Oddajemy w Państwa ręce inspirujący materiał, zapraszając do pracy i zabawy z lokalnym i regionalnym dziedzictwem.
Projekt „Przedrukowane – Nowe życie dawnych wzorów” zrodził się w mojej głowie kilka lat temu. Zauważyłam duży potencjał drzemiący we wzornictwie naszego regionu, który powinien być wykorzystany przez współczesnych twórców we współczesnym designie, modzie i szeroko rozumianym sektorze kreatywnym. Realizacja tego zadania była szansą na spotkania dwóch światów –dawnego wzornictwa ze współczesnymi twórcami.
Nasze działania zakładały twórczą pracę z tradycyjnym wzornictwem z terenu województwa mazowieckiego. Zaproszeni do projektu projektanci i graficy, pracując z tradycyjnym wzornictwem, stworzyli własne interpretacje i własne wzory czerpiące z tradycji na podstawie wiedzy, którą przekazali eksperci.
Zapoznanie się z tematyką materialnego i niematerialnego dziedzictwa z terenu województwa mazowieckiego było pierwszym krokiem. Do współpracy zostali zaproszeni eksperci, którzy opowiedzieli o różnych aspektach dziedzictwa z terenu województwa mazowieckiego, m.in. wycinance mazowieckiej, wycinance z opłatka, wzornictwie z terenu Urzecza, czy Kurpi. Kolejnym etapem było wysłuchanie prezentacji osób mających doświadczenie w pracy z dziedzictwem, m.in. w modzie, sztuce, czy projektach interdyscyplinarnych. Następnie dla uczestników rozpoczął się etap pracy twórczej.
W ramach projektu powstało piętnaście projektów inspirowanych dziedzictwem z terenu województwa mazowieckiego. Prace są bardzo różnorodne, każdy uczestnik wybrał inny element kultury materialnej i inaczej go zinterpretował.
To pokazuje, jak niewyczerpanym źródłem inspiracji jest nasze regionalne dziedzictwo. Serdecznie zapraszam do odkrywania i czerpania z tego cennego źródła.
Katarzyna Szczecińska
Fundacja Kulturalna Turystyka
MONIKA TRYPUZ DRZEWO ŻYCIA
Projekt jest własną interpretacją motywu drzewa życia. W kulturze ludowej z drzewem życia jako symbolem życia wiecznego kojarzona jest palma wielkanocna przygotowywana przed Wielkanocą na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy. W symbolice Kościoła palma jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Posiłkując się etymologią drzewa życia, stworzone zostały dwa odrębne projekty. Pierwszy – wykorzystujący kształt liścia palmowego, drugi – zgeometryzowany – będący wariacją na temat trójkąta Sierpińskiego. Trójkąt Sierpińskiego, będący najprostszym fraktalem, czyli obiektem samopodobnym i nieskończenie subtelnym, jest obiektem matematycznym często występującym w przyrodzie. Jego doskonałość w kreacji nieodmiennie odnosi mnie do Stwórcy. Tutaj to w nim zawarty jest wątek metafizyczny – tajemnicy życia i zmartwychwstania. Ostatecznie, dwa projekty połączone zostały w jedną całość, łącząc wątek ludowy z transcendencją. Projekt został docelowo wykonany w technice haftu komputerowego łącząc w ten sposób nowe technologie z ponadczasową techniką haftu tradycyjnego. Kolorystyka ma tu znacznie symboliczne. Mianowicie, zgodnie z ustaleniami opracowania Zbigniewa Libery „Semiotyka barw w polskiej kulturze ludowej” kolor niebieski jest „...kolorem odwiecznym, nie mającym swego początku”, biały natomiast obok koloru czarnego i szarego symbolizuje śmierć. Dyptyk przedstawia proces przejścia ze śmierci do życia wiecznego.
Monika Trypuz urodziła się w 1981 roku w Chełmie. Ukończyła Wydział Grafiki ASP w Warszawie (II st., 2017–2020) – dyplom z wyróżnieniem rektorskim w dwóch specjalnościach: Grafika Warsztatowa pod kierunkiem prof. Rafała Kochańskiego oraz Ilustracja i Grafika Wydawnicza pod kierunkiem prof. Błażeja Ostoi Lniskiego oraz Wydział Artystyczny UMCS w Lublinie (I st., 2007–2010) – dyplom w pracowni fotografii prof. Ireny Nawrot, a także Matematyka ze specjalnością informatyczną na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym KUL w Lublinie (magisterskie, 2000–2005).
Artystka wizualna, której zainteresowania skupiają się wokół polskiej kultury ludowej i rzemiosła, w szczególności tkactwa. Efektem tych zainteresowań jest projekt „Atencja” poświęcony pereborom (ornamentom tkackim charakterystycznym dla nadbużańskich i włodawskich strojów ludowych) będący próbą konfrontacji dawnych technik rękodzielniczych z nowoczesnymi technikami cyfrowymi oraz autorska książka artystyczna „Rocznik wsi” inspirowana tkaniną dwuosnowową ilustrująca miesiąc po miesiącu niepowszechne bądź zapomniane tradycje i obrzędy. Przetransponowany twórczo perebor stał się językiem wypowiedzi artystki – unikalnym kodem, którym posługuje się w kolejnych projektach, jak „Oś świata” (obiekt znajdujący się we Włodawie na tarasie widokowym przy rzece Włodawka) czy projekt „Flashback”.
Finalny projekt wykonany w technice haftu komputerowego na tkaninie bawełnianej naciągniętej na blejtram
MONIKA TRYPUZ
drzewo życia
Projekt jest własną interpretacją motywu drzewa życia
W kulturze ludowej z drzewem życia jako symbolem życia wiecznego kojarzona jest palma wielkanocna przygotowywana przed Wielkanocą na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy. W symbolice Kościoła palma jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy.
Posiłkując się etymologią drzewa życia, stworzone zostały dwa odrębne projekty. Pierwszy – wykorzystujący
kształt liścia palmowego, drugi – zgeometryzowany –będący wariacją na temat trójkąta Sierpińskiego. Trójkąt Sierpińskiego, będący najprostszym fraktalem, czyli obiektem samopodobnym i nieskończenie subtelnym, jest obiektem matematycznym często występującym w przyrodzie. Jego doskonałość w kreacji nieodmiennie
KATARZYNA TUŻYLAK-KOPYTEK
ABAŻUR
Główną inspiracją były wycinanki, zarówno same cięcia, jak i zginanie papieru, zwielokrotnianie, nadawanie rytmu, prostota i multiplikacja. Tworzywem stał się więc papier, a poprzez odpowiedni dobór proporcji i techniki modelowania papieru stworzyłam formę, która ma nawiązywać do wirujących, obszernych sukni, także ich fałd. Użyłam papier mięsisty, gruby, niemalże nieprzepuszczający światła, blask wydobywa się ze środka przez nacięte wzory. Ważną rolę odgrywa tu gra świateł, kontrasty.
KATARZYNA TUŻYLAK-KOPYTEK ILUSTRACJA
Punktem wyjścia były wycinanki kołbielskie, lecz w miarę rozwijania projektu stawały się one jedynie inspiracją. Skupiłam się głównie na motywie koguta, ptaków, drzewa, postaci, które mogą stanowić całość lub występować jako pojedyncze ilustracje używane do zdobień kubków, toreb, ścian, kalendarzy, czy innych przedmiotów codziennego użytku.
Katarzyna Tużylak-Kopytek jest projektantką graficzną specjalizującą się w publikacjach, stąd też zamiłowanie do papieru. Ukończyła Wydział
Sztuk Pięknych na UMK w Toruniu, obecnie pracuje w Galerii Miejskiej BWA w Bydgoszczy oraz współpracuje z wieloma wydawnictwami i instytucjami kultury w zakresie projektowania
katalogów, oprawy plastycznej wystaw, identyfikacji wizualnej wydarzeń oraz tworzeniu ilustracji. Uwielbia papier i książki, które nie tylko czyta, ale też projektuje, wącha i dotyka. Lubi odkrywać, szukać, uczyć się nowych rzeczy. Inspiruje się tym, co ją otacza, zwłaszcza naturą. Jej mocne strony to energia, elastyczność i pasja do tworzenia i życia.
ZUZANNA KONIECZNA-CZERWINSKA
WSPÓŁCZESNA
TKANINA LUDOWA
Ilustracja oraz wzory w dwóch wersjach – czarno-białej i kolorowej – zostały stworzone przede wszystkim z inspiracji haftami ze strojów z regionu Urzecza (motyw drzewa życia), a także wycinankami z różnych innych regionów oraz formami tkaniny ludowej. Rozpoczęłam od analizy poszczególnych elementów florystycznych w drzewach życia, tworząc na ich podstawie własne drzewa, stylizowane na bardziej współczesne, uproszczone formy. W kompozycjach połączyłam motywy drzewa życia, przedstawienia postaci w strojach ludowych z Urzecza oraz dodatkowe elementy, takie jak kurki z wycinanek i domki. Czarno-białe wersje ilustracji i wzorów stanowią pomost między tradycją a współczesnością, natomiast wersje kolorowe, z nowoczesną paletą barw, są ukłonem w stronę dzisiejszego odbiorcy. Całość ma falujący charakter, jakby już była wydrukowana na nierówno położonej tkaninie.
ZUZANNA KONIECZNA-CZERWINSKA WZÓR
DRZEWA ŻYCIA
Zuzanna Konieczna-Czerwinska jest absolwentką Akademii
Sztuk Pięknych w Gdańsku. Jej specjalizacją jest grafika i ilustracja, w ostatnich latach skupia się coraz bardziej na tworzeniu ilustracji, nie zaniedbując swoich umiejętności w dziedzinie grafiki projektowej. Współpracowała z różnymi instytucjami kultury, takimi jak Małopolski Instytut Teatralny czy Towarzystwo Miłośników
Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział Pomorski. Uwielbia tworzyć płaskie ilustracje inspirowane naturą, używając uspokajających kolorów i falistych kształtów. Jej styl łączy minimalizm z odrobiną maksymalizmu, lubi odkrywać połączenie nowoczesnej i zabytkowej estetyki. Swoje ilustracje tworzy pod nazwą „Illustrations by Zu”.
SZYMON GROCHOWSKI KWIECIE
Praca inspirowana motywem gwiazdy, który jest typowy dla wycinanki kurpiowskiej. Cechy charakterystyczne „gwiazd” to symetryczna budowa oraz jednobarwność, wzbogacona kolorowymi akcentami w środku. Praca wykonana w technice kolażu cyfrowego z wykorzystaniem skanów liści.
Szymon Grochowski w 2022 roku ukończył z wyróżnieniem studia magisterskie na kierunku Grafika w Wyższej Szkole
Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT pod auspicjami PAN w Warszawie. Od 2018 roku pracuje jako grafik w Sokołowskim Ośrodku Kultury, którego jednym z zadań jest pielęgnowanie kultury ludowej i upowszechnianie dziedzictwa regionu.
Od 2020 roku prowadzi Studio graficzne „Kropkomat” – zajęcia edukacyjne z zakresu projektowania graficznego. Zaangażowany w wiele projektów społecznych grafik z zamiłowaniem do kolażu, fotografii, identyfikacji wizualnej i webdesignu.
SZYMON GROCHOWSKI ŻYCIE
Kolaż cyfrowy inspirowany motywem lelui. Leluje to jednobarwne lub wielobarwne wycinanki z regionu Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Forma ta nawiązuje do idei drzewa życia. Praca wykonana w technice kolażu cyfrowego z wykorzystaniem skanów liści.
BEATA PODWOJSKA BABA Z KOTAMI
Interpretacja wycinanki ludowej „Baba z kogutami” przełożona na bardziej współczesny język wizualny – w formie nadruku / wzoru na koszulkę lub torbę. Baba z kogutami w mojej odsłonie przybrała formę „baby z garami” – kobiety, odzwierciedlającej cechy tradycyjnego modelu kobiety gotującej, opiekuńczej, ale zmagającej się z współczesnym wyzwaniem multitaskingu –wielozadaniową, wszechstronną, silną i świadomą swojego miejsca w świecie. Jej atrybuty reprezentują zarówno codzienne wyzwania, jak i osobiste pasje, łącząc tradycję z nowoczesnością i wyrażając bogactwo doświadczeń współczesnej kobiety. Rysunek zachowuje prostotę i wyraźne linie charakterystyczne dla wycinanek, ale „baba z garami” ma bardziej dynamiczne, nowoczesne kształty.
Beata Podwojska jest specjalistką od projektowania grafiki. Wierzy, że design to nie praca, a styl życia. Potrafi zamienić najnudniejszy brief w estetyczny i funkcjonalny projekt.
Specjalizuje się w grafice wektorowej, identyfikacji wizualnej i brandingu, łącząc techniczną precyzję z artystyczną wizją.
LENA SKARUS ILUSTRACJA „POLSKA”
Stworzyłam ilustrację inspirowaną wzorami haftów z Urzecza. Projekt, który może być zrealizowany w technice nadruku lub haftu, ma na celu promocję Polski i jej tradycji kulturowych.
Lena Skarus urodziła się w Witebsku na Białorusi. Uzyskała tytuł magistra pedagoga sztuk pięknych na Witebskim Państwowym
Uniwersytecie im. P. M. Masherowa. Ukończyła studia podyplomowe na wydziale Graficznego Projektowania w Polsko-Japońskiej
Akademii Technik Komputerowych w Warszawie. Od 2014 roku prowadzi własną firmę ARTGRAFKA, łącząc na co dzień życie zawodowe z pasją. W szczególności poświęca się malarstwu, rysunkowi, fotografii, ilustracji i tworzeniu projektów graficznych. Jej projekty cechuje niepowtarzalny charakter, niejednokrotnie mający swoje źródła w kulturze białoruskiej. Jej prace pokazują odbiorcom odmienną perspektywę.
LENA SKARUS LOGO „PL”
Nadruk na gadżety reklamowe. Projekt oparty na wzorach wycinanek z rejonów Mazowsza i Podlasia. W wycinankach, którymi się inspirowałam, urzekła mnie ich prostota i estetyka. Dążyłam do zachowania tych elementów w swoim projekcie.
YULIYA TABENSKA LAS
Para moich grafik przedstawia popularne motywy z wycinanek ludowych –ptaki i rośliny, tak bardzo mazowieckie. W przeciwieństwie do statycznych wycinanek, ptaki z mojego projektu zostały lekko ożywione. Natomiast motywy roślinne tworzą swoisty las nawiązując do przeszłości tych ziem pokrytych puszczami – podkreślając trwanie tradycji. Chciałam przedstawić wspólnotę jedności mimo swojej różnorodności – tak jak to jest w przypadku województwa mazowieckiego (stąd i nazwa pod spodem – Mazowieckie, a nie samo Mazowsze).
YULIYA TABENSKA PTAKI
Yuliya Tabenska jest illustratorką i projektantką grafiki wydawniczej i komunikacji wizualnej. Specjalizuje się w tworzeniu obrazów, ilustracji i animacji, posługując się techniką kolażu oraz „mixed media”. Tworzy także w dziedzinie książki artystycznej. W 2002 roku ukończyła studia na wydziale Technologii Wydawniczo-Poligraficznej i Informacyjnej na Narodowym Uniwersytecie Technicznym Ukrainy w Kijowie. Laureatka wielu nagród i wyróżnień, dwukrotnie nagradzana w konkursie „Najlepsza książka Forum Wydawców” w ramach Międzynarodowego Forum Wydawców Książek we Lwowie ( 2016, 2017), Little Hakka International Picture Book Award wyróżnienie dla picturebooka „Mów do mnie” (2019). Od 2019 mieszka i tworzy w Polsce.
ADRIANNA IWANEJKO BABINIEC
Papierowe baby są powszechnie występującym motywem na wycinankach całego Mazowsza zarówno historycznego jak i współczesnego województwa. Babiniec zbiera wszystkie baby – te udane i te mniej, tradycyjne i nowoczesne, anonimowe i wzięte ze wzorników, uproszczone i wyrafinowane. Powstała ilustracja jest zbiorem różnych wycinanek, które stworzone zostały z papieru przeznaczonego na makulaturę. Papier był niegdyś materiałem bardzo cennym, dziś w dużych ilościach niszczonym.
ADRIANNA IWANEJKO BABA
Baba jest próbą przełożenia popularnego motywu wycinankowego, lalki, na uproszczoną formę tkacką. Surowy sznurek z juty został podbarwiony białym barwnikiem. Bielony niczym ściana drewnianej chaty.
Adrianna Iwanejko jest absolwentką historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiowała scenografię na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Art&Design na Wydziale Sztuki krakowskiego UKEN. Uczestniczka wystaw w Krakowie, Katowicach, Lublinie, Białej Podlaskiej. Współtwórczyni scenografii w Teatrze Starym w Krakowie (Trąbka do słuchania, reż. A. Glińska) i na Akademii Sztuk Teatralnych (Dyplom z miłości, reż. A. Glińska, Kisielice, 32-022 Kresowo reż. Z. Pszczołowska 2022). Twórczyni wystaw indywidualnych „Domu nie da się spakować” oraz „Zabywanie”. Stypendystka programu ASP Santander, a także stypendium kulturalnego UMCS w Chatce Żaka. Rezydentka festiwalu STN:ORT. Śpiewała w zespole Traditune, laureatka festiwalu Synestezje oraz Mikołajek Folkowych. Ilustrowała w ,,Tygodniku Powszechnym”, ,,Piśmie Folkowym” i magazynie ,,Kontakt”. Gra na skrzypcach. Pochodzi z Lubelszczyzny.
Katalog powstał w ramach projektu: „Przedrukowane. Nowe życie dawnych wzorów”
Wydawca katalogu: Fundacja Kulturalna Turystyka
Data wydania: wrzesień 2024
Projekt katalogu i skład: Pięć Punktów Szymon Grochowski
Na okładce wykorzystano projekt Moniki Trypuz „Drzewo życia”
Zadanie publiczne dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego
