Μονή Εξακουστής GPS: ( 35.070480 , 25.602859 ) Το συγκεκριμένο μνημείο αποτελεί σημείο της διαδρομής :
d
Αυλή
Η Ιερά Μονή Παναγίας Εξακουστής Μαλλών Ιεράπετρας βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά της επαρχίας Ιεράπετρας, με πανοραμική θέα προς το Λυβικό πέλαγος σε κατάφυτο και ερημικό περιβάλλον, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Ο ακριβής χρόνος ιδρύσεως της δεν είναι γνωστός. Σύμφωνα με την παράδοση υπήρχε στη σημερινή θέση της Μονής κάποιο παλιό μοναστήρι που καταστράφηκε εκ θεμελίων από τους Τούρκους. Απέμεινε μόνο μικρό σπήλαιο που βρίσκεται στη νότια πλευρά του σημερινού περιβόλου, πρόχειρα διασκευασμένο σε Ναό, το παρεκκλήσιο της Μεταμορφώσεως του Κυρίου.Στο βάθος του σπηλαίου, πίσω από την Αγία Τράπεζα, βρέθηκε θαυματουργή εικόνα κατά τον 19ο αιώνα από τον μετέπειτα πρώτο Αδελφό, ανακαινιστή και Ηγούμενο, Χατζη-Ανανία. Η ανοικοδόμηση του παλαιού καθολικού της Μονής και η πρώτη ανακαίνιση αποπερατώθηκε σε πέντε χρόνια και αναφέρεται σε επιγραφή που σώζεται στη βάση του κωδωνοστασίου του Ναού: «ΤΗ 21η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1882 / ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΞΑΚΟΥΣΤΗΣ / ΜΝΗΣΘΗΤΙ ΚΥΡΙΕ ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ ΣΟΥ ΑΝΑΝΙΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ / ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ». Ο Ναός έχει σχήμα μονόκλιτης Βασιλικής, με στέγη καμαροσκεπή. Οι εικόνες του τέμπλου είναι νεώτερες, όμως δεξιά και αριστερά του βρίσκονται εντοιχισμένες δύο 314
παλιές εικόνες της Υπεραγίας Θεοτόκου Βρεφοκρατούσης και του Τιμίου Προδρόμου, ενώ παλιός είναι και ο Δεσποτικός Θρόνος. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο εξαιρετικής τέχνης και είναι έργο των περίφημων ξυλογλυπτών (νιταδόρων) αδελφών Παναγιώτου και Ιωάννου Μακράκη και Ζαχ. Φαρσάρη από το Μέσα Λασίθι Οροπεδίου. Κατά το διάστημα της Γερμανοϊταλικής Κατοχής η Μονή λεηλατήθηκε και ερημώθηκε, αλλά μετά τον πόλεμο ανακαινίστηκε, και μετατράπηκε σε γυναικεία. Οι Μοναχές ίδρυσαν εργαστήριο υφαντουργίας, ραφείο και αίθουσα εκθέσεως εργοχείρων και άλλων αναμνηστικών. Χατζη-Ανανίας Ο Χατζη-Ανανίας, κατά κόσμον Αντώνιος Μπαρμπεράκης, γεννήθηκε το έτος 1837 στις Μάλλες από απλούς, φτωχούς αλλά θεοσεβείς γονείς. Λέγεται ότι ως βρέφος δε θήλαζε Τετάρτη και Παρασκευή και αρνούνταν να πιάσει τον μαστό της μητέρας του. Δεν έφαγε ποτέ κρέας, ψάρι και τυροκομικά. Μόνο τα Σαββατοκύριακα και τις μεγάλες εορτές έτρωγε λάδι και το Πάσχα κατέλυε οστρακοειδή, σουπιές και καλαμάρια. Ήταν ξυπόλυτος και ντυμένος κατάσαρκα με τρίχινα και χονδρά ράσα, ενώ για κρεβάτι του είχε το δέρμα ενός ζώου, συνήθως προβάτου, και μαξιλάρι του μία πέτρα. Σε ηλικία μόλις 14 ετών εγκατέλειψε το σπίτι του και κατέφυγε στην Ιερά Μονή ΤιμίουΠροδρόμου Καψά Σητείας, όπου εκάρη Μοναχός και υπήρξε μαθητής του Οσίου Ιωσήφ του Γεροντογιάννη, ο οποίος τον όρισε διάδοχό του. Το έτος 1877 κατέφυγε στην Εξακουστήκαι επιδόθη-