b u itenland
israël
Tussen vrees en irritatie Europese Unie wil verplichte labels op Israëlische producten uit de Westelijke Jordaanoever. Veel Israëliërs vermoeden het begin van een algehele boycot
xx
Jan Franke in Tel Aviv
T
oen Catherine Ashton, de hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken van de Europese Unie (EU), eerder deze maand aankondigde voor het einde van 2013 producten uit omstreden Israëlische nederzettingen te gaan labelen, kreeg zij er in de Joodse staat flink van langs. De EU zou met twee maten meten door veel vaart te maken met regels tegen Israël, maar andere landen met betwiste gebieden - zoals Marokko en China links laten liggen. Bovendien zou het plan de Israëliërs en de Palestijnen aan de vooravond van nieuwe vredesbesprekingen uit elkaar drijven. Sommige Israëlische opiniemakers riepen zelfs op tot tegenmaatregelen. 32
• e l s e v i e r 3 augustus 2013
Het is veel geblaat, maar weinig wol, want echte stappen blijven uit. Israëlische beleidsmakers weten immers heel goed dat economische tegenmaatregelen contraproductief zouden zijn. De EU is Israëls belangrijkste exportmarkt, en de goederen uit de nederzettingen maken volgens de laatste cijfers maar 0,5 procent uit van de totale Israëlische export. En de vredesonderhandelingen zijn – na maandenlange Amerikaanse inspanningen – dan ook gewoon begonnen. Voorlopig zitten daarom alleen de Israëlische ondernemers uit de betreffende gebieden met hun handen in het haar. ‘Als de Europese Unie dit bedrijf met labels kapotmaakt, zijn vooral mijn Palestijnse werknemers de dupe,’ zegt Yehuda Cohen op boze toon voor de ingang van
zijn plasticfabriek op het industrieterrein nabij de Israëlische nederzetting Barkan op de Westelijke Jordaanoever. Hij verschaft werk aan negentig mensen, vijftig van hen zijn Israëliërs, de overige veertig zijn Palestijnen. Zijn bedrijf haalt zo’n 15 procent van de omzet uit
de export. Als de Europese markt wegvalt, moet Cohen inkrimpen. Zijn Israëlische werknemers kunnen wel weer werk vinden in Israël, maar voor Palestijnen is dat niet het geval. Door de gierende werkloosheid in de gebieden onder bestuur van de Palestijnse Autoriteit – op dit moment zo’n 23 procent – ziet de toekomst er voor Cohens Palestijnse werknemers bij ontslag niet rooskleurig uit. ‘De Palestijnse Autoriteit voorziet niet in werkloosheidsuitkeringen. Dat maakt ontslagen werknemers kwetsbaar voor de ideologie van een radicale beweging als Hamas,’ zegt Dany Jaeger, een strategisch adviseur voor de – rechtse – vereniging van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. ‘Wie uiteindelijk ook de jurisdictie