36e jaargang I nummer 8
sekretariaat: redaktieadres Geffen: advertenties: bank: druk: oplage:
mei 1998
Bergstraat 26A, telefoon (073) 532 15 44 De Rosmolen 52 Tolweg 7, telefoon (073) 532 22 43 Rabobank nr. 11.58.03.009 - giro v.d. bank nr. 11391 13 Wihabo Drukkerij, Geffen 1750 exemplaren
700 JAAR GEFFEN EN DE MOLENS St. Victor In de M.iddeleeuwen, en omdat Geffen toen al bestond, dus ook hier, was het gebruikelijk dat pa~roons en gezellen die hetzelfde ambacht uitoefenden z1~h verenigden in een organisatie: de zogenaamde Gilden. Deze gilden waren naast een vereniging van va~broeders, ook religieuze broederschappen met een eigen altaar in de kerk, eigen beschermheilige, eigen naamdag die dan ook feestdag was en een eigen weduwenen wezenzorg. Het doel van de gilden was om oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Ze stelden dus ge~~menlijk minimumprijzen vast, ze kochten gez'.1111enl1Jk in en hielden samen vakexamens voor de lee[Jongens. Onder-de-markt-werkers (de beunhazen) werden zwaar gestraft. Officieel werden de gilden in 1795 afgeschaft. Maar officieus bleven ze gew~on bestaan. Tegenwoordig kennen we nog steeds g1ld~n, d~ me~sten nu in een meer folkl01istische betekerus. _Misschien wel de meest bekende zijn de schuttersgilden die menig dorp, ook in Brabant, kent. Maar ?ok b_ij d~ molenaars kennen we tegenwoordig nog gilden m z1Jn oorspronkelijke betekenis: een vereniging van v_~kbroeders. Zo kennen we het gilde van ambachtehJk korenmolenaars (vereniging van molenaars die beroepsmatig malen) en het gilde van vrijwillige molen~ars (molenaars die alleen in hun vrije tijd malen en zich tot doel hebben <Yesteld om de nog bestaande molens in ons land maaĂ&#x17D;vaardig te houden). De patroonheilige van alle molenaars is de Heilige Victor. St. Victor (Victor van Marseille of met zijn Latijnse _na~m Victor Masselliensis) was een Romeins soldaat die m 290 of
303 na Christus - het precieze jaar is niet bekend maar het zou een van deze twee moeten zijn - werd gemarteld en gedood. De manier waarop dit gebeurde is de reden waarom hij de beschermheilige van de molenaars werd. Victor had zich namelijk bekeerd tot het christelijk geloof en werd daarom gegeseld en in de gevangenis gezet. In deze gevangenis zag hij kans om zijn drie bewakers ook te bekeren tot het christendom en ze te dopen. Later moest hij opnieuw trouw zweren aan Jupiter, de hoofdgod van de Romeinen. Hij werd daartoe voor het beeld van deze god gesleept en in het bijzijn van de afgodenpriesters schopte hij dit beeld van zijn sokkel. Daarop werd hij veroordeeld door keizer Maximiliaan tot het afhakken van de voet waarmee hij het beeld omverschopte "de heiligschennende voet". Later werd hij veroordeeld om vermorzeld te worden tussen twee molenstenen. Deze stenen braken echter in stukken zodat hem deze vreselijke dood bespaard bleef Uiteindeliik werd hij onthoofd. Vanwege deze molenstenen werd St. Victor de patroonheilige van de molenaars en wordt hij afgebeeld als een Romeins soldaat met een windmolen in de hand en meestal naast een paar molenstenen. Zijn feestdag wordt gevierd op 21 juli. Verschillende molens zijn naar hem genoemd ook in Brabant, onder andere de molen op t Oventje in Zeeland, de beltmolen in Heeze en de beltmolen in Someren. De Molenaars
KOPY INLEVEREN VOOR: 16 MEI 1