ITALIANO I LATINA
Łacina jako pomost między teraźniejszością a przeszłością Anna Wojciechowska Język łaciński – tak jak kiedyś – może być ważnym elementem edukacji humanistycznej. Na lekcjach należy jednak konsekwentnie podkreślać trwałość antyku w kulturze europejskiej, łączyć naukę języka z nauką literatury, historii, retoryki, filozofii i historii sztuki. Wprowadzenie elementów retoryki do programu nauczania łaciny może sprawić, że lekcje tego języka będą ciekawsze, a uczniowie lepiej przygotowani do matury z przedmiotów humanistycznych.
W
ciągu ostatnich lat język łaciński, nauczany wraz z kulturą antyczną, stał się przedmiotem niezwykle rzadkim w polskich szkołach. Wydaje się jednak, że edukacja humanistyczna oparta na przedmiotach takich jak język łaciński, grecki, kultura antyczna i śródziemnomorska może być ciekawą propozycją w szkolnej ofercie nauczania. Podstawa programowa przedmiotu język łaciński i kultura antyczna zaleca: ścisłe powiązanie treści językowych z kulturowymi, odwoływanie się do wiedzy o korzeniach cywilizacji europejskiej i jej śródziemnomorskim rodowodzie oraz ukazywanie na tym tle kultury polskiej, która od 1000 lat rozwija się w kręgu kultury Zachodu. Autorzy podstawy programowej zachęcają, by wykorzystywać wiedzę o języku łacińskim i antyku do interpretowania tekstów kultury oraz poszukiwać śladów tradycji antycznej we współczesności. Uczący się łaciny mają nie tylko rozumieć tekst oryginalny, ale także odczytywać jego sens, wyjaśniać związki kultury europejskiej i polskiej z kulturą antyczną; powinni – tworząc przekład – posługiwać się poprawną polszczyzną; doskonalić pod opieką nauczyciela umiejętność analizowania i syntetyzowania tekstów klasycznych w oryginale i przekładzie. I – co dziś może być szczególnie
3/2014
ważne – powinni umieć integrować wiedzę z różnych dziedzin do wyrażania i uzasadniania swojego punktu widzenia, ponieważ to nie dostęp do informacji staje się wyzwaniem współczesności, ale jej przetwarzanie. Konsekwencją tak sformułowanych w podstawie programowej wymagań szczegółowych są zmiany wymagań maturalnych.
Egzamin maturalny od roku 2014/2015 W części I egzaminu maturalnego z języka łacińskiego i kultury antycznej ocenie będzie podlegać przekład tekstu oryginalnego na język polski i znajomość realiów historyczno-kulturowych. Część II będzie stanowić test leksykalno-gramatyczny. Część III to zadanie, sprawdzające: znajomość kultury antycznej, trafność przytaczanych przykładów i umiejętność ich omówienia w związku z tematem, zastosowanie terminologii i wyrażeń oraz język i styl. Wiedza ma zostać poparta cennymi umiejętnościami, zwłaszcza logiki rozumowania, dostrzegania właściwych powiązań, argumentowania i pisania. Zmiany wymagań w zakresie egzaminu maturalnego z przedmiotów humanistycznych, czego łacina jest jednym z przykładów, a zwłaszcza kształt egzaminu ustnego z języka polskiego, powinny skłaniać nauczycieli tych przedmiotów do
temat numeru
[ 59 ]