Egzemplarz bezpłatny
12 2020 grudzień numer 21
ISSN: 2657-7429
Magazyn informacyjno-kulturalny mieszkańców gminy Wielka Wieś
WIADOMOŚCI
TEMATNUMERU
W NUMERZE TAKŻE: E-szkoła, czyli tor przeszkód dla wszystkich
6
Aby pamiętać, jak było kiedyś
Nowa firma, nowe ceny, stare problemy
8
Wystawa na temat dawnego życia mieszkańców Bębła
O projekcie „Dobro powraca” – przeczytasz więcej na stronie 4
Najważniejsze w 2020 roku
12
Badania archeologiczne w Modlnicy w 2013 roku
20
2
12/2020 (21) GRUDZIEŃ
Szanowni Czytelnicy! Dystrybucję „Wiadomości WW” prowadzi Poczta Polska w formie druku bezadresowego, który powinien być doręczany do skrzynek pocztowych. Jeśli do kogoś z Państwa czasopismo nie dociera, bardzo prosimy o informację pod adresem: gazeta@wiadomosciww.pl
Aby święta były piękne i pyszne, dni w nowym roku mijały bez trosk, a lektura naszych kolejnych numerów przynosiła tylko dobre WiadomościWW Najlepsze życzenia składa – Wasza Redakcja
życzą
Przewodniczący Rady Gminy
Zdrowych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz samych szczęśliwych chwil w nadchodzącym Nowym Roku
Grzegorz Twardy Wójt Gminy Wielka Wieś
Krzysztof Wołos
REDAKCJA
Kolejny numer już w styczniu w Twojej skrzynce pocztowej!
Joanna Patej – redaktor naczelna Adam Wójcik – redaktor prowadzący Anna Calik – młodszy redaktor Anna Bała, Joanna Bobyla, Małgorzata Gibas, Grzegorz Kampka, Adam Kubera, Piotr Patej, Małgorzata Żurek Fotografia na okładce (nowe boisko w Białym Kościele): Urząd Gminy w Wielkiej Wsi Zachęcamy do kontaktu za pośrednictwem e-maila: Teksty do publikacji w gazecie wraz ze zdjęciami prosimy przesyłać na adres: gazeta@wiadomosciww.pl W celu zamieszczenia reklamy: reklama@wiadomosciww.pl Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treści publikowane przez Reklamodawców. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania nadesłanych tekstów.
Wydawca Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Wielkiej Wsi Egzemplarz bezpłatny
Nakład 4200 egz.
Opracowanie i druk INSMEDIA ul. Gdyńska 23, Kraków Projekt graficzny i skład: Mateusz Nizianty
Korekta: Anna Piechota
Chcesz sprzedać lub wynająć nieruchomość? Zaufaj profesjonalistom! zespół profesjonalnych doradców
20
20 lat doświadczenia
gwarancja szybkiej i zyskownej sprzedaży
50
50 oddziałów w całej Polsce
Gmina Wielka Wieś to atrakcyjny obszar, ceniony przez naszych Klientów. DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: ul. Jesionowa 10/2, Kraków
polnoc@polnoc.pl
+48 12 638 48 88
www.polnoc.pl
REKLAMA
REKLAMA
OKRĘGOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW
PEŁNY ZAKRES BADAŃ
Modlnica, ul. Częstochowska 130 tel. 12 416 10 10
4
fot. J. Patej
TEMAT NUMERU
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
SENTYMENTALNA PODRÓŻ DZIĘKI ZDJĘCIOM
Jeszcze rok temu, kiedy planowano działania projektu „Dobro powraca”, zrealizowanego przez Fundację Laboratorium Inspiracji Społecznych, finansowanego ze środków ASOS, ten dzień miał wyglądać zupełnie inaczej.
Joanna Patej
P
lanowano uroczysty wernisaż wystawy „Nasze Bębło – ocalić od zapomnienia”, na który seniorki z Bębła chciały zaprosić społeczność wsi. Niestety pandemia pokrzyżowała plany i w to słoneczne niedzielne popołudnie gromadzą się seniorki z Bębła, aby przygotować materiał, który zaprezentują w Internecie. Są zdjęcia i nagrany film, aby jak najwięcej osób mogło posłuchać o tej ważnej dla miejscowości inicjatywie.
czuło się, że mieszkańcy Bębła tworzą dobrą społeczność – podkreśla Anna Styszko. Oglądam wystawę i stanowi ona prawdziwą ucztę dla oka, które zapoznaje się z dawnym życiem mieszkańców Bębła. Jest wyjątkowa i pozwala na chwilę refleksji. Każde zdjęcie to odrębna historia.
Na głównej sali ekspozycja przygotowanych plansz, odświętnie ubrane seniorki, które opowiadają, jak przebiegała realizacja projektu pod czujnym okiem prezes Fundacji Laboratorium Inspiracji Społecznych – Anny Styszko. Możemy tak wiele nauczyć się od seniorów, którzy tą wystawą pokazują, że najważniejsze jest dbanie o relacje z drugim człowiekiem, rodziną, ale i sąsiadami, i lokalną społecznością. Podczas prac nad wystawą, mocno
Zgromadzone zdjęcia zostały podzielone według kilku kategorii: sceny z życia codziennego, szkoła i życie najmłodszych, święta i uroczystości rodzinne, zdjęcia pamiątkowe, życie artystyczne, społeczne i sportowe oraz tablica wprowadzająca do całości wystawy. – Niesamowite, jak wiele zdjęć udało się zebrać i opisać. To była bardzo ciekawa i sentymentalna podróż w przeszłość, do czasów naszego dzieciństwa i lat młodości naszych rodziców i dziadków – wspomina Krystyna Janecka, sołtys Bębła. Przy planszach Krystyna Janecka wspomina przeszłość: Na jednym zdjęciu wizerunek pani Kozyrowej, co skubie pierze, obok kabaret, który wystąpił na pierwszych dożynkach w 1981 r.
Wystawa to efekt kilkumiesięcznych spotkań z najstarszymi mieszkańcami wsi
fot. J. Patej
Zatrzymujemy się przy zdjęciach z komunii, na których widnieje grupowe zdjęcie dzieci przy stole. Na stole bułka i mleko, pamiątkowy obrazek komunijny. Tak dawniej wyglądała komunia, nie było w domach uroczystości. Była jedna wspólna uroczystość przy kościele. Podkreśla także, że seniorki z Bębła przez kilka miesięcy spotykały się z najstarszymi mieszkańcami wsi, aby zebrać zdjęcia, pamiątki sprzed lat. Następnie całość została skatalogowana, dokonano graficznej obróbki zdjęć, aby zamieścić je na planszach w jak najlepszej jakości. Obok przygotowanych plansz ze zdjęciami dwa portrety ślubne
5
przy których stoi pani Maria i z nostalgią wspomina moment, kiedy przekazała swoje ślubne zdjęcie do wykonania tego portretu. Miałam wtedy 19 lat, a mój mąż miał 24 lata, a powyżej jest portret mojej mamy i mojego tatusia, który był wojskowym. Zdjęcia wiele mówią i seniorki wiele opowiadają. Mogłaby powstać kronika, która dawałaby przyszłym pokoleniom choć namiastkę wyobrażeń, co dane zdjęcia przedstawiają. Ważnym aspektem projektu było pokazanie, jak dawniej ludzie ciężko mieli, przypomnienie infrastruktury wsi, która na przestrzeni lat zmieniła się ogromnie, i ważnych wydarzeń społecznych czy kulturalnych. Organizowano dożynki, zawody sportowe, wyjeżdżali na różne imprezy do Warszawy czy Krakowa. Mieszkańcy Bębła słynęli z integracji społecznej, działały organizacje młodzieżowe „Wici”, koło gospodyń, które powstało w 1957 roku, klub sportowy od 1948 roku, mieszkańcy zaangażowali się przy budowie remizy w Bęble – opowiada Krystyna Janecka, sołtys wsi Bębło. Seniorki, jak same podkreślają, pragnęły
fot. J. Patej
na zgromadzonych zdjęciach, ale dlatego, że seniorki z Bębła same wybierały zdjęcia, które były bliskie ich sercom, chciały zachować wspomnienia, barwy i smaki z dzieciństwa. Z rozmowy dowiadujemy się, że proces kolekcjonowania zdjęć i zbierania pamiątek tylko pozornie wydaje się być prosty, ponieważ wymaga dobrej integracji grupy, zaufania mieszkańców, którzy przekazują zdjęcia na czas przygotowania wystawy; cały proces trwał od wakacji do listopada. Prezes fundacji dodaje, że nie sam proces kolekcjonowania zdjęć był najdłuższy, ale ich wybór tak, żeby na tablicach były te, które panie autentycznie chcą i czują. I co najważniejsze, żeby to nie były takie zdjęcia, które wielokrotnie prezentują jakąś rodzinę.
Proces kolekcjonowania zdjęć i pamiątek tylko wydaje się prosty
Zdjęcia prezentowane na wystawie dostarczane były głównie za sprawą seniorek z Bębła, które chodziły po domach i starały się pozyskać fotografie i pamiątki. Były też ogłoszenia w kościele czy w szkołach. Projekt „Dobro powraca” realizowany przez seniorki z Bębła to nie tylko sentymentalna podróż w przeszłość wyrażona za pośrednictwem zdjęć, ale także warsztaty z zakładania lasów w słoikach, w których uczestniczyły seniorki, oraz warsztaty krawieckie. Seniorki z Bębła uszyły dla siebie haftowane białe bluzki. Chciałyśmy podkreślić, jak dawniej kobiety na naszej wsi ubierały się elegancko – dodaje Krystyna Janecka. Ze względu na trudny dla nas wszystkich okres pandemii niestety nie odbędzie się planowany wernisaż wystawy. Jednakże tablice ze zdjęciami można będzie oglądać na stałe w nowym budynku remizy straży w Bęble oraz na profilu facebookowym Fundacji LIS: facebook.com/fundacjalis. fot. J. Patej
ocalić od zapomnienia to, co dla nich najważniejsze – czyli uczucia, emocje i relacje. Wystawa jest szczególnym podziękowaniem i uhonorowaniem rodzin, sąsiadów i przyjaciół mieszkańców Bebła. Ukazuje, jak ważne są relacje z najbliższymi, życzliwość i dobre, codzienne wydarzenia. Dopytuję Annę Styszko dlaczego Bębło, a nie inne miejscowości w gminie, w których też jest bogata historia. – My, jako fundacja, już kiedyś pracowaliśmy z seniorkami z Bębła i wiedziałam, że grupa jest na tyle zintegrowana i dobrze działająca, że ten trudniejszy projekt również możemy dźwignąć. We wszystkich miejscowościach są tradycje i na pewno jest co pokazać, natomiast taką formę wystawy robimy już po raz trzeci i seniorzy sami dokonują wyboru, jakie zdjęcia powinny się znaleźć na ostatecznych tablicach. Niesamowite jest to, że jest to pierwsza miejscowość, w której nie mamy w ogóle budynków na zdjęciach, są zdjęcia z dnia codziennego, związane z edukacją, kulturą czy organizacjami społecznymi. Nie dlatego, że ich nie było
fot. archiwum organizatorów
6
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
E–SZKOŁA – CZYLI TOR PRZESZKÓD DLA DYREKTORÓW, NAUCZYCIELI I RODZICÓW
Nauczanie zdalne zrewolucjonizowało system polskiego szkolnictwa. W niespodziewanym dla wszystkich momencie epidemia postawiła przed ogromnym wyzwaniem dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i w końcu uczniów. Anna Calik
Na barki dyrektorów spadł ogromny ciężar odpowiedzialności w związku z organizacją zdalnego nauczania i pracy szkoły. Zadaliśmy więc pytanie, czy wiosenna fala przygotowała dyrektorów szkół na możliwą jesienną kontynuację e-szkoły. Dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Modlnicy, pani Dorota Nowak, twierdzi, że niewątpliwie wszystkie działania poczynione wiosną pomogły teraz podjąć nauczanie zdalne. Zebraliśmy doświadczenia, zapytaliśmy o opinie i przygotowaliśmy się do kontynuacji e-szkoły poprzez platformy Teams i Librus. Podobnego zdania jest pani Grażyna Pogan p.o. dyrektora Szkoły Podstawowej w Wielkiej Wsi: Wiedzieliśmy, że jesienią wrócimy na zdalne i byliśmy spokojni, że za nami doświadczenie w prowadzeniu lekcji zdalnych, że będzie nam łatwiej. Byliśmy przygotowani do nauki zdalnej. Czy nauczanie zdalne jest gotowe, by zagościć w systemie polskiego szkolnictwa na dłużej? W opinii pani Doroty Nowak, przyszłość zdalnego nauczania w rzeczywistości bez pandemii wymaga uregulowań prawnych. Oczywiście nic nie zastąpi bezpośrednich kontaktów z nauczycielem oraz spotkań w gronie uczniowskim, jednak rozwiązania nauczania na odległość mogą być dla edukacji pomocne i wspierające. Pani Grażyna Pogan z kolei podkreśla konieczność zmian systemowych: żeby polska szkoła mogła przejść chociaż częściowo na naukę cyfrową, musiałoby się wiele zmienić: przeładowane podstawy programowe – na lekcjach uczniowie zawaleni są informacjami, podejście uczniów do nauki – brak motywacji, dzieci się uczą bo muszą, mało czytają, obciążenie wszystkich egzaminem – trzeba zrealizować podstawę; jak to zrobić, żeby wystarczyło czasu. Polska szkoła nie była i uważam nadal nie jest przygotowana na cyfrowe nauczanie.
fot. archiwum rodzinne M. Wadowskiej
W
szyscy musieli się szybko dostosować do nowej rzeczywistości i zastąpienia szkolnych klas i kredowej tablicy własnym pokojem i monitorem komputera. I choć we wrześniu pojawiła się nadzieja, że uczniowie wrócą do stacjonarnej formy nauki – nie trwała ona zbyt długo. Jesienna, druga fala epidemii szybko zweryfikowała plany i zmusiła do powrotu edukacji w trybie zdalnym.
Polska szkoła nie była „e-szkołą” Nauczyciele podkreślają, że edukacja przez Internet wiąże się z szeregiem trudności. Głównie są to problemy sprzętowe: Niestety nie mamy wpływu na jakość i szybkość Internetu, na działanie różnych platform wykorzystywanych do pracy z uczniami. Przy klasach liczących 25 i więcej uczniów bardzo trudno mieć kontakt wizualny i głosowy. Najczęściej uczeń jest schowany pod ikonką („Gadał dziad do obrazu a obraz ani razu”) i można tylko mieć nadzieję, że jest obecny po drugiej stronie. Ponadto brakuje bardzo kontaktu z uczniami, a żadna technologia nie zastąpi kontaktu bezpośredniego z drugim człowiekiem. A jakie spostrzeżenia mają rodzice na temat zdalnej edukacji ich dzieci? Jak radzą sobie z wyzwaniem, jakim jest samo wytłumaczenie dzieciom zaistniałej sytuacji? Jak zrobić to odpowiednio, by nie wzniecić w nich strachu, ale też nie lekceważyć epidemii? Pani Monika Wadowska: Zdalna edukacja jest ogromnym wyzwaniem zarówno dla dzieci, jak i dla rodziców. Po pierwsze odbywa się ona w warunkach stałej niepewności – właściwie cały czas od marca mamy jakiś stan tymczasowy w edukacji i nie wiemy, jak mają wyglądać kolejne miesiące. Sytuacja, w której znaleźliśmy się wszyscy
od marca, wiąże się z poczuciem strachu, izolacji, koniecznością ograniczenia kontaktów. Uporządkowanie tego wszystkiego jest kolejnym ogromnym wyzwaniem dla rodziców i wymaga, aby w pierwszej kolejności to rodzice, w oparciu o rzetelne źródła, uporządkowali sobie tę wiedzę, a po drugie, aby w sposób dostosowany do wieku i wrażliwości dziecka przekazali mu te informacje. Czyli jak zawsze, sprawdzi się tu szczera rzeczowa rozmowa, możliwość zadawania pytań i wspólnego poszukiwania odpowiedzi. Pani Małgorzata Kozyra: Początkowo brakowało przygotowania młodszych dzieci na to, co może ich czekać w razie zdalnego nauczania. Przykładowo: dzieci miały e-mailem wysłać sprawdzian do nauczyciela – rodzice często pracują, a dzieci takowego nie posiadają, nie w tej klasie. Po rozmowie z wychowawcą dzieci odbyły lekcję instruktażową, a rodzic przy tym też jest spokojniejszy. Wiadomo, że obecne czasy są nietypowe i nieprzewidywalne, ale dzieci wiedzą, że jeżeli wyjście poza swój dom, ogród, tam, gdzie ludzie – to w maseczkach oraz odległość i mycie lub dezynfekcja rąk. Nie panikujemy, ale też i nie ryzykujemy. Mama uczennicy szkoły podstawowej: Na szczęście rodzaj mojej pracy umożliwia częściowo wykonywanie jej zdalnie w domu, wobec tego od czasu wprowadzenia szkoły zdalnej w październiku 2020 mogłam od razu osobiście zapewnić opiekę córce, bezpośrednio zajmując się dopilnowaniem wszystkiego. Kolejna istotna rzecz to motywacja dzieci do nauki – zapewnienie odpowiedniego rozplanowania
7
fot. archiwum rodzinne M. Wadowskiej
REKLAMA
dla dziecka czasu na naukę, zabawę, ruch, na odrabianie lekcji. Zauważam dużo empatii dla dzieci ze strony wychowawców, pedagogów, nauczycieli. Tematy poruszane na lekcji wychowawczej czy z języka polskiego są z zakresu psychologii, rozpoznawania emocji, budowania własnego poczucia wartości. Za to moja ogromna wdzięczność dla nauczycieli. Mama uczniów szkoły podstawowej i średniej: Tak naprawdę nie ma reguły. Ile dzieci i rodziców, tyle opinii. Jedne są bardziej samodzielne, inne wymagają ciągłej pomocy. Jednym ciąży samotność i izolacja, inne bez przeszkód się dostosowują. Najwięcej pozytywnych opinii jest
wśród młodzieży szkoły średniej, która technicznie świetnie sobie radzi, niejednokrotnie pomagając rodzicom i młodszemu rodzeństwu. Im młodsze dziecko, tym brak bliskości i tęsknota za rówieśnikami bardziej dokucza. Dzieci, jak nikt inny wyczuwają nasze nastroje. Starajmy się patrzeć pozytywnie w przyszłość i stawać na wysokości zadania. Wspierać i pomagać dzieciom, często z nimi rozmawiając. Starać się, żeby były kochane i bezpieczne bez względu na wszystko i zawsze mogły liczyć na rodziców. No i wreszcie o odczucia związane z e-szkołą, zapytaliśmy samych beneficjentów nauczania zdalnego – uczniów! Jaś (8 lat): Lubię to, że mogę być krócej w szkole, a nie lubię, tego, że nie mogę się spotkać z kolegami. Ania (13 lat): Zdalne nauczanie utrudniło kontakt z moimi koleżankami i kolegami, ale także z nauczycielami. Trudne jest również rozgraniczenie czasu pomiędzy szkołę i dom. Czasem wydaje mi się, że cały dzień jestem w szkole. Jeśli miałabym wskazać plusy, to teraz łatwiej robi się notatki, bo rzeczy zapisane na tablicy nie znikają po starciu gąbką, tylko są zapisane na trwałe w wirtualnej przestrzeni. Marysia (9 lat): Nie muszę wcześnie wstawać, ale czasem nie rozumiem, o czym pani mówi. Na lekcji można było podnieść rękę, zapytać się, a przez Internet jest się mniej odważnym.
Ania (13 lat): Nie trzeba wcześnie rano wstawać i można cały dzień siedzieć w łóżku, a co do minusów, to ten największy, że nie widzimy się z rówieśnikami. Uczennica (10 lat): Nie przepadam za pewnego rodzaju niemiłymi zachowaniami niektórych uczniów polegającym na „wyrzuceniu ze spotkań”. Brakuje mi spotkań z koleżankami na żywo, przerw w szkole oraz świąt i atrakcji szkolnych. W ogóle brak zwykłego uczniowskiego życia z tablicą, kredą, szatnią. Uczeń (10 lat): Lubię to, że mam więcej czasu dla siebie, ale denerwuje mnie to, jak są problemy techniczne i nie możemy się połączyć. Wigilijne spotkania klasowe, śpiewanie kolęd i łamanie opłatkiem też w trybie zdalnym! To już pewne, że uczniowie nie wrócą w tym roku kalendarzowym do edukacji w trybie stacjonarnym. Podjęto też decyzję, że ferie będą skumulowane w jednym okresie – początkiem stycznia, między 4 a 17 stycznia. Kiedy dzieci wrócą do szkół? Wszystko zależy od aktualnej sytuacji epidemiologicznej i dalszego rozwoju pandemii. Pozostaje nam wierzyć, że wkrótce wrócimy do ,,normalnego” funkcjonowania. Wszystkim dyrektorom, nauczycielom, rodzicom i ich pociechom oraz Wam – Drodzy Czytelnicy, życzymy na ten okres dużo zdrowia i optymizmu!
8
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
NOWA FIRMA, NOWE CENY, STARE PROBLEMY Na temat polityki odpadowej państwa i gminy – rozmawiamy z wójtem Krzysztofem Wołosem i Przewodniczącym Rady Gminy Grzegorzem Twardym. WiadomościWW: Ostatnio pojawiła się informacja, że od nowego roku w wielu gminach, również w naszej, drożeją opłaty za wywóz śmieci. W gminie Wielka Wieś ma to być 33 zł od osoby zamieszkującej. Rodzi to wiele pytań wśród mieszkańców, więc poprosiliśmy o rozmowę na ten temat. Zacznijmy od tego, że od stycznia 2021 r. mieszkańców gminy będzie obsługiwać nowa firma. Krzysztof Wołos, wójt gminy Wielka Wieś: Przez najbliższe półtora roku usługę odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych w naszej gminie będzie prowadzić firma Zakład Gospodarki Komunalnej „Bolesław” sp. z o.o., która zaoferowała najkorzystniejszą ofertę – 8 335 017 zł. Do przetargu przystąpiły ponadto 3 inne firmy, które złożyły wyższe oferty. Dotychczasowy wykonawca Wywóz Nieczystości oraz Przewóz Ładunków Wiesław Strach – 8 671 200 zł, konsorcjum firm MIKI Mieczysław Jakubowski (lider) i SUEZ Południe sp. z o.o. (partner) – 9 424 080 zł oraz MPGO sp. z o.o. – 11 264 400 zł. Ponad 8,3 mln złotych za 18 miesięcy, to wychodzi średnio ok. 460 tys. złotych miesięcznie. Jeszcze 4 lata temu było to 4 razy mniej. Wiemy, że przybywa odpadów komunalnych, ale chyba nie aż tyle? KW: Ilość odpadów komunalnych w naszej gminie zwiększa się z roku na rok. Wraz z wyższym stopniem świadomości ekologicznej naszych mieszkańców mniej śmieci wywozi się do lasów, mniej spala się w piecach i kominkach, bo prawie wszyscy rozumieją, że jest to szkodliwe dla zdrowia i środowiska. Coraz więcej gospodarstw przechodzi na ogrzewanie gazowe lub OZE. Ale większa ilość odebranych od mieszkańców śmieci to jednak
nie najważniejszy powód wzrostu cen – ma na to wpływ przede wszystkim koszt składowania i recyklingu odebranych już śmieci. Dla przykładu: oddanie jednej tony śmieci zmieszanych do instalacji komunalnej kosztowało jeszcze w lipcu 2018 roku ok. 250 zł, w 2019 roku było to już 380 zł, a w roku 2020 ceny dochodziły do 600 zł! Jeszcze trudniej jest obecnie w Polsce z zagospodarowaniem odpadów segregowanych: żeby oddać jedną tonę wyselekcjonowanego papieru czy tworzyw sztucznych trzeba zapłacić nawet około 650 zł za tonę, a jeszcze 3 lata temu było to ok. 100 zł. Nawiasem mówiąc, jeśli koszt oddania odpadów do recyklingu jest wyższy niż koszt składowania na wysypisku, to jest świadectwo ułomności systemu. Wzrost kosztów utylizacji odpadów wielkogabarytowych także bije wszelkie rekordy. W 2018 roku trzeba było za utylizację tony starych mebli zapłacić ok. 250 zł, w 2019 roku ok. 550 zł, natomiast w 2020 roku stawki doszły nawet do 1100 zł. W ciągu 2 lat wzrost jest ponad czterokrotny! Nie jest zatem problemem odebranie śmieci od mieszkańców, problem zaczyna się wtedy, kiedy te śmieci trzeba legalnie zutylizować. Miałem Panu właśnie podrzucić pomysł utworzenia gminnej spółki, która odbierałaby śmieci od mieszkańców, ale z tego co Pan mówi wynika, że nie w odbiorze śmieci tkwi problem, tylko w ich zagospodarowaniu? KW: Analizowaliśmy ten temat bardzo dokładnie, rozważając utworzenie własnej spółki, być może nawet wspólnie z sąsiednimi gminami. Nawet w przetargu celowo rozdzieliliśmy osobno koszty samego odbioru i osobno zagospodarowania odpadów, aby zorientować się, co jest bardziej kosztochłonne i czy funkcjonowanie
Przykładowe stawki netto za zagospodarowanie 1 tony (w złotych; VAT 8%) 2016
2017
2018
2019
2020
Odpady zmieszane
230
250
270
360
540
Odpady wielkogabarytowe
190
240
260
430
1150
Papier i tektura
50
60
70
260
680
Tworzywa sztuczne
50
130
130
250
680
Opakowania ze szkła
10
60
70
170
680
9 własnej spółki pozwoliłoby nam zaoszczędzić w obecnych warunkach. Otóż okazało się, że odpowiedź jest negatywna. Jedynie ok. 30% stanowią koszty odbioru śmieci od mieszkańców, paliwa, transportu, zatrudnienia osób itp., a aż ok. 70% to koszty związane z utylizacją odpadów, które tworząc własną spółkę, też musielibyśmy ponieść. Opłata ponoszona przez mieszkańców rośnie w szybkim tempie – w 2019 – 9 zł od osoby, w 2020 – 23 zł, w przyszłym 33 zł od osoby. Aż strach pomyśleć, czego możemy oczekiwać w kolejnych latach. Grzegorz Twardy, przewodniczący Rady Gminy: Mam nadzieję, że rząd wreszcie podejmie odważne decyzje i wprowadzi takie regulacje, które ograniczą dalszy wzrost cen za zagospodarowanie odpadów komunalnych. Jeśli chodzi o wysokość dotychczasowych opłat, to należy wyjaśnić, że opłatę w wysokości 9 zł od osoby wprowadzono w 2017 roku na podstawie 3-letniej umowy. Niestety już w 2018 roku stała się ona nieadekwatna i nie pokrywała kosztów utrzymania całego systemu. W większości gmin opłaty były już wtedy na poziomie 15– 17 zł, ale w Wielkiej Wsi nie zdecydowano się podnieść tej stawki. Liczyliśmy na to, że skoro firma SUEZ Małopolska wygrała przetarg OGŁOSZENIE
na obsługę mieszkańców na 3 lata (2017– 2019), to uda się jakoś utrzymać te cenę do końca okresu obowiązywania umowy. Straty SUEZ-u były tak duże, że w 2019 roku firma złożyła pozew do sądu o ukształtowanie stosunku prawnego poprzez podwyższe-
Przez najbliższe półtora roku odpady komunalne z terenu gminy Wielka Wieś będzie odbierać ZGK „Bolesław” nie wysokości wynagrodzenia przez gminę. Udało nam się dojść do porozumienia z firmą SUEZ i zawarliśmy przed mediatorem ugodę. Gmina dopłaciła wówczas z budżetu firmie SUEZ połowę żądanej kwoty, dzięki czemu dokończyła ona kontrakt w 2019 roku. Historia tej umowy pokazuje, że zmiany w prawie powodują, iż planowanie
nawet w horyzoncie 3-letnim jest obarczone ogromnym ryzykiem dla obu stron. Pojawiają się głosy, że gminy w Polsce zarabiają na śmieciach. Co jest finansowane z opłaty, którą ponoszą mieszkańcy.? KW: Spotkałem się z takimi opiniami, że gmina może „zarabiać na śmieciach”, jednak są one absolutnie nieprawdziwe, bowiem gminy prawnie nie mają takiej możliwości! Wszystkie dochody pochodzące z opłat mieszkańców – co zdecydowanie podkreślam – muszą być przeznaczone tylko i wyłącznie na utrzymanie systemu zagospodarowania odpadów komunalnych. W związku z tym możemy przeznaczać te środki jedynie na opłacenie kosztów odbioru śmieci od mieszkańców, utrzymanie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), który znajduje się w Wielkiej Wsi, oraz koszty administracyjne, które na szczęście są niskie, stanowią zaledwie ok. 3% wszystkich kosztów. Wspomniał Pan o PSZOK-u w Wielkiej Wsi. Czy mieszkańcy z niego korzystają? KW: Zdecydowanie tak. Kiedy PSZOK powstawał w 2014 roku jeszcze niewiele osób o nim wiedziało. Teraz praktycznie w każdą sobotę, bo wtedy jest czynny, przyjeżdża 50–70 mieszkańców i przywozi odpady
10
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
wielkogabarytowe, biodegradowalne, odpady remontowo-budowlane i opony od samochodów osobowych. Widać to po ilości odpadów, które odbieramy na PSZOK – w 2014 było to niecałe 25 ton, w 2016 – 75 ton, ale już w 2018 – 329 ton. Do końca października obecnego roku to już 417 ton odpadów! Z jednej strony można się cieszyć, że mieszkańcy zamiast – że tak powiem – zagospodarowywać te śmieci we własnym zakresie, przywożą coraz więcej do miejsca dla nich przeznaczonego, ale to też rodzi konsekwencje. Gmina te odpady musi zutylizować, a to generuje dodatkowe koszty – średnio 50 tys. złotych miesięcznie. Panowie, jeśli dobrze liczę, 50 tys. to utrzymanie PSZOK-a. Do tego dochodzi średnio ok. 460 tys. dla firmy ZGK „Bolesław” od 1 stycznia 2021 roku. Czyli potrzeba 510 tys. zł miesięcznie. Tak mniej więcej. GT: Dobrze Pan liczy. I dlatego przed Radą Gminy stanęła trudna decyzja o wzroście opłaty za odbiór śmieci. Stąd uchwalona stawka 33 zł od osoby. Jeśli policzymy, że naszą gminę zamieszkuje 14 670 mieszkańców, to miesięcznie daje to koło 480 tys. złotych, o ile wszyscy zapłacą. Wprawdzie to jeszcze nie wystarczy, ale liczymy na to, że uda się ograniczyć odbierane ilości śmieci, zwłaszcza biodegradowalnych, a jednocześnie skrupulatnie zweryfikować deklaracje i oświadczenia, które składają mieszkańcy o liczbie faktycznie zamieszkałych osób.
Ilość odpadów w naszym PSZOK-u
W ciągu siedmiu lat dokonano dziewięciu nowelizacji ustawy o odpadach – nad dziesiątą pracuje Sejm
Wspomniał Pan o ograniczaniu ilości oddawanych odpadów biodegradowalnych. Czy temu ma służyć uchwalona przez Radę Gminy zniżka od gospodarstwa w wysokości 8 zł miesięcznie dla gospodarstw mających kompostowniki? GT: Taki był zamysł, aby osoby, które chcą i mogą założyć kompostownik oraz mogą zagospodarować u siebie odpady zielone, nie musiały wystawiać co dwa tygodnie
Liczba miesz� Stan na kańców według wzrost (w %) dzień deklaracji 31.12.2014
11 671
31.12.2015
12 061
3,3
31.12.2016
12 577
4,3
31.12.2017
13 180
4,8
31.12.2018
13 771
4,5
31.12.2019
14 278
3,7
31.10.2020
14 670
2,7
dużej liczby brązowych worków oraz miały znaczącą zniżkę. Zapewne nie wszystkich ona zmotywuje, ale gdyby choć część osób skorzystała i nie oddawała odpadów zielonych, to byłby sukces. W 2019 roku zebrano od mieszkańców 428 ton odpadów zielonych (trawa, liście, gałęzie), w tym 355 ton sprzed posesji i 73 tony w PSZOK-u. Ograniczenie tego strumienia odpadów jest ważne i z pewnością też wpłynęłoby na wysokość miesięcznej opłaty. Mieszkańców interesuje, czy zostanie utrzymany odbiór wielkich gabarytów 2 razy w roku? GT: Tak. Od nowego roku nadal będzie utrzymany odbiór odpadów wielkogabarytowych sprzed posesji: raz na wiosnę i raz jesienią. Nie unikniemy tego pytania – dlaczego ta sama firma ZGK „Bolesław” złożyła w Jerzmanowicach-Przegini niższą ofertę i stawka za odbiór odpadów po sąsiedzku wynosić będzie od stycznia 23 zł od osoby? GT: Szczegółów oczywiście nie znamy, ale na pewno z Bolesławia jest dużo bliżej do Przegini niż do Modlniczki czy Giebułtowa. To co najmniej 20 km różnicy. Jeśli przyjąć, że codziennie poza weekendami minimum dwa samochody-śmieciarki obsługują nasza gminę, to dziennie tam i z powrotem jest ok. 80 km różnicy; w ciągu roku ta różnica może nawet wynieść 16 tys. kilometrów! Kolejna sprawa, nasza gmina ma inny charakter, bardziej podmiejski i produkujemy znacznie więcej
Ilość odpadów (w tonach)
wzrost (w %)
2014
25
2015
50
101
2016
75
50
2017
243
222
2018
329
36
2019
535
62
I–X 2020
418
odpadów niż w Jerzmanowicach-Przegini. Według raportów i sprawozdań ilość śmieci odebranych od mieszkańców gminy Wielka Wieś w przeliczeniu na 1 mieszkańca w ciągu 10 miesięcy 2020 roku to już 404 kg! To może być uboczny skutek pandemii: generalnych porządków w domach (ogromny wzrost masy śmieci gabarytowych), dużych ilości opakowań po zakupach przez Internet i pielęgnacji ogrodów. Natomiast w Jerzmanowicach-Przegini jest to zaledwie 260 kg. Na pewno będziemy obserwować rozwój wypadków. Widać z naszej rozmowy, że system odbioru odpadów komunalnych w Polsce powinien przejść głęboka reformę i oby to się stało jak najszybciej. Na dziś życzmy sobie, aby ZGK „Bolesław” świadczył usługi dla mieszkańców na dobrym poziomie. KW: Jeśli by opierać się na dotychczasowych opiniach innych gmin o tej firmie, to powinniśmy być dobrej myśli. Dziękuję Panom za rozmowę. Rozmawiał Adam Wójcik
Odszedł nagle Kazimierz Pudełko Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 29 listopada 2020 r. w wieku 67 lat zmarł nagle Kazimierz Pudełko. Emerytowany strażak PSP w Krakowie, druh OSP w Modlniczce, były sołtys Modlniczki. Członek zespołu Jacy Tacy SF Teatru Regionalnego w Krakowie, muzyk Zespołu Modlnicanie. Przez wiele lat grał hejnał na Wieży Mariackiej. Zasłużony dla kultury i regionu krakowskiego. Wyrazy współczucia kierujemy do rodziny, przyjaciół JP i współpracowników śp. Kazimierza. REKLAMA
fot. archiwum UG Wielka Wieś
fot. archiwum Zespołu Modlnicanie
11
Pakiety Edukacyjne dla szkół w gminie W ramach Małopolskiej Tarczy Antykryzysowej – Pakiet Edukacyjny gmina pozyskała blisko 75 tys. zł dotacji na zakup laptopów, tabletów oraz oprogramowania m.in. do zdalnego nauczania w szkołach na terenie gminy Wielka Wieś. Sprzęt trafi do naszych szkół w zależności od zapotrzebowania zgłoszoJP nego przez ich dyrektorów.
Będą dodatkowe miejsca dla dzieci w żłobkach W ramach programu Maluch+ 2021 pozyskano grant na utworzenie kolejnych 44 miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Pierwsze 8 miejsc utworzone zostaną już w pierwszym kwartale 2021 r. w obecnym Żłobku Samorządowym w Modlniczce, kolejne to już nowo tworzone Samorządowe Kluby Dziecięce – 12 miejsc od września 2021 w nowym budynku wielofunkcyjnym w Wielkiej Wsi, zaś 24 miejsca w pierwszym kwartale 2022 r. w budynku GOKiS w Białym Kościele. Środki z grantu przeznaczone są na przystosowanie obiekJP tów oraz ich wyposażenie. Wartość inwestycji to 1 228 667,20 zł.
12
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
Najważniejsze w 2020 roku
y Rozpoczęcie współpracy z Tennis&Country Club w Giebułtowie y Rocznica współpracy międzynarodowej z Gromadą Bajkowce na Ukrainie (Байковецька об’єднана громада)
fot. J. Patej fot. archiwum UG Wielka Wieś
Oficjalne otwarcie ronda na DK94 w Modlnicy I Wielkowiejski Targ przy Urzędzie Gminy w Szycach Zbiórka na respirator dla Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Awans Orła Bębło do V ligi
fot. archiwum UG Wielka Wieś
fot. archiwum UG Wielka Wieś
y I zdalna sesja Rady Gminy Wielka Wieś i początki zdalnego nauczania w szkołach na terenie gminy y Zakup sprzętu na potrzeby zdalnej edukacji w ramach programu „Zdalna szkoła plus” y Akcja szycia maseczek w gminie Wielka Wieś zainicjowana przez Panie z przedszkola i żłobka w Modlniczce y Powołanie Zespołu Ekodoradców w gminie oraz zapoczątkowanie gminnego programu „Złap deszcz”
fot. archiwum organizatorów
y Uwagi mieszkańców gminy i samorządowców do propozycji linii kolejowych CPK przebiegających przez tereny gminy y Początek pandemii COVID-19 y Podpisanie umowy z Zarządem Dróg Powiatu Krakowskiego na przebudowę kolejnego odcinka drogi powiatowej w Bęble. Inwestycję zakończono w listopadzie 2020 r.
graf. archiwum UG Wielka Wieś
maj czerwiec
05
fot. archiwum organizatorów
y XV Mistrzostwa Gminy Wielka Wieś w narciarstwie w Kluszkowcach y Wycieczki do Ekospalarni w Krakowie y Przyjęcie Strategii Rozwoju Gminy na lata 2020–2030
y y y y
06
fot. archiwum organizatorów
y Kontynuacja organizacji różnych akcji w związku ze zbiórką pieniędzy na leczenie Kacperka Ryło. Więcej o efektach piszemy na s. 16 y Żywa szopka w Modlniczce y Erasmus+ w szkołach naszej gminy y Międzyszkolny Turniej Tenisa Stołowego w szkole w Bęble
fot. archiwum UG Wielka Wieś
04
kwiecień
03
marzec
02
luty
01
styczeń
W grudniowym numerze WiadomościWW podsumowujemy 2020 rok – przygotowaliśmy zestawienie najważniejszych wydarzeń/działań/projektów/inwestycji w gminie Wielka Wieś. Wstępnie przyjęliśmy założenie, że wybierzemy 10 najistotniejszych. Jednak z uwagi na fakt, że dość dużo działo się przez ten rok, prezentujemy w każdym miesiącu po kilka różnorodnych działań.
Tradycyjne święcenie wieńców dożynkowych w parafiach Dofinansowania OSP w gminie Wielka Wieś Półkolonie realizowane przez GOKiS Prezentacja gminy podczas 44. Międzynarodowych Targów Sztuki Ludowej na Rynku Głównym w Krakowie y 14 sierpnia – 100. urodziny obchodziła mieszkanka Będkowic pani Marianna Pabisek
y y y y
fot. archiwum GOKiS
y y y y
fot. archiwum UG Wielka Wieś
graf. archiwum UG Wielka Wieś
y Zainstalowanie paneli fotowoltaicznych na budynkach użyteczności publicznej y Rozpoczęcie budowy Północnej Obwodnicy Krakowa y Podpisanie umowy na rozbudowę Szkoły Podstawowej w Modlnicy
Święto Jury Krakowsko-Częstochowskiej, czyli „Juromania” Otwarcie Muzeum Pojazdów Ratowniczych w Tomaszowicach Zbudowanie sieci wodociągowej w Giebułtowie Modernizacja placów zabaw w Wierzchowiu i w Wielkiej Wsi
y Utworzenie mobilnego punku poboru wymazów na COVID 19 w Szycach y Modernizacja zagospodarowania centrum Modlniczki – skate park, urządzenia do ćwiczeń oraz alejki y Czyszczenie potoku Wedonka w Modlnicy i Modlniczce
fot. A. Wójcik fot. G. Gałczyk
y Zakończenie budowy boiska oraz bieżni przy szkole w Białym Kościele y Montaż fontanny napowietrzającej i oświetlenia stawu w Czajowicach y Rozpoczęcie budowy chodnika przy ul. Słowiańskiej i ul. Na Brzezie w Modlniczce. Więcej o tej przebudowie piszemy na s. 14 y Remont drogi powiatowej Biały Kościół–Zelków y W ramach programu Maluch+ 2021 pozyskano grant na utworzenie 44 miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3
fot. J. Patej
y Turniej żaków i skrzatów w Modlnicy w ramach projektu „Uwolnij potencjał” zgłoszonego przez LKS Błękitni Modl nica do Budżetu Obywatelskiego y Rozpoczęcie budowy V etapu kanalizacji w Będkowicach y Rozpoczęcie modernizacji DK94 od węzła w Modlnicy do nowego ronda y Gmina Wielka Wieś zajęła IV miejsce w kraju wśród gmin wiejskich w Rankingu Gmin Rzeczpospolitej y III miejsce gminy Wielka Wieś w rankingu Związku Powiatów Polskich
fot. archiwum UG Wielka Wieś
12
grudzień
11
listopad
10
październik
fot. J. Patej
09
wrzesień
08
sierpień
07
lipiec
13
14
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
Inwestycje w gminie Chodnik na Słowiańskiej Za pół roku wzdłuż kolejnego fragmentu ulic Słowiańskiej i Na Brzezie będzie można bezpiecznie przejść do sklepu i autobusu.
fot. A. Wójcik
na odcinku od Wedonki do skrzyżowania z ul. Na Brzezie oraz wzdłuż południowej strony ul. Na Brzezie do ul. Kwiatowej.
Adam Wójcik ilkanaście lat temu Modlniczka była niewielką, spokojną wsią. Od tamtego czasu tylko wzdłuż ulic Słowiańskiej, Wąwozowej i Na Brzezie powstało ponad sto domów; w każdym jest co najmniej jeden samochód. Ruch pojazdów wzrósł wielokrotnie na jezdniach absolutnie do takiej intensywności nieprzystosowanych.
K
Przejście, zwłaszcza po zmierzchu, wzdłuż ul. Słowiańskiej do centrum Modlniczki, do sklepu czy przystanku autobusowego jest niebezpieczne. Budowa chodnika, rozdzielenie ruchu pieszego i samochodowego stało się palącą koniecznością. Pod koniec listopada rozpoczęła się długo oczekiwana inwestycja, której zakres obejmuje wykonanie kanalizacji burzowej (w końcowym odcinku o średnicy jednego metra!) i chodnika po zachodniej stronie ul. Słowiańskiej
– Mamy tutaj bardzo duże różnice poziomów pomiędzy jezdnią, a położonymi niżej posesjami – wskazuje radny gminy Wielka Wieś Tomasz Bielak. – Realizacja prac będzie wymagała wielu uzgodnień pomiędzy wykonawcą a właścicielami sąsiadujących posesji. Konieczne jest zachowanie wjazdów i w większości przypadków przebudowa ogrodzeń. Na czas budowy wykonawcy deklarują minimalizowanie utrudnień w dostępie do posesji, przy których będą trwać prace. Utrzymana będzie przejezdność ulic, ale niezbędne będzie zwężanie ich kolejnych odcinków. Utrudnienia w ruchu może powodować także pracujący ciężki sprzęt. Plac budowy można będzie ominąć jadąc przez ulice Miodową, Wąwozową i Okólną. Jednak wygodniej będzie nadłożyć drogi i dojechać do północnej części ul. Słowiańskiej od strony Tomaszowic. Do zachodniej części ul.
Remont drogi powiatowej na trasie Biały Kościół–Zelków
Na Brzezie można dojechać od strony Brzezia właśnie, choć ze względu na stan nawierzchni dla małych aut może być to zbyt trudne wyzwanie. Liczymy na wykonawców, że uporają się z zadaniem w założonym czasie do 4 czerwca 2021 roku. Koszt inwestycji wynosi niemal 1 214 000 złotych (brutto). – W tej części gminy Wielka Wieś na czele kolejki do modernizacji czeka ul. Wąwozowa, co najmniej odcinek do ul. Okólnej oraz bardzo wąska ul. Dworska, po której jeżdżą autobusy komunikacji miejskiej – dodaje Tomasz Bielak. Post scriptum. Apelujemy do wszystkich rowerzystów i pieszych (zwłaszcza osób z wózkami dziecięcymi!) o noszenie kamizelek odblaskowych lub przypinanie elementów odblaskowych do odzieży, torebek, a zwłaszcza dziecięcych plecaków. Kilkuzłotowy wydatek może uratować życie. Zwłaszcza jesienią i zimą, gdy o godzinie 16:00 jest już całkiem ciemno.
Remont dróg do pól Wykonano remonty dróg do pól w miejscowościach Czajowice, Będkowice i Tomaszowice. Zadanie dofinansowane było z Funduszu Ochrony Dróg Rolnych (FOGR) w kwocie ponad JP 118 tys. zł.
fot. archiwum UG Wielka Wieś
Zrealizowano kolejny ważny remont drogi, tym razem w Białym Kościele na drodze powiatowej Biały Kościół–Zelków. W ramach inwestycji wykonano przebudowę nawierzchni oraz poboczy na długości ok. 650 metrów. Remont zrealizowany został w ramach wspólnych inwestycji z Powiatem Krakowskim. GmiJP na dofinansowała to zadanie w kwocie 120 000 zł.
fot. A. Wójcik
15
Czyszczenie Wedonki
Czysta Wedonka zabezpieczy nas przed powodziami. Adam Wójcik a przełomie listopada i grudnia Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” i gmina Wielka Wieś, jako współinwestor, przeprowadzają operację czyszczenia i udrażniania koryta Wedonki, potoku leniwie przepływającego przez Modlnicę i Modlniczkę, wpadającego do Rudawy za ogrodami działkowymi „Zamoście” na terenie
N S
gminy Zabierzów. Koszt inwestycji wynosi 105 tys. złotych, z czego 25 tys. pokryje gmina Wielka Wieś. Prace obejmują 6-kilometrowy odcinek Wedonki od ujścia do Rudawy do Modlnicy. Wedonka ma kluczowe znaczenie dla ochrony przeciwpowodziowej południowej części naszej gminy. Do rzeczki spływa woda aż spod dworu w Tomaszowicach, a od wschodu z Pasternika. Wododziałem stał się fragment obwodnicy
Krakowa od węzła w Modlnicy do węzła w Modl niczce. Intensywna zabudowa mieszkaniowa, inwestycje magazynowe oraz sklepy wielkopowierzchniowe w znacznym stopniu zmniejszyły tereny zielone, które wchłaniały wodę opadową i opóźniały jej spływ. Mieszkańcy przysiółka Trzcie w Modlniczce, kilkakrotnie nawiedzanego przez powodzie w ciągu ostatnich lat, z uwagą będą się przyglądać podejmowanym pracom.
Fontanna dla ludzi i dla ryb
taw przy ulicy Łokietka w Czajowicach stał się sympatycznym miejscem spacerów i... wędkowania. Spełnia też bardzo ważną funkcję zbiornika przeciwpożarowego. Przez lata w stawie pojawiały się kolejne gatunki ryb (także żółwie!), rozmnażały się, były dokarmiane przez spacerowiczów, a wędkarze siadali nad brzegiem i starali się złapać najładniejsze okazy, które potem trafiały z powrotem do stawu. Niestety, wiosną tego roku przydarzyła się „przyducha”.
Z funduszu sołeckiego wyasygnowano prawie 20 tys. złotych na wybudowanie na środku stawu instalacji z pompą i fontanną. Efekt możemy podziwiać na przykład z pomostu. Potrzebny jest jeszcze szczupak.
AW
fot. A. Wójcik
– Staw nie jest zbyt głęboki, nie ma przepływu wody, a pogoda była upalna – opowiada Grzegorz Jachimczak, sołtys Czajowic. – Zginęło bardzo dużo ryb. Karpie, karasie, był nawet szczupak. To był bardzo smutny widok. Podjęliśmy decyzję o zainstalowaniu fontanny, która napowietrzałaby wodę, ale również dodała naszemu jeziorku uroku.
Stadion w Białym Kościele
Piękny. To jedno słowo oddaje wygląd małego stadionu, który w błyskawicznym tempie powstał przy Szkole Podstawowej im. św. Jadwigi Królowej w Białym Kościele. Adam Wójcik
W
skład obiektu wchodzi trzytorowa bieżnia o nawierzchni poliuretanowej; imponująco wyglądają znaczniki wskazujące miejsca startu biegu na 200 metrów – jak na stadionie olimpijskim! Bieżnia będzie też wykorzystywana jako rozbieg dla skoczni w dal. Wewnątrz owalu bieżni zlokalizowane jest trawiaste boisko do piłki nożnej o wymiarach 38x18 metrów. Utrzymanie trawy będzie wyzwaniem dla gospodarza terenu, zwłaszcza że według deklaracji urzędu gminy obiekt będzie dostępny dla mieszkańców. Na zewnętrznej ścianie sali gimnastycznej umieszczono oświetlenie boiska.
fot. J. Patej
Inwestycja jest współfinansowana ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, a jej wartość to 418 tys. zł. Trochę szkoda, że nie ma małej trybuny, ale może uda się ją wybudować w niedalekiej przyszłości. Życzymy dużo goli i rekordów.
16
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
Kolejna europejska przygoda uczniów Szkoły Podstawowej w Wielkiej Wsi Mija właśnie rok od czasu, gdy uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Wielkiej Wsi gościli w swoich domach kolegów z Sycylii, Estonii, Bułgarii, Portugalii i Grecji w ramach unijnego projektu Erasmus+. Projekt „Read to Animate” miał zakończyć się przed wakacjami, ale pandemia mocno pokrzyżowała te plany.
W
yczekiwane wyjazdy do Bułgarii i Grecji nie mogły się odbyć, a sama realizacja projektu została przedłużona o rok. Nie oznacza to jednak, że uczniowie spoczęli na laurach! W ramach realizacji zadań stworzyli animacje i ilustracje do wybranych mitów, baśni i legend, a także wzięli udział w konkursie pisania współczesnego mitu. Powstały bardzo ciekawe i niezwykle kreatywne prace. W nadchodzącym czasie odbędą się pokazy online filmów animowanych z krajów partnerskich (w ramach Międzynarodowego Dnia Animacji) oraz działania promujące czytanie książek wśród naszej społeczności. Spotkania ze szkołami partnerskimi zostały przesunięte na wiosnę 2021 roku i mamy wielką nadzieję, że uda się je zrealizować w formie wyjazdowej. W międzyczasie Szkoła Podstawowa w Wielkiej Wsi została zakwalifikowana do… kolejnego projektu Erasmus+! Zapoczątkowane wiosną starania o udział w nowym projekcie zakończyły się sukcesem. Realizujemy go od września tego roku – na razie zdalnie. Tym razem w projekcie biorą udział szkoły ze Słowacji (koordynator), Czech i Rumunii. Projekt zatytułowany „Help Nature, Change
Adam Kubera koordynator projektu „Read to Animate” Yourself” (Pomóż przyrodzie, zmień siebie) skupia się na ochronie środowiska. Ma uwrażliwić młodych ludzi na ogromne problemy związane ze środowiskiem naturalnym – zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej. Uczniowie z krajów partnerskich będą wspólnie pracować nad sześcioma szerokimi zagadnieniami. Są to m.in.: ochrona zasobów wodnych, zmiany klimatyczne i ich konsekwencje, efekt cieplarniany, ochrona bioróżnorodności oraz źródła energii odnawialnej. Mamy nadzieję, że idee tego projektu będą miały wpływ na całą naszą wielkowiejską społeczność i przyczynią się do pozytywnych zmian w podejściu do środowiska naturalnego. Uczniowie stworzyli już pierwsze projekty dla kolegów ze szkół partnerskich, w których przedstawili naszą gminę i jej okolice, a także najważniejsze założenia projektu. Pierwsze spotkanie na Słowacji zaplanowane jest na luty 2021 roku. 30 listopada odbyło się pierwsze spotkanie uczniów ze szkół partnerskich, za pośrednictwem aplikacji Zoom. Z naszej szkoły uczestniczyła w nim grupa 12 uczniów z klas 5-8. Julia Marek, Ola Sałęga i Luiza Noworyta, nasze erasmusowe „ambasadorki”, pięknie zaprezentowały
fot. archiwum SP w Wielkiej Wsi
naszą szkołę na forum spotkania. Omówiono także ramy współpracy oraz wykorzystywane narzędzia, m. in. platformę TwinSpace na portalu eTwinning, padlet projektu prezentujący jego uczestników oraz sposoby upowszechniania działań. Mamy nadzieję, że będzie to kolejne ciekawe i rozwijające przedsięwzięcie, które nie tylko przybliży nam kulturę regionów partnerskich, ale przyczyni się także do pozytywnych zmian w podejściu do środowiska naturalnego naszej planety. Przypis redakcji: koordynatorem projektu w szkole w Wielkiej Wsi jest nauczyciel języka angielskiego Adam Kubera, a większość działań związanych z projektem odbywa się na cotygodniowych, piątkowych zajęciach Koła Erasmusa z klasami 5–8. W działania projektowe zaangażowana jest także Renata Borkowska, nauczycielka informatyki, która pomaga mierzyć się uczniom z – czasem trudnymi technicznie – zadaniami projektowymi.
Z podziękowaniami dla Mieszkańców gminy Wielka Wieś
fot. archiwum rodzinne
Jeszcze w styczniu br. organizowane były różnego rodzaju akcje na terenie gminy, którym przyświecał bardzo ważny cel. Uzbierać gigantyczną kwotę na leczenie Kacperka Ryło. W styczniu pisaliśmy o świątecznym kiermaszu przy Urzędzie Gminy i ogromnym zainteresowaniu mieszkańców, aby wspomóc rodziców Kacpra. Dziś pytamy mamę, jak czuje się syn po przyjęciu terapii genowej. I dostaliśmy odpowiedź wraz ze zdjęciami uśmiechniętego chłopca. Kacperek pod koniec grudnia skończy dwa latka. To wiek, którego bez leczenia nie dożywało 90% chorych na SMA. Jesteśmy szczęśliwi, że to już przeszłość, dla nas to będą podwójnie wyjątkowe urodziny. Kacper ma się dobrze, codziennie dzielnie ćwiczy, aby nabywać nowe umiejętności i stawać się coraz silniejszym. Jest przy tym bardzo dzielnym i pogodnym chłopcem. Od niedawna porusza się na wózku inwalidzkim i choć dla większości rodziców to koniec świata, my cieszymy się, że ma tyle sił. Ćwiczymy też samodzielne siedzenie, później przyjdzie pora na kolejne umiejętności. Jeszcze raz z całego serca dziękujemy wszystkim, którzy pomogli naszemu synowi, którzy dali mu szansę i razem z nami uwierzyli, że najdroższy lek świata jest w naszym zasięgu. JP
17
Bajkowy dzień 5 listopada obchodzone było jedno z najsympatyczniejszych świąt – Międzynarodowy Dzień Postaci z Bajek.
J
ak wiadomo, bajki towarzyszą nam od najmłodszych lat, rozweselają i bawią, ale też przekazują ważne prawdy życiowe. Aby przypomnieć sobie naszych ulubionych bajkowych bohaterów, którzy są nieodzownym elementem dzieciństwa, Stowarzyszenie „Być Szczęśliwym” zorganizowało Bajkowy turniej sportowy. Niedzielny dzień uczestnicy projektu spędzili wyjątkowo! Na fot. archiwum Stowarzyszenia fanpage’u stowarzyszenia odbywało się mnóstwo bajkowych konkursów: zgadywanek, rymowanek, zagadek i zadań sportowych dla rodzin z dziećmi. Za prawidłowe odpowiedzi specjalni goście, Myszka Minnie i Myszka Miki, wręczali dzieciom nagrody główne – zestawy upominkowe. Dodatkowo dla wszystkich uczestników biorących udział w konkursach, niezależnie od tego, czy odpowiedzi były poprawne, czy też nie, Animacje M&M Events przekazały nagrody pocieszenia. Projekt przebiegał zgodnie z procedurami postępowania w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Anna Bała, Stowarzyszenie „Być Szczęśliwym” REKLAMA
Nagrody dla gminy Ranking Gmin Małopolski 2020 Liderami tegorocznego zestawienia są gminy Zielonki, Niepołomice oraz Wielka Wieś. Ranking tworzony jest w oparciu o dane statystyczne przekazywane przez Urząd Statystyczny w Krakowie. Celem przedsięwzięcia jest wyłonienie i promowanie gmin wyróżniających się pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego. W tegorocznym zestawieniu brało udział 179 gmin województwa małopolskiego z wyłączeniem miast na prawach powiatu: Krakowa, Nowego Sącza i Tarnowa.
II miejsce w plebiscycie Eko HERO Małopolski W plebiscycie Eko HERO Małopolski w kategorii gmin liczących do 15 tysięcy mieszkańców gmina Wielka Wieś zajęła II miejsce. Przy ocenie brane były pod uwagę działania rzecz ekologii, edukacji ekologicznej, ochrony środowiska – w tym ochrony powietrza. Laureaci wszystkich miejsc otrzymają m.in. mini-stację pomiaru jakości powietrza.
Gmina Wielka Wieś w ścisłej czołówce prestiżowego Rankingu Samorządów W tegorocznym rankingu nasza gmina znalazła się po raz kolejny w ścisłej czołówce, tym razem zajmując 4 miejsce spośród 1537 gmin wiejskich w Polsce. Przy ocenie brane są aktualne dokonania i kondycja miast i gmin w wielu obszarach. I miejsca w rankingu zdobyły miasta i gminy: Kleszczów, MoraJP wica, Gliwice. REKLAMA
18
S
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
Program Wspieraj Seniora – Solidarnościowy Korpus Wsparcia Seniorów
olidarnościowy Korpus Wsparcia Seniorów to program uruchomiony przez rząd. W jego ramach uruchomiona została dedykowana seniorom infolinia. Dzwoniąc pod numer telefonu, osoby starsze mogą poprosić o pomoc w czynnościach, które wymagają wyjścia z domu, a które utrudnione są przez panującą pandemię. Mowa m.in. o zakupach spożywczych czy dostarczeniu artykułów higienicznych. Osoba przyjmująca zgłoszenie przekaże numer kontaktowy seniora potrzebującego wsparcia do ośrodka pomocy społecznej w danej gminie. Pracownik ośrodka skontaktuje się z seniorem; zweryfikuje zgłoszenie i ustali wszystkie szczegóły związane z udzieleniem pomocy. Wolontariusze dostarczą osobom starszym niezbędne produkty. Koszty zakupów pokrywa senior. Pomoc skierowana jest do osób powyżej 70. roku życia. Jakie są główne złożenia programu? Program zakłada pomoc w dostarczeniu niezbędnych produktów do domu seniora, by ograniczyć konieczność wychodzenia osób starszych na zewnątrz podczas pandemii ze względu na ich bezpieczeństwo. Do kiedy będzie on realizowany? Program jest realizowany do 31 grudnia 2020 r. Kto jest realizatorem programu? Lokalne ośrodki pomocy społecznej realizują program na terenie gminy (w zakresie organizacji i realizacji dostarczania w artykułów pierwszej potrzeby do osób starszych).
W
Jak wygląda mechanizm udzielania pomocy w ramach programu? Krok 1. Osoba starsza w wieku 70 lat i więcej, która zdecyduje się pozostać w domu w związku z utrzymującym się stanem epidemii, dzwoni na ogólnopolską infolinię uruchomioną w ramach programu Solidarnościowy Korpus Wsparcia Seniorów pod numer telefonu: 22 505 11 11. Krok 2. Osoba przyjmująca zgłoszenie przekazuje prośbę o pomoc do ośrodka pomocy społecznej w danej gminie przez system Centralnej Aplikacji Statystycznej. Krok 3. Pracownik ośrodka pomocy społecznej kontaktuje się telefonicznie z seniorem, weryfikuje zgłoszenie i ustala usługę wsparcia, która ma polegać w szczególności na dostarczeniu zakupów, zgodnie ze wskazanym zakresem, obejmującym artykuły podstawowej potrzeby, w tym artykuły spożywcze, środki higieny osobistej. Krok 4. Koszty zakupów pokrywa senior. Kto może skorzystać z programu? Z programu mogą skorzystać osoby starsze po 70. roku życia. W szczególnych przypadkach pomoc może być udzielona osobie przed 70. rokiem życia. Szczególne sytuacje oznaczają brak możliwości zapewnienia niezbędnych potrzeb wynikających ze stanu zdrowia oraz sytuacji rodzinnej i społecznej osoby. Ocena stanu sytuacji i udzielenia wsparcia osobie potrzebującej należy do decyzji ośrodka pomocy społecznej. Z programu nie mogą korzystać osoby, które już otrzymują wsparcie w ramach usług opiekuńczych czy specjalistycznych usług opiekuńczych. Udzielenie pomocy w ramach programu nie zależy od kryterium
szyscy wiemy, że ten rok jest wyjątkowo trudny dla wielu z nas. Zamiast spędzać czas z Wami na piknikach, festynach, serwując nasze pyszne babeczki marchewkowe, służąc dobrym słowem – spędziliśmy go w izolacji, w domach. Tęsknimy bardzo, bo Wy dajecie nam moc do działania. Dlatego zmieniamy się dla Was! Całą nasza energię włożyliśmy w remont naszego nowego, własnego miejsca – piwnicy w obecnym budynku GOKIS-u, czyli starej szkole podstawowej w Białym Kościele. Marzy nam się, by było to miejsce, gdzie będziecie mogli do nas przyjść z każdą sprawą, na przyjacielską pogawędkę. Będzie to również przestrzeń na realizacje własnych pomysłów – warsztatów, spotkań
dochodowego ani nie jest przyznawane na drodze administracyjnej. Na jaką pomoc mogą liczyć osoby starsze w ramach programu? W ramach programu osobom starszym mogą być dostarczone artykuły podstawowej potrzeby, w tym artykuły spożywcze, środki higieny osobistej. Koszty zakupów pokrywa senior. Osoba wspierająca seniora może również wykonać (nieodpłatnie) czynności związane z codziennym funkcjonowaniem, np. sprawy urzędowe (jeżeli zakres tych usług nie wymaga upoważnienia od seniora lub udostępnienia danych wrażliwych). Zakres usług na rzecz osoby starszej jest ograniczony tzw. dystansem sanitarnym. Kto pokrywa koszty zakupów dla seniora? Za zakupy płaci senior. Senior przekazuje pieniądze przed dokonaniem zakupów. Zasady i sposób rozliczania ustala indywidualnie ośrodek. Małgorzata Żurek, dyrektor GOPS w Wielkiej Wsi
w szerszym gronie. Jesteśmy otwarci na Wasze propozycje i potrzeby. Zapraszamy! Nasze i Wasze pomysły będziemy razem przekuwać we wspólne działanie! Przyjdźcie, zobaczymy, co możemy wspólnie zdziałać.
Co nowego w Fundacji Mój Sen?
Co poza tym u nas? Cały czas prowadzimy zajęcia psychologa i neurologopedy dla dzieci, nie tylko dla tych z niepełnosprawnościami. Naszym zdaniem, w tych dziwnych i trudnych dla nas wszystkich czasach, takie wsparcie może być niezwykle potrzebne. Zapraszamy do kontaktu.
Zawsze pamiętamy, że to Wy nas wspieracie. Za co oczywiście bardzo dziękujemy, bo dzięki hojności Was – naszych darczyńców – mamy możliwość objęcia swoją opieką większej liczby osób oraz prowadzenia innych działań na rzecz społeczności lokalnej naszej gminy. Miło nam poinformować, że są z nami podopieczne, Kaja, Emilka i Hania, które wkrótce będziemy Wam przedstawiać.
Ponownie realizujemy akcję „Rozkręć z nami na dobre!”. Tym razem łączymy siły i razem z Caritas Modlnica, pod patronatem wójta gminy, p. Krzysztofa Wołosa, zbieramy nakrętki. Teraz, dla Państwa komfortu, w dwóch terminach i dwóch różnych miejscach zbiórek: w Caritas Modlnica – ostatnia środa miesiąca oraz w naszej nowej siedzibie, w pierwszy wtorek miesiąca.
Nie do wszystkich jednak możemy dotrzeć. Wiemy, że budowanie zaufania jest najtrudniejsze, więc rekomendacja Państwa, zwłaszcza w tak trudnych czasach, mogłaby otworzyć drzwi do niejednej potrzebującej osoby. Jeżeli znacie kogoś w Waszej okolicy, kto potrzebuje pomocy – dajcie znać! Razem możemy naprawdę wiele! Małgorzata Gibas, Fundacja Mój Sen
19
Rehabilitacja społeczna
O
soby niepełnosprawne będące mieszkańcami powiatu krakowskiego, posiadające ważne orzeczenia o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub inne równoważne orzeczenie mogą ubiegać się o dofinansowanie zadań z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych pochodzących ze środków PFRON, realizowanych przez PCPR w Krakowie. Do zadań powiatu, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, należą:
1. Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych. 2. Dofinansowanie likwidacji barier w komunikowaniu się i technicznych na wniosek osób niepełnosprawnych. 3. Dofinansowanie do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane na podstawie odrębnych przepisów. 4. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny na wniosek osób niepełnosprawnych.
5. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu krakowskiego i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych. 6. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny na wniosek osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. 7. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych dla osób niepełnosprawnych. 8. Dofinansowanie usługi tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika na wniosek indywidualnych osób niepełnosprawnych. Termin i miejsce składania wniosku: Wnioski można składać od 4 stycznia 2021 roku w godzinach urzędowania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie, Aleja Juliusza Słowackiego 20, 30-037 Kraków. Szczegółowe informacje można uzyskać pod numerem tel. 12 397 95 70. Anna Bała, Stowarzyszenie „Być Szczęśliwym”
REKLAMA
Gminny Zakład Komunalny w Wielkiej Wsi sp. z o.o. z siedzibą w Szycach, Plac Wspólnoty 1, zgodnie z Ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków podaje do publicznej wiadomości skład fizykochemiczny wody wodociągu „Giebułtów”
1 2 3 4 5 6
www.gzk.wielka-wies.pl Woda pitna – próbka pobrana w dniu 21.05.2020 r., wodociąg Giebułtów. Sieć i zbiornik wody spełniają wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 07.12.2017 r., w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Parametr Barwa Mętność Zapach/TON Smak/TFN pH Przewodność elektryczna właściwa w temp 25°C Utlenialność Chlor wolny Jon amonowy Azotyny Azotany Chlorki Siarczany Fluorki Bromiany Cyjanki ogólne Chloraminy Chlorany i chloryny Antymon Arsen Bor Chrom ogólny Glin Kadm
Wartość Najwyższa parametrów dopuszczalna w badanej wartość wg rozp. próbie wody Ministra Zdrowia Jednostka <5 Akceptowalna mg/l Pt 0.60 1.0 NTU <1 Akceptowalny <1 Akceptowalny 7.4 6.5 – 9.5 858
2 500
ugS/cm
0.86 <0.02 0.26 <0.066 13.8 37 75 <0.16 <2.0 <5.00 <0.02 <0.02 <1.0 <1.0 <0.040 <3.0 <12.0 <0.50
5.0 0.3 0.50 0.50 50 250 250 1.5 10 50 0.5 0.7 5.0 10.0 1.0 50.0 200 5.0
mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l ug/l ug/l mg/l Cl2 mg/l ug/l ug/l mg/l ug/l ug/l ug/l
25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43
Parametr Mangan Miedź Nikiel Ołów Rtęć Selen Srebro Sód Wapń Magnez Twardość ogólna Żelazo Chlorek winylu Epicholohydryna TrichloroetenTRI-PER 1,2-dichloroetan/EDC Chloroform THM-suma Benzen
Wielopierścieniowe 44 węglowodory aromatyczne 45 Benzo(a)piren 46 Pestycydy – suma 47 Akryloamid
Wartość Najwyższa parametrów dopuszczalna w badanej wartość wg rozp. próbie wody Ministra Zdrowia Jednostka <0.001 50 ug/l 0.006 2.0 mg/l <4.0 20 ug/l <10 10 ug/l <0.5 1.0 ug/l <1.0 10 ug/l <0.001 0.010 mg/l 21.2 200 mg/l 128 – mg/l 14.6 7 – 125 mg/l 380 60 – 500 mg/l CaCO3 6.00 200 ug/l <0.25 0.50 ug/l <0.060 0.10 ug/l <1.0 10 ug/l <1.0 3.0 ug/l <0.001 0.030 mg/l 5.4 100 ug/l <0.5 1.0 ug/l <0.006
0.10
ug/l
<0.003 <0.050 <0.040
0.010 0.50 0.10
ug/l ug/l ug/l
20
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
Badania archeologiczne w Modlnicy w 2013 roku fot. archiwum UG Wielka Wieś
Przeprowadzone w 2013 roku badania archeologiczne pod budowę Centrum Administracyjnego Gminy Wielka Wieś nie tylko przyniosły ciekawe znaleziska archeologiczne, ale także pozwoliły odkryć na nowo prace badawcze sprzed wieku. Guzek zoomorficzny
N
Pierwsza wzmianka o odkryciu znalezisk archeologicznych pochodzi z 1876 roku i dotyczy przypadkowo znalezionych fragmentów ceramicznych oraz jednej rzymskiej monety z okresu panowania cesarza Trajana. Materiał z 1876 roku został znaleziony na wzniesieniach zlokalizowanych w północnej części Modlnicy, w literaturze określanej jako „Ogrójec”, co świadczy, iż wzgórza te od wieków budziły zainteresowanie człowieka. Pytanie tylko – od jakiego czasu?
Nóżka ołtarza
Rdzeń krzemienny
Ołtarz
Grzegorz Kampka Instytut Archeologii UJ a mapie archeologicznej Modlnica stanowi jedno z ważniejszych stanowisk na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Aby zrozumieć fenomen tej miejscowości oraz badań archeologicznych przeprowadzonych w 2013 roku – należy cofnąć się w czasie do pierwszych prac terenowych podjętych w tym rejonie.
Ciekawymi, chociaż pojedynczymi znaleziskami były fragmenty ceramiki, krzemiennych narzędzi i kamiennej siekiery, które zostały ofiarowane Muzeum Archeologicznemu w Krakowie przez małżeństwo Antoninę i Juliana Konopków w latach 1876–1878. Lecz dokładny kontekst archeologiczny tego materiału nie jest znany i sądzić należy, że został on zebrany z terenu całej Modlnicy.
Julian Konopka założył w tej miejscowości Fabrykę Maszyn Rolniczych, zaprojektował wodociąg do gorzelni, browaru, dworu oraz zabudowań wiejskich. Można zatem domniemywać, że znaczna część przekazanego materiału, została odkryta podczas tych właśnie prac. Zbiór ten należy datować na okres neolitu. Znaleziskami tymi zainteresował się Józef Żurowski – krakowski archeolog – który w latach 1924–1926 na terenie Modlnicy przeprowadził pierwsze, kompleksowe badania archeologiczne. Niestety, dokładne miejsce tych wykopalisk nie jest (lub nie było) znane, gdyż podczas II wojny światowej zaginęła dotycząca ich dokumentacja. Na podstawie szczątkowych informacji, zachowanych w archiwach Muzeum Archelogicznego
Modlnica to jedno z ważniejszych stanowisk archeologicznych
REKLAMA
W NASZEJ OFERCIE: - elewacja budynków - termoizolacje i hydroizolacje fundamentów - podbitki dachowe - montaż, wynajem rusztowań - mieszalnia farb i tynków - transport DMC do 16t
ELEWACJE
F.U.H
i k s w o k a Now WYKOŃCZENIA
E-mail: elewacjenowakowski@onet.pl DZIAŁAMY NA TERENIE GMINY WIELKA WIEŚ I OKOLIC
TEL. 603-303-787
21
Talerz
Siekiera kamienna
w Krakowie, można wywnioskować, iż zostały one przeprowadzone w południowej części stoku, zwanej Łysą Górą. Istotne było pojedyncze, monochromatyczne zdjęcie, przedstawiające wykop w latach 20. XX wieku oraz wyraźnie biegnące równolegle zaciemnienie, odbijające się na calcu. Nie było wiadomo – z uwagi na brak materiału – co dokładnie odkrył Żurowski. Pozostały domysły, które chcieli rozwiać archeolodzy w latach 70. i 80. XX wieku, prowadząc w Modlnicy kolejne badania archeologiczne. Niestety, nie pozwoliły one dostatecznie namierzyć wykopów Żurowskiego, a na dalsze badania trzeba było czekać ponad 20 lat. Najpierw, w 2007 roku, dokonano prospekcji sondażowej pod planowane w następnym roku szerokopłaszczyznowe badania archeologiczne pod budowę węzła Modlnica. Inwestycja rozpoczęta w 2008 roku została uzupełniona badaniami ratowniczymi i nadzorami archeologicznymi w latach 2009–2010. Zakres chronologiczny odkrytego wówczas materiału należy datować od neolitu, czyli końcowego okresu epoki kamienia, do czasów nowożytnych. Kolejne badania archeologiczne, przeprowadzone pod budowę Urzędu Gminy, zostały wykonane w 2013 roku i przyniosły ciekawe znaleziska oraz odpowiedź na pytanie, co niespełna 100 lat temu odkrył Żurowski.
Wielka Wieś w 2013 roku podzielone były na cztery etapy inwestycyjne realizowane – z przerwami – od kwietnia do sierpnia. Podczas prac odnaleziono części naczyń, m.in.: garnków, amfor, mis, analogicznych pod względem technologii oraz wykonania do znalezisk Żurowskiego. Ewenementem okazały się, rzadko występujące w Małopolsce, pozostałości pięciu miniaturowych naczyń oraz – związanych z obrzędowością – trzech nóżek niewielkiego ołtarza, czasami interpretowanymi jako lampki, podstawki pod jedzenie lub rozcieracze, które często odnajdywane są w grobach lub osadach. Ciekawie prezentowały się „narzędzia” ówczesnych mieszkańców Modlnicy, zrobione głównie z materiału kamiennego, a zwłaszcza krzemiennego, którego nagromadzenie wiązało się z istnieniem w tym miejscu warsztatu, w którym uzyskiwano bardziej wyspecjalizowane narzędzia, służące do polowania, skórowania lub przy pracach związanych z budowaniem osady. Bo na taką właśnie konstrukcję natrafili archeolodzy w 2013 roku. Największe zainteresowanie wzbudził rów okalający osadę od strony północno-wschodniej, łudząco podobny do „zaciemnienia” na fotografii z badań Żurowskiego. Tak oto udało się skorelować dane archeologiczne sprzed stu lat ze współczesnymi wynikami badań. Pozwoliło to wydatować osadę na połowę V tysiąclecia p.n.e. oraz odnaleźć miejsce badań sprzed wieku.
Badania archeologiczne poprzedzające budowę Centrum Administracyjnego Gminy
REKLAMA
AGENCJA UBEZPIECZENIOWA
Małgorzata Borkiewicz fot. archiwum UG Wielka Wieś
tel. 606 33 93 15 ubezpieczenia komunikacyjne, rolne, majątkowe, turystyczne, na życie
Punkt poboru wymazów 10 listopada w budynku Park Hotel na parterze w Szycach przy ul. Olkuskiej 6 rozpoczął pracę nowy punkt poboru wymazów do badań w kierunku SARS-CoV-2. Badania można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ. Pacjenci skierowani przez lekarza POZ proszeni są o podanie numeru zlecenia przed badaniem. W razie pytań prosimy o kontakt telefoniczny pod numerem: 793 600 112. Punkt działa w następujące dni i godziny: y poniedziałek – 8:00-12:00 y wtorek – 8:00-12:00 y środa – 13:00-17:00 y czwartek – 8:00-12:00 y piątek – 8:00-12:00 y sobota – 8:00-11:00 y niedziela – 9:00-11:00
JP
Gospodarstwo Sadownicze Dominika i Tomasz
Filipowscy
798 630 218 505 617 420
Oferujemy:
czereśnie, agrest, wiśnie, porzeczki czarne i czerwone, śliwki, maliny, jabłka, gruszki
WIADOMOŚCIWW | 12/2020 (21)
22
Przedszkolni SupAIRmani – przyjaciele czystego powietrza i zieleni fot. archiwum organizatorów
Od początku września do połowy października br. dzieci z przedszkoli samorządowych w gminie Wielka Wieś uczestniczyły w projekcie „Przedszkolni SupAIRmani – przyjaciele czystego powietrza i zieleni”. Joanna Bobyla
P
rojekt sfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie udało się zrealizować mimo czasu pandemii. Rodzice o szczegółach projektu dowiedzieli się podczas zorganizowanych w przedszkolach „Ekowywiadówek”. W ramach projektu przedszkolaki poznały właściwości powietrza na podstawie doświadczeń i obserwacji. Dowiedziały się również, jak powstaje smog i jak należy zapobiegać zanieczyszczeniom powietrza. Wspólnie stworzyły Kodeksy Małego Ekologa, pod którym „podpisały się” odbiciem własnych dłoni.
fot. archiwum organizatorów
Podczas warsztatów z ogrodnikiem dzieci założyły hodowle składające się z roślin antysmogowych, które w rezultacie stworzyły w przedszkolach ściany zieleni. Rośliny antysmogowe mają za zadanie oczyszczać powietrze, którym oddychają przedszkolaki. W trakcie trwania projektu dzieci poznały cykl rozwojowy roślin i wyhodowały z nasion własne roślinki. Nauczyły się także, jak należy o rośliny dbać i je pielęgnować. Początkiem października przedszkolaki obejrzały bardzo pouczający spektakl pt.: „Śmieciaki ratują świat”.
REKLAMA
Sprzedaż kosmetyków Kanu, Swederm KOSMETYKI NATURALNE
zabiegi: manicure, pedicure, henna, henna pudrowa, depilacja
Dowiedziały się z niego m.in., jak należy segregować śmieci. Dzięki komediowej fabule była to niezapomniana lekcja ekologii. W ramach projektu został także zorganizowany rodzinny konkurs techniczno-plastyczny pt. „SupAIRman”. Konkurs recyklingowy miał na celu propagowanie postawy proekologicznej w życiu rodzinnym. Przedszkolaki tworzyły figurę SupAIRmana – przyjaciela czystego powietrza i zieleni wykonanego z surowców wtórnych. Konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali nagrody. Jednym z zadań projektu był turniej gier planszowych o tematyce ekologicznej. Dzieci za pomocą zakupionych gier edukacyjnych pogłębiały wiedzę ekologiczną i przyrodniczą. Uczyły się także zdrowej rywalizacji oraz tego, że nie zawsze się wygrywa. „Przedszkolni SupAIRmani – przyjaciele czystego powietrza i zieleni” to bardzo pouczający i rozbudzający kreatywność projekt, który od najmłodszych lat uświadamia, jak żyć w zgodzie z naturą i troszczyć się o środowisko.
ZGŁOŚ SWOJĄ NIERUCHOMOŚĆ
515-120-344
www.geo-consulting.pl
specjalizacja gm.: Michałowice, Zielonki, Wielka Wieś, Zabierzów
aktywna promocja ofert
filmy z lotu drona
doradztwo przy podziale działek
wysoka skuteczność działania
znajomość lokalnego rynku nieruchomości
SZYBKA SPRZEDAŻ GRUNTÓW I DOMÓW REKLAMA
Jesienne rozgrywki dobiegły końca
fot. archiwum OSP Bębło
arówno wicelider grupy Błękitni Modlnica, jak i zajmujący wysokie miejsce Orzeł Bębło pokazali, że można i trzeba walczyć w każdym meczu o jak najlepszy rezultat. Pierwsi zdobyli w sumie 34 punkty oraz imponujący bilans goli 62:20, ich koledzy 26 oczek i bilans 27:23 bramek. Rozgrywająca swe zawody w trzeciej lidze Jutrzenka Giebułtów ma przed sobą ciężkie zadanie, jakim jest walka o utrzymanie się na tym poziomie ligowym. Na razie znajduje się w strefie spadkowej z dorobkiem 16 punktów i dość mizernym bilansem 25:54, co nie nastraja zbyt optymistycznie przed rundą wiosenną. Pozostaje mieć nadzieję, że szkoleniowcy zespołu przygotują jak najlepiej drużynę do drugiej rundy, aby po raz kolejny cieszyć się z występów w trzeciej lidze. Także A-klasowe ekipy mają za sobą rozgrywki przeplatane sukcesami i porażkami. Sportowiec Modlniczka zajmuje obecnie 10 lokatę w swojej grupie (bramki 29:31), a rezerwy Błękitnych przerwę zimową spędzą o jedno miejsce wyżej, w innej grupie i ze stosunkiem goli 39:30. Zdecydowanie w lepszych nastrojach w zimie będą zawodnicy drugiej drużyny Orła, gdyż z wysokim bilansem 50:19 zajęli drugie miejsce w klasie B grupy 2.
Piotr Patej futmal.pl
fot. Piotr Patej, futmal.pl
Z
Reprezentanci naszej gminy zakończyli jesienne rozgrywki w swoich ligach, w większości dostarczając zainteresowanym pozytywnych emocji, najlepsze wyniki uzyskały drużyny grające w okręgówce.
Nowy wóz strażacki w Bęble OSP w Bęble dzięki zewnętrznym środkom finansowym zakupiła fabrycznie nowy samochód pożarniczy na podwoziu Iveco o pojemności 3500 litrów wody z napędem JP terenowym 4x4.
Przy Placu Wspólnoty w Szycach pojawiło się duże czerwone serce, do którego można wrzucać nakrętki!
W Y R Z U C O N A N A K R Ę T K A R O Z K Ł A D A S I Ę N AW E T 5 0 0 L AT !
TY
Wrzucasz CZYSTE nakrętki, bez tekturowych czy aluminiowych wkładek.
MY
Organizujemy zbiórki, segregacjemy i transportujemy do firmy recyklingowej. Nakrętki wymieniamy na sprzęt rehabilitacyjny i inne potrzebne rzeczy dla naszych podopiecznych.
RAZEM
Łączymy siły i działamy razem z Caritas Modlnica!
HARMONOGRAM ZBIÓREK Uwaga 2 terminy i 2 miejsca zbiórek:
w salce Caritas Modlnica, ul. Św. Wojciecha 83 - każda ostatnia środa miesiąca, godz. 19.00, Fundacja Mój Sen - każdy pierwszy wtorek miesiąca - GOKIS Biały Kościół (stara szkoła) - od podwórka. Godziny 17.00-18.00! Jeśli ktoś z Państwa miałby ochotę oddać zakrętki w innym terminie, zapraszamy do kontaktu. Szczegóły dotyczące akcji na naszej stronie www.fundacjamojsen.pl
Adres: salka Caritas Modlnica ul. Św. Wojciecha 83 tel. 799272223
Patronat: Wójt Gminy Wielka Wieś Krzysztof Wołos
FUNDACJA MÓJ SEN ul. Krakowska 74 32-089 Wielka Wieś +48 606 108 663 fundacja@fundacjamojsen.pl www. fundacjamojsen.pl