WPROWADZENIE W państwach europejskich przed edukacją stoją różnorodne wymagania, które wpływają na organizację i treści kształcenia artystycznego. Przyspieszona globalizacja przyniosła zarówno korzyści, jak i wyzwania. Są one konsekwencją zwiększonej rywalizacji międzynarodowej, migracji i wielokulturowości, postępu technologicznego i rozwoju ekonomii wiedzy. System edukacji można postrzegać jako przygotowanie dzieci do życia w coraz bardziej niepewnym świecie. Szkoły mają pomóc młodym ludziom w uświadomieniu zarówno własnej indywidualności, jak i odnalezieniu się jako członkowie różnych grup w społeczeństwie. Kładzie się również nacisk na zachęcanie młodych ludzi do rozwijania zróżnicowanych umiejętności i zainteresowań, na rozpoznawanie i rozbudzanie zdolności oraz kreatywności. Wyzwania stojące przed edukacją artystyczną były tematem badań oraz debat poświęconych polityce edukacyjnej w zakresie kształcenia artystycznego.
Uzasadnienie studium: kontekst decyzji i badań W ostatnich latach organizacje międzynarodowe wykazują zwiększone zainteresowanie edukacją artystyczną. Wynikiem tego są decyzje strategiczne przedstawione w niniejszym studium. z inicjatywami w zakresie edukacji i kultury w ostatnim dziesięcioleciu występowało UNESCO. w roku 1999 dyrektor generalny UNESCO zaapelował do wszystkich podmiotów związanych z edukacją artystyczną i kulturalną o podjęcie środków, które zapewnią, że nauczanie przedmiotów artystycznych zajmie specjalne miejsce w edukacji każdego dziecka – od żłobków do ostatniej klasy szkół średnich (UNESCO 1999). Po tym apelu zorganizowano konferencję w Lizbonie. Była ona punktem kulminacyjnym pięcioletniej międzynarodowej współpracy w zakresie edukacji artystycznej między UNESCO i jej partnerami. Konferencja potwierdziła, że należy nadać wagę edukacji artystycznej we wszystkich społeczeństwach. Była impulsem do publikacji: The wow factor: global research compendium on the impact of the arts in education (Bamford 2006; „Czynnik wow: kompendium globalnych badań nad wpływem sztuki w edukacji”) oraz wydanego przez UNESCO Road Map for Arts Education (UNESCO 2006; „Plan działań na rzecz edukacji artystycznej”). Plan ten miał na celu wspieranie i rozwijanie edukacji artystycznej. w dokumencie tym stwierdza się, że edukacja artystyczna pomaga: przestrzegać praw człowieka do edukacji i udziału w kulturze; rozwijać możliwości poszczególnych osób; poprawiać jakość edukacji; i promować wyrażanie różnorodności kulturowej. Podobne postępy w przygotowywaniu decyzji strategicznych miały miejsce w Europie. w roku 1995 Rada Europy uruchomiła duży projekt: „Kultura, kreatywność i młodość”. w jego ramach sprawdzano: sposoby kształcenia artystycznego w szkołach państw członkowskich, zaangażowanie w nią zawodowych artystów oraz dostępność zajęć pozalekcyjnych o charakterze artystycznym. Zgodnie z tym projektem podjęto badania nad edukacją artystyczną w Europie (zob. NACCCE 1999) oraz współpracę na poziomie międzynarodowym. w roku 2005 Rada Europy przygotowała ramową konwencję w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa (Rada Europy 2005). Wyrażono potrzebę chronienia zasobów kulturowych, promowania tożsamości kulturowej, respektowania różnorodności i zachęcania do dialogu międzykulturowego w państwach europejskich. Artykuł 13. przyznał ważne miejsce dziedzictwu kulturowemu w edukacji artystycznej. Zalecał też integrowanie treści różnych przedmiotów z artystycznymi. w 2008 r. Rada opublikowała białą księgę dialogu międzykulturowego (Rada Europy 2008), w której zaproponowano podejście międzykulturowe
7