Wiadomości WW 11(44)/2022 listopad

OKIEM RADNEJ POWIATU

Sprawy powiatu z kobiecej

W

Wiadomości WW: Czy możemy nie rozmawiać o dro gach powiatowych? Katarzyna Stadnik: Bardzo chętnie. Rozumiem, że w rozmowach z Piotrem Gorajem i Jarosławem Raź nym temat został wyczerpująco omówiony.

Proszę powiedzieć kilka zdań o sobie. To jest moja pierwsza kadencja w Radzie Powiatu Kra kowskiego. Jestem absolwentką Uniwersytetu Peda gogicznego w Krakowie i Uniwersytetu Jagiellońskie go i Akademii Górniczo-Hutniczej. Pracuję w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego w Ze spole Ochrony Powietrza. W Radzie Powiatu jestem wiceprzewodniczącą Komisji Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Ochrony Środowiska oraz sekretarzem Komisji Edu kacji Publicznej.

Zacznijmy od edukacji publicznej. Mamy osiem szkół powiatowych. Jedna z nich znaj duje się w Giebułtowie. Powiat prowadzi też Specjalistyczną Poradnię Psychologiczno-Pe dagogiczną w Krakowie. Jednak największe wyzwanie stanowi obecnie budowa Centrum Edukacyjno-Terapeutycznego w Skawinie. Stworzenie lepszych warunków do nauki i rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych, to absolutny priorytet. Centrum służyć będzie niepełnosprawnym dzieciom i młodzieży z terenu całego powiatu krakowskiego. Bu dynki dydaktyczne będą dostosowane do potrzeb uczniów z różnymi niepełnospraw nościami, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci z autyzmem i niepełnospraw nościami sprzężonymi. W Centrum przewi dziano: przedszkole specjalne, szkołę podsta wową oraz szkołę specjalną przysposabiającą do pracy i szkołę branżową. Powierzchnia użytkowa całkowita to prawie 9 tys. m2, a cały kompleks będzie posadowio

REDAKCJA

perspektywy

tym numerze rozmawiamy z Katarzyną Stadnik, radną Powiatu Krakowskiego, mieszkanką Tomaszowic.ny na pięknej działce o pow. ponad 1,2 ha. Co ważne budynki będą niskoenergetycz ne. Wartość inwestycji to około 55 mln złotych. Doświadczenie pokazuje, że niepełnosprawnymi dziećmi opiekują się rodzice. Proble my się nasilają, gdy rodzice się starzeją i sami potrzebują opieki. Coraz większym wyzwaniem jest opieka nad młodzieżą i dorosłymi, szkolenia zawodowe, zdobycie wykształcenia. W powiecie limanowskim powstał trzynasty w Małopolsce Zakład Aktywności Zawodowej. Urząd marszałkowski dofinansował jego powstanie kwotą 560 tys. zł. W powiecie krakowskim jest ZAZ w Mogilanach, mieszkańcy korzystają jeszcze z ZAZ-u w Krakowie, ale liczba chętnych wielokrot nie przekracza możliwości tych zakładów. Bardzo zależy mi na stworzeniu kolej nego zakładu. Tym bardziej, że oprócz nauczania ZAZ może zarabiać.

Na przykład ZAZ w Gryfinie daje pracę polegającą na niszczeniu dokumentów: za interesowani przywożą stare dokumenty, one są niszczone przez zatrudnionych w ZAZ-ie, a na końcu operacji wystawiany jest certyfikat skutecznego zniszczenia. Makulatura trafia do recyklingu. W Krakowie są dziesiątki, setki firm, które będą zainteresowane taką usługą.

Bez wątpienia jest to lepsze rozwiązanie niż lokowanie wszystkich osób potrzebują cych opieki w DPS-ach.

Zwłaszcza, że w wielu DPS-ach nie ma wystarczającej liczby miejsc! ZAZ jest roz wiązaniem tańszym, pozwala opiekunom kontynuować pracę zawodową, choćby na część etatu, daje wytchnienie od codziennego stresu opieki, a bliskość domu rodzinnego daje wielki komfort, zwłaszcza osobom autystycznym… a spektrum zaburzeń autystycznych jest bardzo szerokie. Niepełnosprawni aktywni zawodo wo zyskują własne środki do życia, odciążając budżety bliskich, czują się potrzebni, a przede wszystkim stają się bardziej samo dzielni.

Szkoły, DPS-y, ZAZ-y... dużo budynków do ogrza nia i oświetlenia. Jak samorząd powiatowy pora dzi sobie ze wzrostem kosztów opłat za energię? Prawie każdy remontowany, modernizowany bu dynek jest wyposażany w instalacje fotowoltaicz ne lub kolektory słoneczne. Oczywiście będą mon towane także na wszystkich nowych obiektach. W swoich wnioskach do przyszłorocznego budże tu zaproponowałam zaprojektowanie i wybudo wanie biokompostowni i biogazowni. W gminach naszego powiatu wytwarzamy ogromne ilości odpadów zielonych – mamy jeszcze sporo gospo darstw rolnych, są odpady z zakładów przetwór stwa rolnego i z oczyszczalni ścieków. Z takich instalacji można pozyskiwać tanią energię, tu na miejscu. Dodatkowo powiat zmodernizował już prawie wszystkie kotłownie. To pozwoli na względną stabilizację kosztów energii.

fot.: archiwum K. Stadnik

Kolejny numer już w grudniu w Twojej skrzynce pocztowej!

Joanna Patej – redaktor naczelna Adam Wójcik – redaktor prowadzący Janusz Bończak, Anna Calik – redaktorzy współpracujący

Renata Borkowska, Justyna Fil, Agnieszka Garbacz, Anna Styszko, Magdalena Szymańska, Anna Tucharz, Małgorzata Żurek Fotografia na okładce (zbiornik wody w Tomaszowicach): Urząd Gminy w Wielkiej Wsi

Zachęcamy do kontaktu za pośrednictwem e-maila: Teksty do publikacji w gazecie wraz ze zdjęciami prosimy przesyłać na adres: gazeta@wiadomosciww.pl Jeśli chcieliby Państwo skontaktować się z redaktor naczelną: joanna.patej@wiadomosciww.pl

Opracowanie i druk INSMEDIA ul. Gdyńska 23, Kraków 2

Wydawca Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Wielkiej Wsi

Egzemplarz bezpłatny

Projekt graficzny i skład: Mateusz Nizianty

W celu zamieszczenia reklamy: reklama@wiadomosciww.pl Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treści publikowane przez Reklamodawców. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i wprowadzania zmian do nadesłanych tekstów. Nadesłanie tekstu nie jest równoznaczne z jego opublikowaniem.

Wielu mieszkańców powiatu krakowskiego wymieniło już piece węglo we na inne źródła ciepła, niestety sytuacja na rynku energii spowoduje, że będą za to „ukarani”? Oczywiście, że nie. Ale po kolei. Po pierwsze, nowoczesne piece węglowe zużywają znacznie mniej paliwa niż stare piece. Po drugie, wiele osób zainstalowało panele fotowoltaiczne i pompy ciepła, co w ogóle unieza leżniło ich od węgla. Po trzecie, kondensacyjne kotły gazowe, znacznie ograniczają zużycie gazu. Z racji wykonywanego zawodu, wielokrot nie zachęcałam kolegów z rady do wsparcia procesu wymiany pieców. W efekcie Powiat Krakowski prowadzi projekt „Powiat bez smogu”. Za wymianę pieca można otrzymać dofinansowanie do 4 000 zł. Co waż ne, tę dotację można łączyć z innymi dotacjami, np. z programu „Czyste powietrze”. Finalnie można otrzymać nawet 100% refundacji kosztów.

Jakie jeszcze propozycje złożyła Pani do budżetu?

Było ich 26, różnej wagi. Oprócz wniosków związanych z drogami – ale o drogach nie rozmawiamy! – zaproponowałam np. zainstalowanie

defibrylatorów AED we wszystkich powiatowych placówkach, a do datkowo zakupienie treningowych AED do wszystkich szkół powiatu krakowskiego. Do nietypowych inicjatyw zaliczyć można projekt prze ciwdziałania ubóstwu menstruacyjnemu poprzez zakup różowych skrzynek (z podpaskami) dla każdej szkoły powiatu krakowskiego. W gminie Wielka Wieś zrealizowano już taki projekt, a teraz trzeba go rozszerzyć.

Dziękuję bardzo za rozmowę. Życzymy powodzenia w realizacji wnio sków.

Dziękuję i z tego miejsca zachęcam mieszkańców gminy Wielka Wieś do kontaktu w sprawach związanych z działalnością powiatu. Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości będziemy mieli znów okazję po rozmawiać.

Rozmawiał Adam Wójcik

XXVII Rajd Jurajski

Podkrakowskiego Hufca ZHP

Niedawno utworzona w gminie Wielka Wieś drużyna harcerska „Skalne Nietoperze” po raz pierwszy wzięła udział w XXVII Rajdzie Jurajskim Podkrakowskiego Hufca ZHP, który odbył się na trasie Balice–Morawica. W piątkowy wieczór drużyna spotkała się z innymi harcerzami z hufca i wzięła udział w zajęciach integracyj nych oraz pierwszym wspólnym rajdowym og nisku. W sobotę harcerze uczestniczyli w grze terenowej śladami krakowskich Szarych Szere gów w pięknych jesiennych okolicach Morawicy, Aleksandrowic oraz Balic. MSz

REKLAMA

WIELKA WIEŚ, WIEJSKA GMINA – SKANALIZOWANA I ZAOPATRZONA W WODĘ

Rozmawiamy z Markiem Krasowskim, prezesem Gminnego Zakładu Komunalnego w Wielkiej Wsi.

Wiadomości WW: Widzę dumę w Pana oczach. Marek Krasowski, prezes GZK: Mamy powód. Właściwie wszyscy powinniśmy być dumni, bo zbiornik wyrównawczy i studnia w Tomaszowicach są bardzo potrzebne. Obiekt ten jest ciekawie zaprojektowany, a jego budowa właśnie się zakończyła. Skończą się problemy z wodą mieszkańców Tomaszowic, Modlni czki oraz ul. Stromej w Wielkiej Wsi. Wartość inwestycji to niemal 3 mln zł. In westor, czyli gmina Wielka Wieś, pozyskał na ten projekt dofinansowanie 1,5 mln zł ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Powstał 2-komorowy zbiornik w kształcie podkowy o pojemności 600 m3 (600 tys. litrów). Dwie ko mory zapewniają ciągłość dostaw wody – np. jedna komora jest czyszczona czy remontowana, a druga pracuje. Do tego powstała studnia głębinowa – ujęcie wody ma wydajność 40 m3/h, prawie 15% całego potencjału wodnego gminy. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to w tym roku Gminny Zakład Ko munalny w ramach umowy zawartej z Gminą Wielka Wieś zakończy budowę – za 340 tys. zł – trzeciej nitki wodociągu spinającej zbiornik z istniejącą siecią. W mojej ocenie, przy obecnym, ogromnym tempie rozwoju gminy – mamy za pewnione wystarczające zasoby wody nawet na kilkanaście lat.

Czy z odprowadzaniem ścieków też jest tak dobrze? Jakie są postępy realizacji inwestycji w Będkowicach?

W chwili obecnej Gmina realizuje już ostatnie odcinki kanalizacji sanitarnej w Będkowicach…

Prace idą zgodne z planem. Gdy inwestycja zostanie zakończona w przyszłym roku, do skanalizowania pozostanie tylko przysiółek Pradła w Wierzchowiu. W tej chwili przygotowywana jest dokumentacja projektowa na to zadanie. Budowa kanalizacji w tej miejscowości będzie dość kosztowna, gdyż powstaje tam kanalizacja ciśnieniowa.

Warunki terenowe nie są sprzyjające dla budowy kanalizacji grawitacyjnej? Niestety tak. Nasza gmina jest skazana na budowę licznych przepompowni. Na drodze z Będkowic do oczyszczalni w Giebułtowie już stoi 11 strefowych przepompowni. W gminie mamy 42 takie przepompownie. Sieć jest tak zbu dowana, że wszystkie ścieki z terenu gminy spływają na południe, w kierun ku oczyszczalni. Oczyszczamy na niej około 1100 m3 na dobę, to jakieś 60% całości ścieków sanitarnych. Reszta jest odbierana przez Wodociągi Miasta

Krakowa. Niestety, mamy ustanowiony limit zrzutu tych ścieków do instalacji w Krakowie, którego na razie nie da się podnieść ze względu na ograniczenia techniczne –przez krakowską sieć nie jesteśmy w stanie przesłać ich więcej bez nowych inwestycji ze strony miasta Krakowa. W związku z tym rozważamy zaprojektowanie nowej oczyszczalni na terenie gminy, która mogłaby powstać za 4–5 lat, bo tyle trwa proces inwestycyjny.

Duża liczba przepompowni i oczyszczalnia wymagają do za silania dużej ilości energii. Tak, jest to w tej chwili spory problem, bo cena prądu gwałtownie rośnie. Jesteśmy jednak w stosunkowo dobrej sytuacji, bo gmina Wielka Wieś razem z kilkoma innymi gminami wynegocjowało z dostawcą energii stawkę niż szą niż średnia obowiązująca na rynku.

Jeśli w horyzoncie kilku lat będziemy mieli duży i stale zwięk szający się pobór prądu związany z rozbudową infrastruktu ry, np. nowej oczyszczalni, to jest może czas na zaplanowa nie alternatywnych źródeł energii?

Potrzebujemy dużo prądu. Oczyszczalnia to nie jedyny konsument energii. Aby ścieki dopłynęły do oczyszczalni lub punktu zrzutu u zewnętrznych odbiorców, są prze pompowane wielokrotnie. Ten sam metr sześcienny ście ków, czasem nawet jedenaście razy. Wydobycie wody z ujęć głębinowych również generuje duże koszty energii, choć mniejsze niż w przypadku odbioru ścieków. Wodę pompu jemy raz, niekiedy dwa razy.

I co się stanie, gdy np. będzie awaria zasilania?

Dotykamy kilku problemów jednocześnie. Awarię zasilania już przerabialiśmy i jesteśmy na podobną sytuację przygo towani. Kilka lat temu była duża awaria sieci wysokiego na pięcia między Katowicami a Krakowem i przez czternaście

godzin nie było prądu. Włączyliśmy ge neratory prądotwórcze i dostarczaliśmy wodę, wiele z tych generatorów urucha mia się samoczynnie. Tak zwana „odpor ność” wodociągów na sytuacje kryzyso we została przetestowana i okazała się bardzo wysoka. Prądu z sieci nie było, ale woda była we wszystkich domach przez cały czas, nie było przerwy w jej dosta wie. Przy budowie zbiornika w Toma szowicach także został podłączony wewnętrzny agregat prądotwórczy, bo dostawca energii przedstawił nam takie warunki przyłączenia do sieci, że na razie konieczne jest korzystanie z własnego generatora. Oczywiście w niedale kiej przyszłości Gmina wybuduje do niego linię energetycz

Do skanalizowania pozostanie tylko przysiółek Pradła w Wierzchowiu

Przecież był Pan na naszej oczyszczalni, pisząc artykuł. Coś pan „przykrego” poczuł? Zapra szam wszystkich sceptyków do Giebułtowa.

Czy w związku z aktualną sytuacją ekonomicz ną czeka nas podwyżka opłat za wodę i odbiór ścieków?

Mamy jedne z najniższych cen w powiecie kra kowskim, niemal dwukrotnie (!) niższe, niż np. w Krzeszowicach. GZK ma przychody głównie z opłat odbiorców usług dostawy wody i od bioru ścieków. Wobec rosnących kosztów powinniśmy podnieść ceny, podwyż ka ceny ścieków jest nieunikniona. Wniosek do Wód Polskich – bo ten podmiot pełni funkcje regulatora – o skrócenie czasu obowiązujących taryf złożyliśmy ponad pół roku temu. Wnioskowaliśmy o wzrost cen o 9,5% w czasokresie

Gminny Zakład Komunalny Wielka Wieś sp. z o.o. z siedzibą w Szycach, Plac Wspólnoty 1, zgodnie z Ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków podaje do publicznej wiadomości skład fizykochemiczny wody wodociągu „Szyce-Wielka Wieś”

Parametr

Wartość parametrów w badanej próbie wody

Najwyższa dopuszczalna wartość wg rozp. Ministra Zdrowia Jednostka

1 pH 7.4 6.5 – 9.5

2 Barwa <5 Akceptowalna mg/l Pt

3 Mętność <0.2 1.0 NTU

4 Przewodność elektryczna właściwa w temp. 25°C 625 2 500 uS/cm

5 Indeks nadmanganianowy 2.9 5 mg/l

6 Cyjanki ogólne <30 50 ug/l

7 Azotyny <0.066 0.5 mg/l

8 Jon amonowy/amoniak <0.26 0.5 mg/l

9 Azotany 14 50 mg/l

10 Chloramina <0.02 0.5 mg/l

11 Ozon <0.04 0.05 mg/l

12 Chlor wolny <0.02 0.3 mg/l

13 Chlorki 15 250 mg/l

14 Chlorany chloryny <0.02 0.7 mg/l

15 Bromiany <2.0 10 ug/l

16 Fluorki <0.10 1.5 mg/l

17 Siarczany 27 250 mg/l

18 Akryloamid <0.040 0.1 ug/l

19 Mangan <5 50 ug/l

20 Smak <1 Akceptowalny TFN

21 Zapach <1 Akceptowalny TON

22 Żelazo ogólne <10 200 ug/l

Woda pitna – próbka pobrana w dniu 18.05.2022 r., wodociąg Szyce–Wielka Wieś, sieć. Zbiornik wody spełnia wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7.12.2017 r., w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

23

Bromodichlorometan/ Dichlorobromometan <1 15 ug/l

24 Twardość ogólna 327 60 – 500 mg/l CaCO3

25 Benzo(a)piren <0.003 0.01 ug/l

26 1,2-dichloroetan/EDC <1.0 3.0 ug/l

27 Suma trichloroetenu i tetrachloroetenu <1 10 ug/l

Parametr

Wartość parametrów w badanej próbie wody

Najwyższa dopuszczalna wartość wg rozp. Ministra Zdrowia Jednostka

28 Wielopierścieniowe węglowod. aromatyczne <0.006 0.1 ug/l

29 THM-suma <1.0 100 ug/l

30 Glin <10 200 ug/l

31 Ogólny węgiel organiczny <1.50 mg/l

32 Trichlorometan/chloroform <1 30 ug/l

33 Antymon <1.0 5.0 ug/l

34 Arsen <1.0 10.0 ug/l

35 Benzen <0.50 1.0 ug/l

36 Bor <0.02 1.0 mg/l

37 Chlorek winylu <0.25 0.50 ug/l

38 Chrom ogólny <1 50.0 ug/l

39 Epicholohydryna <0.060 0.1 ug/l

40 Kadm <0.50 5.0 ug/l

41 Miedź <0.001 2.0 mg/l

42 Nikiel <1.0 20 ug/l

43 Ołów <1.0 10 ug/l

44 Pestycydy – suma <0.050 0.5 ug/l

45 Rtęć <0.1 1.0 ug/l

46 Selen <1.0 10 ug/l

47 Sód 7.26 200 mg/l

48 Magnez 9.32 7 – 125 mg/l

49 Srebro <0.001 0.01 mg/l

50 Liczba bakterii grupy coli 0 0 jtk/100 ml

51 Liczba Escherichia coli 0 0 jtk/100 ml

52 Liczba enterokoków kałowych 0 0 jtk/100 ml

53 Clostridium perfringens 0 0 jtk/100 ml

54 Ogólna liczba mikroorganizmów w 22oC po 72h <4 200 jtk/100 ml

REKLAMA

fot.:

Złote Gody dwudziestu par

Medal „Za długoletnie pożycie małżeńskie” jest przyznawany przez Prezydenta Rzeczypospolitej parom, które przeżyły w jednym związku małżeńskim co najmniej 50 lat.

Adam Wójcik

Wtym roku Złote Gody obchodziło aż 20 par mał żeńskich z naszej gminy. Uroczystego wręcze nia medali dokonali Wójt Gminy Wielka Wieś Krzysztof Wołos, Przewodniczący Rady Gminy Grzegorz Twardy oraz Sekretarz Gminy Małgorzata Auguściak. Jubileusz uświetnił występ Zespołu Folklorystyczne go Bęblanie.

W imieniu wszystkich mieszkańców gminy Wielka Wieś i zespołu redakcyjnego Wiadomości WW życzymy na szym Jubilatom wielu kolejnych wspólnie spędzonych lat w zdrowiu, szczęściu i wzajemnym poszanowaniu w oto czeniu rodziny i życzliwych sąsiadów.

Ścieżka edukacyjna w Modlnicy

REKLAMA

INAUGURACJA WIELKOWIEJSKIEJ AKADEMII SENIORÓW

WielkoWiejska Akademia Seniorów zainicjowała swoją działalność w nieprzypadkowym miejscu. Historyczny budynek komory celnej w Szycach był świadkiem historycznych przemian społecznych, szczególne znaczenie odegrał w zakresie edukacji, powstał tu bowiem jeden z pierwszych uniwersytetów ludowych.

Organizacje młodzieży wiejskiej, w tym głównie Centralny Zwią zek Młodzieży Wiejskiej i Małopolski Związek Młodzieży, wspól nie ze Związkiem Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych powołały w roku 1924 typowo chłopski uniwersytet ludowy w Szycach pod Krakowem. Kuratorem placówki został dr Eustachy Nowicki, a dy rektorem inż. Ignacy Solarz (1891–1940). Zarówno postaci Ignacego, jego żony Zofii Solarz, jak i sam uniwer sytet w Szycach odegrały w dziejach polskiej oświaty rolę znaczącą.

Magdalena Szymańska Dlatego dzisiaj widnieje na budynku tablica upamiętniająca kie rowników Uniwersytetu. Spotkanie inaugurujące WielkoWiejskią Akademię Seniorów okaza ło się dużym sukcesem, na co złożyły się dwa czynniki: fantastyczni wykładowcy i liczni goście. Była to wyjątkowa okazja, by poznać twórczość rodziny artystów – malarzy, mieszkańców Modlnicy – Alicji Słaboń-Urbaniak, Ma cieja Urbaniaka oraz ich syna Rocha Urbaniaka. Artyści opowia dali o studiach i drodze artystycznej, swoich inspiracjach oraz zdradzali tajniki pracy twórczej. Wielu senio rów zna panią Alicję jeszcze z czasów szkolnych, a ona kocha podkrakow ską tradycję, dlatego na spotkaniu dało się od razu odczuć pewną więź i życzliwość między wykładowcami i słuchaczami.

Na koniec spotkania, by uczcić zasłu gi twórców niegdysiejszego Uniwer sytetu Ludowego, uczestnicy Aka demii złożyli kwiaty i zapalili znicze pod pamiątkową tablicą na budynku. Serdecznie dziękujemy za zaangażo wanie naszym wykładowcom oraz wszystkim uczestnikom spotkania. Liczymy na podobnie dobrą frekwen cję na kolejnych wykładach. Spotka my się w Szycach 10 listopada oraz 8 grudnia o godz. 17.00.

Z Szyc do

Krainy Jezior

Wiadomości WW: W jaki sposób mieszkaniec Szyc znalazł się w szkole w północ nej Anglii?

Grzegorz Figiel: Otrzymałem dwuletnie stypendium, dzięki któremu chodzę do prywatnej szkoły średniej Windermere School w miejscowości Windermere, w graniczącym ze Szkocją hrabstwie Cumbria. To jest rejon najpiękniejszego parku narodowego Anglii, Lake District, z przepięknymi wzgórzami i jeziorami oraz niespotykanym środowiskiem naturalnym.

Do której szkoły chodziłeś w Krakowie?

Jestem absolwentem Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Modlnicy, a potem chodziłem do I LO im. Bar tłomieja Nowodworskiego w Krakowie, do klasy matematyczno-geograficzno-angielskiej z ekonomią.

Jak wyglądał proces rekrutacji?

Organizacja British Alumni Society zrzeszająca polskich absolwentów szkół brytyjskich organizuje na początku roku nabór kandydatów; trzeba wysłać zgłoszenie, CV, przedstawić swoje wyniki w nauce –łącznie z egzaminem ośmioklasisty – i opisać swoje pasje, zainteresowania. Potem w Warszawie jest rozmowa kwalifikacyjna, a potem... szkoła wybiera swojego kandydata. Stypendium pokrywa koszty nauki dwóch ostatnich lat szkoły średniej: czesne, zakwaterowanie i wyżywienie.

Jakim egzaminem zakończysz naukę? Szkoła realizuje program IB (International Baccalaureate), czyli przygotowuje do matury mię dzynarodowej, akceptowanej przez polskie uczelnie. Na egzaminie będę zdawał 6 przed miotów: matematykę, ekonomię i psychologię na poziomie rozszerzonym oraz angielski, francuski i fizykę na podstawowym. Ponadto, aby otrzymać dyplom, należy napisać tzw. Extended Essay liczący co najmniej 4000 słów oraz podczas dwóch lat nauki mieć udokumentowany aktywny udział w zaję ciach pozalekcyjnych. Szkoła oferuje szeroki ich wy bór. Podczas pierwszych trzech tygodni miałem okazję nauczyć się żeglować na Windermere, największym jeziorze w Anglii, wszedłem na szczyt wzgórza Loug hrigg i strzeliłem swojego pierwszego gola na angiel skich boiskach w szkolnej reprezentacji w piłce nożnej. Gram też w szkolnym zespole rockowym.

Czy w szkole uczą się jeszcze jacyś Polacy? Niestety, z Polski jestem tylko ja. Ale towarzystwo jest bar dzo międzynarodowe. Oprócz Anglików są Niemcy, Hiszpa nie, Chińczycy (szczególnie dużo jest z Hong-Kongu), Szwaj carzy, Litwini, Irańczycy i Włosi. Szkoła jest koedukacyjna.

Jakie są warunki bytowe?

Szkoła jest stosunkowo młoda, ma zaledwie 150 lat (śmiech), w obecnym miejscu jest dopiero od 1924 roku, więc budynki nie przypominają ponurych neogotyckich gmachów. Może główny budynek nieco przypomina zamek. Uczniowie międzyna rodowi mieszkają w tzw. Boarding House położonym obok szkoły. Opiekunami, tzw. houseparents, są nauczyciele. Właściwie atmosfera jest bardzo luźna i przy jazna, jednak zasady funkcjonowania szkoły zaliczyłbym do rygorystycznych. Jest to świetne miejsce nie tylko na rozwój pod względem umiejętności języko wych, ale przede wszystkim na rozwój osobisty.

Czy chciałbyś coś dodać na zakończenie?

Tak, chciałbym serdecznie pozdrowić panią prof. Iwonę Parzniewską. Podziękować jej za lata wsparcia. I wszystkie moje koleżanki i wszystkich kolegów z „Nowodworka”.

Listopad rozpoczęliśmy od jesiennego wyjazdu do Ojcowa. Wycieczka odbyła się pod hasłem „Super Senior” i dedyko wana była najstarszym mieszkańcom naszej gminy. Seniorzy zwiedzili Ojcowski Park Narodowy, m.in. słynne Źró dełko Miłości oraz Bramę Krakowską. Wyjazd wzbogaciły cie kawe historie opowiadane przez przewodniczkę Annę Dąbek.

Proboszcz, ks. Stanisław Langner, przedstawił losy parafii i odprawił dla uczestników Mszę Świętą w Kaplicy „Na Wodzie.”

Wyjazd zakończył się integracyjnym obiadem. Dobra atmosfera udzieliła się wszystkim uczestnikom, były wspólne śpiewy i występy Godki Kra kowskiej. Seniorzy już w trakcie drogi powrotnej dopytywali się o kolejne inicjatywy!

„Super Senior”

dla najstarszych mieszkańców gminy

Wycieczkę zorganizował Gminny Ośrodek Kultury i Sportu Gminy Wiel ka Wieś oraz Gminna Rada Seniorów. Anna Styszko

piece kondensacyjne gazowe i na ekopellet układy klimatyzacji i wentylacji z rekuperacją montaż pomp ciepła do ogrzewania budynków oraz ciepłej wody użytkowej

Firma ARSBUD specjalizuje się w wykonawstwie instalacji sanitarnych wewnętrznych i zewnętrznych. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu i wykonaniu wielu instalacji, służymy doradztwem w zakresie wyboru odpowiedniego i najbardziej ekonomicznego rozwiązania. Na nasze usługi udzielamy 36-miesięcznej gwarancji.

Wykonujemy także instalacje zewnętrzne:

• przyłącza wodociągowe

• przyłącza kanalizacyjne – sanitarne i deszczowe

• przyłącza gazowe

• sieci wodociągowe

• sieci kanalizacyjne – sanitarne i deszczowe

• instalacje drenażowe

• przekładki sieci i przyłączy gazowych

Instalacje sanitarne

biuro: ul. Rajska 2 32-085 Giebułtów telefon: 602 788 449 728 971 100 e-mail: biuro@arsbud.com.pl

TYLKO stosujemy ECO

REKLAMA

Czy historia ma przyjemny zapach?

Rozmowa z Mateuszem Wyżgą, historykiem, profesorem Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Autorem świeżo wydanej książki pt. „Chłopstwo. Historia bez krawata”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Znak HORYZONT.

Wiadomości WW: Skąd u Pana Profesora zain teresowanie tematyką związaną kulturą i ży ciem chłopstwa w Polsce?

Mateusz Wyżga: Zainteresowanie historią zaczęło się w dzieciństwie, ale dotyczyło prze de wszystkim rodzinnych opowieści i historii tego, co mnie otaczało, począwszy od średnio wiecznego kościoła w Raciborowicach, które go budowę ukończył kronikarz i historyk Jan Długosz. Potem, jako dziecko wiejskie, stop niowo i nie bez trudności wkraczając w nowy, miejski świat, historia lokalna była dla mnie oparciem, zwłaszcza w trudnych chwilach. A takich nie brakowało. Z tego też czerpałem inspirację przy niemal dekadzie działalności samorządowej w sołectwie Dziekanowice (gmi na Zielonki) jako sołtys.

By przygotować do publikacji tę prawie pięć setstronicową książkę, zapewne musiał Pan poświęcić mnóstwo czasu w przeróżnych insty tucjach, archiwach i bibliotekach… Mam wciąż w głowie zdanie, że jeżeli two ja praca jest przynajmniej w części twoim hobby, to nie przepracujesz ani godziny. I coś w tym jest, mimo że dla zgromadzenia mate riału i napisania tej książki poświęciłem szmat czasu. Ale pisałem ją wśród tych samych pól i lasów, o których czytam w źródłach. I ta więź przeszłości ze światem namacalnym, z ziemią którą znam niemal od podszewki, dodawa ła mi sił. Zresztą, po lekturze starodawnych

ksiąg najpierw chodziłem bie gać, zwykle były to dystanse dziesięciokilometrowe. Wów czas właśnie w głowie rodziły się całe akapity narracji. Albo wracając rowerem z archiwum w Krakowie na moją wieś. Za stanawiałem się, czy tak też wracał mój przodek kmieć Szy mon Bąk ze wsi Zastów w XVIII wieku.

Czy doświadczenie w sołtyso waniu było pomocne przy pisa niu tej pracy? Jak najbardziej. Widząc set ki mieszkańców mojej wsi, patrzyłem na nich nieja ko poprzez historyczne źródła, zwłaszcza parafialne księgi metrykalne i gospodar skie zapiski dworskie, gdzie zapisano życie wszystkich tych, którzy ich stworzyli. Współ pracując ze współczesnymi mieszkańcami, miałem przed sobą niejako żywą i widzialną sekwencję genu, który czterysta lat wcześniej odcisnął się fizyczną pracą po tych pięknych polach. To rękami przodków ukształtował się widziany wokół krajobraz.

Jak dziś wygląda według Pana Profesora pol skie chłopstwo, a może to już relikt przeszłości? Uważam, że na naszych oczach rodzi się nowa, szeroka kategoria post-chłopstwa, będąca częścią społeczeństwa informacyjnego, egali tarnego. Ludzie ci – bez względu na pochodze nie chłopskie, mieszczańskie czy szlacheckie – wyrażają głębokie potrzeby w zdefiniowa niu swej tożsamości na poziomie lokalnym, w oparciu chociażby o najbliższy zagajnik czy strumyk. W oparciu o historię i kulturę lokal ną, o genealogię rodzinną, co w zachłyśniętym świecie cyfrowym, gdzie bywamy „niewolni kami” smartfona i social mediów, staje się an tidotum na wioskę globalną. Łańcuch kulturowy z przeszłością nie został zerwany, a kultura tradycyjna najzwyczajniej w świecie ewoluuje. Jest obok przyrody natu ralnym zasobnikiem i dobrem wspólnym. Ko rzystanie z nich (racjonalne) wyjdzie nam tylko na dobre, i wyjdzie na zdrowie.

Zmiany klimatu na naszej planecie być może wymuszą powrót zapomnianych technik upraw rolnych, np. coraz powszechniejsze stają się uprawy perm-kulturowe, a może też doczekamy się renesansu chłopstwa. Jakie cechy chłopów byłyby najbardziej pożądane?

Własne recepty w tym zakresie podaję w książ ce „Chłopstwo. Historia bez krawata” i niech

pozostanie to w tym miejscu pokusą i nie spodzianką dla czytelników. Zdradzę jedynie, że piszę, jak czerpać małe szczęście z rzeczy błahych, z promieni słońca, majowego desz czu, żywych więzi ludzkich, muzyki, wysiłku fizycznego w „siłowni” pod chmurką. Poza tym zdrowa żywność to objadanie się malina mi prosto z krzaczka rosnącego przy domu, a nie z ekskluzywnych działów w markecie. To jajka z własnego kurnika. Kontrowersyjne dla niektórych przybyszy zapachy i dźwięki wsi jak pianie drobiu, wonie obory czy klekot traktorów, przystawione obok smogu miej skiego, huku i zgiełku aut w korku, łomotu tramwajów, nocy nienaturalnie rozjaśnionych światłami reklam i sklepów – to w tym po równaniu wieś wygrywa. Noce wsi pozostają takie prawie, jak były kiedyś.

Co Pan Profesor sądzi o promowanej idei Smart Villages?

Inteligentne wsie – w Polsce zawsze były one inteligentne. Mądrość samorządnej groma dy i dworu to na przykład racjonalne eksplo atowanie dostępnych dóbr jak las czy pastwi ska, odpowiedni porządek upraw pól, opieka nad zwierzętami. Dbałość o to wszystko, co dawała Matka Natura. Piszę o tym w wielu miejscach w swej książce – o tendencji „zero waste”, uziemianiu się gołymi stopami na tra wie w porannej rosie, medytacjach niedziel nych na murawie, niemal wegetariańskiej (z konieczności – bo zwierzęta i mięso lepiej było sprzedać do miasta) kuchni, słuchaniu głosu przyrody, pokory wobec mijających sezonów roku rolniczego i kalendarza świąt dorocznych wprzęgniętego weń. W świecie wspólnoty lokalnej może i jeden pilnował drugiego, ale też jeden stawiał się za drugim. W przenośni każda wieś miała swo je możliwości, była fizycznie i metafizycznie

Książka dostępna jest w Gminnej Bibliotece Publicznej w Wielkiej Wsi

minifortecą. I nie idzie tu jedynie o rów czy parkan okalający za budowę wsi. Zabezpieczano się przed wrogami zewnętrznymi jak rozbójnicy czy luźne watahy maruderów, ale i przed wyobrażanymi demonami pól, lasów i cmentarzy. Przeciw wilkom kopano – znane z filmu „Krzyżacy” – wilcze doły. Na rogach pól zakopywano ma giczne artefakty. Samobójców grzebano na granicach wsi, w ziemi niepoświęconej, by – jak rozumowano – odciągnąć nieszczęście. Wracając do meritum, tendencja w Polsce sprzyja wsi jak podkreśla Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wieś zaczyna przeżywać re nesans, a proces suburbanizacji i znużenie wioską globalną skłania ją tysiące ludzi do powrotu na wieś, gdzie dominuje natura i spokój, bieżnią jest droga polna, a salonem spa – łąka. A przecież historycznie wyróżnialiśmy się w Europie właśnie jako kraj zdecydowanie rolni czy (sama nazwa Polanie – to przecież ludzie z pól), gdzie poza kil koma wielotysięcznymi ośrodkami miejskimi ludność od rolników po szlachtę żyła na wsi i to akceptowała. Sądzę zatem, że w zakresie jakości życia, nowych i atrakcyjnych miejsc pracy, przy wparciu pro gramów rządowych i UE czeka nas nie tyle nawet renesans, co nowa chłopomania – jak przed stu laty. Zwrot „ludowy” w polskiej humani styce zdaje się być tego zalążkiem. Rozmowę przeprowadziliśmy miejscowości Podskalany w gminie Wiel ka Wieś, w miejscu, gdzie nieopodal stał dom Pana przodków. Co Pan czuł, odwiedzając miejsce, w którym żyli Pana protoplaści od minimum czterech wieków? Jako zawodowy historyk i badacz przede wszystkim poczułem po rządek dziejów. W następstwie czasu stałem się żywą konsekwencją wszystkich tych pokoleń przed nami. Po drugie, przestrzeń wokół została odanonimizowana. Nie jestem może właścicielem nieru chomości w gminie Wielka Wieś, nawet nie zawłaszczam sobie tam powietrza, którym oddycham, ale metafizycznie poczułem się nie zbywalną częścią tej okolicy i „obywatelem” gminy, tyle że z długim ogonem dziejów za pasem. Zresztą, byłem dumny, mogąc zameldo wać się z tym odkryciem genealogicznym, że Wyżgowie moi ciągną swój ród z tej pięknej okolicy, Panu Wójtowi Krzysztofowi Wołosowi. Po drugie, w niezwykle głęboki sposób poczułem, że dzięki historii jestem o wiele starszy niż wskazywał by na to mój pesel. To śmiało zaprasza nas do podróży w czasie. Do podróży w prze szłość. I to nie w tą wzniosłą, ku zamkom, bitwom i dyplomacji, ale ku tej dziejącej się na wyciągnięcie ręki, więzi z otaczającą nas przyrodą i zwierzętami, ze słońcem. Ku jedzeniu wielowarstwowego tortu historii małym widelczykiem i przy won nym espresso.

Zwróciłem uwagę, że podczas rozmowy dotknął Pan ziemi, czy ta ziemia miała za pach historii?

Jak najbardziej, ziemia, gleba, rola mają zapach dziejów. Fizycznie są to przecież przetworzone szczątki materii organicznej, która nie tyl ko że kiedyś żyła, ale i życie dała nam. Jesteśmy w ten sposób niejako „dachem historii”. Kiedy pochyliłem twarz nad zagarniętą piędzią ziemi, poruszyły się we mnie jakieś nieobudzone dotąd przestrzenie wyobraźni i emocji. Bo jeżeli gospodarujący na tym kawałku ziemi w Podskalanach w 1616 roku Mikołaj Wyżga przeniósł przez kolej ne jedenaście pokoleń na mnie iskrę życia, to coś z niego jest we mnie. Coś więcej niż nazwisko. W jakimś sensie dzięki archiwaliom i historii ów Mikołaj „nie wszystek umarł”, cytując tu starożytnego Horacego. I to jest piękne w historii lokalnej i genealogii. W książce zachęcam do własnych takich poszukiwań w tym zakresie i zdra dzam, jak można zacząć tę przygodę. Gdzie skryło się polskie „Babstwo. Bez szpilek”? Wydaje mi się, że ono nigdzie nie musi się kryć. Książkę specjalnie zatytułowałem „Chłopstwo”, by symbolicznie ująć w nim obie płci

i ludzi w różnym wieku życia. Początkowo nawet myślałem o pracy nad kolejną książką, którą moglibyśmy zatytułować na przykład: „Babstwo. Historia bez pudru”, ale starałem się dowieść, że najpeł niej można opisać społeczeństwo wiejskie, nie wydzielając z niego ludności pod żadnym kryterium. Taka holistyczna narracja za pewniła mi swobodę wypowiedzi. Wskazuję, jak ważną rolę pełniły w gospodarstwie kobiety – opiekowały się domownikami i zwie rzętami hodowlanymi, zajmowały się zielarstwem. Wreszcie, nosiły na plecach i w rękach na targ w mieście jeszcze przed świtem sa modzielnie wypiekany chleb i mleczne przetwory. To za zarobione fundusze przystrajały swe rodziny w piękne, kolorowe stroje zwane dziś przez nas regionalnymi. Tak pięknie było się wyróżniać w nie dzielę pod kościołem krojem i kolorem od Modlnicy, Szyc czy od Wielkiej Wsi. Dziś, w czasie wioski globalnej, różnice wizualne na poziomie każdej wsi są dla nas trudne do wyobrażenia. Porozmawiajmy o zapachach historii… Wracając do tytułu tego artykułu – o tak, historia ma wiele pozio mów zapachu. Pierwszy to zapach archiwów i bibliotek. Biblioteka szkolna drzemie w podświadomości już od lat dziecięcych jako krai na wyobraźni i przygód, w której jako uczeń zatapiałem się na prze rwach i po lekcjach, by wypożyczać piękne książki. Były jak bilety na podróż w niezna ne przestrzenie, wydłużały postrzeganie cza su i głębi duszy drugiego człowieka. Sam rękopis sprzed stuleci miewa zapach kojarzący się ze słodkim, południowym winem jak madera. Tak jakby to była pla ma wina zaschnięta na klonowym liściu. Czasem wyczuwa się wonie kojarzące się ze starą, drewnianą świątynią na wsi, kadzid łem, kwiatami na ołtarzu. Nie ukrywam, że samo wejście do archiwum już potrafi emocjonalnie zachęcić mnie do pracy. I to jest jak z wejściem do jesiennego lasu w poszukiwaniu borowików. Dookoła pachnie ściółka i igliwie, a chociaż łowy nie zawsze są owoc ne, sama podróż przez las, jego kolory i zapachy, niesie już coś bardzo cennego. To esencja grzybobrania. I wiem, że taki dzień kwerend, czy li poszukiwań badawczych w starych księgach czy rękopisach, nie był stracony.

Wreszcie analiza rękopisów pozwala przypomnieć sobie aromaty ze spaceru po łąkach, schnące siano, zroszone o poranku trawy, na któ rych osiadają barwne motyle. Pamiętając te spacery, inaczej można doświadczyć pozornie odległej ode mnie zapiski o danej wsi sprzed kilku wieków. Bo jeżeli czytam w rękopisie dworskim z Tomaszo wic czy Modlnicy o opiece nad końmi i bydłem w stajni folwarcznej, umiem sobie to wyobrażenie pogłębić o widzianą już przestrzeń owych wsi.

Rozmawiał Janusz Bończak

Zdradzę jedynie, że piszę, jak czerpać małe szczęście z rzeczy błahych, z promieni słońca

Pasztet z selera znany również poza gminą!

W tym numerze w ramach cyklu rozmów o Wielkowiejskim Targu zaprosiliśmy wyjątkowych gości. Na wstępie Wam podpowiemy, że ich pasztet z selera jest słynny w całej gminie i okolicy!

O kim mowa? Przed Państwem krótki wywiad z Martą Krztoń – filarem Koła Gospodyń Wiejskich Wierzchowianie. Wiadomości WW: Koło Gospodyń Wiejskich Wierzchowianie po wstało na fundamentach zespołu Wierzchowianie. Jaka jest Wa sza historia? W jaki sposób z zespołu powstało KGW? Marta Krztoń: Nasze koło powstało na bazie Zespołu ,,Wierz chowianie”. Na początku działalności ograniczaliśmy się do organizacji festynów w naszej miejscowości i udziale w uro czystościach kościelnych i gminnych takich jak np. dożynki i wyplatanie wieńca i palm wielkanocnych. Cieszyło nas, że możemy zrobić coś dobrego i ciekawego dla mieszkańców. Jako zespół nie mogliśmy jednak pisać projektów i pozyskiwać grantów, stąd pomysł na założenie Koła Gospodyń.

Od kiedy KGW pojawia się na Wielkowiejskim Targu? Udział w Wielkomiejskim Targu braliśmy od samego początku – nie tylko wystawiając i częstując odwiedzających, ale rów nież organizując warsztaty między innymi z robienia kwiatów z bibuły i tworzenia z nich palm wielkanocnych. Na pikniku ekologicznym serwowaliśmy z kolei m.in. watę cukrową dla dzieci.

Jakie specjały są oferowane na Waszym stoisku?

Nasze specjały to: chleb z otrębami i ziarnami, smalec z mięskiem, ogórek kiszony, słynny pasztet z selera (o którym była nawet mowa w Radiu Kraków), syrop z mniszka oraz różne ciasta, ciasteczka i wiele innych smakołyków.

W KGW jest podział obowiązków – każdy przygotowuje osobno konkretny produkt/potrawę czy pracujecie zespołowo?

Niestety, Wierzchowie nie ma jeszcze budynku wiejskiego – ale dobre wie ści, bo budowa już się rozpoczęła i w krótce będziemy już mieli gdzie się spotykać. Do tej pory spotykamy się i przygotowujemy wszystko w swoich domach. Oczywiście po wcześniejszych ustaleniach i podziale obowiązków.

Jaki jest Wasz przepis na owocną pracę w KGW – co jest potrzebne, aby two rzyć taki zgrany zespół?

Pomysł i chęci do działania – mamy ich wiele. Cały czas staramy się ro bić coś dla mieszkańców – organizujemy konkursy dla dzieci na najład niejszą pisankę, realizowaliśmy projekt kierowany do mieszkańców ,,Ta necznym krokiem po zdrowie”. W grudniu mamy zaplanowane warsztaty

Targowe rozmowy

Dodatkowe terminy: listopad – 19 grudzień – 10

bożonarodzeniowe. Warto zaznaczyć, że od dwóch lat cho dzimy jako ekipa św. Mikołaja i odwiedzamy dzieci i senio rów z prezentami. Przepis na tak owocną pracę i zgrany zespół to po prostu to, że chcemy robić coś pożytecznego i fajnego dla mieszkańców. Nie traktujemy tego jako obo wiązek czy przymus, a uśmiechy na buźkach dzieci i łzy wzruszenia w oczach seniorów stanowią bodziec do dal szego działania.

Rozmawiała Anna Calik

Policja apeluje o czujność!

Oszuści próbujący wyłudzić pieniądze metodą „na wnuczka”, „na wypadek” czy „na policjanta lub funkcjo nariusza CBŚP” co jakiś czas się uaktywniają na terenie powiatu krakowskiego. W październiku przestępcy, stosując metodę „na wypadek”, usiłowali oszukać kilku mieszkańców gminy Wielka Wieś. Na szczęście liczne apele policji przyniosły efekty, bo czujność tych seniorów okazała się skuteczna i nie dali się nabrać oszustom, dzięki czemu nie stracili oszczędno ści swojego życia.

Poniżej przypominamy o kilku najbardziej charakterystycz nych i powtarzających się metodach działania tego typu oszustów.

Przestępcy działający metodą „na wnuczka”, „na policjanta” czy „funkcjonariusza CBŚP” lub „pracownika instytucji pomoco wych” oszukują głównie osoby starsze. Wyłudzają pieniądze, kosztowności, które często stanowią dorobek całego życia. Nie spodziewane telefony od osób podających się za policjantów czy dawno niewidzianych członków rodziny nie muszą zakoń czyć się finansową porażką. Musimy tylko przestrzegać kilku podstawowych zasad: y jeśli nie masz całkowitej pewności, kto do Ciebie dzwoni, nie podejmuj rozmowy i nie przekazuj żadnych informacji o sobie, y w żadnym wypadku nie ulegaj telefonicznej prośbie o na tychmiastową pożyczkę i nie przekazuj pieniędzy, y jeśli chcesz przekazać komuś swoje pieniądze, to zadzwoń do tej osoby na znany Ci numer telefonu i potwierdź infor mację o rzekomej pożyczce, y policjant nigdy nie zadzwoni z informacją o prowadzonej akcji i nie poprosi Cię o branie w niej udziału,

y policja nigdy nie poprosi Cię o prze kazanie komuś pieniędzy, przelanie ich na konto, pozostawienie w jakimś miejscu czy też wyrzucenie kosztow ności przez okno!

Pamiętaj też, że oszuści w trakcie roz mowy zmieniają legendę, wypytując roz mówców, dostosowują ją do informacji od nich uzyskanych. Dlatego tak ważne jest, aby nie udzielać przez telefon oso bom obcym żadnych informacji zarów no o sobie, o tym, kto jest w domu, oraz czy i ile gotówki posiadamy, a co najważniejsze – w żadnym wypadku nie należy wykonywać poleceń takich osób. Jeżeli Tobie zdarzy się podobna sytuacja, NATYCHMIAST zadzwoń pod numer alarmowy 112 i powiadom o tym policję! Tylko szybka reakcja może doprowadzić do zatrzymania oszustów. kom. Justyna Fil, Oficer Prasowy Komendy Powiatowej Policji w Krakowie

REKLAMA

graf.: Powiatowa Komenda Policji w Krakowie

ERASMUS+ „Change yourself, Help Nature” w Szkole Podstawowej w Wielkiej Wsi

Szkoła Podstawowa w Wielkiej Wsi w pierwszym tygodniu października już po raz drugi, gościła w swoich progach międzynarodową społeczność zrzeszoną w programie Erasmus+. Tym razem odwiedzili ich goście ze Słowacji, Czech i Rumunii.

Renata Borkowska nauczyciel SP w Wielkiej Wsi, współkoordynator projektu

Czterodniowa wizyta obfitowała w wiele wydarzeń, które swój początek miały podczas uroczystego przyjęcia w szko le. Gości przywitała pani dyrektor szkoły Agnieszka Habina oraz polski koordynator Pan Adam Kubera. Nie zabrakło wystę pów uczniowskich oraz prezentacji zagranicznych. Wielką furorę wśród uczniów zrobił występ szkoły ze Słowacji. Uczniowie przy wieźli bowiem ze sobą oryginalnego członka ekipy – orła bielika o imieniu Nixon. Jak przystało na wyjątkowego „ucznia”, Nixon zaprezentował swoje umiejętności przed szeroką publicznością, czym wywołał niemałe poruszenie wśród uczniów, nauczycieli i pracowników szkoły. Tutaj warto zaznaczyć, że szkoła na Słowa cji jest jedyną taką w Europie, która w swojej ofercie edukacyjnej posiada naukę sokolnictwa jako przedmiot obowiązkowy. Po zakończonej gali nadszedł czas na wizytę uczestników projek tu w Urzędzie Gminy Wielka Wieś. W siedzibie Gminnej Biblioteki Publicznej spotkali się oni z radną powiatu Panią Katarzyną Stad nik, która opowiadała o aktywnościach podejmowanych w celu ochrony środowiska. Następnie grupa pojechała do Ojcowskiego Parku Narodowego, odwiedzając Grotę Łokietka, a wieczorem od była się integracyjna dyskoteka. Kolejny dzień pobytu rozpoczął się od wspólnej pracy uczniów z Polski i z zagranicy na warszta tach klimatycznych zorganizowanych na terenie szkoły, a po połu dniu goście wraz z polskimi kolegami i nauczycielami udali się na zwiedzanie Krakowa. Z racji, iż na wycieczce obecny był również Nixon, grupa wzbudzała spore zainteresowanie wśród mieszkań ców i turystów Krakowa. Czwartek był ostatnim dniem oficjalnego pobytu gości, który w ca łości spożytkowali na podróż do kopalni soli w Wieliczce. Miejsce wzbudziło ogólny zachwyt, podobnie jak cały pobyt w Polsce. Na szczęście to nie koniec tej pięknej przygody. Już w listopadzie gru pa uczniów ze szkoły w Wielkiej Wsi wraz z opiekunami uda się na rewizytę do Rumunii, a na wiosnę, pod koniec kwietnia, do Czech. Zakończenie projektu odbędzie się z początkiem czerwca na Sło wacji, gdyż właśnie ta szkoła jest głównym koordynatorem pro jektu. Ponadto, w czasie wizyty partnerskiej doszło do podpisania

porozumienia o współpracy pomiędzy szkołą w Wielkiej Wsi i szkołą ze Słowacji (ZŠ s MŠ M. Hella Štiavnické Bane). Umowa obejmuje szerokie działania podejmowane wspólnie przez obie placówki poza projektem Erasmus+. Koncentrować się będą na wielu płaszczyznach – ekologii, nauki, kultury i sportu. Tymczasem uczniowie przygotowują już ko lejne działania w ramach projektu „Change yourself, help nature”, bo przed nimi następne spotkanie z zagranicznymi przyjaciółmi.

Podpisanie porozumienia o współpracy naszej szkoły ze szkołą podstawową ze Słowacji – ZŠ s MŠ M. Hella Štiavnické Bane

Nordic walking w naszej gminie

Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego Inicjator, wychodząc naprzeciw potrzebom miesz kańców, którzy odczuli zdrowotne i społeczne skutki pandemii, zorganizowało cykl treningów nordic walkingu. Zajęcia odbywały się od lipca do października w ramach projektu „Idź po zdrowie”, finansowanego ze środków programu Działaj Lokalnie Polsko -Amerykańskiej Fundacji Wolności. Treningi odbywały się raz w tygodniu w dwóch grupach, w zależności od stopnia zaawan sowania. Wśród uczestników byli tacy, którzy od kilku lat uprawiali nordic walking, ale rów nież osoby dopiero zaczynające przygodę z kijami. Miłym akcentem projektu okazały się dwa spotkania integracyjne. Była to okazja do lepszego poznania się, biesiadowania przy ognisku, zwiedzania Jaskini Wierzchowskiej i wspólnej kolacji. Nad przebiegiem treningów czuwa ła Mistrzyni Europy Sylwia Pasińska-Skowron, która nie tylko uczyła prawidłowej tech niki, ale również doradzała uczestnikom w zakresie zdro wego odżywiania i dbania o kondycję fizyczną. Blisko czterdziestu mieszkań ców naszej gminy i okolic, dzię ki projektowi „Idź po zdrowie”, miało okazję po pandemii nie tylko odejść od komputera, po prawić sprawność organizmu, ale również nawiązać nowe relacje społeczne i poznać atrakcje turystyczne najbliż szej okolicy. Projekt cieszył się dużym zainteresowaniem

fot.: archiwum Stowarzyszenia Inicjator

i choć dobiegł już końca, jego uczestnicy na dal spotykają się, by podczas wspólnych roz mów maszerować z kijami i odkrywać nowe szlaki naszego regionu.

REKLAMA

Anna Tucharz

fot.: archiwum Stowarzyszenia Inicjator

Ochotnicza Straż Pożarna w Gie bułtowie pozyskała dofinansowanie w wysokości 300 tys. zł z Wojewódz kiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zakup średniego samochodu ratowni czo-gaśniczego z napędem 4x4. JP

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wiel kiej Wsi informuje, iż w związku z wejściem w życie Ustawy z dnia 15.09.2022 o szcze gólnych rozwiązanych w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz.U. poz. 1967), pojawiła się możliwość złożenia wniosku o dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania źródeł ciepła innych niż węgiel.

Dodatek dla gospodarstw domowych przysługu je osobie w gospodarstwie domowym, w przy padku gdy głównym źródłem ciepła gospodar stwa domowego jest:

1. kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrze wacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane pele tem drzewnym, drewnem kawałkowym lub in nym rodzajem biomasy;

2. kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG (obejmuje wyłącznie gaz ze zbiornika gazu skroplonego LPG używanego dla celów grzew czych w kotle gazowym zasilanym tym gazem. Dodatkiem nie są objęte w szczególności: gaz ziemny dystrybuowany siecią gazową (tzw. gaz sieciowy) oraz gaz LPG z tzw. butli gazowej); 3. kocioł olejowy.

Dodatek nie przysługuje gospodarstwom domo wym, które skorzystały już z dodatku węglowe go. Przy ubieganiu się o świadczenie dla gospo darstw domowych nie obowiązuje kryterium dochodowe.

3. 500 złotych – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy zasilany skro plonym gazem LPG;

4. 2000 złotych – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł olejowy. Wnioski o wypłatę dodatku będzie można skła dać do 30 listopada 2022 r. osobiście w siedzibie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (Szyce, Plac Wspólnoty 2) lub przez internet (ePUAP).

W Tomaszowicach na terenie rekre acyjnym przy ul. Topolowej powsta ła altana z miejscem na palenisko. Zadanie zostało wykonane w ra mach funduszu sołeckiego i stano wić będzie miejsce spotkań i inte gracji mieszkańców sołectwa. JP

REKLAMA

Dodatek dla gospodarstwa domowego wynosi: 1. 3000 złotych – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe zasi lany peletem drzewnym lub innym rodzajem biomasy, z wyłączeniem drewna kawałkowego; 2. 1000 złotych – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe, komi nek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy, zasilane drew nem kawałkowym;

Pamiętaj: y o prawidłowym i uważnym wypełnieniu dru ku wniosku; y o podaniu we wniosku adresu poczty elek tronicznej – na wskazany we wniosku adres poczty elektronicznej wysłana zostanie in formacja o przyznaniu dodatku; y ustawa o dodatku dla gospodarstw domo wych stanowi, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domo wego. W przypadku, gdy wniosek o wypłatę ww. dodatku dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna oso ba, dodatek ten przyznany zostanie wniosko dawcy, który złożył taki wniosek jako pierwszy; y w przypadku, gdy wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych złożono dla wię cej niż jednego gospodarstwa domowego ma jących ten sam adres miejsca zamieszkania, to dodatek ten jest przyznawany wnioskodawcy, który złożył wniosek, jako pierwszy. Pozostałe wnioski pozostawia się bez rozpoznania; y dodatek nie przysługuje gospodarstwom do mowym objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku węglowego ust. 1 Ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodat ku węglowym.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zwraca się z prośbą o nieskładanie wniosków o dopłaty do węgla oraz o inne źródła ciepła poprzez aplikację mObywatel. Wnioski takie nie spełniają wymo gów formalnych, dlatego każdorazowo zachodzi konieczność złożenia powtórnego wniosku bez pośrednio w siedzibie GOPS.

Małgorzata Żurek, dyrektor GOPS

Praca w Modlniczce

Lekka praca przy kom pletowaniu zamówień w Modlniczce.

Oferujemy: y pracę 8 h dziennie (wg elastycznego grafiku) y umowę zlecenie y stawkę 21 zł/h brutto Nr wpisu do Rejestru Agencji Zatrudnienia: 2010.

Dodatek do ogrzewania dla różnych źródeł ciepła

OSP w Giebułtowie zakupi samochód z napędem 4x4

Altana rekreacyjna w Tomaszowicach

Amatorski Turniej Tenisa Stołowego rozegrany!

WAmatorskim Turnieju Tenisa Stołowego wzięło udział 5 pań i 20 panów. Po emocjonującym finale w kategorii pań niekwestionowaną mistrzynią z wygranymi wszystkimi meczami została Marta Lenik, druga była Olga Zakharenko, a na trzecim miejscu uplasowała się Anna Grzegorczyk. Wśród panów na najwyższym stop niu podium stanął Roman Muzyk, na drugim miejscu znalazł się Wojciech Karłowski, a na trzecim Kacper Kraw czyk. Finałowe mecze były naprawdę widowiskowe, a w pierwszej czwórce znaleźli się panowie trenujący rekre acyjnie w szkole w Wielkiej Wsi. Dziękujemy pani dyrektor Annie Za jączkowskiej za umożliwienie reali zacji turnieju na hali sportowej Szkoły

w Białym Kościele oraz panu Tomaszowi Dudkowi za zaangażowanie w organizację. Podziękowania należą się także panu Krzysztofowi Flisowi za organizowanie cotygodniowej teniso wej grupy treningowej.

Sensoplastyka dla najmłodszych

Zapraszamy na zajęcia z sensopla styki dla najmłodszych, które od bywają się w GOKiS w Wielkiej Wsi w każdy wtorek od godziny 17:00 do 18:00. Prowadzi je pani Natalia Rączka, tel. 508 515 285. JP

Podstawowej im. św. Jadwigi Królowej

MSz

W ramach projektu #4minuty – podłącz i ratuj! na terenie gminy Wielka Wieś zostały zamontowane zestawy automa tycznych defibrylatorów AED. Sieć ogólnodostępnych AED na terenie powiatu krakowskiego jest realizowana w ramach 5. edycji Budżetu Obywatelskiego Województwa Małopolskiego. Projekt został opracowany i zgłoszony do BO przez Izabelę Jędrzejek, a członkowie stowarzyszenia #StrażacyMałopolska oraz sztab osób zaangażowanych zabiegali o jak największą liczbę głosów by zakwalifikować zadanie do realizacji. Lokalizacja zestawów AED na terenie gminy Wielka Wieś: y Biały Kościół – budynek OSP y Szyce – budynek Centrum Administracyjnego JP

Bezpłatne badania dla mężczyzn 40+

Zachęcamy mężczyzn 40+ do skorzystania z badań profilak tycznych „Wczesne wykrywanie raka prostaty”. Badania odbę dą się 3 grudnia w godz. 9.00-12.00 w Centrum Medycznym w Szycach. Obowiązuje rejestracja telefoniczna. JP

Harpia z Giebułtowa

Muzeum Archeologiczne w Krakowie cyklicznie prezentuje „Zabytek miesiąca” – ciekawy obiekt wchodzący w skład muzealnej kolekcji. Jednym z nich jest fragment naczynia odnaleziony w Giebułtowie.

Agnieszka Garbacz Muzeum Archeologiczne w Krakowie

Wmitologii greckiej harpie (gr. Άρπυιαι – Harpyiai, łac. Harpyiae – „porywaczki”) były córkami Taumasa i okeanidy Elektry. Ael lo („Burzliwa”), Ocypete („Prędka w locie”), Kelajno („Czarna”) i Podarge („O szybkich stopach”) uosabiały niszczycielską i gwałtowną siłę wiatru. Niekiedy wypełniały wolę bogów, porywając i uprzykrzając życie niegodziwym ludziom. W najstarszych wersjach mitów przed stawiano je jako uskrzydlone dziewczęta o pięknych, bujnych włosach. Późniejsi autorzy, z Ajschylosem i Wergiliuszem na czele, opisywali je jako stare i odrażające kobiety-ptaki z ostrymi szponami zamiast dłoni. Prawdopodobnie do tej „metamorfozy” doszło wskutek pomylenia har pii z innymi stworzeniami mitologicznymi, tj. syrenami. Nie zmienia to faktu, że przedstawienia harpii w sztuce niemal do końca starożytności cieszyły się zainteresowaniem na tyle dużym, że wizerunki tych istot od najdywano również na terenie Barbaricum. O popularności harpii jako motywu dekoracyjnego może świadczyć choćby znalezisko z Giebułtowa (nr MAK/10001). Odkrycia dokonano na cmentarzysku z tzw. wczesnego okresu rzymskiego. Jest to niewielka, 11-centymetrowa część imadła (uchwytu) dzbana z przedstawieniem głowy harpii. Wykonano go z brązu, z niewielką domieszką ołowiu. Rzemieślnik dość starannie uchwycił detale, takie jak upierzone skrzydła, szpony czy rysy twarzy. Głowę harpii zdobi wyobrażenie palmety połączone z uchwy tem dzbana, a ramiona stwora posiadają nacięcia inkrustowane srebrem, zdobione czterema punktami. Uważa się, że wyprodukowano go na tere nie Galii lub Italii w I w. n.e.

W jaki sposób dzban ozdobiony wizerunkiem harpii znalazł się tak daleko od granic imperium? Najprawdopodobniej doszło do tego na skutek wy miany handlowej między miejscową ludnością łączoną z kulturą przewor ską a mieszkańcami cesarstwa rzymskiego. Przez ziemie dzisiejszej Polski przebiegały bowiem liczne szlaki handlowe, w tym ten najbardziej znany, zwany szlakiem bursztynowym.

Przy opisie zabytku korzystano z tekstu autorstwa Małgorzaty Wawer opublikowanego na stronie Archeologiczny Atlas Małopolski. Zachęcamy do zajrzenia na oficjalną stronę projektu – archeologiczny atlas.pl.

placu to blisko 35 tys. zł.

Na osiedlu Murownia w Wierzchowiu w ramach funduszu sołeckiego powstała kolejna atrakcja dla dzieci – linarium na placu zabaw. Koszt rozbudowy

Nowość na placu zabaw w Wierzchowiu

#4minuty – podłącz i ratuj!

Atasza z przedstawieniem harpii, znajdująca się w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie