το γεφύρι της επικοινωνίας μας Σύλλογος των εν Θεσσαλονίκη Γρεβενιωτών
Η έκδοση χρηματοδοτήθηκε από τη ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
ΤΕΥΧΟΣ
24
Τριμηνιαία Έκδοση
ΙΟΥΛΙΟΣ 2009
ΣΤΗ ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΦΙΛΟΥ ΜΑΣ ΠΕΤΡΟΥ ΣΙΟΥΛΗ Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου μας, με λύπη πληροφορήθηκε τον αιφνίδιο και πρόωρο θάνατο του Πέτρου Σιούλη, Γραμματέα της ΝΑ Γρεβενών, ενός ανθρώπου με πολλά οράματα για την πολιτιστική ανάπτυξη του Νομού Γρεβενών. Υπήρξε ο εμπνευστής της Νομαρχιακής Ορχήστρας Γρεβενών και διοργανωτής επιστημονικών συνεδρίων, όπως το 4ο επιστημονικό συνέδριο για τα Γρεβενά, που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία λίγες μέρες πριν το θάνατό του. Στήριξε τον Σύλλογό μας, όσες φορές του ζητήθηκε. Συμμετέχοντας στο βαρύ πένθος ο Σύλλογος Γρεβενιωτών Θεσσαλονίκης, κατέθεσε στεφάνι στη σωρό του εκλιπόντος και εκφράζει στην οικογένειά του θερμά συλλυπητήρια.
Στις 31 Μαίου 2009, έφυγε από κοντά μας η φίλη και συμπατριώτισσα Βέτα Μήτσιου – Παπαδοπούλου. Δεν έχασε τη μάχη με τον καρκίνο, αλλά αντιστάθηκε σθεναρά επί σειρά ετών δίνοντας σε όλους μας μαθήματα θάρρους και αληθινής λατρείας για τη ζωή έως και την τελευταία στιγμή. Βέτα, αναπαύσου τώρα πια στη γαλήνη και την
ÄùñåÝò - Åíßó÷õóç ôïõ óõëëüãïõ Ευχαριστούμε την κ. Βικτώρια Θεοδωρίδου για την κατάθεση στο ταμείο του συλλόγου μας του ποσού των 100 € για οικονομική ενίσχυση του περιοδικού μας. Ευχαριστούμε τον κ. Δημήτριο Πλιάκο από τον Άγ. Γεώργιο Γρεβενών για την προσφορά του ποσού των 100 € προς ενίσχυση των δραστηριοτήτων του συλλόγου μας.
Ôï ÃÅÖÕÑÉ ôçò åðéêïéíùíßáò ìáò Ôñéìçíéáßá Ýêäïóç ôïõ Óõëëüãïõ ôùí åí Èåóóáëïíßêç Ãñåâåíéùôþí Âáó. Çñáêëåßïõ 10, Ô.Ê. 546 25 • Ôçë. / Fax: 2310.548.468, 2310.281.700 gefiri@mail.gr Êùäéêüò ÁðïóôïëÞò: 7270 ÔÅÕ×ÏÓ 24 ÉÄÉÏÊÔÇÔÇÓ Óýëëïãïò ôùí åí Èåóóáëïíßêç Ãñåâåíéùôþí ÅÊÄÏÔÇÓ Αδάμου Ελένη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Παπανικολάου Θωμάς ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Γκατζήμας Χρήστος Δρίζης Ευάγγελος Οικονόμου Σάκης Πάκας Ιωάννης Παπαδοπούλου Μαρία
ÓÅ ÁÕÔÏ ÔÏ ÔÅÕ×ÏÓ ÅÃÑÁØÁÍ ÅëÝíç ÁäÜìïõ, Χρήστος Δ. Βήττος, Γκορτζής Κώστας Ελένη Δ. Γούλα-Γκουλέτσου, Λαγούδης Δημήτριος, Μαρία Αγ. Παπαδοπούλου, Παπανικολάου Θάνος, Παναγιώτης Σ. Παρασκευόπουλος ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Μίμης Χρήστος 2310.933.131 ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Σάκης Ράμμος ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ELIMIA GRAPHICS A.E.
Για τα αποστελλόμενα κείμενα, φωτογραφίες, e-mail το περιοδικό παίρνει αυτόματα το δικαίωμα δημοσίευσης, εφ’ όσον ο αποστολέας δεν έχει γράψει το αντίθετο. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή μέρους ή όλου του περιοδικού, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Οι συνεργάτες, ιδιώτες ή πολιτιστικοί σύλλογοι, είναι υπεύθυνοι για ό,τι γράφουν. Η δημοσίευση στο «Γεφύρι» δεν σημαίνει κατ' ανάγκη και αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα. Χειρόγραφα δημοσιευμένα ή μη δεν επιστρέφονται.
ÔÏ ÅÎÙÖÕËËÏ Βάλια Κάλντα, Φωτογραφία: Παπανικολάου Θάνος
Editorial
ΝΕΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Την Κυριακή, 10 Μαϊου 2009 πραγματοποιήθηκαν στα γραφεία της ΕΝΩΣΗΣ ΔΥΤΙΚΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Γρεβενιωτών Θεσσαλονίκης. Η προσέλευση υπήρξε αξιοσημείωτη και με την διαπίστωση της απαρτίας υποβλήθηκαν οι υποψηφιότητες για την ανάδειξη του νέου Δ.Σ. Το εκλεγέν Διοικητικό Συμβούλιο προέβη σε ανάθεση καθηκόντων ως εξής: Πρόεδρος: Ελένη Αδάμου του Βασιλείου Αντιπρόεδρος: Ευάγγελος Δρίζης του Νικολάου Γραμματέας: Ιωάννης Πάκας του Δημητρίου Ταμίας και υπεύθυνη ύλης περιοδικού: Μαρία Παπαδοπούλου του Αγησιλάου Μέλος και υπεύθυνος χορευτικού συγκροτήματος και δημοσίων σχέσεων: Αθανάσιος Οικονόμου του Ιωάννη Μέλος και υπεύθυνος ύλης περιοδικού: Θωμάς Παπανικολάου του Αθανασίου Μέλος και υπεύθυνος νεολαίας: Χρήστος Γκατζήμας του Διογένη Μέλη της εξελεγκτικής επιτροπής εξελέγησαν οι: 1) Μαρία Μπασδεκίδου –Τακόλα. 2) Αθανάσιος Ράμμος. 3) Μιχάλης Κανατσιόπουλος. Το νέο Δ.Σ. ευχαριστεί τα απελθόντα μέλη κ. Αποστόλου Μαρία, κ. Βαβρίτσα Νικόλαο και κ. Τάρα Γεώργιο για την μέχρι τώρα δημιουργική συνεργασία και την προσφορά τους στο σύλλογο. Δύο νέοι Γρεβενιώτες επιστήμονες που κατοικούν στη Θεσσαλονίκη, ο Δικηγόρος κ. Ιωάννης Πάκας, Γραμματέας του Συλλόγου μας και η Οδοντίατρος κ. Θεολογία Βήλιου, πήραν τη μεγάλη απόφαση να δημιουργήσουν οικογένεια και παντρεύτηκαν στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Γρεβενών στις 28 Ιουνίου. Τους συγχαίρουμε και τους ευχόμαστε κάθε ευτυχία στη κοινή τους ζωή.
| ΑΠΟΨΕΙΣ |
αποδράσεις Το Καλοκαίρι… ΠΑΜΕ ΣΤΟΝ ΩΡΑΙΟΤΕΡΟ ΤΟΠΟ! Πάμε Γρεβενά, Πάμε Βάλια Κάλντα Φωτογραφίες: Παπανικολάου Θάνος
4 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
| ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΑΣ ΓΡΑΦΟΥΝ |
Παπανικολάου Θάνος Φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων. Καταγωγή: Αηδόνια Γρεβενών
«Ο σύγχρονος Έλληνας μαθητής, φοιτητής, γονέας και καθηγητής» Παντοτινό όνειρο κάθε γονέα αποτελεί η πρόσβαση του παιδιού του σε κάποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας μας και αντίστοιχα παντοτινό όνειρο του ενήλικου παιδιού πλέον είναι να αποκτήσει αυτό τον πολυπόθητο πτυχιακό τίτλο. Αναμφίβολα η παραπάνω περιγραφή σκιαγραφεί την σύγχρονη ελληνική κοινωνία στην συντριπτική πλειοψηφία της. Το συγκεκριμένο άρθρο δεν θα αποτελέσει βήμα για την υπόδειξη λαθών ή παραλείψεων στον τρόπο σκέψης και αντίληψης των σύγχρονων οικογενειών για την ακαδημαϊκή ζωή των φοιτητών. Στόχος του είναι η περιγραφή της σημερινής κατάστασης και η κριτική ανήκει αποκλειστικά στους αναγνώστες. Ως μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας εδώ και τρία χρόνια και έχοντας συναντήσει παραστάσεις τόσο στον οικογενειακό μου περίγυρο όσο και μέσα στα πανεπιστήμια βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να εκφέρω μια ολοκληρωμένη και δομημένη άποψη για το πνεύμα της ελληνικής οικογένειας για την ελληνική παιδεία. Ξεκινώντας λοιπόν από τα σχολικά μας χρόνια, καθημερινώς οι μαθητές κατακλύζονται από πληθώρα πληροφοριών και απόψεων για την αναγκαιότητα της απόκτησης ενός πτυχίου. Άμεσο αποτέλεσμα είναι η εκπαίδευση και η γαλούχηση του μαθητή να δομείται γύρω από ένα αυστηρό πλαίσιο που τον προετοιμάζει αποκλειστικά για να επιτύχει, ως τον βαθμό που μπορεί, στις πανελλήνιες εξετάσεις, χωρίς να λαμβάνονται σε καμία περίπτωση υπόψη οι προτιμήσεις του και τα χαρίσματά του σε συγκεκριμένες δραστηριότητες. Παράλληλα οι καθηγητές στα σχολεία παρουσιάζουν τα πανεπιστήμια ως επιβράβευση του μαθητή και ως τίποτε άλλο παραπάνω. Με την παραπάνω πρόταση εννοώ ότι οι καθηγητές ποτέ τους δεν ένιωσαν υποχρεωμένοι να παρουσιάσουν τα οφέλη που χαρίζει το πανεπιστήμιο σε μια προσωπικότητα και ταυτοχρόνως να επιστήσουν την προσοχή των μελλοντικών φοιτητών για αφοσίωση στις σπουδές τους. Από την άλλη πλευρά το οικογενειακό περιβάλλον πιέζει άθελά του τον μαθητή για υψηλές επιδόσεις και τον οδηγεί σε μια εκπαίδευση που φορά παρωπίδες, αφαιρώντας έτσι το πνεύμα και τον αρχικό σκοπό της εκπαίδευσης των νέων που εμπνεύστηκαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας. Ακόμη κάποιες άλλες ''κοινωνικές και προσωπικές ιδιαιτερότητες'' των ελληνικών οικογενειών, ωθούν τους μαθητές σε μια συνεχή σύγκριση που αποσκοπεί μόνο στην ικανοποίηση κάποιων απωθημένων των γονέων ως
προς τον εαυτό τους ή ως προς άλλους. Συνεχίζοντας, αφού υποθέσουμε ότι μέσα από αυτό το συνονθύλευμα συγκρούσεων και συγκρίσεων, ο μαθητής καταφέρει να επιτύχει στις πανελλήνιες εξετάσεις, έρχεται αντιμέτωπος με έναν τελείως καινούριο και ολότελα διαφορετικό κόσμο που ακούει στο όνομα ''ελληνικό πανεπιστήμιο''. Οπλισμένος λοιπόν με αυτά που του πρόσφεραν τα έξη χρόνια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γυμνάσιο και λύκειο) αρχίζει την προσπάθεια εγκλιματισμού στους ρυθμούς της ελληνικής ακαδημαϊκής εκπαίδευσης. Στην οικογένεια όλοι είναι ευτυχισμένοι μιας και εκπληρώθηκε το όνειρό τους. Αλλά μέχρι αυτό το σημείο λίγοι είναι αυτοί που αναρωτήθηκαν αν το πανεπιστήμιο αποτελεί υποχρέωση ή ένα μέσο για επιπλέον ανάπτυξη των δυνατοτήτων ενός ανθρώπου. Ανεξαρτήτως λοιπόν αν η επιλογή της ακαδημαϊκής σχολής ικανοποιεί τον φοιτητή, αυτός πρέπει να ολοκληρώσει τις σπουδές χωρίς δυστυχώς να έχει κανέναν απολύτως περιορισμό. Σίγουρα οποιαδήποτε αναφορά σε ''αιώνιους'' φοιτητές, είναι περιττή, μιας και όλοι μας έχουμε γνώση της συγκεκριμένης κατάστασης. Συγκεκριμένες λοιπόν νομοθεσίες και κανονισμοί λειτουργίας των πανεπιστημίων, δίνουν το δικαίωμα στους φοιτητές να κατανέμουν το χρόνο τους όπως αυτοί επιλέξουν και παράλληλα οι γονείς συνεχίζουν να ελπίζουν για την απόκτηση του πτυχίου. Βέβαια οι ελπίδες αυτές κάθε μήνα χρηματοδοτούνται, αφού αν είσαι φοιτητής και ιδιαίτερα σε άλλη πόλη χρειάζεσαι οικογενειακή οικονομική ενίσχυση. Οι γονείς σπάνια ζητούν επίσημα έγγραφα για την πρόοδο των φοιτητών και αρκούνται απλά σε προφορική ενημέρωση, παρόλο που όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα εκδίδουν επίσημες αναλυτικές βαθμολογίες ανεξαιρέτως. Φυσικά ο οικογενειακός περίγυρος συνεχίζει να υποστηρίζει σε όλους τους τομείς τους φοιτητές, ασχέτως αν έχουμε περάσει στο πέμπτο και έκτο έτος της ακαδημαϊκής καριέρας. Αξιόλογα ερωτήματα λοιπόν που μπορούμε να θέσουμε σε μια οικογενειακή ή φιλική συζήτηση είναι το κατά πόσο η παραπάνω περιγραφή υφίσταται και το κατά πόσο είναι αποδοτική για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (γονείς, καθηγητές, φοιτητές, μαθητές, πανεπιστήμια, κοινωνία, οικονομία). Επιλογικά, θα επικεντρωθώ σε δύο σημεία. Πρώτον, σε όλες τις παραπάνω περιγραφές υπάρχουν αξιότιμες εξαιρέσεις (καθηγητές που συμβουλεύουν, γονείς που το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 5
Επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια στο Δήμο Θ. Ζιάκα Την Τρίτη 9 Ιουνίου, επισκέφθηκε το νομό Γρεβενών ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος έκανε αποδεκτή την πρόσκληση του δήμου Θεοδώρου Ζιάκα και του δημάρχου, Χρήστου Πέτρου να παρευρεθεί και να τιμήσει τις εορταστικές εκδηλώσεις για την ιστορική μάχη του Σπηλαίου, που έδωσε το 1854 ο θρυλικός Θεόδωρος Ζιάκας κατά των Τούρκων. Ο κ. Παπούλιας έφθασε στο δημοτικό διαμέρισμα του Σπηλαίου του δήμου Θεοδώρου Ζιάκα στις 7 το απόγευμα της Τρίτης. Ο κ. Παπούλιας παρέστει στη Δοξολογία, που τελέστηκε στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ενώ αμέσως μετά κατέθεσε στεφάνι στην προτομή του Θεοδώρου Ζιάκα, στο δημοτικό διαμέρισμα του Ζιάκα. Η επίσκεψη του προέδρου της Δημοκρατίας ολοκληρώθηκε με το επίσημο γεύμα που παρέθεσε ο δήμαρχος Θεοδώρου Ζιάκα, Χρήστος Πέτρου στην πλατεία του Σπηλαίου. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας ευχαρίστησε όλους για τη θερμή υποδοχή και τόνισε ότι ηπαρουσία του στις εκδηλώσεις μνήμης αποσκοπούν στο να κάνουν ευρύτερα γνωστή την ηρωική δράση του Θ. Ζιάκα και των ανθρώπων της
Πίνδου. Παράλληλα, έδειξε
ιδιαίτερα ενημερωμένος για τις αναπτυξιακές 6 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
προοπτικές του Ν. Γρεβενών, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού, στην Ε65, στο τουριστικό προϊόν του τόπου, στο αστεροσκοπείο του Όρλιακα και στο Κέντρο Παλαιοντολογίας της Μηλιάς. Αναλυτικά η ομιλία του κ. Παπούλια: «Θέλω καταρχήν να σας ευχαριστήσω θερμά για την πρόσκληση σας. Σήμερα βρίσκομαι σ' έναν ηρωικό τόπο της Μακεδονίας, σ' έναν ηρωικό τόπο της Πίνδου. Έναν τόπο που, όπως και τόσοι άλλοι στην Ελλάδα, συμβολίζει τη δύναμη του Ελληνικού λαού. Την αντοχή, την αποφασιστικότητα, την ευστροφία και την επιμονή του. Τις ιδιότητες στις οποίες στηριχτήκαμε για να φτιάξουμε τη νεότερη Ελλάδα και οι οποίες παρά τις όποιες δυσκολίες, μας δίνουν αισιοδοξία για το μέλλον. Τιμούμε σήμερα μια νικηφόρο έξοδο κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Την ηρωική και άγνωστη στους περισσότερους Έλληνες μάχη του Θεόδωρου Ζιάκα, των τριακοσίων του και των κατοίκων του Σπηλαίου απέναντι σε κατά πολύ υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις. Μια μάχη που ο σημερινός εορτασμός της ελπίζω να συμβάλλει στην ευρύτερη αναγνώρισή της. Η εξέγερση του 1854 σε Θεσσαλία, Ήπειρο και Μακεδονία στο διεθνές πλαίσιο της εποχής του Κριμαϊκού πολέμου δεν μπορούσε να στηριχτεί πια από το Ελληνικό κράτος. Ο Ζιάκας, οι πολεμιστές του και τα γυναικόπαιδα αρνήθηκαν να παραδοθούν άλλα κατόρθωσαν να διαφύγουν μες τη νύχτα με μια μόνο απώλεια. Ήταν μια ηρωική, ευφυέστατη και εξαιρετικά πειθαρχημένη έξοδος, παράδειγμα στην ιστορία των πολιορκιών. Τιμούμε σήμερα και μια διαχρονική μας παράδοση: Την παράδοση της αντίστασης του κάθε κατακτητή. Παράδοση
που αποτέλεσε τη σημαντικότερη ίσως
ηθική δοκό του νεώτερου Ελληνι σμού, που κατακτήθηκε με υπέρτατες θυσίες και τεράστιο προσωπικό τί μημα. Θυσίες που, κυριο λεκτικά, σημάδεψαν τις ζωές αυτών που δοκιμάστηκαν και επέζησαν. Εδώ μαζί σας, σ' αυτό το πανέμορφο τόπο που το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 7
γνώρισε πραγματικά δύσκολα χρόνια, σ' αυτά τα βουνά από τα οποία και 'γω κατάγομαι, νιώθω έντονα τις αγωνίες και τις ανάγκες σας. Ανάγκες μιας ειρηνικής πια εποχής, με τις δικές της όμως προκλήσεις και αδυναμίες. Με μια νέα γενιά που ζητάει προτάσεις και βοήθεια από την Πολιτεία, μα που πολλές φορές και όχι άδικα, ιδίως στην επαρχία, νοιώθει α πογοητευμένη και εγκαταλελειμένη. Ειδικότερα εδώ στα Γρεβενά, στο Δήμο Θ. Ζιάκα, η μορφολογία του τόπου, η ομορφιά της φύσης, μα πάνω απ' όλα οι άνθρωποι του δίνουν όλα τα πλεονεκτήματα που μπορούν να καταστήσουν απτή πραγματικότητα μια νέα δυναμική. Ο τουρισμός, με μια μεγάλη ποικιλία μορφών, αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια δυναμικά έχει, όμως ακόμη πολλά περιθώρια. Το ίδιο και ο αθλητισμός του βουνού. Το φυσικό περιβάλλον του Εθνικού Δρυμού Πίνδου, που πρέπει με κάθε Ουσία να διαφυλάξουμε, είναι βέβαιο ότι κάθε χρόνο θα φέρνει και πιο πολλούς επισκέπτες. Και με την ολοκλήρωση του μεγάλου έργου της Εγνατίας Οδού ξεπεράστηκε οριστικά η απομόνωσή σας. Η Θεσ/νίκη και τα Γιάννενα από μακρινές πόλεις είναι πια ένας περίπατος. Ιδίως μετά την ολοκλήρωση της Ε65 η γεωγραφική θέση του νομού μπορεί να συνηγορήσει στη δημιουργία νοσοκομειακού κέντρου και στην επέκταση της παρουσίας Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την κατασκευή εδώ του Διεθνούς Αστεροσκοπείου της Πίνδου. Και είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει ένα ισχυρό κίνητρο για να γίνει ο Δήμος σας και η περιοχή κέντρο επιστημονικού τουρισμού. Το ίδιο πιστεύω και για το Μουσείο Παλαιοντολογίας που θα αποτελέσει άλλο ένα κίνητρο για την αναζωογόνηση του νομού. Έτσι, σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μορφές της τοπικής οικονομίας μπορούν να δημιουργηθούν νέες αναπτυξιακές προοπτικές»
8 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
| ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΦΟΜΕΝΑ | OMOΣΠΟΝΔΙΑ ΔΥΤΙΚΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ
Από τη δράση της Ομοσπονδίας Για την Ομοσπονδία Δυτικομακεδονικών Σωματείων
κινηματοθεάτρου «ΑΘΗΝΑΙΟΝ» αφού
Θεσσαλονίκης η δραστηριότητα συνεχίζεται, σε καθημερινή
πραγματοποιήθηκαν
βάση, χωρίς διακοπές καλοκαιριού προκειμένου να
αποτέλεσμα και οι οποίες κρίθηκαν άγονες.
ανταποκριθεί στις ανάγκες των 70 σωματείων μελών της και στην ιερή αποστολή της, έτσι όπως αυτή καθορίζεται μέσα από το καταστατικό της Έτσι,
τις πρωινές κυρίως ώρες, Ετοιμάζεται και προγραμματίζεται το πρώτο φεστιβάλ χορευτικών συγκροτημάτων της Δυτικής Μακεδονίας που θα πραγματοποιηθεί το Φθινόπωρο. •
πρώτες
χωρίς
Οι ως άνω δραστηριότητες είναι ένα μικρό δείγμα της δράσης, της Ομοσπονδίας μας, αυτή την εποχή και την περίοδο που όλοι ξεκουράζονται και βρίσκονται διακοπές, δράση που απαιτεί καθημερινή παρουσία και ανασχόληση
• Η αίθουσα εκδηλώσεων παραμένει ανοιχτή κάθε μέρα.
•
οι τρείς
στα γραφεία της Ομοσπονδίας. Αν δε συνεκτιμηθεί και το γεγονός πως το κλιματιστικό σύστημα της οικοδομής όπου βρίσκονται τα γραφεία της Ομοσπονδίας, απο τη αρχή του Ιουνίου, είναι χαλασμένο, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται την ιδιαιτερότητα του περιβάλλοντος εν καιρώ 40 βαθμών κελσίου και τότε η κοινή
Βρίσκεται στο τυπογραφείο η έκδοση λευκωμάτων
ευχή, «καλό κουράγιο» όχι μόνον απλός ταιριάζει απόλυτα,
από εκδρομές - προσκυνήματα, μελών της
αλλά είναι και απαραίτητη, ως μια μικρή-συμβολική
Ομοσπονδίας, στη Β. Ηπειρο και την
συμπαράσταση στο Δ,Σ. του πολιτιστικού μας φορέα.
Κωνσταντινούπολη. •
Πρόσφατα, στα μέσα Ιουνίου, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας, σε επίσκεψη του στην Β. Ήπειρο, περιοχή Αργυροκάστρου και Δρόπολης, παρέδωσε στο σύλλογο Γυναικώνν Κάτω Δρόπολης, ένα. σύγχρονο κομπιούτερ (Laptop) για τις ανάγκες του
Το Δ.Σ. ευχαριστεί τον Δυτικομακεδόνα Γιάννη Τόσκα,
σωματείου, προσφορά της Ομοσπονδίας στα αδέλφια
συγκοινωνιολόγο και πρόεδρο
μασ της ιστορικής αυτής περιοχής, που πασχίζουν
του Σ.Α.Σ.Θ., και τον αδελφό του
μέσα από χίλιες αντιξοότητες να διατηρήσουν την
Ανδρέα Τόσκα, μέλος της
ελληνικότητά τους, τη γλώσσα, την ιστορία, τον πολιτισμό και την παράδοση μας.
ομοσπονδίας, για την υλοποίηση της πρότασης για μετονομασία
•
Συνεχίζεται η δωρεάν ποραχώρηση της αίθουσας εκδηλώσεων, πέραν των σωματείων μελών της
•
της στάσης «Βενιζέλου» επί της
Ομοσπονδίας, και σε συλλόγους με καθαρά
οδού Βενιζέλου όπου και τα
ανθρωπιστική, κοινωνική και εθνική προσφορά,
γραφεία της ομοσπονδίας, σε
Δυστυχώς, κατακαλόκαιρο συνεχίζονται οι γνωστές
στάση «Δυτικομακεδόνων»
δικαστικές υποθέσεις του κληροδοτήματος. •
Την ΚΥΡΙΑΚΗ 23/8/2009 θα πραγματοποιηθεί, τελικά η τετάρτη τελειωτική δημοπρασία ενοικίασης του
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 9
| ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΑΣ ΓΡΑΦΟΥΝ |
Ο γάιδαρος Αύγουστος "Πύργος το 04, στην τελική για προσγείωση, οδηγίες" "04 επανακυκλώστε, έχουμε πρόβλημα στο Η (σημ: το σημείο προσγείωσης), ένας γάιδαρος περιφέρεται εκεί και προσπαθούμε να τον διώξουμε" "Πώς προσπαθείτε δηλαδή;" "Ε, του κάνουμε ουστ, τον τραβάμε από την ουρά, τίποτα. Κάνετε ακόμα ένα κύκλο να ξαναπροσπαθήσουμε" "Άσε Πύργε, θα προσπαθήσω εγώ να τον διώξω. Θα τον τρομάξω λίγο" Έτσι τουλάχιστον νόμιζα. Αιωρήθηκα λίγο μακρύτερά του αλλά, αντί να τρομάξει, με κοιτούσε με ενδιαφέρον, θα έλεγα... Πλησίασα λίγο πιό κοντά του ώστε το κατώρευμα του στροφείου να τον σπρώξει έξω από τον χώρο προσγείωσης. Αμ, δε. Αιωρήθηκα ακριβώς από πάνω του και με την μπροστινή ρόδα του Ε/Π τον έσπρωχνα "εν πτήσει!" στον κώλο. Μπά! Είχε ανοίξει τα πόδια, είχε βάλει την ουρά ανάμεσά τους, κατέβασε τα αυτιά οριζόντια και δεν κουνιόταν ρούπι. Άσε που με κοίταξε πλαγίως με νόημα ότι όπου να 'ναι έρχεται και η κλωτσιά στο ζελατινοτζάμι του ενοχλητικού τεράστιου εντόμου που τον ...έσπρωχνε, οπότε εγκατέλειψα την προσπάθεια και πάρκαρα το Ε/Π στη θέση του. Ο γάιδαρος προσέλκυσε βεβαίως ευάριθμο φιλοθεάμον κοινό το οποίο, ως αμιγώς ελληνικό, εξέφραζε και ισάριθμες των ατόμων γνώμες για το πώς θα φύγει ο ταλαίπωρος. Ξεχώρισα έναν ξερακιανό σκουρόχρωμο ναυτάκο που χαμογελούσε πονηρά. "Γιατί γελάς εσύ;" τον ρώτησα. "Ε, με τους φλώρους τους Αθηναίους που έχετε μπλέξει ποιός να σας πεί τι πρέπει να γίνει... " "Δηλαδή, εσύ ξέρεις;" ξαναρωτάω. "Βεβαίως" μου λέει "καν' το" του λέω και πάει στον γάιδαρο. Μ' ένα σάλτο τον καβαλάει, του λέει κάτι πρρ και τσονγκς και τσσσ και ντε και ο γάιδαρος μεγαλοπρεπώς οδηγείται εκτός πίστας. "Από πού είσαι ρε μεγάλε;" τον ρωτάω όταν ξεπέζεψε. "Απ΄τα Γρεβενά" μου λέει (σημ: πολύ πριν γίνω γαμπρός σε Γρεβενιώτισσα - φαίνεται ότι κι εγώ πολύ γαϊδούρι είμαι και χρειαζόμουν την κατάλληλη "χειραγώγηση"...) "Θα με μάθεις κι εμένα να οδηγάω γάιδαρο, ρε μπαγάσα;" καλαμπούρισα
10 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
"Αν με μάθετε να οδηγάω κι εγώ Ελικόπτερο..." !!! Λοιπόν, ο γάιδαρος είχε κατεβεί στη μονάδα από τη χωματερή του Σχιστού (πριν γίνει πάρκο) όπου κάποιος "φιλόζωος" αφεντικός τον άφησε να πεθάνει από βαθιά γεράματα. Περιποιηθήκαμε τις πληγές του, τον πλύναμε, τον ξεψειριάσαμε, τον χτενίσαμε, παραγγείλαμε και του φορέσαμε τζόκεϋ σαν τα δικά μας με τα αυτιά απ' έξω και τον ονομάσαμε Αύγουστο γιατί μόλις είχαμε παραλάβει τα Ελικόπτερα Augusta. Αφού ήρθε στα ίσα του, παραδόθηκε στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας και μετέφερε καθημερινώς το συσσίτιο στις σκοπιές του βουνού όπου δεν μπορούσε να πάει αυτοκίνητο! Έζησε ευχαριστημένος, καλόβολος, φιλικός με όλους, υπομονετικός και χρήσιμος για πολλά χρόνια ακόμη. Ήξερε γιατί επέμενε από την αρχή να μείνει κοντά μας....
| ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΑΣ ΓΡΑΦΟΥΝ |
Tο Μοναστήρι Των Ταξιαρχών Στα Γρεβενά Πρέπει να διασωθεί. Παναγιώτης Σ. Παρασκευόπουλος, ιατρός Tο Μοναστήρι των Ταξιαρχών στα Γρεβενά , κοντά στο ομώνυμο χωριό Ταξιάρχης, αποτελεί μνημείο Θρησκευτικής αλλά και Πολιτιστικής κληρονομιάς και πρέπει το γρηγορότερο δυνατό να διασωθεί από την πλήρη κατάρρευση.
Η κατάσταση της στέγης σε πολλά σημεία είναι κακή και επιτρέπει την είσοδο νερών.
Το μοναστήρι των Ταξιαρχών κοντά στο ομώνυμο χωριό του νομού Γρεβενών
Είχα την τύχη να το γνωρίσω, όταν τον περασμένο χρόνο έκανα ένα οδοιπορικό στον πανέμορφο νομό Γρεβενών. Είναι πραγματικά στα πρόθυρα της πλήρους κατάρρευσης και είναι άμεση ανάγκη να επισπευσθούν οι διαδικασίες αναστήλωσης που έχουν αρχίσει με την συνδρομή της περιφέρειας δυτικής Μακεδονίας. Δεν υπάρχουν περιθώρια αργοπορίας γιατί παρά την προσωρινή υποστύλωση από την αρχαιολογική υπηρεσία υπάρχουν ρωγμές και σπασμένα κεραμιδιά που επιτρέπουν την είσοδο του νερού στο μοναστήρι και την συνεχιζόμενη καταστροφή των απαράμιλλου κάλους τοιχογραφιών. Σύμφωνα με πληροφορίες που πήρα από φίλο μου καθηγητή της αρχαιολογίας αλλά και από το πολύ ωραίο σύγγραμμα του καθηγητού Μουτσόπουλου, το μοναστήρι των Ταξιαρχών χτίστηκε το 1834 και ιστορήθηκε(τοιχογραφίες) το 1848 από τους αγιογράφους αδελφούς Βασίλειο, Ιωάννη και Νικόλαο…... Στην εικονογράφηση του συνέβαλαν οικονομικά οι οικογένειες Κόρδα και Βλάχου(εικονογράφηση της Αγίας Τριάδας) Επίσης αναφέρονται οι οικογένειες Καραμουρούζη. και Σουλιώτη.
'Όποια και να είναι τα πραγματικά γεγονότα, εκείνο που έχει μεγάλη σημασία και άμεση προτεραιότητα είναι η διάσωση και αποκατάσταση των εξαιρετικής τέχνης και ωραιότητας τοιχογραφιών πριν καταστραφούν ανεπανόρθωτα.
Η εξαιρετικής τέχνης εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Οι ρωγμές στον τρούλο είναι απειλητικές.
Από αυτήν τη θέση καλούμε όλους όσους εμπλέκονται στην διαδικασία της σωστής αναστύλωσης του μοναστηριού των Ταξιαρχών στα Γρεβενά να συμβάλλουν στην εξάλειψη των γραφειοκρατικών μηχανισμών που ίσως υπάρχουν και να διασώσουν ένα αξιόλογο μνημείο. Πιστεύω ακόμα ότι το Χριστεπώνυμο πλήρωμα της εκκλησίας θα συμβάλλει και αυτό σημαντικά, εάν του ζητηθεί, για να χαρεί την αναστήλωση αυτού του κοσμήματος του νομού Γρεβενών το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 11
| ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ |
Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΙΜΑ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΟΥΧΟΥ ΜΑΣ ΑΓΙΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΟΥ Στις 15 Μαϊου 2009 τελέστηκε, όπως κάθε χρόνο, με πρωτοβουλία του Δ.Σ. του Συλλόγου Γρεβενιωτών Θεσσαλονίκης, Ιερά Δοξολογία εις μνήμην του Αγίου Αχιλλείου, στον Ιερό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης, στη Θεσσαλονίκη. Τη μνήμη του πολιούχου των Γρεβενών τίμησε με την παρουσία του, πέραν των μελών του Δ.Σ. του Σ.Γ.Θ. και πλήθος συμπατριωτών, ενώ παρέστησαν επίσης οι κύριοι Ανδρέας Τόσκας, Πρόεδρος του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης του Νομού Γρεβενών και Ελευθέριος Τζιόλας, πρώην Υπουργός και Βουλευτής του Νομού Γρεβενών. Μετά το πέρας της Ιεράς Δοξολογίας ακολούθησε επίσκεψη και ξενάγηση στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης όπου οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να δουν εντυπωσιακά αντικείμενα-εκθέματα της βυζαντινής περιόδου της πόλης της Θεσσαλονίκης, σχετικά τόσο με τον καθημερινό αστικό και οικιακό βίο και την εργασία των ανθρώπων της εποχής όσο και με την κοινωνική και πνευματική ζωή τους. Επιβλητικά υπήρξαν για τους επισκέπτες τα αρχιτεκτονικά και οικοδομικά ευρήματα και αξιοθαύμαστα τα αντικείμενα της θρησκευτικής λατρείας, όπως περίτεχνα και χρυσοποίκιλτα ιερά άμφια, πολύτιμα σκεύη και ολόκληρα τέμπλα ιερών ναών της περιόδου, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά την ιδιαίτερη αισθητική και την υψηλή κοινωνική και πολιτισμική στάθμη της πόλης στους βυζαντινούς χρόνους. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε στο δροσερό και ευχάριστο περιβάλλον του σύγχρονου αναψυκτηρίου-καφέ που διαθέτει το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης όπου ο Σύλλογός μας δεξιώθηκε τους παρευρισκόμενους, δίνοντας έτσι και πάλι την ευκαιρία στους συμπατριώτες κατοίκους της Θεσσαλονίκης να ξαναβρεθούν και να επανασυσφίξουν τις σχέσεις τους.
12 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
| ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ |
Το Xορευτικό Tμήμα του Συλλόγου μας
Το χορευτικό τμήμα του Συλλόγου μας, έλαβε μέρος με μεγάλη επιτυχία στις εκδηλώσεις του αποχαιρετισμού της Πασχαλιάς στις Αμυγδαλιές, του Αι Γιάννη στο Λιβάδι, των Αγίων Αναργύρων Κωσμά και Δαμιανού και στο Αθλητικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, πάντα με την καθοδήγηση του χοροδιδασκάλου και μέλους του Δ.Σ. του Συλλόγου μας κ. Σάκη Οικονόμου.
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 13
| ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ |
Τριήμερη εκδρομή του Συλλόγου στη Βόρειο Ήπειρο Την Πρωτομαγιά ο Σύλλογος μας πραγματοποίησε τριήμερη εκδρομή στη Βόρειο Ηπειρο. Στα σύνορα μας περίμενε η Βορειοηπειρώτισσα δ. Ελένη Παππά η οποία εργάζεται στο Κέντρο Υγείας της περιοχής της Δρόπολης και μας συνόδευσε σε όλη τη διάρκεια της παραμονής μας στην Αλβανία. Μόλις περάσαμε τα σύνορα προς Αλβανία και μπήκαμε στην περιοχή της Δρόπολης, θεωρήσαμε πρώτιστο καθήκον μας να επισκεφθούμε το Ελληνικό Νεκροταφείο στους Βουλιαράτες για να τιμήσουμε τους Ελληνες πεσόντες του Αλβανικού Επους του 1940. Εκεί, στο εκκλησάκι της Αγίας Σκέπης, τελέσαμε τρισάγιο με τον Πατέρα Νικόλαο. Ο Βορειοηπειρώτης κος Γεώργιος Μπάκος μας μίλησε για τους ήρωες που άφησαν την τελευταία τους πνοή μαχόμενοι υπέρ βωμών και εστιών και αφού τηρήσαμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη τους καταθέσαμε μαγιάτικα λουλούδια στο μνημείο που υπάρχει στην αυλή της εκκλησίας. Επισκεφθήκαμε το Αργυρόκαστρο, που είναι το κέντρο της Ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, με πληθυσμό 30.000 κατοίκους. Είναι μια πετρόκτιστη πόλη, το Ιστορικό Κέντρο της οποίας αποτελεί από το έτος 2005 Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Ιδρύθηκε το 12ο αιώνα και υπήρξε τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου μέχρι την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς το 1417. Κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο (1912-1913) στο Αργυρόκαστρο εισήλθε ο Ελληνικός στρατός που παρέμεινε μέχρι τις αρχές του 1914, οπότε αναγκάστηκε να αποχωρήσει μετά την τελική επιδίκαση της περιοχής στο νεοσύστατο κράτος της Αλβανίας ( η οριστική επιδίκαση στην Αλβανία έγινε το 1919 με την συνεδρίαση του Παρισιού). Τον Απρίλιο του 1939 η πόλη πέρασε υπό Ιταλικό έλεγχο και μετά την αποτυχημένη Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος πέρασε υπό Ελληνικό έλεγχο. Τον Απρίλιο του 1941 με την Γερμανική επίθεση κατά της Ελλάδος και την συνθηκολόγηση, η πόλη πέρασε ξανά υπό Ιταλικό και εν συνεχεία Γερμανικό έλεγχο μέχρι την απελευθέρωσή της το 1945. Διάσημοι Αργυροκαστρίτες υπήρξαν ο Αλέξανδρος Βασιλείου, έμπορος και μαθητής του Αδαμάντιου Κοραή, ο Μιχαήλ Βασιλείου, αδερφός του προαναφερομένου, έμπορος και λόγιος, ο Ισμαήλ Κανταρέ, συγγραφέας, υποψήφιος για Νόμπελ Λογοτεχνίας και ο Ενβέρ Χότζα, πρώην κομμουνιστής Πρόεδρος της Αλβανίας. Το βράδυ καταλύσαμε στους Άγιους Σαράντα, παραλιακή πόλη απέναντι από την Κέρκυρα, με πληθυσμό 32.000 κατοίκους. Η σημερινή ονομασία προέρχεται από τον
14 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
Βυζαντινό Ναό των Αγίων Σαράντα του οποίου τα ερείπια σώζονται στον λόφο πάνω από την πόλη. Η σύγχρονη πόλη ιδρύθηκε επί Τουρκοκρατίας και το λιμάνι της ήταν το προπύργιο των Ιταλών καθώς το 1939 αποβιβάστηκαν εκεί και κατέλαβαν όλη την Αλβανία. Ο Ελληνικός Στρατός την κατέλαβε για σύντομο διάστημα στις 6 Δεκεμβρίου 1940 μέχρι την Γερμανική εισβολή. Σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει Ελληνική κοινότητα στην πόλη, αν και μικρότερη, συνεχίζουν να λειτουργούν τα Ελληνικά σχολεία και οι εκκλησίες. Οι Άγιοι Σαράντα απετέλεσαν την βάση της παραμονής μας στην Αλβανία. Είναι όμορφη πόλη με καλό φαγητό, ιδίως ψάρια και άλλα θαλασσινά. Επιβεβλημένη ήταν η επίσκεψη στο Βουθρωτό, αρχαία Ελληνική πόλη της περιοχής της Ηπείρου χτισμένη πάνω σε χερσόνησο δίπλα στη διώρυγα που συνδέει τη λίμνη του Βουθρωτού με το στενό της Κέρκυρας. Είναι σημαντικός αρχαιολογικός χώρος και τα ερείπια που σώζονται, ιδίως το θέατρο, εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Η εκδρομή μας έκλεισε με την επίσκεψη στην Δερβιτσάνη, ένα όμορφο Ελληνικό χωριό, οι γυναίκες του οποίου έχουν ένα πολύ δραστήριο Σύλλογο. Οι κυρίες Μιρέλλα Καραντζά και Κωνστάντω Ξέρα, που είναι μέλη του Συλλόγου Γυναικών Δερβιτσάνης, μας περίμεναν στην εκκλησία του χωριού, μας ξενάγησαν και όταν η μικρή 5χρονη μαθήτρια του σχολείου της Δερβιτσάνης μας απήγγειλε ποιήματα, η συγκίνησή μας ήταν έντονη και ρίγη διέτρεξαν το κορμί μας. Με τον καφέ που ήπιαμε στην καφετερία του χωριού αποχαιρετήσαμε τη Βόρειο Ήπειρο. Ήταν η πρώτη, μια πειραματική επίσκεψη στην Αλβανία. Περάσαμε ωραία, απολαύσαμε την πραγματικά υπέροχη φύση που δεν έχει ακόμη υποστεί τις συνέπειες από την ανθρώπινη επέμβαση. Το ξενοδοχείο ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, ανώτερο των προσδοκιών μας, αλλά το ταξίδι μας δεν θα ήταν τόσο άνετο, ξεκούραστο και απολαυστικό, αν δεν είχαμε την τύχη να έχουμε οδηγό στο λεωφορείο τον κο Δημήτρη Πλιάκο>ο οποίος εκτός από καλός οδηγός ήταν πολύ υπομονετικός και εξυπηρετικός. Μας διέθεσε ολοκαίνουργιο λεωφορείο και παρόλη την κακή κατάσταση των δρόμων της Αλβανίας, δεν ταλαιπωρηθήκαμε καθόλου. Αντιθέτως, οι αναμνήσεις της εκδρομής αυτής μας φέρνουν συγκίνηση και ευχαρίστηση. Ελπίζουμε, τώρα που κάναμε την αρχή, να πραγματοποιήσουμε πολλές εξορμήσεις τόσο στην περιοχή των Γρεβενών, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα ή και το εξωτερικό, για να γνωρίσουμε και νέους τόπους, αλλά και να γνωριστούμε ή να συσφίξουμε τις σχέσεις μεταξύ μας.
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 15
ÐíåõìáôéêÝò ÐåñéðëáíÞóåéò
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ Καταγραφή - Ερμηνεία - Ετυμολογική προσέγγιση λέξεων - Προτάσεις Από το λεξιλόγιο του χωριού Κυδωνιές του νομού Γρεβενών
Χρήστος Θωμά Τζήρος
Μια γλαφυρή, συναρπαστική και συνάμα πολύ χρήσιμη Καταγραφή, Ερμηνεία και Ετυμολογική προσέγγιση λέξεων της παραδοσιακής ντοπιολαλιάς. Ο κύριος Χρήστος Θωμά Τζήρος, συνεχίζει το
αιώνες. Ο κύριος Χρήστος Θωμά Τζήρος αποδεικνύει ότι η διδασκαλική ιδιότητα δεν παύει να είναι παραγωγική για την κοινωνία με τη λήξη της υπηρεσιακής σταδιοδρομίας.
συγγραφικό του έργο . Αναδεικνύει το λεξιλόγιο του χωριού
Εξακολουθεί να μας διδάσκει με έργα-παρακαταθήκες για τις
του, ΚΥΔΩΝΙΕΣ του Νομού Γρεβενών, και μέσα από αυτό τη
επόμενες γενιές. Και γι αυτό, ένα ευχαριστώ απ' όλους μας
συνέχεια της ελληνικής γλώσσας με όλες τις επιρροές σ'
είναι πολύ λίγο.
αυτήν από τα ιστορικά δεδομένα της περιοχής ανά τους
Η ΔΙΑΘΗΚΗ Πιο ανάπουδουν πάππουν απ' τουν θκό μας, δεν ίβρισ*κις κάν π'θινά! Ι κείνου π'χανα χάραζι στου νού τ', άλλου δεν ήταν. Στ' γκουρτσ*ιά του σύνουρου! Κουλουτούμπις νάφκιανις, απού τ' γνώμ' τ' δεν ίβγινι! Όλα τα χρόνια η γυναίκα τ' κι τα πιδιά τ'σούζα στέκουνταν. Μούτ'! Νε μίκ,νε κίκ! Πού να κουτήσ'ν να σ*κώσ'ν κιφάλ' ή να φκιάσ'ν κουμάντου χουρίς να τουν ρουτήσ'ν! Θα τς λιάντζι! Καλά ούλα αυτά αλλά κόντιβι τα ουγδόντα πέντι κι'όλα ήταν γραμμένα ουπάνου τ'! Σπίτια, χουράφια, ζουντανά... Όλα! Κι' άμα τουν ίλιγιν κι κάνας τίπουτα,τς φουβέρζιν πως θα τα γράψ' όλα σν ακκλησ*ιά, για να μάθν γνώμ'! Κι' ήταν τόσου στριμμένου άντιρου απού μπουρούσι κι να τόφκιανι κιόλας. Όχ' για τίπουτα άλλου, αλλά μόν κι για γινάτ'! Στουν πάτου είδαν κι' απόειδαν τα πιδιά τ' κι γύρ'σαν σν αδιρφή τ' ν'τρανύτιρ' να τουν καταφέρ', θάρρουμ' κι φκιάσ' διαθήκ', τι αφήν' κι σι ποιόν... να ησυχάσν! Παλούκ στάθκιν σν αρχή! -Τι; Για ξιπρουβόδσμα μ' έχτι; Στουν πάτου όμους έστριξι. Ε! Είπαν όλ' δόξα Τουν. Σώθκαν τα βάσανα. Αλλά πού! Σι τρεις συμβουλιονγράφ' τουν κουβάλτσαν κι' ίσια που κόντιυαν να τουν φέρν βόλτα,γινάτιαζι, τς φουρλάτζι τα χαρτιά στα μούτρα τς, κι έφυβγιν. Πέρασαν εξ μήνις απού τότε, κι κατάφιραν τα
16 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
ιρμουπαίδια τα' να τουν κλουριάσουν πάλι κι να στρέξ' να πααίν'σι συμβουλιουγραφείου. Για καλό κι. για κακό, αυτήν τ'φουρά, τσάκουσαν τ'συμβουλιουγραφίνα, κι τν είπαν ναχ του νου τς! Το κι τό τν είπαν. Τήρα να μην του ζουρίεις τίπουτα κι μας απαρατήσ' κι φύει πάλι! Ότ' σι λέει, ναι, ισύ... κι φκιάσι ότ, καταλαβαίντς, ύστιρα! Έρχιτι, απ' λέτι, ου πάππους μι τα μούτρα σ*ιακάτ. Η μπάμπού απού κουντά να σφίγγ' ν' τσ*ιάντα τς, κι τα πιδιά απού πίσου, αν αράδα, όλ' μαζί στου συμβουλιουγραφείου. Άιντι, να σώνουμι λέει ου πάππους. Γράφι ότ' σι λέου ιγώ! Κι τήρα μή... Α! -Όσου ζω, θα είνι όλα δκάμ'! ... - Μα... πήγι να ξιστουμίσ' η συμβουλιουγράφους. Διαθήκ' έφκιανι, δε χράζουνταν να γράψ'τί θα γέν' όσου ζούσι ου πάππους! Αλλά είδιν τα πιδιά τ'που σφίγγουνταν κι μούλουξιν. - Μάλιστα, ακούσκι απ' του στόμα τς. - Κι τα χουράφια κι... Όλα! · - Μάλιστα, έκαμι ότι γράφ' η θκή μας! - Άμα πιθάνου... Γράφι... (ου πάππους). - Μάλιστα... - ...μσά θκάμ', μσά τς γυναίκας μ'! απόσπασμα του βιβλίου «εγχειρίδιο γλώσσας» του Θωμά Τζήρου (συνέχεια στο επόμενο τεύχος).
«Γρεβενά ένα οδοιπορικό» Σπ. Παρασκευόπουλου και Π. Παρασκευόπουλου
Το Σάββατο 13 Ιουνίου σε αίθουσα του Ξενοδοχείου «Πίνδος Παλλάς» στη Λάβδα, έγινε η παρουσίαση του φωτογραφικού λευκώματος των Σπ. Παρασκευόπουλου και Π. Παρασκευόπουλου με τίτλο «Γρεβενά ένα οδοιπορικό» Η παρουσίαση του λευκώματος έγινε από τον Θεσσαλονικιό Ιατρο Ογκολόγο Π. Παρασκευόπουλο. Ο ιατρός Π. Παρασκευόπουλος είναι λάτρης των Γρεβενών και με την φωτογραφική του μηχανή αποτύπωσε τις ομορφιές της περιοχής, με σκοπό να προβληθεί η περιοχή αλλά και να ευαισθητοποιηθεί ο αναγνώστης σε θέματα σεβασμού του περιβάλλοντος , για μια τόσο ευαίσθητη περιοχή , όπως είναι ο εθνικός δρυμός της Πίνδου. Την επεξεργασία των φωτογραφιών έκανε ο Σ. Παρασκευόπουλος, διακοσμητής, ευαισθητοποιημένος σε θέματα περιβάλλοντος.
Σε όλους τους παρευρισκόμενους δόθηκαν λευκώματα με ιδιόχειρη αφιέρωση του Π. Παρασκευόπουλου.
από αριστερα… Σάκης Οικονόμου, Γεώργιος Νούτσος Π. Παρασκευόπουλος, Γεώργιος Τάρας, Κων/νος Μιχαλογιάννης, Ελένη Αδάμου
Τον συγγραφέα παρουσίασε στο ακροατήριο που παραβρέθηκε στην εκδήλωση, ο μαθηματικός Γεώργιος Τάρας, μέλος του συλλόγου των εν Θεσσαλονίκη Γρεβενιωτών και Γρεβενιώτης από τον Ταξιάρχη Γρεβενών, ο οποίος έχει προλογίσει και το Φωτογραφικό λεύκωμα. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο εκπρόσωπος του Νομάρχη Γρεβενών κυρίου Δημοσθένη Κουπτσίδη (που βρισκόταν εκτός Γρεβενών), Αντινομάρχης κύριος Κων/νος Μιχαλογιάννης, ο Δήμαρχος Γρεβενών κ. Γεώργιος Νούτσος, η κ. Ελένη Αδάμου πρόεδρος του συλλόγου των εν Θεσσαλονίκη Γρεβενιωτών, η κ. Θεοδώρα Ντέμκα πρόεδρος του Δ.Δ.Ταξιάρχη του Δήμου Ηρακλεωτών Γρεβενών, ο κ. Αθανάσιος Οικονόμου μέλος του Δ.Σ του συλλόγου των εν Θεσσαλονίκη Γρεβενιωτών, ο π. Δήμαρχος Γρεβενών κ. Αθανάσιος Ζιώγας , ή κ. Βούλα Κοτλίδα πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Ταξιάρχη, καθώς και κάτοικοι των Γρεβενών που ενημερώθηκαν από τα ΜΜΕ του νομού για την εκδήλωση.
από αριστερα….. Σάκης Οικονόμου, Π. Παρασκευόπουλος, Γεώργιος Τάρας, Ελένη Αδάμου
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 17
Σελ. 68, σχήμα: 19x29, ISBN set 978-960-98795-0-7, ISBN T.II 978-960-98795-2-1
Σελ. 80, σχήμα: 19x29, ISBN set 978-960-98795-0-7, ISBN T.I 978-960-98795-1-4
ÐíåõìáôéêÝò ÐåñéðëáíÞóåéò
20 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
Αλέξανδρος Γ. Τζιόλας
ΜΟΥΣΙΚΟΙ & ΟΡΧΗΣΤΡΕΣ της βορειοανατολικής Πίνδου I Στο βιβλίο αυτό γίνεται αναφορά στη δημοτική μουσική και την εξέλιξη της και, συγκεκριμένα, καταγράφονται οι μουσικοί και οι ορχήστρες στην ΒΑ Πίνδο από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Έρχονται έτσι στο φως, για πρώτη φορά, μία πληθώρα αφανών οργανοπαιχτών και σχημάτων που άφησαν τη σφραγίδα τους στα μουσικά γεγονότα και τις εκδηλώσεις των τοπικών κοινωνιών της ΒΑ Πίνδου. Ο ανέλπιστα μεγάλος αριθμός αυτοδίδακτων μουσικών, με αποδεδειγμένη τη δεξιοτεχνία τους, αλλά και την επαγγελματική προσήλωση στις μουσικές παραδόσεις, διέσωσε κρίσιμα στοιχεία του πολιτισμού μας, δίνοντάς του και μια ιδιαίτερη ταυτότητα. Η Πίνδος είχε πάντα το δικό της μοναδικό ηχόχρωμα. Οι σελίδες και οι δίσκοι του κάθε τόμου το επαναφέρουν ζωντανά στην επικαιρότητα. Μέσα από τις περιγραφές των προσώπων, τη φανταστική περιπλάνηση των εικόνων και τον ήχο των δίσκων στις γνήσιες αυθεντικές εκτελέσεις, ταξιδεύουμε στις ιστορικές εξελίξεις, μετασχηματίζοντας τη μνήμη και βελτιώνοντας την πολιτιστική μας συνείδηση. Συνοδεύεται από 4 CD με αυθεντικές εκτελέσεις. EΚ∆ΟΣΕΙΣ
B. Όλγας 122, 54645 Θεσσαλονίκη •
Τηλ.- Fax: 2310501977 • el@otenet.gr
Αλέξανδρος Γ. Τζιόλας
ΜΟΥΣΙΚΟΙ & ΟΡΧΗΣΤΡΕΣ της βορειοανατολικής Πίνδου ΙΙ Στο δίτομο αυτό έργο παρουσιάζεται ό,τι πιο αγνό, ποιοτικό και γνήσιο φέρει τη σφραγίδα του έντεχνου της παράδοσης της ΒΑ Πίνδου και της αυτοσχεδιαστικής έξαρσης των συχνά αυτοδίδακτων, αλλά και κορυφαίων, μουσικών της. Στο δεύτερο τόμο παρουσιάζεται η εξέλιξη της παραδοσιακής μουσικής στην περιοχή του Βοίου της Πίνδου με τους μουσικούς που άφησαν τα αποτυπώματά τους στις ξεχασμένες πλαγιές των λόφων και των βουνών της. Και οι δύο τόμοι περιέχουν αυθεντικές εκτελέσεις κορυφαίων μουσικών της εποχής. Παίζουν οι οργανοπαίχτες, με διάφορα σχήματα και συνθέσεις ορχηστρών: Αδάμος Γ., Αδαμόπουλος N., Αν τωνίου Τ., Γκιουλέκας N., Γκιουλέκας Μ., Γκόβας Τ., Δήμζας Μ., Κασιάρας Β., Κασιάρας Ζ., Λίτσιος Π., Μπέτζιος Μ., Μπέτζιος Γ., Μπέτζιος Τ., Μπουζιαλής Δ., Ντάγκαλας Χ., Παρασκευάς Α., Τζημόπουλος Α., Τζημόπουλος Ε., Τρ ομάρας Β., Τσακνάκης Α., Τσακνάκης Χ., ΤΣΑΚΙΡΑ (σ υγκρότημα), Τσιοτίκας Ζ., Τσιμούλης Κ. (Ντίμτσιος), Τσιντός Χ., Φασούλας Κ., Φασούλας Θ., Χαλκιάς Λ. Συνοδεύεται από 4 CD με αυθεντικές εκτελέσεις. EΚ∆ΟΣΕΙΣ
B. Όλγας 122, 54645 Θεσσαλονίκη •
Τηλ.- Fax: 2310501977 • el@otenet.gr
Παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη από τις Εκδόσεις
στηριχθούν τέτοιες προσπάθειες οι οποίες πηγάζουν από
«Περιοδικό ΔΙΑΥΛΟΣ» το 2τομο έργο με τίτλο «ΜΟΥΣΙΚΟΙ &
βαθύτατες λαϊκές ανάγκες και στοχεύουν στην ιστορική
ΟΡΧΗΣΤΡΕΣ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ» του Αλέξανδρου Τζιόλα. Οι δύο (2)
αυτογνωσία αλλά και στην νέου τύπου ανάπτυξη, η οποία θα
τόμοι της έκδοσης περιλαμβάνουν εισαγωγικά θέματα για την
πρέπει να έχει σαν συστατικό της στοιχείο τον πολιτισμό και
εξέλιξη της μουσικής, τα διεθνή ρεύματα και πως επηρρέασαν
την παράδοση κάθε περιοχής.
την εξέλιξη της μουσικής στην Ελλάδα, το δημοτικό τραγούδι,
Ο συνθέτης και τραγουδιστής Λάκης Χαλκιάς συνεχάρη τον
τα βασικά όργανα της δημοτικής μουσικής και η εμφάνισή
συγγραφέα για το πρωτοποριακό και καινοτόμο έργο,
τους στην περιοχή της ΒΑ Πίνδου καθώς επίσης και μία
τονίζοντας ότι συμβάλλει στην ανάδειξη πλευρών της
ολοκληρωμένη καταγραφή των μουσικών της δημοτικής
μουσικής παράδοσης και των καλλιτεχνών της. Ο Λ. Χαλκιάς,
μουσικής από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας στην
έχοντας δημιουργήσει το “Κέντρο Ελληνικής Μουσικής
περιοχή έρευνας που ήταν η ΒΑ Πίνδος (Δυτική Μακεδονία :
Χαλκιάς”, αναφέρθηκε στις πολλαπλές προσπάθειες, που έχει
Χάσια, Δεσκάτη, Γρεβενά, Βόιο – Νεάπολη, Τσοτύλι,
κάνει και ο ίδιος, με σκοπό την έρευνα και την μελέτη της
Πεντάλοφος-, Εράτυρα Κοζάνης, Επταχώρι Κοζάνης και Άργος
Ελληνικής Μουσικής, καθώς και την διαφύλαξη, την
Ορεστικό Καστοριάς). Σε κάθε τόμο της έκδοσης
διατήρηση, την διάσωση και διάδοση αυτής. Είναι σαφές,
περιλαμβάνονται τέσσερις (4) μουσικοί δίσκοι (CD) - ένας εκ
είπε, ότι τέτοια έργα συμβάλλουν καθοριστικά στην εργώδη
των οποίων συνοδεύεται με εικόνα- με αυθεντικές παλιές
αυτή προσπάθεια που φέρνει στο φως άγνωστες πλευρές της
εκτέλέσεις των μεγάλων καλλιτεχνών της περιοχής οι οποίοι
δημοτικής μουσικής πλουτίζοντας περισσότερο της νεανικές
άφησαν εποχή και δημιούργησαν μεγάλη φήμη για το
συνειδήσεις.
εξαιρετικό παίξιμο των οργάνων τους αλλά και τη μεγάλη προσφορά τους στην παράδοση όχι μόνο της περιοχής αλλά και της χώρας γενικότερα. Το σύνολο των 90 τραγουδιών των
Η δίτομη έκδοση με τα 8 cd's κυκλοφορεί σε όλα τα
δίσκων προέρχονται από παλιές ηχογραφήσεις των μουσικών
βιβλιοπωλεία ή δισκοπωλεία, τιμάται 25 €/τόμο και μπορεί να
σε γλέντια της περιοχής και χαρακτηρίζονται για τον γνήσιο
τη βρεί κανείς και στο διαδίκτυο στη σελίδα http://e-
και αυθεντικό ήχο των οργάνων τους.
diavlos.blogspot.com ή στις εκδόσεις του περιοδικού Δίαυλος, Β. Όλγας 122 στη Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310531367, mail : el@otenet.gr
Στην παρουσίαση και για τη σημασία του πρωτότυπου αυτού έργου μίλησαν : Ο Ελευθέριος Τζιόλας, ως εκδότης του 2τομου έργου αλλά και Διευθυντής του περιοδικού Δίαυλος και ο Λάκης Χαλκιάς συνθέτης και τραγουδιστής. Ο Ελ. Τζιόλας αναφέρθηκε στην καινοτομία της έκδοσης η οποία περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό υλικό και σημαντικά στοιχεία, που προέκυψαν από πολυετή έρευνα, για την μουσική παράδοση. Αναφέρθηκε στο ρόλο και την αξία του δημοτικού τραγουδιού και τόνισε την αναγκαιότητα να
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 21
| ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΑΣ ΓΡΑΦΟΥΝ |
Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΚΟΥΤΑΣ Χρήστου Δ. Βήττου, Υποστρατήγου ε.α. Γκούτας εκτελούσε καθήκοντα οπλαρχηγού, αλλά μετά ένα μήνα, με την αποχώρηση από το σώμα των δύο ανθυπολοχαγών - υπαρχηγών Παναγιώτη Κλείτου και Φιλολάου Πηχιών, ανέλαβε υπαρχηγός του σώματος. Οι οπλίτες Μακεδονομάχοι συνήθως τον αποκαλούσαν ΓέροΓκούτα, επειδή ήταν μεγάλος στην ηλικία. Ο καπετάν Γκούτας συμμετείχε σε όλες τις μάχες που έδωσε ο Μάλλιος εναντίον των βουλγαρικών συμμοριών και των τουρκικών στρατευμάτων και συγκεκριμένα: 1) Στην επίθεση κατά της Ζαγορίτσανης (Βασιλειάδας), στις 25 Μαρτίου 1905, μαζί με τα σώματα Βάρδα, Καούδη, Μακρή, Πούλακα, Κουκουλάκη και Καραβίτη. 2) Στη μάχη κατά της βουλγαρικής συμμορίας κοντά στο χωριό Έζερετς (Πετροπουλάκι), στις 30 Απριλίου 1905. 3) Στην επιχείρηση εναντίον Βουλγάρων κομιτατζήδων στην Οσνίτσανη (Καστανόφυτο), στις 13 Ιουνίου 1905.
Ο οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Γκούτας ή Γκούντας ή Μπουρονίκος καταγόταν από το Μεσολούρι Γρεβενών. Για τη συμμετοχή του στο Μακεδονικό Αγώνα αναγνωρίστηκε από το ελληνικό κράτος ως οπλαρχηγός Β΄ Τάξεως (Α.Ν. 971/49). Έδρασε στο βιλαέτι Μοναστηρίου και ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Προτού λάβει μέρος στον αγώνα, διετέλεσε «κλέφτης» (επί δεκαπενταετία) στην τουρκοκρατούμενη τότε περιοχή Γρεβενών. Για να αποφύγει όμως τις διώξεις από τις τουρκικές αρχές, είχε εγκατασταθεί με την οικογένειά του (γυναίκα και 4 γιους) στον Τύρναβο. Στις 9 Μαρτίου 1905 με 25 ένοπλους άνδρες έφθασε στη Μονή Ρουσάνου των Μετεώρων, όπου τον περίμενε με το σώμα του ο υπολοχαγός πεζικού Στέφανος Δούκας (Μάλλιος) και τέθηκε υπό τις διαταγές του. Στο ίδιο σώμα προσχώρησε και ο γιος του Στέργιος Γκούτας, ως ομαδάρχης, με δική του ομάδα. Στις 13 Μαρτίου 1905 το σώμα Μάλλιου, με δύναμη 75 ανδρών, από τους οποίους 25 του Γκούτα, εισήλθε στη Δ. Μακεδονία με προορισμό τα Καστανοχώρια. Στην αρχή ο
22 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
4) Σε δύο πολύωρες μάχες εναντίον πολυάριθμου τουρκικού στρατού στην περιοχή Παλιοκρίμινι (15 Ιουνίου 1905) και στη θέση «Μούκα Πέτρα» (κοντά στην Αετομηλίτσα), στις 27 Ιουνίου 1905, όπου διακρίθηκαν για την παλικαριά τους, μαχόμενοι όρθιοι επί ώρες ο αρχηγός Μάλλιος και ο υπαρχηγός Γκούτας. 5) Στη μάχη της Οσνίτσανης (Καστανόφυτου) τη νύχτα 23/24 Αυγούστου 1905, μαζί με το σώμα του υπίλαρχου Πέτρου Μάνου (Βέργα), εναντίον των βουλγαρικών συμμοριών του Μήτρου Βλάχου και Κυριάζου. Σχετικά με τη συμβολή του καπετάν Γκούτα στην επίθεση κατά της Ζαγορίτσανης (Βασιλειάδας), στις 25 Μαρτίου 1905, ο αρχηγός Μάλλιος στην έκθεση που υπέβαλε στο Μακεδονικό Κομιτάτο Αθηνών αναφέρει τα εξής:
(…) Επίσης δεν δύναμαι ή να εξάρω την διαγωγήν του γηραιού αρματωλού Καπετάν Κώστα Γκούτα και του παρακολουθούντος αυτόν υιού του Στεργίου Κ. Γκούτα αισθηματίου νέου, αξίου του πατρός αυτού εν τοις όπλοις. Ο Καπετάν Κώστας Γκούτας γηραιός του Ολύμπου αρματωλός και αληθής χάρτης των Μακεδονικών ορέων, γνώστης και της ελαχίστης ατραπού αυτών, επί τριακονταετίαν ολόκληρον βιώσας βίον αρματωλικόν εις τον
| ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΑΣ ΓΡΑΦΟΥΝ |
Όλυμπον και την Μακεδονίαν, προσήλθεν ήδη και ετάχθη ίνα παρουσιάση τον αγώνα υπηρετών τα εθνικά συμφέροντα μετ' απροσποιήτου ζήλου προσφέρων μέχρι σήμερον ειλικρινέστατα πολυτίμους εις το σώμα υπηρεσίας και χρησιμεύων ως εις των πραγματικών μοχλών αυτού. Ο Δημήτριος Χατζόπουλος, από το Δίλοφο (Λιμπόχοβο) Βοΐου, καθηγητής τότε στο Γυμνάσιο Τσοτιλίου και αργότερα πληρεξούσιος (βουλευτής) Γρεβενών στη Δ΄ Εθνοσυνέλευση (1923), γερουσιαστής Νομού Κοζάνης (1929) και βουλευτής στην κυβέρνηση Παπάγου, συναντήθηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1905 με το Γέρο - Γκούτα, στο λημέρι του σώματος Μάλλιου σε δασώδη περιοχή του Παλιοκριμίνι. Μας τον περιγράφει ως εξής:
Ήτο ευθυτενής γέρων με άσπρην χαίτην και γενειάδα με μύστακα και φρύδια, βροντόφωνος και επιβλητικός και όταν τον ηρωτήσαμεν πως του φαίνεται ο Αγώνας απήντησεν: Να τώρα και εγώ ύστερα από 15 χρόνια κλέφτης έγινα «βασιλικός άνθρωπος» και θα πολεμήσω τους άτιμους Βουλγάρους μέχρι σκοτωμού με τα παλικάρια μου (τον συνόδευαν άλλωστε 15 σύντροφοί του πρώην «κλέφτες»). Πλάγι του ήταν ξαπλωμένο ένα κριάρι μεγάλο και υψηλό με κέρατα πολύ στριμμένα και δύο σειρές χρυσά φλουριά στο λαιμό. Όταν τον ερωτήσαμεν πως τον ακολουθεί μας λέγει: «Αυτός ο Κίτσος μου ξέρει τα μονοπάτια καλύτερα από μας και την νύχτα τον έχουμε οδηγό» Ο «Κίτσος» όταν άκουσε το όνομά του ετινάχθη όρθιος μπροστά του και περίμενε διαταγή για να ξεκινήση. Ο Καπετάν Γκούντας φορούσε σελάχι κεντημένο μ' ένα πιστόλι καραδαγλίδικο κι ένα κυρτό γιαταγάνι, πλάγι του δε είχε ένα όπλο γκρα χρυσοκέντητο εις την κάνην με σκαλιστό κοντάκι. Όταν από περιέργεια τον ηρώτησα γιατί δεν έχει το νέο κοντό μάλινχερ που είχαν οι άλλοι αντάρται μου απήντησεν: «Τι λες, βρε παιδί, ου γκρας είν μισό κανόν. Αυτά είνι σιούρκις για τα παγάδια». Αυτός ήταν ο χαρακτηρισμός του γκρα! Και για να εξιστορήση την κλέφτικη ζωή του, μου λέει: «Άκουσε δάσκαλε, εγώ έκανα 15 χρόνια αρχιληστής, αλλά δεν έκαμα κακουργήματα.
Ελήστευα το καλοκαίρι τους μπέηδες, τους ταξιντάρησες (Τούρκους εισπράκτορας), τα καραβάνια, τους πλούσιους τσελιγκάδες ανάμεσα Γρεβενά και Σαμαρίνα, αλλά το χειμώνα κατέβαινα στα χωριά της Καλαμπάκας και ξεχειμώνιαζα. Εδώ επάνω στα χωριά έκανα πολλές καλοσύνες επάντρεψα πολλά φτωχά κορίτσια, βοηθούσα γέρους φαμελίτες, διόρθωνα παλιές εκκλησίες, έφτιαχνα βρύσες στα χωριά κι γι' αυτό οι χριστιανοί μ' αγαπούσαν. Εγώ δεν ήμουν κλέφτης, ήμουν αρματολός σαν τον Ζιάκα».
Στα τέλη Ιουνίου 1906 ο Κωνσταντίνος Γκούτας, με ανεξάρτητο σώμα 70 ανδρών, εισήλθε για δεύτερη φορά στη Δυτική Μακεδονία και διασχίζοντας όλη την περιοχή των Καστανοχωρίων, έφθασε βόρεια των Πρεσπών. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους ο αρχηγός Γεώργιος ΔικώνυμοςΜακρής, ευρισκόμενος με το σώμα του στο Περιστέρι και μαθαίνοντας ότι ο παλιός κλέφτης Κώστας Γκούτας βρισκόταν στην περιοχή Μηλόβιστας - Ρέσνας (βόρεια Μεγάλης Πρέσπας), επεδίωξε να τον συναντήσει. Μετά τη συνάντηση και, αφού συζήτησαν πάνω στον τρόπο κοινής δράσης, το σώμα του Μακρή κατευθύνθηκε νύχτα προς το Μεγάροβο. Εν τω μεταξύ, οι Τούρκοι, που είχαν συλλάβει έναν αγγελιαφόρο, πληροφορήθηκαν για την κίνηση του σώματος Μακρή και έστησαν ενέδρα σε μια ρεματιά. Επακολούθησε μάχη κατά την οποία κινδύνευσε να εξοντωθεί ολόκληρο το σώμα, αλλά κατόρθωσε να διαφύγει με μικρές απώλειες, χάρη στην αυτοθυσία του αγγελιαφόρου, ο οποίος φώναξε δυνατά, όταν οι άνδρες πλησίαζαν το χώρο της ενέδρας, αψηφώντας το θάνατο, και στην άμεση επέμβαση του σώματος Γκούτα, ο οποίος έσπευσε σε βοήθεια και καταδίωξε το τουρκικό τμήμα. Κατά τη διάρκεια της μάχης ο Μακρής τραυματίστηκε στο δεξιό αντίχειρα και λιποθύμησε από την αιμορραγία. Με τη βοήθεια όμως του Γκούτα και τριών οπαδών του απομακρύνθηκε από το χώρο της συμπλοκής και τις επόμενες ημέρες έφθασε στο Προξενείο Μοναστηρίου, όπου παρέμεινε επί τρεις μήνες για ανάρρωση. Ο Γεώργιος Δικώνυμος - Μακρής, ο οποίος θαύμαζε το Γέρο - Γκούτα για τη νεανική του ευκινησία και αντοχή, τον περιγράφει ως εξής:
«Ήτανε ένας άντρουκλας θεριό, με μακρυά άσπρη γενειάδα και με όλα τα εβδομήντα χρόνια του κανείς μας δεν έβγαινε μπροστά του στο τρέξιμο. Τη νύχτα έβλεπε σαν νάταν ήλιος και τη μέρα γινόταν τυφλοπόντικας, αλλού πατούσε και αλλού βρίσκονταν».
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 23
| ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΑΣ ΓΡΑΦΟΥΝ |
Από το Περιστέρι το σώμα του Γκούτα έφθασε στο Σμίλεβο, το οποίο αποτελούσε την έδρα του επιτελείου της βουλγάρικης επαναστατικής οργάνωσης κατά την εξέγερση του Ήλιντεν (20 Ιουλίου 1903). Η διείσδυση αυτή, σε μια ελεγχόμενη πλήρως από τους Βούλγαρους περιοχή, θεωρήθηκε άθλος. Στις 27 Αυγούστου 1906 το σώμα Γκούτα κάλεσε με κάποιο ποιμένα μερικούς πρόκριτους από το Σμίλεβο για συνεννόηση. Η απάντηση που έλαβε ήταν ότι δεν επιθυμούν καμιά συνεννόηση μαζί του και ότι οι ευρισκόμενοι στο χωριό κομιτατζήδες τον περιμένουν, για να αναμετρηθούν μαζί του. Μόλις το σώμα πλησίασε το χωριό, δέχτηκε καταιγισμό πυρών από τους ευρισκόμενους μέσα σ' αυτό. Η σύγκρουση διήρκεσε αρκετές ώρες, αλλά τελικά το σώμα Γκούτα εισήλθε στο Σμίλεβο και φόνευσε δώδεκα, τραυμάτισε έξι και πυρπόλησε οκτώ σπίτια. Όλοι οι τραυματίες του σώματος διακομίστηκαν στο Μοναστήρι για νοσηλεία. Τα γεγονότα του Σμίλεβου (θάνατοι-εμπρησμός) θεωρήθηκαν αρκετά σοβαρά από τους ξένους διπλωμάτες του Μοναστηρίου. Έσπευσαν αμέσως επί τόπου, συνοδευόμενοι και από Ιταλούς αξιωματικούς, οι πρόξενοι της Ρωσίας και Αυστρίας, πράγμα που δεν συνέβαινε σε παρόμοιες περιπτώσεις, όταν τα θύματα ήταν Έλληνες.
Βουνά μη μαρτυρήσετε τον γέρο καπετάνιο τον Γκούντα να φυλάξητε της Βουλγαριάς το χάρο
Ο Γκούντας εις το Τσάπαρι μπήκε το μεσημέρι κι' τρόμαξαν οι Βούλγαροι κι' του φιλούν το χέρι
Ο γέρο Γκούντας σκόρπισε το τούρκικο ασκέρι και τον Μακρή εγλίτωσε με μια πληγή στο χέρι
Τη δράση του καπετάν Γκούτα βόρεια του Μοναστηρίου η λαϊκή μούσα μάς την περιγράφει με τους παρακάτω στίχους: 1. Ο Στέργιος Γκούτας συμμετείχε αργότερα στους Βαλκανικούς Πολέμους. Φονεύθηκε τον Ιανουάριο του 1913 στο Μπιζάνι
eðéðëá
ÄéáìáíôÞ
ÄéáìáíôÞò ÐáðáíéêïëÜïõ
ÅÊÈÅÓÇ: Åë. ÂåíéæÝëïõ 14 - Áìðåëüêçðïé
Ôçë.: 2310.740.628, Fax: 2310.740.628
ÅÑÃÏÓÔÁÓÉÏ: 10ï ÷ëì. Ðáë. Åèí. Ïäïý Èåó/íßêçò - Êéëêßò
24 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
Ôçë.: 2310.780.202
| ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΦΟΜΕΝΑ | ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
Επιμέλεια: Λαγούδης Δημήτριος, Αντιστράτηγος ε.α. Τ.Πρόεδρος Συλλόγου Γρεβενιωτών Θεσσαλονικης Η Ακαδημία, που την θερινή περίοδο λειτουργεί στην Ικτίνου, από την αρχή του έτους είχε τις παρακάτω δραστηριότητες: Αρχές του Γενάρη στο εστιατόριο του Ζιαμπέκα στην Θεσσαλονίκη έκοψε την βασιλόπιτα και το φλουρί έπεσε στον Κατσάνο Νικόλαο, ο οποίος ανέλαβε και την προεδρία της Ακαδημίας. Τον Απρίλιο επισκέφθηκε την παραδοσιακή ταβέρνα στο Κυπαρίσσι Γρεβενών, όπου γεύθηκε φασιανό και ορτύκια. Στις 30-31 Μαίου πραγματοποίησε 2ήμερη εκδρομή στη
Λίμνη Πλαστήρα. Η εκδρομή που σχεδιάστηκε από τον Λουκά Ντερέκα υπό την διεύθυνση του Προέδρου είχε εξαιρετική επιτυχία και άφησε ωραίες εντυπώσεις σε όλους. Μας δόθηκε η ευκαιρία με αυτή να επισκεφθούμε την Ελάτη, το Περτούλι, όλες τις όμορφες περιοχές της Λίμνης και φυσικά, κατά την επιστροφή, να πιούμε καφέ στην πλατεία των Γρεβενών. Οι φωτογραφίες είναι στη Λίμνη Πλαστήρα και στο άγαλμα του Αιμιλιανού Γρεβενών.
32 ΠΥΛΑΙΑΣ 102 2310914712
| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΝΕΑ | ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΚΑΡΟΛΟΥ ΠΑΠΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
Ιδιαίτερη αναφορά στις δύο καινοτόμες πρωτοβουλίες που υλοποιεί η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών έκανε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στα Γρεβενά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, αναγνωρίζοντας την σημασία που αυτά θα έχουν για το μέλλον του Νομού. Πιο συγκεκριμένα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος παρέστη στις εκδηλώσεις Μνήμης της μάχης του Σπηλαίου (1854) στο Δήμο Θεοδ. Ζιάκα στην αντιφώνηση του έκανε ιδιαίτερη μνεία στο Αστεροσκοπείο της Πίνδου και στο Κέντρο Παλαιοντολογίας στο Δ. Δ. Μηλιάς: «Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την κατασκευή εδώ του Διεθνούς Αστεροσκοπείου Πίνδου. Και είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει ένα ισχυρό κίνητρο για να γίνει ο δήμος σας και η
26 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
περιοχή κέντρο επιστημονικού τουρισμού. Το ίδιο πιστεύω και για το Μουσείο Παλαιοντολογίας που θα αποτελέσει άλλο ένα κίνητρο για την αναζωογόνηση του νομού. Έτσι σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μορφές της τοπικής οικονομίας μπορούν να δημιουργηθούν νέες αναπτυξιακές προοπτικές». Η αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας, αποτελεί αναγνώριση των προσπαθειών που γίνονται για την αναπτυξιακή πορεία του Νομού Γρεβενών.
| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΝΕΑ | ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Εγκατάσταση δύο νέων αναβατήρων στο Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας Γρεβενών Το Χιονοδρομικό Κέντρο της Βασιλίτσας αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την τουριστική αναβάθμιση και προβολή του Νομού Γρεβενών. Τα τελευταία χρόνια η επισκεψιμότητα στο Χιονοδρομικό Κέντρο αλλά και στις γύρω περιοχές έχει αυξηθεί σημαντικά. Η παροχή υπηρεσιών αλλά και σύγχρονων υποδομών είναι απαραίτητη. Αν και δεν είναι στην αρμοδιότητα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης η λειτουργία του Χιονοδρομικού Κέντρου και η υλοποίηση έργων σχετικών με την αναβάθμιση των υποδομών, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών, στις 17 Μαρτίου 2009, έστειλε προς το Υπουργείο Πολιτισμού και στον αρμόδιο Υφυπουργό Αθλητισμού κ. Ιωαννίδη σχετικό έγγραφο με αίτημα: η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση να καταστεί φορέας υλοποίησης του έργου: « Εγκατάσταση δύο νέων αναβατήρων στο Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας Γρεβενών-Προμήθεια δύο χιονοστρωτήρων και ενός αποχιονιστικού μηχανήματος». Το έργο είναι ενταγμένο στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού ( στην οποία υπάγετε το Ε. Χ. Κ. Β.). Στο παραπάνω αίτημα της Ν.Α. το Υπουργείο και ο αρμόδιος Υφυπουργός απάντησαν θετικά. Έτσι μετά το σχετικό έγγραφο με ημερομηνία 20 Μαΐου 2009 η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ορίσθηκε ως Φορέας Υλοποίησης του έργου. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση μπορεί πλέον δίνοντας τέλος σε ένα στάσιμο έργο, να προχωρήσει στις διαδικασίες για την ωρίμανση και την Δημοπράτηση το έργου με τον ακριβή τίτλο:«Εγκατάσταση δύο νέων αναβατήρων στο Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας Γρεβενών»,με προϋπολογισμό 2.326.000,00€, σύμφωνα με την προμελέτη της Δ/νσης Μελετών του Τ.Υ. της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού.
8η Μαθητιάδα
Το Νομάρχη Γρεβενών κ. Δημοσθένη Κουπτσίδη επισκέφθηκαν στο γραφείο του οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου Γρεβενών οι οποίοι στην 8η Μαθητιάδα που πραγματοποιήθηκε στην Πρώτη Σερρών, στην οποία συμμετείχαν 97 αποστολές από σχολεία της επικράτειας αλλά και από Ελληνικά σχολεία του εξωτερικού, κατέλαβαν τη 2η θέση. Η Διευθύντρια του 1ου Γυμνασίου κ. Θωμαή Κωτούλα και ο υπεύθυνος καθηγητής φυσικής αγωγής κ. Τσεπίδης Βασίλειος, ευχαρίστησαν τον κ. Κουπτσίδη για τη στήριξη που τους παρείχε και παράλληλα του ανακοίνωσαν και τις διακρίσεις των μαθητών. Ο Νομάρχης αφού τους συνεχάρη για τη σημαντική τους επιτυχία στη Μαθητιάδα τόνισε τα εξής: « Οι διακρίσεις σας αυτές μας κάνουν να νοιώθουμε υπερήφανοι και μας γεμίζουν χαρά που παιδιά δικά μας κάνουν γνωστά τα Γρεβενά Πανελλαδικά. Ο σωστός συνδυασμός μαθημάτων και άθλησης είναι αποτέλεσμα της καθοδήγησης των καθηγητών σας, στους οποίους αξίζουν συγχαρητήρια, αλλά και στην θέληση τη δική σας να διακριθείτε εκτός από τα μαθήματα και στον αθλητισμό. Η επιτυχία σας αυτή δείχνει πρώτα από όλα την καλή σχέση που υπάρχει μεταξύ μαθητών και καθηγητών, κάτι που θεωρώ απαραίτητο, αλλά και στις δυνατότητες που δημιουργούνται μετά από την σωστή αθλητική προετοιμασία. Αυτό που εμείς θέλουμε ως γονείς αλλά και ως φορείς είναι να συνεχίσετε τις διακρίσεις χωρίς να παραμελείτε τις μαθητικές σας υποχρεώσεις». Να σημειωθεί ότι η αποστολή του νομού μας αποτελούνταν από 7 αγόρια, 7 κορίτσια και 2 συνοδούς καθηγητές τον κ. Τσεπίδη και την κ. Σημαιοφορίδου και κατακτήθηκαν συνολικά 24 μετάλλια ( 9 χρυσά, 8 αργυρά και 7 χάλκινα ).
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 27
| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΝΕΑ | ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Επίσκεψη Νομ. Γρεβενών Δημοσθένη Κουπτσίδη στο αρδευτικό του Δ. Δ. Ελευθέρου Δήμ. Γρεβενών
Επίσκεψη στο αρδευτικό του Δ.Δ. Ελευθέρου πραγματοποίησε την Τετάρτη 7 Ιουλίου 2009 ο Νομάρχης Γρεβενών κ. Δημοσθένης Κουπτσίδης συνοδευόμενος από τον Αντινομάρχη κ. Μιχαλογιάννη Κώστα και τη Νομαρχιακή Σύμβουλο κα. Πέτρου Αικατερίνη καθώς και με τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Εγγείων Βελτιώσεων Γρεβενών κ. Ζιώγα Κωνσταντίνο. Πρόκειται για μία σημαντική παρέμβαση στην περιοχή που θα βοηθήσει τις γεωργικές καλλιέργειες αλλά και την κτηνοτροφία καθώς η μελέτη του έργου αφορά την άρδευση χιλίων εξακόσιων στρεμμάτων εύφορης γης. Η μελέτη είναι δομημένη σε δυο ανεξάρτητα τμήματα. Το πρώτο τμήμα που ολοκληρώθηκε, παραδόθηκε σήμερα αφορά μία έκταση χιλίων εκατό περίπου στρεμμάτων και δόθηκε προς χρήση και το δεύτερο τμήμα πρόκειται να ολοκληρωθεί στις αρχές της επόμενης αρδευτικής περιόδου και αφορά άλλα 500 περίπου στρέμματα. Σε δηλώσεις του ο Νομάρχης Γρεβενών κ. Κουπτσίδης αναφερόμενος στο συγκεκριμένο έργο, το χαρακτήρισε πολύπαθο αφού δημοπρατήθηκε το 1998 και εντάχθηκε σαν έργο το 2005, χρονιά όμως κατά την οποία δεν υπήρχαν χρηματοδοτήσεις. Από εκεί και μετά το 2006 δόθηκαν 200.000 ευρώ, το 2007 από τα δυο προγράμματα ΟΠΑΓΚ και ΕΠΑΔΥΜ δόθηκαν 450.000 ευρώ, το 2008 δόθηκαν 150.000 ευρώ και άλλα τόσα θα δοθούν φέτος ενώ θα υπάρξει ένα μικρό υπόλοιπο αποπληρωμής. Επιπλέον θα γίνουν δύο νέες γεωτρήσεις στο δεύτερο τμήμα γιατί αυτές που κατασκευάστηκαν από το ΙΓΜΕ το 1992 δεν λειτούργησαν ποτέ, ενώ η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών θα αναλάβει και την τοποθέτηση ηλεκτρονικών καρτών προκειμένου να μην υπάρχουν λειτουργικά προβλήματα μέσα στο ΤΟΕΒ και κάτι ανάλογο θα γίνει και στο αρδευτικό Κοκκινιάς-Πολυδέντρου. Τέλος τόνισε ότι χάρη στις γενναίες χρηματοδοτήσεις που έγιναν τα τρία τελευταία χρόνια από τη Νομαρχία Γρεβενών η τοπική κοινωνία θα έχει τη δυνατότητα να απολαμβάνει τα οφέλη ενός σύγχρονου αρδευτικού.
28 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
Επίσκεψη Νομ. Γρεβενών Δημοσθένη Κουπτσίδη σε έργο στο Δήμο Δεσκάτης
Το γεώφραγμα στην τοποθεσία «ΑΜΠΔΕΣ» στην Δεσκάτη επισκέφθηκε την Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009 ο Νομάρχης Γρεβενών κ. Κουπτσίδης, όπου και ενημερώθηκε από τον Προϊστάμενο Μελετών της Διεύθυνσης Εγγείων Βελτιώσεων της Ν.Α. Γρεβενών κ. Ζιώγα για το έργο της υπερύψωσης του Γεωφράγματος. «Βρισκόμαστε σήμερα στο γεώφραγμα στην τοποθεσία Αμπδες όπου πραγματοποιούνται παρεμβάσεις για την αύξηση της χωρητικότητας σε νερό. Ο υπάρχων ταμιευτήρας δίνει περίπου 120.000 κυβικά μέτρα και το ζητούμενο είναι η ανύψωσή του ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητα του κατά 80.000 κ.μ.. Έτσι θα έχουμε μία σημαντική αύξηση η οποία θα δώσει ανάσα στην περιοχή και στις κτηνοτροφικές μονάδες. Με την συγκεκριμένη παρέμβαση τόνισε αξιοποιούνται κατά τον καλύτερο τρόπο τα αποθέματα νερού που δημιουργούνται από τις βροχοπτώσεις και παρέχουν σημαντική βοήθεια στις γεωργικές καλλιέργειες και στην κτηνοτροφία της ευρύτερης περιοχής. Αυτά τα έργα και οι παρεμβάσεις δίνουν μία νότα ζωής και αισιοδοξίας στις παραμελημένες περιοχές και στην άνυδρη τα προηγούμενα χρόνια Δεσκάτη». Τέλος συνεχάρη την Διεύθυνση Εγγείων Βελτιώσεων της Ν.Α. Γρεβενών η οποία εκπόνησε την μελέτη του έργου και είναι η επιβλέπουσα αρχή. Τον κ. Νομάρχη συνόδευε ο Νομαρχιακός Σύμβουλος κ. Ιωάννης Αναγνώστου.
| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΝΕΑ | ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Ερώτηση μαθητών της ΣΤ΄ Τάξης του 1ου Δημοτικού Σχολείου Γρεβενών στον Πρωθυπουργό
Με αφορμή την παρουσία του Πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή στην τελετή για την ολοκλήρωση της Εγνατία Οδού στη Γέφυρα του Βενέτικου ποταμού στα Γρεβενά το Σάββατο 30 Μαΐου 2009, οι μικροί μαθητές της ΣΤ΄ Τάξης του 1ου Δημοτικού Σχολείου Γρεβενών, ζήτησαν από το Νομάρχη κ. Κουπτσίδη εάν μπορεί να τους κανονίσει συνάντηση με τον Πρωθυπουργό για να του πάρουν κάποια δήλωση σχετικά με το περιβάλλον για την εφημερίδα που εκδίδουν. Ο Νομάρχης υποσχέθηκε ότι θα προσπαθήσει να τον συναντήσουν. Έτσι μετά από τις σχετικές ενέργειες από την πλευρά του, ήρθε η θετική απάντηση από το γραφείο του Πρωθυπουργού, κάτι που χαροποίησε ιδιαίτερα τους μαθητές. Το Σάββατο το πρωί οι μαθητές που εκπροσώπησαν την Τάξη τους συνοδεία του Νομάρχη, βρέθηκαν στην Γέφυρα του Βενέτικου ποταμού όπου και συνάντησαν τον Πρωθυπουργό και του έθεσαν το παρακάτω ερώτημα. «Παραθέτουμε την ερώτηση των μαθητών και την απάντηση του Πρωθυπουργού όπως μας την έδωσαν τα ίδια τα παιδιά. ΕΡΩΤΗΣΗ Μαθητών: Τι ενέργειες έχετε κάνει η θα κάνετε για το Περιβάλλον ώστε να παραδοθεί στη γενιά μας με τις λιγότερες κλιματικές αλλαγές.
Κτηματολόγιο β) σήμερα έχουμε Χωροταξικό σε όλη την χώρα και γ) και κυριότερο η Ελλάδα είναι μέσα στις τέσσερις Ευρωπαϊκές Χώρες που εκπληρώνουν όλα τα κριτήρια του ΚΙΟΤΟ, δηλαδή της μεγάλης διεθνούς συμφωνίας. Όμως αυτά δεν σημαίνουν τίποτα. Η δουλειά είναι μπροστά μας ώστε να εξασφαλίσουμε ότι η ανάπτυξη θα είναι τέτοια όχι να βλάπτει αλλά να προστατεύει το περιβάλλον, για να το παραδώσουμε σε σένα στα παιδιά και στα δικά μου παιδιά καλύτερο από ότι το βρήκαμε». Τα παιδιά προσέφεραν στον Πρωθυπουργό το βιβλίο του Απόστολου Διανέλλου «ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ- ένας ξεχωριστός κόσμος- και το βιβλίο της κ. Δήμητρας Βέργου « Μανιτάρια από το Δάσος …Στην κουζίνα» εκδόσεις της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών για την ξεχωριστή ομορφιά του Εθνικού Δρυμού και τον γευστικό και άγνωστο κόσμο των Μανιταριών. Οι μαθητές που εκπροσώπησαν την Τάξη τους είναι: 1.Γκαντήραγα Θωμαή 2.Ζαρκογιάννη Αλεξία 3.Αντωνόπουλος Μάριος 4.Γιώτας Μάνος ( ο οποίος έθεσε και την ερώτηση)
ΑΠΑΝΤΗΣΗ Πρωθυπουργού: Το έργο που έχουμε κάνει είναι πολύ σημαντικό. Με πιο μεγάλα ζητήματα: α) σήμερα προχωράει το
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 29
| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΝΕΑ | ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Επίσκεψη Νομ. Γρεβενών Δημοσθένη Κουπτσίδη στον οικισμό Καλαμιτσίου Δήμου Γρεβενών
Τον οικισμό Καλαμιτσίου του Δήμου Γρεβενών επισκέφθηκε την Τρίτη 9 Ιουνίου 2009 ο Νομάρχης Γρεβενών κ. Δημοσθένης Κουπτσίδης συνοδευόμενος από τον προϊστάμενο Πολιτικής Προστασίας κ. Κουρέλα με αφορμή την παράδοση λυόμενου σε οικογένεια ηλικιωμένων, το παλιό της οποίας παρουσίαζε πρόβλημα. Παραδόθηκαν δύο λυόμενα μετά το σχετικό αίτημα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης προς το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.. Το δεύτερο παρέλαβε οικογένεια στο Δ.Δ. Ελευθέρου Β΄. «14 χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό υπάρχουν ακόμη συμπολίτες μας που ζουν σε λυόμενα δήλωσε ο Νομάρχης και οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της φθοράς που υπέστησαν από τον χρόνο. Ζητήσαμε, μετά από σχετικό αίτημα των δύο οικογενειών, από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. την παραχώρηση δύο λυόμενων και σήμερα είμαστε την ευχάριστη θέση να τα παραδώσουμε στους δικαιούχους. Μεταξύ άλλων τόνισε ότι το έργο της μετεγκατάστασης στην περιοχή Πατώματα προχωράει κανονικά και θα είμαστε έτοιμοι να παραδώσουμε σύντομα στους δικαιούχους τα πρώτα οικόπεδα».
30 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
Επίσκεψη Νομ. Γρεβενών Δημοσθένη Κουπτσίδη στο Δ. Δ. Αλατόπετρας Δήμου Θ. Ζιάκα Την Κυριακή 21 Ιουνίου 2009 ο Νομάρχης Γρεβενών κ. Δημοσθένης Κουπτσίδης επισκέφτηκε το Δημοτικό Διαμέρισμα Αλατόπετρας του Δήμου Θ. Ζιάκα μετά από πρόσκληση του Δ.Σ. του πολιτιστικού συλλόγου. Τον κ. Κουπτσίδη καλωσόρισε ο πρόεδρος του συλλόγου κ. Πέτρος Καραγιάννης εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου, ο οποίος τον ευχαρίστησε για την μέχρι τώρα στάση του στο θέμα του έργου« Μικρό Υδροηλεκτρικό Έργο Αλατόπετρας», ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή των μελών της εκκλησιαστικής επιτροπής και του τοπικού συμβουλίου του για την περίφραξη του κοιμητηρίου η οποία έγινε με την χρηματοδότηση της Ν.Α, όπως και για την οικονομική ενίσχυση του συλλόγου. Τέλος ευχαρίστησε την Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Ν.Α. Γρεβενών για την βοήθεια που παρέχει σε θέμα που αφορούν τον Δήμο. Ο κ. Καραγιάννης ζήτησε από τον Νομάρχη να συμβάλλει στη χαλικόστρωση του υπάρχοντος αγροτικού δρόμου μήκους 2.5 χλμ, η ολοκλήρωση του οποίου θα βοηθήσει σημαντικά στην ανάδειξη του πέτρινου γεφυριού, την κατασκευή ενός πάρκου αναψυχής στην είσοδο του χωριού, ενώ του έθεσε και ένα πάγιο αίτημα που αφορά την κατασκευή ενός καμπαναριού στον ιερό ναό του Αγ. Παντελεήμονα ύψους 7 μέτρων. Παίρνοντας το λόγο ο κ. Νομάρχης, αφού ευχαρίστησε τον Πρόεδρο για την πρόσκληση που του έγινε, αναφερόμενος στο θέμα του καταρράκτη τόνισε: «από την πρώτη στιγμή βαδίζοντας παράλληλα με την Δημοτική Αρχή και λαμβάνοντας υπ' όψη τη θέση της τοπικής κοινωνία, είμαστε κάθετοι και απόλυτοι στο συγκεκριμένο θέμα. Δεν πρόκειται να κάνουμε καμία έκπτωση σε ότι αφορά το περιβάλλον του Νομού μας. Απαντώντας στα αιτήματα του προέδρου του συλλόγου της Αλατόπετρας τόνισε ότι είναι υλοποιήσιμα και προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθεί τόσο ο ίδιος όσοι και οι συνεργάτες του τονίζοντας ότι, οι παρεμβάσεις της Ν.Α. Γρεβενών γίνονται σε συνεργασία με τους Δημάρχους και τους Κοινοτάρχες με μοναδικό στόχο την ολοκλήρωση δράσεων και ενεργειών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και στην βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών». Στη συνάντηση παρέστη και ο Δήμαρχος Θ.Ζιάκα κ. Πέτρου ο όποιος ευχαρίστησε το Νομάρχη για το ενδιαφέρον που δείχνει γενικότερα για τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου του καθώς και πολλοί κάτοικοι της Αλατόπετρας με τους οποίους ο Νομάρχης είχε την ευκαιρία να ανοίξει ένα εποικοδομητικό διάλογο. Τον κ. Νομάρχη συνόδευαν Γενικός Γραμματέας και ο Αντινομάρχης της Ν.Α. Γρεβενών κ.κ. Μαρκόπουλος και Μιχαλογιάννης και η Νομαρχιακή σύμβουλος κα. Πέτρου.
| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΝΕΑ | ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Νέα xάραξη Ε.Ο. oδού Γρεβενών – Δεσκάτης Παρουσίαση της προμελέτης από το Νομάρχη Γρεβενών Δημοσθένη Κουπτσίδη
Την προμελέτη της Νέας Χάραξης της Ε. Ο. Οδού Γρεβενών-Δεσκάτης παρουσίασε ο Νομάρχης Γρεβενών στους κατοίκους του Δήμου Δεσκάτης την Παρασκευή 10 Ιουλίου 2009 στην Αίθουσα Συσκέψεων του Παραρτήματος της Ν.Α. Γρεβενών στη Δεσκάτη, παρουσία του Δημάρχου Δεσκάτης κ. Μίγκου, Δημοτικών Συμβούλων και κατοίκων του Δήμου. Η Προμελέτη της νέας χάραξης εκπονήθηκε από την ΑΝΓΡΕ μετά από σύναψη προγραμματικής σύμβασης με την Ν.Α. Γρεβενών. Ο Νομάρχης στην ομιλία του τόνισε: Είμαστε σήμερα εδώ για να σας παρουσιάσουμε με τα Στελέχη της ΑΝΓΡΕ την προμελέτη ενός έργου πνοής για την περιοχή και πάγιου αιτήματος των κατοίκων,αυτό της άμεσης και ασφαλούς πρόσβασης προς την πόλη των Γρεβενών. Η νέα χάραξη της οδού, η οποία προέκυψε μετά από γόνιμο διάλογο με τους φορείς, κινείται σε νοτιότερη χάραξη από την υφιστάμενη και έχει μήκος 42,5 χιλιομέτρων. Έτσι θα εξυπηρετηθεί η κυκλοφορία προς και από τις πόλεις Γρεβενών-Δεσκάτης, τους μεταξύ αυτών οικισμούς ( Αγ.Θεόδωροι, Καρπερό, Δήμητρα, Παλιουριά κ.λ.π), το Φράγμα της ΔΕΗ στον ποταμό Αλιάκμονα, και το Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας. Επίσης θα εξυπηρετηθεί η πρόσβαση στη κατασκευασμένη Εγνατία Οδό καθώς και
στον υπό κατασκευή οδικό άξονα Ε65. Σύμφωνα με τους μελετητές του έργου εκτιμάται πως ο απαιτούμενος χρόνος για τη διαδρομή Γρεβενά-Δεσκάτη συντομεύεται κατά 20΄περίπου». Στη συνέχεια, ο Νομάρχης κ. Κουπτσίδης στο Δ.Δ. Παλιουριάς παρουσία του Προέδρου, των μελών του Τοπικού Συμβουλίου και μεγάλο αριθμό κατοίκων ,παρουσίασε την προμελέτη του έργου. Οι κάτοικοι και των δύο περιοχών υποδέχθηκαν με ικανοποίηση τη λύση που προτείνεται στην προμελέτη του έργου. Ο Νομάρχης κ. Κουπτσίδης, μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασης και τη συζήτηση που ακολούθησε, ζήτησε οι Φορείς και οι πολίτες του Δήμου Δεσκάτης να καταθέσουν και επίσημα τη συναίνεση και στήριξη τους στη προτεινόμενη από την Ν.Α. νέα χάραξη της Ε.Ο. Οδού Γρεβενών-Δεσκάτης, ώστε να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες υλοποίησης του έργου. Τον κ. Νομάρχη συνόδευαν ο Γενικός Γραμματέας και οι Αντινομάρχες της Ν.Α. Γρεβενών κ.κ.Μαρκόπουλος, Μιχαλογιάννης και Παλέγκας, ο Πρόεδρος του Ν. Συμβουλίου Γρεβενών κ. Τόσκας, οι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι: κα. Πέτρου και οι κ.κ. Αναγνώστου, Αρμπάρας, Μπασδέκης και Χατζηζήσης.
το γεφύρι της επικοινωνίας μας | 31
| ΙΑΤΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ |
ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Ελένη Δ. Γούλα-Γκουλέτσου Χειρουργός οθφαλμίατρος Αγίας Σοφίας 20
Η οφθαλμολογική εξέταση στα παιδιά είναι εξαιρετικά σημαντική γιατί 5-10% των παιδιών της προσχολικής ηλικίας και 25% των παιδιών της σχολικής ηλικίας έχουν προβλήματα όρασης. Η πρώιμη διάγνωση είναι καθοριστική γιατί πολλές παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής. Η πρώτη τυπική οφθαλμολογική εξέταση καλό είναι να γίνει στην ηλικία των έξι μηνών. Στις περιπτώσεις που οι γονείς ή ο παιδίατρος αντιληφθούν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα (λευκοκορία, δάκρυσμα του ενός ή και των δυο ματιών, στραβισμός, νυσταγμός κ.α.) η εξέταση θα πρέπει να γίνεται άμε-σα ακόμη και τις πρώτες ημέρες της ζωής του παιδιού. Βέβαια στην ηλικία αυτή επειδή δεν υπάρχει συνεργασία του μικρού ασθενούς μόνο έμμεσα μπορούμε να διαπιστώσουμε αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα όρασης.
32 | το γεφύρι της επικοινωνίας μας
Στην ηλικία των τριών χρόνων γίνεται πιο ολοκληρωμένη εξέταση, ενώ στην ηλικία των πέντε ή έξι χρόνων, πριν δηλαδή την πρώτη δημοτικού, επιβάλλεται ο πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος. Για τα παιδιά της σχολικής ηλικίας τα οποία δεν παρουσιάζουν κάποιο πρόβλημα, κάθε ένα με δύο χρόνια γίνεται ένας τυπικός έλεγχος, ενώ όσα φορούν ή χρειάζονται γυαλιά θα πρέπει να εξετάζονται τουλάχιστο μια φορά το χρόνο ή και πιο συχνά ανάλογα με τις οδηγίες του οφθαλμίατρου. Επίσης είναι απαραίτητος ο συχνότερος έλεγχος όταν υπάρχει ιστορικό προωρότητας, διαταραχές ψυχοκινητικής ανάπτυξης, στραβισμός, οικογενειακό ιστορικό ορισμένων σοβαρών οφθαλμολογικών παθήσεων, ιστορικό τραύματος ή κάποιο συστηματικό νόσημα το οποίο μπορεί να επηρεάζει και το οπτικό σύστημα.
Τα παιδιά, μέχρι την ηλικία των δώδεκα–δεκατριών χρονών σπάνια διαμαρτύρονται όταν δεν βλέπουν καλά από το ένα ή ακόμα και από τα δύο μάτια για αυτό είναι πολύ σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος. Ορισμένα «σημάδια» ότι ίσως υπάρχει κάποιο πρόβλημα στα παιδιά της σχολικής ηλικίας είναι τα εξής: -Πηγαίνει πολύ κοντά στην τηλεόραση ή κρατάει πολύ κοντά το βιβλίο για να διαβάσει -«Χάνει» τη συγκέντρωσή του στο διάβασμα -Χρησιμοποιεί το δάχτυλο για να μη χάσει τη σειρά -Στραβίζει -Γέρνει το κεφάλι για να δει καλύτερα -Τρίβει συχνά τα μάτια του -Έχει ευαισθησία στο φως
| ΙΑΤΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ |
-Δακρύζει υπερβολικά -Κλείνει το ένα μάτι για να διαβάσει, να δει τηλεόραση ή για να δει καλύτερα -Αποφεύγει δραστηριότητες οι οποίες απαιτούν καλή κοντινή ή μακρινή όραση όπως διάβασμα ή συμμετοχή σε αθλήματα -Παραπονιέται για συχνούς πονοκεφάλους ή κουρασμένα μάτια -Αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή γιατί πονάνε τα μάτια του -Παίρνει χαμηλότερους βαθμούς απ΄ ότι συνήθως. Τα συχνότερα προβλήματα των παιδιών είναι οι διαθλαστικές ανωμαλίες δηλαδή η υπερμετρωπία, η μυωπία και ο αστιγματισμός. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και το βαθμό της ανωμαλίας αποφασίζουμε αν το παιδί θα πρέπει να φορέσει γυαλιά όχι μόνο για να του δώσουμε τη δυνατότητα να έχει την καλύτερη
δυνατή οπτική οξύτητα αλλά και να μην κουράζεται κατά τη διάρκεια των σχολικών δραστηριοτήτων δηλαδή να μην εμφανίζει συμπτώματα κοπιωπίας. Στην κοπιωπία ακόμα και όταν έχουμε καλή όραση εμφανίζεται πόνος και ερυθρότητα των ματιών, πονοκέφαλος, τάση προς έμετο, ζάλη κ.α. ιδιαίτερα κατά την κοντινή εργασία. Ακόμη και μικρού βαθμού διαθλαστική ανωμαλία ή μη εμφανής στραβισμός και άλλες σπανιότερες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν κοπιωπία με αποτέλεσμα το παιδί να μη θέλει να διαβάσει γιατί κουράζεται ή να είναι αδιάφορο στο σχολείο. Έτσι τα παιδιά τα οποία έχουν μαθησιακά προβλήματα είναι απαραίτητο να εξετάζονται και από οφθαλμίατρο. Επίσης είναι σημαντικό να αποκλείσουμε την ύπαρξη της αμβλυωπίας δηλαδή του «τεμπέλικου ματιού».
το άλλο δεν βλέπει καλά. Τα παιδιά ή οι γονείς δεν μπορούν να το καταλάβουν με αποτέλεσμα πολλές φορές να χάνεται πολύτιμος χρόνος για την αποκατάσταση της όρασης του πάσχοντος ματιού. Πρέπει να τονιστεί ότι η αμβλυωπία είναι αναστρέψιμη κατάσταση εφόσον γίνει η κατάλληλη θεραπεία μέχρι την ηλικία των εφτά με οχτώ χρονών μέχρι δηλαδή την ολοκλήρωση της ωρίμανσης του οπτικού συστήματος. Έτσι η πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση των διαταραχών της όρασης είναι αναγκαία γιατί δίνουμε στα παιδιά τη δυνατότητα για την καλύτερη ανάπτυξή τους σε πολλούς τομείς της ζωής τους.
Το «τεμπέλικο μάτι» συνήθως υπάρχει όταν το ένα μάτι βλέπει πολύ καλά ενώ
Φυσική επιλογή για Φυσικό αέριο Θέρμανση - Φυσικό αέριο • Μελέτη του χώρου σας • Πρόταση του κατάλληλου εξοπλισμού • Κατασκευή δικτύου φυσικού αερίου • Προμήθεια εγγυημένων προϊόντων • Εγκατάσταση του εξοπλισμού Γραφεία - Έκθεση Ολυμπιάδος 123 54634 Θεσσαλονίκη Τ: 2310 218818 F: 2310 218855 www.v-k.gr info@v-k.gr
Αποθήκη Λάζου Εξάρχη 17 54634 Θεσσαλονίκη
• Έναυση και επίδειξη λειτουργίας της εγκατάστασης • Τεχνική υποστήριξη • Συντήρηση των μηχανημάτων
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΙΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ Ηλεκτρολόγος - Μηχανικός
SILVER
JAPAN
25 Ê. ÊáñáìáíëÞ, 546 39, Èåóóáëïíßêç Ôçë: 2310 942000, Fax: 2310.942432 44 ÓôïõìÜñç, 104 33, ÁèÞíá Ôçë: 210 5231602, Fax: 210 5231603 www.stamos.com.gr • e-mail: stamos@otenet.gr