreenbedragvan4.500guldenverstrekt.

BurgemeesterBroekhuiskreegop20oktober1987,bijna4jaarnade herindeling,deambtsketenomgelegddoordeheerD.Schop,het oudsteraadslid.Dereactievandeburgemeesterwasdathetsieraad kenmerkendwasvoordejaren80envoordestreek:”Hetiseenketen diepastbijdeHoekscheWaard:strak,stevigensober.”(bron RotterdamschNieuwsblad,regioZuid,van21oktober1987)

Deambtsketeniseenaaneenschakelingvanplattezilverenvlakken.De kettingbestaatuiteenvierkantenvanzilver,waartussenkleineschakels vanvierkantofdriehoekzijngezet.Opdezemanierzijnscharnierenin dekettingverwerkt.Deoudekettingenraaktenindewarenopdeze wijzewildedezilversmidditprobleemoplossen.Deschakelszijn “gebrand”.Deambtsketenheeftgeensluiting,maarwordtmeteen kleinekettingopzijnplaatsgehoudenworden,alsdezegedragenwerd. HetRijkswapenenhetgemeentewapenzijnalsééngeheelaanelkaar verbondenmeteenscharnier.Beidenwapenschildenzijnineenlicht reliëfgeslagen.

Dezilver-enmeestertekensstaanindelangeschakelaandeachterkant vandeambtsketen.Hetzilvertekenvandelopendeleeuwmetdaarbij hetRomeinsecijferIIgeeftaandatdeambtsketenvanhettweede zilvergehalte83,5%(835/1000)is.Hetjaarteken“C”geeftaandat ambtsketenin1987gemaaktis.Depenningdraagthetmeesterteken vanL.vanWijkteMiddelburg.

HetmeestertekenvanL.vanWijk.

In2006werdeennieuwambtsketenaanschaft.Ambtsketensuitde jarentachtigvandevorigeeeuwwaren,iniedergevalindeHoeksche Waard,grootsergemaaktmetgroteketting.Nietiedereburgemeester haddebouwvanzijnofhaarvoorganger,waarvoordeambtsketen destijdsgemaaktwas.

IndevergaderingvanhetPresidium17werdop23januari2006het voorstelvooreennieuwambtsketenbesproken.Op28februari2006 ginghetpresidiumakkoordmetdeoffertevanKoninklijkBegeerBV(€ 6.035,-).Deredenvoordevervangingvanhetambtsketenwasdatde ambtsketennietmeeraandecriteriavoldeed.Bovendienwashet gevoeldathetambtsketenuit1987meeropeenharnasleek,danop eenambtsketen.ViadetweedeManagementrapportage(MARAP)2006 werdverantwoordingafgelegdoverdeaanschafvandeambtsketen.De offertewerdinmaart2006bevestigdenbeginmeiwerdeenaantal loodafslagentergoedkeuringontvangen.DegemeenteCromstrijen ontvinginjuni2006eenreactiewaaromernietgekozenwasvooreen lokaleleverancier.

Detweedeambtsketeniseeninuniekvervaardigdexemplaar.De eersteschakelsbevattendegemeentewapensennaamvande voormaligegemeentenNumansdorpenKlaaswaal.Deandereschakels vandekettingzijngevormduittweevergezichten.Deschakelmethet waterenzeilstaatvoorNumansdorpendeschakelmetdedijkende arenvoorKlaaswaal.

Depenningvandeambtsketenisineenlaagreliëf uitgevoerd/geslagen?.Opdekantvanhetgemeentewapenisineen buitenstecirkeldenaamvandegemeenteinlaagreliëfaangebracht.In hetmiddenishetgemeentewapeninlaagreliëfzichtbaar.Depenning vandeambtsketenisgeslagen.HetRijkswapenisinlichtreliëf uitgevoerdenookhetgemeentewapenisreliëfuitgevoerd.Opdekant vanhetgemeentewapenBovenhetwapenschildstaatdetekst “GEMEENTE”enonderhetschild“CROMSTRIJEN”.Inhetmiddenishet gemeentewapenzichtbaar.

17Hetpresidiumiseenvergaderingtussendefractievoorzittersenvoorzittervande gemeenteraad.Werdookwelseniorenconventgenoemd.

Depenningdraagthetmeestertekenvan KoninklijkeBegeeruitVoorschoten.Inde achterkantvanhetdeelvandekettingwaarde penningaanhangtstaandemeestertekensende zilvermerken.Deketenisgemaaktvanhet1e gehaltezilver(92,5%).Hetjaartekenindepenning geeftaandatdekettinggemaaktisin2006.

HetmeestertekenvanKoninklijkeBegeerBVuit Voorschoten.

DeeersteambtsketenvandegemeenteCromstrijenis achtereenvolgensgedragendoordeonderstaandeburgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden 1984-1998 E.W.H.Broekhuis 1998-2000 R.L.Bosua-vanGelderen Waarnemend 2000-2003 J.Heijkoop Waarnemend 2003-2006 D.Kraaijeveld Waarnemend

DetweedeambtsketenvandegemeenteCromstrijenisvanafjuni2006 achtereenvolgensgedragendoordeonderstaandeburgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 2003-2006 D.Kraaijeveld Waarnemend 2006-2011 G.A.A.J.Janssen 2011 F.D.vanHeijningen Waarnemend 2011-2018 J.J.Luteijn

Korendijk

Korendijkisop1januari1984ontstaanuiteen samenvoegingvandegemeentenGoudswaard, Nieuw-Beijerland,PiershilenZuid-Beijerland.Het eilandTiengemetenhoordeookbijKorendijk.

HetwapenvanKorendijkisop7september1984 bijKoninklijkBesluitaandeopnieuwopgerichte gemeenteKorendijktoegekend.Deoudegemeente Korendijk(dateenblauwschildmeteenzilveren paalgekroondmeteenmarkiezenkroonvoerde) wasin1817opgegaaninGoudswaardenPiershil, diein1984weerwerdensamengevoegd,ditmaal samenmetNieuw-BeijerlandenZuid-Beijerland.

Debeschrijvingvanhetwapenisalsvolgt:"Inazuur 3korenarenvangoud,komendeuiteenschildvoet, golvenddoorsnedenvangoudensinopel;een schildhoofd,schuinspitsgeruitvanazuurenzilver.Het schildgedektdooreengoudenkroonmet5bladeren engehoudendoor2leeuwenvangoud,getongden genageldvankeel.”

Hetwapenissamengestelduiteensprekend element:korenaren,komendeuiteen goudenschildvoet(dedijk),degolvendedwarsbalk uithetwapenvanPiershil,hetschildhoofduitde beidewapensvanZuidenNieuwBeijerland,de kroonvanGoudswaardendeleeuwenvanZuidBeijerland.

Nadegemeentelijkeherindelingper1januari1984waarbijde gemeentenGoudswaard,Nieuw-Beijerland,PiershilenZuid-Beijerland zijnsamengevoegdtotdegemeenteKorendijk,washetnoodzakelijk eennieuweketenteontwerpenvoordenieuwegemeente.

Inmei1984ontvingdegemeenteKorendijktweeoffertesvoorhet ontwerpenenvervaardigenvaneennieuwambtsketenvanJ.W.M. KloostermanenKoninklijkBegeerBV.Op24juli1984besprakhet collegevanburgemeesterenwethoudershetconceptraadsvoorstelen op28augustus1984keurdedegemeenteraadvanKorendijkhet kredietvoorhetontwerpenenvervaardigenvaneenambtsketengoed. GekozenwerdvoordeoffertevanJ.W.M.Kloosterman.Afweginghierin wasdatdeoffertezeeraantrekkelijkwas,geletopdekwaliteit,de esthetischeuitvoering,waarbijmedeaandachtgeschonkenwerdaande historischeenhuidigebetekenisvandeketen,hetrepresentatieve karakterendeprijs.

Indevergaderingvan28augustuswerdnogweldesuggestiegedaan omvantweeambtsketens1nieuwetemaken.Maarditwerdsterk ontraden,aangezienhetnietmooiisenerbovendiengeengeldmee verdiendwordt,volgensdevoorzitter.Dekostenvoordeketen, inclusiefetuienreiskofferwaren8.925gulden,inclusief19%btw.Het kredietbedroeg9.000gulden(afgerond).Nadevereistegoedkeuring vanCollegevanGSop23oktober1984werddeopdrachtop26 november1984gegevenvoorhetvervaardigenvandeambtsketen.Het collegevanB&Wkeurdeinhaarvergaderingvan20november1984het ontwerpgoed.Hetwasindearchievennietduidelijkwanneerde ambtsketengeleverdisofwanneerdezevoorheteerstgebruiktisdoor burgemeesterKolbach.

Bijhetontwerpenvandeambtsketenisaandachtgeschonkenaande historischeenhuidigebetekenisvandeketen.Deambtsketenbestaat uitvolornamentzilver.Opdeketendewapensvandeviervoormalige gemeenten.Opdepenning,hangendeaandeketen,aandevoorzijde hetgemeentewapenvanKorendijkenaandeachterzijdehet rijkswapen.Depenningisbijditambtsketennietdetraditioneleronde penning,maarerisgebruikgemaaktvandeovereenkomstige elementenvanhetRijkswapenengemeentewapen.Deleeuwen,kroon komentenslotteinbeidewapensvoor.Hierdoorverschilteigenlijk alleenhetwapenschildperzijde.Deschakelsvandeketenzijnzodanig gemaaktdatzijvanzelfeenrondgeheelvormen.

Indesluitingvandeketenstaandezilvermerken.Eenzestalzwaarden, maarookdeMinervaendelopendeleeuwmethetRomeinsecijferII. Ditgeeftaandatdeambtsketenvanhettweedezilvergehalte83,5% (835/1000)is.Hetjaarteken“A”geeftaandatambtsketenin1985 gemaaktisenniet1984,zoalseerdergedachtwerd.Demeestertekens staanoptweeplaatsen.AandezijdevanhetRijkswapenstaathet meestertekenlinksonderdeschilddragendeleeuw.Ookinéénvande schakelsishetmeestertekengeslagen.

HetmeestertekenvanJ.W.M.Kloosterman.

Dewapenschildenvandevoormaligegemeentezijnalsschakelsverwerkt indeketen.

Goudswaard Zuid-Beijerland NieuwBeijerland Piershil

Innovember2006kreeghetambtsketenvan Korendijkeenopknapbeurt,waarbijdeschakels gesoldeerdwerdenendekroonwerdhersteld.De reparatieswerdenverrichtdoorKoninklijkBegeer BVindeperiodetussen4en14december2006.De ambtsketenvanKorendijkwerdopgeborgenineen groteapartekoffer.Vanwegedeafmetingvanhet ambtsketenenhetgewichtislaterbeslotenomeen handzamerformaataanteschaffen.Hierbijwerd gebruikgemaaktvandekettingvanhetambtsketen vaneenanderegemeente,namelijkdievande voormaligegemeentePiershil.Eenlosseronde penningmethetgemeentewapenvanKorendijk, maarzonderRijkswapenwerdaandeketen toegevoegd.Dezepenningisin2001gemaaktdoor deOud-Beijerlandsegoud-enzilversmedenIn’t Veld&Partners.Opdeachterkantvandepenning staandezilver-enmeestertekens.Decontouren vanhetwapenzijnmetdehanduiteenplaatvan 0,8mmzilvergezaagd.Opdeplaatwerdende ogen,manen,potenennagelsvandeleeuwen gegraveerd.DeKorenarenenruitenophetschild werdenookgegraveerd.Dekostenwerden waarschijnlijkbinnendebegrotingspost “representatie”opgevangen.Denieuwe burgemeesterspenningkostte1.200gulden exclusiefbtw.

HetmeestertekenvanIn’tVeld&Partners. DestaandeleeuwmetdaarinhetcijferI.Ditgeeft hetzilvergehaltevan92,5%aan.Hetjaartekenvan depenningisRvoor2001.Innovember2006kreeg hetoudeketenvanPiershilnogeenopknapbeurt. Deschakelswerenschoongemaaktenvijfschakels werdentoegevoegd.Deopbergkoffervoordit ketendateertuit2006enwasonderdeelvande werkzaamhedenvanKoninklijkBegeerBV.

Deambtsketenisachtereenvolgensgedragendoordevolgende burgemeesters.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden

1984-2001 B.Kolbach Wasvanaf1977al burgemeestervan Goudswaard,NieuwBeijerlandenPiershil. 2001-2006 G.J.Fleers waarnemend

2006-2013 R.W.J.Melissant-Briene 2013-2018 S.Stoop waarnemend

Binnenmaas2007-2018

Hettweedegemeentewapenvandegemeente Binnenmaas,datop13oktober2009werd toegekend,heeftalsblazoendevolgendetekst meegekregen:

“

Ingoudeengolvendedwarsbalkvankeel,beladen meteenschelpvangoud,bovenvergezeldvaneen leliemetafgesnedenvoetenbenedenvaneen vijfpuntigspoorrad,beidevansabel;hetgeheel omgevendooreenschildzoomvansinopel.Hetschild gedektdooreenkroonvandriebladerenentwee parels.”

Pasop9maart2010werddoordegemeenteraad besloteneennieuwambtsketentelaten vervaardigen.Dithadtemakenmetde goedkeuringdoordeHogeRaadvanAdelin november2009.Hetcollegevanburgemeesteren wethouderssteldevoorhetontwerpvandeOudBeijerlandsegoud-enzilversmedenIn’tVeld& Partnerstekiezen.Hetuiteindelijkeontwerpisvan E.in’tVeld(Els)afkomstig.Dekostenvoorhet ontwerpenvervaardigenvandeambtsketenwaren 2.190euro.

Voorhetontwerpwareneenaantal randvoorwaardenmeegegeven:

• eenvoudigvanuitvoering

• eenvoudigmeetenemeninhetcolbert

• voldoendevanlengte

Hetuiteindelijkeontwerpisaanvoor-enachterzijdetegebruiken,heeft grotevlakkenzilverinverbandmetkrassenenvolume(bijhet meenemeninhetcolbert),raaktnietindeknoopenisinlengte verstelbaar.Dekettingheeftvoorhetverstellenvanlengtede mogelijkheidom3schakelsuittenemen.

Decontourenvanhetgemeentewapenzijnuiteenplaatzilvervanca.1 mmgezaagd.Hiernaisdezeindepenninggesoldeerd.Totslotzijnhet hardschilddwarsbalk,lelie,spoorrad,schelpenlofwerkenedelstenen metdehandgegraveerd,inclusiefdearceringdiedeheraldische kleureninhetgemeentewapensymboliseren.Aandekeerzijdeishet Rijkswapengeslagen.

Deketenisgemaaktvanhet1e gehaltezilver(92,5%),isvoorzienvan hetmeestertekenenhet Rijkskeurmerkenjaarlettermerk.De schakelszijngegotenenbestaanuit tweecirkelsmeteendwarseverbinding.

HetmeestertekenvanIn’tVeld&Partners.

IndetijdsperiodevanhetbestaanvandegemeenteBinnenmaasheeft alleenburgemeesterA.J.Borgdorffdeambtsketengedragen.Inzijn afwezigheidnamendelocoburgemeesterszijnrolwaar.Inenkele gevallenwerdeenambtsketenvaneenvandeoudekernengebruikt. Ditgebeurdeoverhetalgemeenopmomentendatertweeofmeer plechtighedentegelijkopverschillendelocatiesofinmeerdere dorpskernenplaatsvonden.

Ambtsperiode Naamburgemeester

Bijzonderheden 2007 A.J.Pijlman waarnemend burgemeester, gebruikte ambtsketensvan rechtsvoorgangers

2007-2018 A.J.Borgdorff

HoekscheWaard

HetwapenvandegemeenteHoekscheWaardwerd op17september2019bijKoninklijkBesluitaande gemeenteingebruikbevestigd.Sinds1januari2019 vallenallevoormaligegemeentenvanheteiland HoekscheWaardonderdenieuwegemeente.Alle wapensvandegemeentenzijnhierdoorkomente vervallen.

Deblazoeneringvanhetwapenluidtalsvolgt: “Gedeeld;Iingoudeengolvendedwarsbalkvanazuur, vergezeldvandrieschuinkruisjesvankeel;II schuinrechtsspitsgeruitvanazuurenzilver;hetgeheel omgevendooreenversmaldeschildzoomvansinopel. Hetschildgedektmeteengoudenkroonvanvijf bladerenengehoudendoortweeleeuwenvangoud, getongdengenageldvankeel.”

DeMaatschappijvoorNijverheidenHandel departementHoekscheWaardheeftdeambtsketen aandenieuwegemeenteHoekscheWaard geschonken.Defractievoorzittersinde gemeenteraadgavenaandatzijaangenaam getroffenwarendoordezeverbindendegeste vanuitdesamenleving.Hetideeomeen ambtsketenteschenken,werdin2018besproken metallepolitiekegeledingen,dehuidige bestuurders,debeoogdegemeentesecretarisende beoogderaadsgriffier.

HetontwerpvandeambtsketenisvandeOudBeijerlandsegoud-enzilversmedenIn’tVeld& Partners.DeMaatschappijvoorNijverheiden handelwilde,alsvoorstandervanééngemeente,de eenheidtussendedorpentotuitdrukkingbrengen.

Voordeambtsketenisveelgebruikgemaaktvanzogenaamdgebrand zilverdateenongelijkoppervlakheeft.Ditstaatsymboolvoorhet fysiekeontstaanvaneengrootdeelvandeHoekschewaard,namelijkna deSt.Elisabethvloedvan1421,waardooreenmoerasachtiggebiedmet slikkenengorzenontstond.Deambtsketenbestaatuitvieronderdelen: eenrugstuk,eenbuikstuk,schakelseneenburgemeesterspenning.

Deschakels,intotaalveertienstuks,zijnomlijstdooreenstrakkerand, dieverwijstnaardedijkendiezorgdenvoordeinpolderingvanhet gebied.Aanelkekantzevenenverbondenmetzeskantige tussenschakels.Opdeschakelsstaandegemeentenamenvanvóórde herindelingvan1984zijngegraveerd.Denamenstaatdoorelkaarenin eenpraktischeenevenwichtigeverdelingwaarbijdehuidigeverbanden enverbindingentussendedorpenzijnlosgelaten.Indeketenis opgenomeneenverstelcollierzodatdeketengemakkelijkisaante passenaandelengtevandedrager.

Indeambtsketenisgebruikgemaaktvaneenzogenaamdrugstukdat geheelbestaatuitgebrandzilver,ookweeromlijstmeteenstrakke randverwijzendnaardebedijking.Inditgebrandezilveriseen verhoogdehoogglanszilverenplaatopgenomendiedecontourenvolgt vandeHoekscheWaardenheteilandTiengemeten.Hetrugstukdient ookalseenzgn.contragewichtdatvoorkomt,datdedrukvande ambtsketennietindenekvandedragerkomt,maargeheelopde schouderrust.Inhetmiddenvanhetbuikstukiswederomgebruik gemaaktvangebrandzilvereneenrandvoordebedijking.Inhet buikstukiseenmechaniekaangebrachtwaardoorde burgemeesterspenningeenvoudigistekerenvoordiegelegenheden waarhetprotocolvoorschrijftdathetRijkswapenzichtbaardienttezijn. HetRijkswapeniseengeabstraheerdwapen,zoalsdeRijksoverheidop ditmomentgebruikt.

Deambtspenningkangedraaidwordenomzohetgemeentewapenof hetRijkswapentetonen.Omtevoorkomendatdepenningblijft draaieniseeneenvoudig,maareffectievevergrendelingaangebracht. Doordepenningeenkleinstukjeomhoogteschuivenwordtpenning ontgrendeldenkandezegedraaidworden.

Tothetmomentdathetgemeentewapenvastgesteldwas,stondhet nieuwelogoopdieplaatsopdepenning.Op12december2019,bijhet ontvangstvanhetwapendiplomavanhetnieuwegemeentewapen, droegburgemeesterVeldhuijzenvoordeeerstekeerhetambtsketen methetgemeentewapen.In’tVeld&Partnershaddenhetambtsketen aangepastenhetlogovervangendoorhetnieuwegemeentewapen. HetRijkswapenwordtgetoondindegestileerdeopmaakvande Rijksoverheid.Iederlosonderdeelisuitzilvergezaagdengemonteerd ophetvlakvangebrandzilver.Hetgemeentewapenisuitzilver gezaagd.Hetwapenisdaarnagegraveerdenopdepenning gesoldeerd.

Deketenisgemaaktvanhet1e gehaltezilver(92,5%),voorzienvan hetmeestertekenenhet RijkskeurmerkenjaarlettermerkI. Deambtsketenisin2018gemaakt. Demerktekensstaanopde achterzijdevanhetverbindingsdeel tussenambtspenningenketting.Hetrugstukvandeambtsketeniseen contragewichtomdeambtsketeninbalanstekunnendragen.

Deofficiëleoverhandigingvanhetambtsketenwasop2januari2019 tijdensdeeersteraadsvergaderingvandenieuwegemeenteraadaan burgemeesterPetervanderVelden.

DegemeenteHWisnadeherindelingin2019zogrootgeworden,dat hetregelmatigvoorkomtdatdeburgemeesteroflocoburgemeester tegelijkergensaanwezigzijn.Herdenkingofandereplechtighedenzijn vakerophetzelfdemoment.Omtezorgendatdeburgemeesterof locoburgemeestermeteenambtsketenaanwezigis,heeftde gemeenteHoekscheWaardin2020eentweedeambtsketen aangeschaft.Ditketenwijktopeenaantalpuntenafvande"echte" ambtsketen.Deschakels,verbindingsdelenencontragewichtzijnopen, terwijldeambtsketenvoordeburgemeesterdichteelementenheeft.

DeketenisgemaaktdoorIn'tVeldenPartnersuitOBL.Deketenis gemaaktvanhet1e gehaltezilver(92,5%),voorzienvanhet meestertekenenhetRijkskeurmerkenjaarlettermerkK.Demerktekens staanaandeachterzijdevanhetverbindingsdeeltussenambtspenning enketting.

HetmeestertekenvanIn’tVeld&Partners.

Ambtsperiode Naamburgemeester Bijzonderheden 2019 P.A.C.M.vanderVelden waarnemend 2019 G.Veldhuijzen Waarnemend 2019 J.P.J.Lokker Waarnemend 2020-2022 A.P.J.vanHemmen 2022- C.B.Aptroot Waarnemend

Dekinderburgemeester

Op1december2021wareneral87 kinderburgemeestersinNederland.Zijenkinder-of jongerenradenvulleneenrolinde jongerenparticipatie.IngemeenteHoekscheWaard isdeoorsprongvandekinderburgemeesterterug tevoerenophetparticipatiebeleidvande gemeente.

Metdekinderburgemeesterlaatgemeente HoekscheWaardziendebetrokkenheidvan kinderenenjongerentewaarderenentebouwen aaneenstevigfundament.Enomtezorgendatde jeugdvoldoendebagagemeekrijgtophetgebied vanmeedenken,meedoenenactiefburgerschap opwegnaardevolwassenheid.Uiteindelijkkomt naastdekinderburgemeestereenJongerenraad HoekscheWaard(JHW).Eenjaarlangmagde kinderburgemeesterzijntaakvervullennaastde burgemeester.

Kinderenuitgroep7kondeneene-mailen/of filmpjenaardegemeentesturen,waarinze vertellenwaaromzekinderburgemeesterwillen worden.Eensamengesteldejury(bestaandeuitde burgemeester,deadviseursOpvoedenen OpgroeienenCommunicatie)kozen3tot5 kandidaten.

Dejurydroegdekinderburgemeestervoor. Uiteindelijkwerddeeerstekinderburgemeester geïnstalleerdtijdensderaadsvergaderingop 25januari2022.Tijdensdezeraadsvergadering werdChrisBuitendijkuitOud-Beijerlandals1e kinderburgemeestergeïnstalleerd

Bijeenkinderburgemeesterhoort uiteraardookeenambtsketen.Deze specialeambtsketenwisseltiederjaar vandrager.Redenvoorgemeente HoekscheWaardomeenketente latenmaken,welkevooriedere kinderburgemeestergeschiktis.De kettingisgemaaktvanmeerdere achtvormigegegotenschakels.Invier tussenschakelssymboliseren silhouettenvantweemeisjes-entwee jongenshoofdendeRechtenvanhet Kind.BurgemeesterVanHemmen wildeditgraagzieninhetontwerp. Iniedersilhouetissubtielnogeen specifiekelementtoegevoegd.Zozijn eenwereldbol,sleutel,ballonen toetertezien.

Deballonstaatvoorhetspelendekindenhetrechtomtespelen.Een veiligeomgevingwordtverbeelddoordesleutel.Ookhetrechtop privacykenteensleutelalssymbool.Detoetersymboliseerthetrecht ommeetedoenenkanookopgevatwordenalsmegafoon,diestaat voorjongerenparticipatie.Totslotgeeftdewereldbolaandatkinderen enjongerenrechtoponderwijshebben.

Depenningisandersdandedievande“grote”ambtsketen.Inplaats vangemeenteofrijkswapenisgekozenvoordekenmerkende contourenvandegemeente.IneenzeskantzijndeHoekscheWaarden ookTiengemetenduidelijkzichtbaar.OpheteilandvandeHoeksche Waardisniethetgemeentewapenafgebeeld,maarishetlogovande gemeentezichtbaar.

DitlogoisontworpendoorTrendReclame&Advies uitOud-Beijerland. DelettersHWzijn gepositioneerdindevormvanheteiland.Voor iederdorpenbuurtschapisaandachtindenieuwe gemeenteHoekscheWaard.Metelkaarzijnweéén. HetuitroeptekenindeHstaatvoordaadkrachten vastberadenheid.Maardestipvanhetuitroeptekenisookeenknipoog naarheteilandTiengemeten,dateenbijzonderonderdeelisvande HoekscheWaard. Hetstrevennaarsamenwerkingmetinwonerseneenefficiënteen goededienstverleningkomentotuitingindehanddrukindeletterH.

DelettercombinatieHWstaanbinnenenbuitenderegiobekendals afkortingvanHoekscheWaard.Ditmaakthetlogoherkenbaar.De kleurenvanhetlogovandegemeentezijngroenenblauwenstaan voordenatuurenhetwaterdatdeHoekscheWaardrijkis.Opdeketen ishetlogonietvankleurvoorzien. Hetlogoisfrisenmodern.Hierdoorpasthetgoedbijdeketenvande kinderburgemeester.

DeketenisgemaaktdoorIn'tVeldenPartnersuitOud-Beijerland.De ketenisgemaaktvanhet1e gehaltezilver(92,5%).Hetmeesterteken, eenMinerva,hetRijkskeurmerkenhetjaarlettermerkLstaanopde achterzijdevandeHoekscheWaardindepenning.

HetmeestertekenvanIn’tVeld&Partners.

Overzichtambtsketensperzilversmid

Zilversmid Gemeente Jaar

Gebr.Bouscholte Goidschalxoord 1853

Gebr.Bouscholte Heinenoord 1853

Gebr.Bouscholte Mijnsheerenland1 1853 Gebr.Bouscholte Oud-Beijerland1 1853 Gebr.Bouscholte Puttershoekketting 1853

Gebr.Bouscholte Strijen 1853

Gebr.Bouscholte WestmaasenGroup 1853 Gebr.Bouscholte Zuid-Beijerland 1853

GerritsenenVanKempen N.V. ’s-Gravendeelketen 1930

GerritsenenVanKempen N.V. Mijnsheerenland2 1949

In’tveld&Partners Korendijk2penning 2001 In’tveld&Partners Oud-Beijerland3 2009

In’tveld&Partners Binnenmaas2007-2018 2010

In’tveld&Partners HoekscheWaard 2018 In’tveld&Partners HoekscheWaardloco 2020

In’tveld&Partners HoekscheWaard kinderburgemeester 2021

J.A.vanNouhuys Binnenmaas1984-2006 1985 J.M.vanKempen KlaaswaalkettingJ.M.vanKempen ’s-Gravendeelpenning 1853 J.M.vanKempen Nieuw-Beijerland1 1853 J.M.vanKempen Piershil 1853 J.M.vanKempen Puttershoekpenning 1853 J.W.M.Kloosterman Korendijk1 1985

KoninklijkeBegeerBV Piershilketting 1959 KoninklijkeBegeerBV Oud-Beijerland2 1967 KoninklijkeBegeerBV Nieuw-Beijerland3penning 1982

KoninklijkeBegeerBV Cromstrijen2 2006 L.vanWijk Cromstrijen1 1987 L.A.deVries Klaaswaal 1853 L.A.deVries Numansdorp 1854 onbekend Maasdamonbekend Goudswaard1 1853 VanKempenenBegeerNV Goudswaard2 1945/1946 VanKempenenBegeerNV Nieuw-Beijerland2 1946

Begrippenlijst

Ambtsketen Kettingdieeenburgemeesterdraagtbij officiëlegelegenhedenalsblijkvanzijn waardigheid

Andreaskruisof Andrieskruis

Eenkruisdatschuinstaan.Tweediagonalen vaneenrechthoek AzurofAzuur Kleurblauwvoorwapenschilden Blazoen Deofficiëlebeschrijvingvaneenwapen Branden Bewerkenvanzilverwaardooreenlicht reliëfontstaat Brocheren Inzijngeheeloverdeonderliggende vlakkenplaatsen Drijvenofopgedreven Hetzilvervandeachterkantinvorm tikken/slaan Dwarsbalk Eenbalkineenbalklaagdiedwarsofhaaks tussentweeanderebalkenloopt EnChef Inhetschildhoofdgeplaatst Enpointe Indeschildvoetgeplaats Fasce Eenroede Fleuron Eenkroonblad Heerlijkheid Eenbezittingvaneenheer,waaraan bepaaldeheerlijkerechtenzijnverbonden Heraldiek Kennisvanwapenschilden Keel Kleurroodvoorwapenschilden Kepers Tweestrokenrechtsenlinksdiagonaalover hetveldgericht,dieelkaarinhetbovenmiddenvanhetschildraken Keten Ketting Korenschoof Samengebondenkorenhalmen Lazuur Kleurblauwvoorwapenschilden Lofwerk Nabootsingvanbladerenalsversiering LozanjeofGelozanjeerd Ruiten Natuurlijkeverwen Natuurlijkekleuren Onderscheidingsteken Herkenningsteken Pal Paal,eenhorizontaalineenaantalverdeeld vlak Parti Gedeeld Relikwie Vereerdvoorwerp Sabel Kleurzwartvoorwapenschilden Sautoir Eenschuinkruis.Eenkruisdatschuinstaan. Tweediagonalenvaneenrechthoek Schildhoofd Hetvelddatbovenaanhetwapenschildis geplaatst

Schildhouder

Eenfiguurdateenwapenschildvasthoudt. Schildvoet Hetvelddatonderaanhetwapenschildis geplaatst

Schildzoom Eenomhetwapenaangebrachterand Schuinkruis Eenkruisdatschuinstaan.Tweediagonalen vaneenrechthoek

SijnopieofSinopel Kleurgroenvoorwapenschilden Spoorrad Eenrond-doorboordevijfpuntigester Veld Oppervlaktevanhetschild Wapen Herkenningskleurenen/ofsymbolen Wapenmantel Geplooide,aldannietopgebondenmantel

Geraadpleegdebronnen

Catalogus‘Nederlandszilver1815-1960’(1961),Gemeentemuseum DenHaag.

GemeentewapensinNederland(1989),VNG-Uitgeverij.

Koonings,W.(1995),MeestertekensvanNederlandsegoud-en zilversmeden,1814-1963,Staatsuitgeverij.

Lodder,D.(1993),400jaar’s-Gravendeel,blz.55-57.

Molen-denOuter,B.ter(1979),Ambtsketensvanburgemeestersin Nederland,StichtingGemeentelijkCultuurfonds.

Zeeman,J.(1975),Familiewapens,Teeuwen.

Veld,P.J.in‘t(2005),BurgemeestersvanOud-Beijerland1852-2005.

GemeentearchiefHoekscheWaard

HogeRaadvanAdel

In’tVeld&Partners

RegionaalArchiefDordrecht

WaarborgHolland

Luteijn,J.J. Flieringa,H.J.

Internetbronnen www.wikipedia.nl www.historischcentrumleeuwarden.nl www.burgemeesters.nl wetten.overheid.nl www.modemuze.nl data.collectienederland.nl www.gzu-online.com www.piershil.com www.kinderburgemeesters.nl/

Illustratieswapens:Wikipedia

Illustratiesmodellen:CultuurfondsBNG Foto’sketensopbuste:ArnoHoogwerffotografie

AmbtsketensvandeHoekscheWaard

Deambtsketen,depenningmetdekettingdieburgemeesters dragen,spreektenormtotdeverbeelding.Hetiseenzichtbaar tekenvanwaardigheid.Iedereendieeenburgemeestertijdens officiëlegebeurtenissenziet,herkenthemofhaardirect. Hetzijntochcultuurhistorischeobjectendieeengewoneburger zeldenofnooitinhandenzalkrijgen.

Achteraldezeverschillendeambtsketensziteengeschiedenisen iedereambtsketenheefteeneigenverhaal.

Sindswanneerenwaaromdraagtdeburgemeesterde ambtsketen?Watisdebetekenisvandepenning?Watstaaterop depenningenwaarom?Doorwiezijndeambtsketensvande HoekscheWaardgemaakt?Opdezeenanderevragenkrijgtuin ditboekeenantwoord.