KIROLAK Saskibaloia Boxeoa Gimnasia erritmikoa Beisbola Igeriketa Eskubaloia Futbol aretoa Atletismoa 2014-2015
5II
SASKIBALOIA 1. HISTORIA: Saskibaloia, 1891an sortu zen Estatu Batuetako eskolan. Gaur egun NBAko jokalariek dirutza asko irabazten dute partiduak irabazten,baita europan ere. Diru asko irabazten da eta kirol profesionala bihurtu da.
1. KIROLA: Taldekako kirola da.Puntuak kanastara botatzen eta sartzen irabazten dira, puntuak binaka edo hirunaka kontatzen dira .Kanasta gehien sartzen dituen taldeak irabazten praktikatzen den kirola
da.1891.urtetik honetan larruzko baloia,kautxuzkoa edo gai sintetikozkoez eginikoa dao, barruan puxika puzgarria duena.
2. JOLASTOKIA: Saskibaloiko zelai batean jokatzen da.Jolastokiak 26m-ko zabalera izaten du eta 15m-ko luzeera.2 kanasta 2 area eta erdiko marra bat du.Erdiko marrak 3,6m ditu,jaurtiketa libreko marrak 1,8m ditu eta lurretik saskira 6,25 m daude.
3.JOKALARIAK: Talde bat osatzeko bost jokalari behar dira talde bakoitzean.Bankiloan ere bost jokalari ordezko egoten dira,entrenatzailean behar duenean aldaketak egiteko.Taldearen jantziarekin eta saskibaloiko deportibarekin egoten dira.
4.LEHIAKETAK Europako kopa eta Estatu Batuetako National Basket Associationen NBAren lehiaketa eta liga profesionalak ezagutzen ditut. Barcรก taldea ezagutzen dugu eta Barcelonako talde nagusia da.Lebron James jokalaria ezagutzen dugu baina ez da barca taldekoa,Miami Heat klubekoa da.
5. GURE ESPERIENTZIA: Guk saskibaloian jokatu dugu eta oso onak gara.Urte honetan partiduak jokatu ditugu, Urretxuko aldiri kiroldegian .Gehien gustazen zaigun gauza altuak garela eta horregatik saskiratze asko sartzen ditugula da eta gutxien partiduak galtzea, baina oso ondo pasatzen dugu taldekidekin jolasten.
LUCIA ETA DIANA
BOXEOA HISTORIA Grezian eta Erromako aintzinan antzeko kirol bat ezagutzen zen. Boxeo normala XVIII.mendean ezagutu zen. Ingalaterran eta Amerikan praktikatzen hasi ziren. Beraz, lehenengo borroka 1865en egin zen. Gero pertsona batzuk apustu egiten hasi ziren eta bertan ez zituzten arauak jartzen. Askotan pertsona asko lesionatu egiten ziren eta beste batzuk hil. Gaur egun arauak jarrita daude eta borroka garbiagoa da.
1.KIROLA Gaur egu herri askotan egiten da boxe borroka garbiak. Arauak daude profesionalentzat´´amateur´´izena hartzen dute. Arau hauek beraiek bete behar izaten dituzte eta horretarako epaile baten laguntza izaten dute.
Arau batzuk hauek dira: Beste borrokalariaren atzeko aldea ezin da kolpatu, soilik ukabilkadak eman ditzazkete. Aurkariari, ezin zaio bizkarra eman eta aurkariari gerri azpian jotzea debekatua dute. Hiru segundu gehiago lurrean ezin altsatuz geratzen direnean, konpetizioa galtzen dute. Herri askotan jokatzen da,batez ere Estatu Batuetan.Jokatzeko eskularruak behar dira.
2.JOLASTOKIA Polideportibotan jolasten da, soken inguratutako kantxa batean. 25metro karratuko luzeera du boxeo kantxak.
3.JOKALARIAK Bi jokalari behar dira baina batzutan lau izaten dira. Kamisetarik gabe ,praka motxekin eta eskularruak erabiltzen dituzte. Gorputz osoarekin jokatzen dute. Ankak,eskuak, enborra... Beraiek prest daudenean borrokarako, kanpaia jotzeko eskatzen dute eta borrokaldia hasten da.
4-LEHIAKETA Biok,Weslei ezagutzen dugu bakarrik.Muhammad Alik61 borroketatik 56 irabazi zi tuen eta 37 K.O utzi zituen bere erasotzaqileak eta 5 borrokaldi galdu zituen eta 1 nuloan geratu zen.
5-GURE ESPERIENTZIAK Noizbait jokatu dugu baina ez dugu benetan jokatzen.Gehienetan jolas moduan izaten da min asko egin dezakegulako. Patioan edo parkean jolasten dugu. Konbateak ikustea futbola ikustea baino gehiago gustatzen zaigu.
Jonathan eta Caisen
GIMNASIA ERRITMIKOA HISTORIA: 1930.urtean sortu zen kirola da. Kirol hau bereziki emakumentzako soilik sortu zen. 1963.urtean Budapest hirian lehenengo Gimnasia erritmikoko nazioarteko txapelketa antolatu zen. Lehenengo munduko txapelduna Ludmila Savinkova Sobietar batasunekoa izan zen. Gaur egun, Bulgaria, Italia, Bielorrusia eta Errusia munduko lehenengo postuetan daude. Orduan, Gimnasia erritmikoan urrezko lehendomina jaso zuen. Budapesten da kirol hau gehien praktikatzen den herrialdea.
KIROLA Tresnak: Gimnasia erritmikoan, sokak,uztailak,pilotak,mazoak eta zinta erabiltzen dira. Hauekin mugimendu desberdinak egiten dituzte. Oinarriak: Kirol hau banaka edo bost gimnastaz osatutako taldean praktika daiteke. Kirolaren helburua,gimnastak ariketa zaila egin behar izaten dute, material jakin batzuk erabiliz eta lagungarri duten musikaren melodiarekin sinkronizaturik. Ariketaren helburua burutzapen perfektua lortzea da mugimendu dotore eta atseginak egiteaz batera.
.
JOLASTOKIA Kirol hau gimnasioetan praktikatzen da.Tapiz baten gai単ean praktikatzen da mi単a ez egiteko oinetan edo gure gorputzeko beste atal batzuetan. Neurriak: Gimnastak karratu edo laukizuzen tapiz baten gainean dantzatzen dute. JOKALARIAK: Gimnasten jantzi bakarra maillota da, mahukaduna zein gabea. Kolorea gimnastak aukeratzen ditu, baina ezin da ez urre, ez zilar, ez brontze kolorekoak izan.Gainera mailotak ezin du apaingarririk eraman erantsita. Ilean ezin dute apaingarririk distiratsurik eraman. Hutsik edo oinaren aurreko erdia babesten dute zapatila berezi batzuekin. TXAPELDUNAK: Espainian Marta Canton, Marta Bobo, Marisa Lloret eta Carolina Pascual txapeldunak mugimendu arrigarriak egiten irabazleak izan zien. Euskal herrian Susana Mendizabal, Tania Lamarka, Lorena Gurendez, Estibaliz Martinez daude. Hirurak urrezko dominia Atlanta taldekako modalitatean irabazi zuten
eta Almudena Cid bederatzigarrena izan zen Atlantako modalitatean.
LEHIAKETAK: Puntuazioa: 10 -0 ematen diote puntak.6,5puntu ematen diote komposizioari;honek zailtazunen kopurua eta maila arabera izaten da,ariketa eremu guztian egin behar da. Epaileek mugimenduaren elementu desberdinak , aparatu askotasuna eta musikarekiko lotura izatea hartzen dute kontutan.3 puntu ematen diote egin dutenari baita jantzita dauden moduari ere. 0,50 puntu bonifikazioetan, honela banatzen dira: 0,20 puntu birtuosismoari;0,10 puntu zailtasun berri eta bakanei;0,10 puntu aparatuen arriskuei.
GURE ESPERIENTZIA: Gu hainbat aldiz,polideportiboan jolastu dugu. Gehien gustatzen zaiguna musikarekin mugimendu desberdinak egitea da.
BEISBOLA 1. HISTORIA Beisbola 1839 an sortu zen, New Yorken.1940 arte ez zen baimendu ligetan jokalari beltzek jokatzerik. Horrela jokalari beltzek taldeak sortzen hasi ziren. Beisbola bi talderen artean jokatzen da.Talde bakoitzean 9 jokalari jokatzen dute. Amerikan eta Japonian kirol praktikatua da.Baina Europan ere ligak badaude.
2. KIROLA Lasterketarik gehienak egiten dituen taldeak irabazten du.Kirol honetan ez dago berdinketarik; beti talde batek irabazten du bestela “sarrerak” egiten dira. Jokatzeko, batea, pilota eta eskularrua behar dira. JOLASTOKIA Belarrezko zelai batean jokatzen da “diamantea” izenaz ezaguna da.Zelaiak 95m luze ditu,8m zabal eta 58.564m-ko
azalera.Tamaina txikia du eta zurezkoa izaten da.
4.JOKALARIAK Bisera , kamiseta eta prakak erabiltzen dituzte partidoetarako. JOKALARIEN KOKAPENAK: 1.Pitcherra: jaurtitzailea 2.Catcher: jasotzailea 3.First baseman: lehen basea 4.Second baseman: bigarren basea 5.Third baseman: hirugarren basea 6.Short stop: erdilaria 7.Left fielder: ezkerreko kampoaldea 8.Center fielder: erdialdeko kampoaldea 9.Right fielder: eskuineko kampoaldea Beisbolean bate batekin jokatzen da eta baterik ez duen taldeak pilota hartzen sailatu behar da.
Beisbolaren jokaldiak Home run: pilota oso gogor jo edo estadiotik kanpora bota duelako buelta osoa ematen duenean. Strike: pilota jotzeko saiakera egin eta failatzea. Ball: pilota jotzeko saiakera egin eta ez jotzea. Foul ball: pilota jo eta kanpora joatea. Out: Norbait kanporatu edo eliminatzea. Run: Buelta osoa ematea bizpahiru jaurtiketetan. Pitch: jaurtitzailearen jaurtiketa. Home catch: basea zaintzen duen pertsona.
5. LEHIAKETA SD.UROLA: Zumarragakoa. CLUB ATHLETICO SAN SEBASTIAN: Donostiakoa. CLUB BEISBOL GIPUZKOA: Hondarribikoa. OBB:Oriokoa. CSB SAN MARCIAL: Irungoa. 6.GURERE ESPERIENTZIA kirol honetan guztiok jokatu dugu eta oso kirol dibertigarria da.Home run egitea gustatzen zaigu gehien eta eliminatzea gutxien.
IGERIKETA HISTORIA 1896. urtean Atenaseko joku Olinpiadetan lehenengo aldiz igeriketa frogak egin ziren. 1908. urtean FINA, igeriketako nazioarteko federazioa, sortu zen.
KIROLA Igeriketan lau estilo daude: estilo librea, bular estiloa, bizkar estioa eta tximeleta estiloa. Estilo bakoitzak bere lehiaketa du eta estilo guztiak biltzen dituen lehiaketak daude. Lehiaketa banaka eta erreleboka egin daiteke. Igeriketako lehiaketaren helburua distantzia jakin bat ahalik eta denbora gutxienean egitea da. Irteera tranpolinetik salto egiten dute denok batera, bi irteera ustel egin daitezke.
JOLASTOKIA Kirol hau igerilekuan praktikatzen da. Igerileku bakoitzak bere tamaina du, igerilekua olinpikoa bada 50m-ko luzera, 1,8 m-ko sakonera eta 2,5 m-ko zabalera izaten du.
JOKALARIAK Igeriketa banaka praktikatzen den kirol bat da. Igerilariek bainujantzia, gorroa eta betaurrekoak janzten dituzte. Orain dela 7000 urte igeriketaren berri izan genuen. 1800. urtean hasi zen lehenengo aldiz. Europan egin ziren igeriketako lehen konpetizioak. 1896. urtean Atenaseko joku Olinpikoetan lehengo aldiz igeriketa frogak egin ziren. 1908. urtean FINA, igeriketako nazioarteko federazioa, sortu zen.
LEHIAKETA 1896an sortu ziren joku olinpikoak eta igeriketa joku olinpikoen parte izan da beti. Beste uretako modalitateekin batera internazionalak dira. Horrela herrialde bakoitzak bere federazioa du, adibidez, Espainako igeriketa. Euskal Herrian ere konpetizio ugari ikusi ditzazkegu.
GURE ESPERIENTZIA Guk, igeriketa egiten betidanik jakin dugu. Urtean zehar asko praktikatzen dugu, udan batez ere; Urretxu eta zumarragako igerilekuan. MAIALEN ETA AINHOA (5II)
ESKUBALOIA HISTORIA Lehen antzinan Erroman eta Grezian jolasten zen batez ere.Gero xx.mendearen hasieran 1926an eskubaloia garatu zen Europa zentral eta iparraldean.Gero 1928an, 11 herrialdek Eskubaloiaren Federazio Internazionala osatu zuten.
1.KIROLA: Puntuak, golak sartzen lortzen dira. Gol gehienak sartzen dituen taldeak irabazten du partidua. 105.urtean sortu zen eta garai horretatik praktikatzen da. Erroma eta Greziaren inguruan jolasten zen, batez ere antzinan.
Tresnak: Baloi batekin jolasten da eskubaloian.
2.JOLASTOKIA: Eskubaloi kanpo batean jolasten da. Luzeran 40 metro eta zabaleran 20 metro ditu. Ateek 3 metroko zabalera eta 2 metroko altuera izaten dituzte.
3.JOKALARIAK: Zazpi jokalari behar dira: Zelaian sei jokalari jokatzen dute eta atezainak ere parte hartzen du zazpigarren jokalaria bezela. Eskubaloiko traje batekin jolasten da.Kamiseta bat eta galtza motzak jazten dituzte bai neskak eta bai mutilek ere.
4.LEHIAKETAK: Liga Asobal liga ezagutzen dugu. Goierri taldea oso talde ezaguna da gure inguruan.Urretxukoa eta Zumarragakoa jokalari askok jokatzen dute talde honetan. Julen Aginagalde jokalari famatua da eta Polonian jokatzen du.
5.NIRE ESPERIENTZIA: Kirol honetan, gimnasian eta eskola kiroletan jolasten dugu. Eskubaloia kirol osasungarria da jokatzeko indarra behar duen kirola da. Kontuz ibili behar da baloiarekin mina hartu dezakegulako eta bultzadak jaso ditzazkegulako.
IRATI eta HAIZEA
ARETO FUTBOLA HISTORIA: Areto futbola kirol batzuen eremuz jaio zen: Futbola, esku baloia, waterpooloa eta saskibaloiaren bidez. Areto futbolean ibiltzeko jokalariek teknika asko eta abilidade asko behar dituzte. Garai batean hego ameriketan hasi zen kirol hau praktikatzen eta gaur egun mundu guztian praktikatzen da. Areto futbola Montebiedon(Uruguayen )jaio zen 1930..
JOLASTOKIA: Kiroldegi handietan jokatzen da. Infantilen kantxak 40x20metro ditu eta nazionaletan dauden kantxek 38x18 metro neurtzen dute.
LEHIAKETA: Olinpiadak,mundiala eta espainako kopa dira konpetiziorik ezagunenak. Euskal herriko mailan Goierri taldea ezagutzen dugu.Goierri taldea , Urola garaiako taldea da.3.mailako futbol aretoko ligan dago. Guretzat, aspaldi jolasten zuen jokalari ezagunena I単aki Damian da.
JOKALARIAK:
Zazpi jokalari behar dira jolasteko,denak uniforme berdinarekin doazt jantzita. Kanpoan jokatzen dutenean beste uniforme batekin jokatzen dute. Joko honetan ezin dira eskuak erabili, atezainak bai ordea. Marrazaina baloia kanpora doan edo ez adierazten du bandera batekin, faltak adierazi eta arauak betetzeaz arduratzen da. Entrenatzailea ekipoari animoak ematen dizkio eta taktikak erakusten dizkie jokalariei.
GURE ESPERIENTZIA Egunero ibiltzen gara futbolean,kalean,eskola... Urolako taldean parte hartzen dugu eta goierri herriko taldeen kotra jokatzen dugu, gure mailan.
EGILEAK: IKER RODRIGUEZ MARKEL DAMIAN
ATLETISMOA HISTORIA: Kristo aurretik 490.urtean Persia garaiatu zuen Maratoiko guduan. Atenasi garaipen berri asko eman zioten eta Fidipidesenari ez. Greziakoek Atenasi Maratoi bat egitea esan zoiten. Helmugara iritsi zenean “irabazi dugu�esan zuen.Atletismoa lasterketa, jauziak eta jaurtiketak egiteko kirol bat da.Antzinako olimpiar jokoetatik egiten zuten gizakiak kristo aurreko 776. urtean alegia.Munduan atletismoa erakunde nagusia Antzinan Atletismo Nazioarteko Federazioa 1912. urtean sortu zen. 1.KIROLAK: Atletismoa pertsonak korrika egiteko kirol bat da. Puntuak lehenengo postuen gelditzen dena lortzen
dute.Lehenengo postuan gelditzen denak irabazten du. Aspalditik praktikatzen den kirol mota da. Atletismoa herrialde gehienetan praktikatzen da.Kirola egiteko arropa berezia dago, haizeak ahalik eta debora gutxien kentzen duen elastikoak erabiltzen dituzte.
2.JOLASTOKIA: Atletismoa atletismoko pistan jokatzen da.5.00010.000 metroko neurriak ditu eta arraultza forma
du.Nomalean, kolore gorria izaten du eta kaleak txuriz marrazten dizkie, ondoren korrikariek nondik nora korri egin behar duten jakiteko.
3.JOKALARIAK: Erreleboka dabiltzanean, taldean jokatzen da bestela bakarka. Arropa estuarekin daude jantziak. Atletismoa korri egitean datza eta korrikako saio horietako batzuetan hesiak saltatu behar izaten dituzte. Entrenatzaileak jokalarien fisikoa hobetzen laguntzen die.
4.LEHIAKETAK: Ehun metro hesia, pertigazko jaurtiketa,ehun metro libre, erreleboka, olimpiarrak, neguzko olimpiarrak, munduko atletismo txapelketa, pista estaliko munduko atletismo txapelketa, Europako atletismo txapelketa, pista estaliko Europako atletismo txapelketa... dira atletismoko espezaliade famatuenak. Estatu batuak eta Jamaikaren artean dauden talde ezagunenak eta gaur egun, Ussain Bolt da korrikalari ezagunena.
5.GURE ESPERIENTZIAK: Gure taldeak 100 metro libreetan parte hartzen du.Bestela ez dugu beste modalitateetan parte hartzen. Parkean, eskola kirolean,eskolan eta bide gorrian praktikatzen dugu atletismoa.Gehien gustatzen zaigun espezialitatea korrika eta salto egitea da,eta gutxien lasterketetan parte hartzea.
Markel, Julen eta Dima.