Jaarverslag 2020 Ministerie van Algemene Zaken by Gabinete Wever-Croes Aruba

J AARVERSL AG

2020

MINISTERIE VAN ALGEMENE ZAKEN

DeMi ni st erPr esi dentvanAr uba Evel ynWever Cr oes

MINISTERIE VAN ALGEMENE ZAKEN DeMi ni st erPr esi dentvanAr uba Evel ynWever Cr oes

VOORWOORD Hetj aar2020z ouhetj aarwor denvanconsol i dat i evandeeer dergedane i ns panni ngenenopof f er i ngen.Hetz ouheteer s t ej aarz i j n,si ndsl anget i j d, datAr ubageenbegr ot i ngst ekor tz ouhebben,maareenbegr ot i ngsover schot v anmaarl i ef s tAf l .40mi l j oen.Hi er meez ougeĂŻ nv es t eer dwor deni nonder wi j s , gez ondhei dsz or g,ver sl avi ngsz or genouder enz or g.HetSoci aalCr i si sPl an z oudeeer st evr ucht enbegi nnent ewer penendeeer st eser i euz epogi ngen v andi v er si f i cat i evandeeconomi e,z oudenr esul t aatboeken.Hetz ouhetj aar z i j nv andegr oei . Maarop 13 maar t2020 ver ander de al l es.De eer st e COVI D19geval l en kl opt enaanonz edeurenal l eaandachtenener gi emoestger i chtwor denop hetbes t r i j denvandeef f ect envancr i si s.Eer stop gez ondhei dsgebi ed en daar naopeconomi schenf i nanci eelgebi ed.Eer dergemaakt epl annenen v oor nemens,moest enpl aat smakenvoorhetbeheer senvandeer gst er amp di edehel ewer el dheef tger aakt .Ar ubawaser nst i gerger aakti ndez e,omdat Ar ubav ooreent egr ot emat eaf hankel i j kwasvanhett oer i sme. Dankz i jhetf ei tdatAr ubaz i chali neenvr oegst adi um goedhadvoor ber ei d opdeCOVI D19cr i si sendankz i j eenpr of essi oneel ent oegewi j dcr i si st eam, i shetAr ubagel uktom ondanksal l es,decr i si st ebeheer sen.Ar ubawor dtal s v oor beel dgenoemdi nvel el anden,vanwegedeCOVI D19aanpakendati s r edenom t r ot st ez i j n. Hi er doorzi j nvel evandegest el dedoel st el l i ngenvoor2020hel aasni et gehaal d,maari n2021z alhi erz ekermetpr i or i t ei taandachtaanbest eed wor den. Si nds15okt ober2020i sdeMi ni st ervanAl gemeneZaken,I nt egr i t ei t , Over hei dszor g,I nnovat i e en Ener gi e ook bel astmethetMi ni st er i e van Rui mt el i j keOr deni ng,I nf r ast r uct uurenMi l i eu.Dewer kz aamhedenvandi t mi ni s t er i ei n2020wor densepar aatger appor t eer d. I ndi tj aar ver sl agwor dtver deri ngegaanopdeui t gevoer dewer kz aamheden i n2020v anhetMi ni st er i evanAl gemeneZakenendebehaal der esul t at en.I k wensuv eel l eespl ez i ert oe. DeMi ni s t erPr esi dentvanAr uba Ev el y nWever Cr oes Januar i 2021

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I NHOUDSOPGAVE

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

AL GE ME NEZ AKE N1 1. 1:AFSPRAKENREGEERACCOORD “ HUNTO PAARUBA” Hetmi ni s t er i ev anAl gemeneZakenbehar t i gthetal gemener eger i ngs bel ei d,metal s ui t gangs punthetbehar t i genv anhetal gemeenbel angv andeAr ubaans ebev ol ki ng waar bi j demenscent r aal s t aat .I nhetv er l engdehi er v anenmeti nacht nemi ngv ande ‘ Sus t ai nabl eDev el opmentGoal s ’ ( SDG’ s ) , z oal sdoordeVer eni gdeNat i esgehant eer d, z i j n ereen aant alpr i or i t ei t en ges t el d.I n hetRegeer akkoor d“ Hunt o Pa Ar uba” hebbendecoal i t i epar t i j enaf s pr akengemaaktov erdebel ei ds ui t gangs punt env an Kabi netWev er Cr oes .DeMi ni s t erv anAl gemeneZakeni sbel as tmetdeui t v oer i ng v andeaf s pr akengemaakti nhoof ds t uk1. Hetbet r ef thi ereen12t al doel en, waar v an 11vandezedoel enr eedszi j naf ger ond,danweli nver schi l l endest adi avan ui t voer i ngzi j n.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

DOELEN

STATUS

Daar naas tz i j nermeer der edoel enges t el d,z oal sneer gel egdi ndeBel ei ds v oor nemens behor endebi jdeBegr ot i ng2020.Hel aasz i j nni etal l edoel engehaal domdatde nadr uki n2020gel egenwasophetbes t r i j denv andeCOVI D19pandemi e. I ndehi er nav ol gendehoof ds t ukkeni nz akeI nt egr i t ei t ,Ov er hei ds z or g,I nnov at i een Ener gi ewor dtnaderi ngegaanopdez edoel s t el l i ngen.Al v or ensopdez egebi edeni n t egaan,v ol gthi er naeenr el aasv anander ewer kz aamhedenendoes t el l i ngendi ei n 2020eenbel angr i j ker ol hebbenges peel d.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i ev anAl gemeneZaken

1. 2:COMMUNI CATI E HetKabi netWev er Cr oesbl i j f tdenadr ukl eggenopgoedei nf or mat i ev er s t r ekki ng aanbur ger s .Di theef tv oor al i nhetj aar2020,hetCOVI D19j aar ,eenz eerbel angr i j ke r ol ges peel di nhetbeheer s env andecr i s i s . I n2019i sgewer ktaandev er s t er ki ngenv er duur z ami ngv anhetBur eauVoor l i cht i ng ( BUVO) .BUVO beheer s tgeheelz el f s t andi gdemedi abegr ot i ngendr aagtz or gv oor al l epl aat s i ngenv ani nf or mat i eenander ewet ens waar di ghedeni ndemedi a. DeFaceBookpagi nav anGabi net eWev er Cr oesheef teenbel angr i j ker olges peel d i nhetv er s pr ei denv andenoodz akel i j kei nf or mat i ei nz akedeCOVI D19s i t uat i e. Voor t sheef thetookgedi endal spl at f or m om metdeFBgebr ui ker st ecommuni cer en. Hetonl i nedagbl adv andeReger i ngv anAr uba,“ I s l aOnl i ne” ,di ev anmaandagt oten metvr i j dag wor dtgepubl i ceer d,bevatni euwsoverdewer kz aamhedenvande Mi ni st er sendeonderhenr es s or t er endedi ens t en.Deer v ar i ngdi ei sopgedaani n 2020bl eekeengoedebas i st ehebbengev or mdv oorhetcr i s i s communi cat i epl an. Daar bi j hebbendes oci al medi apl at f or msv anGabi net eWev er Cr oeseenbel angr i j ke bi j dr agegel ev er d. I n2020i sel keweekt enmi ns t eeenper s conf er ent i egehoudenov erhetr eger i ngs bel ei d, eni nhetkaderv andeCOVI D19pandemi e. CRI SI SCOMMUNI CATI EI . H. K.DECOVI D19PANDEMI E Si ndshetbegi nv andecr i s i s ,heef tdeMi ni s t er Pr es i dentdagel i j ksom 7uur‘ s av ondsper s br i ef i ngsgegev en,s amenmetdeexper t sv anhetCr i s i s t eam eni nde mees t egev al l enooks amenmetdeMi ni s t erv anT oer i s me,Vol ks gez ondhei d en Spor t .Di thebbenz i jdagel i j ksgedaanv oordeeer s t e7maandenv andecr i s i s . Daar nai sdef r equent i ev er mi nder d.Degehel ebev ol ki ngkeekui tnaardedagel i j ks e updat esenadv i ez enhoet ehandel ent i j densdecr i s i s . Daar naasti sgeï nvest eer di nmeerdan100i nf or mat i evepr ogr amma’ svoorde bevol ki ng. Communi cat i ei sdes l eut elv ooreengoedgeï nf or meer debev ol ki ngeni n2021z al naderwor dengewer ktaanst r uct ur el ecommuni cat i et ussendeReger i ngende bevol ki ng.

1. 3:KONI NKRI JKSRELATI ES Si ndshetaant r edenv anKabi netWev er Cr oesheef tdeMi ni s t er Pr es i dents t r uct ur eel gewer ktaandev er s t er ki ngv andebandent us s enAr uba,Cur açaoenSi ntMaar t en. Metnameooki n2020, t oendui del i j kbl eekdatal sgev ol gv andeCOVI D19pandemi e, Ar ubageent oegangmeerkonkr i j gent otdei nt er nat i onal ekapi t aal mar kt .Opdat momentmoes t enwi j r ekenenopdehul pbi nnenhetkoni nkr i j k. Hetr es ul t aatv anz eeri nt ens eonder handel i ngeni sdatAr ubaf i nanci er i ngkr i j gtv an Neder l andt enbehoev ev andel i qui di t ei t s s t eun,al seenbul l et l eni ng,t er ugt ebet al en i napr i l2022,t egeneenz acht er ent e.Datbet ekentdati ndi enNeder l anddel eni ng kanv er kr i j gent egen0%,Ar ubadi tookt egen0% z al kr i j gen.I n2020heef tNeder l and i nhetkaderv andel i qui di t ei t s s t eunf i nanci er i ngv er s t r ektv anAf l .414mi l j oen.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Der el at i et us s enAr ubaenNeder l andheef tl anget i j donderdr ukges t aanenk enmer k t e z i ch doors panni ngen s i ndsdehonger s t aki ng v an deexMi ni s t er Pr es i dentv an Ar ubai nj ul i2014.Neder l and had geen ver t r ouwen meeri n Ar ubaomdatde ( voor mal i ge)Reger i ngv anAr ubaz i chni etaandeaf s pr akenhi el d. Kabi netWev er Cr oesheef tgewer ktaandeweder opbouw v anhetv er t r ouwen.Met deSt aat s s ecr et ar i sv anKoni nkr i j kaangel egenhedeni sr egel mat i gcont act .I n2020 he e f tdeMi ni s t e r Pr e s i de ntt we ev e r ga de r i nge nv a n deRi j k s mi ni s t e r r a a d bi j ge woond, waar bi jdev oor waar denv oordet ev er s t r ekkenl eni ngenaanAr ubaopdeagenda s t onden. Ui t ei ndel i j ki sop13nov ember2020eenak k oor dget ek endt us s endeMi ni s t er Pr es i dent v anAr ubaendeSt aat s s ecr et ar i sv oorv er der ef i nanci er i ngv andel i qui di t ei t s behoef t e ender andv oor waar denv oordeweder opbouwv andeeconomi e.

1. 4:CALAMI TEI TEN Denadr uki n2020wasophetbeheer s enenmi t i ger env ander i s i co’ sv anCOVI D19, al s ookdeCr i s i sVenez uel a,enni ett ev er get endenat uurr ampendr ei gi ngv an2020op hetei l and. A.COVI D19pandemi e COVI D19kwam op17j anuar i 2020opder adarv anhetBur eauRampenbes t r i j di ng Ar uba( “ BRA” ) ,hetwer dt oengepl aat s top deWat chl i s tnaaraanl ei di ng v ande gl obal egebeur t eni s s enomt r entCOVI D19env oor ber ei di ngenwer denv anafdat momentget r of f en. Op13maar t2020wer ddeeer s t ebes met t i ngv as t ges t el dt oeneenni et i ngez et ene, eenconsul t antui tdeVS,besmetbl eekt ez i j nmethetcor onavi r us.Vanwegede const at er i ngv anhetcor onav i r usophetei l andendemogel i j ker i s i co’ seni mpl i cat i es hi er v anv oordebev ol ki ng,heef tdeMi ni s t erv anAl gemenez aken,opgr ondv anhaar bev oegdhei dui tdeCal ami t ei t env er or deni ng,op13maar t2020,deCr i s i sui t ger oepenconf or m ar t .16v anhetCal ami t ei t env er or deni ng. Dev ol gendepunt enz i j no. a.i nov er wegi nggenomenbi j hetui t r oepenv andeCr i s i s i nAr ubaop13maar t2020opadv i esv andeBRAenhetcr i s i s t eam: ● datde Wer el d Gez ondhei ds or gani s at i e( WHO)een pandemi e heef tv er kl aar d i nz akehetv i r usCOVI D19; ● datdez ei nf ect i ez i ekt e bi jhett i j del i j kl ands bes l ui taanwi j z i ng cor onav i r usal s bes met t el i j kez i ekt ei saangewez en,z oal sbedoel di ndeLI Zv er or deni ng; t2020heteer s t egev al v anbes met t i ngmethetcor onav i r usi sv as t ●datop13maar ges t el dbi j eenper s oondi er ecent el i j kv anui thetbui t enl andnaarAr ubawasger ei s d;

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

●datgez i endehogemat ev anbes met t el i j khei dv anhetcor onav i r users pr akei sv an eengebeur t eni sdi et oteenz odani ger ns t i gev er s t or i ngkanl ei den,dathetl ev enen degez ondhei dv anv el ebur ger si ner ns t i gemat ewor dtbedr ei gd,danweldateri n i edergev al s pr akei sv anhetbes t aanv aner ns t i gev r eesdaar v oor ; ●dati nv er bandhi er meehetnoodz akel i j kwasdenodi gev oor z or gs maat r egel ent e t r ef f enom v er der ev er s pr ei di ngv andez eui t br aakz ov eel mogel i j kt emi t i ger en; B.Beper kt ezor gcapaci t ei t Voor t swas ,naas thetbeper kenv andev er s pr ei di ngv anhetcor onav i r us ,ookeen z waar wegendar gumentv oorhetui t r oepenv aneenCr i s i s s i t uat i e,nl .debeper kt e z or gcapaci t ei topAr ubabi j hetHOHz i ekenhui s .Demedi s checapaci t ei twasopdat momentni ett oer ei kendi ndi env oorv eel per s onent egel i j kmedi s chez or gnodi gz ou z i j nophetei l and.BRAz or gdev oorhetmi t i ger env andi tr i s i codoorhetz or genv oor eenv el dhos pi t aal met60uni t smeteencapaci t ei tv oor360pat i ënt en,metonder s t euni ngv anUNHCRf onds en. C.Maat schappel i j kecr i si s COVI D19begonal seengez ondhei ds cr i s i senl angz aam maarz ekerv er ander dedi t enwer dhetookeenmul t i di mens i onal emaat s chappel i j kecr i s i s .Di tl aat s t eomdatde gev ol genv anCOVI D19endei mpactv andemaat r egel eni ndi v er s eas pect enen s ect or env andemaat s chappi jni etal l eenv oel baar ,maari ns ommi gegev al l enook z i cht baarwar en. Doordecr i s i s s i t uat i eui tt er oepenheef tdeMi ni s t erv anAl gemeneZakenconf or m cal ami t ei t enver or deni nghetopper bevel .Di tbet ekentdatdegenedi eaande Cr i si sbeheer si ng deel nemen,onderhaarbev els t aan.Doordi tbes l ui twor dtde aanpakv anheti nci dentv i adeééhoof di geaans t ur i nggecent r al i s eer d,z odatde i nz etv anal l edi ens t enenor gani s at i esbet r okkenbi jdebeheer s i ngenbes t r i j di ng, snel ,ef f i ci ëntendoel mat i gkanver l open.Dedi enst enenor gani sat i est r ef f enmet i nacht nemi ngv anhetl andel i j kcr i s i s beheer s i ngs pl an2018denodi gemaat r egel en methetoogopdecr i s i s beheer s i ngenv er l enenaandeui t v oer i ngv andi tpl anhun v ol l edi gemedewer ki ng. Metdeoms chr ev eni nz etv andedi enst enenor gani s at i es ,( mankr acht ,mi ddel enen mat er i eelof weldesl agkr acht )I nci dentAct i ePl an,wor dtbeoogdhetl even,de gez ondhei denhetwel z i j nvanvel eper sonen,hetmi l i euengr ot ebel angent e bescher menenbespar en.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

COVI D19heef tni etal l eeni mpactopdegez ondhei ds z or g,economi e,des oci al e z or g,maarv er gdeookander ez akenquawer kwi j z edant otnut oegebr ui kel i j k.De COVI D19cr i s i sonder s chei dtz i chder hal v ev annat uur r ampen, t echni s chei nci dent en enopz et t el i j kedr ei gi ngenwaar meedecr i si sst r uct uurencr i si st eamsvandi ver se di enst engewendwar enz i chv oort eber ei den.Ni etal l eenquat y pecr i s i s ,maarook v anwegedel angeduurv andecr i s i s .Dez et weekenmer kenwar endoor s l aggev end om dewer kwi j z ev andeor gani s at i ebi j deCOVI D19cr i s i ss nel aant epass en. Des i t uat i er ondom deCOVI D19cr i s i sv r oegom eenopt i maal aangepas t e,f l exi bel e enwendbar ecr i s i s or gani s at i e,di ebes t uur l i j kenoper at i oneels nelens l agv aar di g konhandel en. Vanwegedebr edemaat s chappel i j kecons equent i es( v ol ks gez ondhei d, s oci aal ,f i nanci eel ,economi s ch)wer ddaar om denat i onal ecr i s i s s t r uct uuraangepas t doordeher s t el f as edi r ectt el at enbegi nnens i ndsapr i l 2020,i npl aat sv anaf wacht en t otei ndev ander es pons f as e. Hi er bi j i sgebr ui kgemaaktv andemogel i j khei ddi edeMi ni s t erv anAl gemeneZaken i nhaarhoedani ghei dal sopper bev el hebberheef t ,om eenHer s t el t eam s ament e s t el l enconf or m hetCr i s i s beheer s i ngs pl an2018;metdez eaanpakgafAr ubaeen br eder eaanpakvandecr i si smeteenbet er esl aagkans.Di tbl eekweleengr ot e ener gi eei s endes t r uct uurv oordet weebel ei ds medewer ker sv anBRA. Ti j densdeher st el f asewaseni sdeaandachtger i chtop: ( 1)hetv oor komenv anmas s al eont s l agen,d. m. v .del oons ubs i di er egel i ngwaar bi j aanwer kgever seensubsi di edoorder eger i ngi sgegevenvanmax.60% vande sal ar i skost envanhetper soneel ,om hetper soneeli ndi enstt ehouden; ( 2)s t eunaandemees thul pbehoev enden,doormi ddel v aneenf i nanci ël eui t ker i ng FASE,ennoodhul pi ndev or mv anv oeds el pakket t en;t ot aal 12. 000f ami l i es . ( 3)f i nanci el es t eunaanhetmi ddenenkl ei nbedr i j fv anAf l .4. 000perkwar t aal ,t er bes t r i j di ngv anoper at i onel ekos t en,en ( 4)hets t i mul er env ani nv es t er i ngs pr oj ect end. m. v .een“ f as t t r ack” pr oj ect .

Dez epr oj ect en, s amenmetmeer der ei ni t i at i ev enopf i s caal gebi ed, hebbenbi j gedr agen aanhetvoor komenv anmas s aont s l agenenes cal l at i ev andes oci al epr obl emen. Daar naas ti sdi r ectbegonnenaanhetops t el l env aneens t r uct ur eelher s t el pl anop mi ddel l angeenl anget er mi j n,om z o deweer baar hei dv anAr ubat egenext er ne s chokkent ev er gr ot en.Hi er ov erhi er nameer .

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

D.Mi gr at i ecr i si sVenezuel aenasi el pr obl emat i ek2020. Dez or geni nv er bandmetdev oor t dur endemi gr at i ecr i s i si nVenez uel az i j ni n2020 ni etv er mi nder d.Daarbov enopkwam deCOVI D19pandemi ei nmaar t2020.I nhet begi nheef tdecor onapandemi et i j del i j kgez or gdv ooreenui t waar t s emi gr at i es t r oom naarVenez uel av anui tdel andeni nder egi oeni nZui dAmer i ka.OokopAr ubanam dev r aagnaart er ugkeernaarVenez uel at oe,enhetpr oj ectv r i j wi l l i gt er ugkeerwer d opges t ar t .Deui t waar t s emi gr at i ekwam i nhetl aat s t ekwar t aal v an2020weergoed opgang.Moment eeli sdei nwaar t sest r oom mi gr ant enweergr ot ergewor den.De i nt er nat i onal eor gani sat i esver wacht en dathetaant alVenez ol aansemi gr ant en ongev eer7mi l j oenz al bedr agenei nd2021. Depandemi eheef tookeenenor mei mpactgehadopdebest aandepr ecai r e f i nanci ël es i t uat i ev anAr ubaal s medeopdegez ondhei dz or g,onder wi j s ,s oci al e sect or ,i nf r ast r uct uurmaarmetnameopdear bei dsmar kt .Doormi ddelvande f i nanci ël es t eunenz acht el eni ngenv andeNeder l ands er eger i ngi shetgel uktom s t eunt ebi edenaandebev ol ki ng,hetbedr i j f s l ev enendoormi ddelvanNGO’ s , waar onderhetRodeKr ui s ,UNHCR,HI AS,bi j s t andt ev er l enenaanni et gedocument eer demi gr ant en. Des ucces v ol l ecr i s i s aanpakv andepandemi edoordeAr ubaans er eger i ngheef t gel ei dt oteenher s t ar tv andeAr ubaans eeconomi eenhett oer i s mekwam weer l angz aam opgang.Enz ol angheteconomi s chbet ergaatmetdel andeni nder egi o, z aldedr angv anmi gr at i ev anui tVenez uel agr ot erwor den.Hel aasv er t aal dedi tz i ch i neens t i j gi ngv anhetaant al aanl andi ngenv anVenez ol aans emi gr ant eni ndel aat s t e maandenv an2020.Del ucht -enmar i t i emegr enz enmetVenez uel az i j ni nt us s en bi j nat weej aarges l ot enendoordepandemi ehebbenbi j naal l el anden,i ncl us i ef Venez uel a,een r ei sver bod i ngest el d.De aanl andi ngen br engen bovendi en een ver hoogdgez ondhei ds r i s i cometz i chmeegez i enhetbes met t i ngs gev aarv anCOVI D19. DeAr ubaans er eger i ngheef tmet eens t appenonder nomenom hetaant al aanl andi ngen t er ugt edr i ngenmetbehul pv anext r apat r oui l l esdoordeKus t wacht ,v er s t er ki ngv an degr ens bewaki ngens t r enger ehandhav i ng. Succesvol l e onder handel i ngen wer den opgest ar tom r epat r i ër i ngsvl ucht en t e or gani ser eneni nt ot aalz i j ner5r epat r i ër i ngs v l ucht engewees tmetnogeenaant al i ndepl anni ngv oor2021. Vanaf15j anuar i ,2021i svooral l eVenezol aneneenvi sum ver ei stom naarde Car i bi schedel env anhetKoni nkr i j kt er ei z enal sonder deel v aneenaant al maat r egel en om demi gr at i es t r oom t ebeper ken. Hetaant ali ngedi endeas i el v er z oekeni sookges t egenendez ev er z oekenwor den behandel dopbas i sv andebes t aandeas i el pr ocedur edi ev ol doetaani nt er nat i onal e s t andaar den.Gez i endet oenamei ndewer kdr uki sereenbi j s t andv er z oeki ngedi end bi j Neder l and. Dev er ant woor del i j khei denpr i or i t ei tv ander eger i ngnaarhaarbev ol ki ngt oe,i som er v oort ez or gendatAr ubaeenv ei l i gehav eni senbl i j f t .

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

E.Best edi ngspl annenCr i si sVenezuel a HetBRAi saangewez enal sbeheer derv andemi ddel env andebes t edi ngs pl annen Cr i s i sVenez uel adi ei n 2019 doordeNeder l ands er eger i ng t erbes chi kki ng z i j n ges t el d.Di thoudti n8pr oj ect endi ei nv er s chi l l endes t adi av anui t v oer i ngz i j n.De pr oj ect enz i j n: -Hetgev angeni s-KI A-pr oj ect ,hetr es t aur er env aneenaant al cel l endi ei nbr and war enges t oken; -Di r ect i eAr bei dpr oj ect ,di tpr oj ecthoudti nhetaans chaf f env aneendat abankv oor deDAO om onderander enheti r r egul i er eci r cui tt ei nv ent ar i s er en; -Pol i t i ecel l enSanNi col aspr oj ect ,hetgaathi erom hether s t el v andecel l enopde pol i t i ewachtt eSanNi col asz odatdez eweeri ngebr ui kges t el dkunnenwor den; -Onder wi j s pr oj ect ,deSt .Ber nhar dSchool heef teendi gi t al i s er i ngpr oj ectgekr egen waarmi gr ant enki nder endi gi t aal l es s enkunnenv ol gen; -CMMApr oj ect ,di tpr oj ecthoudti nhetopr i cht enenv oor ber ei denv aneencent r aal mel dpuntv oorz akenmetbet r ekki ngt otmens enhandel enmens ens mokkel ; -FHMDpr oj ect ,s amenmetCEDEAr ubai sdecapaci t ei tv andeFundaci onHende MuherdenDi f i cul t atui t gebr ei dmetmodul ai r egebouwen; -FRSpr oj ect ,Fundaci onRef ugi oSoci al s amenmetCEDEAr ubaz i j nbez i gmethet opr i cht env aneenmannenopv angpr oj ect ; -Gez ondhei ds z or gpr oj ect ,di tpr oj ecthoudti nv acci nat i ekoel kas t env oorDVG en ooki nf l uenz av acci nest enbehoev ev andej aar l i j ks ewer kz aamhedenv anDVG; ookv oorongedocument eer demi gr ant enui tVenez uel a. F .Over i gecal ami t ei t en De COVI D19cr i s i s en de bes t edi ngs pl annen Cr i s i s Venez uel a heef tbi j na al l e dagel i j ks ewer kz aamhedenv andeBRAgenomen.BRAi si ndez ewer kz aamheden bi j ges t aandoordemedewer ker senadv i s eur sv anhetbur eauv andeMi ni s t erv an Al gemeneZaken.BRAheef tz i chti nhetj aar2020ookbez i ggehoudenmetdr ei gi ng v an enkel e nat uur r ampen,en de v oor ber ei di ngen daar op.Dez ez i j ns l echt s bi j dr ei gi ngengebl ev en. OokwashetBRAi nges chakel dbi jeenbr andbi jdeHor aci oOduberHos pi t al ,di e heef tgel ei dt ott i j del i j kev er mi nder i ngv andez or gcapaci t ei t .Al l epat i ënt enwer den geëv acueer d enkondennaenkel eur enweeri nhetkamer s .Vanbel angwast e v oor komendathi er doordez or gcapaci t ei ter ns t i gz ouwor denaanget as t .Di ti s ui t ei ndel i j kookgebeur d.

1. 5:MASTERPLAN“ REPOSI TI ONI NG OURSAI LS” Ar ubawer d geconf r ont eer d meteen acut es oci aal economi s chenoods i t uat i eal s gev ol gv andeCOVI D19( cor onav i r us )cr i s i s .

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Der eger i ngmoes tpr i or i t ei tgev enaandegez ondhei denv ei l i ghei dv andebur geren hetl i etonsgeenander ekeusdaneent i j del i j ke‘ l ockdown’ .Degenomengezondhei dsmaat r egel enendedaar ui tvoor t vl oei endest i l st andvandet oer i st i scheact i vi t ei t en ver oor z aakt eneenaanz i enl i j k eeconomi s chek r i mp. DeMi ni s t erheef tdaar om eennat i onaalgecoör di neer dei ns panni nggeor gani s eer d om eenui t v oer baarpl anv ooreconomi schher s t eleni nnov at i et eont wi kkel en;het mas t er pl an“ Res pos i t i oni ngOurSai l s ” .Di tpl ans t r eef tnaars l i mme,i ncl us i ev een duur z ameeconomi s chegr oei enbeoogtdecr uci al ev oor waar dent es cheppenv oor s t r uct ur el eher v or mi ngeneneenv eer kr acht i geeconomi e. I napr i l2020wer d eenHer st el -enI nnovat i eCommi ssi eopger i cht ,eenuni ek publ i ekpr i vaatpl at f or m,datbest ond ui tver t egenwoor di ger s van de pr i vat e, publ i eke,academi s cheenmaat s chappel i j kes ect or .Meerdan125bur ger shebben deel genomenaandeont wi kkel i ngvanhetmast er pl anopbasi svanhunpr of essi onel eacht er gr ondenopper s oonl i j kebas i s . Di tmas t er pl ani sonz er out ekaar tnaareenv eer kr acht i gAr uba.Hetmas t er pl ans l ui t v er derquapr i or i t ei t enendoel s t el l i ngenaanbi j demaat r egel eni nhetLands pakket . I mpl ement at i eMast er pl an St i cht i ngAr ubaFut ur a( Fut ur a)i sdekwar t i er makert enbehoev ev anheti mpl ement at i et r aj ectvanhetmast er pl anenf ungeer tal spr oj ect managementt eam ( onder st eunender ol )t ot datdeDi r ect i ev oorI nnov at i e( i nopr i cht i ng)i nheteer s t ekwar t aal 2021oper at i oneel wor dt .DeDi r ect i ev oorI nnov at i ez al v er ant woor del i j kz i j nv oorhet pr oj ect management ,pr oces bewaki ng,v oor t gangenv er derv er l oopv anheti mpl ement at i et r aj ectbehor endebi j hetmas t er pl an. T ev ensgez i enhetv angr ootbel angi som concr et es t appent enemenr i cht i ngher s t el e ndenoodz a a kv oori nnov a t i ev a ndeAr uba a ns ee c onomi ea l sge v ol gv a ndeCOVI D19 pandemi eal s ookdeher v or mi ngs pl anneni nhetLands pakket ,wer di nSept ember 2020eeni mpl ement at i es t uur gr oepv oorhetmas t er pl ani nges t el d.Dez est uur gr oep heef tz i chv oor namel i j kger i chtophetbewer ks t el l i genv andest ar t upf as ev anhet i mpl ement at i et r aj ectwaarder eedsgeï dent i f i ceer de‘ accel er at orpr oj ect s’het ui t gangspuntv oorv or men.Hetbet r ef tdenav ol gendev i j fpr oj ect en: 1.Her v or mi ngar bei ds mar ktenv er ni euwi ngar bei ds wet t en. 2.Ver wi j der i ngv an‘ r edt ape’enbev or der i ngv anpr ocesef f i ci ënt i e. 3.Sy s t emi s chebel as t i ngher v or mi ng. 4.EGov er nment ,i nt r oduct i ev aneennat i onal edi gi t al eI . Deneenv ei l i gpl at f or m v oorhetui t wi s s el env andat a. 5.Bev or der i ngenv er s t er ki ngv anwet gev i ngs capaci t ei tenr egel gev i ngs i nnov at i e.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

-Pr ocessmappi ngenadvi esmetaanbevel i ngeni nz akever bet er i ngvande wet gevi ngscapaci t ei t ; -Aanbevel i ngeni nz akehetver wi j der envanr edt apemetbet r ekki ngt otde ver gunni ngsver or deni ng; -Anal y s eenmappi ngv anal l ebenodi gdei nf or mat i eomt r entz akendoenop Ar ubat eront wi kkel env aneengebr ui ker s v r i endel i j kwebpage/ webs i t ev oor â&#x20AC;&#x2DC; doi ngbus i nes si nAr ubaâ&#x20AC;&#x2122;i nheteer s t ekwar t aal v an2021; -I nv oer i ngv andet weedef as ev anhetFi s caal Noodpl an; -Af r ondi ngv anhetdi s cus s i edocumentBel as t i ngpl an20222023; -Publ i cat i ev anheteGov er nmentRoadMap20212025; -T r i par t i t ever gader i ngenenadvi ez enmetbet r ekki ngent other vor menvande ar bei dsmar kt .

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

1. 7:GENDERSTUURGROEP I n heteer s t e kwar t aalv an 2020 heef tde s t uur gr oep hetv oor ber ei dende wer k kunnenaf r ondenom deont wi kkel i ngv aneengender bel ei dv oorAr ubat ekunnen begel ei den.Di tomv at t ehetops t el l env andeTOR,RFP ,ev al uat i ecr i t er i aenev al uat i ebl ad,t i j dl i j nv oorbel ei ds ont wi kkel i ngeni nv ent ar i s at i ev anr el ev ant eact or endi ev oor hetpr ocesmoet enwor denbenader d.VanwegeCOVI D19enookhetgebr ekaan mi ddel enom eencons ul t anti nt ehur endi eeengender bel ei dv oorAr ubaz al s chr i j v en, wer dhetaanwer v i ngs pr ocespasi nnov ember2020ges t ar t .DeVN hadr es t mi ddel en bes chi kbaarenwasber ei dv ol l edi gdekos t env anhetaant r ekkenv aneengender cons ul t antt edekken. Eenopr oept otheti ndi enenv anof f er t eswer ddoordeVer eni gdeNat i esophunwebs i t e gepubl i ceer denl okaalv er s pr ei dmetdehul pv anUNDP .Hel aasi sers l echt séén aanbodont v angendatni etaandenor menv ol deedenhetk ant oorv andeVNRes i dent Coör di nat or env ooronz er egi oenz al nuv i aUNWomenwer kenom eencons ul entt e v i ndenmetdenodi gev aar di ghedenencompet ent i esom eengender bel ei dv oor Ar ubaopt es t el l endatnogt i j densheteer s t ek war t aal v an2021moetwor denaf ger ond. T oenCOVI Dt oes l oeg,v oel dedeSDGs t uur gr oepz i chger oepeneenonder z oekt e doenom dei mpactv anCOVI D19opv r ouwent ebeoor del en.Der edenhi er v oor wasdatal gemeenbekendi sdatcr i s i s s i t uat i esv r ouwenenki nder enonev enr edi g z waart r ef f en.Del edenv andeGender s t uur gr oeps chr ev eneenTORenv er deel den hets chr i j v env andev er s chi l l endedel env anhetr appor topbas i sv anhunexper t i se. Di tr appor ti sv er v ol gensgedeel dmetdemi ni s t er r aad. Hetr appor twer dopges t el dt i j densdeeer s t egol fv andepandemi eendaar om was hetnoger gmoei l i j kom denodi gegegev enst ev er k r i j genom dei mpactv anCOVI D19 opv r ouwenopAr ubat ebeoor del en.

1. 8:RAADVOOROUDEREN( RAVO) I naugus t us2019wer dpermi ni s t er i ël ebes chi kki ngeencommi s s i ei nges t el ddi e z i chmoes tbui genov erdei ns t el l i ngv aneenouder enr aad. De' T echni s cheCommi s s i e Ouder enr aad'( TCO)heef teenr appor tgebr achtmetaanbev el i ngenr onddei ns t el l i ng, i nr i cht i ng,doel -ent aaks t el l i ng,maarookdebev oegdhedenenv er ant woor del i j k hedenv andeRaadVoorOuder en( RaVO) .DeRaVOz al eenopz i chz el fs t aander aad wor denmethaarei gent akenenbev oegdheden.I nz akedeeer s t es amens t el l i ngvan deRaVO heef tdeTCO eenaanbev el i ngui t gebr acht . Deaf r ondi ng v andewer kz aamhedenmetbet r ekki ng t otdeRaVO z ul l eni nhet eer s t es emes t erv an2021v ol l edi gwor denaf ger ond.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Bov endi enz i j nerv oor nemensom hetSecr et ar i aatv andeSER ui tt ebr ei denom ander et akent ev er r i cht ennaas tdeonder s t euni ngv andeRaVO, z oal sdeMi gr at i er aad ( Mi gRa) ,GOA endeSt at env anAr uba.Hetl i j ktdeTCO daar om r aadz aam om al dez eas pect enbi jdeops t el l i ngv anhetni euwel ands bes l ui tmet eenmeet enemen eni neenkeert er egel enom v oordet oekoms tv er war r i ngt ev er mi j den. Bi jdeui t br ei di ngv andet akenv anhetSecr et ar i aatv andeSERmetdehi er boven genoemdet akenmoetr ekeni nggehoudenmetmogel i j keander et oekoms t i get aken di ehetSecr et ar i aatv andeSER z alkunnenenhi er meer ekeni ngt ehoudeni nhet ni euwel andbes l ui t .

1. 9:BI JZONDERECOMMI SSI ES •Soci alassessment ; Onder zoekpr ocedur esRi shandr ohAnast aci aenEugeneFr ans Dez ecommi s s i eheef ti nkaar tgebr achtwel kepr ocedur esr ondom demel di ngen,de z or gendedoodv andez et weej ongenshebbengef unct i oneer denwel kepr ocedur es ni ethebbengef unct i oneer d.Aandehandv andebev i ndi ngenz i j naanbev el i ngen gedaandi ei nui t v oer i ngz i j nbi jdemi ni st er sbel as tmets oci al ez aken,j us t i t i een onder wi j s .Di tpr ocesi snogs t eedsgaande. •I ncl usi evanmensenmetspeci al ebehoef t en I nhetbegi nv an2020z oudenDi r ect i eOnder wi j senI ns pect i eOnder wi j seenonder z oeks r appor tops t el l enmetbet r ekki ngt otdet oel at i ngv anki nder enmets peci al e behoef t ent othetr egul i erkl eut er onder wi j sendekwal i t ei tv anhetonder wi j sopde Scol Dununman.DoorCOVI D19war endebi j eenkoms t enges t optenz ul l enbi nnenkor tweeropges t ar twor den.Eri si n2020weder om gez or gdv oorhetpl aat s env an deki nder endi enaScol Dununmannogbehoef t ehebbenaanv oor t gez etonder wi j s , hetbet r ef t10ki nder endi ebi j Mochi l aCr eat i v oz i j ngepl aat s t .Hi erwor dendeki nder en mets peci al ebehoef t ev oor ber ei dv oordear bei ds mar kt ,eri seens peci aal cur r i cul um v oorhuni nel kaargez et .Di tal l emaalomdatVoor t gez etSpeci alOnder wi j snogni et i sges t ar t .Decommi s s i ei snogs t eedsv anmeni ngdatonder wi j sheelbel angr i j ki s v oordei ncl us i eenv or mi ngv anki nder enmets peci al ebehoef t en. •Pr i j scont r ol e Dez ecommi s s i ei sopv oor s t el v andeMi ni s t er Pr es i denti nges t el d,om opmul t i di s ci pl i nai rni v eau r i gour euz e cont r ol es ui tt ev oer en i n metname s uper mar kt en, bes t aandeui tDEHZI , DVG, DI MP , Di ens tHuur -enCons ument enz ak en, DSZ, Fundaci on CAS,KPA.Dez ecommi s s i eheef ti nhetbegi nv an2020el kemaand mul t i di s ci pl i nai r econt r ol esui t gev oer dbi jdes uper mar kt en,metnamedoorDEZHI ,DVG en KPA.Eri smetnamegecont r ol eer dopdepr i j z en,ophy gi ëneenopdev er v al dat um van depr oduct en.DoorCOVI D19 heef tdecommi ssi ebesl ot en om decon t r ol ewer kz aamhedent es t oppen,maarhetpl ani som i ndet weedekwar t aalv an 2021weerv ans t ar tt egaan.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

•Commi ssi eSeksueelMi sbr ui kmi nder j ar i gen Dez ecommi s s i emoetopmul t i di s ci pl i nai rni v eaunagaanhoedepr ocedur esende wet gev i ngaangepas tmoet enwor den,t enei ndet ekoment othoger es t r af f en.I n 2020z i j nerv er s chi l l endemas s al edemons t r at i esgeor gani s eer d,waar bi jaandacht v oordi tt hemai sgev r aagd. Op15november2019i sereenvoor zi t t eraangewezenvoordezogenoemde Commi ssi eSeks ueelMi s br ui kMi nder j ar i gen.Gedur endedez eper i odet otenmet Juni2020heef tdev oor z i t t erdeel genomenaandi v er s eges pr ekkenmetdedi v er s e s t akehol der senl edendi epar t i ci per enaanhetSoci aalCr i s i sPl anonderl ei di ngv an deDi r ect i eSoci al eZaken. I n2020z i j ndes t af maxi mav er hoogdeneenv oor s t elom t aaks t r af f enui tt es l ui t en v oorv er oor deel denv ans exueel mi s br ui k,i si ndel aat s t ef as e. Op30j uni 2020heef tdeeer s t ekenni s maki ngs bi j eenkoms tpl aat s gev ondenmetal l e doordedes bet r ef f endeMi ni s t er i esaangewez enper s onen.Ookdear gument env an deact i egr oep“ T aBas t a”z i j nmeegenomen.Nav i erbi j eenkoms t eni si nov er l egmet de commi ssi el eden besl ot en om een ext er ne deskundi ge,Cor ner st one Consul t ancy ,i nt ehur enom eenonder z oeks documentopt es t el l en. Deopdr acht nemerheef t ,opgr ondv andei nputv andecommi s s i el edeneens t ar t documentgemaaktwel kehetv er l oopv anhetCPS–Chi l dPr ot ect i onSer v i ce( het s y s t eem v anki nder bes cher mi ng)i nkaar theef tgebr acht .Dekos t env andi tr appor t i sdoorSt i cht i ngMi Vozt aBoVoz( MVTBV)bekos t i gd. Medi onov emberz i j ndeVoor z i t t erenVi cev oor z i t t erv andeCommi s s i ei nCur açao gewees tv ooreenkor twer kbez oek.Hi er bi ji smetdegr oot s t ez us t er or gani s at i e ges pr okenov ereenduur z ames amenwer ki ng.Des amenwer ki ngs ov er eenkoms tz al di tj aarwor denopges t el denonder t ekend.Cur açaoi sz eerv er gev or der denheef t eenonaf hankel i j kepos i t i ei nhetbel ei dt enaanz i env ans eks ueel Mi s br ui kv anki nder en t eCur açao.Des chol en,ker kel i j kei ns t ant i esenander es t i cht i ngenwer kenr eeds l anger et i j ds amen. Ei ndnov emberz i j ndei nt er v i ewsges t ar tmetal l es t akehol der sv andedi v er s es ect or en. Hi er bi j z i j nmetnamedei nt er nepr oces s enenpr akt i j ks i t uat i esi nkaar tgebr acht .Per ei nddecemberz i j nal l ei nt er v i ewsmets t akehol der saf genomenopv i ers t akehol der s na. DoorCOVI Di shetni etmogel i j kgewees tom deFORUM T el eAr ubat es t ar t en.Wel i sr eedscont actopgenomenmetdedi r ect i ev anT el eAr ubaenz al erz os nel mogel i j k eenpr ogr ammaov er z i chtwor deni ngez ondent erpl anni ng.Dez ez alwekel i j ksci r ca 2uurbehel z enenz aldi v er s eges pr eks par t ner sui t nodi genom ov erhett hemat e pr at en. Decommi ssi eheef tnaaraanl ei di ngvanont vangensi gnal er i ngenenkl acht en,i n t ussent i j d,di v er s ev er z oekeni nges t uur ddi ei nbehandel i ngz i j nbi j hetmi ni s t er i ev an Al gemeneZaken.I ndemaandendi edecommi ssi ebest aat ,heef tdecommi ssi e get oondbes t aans r echtt ehebben.I n2021z ul l endewer kz aamhedenvoor t gez et wor den.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Ander e act i es onder nomen i n 2020 i . h. k. v .di tNat i onaalPl an van Aanpak Hondenpopul at i ebeheer : -t ez amenmetdei naugur at i ev anhetCCCi sereenFaceBookpagi nageopend St i maMi Mas cot adi ei nf or mat i eenv oor l i cht i ngv er z or gtv oordeAr ubaans ebev ol k i ng, enookdenaarhetCCCgebr acht ehondenl aatz i endi egeadopt eer dkunnen wor den. -dev oor ges t el dev r agenaangaandedehui s di er enpr obl emat i ekopAr ubaz i j nui tde CENSO2020gehaal di . v . m.ander epr i or i t ei t enal sgev ol gv andeCov i d19pandemi e, maarui tdepi l otcens us2019i seral eenaar di gbeel dgev or mdhi er omt r ent . VandeTOP5i nconv eni ĂŤnt enheef tdepi l otcens ushetv ol gendbeel dgegev en: ( 1)33% s t of , ( 2)30% s t r aat honden, ( 3)25% v er keer , ( 4)19% wat er ov er l as tnaf l i nker egel v al en ( 5)18% s t r aat di er enander sdanhonden;v er der :52% v anal l ehui s houdens hebbeneenhondofkat ,87% hebben1ofmeerhonden( gemi ddel d2) ,33% hebben1ofmeerkat t en( gemi ddel d1) ,48% v andehondenen31% v ande kat t enz i j nni etges t er i l i s eer dofgecas t r eer den26% v andehondenkunnenhun er fv er l at enopel kmomentdatz edatz oudenwi l l en. -eri si ns amenwer ki ngmetv er s chi l l endeov er hei dsdi ens t eneenconcept pr ot ocol opges t el dal seenmogel i j kbegi nv oordeaanpakv anhoar der sophetei l and. -eri si n2020weder om eenkl eurent ekenweds t r i j dgeor gani s eer d-dez ekeerv oor k l eut er k i nder enenk i nder ent / m de3ek l asv andebas i s s chool .Zek ondendebas i s pr i nci pesv andeHondenv er or deni ngenookhunl i ev el i ngs hui s di eri l l us t r er en. Deaanwez i ghei dv andeK9awar enes sambas s adeurv anAr uba,der euz enpoedel Angel ,waseenhoogt epuntt i j densdes ucces v ol l epr i j s ui t r ei ki ngt eBes t uur s kant oor . -naas tdeal doorKPAbes chi kbaarges t el deaut oâ&#x20AC;&#x2122; sv oordeDogCont r ol Uni t ,i ser ookeengr ot ebes t el busdoormi nJVIbes chi kbaarges t el dv oorhet z el f dedoel . I n2021z al v er derwor dengewer ktaano. m.denodi geaanv ul l i ngenaandeHondenv er or deni ng,hetei ndel i j kl at en pr i nt en v an de opr oepi ngs f or mul i erov er t r edi ng Hondenver or deni ng( OPV)di eal s i ndsj ul i 2017i saf gekondi gd,hetr eal i s er env ande hondencont r ol eeenhei d/t as kf or ceDogCont r ol Uni t ,dei nputv anl ei di nggev enden bi nnenKPAbet r ef f endehets amenwer ki ngs pr ot ocolv oordeaanpakv anhoar der s , heti nt r oducer env aneencent r aal mel dnummerv oorhetadequaatkunnenaf handel en v anhondenkwes t i es ,hetcent r aaldat abes t andv ooral l ehonden,hetv er z or genv an meeri nf or mat i e-eneducat i emat er i aalbet r ef f endeadopt i ev anhui sdi er en,s t er i l i s at i e/ cast r at i evanhui sdi er enenver ant woor del i j kehondenei genaar schap,enbel ei dsui t gangspunt env oor s t el l enaander eger i ng.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

•Cer t i f i caatvanoor spr ong Debehoef t ebes t aatom bi j i nv oerv anpr oduct en,metnameal cohol env oeds el ,een Cer t i f i caatv anOor s pr ong( Cv O)t eei s en.EenCv Oi snodi gomdats ommi gel anden v anwegehandel s pol i t i ekemaat r egel enofs omsv oori mpor t beper ki ngeni mpor t quot a dez ecer t i f i caatei s en. Daar naas tdi entdez ecer t i f i caatal sbewi j s s t ukv oordekwal i t ei tvan hetpr oduct , di enstofbedr i j f .EenCvO kanwor denaf gegevenvoori eder eoor spr ongenv oor i ederl and. Eri sdoordeMi ni s t er r aadeencommi ss i ei nges t el dom dez ez aakdoort el i cht enen deover hei ddenodi geopl osr i cht i ngenaant ebi eden. I n2020hebbenervoor ber ei di ngswer kz aamhedenpl aat sgev onden,maarerkon ni etv eel wor dengedaanv anwegedeCOVI D19pandemi e.I n2021z al decommi s s i es t r ev enom i ndeeer s t ehel f tv anhetj aardui del i j ker i cht l i j nent ehebbenv oorde i nt r oduct i ev andeCv O.

1. 10:KOSTENBUREAUMI NI STERPRESI DENT I nhetRegeer akkoor d“ Hunt oPaAr uba”i saf ges pr okendatdeMi ni s t er si nhetKabi net Wev er Cr oesmetmi nderper s oneelz ul l engaanwer kendandev oor ganger s .Eri s af ges pr okendatel kmi ni s t er i emaxi maal 25medewer ker sz al aant r ekkeneni n2018 i sv oorhetMi ni s t er i ev anJus t i t i eVei l i ghei denI nt egr at i ehetmaxi mum v er hoogdt ot 30gel etopdecompl exi t ei tv anhetmi ni s t er i e.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I nhetdi enst j aar2020wer kt enbi jhetbur eauvandeMi ni st er Pr esi dent22 medewer ker s,eenv er s chi lv an125mi nderdandev or i geMi ni s t er Pr es i dent .Het daar meebez ui ni gdbedr agi sAf l .9, 4mi l j oen,of t ewel 83%.Hi er meeheef tdeMi ni s t er Pr es i dentv ol daanaandeaf s pr aakgemaakti nhetRegeer akkoor d.

Ookdeov er i gekos t env anhetBur eauv andeMi ni s t er Pr es i dentz i j nbedui dend l ager ,der ei s -env er bl i j f s kos t en,dekos t env anvoor l i cht i ng enpr omot i eende kos t eni nv er bandmetl eas ev anv oer t ui gen.Zoi sondermeerookbes l ot enom t e bes par enopdepos t‘ v oor l i cht i ngenpr omot i e’doormeergebr ui kt emakenv ande di ens t env anBUVO. Dei n2020gemaakt er ei s -env er bl i j f s kos t enz i j nger el at eer daandi ens t r ei z ennaar Neder l andi nv er bandmetdeonder handel i ngeni . h. k. v . l i qui di t ei t s s t eun. Dedi ens t r ei s i nf ebr uar inaarCol ombi a,v ooreenaudi ënt i emetPr es i dentDuquev anCol ombi a wer dgeheel pr i v ébekos t i gd,omdathetmedei nv er bands t ondmethetbegel ei den v aneenf ami l i el i dv oormedi s chebehandel i ngi nBogot a. Dez ev er l agi ngl ev er teenbes par i ngopv anAf l .1. 005. 259v er gel ekenmet2017, of t ewel 82% mi nder .

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

â&#x20AC;&#x153;

HETDOELI S OM I N 2030 VAN DEWERELD

EEN BETEREPLEK TEMAKEN,

OM NI EMAND ACHTER TELATEN.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I NT E GRI T E I T

2. 1:ALGEMEEN

Eenv andes peer punt env anhetr egeer pr ogr ammav anhetKabi netWev er Cr oes 20172021i shetont wi kkel enendeui t v oer i ngv aneenI nt egr i t ei t s bel ei d. Di tbel ei di sgebaseer dopdr i ebouwst enen: 1.Bur eauI nt egr i t ei t ,waari n2018eenbegi nmeei sgemaakt ; 2.I nt egr i t ei t s kamer ,waari n2021eenbegi nmeez al wor dengemaakt ;en 3.Cor por at eGov er nanceCode,waari n2019eenbegi nmeei sgemaakt . I nar t i kel 1,t weedel i d,v andeLands v er or deni ngi ns t el l i ngmi ni s t er i es2018i sal séén v andeaangel egenhedendi et otdez or gv andi tmi ni s t er i ebehoor t ,genoemd:het waar bor genenbev or der env andei nt egr i t ei tbi nnendeov er hei dendeaandeov er hei dv er bondeni ns t el l i ngenenbedr i j v en. Si ndsnov ember2017doetdeCent r al eBankeens ur v eynaarcor r upt i e.I n2019z i j n der esul t at engepubl i ceer dvaneeneer st e‘ cor r upt i onsur vey’di ei n2017was opgest ar t .Der es ul t at enwar enni etonv er wacht ,maart ochv er ont r us t end.T oen v ond52% datdecor r upt i eopAr ubawast oegenomen. Eenver vol gonder zoeki sei nd2019opgest ar t ,wel ket otmi nofmeerdezel f de r esul t at enheef tgel ei d.Hetder deonder z oeki si nnov ember2020gel anceer d. DeReger i ngj ui chtdi ti ni t i at i efv andeCent r al eBankt oeaangez i enhetpas ti nde v i s i ev anKabi netWev er Cr oes .

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Om eenmeerdi epgaandonder z oekt edoennaardes t aatv ancor r upt i ei nAr uba,i s metdeSt i cht i ngDeugdel i j khei dBes t uurAr ubai n2019eenov er eenkoms tges l ot en om s ament ewer kenaaneen‘ Nat i onalI nt egr i t ySy s t em As s es s ment ’ ,conf or m de met hodi ekenv anT r ans par encyI nt er nat i onal .LandAr uba,i ns amenwer ki ngmethet mi ni st er i evanBi nnenl andseZaken( BZK) ,dr aagtdehel f tvandekost enad. Af l .100. 000, 00,enheef tz i chv er bondenom deaanbev el i ngenz ov eelmogel i j kt e i mpl ement er en.Bedr i j v enui tdepr i v at es ect orhebbenhetanderdeel v andekos t en gedr agen.Deopdr achti sdoorSDBAgegundaanSaxi onHoges chool . Hetonder z oekbr engti nkaar tdev ol gendepi j l er sbi nnenhetOv er hei ds appar aat : Foundat i ons,Ant i Cor r upt i epr of i elenAnt i Cor r upt i eact i vi t ei t en.Naasteen document enanal yse wor den perpi j l eri nt er v i ewsgehouden metz owell ei di nggev endenal sui t v oer endeambt enar enenext er nedes kundi gen,om naas thoof dl i j nen i nwet gev i ngenbel ei d,deui t v oer i ngi ndepr akt i j kbet erz i cht baart emaken.El ke pi j l erv er v ul teenei genuni eker oli neengoedf unct i oner endedemocr at i e,maarhet i nt egr i t ei t ssyst eem i s pas kr acht i g wanneerook de soci aal cul t ur el e,soci aal economi sche enpol i t i eki ns t i t ut i onel ef under i ngv anhetLands t ev i gi sen i eder ei ns t i t ut i e( pi j l er )deei genr ol naarbehor env er v ul t .

2. 2:BUREAUI NTEGRI TEI TARUBA( BI A) Metdei nv oer i ngenoper at i onal i s er i ngv anhetBur eauI nt egr i t ei tAr ubaz alwor den bi j gedr agenaandei mpl ement at i ev anhetUN Ant i Cor r upt i ev er dr agenev eneens aander eal i s er i ngv andeUNSDGnr .16‘ Peace,Jus t i ceandSt r ongI ns t i t ut i ons ’ .Het Bur eaui sbi j l ands bes l ui tv an26okt ober2018no. 14i nges t el denmw. Amal i nFl anegi n heef tal skwar t i er makergef ungeer dt ot1okt ober2019. Voordehui s v es t i ngi sgez ochtnaareenpanddi ev ol doetdes peci f i ekehui s cr i t er i a di eges t el dwer den.Hetpandi ss i nds1j ul i 2019i ngebr ui k. Det erbes chi kki ngs t el l i ngv anmw.JennyCr oesei ndi gdeop1augus t us2020.Het Bur eauwasopdatmomentnogni etbemandmeteenhoof dv andi ens tenover i g per soneel .Dei ndi enst nemi ngenhebbenl angeropzi chl at enwacht endoorde ui t dagi ngenopper s oneel s gebi ed,waar doorgeenni euw ov er hei ds per s oneelkon wor den aanget r okken.De wer v i ng-en s el ect i epr ocedur e wer d weeropgepi kt , echt erl ei ddedi tni ett othetv i ndenv anges chi kt ekandi dat en.Nages pr ekkenmet v er s chi l l endekandi dat enheef tdeKl ank bor dgr oepeenbi ndendadv i esaandeMi ni s t er v anAl gemeneZak enui t gebr achtwaar nameti ngangv an1nov ember2020mw.mr . Ma r i e l l eMe a uxa a nge we z e nwe r da l shoof dv a ndi e ns t . Def or ma l i s e r i ngv a ndebe noe mi ng v anhethoof dv andi ens tv anhetBur eauz al bi j l ands bes l ui tges chi edennaaf r ondi ng v aneenv ei l i ghei ds onder z oek.Gedur endedeeer s t edr i emaanden,nov ember2020 t otenmetj anuar i 2021,i smw.Meauxookbel as tmethaarv oor mal i gef unct i ebi j het DRH. I ndecember2020i sdewer v i ng-ens el ect i epr ocedur enaarhetov er i geper s oneel weerv ans t ar tgegaanendez el ooptt hansnog.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

St appenpl anvoordeui t voer i ngvanhetVi si edocumentenhetPr ot ocol Cor por at eGover nance. Di tonder deelbet r ef tadv i s er enov ereenr oadmapv oordev as t s t el l i ng,i nv oer i ngen i mpl ement at i ev anhetdef i ni t i ev eRaamwer kCor por at eGov er nance.I ndi tkaderz al deCommi s s i e,naas thets t appenpl an,begi n2021dev ol gendepr oduct enopl ev er en: -eenconcept Lands v er or deni ngCor por at eGov er nance CodeCor por at eGov er nance,en -eenconcept -eenconcept handboekCor por at eGov er nance. Advi ser i ngi nzakewet t el i j knor mer ent opi nkomenspubl i eke-ensemi publ i eke sect or Al sext r at aaki sdeCommi s s i emedi o2020gev r aagdom t eadv i s er enmetbet r ekki ng t otdenor mer i ngt opi nkomensendei nt r oduct i ev aneenWev er Cr oesNor m.I nhet kaderv andedoorAr ubaaanNeder l andgev r aagdel i qui di t ei t s s t eunwaar meede economi s cheef f ect env andeCOVI D19cr i si skunnenwor denopgevangen,z i j n doorNeder l andv oor waar denges t el d.Ver z oekenz i j densder eger i ngom haarbi j de beoor del i nghi er v anbi jt es t aanhebbeni mpl i cat i esgehadopdewer kz aamheden v andeCommi s s i eenhebbendez ewer kz aamhedenookui t gebr ei d. Zoi sAr ubai nhetkaderv andet weedet r anchel i qui di t ei t s s t eundoorNeder l and gev r aagd:“ Om v óór1j uni aant egev enhoez i j det opi nk omensi nde( s emi ) publ i ek e s ect orgaatbeper k ent ot130pr ocentv anhets al ar i sv andeMi ni s t er Pr es i dent . ” DeCommi s s i ei sgev r aagdom hi ermetdegr oot s t eur gent i eov ert eadv i s er enen heef top23mei 2020t erz akeeens poedadv i esui t gebr acht . Heti nt r oducer env aneenwet t el i j kenor mi seengecompl i ceer deaangel egenhei den kentv el ef acet t en. Zoheef tdeCommi s s i econf or m deaanhaaropgedr agenwet t el i j ke t aak,gev r aagdenongev r aagd,di v er s ev er v ol gadv i ez enui t gebr acht ,di ebouws t enen bev at t en v oordeni euw op t es t el l en Lands v er or deni ng nor mer i ng t opi nkomens publ i eke-ens emi publ i ekes ect or .Dez ez i j ni ndev ol gendeops ommi ngv er mel d. Over zi chtvani n2020doordeCommi ssi eCor por at eGover nance ui t gebr acht eadvi ezen. I nvoer i ngWever Cr oesNor m. 1.Spoedadv i esnor mer i ngt opi nkomensi nde( s emi ) publ i ekes ect or ,dd.23mei 2020.Di tadv i esi sop26mei 2020( BE37/ 20)doordemi ni s t er r aadgoedgekeur d, “ metdi enver st andedatdei mpl ement at i e,i ncl usi efgedoogt er mi j n( 3j aar )en af bouwr egel i ng( 2j aar ) ,5j aari npl aat sv an7j aarz al dur en” . 2.Vas t s t el l i ngWev er Cr oesNor m.Adv i esaangebodenaandemi ni s t er r aadop13 j ul i 2020doort us s enkomtv andeMi ni s t er Pr es i dent .Di tadv i esi sop21j ul i door demi ni s t er r aadgoedgekeur d.Vr aagpunt enmetbet r ekki ngt otdecomponent ‘ pens i oen’z i j ni nhetv er v ol gadv i esv an26j ul i 2020opgenomen.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

3.I nv oer i ngWev er Cr oesNor mi ndepubl i eke-ens emi publ i ekes ect or .Adv i es aangebodenaandemi ni st er r aadop26j ul i2020doort ussenkomstvande Mi ni s t er Pr es i dent .I ndi tadv i esdoetdeCommi s s i ev oor s t el l env ooreendeugdel i j k e ver anker i ngvandeWever Cr oesNor m al smedevoor st el l envoorvr i j wi l l i ge medewer ki ngv andehui di get opf unct i onar i s s enaandei nv oer i ngv andez e nor m.Di tadv i esi sdoordemi ni s t er r aadop28august us2020( BE52/ 20) goedgekeur d. 4.Posi t i oner i ngCommi ssi eCor por at eGover nancei nhetl i chtvanr ecent e ont wi kkel i ngen,d. d.3augus t us2020.I ndez ebr i efadv i s eer tdeCommi ss i eom t eov er l eggenmetdeRMRi nz akedubbel i ngent us s endeLandenpakket t endi e op6j ul i 2020doordeRMRaanAr ubaz i j naangebodenal s medehetconcept Mas t er pl anâ&#x20AC;&#x2DC; Repos i t i oni ngOurSai l s â&#x20AC;&#x2122;v an27j ul i 2020endet aakopdr achtv ande Commi s s i e. 5.Anal y s eont wer pLands v er or deni ngnor mer i ngt opi nkomensdd.29s ept ember 2020. 6.Benchmar kbez ol di gi ngenpens i oenMi ni s t er s Pr es i denti ndeCar i bi s chel anden eni nNeder l andd. d.5okt ober2020. 7.Door l i cht i ngt opi nk omensi ndepubl i ek e-ens emi publ i ek es ect ord. d.11nov ember 2020. 8.Dewet t el i j kenor mer i ngv ant opi nkomens :r eact i eopbr i efDWJZv an6nov ember 2020( DJWZ20091)i nz akedeLands v er or deni ngnor mer i ngt opi nkomens ,d. d. 12nov ember2020. 9.Ver s ober i ngpens i oenenpol i t i ekeambt s dr ager sd. d.3december2020. Cor por at eGover nance. 10.Pl anv anaanpaki nt r oduct i eCor por at eGov er nanceov er hei ds gel i eer deent i t ei t en Ar uba,d. d. 13mei 2020.Aangebodenop14mei 2020engoedgekeur ddoorde Mi ni s t er Pr es i dentd. d.18mei 2020. 11. Adv i esaandeMi ni s t er Pr es i dent ,i nz akebenoemi ngl edenRaadv anCommi s s ar i s bi j deT er mi nal di Ener gi aAr ubad. d.9j uni 2020. 12.Cor por at eGover nancei nAr uba.Resul t at envandenul met i ngCor por at e Gov er nanceui t gev oer ddoordeCommi s s i eCor por at eGov er nance.Aangeboden aandeMi nAZop2nov ember2020.Di tr appor twor dti nj anuar i 2021gepubl i ceer d. 13.Vi s i edocumentCor por at eGov er nanceAr uba.Ui t dagi ngenenopl os s i ngs keuz es v oordev er s t er ki ngv andecor por at egov er nancei ndepubl i eke-ens emi publ i eke s ect ord. d.14nov ember2020.Bi j di tdocumenti st ev enseenPr ot ocol v oorde v er s t er ki ngv andecor por at egov er nancebi j ges l ot en.Heti sdebedoel i ngdatdi t v oor ui t l opendopdet ots t andt ebr engenLands v er or deni ngcor por at egov er nance, bi j l ands bes l ui twor dtv as t ges t el d.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

2. 4:I NTEGRI TEI TSKAMER DeMi ni s t erheef tdeCommi s s i ev er s t er ki ngdemocr at i s chbes t el metdet aakv ande i ns t el l i ngv andeI nt egr i t ei t s kamerbel as t .Der andv oor waar denv oordei nbeddi ng v andeI nt egr i t ei t s kamerv ol genui teeneer s t eadv i esv anRaadv anAdv i esi nz akede i ns t el l i ngeni nbeddi ngv aneenI nt egr i t ei t s kamer .Vol genshetadv i esi sv oorhet wel s l agen v an een I nt egr i t ei t s kamereen i nt egr aali nt egr i t ei t s bel ei d nodi g en er di eneni nt egr i t ei t s bev or der endemaat r egel engenoment ewor den. Debet r okkenhei dv andeCommi s s i ev er s t er ki ngdemocr at i s chbes t el i snoodz akel i j k, maardeCommi s s i ekonnogni ets t ar t enmetdev oor ber ei di ngenv ooreenl ands v er or deni ngt eri nst el l i ngvandeI nt egr i t ei t skamer .OmdatdeI nt egr i t ei t skamereen z ogenaamdv as tcol l egev anadv i esz al wor dendatz i j ncons t i t ut i onel ebas i sheef ti n Hoof dst ukI VvandeSt aat sr egel i ngvanAr uba,behoef tvoordei nst el l i ngvaneen I nt egr i t ei t skamerdeSt aat s r egel i ngni ett ewor dengewi j z i gd:dez ekenti mmer sal eenbas i sv oorder gel i j kecol l eges .Di tmaakthetwet gev i ngs t r aj ecteenv oudi ger .I n 2021wor denmi ddel enbes chi kbaarges t el dv oorhetops t ar t env andi tt r aj ect .

2. 5:I NI TI ATI EFVANDESTATEN:OMBUDSMAN, LANDSVERORDENI NG SCREENI NG,LANDSVEROR DENI NG FI NANCI ERI NG POLI TI EKEPARTI JEN DeSt at env anAr ubahebbenopz i chgenomenom eendeel v anheti nt egr i t ei t s t r aj ect ui tt ev oer en.DeSt at enhebbendr i eont wer pl ands v er or deni ngenopges t el d,di ei n 2002z i j nbehandel d,enwaar v ant weei n2020z i j naangenomen.Hetgaatom de Lands v er or deni ngOmbuds manendeLands v er or deni ngf i nanci er i ngpol i t i ekepar t i j en. Del ands v er or deni ng s cr eeni ng pol i t i ekeambt s dr ager si snog i nbehandel i ng en wachtopnaderadv i esv andeDi r ect i eWet gev i ngenJur i di s cheZaken.I n2021z al ookdi tt r aj ectaf ger ondwor den.

2. 6:OECD/ UNDPGOVERNANCEHUB Debet r okkenhei dv anAr ubabi jhetUNDP-enOECDpr oj ectopdeGov er nance HUB( SDG16)i sv oor t gez et .Decont act enmetdeOECDbegi n2020war eni nt ens i ef metdebedoel i ngom v i ahet“ Gov er nmentHub I ni t i at i v e”concr et emani er ent e v i ndenom eenpr oj ectomt r entdeugdel i j kbes t uurmetder eger i ngv anAr ubat e s t ar t en. oj ect bes chr i j v i ngenv ooreenpr oj ectui t s l ui t endv oorAr ubaofv ooreenr egi onaal Pr pr oj ectwer denont wi kkel dom commi t mentenf ondsenvei l i gt est el l en.I nde t ussent i j d,i sdeaandachtenener gi eger i chtophetv er z acht env andepandemi een opher st elenaanhetei ndevan2020i shetcont actgeï nt ensi veer d.Erwor dtnu over wogenom eenr egi onaalev enementt eor gani s er endi ef onds enkangener er en v oorhetui t v oer env anhetpr oj ectomt r entdeugdel i j kbes t uur .

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

â&#x20AC;&#x153;

I NTEGRI TEI T

I S HETJUI STEDOEN, WETEND DAT

NI EMAND ZALWETEN OFJEHETAL

DAN NI ETHEBTGEDAAN.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

OVE RHE I DS Z ORG 3 Dewer kz aamhedenopdi tgebi edz i j nenor m.Hetbet r ef tder egul i er ewer kz aamheden,al smededewer kz aamhedeni nhetkadervanhetBel ei dspl anVer l agi ng Per s oneel s kos t en( BVP) .

3. 1:BELEI DSONTWI KKELI NG Denadr ukl agopdebeher s i ngv andedoor v oer i ngv anhetBVPenhetr appor t er en hi er omt r enti ndekwar t aal ui t v oer i ngs r appor t age.Debel angr i j ks t eas pect enhi er v an war en: a.Dev er der emat i gi ngv ani ndi ens t nemi ngenv anper s oneni ndi ens tv an LandAr uba; b.Debeper ki ngv anv er v angi ngv anambt enar enbi j ui t st r oom,pens i oner i ng; c.Dev er der epl aat s i ngv annonact i ev enui tdeov er t ol l i ghei ds poel ,v an27 per s onenop1j anuar i 2020t ot18per s onenper31december2020 d.Deaanpakov er wer kpr obl emat i ek,meti nacht nemi ngv andeaanbev el i ngenv an hetCaf tenCART AC; e.Deaanpakv andez i ekt ev er z ui mpr obl emat i ek;

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

3. 4:I NDI VI DUELERECHTSPOSI TI EZAKEN Naas tdi tal l es ,i sookgewer ktaandei ndi v i duel er echt s pos i t i eadv i s er i ng,j ur i di sche aangel egenhedenz oal sr echt s z aken,endepay r ol l ger el at eer dez aken. Dewer kv oor r aadper1j anuar i2020was1968enper31december20201326.Er z i j ni n20206567s t ukkenbet r ef f endeper s oneel saangel egenhedenaf gehandel den ui t geboekt . I nhetj aar2020hebben142per s onendedi ens tv er l at en,en59v andedaar door opengev al l env acant ef unct i esz i j ndaar neweerv er v ul d. Vande142per sonendi ededi ensthebbenver l at enbet r ef t •5% ov er l i j den •9% di s ci pl i nai ront s l ag •17% ei ndev anhuncont r act( i ncl opz eggi ngcont r actenni etbehal en v aneenopl ei di ng) •17% VUT •23% pens i oenger echt i gdel eef t i j d •28% opei genv er z oek

3. 5:NONACTI EVEN Dev i s i ev anKabi netWev er Cr oesi som hetaant al nonact i ev eper s onen,i ndez gn. “ ov er t ol l i ghei ds poel ” ,t er ugt ebr engenop0. Per1j anuar i2020washetaant al27,enper31december2020washetaant al gedaal dt ot18. I nmi ddel sz i j n9per s onengepl aat s ti ndet as kf or cesv anhetcr i s i st eam,enz i j ndus nog9per s oneni ndeov er t ol l i ghei ds poel ,waar v an5moei l i j kpl aat s baarz i j n.Aanhet begi nv anKabi netWev er Cr oeswar ener82per s oneni ndeov er t ol l i ghei ds poel , v andaagz i j ndater9. Ver gel ekenmetdes t andper1j anuar i 2018,82bet ekenteenv er l agi ngv an89%.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

â&#x20AC;&#x153;

D MENSEN GOED GENOEG OP LEI ZODATZEKUNNEN VERTREKKEN.

BEHANDELZEGOED GENOEG, ZODATZEDAT

NI ETHOEVEN TEDOEN.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I NNOV A T I E

Hetkabi netWev er Cr oesv oer teeni nt egr aali nnov at i ebel ei dwaardemenscent r aal s t aat .I ndi tv er bandwer kthetMi ni s t er i enauws amenmetDeSt i cht i ngAr ubaFut ur a Foundat i on( Fut ur ai nnovat i el ab) .Fut ur ai nnovat i el abhoudtz i chbez i gmethet ui t v oer env ans peci f i ekei nnov at i epr oj ect eni nopdr achtv anhetMi ni s t er i ev anAl gemeneZakenenwor dtmedeonder s t eunddoorheti nnov at i et eam v anhetMi ni s t er i e. I ns panni ngenom t ei nnov er enges chi edenel kedagdooral l edi ens t enendi r ect i es . Noemens waar di gi ndi tkaderi sdedi gi t al i ser i ngv andepr ocedur et othett oekennen v andeni euwer i j bewi j z en,di es i ndsdecember2020doorDi ens tBur ger l i j keSt and enBev ol ki ngs r egi s t erwor dtui t ger ei kt .Doordeov er namedoorDBSB endoorde di gi t al i ser i ng i sdevei l i ghei d enbet r ouwbaar hei d vanhetr i j bewi j saanzi enl i j k ver hoogd,al s mededenauwkeur i ghei dwaar meehetr i j bewi j swor denopges t el d.Er moetdi gi t aal eenaf s pr aakwor dengemaakt ,endewacht t i j denz i j naanz i enl i j kkl ei ner gewor den. Hi er navol gteensamenvat t i ngvandebel angr i j kst ei nnovat i epr oj ect en eni ni t i at i evendi eFut ur aonderzi chhadi n2020.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

VoorOr anj es t adz i j nerv er s chi l l endeact i v i t ei t engeor gani s eer dz oal smov i eni ght s en v er s chi l l endecar nav al act i esi n samenwer ki ng metwi nkel si n debi nnens t ad. Doordepandemi ewasdef ocusmeerophetopz et t env aneenni euwes t i cht i ngdi e hetbeheervanOr anj est ad zalover nemen,namel i j kSt i cht i ng Cent r o Beheer Or anj est ad.Di thi el donderanderi nges chi kt ekandi dat enz oekenom t oet r edent ot hetbes t uurenaf r ondenv anhetbedr i j f s pl an. der , al sr es ul t aatv andev er s chi l l endebewus t wor di ngs pr oj ect enenonder z oeks pr oVer j ect endatAREAheef tgedaani n2019en2020,z i j nerv er s chi l l endeni euweonder nemi ngenont s t aani ndebi nnens t ad,bov env er di epi ngendi enuappar t ement enz i j n gewor den,enni euwe‘ bout i que’wi nkel saanhetei nd v andewi nkel s t r aatCay a Bet i coCr oes . HetAREApr oj ectv oorbi nnens t adOr anj es t adz al i n2021v ol l edi gdoordeSt i cht i ng Cent r oBeheerOr anj es t adwor denov er genomen.

4. 6:I NNOVATI ETI JDENSDECOVI D19CRI SI S I ndewekenv oor af gaandaandeCOVI D19cr i s i senheteer s t ebev es t i gdecor onav i r us gev alopAr ubaant i ci peer deenber ei ddeFut ur az i chv ooropeenmogel i j ke COVI D19i mpact .I nov er l egmets t akehol der sheef tFut ur ahaarpr i or i t ei t env er l egd om zi cht econcent r er enophetonder st eunenvander eger i ngenst akehol der s t i j densdev r oegeenmoei l i j ks t ef as env andecr i s i s . OmdatFut ur aeendi gi t al f i r s t or gani s at i ei s ,konhets nel ui t gr oei ent oteencr i s i si nnov at i el abt oendecr i s i st oes l oeg.HetFut ur at eam,gebr ui kmakendv anbes t aande mi ddel en,hadmankr achtgel ev er dwaarov er eengekomen,om der eger i ngt eonder s t euneni ndez et i j dv annoodi nhetbel angv anhetAr ubaans ev ol k. Dei ni t i at i ev enwar enbr eed,metname:opz et t env aneenCr i s i sI nnov at i onLabt er al gemeneonder s t euni ngenpr oj ect managementv anv er s chi l l endeov er hei ds pr oj ect en, s t eunaandeDVG ( cr i s i s coör di nat orent echni s chappar at uur ) ,s amenwer ki ngv oor det ot s t andkomi ngv andeQuar ant ai neappDVG /Set ar ,i ns t el l env andeMoBLab enBLabsv oorpr oduct i ev an' PPE'v oorz or gv er l ener sen' f r ont l i ner s ' ,t abl et sv oor bej aar denhui z en,COVI D19Dat aDashboar d voorhetcr i si st eam,advi esi nz ake di gi t al i ser i ngi nv er bandmetonder wi j si nt i j denvanCOVI D,bewust maki ngscampagnes,i nnovat i efpr oj ect managementLoons ubs i di e,onder z oeki nz akemogel i j khedenT el emedi ci ne.

4. 7:DI RECTI EVOORI NNOVATI E I n2019z i j ndewer kz aamhedengest ar tmetbet r ekki ngt otheti nst el l envaneen di r ect i evoori nnovat i e.Hetpr oj ecti snui ndel aat st ef asez odatdeDi r ect i evoor I nnovat i ebegi n2021i nges t el dkanwor den.Zodr aoper at i oneel ,z al deDi r ect i ev oor I nnov at i edecoör di nat i ev anheteGov er nment pr oj ect ,al s mededecoör di nat i ev an deui t v oer i ngv anhetMas t er pl anRepos i t i oni ngOurSai l sov er nemen.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

â&#x20AC;&#x153;

BESTAANDEPROBLEMEN OP DEZELFDE WI JZEPROBEREN OP TELOSSEN, LEVERTHETZELFDE RESUL T AATOP. DAAROM I SI NNOVATI EBELANGRI JK. NNOVATI EI S HETZOEKEN I NAAR NI EUWEOPLOSSI NGEN

VOOR BEST AANDEPROBLEMEN,

OM ANDERE RESUL T ATEN TEKRI JGEN.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

E NE RGI E

5. 1:NATI ONAALENERGI EBELEI D Ener gi ei sv anv i t aal bel angv oorAr ubav anwegehaargr ot ei nv l oedopdes amenl ev i ng endeeconomi e.Ener gi eendr i nkwat er( gepr oduceer dmetener gi e)z i j nbas i s behoef t enens pel eneenr ol i nbi j naal l emaat s chappel i j keeneconomi s cheact i v i t ei t en. Dekos t pr i j sv anener gi ei seens t er kebepal endef act orv oordemacr oeconomi s che ens oci aal economi s cheont wi kkel i ngv anhetei l and. I n2019maakt eAr ubav oor83% v anhaarel ekt r i ci t ei t s opwekki ngenv r i j welalhet wegt r ans por tgebr ui kv anf os s i el ebr ands t of f en.Der es t er ende17% aanel ekt r i ci t ei t wer dopgewektmetbehul pv anwi ndmol ensenz onnepanel en.Deaf gel openj ar en haddel okal ebr ands t of f eni mpor teenwaar dev anAf l .250t ot300mi l j oenperj aar . Det ot al eemi s s i ev andeener gi e-ent r ans por t s ect orov erdeaf gel openj ar enwas r uwweg8mTCO2percapi t a/ j aar . Degr ot eaf hankel i j khei dv anf os s i el ebr ands t of f enheef tt al v ancons equent i esz oal s negat i ev eef f ect env oorener gi ez eker hei d,debet al i ngs bal ans ,dedev i ez enr es er v e, denoodz aakom dev ol at i l i t ei ti ndei nkooppr i j sv anf os s i el ebr ands t of f ent emi t i ger en endeui t s t ootv anbr oei kas gas s enz oal sCO2di enadel i gz i j nv oorhetmi l i eu.Heti s ev i dentdatAr ubahaaraf hankel i j khei dv anf os s i el ebr ands t of f enz os nelmogel i j k di entt ev er mi nder endooreent r ans i t i enaarl okaal opgewekt eher ni euwbar eener gi e.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Hetnat i onal eener gi ebel ei dwor dtdaar om ver anker di ndevol gendevi si e: -Hetwaar bor genv ant oegangt otbet aal bar e,bet r ouwbar eens choneener gi ev oor al l eAr ubaans ebur ger s ,bedr i j v enenbez oeker s ; -Deener gi ev oor z i eni ngv anAr ubawor dtui t er l i j kper2050kl i maat neut r aal en z el f v oor z i enendmi ddel sl okaal opgewekt eher ni euwbar eener gi ez onderconces s i est edoenaanbet aal baar hei denbet r ouwbaar hei d.Dekr i t i s ches ucces f act or en hi er v oorz i j nt echnol ogi s chei nnov at i esenhetber ei kenv ans oci aal -enecol ogi s ch accept abel eopl os s i ngenv oordei npas s i ngv anher ni euwbar eener gi e; -Ar ubaonder gaateeni ncl us i ev eener gi et r ans i t i ewaar i nbur ger senbedr i j v enz eer bewus tomgaanmetel ekt r i ci t ei tenwat er ,ers pr akei sv anv er duur z ami ngv ande bebouwdeomgev i ngenereenv er s chui v i ngpl aat s v i ndtnaarel ekt r i s chemobi l i t ei t . Bi j ni euwei ndus t r i ël eont wi kkel i ngi sers t er keaandachtv oorener gi eef f i ci ënt een hetbeper kenv anemi s s i es ; -Deener gi es ect ordr aagthi er meebi j aandeal gehel eduur z ameont wi kkel i ngv an Ar ubaeni nhetbi j z onderaanv er bet er i ngv andekoopkr acht ,bes t endi ghei dv an deeconomi e,dedev i ez env oor r aadeneens chonermi l i eu. Nat i onal edoel st el l i ngenenst r eef ci j f er s: -Reduct i eCO2ui t st ootmett enmi nst e45% ( pei l j aar2010t otaan2030,excl . r af f i nader i jef f ect en) ;di ti naans l ui t i ngophetdoel v andeVNom deopwar mi ng vandeaar det ebeper kent ot1, 5°Cel si us.St r evennaarkl i maat neut r al i t ei tper ui t er l i j k2050i naans l ui t i ngopdeOv er eenkoms tv anPar i j s ; -Ver hogi ngaandeel her ni euwbar eener gi ev anongev eer20% i n2020naar35% per 2024enmi ni maal 50% per2030; -T er ugdr i ngenv anhetgebr ui kv anz war es t ookol i e( HFO)v oorel ekt r i ci t ei t s pr oduc t i ev an3. 679Bbl / dag( 2018)naarongev eer2. 800Bbl / dagnaef f i ci ënt i ev er bet er i ng ( RECI P4/ SWRO3pr oj ect en)bi j denut s bedr i j v en;enbi j meerdan40% her ni euwbar eener gi ev er der ev er l agi nghi er v annaaronderde2. 000Bbl / dagperui t er l i j k 2030; -Ver hogi ngener gi eef f i ci ënt i ebedr i j v en,enhui s houdensenander eor gani s at i es met15% v anaf2020t otaan2030;en -Ver hogi ngaandeelel ekt r i schevoer t ui gennaarmi ni maal15% vanhetaant al per sonenaut o’ s per2030. Voor naamst emaat r egel en: -I mpor t v er bodopt r adi t i onel ei nef f i ci ënt ev er l i cht i ngenkoel appar at uur( nadert e s peci f i cer en) ; -I nt r oduct i ev anr i cht l i j nenv oorv er duur z ami ngv andebebouwdeomgev i ng. -Par t i ci pat i ebur ger senmaat schappel i j kepar t i j enbi jwi nd-enz onneener gi epr oj ect en; -Her ev al uat i ev andequot av oordecent r al eopwekdoorhui s houdensenbedr i j v en. -I nt r oduct i enul t ar i efi nv oer r echt enopel ekt r i s chev oer t ui genv oorper i ode 20212025enhandhav eni nv oer r echt ent ar i efv an12% v oorhy br i deaut o’ s ;

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

-St er keaandachtv oorener gi eef f i ci ënt i e,hetbeper kenv anemi s s i esofmogel i j ke CO2af v angbi j ni euwei ndus t r i ël eont wi kkel i ng,i ncl us i efder af f i nader i j ; -Pr ogr ammav oorbes t r i j di ngener gi ear moede; -Pr ogr ammav oorv er duur z ami ngov er hei d( ener gi ebes par i ngov er hei ds gebouwen) ; -I ns t el l env aneenef f ect i efr egel gev i ngs kaderv oordeener gi es ect or ;en -Ver vol gst udi enaardemogel i j khedenenhaal baar hei dvaneenver snel de decar boni sat i eambi t i ev oor2030i naans l ui t i ngopdeOv er eenkoms tv anPar i j s . Erwor dteenui t v oer i ngs pr ogr ammai nges t el dv oori mpl ement at i ev anhetener gi ebel ei d.T ev enswor dtereenmoni t or i ngf unct i egedef i ni eer daangaandedev oor t gangv andeener gi et r ans i t i econf or m met hodi ekenv andeSDG’ s .

5. 2:RAFFI NADERI J Op30apr i l2020wer dei ndel i j keenbeëi ndi gi ngs cont r actmetCi t goonder t ekend, nadatop9okt ober2019eenMemor andum ofUnder s t andi ng( " MoU" )t erz akewas get ekendmetCI TGO.Di tavont uurheef tdeRDAt ochwelveelf i nanci ël eschade opgel ever di ndev or mv angeder f del eas ei nkoms t enenLandAr ubaz el faandeni et ger eal i s eer debegr ot i ngs i nkoms t enz oal sdez egepr oj ect eer dwar en. De onder handel i ngs commi s s i e had v anafhet begi n een dui del i j ke opdr acht gekr egenv andeReger i ngdatheteencondi t i os i nequanonwasdatdewer knemer s vanCI TGO geenschademocht enl ei denal sgevol gvandebeëi ndi gi ngvande cont r act enmetCI TGO.Nas omsmoei l i j keonder handel i ngenheef tCI TGO ui t ei ndel i j kdewer knemer sbet aal ddathenr echt enst oekwam. Di thadopz i cheenbel angr i j k v oor deel .Dewer knemerbl eefni eti ndeonz eker hei dwatermethem z ougebeur en bi j eenev ent uel ebedr i j f s ov er name. Eenanderbi j komendv oor deelv anhetf ei tdatdewer knemer sv ol l edi gz i j ns chadel oosges t el deer s tdatdeni euweoper at orni etmeteenf i nanci ël epos tv anov er genomenwer knemer smetv el edi ens t j ar enwor dtov er nemen. Ali nf ebr uar i2020i sdeol i eov er s l agt er mi nalaandeRef i ner i adiAr ubaNV( RdA) ov er gedr agen.DeRdAkonecht erpas tnadeonder t ekeni ngv anhetbeëi ndi gi ngs cont r actmeteenf as t t r ackt enderbegi nnenom geï nt er es s eer denaant et r ekken v oordet er mi nal .Aanhetei ndev andez et enderwaseen3t algeï nt er es s eer den ov er gebl ev en. Degenemetwi eui t ei ndel i j keencont r actwer donder t ekendbl eefacht er afi ngebr eke waar doorhetcont r actwor dtopgez egd.Eenkor t et i j ddaar nawer dereenni euwe geï nt er es s eer degev onden.DeRdAbegonmet eenmetdeonder handel i ngenenhet i sz ov erdatnog i nj anuar i2021 een cont r actv oorde ol i eov er s l agt er mi nalz al wor denonder t ekend.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Bel ei dsui t gangspunt en Al sui t gangspunthadder eger i ngvoorhetvol gendebel ei dsposi t i esgekozen: e en Ar bei d:de t oekoms t i ge act i v i t ei t en op kor t e en l ange t er mi j n •Economi moes t enger i chtz i j nophetl ev er envaneenbel angr i j kebi j dr ageaandeAr ubaans e economi eophetgebi edv andegr oei v anhetBNP ,ar bei ds mar kt ont wi kkel i ngenv er bet er i ngv andebet al i ngs bal ans ;al dusz ov eel mogel i j kbi j t edr agent oteconomi s che di v er s i f i cat i eeneconomi s chev eer kr acht . Economi s chher s t el engr oei wor denz eernoodz akel i j kgeachtom deov er hei ds i nkoms t ent ev er hogen, des t aat s s chul daft el os s enendel as tv andeaf l os s i ngv anl eni ngen t ever mi nder enenui t ei ndel i j keenevenwi cht i gebegr ot i ngt er eal i s er enom ni euwe duur z ame ov er hei ds i nv es t er i ngen mogel i j kt e maken i n het bel ang v an het maat s chappel i j kwel z i j n. •Mi l i eu,gezondhei denvei l i ghei d:t oekoms t i geact i v i t ei t enmoes t endebes t aande mi l i euwet gev i ngenv oor s chr i f t eni nachtnemen,ant i ci per enopmi l i euwet gevi ngi n ont wi kkel i ng( bi j v oor beel dROPV)endebes t epr akt i j kenv andei ndus t r i eophet gebi edv angez ondhei d,mi l i euenv ei l i ghei d( HSE)i nachtnemen.Eenal gemene doel s t el l i nghi er bi j washetnas t r ev env an" Cl eanGDP" . •Bui t enl andsbel ei d:det oekoms t i geact i v i t ei t enmoes t ent eal l ent i j dehetbui t enl andsbel ei dv anhetKoni nkr i j kderNeder l andeni nachtnemenenr ekeni nghouden metdeeconomi s cheenhandel s s anct i esdi egehandhaaf dwer dendoorhetAmer i kaans e Of f i ce ofFor ei gn As s et sCont r ol( OFAC) .De t oekoms t i ge i nves t eer der s z oudenookwor denges cr eenddoordenat i onal ev ei l i ghei ds aut or i t ei t en( VDA,I nt er pol )v anAr uba. •Ener gi ezeker hei d:hetwaar bor genv anbr ands t of z eker hei d( l okal el ev er i ngv an benz i ne,di es el ,v l i egt ui gbr ands t of f enenHFO) wer dv ancr uci aal bel anggeachtv oor dewer ki ngv andeAr ubaans eeconomi eens amenl ev i ng.Der eger i ngendeRdA z oudendaar om s t r ev ennaareenbr ands t of i nv oer ket endi ez ov eel mogel i j konaf hankel i j kwasv ant oekoms t i gebui t enl ands ei nv es t eer der s . T oekomst i ger i cht i ng: I nover l egmetRdA gafder eger i ngdevol gendeonmi ddel l i j ker i cht i ngmet bet r ekki ngt otdeAr ubaRef i ner y: •Over sl ag:al sgev ol gv andewer el dwi j deCOVI D19cr i s i s,wasereenz eers t er ke i nt er nat i onal ev r aagnaarr uweol i eops l agcapaci t ei t .Der eger i ngendeRdAwar en heter ov ereensdatRdAv i aTdEAdeol i eov er s l agf aci l i t ei tz el fz ouexpl oi t er en( d. w. z . ' t ankl eas e' ) .Hetdoelhi er v anwashetgener er env ani nkoms t env oorRdA ende Ar ubaans eeconomi e.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

â&#x20AC;&#x153;

OVERSTAPPEN VAN

FOSSI ELENAAR SCHONEENERGI E, I S GEEN KUNST.

DEKUNSTI S OM DATOP EEN VERANTWOORDELI JKEMANI ER TEDOEN.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

VOORUI T BL I K 2 0 2 1

Nadeer gs t ecr i s i si ndemoder neges chi edeni s,z al hetj aar2021i nhett ekens t aan v andeweder opbouw. I ndeeer s t emaandenv anhetj aarz al di tnoggepaar dgaanmetdei ns panni ngenom deCov i d19pandemi eondercont r ol et ehouden,ent egel i j ker t i j dz alergewer kt wor denaandeeconomi s cheweder opbouw.Ui t er aar di shetv acci nat i epr ogr amma i ndez ecr uci aal .Wi j z ul l enAr ubabet erens t er kermaken. Hoe?Meteengedi v er s i f i ceer deeconomi e,bes t aandeui tmeer der eeconomi s che pi j l er s ,waar bi j gez egdmoetwor dendathett oer i s meDebel angr i j ks t eeconomi s che pi j l erv anAr ubaz al z i j n,naas ti ndus t r i eenl andbouw.Daar naas twor denander epi j l er s ont wi kkel dopbas i sv andeeconomi s chev i s i ev anKabi netWev er Cr oes20192021, endez esv eel bel ov endes ect or en. Doorde bur eaucr at i er ondom over hei dspr ocessen t e ver mi nder en ofz el f st e el i mi ner en,doordear bei ds wet gev i ngt ef l exi bi l i s er en,dooreenbel as t i ngher v or mi ng, doordi gi t al i s er i ngv anov er hei ds pr oces s enendoorui t br ei di ngv andewet gev i ngs capaci t ei t .Di tz aldeov er hei df l exi bel ermakeni nhetaant r ekkenv an( bui t enl ands e i nv es t er i ngen)enweer baar dermakent egent oekoms t i ges chokken,z oal sv er v ati n hetmas t er pl anâ&#x20AC;&#x153; Repos i t i oni ngOurSai l s â&#x20AC;? . I n2021z ul l endei n2020gemaakt eaf spr akenmetNeder l andi nhetkadervande l i qui di t ei t sst eun en her vor mi ngen,nader e gest al t e kr i j gen,en kan gez amenl i j k gewer ktwor denaandeweder opbouw. Hetj aar2021s t aatooki nhett ekenv andepar l ement s v er ki ez i ngeni nAr uba,waar bi j hetvol kdemogel i j khei dkr i j gtz i chui tt espr ekenoverhetbel ei dvanKabi net Wever Cr oes,dati ndegoedet i j deneni ndemi ndergoedet i j den,hets chi pv ar ende heef twet ent ehouden,i nder i cht i ngnaarhetcr eer env anwel v aar tenwel z i j nv oor debur ger sv anAr uba.

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

â&#x20AC;&#x153;

C AFTER THEPANDEMI LLNOTONL Y ARUBA WI BOUNCEBACK, BUTWEWI LLALSO

BOUNCEFORWARD.

VE L YNWEVE RMEMI NI S T E ROFA RUBA E CROES, PRI T E DNAT I ONS UNI , 2020

Jaar ver sl ag2020vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

MINISTERIE VAN ALGEMENE ZAKEN DeMi ni st erPr esi dentvanAr uba Evel ynWever Cr oes