Signalement 5, 2014

SIGNALEMENT

PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE / FHI, FEDERATIE VAN TECHNOLOGIEBRANCHES / DECEMBER 2014, JAARGANG 23

5

PATRICK BASTIAAN, BADOTHERM

OP ZOEK NAAR PROBLEMEN THEMA: WORLD TECH IN UTRECHT ELEKTRONICA, SUBSTRAAT VOOR ALLE TECHNOLOGIE NESTE OIL INVESTEERT IN EUROPOORT

2

REDACTIONEEL

Achteruit kijken De maand januari is vernoemd naar de Romeinse god Janus, de god van

16

het begin en van het einde. We kennen hem van de term ‘Januskop’. Hij kijkt zowel vooruit als achteruit. Het gezicht dat achteruit kijkt heeft een baard, het gezicht vooruit een frisse kinnebak.

PUBLICATIES

Achteruit kijken maakt niet altijd iedereen vrolijk. Als FHI hebben we het

Eerdere uitgaven van Signalement

eind november gedaan, in een ledennetwerk meeting ‘nieuwe stijl’ en we

zijn terug te vinden op www.fhi.nl

werden er vrolijk van. Het jaar 2014 was voor de brancheorganisatie een goed jaar, vooral dankzij het succesvolle WoTS evenement. En achteruit kijken met André Kuipers, naar zijn ruimtevluchten, was zelfs een genot, zeker toen hij zelf steeds enthousiaster ging vertellen over zijn ervaringen

18

toen en daar, met ‘onze’ technologie. Herkenning wederzijds, het was het doel van de hele bijeenkomst.

REDACTIE Bureau FHI

En dan nu maar weer fris naar voren. Hoewel, technologie is in zekere

Emmar Sinnige

mate cumulatief, dus zonder het verleden mee te nemen laat je

Kees Groeneveld

mogelijkheden liggen, ben je opnieuw het wiel aan het uitvinden. Je

Paul van Nieuwenburg, MUNTZ

merkt dat politici en overheden daar vaak moeite mee hebben. Zelfs

Redactioneel 3 Interview Patrick Bastiaan Kort nieuws

4 8

zo erg dat er én niet goed achteruit wordt gekeken én geen visie op REDACTIEADRES

de toekomst is. Twee voorbeelden komen aan de orde in deze editie

Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN

van Signalement. De dreigende korting op het budget van het VSL

Telefoon: (033) 465 75 07

standaardenlab en iets soortgelijks bij de diagnostieklabs.

Fax: (033) 461 66 38 E-mail: info@fhi.nl

‘Nog even in Brussel regelen’

ADVERTENTIEVERKOOP

Maar vooruitkijken doen we natuurlijk ook. Prachtige ontwikkelingen in

www.jetvertising.nl

Europoort waar met onze technologie de industrie biobased gaat worden.

Telefoon: (070) 39 90 000

Nu nog even in Brussel regelen dat groen afval als feedstock de grens

Internet: www.fhi.nl

30

36

HARTING blij met nieuw debiteurenbeheer

12

Bezuiniging op metrologie

16

World Tech in Utrecht Explosieveiligheid minstens zo sexy als metrologie

18 26

over kan binnen Europa.

VORMGEVING

En ook het verhaal van Siemens, de toekomstgerichte samenwerking

MUNTZ

met het Academisch Ziekenhuis in Groningen, biedt perspectief. Direct maatschappelijk op beheersing van de zorgkosten, maar ook voor de

CARTOON

verdere ontwikkeling van nieuwe kleine start-up bedrijven in de life

Electronics & Automation 2015

28

Studio Artjan

sciences.

Slim 8erlicht

30

DRUK

Begin maar met het lezen van het verhaal van de volgende

Drukkerij Van de Ridder

generatie Bastiaan, bij Badotherm. Op basis van een sterke historie

Neste Oil investeert in nieuwe raffinaderij

32

Investeren in laboratorium- diagnostiek drukt zorgkosten

36

Bijzondere samenwerking Siemens en UMCG

38

toekomstgericht, zelfs mét baard...

Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs, redactie en het bureau van FHI geen aansprakelijkheid.

Boeken/Tentoonstelling 40

INHOUD SIGNALEMENT 05/2014

38

Personalia/Agenda 42 Ledennieuws 43

KEES GROENEVELD

COLOFON

groeneveld@fhi.nl

3

4 INTERVIEW

5

Badotherm, zo heet het familiebedrijf dat Patrick

Oh, hoe kwam dat?

Bastiaan sinds 2006 leidt. Inderdaad, ik moest

“Omdat er zo enorm veel komt kijken bij de

ook even aan het santairzaakje om de hoek

projecten waarbij wij betrokken zijn. Als seals

denken toen ik die naam voor het eerst hoorde.

goed werken dan is dat normaal, iets wat je

Dus niet. Badotherm doet op wereldwijde schaal

mag verwachten.”

in industriële meetinstrumenten. In manometers, thermometers, scheidingsmembranen en

Snap ik. Maar jullie hebben kennelijk toch

kraanafsluiters om precies te zijn. En mind

iets bijzonders bewerkstelligd als er altijd

you, daar zijn ze een hele grote jongen in. Of

zoveel problemen mee waren.

liever gezegd, een niet zo’n hele grote, maar

“Dat is ook zo. De innovatie die wij tot stand

wel een slanke, flexible, innovatieve, mondiale,

hebben gebracht is eind jaren ’80 in gang

doortastende en erg daadkrachtige jongen. Een

gezet binnen een samenwerking met onze

soort Johan Cruyff in zijn beste jaren zeg maar.

klant Shell. Daar wilden ze een structurele

Zo iemand die je de bal geeft en waar iedereen

oplossing voor de problemen met seals waar ze

op de momenten dat het er echt om gaat naar

voortdurend tegenaan liepen. Samen met hen

kijkt. En dat hebben ze allemaal te danken aan

hebben we een eisenpakket opgesteld waar

het feit dat ze op grond van hun prestaties

we vervolgens mee aan de slag zijn gegaan.

door de jaren heen een sterke reputatie van

Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in een nieuwe

probleemoplossers hebben opgebouwd. Dat zijn

standaard. Die enorme hoge kwaliteit, waarmee

jullie toch hè, probleemoplossers?

we onze concurrenten nog steeds achter ons laten, hebben we vervolgens geclassificeerd als

“Absoluut. Onze missie is eigenlijk heel simpel:

de norm en is inmiddels onze basiskwaliteit. We

wij willen de wereld de beste meetoplossingen

zijn natuurlijk ontzettend dankbaar dat we deze

bieden. Dus ga je op zoek naar de grote

kans hebben gekregen en enorm blij, trots mag

uitdagingen, naar excessieve problemen. Hoef

ik wel zeggen, dat we nog steeds nauw met

je vaak niet eens zo ver voor te zoeken. Hebben

Shell samenwerken.”

we er één, dan gaan we er ook helemaal voor.

PATRICK BASTIAAN, BADOTHERM

“ Wereldleidend, alleen niemand wist het”

Verder dan onze concurrenten, veelal grote niet

Kan ik me voorstellen. Trouwens ook dat

al te flexibele bedrijven. Waar die tot hier en niet

seals daardoor de hoofdmoot zijn geworden

verder zeggen, zetten wij een tandje extra bij.

van jullie bedrijfsactiviteiten.

Als je dan keer op keer uitstekend werk aflevert

“Dat klopt, maar dat is niet altijd zo geweest.

niet koud, niet macho, niet

heb je al snel een goede naam opgebouwd.

Om je uit te leggen hoe ons bedrijf zich heeft

soft. Goeie kop ook. En

Die dus inderdaad recht doet aan wat we zijn:

ontwikkeld moeten we even terug in de tijd.

probleemoplossers.”

Laat ik beginnen in 1957, het jaar waarin mijn

Goede hand. Niet klam,

een goed pak, kom daar

grootvader het bedrijf Bastiaan Dordrecht Als ik je zo hoor zou je bijna de indruk

Thermometers heeft opgericht, het latere

krijgen dat problemen eerder regel

Badotherm. Zoals de naam al doet vermoeden

om in de technologische

dan uitzondering zijn.

repareerde hij thermometers. Later ging hij

sector. Dit is er één van de

“In het geval van transmitterseals,

ze zelf produceren, in eerste instantie voor

scheidingsmembranen die gekoppeld worden

de scheepvaart, later ook voor bedrijven als

generatie die Nederland

aan elektronische druktransmitters, wel ja.

DuPont en Akzo. Dat ging goed, erg goed zelfs.

gaat redden, dacht ik toen ik

Aan deze producten kleeft, kleefde moet ik

Oftewel, het eenmanszaakje groeide uit tot een

eigenlijk zeggen, een negatief imago. Daar

serieus bedrijf dat wereldwijd in manometers,

mijn hand uitstak om Patrick

ging nogal eens wat mee mis. Tot wij onze

thermometers, scheidingsmembranen en

Bastiaan’s welkomstgebaar

seals introduceerden. Klinkt misschien wat

kraanafsluiters deed. In de jaren ’80, mijn

arrogant, maar het is wel zo. Het grappige

vader en oom runden toen inmiddels de zaak,

is overigens dat wij daar op een gegeven

werd een fabriek in Roemenië overgenomen

moment ten aanzien van kwaliteit wereldwijd

waardoor Badotherm opeens over een eigen

leidend in waren – met name op het gebied van

productieunit beschikte.

tegenwoordig maar eens

in ontvangst te nemen.

uitzonderlijke metingen maar ook van standaard meetoplossingen – alleen niemand wist het.”

TEKST PAUL VAN NIEUWENBURG FOTOGRAFIE LEO DE JONG SIGNALEMENT 05/2014

6

7

Dat zal niet gemakkelijk geweest zijn.

Maar goed toen hadden jullie wel je

ook door meer naar buiten te treden, vooral in

terugkwam van een reis naar India – hij had een

“Dat kun je wel zeggen. De kwaliteit was niet

eigen fabriek.

één-op-één-contacten. Het resultaat is dat we

poosje voor zichzelf genomen – mij bij zich riep

van het constante hoge dat we eisten, we

“En konden we verder expanderen. We openden

momenteel voor de top van de markt werken.

en mededeelde: “Ik heb er even over nagedacht,

hadden er dus onze handen vol aan. En, vergeet

kantoren in Amerika, het Midden-Oosten en Azië

Men weet ons te vinden, zeker als het om

jij wordt de nieuwe algemeen directeur van

dat niet, die overname speelde zich allemaal af

van waaruit we die markten konden bedienen.

moeilijke applicaties gaat waarbij extreem hoge

Badotherm”.

in de periode rond de val van Ceausescu. Het

Doen we nog steeds. In India bijvoorbeeld

temperaturen of lage druk een rol spelen. De

bedrijf, alles eigenlijk, was stuurloos. Bedenk

assembleren we scheidingsmembranen

positie die we hebben verworven hebben we

iets bizars en we hadden er mee te maken.

exclusief voor de Indiaase markt. De productie

natuurlijk voor een belangrijk deel te danken aan

Ondertussen werkten er bij die fabriek wel

van onderdelen vindt overigens nog steeds

de kwaliteitsnorm die we hebben neergezet en

1500 man. Het was een moeizaam proces,

in Roemenië plaats. Onze fabriek daar heeft

de innovatieve oplossingen die we voor onze

laat ik het daar maar op houden.”

in de tussentijd een behoorlijke efficiëntieslag

klanten bedenken, maar ook aan het feit dat

ondergaan. Daardoor hebben we de output

we de enige onafhankelijke specialist zijn. En

kunnen verhogen en de personele capaciteit

tevens de kleinste, oftewel, the most dedicated.

terug kunnen brengen tot zo’n 150 man.”

Zo rond 2005 zijn we trouwens begonnen om

Hoeveel mensen lopen er in totaal

in het kader van operations excellence onze

Schrikken!!

organisatie hier omheen te bouwen.”

“Viel wel mee hoor. Ik zat toentertijd al drie

rond bij Badotherm?

“Wereldwijd bedoel je? Ongeveer 250 mensen.”

‘ Naam opgebouwd door spraakmakend werk’ jaar in de directie van onze Roemeense fabriek

Stond jij in die tijd al aan het roer?

en kende dus het klappen van de zweep wel

“Deze ontwikkeling speelde zich af kort voor mijn

een beetje.”

Maar goed, we hadden het over die seals…

aanstelling als algemeen directeur. Het bouwen

“Oh ja, de nadruk van onze activiteiten lag in

aan een nieuwe organisatie is wel iets wat ik

Oh, ik dacht die ligt lekker op het voorplecht

die tijd op manometers. Maar daar zagen we

samen met mijn managementteam in gang heb

van het familiejacht de playboy uit te hangen

eigenlijk te weinig toekomst in. De marges

gezet.”

aan de Côte d’Azur of zo.

waren laag en het was een behoorlijke

“Dat staat gepland voor 2040, maar nee hoor,

verdringingsmarkt. Eigenlijk, sinds de

Een nieuw team neem ik aan?

na mijn studie aan de Erasmus ben ik meteen

samenwerking met Shell, zijn we ons meer en

“Inderdaad. We hebben het oude MT er

aan de slag gegaan bij Badotherm. Maar goed,

meer gaan toeleggen op seals. Daar hebben we

overigens niet uitgezet hoor. Dat bestond

directeur dus, je moet het wel doen. Mijn geluk

uiteindelijk een naam in weten op te bouwen,

namelijk uit mijn vader en mijn oom, die zijn

was dat ik meteen een team om me heen had

Hetzelfde geldt voor onze geografische groei.

En vraagt telkens om nieuwe oplossingen.

simpelweg door problemen op te lossen en

beiden vrijwillig vertrokken. Mijn oom was al

dat elkaar feilloos aanvoelde en helemaal op

In dat oplossend denken gaan we trouwens

Dus zorgen we dat we die ook telkens kunnen

spraakmakend werk af te leveren. En natuurlijk

een jaar uit de zaak toen in 2005 mijn vader

één lijn zat. Je moet je indenken dat mijn vader

ver. We geloven heilig in delen. De tijd dat je als

bieden. Zo simpel is het eigenlijk.”

en oom uitstekend met elkaar konden werken,

een moederkloek je nest afschermde is voorbij.

maar wel strak in hun eigen discipline zaten. Het

Wij investeren bijvoorbeeld veel in het verhogen

Weer diezelfde hand. Niet klam, niet koud, niet

huidige team, vier personen in totaal waaronder

van de kennis van onze relaties omtrent seals.

macho, niet soft. Vastberaden, down to earth,

mijn jongere broer Robert, kan met elkaar lezen

Ik bedoel, het is geen open-source ondernemen

vriendelijk. En een goed pak. Een erg goed pak.

en schrijven en werkt volledig synergetisch.

wat we doen, maar wat ik net al zei, het gaat

Dat is fijn. Nou verwacht je misschien dat we

om de beste oplossingen, en die bereik je ook

daardoor onstuimig en vol jeugdig elan een

door anderen in je kennis te laten delen.”

volstrekt andere koers zijn gaan varen, maar dat is dus niet het geval geweest. Oké, we zijn als

Niet bang dat iemand er mee aan

bedrijf geëvolueerd, van een handelaar naar een

de haal gaan?

oplosser, maar wat we doen komt 100% voort uit

“Totaal niet. Ik denk eerder dat je door op deze

de potentie die dit bedrijf altijd al bezat. Wat goed

manier uiting te geven aan je betrokkenheid en

is hebben we beter gemaakt, niet zo zeer anders.”

kwaliteitsbesef je relaties sterker aan je bindt.

Maar mocht het toch gebeuren, so be it.”

Geef eens een voorbeeld?

‘ Van handelaar naar oplosser, van goed naar beter’

SIGNALEMENT 05/2014

“Het beste voorbeeld is onze missie, onze drive.

Interessante attitude. Ik moet opeens

Badotherm heeft altijd gekoerst op kwaliteit.

denken aan Daan Roosegaarde. Voelen jullie

Mijn grootvader, mijn oom, mijn vader. Dat heeft

daar, misschien vanuit je generatie, enige

ons succes gebracht. Die mentaliteit, die forte

verwantschap mee?

zeg maar die in het DNA van ons bedrijf zit

“Ik weet niet of het veel met generatie te

besloten, hebben wij benut om op de koers te

maken heeft.”

komen waar we nu op zitten. En dat is er een die goed aanvoelt. We zijn probleemoplossers

Ik denk het wel.

die de wereld de beste meetoplossingen

“Kan ook wel hoor, we zijn natuurlijk van laat ik

willen bieden. Een technologisch bezielde

maar zeggen de Apple-generatie, een lichting

probleemoplosser, zonder meer, maar wel één

die meer in oplossingen denkt dan in producten.

die 100% oplossings- en klantgericht denkt en

Weet je wat het is, we gaan nog steeds van A

daar ook naar handelt. Rendement is niet onze

naar B, we zijn daarin op en top gemotiveerd en

drive, rendement is het gevolg van onze drive.

willen dat alles klopt, alleen B verandert steeds.

8

9

Bron: Inzake uw zaken

Bron: VNO-NCW

28

SEPTEMBER

Aandeel topvrouwen moet beter

30

OKTOBER

Verliezen Nederlandse dochters verrekenen

Het aantal vrouwen in raden van

Toch zijn de ondernemingsorganisaties niet

In drie fiscale beroepszaken heeft de hoogste

dochters onderling te verrekenen, met als

commissarissen en bestuur is vorig jaar

geheel pessimistisch over de toekomst. Dankzij

Europese rechter de Nederlandse fiscus

argument dat de moeders niet in aanmerking

licht toegenomen. Dat moet beter, vinden

de regeling, die geldt sinds 1 januari 2013, is in

teruggefloten.

komen voor deze faciliteit doordat ze zelf niet in

VNO-NCW en MKB-Nederland.

korte periode al verbetering te zien.

Nederland actief zijn. Het Europees Hof stelde de In alle gevallen traden moederbedrijven die niet

eisers in het gelijk. Bij zijn motivering wees het

Een betere doorstroming van vrouwen naar

Uit het onderzoek blijkt verder dat veel bedrijven

in Nederland gevestigd zijn op als eisende partij.

Hof op het hogere belang van het vrije

topfuncties is niet alleen maatschappelijk,

niet goed op de hoogte zijn van de Wet toezicht

De Nederlandse inspecteur had hen geweigerd

economische verkeer binnen de EU.

maar ook bedrijfseconomisch van belang.

en bestuur. In die wet staat dat grote naamloze

de winsten en verliezen van hun Nederlandse

“Als het waar is dat bedrijven hierdoor

en besloten vennootschappen ernaar dienen

kansen, talent en winstgevendheid laten

te streven dat hun zetels ten minste voor

liggen, is dat niet rationeel”, zegt Hans de

30 procent worden bezet door vrouwen en

Boer, voorzitter van VNO-NCW.

voor 30 procent door mannen.

21

Bron: BDO

4

NOVEMBER

VAR verdwijnt: minder rechtszekerheid voor opdrachtgevers

NOVEMBER

Bron: SC kent de wet, nr. 45

Uitbreiding van garanties voor MKB-kredieten Nieuwe aanbieders die geld willen lenen aan middelgrote en kleine bedrijven kunnen aanspraak maken op een garantie van de overheid.

Bron: P&O Actueel

14

OKTOBER

Stijging minimumloon per 1 januari 2015

Dat maakte het ministerie van Economische De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) gaat in

Tot nu toe was het advies aan

Zaken in november bekend. De overheid stelt

de loop van 2015 vermoedelijk verdwijnen.

opdrachtgevers om niet mee te kijken

voor maximaal 400 miljoen euro aan garanties

Opdrachtgevers en zzp’ers worden beiden

naar wat de opdrachtnemer invult bij

beschikbaar voor nieuwe vormen van mkb-

verantwoordelijk voor de beoordeling of

het aanvragen van een VAR. Als de

krediet. Het is voor het eerst dat financiers met

hun arbeidsrelatie moet leiden tot afdracht

opdrachtnemer een VAR WUO of een

voorstellen voor de vergroting van het aanbod

De brutobedragen van het wettelijk

Voor werknemers die parttime werken, is het

van loonbelasting en premies. De volledige

VAR DGA kan overleggen -en aan de

aan mkb-leningen een garantie kunnen krijgen.

minimumloon en minimum jeugdloon

bruto minimumloon evenredig lager.

vrijwaring die nu mogelijk is voor

overige voorwaarden is voldaan- is de

Tot nu toe werden alleen garanties verstrekt op

worden per 1 januari 2015 enigszins

opdrachtgevers komt daarmee

opdrachtgever gevrijwaard. Met de BGL

financiering die direct aan bedrijven verleend.

verhoogd.

grotendeels te vervallen.

gaat dat veranderen. De opdrachtgever

Het minimumloon stijgt per 1 januari 2015

Dit staat in het wetsvoorstel van de Wet

opdrachtnemer een aantal vragen wel juist

met 0,44% ten opzichte van het vastgestelde

invoering Beschikking Geen Loonheffingen

heeft beantwoord. Mochten de antwoorden

minimumloon per 1 juli 2014. Volgens de Wet

dat op 22 september 2014 is ingediend bij

achteraf niet juist blijken te zijn, dan kan

minimumloon en minimumvakantiebijslag

de Tweede Kamer. De invoering van de

de opdrachtgever alsnog geconfronteerd

bedraagt het bruto wettelijk minimumloon

Beschikking Geen Loonheffing (BGL) maakt

worden met naheffingsaanslagen

met ingang van 1 januari 2015: € 1.501,80

zowel opdrachtgever als opdrachtnemer

loonbelasting en premies. De hele procedure

per maand; € 346,55 per week en € 69,31

verantwoordelijk voor de vraag of feitelijk

loopt via een webmodule die direct

per dag. Dit minimumloon geldt voor alle

sprake is van een dienstbetrekking. Is dat

uitsluitsel geeft over het oordeel van de

werknemers vanaf 23 jaar tot de AOW-

het geval, dan moet de opdrachtgever

Belastingdienst: wel of niet inhouden.

leeftijd bij een volledig dienstverband.

loonheffingen afdragen.

moet meekijken en meebeoordelen of de

KORT NIEUWS SIGNALEMENT 05/2014

10

11

De Wet Werk en Zekerheid – What’s in it for you?

Over enkele dagen treedt het eerste deel van de Wet Werk en Zekerheid in werking. De wet beoogt de positie van de werknemer met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd te versterken. Daarnaast wordt per 1 juli 2015 het ontslagrecht drastisch gewijzigd. Is iedereen klaar voor wat er komen gaat?

In dit artikel in vogelvlucht een toelichting op de wijzigingen.

Per 1 januari 2015 kunnen werkgevers loon-

De werkgever is verplicht de werknemer scholing

betalingsverplichting moeilijker uitsluiten als

te laten volgen die noodzakelijk is voor de functie.

uw internetactiviteiten. Verder brengt ReveNew de kansen en de risico’s

een werknemer niet meer werkt vanwege een

Hierop staat geen sanctie, maar een werknemer

oorzaak die in de risicosfeer van de werkgever

heeft in een procedure een extra argument als er

van internetactiviteiten in beeld en realiseert internetoplossingen op maat.

ligt. Daarnaast wordt de mogelijkheid om een

geen invulling is gegeven aan de scholingsplicht.

Hierdoor behaalt u een maximaal rendement uit uw internetinvestering.

verboden een concurrentiebeding in de arbeids-

Het grootste gevolg van de wet zit in de

U kunt ReveNew voor al uw internetactiviteiten inschakelen, zo heeft u

overeenkomst voor bepaalde tijd op te nemen

wijziging van het ontslagrecht. Om het ontslag

– tenzij het belang daarvan wordt gemotiveerd –

eenvoudiger en goedkoper te maken, zijn

en wordt de aanzegtermijn geïntroduceerd.

alle ontslaggronden in de wet opgenomen.

Zo moet de werkgever – op straffe van een

Ontslaggronden combineren is niet mogelijk. De

vergoeding – de werknemer minimaal één

beëindiging wordt niet uitgesproken als het UWV

maand voor het einde van de arbeids-

of de kantonrechter vaststelt dat de ontslaggrond

overeenkomst informeren over een eventuele

niet, of onvoldoende, is aangetoond. Het is te

voortzetting.

verwachten dat hier sneller sprake van zal zijn,

ReveNew helpt u bij het bedenken, realiseren en succesvol maken van al

slechts één adres op weg naar uw internetsucces.

Neem vrijblijvend contact op of ga naar www.revenew.nl

proeftijd overeen te komen beperkt, wordt het

onder meer omdat de beoordelingsvrijheid van Per 1 juli 2015 is een aangepaste ketenregeling

de rechter wordt ingeperkt. Daarnaast moet de

van toepassing op alle arbeidsovereenkom-

werkgever aantonen dat herplaatsing binnen de

sten die op of na 1 juli 2015 aanvangen. Hier

organisatie niet mogelijk is, ook niet met behulp

begint het gepuzzel met tijdelijke contracten.

van scholing. Daarmee wordt het van groot

De aangepaste ketenregel houdt in dat er nog

belang een goed dossier bij te houden.

steeds drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten

Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Revenew de All Active-aanpak.

All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.

elkaar kunnen opvolgen, maar dat de periode

Indien de arbeidsovereenkomst langer dan twee

waar binnen deze drie arbeidsovereenkomsten,

jaar heeft geduurd, en de werkgever beëindigt

elkaar kunnen opvolgen verkort wordt van drie

deze, dan is een transitievergoeding verschuldigd,

naar twee jaar. Er zal dus eerder sprake zijn

ongeacht de reden van beëindiging. Als de

van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde

werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft

tijd. De keten is pas doorbroken na een periode

bereikt, ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, of

van meer dan zes maanden. Belangrijk om

de arbeidsovereenkomst zelf opzegt, is geen

hier goed op te letten, want ook als de laatste

transitievergoeding verschuldigd.

arbeidsovereenkomst is geëindigd vóór 1 juli 2015, zal er sprake moeten zijn van een onder-

De Wet Werk en Zekerheid maakt het voor

breking van meer dan zes maanden. Is dit niet

werkgevers wellicht niet eenvoudiger. Het wordt

het geval, dan loopt de keten door.

roeien met de riemen die er zijn, maar er is wel degelijk slagkracht voor degene die de wijzi-

SIGNALEMENT 04/2014

Minder aandacht is besteed aan de scholings-

gingen oppakt en op praktische wijze doorvoert

plicht, die ook per 1 juli 2015 van kracht wordt.

in zijn Human Resource Management.

MR. TJEERD HOEKSTRA ADVOCAAT CMS DERKS STAR BUSMANN

12

COLUMN

Digitalisering

HARTING blij met nieuw softwaretool voor debiteurenbeheer

Het is nauwelijks nieuws te noemen, dat er de afgelopen decennia een enorme digitalisering heeft plaatsgevonden. Op alle fronten maakt de bevolking dat mee en zeker bedrijven in de technologiebranches zouden aan de voorkant moeten zitten. Voor opkomende bedrijven is de vindbaarheid op internet van groter belang, dan dat je vooraan moet staan in De Telefoongids of de Gouden Gids. Als ik die woorden

Nieuwe service van Graydon Incasso en FHI

opschrijf, krijg ik al het gevoel van een geschiedenisles.

Als mijn zoon naar All Stars kijkt en hoort dat de spelers een voetbalblaadje hebben, waarbij de aanvoerder iedereen nabelt, om op tijd te zijn voor de wedstrijd, doet hem dat vermoeden dat het een ver verleden is. Bij de World of Technology & Science en diverse events

Openstaande verkoopfacturen zijn een gruwel voor elk bedrijf. Herinneringen

kwamen de actuele ontwikkelingen van Industry 4.0, Smart Industry en

sturen, nabellen, sommaties de deur uit doen; het is vervelend en tijdrovend

the Internet of Things nadrukkelijk aan de orde. We weten het dus.

werk dat eigenlijk geen waarde toevoegt aan het bedrijfsproces. Bij de firma

Tegelijkertijd hebben beursprojecten met apps, die bij die actuele

HARTING, leverancier van connectoren en lid van de FHI-branche Industriële

ontwikkelingen zouden moeten passen, geen grote omarming beleefd.

Elektronica, gaat het debiteurenbeheer sinds kort veel gemakkelijker en sneller.

De ouderwetse stempelkaart lijkt beter bij onze bezoekers te passen, dan de moderne digitale middelen.

Sindskort is dat namelijk geautomatiseerd. FHI-partner Graydon Incasso heeft

‘ Wij zijn niet de pioniers, volgens mij’

speciaal voor FHI-leden een nieuwe incassodienst ontwikkeld, Collector COOL. HARTING is het eerste lidbedrijf dat hiervan gebruik maakt. Nathalie Slosser, verantwoordelijk voor debiteurenbeheer bij HARTING, is er blij mee.

De recente ontwikkeling van WordPress sites voor events en Productie bij HARTING Technology Group

TEKST EMMAR SINNIGE

verenigingen biedt leden en exposanten de kansen om hun content en nieuws online te zetten. Dat wordt bij WoTS en bijvoorbeeld het event IT Room Infra nadrukkelijk gedaan, maar bij sommige groepen en activiteiten is dat beperkt.

‘’We liepen al langere tijd tegen het probleem aan

te automatiseren en anderzijds door gemakkelijker

open staan. Ik merk dat er veel minder belletjes

dat klanten steeds later hun facturen betalen.’’

sommaties te kunnen versturen. Voor een vast

nodig zijn; alles kan via COOL geregeld worden. Dat

Waar de marketingwereld over elkaar heen rolt met termen als

HARTING’s klanten bevinden zich in verschillende

bedrag per jaar kunnen leden gebruik maken van

is een stuk efficiënter. Ik kan zelfs aangeven wanneer

inbound marketing of content marketing is dat bij ‘ons’ nog geen hot

markten waaronder machinebouw, transportation

het systeem en een onbeperkt aantal (inter)natio-

ik wil dat een debiteur sneller doorgezet wordt naar

item. Dat vind ik een bijzondere constatering, omdat juist FHI- leden en

en energie. “Met een financiële afdeling van 2,5 FTE

nale sommaties en incasso’s via ons doen uitgaan.

incasso. Uiteindelijk heb ik mijn betalingen sneller

exposanten de sterke band met hun klanten en relaties in de technische

neemt rappelleren en nabellen relatief veel tijd in

Voorheen betaalden leden per losse incasso. Nu is

binnen. Binnen twee weken zijn negen van de tien

inhoud hebben zitten.

beslag. Daarom wilden we het nieuwe automati-

alles ondergebracht in een vast bedrag per jaar,’’

betalingen gegarandeerd. Door de naamsbekend-

sche incassosysteem van Graydon en FHI graag

legt Kiwa uit.

heid wordt snel op de laatste sommatie brief vanuit

Wij zijn niet de pioniers, volgens mij. Dat geldt ook voor de bezoekers,

Graydon gereageerd. Scheelt aanzienlijk, voorheen

als ik het kort door de bocht vaststel. Tegelijkertijd zijn de technische

proberen.’’ Andreas Meijer, manager ledendiensten bij FHI: ‘’Al sinds december 2001 bestaat er een

Nathalie Slosser vult vanuit haar ervaring aan:

duurde dat langer dan een maand. Door minder

mogelijkheden ontstaan door de bouwwerken van FHI-leden en hun

strategische samenwerking tussen FHI en Gray-

‘’Graydon werkt met het klantenportal COOL,

telefoonverkeer en omdat ik alles maar één keer

klanten. Kortom, we hebben de inhoud en de basis. Vanuit die krachten

don Incasso. Uit ervaring weten we dat Graydon

incassosysteem Collector Online. Wij kunnen daar

hoef in te voeren, heb ik nu tijd vrij voor andere

kunnen we mee met de versnelling in de marketing.

een partij is die de branche kent en toegevoegde

op inloggen en gegevens van debiteuren en

werkzaamheden.’’

waarde levert. Door goed te luisteren naar de

gescande facturen invoeren. Graydon verstuurt

leden hebben we samen een eenvoudig te gebrui-

dan vanuit het systeem de sommaties en eventuele

Als een ander FHI-lid ook gebruik wil maken van

ken incassodienst op kunnen zetten.’’ Esther Kwa,

incasso’s. Via een logboek waarin alle updates

de incassodienst, wat moet hij dan doen? Andreas

Account Director bij Graydon Incasso, beaamt:

worden bijgehouden, kan ik precies in de gaten

Meijer: ‘’FHI-leden krijgen 50% korting, wat betekent

‘’Het is het beste van beide partijen.’’

houden wat er gebeurt en waar ik financieel risico

dat de dienst jaarlijks maar € 299,50 kost. Het enige

loop. We werken nu vier maanden met COOL en

wat je hoefte doen is een mailtje sturen naar mij,

Wat de dienst precies inhoudt? ‘’De incassodienst is

het werkt perfect. In het begin waren er wat opstart-

via a.meijer@fhi.nl. Graydon stuurt vervolgens de

bedoeld om facturen sneller betaald te krijgen en

problemen omdat wij de eerste waren en er nog

inlogcodes voor het klantenportal en er kunnen

tegelijkertijd het werk van de debiteurenbeheerder

wat kinderziektes overwonnen moesten worden.

direct onbeperkt vorderingen worden ingevoerd.

te verlichten. Dat gebeurt enerzijds door het proces

Maar nu het goed werkt heb ik COOL iedere dag

Easy as pie.’’

SIGNALEMENT 05/2014

‘ Minder belletjes nodig, betalingen sneller binnen, COOL geregeld’

PAUL PETERSEN p.petersen@fhi.nl

13

15

Conjunctuur

resultaat telt

Vertrouwen producenten neemt weer fors toe

Producentenvertrouwen industrie 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10

10

2011

2012

2013

2014 Bron: CBS

Saldo (%) positieve en negatieve antwoorden

Het vertrouwen van de ondernemers in de industrie

tering van het producentenvertrouwen in oktober

ligt het vertrouwen van de industriĂŤle producenten

is in oktober fors verbeterd. De indicator van het

is vooral toe te schrijven aan een veel positiever

boven het gemiddelde van de afgelopen twintig

producentenvertrouwen ging van -0,2 naar 2,0.

oordeel over de verwachte productie en de order-

jaar (0,5). Het vertrouwen van de ondernemers

In de twee voorgaande maanden daalde het

portefeuille. Sinds oktober 2012 is de trend van het

bereikte in januari 2008 de hoogste waarde (9,4)

vertrouwen nog met in totaal 1,4 punten. De verbe-

producentenvertrouwen positief. In oktober 2014

en ruim een jaar later de laagste waarde (-23,5).

Industrie presteert sterk: NEVI PMI september 53.0

De Nederlandse productiesector zette in oktober een sterke prestatie neer met de hoogste PMI in drie maanden: de NEVI PMIÂŽ steeg van 52.2 in september naar 53.0 in oktober.

Voor de achttiende maand op rij nam de productieomvang toe, en wel in de grootste

Productie index

Stijging

mate sinds juli. Deze groei was het gevolg van de grootste stijging in acht maanden van het

70

aantal nieuwe orders.

65 60 55

Desondanks daalde de hoeveelheid onvoltooid

50

of nog niet uitgevoerd werk opnieuw en aan-

45

zienlijk. De voorraad gereed product daalde voor

40

de tweede achtereenvolgende maand, zij het

35 30

Terruggang

25 2000

2001

2002

= Seizoensgecorrigeerd

bureau voor effectieve campagnes

2003

2004

= Ongecorrigeerd

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

50 = Geen verandering met voorafgaande maand

Aanhoudende daling in afzetprijzen industrie

2012

2013

2014

gering. De inkoopprijzen waren voor de tweede opeenvolgende maand lager, maar deze daling bleef beperkt. De verkoopprijzen daalden in

Bron: Nevi

oktober voor de derde maand op rij.

2012

2013

Afzetprijzen industrie 16 12 8 4 0 -4 -8

10

2011

2014 Bron: CBS

(%) -mutatie t.o.v. een jaar eerder

www.muntz.nl

De afzetprijzen van de Nederlandse industrie

Het verloop van de afzetprijzen van de industrie

kostte nauwelijks meer dan 76 euro per vat. Dat

waren in september 1,7 procent lager dan

hangt sterk samen met de ontwikkeling van de

is ruim 8 procent minder dan in september 2013.

in september 2013. In augustus waren de

olieprijzen. De olieprijzen daalden in september,

In augustus was de prijsdaling ruim 6 procent.

prijzen 1,4 procent lager dan een jaar eerder.

net als in juli en augustus. North Sea Brent olie

Hoe een negatieve trend positief kan zijn.

16

17

Bezuiniging op metrologie typisch geval van penny wise pound foolish

Zo gezegd, zo geschreven “Mijn opa was lid van ‘De blauwe knoop’, omdat hij vond dat hij die club moest steunen, maar hij lustte zelf wel een borrel. Zo is het ook met mij en de overlegeconomie.”

Hans de Boer, voorzitter VNO-NCW in SER Magazine, september 2014.

Albert Dalhuijsen en Cees van ’t Wout van VSL,

‘gasrotonde’ te maken wordt gedragen door

voorheen bekend als NMi-VSL, zien met lede

het bedrijfsleven. Dat blijkt uit het feit dat er

ogen aan hoe de innovatieve slagkracht van de

gezamenlijk met bedrijven en de EU wordt

Nederlandse economie verder afbrokkelt: “Het

geïnvesteerd in de ontwikkeling van een

is de politiek die de ogen geopend dient te wor-

meetstandaard voor vloeibaar aardgas op de

den.” “Dit is echt onverantwoord,” stelt Wybren

Tweede Maasvlakte, ter ondersteuning van de

Jouwsma, DGA van Bronkhorst High Tech en

LNG terminal die daar is gebouwd. Het maakt

bestuurslid van de FHI-branche Industriële

Nederland en Europa minder afhankelijk van

Elektronica, voormalig commissaris van NMi.

een beperkt aantal landen met onbetrouwbare regimes.” Daar kan de Nederlandse

“Laat ik de werkgevers geruststellen: mijn beide opa’s waren zzp-ers. De ene opa had een melkkar, de andere een eenmansherenkapperszaak.”

Mariëtte Hamer, nieuwe voorzitter van de Sociaal Economische Raad, gevraagd naar haar affiniteit met werkgevers in SER Magazine, september 2014.

“Een wijze wordt nog wijzer als je hem berispt, een rechtvaardige vergroot zijn inzicht door wat je hem leert.”

Salomo, koning van Israël, in het Bijbelboek Spreuken, ongeveer 920 jaar voor Christus.

VSL ontwikkelt en beheert meetstandaarden.

overheid zich natuurlijk niet zomaar uit terug-

Misschien is dat voor politici niet zo’n sexy

trekken. “We kunnen enkele referentiestan-

VSL, het Nationaal Metrologisch

onderwerp. Kan het bedrijfsleven dat niet zelf

daarden al niet meer aanbieden. Voor kracht,

Instituut van Nederland, dreigt

regelen? Het is zoiets als van winkels vragen

trillingen en akoestiek moeten bedrijven nu al

voortaan hun eigen geld maar te drukken

naar het buitenland.” In dat buitenland kom

in een paar jaar tijd met 25% te

of de politie privatiseren, of stoppen met het

je achteraan in de rij bij de instituten. ‘Eigen

worden gekort op haar budget!

onderhoud aan onze snelwegen. Het beheer

bedrijven eerst’ geldt in alle buitenlanden meer

van meetstandaarden bepaalt de internatio-

dan in Nederland handelsland. Voor een aan-

Dat levert de schatkist direct 2,5

nale concurrentiepositie van elk handelsland

tal lidbedrijven van FHI en voor de procesin-

“Het klinkt banaal, maar tijd is eigenlijk het enige dat schaars is. En daar kom je te laat achter.”

miljoen euro op, maar kost de

dat het moet hebben van technologie. Veel

dustrie is nu actueel dat er een herleidbare

Mirjam Sijmons, algemeen directeur ArboNed, sprekend over de

toeleveranciers van bijvoorbeeld een bedrijf

multifase flowstandaard komt. Komt die er niet

deeleconomie in Het Financieele Dagblad, maandag 6 oktober 2014.

Nederlandse economie ten

als ASML kunnen alleen goed functioneren als

in Nederland, dan kan die technologie hier

minste 125 miljoen, waarover

hun producten volgens referentiestandaar-

minder snel worden ontwikkeld dan elders.

den op de juiste afmetingen, ook op micro en

de overheid toch zeker wel 25 miljoen euro belasting kan innen. Hoe kortzichtig kan ons politiek/ambtelijke bestel zijn?

Robbert Dijkgraaf, hoogleraar theoretische natuurkunde aan

en geleverd. Een aantal hoogwaardige Neder-

Ministerie van Economische Zaken en de poli-

Advanced Study in Princeton (IAS), V.S. en Leon Levy Professor, schrijvend over

landse bedrijven verliest zelfs haar bestaans-

tiek overtuigd moeten worden. Internationaal

‘burgeronderzoek’, in zijn column in NRC Wetenschap, zaterdag 25 oktober 2014.

grond bij het wegvallen van VSL-faciliteiten.

onderzoek kan daar bij helpen. Daaruit blijkt dat de cost/benefit ratio van investeringen in

De ademtest bij alcoholcontroles heeft een

euro levert ruim 54 euro op. De ratio blijkt

direct de waardeketen waarin

referentie nodig om na te kunnen gaan of

ook andersom op te gaan: minder investeren

tientallen technologiebedrijven

de uitkomst wel klopt. Het elektriciteitsnet kan

levert krimp op in dezelfde orde van grootte.

alleen goed functioneren als powerkwaliteit kan worden bepaald aan de hand van

Binnen FHI zijn het in elk geval de bedrijven

referentiestandaarden. Milieuproblemen en

die zijn betrokken bij vloeistofmeting, bij

medische diagnostiek, het is allemaal niet aan

energiemeting en bij wegen en doseren die

te pakken zonder dat je onomstotelijk kunt

ernstig bezwaar maken tegen de beleidsvoor-

vaststellen wat er mis is.

nemens die nu zijn aangekondigd. Gezien de contacten met verschillende leden van de

INVESTERINGEN IN LNG AANLANDING

Tweede Kamer blijft er vooralsnog hoop dat

“Natuurlijk kan het bedrijfsleven meebetalen,”

men op haar schreden terugkeert, net als een

zegt Albert Dalhuijsen. “Dat gebeurt ook volop.

jaar of tien geleden toen eenzelfde gebrek

Het overheidsstreven om van Nederland een

aan kennis en begrip gerepareerd werd.

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE PEER DE WIT, STUDIO AKSENTO SIGNALEMENT 05/2014

“Moet de politiek volksoplopen organiseren om over toewijzing van onderzoeksubsidies te beslissen?”

VSL werkt aan een rapport waarmee het

metrologie ruim 1/54 is, elke geïnvesteerde

opereren.

René Gude, Denker des Vaderlands, oud-directeur van ISVW en columnist van i-Filosofie, in NRC Weekend, zaterdag 27 september 2014.

nanoschaal, kunnen worden geproduceerd

Maar de overheid heeft ook heel direct belang.

Als dit doorgaat, dan raakt het

“Alle schriftcultuur komt voort uit het gesprek, maar het is niets als het niet ooit opnieuw wordt gebruikt.

Daarom spreek ik bij DWDD over Aristoteles.”

de Universiteit van Amsterdam, directeur van het Institute for

“Met kunstmatige intelligentie roepen we de demon op. In zulke verhalen is er altijd iemand met een pentagram en wijwater die denkt de demon te kunnen controleren. Werkt nooit.”

Elon Musk, ondernemer, uitvinder, investeerder, CEO en CTO van SpaceX, CEO en chief product architect van Tesla Motors, and chairman of SolarCity, tijdens het MIT AeroAstro Symposium, 24 oktober 2014.

“Als de bom valt kun je maar beter in de bouw werken. Daar gebeurt alles vijf jaar later.”

Radboud Baayen, senior technical consultant STABU, tijdens de Nationale Conferentie Gebouw Automatisering, 6 november 2014.

18

19

De voorzitter van FHI, Eric van Schagen ‘on air’, live vanaf de beursvloer van World of Technology & Science.

Het illustreert wat er gebeurde in de laatste week van september / eerste week oktober. Het verdwijnen van de naam HET Instrument en het verschijnen van de nieuwe beurstitel was een gok die goed is uitgepakt. Naar de primaire doelgroepen zeker: ruim 21.000 professionele bezoekers tegen ongeveer 15.000 twee jaar geleden. Met dank aan de FEDA-organisatie waarmee een succesvol partnerschap kon worden gerealiseerd en geëffectueerd!

Het ‘on air’ gaan moet bijdragen aan de bredere naamsbekend op langere termijn en aan een scherper imago voor de hele technologiesector in Nederland.

SIGNALEMENT 05/2014

20

21

Twee wereldmarktspelers in instrumentatie voor de procesindustrie, Samson Regeltechniek en Endress + Hauser.

Decennia lang presenteerden ze beiden in Nederland op HET Instrument hun voortdurend vernieuwende technologie. Tijdens World of Technology & Science stonden beiden weer gebroederlijk naast elkaar, elkaar aanvullend in technologie om de meest complexe industriĂŤle processen te kunnen sturen en beheersen.

SIGNALEMENT 05/2014

22

23

De introductie van een nieuw type, in Nederland ontwikkeld, klimaatkasten-reeks voor het kweken van planten voor researchdoeleinden. Ook dat gebeurde in Utrecht tijdens de beurs World of Technology & Science.

Hettich Benelux directeur Henk Valster: “ik kan het bijna niet over mijn lippen krijgen, maar ik ben dik tevreden over onze deelname aan de beurs.”

Valster zag het vooraf niet zitten. “Mijn managers hebben mij onder druk gezet om hier te gaan staan.” Hoe sportief kun je zijn als in een groot aantal bezoeken van relevante potentiële klanten SIGNALEMENT 05/2014

blijkt dat er volop belangstelling is vanuit de markt.

24

25

Genzo Shimadzu begon in 1875 in Kyoto met het produceren van instrumenten voor chemische en fysische analyse.

Kwaliteit, duurzaamheid en innovatie zijn begrippen die sinds die tijd actueel zijn. Hoe bijdetijds ziet dat er uit op de beurs World of Technology & Science 2014. Technologie uit de hele wereld was er inderdaad in de Global Village die FHI en Feda creĂŤerden in de Jaarbeurs Utrecht afgelopen 30 september tot en met 3 oktober.

SIGNALEMENT 05/2014

26

27

Explosieveiligheid minstens zo sexy als metrologie

“Ik merkte dat de fabrikanten die ik kende uit mijn

KROHNE-man André Boer bevestigt het verhaal

Desgevraagd legt Van Breugel uit wat er nou precies

NMi tijd grote problemen hebben met het op tijd

over schaarste aan capaciteit. “Jazeker, KROHNE

gebeurt bij het testen. “Explosierisico begint bij het

verkrijgen van hun explosieveiligheid approvals.

was één van de fabrikanten die daar last van had.

product. Het komt alleen bij ons als het een potenti-

Wereldwijd blijkt er te weinig capaciteit te zijn voor

We willen met innovatieve nieuwe apparatuur snel

ële ontstekingsbron bevat. Er zijn twee manieren om

dit soort diensten, het testen en certificeren van

de markt in. Als de technische ontwikkeling achter

veilig te zijn. Elektrisch intrinsiek veilig, als er sprake is

explosieveilige producten. Door het gebrek aan

de rug is en je er daarna een jaar of meer achter-

van een dusdanig laag vermogen dat er nooit ontste-

faciliteiten lopen fabrikanten zes tot negen maan-

aan moet plakken om certificering rond te krijgen,

kingsenergie kan ontstaan. Het vonkje heeft te weinig

den vertraging op bij de introductie van hun product

dan kan dat funest zijn.”

energie om iets aan te steken. Als we wel een vonk

in de markt.” Pieter van Breugel is nog altijd een

hebben, dan moeten we gaan inpakken, de zaak

enthousiast verteller. “Ik was net voor mezelf begon-

‘ Snel certificeren voor nieuwe producten’

veilig maken via een dikke behuizing, mechanisch, of

onder de arm. Was direct raak. Waarom Kiwa?

De ontwikkelingen in het testen blijken vooral te

Wat KROHNE leuk vindt aan Kiwa ExVision is “het

Ik kende de organisatie goed. Het voormalige

maken te hebben met de technologieontwikkelin-

prachtige lab en de mooie locatie in Apeldoorn,

Gastec maakt er onderdeel van uit, men heeft

gen in de producten die moeten worden getest.

precies tussen de KROHNE vestigingen in Dor-

Ruim 17 jaar was hij actief bij NMi, het Nederlands Meetinstituut.

ervaring met Europese richtlijnen. En er heerst daar

De functionaliteit en technologische complexi-

drecht en Duisburg in, dus centraal voor ons.”

In zijn rol als salesmanager en later als directeur speelde Pieter een

een ondernemersklimaat dat mij aansprak.”

teit van die producten neemt toe en dat betekent

belangrijke rol in de overlegplatforms die FHI organiseert rond de

dat de normen voor het testen en certificeren

Van Breugel denkt in de komende jaren te groeien

Vanaf juli 2013 tot april 2014 is er gewerkt aan de

daarop moeten worden aangepast. “Bovendien

met twee tot drie FTE per jaar tot zeker twintig

verschillende onderdelen van de uitvoering van de ijkwet en later de

opzet. “Plan uitrollen, in no-time een lab neerzetten,

worden producten steeds meer meteen voor de

mensen. “Nu zijn we nog voor de helft opleidings-

metrologiewet. Sinds vorig jaar runt Van Breugel een nieuwe

mensen vinden en trainen, ATEX/IECEx accreditatie

wereldmarkt ontwikkeld en niet voor een regio of

instituut. Echte explosieveiligheidsdeskundigen zijn

halen plus een alternatief pad voor Noord Amerika

alleen voor Europa. Dat betekent nogal wat voor

schaars. Daarbij is ons doel niet om op winst van

via een Canadese partner, QPS. Deze zomer is alles

bedrijven,” weet Van Breugel. Boer ziet dat binnen

vandaag te sturen, maar op potentiële winst in de

rondgekomen en het loopt storm nu.”

KROHNE. “Wij hebben zes man op certificering aan

toekomst. Als ik dat niet doe, ben ik nu wel lucratief,

het werk, alleen al in Nederland. Daarnaast zijn er

maar haal ik in de toekomst de vereiste doorlooptijd niet. Doorlooptijd is voor ons selling point.”

nen, drie jaar geleden. Ik dacht, dat is een business case! Onderzoek naar gedaan. Inderdaad een probleem. De Duitse PTB is deze activiteit zelfs aan het afbouwen. Dat instituut heeft gekozen voor meer wetenschappelijke inslag en wil stoppen met het werk voor de productieomgeving. Ik was nog maar een kleine beginnende ondernemer, dus dacht, misschien kan ik aanhaken bij een gerenommeerde organisatie met imago, logo en een accreditatie

ingieten in een compound, zodat er nooit explosief gas bij kan komen. Wat we doen is of de elektronica certificeren, of het product in een explosieveilige omgeving laten ploffen. We brengen dan geclassificeerde gascomposities in een omgeving, product erin, van binnen laten ontploffen en dan mag de omgeving niet worden aangestoken. Als het vervolgens ook nog viermaal de gemeten explosiedruk kan weerstaan, dan is het veilig.”

infrastructuur. Aangeklopt bij Kiwa, met verhaal

Pieter van Breugel is een bekende verschijning in FHI-kringen.

bedrijfsmatige activiteit: Kiwa ExVision. Een nieuw test- en certificeringinstituut voor explosieveiligheid. Hoezo, hoe en waartoe?

Het is meer dan nieuwsgierigheid. Het gaat om de relevantie voor

De investering voor het lab was niet extreem, een

certificeringsmedewerkers actief in Duitsland, Enge-

FHI-lidbedrijven en hun afnemers waarom we uit de monden

kleine half miljoen euro. Van Breugel heeft wel flink

land en Frankrijk. We zitten net in de budgetronde

moeten investeren in kennis. Bij de opening kon

en dan blijkt dat er behoorlijke bedragen uitgetrok-

Van Breugels’ enthousiasme komt naar buiten

uiteindelijk wel meteen het eerste certificaat

ken worden voor certificering en testen.”

in een prachtige oneliner: ‘’Explosieveiligheid is

Van Breugel en van zijn launching customer André Boer, directeur van KROHNE Nederland, willen weten hoe het zit.

worden uitgereikt, aan KROHNE, fabrikant van flowmeters. Hoe kan dat, meteen bij de opening al, vraag je je af. ‘’Openingen plannen moet je nooit te vroeg doen,’’ lacht Van Breugel. “Het was

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE KIWA EXVISION

SIGNALEMENT 05/2014

meer ceremonieel, we draaiden natuurlijk al.”

minstens zo sexy als metrologie!!’’

28

29

Kaartjes wisselen via een handshake en je Smartphone

Elektronica, substraat voor alle technologie We leven nog steeds in het elektronicatijdperk. Al

jaar haar eigen beurs heeft, voorheen naast HET

Electronics & Automation

sinds halverwege de twintigste eeuw zijn eigenlijk

Instrument, nu naast WoTS, World of Technology

2 t/m 4 juni 2015

alle technologie ontwikkelingen gebaseerd op wat

& Science. Volgend jaar juni zullen weer zo’n 140

Jaarbeurs Utrecht

er in de elektronica gebeurt, op basis van de wet

bedrijven exposeren, zijn er weer drie dagen lang

www.eabeurs.nl

Elektronica-ontwikkelaar Metatronics

van More. Of het nu The Internet of Things, LED,

allerlei inhoudelijke seminars en worden er rond

heeft alweer een eerste opzet voor de

Organ-on-a-chip, Solar Energy, Process Intensifica-

de vierduizend professionele bezoekers verwacht.

tion, grafeen in fietsbanden of what ever is, overal

Electronics & Automation-beursgadget

is iedere keer de volgende generatie elektronica doorslaggevend. Het woord ‘substraat’ biedt daar-

voor volgend jaar juni gepresenteerd.

toe een mooie metafoor. Aanvankelijk werd dat

Twee mensen schudden elkaar de

woord vooral gebruikt in de zin van voedingsbo-

hand en hun visitekaartjes worden

dem voor planten en champignons en dergelijke.

automatisch via hun smartphones

een schakeling wordt aangebracht ‘substraat’, met

Maar in elektronica heet ook elk oppervlak waarop

uitgewisseld. Om dat te kunnen,

silicium als het meest bekende materiaal daarvoor.

krijgen ze een slimme armband,

Aldus is de elektronica als zodanig de voedingsbo-

dat is wat Metatronics voorstelt.

dem voor allerlei ontwikkelingen in de technologie in andere branche, ook binnen FHI. Logisch dus dat de FHI-branche Industriële Elektronica elke twee

De armband wordt ontwikkeld op een Arduino

Al meer dan dertig bedrijven hebben gemeld bij

De opzet van de Live Productielijn is wat anders

platform, dus kan de gebruiker er zelf later extra

het gadgetproject 2015 betrokken te willen zijn.

dan andere jaren. Naast de lijn waarop de gadget

applicaties mee realiseren. Het is uiteraard de

Men kan componenten sponsoren, het testen

wordt geproduceerd komt er ook een demolijn,

bedoeling dat ook deze gadget weer live op

van de gadget verzorgen, een sponsorbijdrage

zodat alle deelnemers de zekerheid hebben dat

de beursvloer wordt geproduceerd en gratis

leveren in de productie of daadwerkelijk

hun equipment ook live werkend getoond kan

beschikbaar is voor bezoekers.

deelnemen in de Live Productielijn. Het ontwerp

worden aan de bezoeker.

van de gadget wordt goed bekeken op de Bedrijven die deelnemen aan de beurs kunnen

produceerbaarheid en de testbaarheid, want

Uiteraard kan het project alleen doorgaan

aanhaken bij dit project, dat wordt gemanaged

er moeten wel werkende gadgets uitgegeven

wanneer er voldoende funding en steun is

vanuit het FHI-bureau. Die bedrijven profiteren dan

kunnen worden en aan de bezoekers van de

vanuit de betrokken exposanten. Wie interesse

van de promotie en contactmomenten die met het

beurs afgeleverd worden.

heeft bijvoorbeeld in de BoM, Bill of Materials of

project zijn verbonden.

anderszins: h.wijsman@fhi.nl

Tomorrows Electronics eenmalig vervormbaar in Abu Dhabi Het dak van het Yas Viceroy Hotel in Abu Dhabi

Christiaens gaat zijn toehoorders ook oproepen

nics seminar staat gepland voor 2 juni tijdens de

is een voorbeeld van een ‘2.5D free form rigid

tot partnership bij mogelijke innovatietrajecten

beurs Electronics & Automation.

electronic circuit’. Deze spectaculaire toepassing

met deze technologie. Het Tomorrows Electro-

illustreert wat er aan zit te komen qua éénmalig vervormbare elektronica. De eerste presentatie die al definitief is in het programma van het seminar Tomorrows Electronics tijdens de beurs E&A 2105, wordt verzorgd door Wim Christiaens, R&D-director van Quad Industries.

Niet alleen geeft hij een inkijk in de wereld van printed Electronics, met name hybride systemen, hij komt ook vertellen hoe je die technologie toepast en realiseert. Quad Industries is een van de partijen die is betrokken bij het Terasel project, in het kader van EU-FP7.

SIGNALEMENT 05/2014

IE

30

31

Slim 8Rlicht van SallandElectronics stagiaires Kickstarter, toeters en bellen!

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

‘’Ik ben altijd mijn fiets kwijt, dus zocht ik iets om ‘em makkelijk terug te vinden.’’ Zo ontstond het idee voor ‘een slim achterlicht’-project van Joost van Velzen, systeemarchitect bij Salland-Electronics. Hij zocht een idee om studenten op te zetten die zouden kunnen gaan onderzoeken wat er allemaal mogelijk is met de beschikbare technologie.

Het onderzoek van de HBO-studenten kreeg een vervolg. Stagiair Johan Froon werd op het spoor gezet te gaan proberen via Kickstarter geld op te halen om de productie te kunnen starten, want ja, het 8Rlicht krijgt steeds meer ‘toeters en bellen’ en dreigt echt voor iedereen leuk te worden om op je fiets te hebben.’’

TEKST EMMAR SINNIGE FOTOGRAFIE CHIEL VAN DIEST

Van Velzen is niet alleen systeemarchitect / onder-

die erin zit. Laat dat maar eens goed werken in

bekendheid. Hoe het werkt? Je stelt een doel wat je

uit, zoals een afstandsbediening, waarmee we

voor feedback en nu hebben we een waarschu-

zoeker bij SallandElectronics, maar ook lid van

zo’n dynamische situatie, in weer en wind. Wat

aan totaalbedrag op wilt halen, Kickstarter geeft je

hopelijk weer wat extra publiciteit trekken.’’ Froon:

wingsdriehoek ontworpen met knipperende oranje

de research task force van DevLab, de tien jaar

kun je doen met een versnellingsmeter? Daar is

maximaal 60 dagen om dat doel te bereiken.

‘’Het leuke is dat mensen feedback kunnen geven

LEDs, afwisselend met de tekst ‘DEAF’.’’ Niet alleen

geleden vanuit FHI opgerichte R&D coöperatie. Hij

de calorieteller uitgekomen. Niet elke klant heeft

Jij, ik, elke geïnteresseerde kan ‘intekenen’ voor een

via Kickstarter. Daar leren we van en dat nemen

voor het grote publiek interessant dus, maar ook

is altijd opzoek naar nieuwe ontwikkelingen, nieuw

waarschijnlijk een calorieteller nodig, maar heel

zelf gekozen bedrag, variërend van 5 tot 250 euro.

we mee in de ontwikkeling. We stonden ook met

voor specifieke doelgroepen. Joost van Velzen:

onderzoek. ‘’SallandElectronics is een dienstverle-

vaak wel een andere sensortoepassing in trillende

Maar als iemand twee ton wil doneren mag dat

het 8Rlicht op de beurs World of Technology &

‘’Het is natuurlijk de bedoeling dat Kickstarter lukt.

nend bedrijf, we moeten kennis actueel houden en

of bewegende omgeving. Daar zit de waarde van

ook! Als het gestelde eindbedrag wordt gehaald

Science. Dat leverde ons ook veel respons op. Hat

Maar als we dat niet redden, dan is dat zeker niet

voorop lopen, investeringen doen die de klantvraag

dit soort onderzoek.’’

na 60 dagen, doneren de mensen het bedrag

was de eerste keer dat we met mensen spraken

per definitie het einde voor het 8Rlicht. Dan kijken

waarvoor ze hebben ingetekend. Voor hun steun

die nooit eerder iets van het 8Rlicht hadden

we gewoon naar alternatieven.’’

vooruitgaan. Soms willen we meer weten van

SIGNALEMENT 05/2014

een bepaalde technologie, of een demonstrator

Na de periode in het voorjaar waarin de elektro-

krijgen ze een beloning, vaak het product zelf.

bouwen. Dan zetten we daar studenten op, via

en informaticastudenten het onderzoek deden

Wordt het gehaald, dan is dat natuurlijk een mooie

stages of afstudeerprojecten. Zo is ook het 8Rlicht

stortte Johan Froon, student technische bedrijfs-

opzet naar een marktplan of verdere ontwikkeling

project ontstaan. 8Rlicht is een fietsachterlicht met

kunde aan het Windesheim, zich sinds september

van het product. Als er niet genoeg geld binnen-

85 LEDS, die je kunt aansturen met je smartphone.

vol op de crowdfunding. ‘’Het is een hele ervaring

gehaald is, dan hoef je als ‘toezegger’ niet te

Er zit een remlicht in, richtingaanwijzer, anti-diefstal

om dit op te zetten. De markt voor crowdfunding in

betalen, dus het is een relatief veilige manier om

alarm, waarschuwingssignalen als je valt en je kan

Nederland is nog niet zo groot. Pas sinds een half

te investeren.’’

er via de mobiel plaatjes en animaties naar toe

jaar kunnen Nederlandse projecten op het online

gehoord of gezien. Superleuk om hen dan enthou-

Mooi voorbeeld hoe je een bedrijf jong en bij de

sturen. Daarnaast kan je via een app je verbruikte

platform Kickstarter gezet worden. Natuurlijk gelden

Op het moment van schrijven stond de teller op

siast te zien worden en met ze te praten. Een dove

tijd houdt, het onderwijs stimuleert en steunt en

calorieën zien, op basis van sensoren op de fiets

er wel regels. De projecten moeten bijvoorbeeld

145 toezeggingen, goed voor een bedrag van

bezoeker kwam met het idee om een toepassing

tegelijk een band onderhoudt, die maakt dat je

en de communicatie via het 8Rlicht. Technologisch

zelf ontwikkeld en creatief van aard zijn. De kans

€ 8.149 van het totale doel van € 200.000 met

voor doven te ontwikkelen. Met handen en voeten

als bedrijf relatief eenvoudig nieuwe medewerkers

zitten hier leuke uitdagingen in, zoals de voeding

van slagen moet je zelf inschatten. Dat hangt af

nog 11 dagen te gaan. Oei. En nu? Van Velzen:

hebben we daarover ‘gepraat’, vervolgens contact

kunt selecteren en aantrekken.

in een schokkende omgeving, of de radiomodule

van het idee, product, prijs en natuurlijk je naams-

‘’We voeren regelmatig updates en innovaties

gezocht met de belangenorganisatie voor doven

‘ Als iemand twee ton wil doneren mag dat ook!’

33

SIGNALEMENT 05/2014

Henk Tukker Fotografie

32

IA

34

Fins Neste Oil investeert in nieuwe raffinaderij voor biopropaan in Europoort

35

“Wat we hier gaan doen is uniek in de wereld.

Het proces is ontwikkeld door Neste Oil zelf in Finland. Voor propaan, LPG is het echt nieuw.

De technologie is wel verwant aan die voor de productie van biodiesel, NEXBTL, zoals we die hier in Europoort al langer doen.” We moeten Martijn van den Berg een klein beetje remmen

zijn ook bezig met zonne-energie en biomassa,

Technology Forum van FHI, geldt ook hier dat de

anders duikt hij snel in de procestechno-

maar onze focus ligt toch bij LPG. Daar zijn we

regelgeving een probleem vormt als het gaat

logie en volgen we het niet meer. “We passen

in Europa groot in, met merken als Liquigas en

om het over landsgrenzen transporteren van

hydrofracture technologie toe die vraagt om

Primagaz. De markt is vooral daar waar geen

restproducten uit de landbouw die ‘afval’ zijn

de toepassing van speciale materialen in de

aardgasgrid bestaat, dus buiten Nederland en

gaan heten.

procesinstallatie. Qua instrumentatie vraagt

vooral in plattelandsgebieden bijvoorbeeld in

dat niet om heel speciale sensoren. Analyse

Frankrijk, Polen en Groot-Brittannië. De strategie

“Als SHV Energy volgen we de discussie hierover

gebeurt enerzijds online, maar we hebben er

van SHV is leidend te zijn in nichemarkten.”

in Brussel. Vooral de milieuproblematiek op het

ook voor gekozen een eigen lab te bouwen

olieproducent Neste Oil besloot recent om zestig miljoen euro te investeren in een nieuwe fabriek voor de productie van bio propaangas, LPG. De biogrondstoffen, ‘feedstock’ wordt over zee aangevoerd naar Rotterdam, meest plantaardige olie. Voor de afname van het eindproduct is er al een klant, het Nederlandse SHV Energy, dat het gas in elk geval gedurende de eerste vier jaar na de productiestart eind 2016 zal afnemen en exporteren naar landen in West Europa. Een dergelijke investering in technologie is direct van belang voor FHI-bedrijven, met name in de branches Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie. Reden om technisch manager Martijn van den Berg van Nest Oil en Joppe Hendriks, manager externe communicatie van SHV Energy te bevragen op wat achtergronden.

Europese platteland verdient aandacht. Daar

omdat we een korte responstijd zeker moeten

Bij de productie van biobrandstoffen kan er

worden nog steeds vervuilende energiebronnen

stellen bij een nieuw proces.” Neste Oil werkt

discussie ontstaan over de herkomst van

gebruikt. Bio LPG kan hier een belangrijke rol

voor de realisatie van de plant samen met engi-

grondstoffen. De bezwaren tegen grootscha-

spelen,’’ meent Joppe.

neering contractor firma Jacobs.

lige tropische houtkap om plaats te maken voor palmolieplantages zijn bekend. “Neste Oil en

Eigenlijk is dit wel een heel mooi voorbeeld van

Gevraagd naar de besturingssystemen vertelt

SHV spreken hierover met elkaar en werken

de centrale rol van Nederland in een waarde-

Van den Berg dat gekozen is voor een control

aan een route naar een tweede generatie

keten die de hele wereld omspant, op basis

system, van Metso, net zo Fins als Neste zelf.

feedstock.” Net als werd gesignaleerd door

van technologie.

“Het is een sequentie gestuurd systeem met

DSM CTO Marcel Wubbolts tijdens het World

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

De noodzakelijke transitie van de chemische industrie in Europoort komt stap voor stap tot stand. De Finse

‘ Spannend hoe bio LPG zich gaat ontwikkelen’

een interlocking control filosofie, niet veel anders dan bij een chemische fabriek. De investering is ook vergelijkbaar met die van een complexe conventionele raffinaderij.” Volgens Joppe Hendriks van SHV Energy wordt het “spannend hoe bio LPG zich gaat ontwikkelen. Wat gaat de vraag naar het nieuwe product doen, hoe wordt er door de verschillende overheden naar bio LPG gekeken? Voor SHV Energy past deze stap binnen onze duurzaamheidstrategie. We

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE NESTE OIL

SIGNALEMENT 05/2014

LT

36

37

Investeren in laboratoriumdiagnostiek drukt zorgkosten LABORATORIUM TECHNOLOGIE

Recent vroeg een drietal prominente laboratorium diagnostiek experts in Het Financieele Dagblad aandacht voor de betekenis van laboratoriumdiagnostiek. “Doelmatigheid in de zorg kan worden bevorderd als de waarde van diagnostiek in de juiste context gezien wordt. Dit blijkt uit steeds efficiëntere en effectievere laboratoriumtesten,” schreven NVKC voorzitter Claudia Pronk en de hoogleraren Ron Kusters en Jan Kluytmans in hun gezamenlijke opinie-artikel. Signalement vroeg klinisch chemicus Claudia Pronk naar de achtergronden van het verhaal en naar de betekenis ervan voor de leveranciers van laboratorium apparatuur en hulpmiddelen.

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE MAASTRICHT UMC

Pronk is behalve voorzitter van de Nederlandse

Hoe bekostig je innovatie? Daar is gezamenlijke

tegelijk de mogelijkheid ontstaat om dichter bij de

Vereniging van Klinisch Chemie en Laboratorium-

actie voor nodig van zowel het ministerie als

patiënt meer te doen aan analyse en interpretatie

geneeskunde in het dagelijks leven COO van Atal

de zorgverzekeraars en wijzelf als laboratoria.”

van de testresultaten. Dat past helemaal in ons

Medial, bij de fusie van Atal en Medial in 2012

Desgevraagd voegt Ron Kusters hier een

beeld van kostenreductie door preventieve

een van de grootste medische laboratoria van

opmerking aan toe: ”het is zaak om innovaties

diagnose.” Als we opmerken dat het erop lijkt dat

Nederland. “De aanleiding om aan de bel te trek-

te identificeren en te stimuleren die aantoonbaar

veel mensen het eerst met elkaar eens moeten

ken was het rapport dat KPMG Plexus maakte

gunstige effecten hebben zowel op de patiënten-

zien te worden voordat er iets kan gebeuren - er

op verzoek van het ministerie van Volksgezond-

zorg als op de kosten. We moeten slim investeren

doelgericht kan worden geïnvesteerd, kan Pronk

heid. Plus het voornemen van de minister om een

in laboratoriumdiagnostiek om winst te behalen

gelukkig ook wel wat positieve ervaringen delen.

beleidsbrief op te stellen over de toekomst van

in de zorg door het preventieve effect. Die bena-

“In ziekenhuizen zien we langzamerhand steeds

het medische diagnostische laboratoriumwerk.

dering vergt een omslag in het denken van

meer dat vakgroepen samenwerken en geza-

In dit traject is het belangrijk te voorkomen dat

beleidmakers en verzekeraars.”

menlijk tot aanschaf van apparatuur komen.”

Mooie cijfers waren het die de drie presenteerden

er uitsluitend wordt gekeken naar korte termijn kostenreductie.” Pronk heeft een genuanceerd

Een korte informatieve film

ons realiseren dat meer en betere diagnostiek,

over het nieuwe Centraal

dichtbij de patiënt, verspilling in de zorg kan voor-

Diagnostisch Laboratorium

komen. Tijdige diagnose en juiste diagnose kan

van het Maastricht UMC+

enorm helpen bij het voorkomen van onnodige of

maakt in een paar minuten

inadequate medische handelingen.”

‘ Nederland is één van de zuinigste landen’

De voorbeelden die in het artikel in het FD werden

Wat de rol van leveranciers daarbij zou kunnen

publiek duidelijk maken wat de meerwaarde is

genoemd hebben een sterk innovatief karakter.

zijn, willen we graag weten. Het lijkt er op dat

van diagnostiek en welke mogelijkheden het

Op onze vraag of er bij zo’n sterke focus op korte

daar nog niet zo’n helder beeld van bestaat.

kan bieden.”

termijn kostenreductie nog wel ruimte is voor

“We zien wel dat door het aanbod van automati-

innovatie, reageert Pronk “daar zitten wij ook mee.

seringstechnologie er naast de schaalvergroting

Klaar voor de Toekomst,

verhaal. “De wereld van medische diagnostiek is

het nieuwe Centraal

flink in beweging. Fusies en schaalvergroting

Diagnostisch Laboratorium

kunnen de efficiency zeker verbeteren. Daar werken we graag aan mee. Maar tegelijk moeten we

duidelijk hoe investeren loont. http://bit.ly/1v1osl1

SIGNALEMENT 05/2014

in het krantenartikel. “Testresultaten bepalen 60 tot 70% van alle medische beslissingen. De totale kosten van die tests bedragen slechts 2% van het totale gezondheidszorg budget. Nederland is per hoofd van de bevolking slechts € 18,50 kwijt aan laboratoriummaterialen en is daarmee een van de zuinigste landen in West Europa.”

Waarom een landelijk dagblad als podium gezocht? “We wilden eens aan een breed

MT

38

Bijzondere samenwerking Siemens en UMCG moet PUSH opleveren

COLUMN

Een beetje meer tijd Het einde van 2014 nadert snel. In veel bedrijven betekent dit dat de activiteiten in een extra hoge versnelling zitten. Het nieuwe jaar moet worden voorbereid. Het oude jaar willen we zo goed mogelijk afsluiten.

Voor menigeen is het een stressvolle periode, waarbij de feestdagen er nog een schepje bovenop doen.

De drukte in deze periode komt bovenop een ontwikkeling die we

MEDISCHE TECHNOLOGIE

allemaal al lang heel normaal zijn gaan vinden: we moeten steeds

Een investering van 135 miljoen met een totale looptijd van vijftien jaar, dat is bijzonder nieuws in de medische technologie. Eind september tekenden Siemens en het Universitair Medisch Centrum Groningen een contract voor strategische samenwerking. Projectnaam is PUSH, Partnership of UMCG-Siemens for building the future of Health. Reden om eens te praten met Kees Smaling, CEO Siemens Healthcare Nederland.

meer en alles moet sneller. Meer omzet, meer marktaandeel, meer communiceren, meer informatie verwerken, sneller antwoorden op vragen geven, sneller bestellingen verwerken en zo kan ik nog wel even doorgaan.

‘ Reageren met een vecht- of vluchtreactie’

Personalised Healthcare, Big Data, Genomics en Healthy Ageing zijn

De druk op vele werknemers wordt steeds groter. Vooral van

de steekwoorden.

zijn gewoonweg niet gebouwd op zo’n overvloed aan ‘moeten’ en

diegenen, die in de commercie zitten of leidinggevend zijn. Mensen op al die gehaastheid. Evolutionair gezien, reageren we er namelijk

TEKST EMMAR SINNIGE FOTOGRAFIE SIEMENS HEALTH CARE

nog steeds op met een vecht- of vluchtreactie. De adrenaline spuit ons overdag bijna de oren uit en als het gevaar ’s avonds voor even verdwenen is, vallen we doodmoe neer op de bank of in bed. Ondanks

Natuurlijk gaat het over veel geld voor de beeld-

Waarom zo’n project juist in Groningen? “We heb-

Swertz, bioinformatica hoogleraar en hoofd

minder roken, minder alcoholgebruik en meer bewegen stijgt het aantal

vormende apparatuur, een specialisme van

ben al jaren een hele goede relatie en spreken

van het Genomics Coordination Center, als

ziekenhuisopnamen ten gevolge van hart- en vaatziekten nog steeds.

Siemens Healthcare. Maar dit project gaat veel

daarbinnen al langer over ‘waar gaat het naar

sleutelfiguur. “Beelden, beelden, beelden,

Ook het aantal mensen met psychische problemen is gestegen.

verder. Iedereen die hem kent, en dat zijn veel

toe’. Niettemin is het project via een Europese

daar gaat het om. En het is zóóó mooi hier

Het aantal mensen met hoge bloeddruk is sinds 2001 bijna verdubbeld.

mensen binnen FHI, weet dat Smaling een radde

aanbestedingsprocedure gegund. En uiteraard

in Groningen…”

Het is ook niet verwonderlijk dat het aantal sterfgevallen elk jaar het

prater is. ‘’Klassiek werkten radiologie en cardiolo-

speelt het grote Life Lines project hier in Groningen

gie samen. Nu komen daar de genomics groep,

een rol.” Binnen dat project worden sinds 2006

Wat bedoel je daar mee, Kees? “Nou de

genetica, big data, de analyse groep en diagnos-

165.000 mensen gedurende dertig jaar gevolgd

sfeer en de mentaliteit is anders dan in

Een ander negatief effect van telkens meer druk op mensen, is dat het

tica laboratoria bij. Door de unieke combinatie

qua levenswijze en worden van al die mensen

de Randstad. Men is meer op elkaar

twee, voor bedrijven steeds belangrijker eigenschappen, juist smoort:

van de grote datagroep van Groningen, Siemens’

gegevens verzameld, ondermeer via bloed- en

betrokken. ‘We doen het met elkaar.’

creativiteit en proactiviteit. Beide hebben baat bij meer tijd. Bij creativiteit

kennis over beeldverwerking, MR, röntgen, CT en

urinemonsters die worden opgeslagen.

Dat is heel belangrijk in zo’n traject waar

is het de tijd om ideeën te laten incuberen, bij proactiviteit is het de tijd

andere medische apparatuur plus die geno-

het gaat om interdisciplinair samenwerken.

die ligt tussen prikkel en reactie. Wie snel beslissingen neemt, gaat veel

micsinfo en big data kun je heel gericht diagnos-

Professor Herman Requart, van Siemens’

meer af op emoties. Vaak pakt dat ongunstig uit en kost het herstellen

ticeren en een behandelingspatroon bepalen,

international board, was in Groningen.

ervan veel meer tijd (en geld) dan anders nodig was geweest.

specifiek op het DNA van de patiënt, gepersonaliseerde healthcare. Daardoor kun je ook vooraf het effect van de behandeling bepalen.’’

‘ Zóóó mooi hier in Groningen’

Behalve dat Siemens de nieuwste scanapparatuur

hoogst is in december en januari (bron: CBS).

Hem viel dat ook meteen op. Die atmosfeer past bij ons.”

Om al deze redenen wens ik u in de komende maanden en in 2015 een beetje meer tijd.

In het kader van de strategische samenwerking is Siemens ook toegetreden tot het

in Groningen gaat neerzetten, behelst de samen-

HANNN, Healthy Ageing Network Noord

werking ook wetenschappelijk onderzoek. Er komt

“We weten inmiddels dat de helft van alle

Nederland. Het bedrijf heeft zich gecommi-

een R&D vestiging van het bedrijf op de Healthy

medicijnen die worden gebruikt niet functioneel

teerd om de ontwikkeling van nieuwe

Ageing Campus in Groningen. “We gaan toe naar

is. Personalized Medicine kan dus tegelijk een

innovatieve bedrijven in de regio te

scanapparatuur met een schil van Big Data, data

enorme besparing opleveren en de gezondheid

stimuleren en te ondersteunen. “Disruptive

vanuit de beeldvorming in combinatie met geno-

bevorderen. Als alle informatie uit de verschil-

technology, daar willen we graag in

FREEK ROOZE

mics data. We zien een nieuwe era komen. Een

lende disciplines er is, dan moet er binnen een

participeren. We staan echt te trappelen

ISYS verkoopondersteuning

diagnose dokter moet met die interdisciplinaire

paar weken een persoonlijk medicijn kunnen zijn.”

om aan de slag te gaan.”

info@salessupport.nl

info aan de gang,” volgens Kees Smaling.

Smaling noemt de naam van professor Morris

SIGNALEMENT 05/2014

info@freekrooze.nl

39

40

41

Boeken

Vergaderfaciliteiten

Explosieveiligheid in het Procesveld

Landgoed Leusderend per bus te bereiken!

Recensie

Tentoonstelling

Kees Groeneveld

Wat een verhaal!

De Arbowet vereist dat de werkgever schriftelijk

Per 15 december 2014 heeft

met een inventarisatie en evaluatie vastlegt welke

Landgoed Leusderend nieuwe

risico’s en gevaren arbeid voor de werknemers

buslijnen en -halte voor de deur

met zich meebrengt, en wat de risicobeperkende

gekregen. Met lijn 82 en 83 is de

maatregelen zijn. Natuurlijk betreft dit ook de

bushalte ‘Schutterhoef’ binnen

risico’s van explosies in installaties waarbij de

tien minuten te bereiken vanaf

De tweede verhaallijn is die van de familie, wat

brandbare stoffen worden opgeslagen, verwerkt,

station Amersfoort.

het met hen deed, dat schimmig bleef wat er

Over een halve eeuw life science en echte mensen

Da Vinci, the joy of understanding

rond Henrietta’s ziekte en sterven was gebeurd;

geproduceerd of getransporteerd. De ATEXrichtlijn vereist van de werkgever aandacht

Voor haar leden biedt FHI de

wat de impact was van de onthulling dat haar

voor explosierisico, een veilige werkplek voor

mogelijkheid tegen geringe

cellen werden gebruikt voor allerhande

werknemers en gedegen kennis van relevante regelgeving. Deze issues worden

kosten gebruik te maken van

onderzoek; dat het onderzoek op die cellen

geadresseerd in ‘Explosieveiligheid in het Procesveld’, een praktisch handboek

vergaderfaciliteiten. Indien u hier

leidde tot krantenkoppen waarin werd

voor de plant technician, operator, installation supervisor, engineer of student,

gebruik van wenst te maken,

gesuggereerd dat het was gelukt om de

geschreven door Sikko de Jong (Sr.).

kunt u contact opnemen met

sterfelijkheid te overwinnen.

het FHI-bureau: Shirley van Te bestellen via www.automatie-pma.com voor € 18,95 excl. BTW, of tijdelijk in

Schaarenburg of Lola van Ruler,

Het is dus ook een verhaal over de problematiek

combinatie met het boek ‘Instrumentatie in het procesveld’ voor € 30,00

via (033) 465 75 07.

van het omgaan met lichaamseigen materiaal, de privacy van mensen, de integriteit van de

incl. BTW en verzendkosten.

wetenschap, het ongegeneerd geld verdienen met een beroep op ‘de medische vooruitgang.’

Het is een bijzonder verhaal, op een bijzondere wijze boven water gehaald en beschreven.

Natuurlijk, het is Amerikaanse dramatiek.

Maar net niet over de top.

Iedereen die te maken heeft met life sciences

‘THE NOBLEST PLEASURE IS THE JOY OF

Op de eerste pagina grijpt het je al. Een page

zou het in elk geval moeten lezen. Maar

UNDERSTANDING’ - LEONARDO DA VINCI

turner, maar het gaat over wetenschaps­

eigenlijk ook iedereen die met ziekte en

geschiedenis. Ja, maar ook over een soapachtig

sterfelijkheid te maken krijgt. Ik heb er in elk

Leonardo da Vinci komt naar Utrecht!

familiedrama. In ‘Het onsterfelijke leven van

geval van geleerd hoe je indianenverhalen van

In het oude Postkantoor aan de Neude zijn

Henrietta Lacks’ beschrijft wetenschapsonder­

mensen die de wetenschap citeren door moet

van 16 september tot 4 januari veel van

zoeksjournalist Rebecca Skloot hoe het in 1951

prikken, hoe je mensen kunt helpen

zijn uitvindingen te zien en aan te raken.

voor het eerst lukt om menselijke cellen buiten

bangmakerij, bijvoorbeeld rond nanotechnologie,

‘Da Vinci – the joy of understanding’ is een

het lichaam in leven te houden ‘op kweek’.

te onderscheiden van de realiteit: kijk af en toe

echte ‘Do It Yourself’-expositie met werkende

Ze beschrijft ook wat er met de vrouw gebeurt

eens door een microscoop, of verdiep je in elk

werktuigen en schaalmodellen van 70 van

van wie de kankercellen zich vervolgens, tot op

geval in wat achtergronden.

Da Vinci’s belangrijkste uitvindingen.

Je kunt het ook lezen als een kerstverhaal...

Laat uw kinderen ontdekken hoe geniaal

heden, voortdurend vermenigvuldigen en over de hele wereld worden verkocht om wetenschappelijk onderzoek mee te doen.

Leonardo da Vinci was en hoeveel van zijn

Skloot beschrijft hoe ze de familie, de

Met dank aan Philips-researcher Anja van de

ontwerpen we nu heel gewoon vinden en

nabestaanden opzocht van de zwarte vrouw in

Stolpe, die in de vorige editie van Signalement

soms zelfs dagelijks gebruiken. Laat ze zelf

het zuiden van de VS, in Baltimore, waar het

vertelde over de ontwikkelingen rond ‘heart-on-a-

in de studio aan de slag gaan als ‘uitvinders

indertijd niet ongebruikelijk was dat vooral

chip’. Zij gaf me de tip om dit boek te lezen.

in de dop’, een 3D scan van zichzelf maken

‘zwarten’ ongevraagd werden ingezet als proef­personen voor de medische wetenschap.

Het verhaal gaat over wat er allemaal mis ging

in het LAB, of laat ze zien hoe de ideeën van Het onsterfelijke leven van Henrietta

Da Vinci over techniek en machines praktisch

Lacks, Rebecca Skloot, uitgave van Nieuw

uitgewerkt worden in vliegmachines en een

Amsterdam, ISBN13: 9789046808832.

15e eeuws machinegeweer.

in de wetenschappelijke wereld in de tijd dat de life sciences ontstonden.

SIGNALEMENT 05/2014

www.thejoyofunderstanding.nl

42

43

AGENDA

PERSONALIA

LEDENNIEUWS

INDUSTRIËLE

Flow, Analyse & Control

Paulette Timmerman werd per 1 sep-

Directeur Leo Kuipers van Kuipers Elec-

ELEKTRONICA

Show

tember de nieuwe directeur van Zelf-

tronic Engineering is begin september

Telecom Infra event

Juni 2015

standige Klinieken Nederland (ZKN). Tot

opgevolgd door zijn zoon Peter-Paul

1 september bekleedde Timmerman de

Kuipers. Peter-Paul heeft uitgebreide

functie Director Public Affairs & Market

commerciële en leidinggevende ervaring

25 maart 2015 LABORATORIUM User Interface

TECHNOLOGIE

Access bij Nutricia Advanced Medical

Dutch Space wordt Airbus Defence and Space Netherlands

opgedaan in uiteenlopende sectoren. Na

Design seminar

Workshop Laboratorium

1 april 2015

Technologie voor Dummies

Nutrition. Zij volgt Theo Roos op, die de afgelopen 10 jaar

een overgangsperiode van drie maanden nam Peter-Paul

11 februari 2015

directeur was van Zelfstandige Klinieken Nederland.

medio november de leiding over.

Vermogenselektronica event

LabAutomation

23 juni 2015

31 maart 2015

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Jeroen Hol, voormalig CEO van Minkels,

Adrie van Bragt gaat per 1 januari de raad

startte per 1 november 2014 als deputy

van het bestuur van Neways Electronics

LabSafety event

vice president digital inftrastructures bij

versterken. Van Bragt wordt als Chief Ope-

Per 1 november 2014 is de naam van

2 juni 2015

moederbedrijf Legrand. Daar krijgt hij de

rating Officer onder meer verantwoordelijk

Dutch Space B.V. gewijzigd in Airbus

leiding over de strategische businessunit

voor de dagelijkse productie. De raad van

Legrand Digital Infrastructures.

bestuur van Neways wordt met de benoe-

Defence and Space Netherlands B.V.. Met

Productie Proces Automatisering

MINACNED

12 februari 2015

Nanotech voor Dummies 28 januari 2015

Industrial Ethernet 26 maart 2015 Voor meer informatie kijk op www.fhi.nl

ming van Van Bragt uitgebreid naar drie personen.

Oscar van den Brink leidt per 1 november als directeur het TKI Chemie bureau.

Paul Planken is benoemd tot hoogleraar

Met de bekendmaking van de benoe-

Nanophotonics (de wisselwerking van

ming van Van den Brink als TKI directeur

licht met metalen en halfgeleiders) aan

wordt een transitieperiode afgesloten

de Faculteit der Natuurwetenschappen,

waarin de Topsector Chemie naar één TKI

Wiskunde en Informatica van de Universi-

Chemie en één cross-sectorale TKI BBE (Biobased Economy)

teit van Amsterdam (UvA).

is gegaan. Daarnaast blijft Van den Brink als managing

Kijk voor meer info op www.eabeurs.nl

Offshore Middle East

Space Netherlands B.V. moet wereldwijde

nieuwe directeur van het CERN in Genève.

herkenning en commerciële potentie bieden.

werkgelegenheid en kennis behouden en loopt Nederland voorop”, aldus de jury.

De Technische Universiteit Eindhoven heeft

Gianotti is de eerste vrouwelijke directeur

Volkher Schamhorst benoemd tot hoogle-

van het CERN en volgt per 1 januari 2016 de Duitser Rolf Huer op. Vorig jaar hielp Gia-

medische Technologie. Schamhorst werkt

notti mee de co-Belgische Nobelprijs voor Fysica te

als klinisch chemicus in het Algemeen Kli-

verwezenlijken.

nisch Laboratorium van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Als hoogleraar aan de TU/e gaat hij de Catharina Ziekenhuis in het Expertise Centrum Klinische Chemie

JB Systems kiest Modelec als partner voor

Eindhoven stroomlijnen.

communicatie-oplossingen bij de realisatie van

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING RARITAN EUROPE Jan van Galenstraat 59 3115 JG SCHIEDAM KEYSIGHT NETHERLANDS Hullenbergweg 288 1101 BV AMSTERDAM

Ampelmann levert JB Systems de complete

Productronica

www.expomanufactura.com

www.productronica.com

Eric Leijtens, managing director van

Hans Mulders, FEI company, trad uit het

Monterrey (MEX)

München (D)

3 t/m 5 februari 2015

10 t/m 13 november 2015

TE-connectivity, is als nieuw bestuurslid

MinacNed bestuur en heeft zijn bestuurs-

toegetreden tot het bestuur van de

functie als penningmeester overgedra-

SEMICON Korea

Hannover Messe

branche Industriële Elektronica.

gen aan Peter Stiphout, director van

SYRINX INDUSTRIAL ELECTRONICS Postbus 4031 1620 HA HOORN

besturing voor een stabiele loopbrug die past bij

FHI BESTUURSWISSELINGEN

de hoge veiligheidseisen en extreme omstandig-

Cytocentrics.

heden op zee. Het zesbenig hydraulisch

LABORATORIUM TECHNOLOGIE HOLOGIC NETHERLANDS Transistorstraat 60 1322 CG ALMERE

platform met bewegingscompensatie houdt een platform met loopbrug op een stabiele positie ten opzichte van de offshore-faciliteit, ongeacht de beweging van het onderliggende schip. Dit versnelt en vergemakkelijkt de toegang tot deze faciliteiten aanzienlijk. Daarbij zijn de kosten per

Gerjan van de Walle, Philips Innovation

Magnetrol ontvangt BREEAM-certificaat

Services, is afgetreden als bestuurslid van

Marco Verhofstadt van Mediq is binnen

transfer een stuk lager en is het systeem veiliger

MinacNed, vereniging voor microsysteem

het bestuur van de Nederlandse Bran-

dan per helikopter of kabel. Modelec heeft

Instrumentenbouwer Magnetrol International NV

en nanotechnologie. Niels Kramer,

cheorganisatie voor Medische Technolo-

bijgedragen aan het ontwerp van de installatie

in het Belgische Zele heeft een voorlopig

gie benoemd tot penningmeester.

en ondersteuning geboden bij het configureren

BREEAM®-certificaat met de score ‘Zeer Goed’

van alle apparatuur.

ontvangen voor de designfase van de uitbreiding

Vakbeurs Zorgtotaal

World Congress on

www.zorgtotaal.nl

Industrial Biotechnology

Utrecht (NL)

www.bio.org/events/

18 t/m 20 maart 2015

conferences/world-congress-

eveneens werkzaam bij Philips Innovation

industrial-biotechnology

Services, heeft zijn bestuurszetel overge-

Laborama Expo

Montreal (CA)

nomen in het MinacNed bestuur.

expo.laborama.be

19 t/m 22 juli 2015

19 & 20 maart 2015

NIEUWE LEDEN

een stabiele loopbrug op zee. In opdracht van

EXPO MANUFACTURA

Brussel (BE)

JB Systems en MODELEC partners voor stabiele loopbrug op zee

samenwerking van de TU/e, Maxima Medisch Centrum en het

6 t/m 8 oktober 2015

13 t/m 17 april 2015

van zijn productie- en kantoorgebouwen. Voor het luik ‘productiecomplex’ gaat het zelfs om één

Semicon West

van de eerste industriële gebouwen in België die

www.semiconwest2015.org

dit certificaat mogen ontvangen. BREEAM is de

Forum labo & biotech

San Franciso (USA)

www.forumlabo.com

14 t/m 16 juli 2015

meest gebruikte methode ter wereld voor de

Parijs (FR)

beoordeling en het geven van een score aan de

31 maart t/m 2 april 2015

duurzaamheidsprestatie van gebouwen.

SIGNALEMENT 05/2014

sluit aan op de ambitie van Airbus om

gedecentraliseerde productie zonder grote fabrieken of hoge investeringen mogelijk. “Zo wordt

Hannover (D)

Hannover (D)

organisatie een logische vervolgstap en

Gianotti is in november verkozen tot

26 t/m 28 januari 2015

4 t/m 6 februari 2015

internationale naam werken is voor de

sive Analytical Science and Technology.

Dohar (Qatar)

Seoul (KR)

zijn. De nieuwe naam Airbus Defence and

verschillende divisies. Het onder eenzelfde

capaciteit kunnen overal geplaatst worden. Zo maken hun ‘chemische fabrieken van de toekomst’

www.offshoremiddleeast.com www.biotechnica.de

www.hannovermesse.de

wereldwijd als één merk herkenbaar te

gewonnen. Flowid verkleint chemische processen en maakt ze flexibel: kleine modules met grote

groeit de samenwerking tussen de

De Italiaanse natuurkundige Fabiola

Biotechnica

www.semiconkorea.org/en

MinacNed-lid Flowid heeft de Herman Wijffels-innovatieprijs in de categorie Circulaire Economie

Airbus Defence and Space eerder dit jaar

director verbonden aan COAST, het Top Instituut Comprehen-

raar klinische Chemie aan de faculteit Bio-

INTERNATIONALE BEURZEN EN CONGRESSEN

Flowid wint Herman Wijffels-innovatieprijs

de integratie van Astrium en Cassidian in

TECHNIDATA BENELUX Minervum 7065C 4817 ZK BREDA MEDISCHE TECHNOLOGIE FLEN PHARMA Postbus 5524 4801 DZ BREDA GEBOUW AUTOMATISERING DEERNS Postbus 1211 2280 CE RIJSWIJK ABB Postbus 104 6710 BC EDE MINACNED PROXCYS B.V. Bedrijvenweg 4 7833 JH Nieuw Amsterdam

EXTRA PROFITEREN VAN UW FHI LIDMAATSCHAP MET TNT EXPRESS TNT Express is de ultieme partner voor elke industrie. Wij begrijpen de belangrijke rol die transport speelt voor uw groei. Daarom hebben wij een overeenkomst gesloten met FHI, zodat u altijd kunt rekenen op onze betrouwbare en flexibele services voor nóg scherpere tarieven. Met TNT Express heeft u een zeer geschikte partner, waardoor u zich kunt richten op uw kerntaken.

Door onze ongeëvenaarde ervaring met een grote diversiteit aan industrieën, zijn wij bij uitstek geschikt voor alle benodigde transporten van bedrijven actief in de industriële elektronica, industriële automatisering, laboratorium technologie, medische technologie, gebouw automatisering en/of micro- en nanotechnologie.

Zo hebben wij bijvoorbeeld onze Clinical Express dienst speciaal ontwikkeld voor medische transporten en alles wat daarbij komt kijken.

Als lid van een bij FHI-aangesloten brancheorganisatie, kunt u direct profiteren. U komt namelijk in aanmerking voor een scherpe korting als u gebruik maakt van de diensten van TNT Express. Bovendien kunt u ervan verzekerd zijn dat TNT Express kan voldoen aan al uw branchespecifieke eisen.

Neem voor de voorwaarden contact op met onze Customer Service, 0800-1234.