Egzemplarz bezpłatny
9
2019 grudzień
ISSN: 2657-7429
Magazyn informacyjno-kulturalny mieszkańców gminy Wielka Wieś
WIADOMOŚCI
Z okazji Świąt Bożego Narodzenia życzymy Państwu, aby świąteczny czas przepełniony był radością, ciepłem i rodzinną atmosferą. Niech przyniesie odpoczynek i chwilę wytchnienia od codziennych obowiązków oraz energię i pomyślność na cały następny rok. Przewodniczący Rady Gminy Grzegorz Twardy
Wójt Gminy Wielka Wieś Krzysztof Wołos
Radni Gminy Wielka Wieś oraz wszyscy pracownicy Urzędu Gminy
2
9/2019 GRUDZIEŃ
Szanowni Czytelnicy! Dystrybucję „Wiadomości WW” prowadzi Poczta Polska w formie druku bezadresowego, który powinien być doręczany do skrzynek pocztowych. Jeśli do kogoś z Państwa czasopismo nie dociera, bardzo prosimy o informację pod adresem: gazeta@wiadomosciww.pl
SPIS TREŚCI 4
6
Pomaganie dodaje skrzydeł – wywiad z Katarzyną Machnik z Fundacji Mój Sen Skorzystaj z dotacji! Wymień stary piec węglowy na ekologiczny!
TEMAT NUMERU 8
8 milionów złotych – najdroższy lek świata dla Kacperka
10
Misie, miśki i misiaczki – czyli Światowy Dzień Pluszowego Misia
11 12 12 14
Kuracja czy relaks w XIX-wiecznym Ojcowie? Mediacja pomocą w rozwiązywaniu sporów Wizyta studialna seniorów na Lubelszczyźnie Energia naszych domów
Kolejny numer już w styczniu w Twojej skrzynce pocztowej! 15 16 16 17 18 19 20 20 21 22 23
Odżywiaj swój mózg Co słychać w szkolnej bibliotece w Modlnicy? #haloksiazka Jak obchodziliśmy 101. rocznicę odzyskania niepodległości? Do dwóch razy sztuka? Poszukujemy lokalnych producentów Seniorzy dla seniorów Obowiązek segregacji odpadów Z myślą o osobach niepełnosprawnych oraz ich opiekunach Święta, święta, święta! Podsumowanie rundy, podsumowanie roku
DROGI I INWESTYCJE
Zimowe utrzymanie dróg
fot. UG Wielka Wieś
yy Drogi krajowe: utrzymanie dróg krajo wych, tj. nr 7, 79 i 94, leży w gestii General nej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, tel.: 501 737 820, 12 412 16 44, 12 285 51 95. yy Drogi powiatowe: za drogi powiatowe, tj. Biały Kościół–Zabierzów nr K2131, Modl niczka–Rudawa nr K2128; Bębło–Brzezinka nr K2130; Giebułtów–Kraków nr K2132, od powiada Zarząd Dróg Powiatu Krakowskie go, tel.: 12 622 10 30, 668 516 371
Street workout W Modlniczce w ramach projektu za gospodarowania centrum został wyko nany wykop pod podłoże amortyzujące, montaż zestawu street workout oraz zasypanie podłoża piaskiem. Wartość JP zadania to blisko 35 tys. zł.
yy Drogi gminne: utrzymanie dróg gminnych, zarówno publicznych jak i wewnętrznych, w ramach „Akcji Zima 2019/2020”, kontakt telefoniczny: 668 383 021, 12 419 17 03 wew. JP *137, *138.
REDAKCJA Joanna Patej – redaktor naczelna Adam Wójcik – redaktor prowadzący Bronisława Czajkowska, Dariusz Grzybowski, Alicja Fischer, Sławomir Kawalec, Joanna Kozioł, Ela Maludzińska, Elżbieta Marczyńska, Piotr Patej, Jacek Pietrzyk, Michał Prządo, Aleksandra Socha, Janina Zakrzewska, Magdalena Zięcina, Małgorzata Żurek
Wydawca Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Wielkiej Wsi ISSN: 2657-7429
Fotografia na okładce (zimowa gmina Wielka Wieś, archiwalne zdjęcie z 2017 r.): Joanna Patej Zachęcamy do kontaktu za pośrednictwem e-maila: Teksty do publikacji w gazecie wraz ze zdjęciami prosimy przesyłać na adres: gazeta@wiadomosciww.pl W celu zamieszczenia reklamy: reklama@wiadomosciww.pl
Egzemplarz bezpłatny
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treści publikowane przez Reklamodawców. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania nadesłanych tekstów.
Projekt graficzny i skład: Mateusz Nizianty
Nakład 4000 egz.
Opracowanie i druk INSMEDIA ul. Gdyńska 23, Kraków Korekta: Anna Piechota
Chcesz sprzedać lub wynająć nieruchomość? Zaufaj profesjonalistom! zespół profesjonalnych doradców
20
20 lat doświadczenia
gwarancja szybkiej i zyskownej sprzedaży
50
50 oddziałów w całej Polsce
Gmina Wielka Wieś to atrakcyjny obszar, ceniony przez naszych Klientów. DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: ul. Balicka 35, Kraków
polnoc@polnoc.pl
+48 12 638 48 88
www.polnoc.pl
REKLAMA
REKLAMA
OKRĘGOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW
PEŁNY ZAKRES BADAŃ Modlnica, ul. Częstochowska 130, tel. 12 416 10 10
W�������� Świąt
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
POMAGANIE DODAJE SKRZYDEŁ W naszej gminie działa wiele fundacji i organizacji pomocowych. Nie wszystkie dobrze znamy – a szkoda. W rozmowie z Katarzyną Machnik przedstawiamy działalność Fundacji Mój Sen. Wiadomości WW: Do rozmowy zaprosiliśmy panią Katarzynę Machnik, prezes Fundacji Mój Sen, założonej w 2016 roku. Skąd taki pomysł? Katarzyna Machnik: Absolutnie odnajduję radość w pomaganiu. Po moich osobistych doświadczeniach zrodziła się chęć pomaga nia innym. Zastanawiałam się, co ja mogę zrobić. Tysiące pomysłów i obaw chodziło mi po głowie. Ja miałam szczęście, moje dziecko jest już zdrowe, ale moje przeżycia nie pozwalały mi pozostać obojętną i przejść obok. Zdałam sobie sprawę, ilu jest ludzi po trzebujących, widziałam, co oni przeżywają, ich dramaty. Choroba spada na każdego, jak grom z jasnego nieba. Ludzie różnie so bie z tym radzą: z diagnozą i potem całym procesem leczenia. Ale wiem, że jeśli mamy wsparcie i można na kogoś liczyć, to jest łatwiej. Więc w końcu się zdecydowałam i postanowiłam, że skupię się na udzielaniu pomocy dzieciom oraz ich rodzicom. Razem z grupą przyjaciół założyłam Fundację Mój Sen, która ma pomagać osobom chorym, niepełnosprawnym, a w szczególności dzie ciom nieuleczalnie i przewlekle chorym mieszkającym na terenie naszej gminy Wielka Wieś.
fot. archiwum Fundacji Mój Sen
4
Kim są podopieczni? Nie jesteśmy sprofilowani na wspieranie jednej grupy osób z niepełnosprawnościa mi. Wśród naszych podopiecznych są dzieci z jednostronnym, całkowitym rozszczepem wargi i podniebienia, czterokończynowym porażeniem dziecięcym z przewagą prawo stronną, małogłowiem, padaczką lekoopor
Ludzie mają dobre serca i nas wspierają. Spotykamy się z życzliwością mieszkańców
ną, białaczką limfoblastyczną, zakrzepem w tętnicy biodrowej i głowie, wrodzoną, nie uleczalną wadą mózgu. Dużo tego, za dużo dla tych małych istot. O naszych podopiecz nych można przeczytać na naszej stronie fundacjamojsen.pl. Obecnie fundacja ma 11 podopiecznych, ale rozwija się, obejmując wsparciem coraz więcej osób. Ostatnio fun dacja zaopiekowała się dwoma chorymi do rosłymi osobami z naszej gminy. Na czym polegają działania fundacji? Dotychczas główną formą współpracy z podopiecznymi było udzielanie im pomo cy finansowej bądź rzeczowej. Finansowa liśmy m.in. operacje, wyjazdy na leczenie, konsultacje psychologa. Nie tylko dla pod opiecznych fundacji, dla rodziny również. Oni przecież to też bardzo przeżywają, często nie umieją sobie poradzić z choro bą najbliższej osoby i taka pomoc jest im bardzo potrzebna. Pozyskujemy dotacje na zakup sprzętu, np. łóżka rehabilitacyjne, remontujemy, dostosowując do form nie pełnosprawności, pomieszczenia miesz kalne na potrzeby podopiecznych. Ale nie ograniczamy się tylko do płacenia faktur, każdy podopieczny fundacji jest nam bliski, jesteśmy w stałym kontakcie z rodzicami, nad każdą kolejną fakturą zatrzymujemy się i zastanawiamy, czy można inaczej pomóc. Słuchamy. Fundacja nie prowadzi spekta kularnych akcji, pewnie dlatego nie wszyscy o nas słyszeli, ale my konsekwentnie wspie ramy naszych podopiecznych, kwestujemy i zbieramy środki na ich leczenie, poprawę funkcjonowania – bo to wszystko kosztuje. Pomagamy też ludziom ubogim i starszym. Np. koszt zakupu balkonika czy montaż barierki dla niektórych osób jest poza za sięgiem ich możliwości finansowych, a nie jednokrotnie jest to rzecz zdecydowanie ułatwiająca funkcjonowanie całej rodzinie. Od 2018 roku staliśmy się organizacją po żytku publicznego, więc można nam prze kazać odpis 1% swojego rocznego PIT (KRS 0000611259), do czego wszystkich zachę cam. Nie jesteśmy jeszcze tak rozpozna walni, jak duże fundacje, działające od wielu lat, ale wierzymy, że uda nam się dotrzeć do naszych mieszkańców oraz ich przyjaciół i skala pomocy będzie znacznie większa.
REKLAMA
Czy ludzie chętnie pomagają? Mam wokół siebie przyjaciół, znajomych, którzy naprawdę angażują się, a jak nie mogą nam bezpośrednio pomóc, to zawsze doradzą, wesprą dobrym słowem. I tak działamy. Krok za krokiem, do przodu dla naszych podopiecznych. Wierzę w ludzi. Uważam, że w naszej gminie jest ogromny potencjał. Ludzie mają dobre serca i nas wspierają. Spotykamy się z życzliwością mieszkańców. Choćby ostatnia sponta niczna akcja klubu Błękitni Modlnica, gdzie podczas meczów z okazji Dnia Dziecka za proszono nas i zorganizowano zbiórkę na rzecz naszego podopiecznego Adriana, bo jego brat jest wychowankiem klubu. By liśmy świadkami bardzo wzruszającego momentu, gdy Adrian wręczał bratu na grodę dla najlepszego zawodnika w swojej grupie wiekowej. Zmienił leczenie i mógł być z nami... jeszcze teraz się wzruszam. Zebraliśmy kwotę 1686,80 zł. Dziękujemy. Na terenie gminy działają także inne organi� zacje pozarządowe… Tak, dokładnie. Trzeba wymienić choćby Stowarzyszenia Być Szczęśliwym, które co chwilę angażuje się w jakąś akcję. Warto wspomnieć o Stowarzyszeniu Pozytyw ka – zorganizowali świetne warsztaty dla dzieci „Zaprojektuj swoje meble”, a potem mieli je sami zrobić. Stowarzyszenie Tygart
realizowało fajny projekt „Inaczej nie zna czy źle”. Taka niesamowicie pozytywna energia. Proszę spojrzeć, z jaką pieczoło witością i zaangażowaniem są przygoto wywane wieńce dożynkowe. Chapeau bas dla wszystkich pań z Kół Gospodyń Wiej skich za ich zaangażowanie. Jeśli skoordy nujemy nasze działania, nasze oferty będą się uzupełniać, a mieszkańcy będą mieli w czym wybierać. Fajne projekty realizu je nasza biblioteka, no i oczywiście GOPS i GOKiS. Nie sposób wszystkich wymienić. Ale jest wola współpracy i to jest znako mite. Przecież jest pole do działania dla wszystkich. U nas naprawdę, jak to mówią niektórzy, nuda się nie uda (śmiech). Jak wyglądają plany fundacji na bliższą i dal� szą przyszłość? Słuchamy, patrzymy, co jest faktycznie po trzebne, nie tylko dla naszych podopiecz nych ale i innych mieszkańców gminy. I tak snujemy wizje i marzenia. Zawsze mamy plan A i plan B, a czasem – jak puścimy wo dze wyobraźni – to nawet plan C. Na najbliż sze lata chcielibyśmy pójść krok naprzód i stworzyć salę doświadczania świata z salą integracji sensorycznej „Ruch i Dotyk”, ko niecznie z konsultacjami psychologa, logo pedy i terapeuty SI. To taka sala wyposażona w różnego rodzaju urządzenia stymulujące rozwój zmysłów, stwarzające możliwości od
Każdy podopieczny fundacji jest nam bliski bierania nowych bodźców, wzbogaca nia doświadczeń oraz miłego spędzanie czasu w atmosferze relaksu oraz sala do rehabilitacji z przeznaczeniem dla dzieci z niepełnosprawnościami. Mogli byśmy tam realizować terapię stymu lacyjną zaburzonych zmysłów, ale i też zaprosić inne dzieciaki, chcące się roz wijać albo potrzebujące wyciszenia, relaksacji oraz otwierania się na świat zewnętrzny. Ale na razie nie będziemy zapeszać. Trzymajcie za nas kciuki; mam nadzieję, że wkrótce przedstawi my Wam naszą ofertę i działania. Trzymamy! Wszystkiego najlepszego, po� wodzenia w nadchodzącym roku. Rozmawiała Joanna Patej
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
Skorzystaj z dotacji! Wymień stary piec węglowy na ekologiczny! Walka ze smogiem i ograniczenie niskiej emisji to priorytetowe działania szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Sławomir Kawalec Urząd Gminy Wielka Wieś Ponadto przy okazji I Forum Me tropolii Krakowskiej, Wójt Gmi ny Krzysztof Wołos, wspólnie z włodarzami Gmin Metropolii Krakowskiej, podpisał petycję do Marszałka Województwa Ma łopolskiego i Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochro ny Środowiska o przygotowanie dodatkowego programu finan sowania likwidacji kotłów na lata 2020–2022.
W listopadzie podpisaliśmy umo wę z Urzędem Marszałkowskim na dofinansowanie kolejnych wymian starych „kopciuchów” w gospodarstwach domowych na nowe ekologiczne piece. W ra mach umowy wymienimy 69 pie ców, a pierwsze umowy z miesz kańcami podpiszemy już na początku grudnia! Łączna war tość projektu to blisko 530 tys. zł, z czego wartość dofinansowania wynosi 483 tys. zł. W związku z dużym zainteresowaniem wy mianami źródeł ciepła na ekolo giczne będziemy w najbliższym czasie przygotowywać doku mentację pod rozszerzenie tego projektu o kolejne blisko 200 pieców! Na walkę ze smogiem (w zakresie wymian pieców) wydaliśmy już blisko 3,5 mln zł, a z gminnego dofinansowania skorzystało już 300 gospodarstw domowych.
Prawie 20% wszystkich „kopciuchów” w naszej gminie zostało już wymienionych na kotły spełniające najwyższe normy
Przypominamy, że do końca 2022 roku mieszkańcy Małopol ski są zobowiązani do likwidacji pieców bezklasowych i ich wy miany na piece ekologiczne. Zachęcamy mieszkańców, którzy mają jeszcze stare piece węglowe, do skorzystania z gminnej dotacji na wymianę pieca. Deklaracja do stępna jest na stronie: www.wielka-wies.pl/dla-mieszkancow/piece/
fot.: UG Wielka Wieś
fot. Joanna Patej
6
7 37%
35% 29%
28% 21%
21% 172
137
19% 202
16%
39
29
18
8%
Będkowice
Bębło
52
Biały Kościół
Czajowice
35
25
14
Giebułtów
Wymienione kotły
19%
103
68
49
170 17%
15%
99 źródło danych: UG Wielka Wieś
169
Modlnica
17 Modlniczka
Pozostałe do wymiany
31 5 Prądnik Korzkiewski
58 20
18 Szyce
29
Tomaszowice Wielka Wieś
11 Wierzchowie
Procent wymienionych kotłów
Formularz Ekointerwencji
Małopolska bez smogu
Za pośrednictwem formularza Ekointerwencji można zgłaszać m.in.: przypadki spalania odpadów, eksploatacji instalacji, spa lania paliw niespełniających wymagań uchwały antysmogowej, sprzedaż węgla złej jakości czy naruszanie przepisów ochrony środowiska przez przedsiębiorcę. Zgłoszenie zostanie automa tycznie przesłane do właściwego organu, który powinien je zwe ryfikować. Formularz dostępny jest pod adresem: powietrze.malopolska.pl/ekointerwencja.
Gmina Wielka Wieś dołączyła do akcji Radia Kraków i Polskiego Alarmu Smogowego „Małopolska bez smogu” realizowanej we współpracy z Województwem Małopolskim.
Ekointerwencja to jeden z elementów projektu EkoMałopolska realizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Mało JP polskiego.
Od 2 do 13 grudnia w okolicy Urzędu Gminy zostanie zamonto wany przenośny pyłomierz, który będzie badał jakość powietrza. Aktualizowane na bieżąco wyniki pomiarów będą dostępne on -line na stronie www.radiokrakow.pl. Pomiarom towarzyszyć bę dzie kampania informacyjno-edukacyjna prowadzona na ante nie Radia Kraków i na stronie www.radiokrakow.pl. Pyłomierze zostaną zamontowane w ośmiu gminach „krakow JP skiego obwarzanka” oraz w Tyńcu. źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Czy Twój kominek spełnia wymagania ekoprojektu lub posiada sprawność cieplną co najmniej 80%? Jeśli nie, masz czas do końca 2022 roku na jego wymianę lub doposażenie
Nie przegap terminów! Uchwała antysmogowa dla Małopolski* JUŻ TERAZ!
Budujesz dom lub wymieniasz stary piec? Możesz montować wyłącznie kocioł grzewczy spełniający normy ekoprojektu.
Spalanie węgla niskiej jakości miał) oraz drewna i biomasy o wilgotności powyżej 20% jest zakazane.
Montujesz nowy kominek? Pamiętaj, że musi spełniać wymagania ekoprojektu.
DO KOŃCA 2022
Za naruszenie przepisów uchwały antysmogowej może być nałożony mandat do 500 zł lub kara grzywny do 5 000 zł.
Masz kocioł węglowy 3 lub 4 klasy? Jeśli tak, to masz czas do końca 2026 r. na jego wymianę. Od 2027 r. korzystanie z takiego urządzenia będzie zabronione.
Masz kocioł węglowy: pozaklasowy, klasy 1 lub 2? Jeśli tak, to masz czas do końca 2022 r. na jego wymianę. Od 2023 r. korzystanie z takiego urządzenia będzie zabronione. Dotychczas eksploatowane kotły 5 klasy mogą być nadal użytkowane.
DO KOŃCA 2026
* W Krakowie obowiązuje tzw. uchwała antysmogowa dla Krakowa, której regulacje różnią się od uchwały antysmogowej dla Małopolski. Chcesz być na bieżąco? Chcesz wiedzieć więcej? powietrze.malopolska.pl powietrze@umwm.pl
powietrze.malopolska.pl/komunikaty
f facebook.com/EkoMałopolska Zadzwoń: 12 63 03 100
KRAKOWSKI ALARM SMOGOWY
8
TEMAT NUMERU
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
8 MILIONÓW ZŁOTYCH – NAJDROŻSZY LEK ŚWIATA DLA KACPERKA Kacperek – mieszkaniec sąsiedniej gminy Zabierzów, urodził się w grudniu 2018 r. z wadą genetyczną – rdzeniowym zanikiem mięśni typu I. To choroba śmiertelna, do niedawna nieuleczalna. Ale teraz jest nadzieja!
Joanna Patej W Stanach Zjednoczonych dostępny jest lek zwalczający SMA w 97%. W Polsce lek nie jest stosowany ani refundowa ny. Warunkiem przystąpienia do kuracji jest wiek – dziecko nie może przekroczyć drugiego roku życia! Dzieci, u których zdiagnozowano SMA typu pierwszego, tra cą władzę w całym ciele, dochodzi do upośledzenia mięśni szkieletowych, a w konsekwencji do ciężkiej niewydolności oddechowej i śmierci. Potrzebna jest silna terapia, która zdusi chorobę w zarodku. Rozpoczął się wyścig z czasem i ruszyła ogólnopolska akcja charytatywna dla Kacperka. Co raz więcej życzliwych ludzi przyłącza się do różnorodnych inicjatyw. Pojawiają się niestandardowe pomysły, takie jak: licytacje usług remontowych, kosmetycznych, florystycz nych, noclegów za granicą czy choćby wirtualne spotkanie przy kawie i ciastku „Wspólne Ciastko i Kawa u Michała i Magdy Ryło!”. Do akcji włączają się samorządowcy, szkoły, przedszkola, seniorzy, artyści, sportowcy, handlowcy, przed siębiorcy, strażacy, a nawet dzieci, które przekazują na licy tacje swoje ulubione gry, zabawki i własnoręcznie wykonane prace plastyczne. Na Facebooku prowadzona jest grupa Licytacje dla Kacperka: www.facebook.com/groups/654529701723252/ Obecnie liczymy ponad 16 tysięcy osób i każdego dnia rośniemy o kolejne 500 osób. Zbieramy coraz większe sumy z licytacji, kończymy dziennie ponad 100 aukcji, sumy wahają się między 10 a 20 tysięcy złotych dziennie. Licytowane przedmioty są różne, od obrazków malowanych przez dzieci, po auta, które też są przeznaczane na licytacje. W akcję włączają się restauracje, apartamenty, hotele itp. Myślę, że skala pomocy jest tak duża, że nikt się tego nie spodziewał na początku. Pewna firma przekazała 100 choinek, które 7 grudnia będziemy sprzedawać dla Kacperka na rynku w Zabierzowie. W tej chwili [na dzień zamknięcia nume ru do druku – dop. red.] mamy uzbierane ponad 2,5 miliona złotych – walczymy dalej, o kolejne miliony. Wierzymy, że z pomocą ludzi jest szansa – mówi założyciel grupy Damian Pipień. Gru pa prowadzona jest wspólnie z Agnieszką i Sławkiem. 15 grudnia o godz. 15.00 przy Urzędzie Gminy organizowa ny będzie kiermasz bożonarodzeniowy, w trakcie którego przeprowadzona zostanie licytacja na rzecz Kacperka. Na aukcję przekazano m.in.: 3-dniowy pobyt w apartamencie Blue-Fin we Władysławowie czy piłkę i koszulkę z autogra fami piłkarzy Wisły Kraków. Ponadto w tym dniu będzie można zaopatrzyć się w różnorodne dekoracje świątecz ne i skosztować czekolady, zostanie otwarte lodowisko, a wszystkiemu towarzyszyć będą występy artystyczne na choinkowej scenie.
15 grudnia o godz. 15:00 na Placu Wspólnoty 1 w Szycach kiermasz bożonarodzeniowy z licytacjami na rzecz Kacperka (więcej informacji na ostatniej stronie okładki tego numeru) Wpłaty na konto Fundacja Serca dla Maluszka, ul. Kowalska 89/1, 43-300 Bielsko-Biała, numer konta: 85 1160 2202 0000 0001 9214 1142, tytułem: Kacper Ryło Fundacja Agenor, ul. Prądnicka 12, 30-002 Kraków, numer konta: 03 1020 2892 0000 5702 0577 5632, tytułem: Darowizna ,,Dla Kacperka’’ Zbiórki internetowe www.siepomaga.pl/ratujemy-kacpra Akcje na Facebooku: Licytuje-Pomagam Licytacje dla Kacperka Ryło
REKLAMA
Budżet Obywatelski dla LKS Błękitni Modlnica W czwartej edycji Budżetu Obywatelskiego Województwa Małopolskiego dofinansowanie na blisko 150 tysięcy złotych zdobył projekt „Uwolnij potencjał – podniesienie standardu szkolenia piłkarskiego dzieci i młodzieży”.
Zadanie adresowane będzie do zawodników i zawodniczek w wieku 5–17 lat z dwóch klubów: LKS Błękitni Modlnica oraz KS Płomień 2010 Jerzmanowice. Dzięki dofinansowaniu podniesiony zostanie standard szkolenia piłkarskiego dla dzieci i młodzieży, którzy należą do tych dwóch klubów sportowych. W ramach uzyskanego wsparcia zakupiony zostanie niezbędny sprzęt sportowy, urządzenia i elementy do przy gotowania boisk do zajęć szkoleniowych oraz akcesoria treningowe, takie jak: przenośne bramki treningowe, dresy, stroje sportowe i piłki. Podsumowaniem projektu będzie organizacja dwóch turniejów w for mie festynów sportowych, jednego w Modlnicy, a drugiego w Łazach, z udziałem zaproszonych klubów i akademii piłkarskich z terenu Małopolski. W czasie trwania tur nieju uczestnicy będą mieli możliwość spotkań i rozmów z zaproszonymi gośćmi – m.in. znanymi JP byłymi i obecnymi zawodnikami piłkarskiej Ekstraklasy.
fot. archiwum ogranizatorów
W gospodarstwie agroturystycznym „We Młynie” obyło się spotkanie poświęcone promocji książki Życie nad Prądnikiem – wspomnienia mieszkańców. Publikacja została wydana przez Stowarzyszenie Miłośników Doliny Prądnika „Nasza Dolina” i jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach realizacji projektu grantowego Stowa rzyszenia Korona Północnego Krakowa pod nazwą „Aby nie odeszło w niepamięć – wydanie publikacji opisującej historię i tradycję Prądnika Korzkiewskie go”. Książka będzie dostępna w Gminnej Bibliotece JP Publicznej w Wielkiej Wsi.
fot. archiwum ogranizatorów
Życie nad Prądnikiem – wspomnienia mieszkańców
10
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
fot. archwium SP w Wielkiej Wsi
Misie, miśki i misiaczki – czyli Światowy Dzień Pluszowego Misia Któż z nas nie miał w dzieciństwie ulubionego pluszowego misia – takiego, który z uwagą słuchał naszych sekretów, pocieszał i usypiał…? No właśnie… Magdalena Zięcina historyk, bibliotekarz Szkoła Podstawowa w Wielkiej Wsi Drogi Czytelniku, i Ty z pewnością masz teraz przed oczami obraz uszatka, który – gdy byłeś małym dzieckiem – skradł Twoje serce. Trudno zaprzeczyć, że pluszaki to najwier niejsi przyjaciele, idealni pocieszyciele i najlepsi powiernicy dziecięcych tajem nic. I tak było od zawsze. Pluszowi boha terowie zajmowali najważniejsze miejsce w pokoju naszych rodziców i dziadków. I nieważny był wygląd uszatka – mógł być piękny i pachnący nowością lub wręcz przeciwnie – nie oszczędzany przez dzieci i czas, bez lewego oka i z naderwaną łapką. W każdym było to coś, za czym się tęsk niło, co wzruszało i wzbudzało najczulsze emocje. I z tego właśnie powodu zasługuje on na swoje święto!
Światowy Dzień Pluszowego Misia obcho dzony jest 25 listopada, w rocznicę stwo rzenia tej zabawki. Ten wyjątkowy dzień świętują dzieci i dorośli na całym globie. Szczególną wagę do tego święta przywiązu je się w żłobkach, przedszkolach i szkołach. Coroczną tradycję podtrzymują ucznio wie ze Szkoły Podstawowej w Wielkiej Wsi. W tym roku 17 urodziny Pluszowego Misia (17 ponieważ samo święto powstało w 2002 roku, kiedy przypadała setna rocznica stwo rzenia zabawki) obchodzono tu wyjątkowo hucznie. Odbyło się bowiem wielkie misio we przyjęcie dla dzieci z klas 1–3 oraz ich maskotek. Na uroczystości przypomniano historię pluszowego misia, przeprowadzono quiz z wiedzy o literackich pluszakach oraz rozstrzygnięto konkurs plastyczny. Głów nym punktem programu – oczekiwanym
nie tylko przez dzieci, ale też zaproszonych gości – było głośne czytanie wybranych fragmentów „Misia Uszatka” Czesława Jan czarskiego. Do wspólnego czytania włączyli się goście – Joanna Patej, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej, Magdalena Szymań ska, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu, a także Agnieszka Habina, dyrek tor szkoły. Krótkie, ale zabawne przygody Uszatka bardzo spodobały się najmłodszym słuchaczom, a tym nieco starszym przypo mniały beztroskie lata dzieciństwa. Uczniowie z Wielkiej Wsi udowodnili, że ukochany miś to nie zwykła zabawka, lecz wyjątkowy kompan, zaufany przyjaciel oraz najwierniejszy towarzysz, który chroni, uspokaja i bawi – i właśnie za te role należy mu się chwila uwagi. OGŁOSZENIE
Informacja o wywieszeniu wykazów nieruchomości przeznaczonych do oddania w dzierżawę, użytkowanie, użyczenie lub najem w trybie bezprzetargowym na terenie gminy Wielka Wieś Wójt Gminy Wielka Wieś informuje, że na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 z późn. zm.) w siedzibie Urzędu Gminy w Wielkiej Wsi, Plac Wspólnoty 1, 32-085 Szyce, na tablicy ogłoszeń na parterze wywieszono na okres 21 dni, począwszy od 16.12.2019 r., wykazy nieruchomości przeznaczonych do oddania w dzierżawę, użytkowanie, użyczenie lub najem w trybie bezprzetargowym.
11
Kuracja czy relaks w XIX-wiecznym Ojcowie? Tym razem zapraszam do podróży w czasie. Usiądźmy wygodnie i przenieśmy się w klimat ojcowskiego „spa”, czyli funkcjonującego w Dolinie Prądnika od połowy XIX w. aż do wybuchu II wojny światowej uzdrowiska. Alicja Fischer Główny specjalista ds. edukacji Ojcowski Park Narodowy Wyruszamy w podróż o jakieś 150 lat wstecz. W wyniku sytuacji politycznej i utrudnio nego dostępu do bardziej znanych miej scowości uzdrowiskowych, Ojców stał się prawdziwym kurortem na miarę tych zagra nicznych. Powstające wówczas drewniane budynki do dziś zachowały swój wyjątkowy styl, zwany szwajcarsko-ojcowskim, a sama miejscowość była nazywana polską Szwaj carią. Dzisiejsza Kaplica na Wodzie to daw ne łazienki zdrojowe. I choć dziś wiemy, że zarówno wody, jak i mikroklimat doliny nie mają szczególnych właściwości leczniczych, wciąż możemy poczuć tu uzdrawiającą moc obcowania z przyrodą, zachwycić się wyjąt kowym krajobrazem i doświadczyć mocy płynącej z dziedzictwa naszych przodków.
Zapewne wiele przybywających do Ojcowa osób koiło skołatane nerwy otaczającym kraj obrazem czy zajmowało czas przechadzkami po Parku Zamkowym, urządzonym przez ogrodnika projektującego krakowskie Plan ty. Czy jednak tylko na takie rozrywki mogli liczyć ówcześni kuracjusze? Ależ nie! Gospo darze uzdrowiska dbali o to, by goście za nadto się nie znudzili. W Parku Zamkowym znajdowała się muszla koncertowa, przygry wały orkiestry, a wstęp do centrum parku był płatny. Lokalne podanie mówi o tym, iż bilet wstępu kosztował tyle, ile dwa dni pra cy chłopów na roli. Mieszkańcy okolicznych wsi gromadzili się na skałach powyżej, stąd nazwa jednego z masywów skalnych, zwa nego Tańcówkami. Do tego budynek gim nastyczny, boisko, strzelnica, sklepy, a zimą przejażdżki na nartach. Dalszą podróż w czasie odbędą Państwo już z lekturą w ręce. Zgłębiając temat uzdro wiska, warto bowiem sięgnąć do książki Katarzyny Kobylar czyk Wszystko płynie oraz Monografii Kulturowej Ojcowskiego Parku Narodowego pod red. Jó zefa Partyki czy przewodnika turystycznego autorstwa J. Par tyki Ojcowski Park Narodowy. W samym centrum Ojcowa, na Zdjęcie pocztówki ścianie Bazaru Warszawskiego, z archiwum OPN znajduje się także wystawa po święcona dawnemu „spa”.
Wyobraźmy sobie, że jako kuracjusze stru dzeni podróżą przybywamy bryczką do osła wionego uzdrowiska w Ojcowie. Gdzie skie rujemy swoje pierwsze kroki? Wielu z nas udałoby się pewnie do słynnego domu zdro jowego „Goplana”. To tu, przez najbliższych kilka tygodni, będziemy nocować i zażywać wszelakich zdrowotnych kąpieli, a także pić duże ilości wód sprowadzanych do Ojcowa na cele lecznicze. W Ojcowie leczono m.in. zołzy i blednicę. „Goplana” służyła swoją gościnnoś cią, choć zachowały się także opisy, które dziś znalazłyby się zapewne w książce skarg i zaża leń. Jedna z dam wspominała, że po przybyciu do kwatery uzdrowiskowej została przywita na „słowem grubym, wywołującym rumie niec”. Cóż, nie można wszystkim dogodzić.
fot. archiwum OPN
W Ojcowie leczono m.in. zołzy i blednicę
Bezpłatny stomatolog dla uczniów Pomiędzy gminą Wielka Wieś a Agnieszką Nowaczewską (prowadzącą Przychodnię Stomatologiczną ,,Agamed” z siedzibą przy Placu Wspólnoty 2 w Szycach) podpisane zostało porozumienie na udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu leczenia stomatologicznego dla dzieci i młodzieży, finansowanych ze środków publicznych.
Uczniowie szkół, których organem prowadzącym jest gmina Wielka Wieś, od 27 listo pada 2019 r. mają prawo do nieodpłatnego leczenia stomatologicznego według wykazu świadczeń gwarantowanych finansowanych ze środków ujętych w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia. W dniach od 3 grudnia 2019 r. do 12 grudnia 2019 r. w szkołach podstawowych odbędą się bezpłatne przeglądy jamy ustnej u dzieci, kwalifikujące do bezpłatnego leczenia sto matologicznego. Przeglądy będą obejmowały: ocenę stanu uzębienia oraz wykrywanie nieprawidłowości wad zgryzu. Przeglądy będą wykonywane przez lekarza stomatologa, Renatę Nowaczewską. Po przeglądzie rodzice dzieci otrzymają informację o kwalifikacji do bezpłatnego leczenia, które będzie możliwe w Agamedzie po wcześniejszej rejestracji Joanna Kozioł, UG w Wielkiej Wsi telefonicznej (pod numerem 12 419 17 97).
Harmonogram przyjęć uczniów: poniedziałek
14:00–18:00
wtorek
12:00–18:00
piątek
9:00–15:00
12
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
Mediacja pomocą w rozwiązywaniu sporów Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wielkiej Wsi we współpracy z mediatorem od listopada umożliwia mieszkańcom naszej gminy skorzystanie z nowej formy pomocy, jaką jest mediacja.
Mediacja to alternatywna metoda rozwią zywania sporów. Oferuje stronom pomoc w samodzielnym jego rozstrzygnięciu, prze ważnie w znacznie krótszym czasie oraz przy niższych kosztach niż proces sądowy. W ostatnich latach można obserwować jej intensywny rozwój w naszym kraju. Głów nymi zasadami mediacji są neutralność, bezstronność, poufność oraz dobrowolność. Dwie pierwsze odnoszą się do postawy me diatora względem uczestników oraz przed miotu sporu. Ma on obowiązek w równym stopniu wspierać każdą ze stron we wspól nej rozmowie. Neutralność zobowiązuje go do nienarzucania własnych rozwiązań rozpatrywanych problemów. Podczas me diacji uczestnicy sami szukają drogi do porozumienia, a mediator ma za zadanie ich w tym wspierać. Używa do tego swoich umiejętności i wiedzy z zakresu komunika cji, negocjacji oraz sposobów rozwiązywania konfliktów. Mediacja jest w pełni dobro
wolna. Strony, zgłaszając się do mediatora, robią to z własnej woli i na każdym etapie mogą zrezygnować bądź zawiesić mediację. Strony mogą również zgłaszać swoje uwagi i wspólnie z mediatorem modyfikować spo sób prowadzenia procesu tak, aby jak najle piej odpowiadał on potrzebom uczestników. Zasada poufności odnosi się do dyskrecji ca łego postępowania. Ustawodawca zobowią zuje osobę mediatora, jak i każdego uczest nika, do zachowania w tajemnicy wszystkich informacji, które zostały ujawnione w trak cie mediacji. Dotyczy to również sądu, który nie może pytać mediatora o żadne kwestie poruszone podczas rozmów. Pozwala to stronom na pełną swobodę w wyrażaniu swoich myśli oraz przekonań. Zakres kwestii poruszanych w ramach mediacji jest bardzo szeroki. Mogą to być różnego rodzaju spory rodzinne, m.in. dotyczące formy opieki nad dzieckiem rozwiedzionych rodziców, spraw obejmujących podział majątku, jak również
Michał Prządo Mediator GOPS w Wielkiej Wsi prób polepszenia wspólnego funkcjonowa nia rodziny na co dzień. Innymi problemami, z jakimi można się zgłaszać, są m.in. spory sąsiedzkie, spór o miedzę lub spory ze świad czeniodawcami usług. Należy pamiętać, że wystarczy, aby tylko jedna ze stron zgłosiła się do mediatora. Jego zadaniem będzie za proszenie do mediacji pozostałych stron. Jeżeli strony mają taką wolę, ugoda zawarta przed mediatorem może zostać zatwierdzo na przez sąd i wywoływać takie same skutki jak wyrok sądowy. Mediacje odbywają się w Punkcie Wsparcia i Pomocy Rodzinie w Szycach (Plac Wspól noty 2), dwa razy w miesiącu w godzinach popołudniowych. W celu umówienia spot kania z mediatorem prosimy o kontakt pod numerem 12 419 11 01. OGŁOSZENIE
Wizyta studialna seniorów na Lubelszczyźnie
fot. archiwum GOPS
W ramach projektu „Przestrzeń dla seniorów 2.0” Rządowego Progra mu Aktywizacji Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020 senio rzy z gminy Wielka Wieś przez 3 dni gościli na Lubelszczyźnie. Wespół z delegacjami z gmin Miechów, Kozłów i Zielonki poznawali doświadczenia i działania swoich kolegów i koleżanek z Nałęczowa, Wojciechowa i Wąwolnicy. Dyskutowali o powołaniu rad seniorów, uczestniczyli w warsztatach pieczenia rogalików, słuchali opowieści o produktach lokalnych, spacerowali questem po Celejowie i byli z wi zytą u kowala w Wojciechowie. W ramach rekreacji zwiedzili: sanktua rium Matki Bożej Kębelskiej, Wąwóz Korzeniowy oraz Kazimierz Dolny. Cieszymy się, że nasi seniorzy są aktywni, a także że swoimi doświad czeniami dzielą się z innymi na forum ogólnopolskim. Małgorzata Żurek, GOPS w Wielkiej Wsi
13
Wybrano projektantów obwodnicy Zabierzowa Rozstrzygnięte zostało postępowanie przetargowe na przygotowanie doku� mentacji projektowej, w tym projektu budowlanego wraz z uzyskaniem decyzji ZRID (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej) na wybudowanie obwodnicy Zabierzowa w ciągu drogi krajowej nr 79.
Umowa pomiędzy Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Auto strad a firmą Mosty Katowice sp. z o.o. została podpisana 15 li stopada. Wykonawca w ciągu 18 miesięcy jest zobowiązany do wykonania opracowań geodezyjno-kartograficznych, geolo gicznych i hydrogeologicznych, wielobranżowego projektu bu dowlanego ze wszystkimi uzgodnieniami, przygotowania ma teriałów do wniosku o uzyskanie ZRID, opracowania drugiego raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko, projektu wy konawczego i dokumentacji do przetargu na roboty budowlane. Procedura przetargowa wyłonienia wykonawcy robót budow lanych jest planowana na 7 miesięcy, a realizacja inwestycji na kolejne 26 miesięcy. Zatem inwestycja powinna zostać oddana do użytku na wiosnę 2024 roku. Będziemy śledzić postęp prac. Mamy nadzieję, że gmina Wiel ka Wieś będzie aktywnym uczestnikiem postępowania projek AW towego. O budowie obwodnicy Zabierzowa obszerny materiał zamieściliśmy w nu merze 5/2019 (sierpniowym).
I Forum Metropolii Krakowskiej i petycja w sprawie przygotowania dodatkowego programu finansowania kotłów
fot. archiwum UG Wielka Wieś
W Krakowie odbyło się I Forum Metropolii Krakowskiej, w trakcie którego Wójt Gminy Krzysztof Wołos, wspólnie z włodarzami gmin Metropolii Krakowskiej, podpisał petycję do Marszałka Wojewódz twa Małopolskiego i Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochro ny Środowiska i Gospodarki Wodnej o przygotowanie dodatkowego programu finansowania likwidacji kotłów w gminach Metropolii Krakowskiej na lata 2020–2022. Mieszkańcy Małopolski będą zobo wiązani do likwidacji pieców bezklasowych i ich wymiany na piece JP ekologiczne od 2022 roku. REKLAMA
REKLAMA
14
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
Energia naszych domów Energia w domu kojarzona jest głównie z prądem. Drugie skojarzenie przychodzi zimą, gdy dom potrzebuje energii cieplnej. To właśnie sposoby pozyskiwania ciepła dla domu są głównym przedmiotem w dyskusji o jakości powietrza. Jacek Pietrzyk Wiceprezes Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki Sieci ciepłownicze to z reguły przywilej wielkich miast. Alternatywne samowy starczalne źródła energii to domena za możnych obywateli. Pozostali wybierają indywidualne źródła ogrzewania w po staci kotłów na paliwa stałe, gazowe lub olej opałowy. Niewątpliwym pozostaje fakt, że znacząca większość domów po trzebuje w okresie jesienno-zimowym dodatkowej energii, aby zapewnić komfort cieplny jego mieszkańcom. Poza ogrzewa niem zimą, budynki coraz częściej muszą być ochładzane latem. To także wydatek energetyczny zasilany najczęściej energią elektryczną. Proporcja pomiędzy zużyciem energii a utrzymaniem komfortu cieplne go w budynku, zarówno zimą, jak i latem, zależna jest głównie od jakości wykonania budynku. Wynika to na wstępie z odpo wiedniego zaprojektowania kwestii izolacji już na poziomie fundamentów. W wielu przypadkach, zwłaszcza podczas prac budowlanych wykonywanych meto dą gospodarczą, spotkać można się z po glądem, że skoro dom nie posiada piwnic, zbędne jest wykonywanie izolacji funda mentów. Brak lub niewłaściwe wykonanie tego elementu budynku, w zależności od rodzaju gruntu, objawi się w trakcie eks ploatacji budynku wilgocią, której pozbycie się można porównać do walki z wiatraka mi. Osuszanie wymaga energii, a podcią gająca kapilarnie woda będzie nieustannie dostarczać niechcianego, zwłaszcza zimą, chłodu. Podciąganie kapilarne można po równać do podlewania kwiatów w doniczce od strony podstawki. Ci, którzy zauważyli ten błąd konstrukcyjny, często podejmu ją prace naprawcze. Tutaj warto zwrócić uwagę, że w przypadku zasolonych ścian fundamentów, zamykanie ich izolacją bez odpowiedniego osuszenia jest działaniem nieskutecznym, a wręcz szkodliwym. Kolejnym ważnym elementem izolacyj nym jest dokładne połączenie izolacji ścian fundamentów z izolacją pierwszej kondygnacji. Miejsca te często ulegają uszkodzeniu w trakcie prac ziemnych wo kół budynku. Uszkodzona folia kubełkowa lub postrzępiony styropian zasmarowany pianką montażową to miejsca, w których woda jako dobry przewodnik cieplny za wsze znajdzie sobie miejsce, aby wypro wadzić ciepło z naszego domu. Budując
lub remontując dom wiemy, że stolarka okienna i drzwiowa powinna posiadać ni ski współczynnik przenikalności cieplnej. Zabezpiecza nas to latem przed nadmier nym nagrzewaniem pomieszczeń, a zimą przed ich wychłodzeniem. Często jednak zapominamy lub nie jesteśmy świadomi potrzeby dopilnowania ekipy montażo wej, żeby montaż owej stolarki odbył się prawidłowo. Najczęstsze grzechy to nie dopasowanie wymiaru okna do otworu w ścianie i prowizoryczne podkładanie ka wałków materiałów budowlanych, punkto we stosowanie pianki montażowej. Szcze gółem są śruby kotwiące stolarkę do ścian. Tutaj warto zadbać, aby przed wkręceniem były posmarowane np. silikonem. Przy bu dowie łatwo zapomnieć o poziomym ocie pleniu ścian szczytowych lub o miejscach pomiędzy pierwszą zewnętrzna krokwią a ścianą. Te niedoróbki nie będą wizualnie przyciągać uwagi estety, odczuwalne będą jednak w portfelu w postaci rachunku za energię. Efektem finalnym działań termomoderni zacyjnych jest najczęściej pięknie odmalo wana elewacja, wykonana ze styropianu. Czy to wystarczy? Nowe domy posiadają zazwyczaj ocieplenie w stropach. W przy padku termomodernizacji starszych bu dynków zwykle zachowujemy się tak, jakbyśmy zimą ubierali ciepły kożuch, ale zapominali o skarpetach i czapce. To po równanie odnosi się do stropów nad piwni cami lub płyt, na których posadowiony jest budynek, oraz do stropów pomiędzy pod daszem, a częścią użytkową. O ociepleniu od strony poddasza najczęściej zapominają właściciele budynków, w których ta kon dygnacja nie jest częścią użytkową. Właściwa izolacja termiczna budynku to fundament w dążeniu do dobrej jakości powietrza. Im mniej energii będzie potrze bował twój dom, tym mniej zanieczyszczeń wyemitujesz. Myślisz, że gdy ogrzewasz dom gazem, to nie należysz do grupy, któ ra może zrobić jeszcze coś dla klimatu? Możesz wiele, bowiem zapasy gazu mają posłużyć także przyszłym pokoleniom. Podobnie jest ze wszystkimi surowcami. Podstawą zrównoważonego korzystania ze środowiska jest nie tylko niezanieczysz czanie, ale takie korzystanie z jego dóbr, aby przyszłe pokolenia też mogły ich użyć.
15
Odżywiaj swój mózg Co nasuwa się od razu, gdy myślimy o odżywianiu mózgu? Orzechy! Najlepiej włoskie, których połówki wyglądają całkiem podobnie do pofałdowanych struktur mózgowych w naszych głowach… Aleksandra Socha VegeBalance vegebalance.pl Zgadza się – orzechy, m.in. ze wzglę du na wysoką zawartość niena syconych kwasów tłuszczowych i znakomitej jakości białka wpływają pozytywnie na funkcje mózgowe. Mózg jest jednym z organów o naj wyższej zawartości tłuszczu. Tak zwana istota szara mózgu składa się z niego w około 50%, z czego aż 33% stanowią kwasy tłuszczowe omega-3. Najbogatszymi źródłami omega-3 są tłuste ryby morskie, orzechy, algi, tofu oraz dobrej jakości oleje (np. lniany) i oliwy. Niedostateczne spożycie kwasów wielonienasyconych z grupy ome ga-3, EPA i DHA, naukowcy wiążą bezpośrednio z częstszym występo waniem depresji. Aktualnie prowadzi REKLAMA
się coraz więcej badań wykazujących zależności pomiędzy niedoborami pierwiastków w organizmie a podat nością na zaburzenia behawioralne i psychiczne. Ogólnie rzecz ujmując, to, czym odżywiamy swój organizm, pomaga lub przeszkadza neurolo gicznemu funkcjonowaniu mózgu. Poza kwasami z grupy omega-3 istnieje jeszcze kilka kluczowych składników dla kondycji psychicz nej, są to: yy kwas foliowy (zawarty głównie w zielonych roślinach liścia stych), którego niedobór prze kłada się na zmniejszenie liczby neuroprzekaźników w mózgu, a tym samym pogorszenie jego funkcjonowania;
świadomość i równowaga
yy cynk, który jest obecny w struk turze około 200 różnych enzy mów i ma niebagatelne zna czenie dla centralnego układu nerwowego oraz układu immu nologicznego. Wykazano bez pośredni związek zachodzący pomiędzy niedoborami cynku a obniżoną aktywnością, osła bieniem pamięci i koncentracji. Źródła cynku to: pestki dyni, za rodki pszenne, słonecznik, ner kowce, kakao; yy tryptofan – aminokwas egzo genny występujący w nasionach roślin strączkowych (w tym w soi), nabiale, jajkach – który ma bezpośredni wpływ na po budzenie produkcji ważnego neuroprzekaźnika – serotoniny.
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
16
Co słychać w szkolnej bibliotece w Modlnicy? Szkoła Podstawowa w Modlnicy otrzymała środki finansowe o wartości 15 000 zł na zakup nowości wydawniczych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa na lata 2016–2020. Celem programu jest wzmocnienie zainteresowań i aktywności czytelniczej uczniów w szkołach oraz bibliotekach pedagogicznych. Bronisława Czajkowska Bibliotekarz Szkoła Podstawowa w Modlnicy Dzięki uzyskanemu wsparciu finansowemu bibliote ka szkolna może zakupić nowości wydawnicze i lek tury. Ważną wskazówką dla tworzenia zamówienia były ankiety skierowane zarówno do nauczycieli, jak i rodziców oraz uczniów. Uczniowie mogli rów nież przekazać swoje sugestie co do zakupu książek bezpośrednio w bibliotece szkolnej. Realizacja zadań wynikających z Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa owocuje wzrostem statystyk jeśli cho dzi o wypożyczanie książek. Ponadto księgozbiór bi blioteki wzbogacił się nie tylko o lektury szkolne, ale także o książki zgodne z potrzebami i zainteresowa niami czytelników. Biblioteka szkolna podejmuje szereg akcji związanych z promocją czytelnictwa. W szkole działa Klub Czy telniczy, do którego należą uczniowie ze starszych klas szkoły podstawowej. Bierzemy udział w ogólno polskim programie „Poczytajmy”. W ramach tej akcji starsi uczniowie naszej szkoły czytają dla przedszko laków oraz uczniów z klas I–II szkoły podstawowej. W bibliotece szkolnej przeprowadzane są spotkania,
mające na celu promowanie zakupionej literatury i częstszych odwiedzin. Od kilku lat uczestniczymy w wielu akcjach i konkursach wojewódzkich, m. in.: „Konkurs Pięknego Czytania” czy „Drzewo recenzji”. Bierzemy udział w ogólnopolskim programie: „Jak nie czytam, jak czytam” oraz zorganizowaliśmy „Noc Bi bliotek”. W październiku uczniowie z klas 8a i b oraz 7b odwiedzili Targi Książki w Krakowie. Do ciekawych inicjatyw należy przygotowywane przeze mnie przed stawienie o książce jako głównej bohaterce oraz paso wanie uczniów klas pierwszych na czytelników biblio teki szkolnej. W ramach współpracy pomiędzy szkołą a Gminną Biblioteką Publiczną w Wielkiej Wsi ucznio wie naszej szkoły (klasa 8a i b) wzięli udział w spotka niu autorskim z Jolantą Mirecką. Spotkanie było możliwe dzięki współpracy z Fundacją WyspArt w ramach projektu Krakowski Inkubator Kultury, współfinansowanego przez Narodowy Insty tut Wolności ze środków Funduszu Inicjatyw Obywa telskich na lata 2014–2020. Gminna Biblioteka Pub liczna jest jednym z partnerów tego projektu.
# haloksiazka To już ostatnia szansa, aby w akcji #haloksiazka zdobyć atrakcyjne nagrody od Wydawnictwa ZNAK. Dla 10 najszybszych czytelników Wiadomości WW, którzy podczas czytania miesięcznika zadzwonią do biblioteki i podadzą hasło, czekają książki – nowości z Wydawnictwa ZNAK (5 egzemplarzy dla pierwszych 5 dzwoniących) oraz 5 niezwykłych notesów literackich – rów nież od Wydawnictwa ZNAK. Serdecznie dziękujemy Wydawnictwu ZNAK za przekazanie wszystkich nagród umożliwiających przeprowadzenie za AS bawy. Dzwońcie do biblioteki: 12 419 16 87! REKLAMA
OFERUJEMY MECHANICZNE:
W
ADOWSKI
usługi porządkowe • zamiatanie i odśnieżanie • koszenie parkingów traw chodników łąk dróg nieużytków wyjazdów z budowy • karczowanie działek • oraz usługi rolnicze WADOWSKI@ONET.COM.PL 502 136 488
17
Jak obchodziliśmy 101. rocznicę odzyskania niepodległości? Wspólne śpiewanie, apele, występy, pokazy, a nawet bieg – wszystko to działo się w naszej gminie 11 listopada. Joanna Patej Już dzień przed rocznicą odzyskania nie podległości mieszkańcy Modlniczki tłumnie zgromadzili się na Placu Norbertanek i od śpiewali hymn Polski i Rotę. Do uroczystości przyłączyli się uczniowie Szkoły Podstawowej w Białym Kościele, którzy na hali sportowej wspólnie z przybyłymi mieszkańcami Zaśpie
wali dla Niepodległej. Śpiew prowadziły Bia łokościelanki oraz Czajowianki. W szkołach odbyły się również apele i występy z tej okazji.
Trasę najszybciej pokonali:
słodkie wypieki pań z Koła Gospodyń Wiej skich w Białym Kościele. Osoby, które po trzebowały regeneracji po biegu, mogły sko rzystać z profesjonalnych masaży uczniów z Krakowskiej Szkoły Masażu. Obok bramy startowej swój sprzęt bojowy prezentowali żołnierze z 6 Brygady Powietrznodesanto wej dowodzeni przez zastępcę dowódcy 16 Batalionu, majora Piotra Neumanna. W trak
fot. Joanna Patej fot. UG Wielka Wieś
fot. archiwum organizatorów
fot. Joanna Patej
fot. Adam Wójcik
fot. archiwum UG Wielka Wieś
Już po raz ósmy w Białym Kościele zorgani zowany został bieg niepodległościowy, któ rego malownicza trasa prowadziła z Białego Kościoła, doliną Prądnika, obok Bramy Kra
kowskiej w Ojcowskim Parku Narodowym, z powrotem do Białego Kościoła. W biegu uczestniczyła grupa 600 zawodników doro słych i ponad setka dzieci. Zawodnicy rywa lizowali w klasyfikacji generalnej, kilkunastu kategoriach wiekowych i klasyfikacji mał żeństw o liczne nagrody finansowe i rzeczowe.
1. miejsce – nr 503, Marcin Ciepłak (00:39:18) 2. miejsce – nr 99, Radosław Kłeczek (00:39:31) 3. miejsce – nr 26, Michał Bąk (00:39:50) Spośród pań najszybciej przebiegła Katarzyna Broniatowska (00:42:39), zajmując 6 miejsce. Dla uczestników biegu i kibiców przygo towana została wojskowa grochówka oraz
cie wydarzenia można było podziwiać poka zy utalentowanych zawodników sekcji Kung Fu Choy Lee Fut LKS Potok Więckowice. Organizatorami Niepodległościowej Jede nastki byli Urząd Gminy Wielka Wieś i KKS Jura Moto Sport. Impreza odbyła się przy wsparciu finansowym Województwa Mało polskiego.
18
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
Do dwóch razy sztuka? Ryzyko sie opłaciło – w nowym przetargu na odbiór odpadów zostały złożone cztery, bardziej atrakcyjne cenowo od wcześniejszych, oferty. Adam Wójcik W pierwszym przetargu na odbiór odpadów komunalnych w gminie Wielka Wieś w 2020 roku została złożona tylko jedna oferta o wartości 4,6 mln zł. Zważywszy na to, że poprzednia umowa na lata 2017–2019 opiewała na kwotę 3,6 mln zł, można się było spodziewać drastycznej podwyżki cen dla mieszkańców. Wójt i Rada Gminy podjęli trudną decy zję o unieważnieniu tego przetargu i rozpisaniu nowego. Decyzja była ryzykowna, gdyż nie było żadnej gwarancji, iż w nowym przetargu zostanie złożonych więcej ofert. Ponadto w gminach sąsiadu jących z naszą opłaty za odbiór odpadów komunalnych w 2019 roku rosły gwałtownie – np. w gminie Jerzmanowice-Przeginia: 22,20 zł od osoby za odpady segregowane i 44,40 zł za odpady niesegregowane; w gminie Zielonki – odpowiednio – 24,00 zł i 37,00 zł; w gminie Zabierzów (staw ki obowiązują od 1.04.2019 r.) – odpowiednio – 16,00 zł i 38,00 zł. Prawie wszystkie gminy planują podniesienie w 2020 roku opłaty za odbiór od padów segregowanych powyżej 20 zł. Oferty złożone w drugim przetargu zostały otworzone 21 listopada. Wpłynęły cztery oferty. Dwie najniższe (różniące się zaledwie o 8 tys. zł) opiewają na niecałe 3 mln zł, trzecia na prawie 4 mln, a najwyższa na 4,4 mln. Różnica między najniższą, a najwyższą jest więc duża, niemal 50%. OGŁOSZENIE
Zatem unieważnienie pierwszego przetargu było dobrą de cyzją, bo do oceny zostały przedstawione cztery zróżnico wane propozycje. Złożone oferty są obecnie weryfikowane pod względem po prawności formalnej i merytorycznej. Oferenci są wzywani do uzupełnienia przedstawionej dokumentacji. Być może w momencie ukazania się tego numeru Wiadomości WW, będzie już znany wynik przetargu, ale nie można też wy kluczyć odwołań. Mamy nadzieję, że umowa z firmą odbierającą odpady bę dzie zawierać postanowienia o odbieraniu śmieci segrego wanych co dwa tygodnie, a nie raz w miesiącu, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, co wręcz zachęca do spala nia plastików w piecach i kominkach. Na końcowe stawki, które mieszkańcy będą płacić za od biór odpadów, wpływ będą mieć m.in.: a) wynegocjowana wartość kontraktu z firmą odbierającą odpady, b) koszt obsługi administracyjnej, c) koszt likwidacji nadal istniejących nielegalnych wysy pisk śmieci, d) koszt utrzymania Punktu Selektywnej Zbiórki Odpa dów Komunalnych (PSZOK), e) zwolnienia z tytułu posiadania kompostowników, f) zwolnienia z części opłat rodzin wielodzietnych. Można przewidywać, że ostateczna stawka nie będzie wyż sza niż 23 zł od osoby za miesiąc w przypadku odpadów segregowanych. Ostateczną decyzję podejmie Rada Gminy w grudniu. Jeszcze kilka refleksji. Wytwarzamy coraz więcej odpadów i – paradoksalnie – zryczałtowane opłaty za ich odbiór oraz premiowanie segregacji powodują, że coraz mniej śmieci trafia na dzikie wysypiska lub jest spalana w domach. Mu simy myśleć o ich zagospodarowaniu w perspektywie 5-10 lat. Fakt, nie jest to łatwe wobec ciągłych zmian w regula cjach ustawowych. Posiadanie kompostownika nie rozwiąże kwestii zagospoda rowania odpadów biodegradowalnych. Z doświadczenia mo jego i sąsiadów wynika, że nawet 3–4 kompostowniki nie wy starczają do zgromadzenia wszystkich bioodpadów, zwłaszcza jesienią, a domów w gminie przybywa i będzie przybywać. Konieczne jest wybudowanie profesjonalnej kompostowni lub biogazowni – najlepiej obsługującej kilka gmin. Niesegregowane odpady z tzw. „krakowskiego obwarzanka”, do którego należy także gmina Wielka Wieś, muszą trafiać nie na wysypiska, ale do (posiadającego przecież jeszcze wol ne moce) krakowskiego Zakładu Termicznego Przekształca nia Odpadów. Władze Krakowa w trosce o stan powietrza w mieście powinny wręcz zachęcać ościenne gminy do ta kich działań. Jeśli tego nie zrobimy, za kilka lat potrzebne będą tereny pod nowe wysypiska, a opłaty znów drastycznie wzrosną.
19
Poszukujemy lokalnych producentów LGD Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa rusza z realiza cją kolejnego projektu własnego pt. „Lokalności – targi produktów lokalnych” służącego promocji lokalnych produktów z terenu LGD. W ramach projektu chcemy promować lokalne produkty żyw nościowe i rękodzielnicze z terenu LGD, ułatwiając potencjalnym klientom dotarcie do punktów, gdzie można nabyć produkty lo kalne. W ramach tego projektu zostanie zorganizowane na tere nie LGD osiem imprez promocyjnych, stanowiących podstawowe miejsca, w których nabyć można będzie te produkty.
Recertyfikacja kursu udzielania pierwszej pomocy Strażacy z gminnych jednostek OSP uczestni czyli w dwudniowym Kursie Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy. W szkoleniu uczestniczyli druhny i druhowie z jednostek OSP: Będkowice, Bębło, Biały Kościół, Wielka Wieś, Tomaszowice. Szkolenie sfinansowano z budżetu gminy. JP
Wśród podmiotów, z którymi chcielibyśmy podjąć współpracę, są: yy producenci lokalnej żywności – firmy oraz osoby prywatne, w tym rolnicy – wytypowane zostaną produkty różnego typu (np. owoce, warzywa, soki, chleby, ciasta, miody, kiszonki, wędliny, przetwory itp.) yy producenci rękodzieła (biżuteria, odzież, elementy dekoracyj ne, rękodzieło użytkowe itp.). Zgłaszać można dokonywać do 25 listopada br. pod numerem te lefonu: 664 067 823. Biuro LGD Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie REKLAMA
fot. archiwum OSP
Poszukujemy lokalnych producentów, których moglibyśmy zapro sić do współpracy. Zostanie stworzona lista lokalnych produktów żywnościowych i rękodzielniczych, wytwarzanych na terenie LGD oraz dostępnych w ciągłej, a nie jedynie okazjonalnej sprzedaży.
Automatyczne defibrylatory w jednostkach OSP Kolejne urządzenie ratujące życie, tj. defibrylator AED, pojawił się na budynku OSP Będkowice. Podobnego urzą dzenia używają już strażacy w Ochotniczej Straży Pożar JP nej w Giebułtowie.
20
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
fot. Joanna Patej
Seniorzy dla seniorów W sobotnie popołudnie (23.11) w Bęble odbyło się niezwykłe spotkanie, na które licznie przybyli seniorzy z Bębła. Było naprawdę wyjątkowo, a organizatorzy zadbali o każdy szczegół.
fot. Joanna Patej
fot. Joanna Patej
Joanna Patej W trakcie spotkania można było po rozmawiać o dawnych i teraźniej szych czasach, zobaczyć występ se niorów z Bębła, posłuchać młodzie żowej kapeli Folk działającej przy GOKiS, pośpiewać, potańczyć i, co najważniejsze, spędzić czas wśród osób, którym nie jest obojętny los lu dzi samotnych i szczególnie potrze bujących. A mowa o wszystkich, któ rzy zaangażowali się w realizację projektu „Podziel się czasem” Fun dacji Laboratorium Inicjatyw Spo łecznych oraz grupy Seniorów z Bę bła, na czele której stoi liderka, pani Krystyna Janecka. Seniorzy przybyli na uroczyste pod sumowanie projektu bardzo przy chylnie wypowiadali się na temat ta kich działań w gminie. Pan Tadeusz nadmienił, że bardzo się cieszy, że został zaproszony na taką uroczystość i że może spędzić czas w gronie swoich rówieśników. Pan Witkowski w swo jej wypowiedzi zaznaczył, że teraz jest inna kultura, inaczej ludzie żyją, ale nam jest bardzo przyjemnie, że wiele dzieje się w gminie. Słuchając wypo wiedzi przybyłych seniorów, można wyciągnąć tylko jeden wniosek: ta kie spotkania i poświęcanie czasu jest im bardzo potrzebne.
Projekt finansowany jest z rządowe go Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020, edycja 2018.
fot. Joanna Patej
Zanim wdrożono projekt, seniorzy z Bębła wzięli udział w dwudnio wych warsztatach w Wiśle, w trak cie których analizowano różne po trzeby osób starszych i potrzebują
cych, a następnie, korzystając ze zdo bytej wiedzy, napisano projekt, który później został wdrożony w poszcze gólnych gminach. W warsztacie wy jazdowym wzięły udział także gmi ny z Zabierzowa, Kocmyrzowa-Lubo rzycy i Michałowic. W każdej gminie realizowano inny projekt. W gminie Wielka Wieś rezultatem były imien ne poduszki szyte własnoręcznie przez bardziej sprawnych seniorów. Ponadto seniorzy z Bębła odwiedzali samotnych, leżących seniorów w do mach i opowiadali o warsztatach i re alizowanym projekcie. My, jako fundacja, jesteśmy szczególnie dumni, że możemy być częścią tego projektu. Projekt, który został zrealizowany, miał na celu wsparcie seniorów z niepełnosprawnością, a także osoby, które są mniej mobilne, często samotne. I to jest niezwykłe w tym przedsięwzięciu, że nie my jako fundacja to robimy, tylko angażujemy seniorów bardziej sprawnych, którzy chcą się włączyć w działanie, i to oni planują projekt dla swojej miejscowości i później go wdrażają. W ramach tego projektu współpracowaliśmy z liderkami z Bębła, które z całego serca zaangażowały się w poszczególne działania, za co serdecznie dziękuję – dodaje Anna Styszko, prezes fundacji.
Obowiązek segregacji odpadów
W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, pragniemy poinfor mować, iż wprowadza ona obowiązek segregacji odpadów. Nie będzie już możliwości zadeklarowania nieselektywne go sposobu gromadzenia odpadów, a osoby, które do tej pory miały wybrany właśnie ten sposób gromadzenia odpa dów, zobowiązane są do złożenia nowej deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w której zmienią wysokość uiszczanej opłaty. Ustalona, podwyższona stawka opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, będzie miała jedynie charakter sankcyjny w przypadku, jeżeli właściciel nieruchomości nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny. Prosimy osoby, które do tej pory miały zadeklaro wany nieselektywny sposób gromadzenia odpadów o złożenie nowej deklaracji, celem naliczenia prawidłowej opłaty. Wzór deklaracji jest dostępny na stronie internetowej gminy: www.wielka-wies.pl/gospodarka-odpadami-komunalnymi/do-pobrania oraz w na miejscu w Urzędzie (pokój 131). Dariusz Grzybowski, inspektor ds. podatków i opłat, UG w Wielkiej Wsi
21
Treningi słuchowe metodą Tomatisa
Stowarzyszenie „Być Szczęśliwym” z Wielkiej Wsi z myślą o mieszkań cach regionu zrealizowało półroczny turnus odciążeniowy, którego naj ważniejszym celem była opieka wy ręczająca, czyli zapewnienie chwili wytchnienia rodzicom, których dzieci wymagają całodobowej opieki (brak samodzielności). W zadaniu wzięły udział dzieci i osoby niepełnosprawne do 24. roku życia. Program obejmował różnego rodzaju zajęcia terapeutyczne oraz formy aktywności wspomagające proces rehabilitacji społecznej, m.in. integrację sensoryczną, trening słu chowy według Warnkego, program Soundsory, Cogmed, terapię ręki, masaż taktylny. Projekt został w ca łości sfinansowany przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie powiatu krakowskiego. Takie wsparcie jest po prostu niezbędne, ponieważ życie z osobą niepełnosprawną bywa bardzo trudne, wręcz ponad ludzki wysiłek – mówi Anna Bała, koordynator projektu.
Kolejny zrealizowany projekt dotyczył rehabilitacji społecznej i trwał ponad 6 miesięcy. W trakcie jego realizacji osoby niepełnosprawne mogły wziąć udział w treningach uwagi słuchowej według A. Tomatisa, zajęciach relaksacyjnych i wyciszających oraz wielu innych, które odbywały się w Po radni Psychologiczno-Pedagogicznej w Krakowie. W specjalistycznym gabinecie Terapia Mowy w Szycach oprócz Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) odbywały się zajęcia z neurologopedą. Rodzice dzieci z niepełnosprawnością intelektualną biorących udział w projektach, wyrazili swe zadowolenie z poziomu pracy specjalistów, której efektem są znaczące zmiany w sferze poznawczej, społecznej i emocjonalnej. Zachęcamy Państwa do udziału w zadaniach publicznych organizowanych przez Stowarzyszenie „Być Szczęśliwym”. Uzyskujemy niesamowite rezultaty, a rodzice zgłaszają znaczące postępy u dzieci podczas stymulacji neurosensorycznej oraz terapii logopedycznej – mówi koordynator projektu Anna Bała. Powyższe działania związane z rehabilitacją społeczną realizowane były przy wspar- ciu finansowym Państwowe go Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. JP
fot. archiwum Stowarzyszenia „Być Szczęśliwym”
Turnus odciążeniowy
fot. archwium Stowarzyszenia „Być Szczęśliwym”
Z myślą o osobach niepełnosprawnych oraz ich opiekunach
REKLAMA
Gminny Zakład Komunalny w Wielkiej Wsi sp. z o.o. z siedzibą w Szycach, Plac Wspólnoty 1, zgodnie z Ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków podaje do publicznej wiadomości skład fizykochemiczny wody wodociągu „Giebułtów, Modlnica, Modlniczka, Tomaszowice”
1 2 3 4 5 6
www.gzk.wielka-wies.pl Woda pitna – próbka pobrana w dniu 10.10.2018 r., sieć i zbiornik wody spełniają wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 07.12.2017 r., w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Parametr Barwa Mętność Zapach/TON Smak/TFN pH Przewodność elektryczna właściwa w temp 25°C Utlenialność Chlor wolny Jon amonowy Azotany Azotany Chlorki Siarczany Fluorki Bromiany Cyjanki ogólne Chloraminy Chlorany i chloryny Antymon Arsen Bor Chrom ogólny Glin Kadm
Wartość Najwyższa parametrów dopuszczalna w badanej wartość wg rozp. próbie wody Ministra Zdrowia Jednostka <5 Akceptowalna mg/l Pt <0.20 1.0 NTU <1 Akceptowalny <1 Akceptowalny 7.4 6.5 – 9.5 872
2 500
ugS/cm
1.3 <0.02 <0.26 <0.066 14.6 41 63 <0.16 <2.0 <5.00 <0.020 <0.020 <1.0 <1.0 0.031 <3.0 <10 <0.50
5.0 0.3 0.50 0.50 50 250 250 1.5 10 50 0.5 0.7 5.0 10.0 1.0 50.0 200 5.0
mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l ug/l ug/l mg/l Cl2 mg/l ug/l ug/l mg/l ug/l ug/l ug/l
25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43
Parametr Mangan Miedź Nikiel Ołów Rtęć Selen Srebro Sód Wapń Magnez Twardość ogólna Żelazo Chlorek winylu Epicholohydryna TrichloroetenTRI -PER 1,2-dichloroetan/EDC Chloroform THM-suma Benzen
Wielopierścieniowe 44 węglowodory aromatyczne 45 Benzo(a)piren 46 Pestycydy – suma 47 Akryloamid
Wartość Najwyższa parametrów dopuszczalna w badanej wartość wg rozp. próbie wody Ministra Zdrowia Jednostka <1.0 50 ug/l <0.004 2.0 mg/l 4.0 20 ug/l <10 10 ug/l <0.5 1.0 ug/l <1.0 10 ug/l <0.001 0.010 mg/l 19 200 mg/l 131 – mg/l 19.1 7 – 125 mg/l 406 60 – 500 mg/l CaCO3 4.0 200 ug/l <0.25 0.50 ug/l <0.060 0.10 ug/l 1.0 10 ug/l <1.0 3.0 ug/l <0.001 0.030 mg/l 1.6 100 ug/l <0.5 1.0 ug/l <0.006
0.10
ug/l
<0.003 <0.050 <0.040
0.010 0.50 0.10
ug/l ug/l ug/l
22
WIADOMOŚCIWW | 9/2019
Pięknych Świąt i szczęśliwego Nowego Roku! życzy redakcja WiadomościWW
Uszka Babci Jadzi Poniżej zamieszczamy przepisy na świąteczne przysmaki nadesłane przez mieszkańców gminy Wielka Wieś, życząc jednocześnie smacznego!
Składniki na ciasto: 30 dag mąki tortowej, szczypta soli, 1 jajko, ok. 3/4 szklanki wrzącej wody
Kulebiak
Lekko wymieszać mąkę z jajkiem i szczyptą soli (najlepiej za po mocą robota kuchennego z misą), zalać wrzątkiem, ciągle miesza jąc. Jeśli nie mamy robota kuchennego, ciasto wyrabiamy drewnia ną łyżką – do momentu, gdy się nieco ochłodzi i będzie go można zagnieść na stolnicy, jak zwykłe ciasto na pierogi. Ciasto ma być miękkie i elastyczne. Przykryć i odstawić. Jeszcze lepszych właści wości nabierze zostawione na kilka godzin pod przykryciem.
Składniki na ciasto: 50 dag mąki, 20 g drożdży, 1 łyżka masła, 2 łyżki oleju, 1 łyżeczka soli, 1 łyżka cukru, 1 szklanka mleka
Składniki na farsz: 30 dag suchej fasoli „Piękny Jaś”, 2 średnie cebule, 2 łyżki masła, sól, pieprz
Drożdże rozrabiamy w ciepłym mleku z cukrem. Dodajemy olej, sól, rozpuszczone masło i mieszamy. Łączymy wszystko z mąką w dużej misce, najlepiej lekko podgrzanej. Odstawiamy przykry te na godzinę na kaloryfer.
Fasolę namoczyć kilka godzin wcześniej. Gotować ok. 30 min. Po solić i gotować jeszcze ok. 10 min. Lepiej ją trochę rozgotować, bo się wtedy łatwo obiera ze skórki.
Składniki na farsz: 50 dag kiszonej kapusty, 25 dag pieczarek, 1 duża cebula, 3 łyżki oleju, sól, pieprz (może być nawet łyżeczka!), 5 dag masła, 1 żółtko Umyte i drobno posiekane pieczarki podsmażamy na łyżce oleju. Ce bulę drobno siekamy, następnie należy ją zeszklić na drugiej łyżce oleju. Osobno podsmażamy na reszcie oleju drobno pokrojoną ka pustę, łączymy z cebulą i pieczarkami, doprawiamy pieprzem i solą. Na stolnicę posypaną mąką (nie za dużo, żeby ciasto nie zabrało!) kładziemy wyrośnięte ciasto i przez chwilę wyrabiamy – powinno być puszyste. Z ciasta formujemy kulki o średnicy ok. 5 cm. Cho dzi o to, żeby z takiej kulki można było zrobić placuszek na tyle du ży, aby do niego zmieściła się kopiata łyżka farszu (w tym momen cie pomaga tylko doświadczenie). Zlepiamy brzegi placuszka, obta czamy w roztopionym maśle i, zaczynając od brzegu, układamy je w niewielkiej tortownicy. Ciasto smarujemy z wierzchu żółtkiem i wstawiamy do nagrzanego piekarnika. Pieczemy ok. 40 minut w temp. 180°C (sprawdzamy wykałaczką). Kulebiak powinien się ładnie zrumienić. Kulebiak podajemy w całości, ale poszczególne „kulki” powinny się łatwo oddzielać. Smakuje wybornie samodzielnie lub jako do datek do wszystkich dań wigilijnych: barszczu czy ryb. Uwaga: kulebiak najlepiej smakuje ciepły, ale jeśli nie będzie po dany od razu, to nie należy go podgrzewać w kuchence mikrofa Ela Maludzińska lowej, tylko lekko podpiec w piekarniku.
Cebulę drobno posiekać, zeszklić na maśle, dodać obraną fasolę, pieprz i wszystko zmiksować na gładką masę. Rozwałkować ciasto, kroić na małe kwadraty i lepić uszka. Wrzu cać na gotująca się wodę, wyjmować po wypłynięciu. PS. W wersji dla leniwych fasoli nie obiera się ze skórki, a jedynie miksuje. Polecam jednak tę bardziej pracochłonną wersję. Do obie rania można przecież zatrudnić słabiej wykwalifikowanych ku Elżbieta Marczyńska chennie członków rodziny!
Piechota z kapustą Składniki: 1 główka kapusty drobno posiekanej, 0,5 l siarkowej fasoli, pietruszka, seler, marchew, 5–6 ugotowanych ziemniaków, masło do smażenia, przyprawy: sól, pieprz, vegeta, liście laurowe, ziele angielskie Ugotować do miękkości wcześniej namoczoną fasolę oraz ziem niaki. Posiekaną kapustę zagotować, odcedzić, aby pozbyć się go ryczki. Następnie dusić pod przykryciem na maśle do miękko ści razem z jarzynami. W trakcie prażenia podlewać wodą. Część fasoli ubić na miazgę razem z ziemniakami, a część fasoli pozo stawić w całości, aby dodać później do kapusty. Dodać wszystkie przyprawy według uznania. Wymieszać wszystko z kapustą. Janina Zakrzewska
515-120-344
ZGŁOŚ SWOJĄ NIERUCHOMOŚĆ
www.geo-consulting.pl
specjalizacja gm.: Michałowice, Zielonki, Wielka Wieś, Zabierzów
aktywna promocja ofert
filmy z lotu drona
doradztwo przy podziale działek
wysoka skuteczność działania
znajomość lokalnego rynku nieruchomości
SZYBKA SPRZEDAŻ GRUNTÓW I DOMÓW REKLAMA
Podsumowanie rundy, podsumowanie roku Runda jesienna w rozgrywkach piłkarskich dobiegła końca – i jak zawsze dostarczyła mnóstwa emocji, a jednocześnie okazała się dość szczęśliwa dla naszych przedstawicieli.
fot. Piotr Patej, futmal.pl
Jedynie rozgrywająca swoje mecze w trze ciej lidze Jutrzenka Giebułtów znajduje się w ogonie swojej grupy – widać jednak progres, gdyż ostatni mecz (mimo porażki) nie spowodował spadku do strefy spadko wej i zawodnicy trenera Piotra Powroźnika okupują 15. pozycję (16 punktów) z bilansem 4 zwycięstw, 4 remisów i 9 porażek. Awan sem rozegrano jeszcze mecz pierwszej kolej ki wiosennej z Wisłą Puławy – niestety prze grany w kiepskim stylu (aż 0:3). Na szczęście nie wpłynęło to na zajmowane miejsce.
Błękitni Modlnica po świetnym począt ku sezonu stopniowo obniżali loty, na co wpływ miały głównie kontuzje i inne zdarzenia losowe, prześladujące graczy Krzysztofa Szumca, który sam wielokrotnie ratował drużynę w końcówkach meczów przed blamażem. Po rozegraniu 13 kole jek, Błękitni znajdują się na 8. miejscu w 2 grupie okręgowej z dorobkiem 18 punktów i bilansem 5–3–5. W klasie A mamy dwóch przedstawicieli: Orła Bębło oraz Sportowca Modlniczka,
Piotr Patej futmal.pl i o ile ci pierwsi są liderem grupy z dużymi szansami na awans do okręgówki, to druga ekipa przeplata swoje występy, raz wygry wając mecze niemożliwe, a raz przegrywając z teoretycznie słabszymi rywalami. Drużyna Tomasza Dudka wygrała wszystkie – oprócz starcia z Jastrzębcem (2:2) – mecze w swo jej grupie i jest zdecydowanym liderem z dziewięciopunktową przewagą nad drugą Szreniawą Koszyce, ich dorobek to 37 punk tów oraz świetny bilans 12–1–0! Sportowiec osiadł na pozycji 7., zdobywając 17 punktów (4–7–4). Warto również pochwalić postawę dwóch B-klasowych drużyn rezerw Błękit nych i Orła, które są liczącymi się zespołami w grupie 2. Modlniczanie razem ze Skałą nie doznali porażki i są na drugim miejscu jedy nie przez gorszy bilans bramkowy (34 punk ty, 11–1–0!), a tuż za nimi wylądowały Orły (27 punktów, 9–0–3). Na koniec warto także pochwalić nasze kluby za coraz większe za angażowanie w szkolenie dzieci i młodzieży – które zaczynają się coraz bardziej liczyć w swoich rozgrywkach. Liczymy, że pomoże w tym uzyskane z budżetu obywatelskiego wsparcie finansowe, które to wraz z Płomie niem Jerzmanowice pozyskali Błękitni.
KIERMA S Z Ś W IĄ T ECZNY 15.12.20 19 G O D Z. 15.0 0 -18 .0 0
Największy w okolicy wybór świątecznych dekoracji, przysmaków i pomysłów na prezenty Otwarcie lodowiska godz. 16.00 Występy zespołów regionalnych i gminnych talentów Zbiórka i licytacje dla Kacperka Ryło Rozgrzewająca czekolada i zupa dyniowa Plac Wspólnoty 1, Szyce przy Urzędzie Gminy Wielka Wieś