Jaarverslag 2018 - Ministerie van Algemene Zaken

MINISTERIE VAN ALGEMENE ZAKEN DeMi ni st erPr esi dent Evel ynWever Cr oes December2018

Voorul i gthetJaar ver sl ag2018vanhet Mi ni st er i evanAl gemeneZaken,I nt egr i t ei t ,Over hei dsz or g, I nnovat i eenEner gi e,AZI OI E. I ndi tj aar ver sl agwor dendewer kz aamheden,enbehaal de doel eni n2018der evugepasseer d,enwor dteenbl i k gewor penophetj aardatvooronsl i gt .

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Hethoef tgeenbet oogdat2018eenmoei l i j kj aarwas .

Vanwegehetont br eken v aneenor dent el i j keov er dr achtv anhetv or i gekabi netop17nov ember2017 washetbegi nvan2018st r oef .

Denadr ukl agi nhetbegi nv an2018opheti nkaar tbr engenv andewer kel i j ke f i nanci el esi t uat i e.Der eël ef i nanci el esi t uat i ebl eekveeler gert ez i j ndan ver wacht .Zel f sdedaar meebel ast edi enst en,al sookdemethett oez i cht bel ast ei nst ant i es,wer denonaangenaam ver r ast .

Kabi netWever Cr oesheef teenni euw f i nanci eelbel ei dopgest el d,het Fi nanci eelEconomi sch Memor amdum gebaseer d op t weebouwst enen: eenr eal i st i schpadom Ar ubavanhetpadnaarf i nanci eldebacl e,weerop hetpadvanduur z ameover hei dsf i nanci ënt ebr engen,enwaar bi jdemeest kwet sbar eni nonz egemeenschapwor denbescher md.I nhetkaderv an t r anspar ant i ei sdi tbel ei dmetdest akehol der s,al sookmetdeSt at env an Ar ubabespr oken.Ui t ei ndel i j ki sop22november2018eenni euw pr ot ocol onder t ekendmetdeMi ni st ervanFi nanci ënvanNeder l andendeSt aat s secr et ar i sbel astmetKoni nkr i j ksaangel egenheden,waar bi jaf spr akenz i j n gemaaktmetbet r ekki ngt oteenni euw f i nanci eelnor menkadervoor2019 t / m 2021,enwaar bi j af spr akenz i j ngemaaktt enaanz i envanhetaf bouwen vanhett oez i chtvanhetCaf t ,eni nopr i cht i ngvandeBegr ot i ngskamervan Ar uba.Methetonder t ekenenvandi tpr ot ocolkomteenei ndeaaneen onr ust i geper i odevanonz eker hei denkomterweerr usti nder el at i ebi nnen hetKoni nkr i j k.

T ensl ot t ezet t enwi jonsi nvoorhetber ei kenvande2030Sust ai nabl e Devel opmentGoal s( SDGs)metst eunvandeVer eni gdeNat i es.DeSDGs cr eër eneeni nt er nat i onaal r aamwer kom eenduur z ames oci aal economi s che gr oeii nAr ubat egar ander enenhetmi l i euhi er i nt ebescher menvoorde hui di geent oekomst i gegener at i es.DeSDGsz i j nder odedr aadi nhet t oepassenenont wi kkel envanbel ei ddoorhetKabi netWever Cr oes.Het Cent r aal Bur eauvandeSt at i st i ekheef ti n2018een“ basel i neassessment ” gedaan van t ar get sen i ndi cat or en en di tzalal sst ar t puntwor den gehant eer dv oordeont wi k k el i ngdi eAr ubaz al onder gaani nhet i mpl ement er en enmet envandeSDGs. I khoop datudi tj aar ver s l ag i nf or mat i efz ul tvi nden,enbengaar net ot nader et oel i cht i ngber ei d.

Metvr i endel i j kegr oet , DeMi ni st erPr esi dent Evel ynWever Cr oes December2018 Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

3

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Hetmi ni st er i evanAl gemeneZakencoör di neer thetal gemener eger i ngsbel ei d.En di tbel ei d heef ti nr ui mez i nal sui t gangspunthetbehar t i genvanhetal gemeen bel angvanhetAr ubaansevol kenhetopdeeer st epl aat stst el l envandemens,de bur ger .

I nhetv er l engdehi er v anenmeti nacht nemi ngv ande‘ s us t ai nabl edev el opmentgoal s’ ( SDG’ s) ,z oal sdoordeVer eni gdeNat i esgehant eer d,z i j nereenaant alpr i or i t ei t engest el d.

I nhetRegeer accoor d“ Hunt oPaAr uba”hebbendecoal i t i epar t i j enaf spr aken gemaaktoverdebel ei dsui t gangspunt envanKabi netWever Cr oes.

DeMi ni st erPr esi denti sbel astmet ,i ni edergeval ,ui t voer i ngvandeaf spr aken gemaakti nhoof ds t uk1.Hetbet r ef thi ereen12t al doel en,waar van5r eedsz i j nopgest ar t ,endeover i ge7i n2019z ul l enwor denopgest ar t .

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

4

ALGEMENEZAKEN

Voor t s heef tde Mi ni st erPr esi dentz i chz el faanvul l ende doel en gest el d,z oal s neer gel egdi ndeMemor i evanT oel i cht i ngbi jdeBegr ot i ng2018.Dez edoel enz i j n v oordemeer der hei dgehaal d.I ndehi er nav ol gendehoof ds t ukkeni nz akeI nt egr i t ei t , Over hei dsz or g,I nnovat i eenEner gi ewor dtnaderi ngedaanopdez edoel st el l i ng.

Al vor ensopdezegebi edeni nt egaan,vol gthi er naeenr el aasvanander e wer kz aamhedenendoest el l i ngendi ei n2018eenbel angr i j ker olhebbengespeel d.

5

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

ALGEMENEZAKEN ALGEMENEZAKEN

Si nds hetaant r eden van Kabi netWever Cr oes heef tde Mi ni st erPr esi dent aangegevendatv er s t er ki ngv andebandent us s enAr uba,Cur acaoenSi ntMaar t en hoogopdeagendast aat .Gel etopdekl ei nschal i ghei dvanonsl and,moetAr uba samenwer kenmetl andeni nder egi o.DeMi ni st erPr esi dentheef taangegevendat dez enauwer esamenwer ki ng ni etl ei dt otaut onomi ever l i es,i nt egendeel ,het maaktonsst er keri ndest r i j dom onz eaut onomi et ebehouden.

Op 5 apr i l2018 vond deeer st et op pl aat si n Cur acao t ussen deMi ni st er s Pr esi dent envanAr uba,Cur acaoenSi ntMaar t en;det weedevondpl aat sop26 okt ober2018i nSi ntMaar t enendeder dez albegi n2019pl aat svi ndeni nAr uba.

I n2019z aldever gader i ngwor denui t gebr ei dmetdeMi ni st er sv anFi nanci en.

Opdez ever gader i ngenwor dtgespr okenovernauwer esamenwer ki ngopgemeenschappel i j ke gebi eden,z oal si nt egr i t ei t sbevor der der i ng,mi gr at i epr obl emat i ek, cal ami t ei t best r i j di ng.

Op26okt ober2018hebbendeMi ni st er sPr esi dent eneensamenwer ki ngspr ot ocol onder t ekendom deSoci aalEconomi scheRadent el at ensamenwer keni nhet or gani ser envaneensymposi um overar bei dsmi gr at i e.Di tsymposi um z ali n2019 pl aat svi nden.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

6

7

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

8

ALGEMENEZAKEN

Demi gr at i ecr i si si nVenez uel az or gtvoorcont i nuebez or gdhei di nAr uba.Hetaant al per sonenaf komst i gui tVenez uel az ondereenl egal est at usneemtst eedst oe.De meest enkomenAr ubabi nnenvi al ucht ver bi ndi ng,al st oer i st ,maargaanni ett er ug.

Eenenkel i ngkomtmetboot j esbi nnen,eenz eergevaar l i j ket ocht .Dewanhoopi n Venez uel abr engtmensent othetpuntdatz i jhunl evenophetspelz et t en.

Hel aasi sop20okt ober2018gebeur dhet geenz ovoorwer dgevr eesd.Erwer den i n de buur tvan een boot j ei n Ser oe Col or ado,t wee l i chamen gevonden van mannendi ever dr onkenwar ent i j densdet ocht .Di theef tdeReger i ngvanAr uba er t oegenooptom degr enz enst r engert econt r ol er en,enom dez eaanl andi ngent e bemoei l i j ken,t erbescher mi ngvandemi gr ant enz el f .OokdeMar i nez alhi er t oe wor deni ngez et .

I nmi ddel si seenmul t idi sci pl i nai r ecommi ssi e,onderl ei di ngvant weeni euw benoemdeket enmanager s,doendeom aanbevel i ngent edoenaande Reger i ngvanAr uba,hoeAr ubazi chbet erkanvoor ber ei denopdezest r oom mi gr ant en,enwateri nspeci f i ekegeval l enkanwor dengedaan.

De asi el pr obl emat i ek wor dtook nauwl et t end gevol gd,op hethoogst e ni veau t us s endeMi ni s t erPr es i dentendeMi ni s t erv anBui t enl ands eZakenv anNeder l and.

Erwor denookgespr ekkengevoer dmeti nt er nat i onal eor gani sat i esz oal sUNHCR, RodeKr ui s.Ar ubaheef téénasi el pr ocedur e,enal l ebet r okkeni nst ant i esdi enen dez ei nachtt enemen.

Eer deri nhetj aarbl eekdathetUNHCRui tei genbewegi ng‘ asi el cer t i f i cat en’heef t ver t r ektaanmi gr ant en,z onderdatdez edeof f i ci el epr ocedur ehebbendoor l open.

DeReger i ngvanAr ubaheef thi er overophethoogst eni veaumet eenbespr eki ngen gevoer d metUNHCR om dui del i j keaf spr aken t emaken.Dever war r i ngen hi er omt r entdi ez i chi n2018hebbengemani f est eer d,z i j ni nmi ddel sopgekl aar d.

TussenAr ubaenVenezuel abest aanerveelbanden. st or i sche banden,economi sche banden,f ami l i ebanden.I n Ar uba wor dt Hi meegel eef dmetdesi t uat i ei nVenez uel a.

Aandeander ekantgel dtdatAr ubaeenei l andi smetbeper kt emogel i j khedenen gr ot eui t dagi ngen.Wi jwi l l enhel pen,maarwi jkunnenni etveelmeerdoen.Di t di l emmawor dtopdagel i j ksebasi sgoedaf gest emd.Eenbal anst ussenbei deni s vanessent i eelbel ang.

9

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

ALGEMENEZAKEN

DeCommi ssi ever st er ki ngdemocr at i schbest eli sop9apr i l2018doordeMi ni st er Pr esi dentendeMi ni st ervanJust i t i e,Vei l i ghei denI nt egr at i ebi jMBi ngest el d.De r eedsbest aandeHogeCol l egesvanSt aat ,deSt at en,deRaadvanAdvi esende Al gemeneRekenkamer ,hebbenhi er meei ngest emdenz i j nookal l el i d.Redenvoor i nst el l i ngvandecommi ssi ei sdati nhetRegeer akkoor d' Hunt opaAr uba'van 1november2017i saangegevendatdeHogeCol l egesvanSt aateenbel angr i j ke r olspel enbi jdewaar bor gi ngvandechecksandbal ancesbi nnenhetAr ubaanse st aat s best el ,datz i jdi et aak i n vol st r ekt e onaf hankel i j khei d en onpar t i j di ghei d moet enkunnenui t oef enen.I ndepr akt i j ki sgebl ekendathetnoodz akel i j ki som de r andvoor waar denvoordi eonaf hankel i j khei denonpar t i j di ghei dvandez ecol l eges t ever st er ken.Hi er t oei sdeCommi ssi ever st er ki ngdemocr at i schbest el i ngest el d.

Daar naas twi l der eger i ngdedeugdel i j khei dv anbes t uurbev or der endoordei ns t el l i ng vanni euweor ganen,z oal seenI nt egr i t ei t skamer ,eenBegr ot i ngskamereneen Ombudsman/ Ki nder ombudsman.

DeCommi ssi ever st er ki ngdemocr at i schbest elheef ti ndi tver bandi ndeeer st e pl aat sdeopdr achtom wet svoor st el l enenconvenant ent eont wi kkel envoorde ver z el f st andi gi ngendever st er ki ngvandebest aandeHogeCol l egesvanSt aaten t ent weedeom advi esui tt ebr engenoverdei nst el l i ng,onder br engi ngeni nr i cht i ng vanni euwest aat sor ganent erwaar bor gi ngvandedemocr at i scher echt sst aat .

DeCommi ssi ei svoor t var endmetdez ecompl exeopdr achtt ewer kgegaan.

Si mul t aan wor dtaan ver schi l l endewet sont wer pen en convenant en gewer kt .I n begi n2019wor dendeeer st epr oduct envandecommi ssi evoorbesl ui t vor mi ngi n demi ni st er r aadaangeboden,waar nadez ehetwet gevi ngspr oceskunneni ngaan.

Hetbet r ef ti ndeeer st epl aat seenwi j z i gi ngvandeSt aat sr egel i ng( eer s t et r anche) , di ebet r ekki ngheef tophetconst i t ut i oneelver anker envandeOmbudsman,de duur z ameov er hei ds f i nanci ĂŤn( methetookopdei ns t el l i ngv andeBegr ot i ngs kamer ) endever st er ki ngvandeRaadvanAdvi esendeRekenkamer .DeT weedet r anche z albet r ef f endever st er ki ngvandeSt at en.

Dez ewi j z i gi ngvandeSt aat sr egel i ngver gteenanderwet gevi ngst r aj ecteni som di er edenapar tgehouden.Voor t swor dti nbegi n2019eenni euwel andsver or deni ngRaadvanAdvi esaangebodenaandemi ni st er r aad.Bi jdi tont wer phor enook eenconvenantt ussenhetLandendeRaadeneenr echt sposi t i er egel i ng.Voor t s wor denergoedevor der i ngengemaaktmetdeni euwel andsver or deni ngAl gemene Rekenkamerendei ni t i at i ef Landsver or deni ngi nst el l i ngOmbudsman/ KI nder ombudsman.

Erwor dtges t r eef dnaaruni f or mi t ei tbi j deor gani ekebepal i ngenv oordeHogeCol l eges vanSt aat ,het geeni nhoudtdat ,nueenmaaleeneer st eont wer pbi j nager eedi s, bel angr i j kepr i nci pi ĂŤl eknopenz i j ndoor gehaktendeont wer penvoordeander e col l egesvaar tkunnenmaken.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

10

ALGEMENEZAKEN

I ngaande1j ul i2018i sdecommi ssi e“ soci alas sessment �i ngest el donderl ei di ng vandeMi ni st erPr esi dentbest aandeui t2per sonenui thetsoci aalvel d,di eeen onder z oekver r i cht ennaardepr ocedur esbi nnendei nst ant i esdi ebel astz i j nmet ki nder bescher mi ng,om nat egaanwatver keer di sgegaani ndepr ocedur esde bet r eur endedoodvandet weemi nder j ar i gej onget j esei ndnovember2017.

Daar t oe i nt er vi ewen de commi ssi el eden al l es spel er si n hetvel d,om t oteen dui del i j kbeel dt ekomen ofen waardepr ocedur eshebben gef aal di n het bescher menvandet weemi nder j ar i gej onget j es.Eri smaandel i j kst ussent i j ds ger appor t eer daandeMi ni st erPr esi dent .

Ei nddecember2018moestdecommi ssi eeenei ndr appor t agei ndi enenbi jde Mi ni st erPr esi dent ,echt ergel etopdeomvangvanhetwer ki sver z ochtom de t er mi j nt ever l engenmetmaxi maaldr i emaanden.Aandehandvandi tr appor t z ul l endenodi gewi j z i gi ngenwor dengedaani ndepr ocedur esbi jdever schi l l ende i nst ant i esom erz ekervant ez i j ndatpr ocedur eeli ndet oekomstal l escor r ect ver l ooptz odatki nder enbescher mdwor dendoordei nst ant i esdi edaar meebel ast z i j n.

I n november2018 i s dez e commi ssi e doorde Mi ni st erPr esi denti ngest el d bes t aandeui tv er s chi l l endeper s oneni nhets oci aal v el d, al s medev er t egenwoodi ger s vandemi ni st er s.Dez ecommi ssi ez aldeReger i ng vanAr ubaaanbevel i ngen pr esent er en hoe de l evenskwal i t ei tvan per sonen metspeci al e behoef t en kan wor denver bet er d,enwel kest appenonder nomendi enent ewor denom t ekomen t otmeeri ncl usi e.

Hi er bi jwor dtgedachtaanhetl evenscycl usvandemens:vanafdegeboor t e,door mi ddel vanmeeronder st euni ngaandeouder s,school j ar en,doormi ddel vanmeer st udi emogel i j kheden en naschool seopvang,wer kgel egenhei d,doormi ddelv an mogel i j khedent ott oet r edi ngv andear bei ds mar kt ,hui s v es t i ng,doormi ddelvanui t br ei di ngvanwoongel egenhedenvanmensenmetspeci al ebehoef t en,gez ondhei dsz or g,doormi ddelvan r echt svaar di gegez ondhei dsz or g,en ouder enz or g, doormi ddelvaneenwaar di gez or g.

Daar t oe z ul l en r eedsui t gebr acht er appor t en wor den ger evi seer d,en event ueel naderaangevul dsamengevoegdwor dent oteenei ndpr oduct .Decommi ss i ez al wer kgr oepeni nhetl evenr oepenbest aandeui tper sonenui thetsoci aalvel d.De voor z i t t eri smoment eeli n deor i ĂŤnt at i ef ase,en vol genspl anni ng z ali nj anuar i wor denbegonnenaandekor t e,mi ddel l angeenl anget er mi j npl annen. deri sgewer ktaandev oor ber ei di ngv ant weecommi s s i esdi edeMi ni s t erPr es i dent Ver i nbegi n2019z al i nst el l en,t . w.Commi ssi eseksueel mi sbr ui k,om depr ocedur esen wet gevi ng op el kaaraft e st emmen z odatseksueelmi sbr ui ksnelkan wor den aangepakt , enCommi s s i ebeheer s i ngov er wer kkos t en, om dekos t eni . v . m. ov er wer k t ever l agen.

11

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

ALGEMENEZAKEN

I nhetRegeer accoor d“ Hunt o PaAr uba” i saf gespr okendatdeMi ni st er smet mi nderper soneelz ul l engaanwer kendandevoor ganger s.Eri saf gespr okendat el kmi ni st er i emaxi maal25medewer ker sz alaant r ekken,eni n2018i svoorhet Mi ni st er i evanJust i t i eVei l i ghei denI nt egr at i ehetmaxi mum ver hoogdt ot30gel et opdecompl exi t ei tvanhetmi ni st er i e.

Bi j hetbur eauvandeMi ni st erPr esi dentwer ken22medewer ker s,eenver s chi l van 125mi nderdandevor i geMi ni st erPr esi dent .Dedaar meegemoei dekost enbedr ag Af l .8, 5mi j l oenmi nder ,oft ewel76% mi nder .Hi er meeheef tdeMi ni st erPr esi dent vol daanaandeaf spr aakgemaakti nhetRegeer accoor d.

Ookdeov er i gekost envanhetBur eauvandeMi ni st erPr esi dentz i j nbedui dend l ager ,der ei s-enver bl i j f skost en,dekost envanvoor l i cht i ngenpr omot i eende kost eni . v . m.l easevanvoer t ui gen.Dez ever l agi ngl ever teenbespar i ngopvan Af l .

862.

500, .

Zoi sondermeerookbes l ot enom debes par enopdepos t‘ v oor l i cht i ng enpr omot i e’doorgebr ui kt emakenvandedi enst envanBUVO.

Hetbur eauvandeMi ni st erPr esi dentzal ,metdebeper kt emensen enmi ddel en,zi chbl i j veni nzet t envoorhetui t voer envanhet Regeer pr ogr amma“ Hunt oPaAr uba”endeMi ni st erPr esi dent bl i j venbi j st aani ndeui t oef eni ngvanhaart aak.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

12

13

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I NTEGRI TEI T

Al sui t gangs puntv anhetbel ei dv oorheteer s t ej aarwor dtdenadr ukgel egdophet cr eër env anbewus t wor di ngophetgebi edv ani nt egr i t ei t ,der hal v epr ev ent i ef .Met di tpr ocesi seenaanv anggemaaktmetdeaankondi gi ngv andei ns t el l i ngv anhet Bur eauper1okt ober2018enev eneensdeaanwi j z i ngv aneenkwar t i er makerdi e onder s t eundwor dtdoordeDepar t ament oRecur s oHumano. v ol gensi sdoordeDepar t ament oRecur s oHumanoeendi ens t hoof denconf er ent i e Ver get i t el d“ Lei der s chapenI nt egr i t ei t ”op17okt ober2018geor gani s eer d,waar mee nadr ukkel i j khetonder wer pv ani nt egr i t ei topt af eli sgebr acht .Debedoel i ngi sdat eens oor t gel i j keconf er ent i ei ndet oekoms tweerz al wor dengeor gani s eer d.

Bewus t wor di ngonderdeov er hei ds or gani s at i es ,per s oneelenl ei di nggev endeni s noodz akel i j kt erpr event i e van hetschenden van de i nt egr i t ei t ,maari sgeen aangel egenhei ddi es l echt séénkeeri ndez ov eel j aaraandachtbehoef t .

HetBur eau z alz i j nbel angr i j ks t edoel s t el l i ngnas t r ev endoormi ddelv aneencons i s t entbel ei d.

Di tbel ei dbes t aatui tondermeerv oor t dur endev oor l i cht i ngonderenkenni s del i ng metdebel angr i j ks t eact or enbi nnendeov er hei d.Hi er meedr aagthetBur eaubi jt ot hetl ev endendy nami s chhoudenv anhetbewus t wor di ngs pr oces . thetBur eaukanbi j v oor beel deenl ei di nggev endev aneenov er hei ds di ens t Vanui wor denonder s t eundom des t r uct ur el ekwet s baar hedenbi nnenz i j n/ haardi ens tt e bes chr i j v en( “ I nt egr i t ymanagements can” ) t enei ndeeeni nt egr i t ei t s s chendi ngopde ev ent uel e er kende z wakkeonder del en t ekunnen v oor komen,doch nadatdez e kwet s baar heden pr i mai rdoors el fas s es s mentz i j ner k endenbes chr ev en.Zoook k unnendoordel ei di nggev ende( pr ev ent i ev e)maat r egel enwor dengenomen. v ol gensdi entdeev al uat i ev andewer ki ngv andez emaat r egel ennaeenbepaal Ver deper i odepl aat st ev i nden.

Benadr uktwor dtdatheteen bewus t wor di ngs pr ocesbet r ef t :der hal v e kan ni et wor denvol st aanmetéént r ai ni ngoféénconf er ent i eofééneval uat i edooreen l ei di nggevende bi nnen z i j n/ haardi ens t .Om i nt egr i t ei tal s ker nwaar de t e doen ( her ) l ev en,di entcont i nuaandachtdaar aant ewor denbes t eed,doorondermeerhet ops t el l enenv er s pr ei denv anbr ochur es( v i amai l ) ,publ i cat i esv i amedi aen v oor l i cht i ngs s es s i es ,aandegel dendeenni euwewet -enr egel gev i ng( bi j v oor beel d det eher z i enLands v er or deni ngmat er i eelambt enar enr echt )enookaandenor men enwaar den.

T enaanz i env andez el aat s t genoemdekanwor dengedachtaanheti nv oer env an eengedr ags codeenhetz or gdr agenv andenal ev i nghi er v andoordel ei di nggev ende v aneendi ens t / di r ect i e) .

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

14

I NTEGRI TEI T

Ges t r eef dwor dtom deoper at i onal i s er i ngv anhetBur eauper1mei 2019t er eal i s er en, waar bi jonderoper at i onal i s er i ng wor dtv er s t aan,dathetBur eau pergenoemde dat um z al bes chi kkenov erondermeer : a)eenr epr es ent at i ev eenber ei kbar ehui s v es t i ng( i ncl us i eft el ef oon-eni nt er net l i j nen) di ev ol doetaanbepaal dev er ei s t en, b)heti ngev ul def or mat i epl anmeteendi r ect eureneenmanagementonder s t euni ng nadateengedegenent r ans par ant es el ect i eenwer v i ngs pr ocedur es ucces v oli s door l open, c)eenbes chr i j v i ngv andeadmi ni s t r at i ev eor gani s at i eal s medev andebel angr i j ks t e wer kpr ocessen,pr ocedur esenr i cht l i j nenzoal shetj aar pl an2019,het communi cat i epl an2019enhett r ai ni ngs pl anv oordeaanget r okkenmedewer ker s v anhetBur eau.

HetBur eauz alv oor t sbel as tz i j nmethetadv i s er eni nz akei nt egr i t ei t s bel ei dende v er t al i ngnaardepr akt i s cheui t v oer i nghi er v anal s medemethetops t el l env anbel ei d enr appor t agesi nz akeondermeerpr ev ent i e. enei nde een aanv ang metde ui t v oer i ng v an dez e wer kz aamheden t e kunnen T maken, z al deaf del i ngBel ei denAdv i eseer s tbemens dmoet enwor denmetmi ns t ens éénbel ei ds medewer kernadathi j / z i jdes el ect i e– enwer v i ngs pr ocedur es ucces v ol heef tdoor l open.Debedoel i ngi sdatnadatdedi r ect eur s f unct i ei si ngev ul d,metde i nputv andez el ei di nggev endev anhetBur eau,ov er gegaanwor dtt otdei nv ul l i ng v andez ef unct i e. zi enwor dtdatdezeaf del i ngsact i vi t ei t eni nhetvi er dekwar t aalvan2019, Voor al t hansbegi n2020( eer s t ekwar t aal )v ol l edi ggeoper at i onal i s eer dz ul l enz i j n.

Ver derz alhetBur eauz i chr i cht enoponder z oek;deaf del i ngI nt egr i t ei t s handhav i ng z al f unger enal seenMel dpuntv ani nt egr i t ei t s s chendi ngen.

Eenonder z oekerv andez e af del i ngz aldeont v angenmel di ngeneer s ts cr eenen,om v er v ol gensbi jv ol doende gr onds l agv oorv er denki ngv ans chendi ngv andei nt egr i t ei tnaardeext er nei ns t ant i es doort ev er wi j z en.Metdez ei ns t ant i esz al denodi ges amenwer ki ngs ov er eenkoms t en af ges l ot enmoet enwor denal v or ensdedoor v er wi j z i ngv aneenmel di ngk anpl aat s v i nden.

15

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I NTEGRI TEI T

De bedoel i ng i s datmel di ngen conf or m een vast gel egde mel di ngspr ocedur e wor denont vangendoorhetBur eau.Dez emel di ngenmoet enmetdewaar bor gi ng vandegehei mhoudi ngi nt er nwor denbeoor deel d.Enkel eenmel di ngdi evol doetbi j naderbi j l ands v er or deni ngi nt ev ul l env oor waar den, z al daadwer kel i j ki nbehandel i ng wor dengenomen.

I ndi enerspr akei svaneeni nt egr i t ei t sschendi ngconf or m dewet t el i j kedef i ni t i een hetonder z oekui t voer baari s,kandez emel di ngver vol gensweder om conf or m de naderi nt evul l envoor waar den,aandei ndewetgenoemdei nst ant i esdoor ver wez enwor den.

Dez eaf del i ngz alvoor t sbel astz i j nmetdest at i st i scheanal ysevandeont vangen mel di ngent enei ndedei nt egr i t ei t sr i s i co’ sbi nnendeov er hei dsor gani sat i esi nkaar t t ekunnenbr engen.Opbasi svandegeconst at eer deschendi ngenvandei nt egr i t ei t kanver vol gensni euw bel ei denmaat r egel enwor denont wi kkel dt ervoor komi ng vanni euweschendi ngen.

Gel etopdever st r ekkendebevoegdhedenvanhetBur eauwor dthetnoodz akel i j k geachtom eer stdegr ondsl agenenr andvoor waar deni neenl andsver or deni ngvast t el eggenal vor ensdeaf del i ngI nt egr i t ei t shandhavi ng,i nhetbi j z onderhetMel dpunt ( f unct i onar i s) ,enhetonder deel vandedoor ver wi j z i ngnaardei ndewetgenoemde i nst ant i esvol l edi gwor dtgeoper at i onal i seer d.

Gest r eef dwor dtom demel dpuntact i vi t ei t en( metnamededoor ver wi j z i ng)ui t er l i j k i nhetder dekwar t aal2020t er eal i ser en. egel i j ker t i j dz ali n2019wor dengewer ktaandeover i get weebouwst enenvanhet T I nt egr i t ei t sbel ei dvankabi netWever Cr oes:dei nvoer i ngvaneenI nt egr i t ei t skamer , endei nvoer i ngvaneenuni f or mecor por at egover nancecodevoorde over hei dsbedr i j ven.

I ndi thoof dst uki seenui t eenz et t i nggegevenvandest andvanz akenaangaande deont wi kkel i ngvanhetni euwei nt egr i t ei t sbel ei dvanAr uba.Di tbel ei dal smedede execut i ehi er vanz ul l eni ndel oopvan2019ver derwor denui tgewer ktenwaar nodi gf or mal i ser en.

I NTEGRI TEI T

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

16

Bi j hetaant r edenvanhetKabi netWever Cr oeswashetambt enar enkr opsver moei d engedemot i veer d,openkel eui t z onder i ngenna.I ndevoor af gaande8j aari shet ambt enar enkor ps aanz i enl i j kui t gebr ei d,meteenpi eki nhetver ki ez i ngsj aar2013, waar doordesal ar i skost enmetAf l .90mi l j oenz i j ngest egent enopz i cht evan2009.

Dez ef or saui t br ei di ngheef techt erni etgel ei dt otver bet er i ngvandemot i vat i eof ver l i cht i ngvanhetwer kvandeambt enar en,hetbet r of f enveel alpol i t i eke benoemi ngen.Ervonden ook veeli nt egr i t ei t sschendi ngen pl aat s,di e echt er wegensgebr ekaanst eundoordemi ni st er s,ni etwer denopgepakt .Di tal l esl ei dde t otver moedhei dendemot i vat i e.

HetKabi netWever Cr oesi svast ber adenom bi jt edr agenaanhetver duur z amen vanLands’f i nanci ëndoorst r uct ur eeldeper soneel sl ast ent edoenver l agen.

Hi er voorheef thetKabi neti nf ebr uar i2018eenwer kgr oeponderdel ei di ngvande Mi ni st er Pr esi denti ngest el d,best aandeui tdeel nemer svanhetDepar t ament o Recur soHumano( DRH) , het Mi ni s t er i ev anAl gemeneZak en, I nt egr i t ei t , Ov er hei ds z or g, I nnov at i eenEner gi e, enhetMi ni s t er i ev anFi nanci ën, Economi s cheZakenenCul t uur .

Dezegr oepheef tal st aakgekr egenom: 1.deper soneel skost envanhetLandi nz i cht el i j kt emaken; 2.dez ekost enbeheer sbaart emaken;en 3.om dehi er voorgenoemdenomi naalst r uct ur eelt edoenver l agen.

Hetbeheer senvandeper soneel sl ast env anhetLandi sgeenmakkel i j keopgave.

Hi er doorheef tdeDRHeeni nt egr aal s t r at egi s chbel ei ds pl anopges t el d, i nhoudende 30i nst r ument endi eopkor t e,mi ddel l angeenl anget er mi j nbi j z ul l endr agenaande beheer si ngenver l agi ngvandeper soneel skost envanhetLand.

Eri svoor t seenBel ei dspl anVer l agi ngPer soneel skost en,BVP ,opgest el d,di ez i ch r i chtopdebel ei ds i ns t r ument endi eopkor t et er mi j n, v an20182021, di r ectbi j dr agen aaneenver l agi ngvandeper soneel sl ast en.I ndet ussent i j dz al DRHdoor gaanmet hetconcr et i ser enenver derkwant i f i cer envandeover i gebel ei dsi nst r ument enmet ver l agendeef f ect envoordeont wi kkel i ngvandeper soneel skost enopde mi ddel l angeenl anget er mi j n.

Debedoel i ngi sdatercont i nugewer ktz alwor denaanhetmat i genvande per soneel sl ast ent otdateenopt i mum ni veaui sber ei kt ,waar bi j erspr akei svaneen ef f i ci ënt ever houdi ngquaomvangvanhetambt el i j kappar aat ,dedaar bi jhor ende kost enendekwal i t ei tvandedi enst ver l eni ng.

17

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

OVERHEI DSZORG

I nhetFi nanci eel Economi schMemor andum 20182021( FEM)i sdoorhetKabi net Wever Cr oesaangekondi gddatvanaf2019deper soneel sl ast envanhetLandmet mi ni mum AFL3mi l j oenperj aarver l aagdz ul l enwor den.

Hetact ueel Kabi netheef thethoogi nhetvaandel st aanom deknel l endegr oei van deper soneel sl ast ent edoenomker en.Dei nt ent i ehi er bi ji som dehi st or i sche s t i j gendet r endgr oei i ndeper s oneel s l as t ent ev er br ekenenmat i gent oteenopt i mum ni veau,waar bi j dekos t endekwal i t ei tv andedi ens t v er l eni ngendeomv angv anhet ambt el i j kappar aatr echt vaar di gen.

HetLand heef t5070 over hei dswer knemer si n di enst ,waar van 1052 ( ± 21%) wer kz aam z i j ni nhetonder wi j s( l eeshi er :deDi enstPubl i ekeSchol en) .

Ui tdever r i cht eanal ysei sgebl ekendateropdecomponent“ Q” ,dushetaant al over hei dswer knemer s,gest uur dkanwor dent erver l agi ngvandeper soneel sl ast en.

Di ti sexcl usi efonder wi j s,gel etophetni j pendt ekor taanl er ar en.

Voorwatbet r ef tde“ P”componentkanv er mel dwor den,datov ereenper i odev an 10j aari sgebl ekendatdeper soneel sl ast en( best aandeui tdeper soneel skost en endewer kgever sbi j dr agen)gemi ddel dmetAFL10mi l j oenperj aarst i j gen. enopz i cht evan2009z i j ndeper soneel sl ast enmet22.

9% gest egen.Di tver t aal t T z i chi neenst i j gi ngvanAFL90mi l j oeni n10j aart i j d,meteenpi ekmomenti n2013 vaneenst i j gi ngi ndeper soneel sl ast enmetz o’ nAFL108mi l j oent . o. v .2009.

HetKabi netWever Cr oeswi ldekomendej ar endez est i j gendegr oei l i j ni nde per soneel sl ast enver br ekenenni vel l er ent oteenaccept abelni veau.

Ui thetmeer j ar i gst r at egi schbel ei dspl anvanDRH genaamd‘ I nt egr al ebeheer si ng per soneel skost en:Opwegnaareenef f ect i evei nr i cht i ngvanhet ambt enar enappar aat ’ , z i j neenz ev ent al doel engenoemdwel kmi ddel seender t i gt al beheer si nst r ument enmoet enbi j dr agent othetver l agenvandeper soneel sl ast eni n 20182021.

I ndevol gendet abelst aandei nt ez et t enbeheer si nst r ument enweer geven,di e het z i jeenver l agendef f ecthebbenopdeper soneel sl ast en,hetz i jeendempend ef f ecthebbenopdeaut onomegr oeivandez el ast en.

Gemi ddel dgr oei endeper soneel sl ast enmetz o’ n2.

4% perj aar .Dez e2.

4% bel i chaamtgr oei mut at i esi ndedi v er s ekos t encomponent en, waar v ani ndeaf gel open j ar endecomponent ens al ar i s s enent oel agenenov er wer kv er goedi ngendegr oot s t e af wi j ki ngt onen.D. w. z .datdez ecomponent enhetz waar stdr ukkent ennadel evan degr oeivandeper soneel sl ast en.

Dez edr ukof aut omat i s chet oenamek omtmetnamedoordeaut omat i s chet oek enni ng vanper i odi ekever hogi ngenenbevor der i ngen.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

18

OVERHEI DSZORG

Daar bi j s peel tookeenbel angr i j ker ol deaf s pr akendi egemaaktz i j nmethetambt el i j k appar aati . v . m.i nhaal sl agvannogni etui t gekeer dei ndexer i ngen.Dez ewor den ui t bet aal di ndevor m vanvoor j aar ,r epar at i et oesl ag-ennaj aarpr emi es.

Dei nt ez et t enbeheer si nst r ument endi enenef f ectt esor t er enopdecomponent en, sal ar i ssenent oel agen,enover wer kver goedi ngen,om opkor t et er mi j ndehoogt e vandeper soneel sl ast ent ekunnenmat i gen.

3.

1:DE7BEHEERSI NSTRUMENTENWAARMEE I N2018EENAANVANG I SGEDAAN,ZI JN:

Dez ei ns t r ument enz i j nont wi kkel dent oegepas t ,echt eromdathi er meepasi nde t weedehel f tv anhetj aarmeei sbegonnen,env anwegedeki nder z i ekt es ,hebben dez ei ns t r ument enni etgeheelhetv er wacht er es ul t aatopgel ev er d.Dekos t enz i j ni n i edergev al ni etges t egenmetdej aar l i j ks egemi ddel dev anAf l .10mi l j oeni n2018.Di t i seengoedbegi n.

I ndeper i odev an20182021gel dteenbeper ki ngv ani ndi ens t nemi ng,mi t sheteen v acat ur ebet r ef tbi j eenker ndi ens ten/ ofv aneencr uci al ef unct i e.

I ndekomendet i j dl openv eel ar bei ds cont r act enaf , di ebes par i ngenkunnenopl ev er en gedur ende20182021.T enz i j ,hetom eenker ndi ens ten/ ofcr uci al ef unct i egaat ,di e opni euw v er v ul dz almoet en wor den.I n 2018 l open 349 cont r act en af ,waar v an beoor deel dwor dtofdez ev er l engdwor denofdathetdi ens t v er bandgewi j z i gdwor dt naareenaans t el l i ngal sambt enaar .

19

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

OVERHEI DSZORG

I ndehui di gesal ar i sst r uct uurwor dtom hetj aareenper i odi ekever hogi ngvande bez ol di gi ngt oegepast .Di tbet ekentmaandel i j kseenmut at i evandebez ol di gi ng voor150á200over hei dswer knemer s( excl usi efdegesubsi di eer dei nst el l i ngen) .

Een per i odi eke ver hogi ng var i eer tt ussen de AFL 100.

00 en AFL.200.

00 per maand.Hoeweleri ndeaf gel openj ar enst appenz i j ngenomendoormi ddelvan f unct i oner i ngs-enbeoor del i ngsgespr ekken,i shetnogt evaakzodateen over hei dsmedewer knemereenper i odi ekever hogi ngkr i j gtzondereengoede i nhoudel i j kebeoor del i ng.

I nl i j nmetper f or mancemanagementi shetdebedoel i ngdateenper i odi ekever hogi ngsl echt sver l eendwor dtbi j eengunst i gebeoor del i ngvanhetf unct i oner en.

Doornadr ukt el eggenop hetont vangenvaneeni nhoudel i j k,bear gument eer d, posi t i efadvi es van hetdi enst hoof d al vor ens een per i odi eke ver hogi ng wor dt t oegekend,wor dtv er wachtdatdeper s oneel s kos t enmi nders nel aut onoom gr oei en.

I n de pr akt i j k bet ekentdi t ,dateen per i odi eke ver hogi ng ofbevor der i ng t oegekendwor dt ,mi t sergeenspr akei svan: •meerdan30dagenar bei dsongeschi kt hei d( aldanni etaaneengesl ot en)t e cont r ol er enst eedsgedur endeeenper i odevan6maanden; •geendi sci pl i nai r epr ocedur e/ geval gedur endedeaf gel open6á12maanden;en •geennonact i vi t ei t .

De ui t bet al i ng van over wer kkost en aan execut i eve en admi ni st r at i eve di enst en wor dtbegr ensd.Ophetogenbl i ki salbel ei dvant oepassi ngwaar door over hei dswer knemer svanafschaal9enhogergeenover t i meui t bet aal dkr i j gen, maart i mebackdi enenopt enemen.

Voor t aanwor dthetui tt ebet al enover t i meaanwer knemer swer kzaam bi jeen admi ni st r at i evedi enstgr adueelbeper kt . ker swer kz aam bi jdeexecut i evedi enst enz oal shetKor psPol i t i e Voormedewer Ar uba,deDepar t ament odiAduanaofhetKor r ect i eI nst i t uutAr ubagel dteen begr enzi ngvandeover t i me.Di tver t aal tz i chi neenver l agi ngvan75% vande gemi ddel deui t bet aal deover t i mekos t enover20132017.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

20

OVERHEI DSZORG

HetLandheef tmeti ngangv anaugus t us2018eenni euweVUT r egel i ngaangeboden.

Hetst i mul er envandeVUT r egel i ngdr aagtbi jaanhetbeheer senvande per soneel skost endoor : •hetst i mul er envanui t st r oom vanr el at i efdur eambt enar en,en •hetvr i j makenvanposi t i esdi ever vul dkunnenwor dendoorper soneeldatmi nder l angi ndi ensti senvol doetaandef unct i ever ei st en.

I n2018hebben63per sonengebr ui kgemaaktvandeVUT r egel i ng.

Dekomendej ar enz aleenaanz i enl i j kegr oepambt enar endepensi oenger echt i gde l eef t i j dber ei ken.T enei ndedeper soneel sl ast ent ebeper keni shetvanbel angom ni etaut omat i schweerdevr i j gekomenf unct i est ever vul l en,mi t shetom een ker ndi ensten/ ofcr uci al ef unct i egaat .

Erwor dtsnel l eren st r engeropget r eden bi jdi sf unct i oner en,en di sci pl i nai r e pr ocedur eswor densnel l eraf gewi kkel d.

DeMi ni st er r aadheef ti nokt ober2018debesl i ssi nggenomenom t weeni euwe i nst r ument eni n2019i nt ez et t en:

Ookdenonact i v i t ei t s pool ,waar i nnu77per s onenz i t t enendi ehetLandperj aar ci r caAFL7mi l j oenkos t en,wor denact i efv er mi nder d.Dez enonact i ev enz i j nni et wer kz aam,maaront v angenwel t oel agen.Per2018wor dendez et oel agens t opgez et .

DRHheef tdeMi ni s t er r aadgeadv i s eer dom bepaal dedi ens t ent ev er z el f s t andi gen, ander enaft es t ot en,enander ens ament ev oegen.I n2019z alhi ereenaanv ang meewor dengedaan.

St r uct ur el ev er ander i ngeni nhets y s t eem metdedaar bi j hor endebes par i ngen, z oal s bi j v oor beel dhethant er env aneenper f or mancemanagement , v er gen( i mpl ement at i e) t i j dal v or enseengr ot ebes par i ngquaomv angt eboekenv al t .Daar bi j di enthetLand nogr ekeni ngt ehoudenmetl opender echt s pos i t i onel er echt s z akenen i ndexer i ngs af s pr aken.

Dev er wacht i ngi sdatnadatdebeheer s i ns t r ument enopdemi ddel l angeenl ange t er mi j ngeconcr et i s eer deni ngez etwor den,dathetni v eauv andeper s oneel s l as t en eendi epegr af i s chedal i ngz al v er t onen.

21

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I n2018i shetKabi netWever Cr oesvanst ar tgegaanmeteenambi t i euz ei nnovat i eagenda.I nkor t et i j denmetbeper kt emi ddel eni sveelber ei kt ,het geent otgr ot e t evr edenhei d st emt .Hetst r even i s om een bl oei end i nnovat i eecosy st eem t e ont wi kkel enwaar i nel kebel angr i j kebel anghebbendehaarr olenbi j dr agebegr i j pt enookui t voer t .Demensger i cht ei nnovat i est r at egi evanhetKabi netWever Cr oes z etdewel vaar tenhetwel z i j nvandeAr ubaansebur ger svoor op.Opl anget er mi j n i sdedoel st el l i ngom i ndebegr ot i nghetdoorhetI MFendeCent r al eBankvan Ar ubaaanbevol enmi ni mum van1%2% vanhetBNPt ekunnenbest emmenal s hetwet t el i j kmi ni mum voorj aar l i j ksei nves t er i ngi ni nnovat i e.

DeSt i cht i ngAr ubaFut ur aFoundat i on( hi er na:Fut ur a)wer dopger i chtop7mei 2018methetdoelom t ehel penbi jhetont wer pen,ont wi kkel eneni mpl ement er en v andenat i onal ei nnov at i es t r at egi ev oorAr uba.

Metander ewoor den, Fut ur af ungeer t al seeni nnovat i el abvandeReger i ngvanAr uba.Fut ur awor dtonder st eunddoor heti nnovat i et eam vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken.

Hetbest uurvandest i cht i ngbest aatui t3l eden,t . w.voor z i t t erFl or i sel l aWer net , penni ngmeest erVar el i eCr oes,secr et ar i sEdi sonBr i esen.

Der olenver ant woor del i j khedenvanhetbest uurz i j nom hetmanagementvande st i cht i ngt ebegel ei denener voort ez or gendatdest i cht i nghaarst at ut ai r emi ssi e ver vul t .Hetbest uurheef tbesl i ssi ngsbevoegdheden metbet r ekki ng t otbel ei d, r i cht i ng,st r at egi e,enpl anni ngvandeor gani sat i e.

Hetbest uurheef tz i chgecommi t t eer dt othetnal evenvangoedebest uur spr akt i j ken enhaarr i cht l i j nenvoorgoodgover nancez ul l enwor denopgenomeni nheteer st e j aar ver sl agvandest i cht i ng.Ver derheef tFut ur amoment eelvi ervol t i j dt eaml eden di ededagel i j ksewer kz aamhedenui t voer en.

Hett eam i sdoorhetMi ni st er i evanAl gemeneZakent erbeschi kki nggest el daande st i cht i ng.Ver deri sdest i cht i ngbez i gmetdebenoemi ngvaneenadvi esr aad, genaamdNat i onalI nnovat i onCounci l( NI C) .

DeNI Cz aladvi esbi edenenonder st euni nggev envan st r at egi scheaar d.DeNI C z al bes t aanui tv er t egenwoor di ger sv andepubl i eke,pr i v at eenacademi s ches ect or en.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

22

I NNOVATI E

ARUBAI NNOVA

2030

Dest r at egi evanFut ur ai sgebaseer dopder oadmapAr ubaI nnov a2030,di e pr i or i t ei tgeef taanvi j fi nnovat i et hema’ s,namel i j k: 1.eGov er nment 2.Soci al eI nnovat i e 3.T al entOnt wi kkel i ng 4.Onder nemer schap 5.Smar tSoci et y

Devol gendebel angr i j kest appenwer denonder noment i j denshetont wer pende i mpl ement at i evandeonder st aandepr oj ect en: •Bet r okkenhei dvanmeerdan700bel anghebbendenui tdepr i vat e,publ i eke, NGO' senacademi schesect or en •Af st emmi ngmetbel anghebbendeni nz akehoof dpr i or i t ei t en •Basel i neassessment( SWOT)ui t gevoer d •Pr i or i t ai r edoel st el l i ngenmetbel anghebbendenaf gest emd •Exper i ment enenpi l ot sui t gevoer d •Samenwer ki ngeni nnovat i evepar t ner schappen

23

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

1. eGover nment

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

24

2.

Soci al eI nnovat i e

25

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

3.

T al ent

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

26

4.

Onder nemer schap/ Ent r epr eneur shi p

Eensl eut el el ementvaneenbl oei endi nnovat i eecosyst eem i sdeaanwez i ghei dvan succesvol l eonder nemer s.Hetdoeli som eenonder nemer sment al i t ei tt ecr eĂŤr en enhetonder nemi ngskl i maatvoorst ar t upsenhetMKBt ever bet er en.Fut ur ai smet deKvK endeUni ver si t ei tvanAr ubai nbespr eki ngoverhetopzet t envaneen i ncubat or pr ogr ammavoorMKBsenst ar t ups.

Ver derz i j nz i j nerdi scussi esaandegangmetdeAr ubaI nvest mentBank( AI B) i nz ake hetopz et t en van een f onds voorMKBs en st ar t ups.Bovendi en i si n samenwer ki ngmethetMi ni st er i evanSoci al eZakenbespr eki ngengaandeomt r ent hetv er s chaf f env anbegi nkapi t aal ofs ubs i di esaans t ar t endev r ouwenonder nemer s .

5.

Smar tSoci et y

27

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

I ndi thoof dst ukwor dti nhoof dl i j neni ngegaanop deeer s t econt our envanhet ni euweener gi ebel ei deneenui t eenz et t i ngvandebeweegr edenendi eonser t oe hebbengez ethetener gi ebel ei dvanAr ubat eher z i en.DeReger i ngvanAr ubaz al di t bel ei di ndel oopvan2019ver derui t wer kenenwaarnodi gf or mal i ser enof i nst i t ut i onal i ser en.

Moment eelst aatener gi ecent r aali ndegehel eCar i bi schr egi oenwor dtdi tst eeds vakeri nver band gebr achtmetkl i maat best endi ghei d( z gn.“ cl i mat er esi l i ence” ) .

Zoal sbekendbehor enkl ei neei l anden( z gn.“ Smal lI sl andDevel opmentSt at esSI DS” )t otdemeestkwet sbar egebi edent erwer el dvoordeef f ect envanmondi al e kl i maat ver ander i ng.Fenomenenz oal sor kanenendest i j gi ngvandez eespi egel kunneneendesast r eusef f ecthebbenopsamenl evi ngeni nkl ei neei l anden.Dez e f enomenenl i j kenhevi gert ewor dendoordeopwar mi ngvandeat mosf eer .Zel f shet I MFmaaktz i chhi erz or genom z oal saangegevenopeenr ecent econf er ent i et e Washi ngt onD. C. Dei mpl i cat i ehi er vani sdatal skl ei neei l andenwi l l endateri ndegr ot emondi al e kl i maatakkoor denvol doendeact i ewor dtui t gez ett egenkl i maat ver ander i ng,z i j danookz el fhetgoedevoor beel dmoet ent onen.Di tmetnamedoorhunemi ss i es dr ast i scht ever l agen.Dez evoor beel df unct i evankl ei neei l anden,hoekl ei ndan ook,i svangr ot esymbol i schewaar dei nhetmondi al ekl i maat debat .

Eencent r al evr aagopr egi onal ekl i maat conf er ent i esi smoment eeldanook:" hoe kunnenkl ei neei l andenhunveer kr achtt egenkl i maatef f ect enver gr ot enent egel i j ker t i j ddei nz etvanduur z ameener gi ever snel l en.

"HetKabi netWever Cr oesgaatal s vol gthi er meeom.

Echt er ,eer stwi l l enwi jer opwi j z endatener gi evanvi t aalbel angi svooronsei l and omdatheti nz oveelf acet t en van de economi e aanwez i gi s.Ener gi ei svoor al bekendal sel ekt r i ci t ei t .Maarhetkostookveelener gi eom wat eropei l andent e pr oducer en.Wehebbenookener gi enodi gvoort r anspor tenkoken.Enwehebben ener gi enodi gvoorkoel i ngi ngebouwen.Dekost pr i j svanener gi ei sdaar om een st er kebepal endef act orvooronz emacr oeconomi scheensoci aal economi sche ont wi kkel i ng.Zoal sbekend i sop ei l anden dez ekost pr i j soverhetal gemeen aanz i enl i j khogerdani ncont i nent al eeconomi eënvanwegedekl ei nschal i ghei d.De af hankel i j khei dvanf ossi el ebr andst of f enenhaarhi st or i schvol at i el e pr i j ss chommel i ngenz or gendaar om v oorcont i nueonz eker hei dt enaanz i envande kost envanl evensonder houdeneconomi schegr oei .Erwor dtdanookall ang bet oogd/ gest el ddatduur z ameener gi edegr ot eopl os si ngvoordi tpr obl eem i s.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

28

ENERGI E

Wi jz i j necht ervanmeni ngdatwi jz eerz or gvul di gmoet enomgaanmetduur z ame ener gi e.Ar ubai sgeenui t zonder i ngal shetgaatom debeschi kbaar hei d van duur zameener gi ebr onnen.Wehebbenmeerdan5000wi ndur enenmeerdan2000 z onneur enperj aar .I n2009hebbenwi j eenwi ndpar ki ngebr ui kgenomendatz eer succesvol i sgebl eken.Wi j hebbenr eedsenkel ez onneener gi epar kenenwi j s t aan decent r al eener gi eopwekki ngt oe( z gn.“ Di st r i but edGener at i on” ) .Samenz i j ndez e duur z amebr onnengoedvoorongeveer / r uwweg20% vanonz ej aar l i j kseener gi econsumpt i e.

I n2012pr esent eer deAr ubaopdeRi o+20conf er ent i eeen100% duur zame ener gi edoel s t el l i ngv oor2020.

Dez es t r at egi egafpr i or i t ei taanhetv ol l edi gel i mi ner en vandeaf hankel i j khei dvanpr i j sf l uct uat i esopdemondi al eol i emar ktenaaneen schonermi l i eu.

Echt er , i ndeaanl oopnaareendecenni um nadei nt r oduct i ev ande2020doel s t el l i ng enbi jeeneval uat i evandel opendeener gi et r ansi t i epl annen,hebbendi ver se bet r okkenst akehol der serbi j der eger i ngopaangedr ongenom devi si et eher i j ken engez amenl i j keenmeerr eal i st i schedoel st el l i ngt est el l en.Metder ecent ever ander i ngi npol i t i ekmandaatheef tdeni euweReger i ngvanAr ubahi er aangehoor gegevendooral svoor naam agendapuntopt evoer enom degedanei nvest er i ngen t eeval uer enendeener gi evi si evanAr ubat eher z i en.

Hetni euweHer z i eneEner gi eRaamwer k( z gn.“ Ret hi nki ngEner gyFr amewor k” ) voorAr ubai svandaarhetor gani schr esul t aatvanr ef l ect i eopdel essendi ez i j n get r okkenui teent er ugbl i kopde2020vi si e.Ar ubai svanoudsherbekendom haar geestvanveer kr achtenvi ndi ngr i j khei d;enui t gaandevanneder i ghei d enonz e ei genkr achtl ei denweder egi onuopni euwmetonz eopst el l i ng.Al l eendi tkeerom meteenver st andi geenmensger i cht ebenader i ngdeener gi et r ansi t i enat est r even.

I mmer s , deener gi et r ans i t i ekanni eti ni s ol at i ewor denbes chouwdomdatz i j i nher ent ver bondeni smetdebehoef t envandesamenl evi ngdi ez i j di ent .Doordez eni euwe ver st andi geenmensger i cht ebenader i ngz alhetbeoogder esul t aatni etwor den gemet eni nper cent ages,maari nmaat schappel i j ke( ensoci al e)i mpact .

Eenbel angr i j kepi j l ervanhet“ Ret hi nki ngEner gyFr amewor k”i sener gi eef f i ci ënt i e.

VoorAr ubai shetz odatdegr oot st evoor ui t gangi nhetener gi esyst eem t otnut oe ber ei kti sdoormi ddelvanener gi eef f i ci ënt i e,meernogdanmi ddel sduur z ame ener gi e.

I n20062007z i j nwebegonnenaaneens t r at egi s chi ni t i at i efmeteenl oopt i j d v anmeerdan10j aarmetal sdoel deoper at i onel eef f i ci ënt i ev anonz enut s bedr i j v en t ev er hogen.

Doorener gi e-enwat er pr oduct i emi ddel ent ev er v angendooref f i ci ënt er eappar at uur , sl aagdenweer i nhetver br ui kvanz war est ookol i e( z gn."

HeavyFuelOi l( HFO) " ) vooronz enat i onal eener gi epr oduct i eaanz i enl i j kt ever mi nder en.Dez eef f i ci ënt i esl ag,samenmetheteer dergenoemdewi ndpar k,hebbengel ei dt otr educt i evanhet ol i ever br ui ki n“ HFO bar r el sperday”van6000naar3600bi jeennagenoeg gel i j kbl i j vendeener gi epr oduct i e.Kor t om,eensubst ant i ël eemi ssi er educt i e.

29

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

ENERGI E

Ener gi eef f i ci ënt i egaatecht erookoverdevr aagz i j devan hetener gi esyst eem.

Doorbewust erom t egaanmetener gi e,doorener gi ez ui ni gert ez i j n,kunnenweeen di r ect ebi j dr agel ever enaander educt i evanonz eCO2ui t st oot .Hetf ei ti sdateen gr ootdeel vandeener gi eoponsei l andwor dtver br ui kti ngebouwenenmetname voorkoel i ng.Det oepassi ngvani sol at i emat er i al eni ndegebouwdeomgevi ngkan daar om dekoel l astdr ast i schver mi nder en.

Erz i j n aanwi j z i ngen datener gi ebespar i ngen kunnen opl open t ot30% door best aandegebouwenaant epassen( z gn.“ r et r of i t t i ng” ) .Al sonder deelvanhet “ Ret hi nki ngEner gyFr amewor k”zul l enwi jnagaanhoedeadopt i evan ener gi ebespar endemaat r egel enbi jr enovat i eofni euwbouw kunnenwor den bevor der d/ gest i mul eer d.

Al spi j l ervanhet“ Ret hi nki ngEner gyFr amewor k”z ul l enwi j ookz or gvul di gdei nz et vanduur z ameener gi egaanher z i en.Debel angst el l i ngvoorduur z ameener gi ekomt i n bel angr i j kemat evoor tui tdemondi al eagendaom hetgebr ui kvan f ossi el e br andst of f ent er educer en,dekl i maat ver ander i ngt er emmeneneenschonermi l i eu nat est r even.Erz i j necht ermeerr edenenom duur z ameener gi et egebr ui ken: duur z ameener gi ek anonz ei mpor t r educer enenhi er meedebet al i ngs bal ansv er s t er k en.

Di ti sgunst i gvoordest abi l i t ei tvanonz eval ut aenvanbel angvooronz eCent r al e Bankeni nt er nat i onal emonet ai r ei nst el l i ngen.

T er wi j lwi jz onder meergel oveni ndevoor del envanduur z ameener gi e,moet enwi j t egel i j ker t i j dr eal i st i schz i j n.Dei nt egr at i ev angr i l l i geener gi ebr onnenz oal swi nden z oni nonsener gi esyst eem br engtmeerdynami ekmetz i chmeeendi tmagde bet r ouwbaar hei d ni eti n gevaarbr engen.Eenvoudi g gez egd:we wi l l en geen gr oot schal i gest r oomui t valoponsei l and( z gn.“ bl ackout s” ) .Bovendi enz i j ner f i nanci ël ei mpl i cat i es.Hetgaater om hi er i ndej ui st ebal anst evi ndenener voort e z or gendatdepr oduct i ekost pr i j s( z gn.“ Level i sedCostofEner gy” )st abi elbl i j f tof ver l aagdwor dt .

Deker nv andei nt egr at i ev anduur z ameener gi ei sdanookdatdeener gi ev oor z i eni ng duur z aam moetwor den,dathett egel i j ker t i j dbet r ouwbaarmoetbl i j venendathet voor albet aal baarmoetwor dengehouden.Echt er ,hetbest ei sal sduur z ameener gi ekanhel pendez ebet aal baar hei dt eber ei kendoorhetr i si covandur eol i ei nv oer i mpor tt i j denv ans chokkenopdemondi al eol i emar ktt ev er mi nder enendeener gi epr i j st est abi l i ser en.

Debal anst ussenduur zaam,bet r ouwbaarenbet aal baarmoetdaar om zeer z or gvul di gwor denover wogenendi ti swaarover hei dsbel ei dr i cht i nggevend i s.

Bi nnenhetkadervanhet“ Ret hi nki ngEner gyFr amewor k”i sdeni euweaanpak daar om om bet aal baar hei denpr i j sst abi l i t ei tcent r aal t est el l enenver vol gensom t e z i enhoever hoogdei nz etvanduur z ameener gi ekanbi j dr agenaandi tdoel .Di ti s een f undament eelni euwemani ervan denken i n ver gel i j ki ng metdeaf gel open j ar en,al hoewelhetdez el f def i l osof i ei sal st oegepastbi jdeopr i cht i ngvanAr uba' s eer st ewi ndpar k.

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

30

ENERGI E

Eri snogeenpi j l ervanhet“ Ret hi nki ngEner gyFr amewor k”di ehetkomendej aar aandachtz al v er di enen.Di tbet r ef tdeaf s t emmi ngv ander ol l env andev er s chi l l ende par t i j endi ebet r okkenzi j nbi jhetener gi esyst eem ( hetzgn.“ st akehol der al i gnment ” ) .Dez epar t i j enomvat t enni etal l eendenut sbedr i j ven( pr oducenten di st r i but eur )maarookbel anghebbendenbui t endenut ssect or ,z oal sbr andst of l ever anci er s,gr ot econsument enz oal shot el sal smedeconsument enor gani sat i es.

Hetf or mal i ser envanhetener gi ebel ei dz ougest oel dmoet enz i j nopeenbr eder e nat i onal evi si et enaanz i envandet oekomst i geont wi kkel i ngvanonsl and.Enkel e vr agenhi er bi jzi j n;Wati sonzenat i onal egr oei st r at egi e?Wel kni veauvan macr oeconomi scheont wi kkel i ngver wacht enwe? Hoez ul l enweomgaanmet br andst of f envoort r anspor tenkoken?Ver wacht enweener gi eui taf val ?Di tz i j n enkel ebel angr i j keover wegi ngeni neennat i onal eener gi edi scussi e. apvoordezeaf st emmi ngi sdef or mal i ser i ngvanhetnat i onal e Eengoedest ener gi ebel ei di nsamenwer ki ngmetdest akehol der s.Hi er i ndi enenl anget er mi j n doel ent ewor denover eengekomen.Vanui tdez edoel st el l i ngendi enenerkader s af gel ei dt ewor denvoornut sbedr i j venenui t voer i ngsor gani sat i es.Voorhetbor gen vanhetener gi ebel ei dkanhett evensgoedz i j neenr egel gevendei nst ant i ei nhet l event er oepen;bi j voor beel deendi r ect or aatener gi e.

Wi jgevent ekennendatder eger i ngvoor nemensi shaaral gehel ekl i maat bel ei d bet ert ei nst i t ut i onal i ser enmi ddel si ni t i at i evenzoal shetf or mal i ser envanhet ener gi ebel ei d,hetver bet er en van de bi j behor ende wet gevi ng,al smede de ver kenni ngvandeopr i cht i ngvaneendi r ect or aatener gi e.

T ensl ot t ei servanui thet“ Ret hi nki ng Ener gyFr amewor k”eenver band naar veer kr achtenkl i maat best endi ghei di ndeener gi es ect or( z gn.“ cl i mat er esi l i ency” ) .

Hetener gi esyst eem i seenkr i t i ekei nf r ast r uct uurenvanvi t aalbel angvooronz e economi e.

I ndi enhetvoorl angeper i odeswor dtver st oor dheef tdi tenor megevol genv oorons l and.

Eenbel angr i j kaandacht s punti sdaar om hetv er mogenv anhetener gi es y s t eem om z i cht eher st el l ennaext r emeweer somst andi gheden.

Kl i maat best endi ghei d gaatecht erver deri n de z i n datal sgebouwen massaal wor denver ni et i gddevr aagnaarener gi evoorl anger et i j dopeenl aagni veaubl i j f t .

Di theef tf i nanci ël egevol genvoordenut sbedr i j ven.Degebouwdeomgevi ngi s daar om ni etal l eenbel angr i j kvoorhetber ei kenvanener gi eef f i ci ënt i emaarook,i n f undament el ez i n,voorhetwaar bor genvaneenf i nanci eelgez ondnut sbedr i j fvoor hetgehel el and.

31

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

ENERGI E

Samenvat t endi shetdoelvanhetni euweener gi ebel ei dhetver derr educer envan emi ssi esenhetbet aal baarhoudenvanener gi e.Ener gi eef f i ci ĂŤnt i ei sdaar om een bel angr i j kepi j l er .Daar naastkanduur z ameener gi eeenbel angr i j ker olspel enmi t s z or gvul di gi ngez et .

Devoor del envanduur z ameener gi ez i j ndathetkanhel penom deaf hankel i j khei d v anf os s i el ebr ands t of f ent er educer en,emi s s i est er ugt edr i ngen,dekost pr i j svan ener gi et e st abi l i ser en en de bet al i ngsbal anst e ver st er ken.Echt er ,om dez e voor del en t er eal i ser en di enthetener gi esyst eem z or gvul di g geor gani seer dt e wor dendoorgoedeonder l i ngeaf st emmi ngvandebet r okkenpar t i j en.

ENERGI E

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

32

ENERGI E

5.

7:RdA/CI TGO

Voorwatbet r ef tdewer kz aamhedendi eCi t goi nhetkadervandecont r act uel e ver pl i cht i ngen,i n2018heef tmoet enui t voer enkanhel aasni etveelwor dengez egd.

Op16j anuar i2018heef teeneer st ever gader i ngpl aat sgevondent ussenver t egenwoor di ger svandeReger i ngvanAr ubaeneendel egat i evanCI TGO omt r entde st andvanz aken.Hi er bi j heef tCi t gobevest i gdt ewi l l endoor wer kenaanher openi ng vander af f i nader i j ,endatnaarschat t i nghett i j dschemaz oal sneer gel egdi nhet cont r actz alwor dengehaal d.Opdatmomenti sookgespr okenoverdef i nanci el e i mpl i cat i esvandever t r agi ngeni nhetpr oj ect ,metnamev . w. b.debegr ot i ngenvan LandAr uba,waardevoor mal i ger eger i ngi nr ui memat er ekeni ngheef tgehouden metr ehabi l i t at i eendeher openi ngvander af f i nader i j .

Op20f ebr uar i 2018wer ddeReger i ngonaangenaam v er r as tt oeneenCI TGOdel egat i e gel ei ddoordhr .JohnCr i st mandeReger i ngheef tgei nf or meer ddatder ehabi l i t at i e pr oj ect enz ul l enwor denaangehoudeneni ndi enmogel i j kgest opt ,vanwegede gevol genvandeVSsanct i esendever schi l l endebesl agen.Daar bi jheef tde Reger i ng Ci t go medegedeel d datde Reger i ng geen r ekeni ng meerhoudtmet event uel ebi j dr agevanCI TGO aandebegr ot i ngl andAr uba.

Erheef tver vol genseenver vol gver gader i ngpl aat sgevondenop23f ebr uar i2018 metdeMi ni st ervanSoci al eZakenenAr bei di nz akedemat evanver t r agi ngi nde ui t voer i ng van de wer kz aamheden,en hetaant almensen di e ont sl agen z ul l en wor denenhetaant aldatz alaanbl i j ven.

Op23augus t us2018heef teenhi ghl ev el meet i ngpl aat s gev ondent us s endeMi ni s t er Pr esi denten de Mi ni st ervan Soci al e Zaken en Ar bei d van Ar uba en Mi ni st er Manuel Quevedobel astmetOl i ez akenvanVenez uel a,Asdr ubal Chavez ,Pr esi dent e PDVSA,en Mar cos Roj as VP As unt os I nt er naci onal es PDVSA.Ti j dens dat ges pr ekheef tMi ni s t erQuevedoaangegevendatCi t goweeri nst aati som metde r ehabi l i t at i evander af f i nader i j ver dert egaan.Hi j heef tnaderui t l eggegeveni nz ake hetj aar t r aj ectenheef teeni nvest er i ngbevest i gdUS$35, 000, 000i nf ase2,wel ke vansept ember2018t otenmetapr i l2019z all open.

MetdeMi ni st ervanSoci al eZakenenAr bei dzi j naf spr akengemaaktoverde i ndi enst nemi ngvanl ocal ekr acht end. m. v .dez gn.Ci t godeskvanDPL. Ondanksdez ei nvest er i ngheef tdeReger i nghaareer derst andpuntni etgewi j z i gd; erz aldusgeenr ekeni ngwor dengehoudenmetdez eact i vi t ei t eni ndebegr ot i ng vanLandAr uba, Vol gensschat t i ngz al ,i ndi endef i nanci er i ngvoordel aat st ef asei nmaar t2019r ond i s,hetpr oj ecthel emaalwor denaf ger ondei nd2020.Eenger evi seer df i nanci er i ngspl anz al wor denover gel egd.Di tger evi seer df i nanci er i ngspl an,i sondanksher haal der appel er i ngen,nogni etont vangen.

I n2019z aleendef i ni t i evebesl i ssi ngwor dengenomenomt r enthetcont r actmet Ci t go.

33

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

ENERGI E

5.

8:CAP/REPSOL T us s en10j uni en30j uni 2018heef tdepr oef bor i ngv an“ BonBi ni 1X”pl aat s gev onden.

Dez epr oef bor i ngvl oei tvoor tui teencont r act uel ever pl i cht i ngvanRepsoleni s ui t gevoer dengef i nanci er ddooreenconsor t i um vanRepsolenT ot al .Hetdoelvan debor i ngwasom nat egaanof ereenz ogenaamdpet r ol eums y s t eem i ndeonder gr ond vandeAr ubaansewat er enaanwez i gi s.

Debor i ngi sgepl aat stnaui t voer i ngvaneenver kennendsei smi schonder z oek( 2D) i n2013ennaui t voer i ngvaneengedet ai l l eer dsei smi schonder z oek( 3D)i n2015.

Depr oef bor i ngi sopongeveer35ki l omet ert ennoor dwest envanAr ubaui t gevoer d.

Hel aasz i j nert i j densdebor i ngengeendi r ect eaanwi j z i ngenvoorhetbest aanvan eeneconomi s chwi nbar epet r ol eumv oor r adenaanget r of f en.

Opbas i sv andev oor l opi ge anal ysesl i j ktheterecht eropdateender gel i j kpet r ol eumsyst eem ookni etkan wor denui t gesl ot en.

Debor i ngi sui t gevoer dconf or m dedoordePet r ol eumver or deni ngenhetPet r ol eumbesl ui tvoor geschr even r egel gevi ng.Dank z i jde medewer ki ng van de Havenmeest er ,DeDi r ect i eLucht vaar tendeDi enstT echni scheI nspect i esi sdeadvi ser i ng endebesl ui t vor mi ng overdedoorRepsoli ngedi endever z oeken-op gr ondvanhetPet r ol eumbesl ui t-opdi l i gent ewi j z eui t gevoer d.

Ti j densdewer kz aamhedenhebbenz i chgeenmi l i eui nci dent enz oal sl ekkagesvan vl oei st of f envoor gedaan,ookz i j nergeenper soonl i j keongel ukkengebeur d.Al l e ‘ gevaar l i j ke’af valaf komst i gvandewer kz aamhedent i j densdepr oef bor i ngz i j n i nmi ddel sover eenkomst i gdeAmer i kaanseEPA r egel snaardeVer eni gdeSt at en geëxpor t eer d.Degoedemedewer ki ngvanhetbur eauvandemi ni st erbel astmet mi l i euenDNM washi er bi jbel angr i j k.

Deexpl or at i ePer i odekent4f asen,enhetei ndvanel kef asei sereenz ogenaamd “ GO”of“ NO GO”besl i smoment . Opdi tmomentbevi ndendewer kz aamheden z i chi nf ase3wel keei ndi gti nJuni2019.

Repsol z al t othetei ndevanFase3bez i gz i j nmetdebest uder i ngvandegegevens enmetheteval uer envanhetr est er endepet r ol eum pot ent i eelvanhetgebi ed.

Begi n2019z al t i j denseenwor kshopmetCAPenEner gi eBeheerNeder l and( EBN) der esul t at enwor dengepr esent eer dendevol gendest appenwor denbespr oken.

•Ter ugt r ekki ngTot al ui tconsor t i um metRepsol

T ot al heef tz i chper31okt ober2018t er ugget r okkenui thetconsor t i um metRepsol .

Repsoli snudeeni geCont r act antendeOper at oreni s,medei nver bandmethet del envankost en,opz oeknaareenni euwepar t ner

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

34

ENERGI E

•Joi ntRevi ew Commi t t eemeet i ngs

Op29j anuar i ,3apr i l ,30mei en18okt ober2018hebbendevi erz ogenaamde‘ Joi nt Rev i ewCommi t t eemeet i ngs ’ pl aat s gev ondendi eel kj aaropgr ondv anhetcont r act di enent ewor dengehouden.Deeer st edr i emeet i ngswar envoor af gaandaande pr oef bor i ngendel aat st enadepr oef bor i ng.

Del aat st emeet i ngvondpl aat si nHoust oneni sookbi j gewoonddoorver t egenwoor di ger svandeReger i ngvanAr uba.

•Samenwer ki ngmet Ener gi eBeheerNeder l and

Desamenwer ki ngmetEner gi eBeheerNeder l andi si n2018voor t gez et .Moment eel wer ktookEBN aandeanal ysevandegegevensaf komst i gui tdepr oef bor i ngvan BonBi ni .Debedoel i ngi som deni euwst e( boor ) gegevenst ei nt egr er enmetde eer der esei smi schei nt er pr et at i eseneenonaf hankel i j kei nt er pr et at i eeneval uat i e vanhetpet r ol eum pot ent i eelt emaken. Zodoendekanhopel i j keenf r i ssebl i k wor dengecr eëer ddi eal si nputvoorRepsolkandi enenbi jhetvol gende“ GO”of “ NO GO”besl i smoment .

•Aanpassi ng Pet r ol eumbesl ui t

Deaanpassi ngenmoder ni ser i ngvanhetPet r ol eumbesl ui ti snoggaandeendoor l ooptdegebr ui kel i j keambt el i j kepr ocedur es.Medi o2018i shetcomment aarvan deRaad vanAdvi esont vangen,t hanswor dtgewer ktaanhetr eager enop di t comment aardoordeDi r ect i eWet gevi ngenJur di scheZaken.Vanbel angi ndez ei s deexpl i ci et ei nv oer i ngv andez or gpl i chtv andepet r ol eum onder nemi ng( Cont r act ant ) .

•Beur sRepsol

Si ndsbegi nSept ember2018vol gteenAr ubaansest udenteendoorRepsolver zor gdeuni ver si t ai r eMast er sopl ei di ngt eMadr i d,Spanj eop hetgebi ed van Expl or at i on&Pr oduct i on( E&P) .Dekost envandeopl ei di ngkomengeheelvoor r ekeni ngvanRepsol .Di ti sonder deel vanhetpr ogr ammavanRepsol vansoci al ent r epr eneur shi p.

“

“

I ndi thoof dst uki seenui t eenz et t i nggegeven vandest andvanz akenaangaandede ont wi kkel i ngvanhetni euweener gi ebel ei d, gaswi nni ngender af f i nader i jvanAr uba, al smedei nhoof dl i j nenhet geen ver wachtkanwor deni n2019.

35

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken

MI NI STERI EVAN A LGEMENEZ AKEN DeMi ni st erPr esi dent Evel ynWever Cr oes December2018

Jaar ver sl ag2018vanhetMi ni st er i evanAl gemeneZaken