154
Torsten Dunkel Docenianie znaczenia mobilności w uczeniu się przez całe życie
Niektóre przykłady opracowane w ramach programu Leonardo da Vinci, a dotyczące projektów pilotażowych w zakresie ECVET wykazują, że porozumienie między partnerami staje się coraz łatwiejsze i ułatwia ocenę dokonywaną za granicą, jeżeli: •• partnerzy stosują obowiązki i zadania zawodowe jako podstawę porównywania lub potwierdzania równoważności jednostek efektów uczenia się lub opracowują wspólne jednostki; •• zapewniają, że opis efektów uczenia się jest zrozumiały dla poszczególnych uczestników z różnych krajów, którzy są zaznajomieni z konkretnym kontekstem zawodowym; •• wielkość jednostki efektów uczenia się (liczba efektów uczenia się) zależy od złożoności oceny; •• opis jednostki efektów uczenia się odzwierciedla następujące elementy: wiedzę, umiejętności i kompetencje. Nie musi to oznaczać konieczności przyjęcia formuły, w której wiedzę opisuje się niezależnie od umiejętności i niezależnie od kompetencji. Opisy holistyczne są również dozwolone. Decyzja należy do partnerów (Cedefop 2010b).
Dążenie do przenoszenia uczenia się Odpowiednie sformułowanie efektów uczenia się wymaga zastosowania wspólnego europejskiego słownictwa, przekładającego się na konteksty krajowe. Słownictwo to jest częścią kultury uczenia się w ramach mobilności (począwszy od umów w sprawie mobilności, a skończywszy na krajowych przepisach dotyczących szkolenia). Przykładem dobrej praktyki jest europejski przewodnik użytkownika ECVET Pytania i odpowiedzi (Komisja Europejska 2011c). Pomocne mogą być również wytyczne, np. opracowane w Niemczech5 , które odnoszą się konkretnie do opisu efektów uczenia się. Są to wyraźne zalecenia, jak formułować efekty uczenia się (należy np. używać czasowników w stronie czynnej, określać kontekst i poziom zapotrzebowania, unikać niejasnych sformułowań). W praktyce wyzwania i przeszkody w uznawaniu i walidacji kompetencji nabytych podczas mobilności za granicą obejmują: •• efekty uczenia się – nie wszystkie systemy kształcenia i szkolenia prezentują takie podejście; •• podejście do kwalifikacji oparte na jednostkach efektów uczenia się, które nie zostało jeszcze wdrożone we wszystkich systemach; •• znaczne różnice pomiędzy podejściami do oceny, procedurami, narzędziami czy charakterystykami oceniających w różnych krajach i segmentach kształcenia i szkolenia zawodowego. Ważne więc jest, aby możliwe było przenoszenie uczenia się. Jednak: •• uznawanie/walidacja stanowi wyzwanie kulturowe dla tego, jak kwalifikacje są rozumiane w poszczególnych państwach członkow5
<www.ecvet-info.de>.