Israël
Gas boren in Israël De Nederlandse gassector meldt zich steeds nadrukkelijker in Israël. Maar sommige bedrijven blijven weg omwille van hun belangen in de Arabische wereld.
I
Jan Franke
sraël staat aan de vooravond van een ‘aardgasrevolutie’. Leviathan, het aardgasveld dat in 2009 in de Middellandse Zee bij Israël werd ontdekt, was wereldwijd de grootste gasvondst in tien jaar. Sindsdien worden in het gebied regelmatig nieuwe, kleinere velden gevonden. In totaal bezit Israël – volgens voorzichtige schattingen – nu al 760 miljard m³ aardgas met een waarde van ruim 300 miljard euro. Dat maakt het land in potentie een belangrijke regionale aardgasexporteur en een lucratieve markt voor buitenlandse bedrijven. De Israëlische gassector is onontwikkeld en zoekt expertise buiten de grens. „Die expertise kunnen Nederlandse bedrijven leveren,” zei oud-CDA-minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie vorig jaar in een interview met het NIW. „Sinds de ontdekking van de aardgasbel bij Slochteren heeft Nederland capaciteit en technologie voor het transport en de opslag van vloeibaar gas ontwikkeld. Ook hebben wij relevante ervaring door de gaswinning in de Noordzee.” De woorden van Verhagen krijgen steeds meer gestalte nu deze maand bekend werd dat onderzoeksorganisatie TNO het Israëlische gasbedrijf Israneft gaat adviseren op het gebied van bodemonderzoek en exploratie. Volgens Gavriel Becker, directeur van Israneft, is het ‘een langdurige samenwerking die wij snel hopen uit te breiden’. Hij denkt dat er nog veel meer gas en wellicht ook olie in de zeebodem zit. Ook Gert-Jan Heerens van TNO ziet grote mogelijkheden in het land. „Wij
19 adar 5773
NIW7322_Gas_Israel 1
hebben al langer contact met de Israëlische overheid over bodemonderzoek in de Middellandse Zee. Gezien de omvang van de Israëlische gasvoorraden kunnen wij hier tientallen projecten doen. Dat geldt als substantieel in onze branche.”
Anoniem
Een voordeel voor Nederlandse bedrijven in Israël zijn de goede politieke relaties met Jeruzalem en de langdurige contacten met de energiesector in het land. De Nederlandse Gasunie was bijvoorbeeld al in de jaren 90 betrokken bij de aanleg van een gaspijplijn van Egypte naar Israël. En bepaald niet toevallig is het Israëlische gasleidingensysteem gebaseerd op Nederlandse normen. Kiwa Gas Technologies, een Nederlandse specialist in gasdistributie, is al actief in Israël. Het bedrijf sleepte afgelopen zomer opdrachten binnen voor personeelstrainingen, consultancy en haalbaarheidsonderzoeken. Daar blijft het waarschijnlijk niet bij, want Kiwa praat in Israël ook over het ombouwen van installaties om ze geschikt te maken voor aardgas. Vooral voor bedrijven en fabrieken met een hoog energieverbruik is het vooruitzicht van aardgas tegen lage tarieven aantrekkelijk. „Het gaat voortvarend. Als we in Israël meer voet aan de grond krijgen, beginnen we
‘Gezien de omvang van de Israëlische gasvoorraden kunnen wij hier tientallen projecten doen’
er een kantoor,” zegt Ben Oudman van Kiwa enthousiast. Maar niet iedereen in de Nederlandse energiesector praat zo openlijk over de mogelijkheden in Israël. „Een Nederlands bedrijf dat nautische kennis aan Israël gaat leveren, wil in dit stadium anoniem blijven,” zegt Bert van der Heide van Kurtz Marketing & Management, een bureau dat regelmatig handelsmissies voor de Nederlandse energiesector naar Israël organiseert. Meer Nederlandse bedrijven opereren onder de radar. Volgens ingewijden bracht baggeraar Boskalis, een multinational met grote belangen in de Arabische wereld, vorig jaar een verkennend bezoek aan Israël. Boskalis wilde in het kader van dit artikel niet reageren. En een woordvoerder van Shell reageerde resoluut op de vraag of de belangen in Arabische landen activiteiten in Israël onmogelijk maken: ‘Geen commentaar’.
Belangen
Maar Dutch4PL, een logistieke dienstverlener voor onder meer de energiesector uit Rotterdam, wil wel praten over de activiteiten in het land. Door goede contacten stond het bedrijf vooraan toen afgelopen jaar de opdrachten begonnen binnen te lopen. Woordvoerster Trudy van Endt weet wel waarom bepaalde Nederlandse bedrijven zich afzijdig houden. „Zij blijven weg uit Israël vanwege hun belangen in de Arabische wereld. Het viel mij vorig jaar tijdens de handelsmissie van de Nederlandse energiesector al op dat bekende spelers met voor Israël relevante kennis en expertise, er niet bij waren.” Of Nederlandse bedrijven zoals Shell en Boskalis met belangen elders in de regio daadwerkelijk wegblijven uit Israël, is de vraag. Wellicht kiezen ze voor ‘creatieve oplossingen’ waardoor ze zowel in Israël als in de Arabische wereld actief kunnen zijn, suggereert Van Endt. „De Israëli’s zijn er zelf experts in. In de praktijk zijn er zeker Israëlische bedrijven die met Arabische landen handelen. Dat gaat gewoon onder een andere vlag of naam. Dat is voor Nederlandse bedrijven natuurlijk ook een optie.” n
C 22
| 9
27-02-2013 11:50:44