Egzemplarz bezpłatny
1 2022 styczeń numer 34
ISSN: 2657-7429
Magazyn informacyjno-kulturalny mieszkańców gminy Wielka Wieś
WIADOMOŚCI
TEMATNUMERU Od Krakowa po Watykan
prezentują nasze regionalne tradycje
50 lat historii modlnickich Herodów – opisujemy na stronie 10
W NUMERZE TAKŻE: Strategia dla metropolii
4
Fundusze sołeckie w 2022 roku
9
Związek Gmin Jurajskich ma już 30 lat
16
Czas bobrów
18
1/2022 (34) STYCZEŃ
OKIEM RADNEGO
Zaangażowanie w działalność społeczną mam chyba w genach Ryszard Tekiela radny gminy Wielka Wieś, mieszkaniec Tomaszowic
M
ój pradziadek od strony mamy, Julian Wypych, był wójtem Tomaszowic. Ale to było bardzo dawno. Byłem sołtysem Tomaszowic. Jestem wiceprzewodniczącym Rady Gminy, członkiem komisji bezpieczeństwa i rolnej. Jestem prezesem OSP Tomaszowice. Cieszę sie, gdy mogę wpływać na otaczającą mnie rzeczywistość. A w naszej gminie zmienia się bardzo dużo. Na przykład rozpoczęliśmy generalny remont remizy w Tomaszowicach. Pogoda wprawdzie nie sprzyja, ale prace postępują. Najważniejszą inwestycją w Tomaszowicach w ostatnim czasie była rozbudowa wodociągu i zbiornika wyrównawczego wraz z pompą głębinową. Odwiert ma prawie 100 metrów! Wydajność źródła to ok. 40 m3 na godzinę. Znakomitej, jurajskiej wody. Wodociąg jest już uruchomiony, budowa zbiorników dobiega końca. Powinny się skończyć problemy z niskim ciśnieniem wody w Tomaszowicach i Wielkiej Wsi. Musieliśmy podjąć przeciwdziałanie dziwnemu obyczajowi wielu kierowców – jeśli widzą przed sobą długą prostą, to nie zwracają uwagi na ograniczenia i znacznie przekraczają dozwoloną prędkość. Na przykład dwa takie odcinki: na Krakowskiej i na Ujazdowskiej. Zostały zainstalowane progi zwalniające, nie było innego wyjścia. Wniosków o wybudowanie dróg i chodników jest zgłaszanych bardzo, bardzo dużo. Oczywiście nie ma w budżecie wystarczających środków na ich szybką realizację, ale na pewno moglibyśmy zrobić znacznie więcej, gdyby mieszkańcy współpracowali z urzędem gminy i lepiej dogadywali się między sobą. Obecnie, żeby zmodernizować drogę, potrzebny jest pas terenu szerokości przynajmniej 8 metrów; pięć na jezdnię, dwa na chodnik, metr na krawężnik i infrastrukturę. A większość istniejących działek drogowych, których właścicielem jest gmina, ma szerokość trzech metrów. A nawet mniej.
REDAKCJA
Jeśli właściciele nie przekażą fragmentów swoich działek na rzecz gminy, trzeba prowadzić długotrwały proces wywłaszczenia i wykupu. Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na jedno zagadnienie. Mieszkańcy budując ogrodzenia, powinni uwzględnić linie pasa drogowego wykreślone w planie zagospodarowania przestrzennego gminy. Problem jest mniejszy, gdy stoi ogrodzenie z siatki. Przesunięcie słupków to nie jest duży koszt. Ale przecież są budowane tuż przy granicy działki bardzo drogie mury z cegły lub kamienia, które w zasadzie należałoby odtworzyć po przesunięciu. To są kwestie, które bardzo ograniczają możliwości inwestycji w infrastrukturę drogową.
fot.: A. Wójcik
2
Aby uniknąć podobnych problemów, chciałbym radykalnie zmodernizować drogi łączące Tomaszowice z Wielką Wsią. Jeszcze nie ma wzdłuż nich zabudowy, ale ten stan nie będzie wieczny. Jak zaczną powstawać domy – a zaczną – znów pojawią się te same problemy, które są już w innych miejscach. Jest zatem czas, żeby wytyczyć w ciągu ulic Brzozowej i Polnej poprawny, odpowiednio szeroki pas drogowy. Co więcej, obecnie droga nie idzie po śladzie działki gminnej, ale po prywatnych polach. Ludzie jeżdżą ciągnikami i maszynami bokiem, poza drogą, bo drogą przejechać się nie da! Modernizację trzeba zrobić teraz, gdy właściciele chcą odstąpić fragmenty działek. Nie twierdzę, że trzeba tam od razu budować asfaltową nawierzchnię! Wytyczyć, wyrównać, może podsypać tłuczniem. Będzie na przyszłość. Powinniśmy zrealizować ideę śp. Józefa Górskiego o stworzeniu gminnego cmentarza. Projekt jest ujęty w Wieloletniej Prognozie Finansowej gminy, nawet zostało wskazane miejsce (Skotnica). Trochę daleko od kościołów w Modlnicy czy Modlniczce, ale przecież z kościoła w Modlniczce na cmentarz w Modlnicy jest dalej. Kolejny ważny temat ujęty w WPF, to nowy PSZOK (Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych). Taki z prawdziwego zdarzenia, z segregacją odpadów, biokompostownią, może nawet biogazownią. Ciągle szukamy terenu, a lokalizacja tej inwestycji jest chyba najważniejszym elementem całego procesu. Po pierwsze – potrzebne będą własne środki, po drugie – do PSZOK-u musi być dobry dojazd, po trzecie – eksploatacja nie może powodować protestów społecznych. Gdy będziemy mieć teren, na urządzenia prawdopodobnie uda się pozyskać pieniądze z grantów. Ale to kwestia przyszłości, a już za pół roku będziemy musieli zmierzyć się z nową umową na odbiór odpadów. Czego nam teraz najbardziej potrzeba? Szkoły! A może nawet bardziej – przedszkola, które służyłoby i Tomaszowicom, i Modlnicy, i północnej części Modlniczki. Są rozważane różne opcje, różne lokalizacje, spróbujemy rozpocząć prace koncepcyjne w przyszłym roku. Jednak budżet na inwestycje będzie o kilka milionów mniejszy niż w roku bieżącym. Zmieniamy zasady rekrutacji do szkół i przedszkoli. Dodatkowe punkty będą przyznawane dzieciom, których rodzice zarówno są zameldowani w gminie, jak i płacą tutaj podatki. Urealnienie liczby osób zameldowanych w gminie pozwoliłoby m.in. na zwiększenie subwencji oświatowej. Na koniec chciałbym złożyć wszystkim druhnom i druhom Ochotniczych Straży Pożarnych z naszej gminy, wszystkim Mieszkankom i Mieszkańcom życzenia pomyślnego, a co najważniejsze – zdrowego Nowego Roku.
Kolejny numer już w lutym w Twojej skrzynce pocztowej!
Joanna Patej – redaktor naczelna Adam Wójcik – redaktor prowadzący Anna Calik – młodszy redaktor Anna Bała, Monika Cyrek, Alicja Fischer, Bogumiła Pietrzyk, Beata Skowronek, Magdalena Szymańska, Ryszard Tekiela, Katarzyna Topa Fotografia w kartce na okładce (zima w Będkowicach, skała kolokwialnie zwana Dupą Słonia): archiwum UG Wielka Wieś Zachęcamy do kontaktu za pośrednictwem e-maila: Teksty do publikacji w gazecie wraz ze zdjęciami prosimy przesyłać na adres: gazeta@wiadomosciww.pl Jeśli chcieliby Państwo skontaktować się z redaktor naczelną: joanna.patej@wiadomosciww.pl W celu zamieszczenia reklamy: reklama@wiadomosciww.pl
Wydawca Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Wielkiej Wsi Egzemplarz bezpłatny
Nakład 4200 egz.
Opracowanie i druk INSMEDIA ul. Gdyńska 23, Kraków Projekt graficzny i skład: Mateusz Nizianty
Korekta: Anna Piechota
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treści publikowane przez Reklamodawców. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i wprowadzania zmian do nadesłanych tekstów. Nadesłanie tekstu nie jest równoznaczne z jego opublikowaniem.
3
fot.: archiwum OSP w Wielkiej Wsi fot.: archiwum OSP w Wielkiej Wsi
fot.: archiwum OSP w Wielkiej Wsi
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
Wspólne kolędowanie w Wielkiej Wsi Przy nowym budynku wielofunkcyjnym w Wielkiej Wsi odbyło się wspólne kolędowanie, w które zaangażowały się zespoły regionalne i gru py kolędnicze. Przygotowano również żywą szopkę i poczęstunek dla licznie przybyłych mieszkańców. Wydarzenie zostało dofinansowane z budżetu gminy. JP REKLAMA
OKRĘGOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW
PEŁNY ZAKRES BADAŃ
Modlnica, ul. Częstochowska 130 tel. 12 416 10 10
4
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
STRATEGIA DLA METROPOLII Problemy nie kończą się na granicy gminy...
fot.: archiwum Stowarzyszenia Metropolia Krakowska
Wiadomości WW poprosiły o rozmowę dy rektora Biura Stowarzyszenia Metropolia Krakowska, Daniela Wrzoszczyka.
WiadomościWW: Strategia Metropolia Krakowska 2030, która obowiązywać będzie w latach 2022–2030, wyznacza kierunki współpracy na rzecz lokalnego rozwoju wszystkich piętnastu gmin, członków Stowarzyszenia. Daniel Wrzoszczyk: Sąsiadujące gminy, po wiązane funkcjonalnie. Każdego dnia tysią ce mieszkańców przemieszczających się do szkół, zakładów pracy, miejsc kultury i roz rywki. Dlatego nie możemy zamykać się w granicach administracyjnych, gminy muszą ze sobą współpracować. Prześledźmy kilka obszarów tematycznych ujętych w Strategii. Przedyskutowanie wszystkich wymagałoby znacznie więcej czasu. Co kryje się pod pojęciem „mobilności”?
W kwestii biletu metropolitalnego Warszawa wyprzedziła nas co najmniej o 10 lat. Gdy patrzę na mapkę ilustrującą koncepcje integracji systemów transportowych na terenie Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego – jako mieszkańcowi gminy Wielka Wieś – rzuca mi się w oczy linia tramwajowa dochodząca tylko do Bronowic. Zresztą nigdzie tramwaj nie wychodzi poza obszar miasta Krakowa. Jestem przekonany, że tramwaj do Centrum Futura w Modlniczce, do węzła przy POK w Modlnicy czy do Zielonek cieszyłby się ogromnym powodzeniem. Musimy pamiętać, że przygotowana przez nas Strategia różni się od dokumentów tego rodzaju przygotowywanych na poziomie gminy, gdzie mamy bezpośrednie prze łożenie pomiędzy zapisem a działaniem. W przypadku np. Strategii opisujemy tylko kierunek działania, a szczegółowe projekty – bo o liniach tramwajowych mówią także np. Wieliczka, Skawina czy Kocmyrzów–Lu borzyca – zostaną opisane w planie zrówno ważonej mobilności miejskiej, nad którym równolegle pracujemy. Niewątpliwie wiele osób ucieszy się, czytając w Strategii, że ścieżki rowerowe nie będą się kończyć na granicy administracyjnej gmin. Liczymy na rozbudowę VeloRudawa. Wielki potencjał ma trasa z Krakowa przez Giebułtów do Ojcowskiego Parku Narodowego. Gdyby udało się połączyć ścieżkę idącą przez Pasternik do Zabierzowa, to mogłaby ona odgrywać rolę nie tylko trasy turystycznej, ale także ważnego ciągu komunikacyjnego redukującego ruch samochodowy – w obie strony. Wiele osób, także z Krakowa, pracuje w Centrum Futura czy w Eximius Park. Przejazd wzdłuż bardzo ruchliwej, dwujezdniowej
graf.: archiwum Stowarzyszenia Metropolia Krakowska
W grudniu 2021 roku został przyjęty plan współpracy metropolitalnej określony w do kumencie Strategia Metropolia Krakowska 2030. Zakłada ona ponadlokalną współpracę między wszystkimi piętnastoma gminami w siedmiu obszarach tematycznych: środo wisko i przestrzeń, mobilność, gospodarka, kultura czasu wolnego, usługi społeczne, edukacja oraz inteligentne zarządzanie.
Naszym celem jest stworzenie zintegro wanego, łatwo dostępnego i wygodnego systemu transportu publicznego. Powinien zostać stworzony bilet metropolitalny, któ ry obowiązywałby w szybkiej kolei aglome racyjnej i pozostałych środkach transportu. Kolejnym krokiem musi być optymalizacja siatki połączeń.
graf.: archiwum Stowarzyszenia Metropolia Krakowska
S
towarzyszenie Metropolia Krakowska powstało 24 czerwca 2014 r. Stanowi plat formę współpracy dla Krakowa i sąsiadu jących z nim 14 gmin; z powiatu krakowskiego są to Czernichów, Igołomia–Wawrzeńczyce, Kocmyrzów–Luborzyca, Liszki, Michałowice, Mogilany, Skawina, Świątniki Górne, Wielka Wieś, Zabierzów i Zielonki, a ponadto Biskupi ce, Niepołomice i Wieliczka.
drogi łączącej Pasternik z obwodnicą Krakowa nie jest ani bezpieczny, ani przyjemny. W Strategii jeszcze nie opisujemy tak szcze gółowych zagadnień. O konkretnych projek tach będziemy rozmawiać w najbliższych latach. Pojawiają się wobec tego dokumentu zarzuty, że stopień ogólności jest zbyt wyso ki, ale Strategia wskazuje obszary, w których gminy muszą się porozumieć na rzecz roz woju. I tych obszarów jest niemało! Określa my tematy, które trzeba rozwiązać, a które przez 30 lat istnienia samorządów nie były rozwiązywane, bo nie było formuły współ pracy. Metropolia Krakowska nie jest kolej nym urzędem, nie ma budżetu na realizację konkretnych inwestycji, nie przejmuje kom petencji gmin. Metropolia jest „stolikiem”, przy którym mogą się spotkać włodarze gmin i ustalić plan działania. Czy nie za mały nacisk został w Strategii położony na wypracowanie systemu zagospodarowania odpadów komunalnych w całej metropolii? Jego centrum powinna być krakowska Ekospalarnia wykorzystująca śmieci do produkcji prądu i ciepła. Potrzebne są także biokompostownie i biogazownie. Spalarnie odpadów budzą kontro wersje. Ideałem jest gospodarka o obiegu zamkniętym, z zaawan sowanym recyklingiem, z minima lizowaną ilością odpadów. Komisja
O konkretnych projektach będziemy rozmawiać w najbliższych latach
graf.: archiwum Stowarzyszenia Metropolia Krakowska
5
Nic nie stoi na przeszkodzie w podjęciu mniej lub bardziej sformali zowanej współpracy pomiędzy MK a kolejnymi gminami, zwłaszcza gdy pola współpracy są łatwo zauważalne. W przypadku sporej części celów zidentyfikowanych w projekcie Strategii nie wpisano konkret nych kierunków działań, lecz zapowiedziano stworzenie instrumen tów, Planów Działania, w których zostaną określone.
Europejska nie wspiera finansowo spalarni. Dyskusja na temat go spodarki odpadami trwa. Chcemy w przyszłym roku określić plan działania łączący te trzy wątki gospodarki odpadami: obieg zam knięty–recykling–utylizacja, z wykorzystaniem spalarni jako źródła energii i ciepła oraz wybudowaniem biokompostowni i sor towni opadów. Obszar gmin tworzących Metropolię Krakowską wydaje się być znacznie mniejszy, niż obszar oddziaływania Krakowa. Na przykład w „Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego 2030” przyjętej przez sejmik województwa, Miejski Obszar Funkcjonalny Krakowa obejmuje dodatkowo jeszcze 10 gmin spoza listy członków MK (m.in. pozostałe gminy powiatu krakowskiego, tj. Iwanowice, Jerzmanowice–Przeginia, Krzeszowice, Skała, Słomniki, Sułoszowa). Metropolia Krakowska jest dobrowolnym stowarzyszeniem gmin i nie należy traktować listy członków jako zamkniętej. Wręcz przeciwnie.
Czy suburbanizacja, „rozlewanie” się Krakowa na obszary podmiejskie, powinna być negatywnie oceniana? Rozpraszanie zabudowy ma zarówno dobre, jak i złe strony. Niewąt pliwie „niewielki domek pod miastem” podnosi komfort życia danej rodziny. Z drugiej strony rodzi poważne wyzwania infrastrukturalne, problemy w dostępie do usług i miejsc pracy. Obszar metropolitalny w całości poddany jest silnej suburbanizacji, na obszarze gminy Wiel ka Wieś jest to łatwo zauważalne. Przepisy powodują, że planowanie przestrzenne gmin kończy się na ich granicach, istotna jest popraw ność formalno-prawna, a koordynacja planów sąsiadujących gmin jest kwestią drugorzędną. Powinniśmy tak uporządkować plany, aby uniknąć sytuacji, gdy po jednej stronie granicy gmin powstaje zabu dowa przemysłowa, magazyny itp., a po drugiej osiedla mieszkanio we, już wtedy bez znaczenia czy jedno- czy wielorodzinne. Panie Dyrektorze, poruszyliśmy tylko kilka zagadnień, ale przypomnijmy, że ostatnie II Forum Metropolii Krakowskiej trwało 7 dni! A w czasie konsultacji społecznych złożono ponad 200 uwag do Strategii. Liczymy na realizację zdefiniowanych celów. Życzymy powodzenia. Dziękuję bardzo rozmowę, dziękuję za okazję przybliżenia Strategii mieszkańcom gminy Wielka Wieś. Rozmawiał Adam Wójcik
REKLAMA
Zapraszamy na naszą nową stronę internetową
www.gzk.wielka-wies.pl
na której możesz: • zgłosić odczyt wodomierza • pobrać wnioski • dowiedzieć się o aktualnych pracach lub awariach sieci wodno-kanalizacyjnej
Dostarczamy
zdrową wodę
do Twojego domu!
pl. Wspólnoty 1
32-085 Szyce e-mail: gzk@gzk.wielka-wies.pl tel.: 12 419 17 07
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
6
W
Kiermasz świąteczny
ydaje się, że Kiermasz Świątecz ny powoli staje się wydarzeniem otwierającym okres świąteczny w gminie Wielka Wieś. W tym roku znaczą co zwiększyła się ilość stoisk wystawców ze świątecznymi dekoracjami, łakociami i prze różnymi propozycjami prezentów pod choin kę. Nie zabrakło też samych żywych choinek, którymi Centrum Ogrodnicze Gaja udekoro wało kiermaszową scenę. Na scenie zaś przez całe popołudnie słychać było śpiewy zespołów regionalnych z terenu gminy, które wprowa dzały radosny nastrój, wykonując świąteczne piosenki i pastorałki. Nie zabrakło grupy ko lędniczej Herody, tym razem z Tomaszowic, która jak zwykle zwracała uwagę zebranych swoimi pięknymi strojami, w szczególności błyszczącymi koronami. Wraz z nimi przybyli diabeł oraz śmierć i, choć próbowali zabrać niejedną duszę, to nikt szczególnie się ich nie wystraszył... Udało się też namówić Świętego Mikołaja, by wyjątkowo przyjechał do dzie ci na kiermasz dzień wcześniej, niż ma to w swoim zwyczaju i obdarował je drobnymi podarunkami. Na pomoc Mikołajowi ruszyły także skrzaty z Gminnej Biblioteki Publicznej, które zadbały o dorosłych i sprawiły im nie spodzianki książkowe, które ukryły w wiel kich skarpetach w kilku miejscach na terenie Kiermaszu. Atmosferę świąt wprowadziły iluminacje oraz unoszący się zapach gorącej czekolady i kapusty z grochem przygotowa nej przez gospodynie z Zespołu Bęblanie, za
co serdecznie dziękujemy. Każda edycja kier maszu ma częściowo charakter charytatyw ny i w tym roku również został on zachowany. Wśród stoisk przedsiębiorców znalazły także swoje miejsce: Fundacja Mój Sen, Fundacja Zmieniamy Niemożliwe, Fundacja Przyjaciele Konia Petrusa, zbiórka charytatywna dla cho rego Stasia. Dodatkowo zbiórkę materiałów biurowych oraz książek dla małych pacjen tów Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie realizowała Straż Pożarna z Białego Kościoła. Nie sposób zliczyć, ile rodzajów choinek było na stoiskach uczniów Szkoły Podstawowej w Białym Kościele, Zespołu Szkolno-Przed szkolnego w Modlnicy oraz dzieci ze Świetlicy Środowiskowej w Modlniczce. Ziarna kawy, makarony, piórka i koraliki to tylko początek długiej listy wymyślnych świątecznych deko racji. W czasie całego kiermaszu można było wziąć udział w akcji szczepień prowadzonej przez Centrum Medyczne Szycach i wspiera nej przez Muzeum Ratownictwa w Krakowie. W ciągu popołudnia zaszczepiło się 60 osób. Dziękujemy za obecność na kiermaszu wszystkim mieszkańcom i gościom, mamy nadzieję, że zakupione upominki umiliły te goroczne Święta Bożego Narodzenia. Dzię kujemy też wszystkim zaangażowanym w or ganizację kiermaszu od strony technicznej, w szczególności pracownikom gminy, jej jednostek oraz OSP Modlnica za doświetlenie placu kiermaszowego. Magdalena Szymańska
Informacja o wyłożeniu projektu operatu modernizacji ewidencji gruntów i budynków Gminy Wielka Wieś W siedzibie Wydziału Geodezji, Kartografii i Katastru Starostwa Po wiatowego w Krakowie, przy ul. Przy Moście 1 w Krakowie (pok. 301, II piętro), w terminie od 29 grudnia 2021 r. do 19 stycznia 2022 r., w godzinach od 8.30 do 14.30, zostanie wyłożony do wglądu osób zainteresowanych projekt operatu opisowo-kartograficznego z modernizacji ewidencji gruntów i budynków gminy Wielka Wieś. Skorzystanie prawa wglądu leży w interesie mieszkańców – aby na tym etapie postępowania związanego z uzupełnieniem bazy da nych o informacje dotyczące budynków i lokali oraz aktualizacją użytków gruntowych zabudowanych, doprecyzować ewentualne błędy i nieprawidłowości. Osoby chcące zapoznać się z dokumen tacją powinny posiadać przy sobie dokument tożsamości (PESEL lub REGON). Mogą one przedkładać dokumenty dotyczące posiada nych nieruchomości (tytuły własności, dokumenty z inwentaryzacji powykonawczej budynku, projekty budowlane i inne). W imieniu osób nieobecnych mogą występować odpowiednio upoważnieni
pełnomocnicy. Niestawienie się w terminie i miejscu określonym w niniejszej informacji nie stanowi przeszkody do kontynuowania procesu modernizacji i ujawnienia nowych danych w ewidencji gruntów i budynków. Po upływie terminu wyłożenia projekt operatu opisowo-kartogra ficznego staje się operatem ewidencji gruntów. Informacja o tym zostanie ogłoszona przez Starostę Krakowskiego w Dzienniku Urzę dowym Województwa Małopolskiego. Prace modernizacyjne wyko nuje firma Geoprof. Do zadań wykonawcy należy organizacja i prze prowadzenie wyłożenia projektu operatu opisowo-kartograficznego. Ze względu na ograniczenia wynikające z utrzymującym się stanem epidemii uczestnictwo w wyłożeniu możliwe jest tylko po wcześniej szym umówieniu terminu wizyty telefonicznie pod numerem telefo nu 12 626 06 33 (od poniedziałku do piątku, w godzinach 7.00-15.00), bądź mailowo: wylozenie.wielkawies@gmail.com. Rezerwacja wizyty możliwa jest również w czasie trwania wyłożenia. JP
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
7
Relaks dla ciała i duszy w Basenova w Giebułtowie
W Giebułtowie powstało nowe centrum SPA, które zaprasza do saun i na basen! Rozmawiamy z Katarzyną Kosturkiewicz – menadżer zarządzającą Basenovą.
fot. na stronie: archiwum Basenova
Z jakich stref relaksacyjno-wypoczynkowych można korzystać w obiekcie Basenova? Obiekt Basenova w swojej ofercie proponuje strefę relaksacyjno-wypoczynkową wellness (trzy rodzaje saun i tężnie solanko wą), jacuzzi 8-osobowe oraz halę basenową trzytorową z niecką o długości 16 metrów. W basenie znajduje się woda solankowa o licznych walorach prozdrowotnych, która jest bezpieczna dla skóry, a przy okazji inhalujemy od razu nasze drogi oddechowe. Nasza woda jest bezpieczna dla alergików. W basenie mamy też kaskadę wodną idealną do masaży i przeciwprąd. Powszechnie uważa się, że korzystanie z sauny podnosi odporność, która w tych czasach jest bardzo ważna. Jakie rodzaje saun oferujecie Państwo? Basenova Jak najbardziej, sauna wzmacnia naszą odporność oraz działa pozytywnie na wiele in tel. 730 530 770 nych schorzeń. Posiadamy trzy rodzaje saun: suchą, parową i infrared. kontakt@basenova.pl Sauna sucha to najlepszy sposób na oczyszczenie całego organizmu z toksyn. Pozwala ona na cudowny relaks, rozluźnienie i zniwelowanie napięć na tle nerwowym. Ma także właści www.basenova.pl wości odchudzające. Dodatkowo, regularne odwiedziny w saunie fińskiej pozwalają zadbać www.teniswkrakowie.pl o zdrowie układu krążenia, prawidłową pracę serca, regulację skoków ciśnienia, wzmoc Jesteśmy otwarci 7 dni nienie całego organizmu. Temperatura w tej saunie wynosi 95–110 stopni Celsjusza. w tygodniu od 8.00 do 22.00 Sauna parowa jest często polecana osobom, które dopiero zaczynają korzystać z tego typu relaksu. Wysoka wilgotność i względnie niska temperatura sprawiają, że jest ona znacz nie bardziej komfortowa i nie sprawia trudności w oddychaniu. Chodząc do łaźni parowej, usprawnimy krążenie krwi w organizmie, wzmocnimy serce oraz odporność, oczyścimy organizm z toksyn i poprawimy przemianę materii – te walory z pewnością docenią osoby będące na diecie. Korzystanie z sauny parowej pozwoli nam zyskać więcej energii, zwięk szy wydolność i zahartuje organizm – nic dziwnego, że do łaźni parowej chętnie zaglądają sportowcy! Temperatura w sanie parowej wynosi 44–48 stopni Celsjusza. Sauna Infrared inaczej na podczerwień, która za sprawą optymalnej wilgotności i nie zbyt wysokiej temperatury powietrza (35–55 stopni Celsjusza) jest idealna dla osób z problemami układu oddechowego. Korzystając z tej sauny, można solidnie się wypo cić, oczyszczając organizm, efektywnie spalać tkankę tłuszczową, zyskując doskonałe wsparcie w odchudzaniu, odprężyć całe ciało i ukoić nerwy – to odstresowująca kuracja rewelacyjna dla poprawy samopoczucia. Posiadacie również tężnię solankową? Kto powinien korzystać z tego dobrodziejstwa? Oferujemy tężnię solankową zasilaną Zabłocką Mgiełką Solankową. Szczególnie pole cana jest w sezonie zimowym, kiedy zanieczyszczenie powietrza jest większe niż w le cie. Zalety tężni solankowej docenią osoby, które cierpią na niedobór mikroelementów, a także mają osłabiony układ odpornościowy. Inhalacje zalecane są również chorym z na wracającymi lub przewlekłymi schorzeniami dróg oddechowych, np. nieżytem nosa lub krtani czy stanem zapalnym zatok przynosowych. Solny mikroklimat ułatwia usuwanie wydzieliny w przypadku zapalenia oskrzeli, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc czy astmy oskrzelowej. Specyficzny mikroklimat wykorzystywany jest również w profilak tyce nadciśnienia tętniczego, alergii, nerwicy wegetatywnej czy w przypadku ogólnego wyczerpania. Do tężni mogą się udać osoby zdrowe, ponieważ inhalacje leczniczą mgieł ką pomagają oczyścić drogi oddechowe z zanieczyszczonego powietrza, w których gro madzi się w nich dużo pyłów o różnym, często potencjalnie niebezpiecznym składzie. Czy oferują Państwo jakieś dodatkowe zajęcia i do kogo są skierowane? Basenova w swojej głównej ofercie proponuje zajęcia dla bobasów od 6. miesiąca życia w celu adaptacji w środowisku wodnym, nauki pływania dla dzieci od trzeciego roku ży cia i dla osób dorosłych oraz zaawansowane treningi już dla umiejących pływać, a także mamy zajęcia aqua-aerobik. Lekcje prowadzimy indywidualnie i grupowo. Dodatkowo w okresie ferii (17.01–21.01 oraz 24.01–28.01) zapraszamy na zajęcia skierowane do dzie ci. Proponujemy 45 minut nauki pływania oraz 45 minut zabawy w wodzie pod okiem instruktora – 5 zajęć od poniedziałku do piątku w godzinach 16.30–18.00 w cenie 350 zł! Czy po ciężkim dniu można się po prostu udać do Państwa i skorzystać ze strefy relaksu czy należy się wcześniej umówić? Nie trzeba się wcześniej umawiać, ale największe oblężenie na basenie mamy w godzinach 15:00–20:00 ze względu na zajęcia zorganizowane z instruktorami, w tych godzinach dla osób indywidualnych proponuję wcześniej zadzwonić w celu ustalenia dostępności. Ze strefy relaksu można korzystać w dowolnej chwili, więc zapraszamy codziennie od 8 rano. Rozmawiała Joanna Patej
8
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
Zdecydowane NIE dla spalania odpadów
Od początku sezonu grzewczego trwają rutynowe oraz interwencyjne kontrole palenisk domowych pod kątem przestrzegania zakazu spalania odpadów na terenie naszej gminy. Pierwsze kary za spalanie odpadów zostały już naliczone. Pobrano również próbki popiołów, ale na wyniki analizy musimy jeszcze poczekać.
Na podstawie dotychczas przeprowadzonych kontroli widać, iż zdecydowana większość sytuacji, w których stwierdzono wyraźną emisję z komina, dotyczyła spalania w kot łach legalnych paliw stałych, a nie odpa dów. Najczęstszą nieprawidłowością było natomiast wykorzystanie niewłaściwego drewna jako rozpałki. Palety, jak i każdy rodzaj drewna będący odpadem budowla nym, poremontowym, jest impregnowany, lakierowany, zawiera elementy metalowe (np. gwoździe) i nie nadaje się do palenia! Jest to bezwzględnie karane. Tylko czyste,
Skutecznym narzędziem do przepro wadzenia kontroli okazał się dron, który pozwala na sprawdzenie więk szej liczby posesji w krótszym czasie, a także wykrycie adresów, których gmina nie wykazała jako potencjalnie spalających odpady. Dron zasysa próbki dymu z kominów i analizuje uzyskane wy niki w czasie rzeczywistym. Gdy wykrywa nieprawidłowości – zwiększone stężenie szkodliwych związków chemicznych – na posesję wchodzą kontrolerzy. Pomiarom podlegają wszystkie kominy emitujące dym za wyjątkiem kominów „gazowych”, znaj dujących się na drodze ekopatrolu. Pierwsze inspekcje przy użyciu drona na tere nie gminy przeprowadzono w marcu, a kolej ne rozpoczęto wraz z nastaniem nowego se zonu grzewczego, tj. w listopadzie. Patrolem objęto już ponad 120 budynków w miejsco wościach z terenu gminy: w Bęble, Wielkiej Wsi, Białym Kościele, Giebułtowie, w części Czajowic i Wierzchowia, a także niektóre
fot.: Monika Cyrek
ulice w Modlnicy, Modlniczce i Tomaszowi cach. Planowane są kolejne loty. W roku bieżącym przeprowadzono już łącz nie ponad 140 kontroli, nałożono mandaty na łączną kwotę 1800 zł i pobrano 6 próbek popiołu do analizy laboratoryjnej. Pamiętajmy! Spalanie odpadów w paleni skach domowych jest zabronione. Odpadami są nie tylko plastikowe opakowania, foliowe reklamówki, zużyte pampersy czy wyroby z gumy. Zabronione jest również m.in. spa lanie drewna pokrytego farbami, elementów mebli itp. Korzyści z takiego opalania są zni kome, mogą za to przysporzyć właścicielowi sporo kłopotów. Wrzucanie odpadów do pie ca powoduje powstawanie zanieczyszczeń szkodliwych dla zdrowia ludzi i środowiska, dlatego jest to karane.
fot.: archiwum Stowarzyszenia „Być Szczęśliwym”
Świąteczna integracja
REKLAMA
AGENCJA UBEZPIECZENIOWA
Małgorzata Borkiewicz
tel. 606 33 93 15 ubezpieczenia komunikacyjne, rolne, majątkowe, turystyczne, na życie
D
la licznej grupy seniorów z Wielkiej Wsi zorganizowano warsztaty integracyjne prowadzone pod okiem dekoratorki z pracowni ozdób szklanych „Armar”. W trakcie zajęć pro wadząca zaprezentowała genezę powstania bombek choinkowych oraz podstawowe zasady ich zdobnictwa. Zajęcia odbyły się w twórczej atmosferze, nie było sprinterów ani mistrzów drogi na skróty. Prace oparte były na pomysłach i motywach zdobniczych związanych ze świętami Bożego Narodzenia oraz swobodnych in terpretacjach krajobrazu zimowego. Seniorzy pracowali dziarsko, podnosząc sobie wzajemnie poziom trudności. Również dzieci, obserwując nieśmiało pracę seniorów, wydobyły z siebie pokła dy staranności i dążenia do jak najlepszego efektu. Najmłodsi za wykonane dzieła otrzymali podarki, natomiast seniorzy wzięli udział w konkursie „Najpiękniej sza ręcznie robiona bombka choinkowa”. Do datkowo on-line przeprowadzono świąteczne konkursy: „Wigilijny”, „Najpiękniej udekorowa ne drzewko choinkowe”, „Życzenia świąteczno -noworoczne”. Przy żywej szopce bożonaro dzeniowej i pięknej oprawie artystycznej pod budynkiem wielofunkcyjnym w Wielkiej Wsi wręczono upominki konkursowe oraz przeka zano Betlejemskie Światełko Pokoju. Mimo licznych przeszkód związanych z pande mią udało się zrealizować część zaplanowanych wydarzeń. Dziękuję za wszelką pomoc, życzę aby Nowy Rok był pełen optymizmu, wiary, szczęścia i powodzenia. Beata Skowronek
fot.: archiwum Beaty Skowronek
K
sezonowane minimum 2 lata drewno, o wilgotności poniżej 20%, może słu żyć jako opał. I certyfikowany węgiel.
Betlejemskie Światełko Pokoju dla mieszkańców sołectwa Wielka Wieś fot.: archiwum Stowarzyszenia „Być Szczęśliwym”
Monika Cyrek Urząd Gminy Wielka Wieś ontrole przeprowadzane są przez upoważnionych pracowników Urzę du Gminy Wielka Wieś, a w razie po trzeby również z udziałem funkcjonariuszy policji. Obejmują one weryfikację urządze nia grzewczego, sprawdzenie stosowanego paliwa, a w uzasadnionych przypadkach – pobranie próbki popiołu. W czasie kontroli konieczne jest przedstawienie świadectwa jakości paliwa stałego. Jego wydanie to obo wiązek każdego sprzedawcy węgla.
9
FUNDUSZE SOŁECKIE W 2022 ROKU Przedstawiamy wydatki na przedsięwzięcia realizowane w ramach funduszu sołeckiego na rok 2022.
Zadanie
Kwota
Suma
Bębło
Wyburzenie starego budynku OSP, zagospodarowanie placu w centrum miejscowości
66 581,40 zł
66 581,40 zł
Będkowice
Wykonanie monitoringu na ul. Cichej
5 000,00 zł
51 467,42 zł
Zagospodarowanie działki gminnej przy ul. Kwiatowej, pod teren mający służyć rekreacji młodzieży oraz mieszkańcom
21 467,42 zł
Wykonanie poboczy na ul. Pod Sokolicą
20 000,00 zł
Poprawa infrastruktury znajdującej się na terenie widokowym „Kamyk”
5 000,00 zł
Wykonanie street workout na placu zabaw przy ulicy Krzemieniec
20 000,00 zł
Poprawa bezpieczeństwa i estetyki na drogach oraz terenach gminnych
46 581,40 zł
Doposażenie wozu strażackiego OSP
26 000,00 zł
Monitoring wokół budynku OSP
20 000,00 zł
Doświetlenie fontanny
5 000,00 zł
Zakup namiotów
5 261,28 zł
Doposażenie placu zabaw
16 581,40 zł
Dofinansowanie zakupu samochodu strażackiego dla OSP
50 000,00 zł
Dofinansowanie dla OSP
20 000,00 zł
Dofinansowanie dla Klubu Sportowego Błękitni Modlnica
20 000,00 zł
Budowa tężni
26 581,40 zł
Zakup sprzętu ogrodniczego dla sołectwa
20 000,00 zł
Wykonanie oświetlenia parkowego przy obelisku
15 000,00 zł
Doposażenie placu zabaw
20 000,00 zł
Biały Kościół
Czajowice
Giebułtów
Modlnica
Modlniczka
66 581,40 zł
56 261,28 zł
66 581,40 zł
66 581,40 zł
66 581,40 zł
Rozbudowa monitoringu w centrum miejscowości
11 581,40 zł
Prądnik Korzkiewski
Budowa oświetlenia na ul. Bugaj
30 893,77 zł
30 893,77 zł
Szyce
Modernizacja placu zabaw
49 736,31 zł
49 736,31 zł
Tomaszowice
Rozbudowa infrastruktury sportowo-rekreacyjnej
66 581,40 zł
66 581,40 zł
Wielka Wieś
Zakup stojaka na rowery i huśtawki
6 000,00 zł
66 581,40 zł
Wyposażenie budynku komunalnego w sprzęt multimedialny
25 000,00 zł
Zakup ławek i koszy – budynek wielofunkcyjny
6 000,00 zł
Doposażenie pomieszczenia kateringowego w budynku komunalnym
22 581,40 zł
Pompa pływająca dla OSP
7 000,00 zł
Zagospodarowanie placu zabaw, os. Murownia
33 000,00 zł
Zagospodarowanie centrum Wierzchowia
13 473,82 zł
Wierzchowie
Suma
46 473,82 zł
700 902,40 zł
10
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
TEMAT NUMERU
JUBILEUSZ 50 LAT HERODÓW Z MODLNICY
Hej nam hej cy jest sam pan doma, cyli jego nie ma, Niema jego w doma, pojechał do króla Zasiadł w końcu stoła, suknia na nim sobolowa, Siegąja ci se do kieseni, i wyjął ci dwa cerwone Wynieścież to kolędnikom, tym co wielkim pracownikom. Bogumiła Pietrzyk
T
ak Oskar Kolberg, słuchając kolędników, spisał ich przyśpiewki. Kolęda w Modlnicy zaczynała się od Trzech Króli i trwała aż do święta Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny (Matki Bożej Gromnicznej 2 lutego). Chodzili z gwiazdą oklejoną kolorowym papie rem, napuszczonej dla większej przeźroczysto ści tłuszczem i oświeconą z tyłu kilkunastoma świeczkami. Śpiewali kolędy przeplatane przy śpiewkami: Hej nam hej! nadobna panienka w okienku siadała hej nam hej co złotem wysyje jejmości daruje a jejmość jej za to cewiczki na lato hej nam hej. Tak wspominają Kolędę sprzed blisko 150 lat Oskar Kolberg i Józef Konopka. Ale wróćmy do czasów współczesnych. Kolęda w Modlnicy była od zawsze. Najpierw było to
chodzenie młodzieńców z gwiazdą. Nie mieli specjalnych strojów. Były to kożuchy ob leczone na lewa stronę i przepasane powrósłem. Potem pojawili się trzej królowie, na głowach mieli korony wykonane z papieru świecącego, szatę wykonaną z kapy koloro wej. Chodzili nie tylko na terenie Modlnicy, ale i po ościennych miejscowościach, a tak że po Krakowie. Zbierali datki oraz jedzenie ofiarowane przez gospodynie. Przeważnie towarzyszyli im młodzi chłopcy, którzy podążali za kolędnikami i podsłuchiwali, jak śpiewają. Kolędnicy dzielili się z nimi kawałkiem otrzymanego ciasta lub kiełbasą. Tak też było w przypadku naszych kolędników. Jak wspominają, w Modlnicy w latach 50. i 60. ubiegłego stulecia były dwie grupy kolędnicze – starszych i młodszych. Ci starsi śpiewali obecne kolędy i przyśpiewki, natomiast młodsi ich naśladowali. Do dnia dzi siejszego teksty tych oracji i kolęd są wykonywane przez Herodów. Zostały on spisane przez Stanisława Krzęciasza, który wraz ze Stanisławem Gontkiewiczem chodzili za starszymi kolędnikami. Pierwsze stroje zostały wykonane przez nich samych ze sta niolu i frędzli, na czapkach były przywieszone ozdobne bańki. Część strojów odkupili od innych kolędników. Finalnie, obecne stroje zostały zakupione przez GOKiS, a wyko nane przez p. Janinę i Bogusława Żółków. Grupa kolędnicza została zauważona w 1968 r. przez Józefa Lachnera, ówczesnego Pre zesa Zarządu Powiatowego Związków Teatrów Amatorskich oraz nowopowstałego Te atru Regionalnego w Krakowie. W 1970 roku grupa kolędnicza została wydelegowana fot.: Piotr Patej
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
11
przez Teatr Regionalny na występy do Bukowiny Tatrzańskiej. Od tego mo mentu datuje się ich czynna działalność. Wielokrotnie występowali w kon kursach, posiadach, przeglądach obrzędowych, opłatkach – między innymi dla osób starszych i niepełnosprawnych. Występowali na terenie wojewódz twa małopolskiego, śląskiego i świętokrzyskiego. Byli częstymi gośćmi u Pio tra Skrzyneckiego w Piwnicy pod Baranami, jak również w Filharmonii Na rodowej w Warszawie.
Grupa kolędnicza została zauważona w 1968 r. przez Józefa Lachnera Skład grupy kolędniczej zmienił się z powodu śmierci An drzeja Krzęciosza – w roli Króla zastąpił go jego kuzyn, Andrzej Krzeciasz. Pozostali członkowie grupy: dwóch Marszałków – Stanisław Gontkiewicz i Stefan Wierzbi cki, Hetman – Wojciech Pyzioł, Turek – Stanisław Krzę ciasz, Żyd – Janusz Adamski, Śmierć – Marcin Górski, Ułan – Krzysztof Grudzień i Diabeł – Marian Skoczek, Akordeonista – Władysław Pietrzyk. Przez wiele lat w grupie kolędniczej byli Marek Gontkie wicz i Andrzej Krzęciasz, Krzysiek Stachurski, Bogusław Ziółko, Tadeusz Pojałowski, Władysław Dziewic oraz nieżyjący już Józef Figiel, Wojciech Dziewic, Roman Ga los, Stanisław Bogucki, Stanisław Pojałowski.
W 2005 r. gościli u św. Jana Pawła II w Watykanie. Statystycznie: 75 repre zentacji gminy Wielka Wieś, ok. 160 występów na Rynku w Krakowie. Wysoki poziom, jaki prezentuje grupa kolędnicza „Herody”, jest poparty licznymi na grodami i wyróżnieniami, które otrzymują, biorąc udział od samego począt ku istnienia w konkursach i przeglądach:
Należy też wspomnieć akordeonistów, którzy przez wie le lat przygrywali herodom, byli to: Krzysztof Krzęciasz, Andrzej Szumiec, Franciszek Soszyński i Jurek Sałaja. Tradycja Herodów z Modlnicy została przekazana do miejscowości Wielka Wieś, gdzie udostępniono teksty i wzór strojów.
y Góralski Karnawał – Bukowina Tatrzańska – pierwszy występ 1970, od 1988 r. – 16 razy, w tym I miejsce – 1 raz, II miejsce – 6 razy, III miejsce – 6 razy, wyróżnienie i nagrody rzeczowe – 3 razy y Powiatowy Przegląd Grup Kolędniczych od 1999 r. – 11 razy, uzyskując I miejsce – 7 razy, II miejsce – 2 razy, III miejsce – 1 raz oraz nominacje na Góralski Karnawał – Bukowina Tatrzańska y Małopolski Przegląd Grup Kolędniczych – II miejsce y Przegląd Zespołów Obrzędowych – Nagroda specjalna Jury y Przegląd Tradycyjnych Grup Kolędniczych – III miejsce
fot.: Piotr Patej
W dniu 17 stycznia 2016 r. grupa kolędnicza Herody z Modlnicy otrzymała Honorowe odznaczenie „Zasłużo ny dla Kultury Polskiej” nadane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W dniu 12.12.2021 r. odbyły się uroczystości Jubileuszu 50-lecia Herodów z Modlni cy. Na uroczystości Krzysztof Wołos, wójt gminy Wielka Wieś i Magdalena Szymańska, dyrektor GOKiS, wrę czyli Kolędnikom, okolicznościowe dyplomy oraz vou cher na sesję zdjęciową.
Za kolędę dziękujemy, zdrowia szczęścia wam życzymy w tym nowym roku!
REKLAMA
WYCENA NIERUCHOMOŚCI
(RZECZOZNAWCY MAJĄTKOWI) a2a@a2a.com.pl www.a2a-wycena.pl 691 353 272 607 218 914
POŚREDNICTWO specjalistyczna wiedza o nieruchomościach bezpieczeństwo transakcji
ZGŁOŚ NAM NIERUCHOMOŚĆ
bezpłatne KONSULTACJE (Druga środa miesiąca od 15:00 do 16:00)
12
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
Rozmawiamy z Grażyną Sygułą, wieloletnim Skarbnikiem Gminy Wielka Wieś. WiadomościWW: Podjęła Pani pierwszą poważną pracę w Urzędzie Gminy Wielka Wieś 1 kwietnia 1981 roku, niedługo po ukończeniu szkoły. Był to rok „Solidarności”, rok przełomowy w historii Polski. Grażyna Syguła, Skarbnik Gminy Wielka Wieś: W momencie, kiedy zostałam przyjęta na stanowisko referenta, funkcjonowała Gminna Rada Narodowa, szefował Naczelnik Gminy, którego sta nowisko było obsadzane decyzją odgórną. Z tego co pamiętam, panowie pochodzili z Krakowa i nie znali miejsca, którym mieli zarządzać. Gmina była w tamtym okresie słabo rozwinięta, nawet w porównaniu z okolicznymi gminami. Nie miała dużych zaso bów finansowych, zatrudniała kilkunastu pracowników. Kiedy spojrzę z perspektywy czasu, widzę, jak bardzo gmina się zmieniła i mieszkańcy mogą być z niej naprawdę dumni. Sta nowisko referenta było najniższym w hierarchii. Zaczynałam dopiero poznawać tajniki zawodu, a gdy ponad pół roku później wprowadzono stan wojenny, czułam, że historia dzieje się na mo ich oczach. W gminie mieliśmy nocne dyżury, wojsko sprawdzało obecność w pracy, maszyny do pisania były zabezpieczone łańcu chami po skończonej pracy. Jak bardzo zmieniły się finanse gminy Wielka Wieś w czasie Pani pracy? Do 1990 roku samorządowość raczkowała i dopiero uczyliśmy się samodzielności i inicjatyw społecznych. W 1990 roku powstała ustawa o samorządzie gminnym, która uporządkowała funkcjo nowanie samorządów. Niewiele osób pamięta, że Urząd Gminy mieścił się w małym bu dynku w Wielkiej Wsi, tam gdzie teraz jest poczta. Przez pierwsze lata po reformie było raczej skromnie. Bardzo ważnym momen tem w historii gminy była sprzedaż pozyskanych od wojska tere nów w Modlniczce. Mieliśmy pieniądze na budowę infrastruktu ry wodociągowej, kanalizacyjnej, drogowej czy budowę nowych budynków komunalnych. Od czasu wejścia Polski do Unii Euro pejskiej pojawiły się nowe możliwości finansowania inwestycji ze środków europejskich – należy pogratulować pracownikom Urzędu wzorowego i bardzo sprawnego pozyskiwania tych pie niędzy. Połączenie dwóch elementów: uzyskane dofinansowania oraz kapitał ze sprzedaży nieruchomości, który zabezpieczał wkład własny, sprawiło, że gmina bardzo dynamicznie zaczęła się rozwijać. Dostaliśmy wiele nagród, zostaliśmy zauważeni w Pol sce i staliśmy się przykładem dla innych samorządów. Przykładowo, budżet w 2006 roku to dochody rzędu 19 milionów złotych, wydatki – 24 milionów. W porównaniu z czasami obecny mi, gdzie dochody w 2021 roku to prawie 102 miliony złotych, moż na mówić o sukcesie. Oczywiście w tych liczbach mieszczą się różne świadczenia, np. 500+, subwencja oświatowa, ale i bez tych środków wzrost jest ogromny. Cała gmina jest skanalizowana, wybudowano nowe drogi, prawie wszystkie sołectwa mają własne budynki wielo funkcyjne. Powstały nowe szkoły, przedszkola i żłobki. Ochotnicze Straże Pożarne mają nowe samochody, które służą mieszkańcom. Po wielu perypetiach powstało nowoczesne centrum samorządowe na Placu Wspólnoty w Szycach, gdzie oprócz siedziby Urzędu mamy bibliotekę, Urząd Stanu Cywilnego, bank i wiele innych instytucji. Czterdzieści lat temu Wielka Wieś była po prostu dużą, podkra kowską gminą o wiejskim charakterze. Teraz jesteśmy nowoczes nym sąsiadem Krakowa, który z powodzeniem konkuruje z aglo meracją w wyborze miejsca zamieszkania.
fot.: Joanna Patej
W obecnych czasach niewiele osób może powiedzieć, że przepracowało w jednym miejscu prawie całe swoje zawodowe życie. Niestety, nic nie trwa wiecznie. W końcu przychodzi ta chwila, gdy trzeba powiedzieć swoim szefom i współpracownikom „Dziękuję, odchodzę”.
Coś się kończy, coś zaczyna Skarbnik to jedna z najważniejszych osób w gminie. Zapewne wszyscy znają wójta, większość zastępcę wójta, ale kto zna skarbnika? Księgowość i podatki to jest taki „niewidzialny” dział. Ale to pozory, ponieważ mieszkańcy gminy mają z nami styczność poprzez nasze działania. Czy gmina mogłaby funkcjonować bez księgowości? Zaj mujemy się nie tylko finansami gminy, ale od chwili zlikwidowania GZEAS-u (Gminny Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół) tak że finansami jednostek oświatowych. Zajmujemy się też rozliczenia mi ze stowarzyszeniami działającymi na terenie gminy, jednostkami straży pożarnej, klubami sportowymi. Jak dużym zespołem Pani kierowała? Były w nim same kobiety? Należy zaznaczyć, że dział finansów to księgowość i podatki. Na ten moment pracuje u nas 15 osób. Kiedy zostałam Skarbnikiem, zespół liczył 8 osób. Jak widać, rozwój gminy to także rozwój miejsc pracy. Rzeczywiście, większość to panie, w referacie podatkowym jest je den pan. Warto zaznaczyć, że panowie coraz częściej wybierają sta nowiska związane z finansami samorządowymi. Chciałabym bardzo podziękować moim współpracownikom za wspól nie spędzone lata, za profesjonalizm i wsparcie w trudnych momentach. Co Pani będzie robić z tak ogromną ilością wolnego czasu? Przecież obowiązki Skarbnika Gminy bardzo często wymagały pracy w wymiarze znacznie przekraczającym osiem godzin! Zwłaszcza w okresie przygotowywania budżetu czy kontroli nadrzędnych instytucji. Przede wszystkim myślę o odpoczynku, czeka na mnie ogród – cór ka przygotowała ogólny plan, ale wykończenie i szczegóły należą do mnie. To bardzo ważne, aby teraz odpoczywać na świeżym powie trzu, po wielu latach pracy z dokumentami. Chciałabym więcej czasu spędzić z wnukiem, który już niedługo pójdzie do liceum. Przepraszam, nie wierzę. Dwa, trzy miesiące bez pracy można wytrzymać, uporządkować zaległe sprawy, a potem zacznie Pani się rozglądać za nowymi wyzwaniami. Może, jeszcze o tym nie myślę. Mąż też uważa, że będę szukać nowej pracy (śmiech). Kto wie, jakie wyzwania na mnie jeszcze czekają. Dziękuję bardzo za rozmowę. Jestem przekonany, że w imieniu wszystkich mieszkańców mogę Pani podziękować za lata pracy, za włożony wysiłek i za serce zostawione w naszej naprawdę pięknej gminie. Dziękuję. Jeszcze raz chciałabym podziękować moim najbliższym współpracownikom, wszystkim Koleżankom i Kolegom z Urzędu Gmi ny oraz jednostek organizacyjnych. Dziękuję Radnym, wszystkich ka dencji oraz wszystkim Szefom, z którymi mogłam pracować i wspólnie uczestniczyć w rozwoju gminy Wielka Wieś. Cieszę się, że było mi dane patrzeć, jak rozwija się Wielka Wieś. Jestem przekonana, że osoba, która będzie pracowała na stanowisku Skarbnika, będzie mieć wiele satysfakcji z pracy w tym miejscu i z tym zespołem. Życzę jej dużo sukcesów i poczucia spełnienia. Rozmawiał Adam Wójcik
13
I fot.: archiwum SP w Wielkiej Wsi
dea pomocy jest niezwykle ważna. Wiedzą o tym dorośli i… dzieci ze szkół podstawowych z terenu naszej gminy, które w ostatnim czasie czynnie włączyły się w różnego rodzaju akcje charytatywne. Dzięki nim dzieci uczą się wrażliwości na potrzeby innych, rozwijają uczucie empatii, a także kształtują pozytywną postawę wobec cierpiących i potrzebujących osób.
Akcja Wielkich Serc w Wielkiej Wsi
Warto pomagać – i to od najmłodszych lat!
fot.: archiwum SP w Będkowicach Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Będkowickiej „Sokolica”
Człowiek jest tyle wart, ile może dać drugiemu człowiekowi. Jan Paweł II
Akcja pomocy Świętemu Mikołajowi w Będkowicach REKLAMA
Uczniowie oraz nauczyciele z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Modlnicy zorganizowali zbiórkę na rzecz małych pacjentów przebywających w Uni wersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie. Akcja spotkała się z ogrom nym zainteresowaniem – zostały przekazane m.in. gry edukacyjne, puzzle, zabawki, zestawy kreatywne, bloki, farby, kredki, flamastry i wiele innych. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Bęble w październiku i listopadzie ubiegłego roku prowadziła z kolei zbiórkę karmy oraz artykułów dla porzu conych lub poszkodowanych czworonogów przebywających w schronisku „Rafik” w Bolesławiu. Oprócz przekazanych darów uczniowie sprawili do datkową radość zwierzętom i wyprowadzili je na długi spacer. Uczniowie z klasy 7 Szkoły Podstawowej im. ks. Stanisława Konarskiego w Wielkiej Wsi już po raz kolejny zainicjowali ,,Akcję Wielkich Serc”. Zorgani zowali kiermasz charytatywny, który był dedykowany podopiecznemu fun dacji Alma Spei. Akcja odniosła na tyle duży sukces, że udało się wesprzeć nie jedną, a dwie fundacje! Dodatkowe fundusze zostały przeznaczone na zakup karmy dla psów i kotów i przekazane fundacji Serce dla Pupila z Michałowic. Szkoła Podstawowa im. Św. Jadwigi Królowej w Białym Kościele w partner stwie z innymi jednostkami także włączyła się w pomoc poprzez zbiórkę plastikowych nakrętek dla chłopca z terenu naszej gminy, Kacpra Bińczy ckiego. Zebrano 655 kg zakrętek, co dało 715 zł i pozwoliło na dofinansowa nie zakupu gorsetu rehabilitacyjnego dla Kacpra. Szkoła Podstawowa Miłośników Ziemi Będkowickiej „Sokolica” w Będkowi cach włączyła się z kolei w akcję pomagania Świętemu Mikołajowi w speł nianiu marzeń dzieci z Domu Dziecka w Nagłowicach. Paczki prezentowe zostały przygotowane zgodnie z życzeniami dzieci spisanymi w listach do Mikołaja. Anna Calik
14
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
Wspaniały czas z inspirującymi ludźmi Tegoroczny program Działaj Lokalnie organizowany przy współpracy Ośrodka Działaj Lokalnie Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa z Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności dobiega końca. fot.: archiwum Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa
Katarzyna Topa Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa rzed nami ostatnie spotkania i rozliczenia. Z tej okazji Stowa rzyszenie zorganizowało dla swoich grantobiorców spotkanie podsumowujące. Bardzo nam miło, że w tej czwartej już edycji projekty realizowały organizacje pochodzące z 5 gmin, na których terenie działa Ośrodek Działaj Lokalnie: Igołomia–Wawrzeńczyce, Kocmyrzów–Luborzyca, Michałowice, Wielka Wieś i Zielonki.
P
W ramach podziękowania za prace i zaangażowanie każda gru pa otrzymała okazjonalne statuetki i kalendarze oraz słodki upo minek. Jeszcze raz dziękujemy: G.O.A.T Team Michałowice przy wsparciu Ochotniczej Straży Pożarnej w Zagórzycach Dwor skich, Stowarzyszeniu Kół Gospodyń Wiejskich Gminy Michałowi ce „Pod Kwitnącą Jabłonią”, Chórowi Camino Gospel przy wsparciu Centrum Kultury i Promocji w Michałowicach, Grupie Aktywne Raciborowice przy wsparciu LKS Galicja Raciborowice, Stowarzysze niu Folklorystycznemu Kuźnia, Stowarzyszeniu Rozwoju Lokalnego REKLAMA
Inicjator, Stowarzyszeniu Koło Gospodyń Wiejskich Wsi Pobiednik Mały, Stowarzyszeniu Kocmyrzów dla wszystkich mieszkańców, Ochotniczej Straży Pożarnej w Węgrzcach, Fundacji im. Marszał ka Marka Nawary, Kołu Gospodyń Wiejskich Prusy, Kołu Gospodyń Wiejskich „Nad Stawami” w Masłomiącej oraz Stowarzyszeniu Gmi na Aktywna+. Podziękowania składamy również na ręce sołtys Do roty Dąbrowskiej za miłe przyjęcie w Domu Seniora w Masłomiącej. Spotkanie poprowadziły przedstawicielki Stowarzyszenia: Wice prezes Barbara Kawa, Koordynator projektu Katarzyna Topa oraz Iwona Kociarz. Dziękujemy również wszystkim wolontariuszom i uczestnikom projektów za ich wkład w realizacje. Wspaniale jest tworzyć właśnie dla Was, ale również dzięki Wam. Mimo że to koniec pewnego etapu, to z optymizmem patrzymy na nadchodzący nowy rok i mamy nadzieję, że zobaczymy się wspól nie przy realizacji projektów w ramach kolejnych edycji Programu Działaj Lokalnie.
Dofinansowano ze środków Programu „Działaj Lokalnie” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce we współpracy z Ośrodkiem Działaj Lokalnie Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa.
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
Każdy z grantobiorców na tę okazję przygotował prezentacje przed stawiające podsumowanie działań podejmowanych w ramach projektów. Dziękujemy za wspólnie spędzony czas, za inspiracje, nawiązywanie nowych kontaktów i wielki wkład w lokalne przed sięwzięcia wpływające na całą społeczność, wizerunek miejscowo ści oraz grupy organizującej. Bez Was nie osiągnęlibyśmy tak wiele w tak krótkim czasie. Trzymamy kciuki za wszystkie Wasze inicjaty wy i życzymy powodzenia.
Doświetlenie przejść dla pieszych Dla zwiększenia bezpieczeństwa pieszych na pasach oraz lepszego komfortu dla kierowców w czterech lokalizacjach w gminie pojawi ło się doświetlenie przejść dla pieszych, m.in.: w Modlniczce przy ul. Krakowskiej i ul. Dworskiej, w Tomaszowicach przy ul. Krakowskiej oraz w Wielkiej Wsi – DK94 – ul. Krakowska przy skrzyżowaniu z ul. Szkolną. Zadanie wykonane zostało w partnerstwie z GDDKiA, a wartość inwestycji to ponad 126 tys. złotych. JP
Laboratoria Przyszłości
fot.: archiwum OSP Biały Kościół
fot.: archiwum ZSP w Modlnicy
15
S
zkoły z terenu gminy Wielka Wieś otrzymały wsparcie finansowe na zakup wyposażenia technicznego potrzebnego w kształtowaniu umie jętności manualnych, technicznych, stosowania technologii informa cyjno-komunikacyjnych oraz radzenia sobie w życiu codziennym. Inicjatywa edukacyjna skierowana jest do szkół i realizowana przez Mini sterstwo Edukacji i Nauki. Szkoły uczestniczące w projekcie muszą zakupić wyposażenie z pakietu podstawowego, m.in.: drukarki 3D z akcesoriami (aplikacjami, slicerami, ploterami itp.), mikrokontrolery z sensorami, płyt kami prototypowymi i innymi akcesoriami, sprzęt do nagrań dla nauki prezentacji swoich osiągnięć (kamery, greenscreeny, mikrofony itp.), stacje lutownicze (do mikrokontrolerów). Szkoły mogą również dokonać zakupów w ramach pakietu dodatkowego, a o tym, co zostanie zakupione, zadecyduje szkoła na etapie realizowania projektu. Może to być wyposażenie dodatko we, takie jak: wyposażenie stanowisk, narzędzia, robotyka, AGD, materiały eksploatacyjne, pomoce audio-video, pomoce projektowe, sprzęt BHP. Program realizowany jest do końca sierpnia 2022. Otrzymane dofinansowanie: y Szkoła Podstawowa im. św. Jadwigi Królowej w Białym Kościele – 60 000 zł y Szkoła Podstawowa im. św. Jana Pawła II w Bęble – 60 000 zł y Zespół Szkolno-Przedszkolny w Modlnicy: – Szkoła Podstawowa im. św. Stanisława Kostki w Modlnicy – 151 800 zł – Szkoła Filialna w Modlniczce – 30 000 zł – Szkoła Podstawowa im. ks. St. Konarskiego – 60 000 zł JP
Dary dla pacjentów ze szpitala w Prokocimiu Strażacy z Białego Kościoła przekazali dary dla dzieci ze Szpitala Specjalistycznego w Krakowie Prokocimiu. Zbiórkę książek, kolorowanek, kredek i gier planszo wych zorganizowali wspólnie z Gminną Biblioteką Publiczną w Wielkiej Wsi w trakcie kiermaszu świą tecznego przy Urzędzie Gminy. Podarunki dla małych pacjentów były również przynoszone poza kiermaszem do ustalonych punktów. Mieszkańcy gminy po raz ko lejny włączyli się w akcję na szczytny cel i przekazali wspaniałe rzeczy dla dzieci i młodzieży znajdujących się w szpitalu. Akcja zbierania darów dla pacjentów zor ganizowana została już kolejny raz przez druhów z Bia łego Kościoła i zawsze cieszy się ogromnym wsparciem mieszkańców. Warto o takich inicjatywach pamiętać – nie tylko w okresie świątecznym. JP
OGŁOSZENIE
To szkoła zlokalizowana w Gminie Wielka Wieś, tuż przy północnej granicy Krakowa, 10 minut od Galerii Bronowice oferująca:
Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Giebułtowie
szkoły dla dorosłych: Liceum Ogólnokształcące Kwalifikacyjne kursy zawodowe: FRK.03 Projektowanie i wykonywanie fryzur FRK.04 Wykonywanie zabiegów kosmetycznych OGR.02 Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych OGR.03. Projektowanie, urządzanie i pielęgnacja roślinnych obiektów architektury krajobrazu nowość ROL.03 Prowadzenie produkcji pszczelarskiej ROL.04 Prowadzenie produkcji rolniczej ROL.09 Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Branżowa Szkoła II Stopnia Atutem szkoły jest kameralność, jednozmianowość, internat oraz nowoczesna baza - dwie siłownie i wielofunkcyjna hala sportowa. W szkole działa Centrum Kształcenia Zawodowego organizujące ze środków unijnych płatne staże wakacyjne, stypendia dla uczniów najzdolniejszych, kursy prawa jazdy, kurs operatora urządzeń transportu bliskiego, kurs wózków widłowych, kurs operatora drona, kurs spawania MAG-135, kurs barmański, kursy przygotowujące do matury oraz kursy pogłębiające umiejętności zawodowe.
ZAPRASZAMY!
Zespół Szkół Ponadpodstawowych im. Wincentego Witosa w Giebułtowie Osiedle Szkolne 8 32-085 Giebułtów Telefon: 12 419-20-19, 419-70-18 Fax: 12 419-26-29 Mail: sekretariat@zsp.giebultow.pl
16
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
fot.: archiwum UG Wielka Wieś
Związek Gmin Jurajskich ma już 30 lat! Jura Krakowsko-Częstochowska to nie tylko zbudowane na polecenie Kazimierza Wielkiego Orle Gniazda, zamki oddzielające Królestwo Polskie od Śląska i od Czech.
fot.: archiwum ZGJ
fot.: Adam Wójcik
Adam Wójcik
Andrzej Gut-Mostowy wręcza statuetkę Szefowi ZGJ Adamowi Markowskiemu REKLAMA
WYCINKA DRZEW
Podnośniki
KOSZOWE 25 i W 18 TRÓ
ME
604 932 643
J
ura (choć geografowie powiedzie liby: Wyżyna Krakowsko-Często chowska) to przede wszystkim piękna kraina wzgórz, skał i jaskiń, po zostałości okresu jurajskiego sprzed 150 milionów lat, gdy ten obszar był przykry ty płytkim, ciepłym morzem. Właśnie na jurajskich skałach mądry król posadowił zamki, które przez 300 lat zabezpieczały zachodnią granicę królestwa. W grudniu 1991 roku 15 jurajskich gmin zawiązało stowarzyszenie, którego ce lem było (i nadal jest) promowanie Jury jako jednolitego, niezwykle atrakcyjnego turystycznie obszaru, regionu, w którym nie są istotne i nie są widoczne granice administracyjne między województwa mi, powiatami i gminami. W sali kon ferencyjnej zlokalizowanej w pięknym parku obok Dworu w Tomaszowicach odbyła się Gala Jubileuszu XXX-lecia Związku Gmin Jurajskich. Obecnie ZGJ zrzesza 33 jurajskie gminy z dwóch wo jewództw: śląskiego i małopolskiego, w tym gminę Wielka Wieś. Podczas gali przedstawiono m.in. film dokumentujący trzydzieści lat działal ności ZGJ. Szczególną uwagę zwrócono na znakomity efekt współpracy samo rządów i organizacji pozarządowych działających na obszarze Jury, którym jest organizowana od 2018 roku Juro mania – Święto Jury Krakowsko-Czę stochowskiej. W 2021 roku Juromania odbyła się w ponad 50 miejscach, m.in. w Dolinie Będkowskiej. W ramach kon kursu na Najlepszy Produkt Turystycz ny impreza otrzymała w 2021 r. Certy fikat Polskiej Organizacji Turystycznej.
Członek zarządu województwa mało polskiego Iwona Gibas wręczyła Związ kowi Gmin Jurajskich Złotą Odznakę Polonia Minor przyznawaną przez sa morząd województwa małopolskiego. Odznakę odebrał Adam Markowski, prezes zarządu oraz pomysłodawca po wołania ZGJ. Andrzej Gut-Mostowy, sekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Rekreacji wrę czył odznaki honorowe „Za zasługi dla tu rystyki” przyznane przez Ministra Spor tu i Turystyki byłym i obecnym członkom zarządu ZGJ. Odznaki otrzymali Kata rzyna Gądek, Klemens Podlejski, Bogu sław Król, Włodzimierz Tutaj oraz Adam Markowski. Dyrektor Biura ZGJ Robert Nieroda otrzymał odznaczenie Honoris Gratia przyznane przez Prezydenta Mia sta Krakowa. Wszystkie gminy – członkowie ZGJ zo stały wyróżnione pamiątkowymi statu etkami w formie drzewek wyrastających z wapiennej skały. Wyróżnione zosta ły również podmioty współpracujące z ZGJ w ramach promocji Jury Krakow sko-Częstochowskiej. Tytułem Honorowego Członka ZGJ na grodzono (urodzonego w Częstochowie) wybitego rzeźbiarza Jerzego Kędziorę, autora m.in. prac „Fetysz Dejaniry” w To maszowicach i „Przechodzący przez rze kę” w Bydgoszczy. Więcej o działalności Związku Gmin Ju rajskich można przeczytać m.in. na pro wadzonych przez ZGJ stronach interneto wych: www.jura.info.pl, www.orlegniazda.pl, www.jura.travel.
fot.: archiwum Stowarzyszenia „Być Szczęśliwym”
17
graf.: archiwum UG Wielka Wieś
Gwiazdkowe spotkania „Gwiazdkowe spotkania” to cykl trzech warsztatów organizowanych przez Stowarzyszenie „Być Szczęśliwym” przy współpracy z GOPS w Wielkiej Wsi. Głównym celem zadania, w którym wzięło udział ponad 90 osób, było podtrzymywanie tradycji, integracja i aktywizacja rodzin, wzmocnienie więzi przy wspólnym stole warsztatowym, rozbudzenie aktywności artystycznej.
W
fabryce ozdób szklanych w Bęble podczas spotkań uczestnicy projektu samodzielnie według własnego pomysłu stworzyli ozdoby choinkowe, tradycyjne bombki i formy o różnych kształtach – Mikołajów, bałwanków, aniołów. Malowanie obrazków witra żowych na szkle i zdobienie ozdób świątecznych odbywało się pod okiem dekoratorek. Program obejmował: y zwiedzanie zakładu, omówienie i prezentację etapów produkcji, y wyświetlenie filmu pokazującego etapy powstawania szklanych ozdób, y tajniki i sposoby dekorowania ozdób, y pokaz zdobienia ręcznie robionych i niepowtarzalnych bombek choinkowych oraz wy konanych ręcznie, z najwyższą starannością, dekoracyjnych szklanych ozdób. W wydarzeniu wzięły udział osoby niepełnosprawne, rodziny objęte wsparciem asystenta, rodzinne piecze zastępcze. Gościem spotkania była Katarzyna Stadnik – Radna Powiatu Kra kowskiego. Projekt dofinansowano z budżetu Powiatu Krakowskiego i Gminy Wielka Wieś. Anna Bała, koordynator projektu
Powstanie budynek wielofunkcyjny w Wierzchowiu Podpisano umowę na budowę wielofunk cyjnego budynku na potrzeby społeczności lokalnej w miejscowości Wierzchowie. Od dawna zgłaszane było zapotrzebowanie do gminy na miejsce, w którym rada sołecka, seniorzy, młodzież czy Zespół Wierzchowia nie mogliby dogodnie spotkać się w trakcie szkoleń, prób czy zebrań. Wartość inwesty cji to blisko 1,5 mln złotych. Kubatura obiek tu to 480 m3, a jego powierzchnia użytkowa wyniesie 120 m2. Termin realizacji – sier pień 2023 r. JP
REKLAMA
piece kondensacyjne gazowe i na ekopellet układy klimatyzacji i wentylacji z rekuperacją montaż pomp ciepła do ogrzewania budynków oraz ciepłej wody użytkowej www.arsbud.com.pl
Firma ARSBUD specjalizuje się w wykonawstwie instalacji sanitarnych wewnętrznych i zewnętrznych. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu i wykonaniu wielu instalacji, służymy doradztwem w zakresie wyboru odpowiedniego i najbardziej ekonomicznego rozwiązania. Na nasze usługi udzielamy 36-miesięcznej gwarancji. Wykonujemy także instalacje zewnętrzne: • przyłącza wodociągowe • przyłącza kanalizacyjne – sanitarne i deszczowe • przyłącza gazowe • sieci wodociągowe • sieci kanalizacyjne – sanitarne i deszczowe • instalacje drenażowe • przekładki sieci i przyłączy gazowych
ECO
stosujemy
TYLKO
biuro: ul. Rajska 2 32-085 Giebułtów telefon: 602 788 449 728 971 100
Instalacje sanitarne
e-mail: biuro@arsbud.com.pl
@
WIADOMOŚCIWW | 1/2022 (34)
18
Czas bobrów
Alicja Fischer Ojcowski Park Narodowy ietoperze zapadły w sen zimowy w jaski niach, na strychach i w dziuplach zimu ją popielice, żaby zagrzebały się w mule, a borsuki zimują w swoich norach. Cały szereg większych i mniejszych mieszkańców naszego parku ma własne sposoby na przetrwanie tego surowego okresu. Jest jednak jedno zwierzę, które w tym czasie pozostawia szczególne ślady nad brzegami potoków – bóbr. Właśnie teraz zo baczymy świeżo nadgryzione drzewa w Dolinie Sąspowskiej, na Grodzisku, a nawet w centrum Ojcowa. W artykule o małej retencji wspomina łam już, że gryzoń ten jest mistrzem w tej dzie dzinie. Tym razem pora na kilka ciekawostek o tych niezwykłych ssakach.
N
fot.: Robert Cieślik
Doliny Prądnika i Sąspówki powoli otula zimowa aura. Wśród zwierząt jest to niełatwy czas przeczekania do kolejnego rozkwitu lata i wiosny.
Na terenie OPN można zobaczyć bobry o niemal czarnym futrze
i podpory na lądzie. W czasach średniowiecza bóbr uznawany był za rybę, a jego mię so można było spożywać w czasie postu. One same nie jedzą ryb, za to w ich jadłospi sie znajdziemy wiele gatunków roślin. Późnym latem i wczesną jesienią dietę bobra stanowi prawie wyłącznie roślinność zielna porastająca brzegi. Pod koniec jesieni bobry zaczynają ścinać drzewa i krzewy, zatapiając gałęzie pod wodą. Powstają wówczas magazyny, zwane również stolika mi pokarmowymi, z których bobry korzystają w czasie zimy – nie zapadają bowiem w sen zimowy. Temperatura wewnątrz komory w norze czy żeremiu, nawet przy sil nych mrozach, nie spada poniżej 0oC. Ulubione drzewa i krzewy bobrów to wierzby: topola osika, brzoza i leszczyna. Zjadają miękkie części, nie jedzą samego drewna. Ścięte drzewa i krzewy wykorzystywane są także do budowy tam, domków, nor i ka nałów. Jest to związane głównie z potrzebą zapewnienia własnego bezpieczeństwa.
Kto miał kiedyś możliwość podglądać bobry w ich naturalnym środowisku albo na filmach przyrodniczych, wie, że wzbudzają sympatię swym wyglądem, zgrabnymi ruchami w wo dzie i nieco niezdarnym poruszaniem na lądzie. Zwierzęta te posiadają szereg przystosowań do „ziemnowodnego” życia. Warto wspomnieć choćby o tylnych łapach zaopatrzonych w błonę pławną, której odcisk można dojrzeć w pozosta wionych w mule tropach. Niewielkie oczy chro ni dodatkowa, przezroczysta powieka. Nozdrza, oczy i uszy osadzone są prawie na jednym pozio mie, dzięki czemu, bóbr jest w stanie odbierać sygnały z otoczenia, wynurzając jedynie część głowy. Bobry mogą przebywać pod wodą nawet kilkanaście minut, m.in. dzięki specjalnej budo wie układu krwionośnego i oddechowego. Wy dłużony i spłaszczony ogon, pokryty łuską, jest magazynem tłuszczu. Spełnia rolę głównego or ganu regulującego temperaturę, steru w wodzie
Mówiąc o gatunkach ocalałych od wyginięcia, najczęściej podawanym przykładem w naszym kraju jest żubr. Warto jednak wspomnieć, że niewiele brakowało, by rów nież bóbr stał się jedynie eksponatem muzealnych wystaw przyrodniczych. We wczesnym średniowieczu występował on licznie w całej Europie i Azji. Nadmierne polowania, wycinanie i wypalanie lasów oraz osuszanie bagien spowodowały, że tym ssakom zagroziło wymarcie. W początkach XX wieku przetrwało zaledwie ok. 1 200 osobników. Próby ratowania tych gryzoni po raz pierwszy podjęto w Skandynawii, gdzie w pod koniec XIX w. zabroniono polowań. Jednocześnie podjęto próby rein trodukcji, czyli wsiedlania bobrów w miejscach ich wcześniejszego występowania. Pierwsze z nich miały na celu głównie odbudowanie populacji gatunku, później sze skupiały się bardziej na ewentualnych korzyściach płynących z przekształcania środowiska. W Ojcowskim Parku Narodowym w latach 80. XX w. wypuszczono trzy pary bobrów, których prapra(…)wnuki do dziś żyją na naszym terenie. Obecnie bóbr jest gatunkiem pospolitym na obszarze prawie całego kraju. Występuje na nizinach, w górach i terenach podgórskich. Można spotkać go także w centrach dużych miast. Podczas naszych przyrodniczych wędrówek nie podchodźmy zbyt blisko do bobrowych konstrukcji, nawet jeśli znajdują się niedaleko od szlaku, aby nie płoszyć tych sympa tycznych zwierząt. Włożyły dużo pracy w stworzenie swoich domów w tych miejscach, bo czuły się tutaj bezpiecznie. Umiejmy to docenić i odpowiedzialnie otoczyć troską.
REKLAMA
Olkuska 5
akcesoria naprawa sprzedaż Rafał Chochół
511 619 737 pn.-pt. 9-17
Certyfikat dobroczynności
fot.: archiwum GOPS Wielka Wieś
Szyce
Gminny Ośrodek Pomocy Społecz nej docenił osoby, które w mijającym roku pomagały zwalczać „biedę ludzką”. Każda z osób, która zaangażowała się, aby pomóc człowiekowi w potrzebie, otrzymała „Certyfikat dobroczynności”, a także drobne upominki i ciasto upie czone przez pracowników GOPS. Serdecznie podziękowania dla wszyst kich ludzi dobrego serca. Pamiętajcie – DOBRO WRACA. JP
19 Chcesz sprzedać działkę lub dom w Gminie Wielka Wieś, ale nie wiesz od czego zacząć?
Umów się na bezpłatną konsultację!
515-120-344
GEO CONSULTING - lokalne biuro nieruchomości Specjalizacja:
gminy Zielonki, Wielka Wieś, Zabierzów, Michałowice
REKLAMA OGŁOSZENIE
To szkoła zlokalizowana w Gminie Wielka Wieś, tuż przy północnej granicy Krakowa, 10 minut od Galerii Bronowice oferująca:
Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Giebułtowie
szkoły dla młodzieży: Branżowa Szkoła I stopnia Technikum Eksploatacji Portów i Terminali z innowacją służby ratownicze reaktywowaną od roku 2022-23 Technikum Usług Fryzjerskich – umiejętności dodatkowe: wizaż, stylizacja i trychologia Technikum hotelarstwa z innowacją stylizacja i kreacja wizerunku Liceum ogólnokształcące – klasa sportowa Atutem szkoły jest kameralność, jednozmianowość, internat oraz nowoczesna baza - dwie siłownie i wielofunkcyjna hala sportowa. W szkole działa Centrum Kształcenia Zawodowego organizujące ze środków unijnych płatne staże wakacyjne, stypendia dla uczniów najzdolniejszych, kursy prawa jazdy, kurs operatora urządzeń transportu bliskiego, kurs wózków widłowych, kurs operatora drona, kurs spawania MAG-135, kurs barmański, kursy przygotowujące do matury oraz kursy pogłębiające umiejętności zawodowe.
ZAPRASZAMY!
Zespół Szkół Ponadpodstawowych im. Wincentego Witosa w Giebułtowie Osiedle Szkolne 8 32-085 Giebułtów Telefon: 12 419-20-19, 419-70-18 Fax: 12 419-26-29 Mail: sekretariat@zsp.giebultow.pl
Harmonogram
styczeń
luty
marzec
kwiecień
maj
czerwiec
odbioru odpadów komunalnych w I półroczu 2022 roku
3, 17, 31
14, 28
14, 28
11, 25
9, 23
6, 20
Bębło, os. Murownia
4, 18
1, 15
1, 15, 29
12, 26
10, 24
7, 21
Wierzchowie, Biały Kościół
5, 19
2, 16
2, 16, 30
13, 27
11, 25
8, 22
Wielka Wieś, Prądnik Korzkiewski
7, 20
3, 17
3, 17, 31
14, 28
12, 26
9, 23
Tomaszowice, Szyce
10, 24
7, 21
7, 21
4, 15
2, 16, 30
13, 27
Giebułtów
11, 25
8, 22
8, 22
5, 19
2, 17, 31
14, 28
Modlnica
13, 27
10, 24
10, 24
7, 21
5, 19
2, 17, 30
Lawendowa, Rydza Śmigłego, Mazurów, Czterech Pór Roku, Kwiatowa, Bursztynowa, Jurajska, Polna, Urocza, Wrzosowa, Zakątek, Zielona Dolina, Pod Jaworem, Zacisze, Polne Zacisze, Wierzbowa
Modlnica
12, 26
9, 23
9, 23
4, 18
1, 15, 29
Modlniczka
13, 27
10, 24
10, 24
7, 21
5, 19
2, 17, 30
Handlowców, prof. Adama Rożańskiego, Ekranowa, Zacisze, Zielona, Palmowa, Kasztanowa, os. Krakowskie Przedmieście, Willowa, Komandosów, Lipowa, Na Wedonkach, Koralowa, Zielna
Modlniczka
14, 28
11, 25
11, 25
8, 22
6, 20
3, 15
Bębło, os. Murownia
czerwiec
maj
1 18
Wierzchowie, Biały Kościół
29
Wielka Wieś, Prądnik Korzkiewski Tomaszowice, Szyce
kwiecień
marzec
luty
Dworska, Nad Potokiem, Deptak, Starowiejska, Miodowa, Sąsiedzka, Brzozowa, Wąwozowa, Okólna, Słowiańska, Wspólna, Prosta, Na Brzezie, Słoneczna, Kwiecista, Plac Norbertanek, Orzechowa, Morelowa, Zaułek, Krótka, Królewska, Wrzosy, Krakowska, Podgórska, św. Faustyny, Marii, Łąkowa
Będkowice, Czajowice
Odpady wielkogabarytowe
6, 20
Kasztanowa, Słoneczna, Spokojna, Południowa, Cegielniana, Zarzecze, Kościelna, Szkolna, Sportowa, św. Wojciecha, Lipowa, Na Kolonie, Akacjowa, Źródlana, Pogodna, Leśna, Wiązowa, Przy Forcie, Częstochowska, Ojcowska, Ulubiona, Przygraniczna, Graniczna, Szydło, Bukowa
styczeń
Odpady zmieszane, odpady segregowane
Będkowice, Czajowice
27 4
Giebułtów
13
Modlnica
7
Lawendowa, Rydza Śmigłego, Mazurów, Czterech Pór Roku, Kwiatowa, Bursztynowa, Jurajska, Polna, Urocza, Wrzosowa, Zakątek, Zielona Dolina, Pod Jaworem, Zacisze, Polne Zacisze, Wierzbowa
Modlnica
7
Kasztanowa, Słoneczna, Spokojna, Południowa, Cegielniana, Zarzecze, Kościelna, Szkolna, Sportowa, św. Wojciecha, Lipowa, Na Kolonie, Akacjowa, Źródlana, Pogodna, Leśna, Wiązowa, Przy Forcie, Częstochowska, Ojcowska, Ulubiona, Przygraniczna, Graniczna, Szydło, Bukowa
Modlniczka
26
Handlowców, prof. Adama Rożańskiego, Ekranowa, Zacisze, Zielona, Palmowa, Kasztanowa, os. Krakowskie Przedmieście, Willowa, Komandosów, Lipowa, Na Wedonkach, Koralowa, Zielna
Modlniczka
26
Dworska, Nad Potokiem, Deptak, Starowiejska, Miodowa, Sąsiedzka, Brzozowa, Wąwozowa, Okólna, Słowiańska, Wspólna, Prosta, Na Brzezie, Słoneczna, Kwiecista, Plac Norbertanek, Orzechowa, Morelowa, Zaułek, Krótka, Królewska, Wrzosy, Krakowska, Podgórska, św. Faustyny, Marii, Łąkowa