Rond de Bron - Maart 2023

Machtiging Incasso voor een eenmalige gift

Ondergetekende verleent hierbij een machtiging aan:

St. Maatschappelijke Zorg Cheider

Postbus 7828, 1008 AA Amsterdam

ING rekening 223922 IBAN: NL 74INGB0000223922

Om een eenmalig bedrag van ....................... van zijn/haar bankrekening af te schrijven ten gunste van het Cheider.

Bankrekening: ....................................................................................

Naam en voorletters: ........................................................................

Plaats: ....................................................................................................

Handtekening:

Datum:

Binnen 56 dagen kan de ondergetekende zijn/haar eigen bank opdracht geven het bedrag te storneren.

Wij zijn ANBI gecertificeerd.

COLOFON

Aan deze Rond de Bron hebben meegewerkt:

Geja Lahpor (hoofdredacteur)

Daniël Smits (redactie-assistent)

Gerrie Oosterhagen (redactie-assistent)

Opperrabbij n B. Jacobs (eindredactie)

Rabbij n H. Groenewoudt

Rabbij n D. Stern Katz

Stichting Joodse

Kindergemeenschap Cheider

Postbus 7828

1008 AA AMSTERDAM

Tel. 020-646 55 64

ISSN: 1570-4041

IBAN: NL74INGB0000223922

BIC: INGBNL2A

Opmerkingen, suggesties of vragen over Rond de Bron kunt u mailen naar redactie@cheider.nl

Voor meer informatie kunt u op onze website terecht: www.cheider.nl

Uw giften zij n welkom op rekening NL74INGB0000223922

t.n.v. Stichting Zorg Cheider. Dank u wel.

INTERVIEW MET OSHER KLUWGANT

Docent Joods onderwijs op het Cheider

Wat is je leeftijd en je gezinssamenstelling?

Ik ben 29 jaar, en ik kom uit een gezin met 5 broers, waarvan ik er één ben. Ik ben getrouwd met Sara, en we hebben een zoontje; Ari is twee en een half jaar.

Na Sara ontmoet te hebben trouwden we en gingen, vlak voordat corona uitbrak, in Amsterdam wonen, waar ik met deze baan als docent Joods onderwijs en Joodse studies op het Cheider ben begonnen.

werken?

Het Jodendom legt een sterke nadruk op Joods onderwijs; zo kunnen we onze continuïteit veilig stellen. Dat vind ik het belangrijkste. Ik vind het fijn om deze verantwoordelijkheid op mij te kunnen nemen.

Hoelang werk je al op het Cheider?

“Ik ben begonnen op het Cheider in mei 2020, en werk hier nu dus bijna 3 jaar.

Wat heb je hiervoor gedaan? Geboren en getogen in Melbourne, Australië, ging ik op mijn 17e voor twee jaar naar Frankrijk om bij een Rabbijn te studeren. Daarna besloot ik verder te gaan met deze Hebreeuwse studie in New York en Californië. Weer terug in Australië besloot ik in het onderwijs te gaan werken, en daarnaast was het helpen van leerlingen met beperkingen mijn taak.

Aan welke groepen geef je les? Ik geef les aan groep 4 en 8, en ik leid daarnaast ook een schoolkoor.

Heb je zelf vroeger ook op een Joodse school gezeten? Jazeker! ik heb zelfs op meerdere Joodse scholen over de hele wereld gezeten.

Waarom is het voor jou belangrijk om op een Joodse school als het Cheider te

JOODSE WIJSHEDEN

Heb je ook hobbies?

Ja, ik hou van zingen, daarom leid ik ook een schoolkoor, en verder boeit mij het verdiepen in geschiedenis. Maar bovendien geniet ik van G'ds natuur.

Hoe vaak ben je in Israël geweest?

Ik ben inmiddels 5 keer in Israël geweest”.

We kunnen problemen niet oplossen op dezelfde manier van denken als toen we ze creëerden.

(ALBERT EINSTEIN)

Rabbijn Kook begreep de profetische betekenis van Israël, maar wist ook dat mensen niet religieus hoeven te zijn om door G’d gebruikt te worden

G’d verricht geen wonderen zonder noodzaak (Talmud)

Bestudeer de wetenschap van de natuur (madah teva), als je de wetenschap van G’d (madah Elokoot) wilt begrijpen. (Maimonides)

Spraak is de taal van het hoofd; muziek is de taal van het hart.

(RABBIJN KOOK)

Poerim Soesjan

n door Rabbijn H. GROENEWOUDT

Poeriem is een Joodse feestdag.

In het Nederlands wordt het ‘Lotenfeest’ genoemd. Centraal op deze dag staat de geschiedenis van koningin Esther.

In het kort: De Joodse Esther wordt de echtgenoot van de Perzische koning . De belangrijkste politicus van het land, een zekere Haman, is een antisemiet en krijgt toestemming van de koning om alle Joden uit het rijk te doden. Esther voorkomt dat plan, maar kan niet voorkomen dat de volgelingen van Haman de gelegenheid krijgen om de wapens op te pakken tegen de Joden in het grote land. De dag die Haman hiervoor bestemd had, is 13 Adar. Een dag later, de dag waarop de overwinning in het grootste gedeelte van het rijk kon worden gevierd, is dus 14 Adar: de Joodse datum voor Poeriem.

IETS TE WENSEN

Op de 13e blijkt echter dat in de hoofdstad Sjoesjan de rust nog niet is weergekeerd. Aan het einde van die dag vraagt de koning aan zijn vrouw of zij nog iets te wensen heeft, immers Haman is gedood en de antisemitische opstand afgeslagen. En dan antwoordt zij dat zij wel deglijk iets te wensen heeft: De strijd tegen de vijand in het hele land is gestreden, maar niet in de hoofdstad. Esther vraagt om nog een dag te strijden tegen Hamans volgeling in Sjoesjan. De koning staat haar, maar ook haar volk dit toe, en op 14 Adar gaat het gevecht tussen de Joden en hun tegenstanders hier verder. De Joden van Sjoesjan konden dus pas een dag later rusten en hun overwinning vieren, op

de 15e Adar. Waarom juist in Sjoesjan zoveel weerstand tegen de Joden was en waarom daar juist een dag langer gevochten werd, is eenvoudig te verklaren uit het feit dat er heel veel Joden in die stad woonden, meer dan elders. Ook de grootste leiders van ons volk woonden daar. Zoals Ezra, Nechemja en uiteraard Mordechai, de oom van Esther en de grote leider van de opstand tegen Haman.

COLLECTIEVE GEHEUGEN

Aangezien Poerim de herinnering aan die oorlog levend houdt en nog exacter, de dag na die oorlog, de dag is waarop de overwinning gevierd kon worden, hebben onze geleerden toen ze Poerim voor de eeuwigheid vastlegden, de strijd in de stad Sjoesjan willen opnemen in ons collectieve geheugen. Daarom hebben zij ingesteld dat steden die, net zoals Sjoesjan, en op hetzelfde moment als Sjoesjan ommuurd waren en dus stadrechten hadden, Poerim niet op de 14e maar op de 15e dag van Adar gevierd

zou worden. Alleen bleek toen dat er geen steden in het Land Israël waren, behalve Jeruzalem, die aan die eis voldeden. En daarom hebben zij de regel aangepast en veranderd in : alle steden die al in de tijd van Joshua ommuurd waren door het binnentrekkende Joodse volk of voorafgaande volkeren, vieren Poerim een dag later dan de rest van de wereld.

EEN DAG LATER VIEREN

En daarom begint Poerim op zondagavond 5 maart aanstaande, en lezen we het verhaal van Esther in alle synagogen. Maandag is het ook Poerim en s’avonds is het voorbij. Dat wil zeggen: in Nederland en het grootste gedeelte van de wereld. Maar in een paar steden, zoals Jeruzalem en Tiberias, Hebron en Jaffo, die oeroude Joodse steden, daar wordt Poerim een dag later gevierd als Poerim Sjoesjan. Voor veel mensen die graag twee dagen Poerim willen vieren, is dat ook mogelijk. Als je op zondagavond bijvoorbeeld in Tel Aviv bent of in Haifa, en meedoet met Poerim op de 14e ,kan je in de loop van de dag naar een van de ommuurde steden gaan, en daar meedoen met de festiviteiten van de 15e.

Poerim is het feest ter herinnering aan een wonder dat gebeurde in de diaspora. Maar altijd weer is er de connectie met het Heilige Land, die ook toen al de hoop van ons volk deed leven in donkere tijden onder Haman. Door Poerim Sjoesjan te vieren leggen we het verband tussen het volk en het land én de religie steeds weer.

2.675 miljoen toeristen

WEETJES Wist je dat...

...er 74.370 olim (nieuwe immigranten)

naar Israël kwamen in 2022?

Dit was meer dan het dubbele dan in 2021!

...er in 2022 maar liefst

2.675 miljoen toeristen Israël bezochten? Ter vergelijking: in 2021 kwamen er door corona ‘slechts’ 397.000 toeristen.

2.000.000

...de staat New York meer dan 2 miljoen Joodse inwoners heeft?

...in de Tenach meer dan 200 keer het land Israël door G’d aan Zijn volk is beloofd?

...een Israëlisch team van United Hatzalah, de vrijwillige reddingsdienst in Israël, in samenwerking met andere reddingswerkers, naar het aardbevingsgebied in Turkije en Syrië is gegaan, direct de volgende dag na de ramp?

Een 9-jarige jongen die onder een ingestort gebouw vandaan werd gehaald, en meer dan 120 uur vast zat, kon worden gered. Totaal heeft het team 15 mensen weten te redden en er is ook een Veldhospitaal opgezet, waar binnen een week al ruim 200 mensen zijn behandeld.

Dat de Joodse gemeenschap in Turkije, die al 2500 jaar bestaat, nu nog slechts uit 12 personen bestaat, nadat het echtpaar Saul en Fortuna, die de gemeenschap leidden, na de aardbeving zijn vermist?

De Thorarollen van 400 jaar oud konden nog op tijd uit een synagoge vol barsten en scheuren, in veiligheid worden gebracht.

vervolg van pagina 3

En zo liet Hashem door deze verschillende plagen ook zien dat Hij over alle delen van de schepping heerste.

ALLEEN DOOR EEN SCHEPPER

Rabbi Jehuda heeft de 10 plagen in 3 gedeelten verdeeld. De eerste 3 plagen benadrukken het bestaan van Hashem, zoals Moshe zegt bij de waarschuwing van de eerste plaag: “Hierdoor zult u weten dat Ik Hashem ben”. Door het veranderen van water naar bloed is het duidelijk dat er een Schepper bestaat die anders is dan de tovenaars van Egypte, die door tovenarijen alleen een illusie van water naar bloed lieten zien. Bij de tweede plaag van de kikvorsen zegt Moshe precies op welk moment die plaag zal verdwijnen. Hier is ook de aanwezigheid van een grote Macht duidelijk, evenals de laatste plaag van de luizen, waar de tovenaars van Egypte zelf toegeven dat dit alleen door een Schepper kan ontstaan. Bij het tweede deel van de plagen wordt de aanwezigheid van de Schepper in onze wereld anders benadrukt dan dat er soms gezegd wordt ‘dat de Schepper de wereld heeft geschapen en daarna de wereld heeft verlaten’. Moshe zegt bij de tweede serie van de plagen “Zodat u zult weten dat Ik

BOODSCHAP

Bij deze drie plagen wordt benadrukt dat er een onderscheid tussen de Joden en de Egyptenaren is, doordat de plagen alleen voorkomen bij de Egyptenaren. Hier kun je de aanwezigheid op aarde zien van Hashem. Het derde deel van de plagen benadrukt het feit dat Hashem de enige macht is en dat er geen andere onafhankelijke machten zijn. Zoals Moshe zegt bij de plagen “ Zodat u zult weten dat er niemand in het hele land is zoals Ik .” Deze boodschap was duidelijk te zien bij de plaag van de hagel, waar ha-

gel en vuur samen naar beneden kwamen. Hashem liet zien dat Hij diegene is die de macht heeft en als Hij het wil, kan vuur en water samengaan. Hetzelfde is te zien bij de plaag van de sprinkhanen, waar wordt benadrukt dat de wind die de sprinkhanen door het hele land bracht , door de wil van de Schepper kwam. En bij de duisternis zien wij dat Hashem de regie over de zon heeft, dat wil zeggen dat Hashem de enige macht is, en dat alle andere machten afhankelijk zijn van Hashem

INSPIRATIE

Deze drie basis-gelofswaarheden; dat Hashem bestaat, dat Hij aanwezig in ons leven is, en dat Hij de enige kracht is wordt dagelijks 3 keer herhaald in de Pasuk “ Hoor Israël, Hashem is onze G’d, Hashem is Eén” Met dit geloof gingen de kinderen van Jacob naar Egypte, maar in de loop van de jaren hebben ze dit geloof verloren. Dit geloof is veelal teruggebracht door de wonderen die ze hebben gezien. Daarom zijn de kinderen er zo bijzonder bij betrokken op de Sederavond. Een van de belangrijkste thema’s op Sederavond is de kinderen te inspireren door het verhaal van de uittocht op verschillende manieren, ook met verschillende etenswaren, te vertellen en te laten zien, zodat ook zij hun kinderen weer kunnen inspireren.

Meester in de klas: Noem eens 5 dieren op die in Afrika leven.

Moos: Drie leeuwen en twee olifanten!

Moos tegen Sam: Waar gaan jullie deze zomer naartoe op vakantie?

Sam: Mijn vader wil een wereldreis maken, maar mijn moeder wil ergens anders naartoe.

Moeder is met Sams broertje in een winkel met twee verdiepingen en is zijn moeder kwijtgeraakt.

Hij vraagt aan een verkoopster: Hebt u ook een mevrouw gezien met een blauwe jas, zonder een jongetje bij zich dat op mij lijkt?

Sam en Moos doen een wedstrijdje wie het langste woord kan verzinnen. ‘Tentoonstelling’, zegt Sam.

‘Kattententoonstelling’, zegt Moos.

Sam is weer aan de beurt en zegt: ‘Elastiek’.

Moos: Dat is toch helemaal niet lang?

Sam: Als je het uitrekt wel!

Hashem in uw midden ben”.

PESACH

n door Rabbijn DANIEL STERN KATZ

Het verhaal van de uittocht van Egypte wordt het meest herhaald in de Thora. Het komt 50 keer voor. Er zijn dagelijks, wekelijks, en jaarlijks geboden die met dit verhaal te maken hebben, zoals elke dag tijdens het uitspreken van het ochtend- en het avondgebed, of tijdens het aandoen van de gebedsriemen, herinneren wij ons de uittocht van Egypte. Ook in de mezuza op onze deurposten is een herinnering, en tijdens de kiddush op vrijdagavond als de sjabbat begint, worden we er opnieuw aan herinnerd. Het belangrijkste moment wanneer wij aan de uittocht van Egypte aandacht besteden, is tijdens Pesach. Dat laat ons zien dat dit verhaal de basis vormt van de wording van het Joodse volk en het Joodse geloof.

WONDEREN

Wat maakt dit verhaal zo ontzettend belangrijk in onze geschiedenis?

De Joden waren 430 jaar slaven in Egypte. In de loop van de jaren zijn ze afgeweken van hun tradities. Hashem wilde hen uit Egypte halen, de Thora geven en naar het land Israël brengen, maar voordat dit mogelijk was wilde Hashem het geloof en het vertrouwen van het volk versterken. Dat heeft Hij bereikt door middel van de wonderen die hij het volk liet zien. De periode van de wonderen begon 1 jaar voor de uittocht en kreeg een vervolg tijdens de uittocht bij de splitsing van de zee. Maar ook bij het geven van de Thora, en tijdens het verblijf van 40 jaar in de woestijn waar het Joodse volk dagelijks wonderen heeft gezien: het manna dat uit de hemel viel, het water uit ‘de bron van Mirjam’ die met het volk meeging, maar ook de vuurkolom en de wolkkolom die het volk beschermden.

HERINNERINGEN

Dit was allemaal bedoeld om het volk voor te bereiden op een leven van geloof en vertrouwen in het land Israël. Maar omdat vergeetachtigheid de natuur van de mens is, en de indruk van gebeurtenissen steeds zwakker wordt, heeft Hashem de herinnering van deze periode in de geschiedenis van het Joodse volk in ons dagelijkse, wekelijkse en jaarlijkse leven voortgezet.

Nachamanides voegt hieraan toe dat Hashem geen wonderen doet

voor een ieder die aan Zijn bestaan twijfelt. Daarom heeft hij ons bevolen de vele herinneringen van deze periode te onthouden en het aan onze kinderen en kleinkinderen door te geven. Daarom zijn wij zo streng met de regels van Pesach. We eten geen Chameets, als herinnering aan de matzot die onze voorouders hebben gegeten bij de uittocht, of het Pesach-offer dat in de tijd van de tempel werd geofferd, en allerlei andere geboden die ons aan deze periode blijven herinneren.

DOEL

Er is één gegeven dat dit verhaal zo sterk maakt, wat we nergens in de geschiedenis of waar dan ook ter wereld vinden: het feit dat al die wonderen vanaf het begin van de 10 plagen, en ook daarbij het ontvangen van de Thora, allemaal in het openbaar werden gezien, door miljoenen mensen. Het is bevestigd in de Thora, en doorgegeven vanaf het moment van die gebeurtenissen tot de dag van vandaag. Het zou onmogelijk zijn om zo’n sterk verhaal voortdurend door te geven, met alle gevolgen die het voor een heel volk had, als het niet door het Joodse volk zou worden gezien. Het gedeelte dat in de Hagada van Pesach wordt herhaald, is het verhaal van de 10 plagen die Hashem over de Farao en de Egyptenaren heeft laten komen. Het is heel duidelijk dat het doel van de plagen niet alleen was om de Farao te dwingen het volk Israël te laten gaan. Als dit het enige doel was, kon Hashem een plaag sturen zonder ophouden, totdat de Farao had toegegeven het Joodse volk te laten gaan, maar het feit dat er 10 verschillende plagen waren, was bedoeld om de Farao en het Joodse volk zijn macht te laten zien.

vervolg op pagina 4

men dan, afhankelijk van de situatie, maatregelen. Maar essentieel is dat we niet gaan afwijken van het doel dat we voor ogen hebben. Als er tijdens de sjoeldiensten te veel wordt gesmoesd, dan moeten we daaraan iets doen, maar de sjoeldienst moet overeind blijven en we moeten blij zijn met ieders aanwezigheid: dat is onze weg…Als er te weinig deelnemers naar bijeenkomsten komen, moeten we proberen om meer belangstellenden te vinden, maar de bijeenkomst zal doorgaan….

ACTIE ONDERNEMEN

Maar als er stoorzenders willen proberen om ons af te brengen van de joodse weg, onze sjoel te sluiten, de bijeenkomst af te lasten, de weg naar de berg Sinai af te sluiten, als wij Amalek op onze weg tegenkomen, dan dienen wij daartegen op te treden,

VAN DE REDACTIE

Vanwege een verhaal over de geschiedenis van de kibbutzim die ik maakte, kwam ik tot verrassende ontdekkingen. Iets daarvan wil ik graag delen.

Het is algemeen bekend dat er rond 1960 veel vrijwilligers uit de hele wereld naar Israël kwamen om te werken in een kibbutz. Ze werkten in de landbouw, sinaasappelboomgaarden, wijngaarden en melkveebedrijven. Zo hielpen zij aan een snellere ontwikkeling van de kibbutzim.

Maar het verhaal van ‘De inzameling van de ballingen’, wat de letterlijke betekenis van kibbutz is, begon al veel eerder! Een boeiende geschiedenis van 1910 tot nu toe laat zien hoe de kibbutzim de basis vormden voor de ontwikkeling en de opbouw van Israël, zowel economisch als cultureel.

Het begon met tien Oost-Europese Joden:

actie te ondernemen en is alleen vertrouwen op Boven onvoldoende!

Helaas zien wij maar al te vaak dat de Amalek die wij op onze Joodse weg tegenkomen uit onszelf komt, uit onze eigen gemeenschap. Het is triest te moeten aanschouwen dat vaak intolerantie ten aanzien van onze oude waarden en normen belaagd worden vanuit onze eigen gelederen.

VREUGDE

En om het nog iets dichterbij te brengen: In ieder mens speelt zich die strijd tegen Amalek af. De getallenwaarde van safeektwijfel- en Amalek is dezelfde. De meesten onder ons willen de Joodse weg niet verlaten. De weg van onze voorouders, generaties lang. De weg van waarden en normen. De weg van begrip en tolerantie. De weg van respect voor al dat respectabel is.

Maar dan brandt de strijd los. Amalek begint de oorlog. Er ontstaan twijfels... Is het Jodendom nog wel van deze tijd.. Misschien achterhaald.. Wetenschappelijk bewezen als niet kloppend... Waarom moeilijk doen als een vrij leven zoveel makkelijker is?... Waarom nadenken over ná dit leven... Over de Schepper?

Tegen die storende twijfels dienen wij te strijden. Ieder in en met zichzelf. Vóór Poerim en op Poerim.

Alleen wanneer ik bereid ben om de weg die onze voorouders zijn ingeslagen te blijven volgen, ieder naar vermogen, en wanneer ik geen obstakels op die weg duld, alleen dan kan de vreugde van Poerim optimaal zijn, want alleen dan kunnen wij de nederlaag van Haman, Amalek, echt vieren.

zij zagen het in 1905 als een roeping om hun toen verwilderde en verlaten, maar voormalige vaderland weer op te bouwen en tot leven te brengen door het land te gaan bewerken. ‘Samen sterk’. was het idee. Ze vertrokken uit hun land, en toen deze eerste pioniers in het toenmalige Palestina aankwamen, gingen ze in tenten wonen, bouwden er een hek omheen, en zo was in 1910 de eerste ‘kibboets’ in Israël niet alleen een droom, maar ook een feit.

De profetie van Jeshajahu (Jesaja) 54: 2-3 ging in vervulling. ‘Maak de plaats voor uw tent wijd, en men spanne de kleden uwer woningen uit, wees er niet karig

mee, maak uw touwen lang en sla uw pinnen vast. Want naar rechts en links zult gij u uitbreiden en uw nageslacht zal de volken in bezit nemen en de verwoeste steden bevolken’.

Kibboets Degania Alef (korenbloem 1) werd opgericht in het Noorden van Israël, aan het meer van Galilea. Al gauw kwam Degania Bet (Korenbloem 2) erbij. Daarna breidden de kibboetsen zich snel uit. Maar desondanks kwamen 3 kibbutzim in de onafhankelijkheidsoorlog van 1948 letterlijk in de vuurlinie terecht. Toch wist men stand te houden; er gebeurden wonderen waardoor deze kibbutzim nog steeds bestaan, en bloeien als nooit tevoren!

n door GEJA LAHPOR

RonddeBron

Kwartaalnieuws van de Stichting Joodse Kindergemeenschap Cheider

Thema: Wonderen

Pesach

Vergeet Amalek niet en nooit!

n door opperrabbijn BINYOMIN JACOBS

Toen het Joodse volk uit Egypte wegtrok op weg naar de berg Sinai, werden ze geconfronteerd met twee oorlogen. Op de zevende dag na de uittocht, toen ze voor de Schelfzee stonden, werden ze van achteren belaagd door de optrekkende legerschare van de Farao die zijn goedkope Joodse werkkrachten terug wilde halen. Later, toen ze bij Refidiem waren, troffen ze de snode Amalek, de voorvader van Haman, op hun weg, die hen wilde vernietigen.

En nu zien we iets vreemds: met betrekking tot de eerste oorlog zei G’d tot de Joden dat “Hij voor hen zou strijden en dat de Joden vooral rustig moesten blijven, gewoon verder gaan, negeren”. Daarentegen ten aanzien van de strijd tegen Amalek riep G’d de Joden op “bindt de strijd aan tegen Amalek, vooral niet achteroverleunen”. Waarom bij Oorlog I rustig verder gaan en de strijd aan G’d overlaten en bij Oorlog II actief oorlog voeren?

RECHT DOOR ZEE

De Joden waren op weg naar de berg Sinai om de Thora, het Jodendom, te gaan ontvangen. Op hun weg daarheen zagen zij zich gesteld voor een schijnbaar niet door te trekken zee. De Egyptische legerscharen belemmerden hen niet op hun weg naar de Sinai, maar zij achtervolgden hen met het doel om hen terug te halen naar Egypte als slaven. Hier zegt G’d: ga gewoon verder! Houdt vast aan de door jezelf uitgestippelde route, de goede weg. Ik zorg wel voor de rest…..En inderdaad: de Joden lieten zich niet weerhouden om verder te trekken, liepen recht de zee in, en zie….er ontstond een goed begaanbaar pad. En G’d zorgde voor de afwikkeling met het leger van de Farao van Egypte. Het hele leger verdronk in de zee.

HARDE ACTUALITEIT

Bij Amalek was er echter een geheel andere situatie: het volk van Amalek belemmerde de Joden om op te trekken naar de berg Sinai. Zij lieten de Joden niet door. Als Joden gestoord worden om Thora en Mitswot te verkrijgen of na te leven, dan mogen zij niet met de armen over elkaar gaan zitten en erop vertrouwen dat de Allerhoogste het verder wel zal regelen! Dan moet er een strijd gestreden worden, een oorlog gevoerd.

Zowel op de sjabbath voor Poerim, sjabbath zachor, alsook op Poerim zelf gedenken wij hetgeen Amalek, de voorvader van Haman,

ons wilde aandoen. Is dit slechts geschiedenis? Uiteraard niet. De herinnering aan Amalek moet levend worden gehouden vanwege de keiharde actualiteit!

DOORGAAN

Als rabbijn, als lid van de Joodse gemeenschap, als Joodse Gemeente worden we vaak geconfronteerd met storende incidenten. We nevervolg op pagina 2