Gazeta 2015 17

W numerze m.in.: EKSKLUZYWNY wywiad z premier Ontario Kathleen Wynne • Pierwszy czarnoskóry szef policji • Będzie mniej korków • Sukces naszego autora Edka Wójciaka w Polsce • Potrafili walczyć - powstanie w getcie • Coraz więcej żubrów • Gastronomia PRL • W cieniu brzozy • Uwaga - można uzyskać odszkodowanie! • Doktorat honoris causa dla prof. Śmieji • Polska polityka zagraniczna - expose ministra Schetyny • Lecznicze rośliny - własne lekarstwa Telefon do redakcji: 647 - 557 - 3617; FAX 647 - 557 - 3627

Toronto - Ontario 17 Rok II (69)

24 - 30 kwietnia 2015

cena $1.50 (tax included)

DELIVERED TO THE POST OFFICE ON FRIDAY, APRIL 24, 2015. DOSTARCZONO NA POCZTĘ W PIĄTEK, 24 KWIETNIA 2015

Budżety Kanady i Ontario gotowe do przyjęcia Toronto, Ottawa We wtorek minister finansów Kanady Joe Oliver ogłosił swój pierwszy budżet, grubą księgę o 218 stronach.

Jak obiecywali i zapowiadali konserwatyści, jest to budżet zbilansowany, po raz pierwszy od ośmiu lat i po raz trzeci od roku 2006 kiedy stanowisko premiera objął premier Stephen Harper.

Konserwatyści objęli rządy w Kanadzie w 2006 roku - wówczas nadwyżka budżetowa wynosiła 12 mld dol.

Szczegółowe przedstawienie budżetu publikujemy na stronach 6 i 7.

Dwa dni później budżet rządu liberalnego Ontario przedstawił ontaryjski minister finansów Charles Souza.

Budżet nie zawiera większych

Piwo Żywiec.

Dostępne w sklepach LCBO i The Beer Store.

Premier Stephen Harper i minister finansów Joe Oliver z projektem budżetu

cięć, ani podwyżek podatków.

Zapowiada poważne inwestycje w infrastrukturę, komunikację, a także przewidywane metody zbilansowania ksiąg prowincji.

Deficyt spadnie do 8,5 miliar-

PMO

da w 2015/2016, do 4,8 miliarda w 2016/2017, a kolejny rok - 2017/ 2018 będzie rokiem zbilansowanego budżetu.

O budżecie Ontario piszemy na stronach 8 i 9.

amerykańskiego samolotu wielozadaniowego (...) ale jesteśmy bogatsi o to doświadczenie" dodał. Prezydent wyraził przekonanie, że obecny rząd stworzy realne szanse skorzystania z zawartych kontraktów dla polskiego przemysłu zbrojeniowego.

Komorowski odniósł się także do wypowiedzi kandydata PiS na prezydenta europosła Andrzeja Dudy, który sugerował, że Polska powinna otrzymać z Unii Europejskiej, w ramach solidarności europejskiej, wsparcie finansowe na dozbrojenie armii.

"Osoby funkcjonujące w strukturach Parlamentu Europejskiego powinny dobrze wiedzieć, że nie ma, nie było i nic nie zapowiada, by były mechanizmy finansowania przez instytucje europejskie systemów obronnych krajów członkowskich" - mówił prezydent.

Jak podkreślił, Polska musi sama finansować własny system obronny, "wspomagając się trochę przez NATO". Komorowski zaznaczył, że w Sojuszu są mechanizmy pozwalające na finansowanie infrastruktury ogólnonatowskiej na terenie krajów członkowskich.

"To są realne pieniądze i realne źródła finansowania. Budowanie czegokolwiek na iluzjach, że można wykorzystać pieniądze europejskie, byłoby szkodliwe i niemądre" - uważa prezydent.

"Albo jesteśmy cząstką świata zachodniego albo wschodniego. Kiedyś mieliśmy głównie sprzęt pochodzenia sowieckiego i jeśli ktoś «dąsa się« na sprzęt zachodni, to domniemuję, że albo chce mieć sprzęt z krajów neutralnych albo jeszcze raz ze wschodu. Wiążemy Polskę pod

Aby wszyscy czuli się w Ontario bezpiecznie

względem systemów zbrojeniowych ze światem zachodnim i to jest konsekwentna praca" - mówił Komorowski.

Tymczasem związki zawodowe PZL-Świdnik domagają się upublicznienia wyników prac komisji w przetargu na śmigłowce dla polskiej armii i ponownego przeanalizowania ofert. Ich zdaniem w postępowaniu przetargowym faworyzowano Airbus Helicopters.

Toronto Rzadka to okazja aby móc usiąść bez pośpiechu w biurze premier Ontario i zadać jej szereg pytań, aby ustosunkowała się do często słyszanych krytycznych uwag i zastrzeżeń, a jednocześnie porozmawiać o jej własnym życiu i spojrzeniu na świat.

Pierwsza w historii Ontario kobieta-premier, niekryjąca się ze swoją odmienną orientację seksualną - premier większościowego rządu, polityk potrafiący dogadać się ze wszystkimi dla dobra swojej prowincji udzieliła wywiadu "Gazecie".

O dozbrojemiu polskiej armii na stronie 13

Rozmowa z premier Ontario na stronie 4 II cz.

Polska dozbraja armię Patriotami Warszawa Kontraktom na zakup śmigłowców i zestawów rakietowych dla polskiej armii będą towarzyszyły umowy offsetowe, korzystne dla polskiego przemysłu zbrojeniowego - zapewnił w czwartek prezydent Bronisław Komorowski.

We wtorek rząd postanowił o wyborze dla systemu obrony powietrznej zestawów średniego zasięgu Patriot amerykańskiej firmy Raytheon. W przetargu na śmigłowce wielozadaniowe zdecydował się na ofertę Airbus Helicopters. Popisanie kontraktu na śmigłowce jest planowane na jesień tego roku, a na zestawy przeciwlotnicze - na przyszły rok.

PZL Mielec i PZL Świdnik, które przegrały z Airbusem, były zawiedzione decyzją MON. "Solidarność" przemysłu lotniczego zapowiedziała, że będzie się domagać ujawnienia kryteriów wyboru śmigłowca.

Komorowski podkreślił w rozmowie z dziennikarzami w Sejmie, że z zawarcia kontraktów na śmigłowce i zestawy rakietowe "powinny płynąć korzyści dla rodzimego przemysłu zbrojeniowego" i "temu mają służyć zawierane umowy offsetowe czyli o współpracy przemysłowej".

"Ona daje szansę dla polskiego przemysłu, nie tylko dla firm zagranicznych, które funkcjonują na terenie Polski" - dodał prezydent. Zapewniał, że umowy offsetowe będą towarzyszyły zakupowi zestawów rakietowych, a także rozstrzygnięciu kontraktu na śmigłowce.

"Nikt z dostawców nie lubi umów offsetowych, ale lubi je polski przemysł. Mieliśmy dosyć złe doświadczenia, jeśli chodzi o wykonanie offsetu przy zakupie

Wywiad premier Ontario Kathleen Wynne dla "Gazety"

Kathleen Wynne w swoim gabinecie

Gazeta

Ukraina broni granic UE przed rosyjską inwazją Rzym Premier Ukrainy Arsenij Jaceniuk w rozmowie z dziennikiem "La Repubblica" we wtorek zarzucił Rosji, że wciąż wysyła broń prorosyjskim separatystom i dlatego daleko jest do prawdziwego rozejmu. "Bronimy granic Unii Europejskiej przed rosyjską inwazją"- dodał.

"Ukraina to dopiero pierwsze pole bitwy w wojnie Moskwy przeciwko Zachodowi. Wszyscy jesteśmy w niebezpieczeństwie, bo Rosja chce zdestabilizować planetę i robi to, mimo że jest jednym z pięciu członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, której zadaniem powinno być poszanowanie porządku światowego" - oświadczył Jaceniuk.

"Poprosiliśmy o uzbrojenie, by się bronić, ale niestety nie nadeszło" - powiedział.

Pytany o rozejm na wschodzie Ukrainy jej premier odparł, że daleko jest do wcielenia w życie zawartych porozumień, dlatego że - jak wyjaśnił - trwa wymiana ognia, a Rosja dostarcza rebeliantom ciężki sprzęt i uzbrojenie oraz pieniądze.

Zdaniem Jaceniuka różnica

między zachodnimi przywódcami a prezydentem Władimirem Putinem polega na tym, że "podczas gdy oni szanują reguły, on je narusza".

"Rosja jest nieprzewidywalna" - zaznaczył Jaceniuk. Jak oświadczył, z danych ukraińskich służb wynika, że w zeszłym roku "Rosja rozważała hipotezę szeroko zakrojonej akcji militarnej przeciwko Ukrainie, także z użyciem lotnictwa".

Szef rządu w Kijowie pytany o skuteczność sankcji gospodarczych nałożonych na Rosję powiedział, że była to dobra decyzja. Teraz jego zdaniem najlepszym sposobem nakłonienia Ro-

sji do przestrzegania porozumień z Mińska jest zaostrzenie embarga.

Arsenij Jaceniuk oświadczył też: "Zapewniam, że moje pokolenie i te następne zrobią wszystko, aby Krym był znowu nasz".

Na uwagę, że pod adresem ukraińskim sił padają zarzuty, że w ich szeregach walczą też ultranacjonaliści z tzw. Prawego Sektora, Jaceniuk odparł: "Mamy wojnę. Trudno dokonać rozróżnienia, kto jest większym, a kto mniejszym nacjonalistą".

"Wszyscy chcą bronić Ukrainy" - oznajmił Jaceniuk w rozmowie z włoską gazetą.

Więcej o sytuacji na Ukrainie na stronie 15

Tragedia imigrantów na morzu Rzym Na pokładzie kutra z nielegalnymi imigrantami, który zatonął w nocy z soboty na niedzielę na Morzu Śródziemnym, było 950 osób - wynika z relacji jednego z uratowanych rozbitków, którego wypowiedź przekazała włoska agencja Ansa.

"Na pokładzie było 950 osób, w tym od 40 do 50 dzieci, a także

około 200 kobiet" - poinformował pochodzący z Bangladeszu rozbitek.

Z jego słów wynika także, że wielu ludzi zamkniętych było w ładowniach statku. "Przemytnicy pozamykali wszystkie drzwi, by nikt nie mógł wyjść" - powiedział mężczyzna, który obecnie znajduje się w szpitalu.

strona 2

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

W Imoli odsłonięto pomnik niedźwiedzia Wojtka

Zastrzelił swój komputer Colorado Springs 37-letni Lucas Hinch z Colorado Springs odpowie za użycie broni palnej w granicach miasta. Twierdzi, że uczyni to chętnie, biorąc pod uwagę satysfakcję, jaką dało mu ... "zastrzelenie" sprawiającego problemy komputera.

Z komputerem od dawna było mnóstwo kłopotów. Regularnie się zawieszał i coraz częściej prezentował pechowemu użytkownikowi osławiony "niebieski ekran śmierci" (blue screen of death), czyli informację o poważnym, uniemożliwiającym pracę błędzie systemu operacyjnego.

W końcu miarka się przebrała. Całe zdarzenie opisał "Los Angeles Times". Lucas wyniósł komputer na uliczkę za domem, upewnił się, że w pobliżu nie ma nikogo, kto mógłby zostać trafiony

rykoszetem, i wpakował w winowajcę osiem pocisków kalibru 9 mm ze swojego nowego pistoletu.

Ktoś usłyszał strzały i zawiadomił policję. Funkcjonariusze podkreślają, że Lucas, któremu postawiono zarzut użycia broni palnej w granicach miasta, co w stanie Kolorado jest zabronione, zachowywał się bardzo rzeczowo, chętnie odpowiadał na pytania policji, ale skruchy nie okazał. Przeciwnie - był nad wyraz zadowolony z rozprawienia się z komputerem, który doprowadzał go do szału.

Grozi mu kara, ale policja przyznaje, że będzie to raczej grzywna niż więzienie. Lucas uważa, że warto będzie zapłacić taką cenę za wymierzenie komputerowi sprawiedliwości.

We wrześniu papież odwiedzi Kubę Watykan Papież Franciszek pod koniec września w drodze do Stanów Zjednoczonych odwiedzi Kubę - ogłosił w środę rzecznik Watykanu ksiądz Federico Lombardi, potwierdzając wcześniejsze doniesienia mediów. Nie wiadomo jeszcze, jak długo potrwa ta wizyta.

W wydanym oświadczeniu rzecznik poinformował: "Mogę potwierdzić, że Ojciec Święty Franciszek, który otrzymał i przyjął zaproszenie od władz i biskupów z Kuby, postanowił udać się na wyspę w drodze do Stanów Zjednoczonych".

Wizyta papieża na Kubie byłaby symbolicznym ukoronowaniem starań Stolicy Apostolskiej, które w grudniu zeszłego roku doprowadziły do poprawy stosunków USA i Kuby oraz dały nadzieję na ich pełną normalizację.

W 2014 roku papież, uważany wręcz za architekta tego porozumienia, napisał listy do prezy-

dentów Kuby Raula Castro i Stanów Zjednoczonych Baracka Obamy, by zachęcić ich do przejścia do nowej fazy w dwustronnych relacjach. W Watykanie przebywały także delegacje obu krajów. Stolica Apostolska zaoferowała się jako pośrednik w rozmowach Hawany i Waszyngtonu.

Po dekadach napięć i obowiązywania embarga niedawno w Panamie Obama i Raul Castro uścisnęli sobie dłonie, co uznano za historyczny gest.

Wcześniej Kubę odwiedzili Jan Paweł II i Benedykt XVI. Data wizyty Franciszka na wyspie i jej program nie są jeszcze znane.

Podczas wizyty w USA w ostatnich dniach września Franciszek odwiedzi Waszyngton, gdzie 24 września wygłosi jako pierwszy papież przemówienie przed połączonymi izbami Kongresu USA. Odwiedzi również Biały Dom, gdzie spotka się z prezydentem Obamą.

Europa musi wydawać więcej na obronność Waszyngton Europa powinna wydawać więcej na swe siły zbrojne, biorąc pod uwagę wyzwania, przed którymi stoi - powiedział w środę minister obrony USA Ashton Carter. Dodał, że spadek nakładów osłabił zdolność Europy do odgrywania roli kompetentnego sojusznika USA. "Oni (Europejczycy) nie robią wystarczająco dużo. Wydają (na obronność) mniejszą część swego PKB niż w przeszłości, niż my teraz i niż wydaje wielu innych, jak Rosja. To za mało" - powiedział Carter grupie studentów przechodzących szkolenie oficerskie.

Była to odpowiedź na pytanie jednego ze studentów, co Stany Zjednoczone mogłyby zrobić, by zachęcić Europę do większego zaangażowania finansowego we

własną obronność. Reuters zwraca uwagę, że niskie nakłady państw Europy na obronność są od dawna drażliwą kwestią w relacjach z USA. Kolejni prezydenci i ministrowie obrony Stanów Zjednoczonych regularnie wzywają sojuszników do powstrzymania spadku tych nakładów.

Agencja odnotowuje, że na szczycie NATO w Walii w ubiegłym roku 28 państw członkowskich NATO potwierdziło zobowiązanie do przeznaczania docelowo 2 proc. PKB na obronność. Jednak, jak wynika z informacji przekazanych przez NATO w styczniu, tylko cztery kraje Estonia, Grecja, W. Brytania i Stany Zjednoczone - osiągały ten cel w latach 2013-14. W tym samym czasie bliskie tego celu były: Turcja, Francja i Polska.

Rzym W mieście Imola na północy Włoch odsłonięto w niedzielę pomnik legendarnego niedźwiedzia Wojtka, którym zaopiekowali się żołnierze II Korpusu Polskiego generała Andersa. Syryjski niedźwiedź brunatny przeszedł szlak bojowy, był w czasie bitwy na Monte Cassino.

Wcześniej w niedzielę premier Ewa Kopacz, uczestnicząca w obchodach 70. rocznicy wyzwolenia miast w Emilii-Romanii przez żołnierzy II Korpusu, złożyła kwiaty pod tablicą upamiętniająca wejście Polaków do Imoli.

Pomnik niedźwiedzia Wojtka, któremu polscy żołnierze nadali stopień kaprala, wykonał artysta z Bolonii Luigi E. Mattei, autor tablicy w hołdzie żołnierzom II Korpusu. W ceremonii odsłonięcia pomnika wzięli też udział dawni opiekunowie Wojtka, kombatanci.

Rzeźba przedstawia niedźwiedzia, który wspina się po kamiennych stopniach, nawiązujących do wzgórz Romanii, aby osadzić na ich szczycie flagi Polski i Włoch. W lewej łapie Wojtek trzyma beret żołnierski z orłem i odznaką 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii, która go adoptowała.

Premier RP Ewa Kopacz i wicepremier Tomasz Siemoniak podczas uroczystości przy tablicy upamiętniającej wejście II Korpusu Polskiego generała Władysława Andersa do miasta Imola, 18 bm.

Radek Pietruszka PAP

Zwraca się uwagę na edukacyjną wymowę pomnika. W zamyśle Luigiego E. Mattei postać niedźwiedzia Wojtka ma przyciągać uwagę najmłodszych, pozwalając im w interesujący dla nich sposób zapoznać się z tym rozdziałem najnowszej historii Włoch, w której udział mieli Polacy. Pierwszy pomnik niedźwiedzia Wojtka stanął w Edynburgu, w zoo, w którym zwierzę spędziło końcową część swojego życia.

W 2013 roku odsłonięto jego pierwszy w Polsce - w Żaganiu, a rok później - w maju 2014 roku

również w Krakowie. Piosenkę o Wojtku napisała brytyjska wokalistka polskiego pochodzenia Katy Carr.

Wznosząc na swoim terenie pomnik niedźwiedzia Wojtka, Imola pragnie dołączyć do grona kluczowych miast, pragnących promować wiedzę i podtrzymywać pamięć o tym niezwykłym świadku polskiego czynu zbrojnego - podkreślono podczas uroczystości.

Zorganizował ją między innymi Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Rosja robi co chce na wschodzie Ukrainy Waszyngton Rosja rozmieszcza na wschodzie Ukrainy, na terenach kontrolowanych przez separatystów, systemy obrony powietrznej - powiedziała w środę rzeczniczka Departamentu Stanu USA. "NYT" pisze z kolei o coraz większych rosyjskich siłach lądowych przy granicy z Ukrainą.

"Siły rosyjskie i rebelianci nadal naruszają warunki porozumienia z Mińska o zawieszeniu broni, podpisanego w połowie lutego" - podkreśliła rzeczniczka Marie Harf. "NYT" pisze o oznakach, że może wkrótce dojść do eskalacji kryzysu ukraińskiego.

Harf wskazała, że Rosjanie i separatyści mają znaczą liczbę dział i wyrzutni rakiet na obsza-

rach, gdzie zakazane jest utrzymywanie ciężkiego sprzętu. "To największa liczba rosyjskich systemów obrony przeciwlotniczej od sierpnia" - powiedziała rzeczniczka Departamentu Stanu.

Marie Harf zarzuciła także Moskwie, że intensyfikuje szkolenia wojskowe rebeliantów, a także zwiększa swą obecność militarną w rejonach przygranicznych z Ukrainą.

"NYT" informuje, powołując się na zachodnią osobistość oficjalną, która zastrzegła sobie anonimowość, że Rosja przerzuciła w pobliże granicy z Ukrainą 12 taktycznych grup batalionowych.

Dziennik odnotowuje, że liczebność takich jednostek może być różna, ale że batalion może liczyć ok. 1 tys. żołnierzy. Wska-

zuje też, że przedstawiciele państw zachodnich nie są pewni, czy ruchy wojsk rosyjskich są przygotowaniem do nowej wspieranej przez Rosję ofensywy, której celem jest zajęcie przez separatystów na Ukrainie kolejnych terytoriów.

Zdaniem niektórych analityków rosyjski prezydent Władimir Putin może powstrzymać się od działania do czasu zdecydowania w czerwcu przez Unię Europejską, czy złagodzić, bądź utrzymać sankcje gospodarcze nałożone na Rosję za aneksję Krymu. Inni nie wykluczają, że ruchy rosyjskich wojsk mają zwiększyć presję na rząd Ukrainy, by poszedł on na ustępstwa wobec separatystów w kwestiach politycznych i konstytucyjnych.

Była więźniarka z Auschwitz podała rękę esesmanowi Berlin Była więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, Eva Kor, podała rękę oskarżonemu esesmanowi Oskarowi Groeningowi w czasie jego procesu przed sądem w Lueneburgu. 93-letni były strażnik odpowiada za pomocnictwo w zamordowaniu 300 tys. osób.

"Przebaczyłam nazistom" - powiedziała Kor w środę, w drugim dniu procesu, informując dziennikarzy o swoim geście, który miał miejsce dzień wcześniej.

"Moje przebaczenie nie oznacza uniewinnienia sprawców" zastrzegła 81-letnia kobieta, która wraz ze swoją siostrą bliźniaczką była poddawana w obozie pseudomedycznym eksperymentom. Jej pozostała rodzina została zamordowana w Birkenau.

Kor zaznaczyła, że traktuje swój gest jako "akt samouzdrowienia i wyzwolenia". Zastrzegła, że postąpiła tak tylko we własnym imieniu.

Prokuratura zarzuca Oskarowi Groeningowi, że będąc członkiem Waffen-SS, pełnił służbę w KL Auschwitz latem 1944 roku, gdy do obozu deportowano ok.

425 tys. Żydów z Węgier, z czego co najmniej 300 tys. niemal natychmiast uśmiercono w komorach gazowych Birkenau.

Zeznając pierwszego dnia procesu, były strażnik przyznał,

że ponosi moralną winę z zbrodnie, i poprosił o przebaczenie.

Nazywany "buchalterem Auschwitz" Groening zabezpieczał majątek ofiar po ich przybyciu na rampę. Esesman przeszukiwał ponadto ubrania i rzeczy zamordowanych, rekwirując i rejestrując ukryte przez nich pieniądze i kosztowności.

FOTKA TYGODNIA

Nowy Rok przywitano już parę miesięcy temu na całym świecie. Teraz najwyższa pora na Tajów! Właśnie rozpoczęły się huczne obchody Songkran, czyli tajskiego Nowego Roku.

Najbardziej celebrowany jest rytuał oblewania się wodą.

Nyunt Win PAP/EPA

Gazeta 17, 24 - 30 kwietniaa 2015

www.gazetagazeta.com

strona 3

AKTUALNOŚCI

UE potroi budżet na ratowanie imigrantów Bruksela Szef Rady Europejskiej Donald Tusk poinformował po zakończeniu szczytu UE, że liderzy państw unijnych zgodzili się na potrojenie funduszy na operację Tryton, której celem jest patrolowanie granic UE na Morzu Śródziemnym. UE ma przeznaczać na to 120 mln euro.

"Ratowanie życia to nie tylko ratowanie ludzi na morzu, ale również zatrzymywanie przemytników i rozwiązywanie problemu nielegalnej imigracji" - mówił na konferencji prasowej po szczycie Tusk.

Jak podkreślił liderzy zgodzili się na konkretne działania wśród których jest potrojenie funduszy na operację Tryton. "Będziemy musieli stawić czoła trudnej sytuacji podczas lata i musimy być gotowi do działania" argumentował.

Tusk relacjonował, że przywódcy państw unijnych zadekla-

rowali znaczące wsparcie operacji Tryton, w tym przekazanie dla niej statków, samolotów, ludzi oraz pieniędzy. Nie podał jednak szczegółów w tej sprawie.

Liderzy zgodzili się także na powierzenie szefowej unijnej dyplomacji Federice Mogherini zadania przygotowania propozycji uruchomienia operacji, której celem będzie tropienie i niszczenie łodzi wykorzystywanych przez przemytników ludzi. "To oczywiście będzie w zgodzie z międzynarodowym prawem i poszanowaniem praw człowieka" zapewniał Tusk.

Prezydent Francji Francois Hollande poinformował, że jego kraj wraz z Wielką Brytanią chce zabiegać o mandat Rady Bezpieczeństwa ONZ dla ewentualnej unijnej operacji militarnej, wymierzonej w gangi przemytników ludzi. Operacja miałaby na celu tropienie i niszczenie statków

Polska wyśle oficerów straży granicznej do misji na M. Śródziemne Bruksela Polska jest gotowa wysłać w region Morza Śródziemnego od 10 do 15 oficerów straży granicznej, którzy pomogą sprostać problemom związanym z napływem imigrantów na południe UE - poinformowała w czwartek premier Ewa Kopacz po nadzwyczajnym szczycie UE w Brukseli.

Szczyt zwołano w obliczu coraz częstszych katastrof na Morzu Śródziemnym, w których giną imigranci usiłujący przedostać się do UE z Afryki czy Bliskiego Wschodu. "Byliśmy zgodni co do tego, że w obliczu tak wielkiej ludzkiej tragedii nie można być obojętnym. Unia może pokazać swoją solidarność nie tylko w słowach, ale i w czynach" - powiedziała Kopacz dziennikarzom.

Poinformowała, że Polska chce przede wszystkim wspierać misję unijnej agencji zarządzania granicami Frontex, która prowadzi operacje patrolowania granic na Morzu Śródziemnym.

"Nasza solidarność przede wszystkim będzie polegała na tym, że będziemy wzmacniać bardzo mocno akcje Fronteksu.

Wysyłamy swoich oficerów straży granicznej, ekspertów, którzy będą pomagać przy opracowywaniu, identyfikacji wszystkich (imigrantów - PAP), którzy docierają do miejsc docelowych, jak Włochy, Grecja, Malta, tam gdzie jest ich najwięcej" - poinformowała.

Oprócz patrolowania granic, UE zamierza skuteczniej walczyć z przemytnikami imigrantów, a także wzmocnić solidarność jeśli chodzi o podział obciążeń związany z przyjmowaniem uchodźców.

W czwartek nie padły jednak deklaracje co do tego, ilu uchodźców byłyby gotowe przyjąć u siebie poszczególne kraje Unii, aby odciążyć państwa na południu.

Kopacz podkreśliła, że zachowano w dokumencie końcowym szczytu zapis, iż przyjmowanie uchodźców będzie dobrowolne.

Niektórzy przywódcy chciały ustalenia wiążących liczb uchodźców, których miałyby przyjąć poszczególne państwa.

"Ta solidarność musi być na miarę możliwości każdego kra-

ju. Jadąc tutaj wiedziałam, że deklaracje, które można złożyć muszą być poparte możliwościami finansowymi, ekonomicznymi i logistycznymi każdego z krajów. Stąd cieszę się bardzo, że został zachowany zapis o dobrowolności każdego z krajów" powiedziała Kopacz. Przyznała, że były bardzo różne głosy na ten temat.

"Miarą solidarności - w ramach tej dobrowolności - będzie to, ile każde z państw zadeklaruje pomocy i wsparcia dla imigrantów" - dodała.

Zgodnie z unijnym rozporządzeniem Dublin II odpowiedzialność za rozpatrywanie wniosku azylowego spoczywa na pierwszym kraju Unii, którego granicę uchodźca przekroczył. Włochy, Grecja czy Malta, gdzie docierają uciekinierzy przeprawiający się przez Morze Śródziemne z Afryki i Bliskiego Wschodu, od lat chcą zmiany tych zasad i apelują do pozostałych państw UE o większą solidarność i przyjmowanie uchodźców. Za ustaleniem systemu kwot uchodźców i klucza ich relokacji między państwami UE opowiedział się w czwartek szef europarlamentu Martin Schulz.

przemytników, jeszcze zanim zostaną one wykorzystane. Jak powiedział Hollande, wymagałoby to rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Państwa UE mają też zwiększyć współpracę w celu walki z przemytnikami m.in. poprzez Europejski Urząd Policji (Europol), a także rozmieszczanie oficerów w krajach trzecich.

Kolejnym działaniem ma być zmniejszenie nielegalnej imigracji, m.in. poprzez lepszą współpracę krajów z których się wywodzą. "Chodzi zwłaszcza o kraje wokół Libii" - tłumaczył szef Rady Europejskiej.

UE ma wesprzeć m.in. Tunezję, Egipt, Sudan, Mali i Niger w kontrolowaniu ich granic lądowych. Celem ma być zapobieganie przepływowi nielegalnych imigrantów do wybrzeży Morza Śródziemnego.

Ponadto, jak poinformował Tusk, liderzy UE zaoferują pomoc "państwom frontowym" i na zasadach dobrowolności włączą się w program relokacji uchodźców. Z końcowego oświadczenia wykreślono jednak liczbę 5 tys. miejsc, które kraje UE miały przygotować dla uchodźców.

Szef KE Jean-Claude Juncker podkreślał, że cieszy się z propozycji potrojenia funduszy na Tryton. "Środki wzrosną do 120 mln euro, czyli tyle, ile przeznaczano

Rekord prędkości pociągu elektromagnetycznego

Moskwa - Rosja w kolejnych dziesięciu latach zredukuje o ponad jedną trzecią wydatki na swój program kosmiczny z powodu kryzysu gospodarczego, który, jak pisze Reuters, zmusza ją do odłożenia do lamusa planów rozwoju superciężkiej rakiety nośnej.

*** Pekin - Władze Chin opublikowały w czwartek listę z nazwiskami 100 wysokich rangą urzędników, którzy uciekli za granicę i są poszukiwani w związku z podejrzeniami o korupcję.

Walka z tym zjawiskiem to jeden z priorytetów przywódcy kraju Xi Jinpinga.

*** Nowy Jork - Korea Płn. ma 20 głowic nuklearnych, czyli większy arsenał niż przypuszczano; może też podwoić go w ciągu roku - pisze w środę "Wall Street Journal" powołując się na raport chińskich ekspertów.

*** Rzym - Gangi przemytników imigrantów, wysyłające ich w bardzo ryzykowną podróż przez Morze Śródziemne do Europy, mają konta w bankach w USA, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Izraelu i Norwegii; inwestują też ogromne sumy w Dubaju - pisze w czwartek "La Repubblica".

*** Tokio - Dwie członkinie rządu Japonii, przewodnicząca Narodowej Komisji Bezpieczeństwa Publicznego oraz minister stanu ds. zarządzania w czasie klęsk żywiołowych odwiedziły w czwartek świątynię szintoistyczną Yasukuni w Tokio, upamiętniającą poległych w wojnach Japończyków.

Wizyty są od lat źródłem napięć z Chinami i Koreą Płd., dla których jest ona symbolem japońskiego militaryzmu.

*** Rzym - Słowo "mafia" ma 150 lat. Choć zorganizowana przestępczość istniała już wcześniej, to najsłynniejsze włoskie słowo na świecie, obecne we wszystkich słownikach, ma wręcz swój "akt urodzenia". Pierwszy raz w oficjalnym dokumencie pojawiło się 25 kwietnia 1865 r.

*** Bruksela - Belgijski sąd orzekł w czwartek, że przewodniczący Episkopatu Belgii abp Andre-Joseph Leonard ma zapłacić odszkodowanie w wysokości 10 000 euro byłemu zakonnikowi zgwałconemu przez księdza. Sąd orzekł, że hierarcha ustosunkował się "pasywnie" do tej sprawy.

Supernowoczesny pociąg podczas rekordowego przejazdu 21 kwietnia br.

Tokio Japońska superszybka kolej elektromagnetyczna ustanowiła we wtorek światowy rekord prędkości. Podczas testów pociąg, zwany w skrócie Maglev, mknął z prędkością 603 km na godz. - poinformowała firma Cen-

Prywatny sektor turystyczny na Kubie rozwija się coraz szybciej Hawana Coraz szybciej rozwijający się prywatny sektor turystyczny na Kubie oferuje już 8 000 pokoi do wynajęcia. Liczba prywatnych restauracji, zwanych "paladares", wzrosła do 1 600.

Kubański minister turystyki Manuel Marrero entuzjastycznie wypowiadał się w czwartek na łamach prasy o wzroście ruchu turystycznego na Kubie. W pierwszym kwartale tego roku, głównie dzięki napływowi turystów z zagranicy, wzrósł on o 15 proc.

Rozwój prywatnego sektora w usługach turystycznych i gastronomicznych, jak podkreśla minister, stał się możliwy dzięki reformom gospodarczym zapoczątkowanym w 2010 roku.

Nadal podstawę bazy turystycznej na Kubie stanowią jednak hotele państwowe, które dys-

na Mare Nostrum" - zaznaczył.

Jak wynika ze słów Junckera, Komisja Europejska w najbliższych tygodniach przedstawi swoje propozycje w sprawie migracji, w tym dotyczące programu przesiedleń migrantów w ramach UE, by ulżyć krajom południa, na których spoczywa ciężar przyjęcia uchodźców.

"Konkluzje pozwolą Komisji zaprezentować nasze propozycje ws. migracji. Sądzę, że będzie to 13 maja" - powiedział Juncker.

Dodał, że KE zajmie się tematem, którym się w czwartek nie zajęto, czyli kwotami uchodźców.

Szef KE poinformował, że Komisja zaprezentuje "całościowe podejście" zarówno do kwestii legalnej, jak i nielegalnej migracji.

Mandat operacji Tryton nie ma być zmieniany i nadal terenem operacji będą wody do 30 mil morskich od wybrzeża, ale, jak podkreślił Juncker, w ramach tej operacji okręty mogą działać na morzu otwartym.

Z oświadczenia końcowego wynika, że UE ma stworzyć nowy program, którego celem będzie szybkie odsyłanie nielegalnych imigrantów z granic UE. Działania te ma koordynować unijna agencja ochrony granic zewnętrznych Frontex. Podkreślono przy tym, że respektowane ma być jednocześnie prawo do szukania azylu.

Przez św na sk iat róty

ponują 60 000 pokoi, a także luksusowe hotele zagranicznych korporacji.

W ciągu pierwszych trzech miesięcy roku Kubę odwiedziło około miliona zagranicznych turystów - najwięcej z Kanady. Kolejne na liście krajów, z których na wyspę napływa najwięcej turystów, to Niemcy, Francja, W. Brytania i Włochy.

W ubiegłym roku po raz pierwszy liczba turystów, którzy odwiedzili karaibską wyspę, przekroczyła trzy miliony.

Turystyka jest dla Kuby drugim w kolejności źródłem dochodów, podczas gdy na pierwszym miejscu wciąż utrzymuje się kontraktowany głównie przez rządy krajów Ameryki Łacińskiej, ale także innych kontynentów, "eksport" lekarzy i personelu medycznego.

PAP/EPA

tral Japan Railway. Maglev wykorzystuje zjawisko lewitacji magnetycznej, dzięki któremu pociągi podnoszą się nawet o 10 cm. We wtorek na specjalnym torze testowym o długości 42 km w Yamanashi, na zachód od Tokio, supernowoczesny pociąg pobił swój poprzedni rekord z 16 kwietnia. Wówczas Maglev jechał "zaledwie" z prędkością 590 km na godz.

Budowa pierwszej komercyjnej linii z wykorzystaniem technologii rozwiniętej przez Central Japan Railway ma zakończyć się w 2027 roku. Dzielący Tokio i Nagoję dystans 286 km będzie można pokonać w zaledwie 40 minut. Obecnie superszybkim pociągiem Shinkansen na tej trasie jedzie się 88 minut.

Producent zamierza następnie przedłużyć linię Maglevu o 153 km, aż do Osaki. Central Japan Railway planuje, że od 2045 roku podróż położonej na zachodzie kraju metropolii do Tokio będzie zajmowała godzinę i siedem minut. Obecnie pokonanie tej trasy shinkansenem trwa ponad dwie godziny.

Koszt całego projektu to prawie 70 mld euro.

*** Berlin - Prezydent Niemiec Joachim Gauck jako pierwszy oficjalny przedstawiciel niemieckiego państwa określił w czwartek mianem ludobójstwa rzeź popełnioną na Ormianach przez Turków w czasie I wojny światowej. W piątek podobnej oceny ma dokonać Bundestag.

*** Erywań - Ormiański Kościół Apostolski dokonał w czwartek kanonizacji półtora miliona Ormian, którzy sto lat temu zginęli wskutek prześladowań w imperium otomańskim. Papież Franciszek uznał tę zbrodnię za pierwszy akt ludobójstwa w XX wieku.

*** Londyn - Brytyjska prokuratura oskarżyła 14-letniego chłopca z Blackburn o nakłanianie do zamachów terrorystycznych w Australii i zabijania niewinnych osób w czasie państwowego święta - Dnia ANZAC. Postawiono mu dwa zarzuty - poinformowała w czwartek BBC.

*** Berlin - Niemiecki wywiad zagraniczny BND pomagał amerykańskim służbom z NSA w inwigilowaniu firm i polityków w Europie. Jak podały w czwartek media, szef urzędu kanclerskiego Peter Altmeier poinformował o tym posłów z komisji ds. kontroli służb specjalnych.

*** Tel Awiw - Bojownicy ze Strefy Gazy wystrzelili w czwartek, po raz pierwszy w tym roku, pociski rakietowe na terytorium Izraela - poinformowały izraelskie władze dodając, że nikt nie ucierpiał. Do ataku doszło w dniu święta niepodległości.

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 4

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Polska musi się liczyć z zagrożeniem ze strony rewizjonistycznej Rosji

POLSKI

Warszawa Rewizjonistyczna Rosja może być zagrożeniem dla naszego bezpieczeństwa, dlatego Polska powinna doprowadzić do zbudowania koalicji, która wyperswaduje Rosji agresywne działania - ocenił dyrektor PISM

Najwięcej ziemi w Polsce kupują Holendrzy Warszawa W 2014 roku cudzoziemcy nabyli w Polsce ponad 1000 ha ziemi; blisko 50 proc. gruntów trafiło w ręce Holendrów - wynika z najnowszego sprawozdania MSW. Liczba wydanych zezwoleń na nabycie gruntów, jak i ich powierzchnia utrzymuje się od kilku lat na zbliżonym poziomie.

Zgodnie z ustawą o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców takie zakupy wymagają zezwolenia, które wydawane jest przez szefa MSW, jeżeli sprzeciwu nie wniesie minister obrony, a w przypadku nieruchomości rolnych - również minister rolnictwa.

"Porównując dane z ostatnich 5 lat należy stwierdzić, iż zarówno liczba wydanych zezwoleń na nabycie nieruchomości gruntowych przez cudzoziemców, jak i ich powierzchnia utrzymuje się na zbliżonym poziomie z wyjątkiem roku 2013, gdzie powierzchnia nieruchomości objętych zezwoleniami była o ok. 32 proc. mniejsza niż w roku 2014" - podkreślono w sprawozdaniu MSW za 2014 rok.

W ubiegłym roku cudzoziemcy uzyskali 271 zezwoleń na nabycie nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni ponad 1000 ha (rok wcześniej - 252 zezwoleń na 697 ha). Dwa zezwolenia dotyczyły nieruchomości o łącznej powierzchni 0,14 ha na rzecz

przedstawicielstw dyplomatycznych państw obcych w Polsce Syrii oraz Turcji.

Zezwolenia dotyczyły najczęściej nieruchomości położonych w województwach: wielkopolskim (194 ha), lubuskim (163 ha), warmińsko-mazurskim (159 ha), łódzkim (91 ha), mazowieckim (78 ha), pomorskim (75 ha).

Wśród cudzoziemców, którym wydano zezwolenie, najczęściej reprezentowane było obywatelstwo i kapitał: ukraiński (59 zezwoleń w odniesieniu do 20 ha nieruchomości), niemiecki (36 zezwoleń, 78 ha), holenderski (15 zezwoleń, 484 ha), francuski (13 zezwoleń, 138 ha), białoruski (13 zezwoleń, 1 ha).

"Biorąc pod uwagę liczbę wydanych zezwoleń, podmioty ukraińskie i niemieckie należy uznać za zdecydowanie dominujące. Na 271 z ogólnej liczby zezwoleń udzielonych osobom fizycznym i prawnym na nabycie nieruchomości gruntowych w roku 2014, ok. 35 proc. zezwoleń otrzymały podmioty ukraińskie i niemieckie" - podkreślono w sprawozdaniu.

Kapitał holenderski dominował natomiast w odniesieniu do powierzchni nieruchomości objętych zezwoleniem - 484 ha, co stanowi blisko połowę powierzchni wszystkich nieruchomości, co do których wydano zezwolenie w ubiegłym roku.

Ze sprawozdania wynika, że w 2014 r. szef MSW wydał 68 decyzji odmawiających udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości oraz lokali. Podstawą odmowny było najczęściej niewykazanie przez cudzoziemca, że zachodzą okoliczności uzasadniające jego trwałe więzi z Polską. 14 decyzji odmownych wydano z uwagi na sprzeciw ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

Chcąc kupić nieruchomość w Polsce, cudzoziemiec musi wykazać, że jego związki z naszym krajem są silne i trwałe (np. ma również polskie obywatelstwo, jest w związku małżeńskim z polskim obywatelem, prowadzi na terenie Polski działalność gospodarczą).

Przepisy regulują także zasady nabywania nieruchomości przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania pozwolenia. W takiej sytuacji znajdują się m.in. obcokrajowcy, którzy mieszkają w Polsce co najmniej 5 lat od dnia uzyskania karty stałego pobytu.

W latach 1990-2014 cudzoziemcy uzyskali w sumie ponad 24 tys. zezwoleń na nabycie nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni prawie 52 tys. ha. Najwięcej zezwoleń wydano pod koniec lat 90. Tylko w roku 1999 było to ponad 2 tys. zezwoleń na ponad 5 tys. ha.

Rosyjski zwiad jedzie przez Polskę Warszawa Kilkudziesięciu Rosjan i Białorusinów biorących udział w rajdzie samochodowym złożyło kwiaty na Cmentarzu Mauzoleum Żołnierzy Sowieckich w Warszawie. To jeden z etapów ich podróży do Niemiec, w czasie której chcą uczcić 70. rocznicę zwycięstwa Związku Sowieckiego nad hitlerowskimi Niemcami. Rajd samochodowy Dobrowolnego Stowarzyszenia Wspierania Armii Floty i Lotnictwa (DOSAAF) poprzedza rajd rosyjskich motocyklistów - "Nocnych Wilków", którzy mają przejechać przez Polskę na początku przyszłego tygodnia.

Rosjanie, którzy w środę składali kwiaty na cmentarzu sowieckich żołnierzy, podkreślali, że Polacy przyjmują ich bardzo serdecznie i że jak dotąd nie doszło do żadnego incydentu. "To dla mnie niesamowite wrażenie, mimo że przyjechałem do Polski już nie pierwszy raz. Przyjęcie naszej załogi przez Polaków jest bardzo dobre, bardzo przyjemne" - mówił dziennikarzom nauczyciel z Moskwy Roman Cierniak.

Kilkakrotnie powtórzył, że celem - zarówno rajdu samochodowego jak i motocyklowego - jest uczczenie pamięci tych, którzy

Uczestnicy rosyjskiego rajdu samochodowego "Drogami Chwały" złożyli, 22 bm. kwiaty na Cmentarzu - Mauzoleum Żołnierzy Sowieckich przy ul. Żwirki i Wigury w Warszawie Bartłomiej Zborowski PAP

zginęli "walcząc z faszyzmem".

"Nie tylko Rosjan, ale też żołnierzy z innych krajów. Nie chodzi o kwestie polityczne. Dziękujemy wam bardzo za przyjęcie, za pamięć o naszych żołnierzach, którzy ginęli na waszej ziemi" - dodał.

W rajdzie samochodowym uczestniczy 57 osób - Rosjan i Białorusinów. Jak opowiadali uczestnicy rajdu, przygotowania do tego przedsięwzięcia trwały od kilku lat. Z Warszawy jadą do Bolesławca, a stamtąd do Torgau w Niemczech, gdzie w 1945 roku spotkały się armie ZSRS i USA. W przyszłym tygodniu przez Polskę mają przejechać "Nocne Wilki" - to klub motocyklowy za-

przyjaźniony z prezydentem Rosji Władimirem Putinem, którego członkowie poparli m.in. aneksję Krymu przez Rosję. Lider grupy Aleksandr "Chirurg" Załdostanow znajduje się na amerykańskiej liście osób objętych zakazem wjazdu do USA. "Nocne Wilki" chcą uczcić 70. rocznicę zakończenia II wojny światowej, przejeżdżając z Moskwy przez Mińsk, Brześć, Wrocław, Brno, Bratysławę, Wiedeń, Monachium, Pragę i Torgau do Berlina. Jednym z etapów rajdu ma być - według mediów - wizyta w Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Rajd ma rozpocząć się 25 kwietnia.

Marcin Zaborowski przed zaplanowanym na czwartek wystąpieniem w Sejmie szefa MSZ. Zaborowski podkreślił, że przez ostatnie lata Polska próbowała prowadzić politykę otwarcia wobec Rosji, w kontekście m.in. małego ruchu granicznego.

Byliśmy adwokatem zniesienia wiz unijnych wobec Rosjan czy też członkostwa Rosji w Światowej Organizacji Handlu - podkreślił.

"Ale okoliczności się w tej chwili bardzo poważnie zmieniły. Okazuje się, że Rosja putinowska jest Rosją bardzo inną od Rosji poprzedniego prezydenta Miedwiediewa. łamie w sposób ewidentny prawo międzynarodowe i dokonuje aneksji innego

państwa europejskiego.

To jest sytuacja, w której musimy się liczyć z Rosja rewizjonistyczną, która może być zagrożeniem dla naszego bezpieczeństwa. To wymaga zupełnie innego rodzaju polityki zagranicznej" - ocenił ekspert.

"To - jak sądzę - powinno być zasadą organizującą naszą politykę zagraniczną na następne lata, czyli doprowadzenie do zbudowania koalicji, która w sposób jasny i klarowny jest w stanie wyperswadować Rosji agresywne działania, które nie powinny mieć miejsca w XXI w." - dodał szef PISM. Zdaniem Zaborowskiego Polska powinna być krajem, który ma decydujący głos ws. polityki UE wobec Rosji.

Posłowie poprawią historię Warszawa Kluby sejmowe PO, PiS, SLD, PSL, RP i ZP wyraziły poparcie dla projektu zniesienia 9 maja jako Święta Zwycięstwa i Wolności. Według projektu ustawy, czytanej w środę w Sejmie, ustanowiony zostanie Narodowy Dzień Zwycięstwa, obchodzony 8 maja.

Klub PO złożył 15 kwietnia w Sejmie projekt ustawy ws. ustanowienia 8 maja Narodowym Dniem Zwycięstwa i jednoczesnego zniesienia Narodowego Święta Zwycięstwa i Wolności ustanowionego na dzień 9 maja.

"Nie ma powodu, aby w Polsce przyjmować obowiązującą w ZSRS wykładnię zakończenia wojny, należy pamiętać, że zakończenie II wojny światowej w Europie - w przypadku państw zajętych przez Armię Czerwoną, w których ustanowiono następnie nie pochodzące z wyboru rządy i niedemokratyczny system polityczny - trudno uznać jako triumf wolności" - czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy.

Projekt poparły kluby parlamentarne PO, PiS, SLD, PSL, Ruch Palikota i Zjednoczona Prawica podczas środowego czytania projektu ustawy w Sejmie.

W połowie grudnia ub.r. decyzją Konwentu Seniorów projekt PiS został zdjęty z porządku sejmowych głosowań. Stało się tak po tym, gdy poseł SLD Tadeusz Iwiński przypomniał, że jego klub zgłosił poprawkę, aby dzień zwycięstwa obchodzić 8 maja, ale nie zyskała ona poparcia sejmo-

wej komisji kultury i że w takim razie, w przypadku uchwalenia zaproponowanej przez PiS ustawy, nie będzie obchodzone żadne święto upamiętniające zakończenie II wojny światowej.

Jak przypomniał w środę Iwiński, "wspólna pamięć jest zablokowana przez spory polityczne".

Zauważył, że "klub SLD zgłaszał poprawkę, którą dzisiaj przejęła PO, żeby ustanowić Święto Zwycięstwa 8 maja. Głosami PiS-u i PO moja poprawka została odrzucona (...) Cieszę się, że PO lepiej późno niż wcale - przejęła tę ideę" - powiedział.

W uzasadnieniu projektu PiS, który znosił dzień 9 maja jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności, napisano m.in., że święto to upamiętnia datę zakończenia II wojny światowej, "wymuszoną przez władze sowieckie w krajach należących do utworzonej w wyniku II wojny światowej strefy państw kontrolowanych przez Związek Sowiecki". Posłowie PiS opowiadając się przeciwko ustanowieniu święta w dniu 8 maja oceniali, że świętowanie w tym dniu jest rzeczą naturalną na Zachodzie, ale w Polsce w maju 1945 r. "jedna okupacja została zastąpiona drugą okupacją".

Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, zaproponował aby Sejm skierował projekt do Komisji Obrony Narodowej, by głosowanie nad nim odbyło się w piątek i jeszcze w tym roku Dzień Zwycięstwa obchodzony był 8 maja.

Mają kota na punkcie mleka Katowice Ponad 263 tys. dzieci z całej Polski wzięło dotychczas udział w akcji promującej regularne spożywanie mleka "Mam kota na punkcie mleka". Niemal połowa z nich codziennie sięga po mleko - poinformowali w środę w Katowicach organizatorzy kampanii.

"Pod względem liczby dzieci i szkół biorących udział w akcji nasza kampania osiągnęła już swój cel" - powiedziała PAP Iga Krysa z biura prasowego programu. Dotychczas w akcji wzięło udział ponad 263 tys. dzieci z 2,5 tys. szkół.

Jak podano w środę podczas konferencji prasowej, już ponad

80 proc. dzieci uczestniczących w kampanii ma świadomość, że nabiał jest ważnym składnikiem diety, a prawie połowa z nich codziennie pije mleko.

"Rezultaty badań świadczą o tym, że mleczna edukacja przynosi konkretne efekty. Dzieci są coraz bardziej świadome tego, w jaki sposób powinny się odżywiać. Cieszy nas, że ta wiedza przekłada się na ich faktyczne wybory żywieniowe i w codziennym uczniowskim jadłospisie coraz częściej goszczą produkty z nabiałowej rodziny" - podkreśliła Marta Jemieljańczuk z Polskiej Izby Mleka.

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 5

AKTUALNOŚCI

Akcja poszukiwania dwóch górników Katowice Wiertnica uruchomiona w czwartek rano w związku z akcją poszukiwawczą dwóch górników zaginionych po wstrząsie w kopalni Wujek ma wykonać otwór prowadzący z powierzchni do niedostępnego rejonu na głębokość ok. 1050 m. Zostanie nim opuszczona m.in. kamera.

Ratownicy poszukują górników już szóstą dobę. "Wiertnica ruszyła ok. 5 nad ranem od strony powierzchni. Weszła w rurę obsadową na 28 metrów, następnie wycofano wiertnicę. Po zakończeniu ostatnich testów i przygotowań będzie kontynuowała wiercenie" - powiedział po południu Wojciech Jaros, rzecznik Katowickiego Holdingu Węglowego (KHW), do którego należy kopalnia.

Równocześnie kontynuowane jest pod ziemią drążenie nowego chodnika, którym ratownicy zamierzają dotrzeć do zaginionych. Chodnik drążony jest

Przygotowania do wykonania odwiertu w miejscu, pod którym mogą znajdować się górnicy, poszukiwani po tąpnięciu w KWK Wujek Śląsk w Rudzie Śląskiej. Andrzej Grygiel PAP

przez kombajn chodnikowy, który został zwieziony i zmontowany pod ziemią. "Ratownicy najpierw kombajnem dojechali do miejsca, w którym skręcili skosem w prawo i wykonali wejście do nowego chodnika; wkrótce kombajn zacznie wykonywać kolejny lekki zwrot - tym razem w lewo, by ustawić kierunek drą-

Podejrzany o porwanie 10-letniej Mai złożył wyjaśnienia Szczecin Obszerne wyjaśnienia złożył w czwartek przesłuchiwany przez prokuratora 31-letni Adrian M., podejrzany o porwanie 10-letniej Mai - poinformowała szczecińska prokuratura okręgowa. M. w czwartek przekazali polskim policjantom niemieccy funkcjonariusze.

Przekazanie M. polskiej stronie nastąpiło na przejściu granicznym w Kołbaskowie (Zachodniopomorskie). Mężczyźnie wcześniej polski prokurator postawił zarzuty uprowadzenia, spowodowania obrażeń ciała i pozbawienia wolności dziewczynki z podszczecińskiego Wołczkowa.

M. grozi do pięciu lat więzienia.

Podejrzany został zatrzymany w Niemczech.

"Podejrzany w toku czynności złożył obszerne wyjaśnienia" powiedział po trwającym ok. trzy godziny przesłuchaniu M. prokurator Jacek Powalski z Prokuratury Okręgowej w Szczecinie. "(M. - PAP) Wyraził zgodę na jego przesłuchanie pod nieobecność ustanowionego obrońcy.

Natomiast prokurator na obecnym etapie nie zdradza treści złożonych przez podejrzanego wyjaśnień, w tym także tego, czy przyznaje się do popełnienia zarzuconych mu czynów" - dodał Powalski.

Jak poinformował, prokurator przygotowuje wniosek o przedłużenie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego na okres trzech miesięcy.

"W najbliższym czasie dojdzie do przesłuchania małoletniej pokrzywdzonej" - powiedział prokurator. "Mogę poinformować, że termin przesłuchania pokrzywdzonej został już ustalony, natomiast prokuratura nie zdradza daty przeprowadzenia tej czynności" - dodał. Powalski poinformował także, że przygotowywane są wnioski do strony brytyjskiej o udzielenie pomocy prawnej. Mają one zostać wysłane w najbliższy piątek.

Jak dodał prokurator, także w piątek policjanci z zachodniopomorskiej policji odbiorą od niemieckich funkcjonariuszy dowody rzeczowe zabezpieczone w sprawie; chodzi m.in. o samochód, którym podróżował podczas porwania mężczyzna.

Do uprowadzenia Mai doszło w ubiegłym tygodniu, gdy dziewczynka wracała do domu po szkole. Podejrzany wywiózł ją do Niemiec, gdzie następnego dnia został zatrzymany przez tamtejszą policję i osadzony w zakładzie karnym w Buetzow pod Rostockiem, około 250 km od miejsca porwania.

Ponad 45 tys. studentów z zagranicy studiuje w Polsce Warszawa W Polsce studiuje ponad 45 tys. studentów z zagranicy. Najwięcej jest Ukraińców (23 tys.) i Białorusinów (4 tys.), ale sporo jest też Norwegów i Szwedów (po 1,5 tys.) - wynika z informacji resortu nauki, zaprezentowanej w czwartek na sejmowej podkomisji.

Podczas posiedzenia podkomisji stałej do spraw ekonomiki edukacji i nauki wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Daria Lipińska-Nałęcz przedstawiła informację o finansowaniu kształcenia polskich studentów poza granicami kraju oraz o pomocy finansowej dla studentów zagranicznych studiujących na polskich uczelniach.

"Mamy teraz ponad 45 tys.

studentów zagranicznych w Polsce" - powiedziała wiceminister i dodała, że z tego aż 40 tys. osób przyjechało do Polski na cały cykl kształcenia. Wyjaśniła, że liczba ta z roku na rok istotnie się zwiększa.

Największym programem wymiany międzynarodowej jest unijny Erasmus +. Z danych ministerstwa wynika, że w ubiegłym roku akademickim do Polski przyjechało w ramach tej wymiany prawie 11 tys. osób. Dla porównania - w tym roku z programu skorzystało 15,5 tys. polskich studentów. Koszty związane z tym programem ponosi głównie UE, ale resort nauki ponosi pewne koszty administracyjne (4 mln zł).

żenia nowego chodnika równolegle do przebiegu wyrobisk, prowadzących w stronę ściany. Kombajn jest już całkowicie w węglu" - poinformował Jaros i dodał, że "chodnik ratowniczy ma powstać w odległości ok. 5 m od starego wyrobiska".

Drążony przez kombajn chodnik będzie miał przekrój ok. 4 na 3 metry.

"Musimy liczyć się z tym, że przez kilka kolejnych dni sytuacja nie ulegnie radykalnej zmianie. Prowadzący akcję będą wykonywali to, co do nich należy.

Będzie postęp, będą kolejne kroki prowadzące w kierunku kontaktu z poszukiwanymi, dotarcia do nich. Działania trudne, mało spektakularne. Ale niezbędne" poinformował w popołudniowym

komunikacie rzecznik KHW. Do wstrząsu doszło w sobotę, krótko po północy w tzw. ruchu Śląsk - rudzkiej części kopalni Wujek - na skutek odprężenia górotworu na głębokości 1050 m.

Z zagrożonego rejonu wycofano górników. Podczas sprawdzania liczby pracowników okazało się, że dwóch górników przebywających w zagrożonym rejonie nie zgłosiło się.

Wstrząs spowodował ogromne zniszczenia w wyrobisku, m.in. jego znaczne zaciśnięcie i wypiętrzenie spągu, czyli podłoża. Ratownicy zmierzający po górników w ostatnich dniach posuwali się bardzo wolno przebijając się przez rumowisko skalne i zniszczone części maszyn. Dlatego zdecydowali o drążeniu nowego chodnika, który pozwoli szybciej dotrzeć do zaginionych.

Niezależnie od działań w ramach akcji pod ziemią zdecydowano o wykonaniu pionowego odwiertu z powierzchni do rejonu, gdzie mogą się znajdować poszukiwani. Takim otworem, który będzie się zwężał (od ok. 30 cm na górze do ok. 13,5 cm na dole), będzie można opuścić kamerę dla oceny sytuacji, ew. podawać wodę, żywność i lekarstwa w specjalnych kapsułach ratowniczych. "Tutaj bardzo ważna jest precyzja - trzeba z ponad kilometra trafić w prostokąt 4-5 metrów na 8 metrów" - podkreślał w czwartek rano Jaros.

List szefa FBI zamyka sprawę Warszawa Dyrektor FBI James Comey w liście przekazanym ambasadorowi RP w Waszyngtonie Ryszardowi Schnepfowi wyraził żal, że w przemówieniu w Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie powiązał Polskę z Niemcami; podkreślił, że państwo polskie nie ponosi odpowiedzialności za okrucieństwa, których dopuszczali się naziści.

"Oczywiście odnotowałam list dyrektora FBI do naszego ambasadora i chcę pokreślić (...) - chcę, by wiedział o tym cały świat - że Polska nie była sprawcą II wojny światowej, ale ofiarą. O taką prawdę historyczną zawsze musimy walczyć" - powiedziała Kopacz w czwartek dziennikarzom w Sejmie.

Pytana, czy list zamyka sprawę, szefowa rządu odpowiedziała, że "każdy Polak pewnie oczekiwałby więcej", jednak - jak dodała - słowa, które padły, to więcej, niż można było się spodziewać z docierających (ze Stanów) doniesień.

Szef MSZ Grzegorz Schetyna, komentując list Comeya, powiedział: "Lepiej późno niż wcale. Sprawa jest zamknięta".

Pytania o kwestię reakcji na słowa szefa FBI padły też podczas czwartkowej debaty po wystąpieniu szefa MSZ w Sejmie, w którym Schetyna przedstawił zadania polityki zagranicznej w 2015 r.

Odpowiadając na pytania posłów, Schetyna powiedział, że "koniec wieńczy dzieło".

"Dzisiaj, po tygodniu intensywnej debaty w mediach, udało się osobistym listem do ambasadora, który wyraził żal i rzeczywiście prostował te rzeczy, zamknąć tę sprawę. Tyle, ile można

było zrobić - udało nam się zrobić, zrobiliśmy" - powiedział szef MSZ. Dodał, że paradoksalnie uważa, iż "ta sytuacja daje nam szansę na to, co powinniśmy wszyscy robić - na powrót do budowania polityki historycznej". "Jeżeli zdarzyło się coś takiego, oficjalna wypowiedź amerykańskiego urzędnika na takim szczeblu, to uważam, że powinniśmy to pokazać jako problem i pokazać, że nie będzie w Polsce zgody na tolerowanie takich zachowań. Powinniśmy to zrobić grzecznie, stanowczo, ale konsekwentnie. Dzisiaj uważam sprawę za zamkniętą" - mówił Schetyna.

Szef FBI James Comey w przemówieniu w Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, przedrukowanym w dzienniku "Washington Post" z okazji Dnia Pamięci o Holokauście wyraził opinię, że najbardziej przerażającą lekcją Holokaustu jest to, iż pokazał on, że ludzie są w stanie zrezygnować z indywidualnej moralności i przekonać się do prawie wszystkiego, poddając się władzy grupy.

Jak poinformował w czwartek PAP rzecznik MSZ Marcin Wojciechowski, szef FBI spotkał się w środę z ambasadorem Schnepfem, by wyjaśnić sprawę swej wypowiedzi w Muzeum Holocaustu, a także przekazał odręczny list, w którym wyraził żal z powodu zaistniałej sytuacji i stwierdził, że Polska nie ponosi odpowiedzialności za zbrodnie nazistów. "Żałuję, że powiązałem Polskę z Niemcami. Państwo polskie nie ponosi odpowiedzialności za okrucieństwa, których dopuszczali się naziści" - napisał m.in. Comey w liście.

Prze na s z Pol sk ę krót y Kraków - Filozof, znawca estetyki prof.

Władysław Stróżewski, otrzymał w środę w Krakowie medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Wyróżniony podkreślił, że stara się ze wszystkich sił kontynuować dzieło swoich mistrzów, którzy uprawiali refleksję nad sztuką. *** Warszawa - Polskę i Izrael łączy niepowtarzalna więź; przez tysiąc lat polska ziemia była ojczyzną narodu żydowskiego - mówiła premier Ewa Kopacz podczas uroczystości z okazji Dnia Niepodległości Państwa Izrael i rocznicy wznowienia współpracy między naszymi krajami. *** Warszawa - Stan środowiska w Polsce jest coraz lepszy, ale wyzwaniem dla kraju pozostaje gospodarka uzależniona od węgla i innych surowców - wskazuje w ogłoszonym w czwartek raporcie Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). *** Rzeszów - Zachowanie i popularyzowanie hodowli koni huculskich, w tym zwiększenie ich obecności na Huculszczyźnie, były głównym celem dwuletniego projektu polsko-ukraińskiego.

Koszt przedsięwzięcia to ponad 1,7 mln euro, z tego 90 proc. pochodzi ze środków unijnych. *** Warszawa - Prezydent Bronisław Komorowski zadeklarował w środę, że mieszkania dla młodych z niższym czynszem oraz stworzenie Karty Wspierającej Młodych Przedsiębiorców będą jednymi ze strategicznych wyzwań jego przyszłej kadencji. *** Warszawa - Dyskryminacja w szkole jest zjawiskiem powszechnym; dotyczy i uczniów, i nauczycieli - wynika z raportu, przedstawionego w środę w KPRM przez Towarzystwo Edukacji Antydy-skryminacyjnej. Najczęściej dyskrymi-nowani są uczniowie biedni i niehete-roseksualni. W środę odbyła się konferencja prezentująca wyniki badań "Dyskryminacja w szkole - obecność nieusprawiedliwiona". *** Staroźreby - Kandydat Twojego Ruchu na prezydenta Janusz Palikot zapowiedział w środę, że prowadzoną przez siebie akcją "Zrobię z nimi porządek" obejmie m.in. ministra spraw zagranicznych Grzegorza Schetynę oraz SKOK Wołomin. Wg niego, Schetyna to "beznadziejny minister". *** Warszawa - W sytuacji, gdy nasila się rosyjska propaganda na obszarze postsowieckim, media polonijne stają się instrumentem polskiej polityki wschodniej - uważają dziennikarze polonijni z Federacji Mediów Polskich na Wschodzie. Według nich konieczne jest jednak zwiększenie ich finansowania. *** Warszawa - Polskie Radio obchodziło we wtorek swoje 90-lecie w warszawskiej Operze Narodowej. Podczas jubileuszowej gali przemawiała m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Omilanowska. Wręczono również nagrody dla osobistości związanych z radiem. *** Warszawa - Ok. 300 osób protestowało w sobotę w Warszawie przeciw negocjowanej między UE a USA umowie o transatlantyckim partnerstwie handlowo-inwestycyjnym (TTIP). Demonstracja wpisała się w serię protestów w całej Europie. *** Świdnica - Sąd Okręgowy w Świdnicy (Dolnośląskie) utrzymał w piątek w mocy wyrok sądu pierwszej instancji i skazał opiekunkę Violetty Villas Elżbietę B. na 10 miesięcy więzienia za nieudzielenie pomocy artystce w okresie bezpośrednio poprzedzającym jej śmierć.

strona 6

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Zbilansowany budżet federalny

KANADY Konferencja prasowa ministrów

Budżet a imigranci Ottawa "Gazeta" uczestniczyła w środę w telefonicznej konferencji prasowej tuż przed dyksują nad budżetem w Izbie Gmin. Na pytania dziennikarzy odpowiedali minister finansów Joe Oliver i minister obrony oraz wielokulturowości Jason Kenney.

Obaj ministrowie podkreślali, że przedstawiony przez ministra Olivera budżet federalny jest szczególnie korzystny dla imigrantów. Dane statystyczne wskazują na to, że o ile jednym z głównych problemów Kanady jest zadłużenie obywateli i brak oszczędności, to właśnie imigranci stanowią w tej kwestii wyjątek.

Są wzorem jeżeli chodzi o oszczędzanie i dlatego zawarte w budżecie zachęty do odkładania pieniędzy bądą dla nich szczególnie atrakcyjne. Jest tu mowa o podwojeniu limitu kwot, jakie co roku można odkładać na konta

Tax Free Savings Account (TFSA).

Również zachęty dla małego i średniego biznesu - obniżanie podatków i pomoc właścicielom w radzeniu sobie z opłacaniem składek na EI - są korzystne dla imigrantów, którzy często podejmują własną działalność gospodarczą.

Na pytanie jak możliw ejest aby przeciętni Kanadyjczycy mieli pieniądze na odkładanie na konta TFSA, minister Kenney podkreślił, że ponad 60 proc. osób, które skorzystały z maksymalnej kwoty wpłaty na takie konto (5 500 dol. rocznie), to osoby o przeciętnych dochodach.

Inna pozytywna wiadomość dla imigrantów to ułatwienia dla seniorów, m.in. kredyt na dostosowywanie domów do potrzeb osób w podeszłym wieku i niepełnosprawnych.

Opozycja o budżecie Ottawa Jak podkreśla opozycja, budżet konserwatystów jest tak naprawdę korzystny dla ludzi zamożnych - na przykład, prawie podwojenie rocznego limitu wpłat na konta oszczędnościowe do 10.000 dol. nie ma znaczenia dla zwykłych obyateli, którzy nie mają pieniędzy na oszczędzanie.

Ponadto, ogłoszona we wtorek nadwyżka wynosi zaledwie 1,4 mld dol., czyli stanowi niewielki procent w budżecie o wartości 300 mld dol. Przez kilka najbliższych lat będzie ona na niskim poziomie o dopiero w roku 2019-20 ma wzrosnąć do 4,8 mld dol.

Krytycy przewidują, że nadwyżka będzie spadać wraz ze spadkiem przychodów w związku z wprowadzonymi ulgami podatkowymi - w sumie o wartości 7,8 mld dol. (tzw income splitting i pomoc dla rodzin z dziećmi).

Krytycy podkreślają, że zbilansowanie budżeu nie byłoby możliwe gdyby nie zabiegi takie jak drastyczne zmniejszenie funduszu awaryjnego z 3 mld do 1 mld oraz sprzedanie akcji GM. Rząd podwoił kwotę, jaką można odkładać bez opodatkowania na konta oszczędnościowe Tax Free Savings Account (do 10 tys. dol.), co opozycja skrytykowała jako korzystne tylko dla najbogatszych.

Opozycja zapowiada niepo-

Lider Opozycji NDP Tom Mulcair

parcie budżetu, krytykując rząd za to, że budżet pomaga najbogatszym, nie klasie średniej. Podkreśla także, że miliardy dolarów są pieśnią przyszłości, komunikującą społeczeństwu: wybierzcie nas w wyborach, to spełnimy zrealizujemy zapowiadany przez nas program.

Torysi nie chcą wcale aby opozycja poparła budżet. W roku wyborów jest dla nich wygodne, że będą mogli wytknąć swoim konkurentom w kampanii wyborczej, że nie popierają cięć podatkowych dla Kanadyjczyków.

Opozycja podkreśla, że budżet nie odnosi się do sprawy zmian klimatycznych. Na pytanie o tę sprawę minister Oliver wyjaśnia, że ponad 60 proc. emisji gazów cieplarnianych pochodzi z pojazdów, więc poprzez dofinansowanie zmniejszenia korków w miastach konserwatyści de facto zajmują się tą kwestią.

Opozycja krytykowała także ministra Olivera za stwierdzenie, że o konsekwencje dzisiejszych decyzji będzie się martwić "wnuczka premiera Harpera".

Wszyscy politycy opozycji są zdania, że dzisiaj podejmowane decyzje o obniżaniu podatków i rezygnacji z wielu ważnych usług będą miały fatalne konsekwencje w przyszłości, którymi obciążone zostaną następne pokolenia.

Ottawa Minister finansów Joe Oliver przedstawił dziś Plan działań ekonomicznych-2015 rządu Premiera Harpera, zapewniający zbilansowany budżet i niskie podatki oraz miejsca pracy, wzrost i bezpieczeństwo. Plan działań ekonomicznych 2015 przewiduje: • Spełnienie obietnicy rządu Premiera Harpera w sprawie zbilansowania budżetu w roku 2015.

Rząd przywróci zbilansowane budżety, równocześnie utrzymując najniższe obciążenie podatkowe Kanadyjczyków od ponad pół wieku.

• Wspieranie miejsc pracy i wzrostu poprzez zwiększanie konkurencyjności Kanady i stworzenie warunków do rozkwitu przedsiębiorstw tworzących miejsca pracy; nowe innowacyjne inwestycje, bazujące na historii wsparcia rządu dla infrastruktury oraz szkolenie wysoko wykwalifikowanych kadr w celu zaspokojenia zmieniających się potrzeb pracodawców.

• Promocja dobrobytu rodzin i środowisk poprzez dalsze zapewnianie ulg podatkowych i innej pomocy dla ciężko pracujących rodzin i osób, przy równoczesnym zwiększaniu szans dla wszystkich.

• Zapewnienie bezpieczeństwa Kanadyjczykom poprzez wspieranie Kanadyjskich Sił Zbrojnych i ochronę Kanadyjczyków przed groźbą terroryzmu w kraju i za granicą.

Zbilansowanie budżetu: • Zredukowano deficyt z $55,6 miliarda w szczytowym okresie Wielkiej Recesji, do przewidywanej nadwyżki w kwocie $1,4 miliarda na rok 2015–16.

• Rząd Premiera Harpera spłacił $37 miliardów długu przed Wielką Recesją, co sprawiło, że całkowite obciążenie rządu Kanady długiem netto jest najniższe wśród krajów Grupy Siedmiu (G-7) i jednym z najniższych wśród krajów G-20.

• Zostanie przedłożona ustawa o zbilansowanym budżecie, aby zagwarantować prawem odpowiedzialną politykę zarządzania finansami Rządu Premiera Harpera, która tworzy miejsca pracy i zapewnia Kanadyjczykom więcej pieniędzy w kieszeni.

• Zbilansowany budżet pozwala Rządowi Premiera Harpera na dalszą redukcję podatków dla kanadyjskich rodzin i poszczególnych osób.

Wspieranie miejsc pracy i wzrostu: • Redukcja stopy opodatkowania małych przedsiębiorstw do 9 procent do roku 2019-co umożliwi małym przedsiębiorstwom tworzącym miejsca pracy i ich właścicielom oszczędności szacowane na $2,7 miliarda od chwili obecnej do roku 2019–20.

• Zapewnienie producentom 10-letniej ulgi podatkowej w postaci przyspieszonej amortyzacji, aby zachęcić do zwiększających produktywność inwestycji w maszyny i urządzenia.

• Zwiększenie Całożyciowej Kapitałowej Ulgi Podatkowej do $1 miliona dla właścicieli przedsiębiorstw rolniczych i rybackich.

• Poprawa dostępu do finanso-

Foto: PMO

wania dla kanadyjskich małych przedsiębiorstw poprzez Program Finansowania Małych Przedsiębiorstw Kanady.

• Rozszerzanie usług oferowanych przez Business Development Bank of Canada i Export Development Canada, aby pomóc małym i średnim przedsiębiorstwom.

• Zapewnienie kwoty $14 milionów na przestrzeni dwóch lat programowi Futurpreneur Canada wspierającemu młodych przedsiębiorców.

• Wspieranie programu Action Plan for Women Entrepreneurs, aby pomóc zapewnić sukces kobietom – właścicielkom przedsiębiorstw.

• Pomoc innowacyjnym przedsiębiorstwom w rozwoju i tworzeniu miejsc pracy poprzez Venture Capital Action Plan.

• Wspieranie prowincji i terytoriów w celu zharmonizowania wymagań dotyczących szkolenia i certyfikacji czeladników w wybranych zawodach objętych programem Red Seal.

• Inwestycje w badania i rozwój na światowym poziomie, poprzez zapewnienie ponad $1,5 miliarda na przestrzeni pięciu lat, w celu wdrażania odnawianej strategii rządu dotyczącej nauki, technologii i innowacji.

• Dalsze zapewnianie kwoty średnio $5,35 miliarda rocznie na infrastrukturę prowincjonalną, terytorialną i lokalną w ramach New Building Canada Plan.

• Zainwestowanie $750 milionów w ciągu dwóch lat, poczynając od roku 2017–18, oraz $1 miliarda rocznie po tym okresie, w nowy fundusz Public Transit Fund, którego celem jest stworzenie nowej infrastruktury transportu publicznego, aby zredukować zagęszczenie i przeciwdziałać zatorom ulicznym w dużych miastach.

Promocja dobrobytu rodzin i środowisk: • Zwiększenie do $10 000 rocznego limitu wpłat na wolne od podatku rachunki oszczędnościowe, dotyczące roku 2015 i następnych lat.

• Zredukowanie minimalnych wskaźników wypłat na zarejestrowanych rachunkach emerytalnych, aby umożliwić seniorom zachowanie większej części oszczędności emerytalnych w celu lepszego zaspokojenia ich emerytalnych potrzeb finansowych.

• Wspieranie seniorów i osób niepełnosprawnych poprzez wprowadzenie ulgi podatkowej Home Accessibility Tax Credit, w celu pomocy w pokryciu kosztów remontu, zapewniającego

większe bezpieczeństwo i dostępność ich domów, aby mogli prowadzić niezależną egzystencję i pozostać we własnych domach.

• Ułatwienie dostępu do edukacji pomaturalnej, poprzez rozszerzenie kryteriów przyznawania stypendiów Canada Student Grants, dla osób o niskich i średnich dochodach, na studentów programów krótkotrwałych.

• Przystosowanie programu pożyczek dla studentów Canada Student Loans Program do potrzeb rodzin, poprzez redukcję wymaganego wkładu rodziców w ramach procesu oceny potrzeb.

• Wspieranie najbardziej potrzebujących mieszkańców poprzez zapewnienie $150 milionów w ciągu czterech lat, poczynając od roku 2016–17, na wspomaganie mieszkalnictwa socjalnego w Kanadzie, poprzez umożliwienie dostarczycielom mieszkań socjalnych wcześniejszego spłacania długoterminowych, nieodnawialnych kredytów hipotecznych bez naliczania kar.

• Poprawa dostępu do materiałów drukowanych dla osób z wadami wzroku.

• Przydzielenie $5,7 milionów na przestrzeni pięciu lat dla zapewnienia nowego dostępu na rynek kanadyjskim produktom z fok.

• Zapewnienie potrzebnego wsparcia weteranom i ich rodzinom poprzez: przyznanie nowego świadczenia na zabezpieczenie emerytalne (Retirement Income Security Benefit) weteranom o średnim i poważnym stopniu niepełnosprawności; rozszerzenie dostępu do zasiłku przy trwałej niepełnosprawności (Permanent Impairment Allowance) dla niepełnosprawnych weteranów; zwiększenie świadczenia z racji utraty zarobków (Earnings Loss Benefit) dla niepełnosprawnych weteranów służb rezerwowych zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin; stworzenie nowego wolnego od podatku świadczenia Family Caregiver Relief Benefit dla dowartościowania opiekunów oraz zwiększony zakres zindywidualizowanego wsparcia dla weteranów.

• Przedłużenie świadczenia z funduszu ubezpieczeń pracowników (Employment Insurance Compassionate Care Benefits) z sześciu tygodni do sześciu miesięcy, aby lepiej wesprzeć Kanadyjczyków opiekujących się chorymi i umierającymi członkami rodzin.

Zapewnienie bezpieczeństwa Kanadyjczykom: • Zwiększenie nakładów na obronę narodową poprzez za dokończenie na następnej stronie

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 7

AKTUALNOŚCI pewnienie Kanadyjskim Siłom Zbrojnym prawie $12 miliardów na przestrzeni 10 lat, zapewniając w ten sposób dalsze utrzymywanie zdolnej do walki armii, aby służyła w kraju i za granicą.

• Wspieranie rozlokowania Kanadyjskich Sił Zbrojnych poprzez zapewnienie Ministerstwu Obrony Narodowej kwoty do $360 milionów w roku 2015–16 celem przeciwdziałania ISIS. • Zwalczanie terroryzmu poprzez zapewnienie dodatkowych środków Kanadyjskiej Królewskiej Policji Konnej, Kanadyjskiej Agencji Wywiadu i Bezpieczeństwa oraz Kanadyjskiej Agencji Służb Granicznych.

• Zwiększenie możliwości Kanady w zakresie gromadzenia informacji zagranicznych.

• Ochrona integralności naszych granic oraz ułatwianie legalnych wjazdów do Kanady dla podróżnych o niskim stopniu ryzyka z wybranych krajów wymagających wiz.

czteroosobowa, w której dwie osoby pracują zarobkowo, otrzyma w roku 2015 ulgi podatkowe i zwiększone świadczenia na kwotę do $6600 ze względu na redukcję podatków i zwiększenie świadczeń przez rząd Premiera Harpera.

• Rząd obniża podatki corocznie od chwili objęcia urzędu. Łączne federalne obciążenie podatkowe jest obecnie najniższe od ponad 50 lat.

• Obecnie jest zatrudnionych o 1,2 miliona Kanadyjczyków więcej niż pod koniec recesji w czerwcu 2009 r. Większość tych nowych miejsc pracy netto to wysoko opłacane stanowiska pełnoetatowe w sektorze prywatnym.

• W trakcie wychodzenia z kryzysu funkcjonowanie gospodarki Kanady okazało się jednym z najlepszych wśród krajów G-7.

• Realny PKB (produkt krajowy brutto) znacznie przewyższa poziom sprzed recesji-najlepszy wskaźnik wśród krajów G-7.

• Światowe Forum EkonomiczFakty w skrócie ne w swoim corocznym "Global• Typowa kanadyjska rodzina nym raporcie konkurencyjności"

uznało system bankowy Kanady za najpewniejszy na świecie w siódmym już kolejnym roku.

• Według agencji KPMG, łączny koszt podatku dla przedsię- Czy umiemy słuchać? biorstw w Kanadzie jest najniżNawet bez większej dyskusji od razu można odpowiedzieć na to szy spośród krajów G-7 i o 46 pytanie - NIE, nie umiemy. Najlepszy przykład totalnego braku umiejętprocent niższy niż w Stanach ności (a może też chęci i woli) dają nam uczestnicy wszelkich dyskusji Zjednoczonych.

Zapiski na gorąco

Cytat "Plan Działań Ekonomicznych 2015 zapewni miejsca pracy, wzrost i długoterminowy dobrobyt. Zgodnie z naszą obietnicą jest to zbilansowany budżet, przy czym zmniejsza on podatki dla ciężko pracujących rodzin i poszczególnych osób. Jest to plan rozważny i oparty na zdrowych zasadach, który zapewni Kanadyjczykom większy dobrobyt, większe bezpieczeństwo, a nawet większą ufność w miejsce naszego kraju w świecie. Kanadyjczycy mogą być pewni, że pod silnym przywództwem Premiera Stephena Harpera finanse Kanady są w należytym porządku."

Joe Oliver Minister Finansów

Alkohol z dostawą pod drzwi Toronto Firma Grocery Gateway rozszerza o wina i napoje alkoholowe swoją listę produktów żywnościowych, które można zamówić online z dostawą do domu.

Firma poprzez swoją stronę internetową umożliwia robienie zakupów drogą internetową i zamawianie ich z dostawą do domu

już następnego dnia.

W chwili obecnej rozszerzono listę zakupów o ponad 160 produktów dostępnych poprzez sklepy LCBO. Wszystkie ceny są jak w sklepach alkoholowych.

Zamówienie piwa, wina lub innych alkoholi może być doko-

nywane tylko przy zamówieniu produktów żywnościowych minimum za 45 dol. Do tego doliczana jest opłata za dostawę do domu w wysokości 10 dol.

Przy przywiezieniu alkoholu osoba zamawiająca musi wylegitymować się rządowym dokumentem ze zdjęciem.

Banki oszczędzają na ludziach Ottawa Banki redukują liczbę pracowników i podnoszą opłaty dla klientów.

Najnowsza informacja pochodzi z TD Bank, gdzie podano komunikat o zwolnieniach - nie jest to jeszcze ostateczna liczba zwolnionych osób. Zwolnienia rozpoczynają się na górze hierarchii.

Ostatnio bank TD zwolnił kilku dyrektorów i zapowiadają się dalsze zwolnienia.

W chwili obecnej wiadomo, że bank podpisał umowę z amerykańską firmą konsultingową, która ma doradzać mu jak obciąć koszty.

Mimo że w lutym nowy CEO banku Baharad Masrani przyznał, że zysk banku wyniósł ponad 2 miliardy dol., zwrócił uwagę na to, że bank nadal będzie działał na rzecz zwiększenia efektywności i zmniejszenia kosztów co jest konieczne przy zwolnieniu światowego rozwoju gospodarczego, niskich cenach ropy i niskich procentach, na jakich udziela się kredytu. To dla banku

nie jest największy problem ale wątpliwości i zastrzeżenia mają akcjonariusze.

Jest to kolejny bank, który ogłasza cięcia w zatrudnieniu.

Pod koniec 2014 roku Scotiabank ogłosił wyeliminowanie 1500 miejsc pracy, w tym 1000 w Kanadzie.

W styczniu CIBC podało podobny komunikat na temat 500 czo zmniejszyć swoją działalność międzynarodową w zakresie domiejsc pracy.

Royal Bank ma zamiar zasadni- radztwa finansowego.

w polskiej telewizji. Przekrzykują się ciągle, nie dając dojść do słowa nie tylko sobie nawzajem, ale także nieszczęsnemu prowadzącemu.

Trend ten nasila się zresztą z upływem czasu i o ile nie tak dawno niektórym sprawnym dziennikarzom udawało się być szefem własnego programu i decydować kto kiedy zabrać ma glos, o tyle teraz sprawa jest już przechlapana. Nie zazdroszczę im, bo chaos i hałas w studio w czasie dyskusji wpływa na ocenę programu.

I tak jest wszędzie - nadajemy, gadamy, ale nie potrafimy posłuchać innych. I nie chodzi tu już nawet tylko o liczbę wypowiadanych słów czy zdań, ale także o brak gotowości posłuchania opinii naszych rozmówców. Czasem myślę, że większość rozmawiających nie jest właściwie w ogóle zainteresowana tym, co myślą inni. Zamiast siadania przy jednym stole z grupą ludzi, mogliby równie dobrze nagrywać swoje monologi i udostępniać je do zwykłego odtworzenia z taśmy.

Kłopot polega na tym, że w zwykłym codziennym życiu jest tak samo. Tyle, że o ile jeszcze tzw. eksperci dysponują (a przynajmniej powinni dysponować) jakąś wiedzą na tematy, w których zbierają głos, to w zwykłych codziennych rozmowach o polityce czy świecie nas otaczającym wiedza wypowiadających się jest najczęściej znikoma. I nie ma w tym nic dziwnego ani złego, bo przecież zwykły człowiek zajmujący się w swoim życiu zawodowym czymś zupełnie innym nie musi być specem od gospodarki, polityki czy finansów.

Niestety, wiele głoszonych jako prawdy poglądów opartych jest na niepełnej wiedzy, na opiniach zasłyszanych u kolegi na urodzinach czy w miejscu pracy - tam, gdzie inni myślą tak samo.

Inne zjawisko to tzw. myślenie blokami - nazywam tak przyjmowanie całego zbioru poglądów pewnych grup, z którymi dana osoba się identyfikuje, bez analizy ich faktycznej zawartości. Nie wchodzimy w szczegóły - uważamy, że NDP to partia wydająca bez pamięci pieniądze, bo taki był pogląd za czasów, kiedy raz jeden premierem tej prowincji był lider NDP Bob Rae. Nie był najlepszym premierem, to fakt, ale też trafił mu się wyjątkowo fatalny czas do rządzenia, więc decyzje podejmowane przez niego nie należały do najlepszych. I atakujący partię NDP ludzie wydają się nie rozumieć, że po pierwsze, czasy się zmieniły i partia o danej nazwie sprzed tylu lat i dzisiaj niewiele już ma ze sobą wspólnego. Po drugie, "nielubienie" NDP na poziomie prowincji nie musi oznaczać automatycznie awersji do tej partii na szczeblu federalnym, bo mimo takiej samej nazwy partie szczebla federalnego i prowincyjnego to nie to samo. Ale nasz znawca polityki nie pokusi się, aby poznać te różnice i dowiedzieć się czegoś więcej, aby swoje antypatie móc podeprzeć konkretną wiedzą. On nie znosi - i już.

Ten sam mechanizm działa w wielu innych przypadkach. Kto czyta tzw. materiały źródłowe - raporty, dokumenty, budżety? Mało kto. Czyta się papkę przetworzoną przez gazety czy inne media odpowiadające naszym własnym poglądom - a zatem trudno się dziwić, że będą one potwierdzać to, co założyliśmy od początku. Niewiedza narasta, a głęboko zakorzenione przekonania nie mają szans zmienić się, bo przecież posiadacz tych przekonań wie najlepiej.

Trudno jest przekonać ludzi, którzy nie słuchają i uważają, że wiedzą najlepiej. Trudno przebić się przez ton znawcy, pewność i butę w wygłaszaniu autorytatywnie komunikowanych poglądów, wyraźne pokazywanie innym - tym innym o odmiennych poglądach - że są idiotami.

To wszystko proste konsekwencje braku gotowości do słuchania, nieświadomości, że może tak być, że to JA SIĘ MYLĘ, a inni mają akurat rację, więc warto dowiedzieć się, co ONI sądzą.

Od czego zacząć, jeśli chce się zmiany? Od tego, żeby czasem posłuchać, co mają do powiedzenia inni.

Małgorzata P. Bonikowska

Okup za zdjęcia Montreal Małżeństwo z Montrealu padło ofiarą wirtualnych szantażystów.

Pewnego dnia, kiedy kobieta otworzyła komputer pokazał się tam komunikat, że jeżeli chce odzyskać swoje prywatne fotografie musi zapłacić 3 Bitcoin, co jest ekwiwalentem ok. 1500 dol.

Były to zdjęcia i nagrania wideo jej dziecka i rodziny z wielu lat.

Po zobaczeniu komputera zanie-

sionego do naprawy technik powiedział, że faktycznie jest to autentyczna sytuacja wymagająca zapłacenia okupu i pomógł właścicielom zapłacić żądany okup.

Jak się potem okazało, pojawiło się następne żądanie kolejnej samej kwoty, ponieważ wszystkie dokumenty, które za- móc je otworzyć małżeństwo za- dol. właściciele komputera nadal wierały fotografie i nagrania wi- płaciło kolejne 1000 dol. nie otrzymali swoich bezcennych deo miały podwójny szyfr i aby W sumie po zapłaceniu 2500 fotografii.

strona 8

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

Na drodze do zbilansowanego budżetu

TORONTO Pierwszy czarnoskóry szef policji Nowym szefem policji w Toronto po Billu Blairze został 52letni Mark Saunders, pierwszy czarnoskóry człowiek na tym stanowisku.

Bill Blair kończy swoją kadencję 25 kwietnia.

Saunders, który służy w policji od 32 lat, był jednym w faworytów na to stanowisko.

Przez lata swojej kariery zawodowej Saunders slużył w jednostkach ds. walki z gangami, narkotykami i wydziale zabójstw.

W chwili obecnej Saunders stoi na czele Specialized Operations Command, gdzie ma pod sobą 1200 funkcjonariuszy i 154 cywili.

Ponadto pełni funkcję prezesa Canadian Association of Chiefs of Police Organized Crime Committee i jako mentor służy w Black Community Consultative Committee.

Saunders jest także osobą odpowiedzialną w policji za bezpieczeństwo igrzysk Toronto Pan

Am/Parapan American Games.

Jest jednym z pionierów użycia nowoczesnej technologii w policji.

W dniu ogłoszenia swojej nominacji, Saunders zapowiedział, że będzie bardzo blisko współpracował z mieszkańcami miasta i starał się, aby policja pełniła swoje funkcje jak najlepiej dla tych, którym służy.

Już wkrótce po nominacji pojawiły się głosy ze strony przedstawicieli społeczności czarnoskórych mieszkańców Toronto, że nowy szef policji, mimo tak długiego stażu, wydaje się nie rozumieć problemów tej grupy.

Od lat słychać skargi na tzw. "carding" czyli zatrzymywanie i legitymowanie osób czarnoskórych mimo braku konkretnych powodów czy zarzutów. Zmainy w tym względzie nie świadczą o większym zrozumieniu ze strony policji, podkreślają środowiska czarnoskóre.

W czwartek minister finansów Ontario Charles Sousa ogłosił budżet, w którym zadeklarował, że rząd zbilansuje budżet do roku 2017/2018. Będzie to czynione nie poprzez ostre redukcje programów oraz podwyższanie podatków lecz spokojne ale prawie chirurgiczne cięcia w różnych fragmentach gospodarki.

Budżet o wartości 131,9 mld dol. nie zawiera większych cięć wydatków ani podwyżek podatków personalnych czy korporacyjnych, co było przewidywane.

Ontaryjska ekonomia, jak się przewiduje, wzrośnie o 2,7 proc. w tym roku. Szczególnie pozytywnym dla niej będzie niski kurs kanadyjskiego dolara, poprawiająca się sytuacja amerykańskiej gospodarki i niskie ceny ropy.

Jednakże, jak powiedział minister Sousa, w prognozach dotyczących eliminacji deficytu rząd nie polega zbytnio na zewnętrznych czynnikach. Jakieś gwałtowne zmiany w globalnej gospodarce mogą mieć wpływ ale nie są decydujące jeżeli chodzi o fiskalną przyszłość Ontario. Deficyt spadnie do 8,5 miliarda w 2015/2016, do 4,8 miliarda w 2016/ 2017, a kolejny rok 2017/2018 będzie rokiem zbilansowanego budżetu.

Wydatki w głównych sektorach takich jak służba zdrowia, edukacja, usługi dla dzieci, programy socjalne i wymiar sprawiedliwości otrzymają niewielkie podwyżki natomiast w innych sektorach przewiduje się przeciętnie 5,5 proc. cięć, a więc do roku 2017/2018 wydatki te będą

mniej więcej na tym samym poziomie.

Dług Ontario wynosić ma w tym roku finansowym 298,9 miliarda dol. i spłaty odsetek od zadłużenia w wysokości 11,4 miliarda dol. stanowią 9 proc. budżetu, ale to jest mniej niż spodziewano się w zeszłym roku z powodu niższych stóp procentowych.

Gąównym punktem budżetu jest 130 mld dol. na 10-letni plan infrastrukturalny na komunikację, drigi i mosty w GTA i rejonie Hamilton.

Piwo będzie sprzedawane w 450 z 1500 ontaryjskich supermarketów od najbliższych Świąt Bożego Narodzenia.

W listopadzie zacznie wchodzić w życie nowy podatek od sprzedaży piwa. Do 2018 roku będzie on wzrastał o 3 centy na litrze (czyli 1 cent od butelki) rocznie. W sumie przyniesie to prowincji 100 mln dol.

Prowincja sprzedaje 60 proc.

Hydro One - przyniesie to 4 mld dol. na komunikację.

W budżecie są dobre wieści dla kierowców. Firmy ubezpieczeniowe będą musiały dawać obowiązkowe obniżki dla kierow-

ców, którzy stosują zimowe opony. Firmy ubezpieczeniowe nie będą miały też prawa podwyższania cen opłat za polisy w przypadku niewielkich stłuczek, jakie nawet nie są zgłaszane do firm ubezpieczeniowych, które dowiadują się o tym z ośrodków zgłaszania kolizji.

Rząd liberalny zadeklarował zainwestowanie dodatkowego 2,6 miliarda dol. w inicjatywę Moving Ontario Forward, która koncentruje się na nowych projektach budowania i rozbudowy komunikacji w całym południowym Ontario. 31,5 miliarda dol. zostanie wydane przez następne 10 lat, w tym roku 11,9 miliarda zostaje przeznaczone na poprawę stanu dróg, budowania szybkiej komunikacji autobusowej w regionie York i Mississaudze, a także budowę Waterloo Rapid Transit w południowo-zachodnim Ontario.

Są dobre wieści dla osób korzystających z systemu kolejowego GO ponieważ prowincja zaczyna budowę Regional Express Rail. Dzięki temu powstaną 24 nowe kursy dni powszednie, a także nowe w weekendy i w wieczory.

Ceny elektryczności idą w górę

Strajk - uczniowie nie mają lekcji Nauczyciele szkół średnich w regionie Durham rozpoczęli w poniedziałek akcję strajkową strajk.

Do nikąd nie doprowadziły sobotnie negocjacje pomiędzy związkiem Ontario Secondary School Teachers Federation (OSSTF) i kuratorium Durham District School Board (DDSB).

Trwają one od stycznia.

Szef OSSTF Paul Elliott wini za rozpad rozmów i strajk kuratorium.

Durham District School Board uważa, że to wybór związ-

ków, który ma fatalny wpływ na naukę uczniów, którzy nie mają nie tylko lekcji, ale także zajęć dodatkowych takich jak wycieczki i inne szkolne imprezy.

Dla dzieci wymagające specjalnej opieki jest ona dostępna w Sinclair Secondary School.

OSSTF skupia około 1600 nauczycieli zatrudnionych na pełnym etacie i 300 pracujących w systemie czasowym.

Kuratorium regionu Peel Peel District School Board - otrzymało ostrzeżenie o strajku nauczycieli szkół średnich od związ-

Mieszkańcy Ontario na pewno nie ucieszą się z informacji o kolejnym wzroście cen energii od 1 maja.

Najbardziej wzrośnie cena energii w godzinach szczytu (11.00-17.00) w dni powszednie z 14 centów za kWh do 16,1.

W tym czasie używanie energii będzie ponad dwukrotnie wyższe niż w najtańszych godzinach (od godz. 19.00 do 7.00) i w weekendy. Obecna cena 7,7 centa za kWh wzrośnie nieznacznie - do 8 centów.

Co do cen w godzinach tzw. mid-peak (godz. 7.00-11.00 i 17.00-19.00) wzrost wyniesie z 11,4 centa do 12,2 za kWh. ku Ontario Secondary School Teachers' Federation (OSSTF). Jeżeli negocjacje nie powiodą się, zacznie się on 4 maja. Kuratorium Peel zarządza 36 szkołami, w których uczy się 42 tysiące uczniów.

Nauczyciele pracują bez aktualnej umowy zbiorowej od sierpnia 2014 roku.

Dyrektor Peel Board of Education Janet McDougald obwinia OSSTF, że nie dba o uczniów i ich edukację nie tylko szkolną, bo strajk spowoduje odwołanie także zajęć pozalekcyjnych, wycieczek i innych imprez.

Do akcji strajkowych może także dojść w szkołach podlegających pod kuratoria Halton, Waterloo, Ottawa-Carleton i Lakehead.

W przeciętnym domostwie miesięczne rachunki wzrosną o 5,71 dol. (4,6 proc.), ale wielu podwyżka będzie bardziej znaczna.

Ontario jest na drugim miejscu w Kanadzie, po Wyspie Księcia Edwarda, jeżeli chodzi o ceny energii.

Przyczyną podwyżek ogłaszanych prize Ontario Power Generation’s (OPG) jest konieczność

pokrycia kosztów funkcjonowania elektrowni atomowych i hydro-elektrycznych, kosztów wykorzystania nowych źródeł energii.

Pamiętajmy, że w weekendy obowiązują i zimą i w lecie najtańsze stawki (off-peak). W dni powszednie godziny różnią się w zimie (listopad do kwietnia) i w lecie (maj do października), jak widać poniżej.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 9

TORONTO i ONTARIO dokończenie ze str. 8

Jednocześnie potwierdzono, że trzeba dążyć do tego by pasażerowie nie czekali więcej niż 15 minut na komunikację w całym GTHA oraz zapowiedziano wzrost komunikacji GO o 50 proc. w najbliższych 5 latach.

Studenci będą mogli otrzymać większą pomoc finansową o 1000 dol. przez następne 4 lata. Rząd chce podwyższyć maksymalną wysokość pożyczek studenckich, a jednocześnie ograniczyć maksymalną kwotę do spłaty uzależniając ją od inflacji. W tym roku będzie to 7400 dol. na dwusemestrowy rok akademicki - oznacza

to, że jakakolwiek pomoc finansowa powyżej tej kwoty nie będzie musiała być spłacana.

Zainwestowano także pieniądze w programy czeladnicze, szkoleniowe i 250 milionów przez najbliższe dwa lata Ontario Youth Jobs Strategy.

Powstaną oczywiści nowe szkoły, a stare zostaną odremontowane w Ramach pieniędzy na infrastrukturę.

Najgorzej na tym budżecie wychodzą pracownicy publicznego sektora. Liberałowie podkreślają, że nie ma pieniędzy na ich podwyżki. Maleńkie podwyżki będą możliwe ale kosztem innych

funduszy.

Stracił także torontoński przemysł filmowy i telewizyjny. Kredyty podatkowe, które Ontario przeznaczało dla tego sektora, zostaną wyeliminowane ze względu na niższą wartość dolara i przekonanie, że sektor ten nie potrzebuje dalszej pomocy finansowej ze strony prowincji.

W zeszłym roku otrzymał on 335 milionów dol. od rządu Ontario, natomiast niski kurs dolara daje, zdaniem rządu, nowe możliwości ponieważ Ontario jest coraz bardziej atrakcym miejscem dla producentów z zagranicy i spoza prowincji.

LRT w Mississaudze i Brampton Władze Ontario oraz Mississaugi poinformowały o rozpoczęciu projektu budowy Hurontario-Main Light Rail Transit (LRT).

Jest to część największej w historii prowincji inwestycji w infrastrukturę w Ontario.

Ta szybka kolejka zostanie zbudowana pod zarządem agencji Metrolinx. Linia będzie miała długość 23 km do Mississaugi i Brampton wzdłuż korytarza ulicy Hurontario i Main.

Na trasie będzie 26 przystanków w tym 3 w centrum Mississaugi i 2 w centrum Brampton.

Umożliwi ona przemieszczenie się ludzi z dużo większą szybkością niż obecne autobusy.

Przewidywana liczba pasażerów to 35 mln rocznie do roku 2031.

Początek budowy planowany jest ok. roku 2018, a oddanie kolejki do użytku w 2022 roku.

LRT będzie bardzo ważnym

połączeniem pomiędzy istniejącymi już w regionie sieciami komunikacyjnymi, w tym koleją GO Transit w Kitchener, Milton i Lake Shore West, a także systemem autobusowym ZUM w Brampton i Transitway BRT w Mississaudze.

Budowa tej kolejki jest możliwa dzięki opracowaniu przez On-

Hot Docs Canadian International Documentary Festival Festiwal filmów dokumentalnych z całego świata z licznymi premierami, konferencjami oraz panelami tematycznym.

Piątek, sobota, niedziela, dokładny program na www.hotdocs.ca, wstęp 15-25 dol.

Spring Sessions: Toronto's Festival of Beer Odwiedzający poznają ludzi, którzy chcą zmieniać świat piwa.

Organizatorzy pokażą jak doskonałe piwo warzy się w Kanadzie i na świecie.

Piątek, godz. 16-22, sobota, godz. 12-18, Sherbourne Common, Lower Sherbourne Street Queens Quay East, wstęp 30 dol.

Earth Day Massasauga Rattlesnake Workshop Każdego roku torontońskie zoo organizuje warsztaty dla tych, którzy dzielą naturalne środowisko - otaczające ich domki letnie oraz ogrody z grzechotnikiem Massassauga, przybliżające zagadnienia związane z tym gatunkiem węża, tj. ochronę, rozpoznanie i obchodzenie się z nimi.

Sobota, godz. 10-14.30, Toronto Zoo, 2000 Meadowvale Road, wstęp 5 dol.

tario projektu komunikacyjno-infrastrukturalnego Moving Ontario Forward o wartości 31,5 miliarda dol. Z tej kwoty 16 miliardów ma zostać przeznaczone na komunikację i projekty transportowe na terenie GTHA, a ok. 15 Indy Sportz Film Fest Experience 2015 Mottem festiwalu jest film jako sen, lustro, księga, okno, gra i miliardów na inwestycje w drogi, zabawa. mosty i inne elementy infrastrukSobota, niedziela, dokładny program na ww.isffexperience.org, tury ontaryjskiej.

Art Gallery of Ontario, Jackman Hall Theatre, 317 Dundas Street W, wstęp 1-9 dol.

First Star's 2nd Annual Toronto Spring Psychic Fair Na targach wróżb i niezwykłości będzie można zasięgnąć porad irydologów, wróżek, jasnowidzów, numerologów oraz mediów.

Piątek, godz. 16-21, sobota, godz. 10-21, niedziela, godz. 10-18, Queen Elizabeth Building, Exhibition Place, 180 Princes' Boulevard, wstęp 15 dol.

Kingsway-Lambton Flea Market Pchli targ, na którym można kupić lub wymienić przedmioty takie jak biżuteria, antyki, książki i ubrania.

Sobota, godz. 8-13, Kingsway-Lambton United Church, 85 The Kingsway, wstęp wolny

Ekspress na lotnisko gotowy 6 czerwca rozpocznie regularne kursowanie ekspresowy pociąg łączący torontońską stację kolejową Union z międzynarodowym lotniskiem Pearson.

Pociąg będzie kursował co 15 min przez 19,5 godzin dziennie.

25-minutowa podróż w jedną stronę będzie kosztowała 27,50 lub 19 dolarów dla posiadaczy karty Presto.

Przewiduje się, że pociąg będzie przewoził 2,35 mln pasażerów rocznie do roku 2018, a do 2031 przewiezie 190 milionów.

Dzięki jego kursowaniu da się wyeliminować 1,2 miliona przejazdów samochodem już w pierwszym roku.

Premier Kathleen Wynne powiedziała, że uruchomienie pociągu ekspresowego jest częścią przewidzianego na 10 lat planu rozbudowy infrastruktury Ontario, na który przeznaczono 190 mld dolarów.

Uruchomienie ekspresu aku-

Super weekend w Toronto

rat na Igrzyska Olimpijskie w Toronto Pan Am Games będzie miało pozytywny wpływ na wizerunek miasta.

W sumie rozbudowa i modernizacja projektów infrastrukturalnych o komunikacyjnych w To-

Eat for Tibet Misją festwalu jest promowanie kultury i kuchni regionu Himalajów. Część dochodów zostanie przeznaczona na kampanię SFT promującą Tybet.

Niedziela, godz, 11-19, tibetańskie restauracje na Queen Street i Callender Street do O'Hara Avenue (Himalayan Kitchen, Loga's Momo Corner, Norling Restaurant, Om Restaurant, Shangrila Restaurant, Tibet Kitchen, Tsampa Café, Lhasa Kitchen), potrawy od 4 dol.

ronto i okolicach ma wartość 16 mld dolarów i poza ekspresem ze stacji Union na lotnisko obejmuje także Eglinton Crosstown LRT, York VIVA Rapid Transit oraz modernizację stacji kolejowej i autobusowej Union.

DVP zamknięta na weekend W najbliższy weekend za- ta od 1 do 3 maja na podobne wiosenne prace remontowe. mknięta będzie jedna z głównych arterii komunikacyjnych Toronto Don Valley Parkway (DVP) na coroczne wiosenne prace remontowe.

Autostrada będzie nieczynna od godziny 20.00 w piątek do godziny 6.00 rano w niedzielę na odcinku między autostradami 401 a Gardiner Expressway.

Autostrada Gardiner Expressway natomiast będzie zamknię-

Oprac.

Magda Schneider

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 10

KOMENTARZE, OPINIE...

świat

USA

Kolejny kryzys finansowy może spowodować makler z komputerem?

USA oskarżają jednego tradera o spowodowanie krachu na giełdzie w 2010 roku (tzw. flash crash) poprzez manipulowanie rynkiem za pomocą superszybkich transakcji komputerowych.

Jeśli w istocie tak było, to można się spodziewać kolejnego kryzysu finansowego.

Amerykańskie ministerstwo sprawiedliwości zażądało od Wielkiej Brytanii ekstradycji 36letniego tradera Navindra Singha Sarao, którego oskarża o to, że posługując się domowym komputerem i powszechnie dostępnym oprogramowaniem do inwestycji giełdowych, manipulował ze swego mieszkania pod Londynem rynkiem w USA. Sarao miał uprawiać tzw. trading wysokiej częstotliwości (HFT - High Frequency Trading) i manipulować rynkiem metodą zwaną "spoofing". W uproszczeniu taktyka ta polegała na składaniu wielkiej ilości zleceń kupna, co skłaniało innych uczestników rynku do składania podobnych zleceń, a w rezultacie obniżało cenę walorów; następnie - w ułamku sekundy - były one odkupowane po zaniżonej cenie.

Flash crash nastąpił 6 maja 2010 roku; załamała się giełda Chicago Mercantile Exchange (CME), w ciągu kilku minut indeks Dow Jones spadł o 600 pkt.

Jak komentuje "Les Echos", flash crash "niemal rzucił na kolana

amerykańskie giełdy" i spowodował popłoch wśród inwestorów.

"Flash crash to nowy czynnik strachu na rynkach, nowe czarne dziury we współczesnym systemie finansowym" - wyjaśnia francuski dziennik finansowy. W ciągu pięciu lat Sarao miał na swych manipulacjach zarobić blisko 40 mln dol., a w dniu krachu - prawie milion. "Jeśli Sarao w istocie mógł sam manipulować rynkiem i przyczynić się do jego błyskawicznego załamania, to niewykluczone, że każdy mógłby to robić. A to oznacza, że stabilność amerykańskiego rynku futures jest dalece mniej wiarygodna niż się sądzi" - napisał środowy "Financial Times".

Branżowe czasopismo traderów "Automated Trading" komentuje casus Sarao w jeszcze mocniejszych słowach: "Jeśli rzeczywiście on to zrobił, to kompetencja i sprawność wszystkich amerykańskich giełd oraz SEC (komisji papierów wartościowych) powinna być podana w wątpliwość".

"Pomysł, że jakiś trader mógł sam doprowadzić do załamania, siedząc w swojej sypialni, jest absurdalny" - mówi szef firmy analitycznej Bryok, Steve Leegood. "Ten biedny facet, którego aresztowano, jest amatorem; a więc o ile gorszy byłby atak profesjonalisty" - dodaje.

Flash crash w 2010 roku spra-

www.gazetagazeta.com

wił, że "w ciągu kilku minut akcje wielkich, prestiżowych firm, jak P&G czy General Electric, straciły na wartości setki milionów dolarów" - przypomina "Guardian".

Według raportu SEC, cytowanego przez brytyjski dziennik, firmy HFT zaczęły kupować i odsprzedawać aktywa "po irracjonalnych cenach" wahających się od 1 centa do 100 tys. dol. za akcję. W ciągu 20 minut 2 mld akcji wartych 56 mld dol. zmieniły właścicieli. Rynek ustabilizował się przed zamknięciem, ale pozostał niepokój inwestorów.

Był on tak wielki, że zainspirował znanego pisarza Roberta Harrisa do napisania finansowego thrillera „Indeks strachu”, w którym oprogramowanie prowadzące HFT sieje niewyobrażalne zniszczenie.

Dobrze udokumentowaną książkę na temat tradingu wysokiej częstotliwości pt. „Flash Boys: A Wall Street Revolt” napisał dziennikarz śledczy Michael Lewis. Jej publikacja obudziła z letargu regulatorów rynku giełdowego, którzy uznali, że HFT trzeba nareszcie poddać regulacjom.

A debata telewizyjna nad nią spowodowała - jak napisał "Washington Post" - "chwilowe zamarcie obrotów na giełdzie".

Zwrócono wreszcie uwagę na opinie ekspertów, którzy ostrzegali, że manipulacje rynkowe firm

HFT mogą doprowadzić do kolejnego kryzysu finansowego na miarę 2008 roku i upadku Lehman Brothers.

Teraz eksperci cytowani przez "Automated Trading" podejrzewają wręcz, że oskarżanie Sarao o wywołanie masywnego załamania to szukanie kozła ofiarnego, mające po części odwrócić uwagę od niekompetencji regulatorów rynku, którzy nie byli, a może nie są w stanie zapobiec manipulacjom na dużą skalę.

HFT to handel elektroniczny prowadzony przez bardzo szybkie algorytmy; stosowne oprogramowania podejmują błyskawiczne decyzje o kupnie bądź sprzedaży aktywów; mogą one dokonywać transakcji w ciągu milisekundy, by równie szybko np. odsprzedać kupione walory z zyskiem rzędu 0,1 centa za akcję.

W ciągu dnia mogą jednak dokonać milionów transakcji.

Jeśli wykona się ich choćby kilkaset tysięcy, praktyka ta okazuje się bardzo dochodowa, gdyż średni dzienny wolumen obrotu na amerykańskich giełdach wynosi 225 mld dol.

Lewis, tłumacząc zawrotne tempo transakcji dokonywanych w ramach HFT, napisał w swej książce: "mgnienie oka trwa około 100 milisekund - trudno pojąć, że w ułamku tego czasu można zdziałać coś, co będzie miało jakieś konsekwencje na rynku (...).

Na rynku zaczęła się »szalona rywalizacja o nanosekundy«".

Walka o wyprzedzenie rywali na rynku jest tak zaciekła, że

serwery firm tradingowych umieszcza się coraz bliżej giełd, by zyskać na czasie.

Manipulacja, której miał się dopuścić Sarao, czyli tzw. spoofing", polega - przykładowo - na takim działaniu: firma HFT składa zlecenie na sprzedaż bardzo dużej ilości aktywów, by skłonić innych inwestorów do postąpienia tak samo. Potem, w ułamku sekundy, anuluje zlecenia sprzedaży i zaczyna kupować aktywa po niższej cenie; następnie wykonuje podobną operację w odwróconym porządku - podbija ceny i sprzedaje skupione walory z zyskiem - wyjaśnia "Les Echos".

Jeśli jednak trader siedzący na peryferiach Londynu, z dala od chicagowskiej giełdy, może spowodować chwilowy krach, to w istocie rynek w USA jest mniej bezpieczny, niż przekonują nas jego regulatorzy. Co gorsza, o ile ekstradycja nieuczciwego biznesmena z Wielkiej Brytanii do USA "to bardzo sprawny mechanizm", to w takich krajach jak Rosja, gdzie jak się sądzi jest bardzo wiele firm HFT, jest to niemożliwe - ostrzega "FT".

Według amerykańskich mediów HFT to teraz między 50 a 60 proc. obrotu na giełdach USA i ponad 90 proc. wszelkich zleceń.

I choć - jak pisze "Guardian" "nawet wiewiórka może wywołać zawirowanie na giełdzie, jeśli przegryzie kabel zasilający Nasdaq", to jednak zamierzone zakłócenie na nim może spowodować panikę i wielkie straty.

Marta Fita-Czuchnowska (PAP)

REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI

Wojna z obcymi pod flagą tęczową Dwadzieścia lat po upadku apartheidu w Republice Południowej Afryki, która miała się stać Ludem Tęczy, zgodnym, przyjaznym i otwartym, coraz częściej dochodzi do pogromów cudzoziemców.

W Johannesburgu i Durbanie trzeci tydzień trwają pogromy i rabunki sklepów i domów, należących do imigrantów z innych krajów Afryki. Uzbrojeni w maczety napastnicy tropią po zaułkach cudzoziemców, włamują się do ich domów i sklepików, plądrują je, puszczają z dymem.

Według policji od końca marca w pogromach zginęło co najmniej 6 osób, a prawie 10 tys. straciło dach nad głową i koczuje w tymczasowych obozach na stadionach.

W ostatnich latach w RPA, najbogatszym (choć w statystykach ustępuje Nigerii) i najlepiej urządzonym państwie kontynentu coraz częściej dochodzi do pogromów afrykańskich imigrantów. W 2008 r. w rozruchach zginęło ponad 60 osób. W tym roku do ataków na cudzoziemców doszło już drugi raz. W styczniu w Soweto i innych czarnych przedmieściach Johannesburga rozruchy trwały tydzień i zginęło w nich sześć osób.

Iskrą, która wywołała kwietniowe pogromy, stały się słowa króla Zulusów Goodwilla Zwelethiniego, który pod koniec marca oskarżył przybyszów, że odbierają chleb miejscowym, a dodatkowo są winni plagi przestępczości, narkomanii, AIDS. "Wracajcie skąd przyszliście" – powie-

dział król, a parę dni później bojówki Zulusów rozpoczęły nagonkę na przybyszów z Zimbabwe, Mozambiku, Malawi, Burundi, Konga, Somalii i Etiopii. Z czarnych przemieść KwaMashu, Isipingo, Umlazi czy Chatsworth rozruchy szybko przeniosły się do samego Durbanu, a także pobliskiego Pietermaritzburga, a w tym tygodniu wybuchły także w Johannesburgu. Tym razem celem napastników były także sklepy i domy należące do przybyszów z Chin, Pakistanu i Bangladeszu.

Szacuje się, że 50-milionowej RPA żyje ok. 5 mln imigrantów, w ogromnej większości z innych krajów Afryki, którzy po upadku apartheidu w 1994 r. i przejęciu władzy przez czarnoskórą większość zaczęli tysiącami zjeżdżać do Durbanu, Johannesburga i Kapsztadu w nadziei na bezpieczniejsze i lepsze życie. Przyjeżdżali, licząc, że miejscowi podzielą się z nimi ich bogactwem i w ten sposób spłacą dług wdzięczności za schronienie i pomoc, jakiej pozostałe kraje Czarnego Lądu udzielały czarnoskórym mieszkańcom RPA w czasach apartheidu. Do RPA, uchodzącej za kraj, gdzie przestrzega się prawa i obywatelskich swobód, ściągali też licznie uchodźcy z krajów, gdzie panowały dyktatury (największą liczbę imigrantów stanowią sąsiedzi z Zimbabwe) lub toczyły się wojny (Somalia, Kongo). Przybysze osiedlali się, zwykle nielegalnie, głównie w najbogatszej prowincji kraju, Gautengu (Johannesburg, Preto-

ria), ale także przygranicznych Limpopo i Mpumalandze.

Wrogość miejscowych do przybyszów pojawiła się wraz z niepowodzeniami południowoafrykańskiej transformacji od apartheidu do demokracji. Beneficjentami jej stała się wyłącznie czarnoskóra klasa średnia, a także elita ruchu wyzwoleńczego, która przejąwszy władzę polityczną, wykorzystała ją dla własnego uwłaszczenia. Kłopoty gospodarcze, towarzyszące transformacji, spadły natomiast na czarną biedotę, która najbardziej cierpiała także w czasach apartheidu.

Dwadzieścia lat po upadku apartheidu Afryka Południowa należy do państw świata o najgłębszych nierównościach społecznych, oficjalny wskaźnik bezrobocia wynosi 25 proc., ale wśród czarnej młodzieży sięga nawet 50 proc. Do najbiedniejszych w RPA należą Zulusi, stanowiący jedną piątą ludności kraju, którzy już w czasach apartheidu w poszukiwaniu zarobku wyjeżdżali ze swoich wiosek do kopalni złota i węgla w Johannesburgu.

Bieda, w której mimo upadku apartheidu żyli, rozbudzone i zawiedzione nadzieje na odmianę losu, a także narastające poczucie braku perspektyw sprawiły, że już pod koniec lat 90. czarnoskóra biedota w RPA z coraz większą niechęcią odnosiła się do imigrantów. Miejscowi zarzucali przybyszom, że ustępując im kwalifikacjami (skutek apartheidu), przegrywają z nimi rywalizację o miejsca pracy. Dodatko-

Candles are lit during a vigil in memory of those who have died in the recent xenophobic attacks against forgieners, in Johannesburg, South Africa, 21 April 2015. Although the attacks of foreigners have stopped, thousands have been displaced and are living in refugees camps in Johannesburg.

Kim Ludbrook PAP/EPA

wo przyjezdni godzili się pracować w RPA za niższe niż tubylcy stawki.

Imigranci narzekają, że południowoafrykańskie władze patrzą przez palce na pogromy, żeby kierując frustrację biedoty na obcych, odwrócić uwagę od transformacyjnych niepowodzeń, skutkujących powiększającą się wciąż przepaścią między bogatymi i biednymi.

Wielu południowoafrykańskich przywódców, podobnie jak zuluski król Zwelethini, swoimi wypowiedziami podburza w istocie mieszkańców ubogich przedmieść przeciwko cudzoziemcom.

Lindiwe Zulu, minister w rządzie prezydenta Jacoba Zumy, która w czasach apartheidu korzystała z gościny w Tanzanii, Ugandzie i Angoli, przypomniała na początku roku imigrantom, by nie "zapominali, że przebywają w RPA jedynie z łaski". A inny z ministrów, Nomvula Mokonyane, skarżył się, że "co drugi sklep w RPA należy do jakiegoś Pakistańczyka albo Somalijczyka" i że

podobna sytuacja "aż prosi się o kłopoty". W kwietniu syn samego prezydenta Zumy, Edward, wziął w obronę zuluskiego króla (Zumowie są Zulusami) i ostrzegł, że "obcy przejmują nasz kraj".

Zasłużony w walce z apartheidem ewangelicki biskup Paul Verryn przestrzega rządzących RPA przywódców dawnego ruchu wyzwoleńczego Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC) przed tolerowaniem narastającej w kraju ksenofobii.

"Dziś atakowani są cudzoziemcy, jutro ofiarą padną Hindusi, a w końcu przyjdzie kolej na białych" – powiedział.

W odpowiedzi na pogromy w Durbanie i Johannesburgu, jak za czasów apartheidu w sąsiadujących z RPA Mozambiku, Malawi, Zimbabwe, pobliskiej Zambii i innych afrykańskich krajach rozległy się głosy, wzywające do bojkotu południowoafrykańskich towarów i niezapraszania do siebie na występy południowoafrykańskich artystów.

Wojciech Jagielski (PAP)

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

KOMENTARZE, OPINIE...

USA

strona 11

świat

Rzeź Ormian wciąż źródłem sporów między Turcją i Zachodem Przypadająca w bieżącym tygodniu 100. rocznica rozpoczęcia masowych mordów na Ormianach w Imperium Osmańskim ożywiła spór na temat zakwalifikowania ich jako ludobójstwo. Turcja nie zgadza się z tym określeniem ani z oceną skali tej zbrodni przez historyków.

Za symboliczny początek rzezi uważa się 24 kwietnia 1915 r., kiedy władze aresztowały w Konstantynopolu ok. 250 przywódców elit ormiańskich, których później stracono. Aby przyćmić tę rocznicę, rząd prezydenta Tayyipa Recepa Erdogana przygotowuje na 25 kwietnia obchody stulecia rozpoczętej tego dnia w 1915 r. bitwy pod Gallipoli, gdzie wojska tureckie pokonały flotę Anglii i Francji.

Po egzekucji elit ormiańskich turecki rząd zarządził masową deportację Ormian, zamieszkałych głównie we wschodniej Turcji. Mężczyźni byli mordowani w egzekucjach, zaś kobiety, dzieci i starców przesiedlano na pustynne tereny dzisiejszej Syrii.

Ginęli w marszach śmierci, pozbawieni wody i żywności. Szacuje się, że w kampanii, trwającej do końca pierwszej wojny światowej, życie straciło ok. 1-1,5 mln Ormian. Reszta ormiańskiej mniejszości (ok. 3 mln) rozproszyła się po świecie. Do dziś więcej Ormian mieszka w diasporze (najwięcej w USA) niż w samej Armenii.

Większość historyków uznaje, że masowy mord na Ormianach kwalifikuje się jako ludobójstwo. Według definicji prawnika Rafała Lemkina z ludobójstwem mamy do czynienia, gdy dochodzi do planowanego zabijania członków określonej grupy etniczno-narodowej, rasowej, religijnej lub społecznej w celu jej całkowitej eksterminacji. Pogrom Ormian byłby jednym z pierwszych przypadków ludobójstwa w XX wieku.

Ostatnio mord ten w taki sposób nazwał papież Franciszek podczas mszy świętej w Watykanie 12 kwietnia z udziałem prezydenta Armenii, Serża Sarkisjana. Rząd Turcji zareagował oburzeniem, oskarżając Ojca Świętego o sianie nienawiści religijnej. Ormianie są chrześcijanami i jako mniejszość religijna w muzułmańskim Imperium Osmańskim byli obywatelami drugiej kategorii.

"Oświadczenie Franciszka o ludobójstwie nie powinno być dla Ankary niespodzianką. Użył tego terminu już wcześniej, podobnie jak poprzedni papież. Stanowisko Turcji może pogorszyć klimat w jej stosunkach z Zachodem" - powiedział PAP ekspert z europejskiego biura fundacji Carnegie (CEIP) i były dyplomata UE, Marc Pierini.

Rezolucje określające mord Ormian jako ludobójstwo uchwaliły parlamenty co najmniej 15 krajów oraz Rada Europy i Parlament Europejski. Wielu światowych przywódców powstrzymuje się jednak przed użyciem tego terminu, m.in. sekretarz generalny ONZ Ban Ki Mun i prezydent USA Barack Obama. Ten ostatni w kampanii wyborczej w 2008 r.

obiecywał uznanie rzezi za ludobójstwo, lecz nie dotrzymał słowa mimo nacisków silnego ormiańskiego lobby. Decyduje o tym prominentna rola na świecie Turcji, kluczowego dla Ameryki sojusznika w NATO, zwłaszcza wobec kryzysu na Bliskim Wschodzie.

Według oficjalnej wersji tureckiej w latach 1915-1919 dochodziło do masowych mordów na Ormianach, ale w większości nie były one zamierzone, lecz stały się "ubocznym skutkiem" deportacji. Ormianie w Turcji - podkreśla Ankara - uchodzili za "piątą kolumnę", sojuszników Rosji, która jako państwo ententy prowadziła wojnę z Imperium Osmańskim. Rząd turecki uważa podawaną liczbę ofiar - 1-1,5 mln - za zawyżoną i przypomina, że Turcy też byli ofiarami ormiańskiego odwetu.

Zdaniem polskiego eksperta ds. Bałkanów Adama Balcera ze Studium Europy Wschodniej UW - który zgadza się z określeniem "ludobójstwo" - należy zrozumieć tureckie obiekcje, gdyż problem

nie jest prosty.

Podkreślił, że nazywanie mordów na Ormianach "Holokaustem", co się czasem czyni, jest nadużyciem.

"Nie można zrównywać tego z eksterminacją Żydów przez Hitlera. Decyzja o deportacji Ormian zapadła, kiedy istnienie Imperium Osmańskiego walczącego z Rosją i Wielką Brytanią stanęło pod znakiem zapytania.

Nie wszyscy Ormianie mieli zostać zabici. Część została przymusowo zasymilowana. Deportacje prowadzono niekonsekwentnie. Nie wysiedlono ich z Konstantynopola i Izmiru, największych miast. Niektóre władze lokalne sabotowały wysiedlenia Ormian lub nie dopuściły do ich eksterminacji. Kiedy Rosjanie weszli do Turcji, dochodziło do odwetu; po ich stronie walczyło wielu Ormian. Poza tym od początku wojny dochodziło do zbrodni popełnianych na Turkach i Kurdach przez Rosjan i dość licznych Ormian z Anatolii" - powiedział Balcer.

Dodał jednak: "Oczywiście

skala (tych zbrodni) była znacznie mniejsza niż ludobójstwa na Ormianach i nie mogą one stanowić usprawiedliwienia dla wymordowania dużej części narodu" Ekspert z UW zwraca też uwagę, że w ostatnich 10 latach w społeczeństwie tureckim wzrasta świadomość winy wobec Ormian.

Inni zauważają, że sytuacja niemuzułmanów w Turcji poprawiła się za rządów umiarkowanie islamistycznej partii AKP. Jest to ich zdaniem rząd niezbyt nacjonalistyczny, bo nawiązuje do tradycji wielonarodowego Imperium Osmańskiego.

Za Erdogana Turcja próbowała znormalizować stosunki z Armenią. Odbyło się wiele spotkań w celu pojednania obu państw, ale do niego nie doszło.

Według Balcera ma to związek z autokratycznym charakterem rządu Sarkisjana i jego sugestiami, że granica między Armenią i Turcją jest "sztuczna".

Zdaniem Pieriniego opór Ankary przed uznaniem rzezi Ormian za ludobójstwo wynika czę-

NIGERIA

Po wyborach rządzą Postępowcy Opozycyjna dotąd koalicja Kongres Zjednoczonych Postępowców wygrała wyborczy maraton i przejęła całą władzę w Nigerii. Postępowcy zwyciężyli nie tylko w wyborach prezydenckich, ale także parlamentarnych i stanowych.

W wyborach prezydenckich jeszcze pod koniec marca kandydat Postępowców Muhammadu Buhari pokonał urzędującego prezydenta Goodlucka Jonathana. Po raz pierwszy w historii Nigerii, najludniejszego kraju Afryki, przedstawiciel opozycji odebrał pokojowo władzę panującemu przywódcy, który bez protestów się z tym pogodził.

Postępowcy zwyciężyli także w wyborach parlamentarnych, rozgrywanych równolegle z prezydenckimi, zdobywając większość zarówno w Izbie Reprezentantów, jak i Senacie.

Jeszcze ważniejszą wyborczą wygraną okazały się dla Postępowców kwietniowe wybory gubernatorów i do parlamentów stanowych. Zwłaszcza te pierwsze uważane są w Nigerii za równie ważne jak prezydenckie.

Zgodnie z federalnym ustrojem Nigerii gubernatorzy sprawują rzeczywistą władzę w 36 stanach i to oni dysponują zasilanymi przez rząd ze stołecznej Abudży budżetami stanowymi, zasobniejszymi niż budżety większości krajów Afryki (ponad 20milionowe Lagos, miasto-stan, dwukrotnie bogatsze od Kenii, należałoby do dziesiątki najzamożniejszych państw kontynentu). O przeznaczeniu połowy wszystkich wydatków nigeryjskich rządów decydują właśnie gubernatorzy i dla Nigeryjczyków nierzadko większe znaczenie ma to, kto jest gubernatorem, niż to, kto jest prezydentem kraju. To bratobójcze frakcyjne wojny w rządzącej Ludowej Partii Demokratycznej i dezercje jej gubernatorów do opozycyjnego

Tłok i korki na ulicach stolicy Nigerii. Nigeria ma największą ludność w Afryce i najwyższy George Esiri PAP/EPA wskaźnik wzrostu gospodarczego.

obozu Postępowców dały im polityczne wpływy i fundusze, które ułatwiły zwycięski marsz po władzę.

Dotąd, nawet po gubernatorskich dezercjach, ludowi demokraci kontrolowali 21 z 36 nigeryjskich stanów. Teraz nawet nieco większą liczbę gubernatorów będą mieli Postępowcy (w niektórych stanach wyniki wciąż są podliczane).

Postępowcy zagarnęli władzę na całej (z wyjątkiem niewielkiego stanu Gombe) muzułmańskiej północy kraju, z której wywodzi się ich prezydent-elekt Buhari i gdzie dotąd rządzili ludowi demokraci. Pokonali ludowych demokratów także w stanach Jorubów w południowo-zachodniej Nigerii i w tzw. Pasie Środkowym, burzliwym pograniczu między muzułmańską północą i chrześcijańskim południem.

Wygraną ludowych demokratów zakończyły się wybory jedynie w południowo-wschodniej Nigerii, w roponośnej Delcie Nigru, której mieszkańcy kierowali się solidarnością z wywodzącym się z tamtych stron urzędującym prezydentem Goodluckiem Jonathanem, przedstawicielem ludu Ijaw. W rezultacie strefa politycznych wpływów ludowych demokratów pokrywa się mniej więcej z obszarem Biafry, dawnej nige-

ryjskiej prowincji, której próba secesji zakończyła się ludobójczą wojną i śmiercią prawie 2 mln ludzi.

W ten sposób z ogólnokrajowej partii monopolistki, która sprawowała absolutną władzę od 1999 roku, gdy przejęła rządy po dziesięcioleciach wojskowych dyktatur, Ludowa Partia Demokratyczna stoczyła się do roli prowincjonalnej opozycji, odwołującej się do etnicznej solidarności ludów Ibo i Ijaw i ich strachu przed dominacją ze strony muzułmanów z północy i sprzymierzonych z nimi Jorubów.

Wyborcze porażki, zwłaszcza w wyborach gubernatorskich, utrudnią ludowym demokratom odzyskanie za cztery lata władzy, a nawet przetrwanie do nich jako silnej opozycji, zdolnej do przejęcia sterów państwa.

Bezdyskusyjna wygrana Postępowców sprawia, że w roli monopolistów władzy zastąpią oni ludowych demokratów. Zgodną koalicję nowych zwycięzców powołali zaledwie dwa lata temu wpływowi przywódcy Jorubów, byli gubernatorzy Lagos: Bola Tinubu (1999-2007) i jego wychowanek Babatunde Fashola (2007-2015). W 1999 roku podczas pierwszych wolnych wyborów po odsunięciu od władzy wojskowych dyktatorów Tinubu

ściowo z przyczyn wewnątrzpolitycznych. "Trzeba to widzieć w kontekście czerwcowych wyborów parlamentarnych w Turcji.

Głosy nacjonalistów są bardzo ważne i mogą zadecydować o utrzymaniu się AKP u władzy" powiedział ekspert CEIP. Inni kładą nacisk na prawne implikacje ewentualnego przyznania przez rząd turecki, że antyormiańska kampania była ludobójstwem. Ankara obawia się pozwów o odszkodowanie. Niektóre sądy w USA, Kanadzie i Argentynie uznały za uzasadnione roszczenia Ormian z diaspory o rekompensaty za utracone majątki. Jak mówi Balcer, Turcy niepokoją się, że "jak się przyznamy do ludobójstwa, to się dopiero zacznie".

Z tego powodu szczególnie ważne jest stanowisko USA, gdzie sądy jak nigdzie indziej uwzględniają roszczenia swych obywateli wobec obcych państw i wydają korzystne dla nich orzeczenia. W marcu 44 członków Kongresu wniosło projekt rezolucji wzywającej Obamę do uznania mordów na Ormianach za ludobójstwo.

Prezydent jednak się waha.

Tomasz Zalewski (PAP)

był jednym z przywódców Sojuszu na rzecz Demokracji, uchodzącego za partię Jorubów.

Sojusz przegrał wtedy wybory z ludowymi demokratami; przewodził im Olusegun Obasanjo, Joruba, który zawiązał sojusz z muzułmanami z północy, uznając to za najpewniejszy sposób na zdobycie władzy.

Dwa lata temu Tinubu postanowił skopiować pomysł Obasanjo, zawarł przymierze z partiami muzułmanów z północy, poparł ich przedstawiciela Muhammadu Buhariego w wyborach prezydenckich i zdobył władzę w elekcji uznanej za najuczciwszą w historii Nigerii.

Zdobyta przez Postępowców pełnia władzy i brak konkurencji w postaci silnej opozycji (osłabieni klęskami ludowi demokraci mogą temu zadaniu nie podołać) grozi, że i Postępowcom władza uderzy szybko do głowy i zamiast spełniać wyborcze obietnice walki z korupcją i naprawiania nigeryjskiego państwa, pójdą w ślady poprzedników i zajmą się raczej plądrowaniem państwowego skarbca, traktowanego jak prywatne konto bankowe.

Pod koniec kwietnia w Togo, mając za nic protesty opozycji, o trzecią prezydencką kadencję ubiegać się będzie panujący od 2005 roku prezydent Faure Gnassingbe, który odziedziczył władzę po zmarłym ojcu Gnassingbe Eyademie (1967-2005).

W październiku w Wybrzeżu Kości Słoniowej o reelekcję będzie ubiegać się Alassane Ouattara, którego zwycięstwa w wyborach w 2010 roku nie uznał pokonany prezydent Laurent Gbagbo i wywołał wojnę domową. W październiku, w rocznicę ulicznej rewolucji i obalenia prezydenta Blaise’a Compaore przywódcę wybierać będą mieszkańcy Burkiny Faso.

Wybory odbędą się też w Gwinei, gdzie pierwsze wolne wybory w 2010 r. przerodziły się w etniczne pogromy.

Wojciech Jagielski (PAP)

strona 12

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

KOMENTARZE, OPINIE...

www.gazetagazeta.com

kraj

Pielęgniarki i położne protestują niezadowolone z warunków pracy i płac Pielęgniarki i położne chcą poprawy warunków pracy i płacy. W środę w ramach akcji protestacyjnej w różnych miastach organizowały pikiety przed szpitalami i urzędami, rozdawały ulotki; 27 kwietnia ma zapaść decyzja o dalszych formach protestu.

Przedstawicielki środowiska pielęgniarskiego - Zofia Czyż i Dorota Ronek poinformowały w Warszawie dziennikarzy, że 27 kwietnia podczas posiedzenia zarządu Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych podjęte zostaną ustalenia, w jaki sposób protest będzie kontynuowany. Harmonogram działań przewiduje m.in. strajk ostrzegawczy w maju.

W ocenie OZZPiP sytuacja jest dramatyczna. "Nikt nie chce słuchać zgłaszanych postulatów; nikt nie chce podjąć konstruktywnego dialogu; rząd i minister zdrowia udają, że problem nie istnieje; pracodawcy pozorują bezradność powołując się na brak wystarczających środków"- głosi ulotka rozdawana podczas środowych pikiet.

Wśród postulatów OZZPiP jest m.in. żądanie określenia niezbędnej liczby pielęgniarek i położnych na poszczególnych oddziałach przy kontraktowaniu świadczeń zdrowotnych z NFZ w celu zapewnienia bezpieczeństwa pielęgniarkom, położnym i pacjentom.

Pielęgniarki i położne domagają się wzrostu wynagrodzenia jako czynnika powstrzymującego emigrację, odejścia od wykonywania zawodu. Byłby on także zachętą dla młodych osób do podjęcia studiów pielęgniarskich i położniczych.

Wśród postulatów jest też zmniejszenie obciążenia pielęgniarek i położnych pracą administracyjną i inną, która nie jest przypisana do zawodu na rzecz bezpośredniej pracy przy pacjencie oraz zabezpieczenie czasu pracy pielęgniarek i położnych w jednostkach ochrony zdrowia poprzez umowy o pracę.

Pielęgniarki przywołują statystyki z których wynika, że w Polsce przypada 5,2 pielęgniarki na 1000 mieszkańców, podczas gdy np. w Szwajcarii - 16, w Dani - 15, w Szwecji - 11, a Czechach i w Słowenii - 8. Jak mówią, średnia wieku pielęgniarek to 49 lat, a w Polsce zatrudnionych jest więcej pielęgniarek powyżej 65 lat, niż pielęgniarek w wieku 21-25 lat.

Akcja protestacyjna objęła wiele rejonów w kraju, m.in. Lubelskie, Podkarpacie, Dolny Śląsk, Kujawsko-Pomorskie, Łódzkie, Zachodniopomorskie, Świętokrzyskie i Podlaskie.

W Lubelskiem w pikietach uczestniczyły pielęgniarki z ponad 95 proc. szpitali. Przewodnicząca Zarządu Regionu OZZPiP Maria Olszak-Winiarska mówiła, że pikiety to "protest milczenia". "Nasze milczenie jest krzykiem rozpaczy. Nasza walka o poprawę sytuacji pielęgniarek trwa już kilkanaście lat i jest bezskuteczna. Jesteśmy faszerowani różnymi ustawami, ale one nie pomagają"- mówiła.

Przed Urzędem Wojewódzkim we Wrocławiu pikietowało ok. 300 pielęgniarek i położnych z Dolnego Śląska. Protestujące miały m.in. transparenty z hasłami: "Średnia wieku polskich pielęgniarek wynosi 48 lat - niedługo nas nie będzie…", czy "Nie chcemy strajku, awantury, ale umiemy pokazać pazury".

W pikiecie przed Urzędem Marszałkowskim w Rzeszowie uczestniczyło ok. 600 pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych z Podkarpacia. W specjalnej petycji zaapelowali o "pilne zainteresowanie się pana marszałka warunkami pracy i płacy grupy zawodowej pielęgniarek i położnych". Członek zarządu woj. podkarpackiego odpowiedzialny za ochronę zdrowia Stanisław Kruczek obiecał im dialog i rozmowy; odczytał też stanowisko zarządu do ministra zdrowia, w którym zaprotestowano m.in. "przeciwko przedmiotowemu traktowaniu pracowników ochrony zdrowia, szczególnie pielęgniarek i położnych, a także personelu medycznego".

W regionie kujawsko-pomorskim OZZPiP zdecydował się przeprowadzenie akcji informacyjnej. Skierowano listy do wojewody, marszałka województwa i organów założycielskich szpitali, w których opisano trudną sytuację w pielęgniarstwie i związane z tym zagrożenia. "Za 20 lat z powodu wieku odejdzie 75 proc. zatrudnionych, a nowych kadr nie przybywa. Domagamy się uwzględniania liczby pielęgniarek przy kontraktowaniu świadczeń zdrowotnych przez NFZ, a także wzrostu wynagrodzeń jako czynnika powstrzymującego emigrację i odejścia z zawodu" mówiła przewodnicząca zarządu regionu OZZPiP Halina Peplińska.

W pikiecie przed Urzędem Wojewódzkim w Łodzi uczestniczyło ponad 100 pielęgniarek.

Przewodnicząca łódzkiego oddziału RPiP Agnieszka Kałużna powiedziała PAP, że w Łódzkiem na 17 tys. zarejestrowanych pielęgniarek, czynnych zawodowo jest tylko 11,3 tys., a młodzi ludzie nie chcą podejmować nauki, bo warunki pracy i płacy są złe, a pielęgniarki są nadmiernie obciążone zadaniami. Przewodniczący łódzkiego oddziału OZZPiP Zdzisław Bujas podkreślał, że konieczne są rozwiązania systemowe. Mówił, że pracuje w zawodzie pielęgniarza już 40 lat i każdemu, kto obecnie wybierze się na wydział pielęgniarstwa lub położnictwa - na ciężkie studia powie jedno: "zmień kierunek, bo będziesz nędzarzem i popychadłem". Do pikietujących pielęgniarek wyszła wojewoda łódzka Jolanta Chełmińska, która przyjęła ich petycję ws. zmiany warunków zatrudniania i pracy pielęgniarek. Obiecała, że petycja zostanie przekazana premier Ewie Kopacz.

Także przed Zachodniopomorskim Urzędem Wojewódzkim pikietowało ok. 100 pielęgniarek. Swe żądania przekazały do sekretariatu wojewody, by ten przekazał je premier. Prze-

Pikieta organizowana przez Zarząd Regionu Śląskiego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych, 22 bm. przed katowickim Spodkiem Andrzej Grygiel PAP

mawiające do swych koleżanek pielęgniarki reprezentujące związek zawodowy podkreślały, że wiele ich młodych koleżanek tuż po szkole wyjeżdża za granicę.

Skarżyły się, że rząd nie chce podjąć z nimi dialogu, mimo że jak przypominały - obiecywał im wcześniej spełnienie postulatów.

"Nie chcemy pracować w nieskończoność, po wiele setek godzin, to jest nienormalne"- mówiła Bogusława Reszko-Szydłowska z OZZPiP w Szczecinie.

Przed Urzędem Marszałkowskim w Białymstoku pielęgniarki pikietowały pod hasłami: "Chcemy godnie zarabiać, nie w wolnych dniach dorabiać", "Chcemy pracować nie strajkować", "Ciężka praca godna płaca". Przewodnicząca regionalnych struktur OZZPiP Alicja Hryniewicka apelowała o podwyżki oraz o zmiany systemowe. Protest wsparła Podlaska Federacja Związków Zawodowych Pracowników Ochrony Zdrowia. Dyrektor departamentu zdrowia w urzędzie marszałkowskim Katarzyna Zajkowska powiedziała, że marszałek popiera postulaty protestujących, ale podwyżki będą raczej niemożliwe, bo samorządy nie mają na to pieniędzy.

Przed Świętokrzyskim Urzędem Wojewódzkim w Kielcach pikietowało ponad 500 pielęgniarek. Przewodnicząca regionu świętokrzyskiego OZZPiP Agata Semik powiedziała PAP, że pielęgniarki i położne od lat wysłuchują jedynie obietnic, które nigdy nie są realizowane. "Jesteśmy ignorowane jako środowisko i zawód i dlatego mówimy stop"- dodała. W siedzibie Izby odbyła się debata na temat sytuacji w służbie zdrowia z udziałem m.in. senatora PiS Krzysztofa Słonia, dyrektorów szpitali oraz przedstawiciela wojewody. "Przybyła nieliczna grupa gości, którzy odpowiedzieli na nasze zaproszenie na debatę o świętokrzyskiej ochronie zdrowia. Jesteśmy trochę rozczarowani"- powiedziała przewodnicząca izby Zofia Małas. Śląskie pielęgniarki demonstrowały w środę przed Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach, gdzie od poniedziałku trwa Europejski Kon-

gres Gospodarczy (EKG) z udziałem czołowych polskich i europejskich polityków. "EKG wpisuje się w nasze hasła - mamy na transparentach stetoskop ułożony jak zapis EKG. Na tym kongresie są najważniejsze osoby w państwie, a pielęgniarki i położne od ponad 20 lat mówią o swoich niezałatwionych wciąż problemach" - powiedziała PAP przewodnicząca śląskiego regionu OZZPiP Krystyna Ptok. Według niej katowicki protest zgromadził ok. tysiąca osób. Były wśród nich szczudlarki ze skrzydłami aniołów i w czepkach pielęgniarskich. Protestujące miały m.in. tabliczki z napisami: "Kształćcie się dziewczyny i do roboty za gówniane parę złotych. Świątek piątek i niedziela - taka praca dla frajera", czy "Chwalą nas na całym świecie, w Polsce traktują jak śmiecie".

Ponad 100 pielęgniarek ze szpitali w Radomiu i lecznic z okolicznych powiatów w zgromadziło się na świetlicy w Radomskiem Szpitalu Specjalistycznym. Pielęgniarki podkreślały, że ich protest nie jest skierowany przeciwko dyrektorom szpitali, bo jak zaznaczały - oni sami nie są w stanie już wiele zmienić i potrzebne są rozwiązania systemowe.

"Niemniej jednak resort - Ministerstwo Zdrowia - we wszystkich pismach kierowanych do nas, zawsze podkreśla, że wszelkie decyzje w zakresie organizacji pracy i sposobu wynagradzania podejmuje dyrektor"- mówiła szefowa OZZPiP w szpitalu w Radomiu, Anna Trzaszczka.

"Oczekujemy zatem większej odwagi od dyrektorów szpitalu, oczekujemy, żeby wyszli z nami i powiedzieli, że systemu ochrony zdrowia od wielu lat już nie ma"- dodała.

Przewodnicząca OZZPiP Regionu Pomorskiego Krystyna Dębkowska poinformowała PAP, że na Pomorzu w środę nie są planowane akcje pikietowe. Jak dodała, pielęgniarki i położne z regionu "są już dalej i mają zaplanowany inny tok postępowania".

Demonstracje przed urzędami wojewódzkim i marszałkowskim odbyły się na początku listopada ub.r. Pod koniec lutego br., pod-

czas "okrągłego stołu" pielęgniarek i położnych w Gdańsku zgłoszono 21 postulatów dotyczących m.in. wzrostu wynagrodzenia, warunków pracy i promocji zawodu pielęgniarki, które skierowano do władz województwa, NFZ i MZ. "W maju organizujemy akcję wizytacji we wszystkich szpitalach i zobaczymy, jak nasze postulaty są realizowane"- dodała Dębkowska. Pod koniec maja w Gdańsku planowane jest spotkanie z przedstawicielami urzędu marszałkowskiego i z pracodawcami służby zdrowia na temat realizacji tych postulatów.

W środę w Poznaniu zakończył się dwudniowy Konwent Marszałków Województw RP. Podczas obrad zajmowano się m.in. sytuacją pielęgniarek i położnych.

Przewodniczący Konwentu, marszałek wielkopolski Marek Woźniak podkreślił, że "jest rzeczą istotną, by usługi tej grupy zawodowej były realizowane na właściwym poziomie".

"Kluczem do zabezpieczenia dobrej przyszłości dla tego zawodu jest jego właściwe umiejscowienie w systemie, a co za tym idzie, optymalne obciążenie pracą i dobre jej opłacanie. To jednak zadanie dla NFZ. Nie wszystkie postulaty tego środowiska można przyjąć bezkrytycznie.

Trzeba wypracować standard, który powinien obowiązywać i ten postulat będziemy wspierać" - dodał Woźniak.

Województwa są organem założycielskim części polskich szpitali i placówek medycznych, w których pracują pielęgniarki i położne.

Zdaniem Woźniaka, kondycja zawodu pielęgniarki i położnej w Polsce jest na tyle słaba, że następuje odpływ z profesji i brakuje nowych chętnych. Mówił, że odwrócenie tych tendencji jest problemem i wyzwaniem dla wszystkich pracujących w systemie opieki zdrowotnej.

W Polsce pracuje 245 tys. pielęgniarek i położnych. Średnia pensja pielęgniarek wynosi ok. 2 tys. zł brutto, a w wielu regionach nie przekracza nawet 1600 zł. Pielęgniarki domagają się podwyżki w wysokości 1500 zł.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

KOMENTARZE, OPINIE...

strona 13

kraj

System obrony powietrznej z USA, śmigłowce z Europy Między rządami Polski i USA będzie negocjowana umowa o zakupie zestawów obrony powietrznej Patriot - taką rekomendację szefa MON przyjął we wtorek rząd. W przetargu na śmigłowce do etapu testów dopuszczono maszynę produkowaną przez Airbus Helicopters.

O tych decyzjach poinformował prezydent Bronisław Komorowski po spotkaniu z premier Ewą Kopacz i wicepremierem, szefem MON Tomaszem Siemoniakiem.

"Aby modernizacja techniczna i odporność polskich sił zbrojnych na ewentualne zagrożenia mogła być efektywna, priorytetem wśród priorytetów musiała stać się tzw. tarcza antyrakietowa" - wskazał Komorowski, informując o wyborze uzbrojenia z USA dla programu obrony przeciwrakietowej "Wisła". Dodał, że już w maju do USA pojedzie wicepremier Siemoniak, by uruchomić proces szybkich negocjacji z rządem w Waszyngtonie.

W ramach programu "Wisła" Polska zamierza kupić osiem baterii zestawów obrony powietrznej średniego zasięgu.

Według MON jednym z ważnych kryteriów – spełnionym przez obu oferentów (amerykański Raytheon oraz francuskie konsorcjum Eurosam)- była zdolność do zwalczania rakiet Iskander.

"Oferta Stanów Zjednoczonych została uznana za najkorzystniejszą z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski i realizacji zobowiązań sojuszniczych.

Zestawy Patriot są używane w kilkunastu krajach" - poinformowało MON. Jak dodało, równolegle do negocjacji umowy dostawy rozpoczną się negocjacje warunków umowy offsetowej. "Zagwarantuje ona udział polskiego przemysłu obronnego w realizacji dostaw, a także umożliwi transfer nowoczesnych technologii i know-how do polskich przedsiębiorstw o znaczeniu gospodarczo–obronnym" - wskazało MON. Ambasada USA w Warszawie oświadczyła, że decyzja polskiego rządu o wyborze systemu Patriot stanowi ważny etap współpracy na rzecz bezpieczeństwa między Polską i Stanami Zjednoczonymi.

Decyzję polskiego rządu z zadowoleniem przyjął producent zestawów - firma Raytheon.

O zamówienie na śmigłowce prócz Airbus Helicopters ubiegała się amerykańska firma Sikorsky i należące do niej PZL Mielec, oferujące śmigłowiec Black Hawk w wersji S-70i (a do zastosowań morskich odmianę Seahawk) oraz wchodzące w skład włosko-brytyjskiej grupy AgustaWestland zakłady PZL Świdnik, oferujące maszynę AW149.

Airbus Helicopters nie ma w Polsce zakładów związanych z produkcją śmigłowców, do grupy Airbus należą natomiast zakłady na warszawskim Okęciu.

W razie wygranej w przetargu Airbus zapowiadał uruchomienie linii produkcyjnej w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 1 w Łodzi. Firma oświadczyła, że jest w pełni zdeterminowana, aby

Polska otrzymała najlepszy produkt i wsparcie w długofalowym strategicznym programie.

"To najlepsza informacja dla łódzkiej gospodarki od czasu upadku przemysłu lekkiego" oceniła prezydent Łodzi Hanna Zdanowska. Przypomniała, że Airbus otworzył w mieście biuro badawczo-rozwojowe.

Z kolei prezes PZL Świdnik Krzysztof Krystowski decyzję w sprawie przetargu na śmigłowiec ocenił jako "smutną wiadomość dla całego polskiego przemysłu obronnego". "Istnieją plotki czy przesłanki, że ta decyzja ma jakieś podstawy natury formalnej, w związku z czym jest to obszar do analiz prawnych" - dodał.

Także konsorcjum Sikorsky Aircraft Corporation i PZL Mielec oświadczyło, że jest "niezwykle zawiedzione" decyzją MON. Dodało, że wciąż jest "gotowe dostarczać atrakcyjne cenowo i niezawodne śmigłowce wielozadaniowe, które mogą spełnić pilne i istotne wymogi w zakresie bezpieczeństwa Polski".

Oświadczenie wydał również marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl. Według niego decyzja rządu ma "charakter polityczny, a nie merytoryczny". "Przetarg byłby bardziej przejrzysty, gdyby do testów dopuszczono dwa śmigłowce. W mojej ocenie polska armia będzie mieć mniej śmigłowców, gdyż wybrano znacznie droższy produkt" - napisał.

Związkowcy z Krajowej Sekcji Przemysłu Lotniczego NSZZ Solidarność będą domagać się ujawnienia kryteriów wyboru śmigłowca. "Wiemy, jaki offset zaproponowały nasze zakłady w Mielcu i Świdniku, dlatego jesteśmy ciekawi, co zaproponował Airbus" - powiedział przewodniczący sekcji Roman Jakim. Jego zdaniem wtorkowa decyzja jest "niezrozumiała i irracjonalna".

Przetarg na śmigłowce dla wojska i postępowanie w sprawie zestawów obrony powietrznej przebiegały zgodnie z prawem, MON kierowało się interesem wojska - powiedział w środę wicepremier, minister obrony Tomasz Siemoniak.

"Ci oferenci, którzy nie spełnili wymogów, powinni mieć pretensje przede wszystkim do siebie. Liczyliśmy, że będą dobre oferty, konkurencja i że w testach wezmą udział trzy typy śmigłowców" - powiedział Siemoniak dziennikarzom, odnosząc się do zarzutów opozycji i przegranych oferentów w przetargu śmigłowcowym. Przypomniał, że dwie oferty odrzucono ze względów formalnych, dotyczących np. uzbrojenia śmigłowca i terminu dostaw.

"Zaprzeczam, by były tu jakieś nieprawidłowości nazywane «ustawieniem«. To postępowanie było pod stałą kontrolą biura procedur antykorupcyjnych i Służby Kontrwywiadu Wojskowego" - podkreślił Siemoniak.

Dodał, że rząd zdaje sobie sprawę, iż dokumentacja przetargu będzie skrupulatnie sprawdzana.

Głosy związkowców uznał za "wyraz rozczarowania", ale - zaznaczył - "trzeba pamiętać, że

Śmigłowiec Eurocopter EC725, obecnie produkowany pod oznaczeniem H225M przez Airbus Helicopters, podczas prezentacji na Lotnisku Bemowo w Warszawie na zdjęciu z 26.08.2013 roku Jacek Turczyk PAP

nowa oferta też przynosi miejsca pracy" - w należących do Polskiej Grupy Zbrojeniowej wojskowych zakładach lotniczych w Łodzi, Bydgoszczy i Warszawie.

"Jeśli chodzi o głosy polityczne, to choć kalendarz modernizacyjny nie ma związku z kalendarzem politycznym, zdajemy sobie sprawę, że nasze decyzje będą oceniane pod tym kątem" - powiedział minister.

"O ile jeśli w przypadku systemu obrony powietrznej jedno z kryteriów było polityczne - dotyczyło bezpieczeństwa Polski, o tyle w przypadku śmigłowców decydowały wyłącznie względy merytoryczne" - dodał Siemoniak.

Za "niestosowne" uznał sugestie, że wybór Airbusa jako dostawcy śmigłowców zagraża miejscom pracy w Mielcu i Świdniku, które przegrały rywalizację.

"Co by było, gdyby jeden zakład z Polski wygrał, drugi nie? Co by było, gdybyśmy się zdecydowali, nie kupować śmigłowców? Te zakłady zostały wiele lat temu kupione przez zagranicznych inwestorów. Pracują, przynoszą dochody, mają swoje portfele zamówień" - argumentował.

"Jestem otwarty na dialog, zaprosiliśmy obserwatora związkowego, zapoznał się z dokumentami. Ale to nie związki zawodowe będą decydować, jaki sprzęt ma armia" - powiedział szef MON. W piątek na spotkaniu ze związkowcami resort ma przedstawić informacje na temat postępowania. Wicepremier odrzucił zarzut, by wybrane zestawy obrony powietrznej nie były zdolne przechwytywać rakiet Iskander; sugestię, że w obu postępowaniach naruszono przepisy offsetowe, uznał za "dziwną". Przypomniał, że oferty śmigłowców oceniało pod kątem offsetu Ministerstwo Gospodarki i wszyscy oferenci spełnili te wymagania, "natomiast jeśli chodzi o system obrony powietrznej, nie operujemy kategorią offsetu, bo będzie to umowa międzyrządowa; będziemy oczekiwali oferty przemysłowej, nazywamy to inaczej".

"To nietrafne zarzuty; warto, zanim się coś powie, opierać się na faktach" - podsumował Siemoniak, który powiedział, że nie boi się zarzutu złamania prawa.

Informacja MON w sprawie przetargu na śmigłowce i wskazania zestawu Patriot dla obrony

powietrznej była też w środę tematem posiedzenia sejmowej komisji obrony.

W przetargu na śmigłowce MON mogło albo unieważnić przetarg albo wybrać jedyną spełniającą wymagania ofertę. Skandalem byłoby uwzględnienie oferty, która nie odpowiada wymaganiom - przekonywał w środę posłów z komisji obrony wiceszef MON Czesław Mroczek.

Komisja dyskutowała w środę wieczorem o podjętych dzień wcześniej decyzjach w dwóch ostatnio największych postępowaniach dotyczących modernizacji sił zbrojnych. Pytania posłów dotyczyły obu postępowań, ale zdecydowana większość odnosiła się do śmigłowców.

"Wybór, jaki mieliśmy, sprowadzał się do tego, że mogliśmy przetarg unieważnić, albo przetarg rozstrzygnąć, bo jedna oferta spełnia wszystkie wymagania" - wyjaśniał Mroczek. Podkreślił, że ze względu na pilną potrzebę wymiany kończących służbę maszyn zarekomendował, by przetarg rozstrzygnąć.

Wiceminister przypomniał, że Grupa Airbus, choć nie produkuje w Polsce śmigłowców, jest w naszym kraju obecna jako właściciel zakładów lotniczych na warszawskim Okęciu. Podkreślił, że wejście Airbusa do Polski jest ważne z punktu widzenia wojskowych zakładów lotniczych w Łodzi, Bydgoszczy i Warszawie należących do Polskiej Grupy Zbrojeniowej.

"Dzisiaj część polityków próbuje zogniskować zainteresowanie opinii publicznej przemysłem polskim tylko w zakresie Świdnika i Mielca, zapominając zupełnie o tym, że w Polskiej Grupie Zbrojeniowej funkcjonują trzy zakłady lotnicze, dla których też musimy myśleć o przyszłości" przekonywał wiceszef MON. Ocenił, że ci wszyscy, którzy teraz mówią o Świdniku i Mielcu, za kilka lat zapewne wytykaliby MON, że nie zadbało o pozostałe zakłady lotnicze. Wiceminister podkreślił też, że tylko maszyna oferowana przez Airbus Helicopters spełniała wymagania formalne. "Skandalem i rażącym naruszeniem prawa byłoby, gdybyśmy uwzględniali ofertę, która nie odpowiada wymaganiom" zaznaczył.

Pytany przez posłów, czego

brakowało ofertom z Mielca i Świdnika, Mroczek poinformował, że "w postępowaniu na dostawę śmigłowców wojskowych, uzbrojonych Sikorsky przedstawił ofertę śmigłowca nieuzbrojonego tak, jak by to było jakieś postępowanie dotyczące firmy cywilnej". Podkreślił, że MON nie mogło sobie pozwolić na długotrwały proces certyfikacji uzbrojenia na tym śmigłowcu. Ponadto - relacjonował wiceminister amerykański koncern przedstawił ceny w dolarach, a nie jak wymagano w złotych, niejasna były też oferta dotycząca pakietu szkoleniowo-logistycznego.

Z kolei w ofercie zakładów ze Świdnika - powiedział Mroczek zadeklarowano dostawę śmigłowców cztery lata od podpisania umowy, podczas gdy wymogiem MON było rozpoczęcie dostaw w dwa lata po podpisaniu umowy. "To, co wymieniłem, jest przesłanką dyskwalifikacji tych ofert i ktokolwiek chciałby je uwzględnić w dalszym postępowaniu, rażąco naruszałby prawo" - podkreślił wiceszef MON. Poinformował też, że podane przez trzech oferentów ceny były porównywalne ze sobą i wszystkie znacząco przekroczyły szacunki MON. Był to jeden z powodów podjętej w poniedziałek przez kierownictwo MON decyzji o zmniejszeniu liczby zamawianych maszyn z 70 do 50. Śmigłowce mają kosztować ok. 13 mld zł. Cena będzie jeszcze przedmiotem negocjacji z dostawcą.

Mroczek przekonywał, że resort nie odbiera niczego zakładom ze Świdnika i Mielca, a brak zamówienia nie oznacza, że firmy zostaną bez pracy. Przypomniał, że wojsko serwisuje i naprawia w Świdniku śmigłowce z rodziny W-3 Sokół, a w Mielcu samoloty Bryza i jeszcze niedawno kupowało w obu zakładach nowe maszyny. "To są ważne z punktu widzenia wojska firmy" mówił wiceminister.

Zastępca szefa Inspektoratu Uzbrojenia płk Adam Duda poinformował, że testy śmigłowca mają się rozpocząć 15 maja i potrwać ok. 40 dni. Sprawdzone mają zostać ok. 32 parametry zadeklarowane przez oferenta, m.in. konstrukcja, osiągi, masa maszyny lądującej na okręcie, transport ładunku i wyposażenie pokładowe.

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 14

www.gazetagazeta.com

AKTUALNOŚCI

LITWA

Zakaz palenia dla nieletnich

minął tydzień w byłym OBOZIE...

Litwa wprowadza zakaz palenia papierosów przez osoby niepełnoletnie i posiadania przez nie wyrobów tytoniowych. Dotychczas na Litwie obowiązywał jedynie zakaz sprzedawania wyrobów tytoniowych osobom poniżej 18 roku życia.

Litewski Sejm w czwartek przyjął odpowiednie poprawki ustawowe praktycznie bez dyskusji, w trybie pilnym. Poparło je 75 posłów, sześciu wstrzymało się od głosu, nikt nie głosował przeciwko. Zakaz palenia do 18. roku życia wejdzie w życie 1 maja.

Jak zaznacza inicjator zaostrzenia kontroli używania wyrobów tytoniowych poseł partii konserwatywnej Związek Ojczyzny Antanas Matulas, "chodzi przed wszystkim o stworzenie atmosfery nietolerancji wobec mło-

WĘGRY

Szef dyplomacji zarzuca dyrektorowi FBI "obraźliwe uogólnienie" Zdaniem ministra spraw zagranicznych Węgier Petera Szijjarto niedawna wypowiedź szefa FBI Jamesa Comeya dotycząca roli Węgrów w Holokauście była "prymitywnym i obraźliwym uogólnieniem".

W wypowiedzi dla InfoRadio we wtorek Szijjarto zwrócił uwagę, że rząd Węgier zaprotestował wobec administracji USA przeciwko wypowiedzi Comeya.

Według agencji MTI szef dyplomacji dodał, że Departament Stanu USA "postąpił słusznie", publicznie przepraszając za tę wypowiedź. MTI nie rozwinęła tego wątku.

Szijjarto podkreślił zarazem dobrą współpracę Węgier i USA w dziedzinie gospodarki i obron-

ności oraz powiedział, że widać też znaczącą poprawę więzi politycznych.

Węgierskie MSZ wydało we wtorek oświadczenie, w którym podkreślono, że słowa dyrektora FBI są odzwierciedleniem "zdumiewającej niewrażliwości i niedopuszczalnie powierzchownego podejścia".

Chodzi o przemówienie Comeya wygłoszone 15 kwietnia w Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, a następnie przedrukowane w dzienniku "Washington Post" z okazji Dnia Pamięci o Holokauście.

"Dobrzy ludzie pomagali mordować miliony", podporządkowując się ideologii nazistów - powiedział m.in. Comey. Tłumaczył, że

najbardziej przerażającą lekcją Holokaustu jest to, iż pokazał on, że ludzie są w stanie zrezygnować z indywidualnej moralności i przekonać się do prawie wszystkiego, poddając się władzy grupy.

Słowa szefa FBI skrytykowali przedstawiciele polskich władz.

Ambasador USA w Polsce Stephen Mull w związku z wypowiedzią dyrektora FBI został wezwany w niedzielę do MSZ. Szef polskiej dyplomacji Grzegorz Schetyna powiedział, że jeszcze w poniedziałek oczekuje od władz USA zamknięcia sprawy wypowiedzi Comeya, która wywołała oburzenie w Polsce. Mówił, że liczy na przeprosiny za "niefortunne słowa".

RUMUNIA

Była kandydatka na prezydenta oskarżona o korupcję Była kandydatka na prezydenta Rumunii Elena Udrea została we wtorek oskarżona o korupcję i nadużywanie władzy w latach 2010-2012, gdy była ministrem ds. rozwoju regionalnego - poinformowała prokuratura. Wraz z Udreą w tej samej sprawie oskarżonych zostało siedem osób, w tym były minister gospodarki Ion Ariton, któremu zarzucono nadużywanie władzy - głosi komunikat wydany przez rumuńską prokuraturę ds. walki z korupcją.

Rumunia jest postrzegana jako jeden z najbardziej skorumpowanych krajów Unii Europejskiej, ale działalność tamtejszych organów ścigania skutecznie tropiących przypadki korupcji wśród wysokiej rangi polityków była ostatnio dobrze oceniana przez Brukselę, jak i przez zagranicznych inwestorów, których wcześniej odstręczał klientelizm i kumoterstwo w rumuńskim biznesie - komentuje Reuters.

41-letnia Udrea jest deputowaną i bliskim politycznym sojusznikiem byłego prezydenta Traiana Basescu. W listopadzie była minister bez powodzenia wystartowała w wyborach prezydenckich. Według oskarżenia, będąc ministrem Udrea przyjmowała łapówki od prywatnych firm w zamian za obietnice, że otrzy-

mają one w wyznaczonym terminie wynagrodzenie za prace wykonane na zlecenia publiczne.

W sumie Udrea przyjęła łapówki warte 1,8 mln euro; ona sama nie przyznaje się jednak do popełnienia jakichkolwiek wykroczeń i oskarża agencje walczące z korupcją o prześladowanie jej ze względów politycznych oraz o powiązania ze służbami specjalnymi. Zdaniem prokuratury Udrea wykorzystała część z sum przyjętych w formie łapówek do finansowania działalności centroprawicowej partii, do której wówczas należała.

Reuters przypomina, że w ostatnich latach śledztwa ws. korupcji doprowadziły do wykrycia w Rumunii nadużyć na wielką

skalę wśród burmistrzów, radnych miejskich, deputowanych i ministrów, którzy w zamian za korzyści finansowe faworyzowali pewne firmy podczas publicznych przetargów bądź też pobierali od nich część wynagrodzeń w zamian za przyznanie kontraktów. Niedawno rumuński sąd nakazał aresztowanie byłego ministra finansów i burmistrza Dariusa Valcova, który według prokuratury wziął w sumie 2 miliony euro łapówek.

Valcov ukrył w sejfie u przyjaciela dzieła Picassa i Renoira, a także ponad 3 kilogramy złota w sztabkach. Podał się do dymisji jako minister finansów 15 marca i od tego czasu przebywał w areszcie domowym.

OBRAZEK z RUMUNII

Rumuńskie czołgi w akcji podczas manewrów NATO "Wind Spring -15" 260 kilometrów na północ od Bukaresztu, 21 kwietnia 2015 roku Robert Ghement PAP/EPA

docianych palaczy". Poseł podkreśla, że "pozwoli to szkołom, policji, samorządom na stosowną reakcjęż".

Sejm nie tylko wprowadził zakaz palenia i posiadania papierosów przez osoby niepełnoletnie, lecz ustalił też kary za złamanie tego zakazu. Jest to grzywna w wysokości od 14 do 86 euro i konfiskata posiadanych wyrobów tytoniowych. W przypadku osób do 16. roku życia grzywnę

zapłacą rodzice lub prawni opiekunowie, a powyżej tego wieku grzywnę zapłaci sama osoba paląca bądź posiadająca papierosy.

Przed kilkoma tygodniami Sejm wprowadził też zakaz palenia papierosów w samochodzie, w którym są osoby niepełnoletnie lub kobiety w ciąży. Dotycząca tego poprawka wejdzie w życie 1 lipca 2015.

Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)

BIAŁORUŚ

Grzywny dla dziennikarzy za materiał dla Biełsatu Dwóch niezależnych dziennikarzy białoruskich zostało w środę ukaranych grzywną za przygotowanie dla tv Biełsat materiału o wystawie pasów słuckich w Grodzieńskim Muzeum Historii Religii - poinformowało niezależne Stowarzyszenie Dziennikarzy Białoruskich (BAŻ).

Sędzia wymierzyła w środę dziennikarzom grzywny po 3,6 mln rubli białoruskich (922 zł) z artykułu o współpracy z zagranicznymi mediami bez akredytacji, podkreślając, że jest to najniższa możliwa wysokość kary.

W sądzie w Grodnie pokazano cały materiał o pasach słuckich, który trwał około 5 minut.

Obaj dziennikarze, Aleś Kirkiewicz i Aleś Dzianisau, nie zaprzeczyli, że przygotowali materiał, ale też nie uznali się za winnych złamania prawa.

"Jako obywatel Republiki Białoruś mam według konstytucji prawo uzyskiwać i rozpowszechniać informacje - powiedział po wyroku Dzianisau Radiu Swaboda. - Zgodnie z ustawą o mediach nie ponoszę odpowiedzialności za pojawienie się produktu w mediach, bo nie ja go montowałem, nie ja opracowałem dźwiękowo, nie ja puszczałem w eter czy wrzucałem do internetu".

Obecny na procesie obrońca praw człowieka Uładzimir Chilmanowicz zwrócił uwagę na stosunkowo niski wymiar kary, co jego zdaniem może wynikać z "czynników zewnętrznych". "Niemniej istota tych procesów pozostaje ta sama - zduszenie wolnego słowa w każdym jego przejawie i zakaz wykonywania zawodu dziennikarza" - oznajmił.

Według innego obrońcy praw człowieka Ramana Jurgiela w najbliższym czasie należy oczekiwać dalszych procesów tego rodzaju, bo w tym roku mają się odbyć wybory prezydenckie.

Zgodnie z danymi BAŻ w tym roku już 4-krotnie karano niezależnych dziennikarzy z artykułu o współpracy z zagranicznymi mediami bez akredytacji, a w ubiegłym - 10 razy.

Założony w 2007 roku Biełsat jest niezależną stacją białoruskojęzyczną, która nadaje z Polski programy dla widzów na Białorusi. Jej działalność jest finansowana głównie przez Telewizję Polską i polskie MSZ. Władze Białorusi od początku istnienia Biełsatu odmawiają mu akredytacji i nie godzą się na rejestrację jego biura w Mińsku.

Z Mińska Małgorzata Wyrzykowska (PAP)

BUŁGARIA

Sąd ogłosił upadłość zamkniętego banku KTB Sofijski sąd miejski ogłosił w środę upadłość Korporacyjnego Banku Handlowego (KTB), czwartego pod względem wielkości banku bułgarskiego. Zamknięto go w czerwcu ub.r. z uwagi na brak płynności. Spowodowało to poważne perturbacje w krajowym systemie bankowym. Według sądu upadłość nastąpiła w dniu 6 listopada 2014 r. Wówczas centralny bank pozbawił KTB licencji. Ogłoszenie upadłości umożliwia syndykom masy upadłościowej anulowanie wszystkich transakcji zawartych po tej dacie. Według ministra finansów Władysława Goranowa, anulowane zostaną "wszystkie transakcje, które uprzywilejowały jednych klientów kosztem innych lub doprowadziły do strat dla masy upadłości".

Minister powiedział, że w okresie po zamknięciu banku dopuszczono się wielu malwersacji, które naraziły na straty kredytodawców banku, w tym największego z nich - fundusz gwarantujący depozyty bankowe.

Fundusz pożyczył od skarbu państwa prawie 1 mld euro na pokry-

cie zagwarantowanych ustawowo depozytów klientów KTB w wys. do 100 tys. euro.

Aby pokryć deficyt, skarb państwa wyemitował papiery wartościowe i udzielił kredytu funduszowi, który na późniejszym etapie będzie musiał zwrócić pożyczkę, licząc na odzyskanie środków z masy upadłościowej.

Do większościowego właściciela KTB Cwetana Wasilewa i powiązanych z nim spółek należą m.in. bułgarskie przedsiębiorstwo telekomunikacyjne BTK z operatorem komórkowym, zakłady zbrojeniowe Dunarit, przedsiębiorstwo dystrybucji paliw płynnych Petrol z siecią stacji benzynowych, największy w kraju multipleks i inne.

W marcu Wasilew sprzedał pięć najważniejszych z nich za symboliczne 1 euro. Nabywca nieznana spółka belgijska LIC 33, powołana kilka dni przed transakcją - zobowiązał się spłacić ich zadłużenia w łącznej wys. 900 mln euro. Jest to jedna z najważniejszych transakcji, które mogą zostać anulowane po środowym orzeczeniu sądu.

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 15

AKTUALNOŚCI

Parlament przyjął uchwałę o oporze przeciw agresji Rosji

Minął tydzień na Ukrainie...

Parlament Ukrainy zażądał we wtorek, by Rosja wycofała z Ukrainy wszystkie oddziały wojskowe i przestała wspierać separatystów w Donbasie. Żądania te zawiera przyjęta przez Radę Najwyższą uchwała o oporze przeciw agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej.

Według ukraińskiego Sztabu Generalnego na terytorium Ukrainy jest obecnie 8-9 tys. żołnierzy rosyjskich, prócz tego około 33 tys. ludzi liczą nielegalne ugru-

Szef sztabu generalnego zarzuca Putinowi kłamstwo Szef ukraińskiego sztabu generalnego oświadczył, że prezydent Rosji Władimir Putin mija się z prawdą mówiąc, iż na Ukrainie nie ma rosyjskich wojsk. Oddziały uczestniczące "w okupacji Ukrainy" wezmą udział w paradzie wojskowej w Moskwie 9 maja - dodał.

"Mamy listę wszystkich rosyjskich jednostek wojskowych, które znajdują się obecnie na Ukrainie; znamy miejsca ich dysloka-

cji, liczbę żołnierzy i sprzętu, którym dysponują" - powiedział generał Wiktor Mużenko w wywiadzie opublikowanym na stronie internetowej ministerstwa obrony w Kijowie.

Generał zaznaczył, że jego resort dysponuje dowodami, iż wojska Federacji Rosyjskiej walczyły przeciwko ukraińskim siłom rządowym w rejonach miejscowości Czernuchine, Łohwynowe i Debalcewe.

Oznajmił także, że również obecnie rosyjskie oddziały znajdują się na terytorium Ukrainy.

"Jest to na przykład 15. brygada strzelecka drugiej armii Centralnego Okręgu Wojskowego, 8. brygada strzelecka, 331. pułk powietrznodesantowy z Kostromy, należący do 98. dywizji powietrznodesantowej i inne jednostki" podkreślił Mużenko.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

Wzmożone środki bezpieczeństwa przed 9 maja Premier Ukrainy Arsenij Jaceniuk nakazał wzmocnienie środków bezpieczeństwa przed majowymi obchodami 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Władze w Kijowie obawiają się w tym czasie prowokacji, których celem jest destabilizacja sytuacji w kraju.

Szef rządu zaapelował jednocześnie do służb bezpieczeństwa o szybkie znalezienie sprawców dwóch głośnych zabójstw, których ofiarami padli w ostatnich dniach prorosyjski dziennikarz Ołeś Buzyna i były poseł Partii Regionów zbiegłego z Ukrainy byłego prezydenta Wiktora Janukowycza.

"Nie ma wątpliwości, że siły antyukraińskie będą starały się wykorzystać obchody 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej w celu destabilizacji sytuacji.

MSW i inne organy powinny wzmocnić środki bezpieczeństwa, skierować na ulice patrole,

by porządek i bezpieczeństwo stały się sprawami priorytetowymi" - powiedział Jaceniuk podczas posiedzenia rządu.

Buzyna, który do niedawna był redaktorem naczelnym należącego do oligarchy Rinata Achmetowa dziennika "Siegodnia", został zastrzelony w Kijowie w czwartek po południu. Kałasznikow zginął od strzałów z broni palnej w środę wieczorem. Prezydent Petro Poroszenko nazwał te zabójstwa prowokacjami i "wodą na młyn wrogów" Ukrainy.

Doradca ministra spraw wewnętrznych i deputowany do parlamentu ukraińskiego Anton Heraszczenko oświadczył, że Buzyna był świadkiem w śledztwie w sprawie tzw. antymajdanu. Były to organizowane i opłacane przez ekipę ówczesnego prezydenta Janukowycza kontrprotesty przeciwko uczestnikom antyrządowych demonstracji na

Ukrainie na przełomie lat 20132014.

Heraszczenko nie wykluczył, że śmierć Buzyny mogła być dziełem rosyjskich służb specjalnych i porównał ją z zamordowaniem Kałasznikowa. "Te zabójstwa są do siebie podobne i nie wykluczam, że zostały zorganizowane przez rosyjskie służby specjalne dla stworzenia w Kijowie atmosfery terroru, histerii, że dzieje się to z ludźmi, którzy występowali przeciwko Majdanowi i nowym władzom" - powiedział.

Ukraińskie media zwracały w czwartek uwagę, że zaledwie kilka minut po informacji o zabiciu Buzyny jego śmierć skomentował prezydent Rosji Władimir Putin. Podczas dorocznej telekonferencji z obywatelami oświadczył, że nie jest to pierwsze zabójstwo polityczne na Ukrainie i żadne z nich nie jest wyjaśniane.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

20 wydarzeń związanych z Polską na targach książki w Kijowie 20 wydarzeń literackich związanych z Polską oczekiwanych jest w najbliższych dniach w Kijowie przy okazji otwartego w środę po raz piąty "Książkowego Arsenału", jednych z największych targów książki na Ukrainie.

Zaprezentowane zostaną ukraińskie wydania książek Jacka Dehnela, Janusza Leona Wiśniewskiego, Lidii Ostałowskiej, Stanisława Łubieńskiego i Anety Kamińskiej oraz odbędzie się wystawa artbooków z kolekcji Tomasza Wilmańskiego z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu.

Współorganizatorem sceny międzynarodowej "Książkowego Arsenału" jest Instytut Polski w Kijowie, który od lat działa na rzecz popularyzacji kultury polskiej na Ukrainie.

"Jednym ze stałych elementów naszej działalności jest tłumaczenie polskiej literatury na

język ukraiński. Chcemy nie tylko promować naszych twórców, ale i pokazać poprzez literaturę, jak wygląda dziś nasz kraj. Mamy na Ukrainie bardzo dobrych tłumaczy z języka polskiego i mogę stwierdzić, że zainteresowanie polską literaturą wzrasta" - powiedziała PAP dyrektor Instytutu Polskiego Ewa Figel.

Z inicjatywy Instytutu po raz pierwszy podczas targów książki w Kijowie pojawiła się tzw. Kawiarnia Europejska, w której odbędzie się ogółem około 40 prezentacji autorów z państw unijnych.

"Przyłączyły się do tego wszystkie zagraniczne instytuty kulturalne działające na Ukrainie; chcemy pokazać Ukraińcom, że Europa jest zjednoczona" - podkreśliła Figel.

Instytut Polski w Kijowie co dwa lata wręcza ukraińskim literatom prestiżową nagrodę im.

Josepha Conrada, a twórcom działającym na polu sztuk wizualnych - nagrodę im. Kazimierza Malewicza.

Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)

powania zbrojne wspierane przez Moskwę. Uchwałę w parlamencie przyjęto 259 głosami. Wiceprzewodnicząca Rady Oksana Syrojid podkreśliła, że dokument precyzuje datę rozpoczęcia przez Rosję wojny przeciwko Ukrainie - 20 lutego 2014 roku. Według Syrojid uchwała umożliwi ukraińskiemu MSZ sformułowanie roszczeń wobec kraju, który dopuścił się agresji.

Dokument wzywa, by ukarane i pociągnięte do odpowiedzialności karnej zostały osoby winne "planowania, przygotowania, rozpoczęcia i realizacji agresji przeciwko Ukrainie". Jeśli Rosja odmówi ukarania winnych, "Ukraina pozostawia sobie prawo zwrócenia się do Międzynarodowego Trybunału Karnego z wnioskiem o zbadanie sytuacji, która spowodowana została przez agresję zbrojną FR" - głosi uchwała. W przypadku odmowy Moskwy Kijów również apeluje do społeczności międzynarodowej o zaostrzenie sankcji wobec Rosji i o przyspieszenie dostaw broni dla wojsk ukraińskich.

"Ukraina jako państwo, które padło bezpośrednio ofiarą agresji zbrojnej, ma prawo, by zwrócono jej wszystkie terytoria anektowane i okupowane i zrekompensowano jej wszystkie wyrządzone szkody" - głosi uchwała.

Parlament Ukrainy odrzuca

też, jako sprzeczne z konstytucją kraju i prawem międzynarodowym, jakiekolwiek żądania Rosji zmierzające do ingerowania w wewnętrzne sprawy Ukrainy.

Chodzi w szczególności o żądania federalizacji Ukrainy, zmiany statusu języka ukraińskiego jako jedynego języka państwowego, rezygnacji Ukrainy z dokonywania przez nią nieskrępowanego wyboru kierunku jej rozwoju cywilizacyjnego.

Rada Najwyższa zażądała od Rosji bezzwłocznego uwolnienia jeńców, zakładników i bezprawnie przetrzymywanych obywateli Ukrainy. Domaga się też, by granica obu krajów była stale monitorowana i by sytuację na granicy weryfikowała OBWE. Jak mówił w poniedziałek wieczorem w telewizji ICTV przedstawiciel ukraińskiego Sztabu Generalnego Andrij Ordynowycz, ogółem wokół granic Ukrainy przebywa 53-54 tys. żołnierzy Federacji Rosyjskiej. Są oni skoncentrowani m.in. na Krymie i w mołdawskim Naddniestrzu.

Gazeta internetowa "Ukrainska Prawda" podała, że przyjęty we wtorek dokument jest kontynuacją uchwały ze stycznia o uznaniu Rosję za agresora. Wtorkowa uchwała konkretniej opisuje skutki agresji i wskazuje na możliwe roszczenia Ukrainy pod adresem Rosji.

Amerykańscy żołnierze rozpoczynają szkolenie Gwardii Narodowej Na Ukrainę przybyli w piątek wojskowi ze 173. brygady powietrznodesantowej armii Stanów Zjednoczonych, którzy na poligonie w Jaworowie w obwodzie lwowskim będą szkolili żołnierzy ukraińskiej Gwardii Narodowej.

Amerykanie wylądowali na lotnisku we Lwowie w godzinach porannych - napisał na Twitterze ambasador USA w Kijowie Geoffrey Pyatt. Jest ich 300.

Minister spraw wewnętrznych Ukrainy Arsen Awakow informował wcześniej, że amerykańscy wojskowi mają zamiar przeszkolić 900 żołnierzy Gwardii Narodowej. Ćwiczenia będą rozłożone na trzy etapy, w trakcie których trwające osiem tygodni szkolenie przejdzie po 300 ukraińskich gwardzistów.

"Po zakończeniu ćwiczeń oddziały Gwardii Narodowej otrzymają od amerykańskich partne-

rów specjalną amunicję i środki łączności" - oświadczył Awakow w marcu.

Kreml oznajmił w piątek, że przyjazd amerykańskich wojskowych na Ukrainę może zdestabilizować sytuację na wschodzie tego kraju. "Obecność instruktorów, specjalistów z państw trzecich na terytorium Ukrainy, gdzie nieuregulowany pozostaje konflikt wewnątrzukraiński, bynajmniej nie sprzyja uregulowaniu konfliktu i tworzeniu sprzyjającej atmosfery, a wręcz odwrotnie - destabilizuje sytuację" - powiedział dziennikarzom rzecznik prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow.

W marcu szkolenie ukraińskich żołnierzy, którzy walczą z separatystami w Donbasie, rozpoczęli już Brytyjczycy. 35 brytyjskich wojskowych znajduje się Mikołajowie na południu Ukrainy; zakres szkolenia to pomoc lekarska i taktyka obronna.

Górnicy protestowali przeciwko zamykaniu kopalń Około tysiąca górników protestowało w środę w godzinach przedpołudniowych przed administracją prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki w Kijowie przeciwko rządowym planom zamykania kopalń i uregulowania kryzysowej sytuacji w górnictwie.

Uczestnicy akcji przerwali milicyjny kordon przed budynkiem administracji prezydenckiej i wykrzykiwali swe postulaty stukając kaskami o płyty chodnikowe. Podczas protestu szef państwa ukraińskiego przebywał z wizytą we Francji.

We wtorek w Kijowie odbył się zjazd górników, którego delegaci zażądali od Poroszenki zwol-

Ukraińscy górnicy protestują przed parlamentem w Kijowie 23 kwietnia br.

Roman Pilipey PAP/EPA

nienia ministra energetyki i przemysłu węglowego Wołodymyra Demczyszyna oraz zwiększenia nakładów na finansowanie górnictwa. Zagrozili także strajkami jeśli ich postulaty nie zostaną spełnione. Tego samego dnia minister Demczyszyn oświadczył,

że jego resort uważa, iż spośród 35 kopalń znajdujących się na terenach kontrolowanych przez władze w Kijowie 11 nie ma żadnych perspektyw rozwoju. Poinformował także o planach zamknięcia trzech najbardziej nierentownych kopalń.

strona 16

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

HISTORIA

Rocznice, o których warto wiedzieć

72. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim

Żydowska ludność cywilna schwytana podczas tłumienia powstania

19 kwietnia 1943 r. żydowscy bojownicy z ŻOB i ŻZW stawili zbrojny opór oddziałom niemieckim, które przystąpiły do likwidacji warszawskiego getta. W trwających blisko miesiąc walkach wzięło udział ok. tysiąca słabo uzbrojonych powstańców.

Niemcy przeciwstawili im ponad 2 tys. żołnierzy.

Warszawskie getto było największym spośród założonych przez Niemców. Według spisu dokonanego na rozkaz władz niemieckich przez Judenrat w październiku 1939 r. w Warszawie przebywało ok. 360 tys. Żydów.

Ich liczba zwiększyła się po zarządzeniu wydanym 30 października 1939 r. przez Heinricha Himmlera, które nakazywało przesiedlenie ludności polskiej i żydowskiej do Generalnego Gubernatorstwa z ziem włączonych do Rzeszy. W jego wyniku od listopada 1939 r. do października 1940 r. do Warszawy przybyło ok. 90 tys. Żydów.

Mimo że liczba mieszkańców getta na skutek wysokiej śmiertelności i ucieczek pozornie malała, to kolejne migracje wciąż zagęszczały getto, którego terytorium kurczyło się. Od stycznia do marca 1941 r. przybyło do niego ok. 50 tys. Żydów z zachodniej części dystryktu warszawskiego. Wtedy też liczba mieszkańców getta osiągnęła maksimum i wynosiła ok. 460 tys.

22 lipca 1942 r. Niemcy przystąpili do akcji wysiedleńczej w getcie warszawskim, w którym przebywało ok. 380 tys. Żydów.

W ciągu dwóch miesięcy wywieziono do Treblinki i zagazowano 300 tys. osób.

W Warszawie pozostało ok.

60 tys. osób narodowości żydowskiej, z czego połowa nielegalnie.

20 tys. przedostało się na "aryjską" stronę miasta. Świadomość, że naziści dążą do całkowitej eksterminacji Żydów, zmieniła charakter żydowskiego ruchu oporu.

28 lipca 1942 r. w warszawskim getcie utworzono pierwszą Żydowską Organizację Bojową (ŻOB), którą 15 października 1942 r. rozszerzono o kolejne ugrupowania.

Założycielami ŻOB byli m.in.

Icchak Antek Cukierman, Cywia

Lubetkin, Marek Edelman, Josef Kapłan i Mordechaj Tanenbaum.

Komendantem ŻOB został Mordechaj Anielewicz. Organizacja liczyła ok. 500 członków, nawiązała kontakt z polskim podziemiem (Komenda Główna AK) i planowała stawianie oporu Niemcom w czasie kolejnych akcji wysiedleńczych.

Poza ŻOB w getcie działał także Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW), którego członkowie wywodzili się z przedwojennego żydowskiego ruchu narodowego, Betaru. O działalności ŻZW wiadomo jednak niewiele. Chociaż podejmowane przed wybuchem powstania próby połączenia ŻOB i ŻZW nie powiodły się, to podczas walk w kwietniu 1943 r. obie organizacje współpracowały ze sobą. Zakres ich działań oraz rola odegrana w trakcie powstania do dzisiaj budzą jednak dyskusje.

Ogromna większość bojowców tej formacji poległa w powstaniu w getcie.

Do pierwszego wystąpienia zbrojnego doszło w getcie 18 stycznia 1943 r., kiedy wkroczyły do niego oddziały niemieckie mające deportować do obozu zagłady w Treblince 8 tys. Żydów.

Tym razem jednak Niemcy napotkali zbrojny opór członków ŻOB. W ciągu czterech dni nierównej walki poległo kilkuset Żydów. Naziści wywieźli w tym czasie ok. 4 tys. osób, ale potem akcja została przerwana. Podstawowym problem żydowskich bojowników z ŻOB i ŻZW był brak broni. Niewielkie dostawy od polskiego podziemia nie wystarczały. Starano się więc różnymi sposobami zdobywać broń po

fotografia z raportu Stroopa

"aryjskiej" stronie i dostarczać ją na teren getta. W podziemnych wytwórniach produkowano butelki zapalające, żarówki wypełnione kwasem siarkowym i granaty. Jesienią 1942 r. na terenie getta mieszkańcy zaczęli budować tunele, bunkry i schrony.

Większość z nich nie miała już złudzeń, co do niemieckich planów i zdawała sobie sprawę, że ludność wywożona z getta jest mordowana.

Walki wybuchły na nowo rankiem 19 kwietnia 1943 r., kiedy 850 żołnierzy Waffen-SS uzbrojonych w karabiny maszynowe, miotacze płomieni, działka, wozy pancerne i czołgi wkroczyło na teren getta bramą od strony Nalewek. Zostali oni zaatakowani przez żydowskich powstańców, którzy w pierwszym starciu odnieśli sukces. Po południu tego samego dnia, liczniejsze i lepiej uzbrojone oddziały niemieckie ponownie wkroczyły na teren getta. Dowodził nimi gen. SS Jurgen Stroop.

W walkach wzięło udział ok. tysiąca słabo uzbrojonych powstańców. Niemcy przeciwstawili im ponad 2 tys. żołnierzy Wehrmachtu, SS oraz pomocniczych oddziałów ukraińskich, litewskich i łotewskich. Przeciwko powstańcom użyte zostały pojazdy opancerzone oraz artyleria.

Przez blisko miesiąc warszawskie getto prowadziło bój z wojskami niemieckimi. Najcięższe walki toczyły się w rejonie ul.

Zamenhoffa i Nalewek oraz na pl. Muranowskim. Niemcy systematycznie posuwali się w głąb getta. Paląc i niszcząc dom po

Fotografia z Raportu Stroopa. Oryginalny niemiecki podpis: "Drużyna szturmowa"

domu zmuszali ludność cywilną do opuszczania bunkrów i schronów.

Podejmowane w ograniczonym zakresie przez polskie podziemie (nieliczne oddziały Kedywu, Socjalistycznej Organizacji Bojowej i GL) próby pomocy osamotnionym bojownikom żydowskim zakończyły się niepowodzeniem.

W trakcie walk w getcie ŻOB skierowała do Polaków apel, kolportowany po aryjskiej stronie, w którym pisano m.in.: "Polacy, Obywatele, Żołnierze Wolności. (...) Wśród dymu pożarów i kurzu krwi mordowanego getta Warszawy - my więźniowie getta, ślemy wam bratnie serdeczne pozdrowienia. Wiemy, że w serdecznym bólu i łzach współczucia, że z podziwem i trwogą o wynik tej walki przyglądacie się wojnie, jaką od wielu dni toczymy z okrutnym okupantem. Lecz wiedzcie, że każdy próg getta, jak dotychczas, tak i nadal będzie twierdzą, że możemy wszyscy zginąć w tej walce, lecz nie poddamy się, że dyszymy, jak i wy, żądzą odwetu i kary za wszystkie zbrodnie wspólnego wroga. Toczy się walka o naszą i waszą Wolność. O wasz i nasz ludzki, społeczny, narodowy honor i godność. Pomścimy zbrodnie Oświęcimia, Treblinki, Bełżca, Majdanka! Niech żyje braterstwo broni i krwi walczącej Polski!".

8 maja Niemcy odkryli i otoczyli ogromny schron przy ul.

Miłej 18, w którym znajdowało się kilkuset ludzi, w tym sztab ŻOB i ponad 100 żydowskich bojowników. Na wezwanie Niemców cywile wyszli, natomiast większość powstańców razem z dowódcą Mordechajem Anielewiczem popełniła samobójstwo.

Powstanie, pomimo apeli rządu polskiego w Londynie, nie wywołało żadnych reakcji aliantów.

W proteście przeciwko obojętności świata wobec tragedii narodu żydowskiego, 12 maja 1943 r. członek Rady Narodowej RP w Londynie Szmul Zygielbojm popełnił samobójstwo.

W liście zaadresowanym do prezydenta Władysława Raczkiewicza i premiera Władysława Sikorskiego pisał: "Wśród murów getta odbywa się obecnie ostatni akt tragedii jakiej nie znała historia. Odpowiedzialność za zbrodnie wymordowania całej ludności żydowskiej w Polsce spada w pierwszym rzędzie na samych morderców, ale pośrednio obciąża ona także całą ludzkość, narody i rządy państw sojuszniczych, które do tej pory nie usiłowały przeprowadzić konkretnej akcji celem wstrzymania tej zbrodni.

Przypatrując się biernie wymordowaniu milionów bezbronnych zamęczonych dzieci, kobiet i mężczyzn, stały się te kraje wspólnikami zbrodniarzy. (...) Nie mogę pozostać w spokoju. Nie mogę żyć, gdy resztki narodu żydowskiego w Polsce, którego jestem przedstawicielem, są likwidowane. (...) Śmiercią swoją pragnę wyrazić najsilniejszy protest przeciw bierności, z którą świat przygląda się i dopuszcza do zagłady ludu żydowskiego".

Powstańcy w małych, rozproszonych grupach walczyli do 16 maja 1943 r. Tego dnia gen. Stro-

op ogłosił koniec akcji pacyfikacyjnej i na znak zwycięstwa rozkazał wysadzić w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem.

W raporcie sporządzonym na temat likwidacji warszawskiego getta Stroop pisał: "Stawiany przez bandytów opór mógł zostać złamany tylko przez energiczną i niezmordowaną, trwającą dzień i noc akcję bojową oddziałów szturmowych. Dnia 23 kwietnia 1943 r. Reichsfhrer SS za pośrednictwem wyższego dowódcy SS i policji «Wschód« w Krakowie wydał rozkaz przeszukania z największą bezwzględnością i nieubłaganą surowością getta warszawskiego. Dlatego też zdecydowałem się teraz na całkowite zniszczenie żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej przez spalenie wszystkich bloków mieszkalnych, łącznie z blokami przy zakładach zbrojeniowych. (...) Ostrzeżono ludność aryjską, że ten, kto świadomie udzieli schronienia Żydowi, a w szczególności poza żydowską dzielnicą mieszkaniową da pomieszczenie, wyżywienie lub ukryje Żyda, będzie ukarany śmiercią".

Getto warszawskie zostało zrównane z ziemią. Według raportów gen. Stroopa od 20 kwietnia do 16 maja 1943 r. w wykrytych i zlikwidowanych bunkrach znajdowało się ponad 56 tys. Żydów. Około 6 tys. zginęło na miejscu w walce, na skutek pożarów czy zaczadzenia. 7 tys. Żydów naziści zamordowali na terenie getta, tyle samo wysłano do Treblinki. Pozostała grupa ok. 36 tys. została wysłana do innych obozów, przede wszystkim do Auschwitz i Majdanka.

Straty niemieckie wynieść miały według tych samych raportów kilkunastu zabitych i kilkudziesięciu rannych. Źródła żydowskie i polskie podają, że były one kilkakrotnie wyższe.

Spośród żołnierzy ŻOB powstanie w getcie przeżyło kilkudziesięciu. Większość z nich jednak nie doczekała końca wojny, zginęli walcząc w oddziałach partyzanckich, w powstaniu warszawskim lub zostali wydani Niemcom. Wojnę przeżyło tylko kilku, w tym dwaj członkowie dowództwa ŻOB - Icchak Cukierman i Marek Edelman. W walkach na terenie getta śmierć ponieśli także niemal wszyscy żołnierze ŻZW. O podjętej 19 kwietnia 1943 r. walce tak mówił Marek Edelman: "Nie marzyliśmy o polskich czy angielskich komandosach, którzy przychodzą nam z pomocą. Śniła nam się broń. Wiem, wiem, że to by nic nie zmieniło. Ale - jak mówi piosenka - +nie chodzi o to, aby dojść do celu, ale o to, żeby iść po słonecznej stronie+.

Wygrać nie mogliśmy, ale chcieliśmy iść po słonecznej stronie.

Są takie piękne słowa: godność, człowieczeństwo. Tego broniliśmy". ("W czterdziestą rocznicę.

Agonia, walka i śmierć warszawskiego getta. M. Edelman «Getto walczy«") Powstanie w warszawskim getcie rozbudziło wolę walki w innych ośrodkach. Do wystąpień zbrojnych, jednak na dużo mniejszą skalę, doszło m. in. w gettach w Białymstoku, Będzinie, Częstochowie i Wilnie.

Mariusz Jarosiński (PAP)

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 17

NASI AUTORZY

Politura, po angielsku - Polish

Wydawnictwo MUZA wyda nową wersję mojej POLITURY Jest to nowa wersja powieści, po nieznacznej kosmetyce, cięciach i dopiskach.

Powieść ta przed wydaniem książkowym ukazywała się na łamach naszej gazety "Gazeta" w odcinkach przez cały rok od lipca 2003 jako "Akademia Politury". Przedtem wygrałem konkurs literacki tego najlepszego pisma dla Polonii kanadyjskiej opowiadaniami "Nasza kochana SB" i "Klucze do życia" - oba weszły później do powieści "Zupa z Króla". Zresztą w "Gazecie" "poszły" w odcinkach wszystkie moje powieści, a więc kolejno: wspomniana "Akademia Politury", "Zupa z Króla", "Siwy Dym" oraz "Idę się bać, zaraz wracam" (książkowe "Piętno Anioła"), przed kolejnymi wydaniami książkowymi. Jako autor wiele zawdzięczam "Gazecie", a więc: Zbyszkowi Bełzowi i Małgosi Bonikowskiej. Dziękuję Wam, moi Przyjaciele.

lając się nagrywać. Ja im zapewniłem nierozpoznawalność i się z tego wywiązałem do tego stopnia, że paradoksalnie wielu ludzi podczas spotkań autorskich w Kanadzie przyznawała się do bycia pierwowzorami postaci.

Zabawne, prawda?

Tytuł "Akademia Politury" budził mieszane odczucia, sporo ludzi nie wie dziś, co to takiego "politura", niektórzy mylili z "polityką". Ale wielu czytelników zżyło się z moją powieścią i mówi na nią po prostu POLITURA. Może zostawimy ten tytuł, usuwając pierwszy człon - Akademia? Na razie wspólnie z Wydawnictwem MUZA, mimo że mamy kilka wariantów, wciąż szukamy dla mojej starej-nowej powieści nowego tytułu. Jest nowa wersja powieści, po nieznacznej kosmetyce, cięciach i dopiskach. Jaki będzie nowy tytuł? Może ktoś zgadnie, podpowie?

Autor na torontońskich wyspach

O czym jest moja książka? "Wielkie ucieczki z komunistycznej Polski końca lat osiemdziesiątych początkiem pościgu rodaków za złudzeniami. Niektórym żądza pieniądza przesłoniła świat …"

Pierwsi czytelnicy "Gazety" stwierdzali: "Jest to opowieść o nas samych, realizm polskich losów przeplatany fikcją wątków kryminalnych i prawdą osobistych przeżyć głównych postaci, to jest to, na co czekaliśmy".

Nakład rozszedł się doszczętnie, głównie w Kanadzie i w USA. Na moje półce został jeden jedyny egzemplarz na pamiątkę. Zapragnąłem wydać tę powieść w Polsce, wiedziony ciekawością, jak zostanie odebrana. Zainteresowało się Wydawnictwo MUZA i właśnie przygotowuje dla mnie umowę wydawniczą.

Emigracja jest ciągle ważnym tematem, chociaż pojęcie zmieniło trochę znaczenie. Opisywane czasy są już jakby historyczne, tym bardziej interesujące.

Czytelnicy zachęcali mnie do polskiego wydania twierdząc, że moja pierwsza powieść jest najlepsza ze wszystkich dotąd wydanych, choć ja sam niekoniecznie się z tym zgadzam. Jako jeden z walorów podają autentyczność. A jak z nią jest naprawdę?

Rzeczywiście, choć postacie są fikcyjne, każda z historii jest prawdziwa, albo prawie prawdziwa. Opowiadali mi je specjalnie dla potrzeb książki "chłopaki po przejściach" oraz "dziewczyny z przeszłością", dosłownie, pozwa-

Podczas promocji "Akademii Politury" w Centrum Kultury im.

Jana Pawła II w Mississaudze sprzedałem rekordową jak na warunki polonijnego rynku księgarskiego w Kanadzie liczbę egzemplarzy, bo ponad sześćdziesiąt. Około setki poszło w Stanach, tyleż w Polsce, głównie w moim Tomaszowie Mazowieckim, gdzie przyjaciele zorganizowali mi bardzo huczną promocję.

Wierzyłem święcie, a choć z tą wiarą zeszło mi jedenaście lat, byłem przekonany, że powieść jest na tyle dobra, że ma duże szanse zaistnieć w Polsce. Kilka osób z kręgu przyjaciół wątpiło w to twierdząc, że nikogo w kraju nie interesują sprawy emigracyjne Polaków w tak odległym kraju, jak Kanada. Pani redaktor kreatywna warszawskiego Wy-

Autor w Carskej Wieży w Spale

dawnictwa MUZA potwierdziła mój fanatyzm w kwestii POLITURY i przyjęła ją do druku. Nie będę powtarzał jej oceny wyrażonej w prywatnej rozmowie, wspomnę jedynie, że nie miała żadnych wątpliwości co do jej wartości literackiej, porównując mój sposób pisania do stylu Leopolda Tyrmanda w nieśmiertelnym "Złym". Bardzo mi to pochlebiło. I pomyślałem, że gdyby ten guru bikiniarzy i znawca jazzu, zarazem świetny pisarz, nie wykorzystał tego tytułu do swojej powieści o powojennej Warszawie, ja natychmiast użyłbym go jako tytuł mojej powieści o emigracyjnej Mississaudze końca wieku dwudziestego. Uważam, że tytuł ZŁY jak ulał pasowałby do mojej powieści. Trudno, już wykorzystany (taki żarcik).

Poniżej pozwolę sobie zacytować kilka opinii na temat POLITURY i mojego pisania w ogóle: 1. Tygodnik ANGORA - Warszawa - Chicago - Dortmund Nowy Jork -Toronto. Nr 24 (782), 12 czerwca 2005, strona 57.

AKADEMIA POLITURY Edwarda Wójciaka. POŚCIG ZA ZŁUDZENIAMI. Poszukiwania lepszego świata i życia, które w wyobraźni kolorowe, przygodowe, niecodzienne - jak wszystkie marzenia, nie muszą się każdemu wcale spełniać. Ludzie wyjeżdżający z różnych powodów z Polski zawsze mieli nadzieję na zmianę. Oczywiście na lepsze. "Lepszość" ma jednak różne oblicza, czego dowodzi ta barwna, brawurowo napisana książka. Bardzo dobra literacko, a przede wszystkim wzięta prosto z życia. Bazyl, chyba alter ego autora, nienawidził codziennego wstawania o tej samej porze, monotonnej pracy, powrotów do domu, gdzie czekała go senna, rodzinna nuda. Nie tego się spodziewał po Kanadzie.

Nie tylko on. Większość "Solidarnościowej" emigracji Kanadę kojarzyła z dobrobytem i luksusem.

A okazało się, że pachnie tam nie tylko żywicą. Potrafi również śmierdzieć, aż do obrzydzenia.

Alkoholizm, dziwki, knajpy, lewe interesy, brudne pieniądze, słowem - syf. Opowieść o ludziach "wybierających wolność" i o ich losach, to w sumie smutny obraz przemieniania diamentowych oczekiwań w popiół. Czytajcie,

bo nie często spotyka się książki napisane w tak tragicznie prosty sposób o tym, co wydaje się nieosiągalne, a już osiągniętenie dorasta do pięt naszym oczekiwaniom.

Gorzka to, bardzo gorzka prawda.

Marek Koprowski *** 2. Czasopismo "Krytyka Literacka", Warszawa, Polska. Na horyzoncie: Edward Wójciak (…) Proza Wójciaka należy naszym zdaniem do najciekawszych w polskiej współczesnej literaturze. Pozbawiona typowego dla wyrobów niemal wszystkich krajowych pisarzy i literatów prowincjonalizmu, napuszenia, taniego dydaktyzmu, pretensjonalności, manieryczności, nudziarstwa, ciamkania i warsztatowej nędzy, jest także dowodem na kłamliwość pokutującej do dzisiaj wśród niezbyt lotnych umysłów bierutowsko-gomułkowsko-iwaszkiewiczowskiej propagandy, według której język pisarzy emigracyjnych cechuje uwiąd i drętwota. Naszym zdaniem uwiąd i drętwota - lub przeciwnie - głupkowata językowa od-

marketów.

Tomasz Sobieraj *** Jola Śliwka-Rapalska, Toronto Połknęłam "Politurę" - Zaiste zajefajniste!

Złapałam się na tym, że zapomniałam o podstawowej zasadzie przetrwania w tym kraju, a "Politura" właśnie zawiera ciągle aktualne rady. Pomijając powyższe, fajnie jest wrócić do zdarzeń, w które byliśmy bardziej lub mniej zaangażowani, czy nawet byliśmy ich uczestnikami. "Poli-

Autor na planie etiudy studenckiej TV zabija

krywczość, są wraz z intelektualnym tandeciarstwem cechą większości miejscowych ludzi pióra, twórcy emigracyjni zaś, żyjący poza naciskiem mowy potocznej i ćwierćinteligenckiej nowomowy, mają słuch bardziej wyostrzony i większą językową wrażliwość, tudzież poprawność, a nade wszystko szersze horyzonty intelektualne. Co łatwo sprawdzić, czytając Miłosza, Herlinga-Grudzińskiego, Stempowskiego, Bobkowskiego czy Mackiewicza - albo Joyce’a, Pounda, Silonego... Wójciaka nie można zaklasyfikować do żadnego z dwóch dominujących w Polsce nurtów literackich. Jego proza nie należy bowiem do głupkowatej literatury z oślej ławki (wzorzec: Masłowska), której "targetem" i wielbicielem jest ćwierćinteligent, nie należy też do literatury sanatoryjnej (wzorzec: Dehnel), czytywanej pod tężniami w Ciechocinku przez panie w dzierganych ręcznie ażurowych sweterkach. Jest to pisarstwo człowieka, który naprawdę coś przeżył, naprawdę pracował, naprawdę rozmyślał. To pisarstwo prawdziwe, jakiego w Polsce szukać ze świecą, i bynajmniej nie na półkach empików czy hiper-

tura" jest właśnie książką, która zatrzymała i udokumentowała współczesną historię większości emigrantów lat osiemdziesiątych. Historię, która nie dla każdego jest chlubna ale na pewno jest prawdziwa. Osobiście podziwiam Cię, drogi autorze, za wiarygodność i za świeżość umysłu w opisywaniu mnóstwa zdarzeń, o których dawno zapomnieliśmy.

Dla czytelników w Polsce będzie może świadectwem ludzkiej determinacji w poszukiwaniu "godnego życia...". Jednym słowem: Dziękuję i pozdrawiam serdecznie oraz życzę spełnienia marzeń związanych z "Politurą" w kraju ojczystym.

Jola *** Dziękuję za miłe recenzje. Ja i tak wiem swoje. O tych mniej przyjemnych nie wspomnę, dodam tylko, że otrzymałem sporo ocen mojej twórczości od osobników, którzy nie przeczytali żadnej z moich książek. Trudno, tacy ponoć znają się najlepiej.

Pozdrawiając wiernych Czytelników z Kanady i USA, zachęcam wszystkich do lektury nowej POLITURY Edek Wójciak

strona 18

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

WYBITNI POLACY W KANADZIE

SĹ‚owa ze skradzionych chwil Rozmowa z profesorem Florianem ĹšmiejÄ…, poetÄ…, literatem, iberystÄ…

Joanna Sokołowska-Gwizdka: Jest Pan dwukrotnym laureatem nagrody literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.

Pierwszą otrzymał Pan w 1959, a drugą w 1991 roku. Jaką wagę miały dla Pana te wyróşnienia?

Florian Śmieja: Nagroda Młodych w 1959 roku honorowała moją aktywność w redakcjach pism w Londynie, druga nagroda natomiast w 1991 doceniła trwanie w szeregach piszących.

Znamionuje ona nie tyle nagrodę za osiągnięcia, ile wiarę w potencjał, promesę dokonań. Stała się dla mnie bodźcem do wzmoşonej akcji. Dopiero w następnej dekadzie, czy nawet dwu, wyszła moja trylogia wspomnień, nowe zbiory poezji, przekłady z hiszpańskiego i portugalskiego szeregu powieści i sztuk teatralnych.

Mogę dziś z większą satysfakcją sądzić, şe wyróşnienie dane mi jakoby na wyrost, na piękne oczy, udało mi się lepiej uzasadnić i uwieńczyć w 2007 roku nagrodą Prezydenta Zabrza, a w 2010 Srebrnym Medalem "Zasłuşony Kulturze Gloria Artis".

J.S.G.: Był Pan przez wiele lat związany ze stolicą Wielkiej Brytanii i mocno osadzony w powo-

jennym środowisku literackim tego miasta. Wielokrotnie pisał Pan o barwnej atmosferze artystycznej powojennego Londynu.

Gdzie naleşałoby szukać przyczyny, tej ogromnej fali twórczości i wybitnych talentów w tym czasie?

F.Ś.: Po zakończeniu działań wojennych, byli şołnierze mieli bardzo duşo zapału i energii, stąd ten dynamiczny rozwój idealizmu. Londyńska emigracja była pokaźna, ok. 100 tys. Polaków i wśród niej było bardzo wielu utalentowanych ludzi, wychowanych przez drugą Rzeczpospolitą, dla których często nie było powrotu do kraju. Co któryś młody człowiek w plecaku nosił pióro lub pędzel i jak nie pisał, to malował. Do Anglików trudno było przylgnąć, bo Anglia była wówczas krajem zamkniętym, z własną tradycją, robiącym trudności w asymilacji. Stąd duşa potrzeba şycia we własnej społeczności, spotykania się, działania i to zwykle honorowo. Wychodziły sukcesywnie czasopisma, przy niewielkich nakładach finansowych. Profesorowie wykładali za darmo i płacili za przejazd na wykłady z własnej kieszeni. Dlate-

go, mimo braku pieniędzy i moşliwości zawodowych, ówczesna londyńska Polonia miała tyle osiągnięć. Ludzie pisali wspomnienia, pamiętniki, wiersze.

Twórczość ich była terapią nie tylko dla piszących. Kultura dawała pewne moşliwości upustu i stąd tyle najrozmaitszych dowodów aktywności intelektualnej, artystycznej, z której będziemy ciągle czerpać.

J.S.G.: Takim przejawem aktywności kulturalnej z tamtego czasu była grupa "Kontynenty", której jest Pan jednym z załoşycieli i pierwszym redaktorem pisma.

F.Ś.: Po trzyletnich studiach w Irlandii w roku 1950 przyjechałem do Londynu do pracy u dr Jerzego Pietrkiewicza. Natychmiast teş wszedłem w kontakt z absolwentami i studentami usiłującymi stworzyć pismo młodych, które zaczęło się od kolumny w tygodniku, a potem miesięczniku "ŝycie". W 1951 roku zostałem redaktorem "ŝycia Akademickiego" (miesięcznego dodatku do tygodnika katolickiego "ŝycie").

Drukowaliśmy wtedy cztery strony, ale po jakimś czasie oddzieliliśmy się. Potem doszliśmy do wniosku, şe dawanie komunikatów i pisanie o studentach nas nie zadowala. Wtedy "ŝycie Akademickie" przerodziło się w pismo "Merkuriusz Polski" i tam pojawiało się więcej ambitnych tekstów, felietonów, esejów, satyr.

Po jakimś czasie doszło do scysji z wydawcą, władzami Zrzeszenia Absolwentów i Studentów, gdyş młodzi ludzie zaczęli zabierać głos w sprawach stanowiska politycznego wobec Polski. Mówiono, şe młodzi się wyłamują, şe chcą nawiązać kontakty z komunistyczną Polską, şe nie stoją na straşy wartości. Przyszedł taki moment, şe materiały,

Florian Ĺšmieja z ĹźonÄ… ZofiÄ…

które ukazywały się w "Merkuriuszu" po Październiku, nie spodobały się starszyźnie. Na walne zebranie przyjechał gen.

Władysław Anders i podziękowano redakcji. Wtedy załoşyliśmy własne, od nikogo juş nie zaleşne pismo "Kontynenty". Od początku współpracowali z nami ludzie na całym świecie, w Stanach Zjednoczonych, w Kanadzie, w Australii, w Izraelu. Drukowaliśmy za minimalną cenę, nikt şadnych pieniędzy nie brał, wręcz przeciwnie, składaliśmy się po funcie na miesiąc, şeby zapłacić Bednarczykom za druk.

I tak z biuletynu związkowego "Kontynenty" stały się z czasem pismem kulturalnym o ambicjach poetyckich. Współpracownicy zaczęli wydawać debiuty poetyckie i wyszły dwie antologie, jedna na Emigracji, a druga w Polsce. Aczkolwiek "Kontynenty" przestały wychodzić w 1966 roku, przetrwała ich legenda i znalazła oddźwięk na polskich uniwersytetach.

Teraz o "Kontynentach" duĹźo siÄ™ mĂłwi w Polsce, a na kilku uni-

Zjazd Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w Londynie w 1991 roku. Trzeci od lewej Florian Śmieja, obok po prawej Olga Zeromska, za nią stoi Zdzisław Broncel. Florian Śmieja otrzymał wówczas nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, fot. arch. F.S.

wersytetach studiuje siÄ™ tÄ™ grupÄ™.

Ukazało się juş drukiem kilka doktoratów na ten temat w Toruniu, Katowicach, Lublinie, Rzeszowie.

J.S.G.: Jednym ze współtworzących "Kontynenty" był m.in. ksiądz profesor Janusz Ihnatowicz, laureat nagrody literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.

F.Ś.: Cieszę się, şe On i Jego mądre wiersze zostały w końcu dostrzeşone, gdyş wczesny wyjazd do Ameryki oddalił Go nieco od Londynu, głównego ośrodka emigracyjnych przetargów literackich. Dobrze teş się stało, şe zdąşono uhonorować ogromnie pracowitego i zasłuşonego dla teatru polskiego Bolesława Taborskiego (1927-2010).

J.S.G.: Jak to się stało, şe po 25 latach pobytu na Wyspach Brytyjskich przeniósł się Pan teş do Londynu nad Tamizą, tylko şe w Ontario?

F.Ś.: W moim şyciu doświadczyłem wielu przypadkowości losu, jedną z nich była przeprowadzka z Wielkiej Brytanii do Kanady. Nie była to translacja ani zamierzona, ani nawet wyśniona.

Jeden z moich kolegów z London School of Economics po staşu w Kanadzie, doniósł mi, şe uniwersytet, który go zatrudnił był zainteresowany zaangaşowaniem profesora języka hiszpańskiego, który miał doktorat Uniwersytetu Londyńskiego. Napisałem do kierownika katedry i dostałem zaproszenie na rok w charakterze wizytującego profesora nadzwyczajnego w roku 1969.

Niewiele wiedziałem o miejscu i uczelni do których się wybierałem. Po przyjeździe okazało się, şe trafiłem do ślicznego miasta i renomowanej uczelni. Respektowano tam wiele angielskich tradycji znanych mi z Anglii. Po paru miesiącach zaproponowano mi stałą pracę, którą wykonywałem przez 22 lata do przejścia na emeryturę w 1991 roku.

J.S.G.: Czym róşniło się środowisko polonijne na Wyspach po wojnie od środowiska polonijnego w Kanadzie w latach późniejszych.

F.Ś.: Sądzę, şe porównujemy tu sytuacje diametralnie róşne. W przeciwieństwie do powojenne-

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 19

WYBITNI POLACY W KANADZIE go "polskiego" Londynu, w którym obserwowało się wysyp twórców, a jakość takich pism jak chociażby miesięcznik "Kultura" po dziś dzień nie została w Polsce osiągnięta, w prowincjonalnej Kanadzie skupisko polonijne, integrujące nowych imigrantów, z trudem próbowało w mało znanym środowisku znaleźć się gospodarczo, zakładało staroświeckie parafie i kontentowało się najprostszymi daniami kulturalnymi.

J.S.G.: Ale po przyjeździe do Ontario, również rozpoczął Pan działalność kulturalną.

F.Ś.: W Kanadzie już w 1972 roku pomogłem założyć Polski Klub Dyskusyjny, który w prywatnym domu organizował spotkania i kulturalne oferty (mieliśmy m.in. wizyty Stefana Kisielewskiego, Jerzego Turowicza, Jerzego Pietrkiewicza). W lokalnej stacji telewizyjnej emitowałem 150 pół godzinnych programów telewizyjnych "Mosaic London", w lokalnej bibliotece czytałem poezję po polsku i po angielsku.

J.S.G.: Po przejściu na akademicką emeryturę, przyjeżdżał Pan wiele razy do Polski, by uczyć literatury hiszpańskiej młodych Polaków. Mówił Pan kiedyś, że traktuje tę pracę, jak spłacanie długu wobec ojczyzny. Jaki dług miał Pan na myśli?

F.Ś.: Na obczyźnie zdobyłem kwalifikacje i praktykę pedagogiczną. Wykładałem Anglikom i Kanadyjczykom przez ponad czterdzieści lat. Zapragnąłem się podzielić wiedzą także z Polakami i dlatego poczułem, że lata po przejściu na emeryturę, które spędzam w Polsce, są dla mnie niespodziewanym dobrodziejstwem darowanym przez los.

Udało mi się zetknąć z setkami studentów nie tylko w Krakowie,

Wrocławiu, Opolu i Częstochowie, ale także w Ostravie i Wilnie. Jestem po dziś dzień w kontakcie z niektórymi, jedną z >byłych studentek z Wrocławia, odwiedziłem niedawno w Phoenix w Arizonie, a kariery innych śledzę, z niektórymi komputerowo współpracuję.

J.S.G.: Jaką radę mógłby Pan dać, tym wszystkim młodym ludziom, którzy pragną tworzyć?

F.Ś.: Jeżeli człowiek nosi w sobie istotne przesłanie, które chce wypowiedzieć i to w sposób niebanalny, pierwszą satysfakcję będzie miał, jeśli mu się to uda.

To już jest osiągnięcie, bez względu na to, czy spotka się z przyjęciem czy nie. Ważne jest, żeby być sobą, żeby nie być epigonem niczyjej myśli, nie iść w ślady innych ludzi, podszywać się pod nich, nie bać się jasności. Odpowiedzialność za naszą twórczość gwarantuje jej autentyzm. Nie należy przejmować się modą.

Bycie dekonstrucjonistą czy postmodernistą jest czymś chwilowym i wtórnym. Sukces powinien być niespodzianką, nawet dla autora. Może on oznaczać wiele rzeczy. Także dojrzałość, względnie znalezienie własnego głosu. Młody człowiek winien najpierw poznać siebie i upewnić się, że na prawdę chce i musi pisać, bo jak się nuży i szybko odpada, to znaczy, że się tylko bawił.

J.S.G.: Od wielu lat utrwala Pan historie związane z ludźmi twórczymi, o których powinno się pamiętać. Czym dla Pana jest bogactwo kontaktów i więzi międzyludzkich?

F.Ś.: Cieszyłem się zaufaniem i przyjaźnią wielu pięknych ludzi.

Nie wszyscy mieli okazję, by obecność swoją zaznaczyć w ludnych i głośnych centrach. W emi-

Villahermosa. Florian Śmieja z żoną Zofią podczas podróży do Meksyku, fot. arch. F.S.

Nina Taylor-Terlecka i Florian Śmieja, Oxford 2004

gracyjnym rozproszeniu ginęły nazwiska twórców, którzy zasługiwali na pamięć. Dlatego jadąc do Kalifornii szukałem Jana Kowalika i Jana Leszczę, do Wenezueli - Przemysława Chróściechowskiego, w Londynie szukałem Olgi Żeromskiej i Wojciecha Gniatczyńskiego, w Hiszpanii odnalazłem Piotra Guzego. Cieszę się też, że Jan Darowski wyszedł z cienia. Chętnie o nich piszę przeświadczony, że robię dobrą robotę. Przekonany jestem, że więzy międzyludzkie są na emigracji konieczne, by przetrwało poczucie podstawowej, podskórnej solidarności. Związek Polaków w Niemczech przed wojną ustanowił własny, szlachetny >kodeks postępowania i jedno z jego praw brzmiało "Polak Polakowi >bratem". Hasło nadal do zastosowania.

J.S.G.: Stara się Pan, aby obraz przywoływanych postaci, który wyłania się z zakamarków pamięci był jak najbardziej prawdziwy.

F.Ś.: Nieraz ma się takie wahania, zastanawiamy się, co to jest tzw. prawda. Czy prawdą należy szkodzić człowiekowi, czy lepiej przemilczeć pewne rzeczy. Jeżeli przemilczeć, to czy zaznaczyć, że się czegoś nie dotyka? Myślę, że tu kultura człowieka ma duże znaczenie. No i wiek. W młodym wieku człowiek wszystkich chce atakować, myśli, że ma do tego prawo, właśnie w imię prawdy.

Z wiekiem człowiek pokornieje i rozumie, że trzeba bardziej oględnie pewne sądy ferować.

J.S.G.: W 2013 roku wyszły "Ślady światła" - książka z moim wstępem i przeze mnie opracowana, będąca zapisem myśli, refleksji, wspomnień. Wywodzi się ona z "Migawek", które ukazywały się regularnie w latach 20032008 w "Liście Oceanicznym" dodatku kulturalnym "Gazety" w Toronto. "Migawki" dostały więc drugie życie.

F.S.: >Cieszę się, że kolumny "Migawek" będą dostępne dla młodszych czytelników. Uporządkowane, poprawione i uzupełnione, dodały rumieńców obrazowi "polskiego" Londynu czasów wojny i następującej po jej zakończeniu dekady.

J.S.G.: Prowadząc aktywne życie zawodowe na polu nauki i kultury, a jednocześnie nie zaniedbując życia rodzinnego, jak udało się Panu znaleźć czas na własną, tak bogatą, nagradzaną twórczość literacką i translatorską?

F.Ś.: Twórczość jest darem. Mogło jej nie być, mogła być bardziej wybitna, bogatsza. Nie była moją główną aktywnością i nie odbywała się w próżni, ale w życiu dość dramatycznym, na obcych ziemiach, wśród różnych ludzi, w przyswojonych językach. Wybory nie były wolne, przypadkowość wymagała szczęścia. A w czasach spokojniejszych było zbyt wiele pokus, obowiązków, powinności, ciążeń, prób, ciekawości. I one tę twórczość wybierały i kształtowały, ograniczały i wzbogacały. W żadnym momencie nie było dane skupienie się na jednym, by rezultat był godny, miał wagę swoją i rangę, miał ciężar gatunkowy i klasę. Niekiedy musiała wystarczyć powierzchowność, muśnięcie, wspomnienie. Twórczość musiała się

zadowolić marginesem, skradzioną chwilą, ułamkiem atencji.

Brakowało fachowej krytyki, płynny był konsument, a ja unikałem doktrynerów. Starałem się stronić od wysmażania schematów konstruowanych wedle uczonych recept modnych alchemików, radowały mnie spontaniczne podszepty rodzimego pióra zdumiewające nieraz piszącego. Te nieliczne bardziej udane teksty sprawiają niespodziankę.

Do takich zaliczę przekład "Platero y yo" - "Srebroń i ja" Jimeneza, "Wyrocznię podręczną" Baltasara Graciana oraz "Historię o Abindarraezie i pięknej Haryfie" anonimowego autora. No i tuzin albo dwa wierszy.

Joanna Sokołowska-Gwizdka joanna@jsokolowska.com

Wywiad ukazał się w "Pamiętniku Literackim" w Londynie w 2012 r.

Florian Śmieja urodził się 2 sierpnia 1925 roku w Kończycach, obecnie dzielnicy Zabrza. Do 1939 roku ukończył dwie klasy gimnazjum w Tarnowskich Górach. W roku 1940 wywieziony został na roboty przymusowe do Niemiec, skąd udało mu się zbiec do Belgii, gdzie ukrywał się do wkroczenia, w sierpniu 1944 roku wojsk alianckich. Przedostał się wówczas do Anglii, gdzie wstąpił ochotniczo do 1 Korpusu.

Po wojnie, po zdaniu egzaminu maturalnego w gimnazjum polskim w Szkocji, w latach 1947-50 studiował anglistykę oraz literaturę i język hiszpański w National University of Ireland w Cork, uzyskując dyplom Bachelor of Arts. Do 1955 roku był asystentem i lektorem języka polskiego School of Slavonic and East European Studies w Londynie; w roku 1955 uzyskał tytuł Master of Arts. Doktoryzował się w 1962 roku w King’s College w Londynie. Wykładał hispanistykę na London School of Economics i na University of Nottingham. Gdy w 1969 roku przeniósł się do Kanady, podjął pracę jako gościnny nadzwyczajny profesor w University of Western Ontario w mieście London. Profesorem zwyczajnym tego uniwersytetu został w 1970 roku.

W tym samym i w 1974 roku wygłosił cykl wykładów w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Posiada także tytuł profesora Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie. Po przejściu na emeryturę w 1991 roku, pracował nadal w kanadyjskim uniwersytecie w London. Wykładał na wydziale iberystyki Uniwersytetu Wrocławskiego, w uniwersytetach w Ostrawie i w Wilnie. Współpracował z Uniwersytetem Opolskim i Akademią Polonijną w Częstochowie. Stale mieszka w Mississaudze w Kanadzie wraz z żoną Zofią z Poniatowskich. Ma dwóch synów i dwie córki.

Florian Śmieja publikował na łamach wielu pism londyńskich i krajowych, pism akademickich - hiszpańskich, anglojęzycznych i polskich.

Wydał kilkanaście tomików wierszy. Jest współredaktorem, obok Wacława Iwaniuka, antologii "Seven Polish-Canadian Poets" (1984). Przełożył i opublikował w języku polskim liczne utwory autorów hiszpańskich i hiszpańskojęzycznych. Od pięćdziesięciu lat ubiegłego wieku, w czasopismach polonijnych, krajowych i hiszpańskich ukazują się jego artykuły krytyczne, opracowania, wywiady. Profesor Florian Śmieja ciągle jest twórczy i aktywny.

6 maja 2015 roku w Auli Leopoldyńskiej Uniwersytetu Wrocławskiego uroczyście zostanie nadany tytuł doktora honoris causa prof. Florianowi Smieji, przyznany przez ten Uniwersytet. Przybycie na uroczystość zapowiedział ambasador Hiszpanii w Polsce Agustín Martínez Núnez.

Ma on odznaczyć profesora Hiszpańskim Orderem Zasługi w stopniu komandorskim. (Nsignia of the Commander Grade of the Spanish Order of the Civil Merit). Order ten jest przyznawany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Hiszpanii, głównie obcokrajowcom, za specjalne zasługi w krzewieniu wiedzy i wartości kultury hiszpańskiej na świecie.

Gratulujemy Profesorowi.

Redakcja.

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 20

www.gazetagazeta.com

EXPOSE POLSKIEGO MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH

Założenia polskiej polityki zagranicznej w 2015 roku Kluczową sprawą jest bezpieczeństwo Polski i Europy, najważniejszym celem wzmocnienie wschodniej flanki NATO oświadczył w Sejmie szef MSZ Grzegorz Schetyna. Zapewnił o wsparciu dla Ukrainy ochłodzeniu relacji z Rosją, a także m.in. o reakcji na próby fałszowania historii Polski. Schetyna przedstawił założenia polskiej polityki zagranicznej w 2015 roku. Dużą część wystąpienia szef MSZ poświęcił kwestii bezpieczeństwa Polski. Zauważył, że ostatnie miesiące stały się dla Europy punktem zwrotnym, bowiem - jak stwierdził - w tym czasie najbliższe otoczenie Europy "przekształciło się w wielki pas niestabilności" obejmujący na południu Libię, Irak i Syrię, a na wschodzie Ukrainę.

"Kwestią kluczową dla przyszłości Polski i Europy jest dzisiaj zapewnienie bezpieczeństwa.

Dążymy do tego korzystając ze wszystkich dostępnych nam instrumentów. Najważniejszym pośród nich jest NATO" - podkreślił szef MSZ. Zaznaczył, że wyzwania takie jak wojna na wschodzie Ukrainy czy działania tzw. Państwa Islamskiego postawiły wspólnotę transatlantycką wobec konieczności odbudowy jej potencjału.

W tym kontekście wymienił postanowienia szczytu Paktu z Newport i przygotowania do szczytu NATO, który odbędzie się w 2016 roku w Warszawie. Jak zaznaczył Schetyna, najważniejszym celem Polski pozostaje wzmocnienie wschodniej flanki NATO. Poinformował, że w roku 2015 w ćwiczeniach wojskowych na terenie Polski weźmie udział około 10 tysięcy żołnierzy państw NATO, w tym ok. 3 tysięcy żołnierzy amerykańskich.

"Będziemy również dążyć do podniesienia roli i umiędzynarodowienia takich jednostek jak Wielonarodowy Korpus Północny-Wschód w Szczecinie i powstająca Jednostka Integrowania Sił NATO. Polska będzie zwiększać swoją rolę w Sojuszu angażując się w Siły Natychmiastowego Reagowania i reformę Sił Odpowiedzi NATO" - zapewnił. Podkreślił, że w ramach realizacji planu modernizacji Sił Zbrojnych - do 2022 roku Polska wyda na zbrojenia ponad 130 mld złotych. Mówił też o "rosnącej potrzebie zwiększenia zdolności wojskowych Unii Europejskiej".

Szef MSZ ocenił, że "Zachód znalazł się w stanie konfrontacji z Rosją, a wschodniej części kontynentu grozi przewlekły konflikt o nieprzewidywalnych konsekwencjach". W tym kontekście mówił o wydarzeniach na Ukrainie, a także sytuacji w Gruzji i Mołdawii.

"Model ekstensywnego, unikającego reform i dławionego korupcją rozwoju społeczeństw Europy wschodniej uległ wyczerpaniu. Źródłem niestabilności nie jest perspektywa europejska i reformy, lecz ich brak. Dowiedli tego Ukraińcy, którzy gotowi byli zapłacić cenę życia, by położyć kres korupcji, pogardzie dla praworządności i nieudolnym rządom, niepotrafiącym przez dwa

dziesięciolecia podjąć wysiłku modernizacyjnego" - powiedział Schetyna.

Podkreślił, że Polska popiera wysiłki wspólnoty międzynarodowej, zmierzające do powstrzymania ekspansji wspieranych przez Rosję separatystów na wschodzie Ukrainy. Jak zaznaczył, odnosi się to zarówno do prób mediacji, jak i sankcji. Dodał, że Polska za celowe uznaje zwiększenie obecności obserwatorów międzynarodowych w rejonie konfliktu. "Nie możemy jednocześnie wykluczyć, że w przypadku ponownej eskalacji działań zbrojnych będziemy zmuszeni wraz z innymi państwami, podobnie jak i my oceniającymi sytuację, podjąć decyzję o mocniejszym wsparciu państwa ukraińskiego, w tym jego obronności" oświadczył Schetyna. Zapewnił, że Polska dalej będzie wspierać władze w Kijowie w przeprowadzaniu reform i opisał pomoc naszego kraju udzielaną Ukrainie.

Podkreślił, że "suwerenna, demokratyczna, proeuropejska i dostatnia Ukraina jest elementem polskiej racji stanu". "Chcemy kontynuować z Ukrainą proces pojednania historycznego opartego na prawdzie. Nie będziemy przemilczać naszych krzywd i polskich ofiar, w tym także zbrodni wołyńskiej, ale nie zamykamy się na wrażliwość sąsiada. Ukraina tworzy dziś swoją nowoczesną tożsamość, w tym historyczną, co nie zwalnia jednak z krytycznego spojrzenia na własne dzieje. Taka jest powinność dojrzałych narodów" - powiedział.

Schetyna podkreślił, że polskie władze nie postrzegają jako zagrożenia niedawnego przyjęcia przez Radę Najwyższą Ukrainy czterech ustaw o polityce historycznej. "Apeluję do klubów i kół parlamentarnych, aby nie wykorzystywać tych kwestii w toczącej się kampanii wyborczej.

Nie będzie to zgodne z polską racją stanu" - powiedział.

Zaznaczył, że niepokojem napawa polityka rosyjska wobec Ukrainy, wojna informacyjna jaką prowadzi Moskwa, ale też wydarzenia w samej Rosji, jak zabójstwo Borysa Niemcowa. "Ze smutkiem muszę odnotować ochłodzenie stosunków z Federacją Rosyjską, zaważyły jednak na tym istotne przyczyny" - powiedział.

Schetyna zwrócił uwagę, że gestem, który nie przysłużył się dobrze naszym stosunkom dwustronnym i miał jednocześnie szczególną wymowę polityczną, była odmowa prawa wjazdu do Rosji marszałkowi Senatu Bogdanowi Borusewiczowi, który zamierzał uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych Niemcowa. "Niepokoją nas kampanie oszczerstw czy przedsięwzięcia, których celem jest wywołanie zamętu w polskiej przestrzeni informacyjnej" - mówił.

"Wizja Polaków i Rosjan podających sobie ręce w duchu najlepszych tradycji Mickiewicza, Hercena czy Sacharowa najwyraźniej dzisiaj budzi niepokój niektórych kręgów w Moskwie. Niezależnie jednak od ostatnich wy-

Minister spraw zagranicznych Grzegorz Schetyna przemawia w Sejmie, 23 bm.

Radek Pietruszka PAP

darzeń będziemy działać na rzecz odwrócenia tej tendencji i powrotu do normalnych, dobrosąsiedzkich stosunków między naszymi państwami" - oświadczył.

Podkreślił, że Polska jest wdzięczna stronie rosyjskiej za pomoc w ewakuacji polskich obywateli z Jemenu, za możliwość godnego uczczenia 5. rocznicy katastrofy smoleńskiej w Smoleńsku i 75. rocznicy zbrodni katyńskiej. "Ale nie akceptujemy braku postępu w kwestii zwrotu do Polski wraku samolotu Tu154, czy budowy pomnika ofiar katastrofy w Smoleńsku. Traktujemy zamknięcie tych spraw jako test na dobrą wolę Rosji w stosunkach z naszym krajem. Licząc na rozwiązanie tych kwestii utrzymujemy bilateralne kanały współpracy z Rosją" - wskazał.

Jako wielkie wyzwanie dla bezpieczeństwa UE określił sytuację na Bliskim Wschodzie i w regionie Morza Śródziemnego.

Szef MSZ zauważył, że jeszcze nigdy we współczesnej historii skala nielegalnej migracji z Południa nie była równie wielka jak w ubiegłym roku.

"Nie możemy być obojętni, gdy tuż koło naszych granic giną setki ludzi, jak w ostatniej tragedii na Morzu Śródziemnym, a tysiące czekają na przemyt do Europy. Za najwłaściwszą odpowiedź na wyzwania nadchodzące z Afryki Północnej uznajemy skuteczną, lepiej dostosowaną do potrzeb i możliwości południowych sąsiadów Europejską Politykę Sąsiedztwa" - powiedział.

Szef MSZ omówił również relacje Polski z UE i najważniejszymi partnerami, wśród których wymienił USA, Niemcy i Francję.

Według Schetyny w 2015 r. będziemy nadal aktywnymi uczestnikami dyskusji o reformie UE, sprzeciwiając się próbom tworzenia nowych podziałów w Unii.

Dodał, że kryzys finansowy i gospodarczy ukazał potrzebę reform strukturalnych, które pozwoliłyby na przywrócenie stabilnego wzrostu gospodarczego.

Przypomniał, że wstępując do UE, Polska podjęła decyzję o przyjęciu wspólnej waluty i nadal podtrzymuje to zobowiązanie. "Mając to na uwadze, bierzemy udział w kształtowaniu nowej architektury strefy euro. Jednocześnie pragnę zapewnić, że kluczowym kryterium, którym będziemy się kierować przy podejmowaniu dalszych kroków, będzie interes Polaków oraz stabilność i przewidywalność tego obszaru" -

mówił Schetyna.

Szef MSZ zapewnił, że Polska konsekwentnie dąży do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju i UE. Polska - mówił - opowiada się za dalszą dywersyfikacją kierunków importu gazu do Europy, zwłaszcza poprzez współpracę z takimi dostawcami jak kraje Zatoki Perskiej, Norwegia, państwa regionu Morza Kaspijskiego czy USA. Szef MSZ określił USA jako "strategicznego partnera militarnego, należącego do grona najważniejszych partnerów w wymiarze gospodarczym". "Polskoamerykańskie relacje gospodarcze wpisują się w partnerstwo ekonomiczne Unii Europejskiej ze Stanami Zjednoczonymi, które mamy zamiar wspólnie rozszerzyć poprzez umowę o Transatlantyckim Partnerstwie Handlowo-Inwestycyjnym (TTIP)" zapowiedział.

Niemcy - jak je określił Schetyna - są dzisiaj głównym europejskim partnerem Polski. Trudno wyobrazić sobie UE bez partnerstwa polsko-niemieckiego powiedział. Poinformował, że za cztery dni odbędą się kolejne polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe, podczas których zostanie podpisana m.in. umowa o współpracy służb policyjnych.

Schetyna omówił też o wzmocnieniu aktywności naszej dyplomacji w Azji, Afryce i Ameryce Południowej. "Sukces polskiej transformacji ostatnich 25 lat uczynił Polskę atrakcyjnym partnerem międzynarodowym, rola Polski w kształtowaniu unijnej polityki zewnętrznej zobowiązuje nas do większej aktywności również poza Europą, warto pamiętać, że rynki pozaeuropejskie kryją ogromny potencjał gospodarczy" - powiedział. Oświadczył ponadto, że Polska dyplomacja będzie wspierać ekspansję zagraniczną polskich przedsiębiorstw i pozyskiwanie zagranicznych inwestycji.

Część wystąpienia Schetyna poświęcił sytuacji Polaków mieszkających za granicą. "Polska dyplomacja skutecznie zapewnia wsparcie i opiekę ponad 20-milionowej Polonii rozsianej po całym świecie" - ocenił. Podkreślił, że priorytetem pozostaje pomoc dla Polaków na Białorusi i Litwie.

Schetyna uznał ponadto, że dalszemu pogłębieniu kontaktów z Litwą służyłoby podjęcie przez stronę litewską konkretnych działań na rzecz przestrzegania polsko-litewskiego traktatu z

1994 r. w punktach odnoszących się do respektowania praw mniejszości etnicznych. Zaznaczył, że MSZ pracuje też nad uznaniem praw Polaków mieszkających na terytorium Republiki Federalnej Niemiec. Szef MSZ mówił również o aktywności jego resortu w zabieganiu o jak najlepszy wizerunek naszego kraju. "Ostatnie wydarzenia pokazują, że nie jest to sprawa zamknięta. Zapewniam, że MSZ był i będzie aktywny na tym polu" - przekonywał.

Zapewnił, że "nie będziemy bierni w przypadku prób fałszowania historii, ignorancji czy przypisywania nam win, których nie popełniliśmy". "Tylko w zeszłym roku nasze placówki dyplomatyczne reagowały ponad 150 razy w przypadku użycia tzw. wadliwych kodów pamięci dotyczących Polski i Polaków" - wyliczał szef MSZ. Dodał, że "większość interwencji była skuteczna i doprowadziła do sprostowania niewłaściwych sformułowań".

Szef MSZ przypomniał też, postać Jana Karskiego emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego, który poinformował świat o Holocauście, ale w USA o jego raporcie napisano na 16 stronie "New York Times'a", podczas gdy na pierwszej była informacja o oddaniu przez gubernatora stanu Nowy Jork swych sportowych butów do składu gumy.

Schetyna podkreślił, że polska dyplomacja będzie nadal promować postać Karskiego i jego zasługi, bo to "najlepszy sposób na przełamanie krzywdzących stereotypów o historii naszego kraju". Podziękował za "wsparcie w tej kwestii organizacjom żydowskim w USA, zwłaszcza Amerykańskiemu Komitetowi Żydowskiemu i jego szefowi Davidowi Harrisowi".

Pozytywnie wystąpienie Schetyny ocenił prezydent Bronisław Komorowski. "Wystąpienie oceniam jako pełne, obejmujące całe spektrum spraw z punktu widzenia polskiej polityki zagranicznej i sytuacji międzynarodowej" powiedział Komorowski. Dodał, że uzupełniłby je jeszcze o kwestie związane bezpośrednio z bezpieczeństwem Polski i flanką wschodnią NATO. W tym kontekście wymienił m.in. polską aktywność "na rzecz wspólnotowej polityki bezpieczeństwa i obrony w ramach UE" i szczyt NATO w Warszawie, który ma odbyć się w 2016 roku.

Wystąpienie szefa MSZ skrytykowała opozycja. Według Krzysztofa Szczerskiego (PiS) prezydent i rząd narazili Polskę na niebezpieczeństwo, nie przygotowali kraju na zły scenariusz zdarzeń na Wschodzie. Schetynie zarzucił, że jest "epigonem złej polityki" ośmiu lat rządów PO-PSL. Wystąpienia ministra bronili posłowie koalicji.

Zdaniem politologów wskazanie na europejski problem uchodźców afrykańskich, polską ekspansję gospodarczą na rynki Azji i Afryki, czy kwestię suwerenności Ukrainy - to ważne aspekty, jakie poruszył szef MSZ, mówiąc o kierunkach polskiej polityki zagranicznej.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 21

HISTORIA Marcin Urynowicz

Pokazali, że potrafią walczyć "Bo oto słychać i oto widać.

Ponad murem cmentarza, nad najświeższą drobniutką zielenią drzew czarne chmury, niby kłęby dymu, wstępują w górę. Czasami widać płomienie - jak czerwona, szybka migocąca szarfa na wietrze. I słuchać tego tam nad ciemnymi bratkami grobu. I myśleć o tym. I żyć" (Zofia Nałkowska, 25 kwietnia 1943 roku) Powyższy cytat to reakcja wybitnej polskiej pisarki na jeden z najtragiczniejszych momentów w historii Warszawy. Siedemdziesiąt dwa lata temu okupowane miasto rozbrzmiewało odgłosami walk. To kilkuset słabo uzbrojonych bojowników stawiało opór Niemcom, którzy przystąpili do ostatecznej likwidacji warszawskiego getta.

roku - zbyt było skoncentrowane na przetrwaniu, na przezwyciężeniu głodu i chorób spowodowanych przez Niemców, by mogło myśleć o jakimkolwiek oporze. Walkę zbrojną pozostawiano czynnikom do tego powołanym, oficjalnie uznanym przez rząd polski na emigracji - przede wszystkim Armii Krajowej oraz militarnym przybudówkom polskich partii politycznych. Przed rokiem 1939 nie istniała armia żydowska ani nawet policja. Użycie siły w życiu publicznym było domeną społeczeństwa polskiego jako tego, które wywalczyło i utworzyło państwo polskie w roku 1918. Dlatego tylko Polacy, niezamknięci w gettach i obozach pracy, niepozbawieni całkowicie majątku i dochodów, z wielowiekowymi tradycjami walk zbrojnych, byli w stanie wytworzyć pod okupacją struktury polityczne i militarne, nawiązujące do państwowości polskiej, znane pod nazwą Polskiego Państwa Podziemnego.

W getcie nie chciano też prowokować Niemców. Wiedziano,

Fot. NAC

Opór więźniów getta Nie było mowy o pokonaniu czy choćby powstrzymaniu Niemców, nie było szans na uratowanie getta. Z jednej strony jednostki regularnej armii i policji, dysponujące artylerią, ciężkim sprzętem wojennym, bombowcami, z drugiej - uzbrojeni w rewolwery i butelki z benzyną młodzi ludzie, chłopcy i dziewczęta, bez doświadczenia, niezdający sobie tak naprawdę sprawy z tego, czym jest walka zbrojna. Opór nie był jednak daremny. Najważniejszym celem nie było odparcie przeciwnika. Chodziło o pokazanie światu, że warszawskie getto walczy, że Żydzi potrafią stawić zbrojny opór, a wróg nie jest niezwyciężony, że można mu zadawać rany. I to się udało. Po raz pierwszy od czasu oblężenia polskiej stolicy we wrześniu 1939 roku widziano w tym mieście martwych, rannych i uciekających Niemców, widziano, że niepokonana armia niemiecka to mit.

Do oporu zbrojnego przygotowywano się od lata 1942 roku.

Wcześniej, w marcu, powstał w getcie Blok Antyfaszystowski, łączący ugrupowania syjonistyczne i komunistyczne. Nie udało się jednak zdobyć broni, a liczne aresztowania doprowadziły do jego rozpadu. Getto warszawskie aż do wielkiej akcji deportacyjnej - rozpoczętej w lipcu 1942

że szukają oni tylko pretekstu do coraz brutalniejszych represji, do mordowania coraz większej liczby bezbronnych ludzi. Dlatego do lata 1942 roku starano się, tak jak zresztą zdecydowana większość społeczeństwa polskiego, stawiać wyłącznie bierny opór, to znaczy nie poddawać się coraz ostrzejszym prześladowaniom i łagodzić ich skutki. Czyniły tak wszystkie środowiska żydowskie, pomimo różnic światopoglądowych, nawet jeśli wzajemnie konkurowały ze sobą lub się zwalczały. Postępował tak zarówno warszawski Judenrat, z Adamem Czerniakowem na czele, jak i opozycyjne wobec niego Komitety Domowe. Podobnie zachowywała się powołana w Krakowie Żydowska Samopomoc Społeczna, na której czele stał Michał Weichert. Formą oporu było także dokumentowanie zbrodni niemieckich, czego podjęło się środowisko skupione wokół historyka Emanuela Ringelbluma, działające pod kryptonimem Oneg Szabat. Łudzono się, że progu otwartego, bezpośredniego mordu masowego Niemcy nie przekroczą, a jeśli nawet, to będzie to dotyczyło tylko niewielkiej części społeczeństwa żydowskiego. Dopiero gdy w roku 1942 z ponad 300 tys. mieszkańców getta pozostało zaledwie ok. 50 tys. (z czego ok. 20 tys. tylko dlatego, że się ukrywali), zrozu-

miano, że celem Niemców jest wymordowanie jak największej liczby Żydów. Nie mając nic do stracenia, zaczęto myśleć o zbrojnym oporze.

"Nie damy ani jednego Żyda" Można wyszczególnić trzy środowiska. W skład pierwszego wchodziły socjalistyczny Bund, młodzieżowe organizacje syjonistyczne - takie jak Poalej SyjonLewica, Poalej Syjon-Prawica, Haszomer Hacair, Dror, Gordonia, Akiba i Hanoar Hacijoni oraz komunistyczna Polska Partia Robotnicza. W drugiej połowie 1942 roku, w dwóch etapach, utworzyły one organizację zdolną do działań militarnych. Najpierw nastąpiło wewnętrzne porozumienie organizacji syjonistycznych i PPR, datowane na 28 lipca 1942 roku, a więc okres wielkiej akcji deportacyjnej. Następnie - 15 października - porozumiano się z Bundem. W ten sposób utworzono ostatecznie Żydowską Organizację Bojową.

Aby działania zbrojne koordynować z działalnością polityczną, a szczególnie ze względu na kontakty z podziemiem polskim, organizacje syjonistyczne i PPR powołały Żydowski Komitet Narodowy, do którego jednak z powodu różnic politycznych nie chciał wejść Bund (chodziło głównie o stosunek do Związku Radzieckiego, wobec którego Bund był zdecydowanie bardziej zdystansowany). Wobec tego powstała konieczność powołania Komisji Koordynacyjnej. Tymczasem władze podziemia polskiego chciały rozmawiać z przedstawicielstwem wszystkich stronnictw żydowskich. Na czele ŻOB stanął Mordechaj Anielewicz, jego zastępcą został Icchak Cukierman. Poza gettem ŻOB reprezentował Izrael Chaim Wilner "Jurek". Z kolei przedstawicielem ŻKN był Adolf Berman (syjonista, brat późniejszego dygnitarza komunistycznego - Jakuba Bermana), a KK ŻKN - Leon Feiner (Bund). Z członkami ŻOB w "aryjskiej" części miasta kontaktował się najczęściej Henryk Woliński "Wacław", pracownik referatu mniejszości narodowych, działającego w ramach Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Żydowska Organizacja Bojowa prowadziła swą działalność pod hasłem: "Nie damy ani jednego Żyda".

Drugim środowiskiem zbrojnego oporu w getcie byli przedwojenni oficerowie Wojska Polskiego pochodzenia żydowskiego oraz członkowie Bejtaru, paramilitarnej przybudówki Nowej Organizacji Syjonistycznej (obie założone przez Włodzimierza Żabotyńskiego), która dążyła do wywalczenia siłą niepodległego państwa żydowskiego w Palestynie (wzorowano się na Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego).

Utworzyli oni Żydowski Związek Wojskowy, który miał swą siedzibę w zakonspirowanym lokalu przy ul. Muranowskiej. Zachował się opis tego miejsca au-

Fot. NAC

torstwa Emanuela Ringelbluma: "Lokal mieści się w niezamieszkanym, tzw. dzikim domu przy ul. Muranowskiej 7, w sześciopokojowym lokalu na pierwszym piętrze. W pokoju kierownictwa było zainstalowane pierwszorzędne radio, przynoszące wiadomości z całego świata, obok stała maszyna do pisania. Członkowie kierownictwa ŻZW, z którymi prowadziłem rozmowę kilka godzin, byli uzbrojeni w rewolwery zatknięte za pasem. W dużych salach na wieszakach znajdowała się broń różnego rodzaju, a więc ręczne karabiny maszynowe, karabiny, najrozmaitszego rodzaju rewolwery, ręczne granaty, torby z amunicją, mundury niemieckie". Także w tym wypadku rozdzielono sprawy polityczne i czysto wojskowe.

Jednym z liderów politycznych był Dawid Wdowiński, a dowódcą organizacji bojowej - Paweł Frenkiel.

Ostatnim środowiskiem biorącym udział w walkach były grupy, które - nie utrzymując kontaktów z ŻOB czy ŻZW - na własną rękę budowały bunkry i zdobywały broń. Były to tzw. "dzikie grupy". O ich działalności mówią na ogół tylko pojedyncze relacje tych ich członków, którym udało się przeżyć. Jedną z nich pozostawił pochodzący ze Lwowa matematyk Marceli Stark.

Determinacja większości społeczeństwa żydowskiego była tak wielka, że ci, którzy nie mieli żadnego zaplecza organizacyjnego ani środków na zdobycie bro-

ni, starali się przynajmniej stworzyć sobie miejsce schronienia, kryjówkę, w której niedostrzeżeni przez Niemców mogliby przeczekać kolejne wysiedlenia. Getto pokryło się siatką tzw. bunkrów, to jest lepiej lub gorzej przystosowanych pomieszczeń, często budowanych w piwnicach, zaopatrzonych w wodę i żywność, gdzie można było przetrwać od kilku do kilkudziesięciu dni.

Wykrywanie i zdobywanie tych właśnie miejsc przychodziło Niemcom najtrudniej.

Przełamana bariera W krótkim czasie zorganizowana konspiracja zbrojna stała się faktyczną władzą w getcie.

Judenrat, od czasu samobójstwa prezesa Adama Czerniakowa latem 1942 roku, tracił coraz bardziej na znaczeniu, aż przestał się w ogóle liczyć.

Już jesienią 1942 roku zaczęto wykonywać wyroki śmierci na osobach uznawanych za zdrajców. Ściągano opłaty, by pozyskać broń. Wkrótce miała się przydać. W styczniu 1943 roku doszło do pierwszych walk z Niemcami, którzy weszli do getta, aby wysiedlić kilka tysięcy osób. Pomimo zaskoczenia członkowie ŻOB stawili opór. Na rogu ulic Zamenhofa i Niskiej wmieszali się w tłum wysiedlanych i rzucili na Niemców, rozbrajając lub zabijając kilku z nich. Psychiczna bariera bezpośredniego ataku na okupanta została przełamana. dokończenie na następnej stronie

Fot. NAC

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 22

www.gazetagazeta.com

HISTORIA

Pokazali, że potrafią walczyć Kalendarium powstania w Getcie Warszawskim 1943 19 kwietnia - wybuch powstania, ostrzelane oddziały niemieckie wycofują się na kilka godzin. AK podejmuje nieudaną próbę wysadzenia muru getta, Stroop przejmuje dowództwo i reorganizuje siły niemieckie. Początek trzydniowych zmagań o umocnione budynki na placu Muranowskim, najcięższej bitwy powstania.

dokończenie z poprzedniej strony

Zmieniło to także nastawienie strony polskiej, która wobec braku tradycji walki zbrojnej wśród Żydów była do tej pory bardziej niż wstrzemięźliwa w udzielaniu pomocy w uzbrojeniu żydowskich oddziałów. O ile do końca 1942 roku ŻOB otrzymała od Armii Krajowej zaledwie kilka rewolwerów, o tyle już pod koniec stycznia 1943 roku przesłano blisko pięćdziesiąt sztuk, a ponadto granaty i materiały wybuchowe. Dowódca okręgu warszawskiego AK, płk Antoni Chruściel "Konar", oraz szef sztabu tegoż okręgu, mjr Stanisław Weber "Chirurg", przekonali się, że Żydzi są zdolni do walki z Niemcami. Do kwietnia nadeszło jeszcze kilka innych transportów dla ŻOB. Nie było tego dużo, ale darmowy przekaz uzbrojenia był ewenementem w ówczesnej rzeczywistości, żadne bowiem formacje, także żydowskie, nie przekazywały sobie broni za darmo.

Nikt w ogóle broni pozbywać się nie chciał, a jeśli już, to za bardzo wysokie kwoty. Na przykład ŻZW, który nie miał kontaktu z AK, tylko z mniejszymi oddziałami polskimi, za wszystko musiał płacić. Głównym jego partnerem była Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa (PLAN) na czele z Cezarym Ketling-Szemleyem.

W sumie na początku kwietnia 1943 roku w getcie znajdowało się co najmniej pięciuset uzbrojonych bojowców zdolnych do walki z Niemcami.

Zaskoczeni oporem Niemcy wkroczyli do getta w wigilię żydowskiego święta Pesach, 19 kwietnia 1943 roku, spodziewając się, że to zwiększy efekt zaskoczenia i uniemożliwi mieszkańcom jakąkolwiek walkę. Tym razem jednak to liczące w sumie ponad półtora tysiąca osób oddziały niemieckie zostały całkowicie zaskoczone skalą stawianego oporu i determinacją bojowców. W getcie centralnym walki koncentrowały się w trzech miejscach. Żydowska Organizacja Bojowa walczyła na rogu Nalewek i Gęsiej oraz na rogu Zamenhofa i Gęsiej, ŻZW - koło

Fot. NAC

swej siedziby, na pl. Muranowskim. Oddzielne ognisko oporu powstało w warsztatach szczotkarzy, znajdujących się poza gettem centralnym, gdzie obroną dowodził członek Bundu, Marek Edelman. Już pierwszego dnia Niemcy zostali zmuszeni do ucieczki z getta, tracąc przy tym dwunastu zabitych i mając wielu rannych. Słabe uzbrojenie spowodowało jednak, że tylko przez niespełna trzy dni udało się prowadzić w miarę skoordynowaną walkę. Potem grupy powstańcze utraciły ze sobą kontakt.

Tymczasem Niemcy (SS, Wehrmacht oraz formacje pomocnicze) atakowali coraz silniej. Po dymisji dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski, Ferdinanda von Sammern-Frankenegga, jego następca, Jürgen Stroop, zmienił taktykę. Bał się strat w walkach ulicznych. Getto było więc ostrzeliwane przez artylerię, bombardowane, a domy palone. 8 maja Niemcy odkryli bunkier przy ul. Miłej 18, gdzie mieścił się sztab ŻOB. Większość bojowców, wraz z Mordechajem Anielewiczem, nie chcąc dostać się w ręce niemieckie, popełniła samobójstwo. Opór dogasał. Stroop uznał misję zniszczenia getta za wykonaną. Symbolem było własnoręczne wysadzenie przez niego 16 maja Wielkiej Synagogi przy ul. Tłomackie oraz przygotowanie dla swego rozkazodawcy, Heinricha Himmlera, szefa SS i policji III Rzeszy, raportu zatytułowanego Es gibt keinen jüdischen Wohnbezirk in Warschau mehr! (Nie istnieje już dzielnica żydowska w Warszawie!).

Reakcja podziemia polskiego Podziemie polskie nie mogło brać udziału w walce zbrojnej w roku 1943. Nie było na to przygotowane, a sama walka stała w sprzeczności z wszystkimi planami, które zakładały wywołanie powstania powszechnego dopiero w końcowym etapie woj-

Fot. NAC

ny, tak jak to miało miejsce podczas I wojny światowej, gdy Niemcy i Rosja wzajemnie się wykrwawią. Mimo to opór getta spotkał się z żywą reakcją strony polskiej. Przede wszystkim z próbą odciążenia powstańców przez ataki na Niemców. Już pierwszego dnia grupa dziewiętnastu akowców pod dowództwem kpt.

Józefa Pszennego "Chwackiego" próbowała zburzyć fragment muru przy ul. Bonifraterskiej, co miało ułatwić powstańcom opuszczanie getta. Atak się nie powiódł, zginęło dwóch żołnierzy AK (Józef Wilk i Eugeniusz Morawski) i kilku Niemców. Następnego dnia grupa Gwardii Ludowej (zbrojne ramię PPR) na czele z Franciszkiem Bartoszkiem zaatakowała wieczorem niemiecką obsługę artylerii na rogu ulic Nowiniarskiej i Franciszkańskiej, a na rogu Okopowej i Gęsiej nieudany atak na mur getta przeprowadził inny oddział GL, dowodzony przez Jerzego Lernera.

Takich akcji było co najmniej kilka, w różnych miejscach miasta, wykonywanych przez różne formacje (m.in. Socjalistyczną Organizację Bojową czy Milicję Ludową Robotniczej Partii Polskich Socjalistów). Symbolem wspólnej walki stały się dwa sztandary, polski i żydowski, wywieszone na pl. Muranowskim przez oddziały ŻZW. 22 kwietnia w polskiej radiostacji "Świt" pod Londynem nadano informację o walkach w getcie. Mordechaj Anielewicz napisał wówczas w liście do Icchaka Cukiermana, pozostającego poza gettem jako łącznik: "Gdy nadeszły do mnie wiadomości […], że radiostacja »Świt« nadała wspaniałą informację o naszej samoobronie, miałem uczucie, że spełniliśmy swoje zdanie". 4 maja na falach tejże stacji przemawiał wódz naczelny i premier rządu RP w Londynie, gen. Władysław Sikorski: "Proszę rodaków o użyczanie wszelkiej pomocy i ochrony mordowanym, a równocześnie piętnuję wobec całej zachowującej milczenie ludzkości te wszystkie okrucieństwa". Przychylnie o walce getta pisała również znaczna część podziemnej prasy polskiej.

Wyjście kanałami Gdy możliwości oporu się wyczerpały, powstańcy rozpoczęli opuszczanie terenu getta. O wszystkich grupach i jednostkach nie wiemy i nigdy już zapewne się nie dowiemy. Znane są tylko nieliczne relacje, z których wynika, że pierwsi wychodzili członkowie ŻZW, którzy toczyli szczególnie ciężkie walki z Niemcami

23 kwietnia - rozlepiono na murach poza gettem odezwę Delegatury Rządu na Kraj do mieszkańców Warszawy: "Toczy się walka o Waszą i naszą wolność. O Wasz i nasz - ludzki, społeczny i narodowy - honor i godność. Pomścimy zbrodnie Oświęcimia, Treblinek, Bełżca, Majdanka.

Niech żyje braterstwo broni i krwi walczącej Polski!".

25 kwietnia - Czesław Miłosz pisze wiersz "Campo di Fiori" na temat wielu przejawów obojętności warszawiaków wobec pacyfikacji getta, porównując ją z egzekucją spalonego na stosie Giordano Bruno.

5 maja - premier rządu RP na uchodźstwie, Władysław Sikorski, w audycji radiowej BBC zaapelował do Polaków o pomoc bojownikom getta.

8 maja - odkrycie i otoczenie przez Niemców bunkra sztabu ŻOB-u na ul.

Miłej 18 w Warszawie, w którym zginął śmiercią samobójczą przywódca powstania Mordechaj Anielewicz wraz z żoną i prawie setką innych bojowników (tylko nielicznym udało się uciec).

10 maja - ucieczka kanałami burzowymi na ul. Prostą, a następnie do Puszczy Kampinoskiej i do lasu pod Łomiankami ok. 40 z ostatnich bojowników ŻOB-u, wśród nich Marka Edelmana (część z nich zabłądziła w kanałach i została później zabita przez Niemców).

13 maja - w imię protestu przeciwko obojętności świata na te wydarzenia i solidarności z ginącymi powstańcami popełnił samobójstwo w Londynie polityk Bundu Szmul Zygielbojm.

16 maja - Jürgen Stroop nakazał wysadzenie Wielkiej Synagogi na ul.

Tłomackie (wtedy też napisał w raporcie: "Była żydowska dzielnica mieszkaniowa przestała istnieć!"). Z tą datą wiąże się ostateczny koniec powstania i zarazem oficjalne zakończenie akcji likwidacji getta i zdecydowanej większości jego mieszkańców. Ocaleli głównie ci, którym udało się na różne sposoby wydostać lub przetrwać za murami (w pozostałych kryjówkach, ruinach i kanałach getta małe grupy Żydów i pojedyncze osoby ukrywały się wciąż w niektórych przypadkach nawet przez wiele miesięcy).

i mieli plan ewakuacji przez tunel wychodzący na "aryjską" stronę miasta. Pomagali im w tym Polacy, z którymi kontaktowali się przy okazji zakupu broni.

Wyszły najprawdopodobniej dwie grupy, obie jednak zostały schwytane przez Niemców.

Pierwsza na samym początku powstania w lasach koło Otwocka, między Michalinem a Józefowem, druga zaś 27 kwietnia w Warszawie. Nieco później wychodzili ocaleli członkowie ŻOB, którzy początkowo nie planowali wydostania się poza getto w przeświadczeniu, że i tak zginą. 29 kwietnia około czterdziestu bojowców wyszło kanałami do miasta. Samochodem, dostarczonym dzięki zabiegom oficera Gwardii Ludowej, Władysława Gaika "Krzaczka", i łącznika ŻOB, Tuwii Szejnguta "Tadka", wywieziono ich poza miasto. Druga grupa

wyszła 10 maja, również kanałami (prowadził ich kanalarz Wacław Śledziewski) na rogu Twardej i Prostej. Także tym razem oprócz Symchy Ratajzera "Kazika", który wyszedł wcześniej, by zorganizować ewakuację - pomoc niósł Władysław Gaik. Grupy te trafiły do Łomianek; część bojowców udała się w lasy wyszkowskie, gdzie utworzyli oddział partyzancki im. Mordechaja Anielewicza. Nie wszyscy mieli tyle szczęścia, wielu zginęło, nierzadko na skutek denuncjacji. Nieliczni powstańcy, którzy zostali lub powrócili do Warszawy, wzięli potem, latem 1944 roku, udział w Powstaniu Warszawskim. dr Marcin Urynowicz historyk, pracownik BEP IPN Artykuł ukazał się także w Pamięci.pl (2013)

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 23

ELECTION DAY - APRIL 27, 2015

strona 24

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

Od 10 lat możesz na żywo oglądać w Kanadzie swoje ulubione programy

TV z POLSKI • bez komputera • żadnych anten satelitarnych

DEKODER I INSTALACJA ZA DARMO* kanały w jakości HD TV TRWAM • TV EPUBLOKA W OFERCIE

BEZ KONTRAKTÓW I KART KREDYTOWYCH JEDYNA POLSKA FIRMA, KTÓRA NIE ZMNIEJSZA LICZBY KANA¸ÓW, A JEDYNIE CENY INFO: Piotr 416 414-6030 info@tvlivepolish.com

www.tvlivepolish.com

90

kanałów

$44.95

MIESZKAŃCY VILLA POLONIA I DOMU KOPERNIKA - JEDEN MIESIĄC ZA DARMO!

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 25

POLSKA, KANADYJSKA I ÂWIATOWA TELEWIZJA W DOMU • 497 kanałów, 268 w High Definition • 32 polskie kanały, wszystkie główne kanały kanadyjskie i amerykańskie • sport, telewizja dla dzieci • plus XBMC – tysiące filmów, seriali TV itp..

Jedyny wymóg – WiFi Internet $20 miesięcznie (specjalna oferta do 15 maja, potem $25) bez kontraktu, płatne co miesiąc plus skrzynka za $115

Usługi komputerowe, naprawy, sprzęt – APPLE ZNAKOMITE CENY I JAKOŚĆ USŁUG www.MacSpot.ca 647-878-6466 1221 King St West, Toronto 2053 Mount Forest,

obok McDonald’s – bezpłatny parking Burlington (proszę umówić się - tel. j.w.)

strona 26

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

Edyta Kowalewska, LL.B., HBA Barrister & Solicitor / Adwokat i Notariusz

Prawo Nieruchomości • Kupno i sprzedaż • Finansowanie, pożyczki hipoteczne • Inwestycjie budowlane

Prawo Biznesowe • Zakładanie, prowadzenie i reorganizacja biznesu • Umowy z partnerami biznesowymi i klientami

Testamenty i Sprawy Spadkowe • Testamenty i pełnomocnictwo Udzielamy wsparcia i pomocy prawnej w Toronto i Mississaudze Tel: 416.368.0600 ext 212 • Email: ekowalewska@businesslawyers.com39k

A D W O K A T K r z y s z t o f S z o p i ń s k i BA ( Hon. Phil.) LLB B ARRISTER • S OLICITOR • N OTARY P UBLIC • Prawo Karne - Legal Aid • Nieruchomości •Testamenty • Prawo Rodzinne • Imigracyjne • Postępowanie Sądowe • Prawo Handlowe

PIERWSZA KONSULTACJA GRATIS M

Tel. 416-368-3999

Fax: 416- 368-2227

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 27

strona 28

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

Krzysztof Preobra˝eƒski Anita Kocula NEINSTEIN & ASSOCIATES LLP renomowana kancelaria adwokacka w Toronto, 35 lat doświadczenia, specjalizująca się w sprawach odszkodowań z tytułu: ■

MIECZ I TARCZA

■ ■ ■ ■ ■

w walce o Twoje prawa

■

wypadków samochodowych i potrąceń poslizgnięć i upadków niezdolności do pracy na skutek choroby lub wypadku rozszczeń ubezpieczeniowych błędów w sztuce lekarskiej obrażeń na skutek produktów nie spełniających wymogów jakości i bezpieczeństwa błędów profesjonalnych

WE GET MAXIMUM COMPENSATION DOLLARS FOR YOU. YOU DO NOT PAY UNTIL YOUR CLAIM IS SETTLED FREE INITIAL CONSULTATION WITH ONE OF OUR TRIAL LAWYERS _____________________________

PRAWO KARNE

HONORARIUM POBIERAMY PO ZAKOŃCZENIU SPRAWY

I RODZINNE

BEZPŁATNE KONSULTACJE PRAWNE

Biuro: 416

964-1717 Cell 416 580-1408

Greg Neinstein

Queen St. W

Sheraton Centre 100 Richmond St. West, Suite 414, Richmond Tower

York St.

Richmond St. W

MOŻLIWOŚĆ WIZYT DOMOWYCH I SZPITALNYCH

1-866-920-4242

416-920-4242

Adelaide St. W

WWW.NEINSTEIN.COM

Toronto, ON, M5H 3K6 121k

17k

Jeffrey Neinstein

NIE ZWLEKAJ, ZADZWOŃ, MÓWIMY PO POLSKU 416-969-4816

Bay St.

E-mail: preolaw@bellnet.ca

Gary Neinstein, QC

1200 Bay Street. Suite 700. Toronto. Ontario, Canada. M5R 2A5

ŚM

Trzymamy kciuki za Dawida!

KONRAD GACA » prezes Stowarzyszenia Zapobiegania Otyłości „Fatkillers” » inspirator zmian, specjalista żywieniowy i trener

Dawid marzy, by być zdrowym i sprawnym 13-latek bardzo cierpi z powodu otyłości. Ma fatalne wyniki badań.

Zbędne kilogramy ograniczają go w codziennych aktywnościach i narażają na szykany kolegów w szkole.

W rezultacie nastolatek izoluje się w domu. - Moje życie w szkole jest ciężkie. Często jestem wyzywany, nie mam wielu przyjaciół – przyznaje Dawid.

Pewnego dnia Dawid zobaczył w programie „Pytanie na śniadanie” niezwykłą kampanię społeczną Konrada Gacy „Odchudzanie na śniadanie” i wizytę innego nastolatka – Kacpra Książka. Kacper jeszcze do niedawna również cierpiał z powodu nadwagi, ale dzięki Konradowi Gacy odmienił swoje życie. Jego

13-letni Dawid z Redy boryka się z poważną otyłością. Chłopiec ma problemy ze zdrowiem i jest dyskryminowany przez kolegów. W pełnym emocji liście poprosił o pomoc w schudnięciu Konrada Gacę. Teraz życie chłopca może przejść niezwykłą metamorfozę. historia zainspirowała Dawida.

We wzruszającym liście Dawid poprosił o pomoc Konrada Gacę. Ten nie wahał się i pojechał w odwiedziny do chłopca i jego rodziny do Redy. Tak nastolatek zaczął realizować proces Mądrego Odchudzania.

Kciuki za Dawida i jego tatę Marcina bardzo mocno trzymają Kacper i jego tata Paweł Książek, którzy już przekonali się, jak wspaniałe efekty daje rodzinne odchudzanie. Nastoletni Kacper schudł dzięki systemowemu odchudzaniu ponad 30 kg, a jego tata Paweł waży mniej o 56 kg! To nie wszystko, bo proces Mądrego Odchudzania realizowała także mama Kacpra i żona pana Pawła – pani Sylwia. Przeszła wspaniałą metamorfozę i schudła ponad 24 kilogramy. Gratulujemy całej wytrwałej rodzinie!

Są już pierwsze efekty Od kiedy Dawid trafił pod opiekę Konrada Gacy, schudł już 10 kg!

Realizuje indywidualnie dobraną do swoich potrzeb dietę oraz ćwiczenia. Co ważne, odchudza się wspólnie ze swoim tatą Marcinem, ma też wspaniałe wsparcie w mamie.

– Chcę pokazać wszystkim, że dam radę schudnąć i być lepszym człowiekiem – mówi Dawid, który w minionym tygodniu zagościł na antenie programu „Odchudzanie na śniadanie”. - Już odczuwam zmiany.

Wiem, że mi się uda – dodaje.

– Staniesz się fajnym, sprawnym facetem – zapewnia Konrad Gaca.

- Chcę, by przykład Dawida zainspirował naszych widzów. Odchudzanie jest fenomenalną przygodą – dodaje ekspert.

Po więcej informacji o kampanii „Odchudzanie na śniadanie” i jej bohaterach, przepisy na zdrowe dania kuchni fit Konrada Gacy, a także po relacje i zdjęcia z kolejnych odcinków programu zapraszamy na stronę gacasystem.pl oraz na profile GACA SYSTEM oraz KONRAD GACA na portalu Facebook.

Rodzinne odchudzanie działa – Najważniejsze, że Dawid robi o dla siebie, bo chce być zdrowy, a nie dla kolegów – podkreśla Konrad Gaca.

FOT. AGNIESZKA KOZŁOWSKA

Otyłość wśród dzieci narasta Historia 13-letniego Dawida Polańskiego to przykład na to, że otyłość może dotknąć ludzi w każdym wieku. Coraz częściej borykają się z nią właśnie dzieci i nastolatki.

– To bardzo poważny problem w Polsce. Mamy największy współczynnik wzrostu otyłości wśród dzieci. To jest zatrważające – podkreśla Konrad Gaca. - Wynika to z niezrozumienia, czym jest otyłość.

50 proc. naszego społeczeństwa nie odbiera otyłości jako problemu zdrowotnego, widzimy tylko jej efekty – dodaje ekspert i podkreśla, jak wiele zależy w tej kwestii od podejścia rodziców.

strona 30

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

Horoskop na tydzień

Tel: 905 828 0001

24 - 30 kwietnia 2015 Baran 21.03 - 20.04

Nie doceniają Cię w pracy, bo nie wiedzą jakie posiadasz talenty w innej dziedzinie. Stajesz się coraz bardziej zamknięty w sobie i masz trudności w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich. Znajdź kogoś kto chętnie wesprze Cię w twoich działaniach, a wtedy Twoja umiejętność będzie miała szansę rozwinąć się na większą skalę. Zmagasz się samotnie i dumnie z własną trudną przeszłością. Pragniesz wszystko samemu sobie zawdzięczać to, do czego dążysz i osiągniesz. Mimo że jest Ci trudno specjalnie nie narzekasz, bo przyzwyczaiłeś się do ciężkiej pracy i odpowiedzialności. Twoim wysiłkom przypatruje się ktoś, kto w jednej chwili może odmienić Twój los. Gdy twoja taktyka doprowadziła Cię do porażki nie pozostaje nic innego tylko wymyślić nową lub udoskonalić poprzednią.

Istnieje jeszcze możliwość taka, że gdy zaczniesz działać Twoja reakcja będzie naturalnym odruchem na zaistniałą sytuację, a strach zamiast Cię paraliżować doda Ci sił.

wszyscy posiadamy w równym stopniu pewne predyspozycje czy zdolności. Jeśli już masz dość tego co robisz i wiesz, że zrobiłeś wszystko co możliwe z Twojej strony, obierz inny kierunek swoich poczynań zawodowych. Może gdzie indziej odnajdziesz się i będziesz mógł funkcjonować bez konkurowania z innymi. Nie odpuszczaj i dbaj o siebie.

Może przestałeś wierzyć w to, że komuś na Tobie zależy, a jednak są tacy, którzy z bólem serca patrzą na to co się z Tobą dzieje. Ocknij się. Przyznaj się, że potrzebujesz pomocy. Chętnie wyciągną Cię z tego dołka albo dadzą porządnego kopniaka na otrząśnięcie.

Nie zostawią Cię samemu sobie. Wystarczy tylko poprosić. Mimo poddawania się szczegółowym i rygorystycznym badaniom okresowym coś wyraźnie szwankuje w Twoim organizmie.

Czasami takie niedomaganie ma swoje źródło w psychice, która w taki sposób reaguje na nierozwiązany problem, bądź niepojętą jeszcze decyzję. Szukaj głębszych przyczyn, jeśli je rozwiążesz problem zdrowotny minie samoistnie.

Przyjmij to, co otrzymujesz i nie myśl już, że idziesz w złym kierunku. Takie zwątpienie będzie Ci podsuwać coraz to nowe obrazy, które spowodują Twój smutek i rezygnację. No i co z tego, że po omacku, ale jednak idziesz do przodu. W Twoich oczach pojawiła się jakaś tęsknota za czymś co jest nieosiągalne w tej chwili. Czujesz się zagubiony i przytłoczony obowiązkami nałożonymi na Ciebie w sposób niespodziewany. Pogodzenie swoich przyjemności z obowiązkami wynikającymi z opieki nad kimś kto samodzielnie sobie nie poradzi z początku łatwe, w miarę upływu czasu będzie wymagało od Ciebie większych wyrzeczeń. Potrzebujesz odpowiedniego pożywienia, aby Twoja koncentracja, logiczne myślenie i koordynacja ruchowa działały na wysokich obrotach. Nie masz teraz czasu na folgowanie sobie i oddawaniu się lenistwu. Zadbaj więc o odpowiednią porcję witamin, które utrzymają mózg w dobrej kondycji, a także dietę bogatą w nienasycone kwasy tłuszczowe.

wtarzalnym osobnikiem, wyróżniającym się z tłumu. Jednak swoje zachowanie zawsze możesz zmienić dostosowując się do sytuacji, w jakiej się znajdujesz. A więc im lepiej przyswoisz sobie zasady autoprezentacji tym lepiej wypadniesz w swoich życiowych rolach. Nigdy nie jest za późno na dokonywanie zmian. Znalazłeś się w potrzasku, które sam na siebie nałożyłeś.

Trudno Ci znieść prawdę o sobie samym i o swoim stosunku do innych ludzi. Zadręczanie się nic jednak nie przyniesie, kiedy ktoś na Ciebie czeka.

Jego wrażliwe i czyste serce będzie wspaniałym wzorem do naśladowania i dokonywania zmian w swoim życiu. Kiedy zajdzie taka potrzeba będziesz wiedział jak postąpić. Okoliczności i sytuacja, w jakiej się znajdziesz sprawią, że nie zawahasz się nawet przed dokonaniem drastycznych zmian. Uwielbiasz walkę i wysoki poziom adrenaliny, jaki się wtedy pojawia, a więc musisz się również liczyć z konsekwencjami swoich działań.

Lew 23.07 - 22.08

Twoje szanse na sukces będą w dużym stopniu zależne od optymistycznego nastawienia. Przyjmując pozytywny i pełen nadziei pogląd na życie, znajdziesz wiele powodów do zadowolenia. Koncentruj się więc na pozytywach, bo myśląc negatywnie powątpiewać będziesz w swoje zdolności i otrzymasz od życia tylko miniumum tego, czego naprawdę oczekujesz i potrzebujesz. Zupełnie nie masz czasu dla siebie. Widzisz wciąż innych. To dla Rak nich jesteś w stanie podbijać i zmieniać Bliźnięta 22.06 22.07 świat. Biegasz więc pomiędzy jedną 22.05 - 21.06 Byk pracą a drugą, do tego jeszcze udzielasz Posiadasz pewne cechy osobowo- się społecznie. Życie jest zbyt krótkie.

21.04 -21.05 Tak długo czekałeś na coś co przyniesie Ci odpowiedni zarobek, że zatra- ści, które są stałe i niezmienne. To Pamiętaj więc o sobie i swoich najbliżMuru głową nie przebijesz. Nie ciłeś się w tym, na czym Ci zależy. dzięki nim stajesz się jedynym i niepo- szych, których zaniedbujesz pomaga-

jąc innym. Czasu nie zatrzymasz i nie cofniesz. Polegasz na fachowcach, a ich słowa są jak wyrocznia, bo przecież nie zaszliby tak daleko gdyby nie wiedzieli co robią. Nie każdy więc może dostąpić takiego zaszczytu. Ważne jest czy osoba wykonująca swoje zadanie może samodzielnie myśleć i podejmować decyzje. Dlatego najczęściej korzystasz z usług specjalistów, nawet jeśli musisz długo czekać i sporo zapłacić.

Panna 23.08 - 23.09

Cały czas się rozwijasz i kształtujesz siebie. Pracujesz na swoją przyszłość. Nie widzisz więc nic złego w tym, aby uczyć się od innych lub na ich błędach. Stajesz się dzięki temu bardzo praktyczny i nie tracisz ani czasu ani swojej energii na niepotrzebne działania. Poszerz swoją wiedzę o nowe umiejętności niezwiązane z pracą, może nowe hobby. Wiesz co masz zrobić, ale zbytnio się z tym o-ciągasz. Inni liczą na Ciebie, a Ty wciąż zapatrzony w siebie i swoje zmartwienia. Skoro jesteś już za kogoś od-powiedzialny to nie możesz teraz chować głowy w piasek, ale stanąć na wysokości zadania i wziąć się z życiem za bary. Potrzebny jest wszystkim Twój duch walki. Twoja determinacja. Wszystko się kiedyś kończy, ale Ty w to nie wierzysz. Uważasz, że znalazłeś się w sytuacji bez wyjścia, a przecież mimo to dajesz sobie radę. Musi się coś wydarzyć, coś, co przyniesie zmiany na gorsze lub na lepsze, innego wyjścia nie ma. Mimo zła można się dobrze zorganizować.

Rozdzielić między siebie obowiązki i wtedy w obliczu niepowodzeń jednak iść przed siebie.

Waga 24.09 - 23.10

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com Wybierz najważniejsze dla siebie wartości. Spróbuj zrozumieć, co się liczy w Twoim życiu. Miłość, przyjaźń, rodzina, bogactwo, ambicje osobiste? Łatwo ustalisz cele, jeżeli jesteś uczciwy wobec siebie samego i wobec tego, co chcesz osiągnąć. Planując przyszłość, dobrze jest pomyśleć o zdarzeniach, które doprowadziły Cię do teraźniejszości. Nie myślisz tylko o sobie, ale pomagasz innym mając tak niewiele.

Dla Twoich bliskich wystarczy Twoje zainteresowanie i to, że jesteś kiedy tego potrzebują. Umiesz się śmiać przez łzy. Swoim optymizmem dodajesz otuchy innym. Twoje serce pełne miłości i serdeczności jest dla Ciebie tarczą obronną i mocą, która pozwala Ci godnie żyć. Twoja wytrwałość w dążeniu do celu jest zachętą dla innych. Gdy sytuacja tego wymaga i emocje biorą górę najłatwiej jest wtedy przyłączyć się do grupki i wspólnie działać. Nie będziesz sam, bo nawet jeśli teraz tak jest, to wkrótce do Ciebie dołączą inni.

Może za pierwszym podejściem się nie powiedzie, ale nie dawaj za wygraną.

Skorpion 24.10 - 22.11

Planuj swoją przyszłość tylko wtedy, kiedy nie wstałeś lewą nogą i masz dobry humor. Jeśli się da niektóre ze swoich celów powprowadzać natychmiast w życie, to tym lepiej. Skorzystaj z okazji i zrób najwięcej ile możesz tego dnia. Podsumowując wieczorem wszystkie swoje poczynania będziesz mógł ocenić ile jesteś w stanie zrobić, aby dokonały się w Twoim życiu korzystne zmiany. Kiedy już dawno położyłeś krzyżyk na tej miłości, mimo że w najgłębszych zakamarkach swojego serca uczucie głębokie się cały czas tli.

Oto niespodziewanie pojawia się ponownie w Twoim życiu ta osoba, która nie tylko odwzajemnia Twoje uczucia,

ale i spełnia Twoje marzenia, na które nie pozwalały Ci twoje finanse. A to wszystko tylko dlatego, że byłeś po prostu sobą i nikogo nie udawałeś. Tak wiele w swym życiu doświadczyłeś miłych i niemiłych chwil, że zaczynasz się zastanawiać czy ma sens walka o więcej niż masz obecnie. Kiedy stajemy w obliczu trudnych doświadczeń życiowych tak naprawdę to nic nie jest ważne oprócz życia, chociaż i w tej kwestii niewiele mamy do powiedzenia. Nie warto więc wszczynać kłótni wystarczy się dogadać.

Strzelec 23.11 - 21.12

Zacznij pokazywać swoje emocje, ale w kontrolowany sposób. To, że chcesz sprawiać wrażenie pewnego siebie i zrównoważonego może izolować Cię od innych. Okaż swoje zainteresowanie innym wtedy szybciej Cię polubią. Uważaj tylko, abyś nie wpadł w pułapkę gier. Tobie będzie trudno się wtedy odnaleźć. Pozostań zatem sobą i to na każdym polu czy to zawodowym czy prywatnym. Wystarczy, że wierzysz ze szczerego serca, że Twoje uczucie jest prawdziwe i szczere, intencje są czyste i niczym nie zmącone, a reszta ułoży się tak jak tego pragniesz. Nie musisz być w niczym dobry, ani niczego udowadniać. Jedynie co musisz zrobić to to, co do Ciebie należy. Nie przejmuj się niczym więcej. Znajdziesz uzdrowienie w relacjach z ludźmi, gdy z optymizmem spojrzysz na to, co już dajesz. Głęboka wiara pozwoli Ci uporać się ze swoimi wątpliwościami, bo tylko człowiek o głębokiej wierze może zrozumieć ogrom cierpień, które dotykają każdego z nas. Ty jesteś w stanie objąć to swoim umysłem i usprawiedliwić każdą sytuację jako ważną lekcję.

Lekcję, z której tylko nieliczni potrafią wyciągnąć wnioski.

Koziorożec 22.12 - 20.01

Jeśli chcesz odmienić swoje życie i wywierać dobre wrażenie na innych poobserwuj ich. Wnioski wyciągnięte z tych obserwacji będą niezwykle cenne.

Teraz spojrzysz na niektóre sprawy zupełnie inaczej. Powiększy Ci się zakres możliwości co do swoich dalszych planów i słuszności w podejmowaniu decyzji. Odnajdziesz wiele dróg idących do jednego celu i wybierzesz tę właściwą. Nie jesteś odosobniony w tej wielkiej przemianie, pomaga Ci, wspiera Cię i jest myślami ktoś jeszcze.

Dzięki temu zmiany zachodzą dość szybko. Gdy nie jesteś na to przygotowany, możesz postrzegać je na początku jako coś co przynosi Ci tylko cierpienie. Zmiany te są jednak pozytywne i długotrwałe. Zmieniasz się na lepsze, a więc nic już nie będzie takie samo.

Nadszedł czas na zmianę stylu życia i działania. Zaczynasz stawać w obronie nie tylko swoich praw, ale i innych. Ta cząstka godności, jaka ci jeszcze pozostała ze starego życia, teraz domaga się naprawienia szkód. Zdecydowanie staniesz w obronie tych wartości, które mieszczą się pod pojęciem człowieczeństwa.

Wodnik 21.01 - 20.02

Naucz się patrzeć pozytywnie, bo wtedy nie pozwolisz, aby jakakolwiek okazja na zdobycie upragnionej pracy czy kontraktu, wyślizgnęła Ci się z rąk. Śmiało podejmuj decyzje, mimo że nie należy to do łatwych zadań jednak jest wspaniałą okazją do stawania się tym kim chcesz w istocie być. Zadbaj także o swój wizerunek, abyś również swym zachowaniem mógł potwierdzić jak wysoko siebie cenisz. Plotki i celowe

strona 31 manipulowanie informacją nie mogą stać się powodem do wzbudzenia w Tobie wątpliwości co do obiektu swoich uczuć. Nic gorszego niż poddać się podszeptom zawistnym koleżankom lub kolegom. Przeanalizuj jego/jej dotychczasowe zachowanie i postępowanie wobec Ciebie i oceń czystym, niczym nie zmąconym sercem jaka jest prawda. Zasługujesz na ciepło i tak właśnie jest. Niczego nie przyśpieszaj, działaj swoim rytmem. Porady i presja innych, niezorientowanych w temacie, nie powinny mieć wpływu na Twoje decyzje co do sposobu leczenia. Ich specyfiki mające pomóc mogą jedynie zaszkodzić. Tylko spokojna głowa pozbawiona zamętu z zewnątrz może utrzymać wszystko w ryzach.

Ryby 21.02 - 20.03

Aby zrozumieć siebie i móc wykorzystywać swoje możliwości musisz poskładać w jedną całość to, co już o sobie wiesz i jesteś tego świadomy oraz te cechy, które nadal są gdzieś głęboko ukryte, a mogą mieć znaczący wpływ na Twój rozwój. Wiedza, jaką dzięki temu uzyskasz, pozwoli Ci dokonać pozytywnych i trwałych zmian w Twoim życiu. Spotkałeś na swojej drodze kogoś, kto bardzo różni się w sposobie bycia i patrzenia na świat od Ciebie. Ta postać nagle stała się powodem Twoich rozważań filozoficznych na temat prawdy o życiu, jakie prowadziłeś do tej pory. Niestety ocena, jaką sobie wystawiłeś, nie pozwala w pełni cieszyć się ze znalezionego skarbu. Nawet jeśli znajdujesz się w dość niekomfortowej dla siebie sytuacji nie zapominaj o dobrych manierach. Gdy nikt nie widzi przestajesz się kontrolować i robisz rzeczy, których wstydziłbyś się gdyby ujrzały światło dzienne. Ciskanie się nie pomoże, a stracić twarz można bardzo łatwo.

17 KRZYŻÓWKA GAZETY z... nagrodą Poziomo: 1. Trzyma język za pysk 6. Rower w torbie 10. Muzyka ze słoika 11.

Miało miejsce 12. Też wliczany w gałgany 13. Bywa dodawany do piwa 14. Językowy pośrednik 15.

Spopielony na boisku 16. Próchnica poroża 18. O etacie w episkopacie 22. Łacińska pośrodku 26. Ciepła czapka 28. Często bywa na gazie 29. Złoto dla frajerów 30.

Niepoważna obietnica 31. Jedzie wkoło 32. Upodobanie do wyszukanego jedzenia i picia 39. Dyktator hiszpański 40. Miejsce dla oliwy 41. Średnia buda 42. Terroryści bin Ladena 43. Kłuty kolcami Pionowo: 1. Złomu - na stal 2. Eden z asami 3. Inaczej o polanie bez trawy 4.

Droga bez Boga 5. O płynie spożywanym na melinie 6. Przedszkolak na wylocie 7. Muśki 8. Kościół 9. Dokarmi w armii 17. Są też mieszane 19. Siedlisko węży 20.

Wielki piec hutniczy 21. Dziecko dwóch ojców 23. Potrafi się zaplątać 24. Na boku w trójkącie 25.

Stary gród Polaków 27. Można w nie pójść 33. Ciastko nad wystawą 34. Na nim może być pop 35. Bawi tu i tam 36. Maleńka ozdoba pieńka 37. Coraz bardziej wypasiony 38. Ona niezgłębiona Prawidłowe rozwiązania krzyżówki (hasło) nadesłane (pocztą, e-mailem: krzyzowka@gazetagazeta.com lub faksem: 647. 557.3627 w ciągu 7 dni pod adresem redakcji GAZETY wezmą udział w losowaniu nagród - bonów książkowych wartości 35 dolarów.

KALENDARIUM

"GAZETY" 24 kwietnia 2015 - piątek (114. dzień roku);

Imieniny: Aleksandra, Grzegorza 1906 - Członkowie Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej pod dowództwem Jana Gorzechowskiego "Jura" uwolnili 10 więźniów Pawiaka zagrożonych karą śmierci.

1940 - Heinrich Himmler wydał rozkaz utworzenia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.

2009 - Sejm przyjął specustawę o budowie gazoportu w Świnoujściu.

25 kwietnia 2015 - sobota (115. dzień roku);

Imieniny: Jarosława, Marka 1333 - Koronacja Kazimierza III Wielkiego i jego żony Aldony Anny Giedyminówny w katedrze wawelskiej.

1604 - Konsekracja obecnej archikatedry św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Lublinie.

1988 - Początek kilkumiesięcznej fali strajków, które przyczyniły się do podjęcia próby porozumienia między władzą a opozycją w ramach obrad Okrągłego Stołu.

26 kwietnia 2015 - niedziela (116. dzień roku);

Imieniny: Marzeny, Marii 1943 - W nocy z 26/27 kwietnia Witold Pilecki wraz z dwoma współwięźniami uciekł z obozu Auschwitz.

2004 - Lew Rywin skazany nieprawomocnie przez Sąd Okręgowy w Warszawie na 2,5 roku więzienia oraz 100 tys. zł. grzywny. Sąd zmienił kwalifikację czynu z płatnej protekcji na oszustwo.

27 kwietnia 2015 - poniedziałek (117. dzień roku);

Imieniny: Zyty, Piotra 1792 - Podpisano akt zwołania konfederacji targowickiej.

1848 - Wojska austriackie zdławiły zamieszki w Krakowie, bombardując miasto z Wawelu. Zginęły 32 osoby.

1940 - Reichsführer-SS Heinrich Himmler wydał inspektorowi obozów koncentracyjnych oberführerowi Richardowi Glüecksowi rozkaz założenia w Oświęcimiu obozu koncentracyjnego.

28 kwietnia 2015 - wtorek (118. dzień roku);

Imieniny: Pawła, Walerii 1939 - Niemcy wypowiedziały polsko-niemiecką deklarację z 1934 o niestosowaniu przemocy.

1947 - Rozpoczęła się Akcja "Wisła".

1981 - Pierwszy zwodowany po wojnie w Polsce statek SS Sołdek został przekazany do Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

1990 - Sejm zniósł obchodzone 22 lipca Narodowe Święto Odrodzenia Polski i przywrócił Święto Narodowe Trzeciego Maja.

29 kwietnia 2015 - środa (119. dzień roku);

Imieniny: Katarzyny, Rity 1919 - Uchwałą Sejmu dzień 3 maja ogłoszono świętem narodowym.

1926 - Po raz pierwszy odegrano publicznie hejnał Torunia.

1934 - Otwarto Port lotniczy na Okęciu.

1982 - W kancelarii sejmowej został złożony tzw.

"List 44" w proteście przeciwko represjonowaniu działaczy opozycyjnych.

30 kwietnia 2015 - czwartek (120. dzień roku);

Imieniny: Mariana, Piusa 1871 - Postanowieniem cesarskim na Uniwersytecie Jagiellońskim przywrócono wykłady w języku polskim.

1921 - Wszedł w życie Traktat ryski.

1940 - W okolicach Anielina pod Opocznem zginął w walce major Henryk Dobrzański ps. "Hubal".

1946 - Do Krakowa powróciło 26 wagonów z dziełami sztuki zrabowanymi w czasie wojny (wśród nich m.in. Ołtarz Mariacki).

Notowania złotówki w Polsce w stosunku do niektórych walut obcych kurs średni z czwartku, 23 kwietnia 2015 Kanada 1 CAD - 3,0504 zł, USA 1 USD - 3,7371 zł, UE 1 EUR - 4,0075 zł W. Brytania 1 GBP - 5,6049 zł.

Pogoda w Toronto i w okolicach (źródło: toronto.cbc.ca)

piątek sobota niedziela Rozwiązanie - hasło 15 krzyżówki GAZETY brzmi "Największym mówcą świata jest sukces". Bon książkowy wartości 35 dolarów do wykorzystania w księgarni "Gazety"wylosowała pani Irena Kwach z z Mississaugi, ON oraz pani Jolanta Sabatowska - Kielan z Montrealu, QC. Nagrody wyślemy pocztą. GRATULUJEMY!

8°/

-1° 13°/ 3° 13°/

3°

poniedziałek

13°/

4°

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 32

www.gazetagazeta.com

Sport

ze sportu

ME w ciężarach

Na bieżniach i wokół stadionów Piłkarska Liga Mistrzów

Dwie bramki Lewandowskiego Piłkarze Bayernu Monachium i Barcelony we wtorek awansowali do półfinału Ligi Mistrzów.

Bawarczycy pokonali u siebie Porto 6:1, a dwie bramki zdobył Robert Lewandowski. Katalończycy natomiast wygrali na własnym stadionie z Paris Saint Germain 2:0.

W ubiegłym tygodniu Bayern przegrał w Porto 1:3. Porażka była przede wszystkim wynikiem koszmarnych błędów obrońców.

Tym razem blok defensywny zagrał znacznie lepiej, a i w ataku brak kontuzjowanych Holendra Arjena Robbena oraz Francuza Francka Ribery'ego nie był widoczny.

Monachijczycy nie ruszyli od pierwszych minut do huraganowych ataków, jednak połowę straty odrobili już w 14. minucie.

Wtedy na listę strzelców wpisał się Thiago Alcantara.

Gospodarze szybko poszli za ciosem. Jeszcze przed przerwą strzelili kolejne cztery gole i odwrócili losy rywalizacji. Fabiano wyciągał piłkę z siatki po dwóch strzałach Lewandowskiego oraz uderzeniach Jerome'a Boatenga i Thomasa Muellera. Polski napastnik w tym sezonie Ligi Mistrzów zdobył łącznie pięć bramek.

To był piąty mecz w historii LM, w którym jedna drużyna zdobyła co najmniej pięć bramek w pierwszej połowie. Bawarczycy dokonali tej sztuki po raz trzeci.

Poprzednio w 2012 i 2014 roku, kiedy w spotkaniach grupowych wygrali odpowiednio z Lille u siebie 6:1 oraz na wyjeździe z AS Roma 7:1.

Takim wyczynem może się też pochwalić Monaco (8:3 z Deportivo La Coruna w 2003 roku), a Szachtar Donieck w październiku, w wyjazdowym meczu z BATE Borysów wbił do 45. minuty aż sześć goli. Ostatecznie wygrał 7:0.

W drugiej połowie tempo meczu było już znacznie wolniejsze. W 73. minucie honorową bramkę dla Porto zdobył Kolumbijczyk Jackson Martinez. To był jedyny celny strzał gości w całym meczu. W końcówce drugą żółtą kartkę i w konsekwencji czerwoną zobaczył ich hiszpański obrońca Ivan Marcano. Wynik meczu strzałem z rzutu wolnego ustalił jego rodak Xabi Alonso.

Porto do tego dnia pozostawało jedyną drużyną bez porażki w tej edycji LM. Barcelona kwestię awansu rozstrzygnęła praktycznie już w pierwszym meczu, kiedy w stolicy Francji wygrała 3:1. Na Camp Nou "Duma Katalonii" postawiła kropkę nad "i". Zwycięstwo zapewnił jej Neymar. Brazylijczyk wpisał się na listę strzelców w 14.

Robert Lewandowski (P) zdobywa piątego gola dla swojego zespołu a drugą we wtorkowym spotkaniu Andreas Gebert PAP/EPA

i 34. minucie.

Real i Juventus uzupełniły w środę grono półfinalistów piłkarskiej Ligi Mistrzów. "Królewscy" w derbach Madrytu pokonali Atletico 1:0, a ekipa z Turynu, mając jednobramkową zaliczkę, zremisowała na wyjeździe z Monaco 0:0.

Starcie dwóch ekip z Madrytu okrzyknięto rewanżem za finał ubiegłorocznej Ligi Mistrzów.

Wówczas Real pokonał Atletico 4:1 po dogrywce, ale w obecnym sezonie lokalny rywal zdążył już kilka razy dać się mocno we znaki "Królewskim".

Od czasu finału LM w Lizbonie oba zespoły - nie licząc środowego spotkania - grały ze sobą aż siedmiokrotnie. Zdecydowanie lepszy bilans miało Atletico, które nie przegrało ani razu. Podopieczni Diego Simeone m.in. dwukrotnie pokonali Real w hiszpańskiej ekstraklasie (2:1, 4:0) i wyeliminowali ten zespół z rozgrywek o Puchar Hiszpanii (2:0, 2:2).

Trener "Królewskich" Carlo Ancelotti nie mógł skorzystać w środę na Santiago Bernabeu z kontuzjowanych Luki Modricia, Garetha Bale'a i Karima Benzemy, a za kartki pauzował Marcelo. Strata tylu ważnych dla Realu piłkarzy była widoczna, ale nawet bez nich gospodarze mieli swoje szanse.

Jednej z najlepszych nie wykorzystał w 44. minucie Cristiano Ronaldo. Portugalczyk był sam przed bramkarzem rywali, ale lepszy okazał się Słoweniec

Jan Oblak. Z kolei na początku drugiej połowy bliski zdobycia bramki był Javier "Chicharito" Hernandez.

Sytuacja gości stała się trudna w 76. minucie, gdy za drugą żółtą kartkę boisko musiał opuścić pomocnik Arda Turan. Od tej pory Real ruszył jeszcze bardziej do ataku i w 88. minucie dopiął swego. Po wymianie podań między Ronaldo i Javierem Rodriguezem piłka trafiła do Hernandeza, który nie zmarnował świetnej okazji.

Gol Meksykanina zdecydował, jak się okazało, o awansie obrońców trofeum do kolejnej rundy.

W drugim środowym rewanżu ćwierćfinałowym Juventus, po zwycięstwie na własnym boisku 1:0, grał na wyjeździe z AS Monaco. Przed tygodniem jedyną bramkę strzelił z rzutu karnego Arturo Vidal. Tym razem gole nie padły, więc z awansu cieszyli się piłkarze "Starej Damy".

Włosi mają wreszcie powody do radości, ponieważ od 2010 roku żaden klub z tego kraju nie potrafił awansować do czołowej czwórki Champions League (wówczas ta sztuka udała się Interowi Mediolan). Z kolei dla Juventusu to pierwszy półfinał LM od 2003 roku.

Wyniki meczów 1/4 finału piłkarskiej Ligi Mistrzów: *Real Madryt - Atletico Madryt 1:0 (0:0); 0:0 AS Monaco - *Juventus Turyn 0:0; 0:1 *FC Barcelona - Paris St. Germain 2:0 (2:0); 3:1 *Bayern Monachium - FC Porto 6:1 (5:0); 1:3 Losowanie par półfinałowych LM odbędzie się w piątek. Finał zaplanowano na 6 czerwca w Berlinie.

Polscy hokeiści grają o miejsce elicie Hokejowa reprezentacja Polski przegrała w Krakowie z Kazachstanem 2:3 (0:0, 1:2, 1:1) w swoim czwartym występie w mistrzostwach świata Dywizji 1A. To druga porażka biało-czerwonych na tym turnieju. Ich czwartkowi rywale zapewnili sobie awans do Elity.

W sobotnim, ostatnim występie na krakowskim turnieju biało-czerwoni zmierzą się z Węgrami o awans.

Sobotni pojedynek Polska Węgry nie będzie zwykłym meczem, to będzie "wojna na lodzie" - uważa były trener biało-czerwonych, utytułowany szkoleniowiec Igor Zacharkin. Spotkanie to zadecyduje, kto - obok Kazachstanu - awansuje do Elity.

W pierwszym spotkaniu biało-czerwoni przegrali ze spadkowiczem z elity Włochami 1:2, ale w kolejnych meczach pokonali Japonię 2:0 i Ukrainę 3:2.

Polskie podium w kategorii 105 kg Bartłomiej Bonk uzyskał 408 kg w dwuboju i zdobył złoty medal w kat. 105 kg mistrzostw Europy w podnoszeniu ciężarów rozgrywanych w Tbilisi. Arkadiusz Michalski z rezultatem 399 kg był trzeci.

Drugie miejsce wywalczył reprezentant Mołdawii Andrian Zbirnea, który także miał 399 kg, ale pokonał Michalskiego niższą wagą ciała. W dniu zawodów Mołdawianin ważył 104,62 kg, gdy Michalski dokładnie 105 kg.

Po rwaniu prowadził Bonk z rezultatem 185 kg. Drugi był Rosjanin Giennadij Muratow - 183 kg, a trzeci Gruzin Davit Gogia 181 kg. Michalski plasował się na 11. pozycji - 172 kg. Muratow w ostatnim podejściu chciał pokonać Bonka i zaatakował 186 kg, ale próbę spalił.

Bonk, brązowy medalista olimpijski z Londynu, miał dwa udane podejścia. Pierwsze do 180 kg spalił. Drugie do tego samego ciężaru zaliczył, a w trzecim uzyskał 185 kg.

Michalski miał natomiast tylko jedną udaną próbę, pierwszą do 172 kg. Dwie kolejne do 175 i 176 kg spalił. Było jednak wiadomo, że Polak ma zdecydowanie lepszy drugi bój, dlatego sztab szkoleniowy spodziewał się, że w podrzucie poprawi swoją pozycję.

Tak też się stało, w podrzucie zdecydowanie najlepiej ze wszystkich dźwigał Michalski. W pierwszej próbie zaliczył 216 kg i awansował z 11 na 9 miejsce. Po dru-

giej udanej, gdy na sztandze było 227 kg, "wskoczył" na trzecie miejsce. W ostatniej dołożył jeszcze dwa kilogramy, ale 229 kg tym razem było za dużo. Polak wygrał bój z wynikiem 227 kg.

Bonk miał trzy udane podejścia. W pierwszym zaliczył 215 kg, tak samo jak Muratow. W drugim Rosjanin chciał postraszyć Polaka, przy jego nazwisku pojawiło się nawet przez moment 225 kg. Bonk spokojnie zaliczył w drugiej próbie 220 kg, w chwilę później 223 kg. Rosjanin spalił 220 kg, w ostatnim podejściu chciał "rzutem na taśmę" wygrać z Bonkiem, ale walkę ze sztangą ważącą 223 kg także przegrał.

W efekcie drugi po rwaniu, zajął w zawodach czwarte miejsce.

Bonk jako jedyny w tej kategorii przekroczył granicę 400 kg.

W podrzucie rezultatem 223 kg ustanowił rekord życiowy.

Rok temu podczas ME w Tel Awiwie dwa medale w dwuboju w jednej kategorii 94 kg zdobyli bracia Adrian i Tomasz Zielińscy.

Czołówka w kat. 105 kg: 1. Bartłomiej Bonk (Polska) 408 (185+223) 2. Andrian Zbirnea (Mołdawia) 399 (177+222) 3. Arkadiusz Michalski (Polska) 399 (172+227) 4. Gennadij Muratow (Rosja) 398 (183+215) 5. Simon Martirosjan (Armenia) 397 (181+216) 6. Aleh Loban (Białoruś) 395 (180+215) Łącznie Polacy wywalczyli trzy medale w Gruzji; brąz w wadze 58 kg zdobyła Aleksandra Klejnowska-Krzywańska.

Od lewej: Bartłomiej Bonk, Łukasz Grela, Aleksandra Klejnowska-Krzywańska i Arkadiusz Michalski z medalami podczas powitalnego śniadania prasowego z medalistami mistrzostw Europy w podnoszeniu ciężarów, 19 bm. w Warszawie Tomasz Gzell PAP

Piłkarska Liga Europejska

Krychowiak zagra w półfinale Piłkarze Sevilli w składzie z Grzegorzem Krychowiakiem wywalczyli awans do półfinału Ligi Europejskiej. Andaluzyjczycy zremisowali na wyjeździe z Zenitem St Petersburg 2:2 (w Hiszpanii było 2:1). .

Teodorczyk musiał pożegnać się z rozgrywkami po porażce w dwumeczu z Fiorentiną. Przed tygodniem na Ukrainie padł remis 1:1, ale w rewanżu "Viola" wygrała 2:0 po trafieniach Niemca Mario Gomeza w końcówce pierwszej połowy oraz Peruwiańczyka Juana Vargasa w doliczonym czasie spotkania. Goście od 40. minuty grali w dziesiątkę po tym, jak drugą żółtą kartkę zobaczył Holender Jeremain Lens.

Polak został zmieniony tuż przed przerwą.

Do półfinału awansowało także Napoli, które bez problemu poradziło sobie w dwumeczu z VfL Wolfsburg. Przed tygodniem

podopieczni Hiszpana Rafaela Beniteza wygrali w Niemczech 4:1, a przed własną publicznością zremisowali 2:2. Bramki dla neapolitańczyków zdobyli Hiszpan Jose Callejon w 50. i Belg Dries Mertens w 65. minucie, a dla gości trafili Szwajcar Timm Klose (71.) i Chorwat Ivan Perisic (73.). W ostatniej parze Dnipro Dniepropietrowsk, które spotkanie w roli gospodarza rozegrało w Kijowie, pokonało FC Brugge 1:0 i również wywalczyło miejsce w najlepszej czwórce turnieju. W Belgii tydzień temu padł bezbramkowy remis.

Wyniki rewanżowych meczów ćwierćfinałowych LE: *Napoli - VfL Wolfsburg 2:2 Pierwszy mecz: 4:1 dla Napoli. *Dnipro Dniepropietrowsk - FC Brugge 1:0 Pierwszy mecz: 0:0. *Fiorentina - Dynamo Kijów 2:0 Pierwszy mecz: 1:1.

Zenit St Petersburg - *Sevilla 2:2 Pierwszy mecz: 2:1 dla Sevilli.

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 33

Sport

Żużlowa Grand Prix Polski

Blamaż organizacyjny na Stadionie Narodowym Z powodu złego stanu toru na Stadionie Narodowym w Warszawie po trzech seriach startów zakończono żużlową Grand Prix, pierwszą rundę indywidualnych mistrzostw świata. W tej sytuacji zwycięzcą został Słoweniec Matej Zagar, przed Chrisem Harrisem i Jarosławem Hampelem.

Zagar w trzech wyścigach zdobył osiem punktów. Po siedem zgromadzili Harris, Hampel i Niels-Kristian Iversen. Pozostali polscy stali uczestnicy cyklu GP spisali się słabiej - Krzysztof Kasprzak i Maciej Janowski zdobyli po trzy punkty.

Jeszcze przed zawodami żużlowcy narzekali na zły stan toru i z tego powodu większość z nich odmówiła udziału w piątkowym treningu. Po nocnych pracach nawierzchnia została poprawiona, ale po kilku wyścigach sobotniego turnieju okazało się, że nadal pozostawia wiele do życzenia. Mnożyły się upadki, na dodatek źle działała maszyna startowa i po raz pierwszy w historii GP zawodnicy ruszali na sygnał świetlny.

Po trzech seriach startów i kilkudziesięciominutowej przerwie organizatorzy po konsultacjach z żużlowcami postanowili zakończyć turniej, pierwszy w historii na Stadionie Narodowym.

Zgodnie z regulaminem po rozegraniu 12 wyścigów wyniki można zaliczyć jako końcowe.

Po zawodach z kibicami, którzy szczelnie wypełnili trybuny, pożegnał się Tomasz Gollob, dla którego był to prawdopodobnie ostatni występ w GP. Gollob, który w Warszawie startował dzięki "dzikiej karcie", jest najbardziej utytułowanym polskim żużlowcem w historii - zdobył siedem medali indywidualnych mistrzostw świata w tym ten najcenniejszy, złoty - w 2010 roku.

W cyklu GP startował od jego powstania w 1995 roku.

Tuż przed zawodami jeden z pracowników Polskiego Związku Motorowego powiedział nieoficjalnie PAP, że największe obawy związane są z bezpieczeństwem na pierwszym łuku. Materiał był w tym miejscu bardzo sypki i grząski. Dlatego po porannym testowaniu, pas nawierzchni o szerokości około trzech metrów został wycięty i

wsypano tam mieszankę cementu z piachem, aby utwardzić podłoże. Problemów spodziewano się też na drugim łuku, gdzie z kolei wewnętrzna część toru była bardzo miękka. Właśnie na pierwszym łuku dochodziło do największej liczby wypadków.

Po 12. biegu zawodnicy spotkali się w parku maszyn z sędzią zawodów i dyskutowali nad możliwością kontynuowania turnieju. Nie podobało się to ponad 50tysięcznej publiczności, która traciła cierpliwość przez liczne i długie przerwy. Fiasko organizacyjne z trybun obserwowali m.in. prezydent Bronisław Komorowski i były prezydent Lech Wałęsa.

Zawody świetnie rozpoczął Kasprzak. Wicemistrz świata startując z pierwszego pola wygrał inaugurujący zawody bieg, choć był on dwukrotnie powtarzany. Najpierw z powodu nierównego startu, a następnie po upadku Nickiego Pedersena i Troya Batchelora na pierwszym łuku.

Równie udanie turniej zaczął się dla obchodzącego w piątek 33. urodziny Hampela. Zawodnik Falubazu startując z czwartego pola był najszybszy na starcie i do końca trzeciego biegu nie oddał prowadzenia. Tym samym potwierdziła się teoria Janowskiego, który w rozmowie z PAP w parku maszyn mówił, że ogromne znaczenie na przebieg rywalizacji będzie miał start.

Debiutujący jako stały uczestnik cyklu GP Janowski źle rozpoczął zawody, bo zamknął stawkę drugiego biegu. Tylko jego wyprzedził natomiast Gollob.

Już po trzech wyścigach uszkodzeniu uległa maszyna startowa. Organizatorzy długo nie mogli jej wymienić i przez dwa biegi zawodnicy startowali według sygnalizacji świetlnej. Ze startem bez taśmy gorzej poradził sobie Kasprzak, który w piątym biegu zajął dopiero czwarte miejsce. Taśma powróciła do użytku w powtórce szóstego wyścigu. Okazało się jednak, że nie działała prawidłowo i wyścig trzeba było ponownie powtórzyć, już przy sygnalizacji świetlnej.

Tę rywalizację wygrał rezerwowy Bartosz Zmarzlik, który za-

Tomasz Gollob (C) żegna się z kibicami po żużlowym Grand Prix Polski na Stadionie Narodowym w Warszawie, 18 bm. Gollob, dla którego był to prawdopodobnie ostatni występ w GP, startował dzięki "dzikiej karcie".

Bartłomiej Zborowski PAP

stąpił Jasona Doyle’a, który wcześnie został wykluczony za... nierówny start. Po dwóch seriach z powodu kontuzji kolana wycofał się Szwed Andreas Jonsson. Zastąpił go Piotr Pawlicki. Trzecią serię świetnie rozpoczął Hampel, który podobnie jak w swoim pierwszym starcie był najszybszy na starcie i pierwszego miejsca nie oddał do mety. Chwilę później próbował powtórzyć to Gollob, ale po udanym starcie popełnił błędy na wirażach i metę przekroczył jako trzeci.

Wyniki: 1. Matej Zagar (Słowenia) 8 pkt 2. Chris Harris (W.Brytania) 7 3. Jarosław Hampel (Polska) 7 4. Niels Kristian Iversen (Dania) 7 5. Michael Jepsen Jensen 5 . Tai Woffinden (W.Brytania) 5 . Greg Hancock (USA) 5 8. Jason Doyle (Australia) 4 . Tomas H. Jonasson (Szwecja) 4 . Tomasz Gollob (Polska) 4 11. Krzysztof Kasprzak (Polska) 3 . Nicki Pedersen (Dania) 3 . Andreas Jonsson (Szwecja) 3 . Bartosz Zmarzlik (Polska) 3 . Maciej Janowski (Polska) 3 16. Piotr Pawlicki (Polska) 1 17. Troy Batchelor (Australia) 0 18. Chris Holder (Australia) 0 Pozostałe turnieje GP: 16 maja - Grand Prix Finlandii w Tampere 23 maja - Grand Prix Czech w Pradze 4 lipca - Grand Prix Wielkiej Brytanii w Cardiff 18 lipca - Grand Prix Łotwy w Daugavpils 25 lipca - Grand Prix Szwecji w Malilli 8 sierpnia - Grand Prix Danii w Horsens 29 sierpnia - Grand Prix Polski w Gorzowie Wlkp.

12 września - Grand Prix Słowenii w Krsko 26 września - Grand Prix Szwecji w Sztokholmie 3 październik - Grand Prix Polski w Toruniu 24 październik - Grand Prix Australii w Melbourne

Prezes Polskiego Związku Motorowego Andrzej Witkowski przeprosił kibiców zgromadzonych na Stadionie Narodowym podczas żużlowej Grand Prix Polski.

Przypomniał, że prawa do organizacji do 2021 roku należą do angielskiej firmy Benfield Sport International. I to właśnie ta firma zobowiązała się do zakupu materiału niezbędnego do budowy czasowego toru, a także do jego dostarczenia do magazynów w Warszawie, z których następnie został on przetransportowany na Stadion Narodowy.

Umowa nałożyła na firmę Speed Sport obowiązek budowy toru, zapewnienia całości sprawnych urządzeń wyposażenia zgodnie z obowiązującymi regulaminami FIM, w tym i maszyny startowej oraz demontażu toru i jego urządzeń po zawodach.

Jak dodał Witkowski Stadion Narodowy został udostępniony 12 kwietnia, a prace zaczęły się dwa dni później. Z kolei 17 kwietnia tor został odebrany do treningu przez jury FIM. Jazdy testowe rozpoczęły się w dniu zawodów o godz. 9, a w nich wzięła już udział większość żużlowców. Jury ostatecznie dopuściło tor do jazdy, uznając go jako zgodny z regulaminem i bezpieczny. W trakcie zawodów stan toru się jednak stopniowo pogarszał.

Ostatecznie jury podjęło decyzję o zakończeniu zawodów.

Zgodnie z regulaminem odbyły się trzy pełne serie wyścigów i Grand Prix zostało uznane za odbyte.

Z parkietów NBA

Marcin Gortat dwukrotnie zwycięski w Toronto Marcin Gortat uzyskał 16 punktów i osiem zbiórek, a jego Washington Wizards w drugim meczu pierwszej rundy play off koszykarskiej ligi NBA pokonali na wyjeździe Toronto Raptors 117:106. W rywalizacji do czterech zwycięstw prowadzą 2-0.

Wtorkowe zwycięstwo "Czarodziejów" było jeszcze bardziej przekonywujące niż pierwsza wygrana 93:86 po dogrywce w hali Air Canada na inaugurację tegorocznego play off.

Ich trener Randy Wittman śrubuje swój rekord. Wliczając poprzedni sezon, jest pierwszym szkoleniowcem w historii NBA, który w play off wygrał siedem z ośmiu meczów na wyjeździe.

Polski środkowy rozegrał jedno ze swoich lepszych spotkań w fazie play off. Był trzecim strzelcem zespołu i najlepiej blokującym meczu. Przebywał na parkiecie 28 minut. Trafił siedem z dziewięciu rzutów za dwa punkty i dwa z trzech wolnych, zebrał sześć piłek w obronie i dwie w ataku, miał asystę, przechwyt, trzy bloki, stratę i cztery faule.Najwięcej punktów dla gości zdobyli Bradley Beal - 28 i John Wall - 26, który miał także 17 asyst, tylko o dwie mniej od całego zespołu rywali. Rezerwowy Otto Porter dorzucił 15 pkt i dziewięć zbiórek, a bohater pierwszego meczu w Toronto Paul Pierce - 10. W ekipie gospodarzy wy-

różnili się wybrany ostatnio najlepszym rezerwowym graczem ligi Lou Williams i DeMar DeRozan - po 20 oraz Patrick Patterson i litewski środkowy Jonas Valanciunas - po 15. Ten drugi miał także 10 zbiórek. Tylko w pierwszej kwarcie gospodarze, którzy uzyskali początkowo dziesięciopunktowe prowadzenie (12:2, jedyne punkty dla Wizards zdobył po dwóch minutach Gortat) i wygrali ją 31:26, mogli myśleć o sukcesie w tym meczu. W drugiej i trzeciej odsłonie goście zagrali popisowo. Znakomicie bronili, a w ataku trafili w tym czasie 27 z 39 rzutów z gry. Do przerwy, po zrywie 19:4 tuż przed zejściem do szatni, prowadzili już 60:49, a na

początku czwartej kwarty nawet różnicą 23 punktów (100:77). Ich silną stroną były rzuty za trzy punkty - 10 celnych z 21 oddanych. Z gry mieli we wtorek 53procentową skuteczność.

Tak jak w pierwszym spotkaniu "Czarodzieje" zdecydowanie wygrali także walkę o zbiórki (4528, w ataku 10-5), w pierwszej połowie gospodarze nie zebrali ani jednej piłki w ataku. W ich drużynie znów zawiódł uczestnik Meczu Gwiazd, rozgrywający Kyle Lowry, który zdobył tylko sześć punktów, trafiając trzy z 10 rzutów z gry.W zespole gości każdy z dziewięciu koszykarzy, którzy wychodzili na parkiet, spełnił swoje zadanie.

Sprinte m przez stadion y Monte Carlo - Rozstawieni z "czwórką" tenisiści Marcin Matkowski i Nenad Zimonjic na półfinale zakończyli udział w turnieju ATP Masters 1000 w Monte Carlo. Polsko-serbski debel przegrał z amerykańskimi bliźniakami Bobem i Mike'em Bryanami (1.) 4:6, 2:6.

•••

Oslo - Mistrzyni olimpijska i siedmiokrotna świata w biegach narciarskich Norweżka Therese Johaug wygrała w sobotę po raz ósmy prestiżowy bieg Skarverennet o długości 38 kilometrów, kończący tradycyjnie sezon w Norwegii.

•••

Wrocław - Siatkarki Chemika Police jako pierwsze awansowały do finału mistrzostw Polski. W piątek wygrały na wyjeździe z Impelem Wrocław 3:1 i w całej rywalizacji w play off zwyciężyły 3-1. Impel zagra o brązowe medale.

•••

Gdańsk - Prezesi klubów występujących w ekstraklasie siatkarzy zarekomendowali podczas spotkania udziałowców PLPS w Gdańsku, by w sezonie 2015/16 zrezygnować z fazy play off. O mistrzostwo zagrają drużyny z pierwszego i drugiego miejsca w tabeli po rundzie zasadniczej.

•••

Huy - Hiszpan Alejandro Valverde (Movistar) wygrał w środę w belgijskim Huy słynny kolarski wyścig klasyczny Strzała Walońska (205,5 km), powtarzając sukces sprzed roku. Mistrz świata Michał Kwiatkowski (Etixx-Quick Step) zajął 33. miejsce.

•••

Huy - Katarzyna Niewiadoma (Rabobank-Liv) zajęła piąte miejsce w kolarskim klasyku Strzała Walońska (121 km), czwartej rundzie Pucharu Świata kobiet. Zwyciężyła Holenderka Anna Van der Breggen.

Polka straciła do niej 40 s.

•••

Vicenza - Martyna Wątora (AZS AWF Warszawa) została młodzieżową (do lat 23) mistrzynią Europy w szabli. W finale zawodów w Vicenzie pokonała Włoszkę Caterinę Navarrię 15:13.

Gortat szczególnie udaną miał pierwszą kwartę, gdy w 12 minut zdobył 10 punktów, trafiając wszystkie pięć rzutów z gry, i miał pięć zbiórek - był najlepszy na parkiecie w obydwu statystykach. W połowie trzeciej kwarty, po swoim czwartym faulu, musiał usiąść na ławce.

Przydał się w ważnym momencie ostatniej odsłony, gdy rywale zmniejszyli straty do dziesięciu punktów (106:96). Na niespełna trzy minuty przed końcem meczu Polak, będąc faulowany, zdobył swoje kolejne punkty spod kosza po podaniu Walla i dorzucił jeszcze jeden z wolnych, pozbawiając przeciwników nadziei.

Kolejne dwa mecze Wizards z Raptors odbędą się w piątek i w niedzielę w Waszyngtonie.

strona 34

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

Grały piłkarskie ligi

Pierwsze w tym roku zwycięstwo Śląska Wrocław Prowadząca w tabeli piłkarskiej ekstraklasy Legia Warszawa pokonała przed własną publicznością Zawiszę Bydgoszcz 2:0 i umocniła się na pozycji lidera. Po 28 kolejkach mistrz kraju ma cztery punkty przewagi nad Lechem Poznań, który zremisował z Górnikiem Łęczna 1:1.

Pierwszy grał w niedzielę wicelider, któremu jednak mecz w Łęcznej nie do końca się udał.

Lech stracił bramkę w 22. minucie, kiedy na listę strzelców wpisał się Białorusin Filipp Rudik.

Wicemistrzów Polski stać było jedynie na gola wyrównującego w doliczonym czasie pierwszej połowy. Na 1:1 trafił Czeczeniec Zaur Sadajew. Zespół z Poznania ma 48 punktów, a jego przewaga nad trzecią Jagiellonią Białystok stopniała do trzech. "Jaga" pokonała u siebie w sobotę Piasta Gliwice 2:1. Czwarty jest Śląsk Wrocław, który tego dnia odniósł pierwsze w 2015 roku zwycięstwo - nad Lechią Gdańsk 3:0. W ekipie przyjezdnych wystąpił Sebastian Mila, który do stycznia był jeszcze piłkarzem Śląska.

Pierwsza czwórka jest już pewna miejsca w grupie mistrzowskiej, czyli w czołowej ósemce. Taki układ tabeli był dość komfortowy dla Legii, która miała punkt przewagi nad wiceliderem przed pierwszym gwizdkiem w Warszawie. Mogła zatem bez większej presji przystąpić do starcia z rewelacyjnie spisującym się w tym roku Zawiszą.

Bydgoszczanie przyjechali do stolicy jako najlepsza drużyna rundy wiosennej. W ośmiu meczach zdobyli 20 punktów i ani razu nie schodzili z boiska pokonani. Okazali się jednak za słabi na lidera i pozostali na ostatnim miejscu tabeli. Mają 29 punktów i do bezpiecznej strefy tracą dwa.

Podopieczni trenera Mariusza Rumaka podjęli jednak walkę z mistrzem Polski. Najgroźniejszą akcję goście stworzyli w 24. minucie po udanej, kombinacyjnej akcji Alvarinho i Jakuba Świerczoka. Ten drugi uderzył jednak wysoko nad bramką. Kilka minut później ponownie Portugalczyk popisał się ładnym podaniem, ale piłka odskoczyła Białorusinowi Iwanowi Majewskiemu, co utrudniło mu pokonanie Dusana Kuciaka. Jednak w drugiej części spotkania gospodarze mieli większą przewagę. Prowadzili grę, a efekt tego przyszedł w 57. minucie, kiedy głową do siatki trafił Michał Żyro. Po raz drugi bramkarz Zawiszy skapitulował w 65. minucie. Duży udział przy stracie tej bramki miał jednak kapitan gości Jakub Wójcicki, który na tyle nieudolnie wybijał piłkę, że ta spadła na głowę Kucharczyka, a ten przytomnie przelobował Sandomierskiego.

W sobotę zagrożona spadkiem Cracovia przegrała u siebie z Pogonią Szczecin 0:1. Jedyna bramka padła w 35. minucie po strzale Łukasza Zwolińskiego.

Spotkanie zostało w drugiej połowie przerwane na dziewięć minut z powodu niewłaściwego zachowania pseudokibiców gości, którzy zaczęli rzucać race na murawę i na sektor zajmowany

przez fanów Cracovii.

W niedzielę na drugą z rzędu, a czwartą na wiosnę porażkę zareagowały władze "Pasów" i zdecydowały o zwolnieniu trenera Roberta Podolińskiego. Nowym trenerem Cracovii został Jacek Zieliński. Szkoleniowiec, który poprzednio pracował w Ruchu Chorzów, podpisał kontrakt obowiązujący do czerwca 2016 r.

W dwóch piątkowych meczach rywale podzielili się punktami. Podbeskidzie Bielsko-Biała zremisowało z Wisłą Kraków 2:2, natomiast w starciu Korony Kielce z Ruchem Chorzów bramki nie padły.

W poniedziałek Górnik Zabrze pokonał PGE GKS Bełchatów w meczu kończącym 28. kolejkę ekstraklasy. Gospodarze wygrali ligowy mecz u siebie po ośmiomiesięcznej przerwie. GKS przegrał szóste spotkanie z rzędu. Gospodarze od początku przejawiali większą ochotę do gry ofensywnej. Chociaż rzadko oddawali rywalom piłkę, to długo nie potrafili zrobić z tego użytku.

Bełchatowianie sprawiali wrażenie bezradnych. Kika razy bezskutecznie spróbował "urwać" się obrońcom Górnika Arkadiusz Piech i w efekcie na przerwę walczący o ucieczkę ze strefy spadkowej goście schodzili przegrywając 0:1.

Po przerwie - jak się można było spodziewać - do szturmu ruszyli goście i szybko mogli zdobyć dwa gole. Zabrzanie nie pozostali dłużni i gra była ciekawsza niż w pierwszej części. Ożywili się miejscowi kibice, liczący na kolejne trafienie swojego zespołu. Doczekali się w 72. minucie, kiedy Dariusza Trelę pokonał wprowadzony chwilę wcześniej na boisko stoper Oleksandr Szeweluchin. Znów asystował Jeż. Rywale grali już wtedy w dziesiątkę, bowiem murawę opuścił kontuzjowany Piech, a trener Marek Zub wyczerpał limit zmian. Bełchatowianie nie byli już w stanie odwrócić losów spotkania - chociaż Michał Mak miał szansę na honorowego gola - i pozostali na przedostatnim miejscu w tabeli.

Wyniki meczów 28. kolejki ekstraklasy piłkarskiej: Górnik Łęczna - Lech Poznań 1:1 (1:1) Bramki: 1:0 Filipp Rudik (22), 1:1 Zaur Sadajew (45+1). Żółta kartka - Górnik Łęczna: Łukasz Mierzejewski, Maciej Szmatiuk, Tomasz Nowak, Fiodor Cernych. Lech Poznań: Zaur Sadajew. Sędzia: Tomasz Musiał (Kraków). Widzów 6 143.

Jagiellonia Białystok - Piast Gliwice 2:1 (2:0) Bramki: 1:0 Łukasz Tymiński (20), 2:0 Taras Romanczuk (43), 2:1 Paweł Moskwik (74). Żółta kartka - Jagiellonia Białystok: Karol Świderski, Taras Romanczuk, Giorgi Popchadze, Rafał Grzyb. Piast Gliwice: Kornel Osyra. Sędzia: Bartosz Frankowski (Toruń). Widzów 8 881.

Podbeskidzie Bielsko-Biała - Wisła Kraków 2:2 (2:1) Bramki: 1:0 Maciej Iwański (18-karny), 1:1 Wilde-Donald Guerrier (37), 2:1 Tomasz Górkiewicz (41), 2:2 Wilde-Donald Guerrier (72). Żółta kartka - Podbeskidzie Bielsko-Biała: Marek Sokołowski.

Wisła Kraków: Alan Uryga. Sędzia: Daniel Stefański (Bydgoszcz).

Widzów 6 188. Śląsk Wrocław - Lechia Gdańsk 3:0 (1:0) Bramki: 1:0 Mateusz Machaj (20-karny), 2:0 Piotr Celeban (54głową), 3:0 Marco Paixao (86). Żółta kartka - Śląsk Wrocław: Mariusz Pawelec, Tomasz Hołota.Lechia Gdańsk: Piotr Grzelczak, Rudnilson Silva. Sędzia: Tomasz Kwiatkowski (Warszawa). Widzów 11 651.

Piłkarz Śląska Wrocław Mateusz Machaj (P) pokonuje z rzutu karnego Mateusza Bąka (L) z Lechii Gdańsk podczas meczu polskiej ekstraklasy, 18 bm.

Maciej Kulczyński PAP

Cracovia Kraków - Pogoń Szczecin 0:1 (0:1) Bramka: 0:1 Łukasz Zwoliński (35). Żółta kartka - Cracovia Kraków: Krzysztof Nykiel.Pogoń Szczecin: Karol Danielak. Sędzia: Krzysztof Jakubik (Siedlce). Widzów 63 555.

Korona Kielce - Ruch Chorzów 0:0 Żółta kartka - Korona Kielce: Olivier Kapo.Ruch Chorzów: Eduards Visniakovs, Rafał Grodzicki. Sędzia: Marcin Borski (Warszawa).

Widzów 7 686.

Legia Warszawa - Zawisza Bydgoszcz 2:0 (0:0) Bramki: 1:0 Michał Żyro (57-głową), 2:0 Michał Kucharczyk (65głową). Sędzia: Mariusz Złotek (Stalowa Wola). Widzów 16 463.

Górnik Zabrze - PGE GKS Bełchatów 2:0 (1:0) Bramki: 1:0 Rafał Kosznik (29), 2:0 Ołeksandr Szeweluchin (72). Żółta kartka - Górnik Zabrze: Roman Gergel, Erik Grendel.PGE GKS Bełchatów: Błażej Telichowski, Szymon Sawala. Sędzia: Paweł Raczkowski (Warszawa). Widzów 3 000.

Tabela 1. Legia Warszawa 28 16 4 8 55-29 52 +26 2. Lech Poznań 28 12 12 4 48-27 48 +21 3. Jagiellonia Białystok 28 13 6 9 41-35 45 +6 4. Śląsk Wrocław 28 11 10 7 42-34 43 +8 5. Wisła Kraków 28 10 10 8 45-38 40 +7 6. Górnik Zabrze 28 10 10 8 40-39 40 +1 7. Podbeskidzie Bielsko-Biała 28 10 9 9 40-43 39 -3 8. Pogoń Szczecin 28 10 8 10 36-35 38 +1 9. Lechia Gdańsk 28 10 8 10 32-34 38 -2 10. Korona Kielce 28 9 9 10 31-38 36 -7 11. Górnik Łęczna 28 8 10 10 30-33 34 -3 12. Piast Gliwice 28 9 6 13 33-42 33 -9 13. Ruch Chorzów 28 8 8 12 33-36 32 -3 14. Cracovia Kraków 28 8 7 13 29-40 31 -11 15. PGE GKS Bełchatów 28 8 6 14 23-39 30 -16 16. Zawisza Bydgoszcz 28 8 5 15 31-47 29 -16 W tabeli: mecze, zwycięstwa, remisy, porażki, bramki, punkty, różnica bramek; W przypadku równej liczby punktów o kolejności w końcowej tabeli decydują bezpośrednie mecze.

Statystyki 28. kolejki ekstraklasy piłkarskiej: Liczba goli - 17; Średnia goli na mecz - 2,12 Zwycięstwa gospodarzy - 4; Remisy - 3; Zwycięstwa gości - 1 Liczba czerwonych kartek - 0; Liczba żółtych kartek - 25 Liczba widzów - ok. 66,4 tys.; Średnia frekwencja - ok. 8,3 tys.

Mecze w następnej kolejce: Zawisza Bydgoszcz - Cracovia Kraków Ruch Chorzów - Legia Warszawa Pogoń Szczecin - Górnik Zabrze PGE GKS Bełchatów - Jagiellonia Białystok Lech Poznań - Śląsk Wrocław Piast Gliwice - Podbeskidzie Bielsko-Biała Lechia Gdańsk - Górnik Łęczna Wisła Kraków - Korona Kielce Termalica Bruk-Bet Nieciecza nie rezygnuje z walki o awans do ekstraklasy. Małopolska drużyna pokonała w niedzielę Miedź Legnica 2:1 i po 26 kolejkach nadal znajduje się na trzecim miejscu w tabeli 1. ligi piłkarskiej.

Prowadzi KGHM Zagłębie Lubin przed Wisłą Płock.

Duet liderów w weekend odniósł zwycięstwa. KGHM Zagłębiu wygraną nad Olimpią Grudziądz zapewnił w 34. minucie Łukasz Janoszka. Wisła z broniącym się przed spadkiem GKS Tychy męczyła się dłużej. Gola w 87. minucie z rzutu karnego zdo-

był Krzysztof Janus.

W tabeli lubinianie mają punkt przewagi nad Wisłą. Trzecia Termalica traci do wicelidera trzy "oczka". Czwarta Olimpia Grudziądz już się nie liczy w walce o awans, bo do podium brakuje jej w tej chwili aż 12 punktów.

Niepokonane na wiosnę pozostają Chojniczanka Chojnice i Arka Gdynia. Obie drużyny podzieliły się w niedzielę punktami 1:1. Bramki padły tylko w pierwszej połowie. Najpierw dla gości trafił Marcus Vinicius, a na dwie minuty przed zejściem do szatni wyrównał Rafał Grzelak.

Na dole tabeli coraz gorszą sytuację ma GKS Tychy, który od zajmującej miejsce barażowe Bytovii Bytów ma pięć punktów mniej. Piłkarze z Pomorza pokonali Dolcan Ząbki 3:2.

Ostatni jest Widzew. Łodzianie przegrali w Świnoujściu z Flotą 0:2. Zaledwie cztery punkty więcej ma Pogoń Siedlce, która uległa przed własną publicznością GKS Katowice 1:3.

Wyniki meczów 26. kolejki: Flota Świnoujście - Widzew Łódź 2:0 (0:0) Wisła Płock - GKS Tychy 1:0 (0:0) Wigry Suwałki - Sandecja Nowy Sącz 2:1 (1:1) Drutex Bytovia Bytów - Dolcan Ząbki 3:2 (1:1) KGHM Zagłębie Lubin - Olimpia Grudziądz 1:0 (1:0) Termalica Bruk-Bet Nieciecza - Miedź Legnica 2:1 (2:0) Chojniczanka Chojnice - Arka Gdynia 1:1 (1:1) Pogoń Siedlce - GKS Katowice 1:3 (1:1) Stomil Olsztyn - Chrobry Głogów 1:1 (0:0) Tabela 1. KGHM Zagłębie Lubin 26 16 7 3 41-19 55 +22 2. Wisła Płock 26 16 6 4 37-18 54 +19 3. Termalica Bruk-Bet Nieciecza 26 15 6 5 44-22 51 +22 4. Olimpia Grudziądz 26 11 6 9 33-28 39 +5 5. Arka Gdynia 26 10 9 7 34-30 39 +4 6. Stomil Olsztyn 26 9 11 6 33-32 38 +1 7. Chojniczanka Chojnice 26 9 10 7 36-28 37 +8 8. Dolcan Ząbki 26 8 13 5 32-29 37 +3 9. Flota Świnoujście 26 9 9 8 26-21 36 +5 10. GKS Katowice 26 10 5 11 33-31 35 +2 11. Wigry Suwałki 26 9 8 9 25-28 35 -3 12. Miedź Legnica 26 9 6 11 37-35 33 +2 13. Chrobry Głogów 26 7 8 11 30-38 29 -8 14. Sandecja Nowy Sącz 26 8 5 13 34-43 29 -9 15. Drutex Bytovia Bytów 26 6 9 11 29-39 27 -10 16. GKS Tychy 26 5 7 14 22-42 22 -20 17. Pogoń Siedlce 26 4 8 14 21-38 20 -17 18. Widzew Łódź 26 3 7 16 19-45 16 -26 W tabeli: mecze, zwycięstwa, remisy, porażki, bramki, punkty, różnica bramek; W przypadku równej liczby punktów o kolejności w końcowej tabeli decydują bezpośrednie mecze.

Mecze w następnej kolejce: GKS Tychy - Wigry Suwałki Widzew Łódź - Chojniczanka Chojnice Dolcan Ząbki - Pogoń Siedlce Miedź Legnica - Flota Świnoujście Olimpia Grudziądz - Chrobry Głogów Sandecja Nowy Sącz - Drutex Bytovia Bytów GKS Katowice - KGHM Zagłębie Lubin Arka Gdynia - Wisła Płock Termalica Bruk-Bet Nieciecza - Stomil Olsztyn

Sprint em przez stadio ny Kraków - Ludwik Miętta-Mikołajewicz w poniedziałek przestał być prezesem TS Wisły Kraków. Zastąpił go Piotr Dunin-Suligowski, który do tej pory pełnił funkcję generalnego menedżera koszykarskiej drużyny kobiet, broniącej tytułu mistrzyń •••

Boston - Etiopczyk Lelisa Desisa czasem 2:09.17 i Kenijka Caroline Rotich - 2:24.55 wygrali 119. maraton w Bostonie - najstarszy na świecie bieg na dystansie 42 km 195 m.

Ponad 30-tysięcy osób pokonywało trasę w chłodnej (ok. 6 stopni C) i deszczowej pogodzie.

•••

Nyon - Reprezentacje Szwecji, Danii, Słowacji i Mołdawii będą rywalami polskich piłkarek w grupie 4. startujących w sierpniu eliminacji do mistrzostw Europy 2017. Losowanie odbyło się w poniedziałek w Nyonie (Szwajcaria).

•••

Berg enTerblijt - Michał Kwiatkowski (Etixx-Quick Step) wygrał w Berg enTerblijt koło Valkenburga najbardziej prestiżowy holenderski klasyk kolarski Amstel Gold Race. Polak najszybciej finiszował z niewielkiej czołówki, wyprzedzając Hiszpana Alejandro Valverde i Australijczyka Michaela Matthewsa.

•••

Kolonia - Piłkarze ręczni Vive Tauron Kielce pokonali we własnej hali w rewanżowym meczu ćwierćfinałowym Varadr Skopje 33:31 (16:14) i awansowali do turnieju Final Four Ligi Mistrzów. Pierwsze spotkanie w Macedonii polski zespół wygrał 22:20. W półfinale kielczanie zagrają z FC Barcelona.W drugim półfinale spotkają się THW Kiel i MKB Veszprem. Losowania par dokonano w Kolonii, gdzie w dniach 30-31 maja odbędzie się turniej.

•••

Zielona Góra - Polskie tenisistki przegrały ze Szwajcarkami 2:3 w barażu o miejsce w Grupie Światowej przyszłorocznej edycji Pucharu Federacji. O zwycięstwie ekipy gości zdecydował pojedynek deblowy przegrany 6:2, 4:6, 7:9. .

•••

Sopot - Siatkarze Lotosu Trefla po raz pierwszy zdobyli Puchar Polski.

W finałowym meczu gdańszczanie pokonali w Ergo Arenie Asseco Resovię Rzeszów 3:1 (25:22, 21:25, 25:21, 25:23). Triumfator otrzymał premię w wysokości 150 tysięcy złotych.

•••

Montpellier - Marta Pihan-Kulesza (MKS Kusy Szczecin) zajęła we francuskim Montpellier piąte miejsce w finale ćwiczeń wolnych mistrzostw Europy w gimnastyce sportowej.

Triumfowała Rosjanka Ksenia Afanasjewa.

•••

Teplice - Srebrna medalistka olimpijska z Pekinu w kolarstwie górskim Maja Włoszczowska wygrała wyścig Pucharu Czech w Teplicach.

Piąta była Aleksandra Dawidowicz (SGR Srebrna Góra).

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 35

Sport

Motocyklowe MŚ

AUTO - MOTO - SPORT

Zwycięstwo Rossiego w Argentynie

Rewelacje•Atrakcje•Wyniki

Formuła 1

Trzecie w sezonie zwycięstwo Hamiltona Broniący tytułu mistrza świata Formuły 1 Lewis Hamilton (Mercedes GP) wygrał wyścig o Grand Prix Bahrajnu na torze Sakhir, czwartą eliminację tegorocznego cyklu. To trzecie w tym sezonie, a 36. w karierze zwycięstwo Brytyjczyka, który jest liderem klasyfikacji generalnej.

Drugie miejsce zajął Fin Kimi Raikkonen (Ferrari), który na końcowych okrążeniach mocno naciskał innego kierowcę teamu Mercedes GP - Niemca Nico Rosberga. Gdy Fin odrabiał do niego straty na kolejnych "kółkach", wicemistrz świata w końcu nie wytrzymał i krzyknął przez radio do swojego teamu: "Przestańcie mi już podawać, ile do mnie traci!".

Ostatecznie Rosberg popełnił błąd na przedostatnim okrążeniu i zakończył rywalizację na trzecim miejscu. Mercedes GP i tak powiększył jednak przewagę nad rywalami w klasyfikacji konstruktorów.

Raikkonen stanął na podium po raz pierwszy od 2013 roku, kiedy był kierowcą Lotusa. W barwach Ferrari ostatnio udało mu się to w 2009.

Hamilton, który w każdym z tegorocznych wyścigów startował z pole position, triumfował na sztucznie oświetlonym torze Sakhir po raz drugi z rzędu. W ubiegłym roku stoczył w końcówce batalię z Rosbergiem, ale tym razem miał ponad trzy sekundy przewagi nad najlepszym z rywali.

"Ferrari postawiło nam dzisiaj naprawdę twarde warunki.

W tych okolicznościach bardzo trudno było dbać o opony. Na szczęście udało mi się utrzymać bolid w jednym kawałku. Myślę, że pokazaliśmy po raz kolejny, że Mercedes jest najlepszy" - powiedział na mecie Brytyjczyk.

O pechu może mówić czterokrotny mistrz świata Sebastian Vettel (Ferrari). Niemiec ruszał z drugiej pozycji i zanosiło się na to, że zajmie miejsce na podium.

Mechanicy musieli jednak wymienić w jego bolidzie przednie skrzydło, a przez tę stratę czasową Vettel dojechał do mety piąty.

Do rywalizacji w ogóle nie przystąpił Brytyjczyk Jenson Button z McLarena, któremu posłuszeństwa odmówił silnik.

W klasyfikacji generalnej Hamilton ma już 27 pkt przewagi nad Rosbergiem i 28 nad trzecim Vettelem.

Wyniki GP Bahrajnu: 1. Lewis Hamilton (W.Brytania/Mercedes GP) 1:35.05,809 2. Kimi Raikkonen (Finlandia/Ferrari) strata 3,380 s 3. Nico Rosberg (Niemcy/Mercedes GP) 6,033 4. Valtteri Bottas (Finlandia/Williams-Mercedes) 42,957 5. Sebastian Vettel (Niemcy/Ferrari) 43,989 6. Daniel Ricciardo (Australia/Red Bull-Renault) 1.01,751 7. Romain Grosjean (Francja/Lotus-Mercedes) 1.24,763 8. Sergio Perez (Meksyk/Force India-Mercedes) 1 okr.

Lewis Hamilton na podium w Bahrajnie 19 kwietnia br.

9. Daniił Kwiat (Rosja/Red Bull-Renault) 1 okr.

10. Felipe Massa (Brazylia/Williams-Mercedes) 1 okr.

11. Fernando Alonso (Hiszpania/McLaren) 1 okr.

12. Felipe Nasr (Brazylia/Sauber-Ferrari) 1 okr.

13. Nico Huelkenberg (Niemcy/Force India-Mercedes) 1 okr.

14. Marcus Ericsson (Szwecja/Sauber-Ferrari) 1 okr.

15. Pastor Maldonado (Wenezuela/Lotus-Mercedes) 1 okr.

16. Will Stevens (W.Brytania/Marussia-Ferrari) 2 okr.

17. Roberto Merhi (Hiszpania/Marussia-Ferrari) 3 okr.

Nie ukończyli: Max Verstappen (Holandia/Toro Rosso-Renault), Carlos Sainz Jr (Hiszpania/Toro Rosso-Renault), Jenson Button (W.Brytania/ McLaren) Czołówka klasyfikacji mistrzostw świata (po 4 wyścigach): 1. Lewis Hamilton (W.Brytania/Mercedes GP) 93 pkt 2. Nico Rosberg (Niemcy/Mercedes GP) 66 3. Sebastian Vettel (Niemcy/Ferrari) 65 4. Kimi Raikkonen (Finlandia/Ferrari) 42 5. Felipe Massa (Brazylia/Williams) 31 6. Valtteri Bottas (Finlandia/Williams) 30 7. Daniel Ricciardo (Australia/Red Bull) 19 8. Felipe Nasr (Brazylia/Sauber) 14 9. Romain Grosjean (Francja/Lotus) 12 10. Nico Huelkenberg (Niemcy/Force India) 6 Klasyfikacja konstruktorów: 1. Mercedes GP 159 pkt 2. Ferrari 107 3. Williams-Mercedes 61 4. Red Bull-Renault 23 5. Sauber-Ferrari 19 6. Lotus-Mercedes 12 7. Toro Rosso-Renault 12 8. Force India-Mercedes 11 9. McLaren 0 10. Marussia-Ferrari 0 Od następnego sezonu zawody Grand Prix Europy mają się odbywać w stolicy Azerbejdżanu - Baku. O zamiarach przy okazji wyścigu w Bahrajnie poinformował szef Formuły 1 Bernie Ecclestone.

Zaplanowany wyścig zostanie rozegrany na nowym torze ulicznym.

Krytycznie wobec sytuacji politycznej w byłej republice ZSRS odnosi się raport Human Rights Watch. Według organizacji pozarządowej władza w Azerbejdżanie nie przestrzega praw człowieka, w tym wolności wypowiedzi. Ponad 30 dziennikarzy i aktywistów zostało skazanych, a część z nich trafiła do więzień.

W 2011 r. z powodu zamieszek i starć ulicznych odwołano zawody GP w Bahrajnie.

"Nic nie wskazuje na to, aby w Azerbejdżanie były jakiekolwiek

Valdrin Xemaj PAP/EPA

problemy" - oznajmił Ecclestone w nawiązaniu do zarzutów przeciwko organizacji wyścigu w Baku.

Szef Formuły 1 Bernie Ecclestone zaproponował nową formę rywalizacji - wyścigowe mistrzostw świata wyłącznie dla pań. Kobieca F1 miałaby być rozgrywana w sobotę lub w niedzielę, przed wyjazdem na tor bolidów prowadzonych przez mężczyzn.

"Nie wiem dlaczego kobiety się nie ścigają, ale nie jest prawdą opinia, że nie chcą tego mężczyźni. Panie zawsze przyciągają naszą uwagę, jestem przekonany, że gdyby walczyły na torach, także taka sama będzie reakcja sponsorów" - powiedział 84-letni Ecclestone, znany ze swoich, często kontrowersyjnych opinii.

Swego czasu Ecclestone, ojciec dwóch córek twierdził, że miejsce kobiety jest w kuchni, gdzie panie się najlepiej spełniają. O ich wyjściu na tory wyścigowe nie chciał nawet słyszeć. Takimi stwierdzeniami Brytyjczyk zapracował sobie na opinię osoby nietolerancyjnej, z gruntu wrogiej płci pięknej.

"Trzeba od czegoś zacząć, dlatego na początek proponuję rywalizację kobiet wyłącznie między sobą, szanse będą bardziej wyrównane" - dodał.

Propozycja Ecclestone'a na razie nie spotkała się z pozytywnym odzewem pań, na łamach dziennika "Daily Mirror" skrytykowała ją Brytyjka Sussie Wolf, prywatnie żona szefa teamu Mercedes GP Toto Wolfa i kierowca testowy ekipy Williamsa.

Pierwszą kobietą, która startowała w wyścigu F1 była w 1975 roku Włoszka Lella Lombardi, która w wyścigu o GP Hiszpanii zdobyła 0,5 pkt. Po niej w 1992 roku sił w ekipie Brabhama próbowała jej rodaczka Giovanna Amati, ale jeździła tylko podczas treningów, w wyścigu nie wystąpiła.

W 2014 roku po 22 latach przerwy na torach F1 ponownie pojawiła się kobieta. Po Amati, Sussie Wolf w piątki brała udział w treningach teamu Williams.

Włoch Valentino Rossi odniósł drugie zwycięstwo w sezonie wygrywając wyścig o Grand Prix Argentyny na torze w Termas de Rio Hondo, trzecią eliminację motocyklowych mistrzostw świata w klasie MotoGP i został liderem klasyfikacji generalnej.

Dziewięciokrotny mistrz globu odniósł 110. sukces w wyścigach MŚ. Drugi był w niedzielę jego rodak Andrea Dovizioso na Ducati, a trzeci Brytyjczyk Cal Crutchlow na Hondzie. Broniący tytułu Hiszpan Marc Marquez (Honda) zaliczył po kolizji z Rossim upadek i nie dokończył rywalizacji. Kolejne zawody odbędą się 3 maja w Hiszpanii.

Wyniki GP Argentyny: MotoGP 1. Valentino Rossi (Włochy/Yamaha) 41.35,644 2. Andrea Dovizioso (Włochy/Ducati) strata 5,685 3. Cal Crutchlow (Anglia/Honda) 8,298 Czołówka klasyfikacji generalnej (po 3 z 18 wyścigów): 1. Valentino Rossi (Włochy/Yamaha) 66 pkt 2. Andrea Dovizioso (Włochy/Ducati) 60 3. Andrea Iannone (Włochy/Ducati) 40

Valentino Rossi podczas wyścigu o Grand Prix Argentyny na torze w Termas de Rio Hondo 19 kwietnia br. Nicolas Aguilera PAP/EPA

Moto2 1. Johann Zarco (Francja/Kalex) 39.44,497 2. Alex Rins (Hiszpania/Kalex) strata 2,715 3. Sam Lowes (Anglia/Speed Up) 4,161 Czołówka klasyfikacji generalnej (po 3 z 18 wyścigów): 1. Johann Zarco (Francja/Kalex) 53 pkt 2. Alex Rins (Hiszpania/Kalex) 49 3. Sam Lowes (Anglia/Speed Up) 41 Moto3 1. Danny Kent (Anglia/Honda) 38.25,621 2. Efren Vazquez (Hiszpania/Honda) strata 10,334 3. Isaac Vinales (Hiszpania/Husqvarna) 10,396 Czołówka klasyfikacji generalnej (po 3 z 18 wyścigów): 1. Danny Kent (Anglia/Honda) 66 pkt 2. Efren Vazquez (Hiszpania/Honda) 49 3. Enea Bastianini (Włochy/Honda) 40

Rajdowe MŚ

Kubica wycofał się ze startu w Argentynie Robert Kubica nie wystartuje w Rajdzie Argentyny, czwartej rundzie mistrzostw świata. Wraz z pilotem Maciejem Szczepaniakiem (Ford Fiesta WRC) postanowili poświęcić więcej czasu na reorganizację zespołu.

Ponieważ team powstał tuż przed styczniowym Rajdem Monte Carlo - pierwszą rundą rajdowych mistrzostw świata - Kubica jest przekonany, że obecnie ekipa bardziej niż startu w Argentynie potrzebuje dogłębnej pracy oraz wprowadzenia kluczowych zmian w strukturze organizacyjnej.

"To była bardzo trudna decyzja. Rajd Argentyny od początku był w naszych planach i mimo że na miejsce dotarła już część zespołu wraz z samochodem, to decyzja o rezygnacji ze startu jest koniecznością. Rywalizacja w rajdowych mistrzostwach świata to prawdziwe wyzwanie i chociaż

wygrałem sześć odcinków specjalnych w pierwszych trzech rajdach, to musimy jednak myśleć realistycznie i skoncentrować się na udoskonaleniu zespołu w wielu obszarach. Na Rajd Portugalii planujemy powrót ze zmienioną strukturą, która będzie systematycznie ulepszana. Chciałbym poprosić wszystkich naszych kibiców o zrozumienie i podziękować za wsparcie" - tłumaczył swoją decyzję Kubica.

W poprzedniej edycji krakowianin uzyskał w Argentynie najlepszy rezultat sezonu, zajmując szóste miejsce.

W 2014 roku triumfował Fin Jari-Matti Latvala, drugi był Francuz Sebastien Ogier (obaj VW Polo WRC) ze stratą 1.26,9, a trzeci Brytyjczyk Kris Meeke (Citroen DS3 WRC) - 5.54,7. Szósty Kubica stracił do lidera 10.08,0.

W tym roku polski kierowca nie zdobył jeszcze punktów.

strona36

opracowanie Małgorzata Pogorzelska-Bonikowska

WYRÓŻNIENIA Fryderyki 2015 Natalia Przybysz, Artur Rojek, Voo Voo i Fisz Emade Tworzywo otrzymali statuetki Fryderyków podczas czwartkowej gali rozdania nagród w Teatrze Polskim w Warszawie. Wyróżniono także m.in. The Dumplings i trio Marcina Wasilewskiego.

Muzycy odebrali statuetki w trzech sekcjach: muzyki poważnej, rozrywkowej i jazzowej.

Wręczono także trzy Złote Fryderyki - nagrody za całokształt pracy twórczej.

Jako pierwsi nagrody odebrali wykonawcy muzyki poważnej.

Największym zwycięzcą w tej kategorii okazał się sekstet wokalny proMODERN, który otrzymał dwie statuetki. Grupa wystąpiła także podczas czwartkowego wręczenia nagród w Sali Kolumnowej Uniwersytetu Warszawskiego. Sekstet zebrał nagrody za swój debiutancki album "Where Are You. Pieces from Warsaw" w kategorii "album roku, muzyka chóralna, oratoryjna i operowa" oraz "najwybitniejsze nagranie muzyki polskiej".

W sekcji muzyki rozrywkowej triumfowała wokalistka Na-

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015 talia Przybysz, która otrzymała Fryderyka za "rockowy album roku" - nagrodzono płytę "Prąd" oraz dla najlepszego utworu roku: piosenki "Miód", pochodzącej z tegoż krążka; Przybysz została wyróżniona wraz z Jerzym Zagórskim, który jest współautorem kompozycji.

Za najlepszą płytę popową uznano "Składam się z ciągłych powtórzeń" Artura Rojka, a albumem roku muzyki elektronicznej, indie i alternatywnej został "Mamut" formacji Fisz Emade Tworzywo. Nagrodę za krążek roku w dziedzinie muzyki korzeni otrzymała grupa Voo Voo za "Dobry wieczór". Statuetką w kategorii "debiut roku" został nagrodzony duet The Dumplings.

W sekcji muzyki jazzowej dwie statuetki przyznano pianiście Marcinowi Wasilewskiemu;

pierwszą za najlepszy album roku - nagrodzono "Spark of Life" prowadzonego przez Wasilewskiego tria, drugą otrzymał w kategorii "artysta roku".

Złote Fryderyki, za całokształt pracy twórczej, otrzymali: basista, wokalista i autor tekstów Lech Janerka (muzyka rozrywkowa), dyrygent Kazimierz Kort (muzyka poważna) i saksofonista Janusz Muniak (muzyka jazzowa).

Fryderyki to nagrody przyznawane przez polskie środowisko muzyczne. Pierwszy raz wręczono je w 1995 r. Laureatów wybierają członkowie Akademii Fonograficznej, która powstała w 1999 r. Głosowanie jest dwuetapowe i tajne. Obecnie Akademia Fonograficzna liczy ponad 1300 członków. Co roku zapraszani są do niej nominowani do Fryderyków artyści.

www.gazetagazeta.com Telefon (416) 262-0161

WYDARZENIA WYDARZENIA KULTURALNE KULTURALNE Faks ww GTA (416) 531-3245 GTA mbonikowska@gazetagazeta.com mbonikowska@gazetagazeta.com

24 kwietnia - Kombii Koncert z okazji 35 lat zespołu na scenie. Godz. 20.00, Rose Theatre, 1 Theatre Ln, Brampton. Pegaz, Piast, Polimex, Nova Printing, Zoria w Bram-pton.

8-26 kwietnia - Odysseo Po wielkim sukcesie trzy lata temu w Toronto oraz pokazach na całym świecie spektakularny multimedialny show z udziałem koni powraca do Toronto.

Under the White Big Top (429 Lakeshore Blvd East, Port Lands, Toronto. Info i bilety: http://www.cavalia.net/en/odysseo. Under the White Big Top at the Port Lands of Toronto,3324 Cherry Street,3Toronto 23 kwietnia - 3 maja - Hot Docs 22. doroczny festiwal filmów dokumentalnych z całego świata. W tym roku ten największy na kontynencie festiwal filmu dokumentalnego zaprezentuje 210 filmów (wybranych z 2724 zgłoszeń) z 45 krajów w 12 blokach programowych. W tegorocznym festiwalu filmów dla dzieci swoją kanadyjską premierę będzie miał polski film animowany Tomka Głodka "Czapu, Czipu/Hee Hee Hatty". Film zostanie zaprezentowany w ramach segmentu "Reel Rascals: BIG and SMALL, SHORT and TALL", w którym znalazły się starannie wyselekcjonowane filmy przeznaczonego dla najmłodszej publiczności. Bloor Hot Docs Cinema, info: http://www.hotdocs.ca" http://www.hotdocs.ca.

3 maja "Z Dawna Polski Tyś Królowo" Koncert z okazji uroczystości Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski.

Poezje Mickiewicza, Brandstaettera, Iłłakowiczówny i Ks. Twardowskiego w recytacji Krzysztofa Jaworskiego. Muzyczna oprawa - począwszy od Bogurodzicy poprzez dzieła wybitnych kompozytorów baroku, klasycyzmu do współczesności w wykonaniu solistow: Julii Dębowskiej, Kasi Konstanty, Krzysztofa Bielusia oraz dwoch chorów Gloria Dei pod dyr. Kingi Nytko i NOVI SINGERS, przy akompaniamencie Toronto Sinfonietta Strings pod dyr.

Macieja Jaskiewicza. Godz. 17.00, Kościół Matki Bożej Królowej Polski, 625 Middlefield Rd., Scarbobough. Bilety - $15 (zamowienia tel: 416-301-4144 I przy wejściu).

6 -11 maja Eastern Breeze International Film Festival 3. doroczny festiwal filmów z 34 krajów odnoszących się do filozofii i tematyki wschodu. Projekcje filmowe, a także pogadanki twórcow - 6-7 maja, warsztaty - 9-10 maja. Carlton Cinema, 20 Carlton St., www.easternbreeze.ca. Bilety 1213 dol.

9 i 10 maja Magiczny Broadway Kinga Mitrowska i jej goście3zapraszają na program pt. “Magiczny Broadway”. Sobota, 9 maja -3 godz. 19:00 i niedziela, 10 maja - godz. 17:00 na kameralnej scenie w After Hours Club, 3115 Unity Drive, Mississauga. Bilety - 30 dol., a w cenie biletu wino, kawa, herbata, snacks. Informacje i rezerwacje - 416-414 7882 i 905-608 2002.

Wokalistka Natalia Przybysz nagrodzona Fryderykiem w kategorii "Muzyka rozrywkowa Leszek Szymański PAP album roku rock", wystąpiła podczas gali w Warszawie, 23 bm.

Prosimy o informacje o organizowanych imprezach i wydarzeniach kulturalnych pod nr. tel. (416) 262-0610 lub e-mailem mbonikowska@gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 1

CIEKAWOSTKI ZE ŚWIATA

Ale Numer To cykl, w którym przedstawiamy różne ciekawostki i sensacyjne doniesienia z wielu dziedzin - medycyny, techniki, życia celebrytów, trendów światowych, sportu, kultury, mody, kulinariów, motoryzacji i wielu innych.

Spacer po Gdańsku filmowymi śladami Guentera Grassa Miejsca gdzie realizowane były zdjęcia do filmowych adaptacji powieści Guentera Grassa złożą się na trasę Spaceru Filmowego w Gdańsku. Uczestnicy spaceru odwiedzą miejsca wykorzystane w filmowych adaptacjach m.in. "Blaszanego bębenka" i "Wróżb kumaka".

Organizatorka i jedna z prowadzących Spacery Filmowe, Liliana Kalita powiedziała PAP Life, że na trasie znajdzie się 8-9 miejsc wykorzystanych w filmowych adaptacjach trzech powieści zmarłego laureta literackiej Nagrody Nobla. Uczestnicy spaceru poznają miejsca wykorzystane w adaptacji "Blaszanego bębenka" z 1979 r. w reżyserii Volkera Schlondorfa, "Wróżb kumaka" z 2005 r. w reżyserii Roberta Glińskiego i adaptacji trzeciego utworu.

"To jest film niespodzianka, który zostanie podany dopiero podczas spaceru" - dodała.

Specjalnym gościem spaceru będzie poeta Andrzej Fac, przyjaciel i znawca prozy Noblisty urodzonego w Gdańsku.

Spacer Filmowy rozpocznie się w niedzielę w południe na placu przed Pocztą Gdańską w Gdańsku. Na trasie przejścia po

Głównym Mieście znajdą się m.in. Bazylika Mariacka, Brama Zielona, ulica Ogarna i część Traktu Królewskiego.

Spacerowicze nie dotrą do Wrzeszcza, z którym Guenter Grass najbardziej jest chyba kojarzony; to właśnie we Wrzeszczu, przy ulicy Lelewela (wówczas Lebensweg) pisarz spędził dzieciństwo przed wojną. Kalita powiedziała, że jeżeli będzie zapotrzebowanie na zorganizowanie spaceru po tej części Gdańska, to taki spacer może się odbyć. Niemiecki pisarz Guenter Grass, laureat literackiego Nobla, honorowy obywatel Gdańska zmarł 13 kwietnia w Lubece w wieku 87 lat. Urodził się 16 października 1927 r. w Gdańsku w rodzinie o korzeniach niemieckokaszubskich.

Filmowe Spacery organizowane są od października ubiegłego roku. Dotychczas odbyły się m.in. po Dolnym Mieście, Biskupiej Górce i wokół Motławy w Gdańsku oraz w Sopocie, m.in. śladami Tadeusza Kobieli, Zbyszka Cybulskiego czy Stanisława Michalskiego. W spacerach uczestniczy średnio po ok. 50 osób, chociaż w niektórych wzięło udział po ponad sto osób.

Żubra coraz częściej można spotkać w naturze Choć wciąż należy do gatunków zagrożonych wyginięciem, to coraz częściej w Podlaskiem można go spotkać w naturze. Żubr - bo o nich mowa - jest wciąż atrakcją dla turystów odwiedzających okolice Puszczy Białowieskiej, ale też Puszczy Knyszyńskiej.

Wielu osobom udaje się zobaczyć stada żubrów pasących się na przykład na oziminach rzepaku w okolicach Puszczy Knyszyńskiej, ale też przed Puszczą Białowieską, np. w okolicach miejscowości Nowosady przed Hajnówką. Liczące około 20 sztuk stado można było wiosną spotkać właśnie w tamtym miejscu. Żubry, dość chętnie - z bezpiecznej odległości - pozowały tam do zdjęć. Żubry wychodzą też czasem na drogę z Hajnówki do Białowieży, która cała prowadzi przez puszczę. Powiat hajnowski zaprasza turystów na majowy weekend w "krainie żubra".

Ci turyści, którzy nie będą mieli szczęścia zobaczenia żubra w naturze, mogą odwiedzić rezerwat pokazowy tych zwierząt w Białowieskim Parku Narodowym. Zobaczyć tam można nie tylko żubry, które są symbolem Puszczy Białowieskiej i parku, ale także np. łosie, jelenie, sarny, dziki, koniki polskie czy wilki. Są też żubronie, czyli krzyżówki żubrów i bydła domowego. Sam obiekt jest od kilku lat modernizowany ale w taki sposób, by nie utrudniać życia zarówno zwierzętom, jak i zwiedzającym. W tym roku ma rozpocząć się tam budowa pawilonu edukacyjnego.

Prywatna zagroda żubrów działa też w Kiermusach koło Tykocina, około 40 km od Białegostoku. Jest tam obecnie sześć żubrów, stado ma się powiększyć o nowy przychówek. Jednym z ojców chrzestnych żubra w Kier-

Gdańsk na rolkach wieczorową porą Amatorzy rolek będą mieli w czwartek niecodzienną okazję do pokonania na kółkach 17 kilometrów gdańskich ulic.

W wydarzeniu o nazwie NightSkating Trójmiasto 2015 udział wziąć może nawet 2,5 tysiąca rolkarzy.

Organizatorem przejazdu jest gdański sklep z rolkami ZawszeSpoko, który prowadzi też szkolenia z jazdy na rolkach.

Pomocną dłoń do organizatorów wyciągnęli gospodarze gdańskiego stadionu PGE Arena: to właśnie z parkingu P5 obok stadionu wyruszy w czwartek rolkarski peleton. W tym samym miejscu znajdzie się też meta trasy o kształcie pętli, która wieść będzie przez Wrzeszcz i Oliwę.

Jak poinformował rzecznik prasowy operatora gdańskiego stadionu Lesław Januszewski, w wieczornym przejeździe udział może wziąć dosłownie każdy.

"Impreza jest otwarta i darmowa.

Wystarczy mieć rolki i lubić na nich jeździć" - wyjaśnił Januszewski.

Dodał, że cała mierząca ponad 17 kilometrów trasa przejazdu będzie zabezpieczona

przez policję i przedstawicieli organizatorów. Przejazd będzie więc rzadką okazją przemierzenia na rolkach gdańskich ulic, na których zwykle rządzą auta.

Start zaplanowano na go-

dzinę 19., a zakończenie imprezy powinno mieć miejsce około godz. 22.

Organizatorzy spodziewają się, że w wieczornym przejeździe weźmie udział od dwóch do 2,5 tysiąca uczestników.

Kevin Aiston pokaże piękniejszą Polskę w UE Najpierw przekonywał, że "Europa da sie lubić". Teraz pokaże "Piękniejszą Polskę w Unii Europejskiej". Kevin Aiston nagrał pierwszy odcinek nowego programu przygotowywanego dla TVP 1.

"Pokażemy firmy z Katowic i Chorzowa, które odniosły sukces i skorzystały z funduszy z Unii Europejskiej" - mówi PAP Life Aiston. Co jemu najbardziej podoba się na Śląsku?

"Familoki i ludzie, którzy w nich mieszkają" - odpowiada bez wahania. "Przypominają mi Anglię, takie Birmingham, gdzie w podobnych, jednorodzinnych szeregowcach mieszkali robotnicy" - wyjaśnia urodzony w Londynie Kevin.

"Cudze chwalicie, swego nie znacie" - zachęca do oglądania programu Kevin. Oprócz Śląska,

Brytyjczyk pokaże też Wielkopolskę, Zachodniopomorskim i Mazury.

Całość serii "Piękniejsza Polska" będzie liczyć 16 odcinków, po 17 minut każdy. Oprócz Aistona oprowadzającymi po piękniejszej Polsce będą również znani z programu "Europa da się lubić" Elizabeth Duda, czy Conrado Moreno.

Program ma pokazać "atrakcje turystyczne, efekty wykorzystania funduszy unijnych i ich wpływ na rozwój tychże atrakcji, lokalne wydarzenia i imprezy, nie odkryte dotąd zakątki, ciekawe miejsca i niezwykłych ludzi, którzy działając lokalnie tworzą »piękno, którym możemy szczycić się przed światem«" - zapowiadają realizatorzy cyklu.

Premiera - w czerwcu.

musach jest reżyser Jerzy Hoffman, innego dyrygent Jerzy Maksymiuk, a jeszcze innego żubra były kosmonauta Mirosław Hermaszewski.

Spotkanie z żubrem to niewątpliwa atrakcja, ale przed spotkaniem z tym dużym zwierzęciem dobrze wiedzieć jak się zachować, by było ono bezpieczne.

Mateusz Szymura z Muzeum Przyrodniczo-Leśnego Białowieskiego Parku Narodowego tłumaczy na stronie internetowej gminy Białowieża, że przede wszystkim należy pamiętać, że mimo iż żubr jest duży i ciężki, potrafi bardzo szybko biegać i całkiem zwinnie pokonywać wysokie przeszkody. Żubr może biec z prędkością do 40 km na godzinę i potrafi przeskoczyć przeszkodę o wysokości około dwóch metrów. Żubr sprawnie porusza się w lesie.

"Jeżeli spotkasz żubra na wolności w Puszczy, pamiętaj, że zwierzę przez nas nie sprowokowane spokojnie się oddali, nie należy podchodzić na odległość mniejszą niż 50 m. Widząc oznaki zniecierpliwienia żubra: ner-

wowe kręcenie ogonem, grzebanie racicami w ziemi, tarzanie się, jak najszybciej, zachowując spokój, oddal się z miejsca spotkania. Gdy poruszasz się samochodem, powoli zatrzymaj się, nie opuszczaj pojazdu, nie gaś silnika. Możesz otworzyć okna, nie otwieraj drzwi, gdyż ten odgłos spłoszy zwierzę. Gdy poruszasz się rowerem, zatrzymaj się, najlepiej stań obok dużego drzewa, by być mniej widocznym. Gdy poruszasz się pieszo, nie próbuj podążać za żubrem, stań w miejscu, w którym będziesz dla żubra mniej widoczny, nie wykonuj gwałtownych ruchów" - radzi Mateusz Szymura.

Szymura podkreśla, że w okresie, gdy żubrzyce rodzą młode - czyli od końca maja do lipca - należy uważać właśnie na samice z młodymi, bo mogą być niebezpieczne. Również niebezpieczne mogą być samotne samce. W Puszczy Białowieskiej na wolności żyje około 500 żubrów.

To największe stado tych zwierząt w Polsce. W Puszczy Knyszyńskiej natomiast naliczono ostatniej zimy około 120 żubrów.

Azory - unikalne miejsce na zawody sportowe Na szutrowych trasach portugalskich wysp Azory odbędzie się kolejna runda Rajdowych Mistrzostw Europy. Jak ten archipelag wysp na środku Atlantyku wspomina rajdowy czempion, Kajetan Kajetanowicz? "Czasami czułem się tam jak w Parku Jurajskim" - stwierdził.

"Azory to należący do Portugalii archipelag wysp na środku Atlantyku. Pogoda jest tam bardzo nieprzewidywalna. Albo piękne słońce, albo deszcz i gęsta mgła" - mówił PAP Life Kajetan Kajetanowicz, czterokrotny rajdowy mistrz Polski, który rok temu uczestniczył w Rajdzie Azorów. Kolejna edycja tego wyścigu odbędzie się między 4 i 6 czerwca.

"Na wyspach jest wiele wulkanów i nie omija się ich szerokim łukiem. Wręcz przeciwnie.

Na przykład legendarny OS (odcinek specjalny) Sete Cidades prowadzi dookoła krateru wygasłego wulkanu. Na jego zboczach są trzy jeziora na różnych poziomach i każde z nich ma inny kolor. Niesamowicie bogata jest szata roślinna. Czasami czułem się tam jak w Parku Jurajskim.

W lesie musiałem włączać światła w rajdówce, by dobrze widzieć drogę podczas rywalizacji" - opowiada Kajetanowicz.

Azory odwiedzają nie tylko wielbiciele sportów motorowych.

Ostatnio dociera tam coraz więcej pasjonatów golfa. Głównie z ciekawości.

"W modzie jest szczególnie rozgrywanie zawodów na wyspie Faial, której ciemny wulkaniczny piasek przemieszany z trawą czyni pojedynek bardziej nieprzewidywalnym, a zarazem bliższym genezie tego sportu. To powrót do wiejskiego pochodzenia golfa i jednocześnie duże wyzwanie dla zawodników" wyjaśnił w rozmowie z PAP Life Carlos Teixeira da Silva, popularyzator golfa na Azorach.

Silva przypomniał, że sport, zyskujący tam od kilku lat popularność, nie miał łatwych początków. "Pierwsze gry organizowane na łąkach były dosyć spontaniczne i wielokrotnie zawodnicy natrafiali na naturalne przeszkody, głównie pasące się tu masowo krowy" - dodał pasjonat golfa.

Ponadto, Azory przyciągają fanów sportów morskich. Wokół archipelagu znajduje się duża liczba zatopionych okrętów, wody są zazwyczaj głębokie i można w nich pływać praktycznie przez cały rok. Mało tego, na dnie wybrzeża wysp nie brakuje wspaniałych podwodnych grot.

strona 2

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

ZDROWIE

Poczta zdrowia - Cykl wszystko dla zdrowia

Przygotuj swoje własne lekarstwa

Szanowny Czytelniku, zażywanie leków syntetycznych, zwykle bardzo drogich, przynosi często bardzo niepożądane skutki. Tymczasem nie jesteś na to skazany. W wielu sytuacjach leczenie farmakologiczne możesz zastąpić terapiami roślinnymi. W łagodnych i powtarzających się dolegliwościach, w celach profilaktycznych, a wspomagająco nawet w wielu chorobach przewlekłych rośliny lecznicze są istotną, prostą i bezpieczną alternatywą dla leków syntetycznych.

Chciałbym Cię dzisiaj zachęcić do odkrywania dobroczynnych właściwości roślin leczniczych. Do poznania sposobów, jak samodzielnie przygotować lekarstwa, które skutecznie zwalczą choroby lub zapobiegną wielu dolegliwościom.

Lecznicze rośliny W leczeniu chorób i dolegliwości nasi przodkowie od tysięcy lat korzystali z dobrodziejstw natury: naparów, nalewek, wywarów, okładów i maści... Przygotowywali je z leczniczych roślin, a receptury przekazywali z pokolenia na pokolenie.

Dzisiaj niestety)niewiele już osób posiada tę cenną wiedzę.)

Na szczęście leki ziołowe i inne rośliny lecznicze_zaczęły)przeżywać swój renesans.

Dzięki współczesnym badaniom naukowym z pomocą mogą Ci przyjść nie tylko rośliny lecznicze z domowego ogródka, ale także te z najbardziej odległych miejsc świata takich jak Amazonia, Chiny, Papua-Nowa Gwinea, Nowa Zelandia...

Wiele chorób, które obecnie leczy się mało skutecznymi lub niebezpiecznymi lekami, można skutecznie wyleczyć ziołami: • trędownik bulwiasty pomoże Ci na bóle pleców - trudne do zniesienia i będące często przyczyną nieobecności w pracy, • ginkgo biloba i żeńszeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus) poprawi funkcjonowanie Twoich neuronów, • babka lancetowata to naturalny sposób na astmę, • melisa poprawi jakość flory bakteryjnej w zespole jelita drażliwego.

Również inne rośliny lecznicze mogą okazać się pomocne w przypadku wielu powszechnie występujących chorób: • modrzew - wzmocni Twój system immunologiczny. Tradycyjnie zalecany jest w przypadku nawracających infekcji, zwłaszcza schorzeń laryngologicznych (zapalenie uszu, zapalenie zatok, zapalenie krtani i inne); • ostropest plamisty, desmodium, dymnica osłabią niepożądane skutki leków syntetycznych dla wątroby; • czarna rzodkiew, jastrzębiec kosmaczek, kurkuma ochronią Twoje nerki.

Ale kto informuje chorych o tych wszystkich dobroczynnych właściwościach roślin leczniczych?

Absolutnie nikt.

• System opieki medycznej preferuje wszechobecne leki syntetyczne. W większości przypadków to właśnie takie środki przepisze Ci Twój lekarz. Czy pamiętasz, kiedy ostatnio polecił Ci on jakiś preparat roślinny?

• Na wydziałach lekarskich polskich uczelni medycznych o działaniu roślin leczniczych nie uczy się wcale albo w bardzo wąskim zakresie.

• Zawód zielarza praktycznie nie istnieje, w aptekach coraz trudniej zdobyć leki recepturowe, większość farmaceutów nie zna się już na roślinach leczniczych, ale za to półki zapełnione są lekami syntetycznymi.

• Urzędnicy najchętniej zakazaliby sprzedaży takich roślin poza aptekami. Czy wiesz, że dyrektywa UE zabrania wskazywania na opakowaniach, że koper włoski pomaga na trawienie, tymianek przynosi ulgę w zapaleniu oskrzeli, a rumianek uspokaja nerwy i ułatwia sen?!

W czyim interesie leży to, aby pozbawiać Cię tych naturalnych i tanich środków leczniczych oraz informacji o nich?...

Wyzwanie Koncerny farmaceutyczne za horrendalne ceny oferują Ci syntetyczne leki - nędzne kopie tego, co przekazała nam wszystkim za darmo natura. Czy nie pora to zmienić?! Czy nie warto wrócić do źródeł i korzystać z danych nam od wieków dobrodziejstw natury?

Jeśli pozwolimy na to, aby wiedza o roślinach umarła razem z nami, nasze dzieci zostaną odcięte od korzeni i od wszelkiego powiązania z tym, co naturalne.

Będą łatwym łupem dla firm farmaceutycznych i nie będą miały innego wyjścia niż leczyć się poprzez zatruwanie siebie i środowiska.

Oto kilka przykładów: • Pozłotka kalifornijska (Eschscholzia californica) znakomicie pomaga na spokojny sen. Od 6 do 10 g suszonej pozłotki zaparzaj w 0,5 l wody. Pij 3 razy dziennie, jeśli miewasz lęki. Możesz ją stosować przed snem w przypadku bezsenności.

• Dziurawiec jest równie skuteczny jako antydepresant jak lekarstwa syntetyczne. Jest często stosowany, ale kto tak naprawdę wie o wszystkich jego interakcjach z innymi lekami?

Przeczytasz o tym w czasopiśmie "Rośliny i Zdrowie". Twoja naturalna apteka.

• Liście karczocha pobudzają czynności wątroby oraz wydzielanie żółci, co ułatwia trawienie tłuszczów.

• Ortosyfon tradycyjnie zaleca się w Indiach jako środek na kamicę nerkową. Jest również zalecany osobom podatnym na dolegliwości dróg moczowych (takie jak zapalenie pęcherza moczowego).

• Na tzw. ciężkie nogi oraz na puchnięcie nóg pij napar z mniszka lekarskiego lub z bzu czarne-

go, ponieważ mają one działanie drenujące i wzmagające diurezę.

• Nostrzyk i oczar będą skutecznie walczyć z żylakami i niewydolnością żylną.

• Hakorośl (Harpagophytum), zwana czarcim pazurem, to roślina pochodząca z południowej Afryki spożywana przez rdzenną ludność, aby uśmierzać bóle, zwłaszcza bóle porodowe. Jest również skuteczna w przypadku bólów stawowych, lędźwiowych czy wywołanych zapaleniem ścięgien.

• Jeśli działanie hakorośli okaże się niewystarczające, wzmocnisz je, zażywając kadzidłowiec (Boswellia carterii) oraz liście czarnej porzeczki (Ribes nigrum).

Przy stosowaniu roślin leczniczych ważne jest też, aby umieć rozróżnić te występujące w naturze od tych, które sprzedaje się w aptece. Trzeba wiedzieć, gdzie znajdować rośliny lecznicze, kiedy je zrywać, jak przechowywać, jakie są przeciwskazania do ich przyjmowania i w jakie interakcje wchodzą z lekami.

Przygotuj swoje własne lekarstwa Teraz odkryjesz, jak łatwo jest wyhodować w swoim ogródku rośliny od zawsze uprawiane przez naszych przodków, ale także te niedawno odkryte w ziołolecznictwie.

Dowiesz się, jak można uprawiać wybrane rośliny wykorzystywane do celów leczniczych w innych kulturach: w medycynie chińskiej, amazońskiej, rośliny tybetańskie czy ajurwedyjskie (medycyna indyjska).

Czasopismo "Rośliny i Zdrowie" Twoja naturalna apteka opisuje, jak samodzielnie przygotować lekarstwa, które skutecznie zwalczą choroby lub zapobiegną wielu dolegliwościom. Nawet, jeśli nie masz ogródka, przekonasz się, że w zwykłej doniczce na parapecie lub na balkonie możliwa jest uprawa całej naturalnej apteki ratunkowej.

I nie musisz być superogrodnikiem - w publikacji "Rośliny i Zdrowie". Twoja naturalna apteka znajdziesz wszystkie niezbędne informacje o uprawianiu roślin leczniczych, tak aby rosły one zdrowo i miały odpowiednią jakość. Życie piękniejsze i bardziej radosne Gdy poznasz wiedzę o roślinach, Twoje życie stanie się piękniejsze i bardziej radosne!

Każdego dnia będziesz mógł cieszyć oko tym, jak rosną na Twoim balkonie lub w ogrodzie.

Zwykły spacer stanie się pasjonującą przygodą, jeśli zaczniesz rozpoznawać gatunki roślin oraz ich praktyczne zastosowanie: • Kozłek lekarski, męczennica (passiflora) i szafran poprawiają sen.

• Gryfonia i dziurawiec zmniejszają smutki.

• Różeniec górski pomaga radzić sobie ze stresem.

• Bakopa drobnolistna (Bacopa monnieri) poprawia pamięć…

Szkoda nie korzystać z tych oraz z wielu innych prezentów od natury, które odkryje przed Tobą nowy miesięcznik "Rośliny i Zdrowie". Twoja naturalna apteka. To skarb dla Twojego zdrowia, a Ty możesz go zdobyć.

Jeśli zechcesz jak najszybciej poznać to nowe czasopismo "Rośliny i Zdrowie". Twoja naturalna apteka, zamów jego prenumeratę, a otrzymasz bezpłatnie jego wydanie specjalne.

Znajdziesz w nim m.in.: • Kompozycję 5 olejków eterycznych, które łagodzą bóle pleców.

• Panoszący się w ogrodach "chwast", który znajduje zastosowanie w leczeniu dny moczanowej; jest pełen antyoksydantów i można z niego zrobić pyszne zapiekanki, tarty, zupy oraz prawdziwe andaluzyjskie gazpacho (podajemy przepisy!).

• Tajemnicę bambusa, który poprawia sprawność stawów oraz zapobiega zwyrodnieniu chrząstek stawowych.

• Kompletny zestaw informacji o preparatach roślinnych skutecznych w przypadku każdego z 3 rodzajów cellulitu.

• "Święte drzewo", które zwalcza nadciśnienie tętnicze.

To jedynie kilka wybranych przykładów. "Rośliny i Zdrowie".

Twoja naturalna apteka co miesiąc przekaże Ci 24-28 stron wypełnionych po brzegi niezwykle ciekawymi informacjami i praktycznymi poradami. A przy tym nie znajdziesz tam nawet jednego słowa reklamy.

Chorzy, preferując przez lata medycynę konwencjonalną, powoli tracili)odwieczne więzy z naturą. Na szczęście tajniki roślin leczniczych nie zostały utracone bezpowrotnie. Przeciwnie, dzięki nowoczesnym metodom badawczym dzisiejsi eksperci potrafią odkryć nawet więcej niż mogli to zrobić ich poprzednicy.

w dziedzinie etnobotaniki, międzynarodowy specjalista z zakresu tradycyjnego zastosowania roślin, autor pięćdziesięciu publikacji w tej tematyce; • Christophe Bernard, absolwent Southwest School of Botanical Medicine, twórca "Ogrodu Roślin Leczniczych"; a także • dr Jacques Labescat - fitoterapeuta, • Jean-Francois Astier - dyrektor Francuskiej Szkoły Zielarskiej (Ecole Fran_aise d’Herboristerie), • Julien Kaibeck - specjalista ds. zastosowania olejków eterycznych, • Alessandra Moro Buronzo naturopata, • Nicolas Wirth - naturopata.

Co również cenne)- eksperci ci zostali wybrani nie tylko ze względu na) posiadane przez nich dyplomy i osiągnięcia, lecz również na to, że potrafią przedstawić tajniki roślin leczniczych w sposób prosty i zrozumiały dla każdego. Także dla osób, które nie mają żadnej wiedzy botanicznej.

Zaskoczysz swoich znajomych Lektura "Rośliny i Zdrowie".

Twoja naturalna apteka to także sposób na wzbogacenie Twojej wiedzy medycznej i znajomości otaczającej Cię przyrody. Poznasz mnóstwo ciekawostek, którymi zaintrygujesz rodzinę i przyjaciół: • Czy wiedziałeś, że aspiryna, jeden z najczęściej używanych leków na świecie, została wyprodukowana z kwasu salicylowego odkrytego w korze wierzby? Takie same efekty uzyskasz, robiąc zwykły napar z kory wierzby białej (Salix alba).

• Nie byłoby żadnego postępu w chirurgii, gdyby w 1844 r. lekarz Claude Bernard nie odkrył działania nerwowo-mięśniowego kurary, słynnej trucizny Indian z Amazonii. Wytwarzali oni ją z wybranych lian, a następnie smarowali nią strzałki, którymi strzelali z dmuchawek do przybywających tam podróżników.

• Na takie rodzaje raka, jak chłoniak Hodgkina czy białaczka, stosowane są (o czym nie mówi się pacjentom) liście barwinka różyczkowego. Pozyskuje się z nich winblastynę i winkrystynę - leki do chemioterapii.

• Podobnie w przypadku raka płuc i raka jajników - niewielu pacjentów wie, że paklitaksel, substancja używana w leczeniu przeciwnowotworowym, jest tak naprawdę pozyskiwana z cisu, drzewa, które prawdopodobnie znajdziesz w swojej najbliższej okolicy, a może nawet we własnym ogrodzie!

Nie zapominam również o statynach - lekach przeciwcholesterolowych tak bardzo innowacyjnych (i tak bardzo drogich), które zostały odkryte w drożdżach bytujących w czerwonym ryżu. A także o naparstnicy (kwiat) oraz chininie (krzew z Ameryki Południowej), służących jako baza w leczeniu chorób serca. I oczywiście, chinina jest też najważniejszym odkrytym "lekiem" na malarię.

Zdrowia życzę, Jean-Marc Dupuis

Najlepsi eksperci Ze względu na to, że "Rośliny i Zdrowie". Twoja naturalna apteka staje się źródłem odniesienia dla setek tysięcy rodzin, do zespołu redakcyjnego zaprosiliśmy najlepszych specjalistów: • dr Franck Gigon - przez 11 lat wykładał na Wydziale Medycyny na Uniwersytecie Paryskim (Université de Paris XIII ParisNord). Jest specjalistą z zakresu roślin, aromaterapii, wykładowcą i autorem licznych referencyjnych książek, w tym Se soigner par les plantes pour les Nuls (Leczenie za pomocą roślin dla każdego) oraz La vérité sur les plantes qui soignent (Prawda o roślinach, które leczą); • dr Daniel Scimeca, specjalista z zakresu roślin, prezes stowarzyszenia medycyny homeopatycznej, dyrektor dydaktyczny w Towarzystwie Medycznym Bioterapii, nauczyciel akademicki lekarzy i farmaceutów, również autor licznych publikacji z zakresu naturalnego zdrowia; • dr Danielle Roux, farmaceuta, naukowiec i redaktor naczelna "Europejskiego Przeglądu Fitoterapii"; • dr Francois Couplan, doktor Informacje: https://www.pocztazdrowia.pl

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

Domowe ciekawostki

Imigracja do Kanady - "Ask Isabella"

strona 3

Ogrzewanie kaloryferami Czy można stracić pobyt stały?

Podczas srogiej zimy chyba nic nie jest przyjemniejsze niż ogrzewanie kaloryferem (nie wiem, może to przyzwyczajenie rodem z Polski) w związku z tym, że ten typ ogrzewania nie wymusza nawiewu powietrza, które niesie często ze sobą dużo kurzu, a także nasila różnego rodzaju uczulenia. Zwłaszcza nowszy typ ogrzewania, zainstalowany w podłodze, lub też w różnego typu "gadżetach" jak np. wieszaki/podgrzewacze na ręczniki. Oczywiście tego typu ogrzewanie spotyka się często, zwłaszcza w domach starszych.

W wielu domach, gdzie instalacja ta była unowocześniana, lub też w instalacjach nowych, zainstalowano produkt pod nazwą Kitec. I tu właśnie zaczyna się problem: jeżeli produkt o nazwie Kitec został zainstalowany, niektóre z instytucji ubezpieczeniowych nie ubezpieczą Waszego domu!

Powodem tego jest zbyt częste psucie się połączeń oraz rozwarstwiających się przewodów, powodujących zalania domu. Sprawa z ubezpieczeniem wyszła dość niedawno i warto na nią zwrócić uwagę kupujących domy z takim ogrzewaniem: możemy być narażeni na dodatkowe koszty!

A więc hydraulicy, którzy wcześniej instalowali ten system, doszli teraz do wniosku, że system ten jest na tyle niedobry, że po jakimś czasie zawsze doprowadzi do awarii, a więc należy go wymienić! Tu należy przypomnieć, że jeśli w domu Waszym instalacja ogrzewania wodnego była montowana w latach pomiędzy 1995 a 2007, należy bezwzględnie sprawdzić, czy nie został użyty system Kitec: a jeżeli tak, to wszystkim zalecam natychmiastowe jego zastąpienie innym systemem. W tym momencie można również dołączyć do grona osób, które pozwały firmę o odszkodowania: można się o tym dowiedzieć na stronie www.kitecsetlement.com.

System Kitec, sprzedawany w latach 1995-2007, jest systemem przewodów przewodzących wodę. System ten używał mosiężnych połączeń oraz giętkich przewodów w kolorze niebieskim i pomarańczowym, które to wykonane zostały z mieszanki poliuretanu i aluminium. System ten pomyślany był aby zastąpić przewody miedziane, gdyż przewody te są dużo bardziej giętkie i łatwiejsze do instalacji, oraz oczywiście tańsze niż miedziane. W rezultacie, wielu hydraulików nalegało wręcz na używanie tego typu przewodów, gdyż dla nich były z wielu powodów wygodniejszy oraz tańszy. Jeśli kupiliście już Państwo dom z takim systemem ogrzewania, możecie spodziewać się kłopotów z jego ubezpieczeniem, w zależności od firmy ubezpieczeniowej. W większości firmy te po prostu chcą uniknąć ewentualnych zgłoszeń szkód wyrządzonych po awarii tego systemu. Nawet jeśli nie mieli Państwo przypadku odmowy ubezpieczenia, i tak powinniście otrzymać kompensatę od firmy IPEX, która to pomoże Wam zainstalować nowy system.

W roku 2011 wytoczono procesy przeciwko producentowi, w

rezultacie ugody z firmą utworzono specjalny rachunek w wysokości 125 milionów dolarów amerykańskich, z którego pokrywane są koszty wymiany. Odszkodowania dostępne są zarówno w Stanach, jak i Kanadzie, gdyż ugoda (a właściwie trzy ugody pokrywające różne terytoria), pokrywa obszar obu państw. Podpisana ugoda z producentem, została wprowadzona w życie 9 stycznia 2012 roku, a zgłaszanie wszelkich roszczeń względem firmy IPEX uzgodniono do dnia 9 stycznia 2020 roku, więc jeżeli w dalszym ciągu posiadacie Państwo ten system w swoim domu, radzę sprawdzić wszystkie warunki na podanej uprzednio stronie internetowej, w celu uzyskania informacji w jaki sposób możecie złożyć reklamację. Życzę powodzenia! Natomiast wszystkim kupującym dom radzę sprawdzić czy taki system ogrzewania nie jest zamontowany w tej nieruchomości.

Proszę o kontakt wszystkich, nawet najbardziej wymagających klientów w celu znalezienia odpowiedniej nieruchomości, na każdą kieszeń. We wszystkich sprawach związanych ze sprzedażą oraz bezpłatną wyceną nieruchomości również. Pamiętajmy, że dobra porada przy wystawieniu domu na sprzedaż może przynieść nam wymierne korzyści! Warto "zasięgnąć języka" u agenta z doświadczeniem.

Bezpośredni kontakt: pod numerem telefonu: 647-209-3511, e-mail: house4usteam@gmail.com oraz strona internetowa: www.house4us.ca.

Ryszard Sobolewski GoWest Realty ltd, Brokerage.

IPN poszukuje świadków Instytut Pamięci Narodowej podjął w tym roku nową inicjatywę mającą na celu uhonorowanie osób i organizacji spoza Polski szczególnie zasłużonych dla upamiętniania historii Narodu Polskiego.

Jest to nagroda "Świadek Historii", która ma być przyznawana corocznie.

Chcemy, aby informacja o niej dotarła do jak najszerszego grona osób, tak, aby zauważone zostały wszelkie cenne i wartościowe działania podejmowane przez Polonię na rzecz naszej ojczyzny i jej historii.

Komunikat na temat "Świadka Historii" wraz z wymaganymi formularzami znajduje się na stronie internetowej IPN (www.ipn. gov.pl - na stronie głównej w aktualnościach i w zakładce "Konkursy i nagrody").

Permanent Resident Card czyli karta stałego mieszkańca Kanady, to temat, który od momentu wprowadzenia, czyli od prawie 13 lat, ciągle jest nie do końca zrozumiały. Niejednokrotnie dzwonią do mnie osoby z paniką w głosie, że kończy im się karta i jeśli jej nie przedłużą stracą status stałego mieszkańca Kanady.

Oczywiście tak nie jest - karta rzeczywiście jest wydawana na 5 lat i traci ważność po tym terminie, jeśli się jej nie przedłuży, ale to wcale a wcale nie znaczy, że brak ważnej karty jest jednoznaczny z utratą statusu stałego rezydenta. Tak nie jest.

Status stałego rezydent jest stosunkowo trudno utracić - można się go zrzec, jeśli ktoś ma taką potrzebę lub ochotę, ale utracić go można tylko jeśli istnieją sprzyjające ku temu warunki: jeśli osoba nie spełniła warunków rezydenta (nie zamieszkiwała w Kanadzie na stałe przez co najmniej 2 lata w ciągu 5 lat), lub jeśli ma poważny rekord kryminalny wtedy można się obawiać (nie, wcale nie zostanie jej automatycznie odebrany pobyt stały), że Immigration może wszcząć postępowanie w celu odebrania pobytu stałego.

A postępowanie w celu odebrania pobytu stałego wcale nie równa się temu, że pobyt zostanie rzeczywiście odebrany: do tego jest daleka droga, a często rezultat jest pozytywny i pobyt nie zostaje odebrany (każda sprawa i sytuacja jest inna, ale rzeczywiście można, a nawet trzeba walczyć).

To co to znaczy, że karta wygasa? Otóż znaczy to tyle, że osoba, której wygasła karta, a która jest w Kanadzie, nie ma ważnej karty na wypadek, gdyby chciała podróżować - czyli wprawdzie zostanie wpuszczona do samolotu lecącego z powrotem do Kanady, ale po wylądowaniu, jeśli nie

będzie mogła się wykazać ważną kartą stałego pobytu - zostanie skierowana na przesłuchanie, gdzie będzie musiała w inny sposób udowodnić, że mieszka w Kanadzie na stałe (oraz że spełnia warunki rezydenta).

Na podobnej zasadzie działa nasze prawo jazdy: jest ważne na 5 lat, a po pięciu latach trzeba je odnowić. Czy znaczy to, że jeśli przegapimy datę ważności to stracimy prawo jazdy? Nie - stracimy tylko prawo do prowadzenia samochodu - aż do momentu kiedy zgłosimy się do ministerstwa transportu po odnowienie.

Jeżeli osoba nie ma zamiaru z Kanady nigdzie wyjeżdżać - nie ma obowiązku odnawiania karty, a ciągle jest stałym mieszkańcem Kanady.

A co z sytuacją wygasła jej karta, a jest ona poza granicami Kanady? Jak już wyjaśniłam jest taka osoba ciągle stałym mieszkańcem Kanady (aczkolwiek takim, który nie spełnia warunków rezydenta, jeśli taka jest sytuacja).

Może wrócić do Kanady (nie musi iść do ambasady kanadyjskiej po żadną "wizę" - a z takimi niejednokrotnie spotkałam się pytaniami) i jeśli na granicy po przylocie do Kanady powstanie problem podczas przesłuchania (jeśli takowe w ogóle będzie), że osoba nie spełnia warunków rezydenta - to wtedy i tak taka osoba musi być wpuszczona do Kanady, ponieważ jest stałym rezydentem do momentu jak się jej nie udowodni "winy".

A "winą" jest niespełnianie warunków rezydenta, oraz nieposiadanie żadnych innych powodów (np. humanitarnych), na podstawie których można takiej osobie "wybaczyć" niemieszkanie w Kanadzie tyle, ile mówi prawo.

Sprawy takie są bardzo kompleksowe i trwają wiele miesięcy, nawet kilka lat. Ale przez ten

czas rezydent jest w Kanadzie, często ze swoją rodziną, ma prawo do pracy i do świadczeń medycznych.

Jeśli ktoś z Państwa ma taką właśnie sytuację - radzę najpierw zasięgnąć prawnej porady, a dopiero podejmować decyzję co robić dalej.

Spotykałam się z takimi sytuacjami, gdzie osoba (stały mieszkaniec Kanady) przebywała poza Kanadą przez lata, a potem zmieniała zdanie i chciała przyjechać do Kanady, szła do ambasady, a tam tak jej tłumaczono, że podpisywała dobrowolne zrzeczenie się status stałego mieszkańca. A dopiero potem dowiadywała się, co tak naprawdę mówi prawo imigracyjne.

A mówi to, że dopóki trybunał imigracyjny nie odbierze pobytu stałego po wnikliwej i długotrwałej sprawie - taka osoba wciąż jest stałym mieszkańcem Kanady.

Izabela Kowalewska Zapraszam wszystkich zainteresowanych sprawami imigracyjnymi Kanady do zadawania pytań.

Można do mnie dzwonić do biura: 416-604-3325, lub przesłać e-mail: e-immigration@bellnet.ca.

Adres biura znajdą Państwo w ogłoszeniu na stronie 28.

IZABELA KOWALEWSKA JEST CZŁONKIEM IMMIGRATION CONSULTANTS OF CANADA REGULATORY COUNCIL (ICCRC) CANADIAN ASSOCIATION OF PROFESSIONAL IMMIGRATION CONSULTANTS (CAPIC).

Ciekawa okazja dla młodzieży polonijnej!

Dołącz do międzynarodowej sieci liderów polonijnych!!! Fundacja Szkoła Liderów zaprasza do aplikowania na Szkołę Liderów Polonijnych Ameryki Północnej. Rekrutacja trwa do 24 maja, udział w szkoleniu jest bezpłatny.

W terminie 26 sierpnia – 6 września 2015 roku, na terenie Polski, odbędzie się Szkoła Liderów Polonijnych Ameryki Północnej.

Poszukujemy 20 osób, które: - mają polskie pochodzenie lub działają na rzecz środowisk polskich w Ameryce Północnej, - od co najmniej 2 lat angażują się społecznie, kulturalnie lub politycznie, - mają od 20 do 40 lat Celem szkolenia jest rozwój kompetencji liderskich uczestników, sieciowanie i budowanie współpracy pomiędzy liderami środowisk polonijnych w Ameryce Północnej, wzmocnienie ich więzi z Polską oraz poszerzenie ich wiedzy o współczesnej Polsce.

Szczegółowy opis projektu i procedury rekrutacji:

http://szkola-liderow.pl/slp_ameryki_polnocnej.php Opis w języku angielskim: http://szkola-liderow.pl/ slp_north_ america.php Od 2009 roku realizujemy program Szkoły Liderów Polonijnych, przeznaczony dla aktywnych działaczy środowisk polonijnych z całego świata.

Naszym celem jest przygotowanie ich do aktywnego i świadomego działania w swoich środowiskach polonijnych oraz lokalnych w kraju zamieszkania oraz stworzenie międzynarodowej sieci współpracy.

Dotychczas w naszych projektach wzięło udział 408 absolwentów z 36 krajów.

Uczestnicy naszych szkoleń spotkali się m.in. z Prezydentem Lechem Wałęsą, Marszałkiem Bogdanem Borusewiczem, Prezydent Hanną GronkiewiczWaltz, Kardynałem Stanisławem Dziwiszem czy Ministrem Radosławem Sikorskim.

Szczegółowa informacja na temat zrealizowanych przez nas dotychczas działań: http://issuu.com/szkoaliderow/docs/ slp__pods_war_pl Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania "Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.".

KOMUNIKAT OBOZOWY ZHR Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej w Kanadzie poszukuje pani/pana w charakterze higienistki/pielęgniarki/lekarza oraz opiekunek do zuchów na kolonii zuchowej na nasz coroczny 2tygodniowy obóz letni na ontaryjskich Kaszubach w okresie 4-18 lipca 2015r.

Gwarantujemy wspaniale spędzony czas w pięknej scenerii kaszubskich jezior i lasów, wśród polskiej młodzieży, na co serdecznie zapraszamy.

Szczegółowych informacji udzieli dh Piotr Huebner tel: 416-283-2242

strona 4

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

ROZMOWY "GAZETY"

Rozmowa "Gazety" z premier Ontario Kathleen Wynne

Aby wszyscy czuli się w Ontario bezpiecznie Siedzimy w przytulnym gabinecie premier Ontario Kathleen Wynne w gmachu legislatury na Queen’s Park. Książki, fotografie, pamiątki.

Kathleen Wynne jest otwarta na wszystkie, najtrudniejsze pytania, a takie będę jej zadawała. Z uwagą słucha pytań i odpowiada bezpośrednio, nie "wokoło" tematu i wyuczonym tekstem, jak słyszę nierzadko od politycznych rozmówców w czasie wywiadów. Jest okazja, aby przedstawić większość słyszanych zastrzeżeń, uwag krytycznych, zarzutów.

Małgorzata P. Bonikowska: Żyjemy w społeczeństwie ogromnie zróżnicowanym, co może prowadzić czasami do konfliktu między decyzjami rządu a tym co sądzą niektóre grupy. Chciałabym porozmawiać o tym. Są grupy - wyznaniowe, etniczne, które ostro sprzeciwiają się idei programu nauczania edukacji seksualnej. Jak pogodzić te dwa stanowiska?

Kathleen Wynne: Dlatego właśnie rozmawiamy z mediami, aby wyjaśnić przez nie ludziom jakie są nasze intencje i dlaczego w naszym przekonaniu ważne jest aby na podstawie najnowszego stanu wiedzy uaktualnić program nauczania, który nie był uaktualniany od 1998 roku. Wraz ze zmianami musimy się iść do przodu.

To samo dotyczy programu nauczania matematyki, przedmiotów ścisłych, historii - wszystkich przedmiotów, jakich nauczamy w szkołach. Musimy dbać o to, aby cały czas były one aktualne.

Powodem, dla którego uaktualniamy program nauczania w przedmiocie "Wychowanie zdrowotne i fizyczne", jest pojawienie się nowych informacji i zmiany świata wokoło nas. W 1998 roku nie było Facebooka, dzieci nie miały przy sobie telefonów i nie przesiadywały przed ekranami komputerów w internecie. Obecnie są bombardowane informacjami, a my powinniśmy dbać o to, aby informacje te były prawdziwe, by w ten sposób zapewnić im bezpieczeństwo.

M.P.B.: Jest jednak pewna różnica między np. programem nauczania matematyki a tym przedmiotem, który dotyka bardzo delikatnych, wrażliwych kwestii często opierających się o religię, przekonania. Pojawia się tu znacznie bardziej niż w innych przypadkach pytanie o rolę rodziców z jednej strony i rolę rządu z drugiej w decydowaniu o tym, czego uczone są dzieci w szkołach. Prosiłabym o komentarz w tej kwestii.

K.W.: Edukacja seksualna to nic nowego jako element szerszego programu zdrowia i wychowania fizycznego. Ja mam prawie 62 lata i nawet za moich czasow te kwestie były poruszane w szkole.

Mamy znacznie więcej różnorodności dzisiaj niż wtedy i dlatego sprawa jest znacznie trudniejsza.

I właśnie ten program nauczania był poddany znacznie szerszym konsultacjom niż jakikolwiek inny. Nie konsultujemy z rodzicami w całej prowincji programu matematyki, ponieważ rodzice nie uważają, że dysponują wystarczającą wiedzą w tej dziedzinie.

W sprawach relacji i interakcji z innymi rodzice są pierwszymi nauczycielami dzieci i szkoła nie ma najmniejszego zamiaru pozbawiać rodziców tej roli. Ale jednocześnie trzeba przyznać, że to trudne tematy dla wielu rodzin i czasami zdarza się, że rodzice nie czują się komfortowo rozmawiając ze swoimi dziećmi o dojrzewaniu, o zachodzących zmianach fizycznych, o relacjach, także sek-

sualnych - czasami to dla nich trudne. To także tematy, o które trudno bywa dzieciom pytać rodziców. Historycznie w Ontario mieliśmy i mamy system edukacyjny, który wspomaga rodziców w tym względzie.

M.P.B.: Są jednak pewne elementy programu, które zdaniem niektórych rodziców budzą szczególne zastrzeżenia. W większości nie mają oni nic przeciwko omawianiu na przykład części ciała, ale ich wątpliwości budzą np. masturbacja, seks oralny. Uważają, że nie są to tematy właściwe dla młodzieży, że program staje się zbiorem instrukcji.

K.W.: Nie zgodzę się z tym. Po pierwsze wiele z tych treści to wiadomości, jakie muszą posiadać nauczyciele gdyby zostali zapytani przez uczniów, ponieważ uczniowie mają wiele pytań na różne tematy, a nauczyciele muszą umieć udzielić właściwych odpowiedzi. Po drugie, o ile oczywiście wszystko musi być odpowiednie dla wieku dzieci i nikt nie ma zamiaru rozmawiać o seksie oralnym z dziećmi w szkołach podstawowych, już na początku szkoły średniej młodzież jest tą tematyką zdecydowanie zainteresowana i ma do niej dostęp.

Młodzież wcześniej dojrzewa i wcześniej zaczyna być aktywna seksualnie, to jasno mówią badania. Właśnie dlatego eksperci podkreślają, że potrzebne jej są właściwie podane informacje i wiedza. To co wiemy z doświadczeń innych regionów, które są bardziej zaawansoane w tej tematyce niż my w Ontario, to dane, że kiedy młodzi ludzie mają wiedzę i solidne dokładne informacje, rzadziej zapadają na choroby przenoszone drogą płciową, częściej unikają sytuacji, w których nie czują się dobrze i bezpiecznie, rzadziej zachodzą w ciążę. To właśnie są podstawy naszego programu.

M.P.B.: Słychać głosy krytyczne, że w programie nie ma ostrzeżeń przed pornografią…

K.W.: To temat, o który uczniowie mogą pytać oi nauczyciele muszą umieć odpowiedzieć. Sprawa ta jest szersza i zawiera się w wiedzy o korzystaniu z mediów, wiedzy o internecie, o tym jak się uchronić przed zagrożeniami stamtąd płynącymi. W tej tematyce współpracowaliśmy blisko z policją, która bardzo poważnie traktuje bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w obliczu zagrożeń z przestrzeni wirtualnej, do której mają dostęp dzieci i młodzież.

M.P.B.: Jeszcze jedna uwaga krytyczna - zamiast miłości program mówi o zdrowych związkach…

K.W.: Słowo "miłość" jest niezwykle często używane w szkolnych lekcjach. Prowadziliśmy konsultacje ze stowarzyszeniem rodziców katolickich i wiemy, że nauczanie tych treści odbywa się w kontekście religii, a podstawą tego jest miłość w jej różnych odmianach.

M.P.B.: Czy nauczyciele są Pani

zdaniem gotowi do nauczania tego programu?

K.W.: Bardzo ważne jest szkolenie nauczycieli, które właśnie odbywa się wiosną. Niektórzy nauczyciele są w pełni gotowi, a inni zostaną przygotowani, aby móc uczyć według nowego programu już od września. To tak jak w innych przedmiotach.

M.P.B.: A jeżeli nauczyciel będzie uważał, że nauczanie pewnych treści nie zgadza się z jego przekonaniami? Do jakiego stopnia pracownicy systemu szkolnictwa czy służby zdrowia mogą odmówić wykonywania swojego zawodu i pracy, ponieważ coś nie zgadza się z ich systemem wartości?

K.W.: Tak, to obecnie temat szeroko dyskutowany. Co do nauczycieli i programu wychowania seksualnego, bywało, że w sukurs nauczycielom przychodziły pielęgniarki. Jestem przekonana, że mamy dosyć wiedzy, doświadczenia i pomysłowości w naszych szkołach, żeby zapewnić uczniom zdobycie potrzebnych im informacji i wiedzy.

M.P.B.: Pani premier, chciałabym porozmawiać teraz o innej sprawie. Ponieważ otwarcie mówiła Pani sama ostatnio przy kilku okazjach, że jest Pani lesbijką, chciałabym zapytać o Pani ocenę - czy społeczeństwo zmieniło się od czasu, kiedy ujawnila Pani swoją orientację seksualną?

K.W.: Zawze przypominam, że stało się to dopiero kiedy miałam 37 lat. Tak więc jest duża różnica między moimi doświadczeniami życiowymi a doświadczeniami na przykład mojej partnerki Jane, która ujawniła się dużo wcześniej.

Uważam, że nie poradziliśmy sobie jeszcze ze zjawiskami homofobii, transfobii i rasizmu oraz innych uprzedzeń zakorzenionych w naszym społeczeństwie i niezależnie od tego jak dużo mówimy o różnorodności, niezależnie od tego, że stworzyliśmy w Ontario niezwykle zróżnicowane i harmonijne społeczeństwo, nadal są ludzie, którzy są zagrożeni, którzy żyją w sytuacjach dla nich niebezpiecznych. I dlatego w moim przekonanu szczególnie ważne jest zrozumienie czym jest różnorodność oraz uczenie się akceptowania się nawzajem i otwarcia na siebie.

M.P.B.: Czy Pani sama spotyka się z sytuacjami, kiedy czuje Pani, że jest Pani traktowana inaczej lub odczuwa Pani dyskryminację spowodowaną Pani orientacją seksualną?

K.W.: Nie. Nie sądzę, abym mogła zostać premierem gdybyśmy nie mieli w Ontario bardzo otwartego i sprawiedliwego społeczeństwa. Przecież nigdy nie ukrywałam, że jestem w związku z kobietą, ludzie wiedzą o moim życiu, o Jane. Jestem bardzo dumna z tej prowincji. Ale wiem, że nadal są osoby, w których homoseksualizm wywołuje poczucie dyskomfortu - rozumiem to. To kwestia głębokich przekonań. I chcę aby te osoby wiedziały, że nie mogę

dopuścić, aby tego rodzaju postawy zagrażały młodym ludziom.

Moją rolą musi być doprowadzenia do jedności ludzi, do tego, aby nasze społeczeństwo akceptowało i szanowało wszystkich.

M.P.B.: Wiele osób nie ma w zasadzie zastrzeżeń do odmiennych religii, obyczajów, orientacji seksualnych, ale kwestionuje publiczne ich manifestowanie. Na przykład doroczna parade Pride jest popierana przez kuratoria szkolne, polityków, co powoduje uwagi, że orientacja seksualna powinna być sprawą prywatną i nie podoba się to, że kultura homoseksualizmu jest ludziom narzucana w sposób agresywny.

K.W.: Nikt nikogo nie zmusza do chodzenia na paradę Pride. Poza tym gdyby w społeczeństwie nie było homofobii, gdyby nie działo się tak, że osoby o odmiennej orientacji seksualnej czują się zagrożone i boją się ujawniać swoją tożsamość w miejscu pracy, w szkole czy społeczności, nie byłoby parady i Pride, bo nie byłoby potrzeby zaznaczania swojej obecności i domagania się prawa do bycia tym, kim się jest i równego traktowania. To tak jak w ruchu walki na rzecz praw człowiaka czarnoskórzy domagali się równego traktowania i poszanowania swoich praw. Na tym polega piękno tego społeczeństwa, że jesteśmy modelem dla całego świata jeśli chodzi o równość i prawa obywatelskie.

M.P.B.: O ile ludzie nie mają nic przeciwko parom gejów żyjącym razem, takim jak Pani i Jane, o tyle budzi ich zastrzeżenia nagość, rozwiązłość manifestowana na paradzie Pride. Z tym być może nie identyfikują się nawet geje. Dlaczego to jest twarz tego ruchu?

K.W.: Myślę, że tak samo jak wśród osób heteroseksualnych, gdzie różne są postawy i ich monifestowanie na zewnątrz, tak samo wiele jest twarzy i odmian manifestowania odmiennej orientacji homoseksualnej. My jako gatunek ludzki jesteśmy tak różnorodni i ta różnorodność w różnych miejscach świata jest zadziwiająca. Ludzie nie muszą chodzić na paradę Pride, tak jak nie muszą oglądać niektórych programów telewizyjnych czy czytać pewnych książek. Na pewno jednak musimy znacznie bardziej respektować zasadę "Żyjmy i dajmy innym żyć". Jeśli tego nie osiągniemy, to wszystkie nasze rozmowy o róznorodności i wspólnocie nie będą prawdziwe. Ja chcę, aby były, chcę aby każde dziecko, każdy człowiek w naszej prowincji czuł się dobrze, bezpiecznie i nie samotnie. Każde dziecko niezależnie od tego kim jest powinno móc swobodnie rozmawiać z rodzicami czy nauczycielami. Częścią tego jest właśnie umiejętność zaakceptowania jaskrawości parady Pride.

M.P.B.: Ten nasz społeczny "eksperyment" jest niezwykły i wygląda na to, że działa - ludzie przy-

Premier Kathleen Wynne

Foto: Gazeta

jeżdżają tu z wielu bardzo konserwatywnych krajów, a mimo to odnajdują się w naszym społeczeństwie w Ontario. Jaka jest Pani ocena?

K.W.: To działa lepiej nawet niż często sami przyznajemy i sobie uświadamiamy. Czasami niedostatecznie celebrujemy wspaniałość tego, jak słusznie Pani to nazwała - eksperymentu, ludzkiego eksperymentu. Jestem najszczęśliwsza, że żyję w tym miejscu i w tych czasach. Nie mogę wyobrazić sobie lepszego i bezpieczniejszgo życia niż w 2015 roku w Ontario. Myślę, że tak samo czują ludzie, którzy przyjechali tu z innych części świata - wszyscy tutaj skądś kiedyś przyjechaliśmy, poza ludnością rdzenną, czy sześć pokoleń temu czy sześć dni temu, ale wybraliśmy to miejsce bo daje nam wyjątkowe możliwości życiowe.

M.P.B.: Jak widzi Pani relacje z nowym merem Toronto? Jak wiadomo, z poprzednim burmistrzem nie układały się najlepiej…

K.W.: Spotykaliśmy się z merem Fordem, ale były to trudniejsze relacje. Teraz mamy nową świetną szansę i jestem zadowolona, że stosunki te układają się na zasadach znacznie bardziej koleżeńskich. Spotykaliśmy się z burmistrzami ontaryjskimi i spotkań będzie więcej bo musimy myśleć bardziej regionalnie. Kiedy ludzie z innych części świata przyjeżdżają "do Toronto", nie mają na myśli samego miasta Toronto, ale cały region. I właśnie regionalnie, szerzej musimy myśleć o transporcie, komunikacji, planowania urbanistycznego.

M.P.B.: A czy sądzi Pani, że rząd prowincji robi dosyć dla Toronto i innych gmin? Ciągle słyszy się, że za mało…

K.W.: Zawsze jest i będzie za mało, bo stale są potrzeby. Tak samo jak my, na szczeblu prowincji, mamy zawsze potrzeby i oczekiwania od rządu federalnego. Wiem na pewno, że mamy dobry, zdrowy dialog i że odciążamy władze niższego stopnia z ponoszenia wydatków, które zostały na nie przelane w przeszłości przez rząd konserwatywny, aby miały więcej swobody działania. I czynimy znaczne inwestycje w infrastrukturę, na które gminy nie mogłyby sobie w żadnym wypadku pozwolić. To jest właściwy kierunek działania, w moim przekonaniu i tak samo uważają władze na poziomie lokalnym. Gdyby współpraca trzech szczebli - lokalnego, prowincyjnego i federalnego - układała się tak dobrze jak nasza z szczeblem lokalnym, byłoby naprawdę dobrze. Na razie partner federalny nie jest obecny w tym układzie w sposób systematyczny, więc zamierzam nadal apelować o ten trójkowy układ współpracy.

M.P.B.: Bardzo dziękuję. rozmowa z 11 kwietnia 2015

strona 5

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

FELIETON Im mniej wskazuje na zamach, tym bardziej jest on pewny dla tych, którzy chcą w ów zamach wierzyć. A ci już dawno udowodnili, że w Smoleńsku Rosjanie rozpylili sztuczną mgłę, wypuścili hel, zdetonowali trotyl oraz użyli bomb termobarycznych, na wszelki wypadek wyposażając jeszcze brzozę w zdalnie sterowany podnośnik, aby mieć pewność, że stanie ona na drodze uszkodzonego wybuchami samolotu. Przydało się, bo teraz w Rosji na widok tupolewa brzozy ze strachu łamią się same...

Wszyscy, którzy myślą inaczej, w tym władze i instytucje państwowe, uczestniczą w spisku, mającym na celu ukrycie prawdy. A dlaczego Rosjanie postąpili tak niecnie, kosząc polskie elity z prezydentem na czele?

Ano, mieli swoje powody, o których red. Tomasz Sakiewicz, naczelny "Gazety Polskiej", już 4 lipca 2010 r. wiedział i nam powiedział: "Za czasów Lecha Kaczyńskiego Rosja musiała walczyć o pozycje lidera5 w Europie Wschodniej. Katastrofa smoleńska te rywalizacje rozstrzygnęła na korzyść Moskwy". Putin faktycznie mógł trząść się ze strachu, że Lech Kaczyński zawładnie Europą Wschodnią, obije mordę niedźwiedziowi i wjedzie na Kreml na białym kocie!

Przypomnijmy, ten sam Lech Kaczyński, który wiosną 2010 r. przegrywał w sondażach z każdym praktycznie kandydatem5 zgłaszanym przez Platformę Obywatelską, na plecach czuł nawet sondażowy oddech liderów słabej lewicy. Jego brat bliźniak był osobą powszechnie nielubianą. Jego partia przegrała nie tylko wybory parlamentarne w 2007 r. ale z coraz gorszymi wynikami przegrywała kolejne wybory samorządowe i uzupełniające. Dla Lecha Kaczyńskiego wizyta w Katyniu - gdzie czekali na niego harcerze, kombatanci, biskupi, a przede wszystkim kamery wszystkich polskich telewizji, miała być inauguracją5 kampanii prezydenckiej, w której wcale nie startował jako faworyt.

Jeszcze w pierwszych sondażach po katastrofie poparcie Jarosława Kaczyńskiego jako ewentualnego zmiennika tragicznie zmarłego prezydenta wahało się w granicach kilku procent i nawet jego własna partia zastanawiała się czy to jego wystawić w nadchodzących wyborach. A pod koniec kampanii osiągnął prawie 50% poparcia! Żałoba po katastrofie tupolewa5 stała się dla niego nowym, politycznym początkiem. Ale nie mogła oczywiście pozostać katastrofą, musiała stać się zamachem i osiąść w polskiej tradycji martyrologicznej, a ofiary tego wypadku musiały stać się "poległymi męczennikami". Jedna pani w Łomiankach wzdychała, powtarzając: "Trzeba głosować na Jarosława, brata stracił w zamachu...!" I tak sztandarowym wrogiem PiS zostali Putin z Tuskiem, którzy zamordowali brata prezesa i elitę patriotyczną Polski, a potem złośliwie przemieszali nieboszczyków.

Zespół Macieja Laska przefiltrował setkę przeróżnych teorii, mających wyjaśnić przyczynę katastrofy smoleńskiej, mniej lub

W cieniu brzozy

Miejsce katastrofy samolotu prezydenckiego Tu-154M, 9 bm. w Smoleńsku. Pozostała obecnie tylko jedna z dwóch symbolicznych brzóz, przy których odbywały się uroczystości. Drugie z drzew, w sierpniu 2014 r. złamał wiatr i zostało wycięte. Wojciech Pacewicz PAP

bardziej poważnych. Jedna z nich brzmiała następująco: skoro w samolocie był trotyl i nitrogliceryna, to kto je tam wniósł?

Na pewno nikt z tych, co lecieli lecz ten, kto miał w tym interes.

Jarosław Kaczyński kandydował na prezydenta po bracie i zbierał głosy współczujących mu po stracie bliźniaka. Katastrofą zespolił swoją partię i stworzył sektę smoleńską większą niż poparcie dla PiS. Qui prodest? Kto skorzystał na katastrofie? No cóż, hipoteza równie dobra jak dziesiątki innych, równie prawdopodobnych.

W piątą rocznicę katastrofy smoleńskiej w zamach zdecydowanie wierzy 13% Polaków i podobno Antoni Macierewicz, który robi stójkę z przewrotką, żeby w kolejnych raportach, tworzonych we współpracy z kolejnymi, wyciąganymi nie wiadomo skąd "ekspertami", serwować kolejne rewelacje o katastrofie, "która na pewno była zamachem". Wszyscy widzieliśmy tych amerykańskich specjalistów, którzy nie byli w stanie obsłużyć Skype’a!

A propos Amerykanów, prof.

Zbigniew Brzeziński, jak wiadomo, zakwestionował teorię zamachu, nie znajdując żadnego jej uzasadnienia. I tegoż prof. Brzezińskiego, traktowanego tylekroć jak wyrocznia i autorytet kiedy poniewierał komuchów, chwalonego i szanowanego, kiedy bronił pułkownika Kuklińskiego, teraz natychmiast sponiewierali prawdziwi Polacy. Był cacy, teraz jest be! Rafał Ziemkiewicz stwierdził, że "...Brzeziński nie jest Polakiem. Jest Amerykaninem polskiego pochodzenia. Reprezentuje nie polską lecz amerykańską wrażliwość, myśl polityczną i jej wartości". Po czym zarzucił Brzezińskiemu użycie w stosunku do nas "tonu histerycznych inwektyw, ... w Brzezińskim odezwały się widocznie jakieś resztki polskiego sumienia, które potrzebował tymi bluzgami zagłuszyć".

Doradca prezydenta Cartera bluzgający5 Polakom? Oj, łaska pańska na pstrym koniu jeździ!

Rozsądniejsi działacze PiS i

ich zwolennicy skłaniają się do wersji obciążającej "dziadowski rząd Tuska" całkowitą odpowiedzialnością za proceduralne i techniczne niedociągnięcia, które doprowadziły do katastrofy, zaniedbania faktycznie kompromitujące państwo polskie. Jak napisał w "Polityce" Robert Krasowski: "Polska znalazła się w elitarnym klubie państw, dla których przewiezienie szefa państwa z punktu A do punktu B jest zbyt skomplikowanym zadaniem". A te państwa to jak dotychczas Burundi, Rwanda, Mozambik, Madagaskar...

R. Krasowski trafnie również wywiódł, że w dwóch katastrofach lotniczych, Casy i Tupolewa, w ciągu dwóch lat straciliśmy więcej ludzi niż w Iraku i Afganistanie razem, i to nie żołnierzy, lecz dowództwo wojskowe, generałów. Bo nikt nie chciał wziąć odpowiedzialności za zakup nowych maszyn, bo MSZ, MON, MSWiA, BOR, Kancelaria Premiera, wszystkie ogniwa państwa, odpowiedzialne za bezpieczny przewóz prezydenta, zawiodły, bo urzędnicy cywilni i wojskowi bimbali na procedury i olewali przepisy, bo piloci byli źle wyszkoleni, bez ważnych

uprawnień, szarżujący bez sensu, jacyś otumanieni w tej smoleńskiej mgle... Prokuratura niekompetentna, rozlazła i nieudolna, sprawiająca wrażenie, że nie jest w stanie przekazać społeczeństwu wiedzy o przebiegu śledztwa i przyczynach tragedii.

Bo w Polsce żyjemy i pracujemy zgodnie z zasadą, że jakoś to będzie. Nie wierzymy, że jeśli są ustalone procedury, to trzeba się ich trzymać, bo inaczej może być źle.

Polski rząd przebierał w miejscu nóżkami, brewki marszczył, ale nie potrafił wyegzekwować od Rosjan naszych uprawnień i prerogatyw, wymusić na nich naszych standardów. Polska nie miała pełnego dostępu do dokumentów, dowodów rzeczowych, nagrań i świadków, już nie mówiąc o samym wraku samolotu, którego nie udało się Rosjanom przez pięć lat odebrać. Chociaż są tacy, którzy mówią: "Co tam wrak, chrzanić wrak, niech oddadzą Smoleńsk!"

Katastrofa smoleńska spowodowała totalne odrealnienie polskiej polityki. Miejsce wcześniejszych konfliktów, jakoś tam mających odniesienie do życia obywateli, zajął konflikt zupełnie

symboliczny, niemający żadnego przełożenia na świat realny. Zamiast, po otrząśnięciu się z traumy, żyć dalej, najlepiej jak się da, z całym szacunkiem dla ofiar, jak zrobili to Amerykanie po 11 września, obywatele europejskiego, nowoczesnego kraju ugrzęźli w otchłani obłędu, fanatyzmu, podejrzeń i wzajemnej wrogości.5 Masowa wyobraźnia i emocje5 skupiały się na rytuałach, oddawaniu czci, pochówkach, krzyżach, szarfach, napisach i5 innych ceremoniach.

Pamiętam, jakie gorące dyskusje wzbudzały zapisy z czarnych skrzynek, szczególnie sama końcówka: 8.40.58.6 TAWS5555555555555555 (ostrzeżenie) PULL Up, PULL UP 8.40.59.35555555555555555555555555555 odgłos zderzenia z drzewem 8.41.00.35555555555555555555555555555 Kurwa mać!

8.41.02.05 kontrola5555555 Odejście na drugi krąg!

8.41.02.755nz55555555555555555 (krzyk) Kurwaaaaaa.....

8.41.05.455555555555555555555555555555 Koniec zapisu.

Ach, jak nie pasowało ludowi smoleńskiemu takie świadectwo ostatnich chwil samolotu, jego pasażerów i załogi! Jak byłoby pięknie, gdyby pilot w ostatnim tchnieniu krzyknął: "Niech żyje Polska!" lub jakoś inaczej dał godny wyraz swoim patriotycznym uniesieniom. Próbowano to jakoś odkręcić: w dniu 2 czerwca 2010 roku w Radiu Maryja ojciec prowadzący tłumaczył pani Beacie Gosiewskiej: "Jeden z rosyjskich prokuratorów kilkanaście dni temu mówił, że ostatnie słowa pilotów to były: "Jezu, Jezu!". Pani Gosiewska potwierdza: "Dokładnie, natomiast teraz przedłożono coś innego".

A w Ostrowie Wielkopolskim w ubiegły piątek w parafii Św.

Antoniego zawisła tablica upamiętniająca tych, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej. Wykuto: "W chołdzie ofiarom...". Ktoś zaprotestował, a wtedy nadprogramową literę zaklejono czarną taśmą.

Znając los prowizorek możemy zakładać, że może tak trwać długie lata. Doskonały przykład "chołdu" złożonego polskiej beztrosce, brakowi skrupulatności i lekceważeniu zasad, nawet jeśli są to tylko zasady poprawnej pisowni.

Danuta Kowal-Owczarz

Wiec przed Pałacem Prezydenckim w piątą rocznicę smoleńskiej katastrofy zorganizowany przez Klub Gazety Polskiej

Jakub Kamiński PAP

strona 6

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

TAJEMNICE WINA

Indywidualny dobór win i ich serwowanie

(7)

Wino musujące perli się, wydostają się z niego bąbelki. Im mniejsze i bardziej perliste są te bąbelki, im bardziej zbliżone wyglądem do małych koralików i im wolniej ulatniają się z kieliszka, tym wino jest lepsze. Kolor wina zależy od winogron, ich wieku i stopnia dojrzałości. To sprawa zbyt uproszczona, by osądzać jakość wina tylko po kolorze; to, że jest klarowne, jego kolor jednolity i zdefiniowany to już dobry, choć nie jedyny wskaźnik jego wartości. Gdy widzimy, że białe młode wino ma odcień bursztynowy, a czerwone brązowy, mamy powód przypuszczać, że nie uraczymy się nimi.

Degustacja węchowa jest już bardziej skomplikowana. Pierwsze wąchanie robimy w nieruchomym kieliszku, wyczujemy wtedy zapachy najbardziej lotne.

Tak zwany drugi nos po krótkim zakręceniu wina w kieliszku, udostępnia nam aromaty cięższe.

Przy trzecim nosie po intensywnym mieszaniu wina w kieliszku wyczujemy wszystkie aromaty: dobre i złe. Jeśli te złe są dość intensywne i nieprzyjemne odrzucamy produkt. Wino nie pachnie winogronami, z których powstaje (z jednym wyjątkiem), są to aromaty przypominające nam zapachy kwiatów, świeżych owoców, roślin, korzeni, produktów palonych jak kawy, woń tytoniu, nawet zapachy zwierzęce (piżmo, amber, skóra). Tych zapachów jest około pięćset, nawet najbogatszy język winny, język francuski, ma na nie tylko około 300 określeń, inne zapachy są znane specom winnym, choć nie ma na nie słów. Wybieramy zapachy, które nam odpowiadają, np. ktoś kto kocha zapach bananów wybiera wino beaujolais, inny gustujący w zapachach

Smakosz win Robert Makłowicz

kwiatów niech wybiera niemiecki riesling, zapach winogron dostarczy wino produkowane z muscatu, itp. Ale i tu można się pogubić, bo wino dojrzewając zmienia zapach, proste aromaty stają się bardziej skomplikowanymi. Wymienione wyżej zapachy zwykle ujawniają się w określonym porządku. Pierwsze to zapachy kwiatów, później owoców, później roślin, trawy, torfu, na końcu wszystkie inne. Czerwone wina dojrzewające w dębie mają obok podstawowych swoich zapachów zawsze zapach wanilii; to może być testem, czy napis na etykietce o leżakowaniu w beczkach jest prawdziwy.

Degustacja smakowa jest najważniejszym testem wina, choć nasze usta w przeciwieństwie do nosa mają bardzo ograniczoną skalę odczuć. Faktycznie odczuwamy tylko cztery smaki: kwaśny, słodki, słony i gorzki. Dwa smaki: słony i dość gorzki dyskwalifikują każde wino. Jakiś jednak stopień goryczki w winie musi być, i to w każdym winie gronowym, bo to cecha charakterystyczna wszystkich win, ale nie powinna ona usztywniać języka i wykręcać ust. Ta goryczka nie może być odrzucająca, musi być łagodna. W beczkach "walka" taniny winnej i dębowej wychodzi winu na dobre, łagodzi jego smak. Proces łagodzenia taniny winnej w beczce to prawidłowy proces: odciąganie mechaniczne taniny ze świeżo sfermentowanego wina to już niepożądana podróbka - niestety, coraz częściej spotykana dziś na terenach, gdzie komputer rządzi produkcją. W każdym winie musi być trochę kwasoty, w białym więcej niż w czerwonym. Balans między tymi dwoma smakami jest głównym kryterium dobrego wina.

Słodycz występuje tylko w wi-

nach słodkich, naturalnie słodkich czy dosładzanych, choć dłuższe dojrzewanie w beczkach daje wrażenie, że wino jest nieco słodkie, mimo że w rzeczywistości jest wytrawne. Nigdy nie powinniśmy ufać pierwszemu łykowi, bo w ustach mogą być inne smaki. Płuczemy dość dokładnie usta winem i połykamy pierwszy łyk. Przy drugim wlewamy do ust dość duży łyk wciągając przy tym powietrze, by dotlenić to wino, dokładnie rozprowadzamy je w jamie w ustnej, połykamy, odczekujemy chwilkę, by uświadomić sobie, czy wino nam smakuje i czy pozostawia długotrwały miły posmak (aftertaste). Można jeszcze raz wziąć łyk, by się przekonać, czy posmak się utrzymuje, czy wino tak samo smakuje jak za drugim razem. Dobre wino powinno dać nam nawet więcej satysfakcji przy tym trzecim łyku.

Ciągle zwracamy uwagę na balans garbników (goryczki), kwasowości i ewentualnie cukru. Język polski w określeniu jakości i stopnia tego balansu jest bardzo ubogi w przeciwieństwie do języka francuskiego. Mamy tylko kilka określeń umownych, często nierozpoznawalnych przez ludzi spoza branży winnej. Gdy mówimy, że wino jest tępe, bez wyrazu, ciężkawe, znaczy że brakuje mu kwasowości, jeśli słyszymy określenie, że wino jest zamknięte, twarde lub sztywne to znaczy, że za dużo w nim garbników i kwasu. Gdy jest wyraźna przewaga kwasów nad garbnikami wino staje się kanciaste, gdy za dużo garbników, jest wtedy cierpkie. Wina młode, gdy przeważa w nich naturalna słodycz, nazywają się zwinnymi, gdy odczuwamy w nich kwasek, są kruchymi. Używając terminologii polskiej można ogólnie powiedzieć, że na smak wina składa się wytrawność, słodkość, kwasowość, goryczka (zawartość garbników), zawartość alkoholu, trwałość smaku, jakość, elegancja, rasowość (jakość winogron, produkcja i dojrzewanie).

Kto nigdy nie był w eleganckiej ekskluzywnej restauracji, to na pewno widział na filmie ceremoniał serwowania dobrego, drogiego wina. Kelner winny przynosi butelkę w eleganckim pojemniku niekiedy wypełnionym lodem, odkorkowuje je, pokazuje lub nawet podstawia korek pod nos klientowi, nalewa trochę wina osobie zamawiającej, ta bez pośpiechu dokonuje trzystopniowej degustacji, mówi lub kiwa głową, że akceptuje produkt, wtedy następuje rozlewanie do kieliszków, najpierw paniom, na końcu osobie zamawiającej. Po co te ceregiele, ktoś może zapytać. Szacuje się, że 5 procent najlepszych starych win ulega procesowi psucia. Nikt nie wie na pewno dlaczego to następuje: procesy chemicznego przenikania się kilkuset substancji w winie są zbyt skomplikowane, by nawet najlepsi eksperci mogli tego dociec. Takie wino miało dużo czasu by się zepsuć. By to rozpoznać wystarczy spojrzeć na korek (bardzo suchy, zapleśnia-

Marek Kondrat

ły lub mający zacieki), powąchać wino, gdy ma zapach octu czy inny niepożądany przykry zapach nie ma konieczności kosztowania go by je odrzucić. Wina tańsze i młodsze nie przechodzą przez ten proces, ale parę kropli musi najpierw odlać sobie osoba zamawiająca wino, bo jest możliwość, że odrobina skorodowanego korka wpadnie do kieliszka, a ponieważ jest na wierzchu płynu przy samej szyjce, wypada razem z pierwszymi kroplami. Jeśli wino nie ma prawdziwego korka, jest tanie, młode i przeciętne, unikamy tych wszystkich ceregieli, bo jakiś humorysta siedzący w restauracji może to podpatrzyć i będzie miał materiał do skeczu na temat tego jak "wieśniaki" udają ekspertów winnych.

Dopasowanie wina do dania Na ten temat napisano grube księgi. Przeglądałem niektóre, niewiele się nauczyłem. Autorzy na ogół respektują ogólne reguły, ale lubią wciskać czytelnikom swoje upodobania, uprzedzenia, często niepraktyczne rady. Zanim o nich powiem chciałbym nadmienić, że główną zasadą doboru win przy posiłku rodzinnym jest przyzwyczajenie i indywidualne upodobania. Jeśli ktoś uwielbia np. australijski shiraz czy burgunda, nie popełni zbrodni, gdy każdą potrawę ubogaci tym trunkiem. Gdy mamy u siebie gości, a niektórzy z nich mają jakie takie rozeznanie w winach, trzeba się dostosować do przynajmniej najogólniejszych zasad.

Oto kilka najważniejszych: Przed posiłkiem podaje się wina pobudzające apetyt (chyba że zależy nam na tym, by apetyt nie był zbyt wielki, by wystarczyło jadła dla wszystkich). Są to aperitify takie jak wermuty, wina gorzkie, wzmocnione alkoholem jak porto lub sherry i inne. Do przekąsek podaje się białe wina wytrawne. Do ryb i drobiu - wina białe, najlepiej półwytrawne (numer jeden w skali słodkości win).

Do cięższych dań z czerwonego mięsa, szczególnie tych przyprawianych sosem, do dziczyzny, serów podajemy wina czerwone wytrawne; im cięższa potrawa tym wino powinno być mocniejsze i pełniejsze w smaku. Desery obsługujemy winami słodkimi.

Szampan pasuje do wszystkich potraw, podaje się go albo przed posiłkiem, gdy, na przykład,

chcemy tym uczcić okazję spotkania, albo jako ostatni trunek przy stole. W eleganckim towarzystwie kończy się często picie, ale już w salonie, lampką koniaku czy armaniaku.

Nie podaje się wina gdy serwujemy jako posiłek zasadniczy sałaty lub potrawy z octem.

I jeszcze jedna podstawowa zasada: gdy na większym balu, uczcie weselnej i tym podobnych uroczystościach podajemy różne wina stołowe, serwujemy najpierw wina białe, później czerwone, zaczynamy od słabszych, później podajemy mocniejsze, a przy ostatnim daniu serwujemy "pełnokrwiste". Jeśli ktoś nie bardzo wie, czy posiłek jest ciężki czy lekki, radzę podać wino różowe, wtedy możliwość "wpadki" zmniejszamy o połowę, a niektóre z tych win są dobre i coraz lepsze, pijane przez znane osobistości. Nie dajmy się jednak otumanić pozycją danego człowieka,: dobry aktor, śpiewak czy polityk nie musi być znawcą win i na przykład Saddam Hussein (pamiętacie chyba jeszcze tego tyrana) wieczorami, wśród najbliższych zalewał się portugalskim niezbyt ciekawym winem różowym Mateus, bo w ciągu dnia w obecności innych musiał udawać pobożnego muzułmanina, któremu religia nie pozwala sięgać po kieliszek. Nie znaczy to, że każda osoba publiczna nie ma pojęcia o dobrych winach.

Niektóre mają.

Słyszałem wypowiedzi telewizyjne aktora Marka Kondrata na temat win europejskich, najczęściej francuskich i włoskich, i byłem pod dużym wrażeniem jego wiedzy i profesjonalnego podejścia do tematu. Miałem nawet okazję wdać się w długą dyskusję o winach włoskich z Krystyną Jandą i byłem zaskoczony jej rozeznaniem w temacie. Ale najwięcej satysfakcji dawało mi oglądanie kuchennno-krajoznawczych programów Roberta Makłowicza, świetne dobieranie win do lokalnych potraw, które pichcił na ulicach i placach różnych miast wielu krajów, na statkach turystycznych i w innych mniej typowych miejscach, oraz dopasowanie ich do najlepszych win lokalnych, i to także krajów, które nie są traktowane jako kraje winne. Moim zdaniem jest to najlepszy znawca win europejskich wśród Polaków znanych nam z telewizji, radia, filmów.

Władysław Pomarański

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 7

KANADYJSKIE WĘDRÓWKI

17

Gdzie grizzly mówi dobranoc Marek Mańkowski Pamięć bywa zawodna. Kiedy napisałem w ostatnim odcinku, że nastepna wyprawa była na wschód, myliłem się. To nastąpiło dopiero w listopadzie. Lato zeszło mi na innych projektach.

Instalacja samych podstacji opóźniała się i na wschód wyruszyliśmy dopiero późną jesienią. W międzyczasie miałem jeszcze dwa krótkie wyjazdy na zachód by usunąć pewne usterki systemu. Jeden z nich to wyjazd do Saskatoon. Otrzymaliśmy wiadomość, że w podstacji w Saskatoon zablokowały się drzwi do wszystkich urządzeń. Elektrykom 360 NETWORK, głównego inwestora, udało się otworzyć drzwi do pomieszczenia technicznego, ale mimo trzech dni poszukiwań nie udało im się znaleźć przyczyny zablokowania pozostałych sześciu drzwi. Znowu na szali stała wiarygodność kompani.

Problem był jeszcze kto odpowiadał za awarie, czyli prosto mówiąc na czyj koszt odbędzie się naprawa. 360 NETWORK, kompania z bilionowym budżetem, dbała o swoje pieniądze. Jeśli przyczyną była awaria naszego systemu, trzeba będzie ponieść tego koszt. No, ale to była sprawa mojego szefa i ich. Ja miałem pojechać i usunąć pro-

mie, Barry okazał sie typem trapera i człowieka, który potrafi sobie radzić. Przyjechał po mnie ogromnym nowym firmowym pick-upem, czyli półcieżarówką.

Barry mieszkał na stałe w Manitobie i jego rodzina od kilku pokoleń miała wieką farmę na rozległych preriach Manitoby.

Od niego dowiedziałem się trochę o stylu życia na kandyjskich preriach. Jedną z ciekawostek była masa półcieżarówek, jakie można tam zauważyć. Jasne, że są to najwygodniejsze samochody w gospodarstwie rolnym, ale okazuje się, że tam na preriach żadna dziewczyna nie spojrzy nawet na chłopaka, który nie ma "pick-up trucka". Tak, tak, nie ferrari czy mercedes, ale właśnie pick-up stanowi tam o pozycji.

Ruszyliśmy z Barry'm w drogę.

Okazał się przesympatycznem kompanem i wiele mi opowiadał o życiu na preriach. Kolejne podstacje, które mijaliśmy, okazały sie sprawne i błąd wynikał z niewłaściwego operowania systemem. Jak na razie nasza firma zdawała egzamin na piątkę, a raczej szóstkę według kanadyjskiego systemu.

Mieliśmy też ciekawą przygodę. Już po wjechaniu na drogę nr 16 za Portage La Prairie zna-

Saskatoon

blem. Miałem już wtedy opinię w obu firmach dobrego "troubleshooter" i "mission imposible man" po ostatnim wyczynie i wariackiej jeździe przez kontynent.

Plan był taki, że leciałem samolotem do Winnipeg, tam miałem spotkać przedstawiciela 360 NETWORK, głównego managera kontroli jakości i razem z nim pojechać samochodem firmy do Saskatoon. Dystans prawie 800 km przez prerie to niewiele. Powód był taki, że po drodze mieliśmy sprawdzić jeszcze kilka podstacji, co do których firma miała pewne wątpliwości.

Lot do Winnipeg rejsowym samolotem minął szybko. Na lotnisku czekał na mnie Barry Trump, manager kontroli jakości 360 NETWORK. Mimo wysokiego stanowiska w ogromnej fir-

leźliśmy się w zasięgu burzy. Na rozległej jak okiem sięgnąć przestrzeni przewalały sie i kotłowały potężne zwały chmur. W radiu podawano ostrzeżenie o tornado. W pewnym momencie Barry powiedział bym spojrzał do tyłu.

Obejrzałem się i nagle poczułem się jak na filmie. Dwa potężne tornada dotykające ziemi, czarne i wijące swoimi trąbami jak wściekające się słonie gnały w naszym kierunku. Bardziej ciekawy niż przestraszony, spojrzałem na Barry’ego, który prowadził samochód. Nie robiło to na nim wrażenia. Przyspieszył tylko i gnaliśmy ok. 140 km/godz. Tornada poszły w pewnym momencie w bok od szosy i znikły za horyzontem. Za to pokaz burzowych chmur trwał nadal. Wgląda to zupełnie inaczej niż gdzie in-

dziej, bo na płaskiej przestrzeni widoczność jest niczym nieograniczona.

W Saskatoon byliśmy już ok.

15.00. Przed podstacją stała ciężarówka elektryków, ale ich samych nie było. Barry zaczął ich poszukiwać przez swoją komórkę. Weszliśmy do otwartego unitu technicznego. Miałem pewną ideę, co mogło się wydarzyć.

W końcu zakładałem tu każdy jeden z kilkuset kabli tworzących system. A poza tym znowu przydało się doświadczenie z transformatorami zasilającymi niskie napięcie z mojej pracy w szpitalu. Znałem transformatory, które użyła firma 360 NETWORK do zasilania zamków i wiedziałem, co się w nich zdarzało. Miały one ukryty bezpiecznik tzw. picofuse. Kto o tym nie wiedział mógł

Okrągła tęcza

łem. Wziąłem go na bok i opowiedziałem historię ze szpitala.

Bardzo był mi wdzięczny. Jego firma miała kontrakt na obsługę całej kanadyjskiej linii i ta informacja była dla niego na wagę złota. Transformator był częścią systemu 360 NETWORK, więc moja firma nie ponosiła winy.

Moja legenda rosła. Barry wykonał kilka telefonów. Już nie ważne było czyja wina, że system nie pracował, ważne było, że znowu działa.

Regina

spędzić dni na poszukiwaniu, bo bezpiecznik wyglądał jak opornik i znajdował sie na płytce z obwodem drukowanym. Gdy bezpiecznk "siadał" transformator dalej działał i dawał napięcie, ale już nie miał potrzebngo natężenia prądu, czyli jego moc spadała drastycznie. Gdy pracowałem w Princess Margaret Hospital w obsłudze technicznej, takie same transformatory zasilały małe telewizory w pokojach pacjentów. To była najczęściej zdarzająca się awaria.

W tym przypadku ten transformator zasilał elektromagnetyczne zamki w unitach i gdy bezpiecznik "siadł", transformator nie miał wystarczającej mocy by otwierać magnetyczne zamki.

Wszysto to zajęło mi niewiele ponad 5 minut. Spytałem elektryków czy mają zapasowe transformatory. Mieli, ale ich szef powiedział, że sprawdzali napięcie kilkakrotnie i transformator jest w porządku. Musi być inna przyczyna, z pewnością w oprogramowaniu. Spojrzałem na Barry'ego, a on bez słowa spojrzał wymownie na elektryka. Ten z ponurą miną i bez entuzjazmu przyniósł nowy transformator i wymienił go. Zajęło to kilka minut. Przeszedłem przez wszystkie 14 unitów sprawdzając każde drzwi. Otwierały się wszystkie bez kłopotu. Szef elektryków patrzył na mnie z respektem, przeprosił za początkowe niedowierzanie. Zapytał skąd wiedzia-

Jeszcze tego popołudnia czekał na mnie samolot"Beechcraft", wyczarterowany specjalnie dla mnie do Winnipeg, gdzie miałem się przesiąść na rejsowy do Toronto. Beechcraft jest dwunastomiejscowym dwusilnikowym samolotem śmigłowym. Na pokładzie byłem sam, oprócz oczywiście pilotów. Drzwi do cokpitu

i kotłujące zwały jasnych i ciemnych obłoków, samolot podrzucany jak plażowa piłka i kładący się to na prawe, to na lewe skrzydło, wznoszący się, przepadający i znowu wznoszący jak szybkobieżna winda. Widziałem, że piloci w kokpicie byli obaj naprawdę zajęci by nas utrzymać na kursie i wysokości.

Szybko znaleźliśmy sie ponad chmurami burzy i lot się wyrównał. Jeszcze tylko lądowanie w Reginie gdzie przy okazji coś trzeba było dostarczyć. Postój miał trwać ok 20 minut, więc wyszedłem do portu lotniczego. To nie był dobry pomysł. Wracając do samolotu musiałem pójść na górne piętro, gdzie była kontrola security. Przy pasku miałem jak zwykle nóż. Oczywiście kontrola zalazła go natychmiast, ale ku memu zaskoczeniu, kolejny już raz przepuszczono, oddając mi nóż bym go sobie z powrotem założył na pasek. Nie rozstaję się z nim nigdy. Służy i jako narzędzie i do patroszenia zwierzyny i do szykowania jedzenia. Do tego stopnia jest przy mnie, że wogóle nie myślę że go mam. Teraz prawdopodobnie nikt już by mnie z tym nożem nie przepuścił, ale to się działo jeszcze przed pamiętnym 11 września. Wystartowaliśmy bez kłopotów. Potem prze-

Samolot "Beechcraft" 1900

były otwarte, więc mogłem podziwiać widok z przodu. A było, co podziwiać. Burza, przed którą uciekaliśmy w Manitobie, doszła do Saskatoon. Potężne zwały chmur kłębiły się przed dziobem samolotu. Ruszyliśmy po rozbiegu pasa startowego. Nagle na niebie ukazała się tęcza. Ale tęcza, jakiej jeszcze nigdy nie widziałem. Tworzyła pełne koło, a nie półkole jak to zwykle bywa. Startujący samolot leciał prosto w jej środek. To było niezapomniane wrażenie. Tęcza, przelewające się

siadka w Winnipeg (nóż tym razem włożyłem do bagażu) i byłem w domu przed północą. Czasem nie chce się wierzyć jak bardzo odległości nie mają znaczenia. Gdy byłem jeszcze w obozie w Niemczech, wielu Polaków zostawało w Europie ze względu na bliskość do Polski. Ja pytałem wtedy: jak długo będziesz jechał ze Sztutgardu do Warszawy? 9 – 10 godzin? Ja z Toronto w Kanadzie tylko osiem...

Tekst i zdjęcia Marek Mańkowski ciąg dalszy nastąpi

strona 8

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

Gazeta Dzieciom

www.gazetagazeta.com

KREDKOMANIA

Weekend z kredkami - każde dziecko marzy o wyjazdach, wycieczkach, zabawie na świeżym powietrzu ale pogoda na razie nie dopisuje... więc kredki w ruch i... najpierw napisz krótką historyjkę do każdego obrazka, a następnie pokoloruj każdy z nich.

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

strona 9

Powieść w odcinkach

4

"Ma miły głos. I rozczulający, dziecinny akcent. Jest naprawdę sympatyczna" - pomyślała Carole.

- Zaraz przywiozę Paula - powiedziała głośno, uśmiechając się trochę sztucznie.

Zobaczyła przerażenie na twarzy Anny i poczuła się niezręcznie. Oddaliła się w głąb domu, a Anna weszła do salonu.

Wreszcie mogła się przyjrzeć tym wszystkim książkom! Rozejrzała się, podeszła do stolika, na którym stało radio, i dotknęła delikatnie.

- Podoba ci się? Dostałam je od dziadka, tuż przed wojną zabrzmiał głos.

Obejrzała się gwałtownie. Nikogo nie spostrzegła. Przypomniała sobie, jak przed przeprowadzką z Krakowa żegnała się ze wszystkimi ulubionymi sprzętami w domu babci Krysi i tak jak dzisiaj podeszła do radia. Słowa wypowiedziane przez babcię przypomniały jej się tak wyraziście, jakby rzeczywiście usłyszała żywą osobę.

Zbliżyła się do książek równo ustawionych na półkach. Swoim zwyczajem delikatnie dotykała ich grzbietów, czytając powoli tytuły. Zatopiona w tej czynności nie zauważyła wejścia, a właściwie wjazdu Paula. Siedział na swoim wózku, ubrany niechlujnie, nieogolony, z rozczochraną, wielką, kędzierzawą czupryną.

Przypatrywał się badawczo swojej przyszłej opiekunce. Nienawidził wszystkich poprzednich.

Były miłe, dobre, uśmiechały się na jego widok, otaczały go troskliwością, wyrażającą na każdym kroku współczucie.

Anna odwróciła się nagle.

Spojrzała na Paula i wydała okrzyk. Na jej twarzy malowało się przerażenie. Paul w głębi duszy był zadowolony z jej szczerej reakcji. Wiedział, że ta osoba nie będzie niczego udawać. Być może jej trochę szalony strój i mocny makijaż miały tylko przykryć

wnętrze pełne wrażliwości, nieśmiałości i przeżytych cierpień?

Nie mógł nie dostrzec jej urody.

Tak, zrobiła na nim dobre wrażenie.

"Za żadne skarby nie mogę dać jej tego odczuć".

Przybrał jedną ze swoich najbardziej odpychających min.

Spojrzał na nią z udawaną pogardą i niechęcią, aż żal mu się jej zrobiło, gdy spostrzegł, jak usiłuje ukryć zmieszanie.

Szła do niego ze sztucznym uśmiechem i z wyciągniętą ręką.

- Anna, miło mi cię poznać.

Paulowi nagle zrobiło się słabo. Nie przyjął jej dłoni. Nie miał siły wyciągnąć swojej, spuścił obie na koła fotela, przekręcił go o sto osiemdziesiąt stopni i bez słowa odjechał w głąb korytarza.

Serce biło mu gwałtownie, nie wiedział, co się z nim dzieje.

"Ty stary głupcze - myślał. Jak ty się zachowałeś?! Dlaczego ją odstraszasz, obrażasz?".

Anna upokorzona stała pośrodku pokoju. Wstydziła się. Powinna była ukryć swoje przerażenie. Powinna podejść naturalniej, uśmiechnąć się miło, zagadnąć. Powinna lepiej udawać!

"Dlaczego nie potrafię być dobrą aktorką? Nic nie osiągnę w życiu, jeśli się tego nie nauczę.

Od razu widać na mojej gębie, co przeżywam. Na pewno odgadł, jak bardzo przestraszyłam się jego wyglądu. Swoją drogą, było się czego przerazić. Dawno nie widziałam tak odrażającej postaci".

- Nie przejmuj się Paulem. Ręka Carole dotknęła jej ramienia, a głos brzmiał współczująco.

Anna zdecydowała, że nie odrzuci tego zajęcia. Brat jest odpychający, ale ma miłą siostrę. Dobrze - będzie dla niej pracować.

- Paul tylko tak udaje. Nie znosi współczucia, dlatego jest grubiański, szczególnie na pierwszym spotkaniu. W rzeczywistości jest zupełnie inny. Bardzo mądry, oczytany, wrażliwy, pięk-

nie pisze.

Carole mówiła o bracie z miłością i to dodatkowo rozczuliło Annę. Czuła przypływ wielkiej sympatii do tej drobnej, skromnie ubranej osoby.

- Jestem pewna, że troskliwie się nim zaopiekujesz, że się polubicie. Ola opowiadała, że też kiedyś pisałaś, że byłaś w Polsce dziennikarką.

- Tak, pisałam, ale to już zamierzchłe czasy - odpowiedziała z nagłą niechęcią.

Po co wspominać przeszłość?

Nic pozytywnego z tego nie wynika, wiedziała o tym aż nadto dobrze. Matka miała rację, gdy zwalczała to u ojca.

- W przyszłym tygodniu wyjeżdżam do Francji na dwa miesiące. Przez kilka dni pokażę ci, jak opiekować się Paulem. Anna spojrzała na Carole z przestrachem.

"Mam zostać sama? Z tym kudłatym gburem?" - pomyślała.

Stała bez słowa; nie wiedziała, co odpowiedzieć. Carole patrzyła na nią wyczekująco. Anna spostrzegła niemą prośbę w jej oczach.

Zawsze ulegała, gdy widziała człowieka w potrzebie. Nieraz ją to złościło i winiła siebie za słabość.

- Dobrze. Podejmę tę pracę.

Mam nadzieję, że dam sobie radę.

- Na pewno. Będę dzwonić codziennie, pisać maile. A przez te kilka dni nauczę cię wszystkiego.

Anna uśmiechnęła się, tym razem bez przymusu. Poczuła, że sprawiła radość siostrze Paula, i postanowiła, że nie zawiedzie jej zaufania.

Prawie wszystkie stoliki, jak zwykle w porze lunchu, były zajęte. Miały szczęście, że trafiły na ten pusty, tuż koło okna, skąd można było obserwować ruchliwą ulicę Saint Catherine, ludzi spacerujących w rozpiętych płaszczach, wystawiających twarze na ciepłe promienie słoneczne.

- No i jak? - zaczęła zniecierpliwiona Ola. Denerwowało ją milczenie przyjaciółki, na ogół oznaczało zły humor.

Anna oderwała nieprzytomny wzrok od okna.

- Biorę tę pracę, chociaż Paul to beznadziejny typ. Pocieszające jest jedynie jego kalectwo.

Niech siedzi u siebie w pokoju; nie będzie mnie nagabywał. Za to Carole jest miła; właściwie zgodziłam się pracować ze względu na nią.

- A nie myślisz, że możesz się zaprzyjaźnić z Paulem?

- To niemożliwe. Przecież jest facetem; nie takim zupełnie sparaliżowanym...

Ola spojrzała na Annę zdziwiona, a potem parsknęła śmiechem.

- Tego nie wiem. Miał nawet jakąś dziewczynę, ale go rzuciła.

Paul wiecznie podejrzewał ją o litość i nie wytrzymała nerwowo.

Chyba to była bardziej przyjaźń niż miłość. Zdaje się, że od tego czasu oprócz siostry nie lubi żadnej kobiety, jest do nich wrogo nastawiony.

- To tak jak ja do mężczyzn! wyrwało się Annie.

Ola popatrzyła na przyjaciółkę ze zdziwieniem. Dotychczas mia-

ła wrażenie, że Anna lubi kokietować facetów, lubi się im podobać. Wprawdzie była sama, ale Ola przypuszczała, że powodem jest raczej wybredność niż niechęć do płci przeciwnej.

Nie chciała zadawać Annie dodatkowych pytań. Czuła instynktownie, że to niemal temat tabu, i stwierdziła, że może kiedyś sama jej opowie, dlaczego nigdy nie związała się z żadnym mężczyzną; nawet ojca Julii opuściła po krótkim czasie.

Obie przyjaciółki piły kawę, każda myślała o czymś innym.

Rozmowa się nie kleiła, ale dobrze im było ze sobą, nawet gdy milczały. Czuły wzajemną sympatię.

- Dlaczego nie można mieć przyjacielskiego układu z mężczyzną? Dlaczego oni wszyscy są ukierunkowani tylko na jedno?

Dlaczego seks jest dla nich tak ważny? To wstrętne. O Boże, zaczynam myśleć jak moja matka!

- Jeśli chcesz, żeby cię nie nagabywali, powinnaś nosić inne ciuchy. Popatrz na Carole, chodzi ubrana jak zakonnica i nie ma kłopotów z facetami.

- Nie, nigdy. Znałam kogoś, kto chciał być zakonnicą.

Anna podjechała samochodem pod dobrze już znany dom.

Kwietniowe słońce grzało mocno, śnieg znikał z dnia na dzień, choć jeszcze można się było spodziewać burzy śnieżnej. Na wiosnę szczególnie tęskniła za Polską - za skowronkami, czajkami, przylaszczkami i zawilcami. O tej porze "jej park" rozbrzmiewał tysiącami ptasich głosów, a tu przylatywały jedynie czarne ptaki i swoim "tonkabżżżżż", dźwięcznym wprawdzie, ale jakże mało śpiewnym, witały ciepłe dni. Były jednak ładne, szczególnie gdy rozkładały skrzydła i prezentowały eleganckie pomarańczowe i czerwone epolety.

Zdążyła je polubić, tak samo jak pierwsze kanadyjskie kwiaty zwane kapustą skunksową, wydające zapach adekwatny do nazwy. W niczym nie przypominały pierwiosnków, ale ich kształt był tak ciekawy, że gdy nie myślała o nich jako o kwiatach, zachwycała się ich surrealistyczną formą.

Za to w Westmount pojawiły się już krokusy. Fioletowe i białe, o ciemnożółtych środkach, wystawiały płatki na ciepłe promienie i wyglądały zupełnie tak samo jak na tatrzańskich halach.

Anna weszła po kamiennych schodach, powoli, z niechęcią.

Dziś miał być jej pierwszy dzień pracy bez Carole. Stała pod drzwiami i już miała nacisnąć dzwonek, gdy uświadomiła sobie, że siostra Paula jej nie otworzy. Nerwowo poszukała klucza w torebce i drżącymi rękoma przekręciła go w zamku. Zamknęła oczy i zaczęła się modlić. Dawno tego nie robiła, ale dziś wyjątkowo potrzebowała jakiejś nadprzyrodzonej siły.

Po otwarciu drzwi przywitał ją widok znanego wnętrza, do którego zdążyła się przywiązać, tak że traktowała je niemal jak własne. Czuła się w nim jak niegdyś w mieszkaniu babci Róży, pełnym antycznych mebli i starych obrazów.

Jedyną "rzeczą", która jej prze-

szkadzała w tym domu, był Paul.

Czuła wobec niego wstręt, nie mogła wykrzesać z siebie nawet litości. Była na niego zła za rozczulanie się nad sobą. Z chęcią oddałaby nogi, żeby mieszkać w tym domu, móc pisać i mieć przy sobie tak kochającą istotę jak Carole.

"Na pewno miał też wspaniałych rodziców i zawsze mu się powodziło. Rozpieszczony, źle wychowany mruk!"

Energicznie weszła do środka i znowu opuściła ją odwaga.

Zapięła bluzkę, nerwowo, aż pod samą szyję. Szła powoli mrocznym korytarzem, zatrzymała się przed otwartymi drzwiami pokoju Paula. Siedział przed komputerem i pisał coś w pośpiechu.

Zapukała nieśmiało.

- Możesz wejść - odezwał się jak zwykle nieprzyjaznym głosem. Nie odwrócił się nawet, nie przywitał.

- Czy mam przygotować śniadanie?

- Już jadłem.

Anna stała bez ruchu, skrępowana, onieśmielona.

- W takim razie posprzątam salon - szepnęła i cicho wycofała się z pokoju.

Paul odwrócił się nagle, aby przynajmniej przez moment spojrzeć na jej oddalającą się postać.

Jego twarz była czerwona z zakłopotania i wstydu. Wiedział, że swoim zachowaniem rani Annę, ale za nic nie chciał jej pokazać, jak bardzo mu się podoba.

"Gdybym był normalnym facetem, byłoby inaczej! Zaprosiłbym ją do kina, teatru, poszlibyśmy potańczyć. Oświadczyłbym się jej po tygodniu znajomości!"

Nie rozumiał, jak mógł tak szybko zakochać się w Annie.

Nie wierzył w miłość od pierwszego wejrzenia. Przeżył swoje pięćdziesiąt lat i nigdy nic takiego mu się nie przytrafiło. A tu wystarczyło jedno spojrzenie i od razu poczuł przyspieszone bicie serca.

"Jakie to wszystko bezsensowne. Powinienem wybić ją sobie z głowy". - Im częściej to powtarzał, tym uporczywiej o niej myślał. Wpatrywał się w ekran komputera i zamiast tekstu widział obraz jej twarzy.

"Była taka śliczna w swojej nieśmiałości. Że też nie mogę pobyć z nią dłużej, porozmawiać.

Jeszcze pomyśli, że się jej narzucam, pewnie z litości będzie się starała być miła. Może jednak powinienem szukać okazji?"

Popatrzył na grubą książkę leżącą na biurku i zdecydowanym ruchem ręki strącił ją na podłogę.

- Anno! - zawołał głośno, starając się ukryć zdenerwowanie.

Jego głos zabrzmiał ochryple i nieprzyjaźnie. Usłyszał szybkie kroki i odgłos odkurzacza, którego pewnie nie zdążyła wyłączyć.

- Coś się stało? - zapytała zdyszana. ciąg dalszy za tydzień

Książka jest do nabycia: W Toronto w księgarniach Polimexu, Pegaza, Husarza, w sklepach Polka na Scarborough, EuroMax (Karpaty), Something Special Plaza Wisła, Zoria w Brampton.

W Montrealu - w księgarni QuoVadis. Także w księgarniach internetowych takich jak: Empik, Goldi, Selkar, Merlin.pl itp.

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 10

z poprzedniej strony WYMIANA MYŚLIdokończenie PRZEZ ATLANTYK

Z cyklu: Czarna skrzynka

Fenomen lwowskiej szkoły Sporą poczytność zdobyła ostatnio - rzeczywiście świetna książka Mariusza Urbanka "Genialni", opisująca dzieje grupy lwowskich matematyków, jednego z dwóch fundamentów słynnej Polskiej Szkoły Matematycznej (drugim był ośrodek warszawski, z Wacławem Sierpińskim na czele). "Gazeta" publikowała niedawno rozmowę PAP z pisarzem.

Postanowiłem tę rozmowę nieco uzupełnić…

Dziwnym drogami chadza nauka. Przez całe stulecia w zasadzie nie było w Polsce matematyki. Marcin Król z Żurawicy (ok.

1422-1460), Wojciech z Brudzewa (ok. 1445-ok. 1497), Jan Brożek (1585-1652), Maciej Głoskowski (1590-1658), Adam Amandy Kochański (1631-1700), Józef Hoene-Wroński (17761853) - to właściwie w ciągu wieków niemal wszystko, przy czym w zasadzie szerzej znany w świecie jest tylko ten ostatni.

Tymczasem w okresie powstawania II Rzeczypospolitej i w trakcie jej trwania w kraju nad Wisłą nastąpił prawdziwy wysyp talentów matematycznych najwyższej próby. Steinhaus, Banach, Mazur, Kuratowski, Sierpiński, Orlicz, Borsuk, Tarski, Ulam - to nazwiska, które dziś zna każdy matematyk na świecie, nawet jeśli nie interesuje się specjalnie historią swojej dziedziny nauki. Musi je znać, ponieważ nazwiska te zdobią twierdzenia o charakterze niemal tak podstawowym, jak twierdzenie Pitagorasa; oznacza to zaś, że wyniki badawcze tych uczonych mają wagę niezwykłą, niekiedy zaś wręcz przełomową.

Medal poświęcony W. Sierpińskiemu

Oczywiście, wspomniany wysyp talentów nie wziął się znikąd.

Nazywany słusznie "fenomenem", nie ma jednak charakteru cudownego; gdzie jak gdzie, ale w historii nauki cuda się z pewnością nie zdarzają.

Już na przełomie XIX i XX wieku uważny badacz dostrzeże w Polsce zapowiedzi tego, co nastąpiło po zakończeniu I wojny światowej. Kilka po kolei przegranych zrywów niepodległościowych spowodowało zasadniczą zmianę atmosfery intelektualnej w kraju. W historii literatury mówi się o końcu okresu romantycznego i narodzinach pozytywizmu;

nie było to jednak zjawisko dotyczące wyłącznie obszaru sztuki.

Pozytywistyczny sposób myślenia oznaczał skupienie uwagi na gospodarce, przemyśle, handlu to zaś sprzyjało rozwojowi nauk przyrodniczych i ścisłych. W tym - matematyki; i prawidłowość ta dotyczy wcale nie tylko Polski.

Polski może jednak bardziej niż innych krajów dlatego właśnie, że tu doświadczenia przegranych bitew były szczególnie dotkliwe.

Paradoksalnie, po powstaniu styczniowym świat się stał dla przegranych jakby bardziej otwarty. Ambitna młodzież szukała bowiem przede wszystkim możliwości zrobienia kariery za granicą, tam też jeździła na studia. Ze znakomitą zaś matematyką spotykała się wokół niemal wszędzie: od Petersburga i Odessy po Berlin, Getyngę, Zurich, Heidelberg i Paryż.

Już w tym okresie możemy zanotować kilkanaście nazwisk polskich matematyków, które zasługują na uwagę. Nie są to wprawdzie uczeni klasy - powiedzmy - Carla Weierstrassa, ale z pewnością znakomici rzemieślnicy matematyki; przede wszystkim zaś zapewne wyśmienici nauczyciele.

Z upływem lat było coraz lepiej; wymieńmy tu przede wszystkim działających w Krakowie Kazimierza Żórawskiego i Stanisława Zarembę, pierwszych, których nazwiska mają znaczenie już nie tylko lokalne. Ale nie Kraków miał się stać stolicą polskiej matematyki, choć - zdałoby się - to właśnie miasto i ten wspaniały uniwersytet miały po temu szczególne predyspozycje.

Z początkiem XX wieku w matematyce światowej zaczęło się jakieś wrzenie intelektualne.

Najważniejszą rolę odgrywało pięć krajów: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i Rosja. Tylko do USA Polakom było daleko. W Getyndze byli do dyspozycji studentów znad Wisły geniusze typu Hilberta, Minkowskiego, Kleina, Weyla; w Paryżu Poincaré, Jordan, Hadamard, Baire, Borel, Lebesgue…

Polacy tam byli. I połknęli masowo matematyczną przynętę.

Dziś, gdy matematyka przez kolejnych rozpolitykowanych geniuszy edukacyjnych została praktycznie niemal wyparta ze szkół średnich, trudno zapewne zwykłemu człowiekowi dostrzec uroki i powaby intelektualne tej dziedziny nauki; wymaga to bowiem posiadania w mózgu pewnych rudymentarnych zasobów wiedzy i znajomości paru prostych technik, wpojonych w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości. Przeciętny absolwent polskiego współczesnego gimna-

zjum czy liceum zasobów tych nie ma od dawna i długo jeszcze - jeśli politycy nie zmądrzeją, na co nadziei dość mało - mieć nie będzie; co zresztą widać wyraźnie po tym, że słynna Polska Szkoła Matematyczna, której dotyczą te rozważania, praktycznie przed kilkudziesięciu już laty przestała istnieć, uczelnie techniczne zaś musiały do niedawna na studia inżynierskie urządzać niemal łapanki. Dopiero widoczne bezrobocie absolwentów różnych Wyższych Szkół Gotowania na Gazie ze specjalnością oczywiście głównie zarządzanie i marketing ochłodziło nieco młode umysły, które zaczęły pojmować starą prawdę - co inżynier, to inżynier…

Ale początek XX wieku to był okres, w którym młodzi, niezbyt zamożni inteligenci - porządnie wykształceni w szkołach średnich - z łatwością dostrzegali, że matematyka jest jedyną nauką, którą z wielkim powodzeniem uprawiać można praktycznie za darmo. Nie żąda ona - a w każdym razie wówczas tego nie czyniła - żadnych laboratoriów: kartka i ołówek to zresztą i dziś sprzęt w zasadzie najzupełniej wystarczający. W dodatku matematyka nie tylko nie wymaga przyswajania na pamięć zawartości opasłych tomów podręczników, ale wręcz nie da się jej opanować taką metodą, jak to jest w sporym stopniu - dajmy na to - z medycyną.

Tu wszystko wynika logicznie jedno z drugiego; jeśli więc masz umysł dostatecznie sprawny, spolegliwego nauczyciela i odrobinę choćby talentu, to sam do wszystkiego dojdziesz własną pracowitością; w skrajnym przypadku w ogóle bez uczenia się w klasycznym rozumieniu tego słowa. W tym sensie matematyka jest więc nauką najłatwiejszą z możliwych. Jest też nauką zabawną, bowiem adept jej co krok spotyka zdumiewające czy wręcz szokujące laika fakty; w dodatku rozumienie tych zjawisk oznacza przynależność do dość ekskluzywnego kręgu, co zawsze młodym imponuje. Co więcej, jest to w ogóle nauka młodzieży: powszechnie uważa się, że największe odkrycia są dokonywane przez matematyków dwudziestoparoletnich i nawet młodszych.

Można powiedzieć, że Polska Szkoła (w szczególności, jej lwowski odłam) zaczęła się od Józefa Puzyny, który we lwowskiej uczelni zajmował od 1892 roku katedrę matematyki. Ten uzdolniony dydaktyk i zasłużony organizator życia naukowego zetknął się z wielką matematyką światową w trakcie studiów w Berlinie. Napisał 22 prace, w tym znakomitą monografię teorii

funkcji analitycznych, uważaną dziś za jedno z najwybitniejszych dzieł matematycznych owych czasów; niestety, dzieło to nie zyskało w świecie takiego rozgłosu, na jaki zasługiwało, autor napisał je bowiem po polsku. Z drugiej jednak strony tym łatwiej wychowało się na nim wielu znakomitych następców kniazia Puzyny…

W roku 1908 we Lwowie habilitował się i rozpoczął natychmiast wykłady Wacław Sierpiński, jeden z najbardziej utalentowanych polskich matematyków, dziś - obok Banacha - najbardziej chyba znany w świecie z racji setek swoich niezwykłych odkryć. To on wprowadził na matematyczne salony (czyli, mniej kwieciście mówiąc, do programu studiów) młodą wówczas jeszcze Teorię Mnogości, co było ewenementem światowym: nikt tego przed nim nigdy nie zrobił. To on wprowadził na owe salony także topologię ogólną, o której też wówczas mało kto jeszcze słyszał. Ten starannie wykształcony w Getyndze matematyk stworzył we Lwowie sporą grupę młodych badaczy; nade wszystko jego zasługą dydaktyczną jest jednak to, że dostrzegł ogromne zdolności i potencjał intelektualny Zygmunta Janiszewskiego, którego tu ściągnął na habilitację po doktoracie w Paryżu.

ce się środowisko przyjęty entuzjastycznie; wkrótce też ukazały się wydawane do dziś "Fundamenta Mathematicae". Ukazały się jednak w Warszawie, gdzie zdecydował się objąć katedrę na odrodzonym po wojnie uniwersytecie Sierpiński, do którego dołączył równie wybitny Kazimierz Kuratowski; i tak Polska Szkoła podzieliła się na dwie warszawską i lwowską, która skupiła się wokół Hugona Steinhausa, habilitowanego we Lwowie w 1917 roku doktora z Getyngi. Lwów stworzył kolejne sławne pismo "Studia Mathematica".

Hugo Steinhaus

Zygmunt Janiszewski

To Janiszewski właśnie - wykształcony w Getyndze, Zurychu, Monachium i Paryżu, przedwcześnie zmarły w 1920 roku - jest twórcą programu rozwoju matematyki polskiej, będącego bazą powstania Polskiej Szkoły. W programie tym były dwa punkty decydujące: wskazanie na konieczność zespolenia wysiłków na wybranej dziedzinie matematyki (była nią w Warszawie Teoria Mnogości, we Lwowie zaś Analiza Funkcjonalna) i na konieczność stworzenia wyspecjalizowanego czasopisma matematycznego o światowym poziomie, z niesłychanie wyśrubowanymi kryteriami przyjmowania prac do druku, w którym publikowano by wyłącznie w tzw. językach kongresowych, nigdy po polsku.

Program ten został przez tworzą-

Tu dygresja natury osobistej.

Miałem szczęście słuchać osobiście wykładów obu uczonych.

Widziałem też szacunek, którym obaj byli otaczani. Ale to Steinhaus był tym, którego każde wejście do sali posiedzeń Polskiego Towarzystwa Matematycznego było witane przez obecnych powstaniem z miejsc - i nikt nie śmiał usiąść, dopóki nie usiadł profesor Steinhaus; byłem tego świadkiem naocznym kilkakrotnie.

Pomnik Banacha w Krakowie

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 11

WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK Największym odkryciem na- Z cyklu: Meandry historii ukowym Steinhausa - jak on sam mówił żartobliwie - był genialny samouk, Stefan Banach, twórca działu matematyki, zwanego dziś analizą funkcjonalną, autor setek znamienitych teorematów, w tym paru twierdzeń, które wstrząsnęły matematyką. Oni obaj, Steinhaus i Banach, stworzyli Lwowską Szkołę. Obok nich działali tacy wielcy uczeni - ich uczniowie i przyjaciele - jak dwaj Staszkowie - Mazur i Ulam, których nazwiska także znajdują się dziś w każdej przyzwoitej encyklopedii. A także Auerbach, Eidelheit, Kac, Kaczmarz, Knaster, Orlicz, Schauder… Wystarczyłoby ich na obsadzenie kilku światowej klasy uniwersytetów; co zresztą po wojnie nastąpiło, mimo że znaczna część uczonych okupacji nie przeżyła.

Stanisław Mazur

Nie będę tu omawiał dokonań naukowych Lwowskiej Szkoły ani dramatycznych niekiedy losów jej poszczególnych członków. Profesor Roman Duda w swej cennej monografii "Lwowska Szkoła Matematyczna" i robi to bardzo drobiazgowo i ściśle; tam tedy odsyłam zainteresowanych szczegółami.

Warto do tej książki sięgnąć i z tego powodu, że w ogóle po raz pierwszy podejmuje ona tak gruntownie i obszernie ten ważny dla historii nauki polskiej temat, przełamując w ten sposób idiotyczną zmowę milczenia. Niby bowiem było zawsze wiadomo, że we Lwowie był wspaniały ośrodek polskiej myśli matematycznej, ale jakoś ograniczano się do zdawkowej konstatacji tego faktu, w żadne szczegóły w zasadzie nie wnikając; najpierw - za czasów PRL - nie chciano prawdopodobnie odświeżać żywych w polskim społeczeństwie sentymentów "kresowych", potem nie chciano zapewne drażnić zaprzyjaźnionej Ukrainy. Tymczasem - która to konstatacja wielu zapewne będzie nie w smak - matematyka była i jest w dużej mierze apolityczna. Liczni lwowscy uczeni w tym sam Banach i Mazur podjęli współpracę i nawiązali serdeczne przyjaźnie z matematykami ukraińskimi i sowieckimi, obejmując bez problemu katedry na ukraińskim uniwersytecie im. Iwana Franki, po sowieckiej aneksji Lwowa utworzonym na miejsce polskiego Uniwersytetu im. Jana Kazimierza; nie do przyjęcia była dla nich jedynie współpraca z hitlerowcami. Z powodzeniem Lwowską Szkołę można zatem uznać za międzynarodową, z pewnością polskoukraińską. Oba sąsiadujące państwa mogą ją wręcz uważać za zalążek dzisiejszej współpracy. dokończenie na następnej stronie

Temat wciąż żywy - emigracja

Przy okazji każdych wyborów (i w zasadzie tylko przy takiej okazji) jako jeden z tematów dyżurnych występuje zjawisko emigracji Polaków. Pomijając fakt cynicznie instrumentalnego wykorzystywania tego tematu przez partię noszącą wszelkie znamiona pogrobowca słusznie minionego ustroju, zastanawia rzecz na pozór dziwaczna, choć prawdziwa - wiedza Polaków w kraju o emigracji jest nieomal zerowa, a ta, która występuje czasem na forum publicznym, skażona jest XIX-wiecznym obrazem zjawiska, tak jakby od tego czasu nic się nie zmieniło.

Mimo ogromnej fali emigracyjnej po 2004 roku mało kto zdaje sobie sprawę, że część tej fali stanowią ludzie, którzy nigdzie wyjeżdżać nie musieli. Oni chcieli, bo nowa rzeczywistość dała im taką możliwość. Po to w końcu wstępowaliśmy do UE, by mieć wybór miejsca zamieszkania, pracy, przemieszczania się itd.

Sam znam młode, bardzo fachowe osoby, które mając niezłe posady w kraju pojechały pracować w banku w Dublinie po to, by nabrać doświadczenia w innym otoczeniu i systemie pracy.

Więcej - znalazły tam uznanie przełożonych. Znam przypadek, gdy młodą kobietę bank powstrzymywał wszelkimi sposobami przed powrotem do Polski, bo okazała się być wybitnym fachowcem.

Znam inną, którą firma turystyczna zrobiła szefem oddziału w Hiszpanii, specjalnie dla niej utworzonym, aby tylko nie rzucała pracy i nie wracała do kraju.

O tych ludziach w polskich mediach nie słyszy się nic. Nie pasują do schematu?

Czy może niechęć do sukcesu, który medialnie "sprzedaje się" gorzej niż klęska, nieszczęście czy pech?

Nie umiem rozstrzygnąć, ale fakt jest łatwy do zauważenia. Od czasu do czasu pojawiają się jakieś doniesienia z chicagowskiego Jackowa, co wobec "specyfiki" tego miejsca, że się tak łagodnie wyrażę, jest jedynie zafałszowywaniem obrazu emigracji polskiej w XXI w.

Obraz kanadyjskiej Polonii znam o tyle, że najliczniejsza emigracja z bliskich memu sercu Kaszub kierowała się właśnie do tego kraju i dziś od czasu do czasu pojawiają się na ten temat świeże doniesienia.

O jej prawdziwym obliczu nie wiem niczego. Oczywiście, dzięki "Gazecie" teraz nadrabiam te zaległości, ale to wciąż mało. A przecież ludzi, którzy szukają specjalnie takich informacji nie jest zbyt wielu.

Reszcie można przy okazji wyborów wcisnąć stary, zakurzony obrazek emigranta wędrującego za chlebem, biednego, bezradnego, ledwo umiejącego się poruszać w nowym środowisku.

Nabyłem kiedyś na jakiejś aukcji kilka listów zza oceanu kierowanych do rodzin w Polsce.

Obraz, który malują jest dla współczesnych wręcz wstrząsający.

Pod zaborami, w państwie pruskim były wyspecjalizowane agencje, które m.in. załatwiały wyjeżdżającym pieniądze na przejazd biorąc na siebie kredyty w banku. Bilet na statek z Hamburga do Nowego Jorku kosztował ok. 70 talarów, suma poza wyobrażeniem większości wyjeżdżających. Agencja załatwiała bankową pożyczkę, którą później w ratach ściągała z wynagrodzenia klienta. To jednak oznacza, że musiała być w kontakcie z przyszłym pracodawcą.

Mało kto jechał za własne pieniądze i "na ślepo". W USA czekał na nich ktoś, kto brał na siebie załatwienie formalności, załatwiał mieszkanie, pracę i pilnował wypełniania zobowiązań finansowych tak wobec siebie, jak i wspólników.

Autor listu z 1890 roku nazywa takiego opiekuna, niejakiego Słupeckiego, "agentem od prawa".

Z listów emigrantów, na ogół ludzi słabo wykształconych, wyziera przede wszystkim nieprawdopodobna bieda. Autora z 1890 roku nie stać jeszcze na znaczki pocztowe (dopiero co przyjechał), ale ponieważ w umowie była możliwość napisania jednego listu (na papierze firmowym prawnika), pisze do nauczyciela w swojej wsi z prośbą, by ten powiadomił ojca i znajomych o jego szczęśliwym przybyciu do "ziemi obiecanej".

Styl listu zdradza człowieka uzależnionego, uniżonego, nie ma tam nic z przyrodzonej ludzkiej dumy. Bardzo przykra lektura.

Inny list, pisany z Toledo w stanie Ohio do Włocławka, to już inna historia. Jest zapowiedzią paczki, jaką autor wysłał do rodziny. Ponieważ potrzebne były pieniądze, by paczkę z poczty odebrać, autor powiadamia adresatów, że przesyła je... zaszyte w kołnierz koszuli będącej częścią przesyłki. Potem następuje wyszczególnienie zawartości paczki tak, by odbiorca mógł sprawdzić, czy nic nie zginęło w drodze. Zaufanie, jak widać miał ograniczone, pewnie nie bez przyczyny.

Specyfikacja paczki to świadectwo ubóstwa, dziś niewyobrażalnego. Zawartość stanowi głównie ... bielizna, szyta ręcznie przez matkę nadawcy, bo na rzeczy ze sklepu go nie stać, "a co źle uszyte, to niech się Bratowa nie gniewa, bo mama ma już sta-

re oczy..."majtki używane" mogą być dla dzieci, bo może takie duże macie..."

List jest ciekawy jeszcze z jednego względu. Okazuje się, że nie tylko agencje "zajmowały się" emigrantami. Były firmy drukujące specjalne papeterie dla Polaków (wolno przypuszczać, że dla innych nacji także), szalenie łzawo patriotycznie zdobione, droższe od zwyczajnych, ale przecież znajdujące nabywców, o czym świadczy choćby to co trzymam w ręku.

Emigracja zaoceaniczna to jednak tylko część całości i to wcale nie największa.

Podlasiacy szukający zarobku jeździli dość często do Prus Wschodnich i to "na dziko", przed czym przestrzegały ich polskojęzyczne gazety piszące, że wyjazd bez kontraktu jest zdaniem się na łaskę i niełaskę pracodawcy chętnie wykorzystującego taką sytuację.

Trochę inaczej wyglądało to w Prusach Zachodnich. Tu trzon wyjeżdżających z rodzinnych wsi stanowili robotnicy sezonowi najmowani do prac rolnych w majątkach w Wielkopolsce, ale także w głębi Niemiec. W każdym razie terytorium państwa nie opuszczali, co zdecydowanie ułatwiało opiekę nad nimi.

Opiekę zapewniały im m.in. wspomniane agencje, ale na Kaszubach rolę tę przejmowali w dużej mierze księża. Działalność jednego z nich, ks. Sychowskiego ze Śliwic, znamy dość dobrze, m.in. dlatego, że jako jeden z niewielu pozostawił po sobie analizę swoich poczynań, która tym się różniła od współczesnych, że miała służyć mu do unikania błędów i była wykorzystywana w codziennej praktyce.

Ksiądz Sychowski był w ogóle ciekawą postacią. Animator ruchu spółdzielczego, propagator wiejskiego rzemiosła, organizator kas zapomogowych i lokalnych banków, a nawet gracz giełdowy, pojmował te działania jako wyraz swego patriotyzmu i reagował nerwowo na każdą sugestię, że ktoś mógłby posądzić go o jego brak. W dobie Kulturkampfu uważał, że on, duchowny, musi dawać przykład. Kiedy Gazeta Gdańska doniosła na podstawie niesprawdzonej informacji, że siostra księdza sprzedaje Niemcom część wsi Skrzeszewo pod Żukowem (ksiądz był współwłaścicielem po rodzicach), w ciągu jednego dnia spo-

wodował ukazanie się przeprosin i sprostowania!

Chciałoby się tak czasem dzisiaj, prawda?

Otóż ksiądz ten, mówiąc językiem współczesnym, był menedżerem pracowników rolnych ze swego terenu. Nawiązywał kontakty z właścicielami dóbr, którzy potrzebowali pracowników i wysyłał im zamówione ekipy.

Rzecz polegała na tym, że w czasie trwania kontraktu utrzymywał stałą łączność zarówno z wysłanymi robotnikami, jak i pracodawcami. W ten sposób był doskonale zorientowany w problemach, jakie się czasem pojawiały, a mając informacje z wielu źródeł, potrafił właściwie oceniać konkretne sytuacje i znajdować rozwiązania.

Nie do wiary, ale pod jego opieką znajdowało się po kilka tysięcy (!) pracowników. Ponieważ reagował natychmiast i stanowczo na wszelkie przejawy nieodpowiedniego zachowania się robotników (pisał, że niektórzy "urwawszy się" rodzinom folgują np. grzechowi rozwiązłości), nierzadkie były prośby pracodawców o przysłanie "tych samych ludzi co poprzednio".

Pracodawców "trzymał" zresztą równie krótko. Wykorzystywał tę sytuację i swoją menedżerską renomę do prowadzenia własnej "polityki emigracyjnej". Polskim właścicielom dóbr w Wielkopolsce zarzucał gorsze warunki bytowania robotników, niż mają w majątkach niemieckich i żądał ich zrównania. Chodziło mu o to, by jak najwięcej kaszubskich pracowników znajdowało zatrudnienie w polskich majątkach, gdzie mniejsze jest ich zagrożenie germanizacją.

Gdyby ktoś miał wątpliwości - ksiądz Sychowski był tylko wiejskim proboszczem w Śliwicach. Myślę wszakże, iż dziś niejedno ministerstwo mogłoby mu pozazdrościć horyzontów, wizji i skuteczności działania.

Tyle historia. Przydałoby się jednak nieco więcej wiedzy, na ile to tylko historia.

Nie jest dobrze, gdy synonimem zaoceanicznej emigracji polskiej jest Jackowo.

Mam przyjaciela w New Jersey, który podobnie jak wielu emigrantów w USA nie chce mieć z nim nic wspólnego. Ale o nich nie słychać, a o Jackowie wie każdy.

Pozostaje pytanie, czy i w jakim zakresie polskie państwo powinno interesować się współczesną emigracją, poza rzecz jasna, okresem przedwyborczym, kiedy to wszyscy politycy kochają naszych emigrantów nad wyraz.

Nie powiem, jaki wyraz.

Jerzy Łukaszewski

strona 12

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

www.gazetagazeta.com

WYMIANA MYŚLI PRZEZ ATLANTYK

Fenomen lwowskiej szkoły dokończenie z poprzedniej strony

…Jeśli to ma dziś w ogóle jakiekolwiek znaczenie: nie bez powodu w matematycznym świecie przyjęta jest zasada podpisywania publikacji nazwiskiem autora i nazwą jego macierzystej uczelni, nigdy zaś nazwą państwa, którego jest obywatelem (nie mówiąc już o takim anachronizmie, jak narodowość).

Wróćmy jednak do wspomnianej monografii prof. Dudy.

Przy całej swej matematycznej ścisłości i wnikliwości prof. Duda nie poświęca - moim zdaniem dostatecznej uwagi pewnej niezmiernie istotnej okoliczności, która odegrała bardzo ważną rolę w formowaniu Lwowskiej Szkoły.

Znam tę okoliczność z opowieści prof. Stanisława Mazura, którego asystentem miałem szczęście być przed laty; a także

z relacji licznych jego uczniów. I - co dla mnie też szczególnie ważne - z autopsji: z doświadczenia obyczaju, przeniesionego żywcem do Warszawy lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku.

Ten obyczaj sprowadzał się do dwóch aspektów. Pierwszym z nich było niebywale demokratyczne koleżeństwo matematyków, zupełnie niezależne od pozycji, zajmowanej w uczelnianej hierarchii.

Student pierwszego roku bez skrępowania mógł rozmawiać o swych zainteresowaniach i dokonaniach z sędziwymi profesorami (nie mówiąc o asystentach czy adiunktach, z którymi po prostu było się na "ty"), którzy byli zawsze do dyspozycji; liczył się zawsze tylko i wyłącznie problem, temat wspólnej pracy. Opowiadanie sobie nawzajem o uzyskanych wynikach, prośba o pomoc,

stawianie przed kolegami problemów - to była cudowna, dziś chyba dość na uczelniach egzotyczna codzienność.

Niech ilustracją tej niezwykłej atmosfery będzie choćby taki incydent z udziałem powszechnie wielbionego "Ersika", czyli wieloletniego prezesa Polskiego Towarzystwa Matematycznego, prof. Romana Sikorskiego. Otóż wchodząc na swój wykład do sali powiedział on do grupki oczekujących studentów (byłem wśród nich i ja): - Chłopaki, idźcie sobie pograć w brydża, bo ja będę dzisiaj strasznie nudził; szkoda waszego czasu…

Nie sądzę, by coś takiego było możliwe - dziś zwłaszcza - w jakiejkolwiek innej uczelni.

Drugi aspekt wspomnianej obyczajowości - mocno z poprzednim związany zresztą - to

ścisłość łączących środowisko więzów towarzyskich. Przy czym owe więzy były, bardzo delikatnie mówiąc, wielce rozmaitej natury: od wspólnej zabawy w wymyślanie mało cenzuralnych czy abstrakcyjnych wierszyków, do wspólnego spożywania różnych - szczególnie płynnych - produktów żywnościowych, po zawieranie wewnątrzśrodowiskowych małżeństw, żeby na tym tylko się ze względów cenzuralnych zatrzymać.

No i dokładnie tak samo - sądząc po relacjach Mazura i spółki - było we Lwowie. Co widziała słynna lwowska kawiarnia "Szkocka", praktycznie stałe miejsce pobytu Banacha i jego kompanii, to wiedzą tylko marmurowe blaty stolików, na których matematycy zapisywali tezy swych szalonych teorematów, by je potem - w stanie pewnej takiej nieważkości

- zamazać bezpowrotnie rękawem.

Cieszę się, że Mariusz Urbanek podjął temat w formie lżejszej od dzieła prof. Dudy, adresowanego jednak głównie do środowiska matematyków. Urbanek otwiera szansę na dotarcie do cennej wiedzy dużo szerszym rzeszom czytelników. Kiedy czytałem jego "Genialnych" myślałem o tym, że dałoby się tę książkę przerobić nawet na serial. A swoją drogą niżej podpisanemu śni się od lat wielki fabularny film o Stefanie Banachu. Cóż to za dramatyczny życiorys! Jakiż wielki film można by nakręcić!

Bogdan Miś i Roman Duda: "Lwowska Szkoła Matematyczna", wyd. Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007, ISBN 978-83-229-2868-4, str. 256

KALEJDOSKOP GASTRONOMICZNY

Gotowanie - pasja i sztuka W ubiegłym tygodniu przedstawiłem państwu swoją sylwetkę, troszeczkę mojej drogi kulinarnej, dzisiaj chciałbym napisać kilka słów na temat jak to było przed i po upadku komunizmu w naszej rodzimej gastronomi.

Ja osobiście przyglądam się temu już od ponad 25 lat. Zapewne dużo z nas będzie pamiętać jak to było w latach 80.tych kiedy w restauracjach było jak w poczekalni dworcowej na stoliku jakieś tanie kwiatki w tanim wazoniku i popielniczka dla palących no i oczywiście serwetki ułożone w fajny wachlarzyk a ich jakość przypominająca dzisiejszy papier do pieczenia.

Same wnętrza tych że lokali też nie były zbyt wymyślne gdzie niegdzie jakieś paprotki i coś jeszcze ze sztucznych kwiatów.

Obsługa w lokalach z tamtych lat nie była zbyt przyjacielska, wręcz bym powiedział pracowali jakby z musu a przecież praca kelnera czy kelnerki to w jakimś stopniu show dla klienta.

Oczywiście są zasady, które obowiązują w różnego rodzaju lokalach czym droższe i ekskluzywne tym kelnerzy bardziej profesjonalni i elokwenccy ale jednak we wszystkich lokalach gastronomicznych powinno odczuć się, że kelner jest dla nas po to by nam serwować ale i po to by nas rozbawić, zamienić słowo, czasami wystarczy jakiś mały gest językiem ciała i wtedy zwykle czujemy się dużo lepiej w tym lokalu.

Pamiętam moją pierwszą wizytę do Polski po długim okresie przebywania na emigracji i po kilku latach spędzonych w różnego rodzaju restauracji hotelach itd. Pierwsze wrażenie było takie że pomimo że to był już rok 1995 to komuna jeszcze nie opuściła naszych rodzimych zakładów gastronomicznych. Było tam zwykle pusto i głucho i te zimne wystawy gdzie można było zamówić

podeschniętą galaretę. Były już wtedy bary gdzie serwowano nowe na rynku polskim piwo EB. Do lepszych lokali bo takowe już zaczynały powstawać potrzebne były odpowiednie wejściówki żeby można było tam się rozerwać i coś lepszego zjeść.

Karty MENU to też oddzielna karta naszej gastronomi zwykle były drukowane w bardzo prostym języku i w większości w foliowych koszulkach podam może kilka przykładów: kurczak po polsku, porcja wołowiny w sosie własnym, karkówka itp.

Po pewnym czasie, jednak zauważyłem że ta nasza domowa gastronomia zaczęła przebudzać się, że ten obraz szefa kuchni to już nie była pani w białym fartuchu co wydaje dania na stołówce.

Zaczęły powstawać lokale, które miały historie przed czasami komuny w Polsce. Przypominam tu że w okresie międzywojennym aż roiło się od dobrych lokali w naszej ojczyźnie.

Po 50 latach spustoszenia jakie przyniosło nam okres PRL-u jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać lokale na miarę środkowej Europy.

Restauracje, cukiernie, lodziarnie, kawiarnie, to jest wielki świat naszej rodzimej gastro-

częły powstawać profesjonalne związki szefów kuchni OSSK i Ci , którzy nakładają duże wymogi dla przyszłych adeptów sztuki kulinarnej.

Z racji tego że bliżej nam dzisiaj do Europy mamy w Polsce dużo ludzi, którzy swoje rzemiosło kształcili we Francji, Włoszech czy na wyspach Brytyjskich. Dzisiaj mogę stwierdzić z dużą stanowczością że gastronomia polska w Polsce jest na dużo wyższym poziomie niż gastronomia polska w Kanadzie, tu na naszym rynku zapanowało jakby ku: olej paprykowy, majonez i ziarnka zielonego pieprzu. uśpienie w przeminionej erze. Śledzie wymoczyć, pokroić w Na koniec podam państwu przykład jak można bardzo pro- drobną kostkę, tak samo drobno nomi. Uważnie patrzyłem jak po- sto ale wykwintnie podać nasze- pokroić szalotkę, wymieszać razem dodać sok z cytryny, oliwę i wstają lokale w Warszawie np. w go ulubionego śledzia .

Tatar ze śledzia: przyprawy do smaku wszystko Oranżerii Łazienek królewskich RESTAURACJA BELWEDERE, przepiękne wnętrza udekorowane, stoliki nakryte obrusem, ze sztućcami, szklankami na wino, na wodę jakąś skromną świeżą kompozycją kwiatową to wszystko składało się że na nowo odkryliśmy piękno lokali gastronomicznych osobiście skosztowałem dań z tego lokalu i ta nasza polska szarlotka podana na ciepło z małą dekoracją karmelową to było niebo w gębie, także i podanie na talerzu Tatar ze śledzia było dużo bardziej dopracowane.

Smak wykwintnych dań dopełnia niepowtarzalny klimat bu- 2 płaty śledziowe, 1 średnia sza- razem dobrze wymieszać, na pladynku 160 letniej oranżerii. lotka, 1 jajko gotowane na twar- strze z pomidora ułożyć kulkę taRównolegle do powstawania do, grzybki marynowane najle- tara udekorować jajkiem, grzybnowych restauracji sam zawód piej podgrzybki, 1 pomidor, oli- kiem i sosami na górę położyć kucharza i szefa kuchni nabrał wa z oliwek sok z cytryny, sól, grzankę z chleba, podawać jak nowego blasku. Zawód po pierw- pieprz do smaku, chleb tostowy przekąskę. sze zaczął być bardzo wzięty i to z masłem czosnkowym, dowolSmacznego doprowadziło do rozwoju szkół ne dekoracje w moim przypadPiotr Zając, mistrz kucharski gastronomicznych z prawdziweKOMUNIKAT OBOZOWY ZHR go zdarzenia.

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej w Kanadzie poszukuje pani/ Miałem okazję odwiedzić jedną ze szkół w Lublinie gdzie wy- pana w charakterze higienistki/pielęgniarki/lekarza oraz opiekunek do kładowcy nie mieli jakiegokol- zuchów na kolonii zuchowej na nasz coroczny 2-tygodniowy obóz letni wiek przygotowania praktyczne- na ontaryjskich Kaszubach w okresie 4-18 lipca 2015r. Gwarantujemy go w dziedzinie kulinarnej i uczy- wspaniale spędzony czas w pięknej scenerii kaszubskich jezior i lasów, li nową kadrę polskich szefów wśród polskiej młodzieży, na co serdecznie zapraszamy.

Szczegółowych informacji udzieli kuchni. dh Piotr Huebner tel: 416-283-2242 To się też jednak zmieniło za-

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 13

Ogłoszenia o pracy i o poszukiwaniu mieszkań - do 25 słów - zamieszczamy bezpłatnie przez 1 wydanie (raz na 4 tygodnie). Pozostałe ogłoszenia są płatne. Ogłoszenia drobne do wydania weekendowego przyjmowane są do godz. 15.00 w czwartek. Reklamy przyjmowane są do godz. 12.00 . Ogłoszenie lub reklamę można złożyć telefonicznie lub drogą mailową. Tel. 647 557-3617 wew. 21, FAX 647 557-3627. Można dzwonić o każdej porze, zostawiając tekst ogłoszenia automatycznej sekretarce. Przy ogłoszeniach bezpłatnych prosimy o podanie nazwiska, a przy ogłoszeniach płatnych również żądanej liczby wydań oraz dokładnego adresu z kodem pocztowym i numerem telefonu. Reklamacje uwzględniamy tylko po pierwszym wydruku ogłoszenia. Wszystkie ogłoszenia drobne (bez ramek) drukowane w gazecie umieszczamy w Internecie. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie jakichkolwiek materiałów wymaga zgody redakcji. tel. 647 557-3617 wew. 21, fax 647 557-3627, E-MAIL: drobne@gazetagazeta.com

POSZUKIWANIE PRACY Uczciwa, solidna pani z samochodem posprząta twój dom, apartament, biuro, popierze, poprasuje. Tel. 416 255-3278 Uczciwa pani szuka pracy - posprząta twój dom i może pomóc przy opiece nad starszą osobą. Tel. 647 761-4820 Szukam pracy - posprzątam Twój dom/ mieszkanie. Tel. 416 839-8884, Marta Solidny i pracowity mężczyzna szuka pracy fizycznej. Bogdan, 647 858-2779 Miła i doświadczona pani w średnim wieku zaopiekuję się osobą starszą lub dzieckiem. Wanda, 647 762-3024 Kobieta w średnim wieku podejmie pracę przy sprzątaniu, gotowaniu i opiece. Tel. 647 867-0489

Oferty pracy Firma landscaping/construction w Mississaudze zatrudni doświadczonych instalatorów do pracy przy interlock i kamieniu naturalnym. Wymagany SIN i własny transport. Tel. 416 473-7895 lub e-mail: tidygardens@rogers.com Zatrudnię kierowcę kat. AZ, długie trasy, wynagrodzenie do 47 centów za milę, wymagany rok doświadczenia i FAST Card Tel. 905 560-9924 Zatrudnię od zaraz młode kobiety z samochodem do sprzątania domków, okolice Toronto - Mississauga. Dobre zarobki. F/T, możliwość zapłaty gotówką, doświadczenie niekonieczne. Tel. 647 962-8784 Zatrudnię pracownika z kilkuletnim doświadczeniem do budowy nowych domów i renowacji. Wymagana znajomość angielskiego i czytania rysunku, stała praca.

Możliwość sponsorowania. Tel. 416 2092686 Potrzebny z kilkuletnim doświadczeniem carpenter i pomocnik do budowy nowych domów i renowacji. Stała praca. Możliwość sponsorowania. Tel. 416 209-2686 Firma zatrudni 2 pracowników do instalacji i serwisu systemów nawadniających ziemię w GTA, $12-$22/godz., SIN, prawo jazdy i samochód wymagane. Fax: 905 4731602, e-mail: careers@solujanlawnsprinklers.ca, Internet: www.solujanlawnsprinklers.ca Experienced Full Time Painters/Sprayers wanted. Minimum 5 years experience in commercial painting. Must have tools and car. Leave message in English, 905 7801468 Duży renomowany serwis sprzątający zatrudni kobietę do sprzątania domów. Transport zapewniony, stała praca, f/t lub p/t.

Bardzo dobre warunki pracy. Tel. 905 5671199 lub e-mail: tina@sunrise-cleaning.com Potrzebni pomocnicy do malowania z doświadczeniem "rolowania" ścian. Tel. 647 831-1437

OFERTY PRACY

OFERTY PRACY Potrzebni ROOFERZY i POMOCNICY do instalacji metalowych dachów.

Pozwolenie na pracę wymagane Tel. 647 999-4108

k

Zakład obróbki metalu poszukuje solidnych pracowników z doświadczeniem do stałej pracy. Ślusarz spawacz z umiejętnością składania detali do obróbki (Fitter Welder) oraz operatora CNC z umiejętnością pracy na horizontal Boring Mill, wytaczarka. Dobre warunki pracy, dużo godzin, dobry dojazd, benefity. Tel. 416 587-4797 "Europen Clean" zatrudni panie do sprzątania domów w Toronto. Doskonałe warunki pracy, doświadczenie niekonieczne. Wieczorne biura dostępne. Tel. 416 729-0125, 416 729-2077 prosić Izę lub Piotra Potrzebny pomocnik z doświadczeniem na budowę, stała praca, możliwość wypłaty gotówką. Tel. 416 346-9824 Potrzebni kafelkarze, stała praca na commercial, SIN konieczny. Tel. 416 836-5893 Potrzebni od zaraz pracownicy na dachy, z doświadczeniem lub bez. Tel. 905 6292627 Zatrudnię pracownika do układania płytek ceramicznych z doświadczeniem kanadyjskim, stała praca na cały etat. Tel. 647 2803217 Kierowca AZ potrzebny od zaraz. Bardzo dobre zarobki. Tel. 956 236-7987 Zatrudnię energiczną kobietę do pracy w serwisie sprzątającym w Burlington. Praca od poniedziałku do piątku - tylko w Burlington, więc musi dojechać do Burlington.

Tel. 905 332-9438, proszę zostawić wiadomość Doświadczeni malarze potrzebni do malowania domów w środku na nowych budowach. Samochód i SIN konieczny. Tel. 905 814-8629, od poniedziałku do piątku, godz.

7 - 17 Zatrudnię murarzy i forkliftowego z doświadczeniem. Tel. 416 274-5577 Potrzebny doświadczony pracownik i pomocnik do układania płytek ceramicznych.

Tel. 647 668-3694 Potrzebna pani z Mississaugi do sprzątania domków na part time. Tel. 647 287-5165 Poszukujemy murarzy i pomocników na f/ t lub na subkontrakt. Tel. 416 618-4449 Forkliftowy do pracy przy murarzach potrzebny. Tel. 416 791-8418 R&E Flooring Ltd. poszukuje pracowników z doświadczeniem do instalacji podłóg drewnianych (subcontract) p/t oraz młodego pomocnika. Praca tylko w prywatnych domach. Tel. 647 223-5353, e-mail: info@reflooringltd.com

Zb

Sklep w downtown Burlington z elegancką europejską odzieżą dla kobiet zatrudni energiczną osobę do obsługi klienta. Wymagany dobry angielski. Elizabeth, 416 789-1919 Piast Forwarding poszukuje młodego mężczyzny z własnym samochodem do odbioru paczek z domu klienta z terenu GTA. Tel. 416 531-8786, e-mail: info@piasttravel.com Potrzebny doświadczony płytkarz, stała praca, benefity, SIN wymagany. Tel. 416 402-3069 Potrzebni pracownicy do malowana, możliwość przyuczenia. Tel. 416 858-4677 Robar Hardwood Flooring zatrudni pracowników do instalacji i cyklinowania podłóg drewnianych. Proszę dzwonić: Marcin, 416 239-9323 Poszukujemy pomocników do instalacji aluminiowych okien w Toronto. Stała praca dla odpowiednich kandydatów. E-mail: dvash.omri@gmail.com Potrzebni "Company Drivers" na Mid-West i "Owner Operators" na dalekie trasy. Tel. 213 220-5934 lub 905 403-9171 Potrzebny doświadczony pracownik na budowę, stała praca, długie godziny. Tel. 416 565-3996 Natychmiast zatrudnię panie z samochodem do sprzątania domków, okolice Burlington, Oakville. Dobre zarobki, f/t, p/t, możliwość zapłaty gotówką, doświadczenie niekonieczne Tel. 905 630-7148 Sprzątanie domów. Zatrudnię dziewczyny do sprzątania domów w Mississaudze. Stała praca, dużo godzin. Tel. 647 887-2154, proszę zostawić wiadomość Lakeshore/Cawthra, pokój do wynajęcia, 2syp. mieszkanie, od połowy maja lub czerwca. Pełne wyposażenie, spokojna okolica. $550 wszystko wliczone. Osoby na wizycie mile widziane. Tel. 647 648-4465 Zatrudnię panią do sprzątania domu raz w tygodniu, prania i prasowania, wynagrodzenie $15/godz., Mississauga (Lakeshore/Cawthra). Tel. 416 799-1719, Dorota Zatrudnię panią na p/t do sprzątania domków w Toronto. Tel. 416 820-0555 Potrzebni sukontraktorzy do remontów mieszkań w downtown Toronto, z doświadczeniem. Stała praca, dobre zarobki. WSIB, narzędzia, samochód wymagane. Tel. 416 825-3449 Potrzebny pracownik do stucco. Tel. 416 627-6980, Krzysztof

KUPNO

OFERTY PRACY Zatrudnię kierowców kat. AZ na trasy środkowy-zachód i południe, min. 3 lata doświadczenia. Tel. 416 891-8784 lub 872 226-6741 Potrzebny mężczyzna do mycia okien, podstawowy ang. i samochód wymagane. Zarobki od $800 - $1200 tygodniowo. Możliwość przyuczenia. Tel. 416 410-6161, proszę zostawić wiadomość Firma sprzątająca zatrudni dziewczynę do sprzątania domków w Mississaudze. Tel. 416 220-6110 Zatrudnię pomocnika do firmy malarskiej, $13 na start. Malujemy rezydencje. Odbieram ze stacji metra Islington. Tel. 416 8393521, Piotr Zatrudnię odpowiedzialną dziewczynę z płn. Toronto do pomocy przy sprzątaniu domów. Tel. 416 492-1917 wieczorem Kierowca AZ, lokalne trasy, 5 dni w tygodniu, Winston Churchill/Dundas, od 1 lipca, $18/godz. Tel. 416 893-5544 lub text message Praca dla mężczyzny w okolicach Mayfield Rd. i HWY 50 przy nalewaniu wody do baterii i sprzątania (maintenance), SIN, podstawowy angielski wymagane. Krzysztof, 416 457-4589 Potrzebna pani z Mississaugi do sprzątania domów, dojazd zapewniony. Tel. 647 968-7471

LOKALOWE High Park area & Parklawn, 2 bdrm $1150.

Clean, well maintained, low rise, renovated building and suits, hardwood floors, large units, laundry, parking available, condo quality, clean building. Close to Bloor Village and HWY (many Polish residents).

Tel. 416 252-3857 Dean Pokój w basemencie do wynajęcia dla pracującego, spokojnego pana. Używalność kuchni i łazienki, Internet, okolice Lakeshore/Dixie. Tel. 905 891-9160 lub 416 822-8076 Dixie/Rathburn pokój do wynajęcia w basemencie dla niepalącego mężczyzny, wspólna kuchnia i łazienka. Tel. 416 8063550 Do wynajęcia pokój z osobną łazienką od 1 czerwca w Oakvile dla kierowcy trucka, cena $550 wszystko wliczone. Tel. 289 7726625, Kasia Jasny pokój do wynajęcia dla kobiety od zaraz, okolice Steeles/Mavis. Tel. 416 8230739, Wanda Pokój w domu do wynajęcia w okolicy Dundas/Tomken w Mississaudze, blisko komunikacji miejskiej i polskiego sklepu, TV, pralnia, możliwość Internetu. Tel. 416 899-6129 Od 1 maja pokój do wynajęcia w kondominium z prywatną łazienką, może być krótszy lub dłuższy termin, okolice Hurontario/Dundas, basen, jacuzzi, sauna, gym, cena do uzgodnienia. Tel. 647 972-9445 Słoneczny pokój do wynajęcia dla jednej pracującej osoby przy St. Clair (pomiędzy Keele/Runnymede). Łazienka tylko z jedną osobą, wspólna kuchnia. Tel. 647 9302923, 647 772-5211 Od 1 maja do wynajęcia pokój dla niepalącego mężczyzny. Bardzo dobrej okolica Dixie/Burnhamthorpe. Blisko do sklepów, HWY. Tel. 905 602-9197 lub 416 318-5630

LAKESHORE BLVD. W & ROYAL YORK

bachelor od $750 1 bdrm od $800 2 bdrm od $900 rental office

416 259-4555 k

2355 Lakeshore Blvd. W. Etobicoke, ON

TOWARZYSKIE Tired to be alone? No lack to meet someone through the Internet? Interested in men or women 25 - 65? Want to meet for friendship or marriage? Call 647 717-5602

1144

1 1 800 572-4711 M

SPRZEDAŻ Działka narożna, budowlana o powierzchni 1.5 akra z bezpośrednim dostępem do publicznej drogi (odśnieżana zima), prądu i gazu. Dwie strony działki otoczone są uroczym strumykiem. Działka w większości porośnięta jest lasem. Atrakcyjna lokalizacja w Simcoe County, Tiny township (Concession Rd. 11 - Perkinsfield), około 1.5 godziny od Toronto. Działka położona jest w spokojnej okolicy domków letniskowych i jednorodzinnych, około 500m od Cawaja Beach - jednej z najładniejszych plaży nad Georgian Bay. 7 minut od Midland i Penetenguashine (sklepy, szpital, kino, restauracje). Pełny land survery wykonany w 2014 roku. Cena $89,900. Kontakt 416 892-6087 lub email:radek.januszewski@gmail.com Sprzedam dom w centrum Zakopanego o powierzchni 157.82 m kw. wraz z działką budowlaną 790m kw. Cena CAD $399,000.

Dom się znajduje na cichej ulicy, wśród zieleni nad strumyczkiem, ale jest raptem 10 minut spacerem od Krupówek. Działka i dom są fizycznie całkowicie niezależne od sąsiadów, w tym oddzielne bramy, podjazdy, wejścia do domu, licznik energii elektrycznej, wodny itp. Dom jest z 1919 roku, ale parter jest po całkowitym remoncie (1998) gdzie stworzono dwa mieszkania: pierwsze mieszkanie: 47m kw. - pokój, łazienka, aneks kuchenny i weranda (osobne wejście). Drugie mieszkanie: 66m kw. trzy pokoje, łazienka, kuchnia i weranda (2 oddzielne wejścia). Poddasze (28m kw.), jest do wykończenia, ale woda i prąd zostały doprowadzone do drugiego piętra w trakcie remontu. Informacje: 416 892-8333

USŁUGI • USŁUGI Doświadczona kosmetyczka wykonuje pedicure specjalizując się we wrastających paznokciach i odciskach. Wioletta, 416 519-7811

ELEKTRYK szybko, tanio, domy, biznesy Master Electrician.

Tel. 416 294-4418 416 233-4418, Ted

M

ALES ELECRTRICAL SERVICES (24/7) Wszelkie naprawy i przeróbki instalacji domowych łącznie z instalacja właściwego zasilania (Hydro) do domu NIE ZNAMY ZLECEŃ ZA MAŁYCH 15 % zniżki dla emerytów na terenie Etobicoke

Cell:416-895-0871 Biuro: 416-253-4412

Zb

KITCHEN LAND INC. •nowe kuchnie z drewna lub laminatu •szafki do łazienek •ponad 50 rodzajów drzwi w różnych kolorach •projektowanie, instalowanie, dowóz •kompletne renowacje kuchni

Odwiedź nasz showroom www.kitchenland.ca

905 848-8509 showroom 416 520-2904 cell M

strona 14

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015 OGŁOSZENIA • REKLAMY

USŁUGI • USŁUGI

KOSMETYCZKA

tel.

CZUMA

• czyszczenie twarzy • brwi i rzęsy • waxing 647 468-9404, Wioletta

MAREK-TAPICER

ADWOKAT

M

• Renowacja mebli • Zmiana obić

Ogłaszamy nabór do chóru NOVI SINGERS pod kierownictwem artystycznym dyr. Macieja Jaśkiewicza Spotkania odbywają się w środy o godz. 20:00 przy 71 Judson St. w Toronto Osoby z dobrym słuchem i głosem, zainteresowane śpiewaniem w chórze proszone są o kontakt

na e-mail: krumian@bell.net lub tel. 905 848-1885

Central Parkway Mall - inside Canada Post 377 Burnhamthorpe Rd. E, Mississauga, ON

B.A, L.L.B.

280 The Queensway, Etobicoke

(wrastające paznokcie)

Tel. 905 452-1658, Tel. 416 899-5932

416 251-6147

PARKWAY CARDS & GIFTS

MICHAŁ WOJCIECH

Kasia Dorman, D D

• manucure • shellac • pedicure

20k

PROTEZY DENTYSTYCZNE

tylko sprawy sporne:

KARNE i CYWILNE Zawsze po Twojej stronie 120 Carlton St., Suite 410 Toronto, Ontario M5A 4K2 biuro 416 599-5799 dom 416 690-3993 k

www.michaelczuma.com michael@michaelczuma.com

Tel.

647 763-5242

• Hallmark Cards • Toys • Souvenirs • Birthday • First Communion • New Baby • Baptism • Wedding • Anniversary • Give away gifts, and gifts for all other occassions • John Paul II Remembrance Pendants

E-mail: parkwaycardsandgifts@gmail.com

grafika@gazetagazeta.com • drobne@gazetagazeta.com

17, 21

M

Zb

RÓŻNE • RÓŻNE Odstąpię rachunki na paliwo - cash, rok 2013, 2014 i 2015. Tel. 647 928-9061

18/2015k

Absolwentka polskiej szkoły projektowania i mody,

Agnieszka Budzińska RÓŻNE • RÓŻNE

od lat projektuje i szyje w Kanadzie.

Od kostiumów teatralnych po wszelkie elementy garderoby dla dzieci, pań i panów – codzienne i odświętne, elementy wystroju wnętrz (zasłony, poduszki, narzuty, tapicerki, serwetki i obrusy), jej prace można obejrzeć na www.agnieszkadesign.com Potrzebujesz przeróbki – Agnieszka dokonuje cudów! Jest niezawodna, szybka i dokładna. A także pełna pomysłów.

Tel.

416-899-1674 lub pracownia 416-238-5030

GODZINY OTWARCIA: poniedziałek - piątek 11.00 - 18.00 soboty 11.00 - 16.00

20k

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 15

HST HST

PAMIĘTAJ, że na 2014 rok możesz skorzystać...

• Specjalnej redukcji podatku (do $2000) dla rodzin z dziećmi (Family Tax Cut) • Zwiększonych ulg na dzieci....

WAŻNE INFORMACJE NA ROK PODATKOWY 2014: • CPP contribution - CPP na pracowników i self-employed w wieku od 60 do 70 lat, którzy pracują a jednocześnie otrzymują już emeryturę może być teraz “sterowane” wybiórczo • Ontario Trillium Benefit - aby uzyskać ten ontaryjski kredyt MUSISZ wypełnić zeznanie podatkowe, nawet jak nic nie zarobiłeś lub dostajesz zwrot podatkowy • Nowe Przepisy wymagają od licencjonowanych firm podatkowych składania zeznań podatkowych tylko elektronicznie!!!

• Uwaga emeryci - Pensje zagraniczne podlegają opodatkowaniu w Kanadzie • Disability -jeśli masz ograniczenia zdrowotne spytaj księgowego o warunki uzyskania zwiększonego zwrotu podatkowego

z ponad

E.

16

strona 16

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015 REKLAMY

www.gazetagazeta.com

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 17

BANKRUCTWO TO NIE KONIEC TWOICH KŁOPOTÓW - TO TYLKO JEDNA Z DOSTĘPNYCH OPCJI Można zacząć wszystko od nowa Pytanie tylko jak?

KOMPLETNE DORADZTWO FINANSOWO-KREDYTOWE Pomoc przy odbudowie rekordu kredytowego • Bankructwo • Customer Proposal • Consolidation Loan • Linie kredytowe • Łączenie długów w jedną dogodną spłatę • Pośrednictwo przy rozmowach z Credit Agency

• 1, 2, 3 Mortgage • Oddłużanie • Spłaty komornika • Spłaty zaległości czynszowych • Spłata kredytów bankowych

Tel. 647 762-0497

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 18

www.gazetagazeta.com

PROGRAM TV POLSAT 2 PROPONUJE

PROGRAM TELEWIZYJNY od 24.4.2015 do 30.4.2015 * PIĄTEK, 24.4.2015 r. * 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (73) serial paradokumentalny 1.00 Pierwsza miłość (2084) serial obyczajowy 1.40 Awantura o kasę (208) teleturniej 2.25 Pensjonat Pod Różą. Prawo dziecka (108) serial obyczajowy 3.25 Miodowe lata. Język ciała (72) serial komediowy 4.10 Miodowe lata. Bjorn Bergenstrup (73) serial komediowy 4.55 Rodzina zastępcza. Płazy i gryzonie (63) serial komediowy 5.25 Rodzina zastępcza. Zaskórniak (64) serial komediowy 5.55 13 posterunek (2) serial komediowy 6.30 Daleko od noszy 2. Mistrz cienkiego szwu (10) serial komediowy 7.00 Daleko od noszy 2. Zmiana czasu (11) serial komediowy 7.30 Świat według Kiepskich (34) serial komediowy 8.00 Świat według Kiepskich. Ferdewalduú (35) serial komediowy 8.30 Spadkobiercy (24) program rozrywkowy 9.30 Rodzina zastępcza. Dom aukcyjny (8) serial komediowy 10.00 Miodowe lata. Egzorcysta (74) serial komediowy 10.45 Miodowe lata. Tadzio Krawczyk i Karol Norek (75) serial komediowy 11.30 13 posterunek (3) serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Seks i kłamstwa (580) serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Szczeniacki plan (581) serial fabularno-dokumentalny 13.00 Dlaczego ja? (347) serial paradokumentalny 14.00 Wydarzenia magazyn informacyjny 14.45 Trudne sprawy (291) serial paradokumentalny 15.45 Dzień, który zmienił moje życie (74) serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Benefis (164) serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Nel na rolkach (41) serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. “Balladyna” na każdą okazję (62) serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (347) serial paradokumentalny 19.30 Trudne sprawy (291) serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia magazyn informacyjny 21.05 Interwencja magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2085) serial obyczajowy 22.00 ŚWIAT według Kiepskich. Złote jajko (30) serial komediowy 22.30 mała Czarna. Urszula Dudziak (9) talk-show 23.30 Taaaka ryba. Brosma z Nordkappu (74) magazyn wędkarski

* SOBOTA, 25.4.2015 r. * Sobota 25 0.00 Miodowe lata. Bar szybkiej obsługi (68) serial komediowy 0.45 Miodowe lata. Eksperyment medyczny (69) serial komediowy

1.35 Miodowe lata. Partia (70) serial komediowy 2.20 Pielęgniarki (45) serial paradokumentalny 3.15 Pielęgniarki (46) serial paradokumentalny 4.10 Dlaczego ja? (343) serial paradokumentalny 5.10 Dlaczego ja? (344) serial paradokumentalny 6.05 Dlaczego ja? (345) serial paradokumentalny 7.00 Dlaczego ja? (346) serial paradokumentalny 8.00 Dlaczego ja? (347) serial paradokumentalny 9.00 Nasz nowy dom (16) reality show 10.00 Miodowe lata. Pieskie życie (17) serial komediowy 10.35 Miodowe lata. Lewa forsa (18) serial komediowy 11.10 Miodowe lata. Eksmisja (19) serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Kłopotliwy sąsiad (582) serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Prawdziwa miłość (583) serial fabularno-dokumentalny 13.00 Tajemnice kniei. Bażant i kuropatwa.

Walka o przeżycie. (3) cykl reportaży 13.30 Ewa gotuje (227) magazyn kulinarny 14.00 Wydarzenia magazyn informacyjny 14.45 13 posterunek (40) serial komediowy 15.20 13 posterunek (41) serial komediowy 16.00 Kabareton na TOPie (2) program rozrywkowy 17.00 Świat według Kiepskich. Kontener (382) serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Bania z poezją (42) serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Choroba śpiącej królewny (63) serial komediowy 18.25 Oblicza Ameryki magazyn turystyczny Przyjaciółki 3 (33) serial obyczajowy 20.00 Imperium disco polo (11) magazyn muzyczny 20.30 Wydarzenia magazyn informacyjny 21.00 Nasz nowy dom (16) reality show 22.00 ŚWIAT według Kiepskich. Klimakterium (453) serial komediowy 22.30 2XL (12) serial obyczajowy 23.30 Oblicza Ameryki magazyn turystyczny

*Niedziala NIEDZIELA, 26.4.2015 r. * 26 0.00 Miodowe lata. Krawczyk przeciwko Norkowi (71) serial komediowy 0.45 Miodowe lata. Język ciała (72) serial komediowy 1.35 Miodowe lata. Bjorn Bergenstrup (73) serial komediowy 2.15 Pielęgniarki (47) serial paradokumentalny 3.15 Pielęgniarki (48) serial paradokumentalny 4.10 Trudne sprawy (287) serial paradokumentalny 5.10 Trudne sprawy (288) serial paradokumentalny

6.05 Trudne sprawy (289) serial paradokumentalny 7.00 Trudne sprawy (290) serial paradokumentalny 8.00 Trudne sprawy (291) serial paradokumentalny 9.00 Nasz nowy dom (17) reality show 10.00 Miodowe lata (20) serial komediowy 10.35 Miodowe lata. Mój braciszek Karol (21) serial komediowy 11.15 Miodowe lata. Lunatyk (22) serial komediowy 12.00 Malanowski i partnerzy. Pieskie życie (584) serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. W trosce o brata (585) serial fabularno-dokumentalny 13.00 Tajemnice kniei. Kilogramy na głowie (4) cykl reportaży 13.30 Ewa gotuje (228) magazyn kulinarny 14.00 Wydarzenia magazyn informacyjny 14.45 13 posterunek (1) serial komediowy 15.20 13 posterunek (2) serial komediowy 16.15 Kabareton na TOPie (3) program rozrywkowy 17.00 ŚWIAT według Kiepskich. Kapelusz Dżeksona (383) serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Wierność i geografia (43) serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Policyjny proszek (64) serial komediowy 18.30 Sport w Polsacie 2 magazyn sportowy 20.30 Wydarzenia magazyn informacyjny 21.00 Nasz nowy dom (17) reality show 22.00 Oblicza Ameryki magazyn turystyczny 22.30 Przyjaciółki 3 (34) serial obyczajowy 23.30 Tajemnice kniei. Daniel. Zwierzę o męskim imieniu (5) cykl reportaży

* PONIEDZIAŁEK, 27.4.2015 r. * Poniedzialek 27 0.00 Dzień, który zmienił moje życie. Trudny wiek. Przypadkowo podsłuchane (74) serial paradokumentalny 0.55 Pierwsza miłość (2085) serial obyczajowy 1.40 Awantura o kasę (1) teleturniej 2.45 Pensjonat Pod Różą. Prawo dziecka (109) serial obyczajowy 3.40 Miodowe lata. Egzorcysta (74) serial komediowy 4.25 Miodowe lata. Tadzio Krawczyk i Karol Norek (75) serial komediowy 5.10 Rodzina zastępcza. Damą być (65) serial komediowy 5.40 Rodzina zastępcza. Inhalacja dobra na wszystko (66) serial komediowy 6.10 13 posterunek (3) serial komediowy 6.40 Daleko od noszy 2. Syn premiera (12) serial komediowy 7.10 Daleko od noszy 2. Przetarg na kota (13) serial komediowy 7.35 Świat według Kiepskich. Doktor śledzik i Mister Zgredzik (36) serial komediowy 8.05 Świat według Kiepskich. Powóz zajechał (37) serial komediowy 8.30 Spadkobiercy (25) program rozrywkowy 9.30 Rodzina zastępcza. Testy małżeńskie (9) serial komediowy 10.00 Miodowe lata. Mordercy są wśród nas (76) serial komediowy 10.45 Miodowe lata. Mikołajki (77) serial komediowy 11.30 13 posterunek (4) serial komediowy 12.05 Malanowski i partnerzy. Domowy tyran (586) serial fabularno-dokumentalny 12.30 Malanowski i partnerzy. Lekcja strachu (587) serial fabularno-dokumentalny

13.00 Dlaczego ja? (348) serial paradokumentalny 14.00 Wydarzenia magazyn informacyjny 14.45 Trudne sprawy. Skandaliczny film staje się dla nauczycielki fatalną aferą (292) serial paradokumentalny 15.45 Dzień, który zmienił moje życie. Szaleństwo jednej nocy. Sąsiedzi (75) serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Nieznośna lekkość bytu (165) serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Kronika rodzinna (44) serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Order Chlebowy (65) serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (348) serial paradokumentalny 19.30 Trudne sprawy. Skandaliczny film staje się dla nauczycielki fatalną aferę (292) serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia magazyn informacyjny 21.05 Interwencja magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2086) serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Doktor Śledzik i Mister Zgredzik (36) serial komediowy 22.30 Fotorodzinka (4) magazyn 23.00 Ewa gotuje (228) magazyn kulinarny 23.30 997 - Fajbusiewicz na tropie (31) magazyn kryminalny

* WTOREK, 28.4.2015 r. *

Wtorek 28

0.00 Dzień, który zmienił moje życie. Szaleństwo jednej nocy. Sąsiedzi (75) serial paradokumentalny 1.00 Pierwsza miłość (2086) serial obyczajowy 1.40 Awantura o kasę (2) teleturniej 2.35 Pensjonat Pod Różą. Blizny (110) serial obyczajowy 3.30 Miodowe lata. Mordercy są wśród nas (76) serial komediowy 4.15 Miodowe lata. Mikołajki (77) serial komediowy 5.00 Rodzina zastępcza. Mszyce i ludzie (67) serial komediowy 5.30 Rodzina zastępcza. Niewłaúciwy generał (68) serial komediowy 6.00 13 posterunek (4) serial komediowy 6.35 Daleko od noszy 2. Profesor z Miami (14) serial komediowy 7.00 Daleko od noszy 2. Dolne Samoa (15) serial komediowy 7.30 Świat według Kiepskich. Ciemna randka (38) serial komediowy 8.00 Świat według Kiepskich. Żłopuś (39) serial komediowy 8.30 Spadkobiercy (26) program rozrywkowy 9.30 Rodzina zastępcza. Błyskawiczne korepetycje (10) serial komediowy 10.00 Miodowe lata. Walka płci (78) serial komediowy 10.50 Miodowe lata. Romeo z Weronek (79) serial komediowy 11.35 13 posterunek (5) serial komediowy 12.10 Malanowski i partnerzy. Dziewczynka ze zdjęcia (588) serial fabularno-dokumentalny 12.40 Malanowski i partnerzy. Mały sąsiad (589) serial fabularno-dokumentalny 13.10 Dlaczego ja? (349) serial paradokumentalny 14.10 Wydarzenia magazyn informacyjny 14.45 Trudne sprawy (293)serial paradokumentalny 15.45 Dzień, który zmienił moje życie (76) serial paradokumentalny 16.50 Świat według Kiepskich. Energetyk (166) serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Straszna szafa

(45) serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Znana twarz (66) serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (349) serial paradokumentalny 19.30 Trudne sprawy (293) serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia magazyn informacyjny 21.05 Interwencja magazyn reporterów 21.20 Pierwsza miłość (2087) serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Powóz zajechał (37) serial komediowy 22.30 Gwiazdy na dywaniku (138) program rozrywkowy 23.00 Zdrowie na widelcu. Sosy (51) magazyn poradnikowy 23.30 Stołeczna drogówka (32) serial dokumentalny

* ŚRODA, 29.4.2015 r. * Sroda 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (76) serial paradokumentalny 1.00 Pierwsza miłość (2087) serial obyczajowy 1.40 Awantura o kasę (3) teleturniej 2.35 Pensjonat Pod Różą. Blizny (111) serial obyczajowy 3.35 Miodowe lata. Walka płci (78) serial komediowy 4.20 Miodowe lata. Romeo z Weronek (79) serial komediowy 5.05 Rodzina zastępcza. Pocztowy Don Juan (69) serial komediowy 5.40 Rodzina zastępcza. Kwestia dojrzałoúci (70) serial komediowy 6.10 13 posterunek (5) serial komediowy 6.40 Daleko od noszy 2. Nielegalne SPA (16) serial komediowy 7.10 Daleko od noszy 2. Kidler w ciąży (17) serial komediowy 7.40 ŚWIAT według Kiepskich. Rybny targ (40) serial komediowy 8.05 ŚWIAT według Kiepskich. Eksperyment sen (41) serial komediowy 8.40 Spadkobiercy (27) program rozrywkowy 9.40 Rodzina zastępcza. Sztuka kłamstwa (11) serial komediowy 10.10 Miodowe lata. Kanalersi (80) serial komediowy 11.00 Miodowe lata. Wieczór we dwoje (81) serial komediowy 11.40 13 posterunek (6) serial komediowy 12.15 Malanowski i partnerzy. Głód miłości (590) serial fabularno-dokumentalny 12.45 Malanowski i partnerzy. Szpilka w oku (591) serial fabularno-dokumentaln 13.15 Dlaczego ja? (350) serial paradokumentalny 14.10 Wydarzenia magazyn informacyjny 14.55 Trudne sprawy. Bezczelny kierownik wykorzystuje pracownice (294) serial paradokumentalny 15.55 Dzień, który zmienił moje życie (77) serial paradokumentalny 16.55 Świat według Kiepskich. Odlot (167) serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Powołanie (46) serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Teczka Kidlera (67) serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (350) serial paradokumentalny 19.30 Trudne sprawy (294) serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia magazyn 21.05 Interwencja magazyn reporterów

21.20 Pierwsza miłość (2088) serial obyczajowy 22.00 Świat według Kiepskich. Ciemna randka (38) serial komediowy 22.30 Aleja sław (55) magazyn 23.00 Jem i chudnę. Zupymagazyn lifestylowy 23.30 Chłopaki do wzięcia (50)

* CZWARTEK, 30.4.2015 r. * Czwartek 0.00 Dzień, który zmienił moje życie (77) serial paradokumentalny 1.00 Pierwsza miłość (2088) serial obyczajowy 1.40 Awantura o kasę (4) teleturniej 2.35 Pensjonat Pod Różą. Narodziny (112) serial obyczajowy 3.35 Miodowe lata. Kanalersi (80) serial komediowy 4.25 Miodowe lata. Wieczór we dwoje (81) serial komediowy 5.10 Rodzina zastępcza. Rodzinna terapia (72) serial komediowy 5.40 Rodzina zastępcza. Taszyzm o kocich oczach (71) serial komediowy 6.10 13 posterunek (6) serial komediowy 6.40 Daleko od noszy 2. Skutki uboczne (18) serial komediowy 7.05 Daleko od noszy 2. Szkoła uwodzenia (19) serial komediowy 7.35 ŚWIAT według Kiepskich. Proca Amora (42) serial komediowy 8.15 ŚWIAT według Kiepskich. Rodzina zastępcza (43) serial komediowy 8.45 Spadkobiercy (28) program rozrywkowy 9.40 Rodzina zastępcza. Ojciec marnotrawny (12) serial komediowy 10.15 Miodowe lata. Krzyżacy (82) serial komediowy 11.00 Miodowe lata. Azor (83) serial komediowy 11.50 13 posterunek (7) serial komediowy 12.20 Malanowski i partnerzy. Candy diamond (592) serial fabularno-dokumentalny 12.50 Malanowski i partnerzy. Nadzieja umiera ostatnia (593) serial fabularno-dokumentalny 13.15 Dlaczego ja? (351) serial paradokumentalny 14.15 Wydarzenia magazyn informacyjny 14.55 Trudne sprawy (295) serial paradokumentalny 15.55 Dzień, który zmienił moje życie (78) serial paradokumentalny 16.55 Świat według Kiepskich. Wniebowzięci (168) serial komediowy 17.30 Rodzina zastępcza. Okowy miłoúci (47) serial komediowy 18.00 Daleko od noszy. Protest głodowy (68) serial komediowy 18.30 Dlaczego ja? (351) serial paradokumentalny 19.30 Trudne sprawy (295) serial paradokumentalny 20.30 Wydarzenia magazyn informacyjny 21.05 Interwencja magazyn reporterów 21.25 Pierwsza miłość (2089) serial obyczajowy 22.00 ŚWIAT według Kiepskich. Żłopuś (39) serial komediowy 22.30 Z tyłu sceny. DJ Pi Kej (50) program rozrywkowy 23.00 Przez żołądek do serca (5) magazyn kulinarny 23.30 Skarby III Rzeszy. Tajemniczy bunkier (16) serial dokumentalny

Program TV Polonia na str 19., iTVN na str. 20 Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne zmiany w programie.

Nasze propozycje telewizji kanadyjskiej na weekend PIĄTEK AMCCAN (32) X-Men, godz. 17.30 Ekranizacja popularnej serii komiksów o obdarzonych nadnaturalnymi zdolnościami mutantach.

WNED (15) Gone With the Wind, godz. 19.30 Beztroska i bogata Scarlett O’Hara wikła się w burzliwy związek z Rhettem Butlerem.

WUTV (28) Night at the Museum: Battle of the Smithsonian, godz. 20.00 Nocny strażnik musi stawić czoła egipskiemu faraonowi, który planuje zdobyć władzę nad światem.

W (27) Vicky Cristina Barcelona, godz. 21.00 Dwie młode Amerykanki przyjeżdżają na wakacje do Barcelony. Obie dają się wciągnąć w romantyczną i seksualną

przygodę z poznanym tam malarzem.

W (27) Mr. & Mrs. Smith, godz. 18.30 TLN (35) Para płatnych zabójców pracujących Che: Part One, godz. 21.00 dla dwóch tajnych agencji wiedzie moRok 1956. Młody Argentyńczyk, Erne- notonne małżeńskie życie. Niespodziesto Guevara, i kubańscy rewolucjoniści wanie dostają zlecenie na siebie nadowodzeni przez Fidela Castro podej- wzajem. mują walkę z dyktatorem Batistą.O WKBW (18) SHCASEC (39) Toy Story 3, godz. 20.00 John Carter, godz. 22.00 Andy idzie na studia, a jego zabawWeteran wojny secesyjnej zostaje prze- ki trafiają do przedszkola. Chudy niesiony na Marsa. Chce wrócić do wraz z przyjaciółmi robi wszystko, domu, jednak staje się uczestnikiem by się stamtąd wydostać i wrócić do konfliktu między dwiema zamieszku- domu. jącymi planetę rasami.

AMCCAN (32) AMCCAN (32) Jurassic Park, godz. 20.00 The Day After Tomorrow, godz. 22.30 W parku ze sklonowanymi dinozauraGlobalny wzrost temperatury dopro- mi, tuż przed oficjalnym otwarciem, wadza do osłabienia Prądu Północno- dochodzi do awarii zasilania, a przebyatlantyckiego. Ziemią wstrząsa seria wający w nim ludzie muszą ratować anomalii pogodowych na katastrofalną życie. skalę.

TLN (35) SOBOTA The Motorcycle Diaries, godz. 21.00

Historia dwóch studentów, którzy w 1952 roku ruszyli w motocyklową podróż przez Amerykę Południową.

SLICE (41) 21 Jump Street, godz. 21.00 Dwóch policjantów dostaje za zadanie wrócić do liceum i rozpracować dealerów narkotyków.

SHCASEC (39) The Amazing Spider-Man, godz. 22.00 Peter Parker musi zmierzyć się zarówno z dorastaniem, byciem superbohaterem, jak i człowiekiem Jaszczurem.

MUCH (29) 50/50, godz. 22.00 Porządny chłopak ma wszystko - pracę, dziewczynę i dobrego przyjaciela. Choroba jednak sprawi, że jego świat ulegnie przewartościowaniu.

NIEDZIELA YTV (25)

The Chronicles of Narnia: The Voyage of the Dawn Treader, godz. 18.00 Edmund i Łucja Pevensie powracają do Narnii, lecz tym razem towarzyszy im kuzyn Eustachy. Dzieci spotykają się z Kaspianem, który płynie na poszukiwanie siedmiu zaginionych baronów.O

nosi się z matką do domu okrutnego ojczyma. Pewnego dnia odkrywa tajemniczy labirynt, w którym spotyka fauna.

BRAVOC (40) Notting Hill, godz. 21.00 Życie rozwiedzionego właściciela księgarni zmienia się, gdy do jego sklepu wchodzi sławna aktorka filmowa.

CHCH (11) Jarhead, godz. 20.30 Nowy członek amerykańskiej piechoty morskiej zostaje wysłany do Iraku. Wraz CICA (2) z kolegami z jednostki poznaje realia Dark Side of the Chew, godz. 23.00 panujące na froncie.O Wpływ gumy do żucia na naszą kulturę, zdrowie i światową ekonomię.

W (27) Love Happens, godz. 21.00 CBLT (6) Romantyczny dramat o wdowcu, któ- The Decline of the American Empire, rego książka o radzeniu sobie w trud- godz. 23.30 nych sytuacjach życiowych zmienia go Dyskusje czwórki przyjaciół obnażają w guru od samopomocy. wielkie kłamstwa ich czasów, a jednocześnie ukazują jak bardzo każde z TLN (35) nich pragnie odnaleźć mimo wszystko Pan’s Labyrinth, godz. 21.00 własne szczęście.O Hiszpania, 1944 rok. Jedenastoleta prze-

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

strona 19

PROGRAM TV POLONIA PROPONUJE

TVP POLONIA

Od 24.04.2015 do 30.04.2015

www.tvpolonia.com

* PIĄTEK, 24.04.2015 r. *

2.20 Na sygnale 3. Marylin i Christiano (3/26), serial fabularno-dokumentalny 2.50 Życie jezior (5), magazyn przyrodniczy 3.05 Kulturanek 2. Coś zamiast czegoś (5) 3.35 ABC wszystko wie (17), program edukacyjny 3.55 I kudłate, i łaciate, program dla dzieci 4.10 Dlaczego? Po co? Jak?, magazyn popularnonaukowy 4.25 Szperacze.tv (17), program rozrywkowy 5.00 Janosik. Dobra cena (8/13), serial przygodowy 6.00 Legendy regionalne. Niekończąca się historia (2), cykl reporta_y 6.10 Łamigłówka. Zagadka, quiz 6.20 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 6.40 Ojciec Mateusz 6. Disco (154), serial kryminalny 7.30 KucinAlina (29), magazyn kulinarny 8.00 Na dobre i na złe. Dmuchać na zimne (588), serial obyczajowy 9.00 Wisła od źródeł do ujścia. Od ujścia Narwi do Bałtyku (3), serial dokumentalny 10.00 Kulturalni PL, magazyn 11.00 Słownik polsko@polski, talk-show prof. Jana Miodka 11.25 Łamigłówka, quiz 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.55 M jak miłość (1126), serial obyczajowy 12.50 Wielki turniej kabaretowy - Kraków kontra reszta świata, program rozrywkowy 13.40 Dobranocka. Baśnie i bajki polskie. Dar skarbnika (26), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 1920. Wojna i miłość. Ucieczka (6/ 13), serial historyczny 15.35 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 16.00 Polacy tu i tam, magazyn polonijny 16.40 Pestka, dramat obyczajowy, Polska 1995 18.15 Słownik polsko@polski, talk-show prof. Jana Miodka 18.45 Łamigłówka, quiz 18.50 M jak miłość (1126), serial obyczajowy 19.40 Dobranocka za oceanem. Baśnie i bajki polskie. Dar skarbnika (26), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 1920. Wojna i miłość. Ucieczka (6/ 13), serial historyczny 21.30 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 21.50 Polacy tu i tam, magazyn polonijny 22.30 Pestka, dramat obyczajowy, Polska 1995

0.10 A la show. Janusz Głowacki (13), talk-show 0.40 Alchemia zdrowia i urody, magazyn 1.00 KucinAlina (28), magazyn kulinarny 1.35 Powrót do Wiklinowej Zatoki. Smak wolności (4/7), serial animowany 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.50 Panorama, magazyn informacyjny 2.55 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.25 Pogoda, magazyn informacyjny 4.30 Pytanie na śniadanie, magazyn 5.05 Halo Polonia, magazyn reporterów 5.40 Wszystko przed nami (12), serial obyczajowy 6.05 Na sygnale 3. Marylin i Christiano (3/26), serial fabularno-dokumentalny 6.25 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 M jak miłość (1125), serial obyczajowy 7.50 Defekt (6/9), serial sensacyjny 9.00 Fryderyk 2015, gala wręczenia Nagród Akademii Fonograficznej 10.55 Wszystko przed nami (12), serial obyczajowy 11.20 Polonia w komie. Dr Kangur Australia 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 11.55 Sensacje XX wieku. Najwyższa stawka (5), program historyczny 12.25 Kulturanek 2. Twój ruch (4) 12.55 Na sygnale 3. Marylin i Christiano (3/26), serial fabularno-dokumentalny 13.25 Cafe Historia, program publicystyczny 13.45 Dobranocka. Przygody kota Filemona. Niespodzianka, serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 14.50 Na dobre i na złe. Dmuchać na zimne (588), serial obyczajowy 15.45 Polonia w komie. Sou shibo Filipiny 16.00 Doskonałe popołudnie, dramat obyczajowy, Polska 2005 17.40 Zagrajmy rock and rolla jeszcze raz, koncert 18.45 Wszystko przed nami (12), serial obyczajowy 19.10 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 19.15 Sensacje XX wieku. Najwyższa stawka (5), program historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Przygody kota Filemona. Niespodzianka, serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Na dobre i na złe. Dmuchać na zimne (588), serial obyczajowy 21.45 Na sygnale 3. Marylin i Christiano (3/26), serial fabularno-dokumentalny 22.10 Polonia w komie. Sou shibo Filipiny 22.25 Doskonałe popołudnie, dramat obyczajowy, Polska 2005

* SOBOTA, 25.04.2015 r. * Sobota 25 0.35 Barwy szczęścia (1217), serial obyczajowy 1.00 Barwy szczęścia (1218), serial obyczajowy 1.25 Barwy szczęścia (1219), serial obyczajowy 1.55 Barwy szczęścia (1220), serial obyczajowy

* Niedziela NIEDZIELA, 26.04.2015 r. * 26 0.00 40. KFPP Opole 2003. Gwiazdorskie Towarzystwo Muzyczno-Wokalne, koncert 0.50 Co nam w duszy gra. Niech no tylko zakwitną jabłonie, program rozrywkowy 1.50 Sztuka życia. Joanna Orleańska, magazyn poradnikowy 2.20 Polacy tu i tam, magazyn polonijny 2.55 Łamigłówka, quiz 3.00 Petersburski Music Show (21), program rozrywkowy 3.30 Ziarno. Dobry Pasterz, program dla dzieci 4.00 Transmisja mszy świętej polowej sprzed Bazyliki Prymasowskiej w Gnieünie 6.40 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 7.05 Jan Serce. Pieszczoty (4/10), serial obyczajowy

8.20 VOX - Cudowna podróż, koncert 9.20 Okrasa łamie przepisy. Polska wieprzowina na trzy sposoby, magazyn kulinarny 9.45 Alchemia zdrowia i urody, magazyn 10.00 Skarby prowincji. Koronowo, program krajoznawczy 10.20 Moja rzeka, film dokumentalny, Polska 2014 10.55 Made in Poland, teleturniej 11.25 Łamigłówka, quiz 11.30 Teleexpress, magazyn 11.50 M jak miłość (1127), serial obyczajowy 12.45 Alfabet Józefowicza - fragmenty koncertu, koncert 13.45 Dobranocka. Maurycy i Hawranek. Sposób na mrówki (7), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.30 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Blondynka 3. Dom na kościach (34), serial obyczajowy 15.40 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 16.00 Tygodnik.pl, magazyn 17.00 Jan Serce. Pieszczoty (4/10), serial obyczajowy 18.10 Petersburski Music Show (21), program rozrywkowy 18.45 Łamigłówka, quiz 18.50 M jak miłość (1127), serial obyczajowy 19.40 Dobranocka za oceanem. Maurycy i Hawranek. Sposób na mrówki (7), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.20 Sport, magazyn informacyjny 20.25 Pogoda, magazyn informacyjny 20.40 Blondynka 3. Dom na kościach (34), serial obyczajowy 21.30 Pamiętaj o mnie, koncert życzeń 21.50 Tygodnik.pl, magazyn 22.45 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 23.00 Kulturalni PL, magazyn 23.55 Ojciec Mateusz, jakiego nie znacie, reportaż

* PONIEDZIAŁEK, Poniedzialek 27 27.04.2015 r. * 0.10 Bitwa o kulturę. Przyszłość. Paweł Mykietyn, program publicystyczny 0.40 To nie tak. Wolność sumienia i nieposłuszeństwo obywatelskie, program publicystyczny 1.10 Historia dla ciebie - pamięć.pl, magazyn 1.25 Panna z mokrą głową. Grunt to rodzinka (1/6), serial dla młodzieży 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.50 Panorama, magazyn informacyjny 2.55 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.25 Pogoda, magazyn informacyjny 4.30 Pytanie na śniadanie, magazyn 5.10 Made in Poland, teleturniej 5.40 BarON24. Ja, Baron - the best of (26), serial komediowy 6.05 Barwy szczęścia (1221), serial obyczajowy 6.30 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Blondynka 3. Dom na kościach (34), serial obyczajowy 7.45 Tygodnik.pl, magazyn 8.40 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 8.55 Kulturalni PL, magazyn 9.55 Notacje. Barbara Ptak. W czepku urodzona, cykl dokumentalny 10.05 To nie tak. Wolność sumienia i nieposłuszeństwo obywatelskie, program publicystyczny 10.35 Libera - Przewodnik po sztuce.

Jankiel Adler, magazyn kulturalny 10.55 BarON24. Ja, Baron - the best of (26), serial komediowy 11.20 Polonia w komie. Sou shibo Filipiny 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 11.55 Sensacje XX wieku. Najwyższa stawka (6), program historyczny 12.25 Studio Wschód. U Mazurów z Szaróweczki, program publicystyczny 12.55 Barwy szczęścia (1221), serial obyczajowy 13.25 Historia dla ciebie - pamięć.pl, magazyn 13.45 Dobranocka. Miś Uszatek. Płotek ze stokrotek, serial animowany

14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.40 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 14.50 Życie nad rozlewiskiem (4/13), serial obyczajowy 15.45 Polonia w komie. Azja śmieszynka 16.00 Racja stanu (10), program publicystyczny 16.35 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.50 Tomasz Lis na żywo, talk-show 17.50 Naszaarmia.pl, magazyn 18.10 I kudłate, i łaciate, program dla dzieci 18.25 Dlaczego? Po co? Jak?, magazyn popularnonaukowy 18.45 BarON24. Ja, Baron - the best of (26), serial komediowy 19.10 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 19.15 Sensacje XX wieku. Najwyż sza stawka (6), program historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Miś Uszatek. Płotek ze stokrotek, serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Życie nad rozlewiskiem (4/13), serial obyczajowy 21.40 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 21.55 Barwy szczęścia (1221), serial obyczajowy 22.30 Racja stanu (10), program publicystyczny 23.05 Tomasz Lis na żywo, talk-show 23.55 Polonia w komie. Azja śmieszynka

*Wtorek WTOREK, 28.04.2015 r. * 28 0.05 Tygodnik kulturalny 0.55 Słownik polsko@polski, talk-show prof. Jana Miodka 1.25 Rozalka Olaboga. Sprawa Gula (4/ 7), serial przygodowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.50 Panorama, magazyn informacyjny 2.55 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.25 Pogoda, magazyn informacyjny 4.30 Pytanie na śniadanie, magazyn 5.05 Racja stanu (10), program publicystyczny 5.40 Wszystko przed nami (13), serial obyczajowy 6.05 Barwy szczęścia (1222), serial obyczajowy 6.30 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 1920. Wojna i miłość. Ucieczka (6/ 13), serial historyczny 7.50 Moja rzeka, film dokumentalny, Polska 2014 8.30 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 8.45 Tomasz Lis na żywo, talk-show 9.45 Historia dla ciebie - pamięć.pl, magazyn 10.05 Tygodnik kulturalny 10.55 Wszystko przed nami (13), serial obyczajowy 11.20 Polonia w komie. Azja śmieszynka 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 11.55 Sensacje XX wieku. Bomba Hitlera, program historyczny 12.25 Petersburski Music Show (21), program rozrywkowy 12.55 Barwy szczęścia (1222), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Przygód kilka wróbla Ćwirka. Sianokosy (26/39), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.40 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 14.50 Ojciec Mateusz 6. Żart (155), serial 15.45 Polonia w komie. Monika - UK 16.00 Halo Polonia, magazyn reporterów 16.40 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.55 Piknik Mrągowo 2005 - Dżem, koncert 18.10 Made in Poland, teleturniej 18.45 Wszystko przed nami (13), serial

obyczajowy 19.10 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 19.15 Sensacje XX wieku. Bomba Hitlera, program historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Przygód kilka wróbla Ćwirka. Sianokosy (26/39), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Ojciec Mateusz 6. Żart (155), serial kryminalny 21.35 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 21.50 Barwy szczęścia (1222), serial obyczajowy 22.20 Halo Polonia, magazyn reporterów 23.00 Piknik Mrągowo 2005 - Dżem, koncert 23.50 Historia dla ciebie - pamięć.pl, magazyn

* ŚRODA, 29.04.2015 r. * Sroda 0.05 Hala odlotów 4 (17), talk-show 1.00 Mój pies i inne zwierzaki, magazyn poradnikowy 1.25 Niewiarygodne przygody Marka Piegusa. Przygoda szósta, czyli akcja "Lwia paszcza" prowadzi śladami Nieszczególnego nie do kryjówki Cześka Pajperta (6/ 9), serial przygodowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.50 Panorama, magazyn informacyjny 2.55 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.25 Pogoda, magazyn informacyjny 4.30 Pytanie na śniadanie, magazyn 5.05 Halo Polonia, magazyn reporterów 5.40 Wszystko przed nami (14), serial obyczajowy 6.05 Barwy szczęścia (1223), serial obyczajowy 6.30 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 Życie nad rozlewiskiem (4/13), serial obyczajowy 7.45 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 8.00 Teatr Telewizji. Mieszczanin szlachcicem, sztuka Moliera 9.30 Sztuka życia. Wojciech Machnicki, magazyn poradnikowy 9.50 Zapiski łazęgi, cykl felietonów 10.05 Hala odlotów 4 (17), talk-show 10.55 Wszystko przed nami (14), serial obyczajowy 11.20 Polonia w komie. Monika - UK 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.50 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 11.55 Sensacje XX wieku. Ostatni dzień Hitlera (1), program historyczny 12.25 I kudłate, i łaciate, program dla dzieci 12.35 Dlaczego? Po co? Jak?, magazyn popularnonaukowy 12.55 Barwy szczęścia (1223), serial obyczajowy 13.25 Wilnoteka, magazyn 13.45 Dobranocka. Wyprawa profesora Gąbki. Zagrożenie (8), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.30 Sport, magazyn informacyjny 14.40 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 14.50 Teatr Telewizji. Mieszczanin szlachcicem, sztuka Moliera 16.10 Tylko hity! Opole 206. Najlepsze z najlepszych, koncert 16.30 Polonia w komie 16.40 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 16.55 Egzamin z życia (17), serial obyczajowy 17.50 Po prostu, program Tomasza Sekielskiego 18.45 Wszystko przed nami (14), serial obyczajowy 19.10 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 19.15 Sensacje XX wieku. Ostatni dzień Hitlera (1), program historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Wyprawa profesora Gąbki. Zagrożenie (8), serial animowany

20.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.35 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Egzamin z życia (17), serial obyczajowy 21.35 Polonia w komie 21.45 Barwy szczęścia (1223), serial obyczajowy 22.15 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.30 Teatr Telewizji. Mieszczanin szlachcicem, sztuka Moliera 23.45 Tylko hity! Opole 206. Najlepsze z najlepszych, koncert

* Czwartek CZWARTEK, 30.04.2015 r. * 0.05 Kocham kino, magazyn filmowy Grażyny Torbickiej 0.40 Skarby prowincji. Koronowo, program krajoznawczy 1.00 Modlitwa kobiet, reportaż 1.25 Trzy Szalone Zera. Żegnaj, nadziejo (3/13), serial przygodowy 2.00 Pytanie na śniadanie, magazyn 2.50 Panorama, magazyn informacyjny 2.55 Pytanie na śniadanie, magazyn 3.40 Pogoda, magazyn informacyjny 3.45 Pytanie na śniadanie, magazyn 4.25 Pogoda, magazyn informacyjny 4.30 Pytanie na śniadanie, magazyn 5.10 Dzika Polska. Uczta na morzu, cykl reportaży 5.40 Wszystko przed nami (15), serial obyczajowy 6.05 Barwy szczęścia (1224), serial obyczajowy 6.30 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 6.35 Wiadomości, magazyn informacyjny 6.50 M jak miłość (1126), serial obyczajowy 7.45 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 8.00 Egzamin z życia (17), serial obyczajowy 8.55 Wilnoteka, magazyn 9.20 Po prostu, program Tomasza Sekielskiego 10.05 Kocham kino, magazyn filmowy Grażyny Torbickiej 10.35 Flesz historii (231), cykl reportaży 10.55 Wszystko przed nami (15), serial obyczajowy 11.20 Polonia w komie 11.30 Teleexpress, magazyn informacyjny 11.45 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 11.55 Sensacje XX wieku. Ostatni dzień Hitlera (2), program historyczny 12.25 KucinAlina (29), magazyn kulinarny 12.55 Barwy szczęścia (1224), serial obyczajowy 13.25 Informacje kulturalne 13.45 Dobranocka. Dziwne przygody Koziołka Matołka. Zatopiona fregata (14), serial animowany 14.00 Wiadomości, magazyn informacyjny 14.25 Sport, magazyn informacyjny 14.35 Pogoda, magazyn informacyjny 14.45 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 14.50 Defekt (7/9), serial sensacyjny 16.00 Halo Polonia, magazyn reporterów 16.40 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 17.00 PitBull (6), serial sensacyjny 17.55 Krakowianin z Paryża, film dokumentalny, Polska 2007 18.45 Wszystko przed nami (15), serial obyczajowy 19.10 Łamigłówka. Województwo podlaskie, quiz 19.15 Sensacje XX wieku. Ostatni dzień Hitlera (2), program historyczny 19.45 Dobranocka za oceanem. Dziwne przygody Koziołka Matołka. Zatopiona fregata (14), serial animowany 20.00 Wiadomości, magazyn 20.25 Sport, magazyn informacyjny 20.30 Pogoda, magazyn informacyjny 20.45 Defekt (7/9), serial sensacyjny 21.40 Polonia w komie 21.50 Audycje komitetów wyborczych, magazyn publicystyczny 22.05 Barwy szczęścia (1224), serial 22.30 Halo Polonia, magazyn 23.15 Krakowianin z Paryża, film dokumentalny, Polska 2007 0.00 Wilnoteka, magazyn

W każdym wydaniu "Gazety" w tygodniu zamieszczamy program TV Polonia, iTVN i Polsat 2 Program TV Polsat 2 na str. 18, ITVN na str. 20

strona 20

www.gazetagazeta.com

Gazeta 17, 24 - 30 kwietnia 2015

PROGRAM ITVN PROPONUJE

PROGRAM TELEWIZYJNY od 24.4.2015 do 30.4.2015 * PIĄTEK, 24.4.2015 r. * 1.10 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 21 2.00 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 79/100 2.45 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 116 3.30 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 465 4.15 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2453 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4203 5.50 Pani Gadżet - magazyn, Polska 5/14 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 3/140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.07 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.11 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty alpejskie, Polska 7.20 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 44/64 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2057 8.15 Dzień dobry TVN - magazyn, Polska 1609 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2453 11.25 Sąd rodzinny - serial fabularno dokumentalny, Polska 109 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 116 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 3/ 140 13.55 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 80/100 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 465 15.25 Mąż czy nie mąż - serial, Polska 8/13 15.50 Nie rób scen - serial, Polska 8/13 16.15 Surfing po menu - serial kulinarny, Australia 7/8 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 4/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 117 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2454 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 466 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4204 21.00 Wstęp wzbroniony - program rozrywkowy, Polska 8 21.30 Bella mia - film obyczajowy, Czechy, Polska 2013, reżyseria. Martin Duba 23.00 Na krawędzi - serial kryminalny, Francja 18 23.55 Mamy Cię! - program rozrywkowy, Polska 8/13

* SOBOTA, 25.4.2015 r. * ITVN, sobota, 2015-04-25 0.50 Superwizjer - program interwencyjny, Polska 1038 1.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 7/12 2.00 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 80/100 2.45 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 117 3.30 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 466 4.15 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2454 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4204 5.50 Surfing po menu - serial kulinarny,

Australia 7/8 6.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 7/12 7.00 Wiem, co jem - magazyn, Polska 7/16 7.25 Na językach - program rozrywkowy, Polska 8/13 8.10 Mąż czy nie mąż - serial, Polska 8/13 8.35 Nie rób scen - serial, Polska 8/13 9.00 Dzień dobry TVN - magazyn, Polska 824 11.10 Co za tydzień - magazyn, Polska 696 11.35 Maja w ogrodzie - program ogrodniczy, Polska 16/33 12.00 Pigułka szczęścia - serial obyczajowy, Dania 9/18 13.00 Emil łowca fotoradarów - program rozrywkowy, Polska 7/8 13.25 Będzie pan zadowolony - program rozrywkowy, Polska 7/13 13.50 Piekielny hotel - program rozrywkowy, Polska 5/13 14.35 Automaniak - program motoryzacyjny, Polska 8 p.

15.05 Bella mia - film obyczajowy, Czechy, Polska 2013, reżyseria. Martin Duba 16.35 Wszystko jest możliwe - dokument, Polska 17.30 Project Runway - program rozrywkowy, Polska 8/13 18.20 Prawo Agaty - serial obyczajowy, Polska 8/13 19.10 K2 - kierowców dwóch - program rozrywkowy, Polska 3/12 19.35 Legendy PRL - program motoryzacyjny, Polska 7/12 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.25 Sport - program informacyjny, Polska 20.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4205 21.00 Mali Giganci - program rozrywkowy, Polska 8/10 22.30 Łowca - serial, Francja 5/6 23.15 Dom Rocheville’ów - miniserial obyczajowy, Francja 4/5

* NIEDZIELA, 26.4.2015 r. * ITVN, niedziela, 2015-04-26 0.55 Bilet do raju - dokument, Dania 1.55 Emil łowca fotoradarów - program rozrywkowy, Polska 7/8 2.15 Chłopaki nie płaczą - komedia, Polska 1999, reżyseria. Olaf Lubaszenko, obsada. Maciej Stuhr, Cezary Pazura, Michał Milowicz, Mirosław Zbrojewicz, Anna Mucha, Wojciech Klata, Mirosław Baka, Bohdan Łazuka 3.50 Niesamowite historie - serial fabularno-dokumentalny, Polska 11/28 4.15 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 21 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4205 5.50 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 8/24 6.20 Co za tydzień - magazyn, Polska 696 6.45 Surfing po menu - serial kulinarny, Australia 7/8 7.15 Legendy PRL - program motoryzacyjny, Polska 7/12 p.

7.40 Wszystko jest możliwe - dokument, Polska 8.35 Wstęp wzbroniony - program rozrywkowy, Polska 8 9.00 Dzień dobry TVN - magazyn, Polska 825 11.10 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 9/14 11.45 Mali Giganci - program rozrywkowy, Polska 8/10 13.10 Mamy Cię! - program rozrywkowy, Polska 8/13 14.10 Wiadomości z drugiej ręki - serial komediowy, Polska 33/48 14.40 Wiadomości z drugiej ręki - serial komediowy, Polska 34/48 15.05 Niesamowite historie - serial fabularno-dokumentalny, Polska 12/28 15.30 Na Wspólnej Omnibus - serial obyczajowy, Polska 522 16.55 You can dance - Po prostu tańcz! program rozrywkowy, Polska 8/14 18.20 Ugotowani - dokładka - program kulinarno- rozrywkowy, Polska 11/16 19.10 Piekielny hotel - program rozrywkowy, Polska 6/13

20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.25 Sport - program informacyjny, Polska 20.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4206 21.00 66 niezapomnianych chwil showbiznesu - program rozrywkowy, Polska 2/8 21.30 Mamy Cię! - program rozrywkowy, Polska 9/13 22.35 Mąż czy nie mąż - serial, Polska 9/13 23.05 Nie rób scen - serial, Polska 9/13 23.35 Superwizjer - program interwencyjny, Polska 1039

* PONIEDZIAŁEK, 27.4.2015 * ITVN, poniedziałek, 2015-04-27 0.00 Stylowy magazyn - magazyn, Polska 7/ 11 0.35 Niesamowite historie - serial fabularno-dokumentalny, Polska 12/28 1.05 Żony Hollywood - program rozrywkowy, Polska 6/8 1.50 Łowca - serial, Francja 5/6 2.35 Odrobina Polski - program rozrywkowy, Polska 2.50 Mali Giganci - program rozrywkowy, Polska 8/10 4.15 Miasto Kobiet - talk show, Polska 7/12 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4206 5.50 Będzie pan zadowolony - program rozrywkowy, Polska 7/13 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 4/140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.07 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.11 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty alpejskie, Polska 7.20 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 9/14 7.50 Maja w ogrodzie - program ogrodniczy, Polska 16/33 8.15 Dzień dobry TVN - magazyn, Polska 1610 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2454 11.25 Sąd rodzinny - serial fabularno - dokumentalny, Polska 110 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 117 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 4/ 140 13.55 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 81/100 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 466 15.25 Piekielny hotel - program rozrywkowy, Polska 6/13 16.15 Smakuj świat z Pascalem - program kulinarny, Polska 6/10 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 5/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 118 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2455 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 467 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4207 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2058 21.30 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 45/64 22.00 You can dance - Po prostu tańcz! program rozrywkowy, Polska 9/14 23.30 Żony Hollywood - program rozrywkowy, Polska 7/8

4.15 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2455 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4207 5.50 K2 - kierowców dwóch - program rozrywkowy, Polska 3/12 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 5/140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.07 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.11 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty alpejskie, Polska 7.20 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 45/64 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2058 8.15 Dzień dobry TVN - magazyn, Polska 1611 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2455 11.25 Sąd rodzinny - serial fabularno - dokumentalny, Polska 111 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 118 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 5/ 140 13.55 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 82/100 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 467 15.25 66 niezapomnianych chwil showbiznesu - program rozrywkowy, Polska 2/8 p.

15.50 Co za tydzień - magazyn, Polska 696 p.

16.15 Projekt Tyszka - program rozrywkowy, Polska 8 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 6/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 119 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2456 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 468 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4208 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2059 21.30 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 46/64 22.00 Prawo Agaty - serial obyczajowy, Polska 9/13 22.55 Kuba Wojewódzki - talk show, Polska 22 23.45 Uwaga! Pirat - program motoryzacyjny, Polska 9/24

* ŚRODA, 29.4.2015 r. * ITVN, środa, 2015-04-29 0.25 Magiel Towarzyski - program rozrywkowy, Polska 9/14 1.00 Na krawędzi - serial kryminalny, Francja 18 1.55 Doradca Smaku - program kulinarny,

Polska 2.00 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 82/100 2.45 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 119 3.30 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 468 4.15 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2456 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4208 5.50 Projekt Tyszka - program rozrywkowy, Polska 8 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 6/140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.07 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.11 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty alpejskie, Polska 7.20 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 46/64 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2059 8.15 Dzień dobry TVN - magazyn, Polska 1612 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2456 11.25 Sąd rodzinny - serial fabularno dokumentalny, Polska 112 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 119 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 6/ 140 13.55 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 83/100 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 468 15.25 Prawo Agaty - serial obyczajowy, Polska 9/13 p.

16.15 Wiem, co jem - magazyn, Polska 8/16 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 7/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 120 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2457 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 469 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4209 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2060 21.30 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 47/64 22.00 Project Runway - program rozrywkowy, Polska 9/13 22.55 Stylowy magazyn - magazyn, Polska 8/11 23.30 Miasto Kobiet - talk show, Polska 8/ 12

* ITVN, CZWARTEK, 30.4.2015 r. * czwartek, 2015-04-30 0.20 Bella mia - film obyczajowy, Czechy,

Polska 2013, reżyseria. Martin Duba 1.55 Doradca smaku - program kulinarny, Polska 2.00 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 83/100 2.45 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 120 3.30 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 469 4.15 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2457 5.00 Fakty - program informacyjny, Polska 5.25 Sport - program informacyjny, Polska 5.30 Pogoda - program informacyjny, Polska 5.35 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4209 5.50 Wiem, co jem - magazyn, Polska 8/16 6.15 Królowa serc - telenowela, USA 7/140 7.05 Serwis pogodowy - Polska, Polska 7.07 Serwis pogodowy - Europa, Polska 7.09 Serwis pogodowy - Świat, Polska 7.11 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 7.14 Serwis pogodowy - kurorty światowe, Polska 7.17 Serwis pogodowy - Kurorty alpejskie, Polska 7.20 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 47/64 7.50 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2060 8.15 Dzień dobry TVN - magazyn, Polska 1613 10.45 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2457 11.25 Sąd rodzinny - serial fabularno - dokumentalny, Polska 113 12.10 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 120 12.55 Serwis pogodowy - Polska, Polska 12.57 Serwis pogodowy - Europa, Polska 13.00 Serwis pogodowy - Świat, Polska 13.02 Serwis pogodowy - kurorty europejskie, Polska 13.05 Królowa serc - telenowela, USA 7/ 140 13.55 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 84/100 14.40 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 469 15.25 Project Runway - program rozrywkowy, Polska 9/13 16.15 Pani Gadżet - magazyn, Polska 6/14 16.40 Królowa serc - telenowela, USA 8/ 140 17.30 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 121 18.20 Rozmowy w toku - talk show, Polska 2458 19.10 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 470 20.00 Fakty - program informacyjny, Polska 20.30 Sport - program informacyjny, Polska 20.35 Pogoda - program informacyjny, Polska 20.40 Uwaga! - program interwencyjny, Polska 4210 21.00 Na Wspólnej - serial obyczajowy, Polska 2061 21.30 Ugotowani - program kulinarno-rozrywkowy, Polska 48/64 22.00 Na językach - program rozrywkowy, Polska 9/13 22.55 Sprzątaczki - program rozrywkowy, Polska 1/12 23.25 Baby są jakieś inne - film komediodramat, Polska 2011, reżyseria. Marek Koterski

* WTOREK, 28.4.2015 r. * ITVN, wtorek, 2015-04-28 0.15 Maratończyk - dokument, Polska 1.05 Pigułka szczęścia - serial obyczajowy, Dania 9/18 2.00 Kiedy się uśmiechasz - telenowela, Argentyna 81/100 2.45 Szkoła - serial fabularno - dokumentalny, Polska 118 3.30 Ukryta prawda - serial fabularno dokumentalny, Polska 467

Serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda - serwis informacyjny - reportaże - filmy - seriale - sport - pogoda