Gazeta Mpo

Faqe 5

Berisha: Referendum për tre ligjet, me qëllim marrjen e statusit Kryeministri Berisha kërkon mendimin e qytetarëve për mundësinë e një referendumi për statusin, pas zgjedhjeve

Kryeredaktor Arion Sulo - E hënë, 28 janar 2013. Numër 816. Viti IV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mapo.al e-mail: gazetamapo@gmail.com. Adresa: BLV "Gjergj Fishta"

Ben Blushi: Nëse vjen me ne, LSI do të jetë ndryshe, isha kundër përjashtimit të Islamit

Vritet kambisti I vëllai: Si na sulmuan për 25 milionë lekë grabitësit e maskuar Dy persona të maskuar u kanë zënë pritë vëllezërve kambistë, duke vrarë pas rezistencës Fatmir Kotarjen. Largohen pasi marrin çantën me 25 milionë lekë. I vëllai dëshmon në polici: Grabitësit ishin dy burra me trup të shkurtër, të veshur me të zeza. Na sulmuan të dyve. Vëllai u qëlloi me çifte, por nuk e di a i plagosi. Policia e Durrësit ofron 10 mijë euro shpërblim për informatorët. Reagon Rama: Krimi ka marrë yrysh, policia e rrënuar Dy persona të armatosur me kallashnikov dhe të maskuar, sulmuan mesditën e së dielës dy vëllezër kambistë, njëri prej të cilëve mbeti i vdekur prej plagëve nga armët e zjarrit.

Burime nga policia thanë se gra-

Deputeti Ben Blushi flet për përgatitjet në qarkun e Elbasanit, qëndrimin ndaj LSI-së dhe kriteret për përzgjedhjen e listës së deputetëve. “Synojmë mandatin e tetë në Elbasan. Projekti i qeverisë për rrugën ka impakt, por jo aq sa trumbetohet.”

Faqe 6

Filmohen duke marrë ryshfet, pezullohen 5 policë rrugorë Pesë punonjës të policisë rrugore janë në pritje të përjashtimit, pas një hetimi të kryer nga SHKB FAQe 7

op-ed / 16-17

NgërÇ

NGA bujar kapexhiu

Po dëgjoja dje një bisedë për Kuvendin zgjedhor të PDK-së. Isha koment Shkëlzen Maliqi ulur afër në një kafiteri, kurse...

koment Eugjen Merlika

8 rrethe

Ka ngjarje në historinë e njerëzimit që shënojnë epokat ose i venë...

Deputeti i PD-së, Edi Paloka, komenton zhvillimet brenda PD-së, por edhe debatin lidhur me akuzat e ndërsjella për pasurinë e familjarëve të Berishës dhe Ramës. “Rama u tregua i paburrë, nxori gruan të gënjejë në mënyrën më banale.”

Recensa e preÇ zogaj

Arsenali tokësor i parashikimit të fatit Pa frymë

Pak muaj para zgjedhjeve të qershorit, një prej deputetëve me eksperiencë të gjatë në PD, Edi Paloka, deklaron se kjo mazhorancë në disa raste ka tejkaluar premtimet e saj dhe për pasojë meriton një mandat të tretë qeverisës. Paloka pranon në një intervistë për gazetën “Mapo” se në vend ka edhe probleme, por jo aq të mëdha sa të pengojnë vendin për të ecur përpara. Sa i përket PD-së, ai... Faqe 4

koment / 17

Suplement

Shtëpia botuese UET-PRESS sjell në shqip librin e nobelistit për paqen. Autori tregon rrugëtimin nga huatë e para për gratë e varfra deri te koncepti i biznesit social

“Dita e kujtesës” dhe krenaria shqiptare

Policia në vendin ku u vra Fatmir Kotarja

Edi Paloka: Në PD ka edhe deputetë jo aktivë, sfidat e mandatit të tretë

Nobelisti Yunus: Jo gjithçka bëhet vetëm për para

Respekti i ndërsjellë

bitësit morën 25 milionë lekë të vjetra, ndërsa mësohet se ata kishin planifikuar sulmin ndaj dy vëllezër ve dhe kishin ndjekur rutinën e tyre... Faqe 2-3

"Kasandra", një roman nga Christa Wolf Faqe 9-15

Përgjini “braktiset” në qeli, nuk merret në pyetje për 48 orë I vetëdorëzuari në polici, Maringlen Përgjini nuk është marrë në pyetje për shkak se prokurorët kanë qenë në pushimin e fundjavës.

E vërteta e vrasjes së Martin Shtjefnit ende e paqartë

CMYK

Faqe 16

Rudina Xhunga

Kambana e Teatrit të Korçës!

Që kur u lejua edhe një herë besimi fetar në Shqipëri, ka pasur debate të shumta, herë me kuptim dhe herë me qëllim, rreth administrimit tokësor të punëve të qiellit. Janë katër besimet e mëdha në Shqipëri, dhe secili prej tyre është përballur në mënyrën e vet me shtetin, dhe besimtarët. Bektashinjtë e kanë pasur më të thjeshtë, pasi qendra e tyre është në Tiranë. Katolikët dhe Vatikani kanë eksperiencë të hershme në menaxhimin e raporteve kishë shtet, dhe ditën të vendosin që në fillim një raport të qetë me shtetin shqiptar dhe besimtarët. Muslimanët në mungesë të një qendre të përbotshme dhe shtresëzimit të shumtë të tyre, kanë mundur të rikrijojnë me shqiptarët dhe shtetin një...

2

MAPO

E diel 13 janar 2012 www.mapo.al

f kus

Njëri prej grabitësve dyshohet të jetë plagosur në përplasje. Ata e dinin që në makinën ku udhëtonin vëllezërit ndodheshin paratë

U bëjnë pritë në portën e shtëpisë, vritet kambisti për 25 mln lekë Dy persona të maskuar u kanë bërë pritë vëllezërve kambistë, Fatmir dhe Haxhi Kotarja, duke vrarë pas rezistencës Fatmirin 46-vjeç, i cili qëlloi me çifte ndaj tyre Elitjona Doko

Dy persona të armatosur me kallashnikov dhe të maskuar, sulmuan mesditën e së dielës dy vëllezër kambistë, njëri prej të cilëve mbeti i vdekur prej plagëve nga armët e zjarrit. Burime nga policia thanë se grabitësit morën 25 milionë lekë të vjetra, ndërsa mësohet se ata kishin p l a n i f i ku a r su l m i n n d aj dy vëllezërve dhe kishin ndjekur rutinën e tyre, duke u bërë pritë në momentin që ata do të hynin në shtëpi.

Sipas policisë në momentin e grabitjes vëllezërit kanë rezistuar dhe viktima ka qëlluar me çifte ndaj dy personave, por nuk ka të dhëna nëse ndonjëri prej tyre është plagosur.

Krimi

Ngjarja ndodhi në lagjen 13, në zonën e plazhit. Mësohet se kambisti Fatmir Kotarja, i cili prej kohësh ushtronte aktivitetin e kambistit në zonën e plazhit, ka qenë bashkë me të vëllanë Haxhi Kotarja duke u kthyer në banesë, në afërsi të së cilës dhe janë sulmuar. Dy persona të armatosur e të maskuar u kanë zënë pritë dy vëllezërve gjatë kohës që ata po hynin për në banesën e tyre private me automjetin e tyre, brenda të cilit ndodhej dhe sasia e parave të grabitura. Sipas vëllait të viktimës, në çantën që u rrëmbye kishte 2,5 milionë lekë të reja. Ai ka treguar se grabitësit kanë tërhequr çantën me para, por 46-vjeçari Kotarja është munduar të bëjë rezistencë për ta parandaluar vjedhjen, por një nga grabitësi ka qëlluar në drejtim të tij.

Sipas policisë, plumbi i ka përshkruar këmbën e majtë kambistit, ndërsa ai ka ndërruar jetë ndërsa

Mësohet se kambisti Fatmir Kotarja, i cili prej kohësh ushtronte aktivitetin e kambistit në zonën e plazhit, ka qenë bashkë me të vëllanë Haxhi Kotarja duke u kthyer në banesë, në afërsi të së cilës dhe janë sulmuar dërgohej në spital nga i vëllai. Paraprakisht mjekët e spitalit të Durrësit bënë të ditur se vdekja mund t’i ketë ardhur si pasojë e një infarkti të miokardit, pasi plaga e marrë nga arma dyshohet se nuk ka qenë vdekjeprurëse. Por më pas mjekësia ligjore vërtetoi se vdekja kishte ardhur nga plumbi që, sipas ekspertëve, kishte prekur organe jetësore.

Hetimet

Ndërkohë në vendin e ngjarjes kanë shkuar grupi hetimor dhe forca të shumta policie që kanë nisur kontrollet në zonën nga ku grabitësit u larguan me shpejtësi në këmbë.

Burimet policore bëjnë të ditur se po punohet për identifikimin dhe kapjen e autorëve. Dyshohet se grabitësit kanë studiuar më parë rutinën e lëvizjeve të vëllezërve, kohën e kthimit të tyre në shtëpi, ashtu si dhe lagjen, duke planifikuar dhe goditjen me qëllim përfitimin e vlerave monetare që mbanin me vete Kotaret. Grabitja ka ndodhur në mes të ditës në një zonë shumë të populluar, por që hajdutët janë favorizuar nga kthesa ku ndodhej banesa e vëllezërve dhe se në atë moment nuk ka patur frekuentim nga qytetarët.

Forca të shumta policisë rrethuan menjëherë vendin e ngjarjes dhe kanë ngritur postblloqe të lëvizshme kryesisht në hyrjet dhe daljet e qytetit, si dhe kanë shoqëruar në polici persona të skeduar për krime të ndryshme, por që ende nuk kanë rënë në gjurmët e autorëve. Sipas policisë ata po verifikohen. Dëshmia e vëllait të viktimës pritet të çojë grupin hetimor në gjurmët e autorëve, pavarësisht se ai ka pohuar se nuk ka arritur të identifikojë asnjë prej dy personave, pasi ata ishin të maskuar dhe kanë qëndruar shumë pak në vendngjarje duke arritur të largohen me shpejtësi.

10 mijë euro për ata që japin informacion për grabitësit Policia e Durrësit ka vënë në dispozicion të personave që kanë dijeni mbi grabitjen që ndodhi në zonën e plazhit shumën prej 10 mijë eurosh në funksion të identifikimit dhe kapjes së autorëve. Ngjarja e rëndë kriminale solli si pasojë vdekjen e 46-vjeçarit Fatmir Kotarja dhe vjedhjen e 2,5 milionëlekëve. Duke u siguruar anonimatin për çdo informacion të saktë mbi autorët, policia lokale ka vënë në dispozicion numrin e telefonit 0694118890. Pas kryerjes së veprimeve proceduriale në vendin e ngjarjes, marrjes së dëshmive të vëllait të viktimës dhe personave të tjerë që mund të hedhin dritë mbi lëvizjet dhe identitetin e autorëve, hetimi është përqendruar pikërisht në identifikimin e tyre. Duke i vlerësuar si tepër të rënda pasojat e kësaj ngjarjeje, drejtuesit e policisë kanë angazhuar oficerët më të mirë të Hetimit të Krimit. Dy grabitësit që janë larguar me shpejtësi nga vendi i ngjarjes fillimisht në këmbë dhe më pas me një motor që e kishin lënë disa metra më tutje akuzohen për vjedhje me armë me pasojë vdekjen, krim që dënohet deri në burgim të përjetshëm.

Vendi ku u vra Fatmir Kotarja

Tri grabitje brenda pak muajsh, asnjë i arrestuar Brenda pak muajsh tre kambistë kanë rënë pre e sulmeve të hajdutëve, ndërsa në asnjë prej rasteve nuk janë identifikuar autorët. Rasti i parë ishte ai i grabitjes spektakolare në mes të ditës, më 21 nëntor në Durrës, kur është grabitur një kambist fare pranë Mauzoleut të Dëshmorëve dhe vetëm pak metra larg Drejtorisë së Policisë së Qarkut. Tre persona të armatosur dhe të pamaskuar kanë zbritur nga një makinë dhe kanë ndaluar kambistin nën presionin e armëve të zjarrit duke i rrëmbyer nga duart një çantë me lekëm të cilën po tentonte t’i fuste në makinën e tij. Kambisti 53-vjeçar Agim Balla, mësohet se ka qenë duke zbritur nga banesa e tij në lagjen numër tetë të qytetit dhe me vete posedonte dy çanta me lekë, të cilat do t’i transportonte për në dyqanin e tij të licencuar për këmbim valutor. Ndërsa ende nuk ka asnjë autor të dyshuar për asnjë nga këto ngjarje.

Rama: Krimi ka marrë yrysh, policia e rrënuar Kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama, e ka cilësuar situatën e rendit në vend alarmante, duke reaguar pas ngjarjes më të fundit, atë të vrasjes së kambistit në Durrës, për t’i grabitur paratë. “Yryshi i krimit është pasojë e rrënimit moral e profesional të policisë nga një kupole drejtuese e paaftë dhe e korruptuar. Rilindje patjetër”- shkruan Rama në profilin e tij në Tiutter. Sipas tij, yryshi i krimit është pasojë e rrënimit ekonomik e social që vijon përditë nën retë e propagandës se sukseseve imagjinare.

“Krimi godet përsëri! E vrasin për t’i marrë paratë! 300 ditët e para të qeverisjes prioritet rivendosja e autoritetit të policisë në territor”shkruan më tej Rama.

E diel 13 janar 2012 www.mapo.al

MAPO

3

Rrëfimi i kambistit që i mbijetoi grabitjes: Vëllai kishte humbur shumë gjak. Vdiq ndërsa e dërgoja në spital

Dëshmia e të vëllait: Grabitja e planifikuar, e dinin që unë do hapja derën Haxhi Kotarja: Ishin dy burra trup shkurtër të veshur me të zeza, njëri prej tyre kishte në dorë një kallashnikov. Na sulmuan të dyve. Vëllai u qëlloi me çifte, por nuk e di a i plagosi.

rastet e fundit

Një kambist u qëllua në Elbasan, ndërsa dilte nga shtëpia Një kambist është plagosur dhe grabitur në derën e shtëpisë së tij në dhjetor të vitit që shkoi në Elbasan. Ngjarja ka ndodhur në lagjen “Kala”.

Viktima Xhemal Liçi, 50 vjeç, teksa ishte duke dalë si çdo mëngjes nga shtëpia për në punë, u bë pre e dhunës dhe plumbave të pistoletës nga grabitës të maskuar. Pasi e kanë qëlluar, ata i rrëmbyen paratë dhe u larguan me një mjet pa targa, të cilin e kishin parkuar jo shumë larg vendit të ngjarjes. 50-vjeçari mori një plumb në shpatull dhe një në këmbë. Pas hetimeve paraprake, policia shprehet se ka rënë në gjurmët e autorëve, ku dhe ka shoqëruar në komisariat disa persona, ndërkohë që nuk bëhet e ditur shuma e parave të grabitura.

E përplasin me makinë dhe i marrin 14 mijë euro Kambisti Sovjetik Doko, 62 vjeç, nga Levani i Fierit, u sulmua më 7 janar në Tiranë, ndërsa grabitësit i morën 14 mijë euro. Katër persona, një prej të cilëve i identifikuar nga policia, i grabitën me dhunë 14 mijë euro kambistit, i cili e kishte provuar shijen e hidhur të vjedhjeve edhe më parë. Sipas burimeve të policisë, në një nga rastet e sulmeve ndaj tij, të tjerë persona i kishin marrë 25 milionë lekë të vjetra. Sipas policisë grabitja e Sovjetik Dokos nisi si një aksident. 62-vjeçari është goditur nga një makinë “Ford Fiesta”, me të cilën udhëtonin 4 të rinjtë, të cilët pasi kishte rënë në tokë e kanë sulmuar dhe marrë paratë.

Haxhi dhe Fatmir Kotarja e ushtrojnë aktivitetin e tyre në një pikë të këmbimit valutor në lagjen nr.5 të qytetit bregdetar të Durrësit, në të cilën punonin së bashku. Siç bëjnë të gjithë ata që operojnë në këtë biznes, edhe vëllezërit Kotarja paratë nuk i linin asnjëherë në vendin e punës dhe për arsye sigurie i marrin në shtëpi. Grabitësit kanë qenë të sigurt në lëvizjen e vëllezërve me para në automjet dhe u kanë dalë përpara në kohën që ata po bëheshin gati të hynin bashkë me automjetin e tyre në oborrin e shtëpisë. Ndalimi i mjetit dhe zbritja e njërit prej vëllezërve, Haxhiut, për të hapur portën ka qenë dhe momenti kur dy grabitësit janë shfaqur dhe me shpejtësi i janë afruar automjetit ku ndodhej Fatmiri bashkë me çantën ku ndodheshin paratë, ndërsa njëri ka mbajtur në mbikëqyrje të vëllain.

Vëllai i Fatmirit, Haxhi Kotarja tregon se çfarë ndodhi në atë moment.

“Dy autorët ishin të maskuar dhe të veshur me rroba të zeza. Ishin shumë gjakftohtë dhe kishin me vete një kallashnikov. Njëri më sulmoi mua, tjetri vëllain”, tregon Haxhiu që është mjaft i tronditur nga humbja e të vëllait që ka dhënë shpirt në duart e tij ndërsa e transportonte për në spitalin e Durrësit.

Haxhi Kotarja tregoi se në momentin që grabitësit kanë tentuar të marrin çantën i vëllai Fatmiri ka reaguar duke qëlluar me çifte, duke dashur të bëjë rezistencë për të mos lejuar marrjen e parave që ndodheshin në mjet. Në këtë çast, sipas tij, njëri prej grabitësve e ka qëlluar në këmbë duke e lënë të plagosur rëndë dhe duke marrë me vete paratë që paraprakisht deklarohen të kenë qenë në vlerën e 2,5 milionë lekëve. Haxhiu tregon se dy agresorët ishin shtatshkurtër, por sipas tij kanë qenë mjaft gjakftohtë dhe shumë të përgatitur, madje ai tregon se ata duket që e dinin se kush prej vëllezërve do të ishte në makinë dhe cili do të hapte portën.

Gjithçka është zhvilluar shumë shpejt dhe vëllai tjetër pohon se nuk ka pasur kohë të ndërhyjë, kur ka parë brenda automjetit të vëllain e plagosur që po humbiste gjak me shpejtësi. “Nuk ishte koha për t’u vënë në ndjekje të tyre, po për të shpëtuar vëllain.”- mësohet të ketë thënë gjatë dëshmisë së tij Haxhi Kotarja. Ai ka ndërtuar gjithë dinamikën e ngjarjes së rëndë që tronditi sërish qytetin bregdetar të Durrësit. Ndërkohë thotë se dyshon që njëri prej tyre mund të jetë plagosur, pasi i vëllai ka qëlluar ndaj tij me çifte. “Në fakt nuk di të them me siguri, nëse është plagosur ndonjë apo jo, sepse kur ata qëlluan mbi vëllain, ai humbi shumë gjak në makinë. Ndoshta ka kulluar gjak qesja e parave deri tek vendi ku

Viktima Fatmir Kotarja

kishin parkuar motorin. Por unë e pashë çiften dhe prej saj kishin dalë dy saçme, që do të thotë se vëllai i ka qëlluar”, tregoi Haxhiu. Ai tha se kjo është grabitja e dytë që i bëhet familjes së tyre. “Kjo është hera e dytë që grabitemi. Hera e parë ishte në vitin 2000, pasi na dhunuan na grabitën 50 milionë lekë të vjetra.

Dhe autorët e asaj grabitjeje mbetën të paidentifikuar nga policia”, tha Haxhi Kotarja, i cili shpreson se grabitësit këtë herë edhe vrasës do të mund të kapen nga policia.

Ndërkohë që në vendngjarje është gjetur dhe gëzhoja e armës së zjarrit me të cilën është kryer vrasja e kambistit, nga ku pritet të hidhet dritë mbi identifikimin e armës së z j a r r it v ë n i e n n ë p r a n g a t ë agresorëve.

Haxhi Kotarja tregoi se në momentin që grabitësit kanë tentuar të marrin çantën i vëllai Fatmiri ka reaguar duke qëlluar me çifte, duke dashur të bëjë rezistencë për të mos lejuar marrjen e parave që ndodheshin në mje

liBri i ri i

Blendi Fevziut

100 vjet

Një ekskursioN Në politikëN e shtetit shqiptar (1912 – 2012) Ismail Qemali, Princ Vidi, Ahmet Zogu, Enver Hoxha, Ramiz Alia, Sali Berisha, Fatos Nano, të gjithë bashkë në një libër! Një ekskursion në politikën e shtetit shqiptar nga 1912 deri më sot!

4

MAPO

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

politikë

13 qershor 2010 www.gazetamapo.com

MAPO

05 19

Deputeti i PD-së, Edi Paloka, komenton zhvillimet brenda PD-së, por edhe debatin lidhur me akuzat e ndërsjella për pasurinë e familjarëve të Berishës dhe Ramës.

“Rama u tregua i paburrë, nxori gruan të gënjejë në mënyrën më banale”- tha ai

Edi Paloka:

Në PD ka edhe deputetë jo aktivë, “betejat e vogla”, normale në parti “Jemi një mazhorancë që ka realizuar dhe në disa raste ka tejkaluar premtimet që u ka dhënë shqiptarëve e për më tepër në një kohë krize si kjo që po kalon bota. Pra, nëse do të shihej kaq me logjikë të ftohtë, absolutisht ne do të duhej të kishim votën e gjithë shqiptarëve, por thashë njerëzit nganjëherë krijojnë pakënaqësi personale dhe te ne është ‘zakon’ që për çdo të keqe që na ndodh të fajësojmë qeverinë.”

Intervistoi: Nevila Perndoj

TIRANË Pak muaj para zgjedhjeve të qershorit,

një prej deputetëve me eksperiencë të gjatë në PD, Edi Paloka, deklaron se kjo mazhorancë në disa raste ka tejkaluar premtimet e saj dhe për pasojë meriton një mandat të tretë qeverisës.

Paloka pranon në një intervistë për gazetën “Mapo” se në vend ka edhe probleme, por jo aq të mëdha sa të pengojnë vendin për të ecur përpara. Sa i përket PD-së, ai shprehet se në selinë blu ka edhe “beteja të vogla”, kontradikta, por këto, sipas tij, nuk rrezikojnë qëllimin e përbashkët. Ai sqaron gjithashtu se nëse njerëzit vlerësohen sipas meritave dhe vlerave që kanë, atëherë “konfliktet” do të jenë të pa konsiderueshme. Pa dashur të komentojë qëndrimin e deputetit Mark Marku, por duke sjellë një pikëvështrim të tijin për fenomenin e konformizmit në PD, Paloka pranon se ekziston si e tillë, porse ajo mbetet e padukshme.

Zoti Paloka, fushata për zgjedhjet e 23 qershorit ka nisur dhe nga deklaratat e Kryeministrit të premten në Elbasan, por edhe nisur nga akuzat e PS-së adresuar fëmijëve të kreut të ekzekutivit, duket se do kemi një garë që do të fokusohet te dy individë, Berisha-Rama dhe te pasuritë e të afërmve të tyre. Në fakt a është kjo ajo që presin shqiptarët?

Kjo mund të jetë një përshtypje e momentit, pasi strategjia e PD nuk është kjo që thoni ju.

Siç ka deklaruar dhe z.Berisha, fushata jonë do të përqendrohet në programin e ri të PD-së, pra në ato që PD-ja do të bëjë në mandatin e saj të ardhshëm. Sa për akuzat që përmendni ju, me duhet të qartësoj se nuk ka asgjë të ngjashme midis tyre. Në një anë kemi zëdhënësit e Ramës, deputetë që edhe në këto momente ose janë të dënuar nga gjykatat për shpifje ose janë të akuzuar për shpifje të tjera dhe nuk guxojnë të përballen me drejtësinë, por që vazhdojnë avazin e dalin çdo ditë duke sajuar shpifje të reja krejtësisht të pabesueshme dhe për qytetarin më naiv. Në anën tjetër kemi paraqitje me fakte e dokumente të akteve korruptive të kryetarit të PSsë. Në një anë kemi transparencë të plotë, dhe në anën tjetër fshehje dhe gënjeshtra të turpshme. Familjarët e Berishës janë “akuzuar” duke u bazuar, në fakt, në deklarimet e tyre publike të pasurisë, janë “akuzuar” në mënyrë abuzive duke shtrembëruar disa të vërteta transparente. Sipas akuzatorëve, familjarët e Kryeministrit nuk duhet të punojnë e as nuk duhet të paguhen pse janë të afërm të Kryeministrit. Për më tepër, fëmijët e Berishës, që jo vetëm nuk punojnë në administratë shtetërore, por as nuk kanë përfituar në asnjë mënyrë nga fonde apo mjete shtetërore, që edhe po të ndodhte nuk do të ishte shkelje e ligjit, sepse ata kanë të drejta si çdo qytetar tjetër i këtij vendi. Nëse do të kishin gjë në dorë, zëdhënësit e Ramës duhej të dilnin e të thoshin se ku e ka shkelur ligjin Berisha apo familjarët e tij, ku kanë abuzuar ata me pushtetin... Megjithatë, edhe pse akuzat kanë qenë absurde, ato janë sqaruar në çdo moment në mënyrë transparente dhe sot për shkak të shpifjeve janë deputetët e PS-së të dënuar apo që presin të dënohen. Ndërkohë Rama, i paturp

e i paburrë si gjithnjë, nxjerr bashkëshorten e tij të gënjejë në mënyrën me banale. Megjithëse u përgatitën për mëse një muaj për gënjeshtrat që do të thoshin, prapë u turpëruan në televizionin e tyre. Shqiptarët atje dëgjuan sesi një emigrant me fitimet e tij si emigrant dhe një pensionist me pensionin e tij paskan ndërtuar një pallat i cili minimumi kushton dy milionë euro... Dëgjuan sesi është blerë me dy euro metrin një tokë, e cila minimumi kushton, edhe me mik, njëqind euro metrin etj. etj. Këto pasi kishin dëgjuar më parë që kursimet dhe pasuria e Ramës pas dhjetë vjetëve që s’kishte lënë gjë pa vjedhur në bashki, ishte vetëm tre mije euro... Ja pra që nuk kemi të bëjmë aspak me dy gjëra të ngjashme, pavarësisht se Ramës i pëlqen të bëjë pikërisht këtë, të bëjë të duken të gjithë të zinj meqë ai vetë nuk zbardhet dot.

Në një intervistë të mëparshme, keni deklaruar se lufta brenda llojit është betejë e vogël, por ndonjëherë më e egër se ajo me kundërshtarin. Në Partinë Demokratike, prej gati 8 vjetësh në pushtet, dhe kur synimi juaj është edhe për një mandat tjetër katërvjeçar, si vijnë këto beteja? A i kanë kaluar caqet apo janë të pranueshme?

Unë mendoj që ato ‘betejat e vogla’ janë normale edhe brenda një partie. E rëndësishme është se për çfarë bëhen ato beteja, pasi edhe mendimet e ndryshme por me një qëllim të përbashkët mund të shkaktojnë beteja të vogla, por që nuk na pengojnë të shkojmë bashkë në luftën e madhe me kundërshtarin. Sigurisht ka raste kur ato bëhen dhe për interesa të njërit apo tjetrit dhe kjo pavarësisht se duket më e papëlqyeshme, prapë se prapë është normale, përderisa kemi të bëjmë me grupime ku njerëzit kanë dhe synime dhe ambicie. E rëndësishme është që unë nuk shoh kontradikta të tilla që të rrezikojnë qëllimin e përbashkët. Nëse dikush do të shtyhej deri atje, atëherë do të binte në sy.

A ka rivalitet për listat e kandidatëve për deputet, se kush do të kryesojë këtë apo atë qark, cili nga deputetët aktualë do të rikandidojë, apo lobim për të rinj në listat e 23 qershorit?

E thashë dhe më lart, politika është një fushë ku përfshihen kryesisht njerëz me ambicie, pra dhe rivaliteti është i natyrshëm. Por unë besoj që, nëse njerëzit vlerësohen sipas meritave dhe vlerave që kanë ,”konfliktet” do të jenë të pakonsiderueshme. Sigurisht që edhe këto janë relative dhe subjektive. Nëse të gjithë ne përqendrohemi në një qëllim, në fitoren e PD-së, që do të thotë fitore për të gjithë në fitore për të gjithë shqiptarët, atëherë gjërat janë të thjeshta.

Sa e ka konsumuar Partine Demokratike të qenit 8 vjet në pushtet? A është pjesë rikuperimi kjo që edhe kryeministri Berisha po e nënvizon, ku veç arritjeve po flet edhe për problemet?

Unë e kam shprehur dhe herë të tjera që me gjithë punën e madhe që është bërë, në tetë vjet qeverisje krijohen dhe pakënaqësi personale te njerëz të ndryshëm, me të drejtë apo pa të drejtë. Nëse gjithkush do të kishte një gjykim të ftohtë, atëherë do të ishte krejt e lehtë për ne. Jemi një mazhorancë që ka realizuar dhe në disa raste ka tejkaluar premtimet që u ka dhënë shq-

“Edhe pse akuzat kanë qenë absurde, ato janë sqaruar në çdo moment, në mënyrë transparente dhe sot për shkak të shpifjeve janë deputetët e PS-së të dënuar apo që presin të dënohen.

Ndërkohë Rama, i paturp e i paburrë si gjithnjë, nxjerr bashkëshorten e tij të gënjejë në mënyrën më banale.”

Konformizëm edhe mund të ketë, por konformizmi në këto raste është i padukshëm.

Mund të ketë deputetë apo funksionarë që nuk janë aktivë e mbase ndonjëri edhe mund të “përtojë” të japë mendime qofshin ato kritike apo jo, por pavarësisht se mund të ketë të tillë, ka gjithnjë dhe të tjerë që i japin dhe i debatojnë mendimet e tyre sidomos për çështje të rëndësishme

Edi Paloka

iptarëve e për më tepër në një kohë krize si kjo që po kalon bota. Pra, nëse do të shihej kaq me logjikë të ftohtë, absolutisht ne do të duhej të kishim votën e gjithë shqiptarëve, por thashë njerëzit nganjëherë krijojnë pakënaqësi personale dhe te ne është “zakon” që për çdo të keqe që na ndodh të fajësojmë qeverinë.

Berisha flet përveç arritjeve dhe për problemet, sepse ne jemi realistë që vendi ka mjaft probleme. Ne vërtetë përballuam krizën dhe në një kohë kur në vende të BE-së njerëzit përfundonin rrugëve pa rroga e pa shtëpi, ne rrisnim rrogat, pensionet e shtonim vendet e punës, por kjo nuk do të thotë që ne nuk jemi koshient se në Shqipëri ka ende familje që jetojnë në varfëri, mbase dhe ekstreme, se nuk jemi koshient që papunësia është ende një problem. Ne kemi rritur pensionet, por ne e dimë që duhet ende shumë punë që një pensionist shqiptar të jetojë si një pensionist gjerman. Pikërisht për këtë arsye, ne duhet të vazhdojmë të realizojmë ndryshimin, sepse të paktën këtë ju a kemi bërë të qartë shqiptarëve, që ne jemi ata që realisht mund të zgjidhim edhe problemet që kemi, siç kemi zgjidhur problemet më të rënda që ka pasur vendi ynë. Duhet të kujtojmë kohën se kur e mori PD-ja pushtetin e ku jemi sot dhe është e lehtë të kuptohet se pse shqiptarët duhet të vazhdojnë me ne për të ecur përpara.

Ju personalisht cilin do të shikonit problemin më të madh të

kësaj qeverisje?

Cilido qoftë nuk është një problem aq i madh sa të na pengojë të ecim përpara.

A është kthyer PD-ja në një parti konformiste, ku qarkullojnë pak ide dhe pak kritikë, siç edhe deklaron deputeti Mark Marku?

Unë mund të them mendimin tim pa komentuar asnjë koleg, pasi gjithsecili ka pikëvështrimin e tij. Konformizëm edhe mund të ketë, por konformizmi në këto raste është i padukshëm. Mund të ketë deputetë apo funksionarë që nuk janë aktivë e mbase ndonjëri edhe mund të “përtojë” të japë mendime qofshin ato kritike apo jo, por pavarësisht se mund të ketë të tillë, ka gjithnjë dhe të tjerë që i japin dhe i debatojnë mendimet e tyre sidomos për çështje të rëndësishme. Nuk është e thënë që të gjitha mendimet duhet të bëhen publike apo të debatohen për t’u “quajtur”. Ka probleme që gjithsecili mund t’i diskutojë dhe zgjidhë edhe me kryetarin e partisë, kryeministrin, pa qenë nevoja të diskutohen më gjerë, ndërsa debate më të gjera parimore dhe për çështje më madhore bëhen në forume. E thashë, ndonjëri mund të përtojë edhe të mendojë, por ka gjithnjë nga ata që kanë mendime të vlefshme, i diskutojnë ato dhe i debatojnë po qe nevoja. Në fund, të gjithë jemi të detyruar të zbatojmë atë që vendos shumica dhe kjo quhet demokraci.

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

5

MAPO

Kryeministri: “Duke zhbllokuar me votën e qytetarëve statusin e vendit kandidat për Shqipërinë, ne sigurojmë qindra e qindra milionë euro investime direkte”

Berisha në Facebook: Referendum për tre ligjet, me qëllim marrjen e statusit Një ditë pas sondazheve që publikoi PS, kryeministri Berisha kërkon mendimin e qytetarëve për mundësinë e një referendumi për statusin, pas zgjedhjeve.

Duke zhbllokuar me votën e qytetarëve statusin e vendit kandidat për Shqipërinë, ne sigurojmë qindra e qindra milionë euro investime direkte nga Komisioni Europian dhe sektori privat i BE si dhe dhjetëra mijëra vende të reja pune

FRD hap degën e saj në Athinë, Topi: Do fitojmë ATHINË Fryma e Re Demokratike do të ketë një degë të sajën edhe në Athine. Kreu i FRD-së, Bamir Topi, mori pjesë në këtë ceremoni, ndërsa shpalosi atë që e ai quajti si platforma prezantuese e FRD-së në emigracion. Ai i njohu emigrantët me qëndrimet e kësaj partie për një sërë çështjesh që shqetësojnë politikën shqiptare dhe emigrantët. Topi theksoi se qeveria dështoi me strategjinë e saj për emigracionin. Për pasojë, ish-presidenti premtoi politika të posaçme për emigrantët nëse kjo parti fiton zgjedhjet e ardhshme dhe u zotua se do të krijojë kushtet

Bamir Topi

për punësimin e fëmijëve të emigrantëve që studiojnë jashtë shtetit. Në vijim, Topi bashkëbisedoi me emigrantët duke iu përgjigjur pyetjeve lidhur me strategjinë e kësaj partie në zgjedhjet e ardhshme dhe politikat e saj për ekonominë, emigracionin, arsimin etj. “Është një moment i rëndësishëm i organizimit të FRD-së, sepse kjo parti në programin e saj merr parasysh të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë. Është një emocion i veçantë që takohem me bashkatdhetarët e mi, por edhe një detyrim në të njëjtën kohë”, - u shpreh Topi.

TIRANË Ideja për zhvillimin e një referendumi popullor për një çështje që lidhet ngushtësisht me marrjen e statusit të vendit kandidat (siç ishte heqja e imunitetit) nuk është e re. Në fund të muajit gusht, kryeministri Sali Berisha e mbrojti fort këtë tezë duke paralajmëruar madje se me fillimin e legjislaturës së re në muajin shtator nisma do të ishte gati. Por një muaj më pas, Berisha u tërhoq ndërsa opozita votoi në Kuvend draftin për imunitetet. Po për të njëjtin qëllim, atë të marrjes së statusit, Berisha i kthehet sërish kësaj teze, një ditë pasi PS-ja botoi disa sondazhe që e nxirrte opozitën fituese në zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Në faqen e tij në Facebook, Berisha kërkon mendimin e qytetarëve duke theksuar se një nismë e tillë do të finalizohet pas zgjedhjeve të ardhshme. Në ftesën e tij, Berisha lë qartazi të kuptohet se Rama do të kontestojë sërish zgjedhjet teksa i referohet me frazën “Rama i vitit 2009” . Në të njëjtën kohë, Kryeministri ka mbyllur çdo shteg mundësie që marrja e statusit të ndodhë brenda pranverës, siç është kërkuar me ngulm nga disa forca të tjera politike si LSI. Ftesa

“Të dashur miq! Sot po ju drejtohem për të kërkuar mendimin tuaj për një vendim jetik për çdonjërin prej nesh, fëmijët tanë, të sotmen dhe të ardhmen tonë europiane. Ky vendim është miratimi me REFERENDUM i tre ligjeve që kërkohen për marrjen e statusit të vendit kandidat për anëtare të BE nga Shqipëria. Në tërë historinë e integrimit europian të vendeve ish-komuniste, klikat e përmbysura apo pinjollët e tyre, nuk kanë bllokuar në Parlament ligjet dhe reformat e kërkuara për integrimin e vendeve të tyre në BE siç ka bllokuar, pa asnjë shkak ligjor apo argument logjik, por thjesht për interesa personale, z. Edi Rama votimin e tre ligjeve në Parlamentin tonë”,shkruan Berisha në “FB”. Më tej ai shton: “Duke zhbllokuar me votën e qytetarëve statusin e vendit kandidat për Shqipërinë, ne sigurojmë qindra e qindra milionë euro investime direkte nga Komisioni Europian dhe sektori privat i BE si dhe dhjetëra mijëra vende të reja pune për të papunët tanë, mijëra e mijëra bursa dhe të drejta studimi në vendet anëtare të BE për të rinjtë tanë. Pas zgjedhjeve të qershorit 2013, është tashmë e sigurt se z. Rama për mbijetesë politike do përsërisë Ramën e vjeshtës 2009. Prandaj mendoj se për statusin e vendit kandidat duhet të flasin me votën e tyre në një referendum qytetarët shqiptarë”.

Sali Berisha

Debati ligjor

Në kërkesën e tij për zhvillimin e një referendumi për heqjen e imunitetit, pak muaj më parë, kryeministri Berisha iu referua nenit 150 të Kushtetutës, ku për një nismë të tillë autorizohet Këshilli i Ministrave, si institucion me të drejtën për të kërkuar mbajtjen e referendumit; 50 mijë qytetarë apo edhe 1/5-a e Parlamentit. Asokohe një referim i tillë për opozitën ishte i pasaktë, pasi zyrtarë të lartë të saj pretendonin se Kushtetuta sheh si domosdoshmëri që në rastin e amendimeve kushtetuese, si amendamentet, (siç ishte heqja e imunitetit) por edhe kërkesa për referendum, të miratohet nga Kuvendi me 3/5at. Për këtë interpretim, ata iu referuan vendimit 25 të vitit 2009 të Gjykatës Kushtetuese, i cili thekson ndër të tjera se nuk është neni 150 ai që bën përcaktimet procedurale dhe ligjore për mbajtjen e referendumeve, por neni 177 i saj, ku ndërmjet të tjerave vendoset si kusht votimi me 2/3 i kërkesës apo edhe i amendamenteve nga Kuvendi. Gjithsesi, pavarësisht debatit që mund të sjellin të dyja kampet për një kërkesë, që në këtë rast nuk kërkon ndryshim kushtetues, gjithçka lidhur me këtë çështje mbetet krejt e parakohshme dhe thjesht e debatueshme në kufijtë e një ftese në Facebook.

N.Perndoj

Meta: I qëndrojmë marrëveshjes me PD, në zgjedhje do trefishojmë rezultatin TIRANË Lëvizja Socialiste për Integrim ka pak gjasa që të ndryshojë kurs në zgjedhjet e ardhshme parlamentare, sa kohë që ajo është e vendosur që t’i përmbahet marrëveshjes qeverisëse me PD-në. Në një takim të zhvilluar me simpatizantë të kësaj force politike nga Pogradeci, kryetari i LSI-së, Ilir Meta, deklaroi se do t’i përmbahet marrëveshjes qeverisëse me PD, ndërsa për koalicionin zgjedhor ai theksoi se ky do të jetë vendim kolegjial i konventës. Por cilido të jetë vendimi për koalicionin, Meta tha se LSI-ja do të trefishojë mandatet, duke

e argumentuar këtë me përfaqësimin e saj në të gjithë piramidën e administrimit të zgjedhjeve. ”Ne kemi bërë një marrëveshje dhe do t’i qëndrojmë asaj, pasi në politikë qëndrueshmëria vlerësohet më shumë se çdo gjë dhe kjo është ajo që kërkon vendi. Pesha e LSI do të jetë disa herë më e madhe në Parlamentin e ardhshëm. Kjo nuk është mirë vetëm për LSI-në, por për vendin, pasi do të rëndojë më shumë pesha e arsyes dhe logjikës në Parlament e qeverisje, dhe do të merret më shumë përgjegjësi për të ardhmen e vendit”, tha Meta.

6

MAPO

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

politika

Braçe: Në kryesinë e PS të hyjë edhe Shpëtim Gjika Deputeti i Partisë Socialiste, Erjon Braçe, ka komentuar hyrjen në kryesinë e PS-së e Niko Peleshit në Korçë dhe Qazim Sejdinit në Elbasan. Duke e vlerësuar si “punë të mirë” zgjerimin e Kryesisë me dy përfaqësues nga qarqet më të rëndësishme, Braçe kërkoi që në të të jenë pjesë edhe kryetari i Bashkisë së Vlorës, Shpëtim Gjika. “Mendoj se akoma më mirë do të plotësohej vendimmarrja, duke marrë parasysh dhe Vlorën. Vlora është shumë e rëndësishme edhe për PS, është

zemra militante e saj, në çdo kohë! Shpëtim Gjika është një përfaqësues i denjë i PS. Bëri krenar çdo shqiptar, pavarësisht ku banon, ku beson, ku militon!! E bëri me mendje e zemër, në liri të plotë. Ai ishte modeli ynë këtë 100-vjetor”,- është shprehur deputeti i PS, Erjon Braçe. Më tej deputeti i PS ka hedhur idenë që në kryesinë e PS të jetë anëtar edhe një kryetar i PS-së së rrethit, duke mos thënë asnjë emër konkret. “Në anë tjetër mendoj se kryesia duhet të zgjerojë përfaqësimin edhe

me, qoftë edhe vetëm me një kryetar të PS në rreth! Si përfaqësues i çdo drejtuesi të PS, asaj armate të madhe të “punëtorëve të partisë”. Janë ata që drejtojnë, organizojnë, mobilizojnë, angazhojnë, përfshijnë, anëtarësojnë, ndeshen atje poshtë në bazë, bllok me bllok, lagje me lagje, fshat me fshat, rreth me rreth. Midis tyre ka njerëz shumë të zotë, nuk kapardisen, thjesht punojnë. Ata e meritojnë përfaqësimin”, është shprehur Braçe në faqen e tij në Facebook.

Blushi: Nëse vjen me ne, LSI do të jetë ndryshe, në Elbasan duam 8 deputetë Deputeti i PS-së, Ben Blushi, flet për përgatitjet në qarkun e Elbasanit, qëndrimin ndaj LSI-së dhe emrat e kandidatëve Bisedoi Fatos Salliu

TIRANË Koordinatori i Partisë Socialiste

për qarkun e Elbasanit, deputeti Ben Blushi, tregon arsyet pse PS-ja do të jetë fituese në qarkun e Elbasanit. Ai flet gjithashtu për punën në bazë, zonat problematike, prezantimi i programit, aleancat, qëndrimi ndaj LSI, emrat e kandidatëve, miratimi i ligjeve, rasti “Islami” e deri te lidhjet me Elbasanin.

Z. Blushi, të futemi direkt në temë. Sa deputetë pretendoni të fitoni në Elbasan?

Synimi ynë është të fitojmë minimalisht 8 deputetë në qarkun e Elbasanit. 7 i fituam në zgjedhjet e kaluara dhe me gjithë këtë akumulim që kanë njerëzit për të rrëzuar Sali Berishën kjo që them nuk do shumë mend. Aktualisht jemi 10 mijë vota më shumë në shkallë qarku, por sërish nuk janë të mjaftueshme. Ndaj ne kemi punuar e po punojmë me bazën e strukturat për të arritur maksimumin.

Po nëse humbisni?

Ne mund të humbim vetëm nëse gabojmë. Kjo s’ka për të ndodhur…

Por PD-ja vjen me projekte konkrete për Elbasanin, projekte madhore që kanë rëndësi kombëtare, siç janë rruga Elbasan-Tiranë, hidrocentralet mbi Devoll e zonën industriale me 1 Euro m2. Po ju çfarë i premtoni komunitetit?

Ato që thua janë pjesërisht të vërteta. Së pari, për rrugën jam dakord, ka impakt, ndonëse jo aq sa trumbetohet.

Sa i përket hidrocentraleve, ato po dalin një blof. Dhe a e dini pse? Sepse u dhanë licenca pa kriter, me synimin për t’ua shitur të tretëve. E tani, siç e

konstatoni, hidrocentralet dhe “Shqipëria fuqi energjetike” kanë mbetur në letër. Ju banoni në Elbasan. Dhe problemi më i prekshëm për ata është fusha e plehrave. Pra, siç e konstatoni, ka një problem më të madh e më akut se projektet. Të mos flasim pastaj për papunësinë, varfërinë, çmimet, korrupsionin etj.

A keni filluar me përzgjedhjen e emrave të kandidatëve. Cilat do të jenë kriteret? Ju do të jeni në listën e Elbasanit?

Po e nis nga fundi. Mund ta konfirmoj që do të jem në listën e kandidatëve për deputetë në qarkun e Elbasanit. Është ende herët për të folur për emrat e tjerë. Ne pretendojmë dhe do të testojmë kandidatët që ata të jenë me integritet dhe figura që i duan qytetarët.

Përballë atyre që tregojnë grushtet dhe bëjnë presione, ne mendojmë të vendosim figura të pastra dhe qytetarët janë ata që duhet të zgjedhin. Pra, përballë vandalizmit, siç ka raste edhe në Elbasan, do vendosim qytetarinë.

A do të respektojë kryetari Edi Rama publikimin brenda afateve ligjore të listës së kandidatëve?

Garantoj që lista do të dalë brenda afateve ligjore.

Cilat janë zonat më problematike në qarkun e Elbasanit ku keni humbur vota?

Të gjithë e dinë që Cërriku dhe zona e Dumresë na kanë shkaktuar një dëm të madh si PS. Ndoshta u gabua në zgjedhjen e kandidatëve, por po mendohet seriozisht për këtë. Siç e nënvizova më lart, sot në bazë të sondazheve që kemi bërë, jemi 10 mijë vota më shumë si PS. Por sigurisht këto 10 mijë vota nuk janë të mjaftueshme për të fituar deputetin e 8-të. PD-së i intereson barazimi, pasi atë ajo e quan fitore në qarkun e Elbasanit. Ne do të synojmë të 8-tin dhe mund ta arrijmë.

E përjashtoni mundësinë e një koalicioni me LSI?

Ben Blushi

Është ende herët për të folur për këtë. Por nëse vjen me ne ajo do të jetë një LSI ndryshe Nuk e kam përjashtuar dhe nuk e përjashtoj një koalicion të tillë, por jam i idesë se duhet bërë para zgjedhjeve.

Varet në cilin kah do renditen forcat politike. Është ende herët për të folur për këtë. Por nëse vjen me ne ajo do të jetë një LSI ndryshe.

Një nga shqetësimet permanente të PS-së ka qenë humbja e votave. Si do t’i mbroni ato?

Mendoj se Kodi Zgjedhor ka pasur disa përmirësime. Elbasani do të ketë më shumë KZAZ dhe më shumë qendra votimi. Kjo do të bëjë që ne të kemi më shumë komisionerë. Do t’i trajno-

jmë paraprakisht komisionerët tanë dhe do të punojmë që ata të jenë të përgatitur për mbrojtjen e votës. Problem janë zonat rurale, por do të mundohemi të kontrollojmë situatën me anë të trajnimit të komisionerëve dhe grupeve që kemi përgatitur.

A do ta ketë kosto PS mosmiratimin e tre ligjeve të kërkuara nga BE? Unë jam i mendimit se këtë do ta vendosë me votë populli nëse kemi të drejtë apo jo. Tre ligjet nuk do ta ndryshonin situatën në Shqipëri. Bëhet fjalë për ligjin e reformës parlamentare, Parlamenti është duke funksionuar. Ligji për nëpunësin civil, që nuk është se do ndryshonte ndonjë gjë të madhe, pasi në Shqipëri politika bën presion më të madh se ligji. Pra do të kishim po të njëjtët drejtorë që do të zëvendësonin punonjës duke shkelur ligjin. Politika aktuale është mbi ligjin.

Po kështu edhe ligji mbi Gjykatën e Lartë. Edhe kjo vazhdon të funksion-

ojë si do të jetë. Miratimi i tyre nuk do ia ndryshonte pamjen Shqipërisë.

Ndaj le të vendosin shqiptarët ditën e zgjedhjeve. Atëherë do të duket se kush kishte të drejtë, ne apo PD. Fieri është gjetur si pretekst?

Jo, Fieri është një telenovelë sesi nuk respektohet ligji.

A ishte i drejtë largimi i Islamit?

Personalisht nuk kam qenë dakord me këtë. Tani janë shumë larg të dyja palët dhe nuk më vjen mirë për situatën e krijuar.

Dhe diçka e fundit. E ndieni veten më mirë në Elbasan apo dikur në Korçë?

Kam lidhje me dy qytetet. Nga nëna kam lidhje me Elbasanin. Po, si të them, jam pak në situatë të vështirë. Megjithatë, elbasanasit janë njerëz më të qetë, dhe, nëse ke pasur, ta zëmë, një konflikt, mund të ulesh sërish e merresh vesh.

Ndërsa me korçaret është e vështirë të ndodhë e njëjta gjë.

Drafti për nëpunësin civil rikthehet te Ligjet, ja amendimet Ministria e Brendshme propozon ngritjen e një strukture të ngjashme me Avokatin e Popullit për të monitoruar zbatimin e ligjit.

Halimi: Administrata gjyqësore të mos bëhet pjesë e ligjit Rikthehet në Kuvend projektligji për “Statusin e nëpunësit civil”. Sot, komisioni i Ligjeve do të marrë edhe një herë në shqyrtimin projektligjin, i cili para dy muajsh u kthye sërish në ekzekutiv për t’u rishikuar, pasi u cilësua nga komisioni si antikushtetues. Në komision kanë mbërritur amendimet nga dy ministritë krye-

sore, respektivisht nga ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi si dhe nga Ministria e Brendshme, nën firmën e drejtoreshës Blerta Selinica. Në amendimet e saj Ministria e Brendshme kërkon që komisioneri të mos jetë më si organ kolegjial po të jetë jetë monokratik, pra të drejtohet vetëm nga një person juridik publik, siç drejtohet sot Avokati i Popullit. Pra, sipas këtij propozimi, krijohet komisioneri i shërbimit civil, që do të ketë detyrë monitoruese të zbatimit të ligjit dhe nuk do të ketë më kompetencë që të trajtojë ankesat. Ministria e Brendshme ka propozuar gjithashtu që të bëhen riformulime në nenin 11 të projektligjit për nëpunësin civil, i cili ka të bëjë pikërisht me Komisionerin për Mbikëqyrjen e Shërbim-

it Civil. “Komsioneri për mbikëqyrjen e Shërbimit civil është person juridik publik, i cili është përgjegjës për mbikëqyrjen e ligjshmërisë në administrimin e shërbimit civil”-thuhet në amendimet e Ministrisë së Brendshme. Sipas këtij propozimi, komisioneri zgjidhet nga Kuvendi dhe largohet nga detyra po me votat e shumicës në Kuvendin e Shqipërisë.

Ministria e Drejtësisë

Në dokumentin e sjellë nga Ministria e Drejtësisë në komisionin e Ligjeve kërkohet që punonjësit e administratës gjyqësore të trajtohen nga një ligj specifik. Drejtësia ka sjellë propozimet e saj, të miratuara edhe nga ekspertët e misonit ‘Euralius’ “Mbi kuadrin ligjor të shërbimit Gjyqësor civil”, e cila referuar edhe për-

Komisioni i Ligjeve

vojës europiane ka propozuar që shërbimi civil gjyqësor të rregullohet me ligje të veçanta, të ndryshme nga shërbimi civil i zakonshëm, kryesisht në lidhje me autoritet kompetente për

rekrutimin, kërkesat për eksesin e publikut në shërbime dhe trajnime.

“Gjithashtu, disa pozicione të larta brenda shërbimit civil gjyqësor, si kancelari, kërkojnë rregullim të veçantë në lidhje me statusin, autoritetin dhe pavarësinë e tyre”, -thuhet në dokumentin e sjellë nga ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi. Në fund, Halimi ka rikonfirmuar qëndrimin e institucionit që drejton se administrata gjyqësore e Gjykatave të Shkallës së Parë dhe Apelit nuk duhet të përfshihen në fushën e veprimit të ligjit “Statusi i nëpunësit civil”, sepse, sipas tyre, statusi i administratës gjyqësore do të rregullohet me ligj të veçantë, i cili do të jetë pjesë përbërëse e ligjit 9877/2008.

Fernada Cenko

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

kronikë

MAPO

7

Policia ndalon vetëvarjen e 37-vjeçarit Tiranë Policia parandalon vetëvarjen e një 37- vjeçari, pas një telefonate të mbërritur në sallën operative. Sipas informacionit të mbërritur, një person rreth të 37-ave po tentonte të varte veten në zonën e ish-magazinave të braktisura pranë stacionit të trenit në kryeqytet, për shkak të situatës së vështirë ekonomike në të cilën ndodhej.

Ngjarja ndodhi dje gjatë paradites, kur

një kalimtar në zonën e ish- magazinave pranë stacionit të trenit kishte vënë re veprimet e 37-vjeçarit, por nuk kishte mundur të ndërhynte. Gjithsesi, ka telefonuar në sallën operative të Drejtorisë së Policisë së Tiranës. Ai ka njoftuar se në këtë zonë, një person po kryente veprime të rrezikshme, ndërsa dyshonte se po tentonte të vetëvarej.

Menjëherë pas njoftimit të marrë në

këtë zonë, janë nisur dy patrulla të komisariatit nr.3, të cilët kanë gjetur burrin ndërsa përpëlitej me lakun rreth qafës të lidhur në një nga trarët e një prej magazinave aty. Pasi i është dhënë ndihma e parë në vend, ai u përcoll me shpejtësi drejt spitalit civil në kryeqytet, ku falë ndërhyrjes së mjekëve gjendja e tij ka kaluar rrezikun për jetën.

Filmohen duke marrë ryshfet, pezullohen 5 policë rrugorë Pesë punonjës të policisë rrugore janë në pritje të përjashtimit, pas një hetimi të kryer nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm.

Shoferët refuzojnë t’i denoncojnë, por hetuesit kanë pamjet e kamerave Dashamir Biçaku

Tiranë Pesë policë të qarkullimit

rrugor ndodhen në prag të përjashtimit, pasi janë filmuar teksa po merrnin ryshfet. Hetimi i nisur nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm i është përcjellë tashmë drejtorisë së Standardeve, ku edhe do të merret vendimi për përjashtimin. Burime nga Ministria e Brendshme i thanë

MAPO-s se efektivët e komisariatit të Policisë Rrugore të Tiranës janë pezulluar nga detyra. Këta të fundit mësohet se janë kapur nga kamerat teksa merrnin ryshfete nga qytetarë të ndryshëm, në vendet ku ata ishin dislokuar me shërbim.

Ndërkaq, të dëmtuarit kanë qenë drejtues makinash, të cilët nuk kanë dashur të japin denoncime pranë strukturave të ShKB-së në lidhje me rastet e mësipërme. E gjendur në këto rrethana, por me filmimet në dorë, ShKB-ja ka vendosur që efektivët e kapur të procedohen pranë Drejtorisë së Standardeve Profesionale në Policinë e Shtetit. Kësaj të fundit i është rekomanduar përjashtimi i këtyre punonjësve të policisë nga radhët e forcave blu, me motivacionin e shkeljes së Rregullores së Disiplinës së Policisë së

Shtetit. Mësohet se Drejtoria e Standardeve në Policinë e Shtetit ka marrë në duart e saj dosjet e pesë punonjësve të Policisë Rrugore të Tiranës dhe është duke shqyrtuar fillimisht faktet dhe provat e ofruara tek ata nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm. Pas shqyrtimit të provave dhe fakteve që ndodhen të arkivuara në dosjet përkatëse, pritet që organi disiplinor të thërrasë në një seancë dëgjimore në cilësinë e dëshmitarëve personat që kanë përpiluar dosjet në ngarkim të tyre. Po kështu pritet të dëgjohen edhe vetë personat e pezulluar dhe që janë proceduar disiplinarisht, të cilët duhet të japin versionin e tyre mbi rrethanat e episodeve ku ata shfaqen duke marrë para. Në fund, komisioni përkatës i disiplinës pritet të japë një vendim nëse policët e qa-

Pas shqyrtimit të provave dhe fakteve që ndodhen të arkivuara në dosjet përkatëse, pritet që organi disiplinor të thërrasë në një seancë dëgjimore në cilësinë e dëshmitarëve personat që kanë përpiluar dosjet në ngarkim të të pandehurve

rkullimit duhet të kthehen në punë apo jo. Funksionarë të ShKB-së thanë se provat e siguruara prej tyre janë të mjaftueshme që Drejtoria e Standardeve të vendosë për ta përjashtimin nga policia. Ndërkaq, zyrtarë të Drejtorisë së Standardeve thanë se do të shqyrtohet me kujdes çdo fakt dhe provë e ofruar për të vendosur për largimin e tyre apo jo.

Efektivët e Policisë Rrugore kanë qenë vazhdimisht në fokusin e hetimeve të kryera nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm. Burimet e ShKB-së thanë se veprime të tilla, qoftë me metoda speciale, qoftë me hetime dhe marrje të denoncimeve nga të dëmtuar të ndryshëm do të kryhen në mënyrë të vazhdueshme për të pastruar Policinë nga elementë të inkriminuar apo të korruptuar.

Pranga grabitësit “serial” të tubave në QSUT Policia e Tiranës ka arrestuar një 37-vjeçar, pas vjedhjeve të vazhdueshme të tubave të bakrit, të cilët i shiste për skrap Tiranë Prangoset përdoruesi i

marijuanës, u kap duke vjedhur tubat e bakrit që furnizojnë me gaz kaldajat e gazit të Qendrës Spitalore “Nënë Tereza”. Lajmi u bë i ditur për mediat dje në mesditë, kur Artur Oshafi, 37 vjeç, banues në Tiranë, i njohur nga policia si element me tendenca kriminale, u arrestua në flagrancë nga komisariati i

policisë nr.4 në kryeqytet. Sipas burimeve të policisë, Oshafi vidhte prej dy ditësh tubat e bakrit në QSU, ndërsa drejtuesit e spitalit u kanë shprehur shqetësimin punonjësve të sigurisë së një policie private, që merret me ruajtjen e ambienteve.

Veprimet keqbërëse të personit mësohet se janë përsëritur për tri ditë me radhë, sa që situata është bërë shqetësuese dhe alarmante në spital, pasi shumë shërbime rrezikoheshin. Pas kësaj situate, janë njoftuar edhe blutë e komisariatit nr.4, që kanë nisur vëzhgimet e tyre. Pas mbajtjes në vëzhgim të disa objekteve të

vjedhura, nga efektivë të policisë private si dhe të komisariatit nr.4, Oshafi është kapur në flagrancë pikërisht në kohën që tentonte të kryente një tjetër vjedhje në ambientet e spitalit, duke prerë tubat e oksigjenit, që mund të sillnin pasoja të rënda në ambientet operatore. Pas ndalimit të tij nga efektivët e policisë, ai u përcoll për në komisariatin nr.4, ku edhe iu komunikua akuza e vjedhjes, veprim që sipas hetuesve është kryer në mënyrë të përsëritur ndaj ambienteve të spitalit nga 37-vjeçari Oshafi, banues në Tiranë. Sipas hetuesve, i ndaluari i shiste për skrap tubat

e vjedhur të bakrit, ndërsa dëmi i shkaktuar, sipas burimeve të policisë, kap vlera të konsiderueshme, të shkaktuara ndaj spitalit. Rasti i djeshëm nuk është i pari, kur pajisje të spitalit sidomos ato të ngrohjes dhe transmetimit të oksigjenit në sallat operatore dëmtohen nga persona të ndryshëm për t’i shitur tubat e bakrit më pas për skrap.

Dy vite të shkuara, policia arrestoi edhe një person tjetër, i cili kishte shkaktuar një dëm të konsiderueshëm, pasi ishin vjedhur disa metra tub bakri për transmetim të oksigjenit dhe gazit për ngrohje. D.Biçaku

8

MAPO

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

rrethe

Trafik hashashi me gruan dhe fëmijët në makinë Policia ka sekuestruar 72 pako me lëndë narkotike marijuanë, në pikën e kalimit kufitar të Muriqanit në Shkodër. Mëngjesin e së dielës, shërbimet e policisë pranë pikës së kalimit kufitar të Muriqanit, gjatë kontrollit të një mjeti tip Benz Vaneo me ngjyrë të zezë dhe targë AA 165 EH, kanë gjetur 72 pako me lëndë narkotike. Mjeti drejtohej nga 34-vjeçari Edi Gashi nga Mamurrasi, i cili po

udhëtonte së bashku me familjen, gruan shtatzënë në muajin e fundit dhe dy fëmijët e mitur, 3 dhe 6 vjeç. Policisë i ka tërhequr vëmendjen disa lidhëse poshtë makinës dhe pas kontrollit ka rezultuar se te llamarina nën shasi ishin fshehur 72 pako lëndë narkotike, me peshë rreth 25 kg. Policia ka bërë ndalimin e 34-vjeçarit, i cili familjarisht dhe së bashku me lëndën narkotike po tentonte të kalonte

në Mal të Zi dhe më tej. Sipas policisë, mendohet se destinacioni i tij të ketë qenë Italia dhe droga do dërgohej në Milano. Ky është rasti i dytë brenda pak ditësh ku kapen lëndë narkotike në qarkun e Shkodrës, ku vetëm tri ditë më parë u sekuestruan 1406 kg në brendësi të rezervuarit të gjuetisë në Pulaj të Velipojës si dhe u kap një skaf 15 m i gjatë me dy motorë.

D.Kolaj

Gripi “vrastar” i Amerikës mbërrin në Shqipëri

Maringlen Përgjini

Përgjini “braktiset” në qeli, nuk merret në pyetje për 48 orë I vetëdorëzuari në polici, Maringlen Përgjini nuk është marrë në pyetje për shkak se prokurorët kanë qenë në pushimin e fundjavës. E vërteta e vrasjes së Martin Shtjefnit ende e paqartë Edhe pse kanë kaluar 48 orë nga vetëdorëzimi i Maringlen Përgjinit, ai ende nuk është marrë në pyetje nga ana e organit të akuzës. Edhe pse bëhet fjalë për vrasjen e një të riu, burime të sigurta nga ana e policisë së Kurbinit bëjnë me dije se me përjashtim të protokollimit të vetëdorëzimit në polici, nuk është kryer ende asnjë veprim hetimor ndaj tij. Përgjini nuk është marrë ende në pyetje për vrasjen e 9 Janarit, ku mbeti i vdekur Martin Shtjefni, në një lokal me muzikë live në fshatin

Zejmen të Lezhës. Pas dy orësh qëndrimi në policinë e Kurbinit, Maringlen Përgjini është transferuar në dhomat e paraburgimit në burgun e Shënkollit, ku edhe atje nuk është marrë akoma në pyetje. Ndërkohë që para vetëdorëzimit në polici, për mediat Maringlen Përgjini ka deklaruar se është i gatshëm të bashkëpunojë me policinë për zbardhjen e së vërtetës së vrasjes së Martin Shtjefnit. Ai ka shtuar se do t’i tregonte policisë edhe vendin ku kishte hedhur armën me të cilën qëlloi në oborrin e lokalit, por as në këtë drejtim nuk është bërë ndonjë lëvizje nga policia. Kërkesës së Maringlen Përg jinit për të dëshmuar për ngjarjen si dhe për të treguar edhe armën në prezencë të avokatit, nuk kanë marrë ende përgjigje. Burime të policisë së Kurbinit bëjnë me dije se në Lezhë nuk ka patur prokuror të gatshëm, që të bënte të mundur marrjen në

Para vetëdorëzimit në polici, për mediat Maringlen Përgjini ka deklaruar se është i gatshëm të bashkëpunojë me policinë për zbardhjen e së vërtetës së vrasjes së Martin Shtjefnit. Ai ka shtuar se do t’i tregonte policisë edhe vendin ku kishte hedhur armën me të cilën qëlloi në oborrin e lokalit

pyetje të Përgjinit dhe askush nga organi i akuzës nuk ka prishur pushimin, për hedhjen dritë mbi vrasjen e Martin Shtjefnit. Përtej dëshmisë së Maringlen Përgjinit, që mohon krimin dhe Ergys Nikës, i cili akuzon Maringlenin, ende nuk është bërë një ballafaqim mes të rinjve. Ndërsa me të drejtë, familja e Martin Shtjefnit vetëm pak ditë më parë i kërkoi policisë që të zbardhë të vërtetën e vrasjes së fëmijës së tyre, për të gjetur autorin e ngjarjes. Sipas burimeve zyrtare të policisë së Lezhës, Maringlen Përgjini akuzohet për veprat penale të “armëmbajtjes pa leje” si dhe është i dyshuar për veprën penale të “Vrasjes me dashje”. Për këtë gjykata e Lezhës ka dhënë edhe masën e arrestit me burg pa afat në mungesë për Përgjinin. Ky i fundit sfidoi policinë, me vetëdorëzimin e tij, duke hedhur poshtë akuzat për vrasjen e Shtjefnit.

Instituti i Shëndetit Publik konfirmon se kanë izoluar raste të gripit A dhe B, madje edhe nëntipin A H3N2, i cili shkaktoi një sërë viktimash në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. “Ne konfirmojmë që gripi qarkullon në Shqipëri. Në laboratorin e virologjisë më IShP janë izoluar rastet e para me grip, raste të shkaktuar nga viruse të tipit A dhe B. Viruset A që qarkullojnë në vend janë H3N2, H1N1. Shenjat janë të zakonshmet e gripit, dhembje koke, kollë, temperaturë e lartë, por nëse kolla sjell vështirësi në frymëmarrje, është e domosdoshme që të vizitohet menjëherë te mjeku”, -deklaroi për TCH, Silva Bino, shefe e Departamentit të Sëmundjeve Infektive në IShP. Bino sqaron se nuk ka vend për panik në popullatë, pasi në vendin tonë dhe në të gjithë Europën, intensiteti i qarkullimit të virusit është i ulët.

Përsa i përket risqeve të dy viruseve që qarkullojnë, Bino thekson se simptomat e gripit nuk duhen neglizhuar. “Ne nuk mund të bëjmë asnjë dallim mes formave të gripit. Gripi është i rrezikshëm, është një sëmundje virale që mund të shkaktojë pasoja të rënda. Rastet në Amerikë janë raste të evidentuara edhe në vendin tonë, edhe ne kemi pasur vdekje e raste të rënda nga gripi.

ShBA është një vend më i madh dhe epidemia prek më shumë banorë, por në Europë nuk ka shpërthime masive epidemike”, shtoi Bino.

Silva Bino, shefe e DSI

Protesta për banesat: Nuk dalim të gjallë që këtu 31 familje në Shkodër kanë protestuar kundër vendimit që i detyrojnë ata të lirojnë ambientet e ish-shkollës së rezervave Shkodër Banorët që jetojnë në ndërtesën e ish-shkollës së rezervave në Shkodër kanë protestuar kundër urdhrit për lirimin e banesave të tyre. “Nuk do të dalim të gjallë prej këtu”,-kanë thënë dje disa prej protestuesve.

Janë 31 familje me 179 banorë, që kanë marrë urdhër ekzekutimi për lirimin e banesave të tyre. Këto familje jetojnë pikërisht në ish-shkollën e rezervave, ndërsa

janë vendosur në këtë tokë shtetërore që nga viti 1992 nga kryetari i atëhershëm i Bashkisë, Filip Guraziu. Këta banorë kanë lëshuar akuza për pushtetin vendor që ia ka dorëzuar këtë pronë një shtetasi, i cili sipas tyre nuk ka gëzuar asnjë të drejtë dhe pronësi të mëparshme për këtë truall. “Ne dalim vetëm nëse shteti na jep shtëpi. Kjo ndërtesë ka qenë gërmadhë para 20 vitesh dhe ne e kemi rregulluar. Kemi hyrë këtu me urdhër të bashkisë së atëhershme, nuk na ka thënë kush mos hyni. Tani na thonë të dalim.

Ky ka qenë objekt i ndërtuar nga populli dhe tani i ka dalë pronari që për 20 vite nuk ka ardhë të na

thotë se është e tij. Jemi pa punë, të sëmurë dhe nuk kemi ku shkojmë.

Kemi shkuar në gjykatë por dy seanca janë bllokuar. Ne jemi me dokument këtu, nuk kemi hyrë e zënë arbitrarisht, por na kanë dhënë leje. Ne nuk dalim dhe do vazhdojmë ta kërkojmë të drejtën tonë me ligj, me gjyq dhe nuk pranojmë të dalim as me forcë”.

Këta 31 familje kanë marrë urdhër ekzekutimi për lirimin e banesave, ndërkohë që nuk i është dhënë asnjë alternativë tjetër për një strehim. Para një situate të tillë, ata kërcënojnë me përshkallëzim të protestave e deri në veprime ekstreme, nëse dëbohen me dhunë nga banesat ku jetojnë.

D.Kolaj

“Ne dalim vetëm nëse shteti na jep shtëpi. Kjo ndërtesë ka qenë gërmadhë para 20 vitesh dhe ne e kemi rregulluar”

profil

botimi

Aubrey Herbert, miku i shqiptarëve që komunistët e lanë në harresë

Botohen letrat e panjohura të Nolit Letërkëmbimi i Fan Nolit shtrihet në një periudhë kohore afro gjashtëdhjetëvjeçare (1906-1965), pas së cilës qëndron historia shqiptare e gjysmës së parë të shekullit XX.

“Miku i madh i shqiptarëve, Aubrey Herbert dhe krijimi i Shqipërisë së sotme” është për botim nga Bejtulla Destani dhe Jason Tomes

Dosje fenomen Vitrina e librit recensë botime

recensa e preç zogaj

Arsenali tokësor i parashikimit të fatit “Kasandra”, një roman nga Christa Wolf, botuar në shqip nga “IDK”

www.mapo.al

Muhammad Yunus duke marrë çmimin "Honoris Causa” në UET

Rrëfehet nobelisti Muhammad Yunus: Jo gjithçka bëhet vetëm për para Shtëpia botuese UET Press ka sjellë në shqip librin e nobelistit për paqen, krijuesit të biznesit social dhe mikrokredisë, Muhammad Yunus, “Ndërtimi i biznesit social”. Autori tregon rrugëtimin nga huatë e para për gratë e fshatrave të varfra, deri tek konkretizimi i konceptit të biznesit social si biznesi i dedikuar për zgjidhjen e problemeve sociale, ekonomike dhe mjedisore ...Imagjinoni një botë pa varfëri, një botë në të cilën mosbalancimi është korrigjuar. Jo vetëm që do të jetë një botë shumë herë më e mirë për ata që kishin qenë të varfër, por gjithashtu kushdo tjetër do të për-

fitonte. Kur çdokush të ketë akses në shërbimin shëndetësor, kërkesa për doktorë dhe infermierë të trajnuar mirë, do të “ngrihet në qiell”.

Kur çdokush të ketë mundësinë për të pasur një shtëpi të këndshme, kompanitë e ndërtimit, arkitektët dhe ata që bëjnë mobilie, do të punojnë jashtë orarit sepse do të ketë vëllim të madh pune. Shpenzimet e qeverisë në programet e ndihmës sociale do të jenë të panevojshme. Çdonjëri në këtë planet vuan personalisht kur jeta e dikujt “çohet dëm”... shkruan fituesi i çmimit “Nobel” për paqen, ekonomisti Muhammad Yunus, në librin e tij “Ndërtimi i biznesit social”, botimi në shqip i të cilit vjen nga shtëpia botuese UET-Press.

Idealist e njëherazi pragmatist me përpjekjen e tij...

Faqe 9

Pas ceremonisë së nderimit me titullin “Doctor Honoris Causa” për profesor Yunus, shtëpia botuese e Universitetit Europian të Tiranës ka prezantuar botimin në shqip të librit “Ndërtimi i biznesit social”

10

E hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

nobelisti Pas ceremonisë së nderimit me titullin “Doctor Honoris Causa” për profesor Yunus, shtëpia botuese e Universitetit Europian të Tiranës ka prezantuar botimin në shqip të librit “Ndërtimi i biznesit social”

Biznesi social dhe fundi i varfërisë Shtëpia botuese UET Press ka sjellë në shqip librin e nobelistit për paqen, krijuesit të biznesit social dhe mikrokredisë, Muhammad Yunus, “Ndërtimi i biznesit social”. Autori tregon rrugëtimin nga huatë e para për gratë e fshatrave të varfra, deri tek konkretizimi i konceptit të biznesit social si biznesi i dedikuar për zgjidhjen e problemeve sociale, ekonomike dhe mjedisore ...Imagjinoni një botë pa varfëri, një botë në të cilën mosbalancimi është korrigjuar. Jo vetëm që do të jetë një botë shumë herë më e mirë për ata që kishin qenë të varfër, por gjithashtu kushdo tjetër do të përfitonte. Kur çdokush të ketë akses në shërbimin shëndetësor, kërkesa për doktorë dhe infermierë të trajnuar mirë, do të “ngrihet në qiell”.

Kur çdokush të ketë mundësinë për të pasur një shtëpi të këndshme, kompanitë e ndërtimit, arkitektët dhe ata që bëjnë mobilie, do të punojnë jashtë orarit sepse do të ketë vëllim të madh pune.

Shpenzimet e qeverisë në programet e ndihmës sociale do të jenë të panevojshme. Çdonjëri në këtë planet vuan personalisht kur jeta e dikujt “çohet dëm”... shkruan fituesi i çmimit “Nobel” për paqen, ekonomisti Muhammad Yunus, në librin e tij “Ndërtimi i biznesit social”, botimi në shqip i të cilit vjen nga shtëpia botuese UET-Press. Idealist e njëherazi pragmatist me përpjekjen e tij drejt një bote pa të varfër, profesori Muhammad Yunus ia ka dalë mbanë ta luftojë varfërinë, nga huatë e vogla disacentëshe nga xhepi i tij për artizanet e fshatrave të varfra të Bangladeshit, vendlindjes së tij, tek ndërhyrjet në bankat e ndryshme si garant për kredi, deri te krijesa e tij më e madhe: banka ‘Grameen’, një bankë në ndihmë të të varfërve, jo thjesht për hir të ndihmës, por drejt një investimi për jetën e miliona njerëzve. Gjithçka nisi me hapa të vegjël, thotë ai, duke e kthyer atë thirrje të brendshme njerëzore në qëllim të përjetshëm për të themeluar një bankë, me anë të së cilës do u vinte në ndihmë të varfërve të vendit të tij, Bangladeshit.

“Befas ndjeva boshllëkun e koncepteve tradicionale të ekonomisë përballë urisë dhe varfërisë shkatërruese. Kuptova se duhej të isha me njerëzit e pikëlluar në Jobra, në fshatin fqinj fare pranë Universitetit Chittahong, e në një mënyrë ose në tjetrën të gjeja diçka për të bërë për ta.

Gjithçka që shpresoja të bëja ishte të bëhesha i dobishëm të paktën për një person në ditë”. Dekada më pas arriti të krijonte një bankë, një bankë e dedikuar për t’iu shërbyer të varfërve. E quajti ‘Grameen Bank’, ose Banka e Fshatit, në gjuhën bengale. Sot ‘Grameen Bank’ është një bankë mbarëkombëtare, që i shërben çdo të varfëri, në çdo fshat të Bangladeshit. Nga 8 milionë huamarrës, 97% janë femra”. Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose mikrofinancës , një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekul-

lit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Si arriti ky profesor i thjeshtë i ekonomisë që të krijonte në pak vite një fenomen, që sipas tij do ta çonte varfërinë në muze dhe një ditë fëmijët thjesht ta lexonin nëpër libra se varfëria kishte ekzistuar dikur...? Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si bankieri i të varfërve. “Kontributi i tij i jashtëzakonshëm prek dhe një element tjetër të rëndësishëm, siç është “biznesi social” në kuadrin e një ekonomie më sociale e solidare që bashkon objektivat e fitimit me kontributin në problematikën sociale, e një tipi ekonomie që i mungon kapitalizmit të sotëm, që në themel të saj nuk ka fitimin, por punësimin dhe plotësimin e nevojave të njerëzve; ka filozofinë e filantropisë së zotëruesve të kapitalit”, - shprehet Presidenti i Universitetit Europian të Tiranës, Adrian Civici, në parathënien e librit në gjuhën shqipe, i cili gjendet në çdo librari të kryeqytetit. Muhammad Yunus u lind në vitin 1940, në krahinën e Bengalit perëndimor. Në moshën 22-vjeçare, studenti brilant dhe profesori i ri i ekonomisë në Chittagong College shkon në SHBA dhe doktorohet për ekonomi në Universitetin Vanderbilt në Tennessee me temën “Ekonomia e zhvillimit”, duke u angazhuar për 7 vjet edhe si profesor i teorive ekonomike dhe të zhvillimit në Middle Tennessee State University. Në vitin 1971, kur lindi shteti i ri i Bangladeshit si pasojë e ndarjes së tij nga Pakistani, Yunus, si përkrahës i zjarrtë i pavarësisë së Bangladeshit, braktis katedrat luksoze universitare si dhe jetën akademike në SHBA dhe kthehet për të dhënë ndihmesën e tij në vendlindje duke synuar ngritjen dhe forcimin e universiteteve në Bangladesh, pasi besonte se ato janë një nga faktorët më të rëndësishëm për “hapjen e mendjeve” dhe zhvillimin e çdo vendi. Ai shumë shpejt e shndërron Universitetin e Chittagong-ut në një qendër të rëndësishme të debateve mbi teoritë dhe mbi modelet e zhvillimit me fokus zonat rurale dhe ato të varfra.

Por vetëm 3 vjet më vonë, një krizë e madhe urie godet Bangladeshin dhe mbi 1.5 milion njerëz vdesin nëpër fusha, nëpër rrugë dhe nëpër trotuare, duke shokuar botën me pamjet dhe pafuqishmërinë e shtetit dhe të shoqërisë për ta ndërprerë këtë tragjedi. Kjo ngjarje e ndryshoi përgjithmonë rrjedhën e jetës së tij: “Njerëzit vdisnin nëpër rrugë, ndërsa

Biznesi social ofron një mundësi gjithashtu për përtëritjen individuale.

Miliona njerëz në çdo hap të jetës ëndërrojnë për ndryshimin, por nuk arrijnë asnjëherë ta përjetojnë atë.

Shumë prej nesh ndihen të bllokuar në jetën “e sigurt” që nuk largohet asnjëherë nga rutina e punës dhe e konsumit të pamenduar.

unë vazhdoja të mbaja leksione për teoritë elegante ekonomike pa lidhje me realitetin…e kuptova se ishte shumë arrogante që të pretendoja një përgjigje për këtë gjendje duke qëndruar në klasë…. dhe menjëherë fillova të studioja se çfarë ndodhte në terren”. Yunus shkon në fshatin më të afërm dhe duke biseduar me banorët e tij kupton se “viktimat e urisë dhe të varfërisë ndodheshin në një rreth vicioz…ato nuk mund t’iu drejtoheshin bankave tradicionale, qoftë dhe për të pasur një sasi të vogël parash që ta investonin për të dalë nga kjo mizerje e skajshme pasi nuk ishin të besueshëm si klientë”. Ai e filloi ndryshimin “nga xhepi i tij”, vetëm 24 dollarë për 42 gratë më të varfra, “për të blerë një pulë..shitur vezët..blerë një pulë tjetër….dhe gradualisht për t’u futur në një cikël ekonomik që mund t’i ndihmonte të dilnin nga mizerja”. “Rezultati ishte surprizues. Muhammad Yunus hedh hapin e dytë të jashtëzakonshëm: krijon “Grameen Bank”, ose «Banka e Fshatit», e cila shpejt e shtriu aktivitetin e saj në qindra fshatra të zonës, në gjithë Bangladeshin, si dhe në shumë vende të botës. Kjo bankë dëshmoi se të japësh hua për të varfrit, jo vetëm që është e mundur, por është dhe fitimprurëse. Sot, mbi 300 milionë njerëz përfitojnë drejtpërdrejt nga mikrokredia duke e diversifikuar aktivitetin e saj edhe në fusha të tilla si industria tekstile, telefonia, prodhimi i energjisë etj.

Falë mikrokredisë, mbi 75% e përdoruesve të saj arrijnë të dalin nga gjendja e varfërisë. Grameen Bank është shndërruar në një “uzinë fantastike idesh, iniciativash, shpresash e projektesh në favor të zhvillimit”. Muhammad Yunus së bashku me “Grameen Bank” është laureat i çmimit “Nobel” për paqe, në vitin 2006, “Për përpjekjet për promovimin e zhvillimit ekonomik e social në nivelet më nevojtare”, - përfundon Civici. “Së pari në problemet e varfërisë u përfshiva si një akademik, më pas personalisht dhe krejt aksidentalisht. U përfshiva sepse varfëria ishte e përhapur kudo rreth meje në Bangladesh. Ishte uria e vitit 1974, ajo që në veçanti më shtyu jashtë kampusit të universitetit

dhe më detyroi të kthehem në një aktivist social përveç faktit të të qenit mësues”,- kështu e nis rrëfimin e tij nobelisti për paqen, Muhammad Yunus, drejt rrugëtimit për të luftuar varfërinë. Faza më e fundit e këtij udhëtimi po krijon dhe po realizon një ide për një formë të re të kapitalizmit dhe për një lloj të ri të sipërmarrjes bazuar në vetëpohimin e njerëzve, dhe këtë Muhammad Yunus e quan biznes social. Është një lloj biznesi i dedikuar për zgjidhjen e problemeve sociale, ekonomike dhe mjedisore që kanë rrënuar njerëzimin si uria, të pastrehët, sëmundjet, ndotja, injoranca. Motivimi për nisjen ose bërjen pjesë e një biznesi social është i thjeshtë. Ai nis me idealizmin dhe shpresën, të cilët janë të integruar thellë në qeniet njerëzore. Biznesi social, gjithashtu ofron një rrugë daljeje për kreativitetin që miliona njerëz mbajnë brenda tyre. “Kreativitet” nuk do të thotë se duhet të jetë diçka e madhe.

Mund të jetë aq i thjeshtë sa zbulimi i një problemi lokal dhe të menduarit; “unë pyes veten nëse ndokush ka provuar ndonjëherë të zgjidhë këtë problem duke bërë këtë gjë”, - dhe më pas ta provosh ta bësh atë gjë. Një zgjidhje e vogël lokale mund të bëhet fara e një zgjidhjeje botërore. Por as vetëm kreativiteti në këtë shkallë modeste nuk është një kusht i domosdoshëm. Nëse ju nuk mund të zhvilloni një farë, ju mund të merrni një farë ekzistuese dhe ta mbillni atë në një vend të ri. Biznesi social ofron një mundësi gjithashtu për përtëritjen individuale. Miliona njerëz në çdo hap të jetës ëndërrojnë për ndryshimin, por nuk arrijnë asnjëherë ta përjetojnë atë. Shumë prej nesh ndihen të bllokuar në jetën “e sigurt” që nuk largohet asnjëherë nga rutina e punës dhe e konsumit të pamenduar. Në të njëjtën kohë, ne dëshirojmë të shkëputemi në një mënyrë të ndryshme jetese në të cilën ne mund të lemë gjurmët tona në këtë planet dhe të zbulojmë talentet e pafundme të ndrydhura brenda nesh. Biznesi social është një mënyrë e re e inkuadrimit të ekzistencës sonë që na ofron mundësinë për të riprojektuar jetët tona, po ashtu edhe mënyrën sesi ne përmirësojmë planetin në të cilin jetojmë.

E hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

11

Mesazhi për brezin e ri Brezit të ri unë dua që t’i kujtoj se ka aftësi të jashtëzakonshme, më shumë se çdo brez tjetër në histori, pasi teknologjia jep këtë mundësi për të qenë krijues dhe të jenë të lidhur me pjesën tjetër të botës që u mundëson të mos jenë të izoluar, por të ndërlidhur. Ata kanë gjithashtu të gjithë fuqinë e informacionit dhe të kenë akses në të kur dhe ku të duan, kështu që mund ta përdorim këtë fuqi për të ndryshuar botën.

Muhammad Yunus duke marrë titullin "Honoris Causa" nga Universiteti Europian i Tiranë

Muhammad Yunus:

Jo gjithçka bëhet vetëm për para Besart Kadia

Kudo në universitetet botërore studiohen idetë tua, dhe së fundmi Shqipëria po aplikon qasjen e dhënies së mikrokredisë për uljen e varfërisë. A mendoni se po arrini synimet që i kishit vendosur vetes, jo vetëm në Bangladesh, por anembanë botës?

Kur unë fillova punën time, nuk e kisha idenë se kjo qasje do të kalonte kufijtë e fshatit në të cilin unë isha duke punuar. Nuk kisha as qëllim, as synim, as vizion, se kjo do të përhapej në gjithë botën. Por teksa u bë e njohur për disa njerëz, ajo u përhap në shumë fshatra të tjera dhe më pas në shtete të tjera, sepse nevoja për mikrokredi është kudo, pavarësisht nëse jeton në një vend të pasur apo në një vend të varfër, nëse jeton në qytet apo në fshat, të gjithë kanë nevojë për asistencë financiare, gjë të cilën bankat nuk e bëjnë. Pothuajse 2/3 e popullatës së botës janë larg radarit të bankave komerciale. Kështu që këta persona kishin nevojë për diçka ndryshe dhe ne ndërtuam këtë instrument që punon për ta. Kjo është ajo që njihet si mikrokredi dhe është e përhapur kudo tani. Ne punojmë në Nju Jork dhe kemi gjashtë ban-

ka “Grameen” atje, për njerëzit e varfër në qytetin e Nju- Jorkut, dhe po zgjerohet. Kemi zyra në San Francisko dhe Los Angeles. Programet e mikrokredisë janë kudo në Europë, kemi programe në Norvegji, Francë Spanjë, Itali.

Pra, për të gjithë skeptikët që do

të thoshin se Shqipëria nuk është aq e varfër sa shtete të tilla si Bangladeshi, ju do t’i përgjigjeshit se aktualisht ky program aplikohet në SHBA, pse jo në Shqipëri?

Nuk ka të bëjë nëse shteti është i varfër apo jo. Por pyetja shtrohet nëse qytetarët janë refuzuar nga sistemi bankar, dhe në çdo shtet ka një numër të madh njerëzish që janë refuzuar nga sistemi bankar, dhe puna jonë, mikrokredia, punon për ata.

Ky sistem punon mjaft bukur, pasi ata i shlyejnë paratë deri në 98% dhe krijon aktivitete që gjenerojnë më tepër para.

Ky sistem punon shumë mirë dhe me gratë. Kudo që ne shkojmë në Amerikën Latine, Afrikë, Europë apo dhe Azi, gjithnjë përqendrohemi te gratë. Brenda bankës “Grameen” që punon në Bangladesh, ne kemi 8.5 milionë huamarrës, prej të cilëve 97% janë femra nga zona të varfra.

Ju u krahasuat nga Kryeministri i Shqipërisë me Nënë Terezën, të paktën me objektivat e punës së saj, si ju bën të ndiheni ky fakt?

Këto ishin fjalë shumë dashamirëse.

Në të gjithë e admirojmë punën e Nënë Terezës, e cila erdhi nga Shqipëria për t’u dedikuar jetën e saj njerëzve të varfër në rrugët e Kalkutës. Kjo është një sakrificë e madhe. Ndërsa unë nuk jam larguar nga vendi im, jam akoma aty. Ndaj nuk mendoj se krahasimi do ishte i njëjtë.

A mendoni se në jetët tona, ne do të mundet të shohim fundin e varfërisë, çka duket e paimag jinueshme sot?

Patjetër. Unë jam i bindur se do të mund të arrihet. Ne kishim tetë objektivat e mijevjeçarit, ndër të cilat dhe uljen e nivelit të varfërisë me gjysmën e saj deri në vitin 2015.

Edhe në situatën e krizës aktuale?

Absolutisht. Ne mund të kishim ulur nivelin e varfërisë para vitit 2015, por me gjithë vështirësitë ne do t’ia arrijmë deri në 2015-ën. Pyetja është në se ne mund t’ia arrijmë të ulim nivelin e varfërisë me gjysmën e saj, a do të mund ta shfarosim varfërinë përgjithnjë...Dhe argumenti im është se, nëse e ulim varfërinë me gjysmë, atëherë ne po të vazhdojmë në këtë mënyrë do ta çojmë drejt zeros. Në qoftë se njerëzit e ngulisin këtë në mendje dhe në imagjinatën e tyre, kjo ka për të ndodhur. Këtë duam të bëjmë.

A mendoni se sistemi aktual, i cili promovon te njerëzit dëshirën për të bërë më shumë para si mënyrë e suksesit në jetë, mund të ndryshojë aq kollaj?

Duhet të ndryshojë. Sepse ky perceptim nuk është perceptimi i duhur. Sepse mënyra se si është ndërtuar sistemi kapitalist është që të gjithë njerëzit janë vënë vetëm pas parasë. Gjithçka që ata bëjnë në jetë është të ndjekin paranë nga pas, për të bërë më shumë para. Kështu që paraja është bërë mbret në jetët tona, çka nuk duhet të jetë kështu. Njerëzit nuk ja-

në robotë, që gjithçka që bëjnë është të ndjekin paranë nga pas. Qeniet njerëzore janë shumë më shumë sesa robotë. Ne duam të bëjmë gjëra që na bëjnë të ndjehemi të lumtur. Të bësh para është lumturi, të bësh njerëz të tjerë të lumtur është super lumturi. Dhe kjo pjesë nuk është përfshirë asnjëherë në sistemin kapitalist. Kështu që ne po mundohemi që ta zgjerojmë interpretimin e sistemit kapitalist duke e përfshirë këtë në botën e biznesit. Ne e quajmë ‘Biznes social’. Ne krijojmë biznes për të zgjidhur problemet njerëzore. Dhe këto biznese janë biznese pa dividend, ndërsa bizneset tradicionale janë ndërtuar për të bërë para, ndërsa bizneset sociale nuk kanë synim fitimin e parasë dhe janë ndërtuar vetëm për të zgjidhur probleme sociale. Çdo qenie njerëzore mund t’i bëjë të dyja, të fitojë para dhe në të njëjtën kohë të zgjidhë problemet, pasi ata kanë fuqi të mëdha krijuese.

Dhe këtë duam të përfshijmë në perceptimin e madh që kemi për kapitalizmin. Për t’i parë qeniet njerëzore si të tilla, dhe jo si robot. Është interesant fakti sesi e bëjmë aq kollaj dallimin mes ekonomisë dhe shoqërisë. Ndaj doja t’ju pyesja se si ndjeheni që keni marrë çmimin “Nobel” për paqe dhe jo çmimin “Nobel” për ekonomi?

Kjo varet nga komisionet për çmimin “Nobel” dhe është në dorë të tyre për të vendosur se kush do të marrë çmimin “Nobel” për çfarë. Në vitin 2006, komisioni për çmimin “Nobel” për paqe më zgjodhi mua atë vit. Ndaj unë e mora dhe nuk e kam idenë se çfarë tjetër mund të kisha marrë, ndaj nuk është se jam i shqetësuar për këtë. Kur ata më zgjodhën, unë isha shumë i lumtur si dhe të gjithë njerëzit e Bangladeshit.

Cili është mesazhi kryesor që ju keni në jetë dhe, a është ky një mesazh që doni t’ia përcillni brezit të ri ?

Brezit të ri unë dua që t’i kujtoj se ka aftësi të jashtëzakonshme, më shumë se çdo brez tjetër në histori, pasi teknologjia jep këtë mundësi për të qenë krijues dhe të jenë të lidhur me pjesën tjetër të botës që u mundëson të mos jenë të izoluar, por të ndërlidhur. Ata kanë gjithashtu të gjithë fuqinë e informacionit dhe të kenë akses në të kur dhe ku të duan, kështu që mund ta përdorim këtë fuqi për të ndryshuar botën. Dhe sot bota po ndryshon shumë shpejt. Kështu që ajo që është e pamundur sot, nesër mund të bëhet lehtësisht e mundur. Kështu që mos kini frikë nga e pamundura. Gjeni të gjithë ato gjëra që duken të pamundura që janë rreth e qark dhe bëjini të mundura, sepse bota po shkon drejt kësaj. Po ta vendosni mendjen në punë në këtë drejtim, gjithçka është e mundur sepse kapacitetet njerëzore janë të pafundme. Këtë gjë dua t’u them të rinjve, nëse ata duan të arrijnë diçka, ata mundet të krijojnë botën që duan, është në dorën e tyre.

CMYK

12

MAPO

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

L

Autostrada Tiranë-Durrës, Km 7, Shqipëri Linja e shërbimit për klientin: Tel.: 04 23 88 333 info@megateksa.com

www.megateksa.com

E hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

recensa

13

“Kasandra”, një roman nga Christa Wolf, botuar në shqip nga “IDK”

Arsenali tokësor i parashikimit të fatit Preç Zogaj

E

Rrëfimi është i vetëmjaftueshëm për kureshtjen.

Ndërsa mënyra e rrëfimit është një dhuratë e rrallë për inteligjencën dhe shijen e lartë. Kasandra sapo ka mbërritur me robërit e tjerë trojanë në Mikenë dhe sapo ka lexuar në vështrimin e Klitemnestrës vendimin për të mos e falur.

posi më i njohur në gjithë historinë e njerëzimit është padyshim ai i pushtimit të Trojës prej grekëve dhe i rënies së saj me një gjëmë përjetësie. E rrëfen Homeri tek “Iliada” e famshme, lënda e ngjeshur dhe polisemantike e së cilës ishte e tillë që të ushqente me episodet dhe grimcat e saj të shenjta një konstelacion dramaturgësh e poetësh gjenialë të antikitetit greko-romak, si Eskili, Sofokliu, Euripidi,Virgjili dhe të tjerë, për të vazhduar nëpër shekuj me emra shkrimtarësh të mëdhenj që janë frymëzuar apo kanë ngjyer penën në eposin e pashtershëm homerik. Veç kësaj, me subjektin, legjendat, mitet dhe heronjtë e saj, vepra e Homerit është përshtatur në qindra botime për fëmijë dhe adoleshentë, është ekranizuar shumë herë nga shoqëritë më të famshme kinematografike të botës, aq sa është e vështirë të gjesh njerëz me njohuri mesatare për letërsinë dhe artin që të mos dinë diçka për Akilin, Priamin, Hektorin, Andromakën, Helenën, Hekubën, Klitemestren, Kasandrën, Parisin, Odisenë, Agamemnonin, Menelaun, Laokontin, pra për këtë çetë mbretërorësh, oborrtarësh, luftëtarësh e orakujsh mitikë, të cilët gjenia letrare, e vetmja armike fitimtare e harresës, i ka vënë të luajnë pambarimisht për brezat një sagë të agimeve letrare, në të cilën është plazmuar partitura e shpirtit njerëzor.

Përballë këtij shumëfishimi të pashembullt të eposit homerik duket sikur nuk ka mbetur gjë pa u thënë e pa u zhvilluar, por nuk është kështu.

Vepra e parë ka vazhduar dhe vazhdon të nxjerrë nga trungu i saj tremijëvjeçar degë të reja, tamam si një pemë gjenealogjike madhështore, e pamort.

Romani “Kasandra” i shkrimtares së madhe gjermane Christa Wolf (1929-2011) është një degë e tillë, e denjë për madhështinë e vetë pemës, por edhe mjaft origjinale, teksa e njeh lexuesin me këndvështrime të reja të luftës dhe shkatërrimit të Trojës, vështruar me syrin dhe mendjen e Kasandrës, njërës prej dymbëdhjetë fëmijëve të mbretit të Trojës, Priam dhe mbretëreshës Andromaka. Kasandra ka kaluar në histori si personifikimi femrës që ka dhuntinë e parashikimit të ngjarjeve dhe fateve njerëzore.

Përveç kësaj dhuntie hyjnore, miti i saj ngërthen edhe fatin e dyfishtë tragjik që pati kjo princeshë e oborrit trojan, në fillim si e dëbuar dhe e dënuar nga mbreti Priam për shkak të parashikimeve të saj ogurzeza dhe ngulimit të saj për marrëveshje me grekët dhe mandej, me rënien e Trojës, si robinë e Agamemnonit fitimtar, që e mori në Mikenë, ku do të binte pre e urrejtjes dhe smirës së Klitemnestrës, gruas mbretvrasëse. “Jo nga lindja, aspak, por nga bisedat në oborret e rëndësishme të Trojës unë u bëra trojane.

Dhe nga zhaurima e zërave përtej vrimës së shikimit, teksa isha e mbyllur në kafaz, pushova së qeni e tillë. Tani

që Troja nuk ekziston, unë jam bërë përsëri trojane. Asgjë tjetër”, - thotë Kasandra për veten e saj, teksa ka pikasur vendimin e Klitemnestrës për të hequr qafe dhe po pret vdekjen me qetësi. Fatdhënësja, parashikuesja, Kasandra është dënuar nga dhuntia e saj, sepse në një pikë të caktuar, të mëdhenjtë e të fuqishmit nuk duan ta njohin të vërtetën, ose kanë tmerr prej saj. Por stuhia që do të shkatërrojë muret e krenarisë së tyre dhe vetë trashëgiminë e tyre do të vijë. Të duket se shkrimtarja gjermane ka dashur të aktualizojë në një kontekst të caktuar të jetës bashkëkohore këtë mesazh universal. Pavarësisht peshës që ka një mesazh si ky, romani “Kasandra” nuk është një roman mësimesh. Duket qartë se tendenca e autores nuk është të përcjellë mesazhe, por e kundërta: të shmangë joshjen për të deduktuar mesazhe nga teksti, gjë që zakonisht e than vetë tekstin. Ajo ka vënë Kasandrën të tregojë nga brenda atë që grekët e kanë treguar nga jashtë.

Rrëfimi është i vetëmjaftueshëm për kureshtjen. Ndërsa mënyra e rrëfimit është një dhuratë e rrallë për inteligjencën dhe shijen e lartë.

Kasandra sapo ka mbërritur me robërit e tjerë trojanë në Mikenë dhe sapo ka lexuar në vështrimin e Klitemnestrës vendimin për të mos e falur. Ajo po pret vdekjen dhe digresioni i saj i beftë, që ndërpritet dhe alternohet me rënien pikë- pikë të minutave të fundit të jetës, ka tensionin dhe temporitmin e një forme për të mundur frikën apo më saktë për t’u çliruar prej saj. Stili didaskalik, plot thellësi ndjenje, me tone të shtruara lamtumire, të kujton letrën që shkroi mbretëresha e Francës, Maria Antuaneta një natë përpara se ta çonin në gijotinë.

Natyrisht, “Kasandra” është një roman ku princesha që flet në vetën e parë ka shumë e shumë gjëra për të kujtuar. Jeta në oborrin trojan, figura e Mbretit, figura e mbretëreshës, vëllezërit dhe motrat, Hektori, gruaja e tij, kthimi i Paridit, djalit të tretur; kthimi bashkë me të i fatkeqësisë dhe kobit për Trojën, sinjalet e para të dhuntisë së parashikimit, mbushja me parandjenjën e fatthënies, dëshira për të ushtruar ndikim te njerëzit, synimi i zjarrtë për të patur një komunikim me perëndinë, mospëlqimi ndaj burrave vdekatarë, përvojat sensuale dhe seksuale, dashuria e saj e dëshpëruar për Enean, djalin që fati do ta caktonte të çonte hirin, kujtimin dhe farën e Trojës së shkatërruar në një tokë tjetër…Të gjitha këto dhe shumë linja e episode të tjera parakalojnë në mendjen e Kasandrës si në një film ku nuk ka kohë dhe vend për asgjë të tepërt. Pastaj vjen lufta, Menelau që zbarkon në Trojë për të negociuar kushtet e një pakti për kontrollin e lundrimeve në ngushticën e Helespontit, kthimi i tij pa rezultatet e pritshme në Greqi, rrëmbimi i motrës së mbretit Priam nga grekët, Paridi që shkon në Mikenë për një vizitë zyrtare, ku do të zbatojë vendimin hyjnor për të rrëmbyer gruan e Menelaut, Helenën, më të bukurën femër që ka njohur njerëzimi i kohës.

Romani “Kasandra” i shkrimtares së madhe gjermane Christa Wolf (1929-2011) është një degë e tillë, e denjë për madhështinë e vetë pemës, por edhe mjaft origjinale, teksa e njeh lexuesin me këndvështrime të reja të luftës dhe shkatërrimit të Trojës, vështruar me syrin dhe mendjen e Kasandrës, njërës prej dymbëdhjetë fëmijëve të mbretit të Trojës, Priam dhe mbretëreshës Andromaka. Kasandra ka kaluar në histori si personifikimi femrës që ka dhuntinë e parashikimit të ngjarjeve dhe fateve njerëzore.

Paridi nuk kthehet në Trojë me anijen zyrtare, pasi është detyruar të ndjekë një rrugë tjetër. Kur kthehet, trojanët nuk shohin Helenën, por një grua të mbuluar.

Të thuash nuk kishte ardhur dhe ndoshta nuk kishte ardhur vërtet, por e gjithë kjo histori ishte një gjë që lidhej me nderin. Ky është momenti kur dhuntia e parashikimit e pushton Kasandrën dhe ajo shkon duke klithur nëpër pallat “nuk ka asnjë Helenë këtu, jemi të vdekur, të vdekur”. Grekët nga ana e tyre janë bashkuar nën komandën e Agamemnonit dhe do t’ia behin shumë shpejt me ushtrinë e tyre para mureve të Trojës. Në pamje të parë ata kanë ardhur për të luftuar për nderin dhe bukurinë.

Ndërkohë që nuk është parë një Helenë në Trojë. Me forcën e arsyes dhe intuitës Kasandra sheh përtej kësaj intrige. I thotë babait, Priamit, se një luftë që bëhet për një fantazmë është luftë e humbur.

“Mos fol budallaqe, - ia kthen Priami. Ata duan arin tonë dhe kalimin në Dardanele”. “Atëherë, bëj Pazar”, - i thotë Kasandra. Priami e refuzon të bijën me arsyetimin se “nuk bëjmë pazar me të drejtat tona”. Është kriza e parë e fatdhënëses me babanë, por e dyta do të jetë akoma më fatale. Kasandra do të kërkojë me forcë të dëgjohet në Këshillin e Luftës, ku do të propozojë t’u thuhet grekëve e vërteta për Helenën, t’u jepet ar dhe çfarë duan si kusht për ndalimin e luftës. Kësaj radhe Priami, krenar dhe miop njëkohësisht, e mohon si bijë dhe urdhëron izolimin e saj. Përpjekja e tretë e Kasandrës për të ndalur vërshimin e tragjedisë është ajo që lidhet me kalin e famshëm. Më kot mundohet t’i bindë trojanët të refuzojnë atë dhuratë të kobshme.

“Katastrofa erdhi shpejt. Fundi i kësaj lufte ishte i denjë për fillimin e saj: mashtrim i turpshëm”. Kështu thotë Kasandra duke patur parasysh rrëmbimin e një gruaje që nuk u pa kurrë dhe kalin-dhuratë, ku ishin fshehur zjarrvënësit e Trojës. Paraqitja e Helenës si figura fantomatike e nderit të cenuar për grekët dhe e nderit të venë në vend për trojanët është një risi në romanin e Christa Wolf-it. Që i jep mundësi shkrimtares gjermane të plazmojë një kompleks arsyesh që çojnë në konflikte të përgjakshme. Në optikën e saj, më shumë se bartëse e një dhuntie të mbinatyrshme, Kasandra është një femër inteligjente, një mendimtare e hollë, një filozofe, një njohëse e thellë e natyrës njerëzore.

Janë këto cilësi dhe natyra e saj e lirë që e bëjnë atë të jetë një kokë mbi të tjerët në parashikimin e së ardhmes. “Shumë më vonë më lindi mendimi se mënyra sesi sillet njeriu ndaj dhimbjes rrëfen për të ardhmen e tij shumë më tepër se shumica e shenjave të tjera që unë i njoh”, - është vetëm një prej sentencave të mrekullueshme, që bëjnë pjesë në arsenalin tokësor të parashikueses së famshme.

Botuar nga “IDK”, në përkthimin e Afrim Koçit, “Kasandra” vjen si një ngjarje e madhe për letërsinë në gjuhën shqipe.

14

E hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

profil

“Miku i madh i shqiptarëve, Aubrey Herbert dhe krijimi i Shqipërisë së sotme” është për botim nga Bejtulla Destani dhe Jason Tomes

Aubrey Herbert, miku i shqiptarëve që komunistët e lanë në harresë Noel Malcolm

K

ur Aubrey Herbert vizitoi qytetin jugor shqiptar të Vlorës, në shtator të 1913-ës, para godinës ku ishte strehuar përkohësisht, u mblodh një turmë dhe brohoriste: “O Paladin i Lirisë, qofsh i bekuar nga stërnipërit tanë!”. Padyshim, kjo ndodhi e preku shumë; më vonë pas kthimit të tij në Angli, në një letër që i dërgonte të vëllait, i shkruante: “Shqiptarët thonë se stërnipërit e tyre do të bekojnë emrin tim”.

Por e vërteta e hidhur është se pjesa më e madhe e stërnipave të atyre shqiptarëve mirënjohës nuk arritën ta bekojnë emrin e Aubrey Herberit, sepse nuk dëgjuan kurrë për të. Nën regjimin komunist, që sundoi vendin për rreth gjysmë shekulli, Herbertin e shndërruan në një “askush” historik; ideologjia zyrtare mbajti qëndrim armiqësor ndaj idesë se Shqipëria mund të kishte përfituar në ndonjë formë a tjetër nga ndihma e një politikani dhe figure shtetërore britanike-aq më tepër nga një person, që ishte latifondist, aristokrat dhe konservator. Ndonëse në Fjalorin Enciklopedik Shqiptar, i botuar në Tiranë në vitin 1985, përmend disa udhëtarë dhe shkrimtarë të mëhershëm britanikë, si Bajroni, Hobhouse, Leake dhe Lear, dhe megjithëse mikeshës dhe bashkëfushatistes së Herbertit, Edith Durham, vërtet i rezervohet trajtim dashamirës, vetë Herber lihet në harresë, në shpërfillje të plotë. Në këtë mënyrë, ideologjia komuniste jo vetëm zhduku historinë personale të një figure kyçe në historinë e Shqipërisë, por edhe fshiu të gjithë kujtesën e punës humanitare të ndërmarrë nga Herberti dhe familja e tij (përfshirë punën e kryer nga nëna e tij, pas vdekjes së tij, në përkujtim të tij), e cila shpëtoi me qindra, ndoshta mijëra jetë njerëzish nga sëmundjet dhe uria.

Duhet thënë se emri i Aubrey Herbertit nuk pati vlerësimin e duhur as në vendin e tij. Është e vërtetë se kushdo që lexon për jetën dhe letrat e figurave të tilla si Raymond Asquiuth, Lawrence i Arabisë ose Mark Sikes, do të vërejë edhe praninë e herëpashershme të Herbertit si një mik shumë i vlerësuar, por ekscentrik në mënyrë të pakapshme. Vendi që zinte Herberti në botën politike u shpalos për mrekulli nga biografia që Margaret FitzHerbert i kushtoi atij në Luftën e Parë Botërore, Mons Anzac dhe Kult, që do t’i linte mbresa një brezi të ri lexuesish për shpirtin, humorin, zhdërvjelltësinë dhe guximin e tij. Por kronika tradicionale e historisë politike britanike të fillimshekullit të njëzetë ka lejuar që emri i tij të zhduket pothuajse pa lënë gjurmë.

Kjo nuk është aq befasuese. Aubrey Herbert ushtroi pak pushtet të drejtpërdrejtë mbi ngjarjet dhe kauzat për të cilat luftoi, nuk gëzonin popullaritet. Mbrojtja e pashoqe nga ana e tij e së drejtës së Shqipërisë për kombësi e bëri një figurë mjaft të izoluar; megjithëse (siç tregon ky libër) ishte energjik dhe çuditërisht i efektshëm në sigurimin e mbështetjes nga miqtë dhe kolegët e tij të botës politike, ai ishte në fund të fundit, i vetmi politikan britanik, i cili mund të fliste për çështjet shqiptare në bazë të njohjes dhe përvojës së gjallë vetjake. Dhe nga ana tjetër, në jetën publike britanike ishin rrënjosur interesa dhe simpati (siç tregon gjithashtu ky libër), që i ishin kushtuar mbrojtjes si të politikës

greke, ashtu dhe të asaj serbe ndaj Shqipërisë.

Kësisoj, Herbertit iu desh të përballej me dy pengesa kryesore: injorancën e shumicës dërrmuese-përfshirë politikanë dhe diplomatë- për çdo gjë shqiptare dhe interesat e kundërta të aktivistëve të tjerë në çështjen e Ballkanit. Mrekullia është se ai dhe grupi i vogël i miqve të Shqipërisë, të cilët ai i bëri bashkë, patën arritje kaq të shumta. Në një fjalim në Parlament në qershor 1914, Aubrey Herbert përqasi dy tradita ose “shkolla mendimi” në politikën e jashtme: qasjen romantikeliberale, e cila mbronte të drejtat e kombeve të vogla dhe shteteve të viktimizuara, dhe qasjen që më vonë do të etiketohej si “realiste”, që kërkonte shkëputjen e Britanisë nga të gjitha konfliktet e huaja, përveç rasteve kur viheshin në rrezik interesat materiale të saj. Do të ishte shumë e lehtë sikur këtë dikotomi ta shfrytëzonim dhe Herbertin ta kategorizonim thjesht si liberal idealist, i interesuar vetëm për mbrojtjen e të dobëtëve. Por kjo nuk do t’i jepte vlerësimin që i takon gjerësisë dhe thellësisë së mendimit politik të tij.

Ideja më e mirë e modelit të mendimit të tij përftohet nga fjalimi madhor për Shqipërinë, të cilin ai e mbajti në Dhomën e Komunave në maj 1913- një ndërhyrje e rëndësishme në debatin publik, në një kohë kur e ardhmja e Shqipërisë ishte në fije të perit. Këtu ai këmbënguli vërtet në temën kyçe romantiko-liberale të luftës së një populli për të mbrojtur gjuhën dhe lirinë e tij, duke gjetur me mjaft zgjuarsi momentin për t’ia atribuuar këto vlera vetë Sër Edward Grey-t: “Sekretari i Jashtëm... tha se e njëjta dashamirësi duhet t’u zgjatet edhe shqiptarëve, ashtu siç u është dashur edhe popujve të tjerë, të cilët kanë luftuar për jetën e tyre, për gjuhën e tyre, për lirinë e tyre dhe për vendin e tyre”. Gjithashtu, ai këmbënguli në parimet elementare të drejtësisë: “Ne do të dëshironim të shihnim që ndaj Shqipërisë të zbatohet i njëjti parim që është zbatuar për vendet e tjera të Ballkanit”.

Dhe me urtësi u shpreh se, idealizmi moral mund të bashkëjetonte me një politikë dashamirëse për shqiptarët, për shkak të “cilësive të shkëlqyera” të vetë shqiptarëve: “Kur shqiptari jep fjalën, mund të mbështetesh tek ai; besimin mund ta lësh në nderin e tij, njëlloj si të jesh në besën e oficerit britanik”. Por diskutimi i tij nuk u mbyll me kaq. Ai shkoi më tej duke theksuar se, copëtimi i propozuar i trojeve shqiptare nuk kishte kuptim në aspektin ekonomik, pasi ndante nga trungu i tyre qytete të rëndësishme si Peja dhe Dibra. Madje, edhe më e rëndësishme, ai vuri në dukje se një zgjidhje që ishte e papranueshme për shumicën e banorëve të atyre viseve, vetëm sa do t’i mbante ndezur zjarret e konflikteve të ardhshme; “duke zvogëluar, duke cunguar dhe duke gjymtuar Shqipërinë, ju e bëni shumë më të vështirë arritjen e të vetmes gjëje, që çdokush e dëshiron më së shumti-domethënë, të ekuilibrit dhe të stabilitetit në Ballkan”. Në terma më të përgjithshme, parimi i tij ishte që, pas çdo konflikti, stabiliteti i vërtetë vjen vetëm nga arritja e një paqeje të drejtë dhe se drejtësia kërkon dy gjëra: respektimin e

Nën regjimin komunist, që sundoi vendin për rreth gjysmë shekulli, Herbertin e shndërruan në një “askush” historik; ideologjia zyrtare mbajti qëndrim armiqësor ndaj idesë se Shqipëria mund të kishte përfituar në ndonjë formë a tjetër nga ndihma e një politikani dhe figure shtetërore britanike-aq më tepër nga një person, që ishte latifondist, aristokrat dhe konservator.

dëshirave themelore të popullit, si dhe bërjen dhe ekzekutimin e gjykimeve morale për kriminelët dhe viktimat e tyre.

Ky parim ishte sa realist, aq dhe idealist dhe Aubrey Herbert e kuptonte plotësisht këtë, por si asokohe, ashtu edhe në konfliktet e mëpasshme në Ballkan, shumëkush në Zyrën e Jashtme Britanike e ka çuditërisht të vështirë ta rrokë.

Ky koleksion i shkrimeve të Herbertit për çështjet shqiptare dhe ballkanike hedh mjaft dritë të re si në lobimin për shtetësinë shqiptare, ku ai u përfshi në mënyrë aq të palodhur, ashtu edhe në kushtet dhe manovrat politike në Shqipëri në një kohë me rëndësi jetike për historinë e saj. Por mbi të gjitha, ai sjell në fokus më të mprehtë të menduarin dhe karakterin e vetë Aubrey Herbertit;

vëllimi i botuar i kujtimeve të tij, Ben Kendim, u shkrua në fund të fundit, për konsum publik (pasi përmban një numër artikujsh të përgatitur për shtypin), ndërsa shënimet në ditar dhe letërkëmbimi personal i tij shprehin mbresat e drejtpërdrejta dhe mendimet vetjake. Këtu shohim se interesi i tij për Shqipërinë u ngjall jo vetëm nga parimet e drejtësisë, por edhe nga admirimi i vërtetë i cilësive individuale të shumë prej shqiptarëve që takoi: reagimin e luftëtarit të famshëm Isa Boletini ndaj një pusie të hamendësuar, “i zhdërvjellët si panterë”, dhe “njerëzit e tij brofën përreth tij si me sustë”, për shembull, ose shqiptarët të cilët shoqëruan Herbertin në Novi Pazar, të cilët “ngjanin si mbretër në zhele”.

Gjithashtu vërejmë pakënaqësitë dhe zhgënjimin e tij me disa prej pushtetarëve shqiptarë në pozita të udhëheqjes politike gjatë asaj periudhe. Një ndër incidentet më të paharrueshme dhe karakteristike, në të vërtetë, ndodhi gjatë vizitës së tij në Vlorë më 1913-ën, kur këmbënguli të këqyrte burgun e zonës dhe u trondit nga kushtet e llahtarshme që vërejti; siç tregon, menjëherë i tha Ismail Qemalit (kreu i qeverisë atje) se, “nëse gjërat drejtoheshin në këtë mënyrë, kjo do të fliste shumë pak në dobi të Shqipërisë së re, dhe madje as për të shpëtuar miqtë e mi”. Me kërkesë të tij, të burgosurit u liruan; nëse Ministri i Drejtësisë u dënua, siç kërkoi ai, gjithashtu kjo nuk dihet. Dhe bashkë me këto portretizime politike dhe sociale ka edhe momente përshkrimesh idilike, që sjellin në mënyrë të gjallë përvojën e udhëtarit: gjatë udhëtimit të tij nga Shkodra në Prizren në maj 1907, për shembull, përshkrimi i shtegut që përshkoi si “i frikshëm kur nga një kënd, e sheh tek ngjitet përpjetë kodrave kundruall, një fëmijë kur gërvisht baltën”. Ose një tjetër, nga udhëtimi i tij nëpër Kosovën veriore e qendrore në janar 1909: “Kaltërsia e qiellit pasqyronte një kthjelltësi të përkryer dhe herë pas here një batare flokësh derdhej nga lart nëpër gjethnajën e kafenjtë të lisave, si fluturim shigjetash me majë diamanti, por me bishta të padukshëm”. Në kujtesë të ngulitet veçanërisht një fragment nga i pari i dy udhëtimeve: “një faqe kodre me një kope dhish, ku një bari dremiste me pushkën nën krye në vend të jastëkut, teksa një tjetër i binte fyellit të Panit mes zymbylave të egër...Kalova pranë një breshke të bukur, të cilën e mora dhe e largova nga rruga se mos e shkelnin... Drini i Zi që shndrit atje tej, takohet me Drinin e Bardhë, që nga largësia shëmbëllen me një liqen poshtë një mali të stërmadh, të mbuluar me dëborën e varur si ehuj akulli”. Kur lexojmë fragmente të tilla mund ta kemi të vështirë të kujtojmë që shkrimi i Aubrey Herbertit ishte mjaft i dëmtuar; ky shkrimtar, i cili ishte poet i përkorë, kishte gjithashtu më shumë se dhuntinë e vështrimit të gjërave me syrin e artistit.

Janë këto cilësi, bashkë me humorin therës të tij, vlerësimin mendjehollë të karaktereve, njohjen e hollësishme, aftësinë perceptuese të politikës nga ana e tij dhe gjykimin e palëkundur moral të tij, ato që e bëjnë Aubrey Herbertin udhërrëfyes të përkushtuar dhe dëshmitar të rëndësishëm të një epoke vendimtare në historinë e trojeve shqiptare.

Libra të rinj

E hënë, 14 janar 2013 www.mapo.al

17

në vitrinat e librarive Suplementi “Libri” në MAPO çdo fillim jave do të sjellë sugjerimet e tij për lexuesin e vet shqiptar. Librat më të rinj që shtëpitë botuese shqiptare publikojnë në stendat e librarive. histori

kujtime

Titulli: Letërkëmbimi i Fan Nolit Autori: Nasho Jorgaqi Botimet : Erik

Titulli: Paris, një histori dashurie Autore: Kati Marton Shtëpia botuese: 55

Botohen letrat e panjohura të Nolit

Rrëfime romantike nga qyteti i dashurisë

Letërkëmbimi i Fan Nolit shtrihet në një periudhë kohore afro gjashtëdhjetëvjeçare (1906-1965), pas së cilës qëndron historia shqiptare e gjysmës së parë të shekullit XX. Është kjo koha e ngjarjeve të mëdha në jetën e popullit tonë, e kthesave historike. Letërkëmbimi i Nolit, i ngjan një varianti të detajuar të Autobiografisë, pasi ndjek e reflekton në një farë mënyre jetën e tij nga mosha e rinisë deri në pleqëri të thellë. Letërkëmbimi i Nolit është pasqyrë e personalitetit të tij. Një pasqyrë besnike, ku ai e zbulon veten në rrafsh diakronik e sinkronik, ashtu siç ka qenë me të vërtetë, pa u fshehur dhe pa u zbuluar. Letërkëmbimi i Fan Nolit, duke qenë i pazbuluar deri në fund, mbetet gjithnjë i hapur. Por edhe kështu siç paraqitet, ai është një komponent i rëndësishëm i biografisë së tij dhe përfaqëson një trashëgimi letrare-kulturore me vlera.

Shtëpia botuese “55” ka hedhur në treg librin e parë për vitin 2013, “Paris, një histori dashurie” të Kati Marton.

Kati Marton ka shkruar shtatë libra, nga të cilët “Armiq të Popullit: Udhëtimi i familjes sime për në Amerikë” ka qenë finalist për Çmimin Kombëtar që jepet nga Shoqata e Kritikëve të Librit. Historia e këtij libri do të jetë subjekt i një filmi që do të shfaqet së shpejti. Librat e tjerë të kësaj shkrimtareje të njohur në mbarë botën janë: “Arratia e Madhe: Nëntë hebrenjtë që u arratisën nga Hitleri dhe ndryshuan botën”, “Fuqi sekrete: Martesat presidenciale që ndikuan në historinë tonë”, “Uollenbergu”, “Konspiracioni Polk” dhe “Një vdekje në Jeruzalem”.

Kati Marton është nderuar me shumë çmime ndërkombëtare. Përpara se të bëhej shkrimtare, ajo ka punuar si gazetare në kanalin televiziv ABC News dhe Radion Publike Kombëtare. Aktualisht ajo jeton në Nju Jork.

roman

studime

Titulli: Princesha prej akulli Autore Camilla Läckberg Përktheu: Alina Karaulli Shtëpia Botuese: Dudaj

Titulli: Ethet e krizës Autori: Anastas Angjeli Shtëpia botuese: Toena

Një shkollë e romanit policor skandinav

Si kontribut në fushën e ekonomisë

Drithërues, i gënjeshtërt dhe i kthjellët, ashtu si mjedisi i akullt që përshkruan.” –shkruan Literary Review për librin “Princesha prej akulli me autore Camilla Läckberg. E kthyer në qytetin e lindjes, pas vdekjes së prindërve, shkrimtarja Erika Falk gjen një komunitet në zgrip të tragjedisë. Vdekja e shoqes së saj të fëmijërisë, Aleksës, është vetëm fillimi. Me damarët të prerë dhe trupin të ngrirë në një vaskë akull të ftohtë, duket sikur ajo ka vrarë veten. Ndërkohë, detektivi vendor Patrik Hedstrom ka dyshimet e veta për çështjen. Vetëm pasi fillojnë të punojnë së bashku, nis të dalë e vërteta mbi një qytet të vogël me një të kaluar thellësisht të turbullt. “Mjeshtre në përzierjen e skenave të intimitetit familjar me tmerrin që të ngrin gjakun.”- e cilëson The Guardian. Camilla Läckberg është një emër i njohur në Suedi dhe shtatë romanet e saj policorë e psikologjikë, me personazhe kryesore Erika Falkun dhe Patrik Hedstromin, janë ndër më të shiturit në Europë.

“Në ethet e krizës” është botimi më i fundit i prof. Dr Anastas Ang jeli, i cili vjen në bashkëpunim me shtëpinë botuese Toena. Vetë autori thekson se, ky libër është një studim i rëndësishëm i krizës në eurozonë dhe efektet e saj në vendin tonë. “Kjo sepse të g jithë e dimë se në botën e globalizuar, që ne jetojmë asnjë ng jarje dhe zhvillim në një anë të globit nuk mund të jetë pa ndikim edhe për pjesën tjetër. Jemi kaq të lidhur, kaq të ndërvarur me njëri-tjetrin sa nuk mund të qëndrojmë indiferentë ndaj zhvillimeve në botën që na rrethon, qof të zhvillime të mëdha apo të vogla. Dhe kjo ndërvarësi fiton rëndësi kaq të madhe kur bëhet fjalë për një fenomen kaq g jithëpërfshirës sikurse është kriza ekonomike”. Ndër të tjera autori pohon se ky botim është një kontribut në fushën e ekonomisë.

keshilla

tregime

Titulli: Tridhjetë gjera që duhet t’i ketë dhe t’i dijë çdo grua kur bëhet 30-të vjeç Autore: Redaktorët e Glamour dhe Pamela Redmond Satran Përktheu: Çeltina Lloshi Shtëpia botuese: Minerva

Titulli: Perla Autori: Ardian Kyçyku Shtëpia botuese: Dija Poradeci

Si të arrish lumturinë e pjekur

Vëllimi me tregime Perla, prozë e zgjedhur, është libri më ri letrar i krijuesit, Ardian-Christian Kyçykut . Në dyqind faqet e këtij vëllimi janë përmbledhur njëzet e një tregime që do të thoshim se lexohen me një frymë, se gëlltiten si një kafshatë e ëmbël. Kur është fjala për tregimet e prozës së zgjedhur të Ardianit, puna qëndron krejt ndryshe. Të gjitha tregimet, duke filluar nga i pari, Shkrim & këndim, deri të ai i fundit, Ti, janë tregime me të vërtetë të zgjedhura me kujdes të madh që, përnjëherësh të gllabërojnë e të zënë pisk sa të mos kesh nga të lëvritësh. Është kështu ngaqë të gjitha tregimet e Ardianit, janë njëri më i mirë se tjetri. Midis të gjithë të tjerëve veçojmë tregimin me titull të shkurtër e të qartë: ”Ar”! Ai është një tregim antologjik, legjendë, lëngatë që vret nga larg, që kafshon dhe helmon si gjarpri. Aty, në vorbullën e atij tregimi të shkurtër, sikur është përmbledhur, koncentruar dhe kondensuar e tërë dergja e historisë më të re shqiptare.

Pesëmbëdhjetë vjet më parë, Glamour botoi një listë të përzgjedhur, por universalisht të vërtetë të gjërave që duhet t’i ketë dhe duhet t’i dijë çdo grua kur mbush 30 vjeç. Në fillim Listën e hartoi gazetarja e Glamour, Pamela Redmond Satran, e më pas gjeti një jetë të dytë kur gratë filuan t;ia dërgojnë njëratjetrës nëpërmjet internetit. U shndërrua në një sensacion virusal, i cili gabimisht iu atribua shumë personave që nga Maya Agelou e deri te Hilari Klonton, por në të vërtetë ka vetëm një listë origjinale dhe ajo i ka qëndruar provës së kohës. Kjo listë e paparashikuar dhe e thellë, përcakton gjërat absolute që duhet të ketë një grua, si p.sh një komplet kaçavidash, një turjelë me bateri dhe një palë reçipeta me dantella të zeza, si dhe gjërat që duhet të dijë si p.sh si të bjerë në dashuri pa humbur vetveten, që të arrijë lumturinë e pjekur.

Rrëfenjat e një krijuesi të ri

Faqe 16

OpEd

16

MAPO

E hënë 28 janar 2013 www.mapo.al

01

Njeriu nuk lind për veten e vet, por për atdheun.

Ciceroni

02

Kurrë mos u lodh për ndihmën që i jep atdheut.

Euripidi

03

Bujar Kapexhiu Nga

Të vdesësh për atdhe, kjo është punë mbretërish.

Volteri

Opinione dhe Editoriale

“Dita e kujtesës” dhe krenaria shqiptare K

a ngjarje në historinë e njerëzimit që shënojnë epokat ose i venë vulën e tyre periudhave të ndryshme. Lufta e Dytë Botërore, me sasinë e viktimave (50 milionë), është një nga ngjarjet më tronditëse e më të tmerrshme të gjithë qenies mijëravjeçare të shoqërisë njerëzore. Në kuadrin e saj, holokausti, zhdukja fizike e gjashtë milionë viktimave të pafajshme, vetëm e vetëm në sajë të prejardhjes racore apo përkatësisë një besimi fetar, apo një etnie të caktuar është një nga njollat më të zeza që ajo kohë la në nënvetëdijen e njerëzimit në përgjithësi, por kryesisht në ndërgjegjen e atij brezi njerëzish që e shkaktuan, bënë të mundur, apo lejuan një tragjedi njerëzore të përmasave të tilla.

Prej disa vitesh 27 janari është dita e kujtesës, e rikthimit ideal në thelbin e asaj tragjedie të stërmadhe, në matjen e përfytyruar me të e pasojat e saj, në një bilanc të heshtur të çdo populli me përmasën e përgjegjësisë së tij në mëdyshjen brejtëse të asaj që bëri, që mund të bënte, që nuk e bëri... Ky bilanc vjen natyrshëm në çdo 27 janar, kur historia na paraqet llogarinë, duke na përballur jo vetëm me të shkuarën, por edhe me të sotmen ku, në forma e përmasa të ndryshme, vazhdojmë të ballafaqohemi me dukuri t’urryera.

Për shqiptarët, 27 janari, krahas dhimbjes njerëzore për miliona jetë të flijuar në altarin makabër të racizmit më të egër, është dhe një ditë krenarie. N’atë bilanc të heshtur t’atyre ngjarjeve, përgjegjësive e pasojave, n’atë gjyq të përfytyruar të ndërgjegjeve të popujve, të kombeve, të klasave politike, të fuqive ushtarake të një kontinenti të tërë, në një nga epokat më të errëta të Europës së qytetëruar, ne shqiptarët dalim ballëlartë e me ndërgjegjen e pastër: nga toka shqiptare që për pesë vite qe e pushtuar nga trupat e huaja, nga ushtritë italiane e gjermane, asnjë hebre nuk shkoi në kampet e shfarosjes. Në tokën shqiptare gjetën strehë e mbrojtje 2265 vetë, banorë të këtij trualli, apo t’ardhur n’ata vite të vështirë nga Vende të tjera fqinje, apo më të largëta.

Në vitin 1937 në Shqipëri banonin gjithsej 191 hebrenj. (“Hebrejtë në Shqipëri” Katalog dokumentesh të A Q Sh të Republikës së Shqipërisë” nga Nevila Nika dhe Liliana Vorpsi) “Në vitet 1941–1942 vërehen shpërnguljet më të mëdha të hebrejve nga vendet e rajonit ballkanik (Jugosllavi, Bullgari) dhe vendosja e tyre në kampe përqendrimi në qytete dytësore të Shqipërisë, duke pasur kujdesjen shtetërore për ushqim, strehim, veshje dhe nevoja të tjera.

Deri në fund të Luftës së Dytë Botërore numri i hebrejve në Shqipëri u dhjetëfishua.

Asnjë hebre s’u bë viktimë e luftës.”

Janë disa nga përfundimet e kreut të dytë të vëllimit “Hebrejtë në Shqipëri, Prania dhe shpëtimi”, i shkruar nga Prof. Shaban Sinani dhe i botuar më 2009.

Shifrat e pranisë së hebrejvet, e shpëtimit të tyre në trojet shqiptare ndryshojnë nga një autor te tjetri, ato nuk janë të përcaktuara plotësisht, mbasi studimet mbi to kanë filluar në dhjetëvjetëshin e fundit dhe ende nuk janë të përfunduara, falë vështirësive që hasen në shqyrtimin e mijëra dokumenteve të arkivave, por edhe të mos paraqitjes në dokumente të shumë vep-

koment Eugjen Merlika

rimeve t’asaj kohe. Por të gjithë studiuesit janë të një mendjeje, se shpëtimi i hebrejve në Shqipëri nuk është një legjendë, por një fakt i pakundërshtueshëm e, si i tillë, mbetet një nga të paktat dukuri të tilla në të gjithë Europën e asaj periudhe.

Në shqyrtimin e një dukurie të tillë bëhet i detyrueshëm krahasimi me përvojat e popujve të tjerë në të njëjtën periudhë e në të njëjtat kushte historike. Nga vëllimi “Hebrejtë në Shqipëri nën fashizmin, Një histori për t’u rindërtuar”, italisht, me autorë Laura Brezzo e Michele Sarfatti, shkëpusim këtë paragraf që i referohet disa të dhënave të studiuesve M. Grmek dhe B. Kovacic në “Messager européen” N.5 1991: “Vetëm nga dora e regjimit ustasha të Paveliçit u masakruan gjatë luftës së dytë botërore 300 000 serbë, 26 000 hebrej, 16 000 romë.”

Nga i njëjti vëllim në kapitullin “Shoah në Serbi e Maqedoni” (1941–1943) të studiuesit Milovan Pisarri, jepen këto shifra: “Në këto krahina më 1941 jetonin rreth 21 000 hebrenj, prej të cilëve 13 000 në Serbi e 7 762 në Maqedoni. Në Serbi kishte veç tyre dhe 5000–6000 hebrej të shpërngulur nga Europa Lindore, në pritje për të vazhduar rrugën për në Palestinë. Në fund të luftës mbijetuan më pak se 3 000 vetë.

Më 22 mars 1943 u nis treni i parë që mbartte 2 409 hebrej maqedonas. Vendmbërritja, më 28 mars, mbas një udhëtimi nëpërmjet Serbisë dhe Europës Qendrore, ishte Treblinka. Më 25 e 29 mars u nisën dy trena të tjerë me përkatësisht 2 399 dhe 2 550 vetë. Asnjë prej këtyre nuk u kthye i gjallë.

Në të njëjtën ditë u përzunë nga Thraka, me rrugë lumore nëpër Danub deri në Vjenë, 4 221 hebrenj vendës.”

Dhe ja përfundimi: “Sa vetë arritën të ikin në Shqipëri nga Serbia e nga Maqedonia, fatkeqësisht, nuk është e mundur të përcaktohen me saktësi, së paku tani për tani.

Këta refugjatë janë një pjesë e pak hebrejve, që arritën t’i mbijetojnë Shoahut në Serbi e Maqedoni: pak më shumë se 10% në krahinën e parë, rreth 5% në të dytën.”

Simbas këtyre shifrave, të dhëna nga studiues të huaj, del qartë se Shqipëria bëri një përjashtim në Ballkan, në praktikën e përndjekjes së hebrejve, që ishte një strategji globale e hitlerianëve, të cilët e kishin pushtuar Ballkanin. Qeveritë shqiptare jo vetëm nuk dorëzuan hebrejtë vendës, por u bënë edhe shpëtimtarë të shumë të tjerëve, që arritën të hyjnë në kufijtë e Shtetit të tyre. Kjo dukuri ka një vlerë morale shumë të madhe, është një nga meritat më të shkëlqyera të kombit në të gjithë historinë e tij, një motiv krenarie të ligjshme në ndihmesën e dhënë qytetërimit botëror. Ky i fundit nuk është vetëm arritje veprash madhore në fushat e ndryshme të dijes, artit, shkencës etj., është dhe pohim e mbrojtje vlerash universale, siç është jeta njerëzore, madje ky duhet të jetë edhe synimi më i lartë i tij. Nëse të tjerët na e venë këtë kurorë dafinash të mirënjohjes e vlerësimit mbi kokë, ne vetë jemi refraktarë kundrejt vlerave tona. Për një gjysmë shekulli të regjimit komunist nuk u zu në gojë asn-

jëherë dukuria e shpëtimit të hebrejve në tokën shqiptare. Ajo ishte varrosur, së bashku me shumë të vërteta të tjera të periudhës së luftës, siç ishte bashkimi i trojeve shqiptare më 1941–1944. Mbas tjetërsimit të sistemit, studiues të ndryshëm, ndër të parët z. Mërgim Korça, dëshmitar në vetë të parë i një episodi të rëndësishëm t’asaj dukurie, filluan të shkruajnë për të vërtetën historike. Politika, natyrisht, e mori argumentin për ta nxjerrë në pah që prej disa vitesh, kur më 1 nëntor 2005 Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara vendosi përkujtimin e Shoas për datën 27 janar, në përputhje me datën e rrëzimit të portave të kampit të Aushvicit, si pasojë e hyrjes së ushtrisë sovjetike në rrugën e saj për në Berlin.

Politika dhe mediat, në pjesën dërmuese të tyre, mbasi zbuluan “thesarin” e krenarisë kombëtare, filluan të japin dhe ftillimet e tyre, duke e paraqitur atë dukuri, shpëtimin e hebrejve, si një meritë të vetme të familjeve shqiptare që strehuan ata në shtëpitë e tyre, madje dikush evokoi dhe një miqësi të lashtë mijëvjeçare mes dy popujve. Ky ftillim paraqiste vetëm një pjesë të së vërtetës, por anashkalonte rolin e autoriteteve qeveritare italiane e të komandës gjermane në Shqipëri, nga njëra anë, dhe qeverive shqiptare t’asaj periudhe, nga ana tjetër.

Thjeshtimi i interpretimit të një dukurie, tepër komplekse në zhvillimet e saj, ishte një mënyrë e tërthortë dinakërie, për të mbuluar të vërtetën historike. Duke zhvendosur nga teatri i ngjarjeve klasën politike shqiptare t’asaj periudhe e rolin e saj në shpëtimin e hebrejve, jo vetëm që opinionit publik shqiptar e të huaj i servirej një përrallë me mbret, aspak bindëse, por bihej ndesh me vetë faktet historike e dokumentet pasqyruese të tyre. Ishte një përpjekje, në vazhdën e njohur të historiografisë mashtruese komuniste, jo për të zbuluar një të vërtetë historike, në tërë përbërësit e saj, por për ta tjetërsuar atë me metoda manikeiste qesharake deri në marrëzi. Në këtë grackë ranë dhe autoritetet shtetërore e të politikës që në këto vite, duke u ballafaquar me problemin në mjedise ndërkombëtare, bënë një figurë jo të mirë kur dikush u tha se hebrejtë, në radhë të parë, i ishin mirënjohës qeverive “kolaboracioniste” shqiptare, që luajtën rolin vendimtar në shpëtimin e tyre.

Në këtë treg idesh, faktesh e interpretimesh meriton një vëmendje të veçantë studimi i Prof. Shaban Sinanit “Hebrejtë në Shqipëri, prania dhe shpëtimi”, një përpjekje objektive e shkencore për ta paraqitur dukurinë në termat e saj të vërteta. “Një nga arsyet që kjo pjesë e historisë shqiptare s’njihet mirë është dhe frika se, duke njohur këtë realitet, mund t’i njihet tërthorazi ndonjë meritë edhe mbretërisë apo fashizmit. Në të vërtetë, kjo vetëm do ta nderonte historinë e vendit dhe asgjë më shumë.” shprehet autori. Përgëzime atij për këtë diagnozë të saktë të studimeve tona historike, nga praktika e të cilave, nëpërmjet kësaj vepre, duket se don të shkëputet. Uroj që të jetë një hap i madh përpara, për të shërbyer tempullin e shkencës dhe së vërtetës, duke braktisur demagogjinë politike që ka prodhuar vetëm shtrembërime të tyre.

Në faqen 127 të librit gjejmë dëshminë e rëndësishme, të shkëputur nga libri me kujtime të Mëkëmbësit të Mbretit, Francesco Jacomoni, me titull “Politika e Ital-

Pa frymë isë në Shqipëri”, në dobi të kryeministrit Kruja e Qeverisë së tij, në lidhje me kërkesën gjermane për dorëzimin e hebrejve në Kosovën shqiptare dhe masat e marra për të mos e zbatuar atë. Më poshtë autori bën pyetjen: “Por ç’ndodhi me qeveritë bashkëpunuese, kuislinge, që ishin në dijeni të hyrjes së hebrejve në Shqipëri, që nuk e penguan ardhjen e tyre, përkundrazi, lejuan dhe fshehjen e identitetit, dhe së fundmi nuk ua dhanë listat që kërkuan autoritetet naziste, për t’i çuar hebrejtë e Shqipërisë në të njëjtin fund katastrofik?” për t’u përgjigjur po vetë, i bazuar në gjashtëqind dokumentet që ruan AQSh shqiptar, në të cilin profesori ka qenë drejtor: “Shpëtimi i hebrejve në Shqipëri është i lidhur me faktin thelbësor që asnjëra prej qeverive bashkëpunuese, megjithëse të ngritura në pushtet me fuqinë e armëve të fashistëve apo nazistëve, nuk hartoi e nuk përshtati asnjë ligj antihebraik, në një kohë kur në ligjet antihebraike në vendet e tjera të kontrolluara nga këto ushtri dhuna antihebraike u detajua deri në një të tetën...”

Aq është e vërtetë kjo tezë sa që, në librin e sipërpërmendur të Brecos e Sarfatit, sillet një fragment shumë i rëndësishëm i kujtimeve të Jakomonit: “Një tjetër çështje qe objekt kundërshtie me Romën: ajo e shtrirjes së ligjeve raciale në Shqipëri. Udhëzime për t’u shpallur u dhanë vazhdimisht, por me shfaqjen gjithmonë të problemeve të reja nuk u arrit të bëhej gjë.”

Duhet theksuar në këtë rast fakti se Roma zyrtare e kishte hartuar dhe miratuar dekretin kundër-hebraik që më 14 maj 1939. Ai dekret përbëhej nga 21 nene, në të katërtin e të cilëve thuhej: “ Hebrejtë e huaj që, në datën e shpalljes së këtij dekreti gjenden në Mbretëri, duhet të lëshojnë menjëherë territorin e saj, brenda një muaji (pastaj 6 muaj) nga data e botimit të vetë dekretit.”

Ky dekret nuk u bë as i njohur në opinionin publik shqiptar, sepse asnjë qeveri nuk pranoi ta shpallte, mbasi binte ndesh me traditat e mikpritjes së hershme shqiptare e përbënte një shkelje të ligjeve e zakoneve të mbrendshme të popullit tonë. I mbetet lexuesit të krijojë nga këto fakte opinionin e tij mbi ngjarjet dhe personazhet e asaj epoke, të paraqitura me ngjyrat më të errëta për gati tre të katërtat e shekullit. Në këtë kuadër, është për t’u përmendur marrëveshja ndërmjet Qeverisë shqiptare dhje Komandës gjermane më 17 tetor 1943, mbas kapitullimit të Italisë, të cilën studiuesi Sinani e sjell në faqen 142 të librit të tij: “ Burimet arkivore shqiptare dëshmojnë se marrëveshja midis qeverisë së Shqipërisë dhe komandës politike e ushtarake të ushtrisë gjermane u arrit mbështetur në formulën: “Të trajtohen armatat gjermane si ushtri kalimtare, me kusht që nga autoritetet e Reich-ut të mos ndërhyhet në qeverisjen e brendshme të shtetit shqiptar.” ... Duke iu referuar formulës së paktit

dhe reagimit të institucioneve të Reich-ut, mund të përfundohet pa gabuar se, në vështrimin e autoriteteve naziste, në Tiranë çështja hebreje quhej “çështje e brendshme”.

E veçanta e kësaj marrëveshjeje, e pakonceptueshme për kushtet e kohës, do ta bënte studiuesin amerikan H. Sarner të shprehej: “Fraza për ‘mosndërhyrje në punët e brendshme’ mori një rëndësi të posaçme për fatin e hebrejve, kur komanda naziste i kërkoi regjencës që të dorëzonte listat e tyre në tërë Shqipërinë”. Madje është mjaft interesante konsiderata e Sarnerit për ministrin Xhafer Deva e veprimet e tij në mbrojtje të hebrejve: “...Sedra nacionale e ministrit Deva doli më e fortë se antisemitizmi i tij i njohur. Ai mori përsipër të kundërshtonte kërkesën e nazistëve. Deva ia doli që t’i bindte ata që të tërhiqeshin nga kërkesa për dorëzimin e listave të hebrejve.”

Në libër gjejnë pasqyrim edhe përpjekjet e klerit katolik për shpëtimin e hebrejve, nëpërmjet kthimit të tyre në besimin e krishterë. Në këtë drejtim përmenden emrat e Dom Shtjefën Kurtit dhe të At Pjetër Meshkallës. Po i mbyll këto konsiderata për objektivitetin e Prof. Shaban Sinanit, duke sjellë një pohim që tregon jo vetëm profesionalizëm por edhe ndershmëri intelektuale: “Shumëve u duket si i tepruar ngulmimi për rolin pozitiv të autoriteteve qeverisëse shqiptare gjatë luftës për shpëtimin e hebrejve. Këta mendojnë se asnjë fjalë e mirë nuk mund të thuhet për kolaboracionistët, meqë ata e penalizuan veten me qeverisjen nën armët e ushtrive naziste. Por njerëzit e thjeshtë kishin në dorë t’u jepnin hebrejve bukë, punë dhe strehë. Njerëzit e thjeshtë nuk i kishin listat e tyre. Këto lista i kishin autoritetet qeverisëse dhe nuk i dhanë. Ato arin e Shqipërisë e dorëzuan, por këto lista jo. Ka pasur funksionarë të qeverive bashkëpunuese që jo vetëm nuk kanë dorëzuar lista hebrejsh, jo vetëm kanë raportuar se në juridiksionin e tyre nuk ka hebrej, por madje kanë kërkuar prej komandës naziste të lirojë ata hebrej që ajo i kishte kapur g jatë mërgimit nga thellësitë e Ballkanit drejt Shqipërisë (Kruja, Hurshiti, Mulleti, Korça, Çoba, Preza).”

Ja dhe përfundimi i autorit me të cilin pajtohem plotësisht: “Hebrejtë në Shqipëri nuk i shpëtoi as nacionalizmi, as komunizmi, as ndonjë faktor tjetër politik, por etnotipi shqiptar, në thelbin e të cilit është mbrojtja e tjetrit në rrezik. Ky është një tipar që shqiptarët e kanë përsëritur shpesh në sjelljen me ’tjetrin’”.

Së fundi, duke zgjeruar pak konceptin e profesorit, më duket me vend që në kujtesën historike të popullit tonë të kenë vendin e merituar ata që “etnotipin shqiptar” e shpalosën në çdo kohë, edhe në atë të Luftës së Dytë Botërore, duke i lënë bashkatdhetarëve të tyre krenarinë e përkatësisë një kombi që, në rastin e shpëtimit të hebrejve, ka mishëruar vlerat madhore e të përjetshme të vetë njerëzimit.

E hënë 28 janar 2013 www.mapo.al

MAPO

17

Ky është një debat që do të marrë kohën e vet e do të pushojë. Por në fund të ditës, dy gjëra janë fakt: që nuk ka bashkëjetesë nëse njëra palë nuk informohet dhe tjetra nuk toleron. Dhe e dyta: opozita socialiste ka vite që prodhon vetëm lajme artistike.

Kambana e Teatrit të Korçës!

Q

ë kur u lejua edhe një herë besimi fetar në Shqipëri, ka pasur debate të shumta, herë me kuptim dhe herë me qëllim, rreth administrimit tokësor të punëve të qiellit.

Janë katër besimet e mëdha në Shqipëri, dhe secili prej tyre është përballur në mënyrën e vet me shtetin, dhe besimtarët.

Bektashinjtë e kanë pasur më të thjeshtë, pasi qendra e tyre është në Tiranë. Katolikët dhe Vatikani kanë eksperiencë të hershme në menaxhimin e raporteve kishë - shtet, dhe ditën të vendosin që në fillim një raport të qetë me shtetin shqiptar dhe besimtarët. Muslimanët në mungesë të një qendre të përbotshme dhe shtresëzimit të shumtë të tyre, kanë mundur të rikrijojnë me shqiptarët dhe shtetin një raport normal, aty ku u ndërpre në vitin 1968.

(Kjo është një panoramë e perceptuar personalisht, jo për shkak të një njohjeje të brendshme.)

Besimi që trazon shpesh peizazhin fetar në Shqipëri janë ortodoksët.

Me rilejimin e fesë në Shqipëri, u riorganizua edhe Kisha Autoqefale Shqiptare. Në krye të saj u vendos një prift i kombësisë greke. Kjo preku ndjenjat nacionaliste të shqiptarëve.

Nuk mund të përjashtohet që edhe një pjesë e ortodoksëve të kenë qenë kundër, pasi ky komunitet ka pasur një kontribut thelbësor në pavarësinë e vendit, dhe zgjedhja e Janullatosit në krye të Kishës, përcillte edhe një lloj humbjeje të pavarësisë. Kjo duke di-

tur se çfarë ndikimi të madh kanë pasur priftërinjtë ortodoksë shqiptarë në rilindjen e ndjenjës kombëtare dhe sa kundërshtare ka qenë Kisha greke ndaj tyre.

Por zgjedhja e Janullatos pati edhe arsye kanonike. Mungesa e një prifti beqar dhe me kualifikimin e duhur të kombësisë shqiptare, për t’u zgjedhur në krye të Kishës, sillet si një ndër shkaqet e kësaj përzgjedhjeje. A ka pasur ndikim Athina? Mund të hamendësohet. Veç, duke ditur ndjeshmërinë historike të saj ndaj Jugut shqiptar, nuk ka pse të përjashtohet.

Gjatë gjithë kësaj periudhe shteti shqiptar ka qëndruar indiferent ndaj fatit të autoqefalisë së Kishës ortodokse shqiptare. Frika proverbiale e qeveritarëve shqiptarë ndaj Athinës, është një ndër arsyet kryesore. Një lloj ndroje për të dalluar dhe kaluar kufirin se deri ku mund të ndërhyjë shteti në problemet e komuniteteve fetare, dhe një frustrim i mbetur që nga koha kur shteti e zhduku fare fenë, është i kuptueshëm, por jo i pranueshëm.

Sepse e shkuara para Hoxhës sjell shembuj të tjerë. Shteti shqiptar, në kohën e Zogut, ka pasur rol themelor në fitoren e autoqefalisë. Vetë Zogu në personin e tij, në bashkëpunim me Visarion Xhuvanin, Kristofor Kisin dhe më pas me armikun personal Fan Nolin, bënë që kjo Kishë të fitonte mëvetësinë.

Sot në Shqipëri, katolikët dhe muslimanët janë dy komunitete që kanë në prapavijën e tyre për rimëkëmbje,

sivëllezër të mëdhenj dhe të fuqishëm.

Ortodoksët shqiptarë dhe bektashinjtë, kanë vetëm veten.

Kisha ortodokse shqiptare ka shumë nevoja dhe probleme. Për zgjidhjen e tyre është e mirëpritur ndihma e çdokujt, por para së gjithash duhet ndihma dhe pjesëmarrja e vetë ortodoksëve. A është i pranueshëm kryesimi i saj nga Janullatosi? Kjo është një pyetje që vazhdon të krijojë debat, por para së gjithash pret përg jig je nga vetë ortodoksët.

Ndërhyrja, ose ca më keq dhënia e direktivave nga shqiptarë të besimeve të tjera, ngjan si diktat, për mos thënë që shpesh bëhet i pakuptimtë dhe i dëmshëm.

Në këtë kuadër futet edhe drama e fundit e vënë në jetë nga Teatri i Korçës, me autor Namik Doklen.

Duke u bazuar në ato që shkruan shtypi, drama ka përmbajtje fetare.

Por është shkruar nga një atesit, i cili pranon se kur tregon për priftin Kozma, nuk ka fare ndërmend Shën Kozmain, për të cilin po dëgjon këto kohë, për herë të parë.

Vepra me përmbajtje fetare, që rievokojnë ngjarjet e krishterimit, ose i referohen personazheve të Biblës, bëhen nga shkrimtarë që kanë në të shkuarën në mos besim, së paku njohje për fushën. Bibla është libri i librave, thoshte David Grossman. Ndaj për t’iu referuar asaj, apo nëse vendos t’i përdorësh personazhet, duhet, në mos të jesh rritur me fenë, së paku të kesh lexuar për fenë. Në të kundërtën, vepra që krijon, ose nuk ka lidhje me

koment Rudina Xhunga

Kisha ortodokse shqiptare ka shumë nevoja dhe probleme. Për zgjidhjen e tyre është e mirëpritur ndihma e çdokujt, por para së gjithash duhet ndihma dhe pjesëmarrja e vetë ortodoksëve. A është i pranueshëm kryesimi i saj nga Janullatosi? Kjo është një pyetje që vazhdon të krijojë debat, por para së gjithash pret përgjigje nga vetë ortodoksët. Ndërhyrja, ose ca më keq dhënia e direktivave nga shqiptarë të besimeve të tjera, ngjan si diktat, për mos thënë që shpesh bëhet i pakuptimtë dhe i dëmshëm. artin, ose fyen e provokon.

Një reagim edhe më i shproporcionuar është ai i Kishës. Gjithmonë sipas shtypit, mitropoliti i Korçës ka kërkuar që besimtarët të mos shkojnë në shfaqje. Një autoritet fetar mund të ketë vërejtje mbi çështjet doktrinare që prek një aktivitet i caktuar i s h t e t i t a p o ko m p o n e n t ë ve t ë

shoqërisë.

Mund të diskutojë mbi abortin, martesat brenda gjinisë, dashurinë në rritjen e fëmijëve, kujdesin shtetëror ndaj të varfërve dhe tematika të tjera që prek doktrina fetare. Por nuk mund t’i trajtojë besimtarët e vet sikur t’i ketë në listë borxhesh. Nuk mund të ndërhyjë në disa fusha që janë zgjidhur që me ndarjen e besimit nga shteti, dhe përcaktimin se me se merret njeri dhe me çfarë tjetri. Kur organi fetar ndërhyn në jetën shoqërore, qoftë ky me petkun islam apo të krishterë, është fondamentalizëm.

Pastaj veprimi më i pakuptimtë ishte takimi që drejtoresha e teatrit znj. Kita, bëri me autoritetet fetare, dhe më vonë anulimi i shfaqjes. Pak muaj përpara, një artist shqiptar dha një shfaqje me temë fetare në Athinë, që trazoi qetësinë e fanatikëve, të cilët me në krye priftërinjtë ortodoksë kërkonin anulimin e saj. Megjithatë, në vendin e ortodoksisë, një gjykatë greke çoi policinë të siguronte dhënien e shfaqjes. Zonja Kita, mund ta anulonte shfaqjen për arsye artistike, ose të çfarëdollojshme, por jo se një prift ia kërkoi këtë. Përndryshe, nëse nuk janë antikomformistë artistët, kush duhet të jetë tjetër?

Gjithsesi, ky është një debat që do të marrë kohën e vet e do të pushojë.

Por në fund të ditës, dy gjëra janë fakt: që nuk ka bashkëjetesë nëse njëra palë nuk informohet dhe tjetra nuk toleron.

Dhe e dyta: opozita socialiste ka vite që prodhon vetëm lajme artistike.

Respekti i ndërsjellë Pa dialog dhe respekt të brendshëm, nëse jo edhe pa konsensusin e partive tona, a mund të jemi plotësisht të suksesshëm në dialogun me Beogradin? …Çështja është që respekti i ndërsjellë të zëvendësojë luftën kacafytëse, pa e dëmtuar aspak kritikën.

P

o dëgjoja dje një bisedë për Kuvendin zgjedhor të PDK-së.

Isha ulur afër në një kafiteri, kurse bashkëbiseduesit ishin të zëshëm.

Parti totalitare! – tha Iksi. – E patë sesi e rizgjodhën Hashim Thaçin kryetar partie me aklamacion!

Po, vetëm se Hashimi doli vetë në foltore dhe kërkoi që votimi të jetë i fshehtë. Propozimin e votuan dhe nuk u përkrah. – komentoi Ypsiloni.

Krejt ishte farsë! – ndërhyri Beta.

Ndoshta ishte farsë, por proceduralisht nuk mund të thuhet se nuk ishte demokratike – insistonte Ypsiloni.

Manipulim dhe farsë, - vazhdoj Beta. – Pse nuk kishte kundërkandidat?

Të paktën formalisht.

Forma do të të kënaqte ty?! Pse do të duhej të kishte kundërkandidat që ashiqare e humb garën. Vetëm një delegat në Kuvend votoi kundër Thaçit.

Ky është raport i forcave në PDK, dhe kështu kjo parti e meritoi atë kryetar që ashiqare e do shumica e anëtarëve të saj, - argumentoi Ypsiloni.

Po, vetëm se më parë u eliminuan ata që e kundërshtonin Thaçin: Jakup

koment Shkëlzen Maliqi

Krasniqi, Hidaqjet Hyseni, madje edhe Fatmir Limaj. Pse opinionet dhe platforma e tyre nuk ishte prezente në Kuvend dhe në zgjedhje? - pyeti më zë të lartë Iksi.

Beta tundi kokën duke u pajtuar me Iksin: - E, de!

Më falni, por ata nuk ishin alternativë, e eliminuan veten me vullnetin e tyre. Nuk po them për Limajn, ai është në burg, dhe nuk mund të paragjykojmë sesi do të kishte vepruar, edhe pse ka qenë kritik për udhëheqjen e deritashme të PDK-së. Por Jakupi dhe Hidajeti është dashur që të marrin pjesë dhe të mbrojnë qëndrimet e veta. Dhe atëherë do të sqaroheshin edhe kritikat e tyre. Vetëm se, sipas bindjes sime, ata e kanë ditur kursin e shumicës pro Thaçi, dhe nuk u paraqitën fare. Për më shumë Jakupi mori edhe një ftesë speciale që të jetë prezent, por e injoroi fare.

Për mua është më rëndësi që Jakupi haptas, e besoj edhe Fatmiri dhe Hidajeti, dëshmuan, nga brenda, se udhëheqja e Hashimit është totalitare dhe manipuluese. Jakupi në letrën e tij doli me po ato akuza që i ka përsëritur sa e sa herë opozita: korrupsion, hajni, mosrespektim i statu-

tit të Partisë, keqmenaxhimi i Kosovës, seria e aferave në Policinë e Kosovës, për të cilat jo që nuk kanë dhënë dorëheq je, por as që janë skuqur bile! – u nxeh fort Iksi. Mos u nxeh, vëllaçko! Kjo që Jakupi ka mendimin si opozita, është e drejta e tij, por kjo do të thotë se nuk e ka më vendin në PDK, pasi që Kuvendi zgjedhor nuk e përkrahu atë as simbolikisht. Mbeti fikall vetë! Le të zgjedhë tani Jakupi partinë që i ndan mendimet e tij. Me rëndësi është kritika e tij, jo si u prit ajo në një kongres të manipuluar!? – ndërhyri Beta.

Sa për kritikën e Jakupit, është thënë edhe më herët se ka qenë hipokrite, pasi që e nxori si shumë të vonuar, p.sh. se Kuvendi nuk paska legjitimitet, e ai vetë ishte në krye të këtij jolegjitimiteti! Pse nuk e tha me kohë?!

Pse nuk refuzoi postin e Kryetarit të Kuvendit, nëse e ka ditur se vota për Kuvend është vjedhur!? Ka pas manipulime me vota, këto e dimë të gjithë, por zgjedhjet e vitit 2010 u korrigjuan dhe u certifikuan.

Po, vetëm pasi që ndërhynë ambasadorët e huaj! – tha Beta.

Nuk e mohoj ndërhyrjen, por ama KQZ-ja dhe partitë e dhanë pëlqimin, dhe me këtë loja përfundoi, nuk mund të kthemi prapa te kjo çështje për çdo ditë. Nuk është dashur të pranohej assesi manipulimi me votën! – ndërhyri Iksi. Të gjitha partitë ia dhanë vulën legjitimuese, apo jo?! Sa për manipulimet që ndodhën, dhe ato ishin të shumëfishta, jo vetëm nga ana e PDKsë, u pat arritë marrëveshja që sistemi

zgjedhor të ndryshohet. Por jo edhe që gjithnjë të kthehemi prapa! – insistonte Ypsiloni.

E tash, me largimin e Jakupit, a do të kemi krizë institucionale? A mbetet ai Kryetar i Kuvendit! – tha Beta.

Puna e tij, mendoj unë, sa i përket PDK-së, mbaroi, – ia kthey Ypsiloni.

- Besoj se do të shkarkohet nga posti në Kuvend. Iku vetë, si ikanakët individual nga LDK-ja, që u vetëmargjinalizuan.

Kur e përmende LDK-në, çfarë kërkoi Teuta Sahatçiu në Kongresin e Hashimit? – Kjo a nuk ishte dyfytyrësi e përfaqësueses së partisë më të madhe opozitare? Çfarë do të thotë t’i shkosh në dasmë hasmit, pos kapitulim!– ndërhyri Iksi.

Në këtë moment ndërhyri një tjetër zë në atë shoqëri, që deri atëherë ishte i heshtur.

Teuta e tha një arsyetim të fuqishëm, duke iu drejtuar Vetëvendosjes. Tha se partitë tona, edhe pse janë kundërshtare, duhet të shfaqin respekt të ndërsjellë. Kjo, tha, është dëshmi e pjekurisë dhe seriozitetit të një partie. Nuk duhet të ketë hasmëri, partitë nuk janë në luftë mes veti, por janë në garë duke përfaqësuar interesa dhe programe të ndryshme. – tha Gama. Me Hashimin, valla, nuk ke si të mos jesh në hasmëri! – tha Beta.

Ose Hashimëri! Hahahahaha! Ai është i pari në luftën joparimore të brendshme, sepse zhvillon dialog kapitulant me hasmin e vërtetë, Serbinë!

– ndërhyri Iksi. Pse, zoti Iks, po e paragjykon se çka do të ndodhë me di-

alogun? – ia ktheu Gama. - Ku e di ti se si do të përfundojë procesi? Nëse ke ide kritike konstruktive, urdhëro, fol për to, nuk të ndalohet. Bile, është mirë që kritikohet Kryeministri, le të ndërgjegjësohet për përgjegjësitë që i ka. Por t’i thuash tradhtar pse po dialogon me Kryeministrin serb, nuk ka kuptim…

Deri këtu e përcolla këtë bisedë interesante, që besoj se ka vazhduar edhe më tej, por m’u dasht që të kthehem te laptopi im për ta bërë komentin e javës për Express. Pasi që nuk kisha ndonjë ide të qartë se çka do të shkruaj, thashë që të filloja nga kjo bisedë që dëgjova, që ndërlidhej me temën e dialogut tonë të brendshëm, me dialogun me Serbinë.

Pa dialog dhe respekt të brandshëm, nëse jo edhe pa konsensusin e partive tona, a mund të jemi plotësisht të suksesshëm në dialogun me Beogradin? Në bisedën që e tregova gjeta një mesazh që vlen të theksohet.

Shoqëria jonë vazhdon të jetë shoqëri e monologëve, jo e dialogut. Te politika, secili subjekt pretendon se përfaqëson interesin sublim dhe se vetëm ai e posedon dhe e flet të vërtetën e fundit. Duke qenë kështu, e mohojmë të drejtën e të tjerëve që të kenë dhunti për artikulim të së vërtetës dhe të interesit të ndryshëm, ose edhe të kundërt, me çka karakterizohet shoqëria moderne. Andaj mungon respekti i ndërsjellë. Çështja është që respekti i ndërsjellë të zëvendësojë luftën kacafytëse, pa e dëmtuar aspak kritikën.

18

MAPO

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

NR. 14 (259), VITI VIII BOTIMIT JANAR 2013 ÇMIMI 300 LEKË

Adrian Civici Cilësia e universiteteve, kusht për zhvillimin

SPECIALE/ 2013 SHQIPËRIA DHE BOTA, SI DO TË JENË...

Ardian Ndreca Iku edhe ky vit, si kalë i çalë

Albert Nikolla Përdor standardin... pa dashuri

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

AGRON GJEKMARKAJ KADARE-PLLUMI NJË MIQËSI EUROPIANE AMIK KASORUHO GJASHTË VJEÇ NË DASMËN E MBRETIT RAPORTI BRITANIK E VËRTETA E VRASJES SË HASAN PRISHTINËS MAJLINDA BREGU NË KOHËN E LEXIMEVE

E PËRMUAJSHME

JOHN KERRY

SIPAS NJË SHQIPTARI QË PUNON PËR TË

Guljed Birçe mbulon Marrdhëniet me Jashtë në zyrën e Senatorit amerikan. Punon aty prej 5 vitesh dhe ëndërron Capitol Hill-in në Washington. Raporti i Kerry-t me shqiptarët, huqet e tij, a do të kandidojë sërish për President, dhe a do të kemi një ambasador amerikan me prejardhje shqiptare në Tiranë…?

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

02

MAPO

19

bota Tragjedi në Brazil, 245 të vdekur nga zjarri në një klub nate Flakët nisën nga një performancë piroteknike e një grupi në skenën e klubit “Kiss” të qytetit Santa Maria

Festa është kthyer në tragjedi në një klub nate në Santa Maria, ku dhjetëra klientë kanë humbur jetën nga asfiksia Festa është kthyer në tragjedi, në një klub nate në Brazil. Të paktën 245 të vdekur është bilanci i një zjarri që shpërtheu orët e vona të së shtunës në klubin e natës në jug të Brazilit, por bilanci mund të rritet ende në orët në vazhdim. Flakët nisën nga një performancë piroteknike e një grupi në skenën e klubit “Kiss” të qytetit Santa Maria. Ambienti kishte vetëm një dalje, ku kanë vërshuar duke u shtyrë njerëzit e përfshirë nga paniku. Mësohet se shumica e viktimave janë asfiksuar nga tymi toksik në lokal. Klubi kishte kapacitet të mbante 2 000 vetë dhe të shtunën në mbrëmje ka qenë i mbushur plot. Zjarri tashmë është vendosur nën kontroll dhe ekipet në vendngjarje po kërkojnë për trupa të tjerë. “Bëhet fjalë për 245 të vdekur dhe 48 persona të plagosur’’, deklaroi komandanti i policisë ushtarake të rajonit, Cleberson Bastianello. Ndërsa të mbijetuarit kanë rrëfyer momentet e tmerrit.

“Ishte e tmerrshme. Kam humbur një mik shumë të afërt. Daljet e shpëtimit ishin të pamjaftueshme.

Forcat franceze avancojnë në Mali

Ishte panik, kam humbur nga sytë mikun tim, si pasojë e konfuzionit’’, deklaroi për ‘’TV Band news’’ një dentiste, e cila i mbijetoi katastrofës.

Skuadrat e zjarrfikësve u detyruan të shembnin një mur për të ndihmuar personat e bllokuar në anën tjetër që të dilnin jashtë. Me qindra vetë janë dërguar në spital, ndërsa bilanci i vdekjeve, sipas autoriteteve, mund të rëndohet akoma më shumë, përderisa nuk janë kontrolluar të gjitha ambientet e lokalit të shkatërruar nga zjarri. TV Globo në Brazil thotë se trupat e vik-

Me qindra vetë janë dërguar në spital, ndërsa bilanci i vdekjeve, sipas autoriteteve, mund të rëndohet akoma më shumë timave po nxirren nga klubi, ndërkohë që nuk përjashtohet mundësia e të tjera viktimave, duke

Thaçi merr votë unanime për kreun e PDK-së Kryeministri i Kosovës rizgjidhet në krye të PDK-së me vetëm 1 votë kundër. Anëtarë të Këshillit Drejtues edhe Krasniqi e Limaj Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, u rizgjodh si kryetar i Partisë Demokratike, në një votim të hapur të mbajtur në konventën e gjashtë. Delegatët e degëve të partisë nga e gjithë Kosova vendosën që Thaçi të vazhdojë të drejtojë forcën më të madhe të vendit me shumicë unanime, me 718 nga 719 delegatë që votuan pro tij dhe vetëm një kundër. Thaçi drejton PDK-në që prej themelimit të saj, 13 vjet më parë. Në fjalën e tij pas rizgjedhjes, Kryeministri tha se tashmë është detyra e tij që të bëjë të mundur suksesin e partisë edhe në zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme, në mënyrë që “Kosova të vazhdojë në rrugën e mbarë që ka nisur dhe në reformat që ka ndërmarrë në këto vite të qeverisjes së

PDK-së”. Hashim Thaçi ishte kandidati i vetëm për pozicionin e kryetarit të partisë dhe zgjedhjet u bënë vetëm duke votuar pro ose kundër tij. Gjatë Konventës, Jakup Krasniqi dhe Fatmir Limaj janë propozuar për anëtarë të Këshillit Drejtues të Partisë Demokratike të Kosovës, e cila po vazhdon të mbajë Konventën e 6-të Zgjedhore. Siç dihet, ish-ministri i Transportit, Fatmir Limaj, nuk ka pasur mundësi të jetë prezent në konventën e partisë, për shkak se ai po mbahet në paraburgim, nën akuzën për krime lufte. Ndërsa kryetari i Kuvendit të Kosovës, Jakup Krasniqi, nuk ka dashur të marrë pjesë në punimet e Konventës, derisa në një letër publike, drejtuar opinionit, është shprehur se do të njoftojë me kohë për veprimet e tij në të ardhmen. Këshilli Drejtues i PDK-së do të ketë 110 anëtarë, ndërsa votimi do të zhvillohet gjatë së dielës, kurse rezultatet pritet të bëhen të ditura të hënën.

pasur parasysh faktin që kapaciteti i klubit të natës ishte rreth 2 mijë persona. “Forcat zjarrfikëse po kërkojnë për viktima të tjera. Ne nuk mund të japin një numër të saktë të viktimave”, ka thënë shefi i zjarrfikësve. Presidentja Dilma Rousseff anuloi një udhëtim në Kili, ku do të merrte pjesë në një samit mes Amerikës Latine dhe Bashkimit Europian, për të qenë e pranishme në vendngjarje. “Dua t’i them popullit të Santa Marias që në këto momente trishtimi, ne jemi me ju’’,- deklaroi ajo me keqardhje para medias.

Forcat e kryesuara nga francezët në Mali po avancojnë drejt qytetit verior Timbuktu, ndërsa vazhdojnë ofensivën e tyre kundër rebelëve islamikë. Të shtunën, trupat në fjalë morën kontrollin e Gaos, një tjetër qytet i rëndësishëm në veri të vendit.

Avancimi vjen në kohën kur liderët e Unionit Afrikan takohen për të diskutuar dërgimin e ushtarëve të tjerë në Mali.

Militantët islamikë pushtuan veriun e vendit vitin e kaluar, por që prej ndërhyrjes së francezëve në fillim të muajit, kanë humbur terren e janë tërhequr nga disa zona. Shumë rebelë, sipas raporteve në media, janë larguar drejt vendeve të fshehta në shkretëtirë dhe ndjekja e tyre mund të rezultojë më e vështirë nga sa mendohet. Në mbrojtjen e kryeqytetit Bamako për çdo rast ndihmojnë edhe trupat nga Nigeri e Çadi. Timbuktuja ka qenë një qendër e rëndësishme islamike nga shekulli i 13-të deri në të 17-in.

Shtëpia botuese ONUFRI boton librin

“NJERIU I RI SHQIPTAR Ndërmjet moralit komunist dhe krizës së tranzicionit”

të autorit ALBERT P. NIKOLLA

Libri paraqet një studim socio – antropologjik mbi dinamikat e formimit të njeriut të ri, kësaj figure kyçe për të kuptuar dramën tonë njerëzore gjatë regjimit komunist. Cila ishte lidhja midis moralit komunist dhe njeriut të ri?

Kush ishte dhe kush e formonte atë? A u formua vërtetë ai? Pse disa ideologë kërkojnë të formojnë një njeri të ri post – komunist? Studimi kërkon t’i japë përgjigje këtyre pyetjeve, të dëshmojë dramën morale gjatë komunizmit e tranzicionit dhe të propozojë mundësi për rrugëdalje.

“Dr. Nikolla meriton përgëzimet tona për një punë me vlerë. Ai ashtë në prakun e një karriere që sjell përfitim për të gjithë shqiptarët, tue përfshi edhe “fajtorët”.

Prof. Sami REPISHTI

20

MAPO

Miqësorja

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

sport

Skënderbeu, për të ndrequr imazhin Kampionët e Shqipërisë, Skënderbeu, do të zbresë sot në fushën e lojës kundër ekipit të famshëm austriak, Rapidit të Vjenës. Korçarët do të luajnë kështu miqësoren e dytë në kuadër të trofeut Atlantik, ndërsa kanë humbur në sfidën e parë ndaj danezëve të Silkeborgut. Me Rapidin, lojtarët

bardhekuq duan të japin një imazh tjetër, ndryshe nga ajo e sfidës së parë, ku u mundën 2-4 pasi kryesonin 2-1 në 45 minutat e para. Fjalët kanë qenë të shumta pas kësaj shembjeje të papritur, ndërsa pikërisht për këtë motiv, Skënderbeu kërkon të japë një tjetër përgjigje, kësaj here të bukur, për të

qetësuar disi shpirtrat e trazuar të tifozërisë. Pavarësisht se në pjesën e dytë kampionët luajtën me formacionin e dytë, sërish humbja u duk tepër e dhimbshme për tifozët, që tashmë edhe në rrjetet sociale kanë kërkuar shpjegime për humbjen e pësuar ndaj vendit të parafundit të Danimarkës.

Lika: Tirana do të luftojë për titullin Portieri dhe kapiteni bardheblu vë kandidaturën, pavarësisht se Skënderbeu është 11 pikë përpara kryeqytetasve Jeton Selimi

Tirana do të jetë aty në betejën për titullin kampion, pavarësisht se Skënderbeu duket i pakapshëm.

Kështu mendon Ilion Lika, që shikon te skuadra e tij shpirtin e garës dhe të dëshirës për të luftuar. Gardiani i 24 herë kampionëve mendon se me zgjidhjen e problemeve financiare, lojtarët do të jenë shumë më të qetë dhe do të kërkojnë të japin edhe më shumë në fushën e lojës. Hija e pagesa e të prapambetura ka bërë që lojtarët të kenë shumë pakënaqësi dhe kjo u shfaq dashje pa dashje edhe në fushën e lojës dhe në rezultatet e arritura në fazën e parë.

Vendi i tretë në tabelë dhe eliminimi i parakohshëm nga Kupa e Shqipërisë bënë që tifozët të protestojnë ashpër. Lika mendon se kjo situatë i përket së shkuarës, ndërsa tani kërkon nga shokët e ekipit që të fokusohen vetëm në garën për titull. “Skënderbeu është vërtet shumë përpara nesh, por ne do të kërkojmë të afrohemi sa më shumë që të jetë e mundur për të shpresuar më pas që të bëjmë ndonjë kapërcim nga ata që mbetet në librat e historisë. Tirana do të kërkojë që të bëjë një fazë të dytë të shkëlqyer, ndërsa nuk duhet të gabojmë në asnjë takim,” deklaron kapiteni i skuadrës 24

herë kampione. Lika, gjithashtu, tregon se qëndrimi i Gilman Likës është gjëja më e mirë që mund të bënin drejtuesit e klubit. “Gilmani është një lojtar shumë i rëndësishëm për ne. Është goditja më e madhe e merkatos sonë në janar ndërsa presim shumë edhe nga Fortunat, një sulmues që e njeh shumë mirë superligën dhe ka treguar se është në gjendje të shënojë shumë gola.” Në miqësoret e fundit, Tirana nuk ka treguar një formë të mirë, ndërsa nuk ka mundur që të fitojë asnjë, por kjo nuk e shqetëson fare kapitenin, që beson se fillimi i fazës së dytë do ta gjejë gati ekipin. “Nuk jam i shqetësuar për rezultatet pasi loja jonë ka treguar rritje të dukshme. Me këto ritme, do të jemi gati për në startin e fazës së dytë,” përfundon Ilion Lika Gilmani: Firma, formalitet

Gilman Lika shpjegon se firma e tij është thjesht formalitet, ndaj askush s’do të presë surpriza. Për të mbyllur rinovimin kanë mbetur për t’u diskutuar vetëm disa detaje të vogla dhe më pas ai zyrtarisht mund të quhet bardheblu.

“Jam i Tiranës tashmë dhe nuk ka vend për surpriza. Shumë shpejt do hedh edhe firmën, ndonëse kjo procedurë është vetëm një formalitet. Jam i kënaqur për vendimin që mora dhe që do vazhdoj të vesh ngjyrat bardheblu”, – tha Lika. Me zyrtarizimin e Gilman Likës dhe Fortunat, Tirana i jep fund merkatos dimërore. Kontratat për këta dy futbollistë janë përpiluar dhe tani mbetet për të hedhur firmën dhe prezantuar më pas

Ilion Lika

para mediave. Me të dy futbollistët është gjetur akordi dhe brenda kësaj jave gjithçka do të ketë përfunduar. Kongolezi Herbi Fortunat vijon përgatitjet ndërkohë që menaxheri i tij ka marrë në dorë kontratën dhe po e studion atë për të sinjalizuar sot, ose nesër, lojtarin që të konkretizojë me firmë marrëveshjen. E ngjashme është situata edhe për Gilman Likën.

Xhokoviç rikonfirmohet sundimtar, nënshtron Endi Mërrej në Melburn Serbi triumfon për herë të tretë radhazi në Australia Open. Skocezi dorëzohet pas katër setesh Mbreti është sërish i njëjti. Edhe pas 3 vitesh radhazi. Titulli kampion për meshkuj në Australian Open u fituar nga Novak Xhokoviç, me numrin 1 të botës në tenis që fitoi 3-1 finalen e madhe ndaj Endi Mërrejt. Pavarësisht presionit të madh dhe rezistencës së jashtëzakonshme të britanikut në dy setet e parë, sërish tenisti serb arriti të triumfonte. Me titullin e tretë radhazi në Melburn, ai hyn në histori, pasi bëhet i pari tenis që e realizon këtë gjë në Australian Open në epokën moderne të këtij sporti.

Novak Xhokoviç

Mërrej, gjithsesi, fitoi setin e parë pas lojës vendimtare, me rezultatin 7-6. Seti i dytë gjithashtu ishte i barabartë dhe asnjëri nga tenistët nuk e humbi shërbimin e tij. U desh edhe në të të zhvillohej loja vendimtare, taj-brejk, por këtë herë suksesi ishte i Xhokoviçit. Pas kësaj nisi

diferencimi. Numri 1 i botës tregoi forcën e tij të madhe fizike dhe psikologjike, ndërsa Mërrej ndjeu lodhjen për shkak të gjysmëfinales së jashtëzakonshme ndaj Roxher Federerit. Novak e fitoi setin e tretë 6-3, në mënyrë bindëse, duke u vënë në komandë të ndeshjes. Seti i pestë nuk pati asnjë diskutim dhe ishte një marshim triumfal i kampionit.

Vetëm fillimi ishte i njëjtë, me rezultatin 1-1, por më pas serbi nuk gaboi asgjë. Ai theu dy herë shërbimin e kundërshtarit për të arritur në epërsinë 5-1 dhe përfundimisht fitoi setin 6-2 dhe krejt ndeshjen 3-1. Triumf i merituar i tenistit më të mirë në botë që do të synojë të tjerë Grand Sleme përveç 6 titujve që ka fituar deri tani.

Merkato Venger, alternativa e parë për Realin

Drogba e Kolo Ture drejt Gallatasarajit

Arsen Venger është objektivi kryesor i Real Madridit për pasardhës të Zhoze Murinjos në drejtim të gjigantit nga “Santiago Bernabeu”, kanë njoftuar mediet spanjolle të dielën. Francezi në të kaluarën refuzoi disa kërkesa të Realit për të qëndruar në Arsena. Por, presidenti i Realit, Florentino Perez thuhet se është optimist se mund të bind Vengerin që më në fund të drejtojë skuadrën nga fillimi i sezonit të ardhshëm. Murinjo pritet të largohet nga posti i tij në përfundim të këtij edicioni, pasi në kohën e fundit është raportuar për përçarje mes tij dhe disa futbollistëve kryesor të ekipit.

Pas transferimit të Uesli Shnajderit, skuadra turke e Gallatasarajit po planifikon të fitojë një tjetër trofe të rëndësishëm në merkato. Sipas mediave vendëse, kampionët e Turqisë janë në bashkëbisedime me bomberin nga Bregu i Fildishtë, Didier Drogba, dhe klubin e tij në Kinë, Shangai Shenhua. Sipas “Hurriyet”, presidenti i Gallatasarajit, Unal Ajsal, ka takuar të premten në një nga hotelet e Stambollit edhe menaxherin e Drogbasë, Pierre Firelot. Bëhet me dije se ka shumë mundësi që Drogba të jepet në formë huazimi deri në fund të sezonit duke përfituar 2 milionë euro. Gjithashtu, Gallatasaraji kërkon edhe shërbimet e Kolo Turesë.

Kerrik do të rinovojë me Man Junajtidin Mesfushori Mikael Kerrik do të nënshkruajë kontratë të re në Mançester Junajtid, ka njoftuar tabloidi britanik The Sun. Lojtari anglez është i lidhur me gjigantin nga “Old Trafford” deri në fund të këtij sezoni dhe së fundmi spekulohej se mund të largohet nga klubi. Por, Kerrik thuhet se është siguruar nga menaxheri Sër Aleks Ferguson se ka të ardhme në klub dhe do t’i ofrohet mundësia e vazhdimit të kontratës, njësoj sikurse veteranëve Rajan Gigs, Paul Skols dhe Rio Ferdinand.

Marota: Lisandro Lopez nuk vjen te Juvja Drejtori teknik i Juventusit, Bepe Marota, ka zbuluar se negociatat me Lionin për sulmuesin Lisandro Lopez, kanë dështuar pasi ekipi francez kërkoi një shumë të papranueshme për bianconerët. ”Nuk mendoj se Lisandro Lopez do të na bashkohet. Negociatat mes klubeve janë ngrirë. Lisandro është lojtar i mirë por Lion kërkoi një shumë të papranueshme për ne”, tha Marota.

sport

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

Protesta

21

MAPO

Juventusi, sulm të hapur ndaj gjyqtarit Guida Protesta e nisur në fushë menjëherë pas fërshëllimës së arbitrit Guida në ndeshjen Juventus-Xhenoa vazhdoi para kamerave me Antonio Konten që e konsideron të papranueshëm gjykimin e ndeshjes. “Eshtë një turp, tani mjaft më me fair play në fushë sepse të gjithë e panë, edhe një i verbër e kuptoi që Grankist preku me dorë topin. Por edhe faulli ndaj Pogba dhe ai

tjetri ndaj Vuçiniç ishin penallti, dhe na mungojnë 3 të tillë në këtë ndeshje. Ajo që nuk pranoj dot është fakti që një arbitër deklaron se nuk e ndjeu ta jepte penalltinë ndërkohë që gjyqtari pas porte i tha që është penallti”. Akuza të forta këto të Kontes, që sipas mediave italiane për kontestimin e arbitrit mund të skualifikohet ashtu si Ranokia i Interit me 2 javë. Nuk ndalen me

kaq bardhezinjtë sepse Bepe Marota shkoi edhe më tej duke hedhur akuzë akoma më të rëndë për arbitrin Guida të cilin e cilësoi si napoletan. “Një arbitër që vjen nga provincat e Napolit e ka të vështirë të drejtoj Juventusin.” Frazë e qartë që lë të nënkuptosh sipas tij që Guida është tifoz i Napolit dhe vendimi për të mos dhënë penalltinë favorizon ekipin e Maxarrit.

Napoli fiton dhe është -3 nga Juvja, Milani sheh zonën Champions Në ndeshjen e mbrëmjes, Interi është frenuar në një barazim 2-2 me Torinon.

Zikaltërit kalojnë të parët në avantazh, për t’u përmbysur nga miqtë. Barazon Kambiaso Jeton Selimi

Juventusi do të qëndrojë 3 pikë larg vendit të dytë. Ky është verdikti i javës së 22-të të Serie A. Bardhezinjtë u frenuan në Torino nga Xhenoa, ndërsa skuadra e vetme që përfitoi nga kjo ndalesë ishte Napoli. Lacio u mund nga Kievo në “Olimpico” ndërsa Interi shpërdoroi një tjetër mundësi të mirë për t’u ngjeshur me kreun duke barazuar 2-2 me Torinon. Zikaltërit e Stramaçonit do të prisnin të kuqërremtët e Venturës në një ndeshje që pati plot agonizëm, gola dhe shthurje taktike. Në sfidën e parë ishte Interi skuadra fitimtare, por askush nuk e kishte harruar futbollin e bukur që bënë të sapongjiturit në Serie A. Dje në mbrëmje nisja për skuadrën e kapiten Zanetit është si nëpër ëndrra. Një gol që në minutën e pestë të jep pështypjen se sfida do të jetë e lehtë. Kivu ekzekuton shkëlqyeshëm një goditje dënimi, ndërsa Xhile është i pafuqishëm që ta arrijë goditjen e saktë të rumunit. 1-0 dhe tifozët gëzojnë. Por, pikërisht pas këtij momenti del në lojë skuadra e Torinos. Miqtë luajnë bukur dhe e vënë thuajse gjithnjë në vështirësi prapavijën e Interit. Raste për gol të pastra që do të shpërdorohen nga Torino, ndërsa Interi është pak i rrezikshëm me dyshen Kasano-Palasio, që janë thuajse

Parma – Napoli 1-2

gjithnjë vetëm në vijën e parë. Torino shtyn dhe falë këtij presioni shënon. Megjithatë gjithçka do të vijë si pasojë e një naiviteti foshnjarak nga ana e Guarin, i cili do t’ia dhurojë topin Mexhorit, që shtang Handanoviç. Mbyllet 1-1 pjesa e parë, ndërsa në të dytën është sërish Torino më argëtuese. Madje do të kalojë në avantazh skuadra e Venturës. Sërish Mexhorini që shfrytëzon një asist të Çerçit. Strama vendos të ndryshojë dhe hedh Kambiason.

Pikërisht veterani barazon pas një asisti të shkëlqyer të Zanetit. Kapiteni driblon, depërton në zonë dhe bën atë që asnjë sulmues nuk e bën: pason në shtyllën e dytë dhe Kambi-

Serie A Të shtunën Lacio – Kievo Juventus – Xhenoa Të dielën Bolonja – Roma

Atalanta – Milan

Kajliari – Palermo Katania – Fiorentina Parma – Napoli

Sampdoria – Peskara Inter – Torino

0-1 1-1 3-3 0-1 1-1 2-1 1-2 6-0 2-2

aso realizon barazimin. 2-2 dhe ndeshja ndizet më shumë. Bianki do të rrahë një shtyllë për Torinon, ndërsa Ranokia do të pretendojë një penallti. Megjithatë rastin e fundit do ta ketë sërish Torino. Mexhorini, ballë për ballë sllovenit Handanoviç

Ronaldo bën 3, Mesi i përgjigjet me 4 lufta në Spanjë bëhet vetëm mes yjeve Real Madridi luan vetëm 25 minuta ndaj Getafes për të fituar pastër dhe thellë 4-0 në “Bernabeu”. Të udhëhequr nga C. Ronaldo, djemtë e Mourinhos të cilët zbritën në fushë me fanella të bardha në mbështetje të kapitenit të dëmtuar “Animos Casillas”, morën pa shumë vështirësi 3 pikë ndërsa tekniku portugez la në stol Xabi Alonso, Khedira, Arbeloa e Benzema për t’i kursyer për klasiken me Barcelonën.

Pas një pjese të parë të vakët në lojë, madrilenët e nisën furishëm pjesën e dytë dhe Ramos hapi serinë e golave në 54’ ndërsa Ronaldo shënoi 3 herë të tjera, me një kundërsulm në 62’, me kokë në 65’ dhe me penallti në 72’. Me këtë sukses Real Madridi shkon në kuotën e 43 pikëve, gjithnjë në vendin e tretë.

Barcelona arriti një tjetër fitore spektakolare në Primera Division falë futbollistit më të mirë në botë, Lionel Mesit. Katalanasit shkatërruan 5-1 në “Camp Nou” Osasunën, e cila u dorëzua pa kushte përballë skuadrës kryesuese të kampionatit spanjoll. Në minutën e 11’

Lionel Messi La Liga Të shtunën Selta Vigo – Sociedad

Levante – Vajadolid Sarazoga – Espanjol La Korunja – Valencia

Të dielën Real Madrid – Getafe Valekano – Betis

Barcelona – Osasuna Bilbao – Atletiko Madrid Majorka – Malaga Të hënën Sevilja – Granada

1-1 2-1 0-0 2-3 4-0 3-0 5-1 X-X X-X 21:30

Mesi shënoi golin e parë pas një asisti perfekt të Ksavit, por Osasuna arriti të barzonte shifrat me Loe R. në të 24-tën.

Katër minuta më pas ylli argjentinas ktheu avantazhin e kalanasve nga pika e bardhë, ndërsa 5 minuta nga fundi I pjesës së parë Pedro i çoi shifrat në 3-1.

Në pjesën e dytë pikërisht në minutat 56-të dhe 58-të, Mesi shënoi dy gola të tjerë, duke e vulozuar rezultatin në 5-1, që e rikthen Barcelonën te fitorja pas humbjes në javën e shkuar.

do të gjuajë fort, por gardiani zikaltër ruan barazimin e çmuar. Për kryesorin Masa nuk ka më kohë, ndaj gjithçka mbyllet me një 2-2 emocionues.

Fitojnë Milan e Napoli

Një gol i El Sharauit i mjafton Milanit për të marrë një tre pikësh të rëndësishëm ndaj Atalantas. Kuqezinjtë nuk e patën të lehtë pasi në shtëpi Atalanta ka treguar që di të bëjë një lojë të mirë. Goli për skuadrën e Alegrit erdhi në minutën e 29-të nga i përhershmi El Sharaui duke zhbllokur rezultatin në 1-0. Në pjesën e dytë të dyja ekipet patën raste për të shënaur edhe pse vendasit vuajnë më

shumë pasi në minutën e 58’ Brivio ndëshkohet me karton të kuq duke i lënë të tijët me 10 lojtarë, por deri në fund rezultati nuk ndryshon. Milani me këtë fitore shkon në kuotën e 37 pikëve duke kaluar në vendin e 5 pasi Fiorentina humbi 1-2 me Katanian. Napoli vuan me Parman, por arriti të fitonte 2-1. Të parët që shënuan ishin të kaltrit me anë të Hamshik në minutën e 20-të ndërsa për Parmën barazoi rezultatin Sansone në pjesën e dytë në minitën 74’. Kur gjithçka dukej e vulosur “El Matador” Kavani kaloi ekipin në avantazh në minutën e 85’, Napoli i afrohet Juventusit në kreun e klasifikimit duke shkuar në kuotën e 46 pikëve.

Bundesliga

Bajerni mposht Shtutgartin, ngjitet në +11 pikë Shtutgarti bie në shtëpi përballë Bayern Mynih, ku bavarezët fitojnë me rezultatin 0-3. Ekipi i Hejnkes konfirmoi edhe një herë formën e shkëlqyer që po tregon këtë sezon. Të dyja palët dhuruan emocion dhe ndeshja u zhvillua me ritme intensive pavarësisht se pjesa e parë u mbyll me rezultatin 0-0. Në fraksionin e dytë Bajern vjen i karikaur nga dhomat e zhveshjes pasi vetëm 10 minuta nga fillimi i takimit Mario Manxukiç shënoi golin e avantazhit për gjigantët gjermanë. Në minutën e 54’ Myler i anulohet një gol duke humbur mundësinë për të thelluar rezultatin.

Gjithsesi lojtari i kombëtares gjermane në minutën e 74’ gjen përsëri rrugën e golit, kësaj here i rregullt, duke dyfishuar rezultatin. Me këtë fitore Bajern konsolidon pozitat në vendin e parë dhe shkon në kuotën e 48 pikëve. Më herët u luajt takimi Hamburger-Verder Bremen, i cili përfundoi me rezultatin 3-2. Golat; Son 22’, Aogo 46’, Rudnevs 52’/ LukimjaMulongoti 9’, Papastathopoulos 54’

Bundesliga

Bajern-Shtutgart

Të premten Dortmund – Nurenberg 3-0 Të shtunën Augsburg – Shalke 0-0 Frankfurt – Hofenheim 2-1 Greuther Furth – Mainc 0-3 Hanover – Volfsburg 2-1 M’Gladbah – Duseldorf 2-1 Freiburg – Leverkusen 0-0 Të dielën Hamburg – Verder Bremen 3-2 Shtutgart – Bajern Mynih 0-2

22

MAPO

E hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

Anije nga bora Katër të rinj turq nga një vendbanim në Hakkari, kanë ndërtuar një anije prej bore të gjatë dhjetë metra. Atyre u janë dashur katër ditë që të sjellin borën edhe nga vende të afërta për ta ndërtuar anijen 10 metra të gjatë, 3.5 metra të gjerë dhe 3.5 metra të lartë. Për më shumë, ata në anije kanë krijuar edhe një pëllumb prej bore, si simbol i paqes. “Jemi mbledhur dhe vendosëm të ndërtojmë diçka që nuk ishte parë deri më tash. Vendosëm të ndërtojmë diçka që do të ishte simbol i paqes. Ishte vështirë të mblidhnim borën, sepse na është dashur shumë borë. Më pas, krijuam edhe pëllumbin që simbolizon paqen. Ishte vështirë, por ia dolëm”, ka thënë njëri nga të rinjtë.

Fjalëkryqi klasik 1

2

3

4

5

6

10 14

17

19

28

DASHI (20/III-20/IV)

DEMI (21/IV-20/V)

BINJAKET (21/V-20/VI)

GAFORRE (21/VI-22/VII)

Në qoftë se dëshironi të zgjidhni sa më shpejt një problem që e zvarrisni prej kohësh, drejtohuni një personi që kërkon t’ju ndihmojë seriozisht. Hëna do të sjellë një valë të re freskie në jetën tuaj. Duke parë lodhjen e grumbulluar g j a t ë j a vë s q ë s h ko i , mundohuni të kaloni një mbrëmje të qetë në familje.

Ndonjëherë është më mirë të heshtësh, sesa të thuash atë që mendon, sepse mund të keqkuptohesh nga të tjerët.

Përpara se të besoni disa thashetheme mbi një person, bëni mirë t’i vërtetoni më parë. Meqenëse Mërkuri është në kundërshtim me shenjën tuaj, bëni mirë të monitoroni paratë tuaja. Për fat, dashuria shkon shumë mirë.

Ditë interesante për sa i përket punës, sidomos për ata që do të dinë të përfitojnë nga okazionet që u paraqiten me zgjuarsi. Gjithsesi, mos sforconi shumë fizikun tuaj.

Në qoftë se do ju duhet të merrni ndonjë vendim në sferën sentimentale, mos u shqetësoni, në dashuri herë pas here duhet t’i shikosh mirë gjërat.

Ju pret një ditë mjaft e gjallëruar, ku nuk do të keni kohë për të pushuar. Edhe pse ky aktivitet i ngarkuar nuk do ju lërë të mërziteni, nuk përjashtohet mundësia të jeni nervozë dhe mjaft të lodhur.

Kështu, mundohuni të krij o n i h a p ë s i ra d h e p ë r pushim. Dashuria paraqitet mjaft mirë.

VIRGJERESHA (23/VIII-22/IX)

PESHORJA (23/IX-22/X)

AKREPI (22/X-21/XII)

Përplasja midis Hënës dhe Marsit parashikon një ditë me një humor të lëkundur dhe energji të dobëta fizike.

Për shumë nga ju mund të paraqiten situata të reja mjaft të favorshme, ngritje në detyrë dhe projekte që realizohen. Mos lejoni që humori juaj i lëkundur të cenojë marrëdhënien tuaj me njeriun e zemrës.

Yjet ju këshillojnë të veproni me kujdes dhe të mos bëni gabime në sjelljen tuaj, sepse kjo do të ndikojë në zhvillimin e mbrëmjes së sotme dhe projektet që keni bërë për të ardhmen.

Sforcohuni të mos përfshiheni nga humori i keq dhe nga veprime impulsive.

Një lajm në punë do ju bëjë të ndiheni të lumtur.

Sot per ju ideale do të ishte të qëndronit në një ambient të qetë e të bisedonit me një mik ose mikeshë zemre, ose t’i kushtoheni diçkaje që ju pëlqen. Gjithsesi, mundohuni të mos bëni veprime të pakujdesshme në qoftë se nuk doni të ulni imazhin tuaj përpara një personi shumë të rëndësishëm për karrierën tuaj.

Qielli juaj sot paraqet aspekte mjaft të favorshme, duke ju dhënë një dozë të mirë energjie e entuziazmi që do ju lejojë të merrni iniciativa mjaft të suksesshme për të ardhmen tuaj. Do të arrini rezultate të mira në punë e studim. Gjithashtu do të kaloni një mbrëmje emocionuese për sa i përket dashurisë dhe jetës në çift.

SHIGJETARI (22/XI-21/XII)

BRICJAPI (22/XII-20/I)

UJORI (20/I-19/II)

PESHQIT (20/II-19/III)

Hëna, Afërdita, Saturni dhe Urani në kundërshtim me shenjën tuaj do ju krijojnë keqkuptime në marrëdhënien me njeriun e zemrës. Situata parashikohet e rëndë, sidomos për ata që kanë një marrëdhënie në krizë prej kohësh. Nuk do të keni durim të dëgjoni partnerin dhe do të mjaftojë një shkëndijë e vogël për të ndezur debatin.

Përqendroni vëmendjen tuaj te gjërat praktike, sepse situata mund të jetë mjaft e favorshme. Gjithçka do të varet nga analiza juaj objektive e fakteve dhe nga aftësia që keni për të përballuar çdo vështirësi. Në qoftë se doni të bëni ndonjë ndryshim në jetën tuaj sentimentale, mos harroni të reflektoni me kujdes në vlerësimin e rrethanave.

Familja dhe mbështetja te vlerat e saj do tju ndihmojë në ditën e sotme të kaloni një cast shumë të vështirë që mund të ketë të bëjë me kundërshtarët tuaj, por edhe me partnerët tuaj. Në një moment të caktuar do ta kuptoni se edhe puna juaj pa shumë pretendime të mëdha do tju japë shumë mundësi të medha

Sektori profesional do të jetë në plan të parë sot. Do të dini të jepni përgjigje të shkëlqyera, sidomos në qoftë se do ju jepet mundësia të jeni pjesëmarrës në ambiente intelektuale dhe mjaft stimuluese. Studimi dhe puna do të shkojnë për mrekulli, edhe pse do të hasni ndonjë pengesë në marrëdhëniet me kolegë e bashkëpunëtorë.

27

31

32 35

38

39

40

43

41

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

44

45

4

46

47

Horizontalisht:

Vertikalisht:

1. Shfaqje që dhuron emocione të forta te shikuesit. 6. Adem, shkrimtar i njohur kosovar.10. Han, ish-trajner i skuadrës sonë përfaqësuese. 11.

Monedha me të cilat mund të blesh diçka. 13. Këshilli Industrial. 14. Pjesëz mohuese. 16. Shenjë dalluese që u vihet prodhimeve të ndryshme për të treguar vendin, a fabrikën ku janë prodhuar. 17. E gatuar pa i shtuar gjë tjetër. 19. Një piktor i famshëm hollandez. 23. Shkronja e fundit e alfabetit grek. 25. Marie teatrit dhe kinemasë. 27. Baba, shkurt. 28. Kanë shumë librat për fëmijë. 30. Njësi monetare. 31. Ndajfolje sasie. 32. Gjysëm mendje. 33. Quhej ndryshe Azia e Vogël, dikur. 35. Emanuel, filozof i famshëm.

36. Ndërmarrje Industriale. 38. Skuadër futbolli e kampionatit shqiptar.

39. Të fikët në dialekt. 42. Këngëtar operistik. 44. Goxha, ose... 45. Pjesë e një ndërtese. 46. Vend ku riparohen makina. 47. Dakort, në rregull.

1. Vegël muzikore frymore. 2. Ishte mbreti i fundit i Trojës. 3. Emision Informativ. 4. Trung i trashë që përdoret për ndërtim. 5. Kryeqyteti i Afganistanit. 6. Pohim për rusët. 7. Kolonja në makina. 8. Quhej motra më e vogël e Skënderbeut. 9. Mjet për të kapur minj, zogj ose kafshë të egra. 12. Ai që merr përsipër ose detyrohet të përgjigjet materialisht a moralisht për dikë. 14. Këlysh lepuri. 15. Qepje me makinë. 18. Është pjesë e pemës. 20.

Vasil i përfolur i politikës. 21. Markë telefoni celular. 22. Saranda në makina. 24. Një gadishull i banuar nga myslimanë. 26. Shkrimtar i famshëm i letërsisë antike greke. 27. Musolini i fashizmit italian. 29. Zakon, ose... 32.

Lumani, një nga parodistët e Vlorës. 34. Kuka, luftatar patriot. 35. Lloj thike që mbahej si armë brezi. 37. Një fshat i njohur mes Elbasanit e Tiranës. 40.

Qytet i vendit tonë. 41. Shtojcë e mbiemrave hollandezë. 43. Baba.

Sudoku | nivel mesatar 4 2

3 2 2 3

LUANI (23/VII-22/VIII)

26

34

37 42

22

30

33 36

21

25 29

Macja eci 320 kilometra dhe u kthye në shtëpi pas dy muajsh

16

20

24

Fjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkryqet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

9 12

15

18

23

Horoskopi i ditës

8

11

13

Macja e quajtur Holly është bërë temë e diskutimi në internet, pasi ka ecur 320 kilometra për t’u kthyer në shtëpinë e vet, ndërsa kishte humbur dy muaj më parë kur familja ishte në pushime. E rraskapitur dhe e pistë, macja ishte paraqitur në oborrin e një familjeje në Florida. Kjo familje pasi e ka ushqyer e ka dërguar te veterinari, i cili ka zbuluar se ajo kishte një mikroçip me emrin e pronarëve të saj, të cilët jetonin vetëm disa kilometra më larg. Macja kishte humbur në një plazh në Dayton, ndërsa ekspertët akoma nuk dinë si ta shpjegojnë kthimin e saj në shtëpi, duke qenë se ajo është një mace shtëpie dhe nuk është e mësuar për të ecur në distanca të largëta.

7

3 9

8

8 7 1

1 9

6

9

1 9

2

8

4 1

2 7 3

5 4 7

5 4

6 4

2 4

9 3 Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat nga 1-9.

1 6

3

7

7

7 5

2 5

4 2

8

1 6

1 3 6

Koha e fillimit ____:____

4 7

Koha e mbarimit ____:____

Numërkryq

0 9

Shah | nivel mesatar

0 1

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Koha e fillimit ____:____ Koha e mbarimit ____:____

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën

Përgjigjet nr të djeshëm

V

Gjeni 10 ndryshimet

Numra me 3 shifra: 036, 102, 147, 201, 262, 415, 422, 456, 549, 559, 652, 778, 780, 901, 958, 996.

Numra me 4 shifra: 0455, 1102, 2226, 2320, 3500, 6320, 6954, 7338, 8541, 8552, 8748, 9658.

E

U

T

E

E

D

L

U

L

E

D

L

L

A

F

E

T

N

I

E

A

E

L

L

E

I

G

E

U

A

J

D

K

N

I

H

R

A

T

T

A

L

L

A

N

K

E

T

A

R

E

S

E

P

A

J

K

E

S

E

S

J U

A L

D

E

M

R

I

M

E

E

J

M

E

I

S

Numra me 5 shifra.: 05971, 14510, 21111, 21570, 40124, 45443, 47854, 51200, 59653, 62882, 85415, 86271.

Numra me 6 shifra: 003266, 026951, 029922, 046720, 056458, 150886, 230303, 309812, 508373, 582167, 616812, 800835, 816190, 988878.

I

T

N E O

R

A

A

N

I

T

S

T

O

P

R

A

T

I

Z

E

M

R

A

T

I

F

I

I

3

5

9

8

7

8

4

8

5

4

0

1

2

3

2

5

6

5

9

8

6

5

4

8

5

4

7

5

1

2

0

2

6

3

E

5

2

9

8

7

4

8

5

1

5

2

1

0

L

2

3

6

3

2

5

9

6

8

5

7

8

4

1

1

1

1

1

2

5

6

6

3

2

0

1

5

2

6

3

2

0

2

3

6

9

9

9

8 9

O

N

T

A

Q

Z

6

2

S

A

B

2

1

I

G

E

1

F F

L

K

L

A

I

7

8

4

5

1

0

1

5

2

6

3

2

Z

G

3

2

1

9

7

8

4

3

7

8

1

0

8

I

R

2

1

9

9

3

6

2

0

1

6

4

5

7

M

A

8

5

4

1

2

4

5

2

8

6

5

2

3

2

5

9

6

8

5

1

1

4

5

8

7

2

I

M

1

4

5

7

8

9

6

5

2

1

4

7

3

faqja e fundit

SOT 1754

E hënë 28 janar 2013 www.mapo.al

MAPO

23

28 janar Serendipity Serendipity është tendenca për të bërë gjetje fatlume ndërsa je duke ndjekur gjëra që s’kanë lidhje me atë që sapo zbulove. Fjala është votuar si një prej dhjetë më të vështirave për t’u përkthyer nga anglishtja, nga një kompani përkthimesh në Britaninë e Madhe.

Megjithatë, për shkak të përdorimit të saj sociologjik, fjala është eksportuar në shumë gjuhë të tjera. Përdorimi i parë i dokumentuar

i kësaj fjale është bërë nga Horace Walpole në një letër drejtuar Horace Mann-it, që mban datën 28 janar 1754. Sipas Walpole-it, ai e kishte formuar këtë fjalë pas leximit të një përralle persiane me titull Tre princat e Serendip-it, heronjtë e së cilës “gjithnjë bënin zbulime aksidentale dhe inteligjente të gjërave për të cilat nuk po kërkonin”. Emri rrjedh ose nga Serendip, një emër i vjetër për

Ceylon-in (Sri-Lanka e sotme) ose nga arabishtja Sarandib, ose nga sanskritishtja Simhaladvipa, e cila, fjalë për fjalë, përkthehet “Ishulli ku banojnë luanët”. Një aspekt i përkufizimit origjinal të Walpole-it për Serendipity, që shpesh shmanget në diskutimet moderne për këtë fjalë, është “inteligjenca” e të qenit në gjendje për të formuar lidhje mes fakteve të vogla që çojnë në përfundime të vlershme.

Teuta Turhani

PËRKTHYESJA E HESHTUR E PA FAMË Nga Antoneta Malja

Përkthimi është art.

Shumë e quajnë të lehtë, dhe e marrin përsipër pa paragjykime. Përkthimi ka nevojë për kulturë. Kultura në përkthim është si ajri për njeriun. Është një profesion që formimin profesional të dygjuhësisë e ka të pashmangshëm. Është një lidhje e brendshme midis gjuhës shqipe e asaj të huaj, që të detyron të mbledhësh e të shkëputësh elemente nga realiteti i përditshëm...

GAZETA

MAPO info@mapo.al cel: 068 20 20 5555477 Gazetamapo@gmail.com cel: 068 477

Perceptohet disi gabuar që në takimin e parë.

Hyn ndër ata njerëz që të krijojnë bindjen se ke të bësh me ata tipa që me ftohtësinë e tyre të japin bezdi, e pret që takimi të përfundojë sa më parë.

Por… sytë e saj të kthjellojnë të mendosh ndryshe. Janë të tillë, nga ata që lëvizin pareshtur për të kapur çdo detaj. Një element përcaktues i njerëzve jo të zakonshëm. Kjo është Teuta Turhani, që të gjithë e njohin si njeriun e heshtur e pafjalë, që kurrë nuk ka kërkuar famë dhe ekspozim. Por që ka fituar një status të veçantë: ndër përkthyeset më të mira të gjuhës frënge.

Kështu e mbaj mend si para 30 e ca vjetëve kur takoheshim në Rrugën e Elbasanit, që njihej si rruga e studenteve të filologjisë. Një ndër studentet cilësore, e me një paraqitje elegante. Dukej sikur edhe natyra i kishte përshtatur fizikun për “t’u ngatërruar me francezët”, siç edhe e ngacmonim ne miqtë e saj.

M’u përsërit e njëjta pamje para 6-7 vitesh, kur u ritakuam në ambientet e ATSh-së. Një jetë e tërë që merret me përkthimin në gjuhën frënge.

Merr e jep kënaqësi. Një raport i brendshëm që funksionon te përkthyesit. Shpesh edhe vetë e përsërit “gjuha frënge më mbush. Ajo këndon në gjithë qenien time. Kur punoj, kur bisedoj, madje edhe kur jam në një koncert, çdo frazë e çdo mendim e perceptoj vetëm frëngjisht. Është pjesë e jetës sime.”

Me mijëra e mijëra faqe të përkthyera. Udhëtimi i saj intelektual nuk ka qenë një vijë e drejtë.

Ulje-ngritjet që të dikton jeta kanë përcaktuar diçka të rëndësishme në formimin e saj; rebele ndaj paaftësisë në gazetari e në përkthim, dhe një vëzhguese e vëmendshme ndaj aktualitetit.

Nuk mund të perceptohet pa një shumëllojshmëri fjalorësh me shumë gjuhë. Kjo vetëm e vetëm për të përshtatur sa më mirë gjuhën shqipe, për të dhënë një informacion sa më të plotë për të huajt që e shfletojnë faqen e ATSh-së. Sepse përkthimi është mjeshtëri, që jo tek të gjithë që dinë një gjuhë të huaj mund t’u qëndrojë ky “kostum” siç duhet. Sepse jo çdo njeri mund të marrë statusin e përkthyesit. Sot ka një tendencë në rritje që gjithkush që zotëron disa elemente të një gjuhe të huaj, mund të bëjë edhe përkthim. Jeta ka treguar se mund të kesh qenë shumë vjet në emigrim dhe mund të komunikosh në një apo dy gjuhë, por kurrsesi nuk mund të quhesh përkthyes.

Shpesh më ka ndodhur që në panairet e librit të flitej nën zë për të mos iu afruar x-shtëpie botuese, sepse përkthyesit e saj çalonin. Nuk po i përmend emrat, për efekt etike. Por kurrsesi

Me mijëra e mijëra faqe të përkthyera. Udhëtimi i saj intelektual nuk ka qenë një vijë e drejtë. Ulje-ngritjet që të dikton jeta kanë përcaktuar diçka të rëndësishme në formimin e saj; rebele ndaj paaftësisë në gazetari e në përkthim, dhe një vëzhguese e vëmendshme ndaj aktualitetit...

Kryeredaktor: Arion Sulo. Zv/kryeredaktor: Alfred Lela, Aleksandra Bogdani.

Politika: Nevila Përndoj, Fejzi Braushi. Kronika: Leonard Bakillari, Dashamir Biçaku Rrethe: Vladimir Karaj.

Ekonomia: Blerina Hoxha. Sociale: Jonida Tashi. Kultura: Aida Tuci. Suplement: Jonida Hitoveizi. Sporti: Jeton Selimi.

Komentatorë&Analistë: Gentian Elezi, Arjan Vasjari, Prof. Asoc. Dr. Adrian Civici.

Karikatura: Bujar Kapexhiu. Faqosja: Florenc Elezi. Ilir DRIZARI, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili.

Korrektore: Lila Plasari, Brunilda Meno. Adresa: Bulevardi Gjergj Fishta pranë UET

nuk mund të pajtohem me prirjen e këtyre botuesve që për shkak të mungesës financiare kërkojnë përkthyes pa përvojë në këtë profesion,. Dhe aq më shqetësues kur marrin përsipër të përkthejnë vepra cilësore, për kulturën e një vendi. Jo rrallë dëgjohet shqetësimi ‘se nuk më tërhoqi x-vepër, pavarësisht se është e x-shkrimtari me zë’. Kjo për arsyen e vetme se përshtatja nga gjuha e huaj në atë shqipe bie në dorën e “nallbanëve”.

Përkthimi është art. Shumë e quajnë të lehtë, dhe e marrin përsipër pa paragjykime. Përkthimi ka nevojë për kulturë. Kultura në përkthim është si ajri për njeriun. Është një profesion që formimin profesional të dygjuhësisë e ka të pashmangshëm. Është një lidhje e brendshme midis gjuhës shqipe e asaj të huaj, që të detyron të mbledhësh e të shkëputësh elemente nga realiteti i përditshëm. Të jep mundësi ta perceptosh këtë realitet e ta shijosh, të krijosh, ta dashurosh, duke ndjerë edhe tingëllimin e mendimit.

K ë sht u e d h e mj e shtrja Turhani, që ka ditur të flasë me gjuhën e saktësisë, duke mos toleruar as edhe një germë. Ajo e di se si e ku mund ta përdo r ë at ë , s e p s e k a frymëmarrje, saktësi e krijim. Nuk bie në kompromis, kur është puna për të ruajtur integritetin e saj moral, e për të respektuar njeriun.

Email: v_perleka@yahoo.com vera_perleka@hotmail.com

CMYK

MAPO

e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

Muhammad Yunus lindi në vitin 1940 në qytetin port të Chittagongut në Bengal. Në moshën 22 vjeçare, studenti brilant dhe profesori i ri i ekonomisë në Chittagong College shkon në SHBA dhe doktorohet për ekonomi në Universitetin Vanderbilt në Tennessee me temën “Ekonomia e zhvillimit”, duke u angazhuar për 7 vjet edhe si profesor i teorive ekonomike dhe të zhvillimit në Middle Tennessee State University. Në vitin 1971, kur lindi shteti i ri Bangladeshit, braktis katedrat luksoze universitare si dhe jetën akademike në SHBA dhe kthehet për të dhënë ndihmesën e tij në vendlindje duke synuar ngritjen dhe forcimin e universiteteve në Bangladesh pasi besonte se ato janë një nga faktorët më të rëndësishëm për “hapjen e mendjeve” dhe zhvillimin e çdo vendi.

Muhammad Yunus ose rrugëtimi drejt një bote pa të varfër

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve”. Të japësh hua për të varfrit, jo vetëm që është e mundur, por është dhe fitimprurëse. Sot, mbi 300 milionë njerëz përfitojnë drejtpërdrejt nga mikrokredia duke e diversifikuar aktivitetin e saj edhe në fusha të tilla si industria tekstile, telefonia, prodhimi i energjisë, etj. Falë mikrokredisë, mbi 75% e përdoruesve të saj arrijnë të dalin nga gjendja e varfërisë.

Grameen Bank është shndërruar në një “uzinë fantastike idesh, iniciativash, shpresash e projektesh në favor të zhvillimit”. Muhammad Yunus së bashku me Grameen Bank është fitues i Çmimit Nobel për paqe, në vitin 2006, për “Përpjekjet për promovimin e zhvillimit ekonomik e social në nivelet më nevojtare”.

www.uet.edu.al info@uet.edu.al

Çmimi 700 L

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa Civici qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta Adrian cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve” ISBN:978-99956-39-82-2 978-99956-39-82-2 ISBN

9 789995 639822

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

MUHAMMAD YUNUS

Muhammad Yunus Çmimi Nobel për Paqen, 2006 Muhammad Yunus Fitues i çmimit nobel për paqen

8 - ESSE / ide & debate

24

MUHAMMAD YUNUS

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL Çmimi Nobel për Paqen, 2006

Ceremonia e dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa” nga UET dhe promovimi i librit organizohet në datën 22 Janar 2013 në Hotel Sheraton, ora 18:00